This is a digital copy of a book that was preserved for generations on library shelves before it was carefully scanned by Google as part of a project
to make the world's books discoverable online.
It has survived long enough for the Copyright to expire and the book to enter the public domain. A public domain book is one that was never subject
to Copyright or whose legal Copyright term has expired. Whether a book is in the public domain may vary country to country. Public domain books
are our gateways to the past, representing a wealth of history, culture and knowledge that 's often difficult to discover.
Marks, notations and other marginalia present in the original volume will appear in this file - a reminder of this book's long journey from the
publisher to a library and finally to you.
Usage guidelines
Google is proud to partner with libraries to digitize public domain materials and make them widely accessible. Public domain books belong to the
public and we are merely their custodians. Nevertheless, this work is expensive, so in order to keep providing this resource, we have taken Steps to
prevent abuse by commercial parties, including placing technical restrictions on automated querying.
We also ask that you:
+ Make non-commercial use of the file s We designed Google Book Search for use by individuals, and we request that you use these files for
personal, non-commercial purposes.
+ Refrain from automated querying Do not send automated queries of any sort to Google's System: If you are conducting research on machine
translation, optical character recognition or other areas where access to a large amount of text is helpful, please contact us. We encourage the
use of public domain materials for these purposes and may be able to help.
+ Maintain attribution The Google "watermark" you see on each file is essential for informing people about this project and helping them find
additional materials through Google Book Search. Please do not remove it.
+ Keep it legal Whatever your use, remember that you are responsible for ensuring that what you are doing is legal. Do not assume that just
because we believe a book is in the public domain for users in the United States, that the work is also in the public domain for users in other
countries. Whether a book is still in Copyright varies from country to country, and we can't off er guidance on whether any specific use of
any specific book is allowed. Please do not assume that a book's appearance in Google Book Search means it can be used in any manner
any where in the world. Copyright infringement liability can be quite severe.
About Google Book Search
Google's mission is to organize the world's Information and to make it universally accessible and useful. Google Book Search helps readers
discover the world's books white helping authors and publishers reach new audiences. You can search through the füll text of this book on the web
at|http : //books . google . com/
r
I
DBPLOMATARIUM SUECANUM
COLLEGIT ET EDIDlT
JOH. GUST. LILJEGREJS.
^loLvBb
i
HOLMIJS,
SXCVDBBAMT P. A. KOBSTEDT je HUI,
MDCCCXXXVII.
►
r
N
• f # ' •
. <•.* •►
SVENSKT
DIPLOMATARIUM,
ÜTGIFVET
AF
JOB. GVST. LILJEGREN.
Aren 128Qh>1299. N:o 903^1800.
STOCKHOLM, 18S4.
Tryckt ho§ P. A. Nokstbdt te Sönbr,
Kongl. Boktryckare.
\
Ä;N1IÄLAN.
Ehoru ^[miickraode och uppmunliaii«
de omdöi ^ utgifvaren fttt emottaga, si
yäl enskildt, sotn offeutliged, öfver för<-
sta Bandet af Svenskt JDiploEDalariuin ,
skulle ban likväl otvifvelakligt fuoiiU aig
Dödsakad, att inställa eller tili eii oviss
framtid uppdijaUi foilafidhingen af delta
drjga och mödosamma arbete» om kostna»
den för deUaonnia akolät beatrkbs endäst
genom egna medeh M^n sedan Kungl.
Maj:t allerufidigst behagat aasli eii be*-
stämd samnia, alt lyflas för hvarja ut-
kommande Del af ett vtast arkiali och
Rikels au försaaBlade Stäpder tili
Kougl. Maj:t8 nftdfga disposition euhftUigt
anordnat ett Ai^Ugi anslag, alt tili näsla
Riksdag uigft tiil inlöaande af ett visst
aotaf exemplar, aant. derjeDaie Högvör*
diga Prestestftudet, aif nii .ibr Sreriges
bsfder, förklaral sig viUigt» att lata noii
undersUxlja delta yerk, ser utgifvaren sig
i 8(änd, att, ander förklarande af.sin un-
derdäniga och förbindliga tackaamket» med
slörre fart kunna fwtaStta faerörda arbete»
hraraf nu 3:dra Bandets i:sta Del leni-
nas i allmänhetens händer, under (brhopp-
oing, alt en sAdan del mft kunna irligen
frio Irycket ulgifvas.
I en satnling af Sveriges gamla skrifl-
liga urkunder väntar häftlcferahapati mmJ^
skäl, att träffa de äldsta, hell och hallet
ioheiDska, de med Runor lecknade^hvar-
af ?Srt fädernesland bland alla länder i
verlden äger det forsta och hufvudsak-
ligaste förrftdet. Dessa hafva likväl blif-
?it intagna i ett Tillagg» pä det man
mi ega lillfiille, att af delta och andra
tillfigg, som framdeles komma att med-
delas, bilda eil särskildt band, p&detde
^entliga, daterade documenterna m& kun-
na för den, som sä ftstundar, bindas i
en fortgäende följd. Att i detU tillägg
PRiBMONBNDA.
Quamquam honorificentissima de pri*
mo edito Diploraatarü Suecani Volumine
«t publice et priratioi facta sunt judicia,
-editori tarnen, continoalio m^gni hujus et
laboriosi operis aut abrumpenda aut sal-
tem lempori futuro, eidemque ipcerto, re-
servanda hiaud dubie fuerat, aiauosolius
fiunitu inchoatum perficere ooactus fuisset.
Jam verocbm Sacrae Regias Majestati
oertam pro edita qua vis parte, cerlum
plagttlarüm numerum conlitteBte, sum-
.mam accipiendam conatituere placnerit,
et conscripti OrdineaRegni ad cei-
.tum exemplarium numerum coeniendum
decretaro pecuniam Sacras Regiae Maj:ti
«dementissime. diapensandam inlra pro-
ximaque fiegni Comitia solveildam sub-
missiua demandaverint, atque insuper
maxime venerandAia Clerus Comitialis,
jnstissimo annalium patriae studio duclup,
opus susceptum pro virili parte adjutu-
mm , se ingenue poUioilua sit; editor, sub-
missas et maximaa agens gratias, se posse
in hocce opere, cujus jam I:ma Pars Yo-
luminis Ilrdi in publicum emillitur, majo-
ri cum successu edendo perseverare pu-
tat, sperans, fore, ut singulae partes an-
nis singulis e prelo prodeant.
In suppelleclili monumentorum Sue-
-Tia?*4ileria^ «andalorum jure sperat inve-
sligator, se anliquissima quoque, et pror-
sus domestica , monumenta scilicet Runica,
quibüs patria nostra pras ceteris orbis ter-
rarum regionibus inprimis abundat, esse
inventurum« Hac tamen .separalim ad-
junguntur, ut ex hoc aliisque ejusmodi
accessionibus, quc olim afferentur, pecu-
liare Volumen facere liceat, quo,sicui libue-
rit, documenla proprie sie dicta coutinu^
Serie facilius compingantur. In hocce addi-
tamentum illa etiam congregata esse monu-
menta hucpertinentia, quae extra Sueciam
Llifvit ir^sgxi^fäty^ de utom Srerige be-
fintliga, hidiörandc urkunder, som kom-
mit tili utgifvdrens ktinskapr, torde s&
mjcket snavare viniMi bifall, som deasa
ii'ro ßirre oob, Ulan att betydligt öka ar-
hei^is vidd> gifva tillßille» att fulIstSn^
digt öfv^skfldtf' deona- i sitt slag egna
liiteratur.
Sflsom tiUägg kommai' Ukaledes« att
litgifvas fttakilliga faandlingar ooh samti-
da anteekningBr; fi'äninedeUiden, hvilka,
cburn ioke'i form af diplomer odi säU
lan daterade, likväl äro tilirörlitliga kaU
lor för vär' äldre- Historia och Geografi,
t. ex: UppbördsläAgder öfver den st kal-
liade Markegälden (vid Aren 1 3 1 2 odi 1 3 1 6),
Taxor af olika slag, Förteokningar öfver
kyrko-^ och- kloster-gods, • InTentarier,
Eder ooh slndra* Formulärer,. o. mi d.
— Hvad upplysningar,- som för öfrigt
kunna tili detta 2:dra« Band, anses behöf-
liga, ^ok, jemte titelblad- derüil samt
Register öfver bftda Banden* och. deras*
tillSgg, fttfölja d«n Del, som pi detsam-
ma kommer alt ntgöra slutet.*
exslant et ad notitiaip ediloiis perve-
nerunt, eo forsitan potius placuerit,
qaod hsBe pauciora sint , . adeoque magni-
tudine voluminis non multu* 'aucta,.to-
tius tarnen hujus ; Literaturae , in suo ge-
nere singularis, oculis subjiciendoe. occa-
sionem- praebeant.
Diversa itidem adjungentur aevi medii
-acta et annotata coa?va,.qusß, licet forma
diplomatmn non sint induta, tempore rarius
indicato, multa tamen comperta, antiqui-
crem patriae nostra^ Hiatoriajn et Geogra-
phiam^illustrantia, satis. certo in medium
afierunt Ejiismodi sunt e. gr. Gomputus
exacti' tribati,. qnod Markagfild voca-
bani (quaedam ab aiitiis MCCGXII et
MCGGXVI exstant),. diirärsi generis Taxa-
tiones,^ Gatalogi praediorlim eodesiacam et
monasteriorum ,> Inveataria, Juramenia
aliaeque Formular et. plura generis ejusdem,
Geiernm quae ad ILdum hoc Volumen
lUustrandum necessaria videntur,, eadem,
unacttm titulo et indice utriiisque Yolu-
minis etr accessionum, parti,. quae finem
ir.do Yoluminl imponet, subjungentur.
*' :^^=-
f^ \ <;0
«
90 3. ia86. Warnhem-
Bislop Bbtnolts i Skara bref pft 40 dagars aflat for dem, som pi vissahogtider besokte Pr€-
dikaremuDkaroas klosterkyrka i SigtuDa.
' A. 3» C..9.
Brynülfüs miseratione diuina Scarensis ecclesie episcopus, Dilectis sibi
in christo filiis. Priori. & frätribus ordinis predicatorum in conuentu Sik»
toniensi, salutem in domino ihesu christo, J^^icet is de cuius munere venit^
ut sibi a suis fidelibus digne & laudabiliter seruiatur, de habundancia pie-
tatis sue, que merita supplicum excedit & uota, bene seruientibus multo
maiora retribuat quam valeant promereri, Nichilominus tarnen cupientes po-
pulum domino reddere acceptabilem, christi fideles ad complacendum ei, quasi
quibusdam premiis illectiuis, indulgeneiis videlicet & remissionibus inuita*
miis, Vt exinde reddantur diuine graeie apeiores, Vt igitur ecclesia vestra
congruis frequentetur honoribus, Omnibus vere contritis & confessis, qui
eandem ecciesiam in die parasceues ob reuerenciam saluatoris nostri cruci-
fixi , & in vtroque festo sanete crucis , & in singulis festiuitatibus beate ma-
rie semper virginis, & beate marie magdalene atque Katerine^ & yndeeim
milium virginum, & in soHempnitatibus beatorum confessorum Augustini
episcopi & Dominici, ac beati Petri martiri3, Necnon & in secunda die na«
tiuitatis domini, Pasehe & Pentechostes, ac per earundem festiuitatum seil
sollempnitatum octauas cum reuerencia & honore visitarint. De omnipo«
tentis dei misericordia & gloriose semper virginis matris eius marie auctori-
täte confisi, Quadraginta dies deiniunctis sibi penitenciis, annis singulis re*
laxamus* Datum Wet^nem Anno domini M'CC'LXXXVI*.
Sigillet pigot skadadt
904* 1286. Wexiö^
Biskop AssBxs i Wexio likaljdande Aflatsbref for samma klosterkyrka.
A« 3. e. 10*
AcERüS miseracione diuina vexionensis ecclesie episcopus, Dilectis sibi
in christo filiis, Priori & frätribus ordinis predicatorum in conuentu Sikto*>
niensi &c. lika med föregäende N:o ooS tili Datum Vexio Anno domini
M^CC'LXXXVr.
Srigilklbortfibllet
S». Dipiom. n. I
a —
go5. I286.
Lagmannen Nüa Sioaidssons afsLrift af Lagaum Fol&bs i Pf jdala uttagna Testamente,
■ J I i • • . •' '
VniTersis presentes litteras inspecturis. N. sigritha sun. legifer w»-
rendie. in dömino sahitem. Tenore presentis nouerint uniuersi me testamentum
dominj .F. quondam legiferi de monasterio nouewallis tulisse. & in manus
dominj .M. illustris sueorum gothorumque regis commendasse cuius testa-
menti series talis fuit Se föregdende N:o y^2. Jn cuius rei testimonium
sigillum meum presenti transscripto appendi ad eüidenciam premissorum.
Anno dominj M\CC\LXXX\Vl\
Sigillet med dess remsa bortfallet
906. 1286 d. 2. Jan. Upsala.
IJtvalde Ärle-Biskopen Magnus Bossons bekräftelse pä Fru Ragithilds Testamente tili Predikare-
Munkame i Sigtuna.
A. 3. c. ti *).
Uniuersis presentes litteras inspecturis, Magnus dei gracia electus epi-
scopus vpsalensis, salutem in domino sempiternam. Constituta in no^tra pre-
sentia nobilis domina Ragnildis ^rlendi filia , sua nobis assercione declarauit
quod lacum quendam dictum Musamyr iuxta siktoniam situm, cum terra,
aquis, graminibus, lignis, & ceteris que loci illius esse dinoscuntur, fratri-
büs predicatoribus siktonensibus contulit pleno iure possidendura, cum li-
bero decursu aque de lacu memorato ad spacium trium brachiorum que
wlgariter famn denominantur, in latitudinem, tarn per agros quam per plana
camporum, & hoc usque ad ipsorum molendinum, nequisin posterum ipso-
rum commodum & utilitatem per modum aliquem valeat impedire, sicut
etiam manifeste patet in instrumento^ super dicta donacione confecto , & si-
giilis domini niei regis sweor um illustris^ & ipsius. domine Ragnildis, qüod
diligenter inspeximus, roborato, Nos igitur dictam donacionem seruis dei
tam rite factam, auctoritate dei qua fungimur, confirmaraus. Jn cuius rei
confirmacionem sigillum capituli nostri duximus presentibus apponendum.
Datum vpsalie anno dominL M**.CG*.LXXX*VP. Quarto nonis Januarij.
Af Sigillet ett litet stjcke qvar.
*} Finnes äfven i atne vidimationer af &r 13169' {enito ESregäende N:o 695 och 756.
go^- a) ÖfVersättniDg (jpä papper). -^^li
A« 3..C. i: 3.
Allom them som thetta brefF sie helsom wi Magnus medh gntlz iradh
electus j vpsala Äwerdeliga j gudj J warom näwara war stadh/erligh frü,
Ragnildis erlends dotther, vndheruisande oss afF synne sannindh, thet hon
hade giffwet predika br^dhrom j Sictuna eth kär, kallat musamyr liggian-
des widh sictuna, medh jordhinne, wathn, gras, oc skogh, oc alla tiie
stykke som ther tilleghat haffwe, at egha medh fullom räth, medh frith
wathnlop äff for:da kär tryggia näwastha breeth, ther kallas wara fampn,
6aa wel gynom aakra som gynom slätha marken, jn thil theras qwerh,
Ok inghen epterkommende skal bi 0dherna ganghn eller nytta haffwa maeth
at hyndra J noghra handa maattho, som oppenbarligha hewisas , medhbrefF-
wit som ther vppa gifFwit är hwilket wi granligha skoddhom ac ranzsaka-
dhom Ok medh myns ärlighx herris konungx incighle oc hennis eghit är
stadhfesth ffor then skyl , wi medh then gudz macth wi haffwom, forrda gaff-
Wo gyffna gudz tyänarom j Sictuna gillom wi ok stadhfestom, Thil thes
gaffwos stadhfestilse , lathum wi waarth capitels incighle hengiae for thetta
breff, Giffwet j vpsala Anno Domini M^CC^'LXXXVP, ^:o nonas januarij.
907. i286d. 14 Febr. Thorkilstorp.
Biskop Bos i Linköping stadßlste]se pä den af Biskoparae Lias och Heniuc fiied Broby Pi«-
benda eller S:t Nicolai GanoDlcat forenade Biskepstionden af Hägerstad.
B. 3: i38.
Vniuersis presentes litteras jnspecturis Bo . . diuina miseracione epi-
scopus lyncopensis. salutem in domino Cum longeue consuetudinis vsus &
racionis ordo postulat quod racionabiliter actum est litterarum testimonio ad
posterorum transfundi memoriam vt calumpniancium morsibus ereptum & mu-
nimentis fulcitum debitis per temporum curricula stabile perseueret, Tenore
presencium protestamur euidenter quod nos decimam nostram de parrochia
haßgherstadh prius a venerabilibus patribus dominis .L. & .H, predecessori-
bus nostris canonie quam felicis recordacionis dominus benedietus quondam
episcopus lyncopensis jbidem fundauerat anexam memorate canonie anne«
ctimus, factum eorundem predecessorum nostrura, tam pium & racionabile
auetoritate presencium confirmantes Jn cuius rei testimonium plenius sigilli
nostri patrocinio presentes fecimus roborari. Datum Thorkilsthorp, Anno
dominj M^CC'LXXXVI XVI kalendas marcij.
908. ia86 d 10 Mars. Risanäs.
Olofs af Bisanäs Testameote tili Husbj kyrka af eo hemmansdel i fijsanSs öfraby samt andel
i Nedre byens skog; och ett par oxar tili KyrLoherden; sä ocL dessutom ffettedelen af roda pcn-
oiiigar ocb anoaD formögenbet.
A. 7. a. u ao.
Jn nomine patris & filij & Spiritus sancti amen testamentum suum non bene
(disponit qui terrenis tantum testatur heredibus & non facit christum libere cor
lieredem, sciant ergo presentes ac posteri quod ego olauus de ryssenes infirmus
corpore sanus tarnen mente & memoria testamentum meum ordino in hunc
modum^ Jn primis heredem constituo sacrosanctam ecciesiam husby in .VIII.
parte attungi rysaenes in superjorj uilla que dicitur yfraby totaliter sine omni
diminucione & in illa parte situe quam habuj de halstano que dicitur aferd
inferioris uille. Jtem domino beroni rectori ecclesie memorate personaliter
pro anima mea lego duos boues. Jnsuper & sextam partem omnium bo-
norum meorum mobilium tam in prompta pecunia quam in omnibus alijs
rebus & domibus uniuersis. siquis autem heredum meorum hoc testamen-
tum meum attemptauerit infirmare in die districti iudieij dampnatus a do-
mino cum impijs recipiat porcionem. Jn cujus rej testimonium quia sigiiium
proprium non habuj dominum .b. rectorem ecclesie sepediete nee non &
dementem de thegnaby i*ogauj quod presentem paginam sigillis suisrobora*
rent. Actum rysaenes in stupa mea presentibus domino .b. rectore ecclesie
supradicte & demente thegnaby. karulo halstanj filio & gemone rysseties
& dilecta vxore mea estridi nee non & duabus sororibus meis testibus ad
hoc uoeatis & rogatis. Anno domini M'.CC*.LXXX*VI* Dominica .1*. qua-
dragesime hora vesperarum.
Bägge Sigilleo bortfallne.
909. 1286 d. i5 Mars. Paris-
Officiel Vidimatioa af salubrefvet pä en gäx'd i Paris tili Dom-Prosten Akdkbas i Upsala.
A. 3. a. 3: 6.
Vniuersis presentes litteras inspeeturis - - Officialis Curie parisiensis sa-
lutem in domino Noueritis nos anno dominj M'CC* oetogesimo quinto die ve-
neris post dominicam qua cantatur Reminiscere litteras inferius annotatas
vidisse in hec verba Matheüs &c. Se föregdende N:o 808.
' Transscriptum autem huiusmödi litterarum fecimus sub sigillo Curie
parisiensis sigillari saluo jure omnibus Datum anno & die predictis.
SigUlet skadadt;
— 5 —
9 10. 1286 d. a3 Apr. Lagunzberg*
Caml EsniDssoss Testamente af gftrdar, peoDiogar och lösoren tili Kloster, Hoqntaler ochKyr«
lor, samt tili KoDimg Magvvs och ätskilliga enskildte personer.
A» 4* &• ^* to.
Jn nomine patris £c filii & spiritus sancti amen, Mundane felicitatis
fallacem prosperitatem cuius blandiciis quis leditur dum lenitur, humaneque
condicionis continuum defectum mortis ineuitabilis aculeo concludi sollicita
mentis indagine ego Karolus estride fiiius considerans, ac propterea salubri-
ter anime mee prouidere, & heredum paci meorum consulere desiderans,
meum in hunc modum condo & ordino testamentum. Jn primis confero
monasterio dominarum in Sko, vbi corporis mei eligo sepulturam, curiam
meam in Hamarby cum omnibus mobilibus & immobilibus. Jtem ad re-
dempcionem crucis mee in terram sanctam, assigno. XL. marchas puri ar-
genti. Jtem ad redempcionem crucis in Rigam, assigno centum marchas de»
nariorum. Domino meo regi do vnum vasculum cum balsamo & {luas ba-
listas. JtemKaroIo & Benedicto fratris mei filiis, do curiam meam in 0ster-
r0rh cum prediis & domibus & tot pecoribus & iumentis que sufficere ali-
qualiter possint ad curie sustentacionem , & victualibus pro familia necessa-
riis, de reltquis ibidem contentis debitamea soluantur, addo insuper pueris
predictis .K. & «B. molendinum in tranbyggse cum terra sua. Jtem domine
Estridi nepti mee speciaiiter confero & h«redibus eius, molendina mea in
Humbla. • . • Jtem domicelle Elene do .VlI. solidos cum dimidio auri cum
.XX. lapidibus gemmariis. Domicelle Jngeburgi vnam fibulam aureäm. Amba*
bos autem simul do .LX. marchas denariorum, & vnam petiam panni ganda-
uensis. Monachis in Werhem do terram totara quam possideo in Wic|>ene8
exceptis prediis que possideo in Norem. Monachis in alrastrum do quartam
partem rnius attungi in Esljzfsum. Monachis de Juluttum, IIII:or. marchas
den. Monachis de noua valle. Illlror Marchas den« Monachis in Gothlandia.
mitor marchas den. Jtem monasterio dominarum in Gudhem , confero vnam
marcham auri cum centum gemmis pro uno cah'ce faciendo. Dominabus in
Wretum. Illlror. marchas den. Dominabus in Askaby* Illlror marchas den. Do-
mioabus in Riseberg , Illlror. marchas den. Dominabus in Fodh0. Illlror.
marchas den. Dominabus in Godlandia .Illlron marchas den. Fratribus predica*
toribus Skeningie, do quartam partem vnius attungi in hugstathum. Sororibus
apud sanctum Märtinum Skeningie, vnam quartam partem vnius attungi in
brakastum. Fratribus predicatoribus Skarensibus, Illlror. marchas den. Fratribus
Lydosensibus, Illlror. marchas den. Fratribus Kalmarnensibus. Illlror marchas
den. Fratribus eiusdem ordinjs Wisby, Illlror. marchas den. Fratribus Fin-
landensibus. Illlror. marchas den. Fratribus strengenensibus. Illlror. maixhas
'— 6 —
den. Fratrib.us in Westraarus. Illtor. marchas den. FratriBus Siktonie decem
marchas den. & vnum baldekinum cum ymaginibus beate virginis. Fratribus
ininoribus Stokholm. X« Marchas den. & vnum baldekinum. Fratribus Eni-
copie. X. Marchas den. Fratribus ^straarus. IIILor. marchas den. Fratribus
eiusdem ordinis skarensibus. Illlior. Marchas den. Fratribus Junekopie. IIILor.
Marchas den. Fratribus sutherk^opie. Illlror. marchas den. Fratribus in Wis-
by eiusdem ordinis. IIII:or. marchas den. Fratribus Nykopie. Illlror. marchas
den. Fratribus in Arbugse. IIILor. Marchas den. Hospitalariis in Eskistunum
.X. marchas den. Jtem cuilibet hospitali in regno .III. marchas den. Jtem ec-
clesie\in Asum do terram trium cribrorum Westgoticorum ibidem in quali-
bet gerda tam ad usum sacerdotis quam ecclesie seminandam. Jtem ecciesie
Lundby, terram quam habeo in Betieem, cum .IIILor. marchis den. Jtem
ecclesie in Rosl0sum do vnam oram terre in superiori Asby, in utraque
gerda, tam ecclesie quam sacerdoti. Jtem ecclesie & sacerdoti in Herestath,
vnam oram terre in Thungastum. Jtem duobus cognatis meis Dagh & Ale-
xandro do terram trium orarum in Beth, & omnem terram quam habui de
Paulo in Helghestenum vna cum domibus, & cuilibet eorum insuper specia-
liter, .XX. marchas den. Jtem Anberno puero meo do dextrarium meum co-
loris varii, cum omnibus suis attinentiis, & insuper .XX. marchas den. Jtem
Laurencio brun, .XX. marchas den. Jtem Thyrgillo puero meo .XX. mar-
chas den. Jtem Nicholao mann, .XX. marchas den. Jtem Haquino tubbaeson
siue euasero siue non, remitto denarios quos mihi tenetur. Dominum autem
meum regem Magnum omni quo possum rogo affectu, ut intuitu seruicij mei
si vmquam sibi in aliquo acceptum fuit, hanc mee vltime uoluntatis ordina-
cionem, per executores quos constituo faciat per omnia obseruari, nee he-
redes meos perraittat bona possessionum aliquo modo iure possessorio sub-
morare antequam supradicta vota mea & donaciones, necnon & debita mea
integraliter fuerint persoluta. Executores autem huius vltime mee voluntatis
vna cum domino meo rege constituo venerabilem patrem & dominum meum.
Magnum archiepiscopum vpsalensem, Dominum Karolum G^thstaphson. &
dominum Jsraelem, quibus omnium bonorum meorum ordinacionem plenarie
committo quousque predicta omnia secundum modum pretaxatum fuerint adim-
pleta, Jpsi etiam de septenario, tricenario, & aliis exequiis que wlgariter
Ervi dicuntur, intromittant. Jn cuius rei testimonium vna cum sigillo meo
proprio, sigilla domini mei regis , domini archiepiscopi, domini .K «G^tstaph-
son, domini Jsraelis, preseiitis huius mei testamenti executorum, duxi
presentibus apponenda. Actum & Datum in Lagunzberg, Anno domini.
M^.CCM-iXXXVr. Presentibus predicto domino Jsraele. Fratre Johanne
priore siktoniensi. Laurencio brun. Thyrgillo. & aliis pluribus pueris meis,
Ja die sancti Georgij Martiris. Jtem lego ecclesie GolIf>um & sacerdoti^aus
tres Marchas den. inter eos equaliter diuidendas.
Slgillen N:o i, 2y 4 bortrallne, remsorne qvar. N:o 3 saknas; N:o 5, ett stjcke qYar« i
911. d. 2 Maj 1286.
Korssfararen Ntls TTbbxssons Testamente tili fttsLilliga kloster, kyrkor och prester «f penningar^
lamt af Nysatra och Skamme tili 3 sina systersöner.
A. 4* <^' 3^ II-
Jn nomine patris & filij & Spiritus sancti amen, Ego Nicholaus vbba-
SOQ iter crucesignatus ad terram sanctam arripiens, memor quam varij
sunt humane fragilitatis euentus, & terminus mortis omnibus est incertus,
de bonis mihi a deo concessis in meorum remissionem peccatorum meum
testamentum ordino in hunc modum. Fratribus predieatoribussictunensibus,
confero .XX. Marchas den. que solui debent de seby. Fratribus minoribus
0straaros, Enicopie, &stokholmis .IX. marchas den. inter illa claustra equa-
liter diuidendas. Sanctimonialibus m Sko .V. Marchas den. ex quibus tres
Marche, cum .IX. suprapositis, solui debent de Skaemmv. Ecciesie mee pa-
rochiali gran .IUI. Marchas den. & dimidiam sacerdoti ibidem .XII. oras
den. EceJesie nysaeter .1. Marcham den. sacerdoti ibidem .1. Marcham Eccie-
sie giristum .1. Marcham den. & sacerdoti ibidem vnam. que solui debent,
& due marche denariorum claustro sko, de nysaeter. Jtem omnia mancipia
mihi attinentia vbicumque fuerint, dimitto libertati. Jnsuper inter. heredes
meos si me redire non contingat, bona mea taliter ordinauj. Nysaeter .XL
oras terra cum mobilibus & immobilibus do . Ragnwaldo filio sororis mee ,
exceptis mancipijs. Beroni alterius sororis mee filio .XI. oras terre cum ino-
bilibus & immobilibus in Skaemmv, exceptis mancipijs. Gregorio tercie so-
roris mee filio JLYI. solidos tcrre in Skaemmv. & ipsum eximo a raei solii-
cione testamenti. Testes huius mee donacionis & ordinacionis, presentes fue-
runt, dilecta vxor mea Juliana, patersuus hagbardus, aerlingus, Laurencius
de 0rdesund, dominus .W. sacerdös de gran, soror mea Margareta. Ragnfri-
dis fiKa sororis mee,' Nidholaus maritus suus, Ragnwaldus & bero filij soro-
rum mearum, fratres; predicatohss de Sictuna bo & bero. Exequtores autem
iBtorum oinnium« constittio vinerabilem patrem, dominum meum .M. archi-
^iscopum vpsalensem, & dominum Jb. fratrem suum, quorum sigilla hecnoh
tioimentias fratrum 'jiredicatdrum sictühensium , in rei facte enidericiam preseii-
tibüs-«iiiil tfpp^iii^äl^ ActttiH a^xiö do4lihi .M•.GC•iLXXXVI^ Sfejitö Nonas Maij.
SigUlet N:o 1 tili det masta bortfallet, N:o a och 3 nftgot skadade.
-. 8 —
913. ia86 d. i4 Maj.
Maaoabsta Johavsdottebs Testaments« och Gäfyobref pä gärden Noror i Wermeland, tili Ny-
dala kloster.
A. 3. z. i: a6.
Jn nomine patris & filii & Spiritus sancti Amen« Ego Margareta Je-
hannis dicti wermskae quondam filia in extremis laborans sareinamque
delictorum meorum uehementer agnoscens in eorundem minoracionem remis*
sionemque peccatorum condo testamentum meum in hune modum videlicet
Vt ecciesie & fratribus monasterij Noueuallis domino deo seruientibus aput qüos
locum eligo sepulture predium meum dictum nor0r cum omnibus suis atti-
nenciis, videlicet agris. pratis. Siluis & piscacionibus. quod in terra Werma«
landhe situm est cum consensu & voluntate predilecte matris mee, que mihi
heres est specialis & singularis consenciente eciam dilecto coniuge suo vi-
trico meo Domino ^ringi^elo inperpetuum confero possidendum. Ne igitur
predictis fratribus uel eorum successoribus super donacione predicta ah'qiia
possit in posterum calumpnia suboriri presentem litteram impressione sigilli
memorati vitrici mei domini iBringisili quia sigillum proprium non habui
nee dilecta mater mea in pleniorem premissorum euidenciam tradidi sigilla-
tam, Presentibus Domino Sigmundo presbitero de Owaxthorp, botulpho de
Nybili. R0rico de wernaemo. G0tae de horghum & aliis quamplurimis hone»
^s viris & discretis, Datum anno Doxiini ]\i*.CC*iXXX*VP. Pridie Jdus Maij.
Si^tllet bortfallet
91 3. 1286 d. 22 Maj. Stockholm.
Konung Magnus IIss Bref pft vissa kronans andelar i hemmeDtien Norrbj i Wingru och Hu-
aaby i Bro samt fisket nnder bron och en viss del af Upsala a tili Utvalde ÄrkeBisk. Maohus och
Upsala Domkyrka i utbyte emot dess gods pä Walroundsöen, och i Ekeby samt Stockholms hos*
pitals grwid, med undaotag af sjelfva tomten, hvarpä Hospitalet fordom s^tt
A* 7. «. i^ iS.
Omnibus christi fidelibus presentes litteras visuris vel audituris, Magnus
Dei graeia sweorum gothorumque rex, Salutem in domino sempiternam,
Quia summus rerum opifex deus. de rebus humanis sie prouidit vt in eis
nichil esset, quod noa varietati temporum seu transmutacioni subiaceret
Profecto patet omnium mortalium facta temporis motum sequi & per con-
sequens non participare naturamperpetu], sed ex sui natura esse transitoria
& ca-
& oaduc« Nö ergo cum tempore elabäntür, gue aguntur in tempore ^^ ^q^
cesse est ut seripture amihiculo fulciantur, Hac igitur consideracione ndä
indueti volentes permutationem prediorum regalium et eeclesie vppsalensis
factam per nps ex vna parte. & Reuerendum patrem dominum Magnum
dei gracia Electum vppsalensem consecratum. ex altera, in noticiam tam po-
sterorum quam presencium, devenire, presenti scripti tenore> significamus
vniuersis, Quod nos predia corone regalis sita in wingru m villa Norby,
Tiginti duas oras terre & dimidiam marcham in Hosaeby in bro, cum aruis,
pratis. agris, piscacionibus. siluis. yenacionibus, ac omnibus & singulis eisdem
prediis attinentibus, Jtem piscaturam sub ponte. Amsic quc nunc vppsalia
dicitur, & medietatem ampnis a piscatura predicta vsque ad finem brachii
molendinaris , que tribus ibidem Ijmitibus designatur, & continet iii iongi-
tudine sexcentos & quinquaginta pedes, pro prediis dicti domini Electi, &
eeclesie sue widelicet in Walmunz0, tredecimoris terre, cum dimidia&duo-
bus denariis terre et dimidio, Jtem pro duodecim oris terre in echyby. cum
agris. pratis. piscacionibus, siluis, ac singulis aliis eisdem prediis attipenti-»
bus. Jtem pro area tota cymiterio dumtaxat excepto in qua situm quando-
que fuerat scenodochium Leprosorum stokholmi^ cum predicto domino,
M, & ecclesia wpsalensis, permutamus jn ipsum & ecclesiam predictam jus
proprietatis & possessionis dictarum possessionum. pleno jure, transferentes,
Huic autem contractu] nostro interfuerunt, Reuerendj patres , domini Anun-
dus strengenensis , petrus arusiensis dei gracia episcopi. Jtem domini Johan-
nes archydyaconus, andreas prepositus, nicholaus decanus, Olauus & Karo-
las canonici vpsaJenses, Jtem dominus Johannes prepositus strengenensis,
Jtem domini magnus Jon son« knutmathies son, Anundus Harald son, wlph
Holmgers son, wernerus brunkogh, thuri kyaetil son, hulmuidus arbiornar
son R0d kyaeldor son, philippus finwidar son, Israhel legifer tiundie, Nieholaus
ingimundar son , Benedictus bo son, Benedietus Peler son, jtem haquinüs at-
tmidie & bero Sudermannie legiferi, & Ericus 0stens son, Quia vero non
solum dicta sed etiam facta mortalium, obliuionis senciunt dispendium, ne
nostre commutacionis tam solempniter celebrate, tam racionabiliter contracte
& tam Ttrique parti necessarie pereat testimonium nos presentem Litteram
sigillo nostro vna cum sigillis dominorum epistcoporum superius memQrato*
rum, fecimus communiri, per ipsam. omnium predictam nostram permuta-
donem calumpniari Tolentium calumpniam perpetuis temporibusexcludentes,
Actum £c Datum stokholm;^ anno domini M'',CC.LXXX sexto, TndecimokaL
JBmj, Anno Regni nostri Duodecimo, Jnterliniarem approbamus.
Sigillen 3 tili aiital Sro m^tberiialliia.
Interlinearem ^nes hafva afseende pi o/verskri/na ordei calumpnianL
Sv.D^lom.IL ^
014. 1286 d. 25 Maj. Stockholm.
Kmung Kikom» l3 g&fvQliv#r p& SvcimJsq tili IHrnprosteu i Upcala Ajtduus ocb den brodsr
A. 7. 1: ai *).
Magnus dei gracia sueorum gothorumque Rex, Omnibus presentes lit-
ter^s inspecturis, salutem in domino sempiternain, Tenore jpresentium notum fa«
cimus vniuersis, Quod dilectis nobis ndelibus nostris^ Uominis Andree pre*
po&ito vpsalensi & Jsraeli fratri ipsius insulam dictam suerz0 cum ceteris
pertinencijs conferimus jure hereditario ac perpetuo possidendam, Jn cuius
testimonium sigillum nostrum presentibus apponi fecimus ad euidenciam ple*
niorem, Datum stokholmis anno Domini Millesimo, Ducentesimo, LXXXVP.
Octauo kalend. Junij.
91 5. 1286 da Juni. Nyborg.
Herijgen 9S Holstein, Gbahabds gafVobref tili Konung Maoitus i Srerige pa 4 ftttiogar jord i
Husaby.
' A. 6. a. i: 34,
Geraädüs dei gracia junior comes holsacie et in Scowenberg, Omnibus
pvesenpia visuris, constare volumus, et notum esse, Nos, illustri principi
genero i^ostro dilecto, domino, M, Sweorüm regi, de libera nostra volunta-
te, dimisisse quatuor octenarios terre, in villa hosabu sitos, in wisendesa,
libere possidendos, dantes eidem plisnam potestatem, pro nobis, et nostris he-
redibus, de predictis bonis, ordinandi, et faciendi^ pro sua Ttilitate, quicquid
eidem visüm fuerit e^^pedire, Jn cuius rej testimonium, presentes literas con-
scribi fecimus et sigilli nostri munimine roborarj, Datum Nvborch in festo
pent$costes Anno domin j. M*.CC"XXXX*. Sexto.
Sigillet bortfallet, remsan qvar.
916. 1286 d. 10 Jub\ Lödese.
NAgi*a NojTska Biskopars bref p& 4o dagars aflat for botgörarei som bidraga tili StrengoSs
domkyrkas byggnad ellei* prjdoad«
A. 3» g. ai la.
üniueräis christi fideübus Presentes Litteras inspecturis. Andreas Asloen*
sis. Arno stawangrensis. Narwo Biaergeosis. Dei graj^ia Episcopi. J0rundu5
*) Efter en af ÄrkeBisk. Nils d. g Apr.' lagS bekräftad afskrift.
— u -^
Hamtrensift. & Dolfinus Orkadensis eadem gracia Elecüi» Saliitem ia dctaiaio
Jfaesu c^risbx Qiioniam ut ait apostolus &c. täl vitam eteraemw Cum igüilr
eodesia Gatfaedralis iieatorum apostolorum Petri & Pauli in ciüitate strenge
neosi sumptuaso sit opere inchoata & de multk indigeal ad ornatum aiti
& sibi adkerencium. Nos de omnipotentis dei misericordia & apodtölorwii
eiQS Petri & Pauli auctoritate confisi, omoibus vere penitentibus & oonfesai» ,
aui diete ecclesie manum porrexerint adiutricem. Nos Andreas aslöeitois. <pia*
araginta dies« Nos Arno stawangrensis. XL\ dies. Nos Narwo Bkergenib.
XL*, dies. Nos J0rundus Hamarensis XL*, dies. Nos Dolfiniis Ori^adeniSH^
XL*, dies de iniunctis sibi penitenciis miseri<x)rditer relaxamUs» Datim
Ludiosie anno domini Millesimo. Ducentesimo» Octogesimo« Sexto. VI\ Jdus.
Julij.
SigiUen bortfallne^ mcn de 5 remsorDa äro qvar. NB. Sexio och Jdu$ äro oästan u^l&aade.
917. 1286 d. 12 Juli,
Mabgabeta Ca^is dotters betyg att hon genom lagflig^n gjordt byte emottagit Lydolfstorp i
Wätle bärad af Svantepolk, Hertig Knuts sod, iSr en qvarn i Östergöthland. ,
A. S. ti 1: 96.
Uniuersis presens scriptum inspeeturis Margareta domini karuli swaenkiae
sun quondam filia jn domino Titam & salutem. Quoniam hominum memoria
labilis est, ideo ea que geruntur in tempore ne labantur cum tempore debent
litterarum testipionijs commendarj. Nouerint igitur omnes istas littteras au*
diturj\ nos predium quoddam in lydholfs thorph in vetlohaerad pro molendiqo
nostro in regheunsbaigh in osgocia & fundo vno ibidem adiacente ab jnclito
domino swantepolko ducis kanuti quondam filio in commutatione reeepis^e.'
forma iuris seruata secundum dictamen legum & patrie consuetudinem ap*
probatam. *vt ergo huiusmodi cambium firmiter perseueret, presentes dicto
domino litteras scribi fecimus in euidenciam acte rej. Rogantes heredes nostros
ne memoratum dominum. S; aut heredes suos super predicta commutatione
velint modo aiiquo molestare. Scriptum anno domini. M*.CC',LXXX,VL Quar-
to, jdus, Julij.
Sigillet) bfiogande p& en iir brefret klippt remM, Sr utndit
■\
918. 1286 d. 9 — 14 Sept. Sigtuna.
Fru Elisabeth, Herr Geres enkas Testamente pä gftrdar i Losta^ Kolfaamra; Bedarne, Tweta,
Skiriaby och Myklaby, tili Atskilliga Kloster, Hospital, och Kyrkot samtenko At bvarje sin
Sockenprest
A. 4« >• 13-
Jm nomine patris & filii & Spiritus sancti. Amen. Quoniam varü sunt
humane fragilitatis ewentus & terminus mortis omnibus est incertus, necesse
— la —
est dabiod casus cerds ratioiiibus preuenire, presertim cum geste rei no«
ticia processu temporis cito tollatur a memoria nisi voce testium, aut litte-
rarum indiciis posteris prebeat viuacis memorie firmamentum. Jnnotescat igi«
tur tarn posteris quam modernis quod ego Elisabeth domini geronis quoa-
dam filia, de bonis mihi a deoconcessis in remissionem peccatorum meorum
meum taliter cöndo & ordino testamentum, Fratribus predicatoribus Siktö-
m'e apud quos eligo sepulturam. do curiam meam L0stum cum omnibus mo*
bilibus & immobilibus, Ad fabricam ecciesie vpsalensis vnam oram terre in
culambri. Fratribus minoribus ^straaros dimidiam oram terre ibidem. Fratri-
bus minöribus in enikopia dimidiam oram terre ibidem. Fratribus minoribus
in stocholm dimidiam oram terre ibidem. Ecciesie sancti olaui in siktonia
vnam oram terre ibidem. Ecciesie othinsharg vnum solidum terre ibidem. Hospi-
tali in enikopia dimidiam oram terre ibidem. Sanctimonialibus in Fodd$2( duas
marchas terre in Bedarnum cum domibus. Sanctimonialibus in Sko octo
solidos terre ibidem. Fratribus predicatoribus vestraaros quatuor solidos ter-
re ibidem. Fratribus predicatoribus strengenesie quatuor solidos ibidem. So-
roribus apud sanctum martinum skeningie curiam meam twetum in tan0 cum
omnibus mobilibus & immobilibus. Ecciesie kalmari duos solidos terre &
dimidium in Skirlaby. Ecciesie L0th vnum solidum terre in myklaby. Guilibet
sacerdoti ecclesiarum mearum parrochialium vnam vaccam. Jn cuius donacio-
nis & ordinacionis mee testimonium Sigillum meum, necnon & domini mei
Magni illustris Sweorum gotorumque regis, & venerabilium patrum , Domini
magni archiepiscopi vpsalensis, Domini Anundi episcopi Strengenensis Do*
mini Johannis episcopi aboensis, Sigilla duxi presentibus firmiter apponenda.
Actum Siktonie anno domini M**CC"LXXX**VI, Jnfra octauas nativitatb beate
virginis.
Sigilien, i KoouDgens, a, 4; ^ andeiiga, sLadadci 3 bortfalletj remsan qvar«
919. 1286 d. 2 2 Sept. Stockholm.
Magnus Joranssohs gäfvobref tili Kbttilfast fräa Nyköping pft hcmman i Bergshammar, Blak-
sta, m. £L lägenheter.
A. 7, 1: 19. *).
Omnibus presentes Litteras jnspecturis, Magnus Johannis filius^ salu-
teni jn domino sempiternam, Quoniam ob labilem hominum ipemoriam vite-
que fragilis breuitatem que racionabiliter acta sunt frequenter in dubium reuo-
cantur & raro proueniunt ad puram . noticiam posterorum Nisi scriptura Su-
*) Finnes äfven i odaterad vidimation af Bengt Bos son^ hvarest namnen.skrifvas: bershamarh,
blaxtum, faaelgh»ldj0rr ; brytia arD0de, brytia suansevik, ^stigh, iDgimunda nes, skaratoun.
— i3 —
perstite succedentibus pateat quod aliter aboleret mors & obliuio frequenter
eciam prauitas & inuidia peruersorum, Tenore presencium tarn posteris quam
presentibus constare volumus vniuersis , Quod Discreto viro Kyaetilwasto de
Bycopia, Curiam quam possedimus in bierxhamarh cum siluis pischariis &
attinenciis ceteris intra sepes & extra quatuor quoque solidosterre in blax-
stum duobus denariis minus in a&Ighseld^r vnam hastam terre cum dimidia^
Jn prato brytiae arnedhe terciam partem, Jn prato brytiae swanaewikh ter-
ciam partem, de prato 0rstigh, sextam partem, De opido ingimundae naes
sextam partem, & de opido skaraerumh terciam partem, pro pleno precio ven-
didimus secundum sollempnem legum tytulum, & terre consuetudinem ap-
probatam, Transf ereiltes in ipsum kyaetilwastum & heredes suos, omne Jus
& dominium, dictam curiam curiam, cum prediis aliis supra (<<0 scriptis, Regend],
vendendj, donandj, commutandi, ac quocumque modo ipsis congruum & com-
modum visum fuerit, ordinandj, Jn premissorum igitur testimonium & ple*>
Diorem euidenciam, vna cumsigiliis, Mägnifici principis Domini Magni sweo-
rum gothorumque. regis illustris, wenerabilium patrum Dominorum, M, ar-
chiepiscopi vpsalensis, benedictj, lyncopen^is, 8c. Anundi strengenensis epi-
scoporum, Sigilla, nostrum proprium, Domini Johannis ^ngil, & Magni gre-
goris son sunt appensa, presentibus & annex^, Datum stokholm anno do«
mini, M%CC%LXXX'^ sexto. X' kal. Octobris.
SigiUen: i, 3, 4» ^y bortfallne, mea urbleLta röda silLestridar qvar; af 2, 6^ 7 fionas styckeik
920. 1286 d. 28 Sept AJsnö,
SoDUDg Magkvs lis Bref (ov Wisingsös inyAnare pä füll rätt tili timmer, ved m. m. i Western
gothlands allmänningsskogar.
J. aa: 71.
- Pro inhabitoMibus Fisingxöö.
Alle the thetta brefF vardä siande Ma&nus med- gudzj nadeSweia oc
Gotha konunger Ewerdeliga heisa i gudi Viliom vj oc tillathom at visingx-
öos inbyggare skulo haffua fullan rätt i almenningx skogom i vestergylland,
Hugga timber sig tili husabyggning Veda brond oc alzskonss ambud Loff-
iega Ythan alla. sak Vndantagnom them träm som aallan eller nötter bäro
Teslikes mulabeet til theres fänad fförbiudende starkeliga oc Strengeliga at
naaghen dy^ffues them her ower nogerledes platza eller bedröue Oc Geff-
uom them ther vppa thetta vort breff beseglat med voro insigle Giffuit
Alznöö Aarom epter gudz byrd M CG LXXX pa thet sjette 4 kalendas
octobris.
^ i4 -
Ad idem in LtUino.
Omnibus prescntes litteras inspecturis Magnus de gracla Sweorura go-
törüm rex Salutem in domino sempiternam Admittimus & volumes quod ha-
bitatores insule yisingxöö in siluis communibus terre Tesgotie ius habeant
ligna non glandes aut nuces deferentes ad focum suum instrumenta quelibet
aut domos inpune & libere excidendi & deferendi Item pecora sua depa-
scendi Prohibentes itaque firmiter & districte ne quis ipsos super hoc prc-
sumat aliquatenus molestare Presentes ipsis super noc litteras nostro sigillo
reddimus sigillatas Datum alznöö Anno Domini i a86 quarto kalendas octobris.
921. 1286 d. 7 Oct Däwö-
KonuDg MAORtTd I:s Gftfvobref tili Svartbrodra Llostret i Stockholm pS valtnet mellan Stock-
holmB Stad och ftiddarhoImeDy jemteförbud att, utan Llostrets Provincial-Ministers tiiUt&Dd,
uppföra byggaader pi Riddarholmcil cller i «laden längre ut i bcmäidta Tatleo^ 8n som
redan blifvit bjggdt.
A. 3. c. 4: X« *)•
Magnus dei gracia Sweorum Gothorumque, Rex, Uniuersis presens scri-
ptum visuris, sahitem in domino, Notum esse cupimus presentibus & futu-
ris, nos dedisse & assignasse loco & insule fratrum minorum Stokholm
totjam fundum aque iacentis inter ciuitatem & insulam supradictam, Jnhi-
bentes ex nunc sub optentu gracie nostre, ne aliquis de cetero a parte ciui-
tatis quicquam edificet, ultra domos nunc edificatas contra insulam memora-
tam, Similietiam modo inhibemus, ne quisquam domum £iliquam edificet^vel
edifioari procuret in insula sepedicta extra Jocum claustri sine licentia pro^
vincialis Ministri, Cum sit tota fratrum usibus & utilitatibus perpetuo de-
putata, Vt igitur hec inuiolabiliter obserueotur, presentem paginam nostro
sigillo communitam ipsis fratribus dedimus ad memoriam futurorum, Datum,
Dafh0, anno domini, M*. CG'. LXXX'VP. Die lune jnfra octauam Beati
Francisci confessoris,
KoDgl. Sigiilet^ i grönt vax A gula och röd« dlkestridaTi fir sLadadt
922. 1286 d. 7 Oct DäwQ.
Konung Magnus I:s G&fvobref pft fordna Hospitalets grund, m. au pi Norr Malm tili anläggan-
de af St. Glarae kloster i Stockholm.
A. 3. £ 1: I.
Magnus dei gracia Sweorum, Gothorumque Hex, Uniuersis presens scri«-
ptum cernentibus, salutem in Domino, Geste rei noticia, ne processu temporis
*J Finoes afven i en af Hertigarne Eaic och Waldimab 1807 d. 29 Nor. bekräftad afskrift.
— i5 —
dobietatis caligine inuoluatur- perhenntri aolot litterarum indiciis, ex c|iii*
bus preberi possit posteris credulitatis firmamentum, £a propter ooilSta]^e
uolumus tarn pr^esentibus quam futuris, nos ad J)ei oultum & prjQfectma. ani-
marum totum fundum et territorium Hospltalis quondam leprosorum apud
Stokbolm, quod de Domino vpsalensi archyepiscopo titulo empeionis habui-
mus, vna cum orto nostro ibidem, & raonte, qtii dicitup Malm, ac tote terre
spacio ad oceidentem dicti, Malm, usque ad litus stagni Tersus ocoideiitMn
& a littore meridiana usque ad juga monciüm communitati attin^encia. qua
sunt e proximo versus aquilonem, dedisse ordini sancte Cläre perpetuo^ pofr*
sidenda, ad construendum & inhabitandum inibi Monasterium, Sc ad alia
necessaria sororibus ordinis memorati secundum ofdinaeionem Ministri fra«
trum Minorum, volentes, vt via communis que vergit de Stokholm versus
0str^ aros, & nunc per dictum spacium dirigitur, ponatur ad aquilonem
ipsius spacij, iuxta montana predicta per transversum sepedicti Malm, ad
riam que ab Oriente ipsius ''ducit ad ciuitatem, Jn testimonium autem fauius
Dostre donacionis, presentem litteram nostro sigillo, vna cum sigillis nobi-
lium vironim scilicet Domini, Benedicti prepositi Scarensis, Domini Vif Hulm-
gers soQ, Domini Haquini Marskalci nostri, & Domini Werneri Brunk^ qui
presentes aderant duximus muniendam, Datum & actum Dafh0, Anno a6^
mini, M*',GC°LXXX'', sexto. Die lune infra octauam Beati Frauci^i« ,
Sigilkn: I KoDUDgens i grdnt vax p& gula och röda sillesträdar; 3 bortfallet; 9 AodfeIijgtyp& rödt
' 4 P& hvitt, och 5 p& rödt silke, alU i gröat vax«
928. 1286 d. 12 Oct. D^wö.
EoDUDg BLkOSVs lu vidimatioD och bekrSftelse p& K. Knut» gA<Vobref tili Vfihy klosHv*
A. 3. !)• z: 9-
Magnus dei gracla sweuorum gotborumque vex,^ Omnibus present«« lit-
teras inspecturis salutem m domino, Tenore presentiüm i^otum faciinus Nos
perepeiiisM & legisse magnifici principis domini Kanuti quondam regi$ ftweuo-
mm, Utterdi$, sigillo suo, & fiigillo venerabilis patris domini petH archie«*
piscopi wpealeo^iai sigilktaa, quarum tenor eratinbunc moduiUvJn Qomine
&C. Se /oregäehd^ N:o 11 3. Nos igitur, MagnusL, memor^tus rex swQuoruQiv
suprascriptam donacionem ratificamus atque ad ratificacionis t^timonium «
preseoti scripta sigülivm no&trum apponi facimus, ad euideo^iam plenioremv
Datam, Daw0 anno (dowinj M'^CCMiXXX*. Sexto, quprto. Mpft ootphris^
Anno regni nostri duodecimo.
. 'Ett stSrre stvoke. nf siffilttf vidhangex** .^
-. i6 —
924. 1286 d. i3 Oct. Däwö,
KoBUDg AfAomrs I:s vidimation och stadftslelse p4 K. Kirurs g&fvobcef tili Wiby Llostei*.
A. 3. h. x: 3. *).
Omnibus presentes Litteras jnspecturis, Magnus dei gracia sweprum go-
thorumque tgx^ salutem in domino sempiternam Tenore presencium notum
facimus vniuersis, Quod nos. Magnifici principis Domini kanuti quondam re-
gis sweorum illustris Litteras sub sigillo suo. vidimus & perspeximus. Jn hec
verba, Ego Kanutüs &c Se föregäende N:o 64- Nos igitur Magnus, rex sweo-
rum supra scriptus^ premissa omnia secundum quod acta sunt Ratificamus,
atque ia ratificacionis testimonium, sigilium nostrum presentibus apponi fa-
cimus ad euidenciam pleniorera, Datum Dawo anno domini M%CC%LXXX
sexto, III. Jdus octobris, Anno regni nostri Duodecimo.
£tt itö'rre .^tjcke af sigillei vidhäogen
925, 1286 d. 2 1 Oct Baldtaehi.
HIfbid Sigtrtggs dottera testamente af sitt gods Asperyd tili Gudbem, och penniD^ar tili &t*
skilliga andra kloster, med anordniog af siDa ofriga gods tili sonen Bbvgt samt döttraroa
Raonfbid och CflAiSTurAy sä ock friheten &t trülen Tove och dess a smi barn.
A. 4- a* "
Vniuersis presens scriptum inspecturis. Hafridis Sitragi quondam filia.
pacem in dej filio continuam cum salute. Cum uarij & inexcogitabiles sint
humane fragilitatis euentus nee quisquam nisi illustratus diuinitus prescire po-
terit quo fine uel quando diem claudere debeat extremam. Hinc est quod ego
Hafridis.salutj anime mee preuidere volens testamentum meum condere di-
sposui in hunc modum. Do igitur primo cenobio sanctjmonialium in gudhaem
predia mea sita Haespiryd cum oranibus attinencijs 8c capellam meam ad altare
sancte Katerine ibidem ubi etiam eligo sepulturam. ^Glaustro uarnem unam mar^
cam purj. -, Item cuilibet monasterio uesgocie unam marcam purj Jtem ho«
spitali lodhosiensi .I:am. marcam purj. Hospitali scarensi J:am. marcam pu-*
rL Jtem sacerdotj unicuique parrochiali ubi bona mea continentur unam mar-
cam denariorum. Ecclesie anguthorp unum agrum. Touo cum duobus infan*
tulis libertatem. Donacionem quam assignaui dilecte filie mee eristine de
gudhaöm per litteras & sigilium meum approbatam. eandem iterato presenti
scripto communio & confirmo. Jnsuper clareat uniuersis quod quandam
commu-
*) Finnes sfven i vidimation af Konung Magitus II BaoBRSsov i34o d. 19 Mars.
commtitacionem feci cum filip meo dominö benedicto assignans eidera duas ourias
meas hualstadhi & h0rydhaer pr opter alias duas competentes curias de patrimo*
nio suo grafryd. ac espiryd iuxta omnem racionem que dicitur umfierd cui
coodicioni interfuit filia mea rangfridis ac alij fidedigni. facta autem hac
coodicione filie mee rangfridi supradictam curiam grafryd cum omni rigore
legis quem iterum appellamus uulgariter umferd erogaui. cui iuris racioni
institit filius meus dominus benedictus. Huius igitur pacti mediatores fue-
runt. dominus haquinus tunonis. Dominus magnus kanutj filius. Dominus
ormerus. dominus petrus de anguthorp. & alij plures nobiles & discretjJ
Jtem ad habendam huius rej noticiam pleniorem sigillum illustris domini
.M. regis Sveorum. Ac uenerabilis patris nostrj scarensis episcopi. domini
magni kanutj filij. domini petri sacerdotis de anguthorp & sigillum pro«
prium presentibus sunt annexa. Si quis hanc donacionem refringere attem-
ptauerint (^<>) iram dei & omniuni saiictorum senciat uiciscendam. Datum
baldtdehi anno domini. IVf^.CC.LXXX^^Vr. in die undecim milium uirginum;
Sigilkn. N;o i, 4> ^ bortfallne, remsorne qyar. a. Andeligt 3. Andeligt, skadadt
926. ia86d. a3 Oct Linköping.
BisLopen i Linkopiog, Hertig Bekgts bref tili HSgerstads Fönamliog, om Biskopstiondeps ut-
^ö'rande tili Kaoilen Mag. Wimuhd«
A. 3. o. i:
Benedictus Dei gratia Episcopus lincopensis Dux finlandye Dilectissibi
in Christo filiis parochianis de haegirstad Dilectionem in domino cum salute.
Noueritis quod nos dilecto nobis in christo magistro Wimundo canonico nostro
decimam nostram penes tos que canonie.sue a multis retroactis temporibus
annexa fuerat assignamus possidendam. mandantes. eidem super faiis iusticiam
exbiberj Jn cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appen*
snm Datum lincopie. Anno domini. M'.CC'LXXX* Vr. Decimo kal, novem
bris.
JSigillei bor^tfallet, fiffenaom den ujr brefvet klippta remsan.
S9. Diplom, tl
— lÄ -.
\
9^7-
1286 d. 28 Oct Gudhem.
Gvnroi Aloots dolter« gftfvobref p& sitt fiderae arfvegods i Ögaluodey tlUiLa med en qycrn^
tili Gudhems Llostcn
A. 3. i. a: 8»
Ego GüNNüR Algotj filia in remissionem peccatorum meorum confero
ecciesie sancte marie de gudhaem f und um quem ex hereditate pat^rna pos«
sideo 0ghaIundum cum omnib'us attinencijs uidelicet siluis piscarijs & cum
rxiio molendino. Alium uero fundum quem ibidem ex successione materna
possideo ad usus proprios uolo reseruare. preter uthskiptir silicet siluas pi-
scaturas quas omnes utriusque fundi ecciesie gudhaem superius nominate confero
& assigno. Hujus rej testes sunt dominus episcopus. dominus prepositus ac alij
plures fidedign j. ad quod etiam testimonium sigillum domini episcopi est appen*
sum, Datum gudhsem anno domini» M*.CC*.LXXX*.VI\ Jn die apostolo-^
rum Simonis & iude.
Sigillet, som bänger i en ur brefvet klippt remsa, Sr andeligt^ med intrjcL p& bäda
sidor^ men mjcLet skadadL
928,^ 1286 d. 27 Nov. Linköpmg.
Biskopens i LinLöping, Hertig Bshgts tili Dom-Capitlet g;ifne Privilegier»
A. 3. o. I..
Vniuersis christifidelibus presens scriptum visuris uel audituris. Beledig-«
TUS miseracione diuina Episcopus Lincopensis, Dux Finlandie salutem in do-
mino serapiternam. Seculari deputati milicie a terreno prorsus imperio va-
riis priuilegiis ac diffusis libertatibus non immerito sunt ditati. ad quorum
ii^ar quis sane mentis ambigat christi ascriptos milicie amplioribus ac vbe»
ripribuä exsequendis libertatum cumulis quibus forcius certamen aggredien*
ti|3ua, regnumque sui principis primum querentibus ipso attestante, adici
omnia hec debe^e. Verum quia mater ecclesia maiori quam filie debet bo-
nore & reuerencia humilius ' amplexari. racioni consonum arbitramur, vt
ipsius matris ecciesie ministri pre filiarum ministris prerogatiuam habeant
episcopalem. Quamobrem tam personis in dignitate. copstitutis de collegio
ecciesie nostre Lincopensis quam ceteris eiusdem coHegij Canonicis duximus
indulgendum. vt nullus eorum decetero ecclesiam Habens dignitati uel pre^
bende annexam seu alias collatam, cathedraticum, synodaticum, procuracionem^
contribucionem, subsidium, aut questum quemlibet episcopo soluere seu reddere
teneatur. adicimus insuper vt prefate dignitatum persone a^ f^nqnici me*
morati collegii, super decimis ac causis episcöpalibus quibuscumque de bonis
— 19 —
ecciesiasticis prouenientibus que in presenciarum possident, ac deincepsipSM
possidere contingit. necnon & de villicis, colonis, inquilinis, emphiteotis. Feudö*
tariis. & eorundem familiis, recipiendi. disponendi, ordinandi pro placi&o lib^ram
habeant facultatem. Ceterum admittimus & volumus quod prefate dighitatum
persone in suos clericos & vicarioa. ac alii canonici nostri quilibet in suos
clericos & vicarios, in quocumque criminev delinquentes, «xceptis duntaxat
iDieccionibus manuum violentarum in clericos. & eciam in eorundem cle-
ricorum siue vicariorum concubinas si quas habuerint, & in quocumque
loco ipsas detinuerint animaduersione debita, corrigendi & castigandi aucto«
ritatem plenariam obtineant, quolibet alio postposito correctore. nisi cum
Episcopo qui pro tempore fuerit% sepedictas dignitatum personas aut cano»
nicos, in huiusmodi corrigendis excessibus neggh'gentes veraciter inteliexerit,
nimium & remissos. Jn huius igit'ur facti testimonium & euidenciam am*
pliorem siggillum nostrum ynacum siggillo Ca pituli nostri presentibus litte-
ris duximus apponendum. Actum & Datum lincopie Anno Domini. M^.CG*.
JLXXX". sexto quinto kalendas D^cembris. Episcopatus nostri Anno Primo.
BSjge Sigilkn bortfallne, remsoma qvar.
929. 1287 Wisby.
BiiLop Beitgts i Linkoping bref pi 4^ dagars aflat for botßrdiga, som besoka Cisterciensernat
Nunnekloster (Solberga) p& Gottland.
A. 8. b. I.
B. dei gracia Lyncopensis c^iscopus. Dux finlandie. DÜMtis sibi in
phristo. . priorisse ceterisque sororibus ordinis Gisterciensis in gotlandia« sa-
lotem in domino sempiternam. Profectui vestro studentes, et paupertati ve-»
stre compacientes, sed et fideUum deuotioni prouidentes, Licenciam vobis con*
cedimus ut in omnibus dominicis inmediate festa beate virginis patrone ve-
stre sequentibus s(tacionem et predicacionem habere possitis sicut vos Ha-*
Luisse antiqüitus ^stis protestate. et T^t ipsa ecclesia Testra in dictis stacio-
nibus deuocius frequenteftur, Nos de omnipotentis dei misericordia confiden-
tes Omnibus vere penitentibus ^t eonfessis qui in dictis diebus ecciesiam ve«
stram visitauerint ex deuocione XL dies de iniuncta sibi penitentia miseri^
carditer relaxamus. Datum anno domini. M', CC*LXX* VII*. ja Wysby.
Sigillet boiifallet.
— ap — ,
980. 1287.
Gaal GusTAFSSoirs sLuIdebref p& 7 murL siifver tili sia sjütr Mabqimta, ior hTiken «kitld
Forsa qrarn lemnas tili pant«
A. 6. a. s: 75.
Omnibus presens scriptum cernentibus, Karulus g0zstaf son, salutem
in domino sempiternam Tenore presencium constare volo omnibus, me te-
neri obligatum dilecte sorori mee margarete jn Septem marchis puri argen«
ti per natale domini proximo futurum persoluendis, si autem me mori con*
tigerit infra dictum terminum ipsi sorori mee molendinum meum in forsum
inpignoraui pro argento memorati, vsque dictum argentum per me Tel per
heredes raeos fuerit persolutum, & si dicta pecunia in natali Tt dixi non
persoluitur ipsa statim in suam potestatem recipiat molendinum jn cuius rei
testimonium sigillum meum cum sigillis dominorum haquini tunae son ni*
cholai sigrithae son, Datum anno domini M'^GCLXXX'' septimo.
P& fränsidan med gammal band: thetta ir brefvet vpa forsa qwfirn.
Sigiilen: i. Med vapen: omskrülea skiadad. 2. Med vapen, omskrifteD; + s'nighola • -* ioaidu
fILIL
981. 1287.
BoTiLDS af Wimark Testamente pä jord i Serpaboda tili Lioköpings domkyrka och penniDgar
tili Atskilliga kloster.
A. 4* i^* i3.
Jn nomine domini amen, Quoniam ut ait apostolus, omnes stabimus
ante tribiinal^ ut recipiat unusquisque propria corporis prout gessit, neces-
sarium esse dinoscitur, extremi iudicij diem, operibus misericordie preuenire^
binc est quod ego Botildis de Vymarkum, sana & incolumis, ac peromnia
optime mei compos, diligenti deliberacione prehabita, & maturo consilio^
ne me in annis seniiibus, repentina morte, tolli contingat de medio intesta-
tarn, de bonis mihi a deo collatis taliter duxi ordinandum, Jn primis con«
fero ecclesie Lincopensi, dimidium octenarium terre in serpaebothum , per-
petuo possidendum. Jtem fratribus minoribus Lincopie .XV. marchas dena-
riorum, apud quos quandocumque me de presenti seculo continget emigrare
ecclesiasticam eligo sepulturam, Jtem ffratribus eiusdem ordinis Sudhercopie,
X. marchas denariorum, Jtem ffratribus predicatoribus Sk^eningie .V. mar-
chas den. Jtem sanctimonialibus in Wretis .V« marchas den. Jtem sanctimo-
niaiibus in Askseby, V. marchas den. Jtem ecclesie wirsnungsrura, bona que
possideo Gunwatabothum, ita tarnen quod omnes prouentus earundem, per-
— ai —
petuo, pro uino, cera, uel aHjs diuino cultuj necessarijs, expendantur,hiiiusautem
dooacionis ^ev testamenti testes sunt, gardianus sudhercopensis fFrater Jngeldus,
cum socio suo ffratre bothwido, ffilius meus thwipho, Jngo, Thuko, Sywykinus
pistor, ciues Sudhercopenses. Vt autem hec meä ordinacio debitum sorciatur fi»
nem 8c efTectum, presentem paginara, sigillis suppendentibus, hoc est thwlphonis
fili] mei, prepositi Sudhercopensis, communitatis ciuitatis ibidem, ac fratrum
minorum eiusdem loci feci communiri, Actum anno domini M^.GC.LXXX^'VII*«
Sigilkn N;o i^ 3, 4 bortfallDe, rimsorDe qvar; N:o a andeligt; mycLet sLadadt«
gSa. I287. d. 3 Febr. Filungshe<].
Intyg S hrad andel Prosten Wimuhd £gde af fisket i FöÜDge, Kisa soclen«
A. di a i: 10.*}
Anno domini M*CC*.LXXXVII*. habuit prepositus Wimundus. de Jo-
hanne jngason de haldens hole quartam partem attongi in piscariis infilun-
ge nordhanlands. Jtem de finuido de frodhult et nepote eiuskannto, habuit
tantum. Jtem de Swenone de vrabodhum, quartam partem de tercia parte
attongi, habuit primo. deinde habuit de eodem secundo. tantum, et hoc to*» >
tmn factum fuit in crastino purificacionis beate virginis. ja maiori stupa
filuDgxhedhe, faesteman fuit derneh'us de kys», Testes, Johannes de myael- ,
drem, herotus de korpae kleff, bondo companarius, Johannes Tpsyae, et alii
plurimi lidedigni.
933. 1287. d. 2 1 Febr. Lund.
Abtids af Lund testamente af en fors med fiske i Skälharg, samt { marki. jord och hSlften af
hosea i Lund tili Äike-Biskopsbordet i TJpsala^ mot kläder och behofligtuppebillederafittD
Hfstid.
A. 3. a« 3: o.
Jn nomine patris. et filii. et sjpiritus sancti. Amen. Ego Arwidus de lund
quamuis corpore sanus tamen in etate decrepita, constitutus« Gonsiderans quod
illum felicem censuerit antiquitas qui periculum alienum sibi conuerterit
in cautelam. Jgitur periculosa res senectus. que quos occupat muhis cir«
CQindat incommodis & molestat. cor meum multiphciter exterruit et concus*
iit. Nam vergente deorsum conditione corporea sensus ebescunt. vires de-»
*) EAer en af Dom-Prosten och Capitlet samt Fogate och R&d i Linkoping d. . x6 Mars i337
bekräftad fifskjrift.
ficiunt memoria penitns «exulante. prapter quod moltos notaui senes quam-
quam locupletes reram temporalium jacturam grauiter incnrrisse. a quo michi
cupio ne simiie quid paciar per diuinam gratiam precauere presertim cum
db heredibus meis 8c geueris pro solaciis que ab eis sperare deberem mo-
lestias multiplices cotidie -reporto. Quam ob rem de bonis meis. volnntate
perfecta coastanti corde. requisito consilio discretorum prouidi taliter ordi-
üandlim. vt alicui in vita mea partem de eis tribuamquiTestitum michi quam
diu vixero et bonis meis vtilem soliicitudinem Taleat exhibere. Do igitur
et assigno viro venerabili domino .M. Archiepiscopo vpsalensi eiusque süc-
cessoribus in vpsalensi ecclesia canonice instituendis. vnum torrentem siue
fors m skaetharg. cum piscaturis ibi adiacentibus sub isla condicione quod
medietatem fructuum de piscaturis percipiam quo ad iiitam ineam Jtem, ei*
dem dicto domino. M, et eiusdem successoribus do & assigno dimidiaininaF-
pham terre in Lund cum plenitudine agrorum. pratorum. nemorum. pisca-
turaruou Jtem medietatem domorum in fundo dicte curie existencinm per*
petua donacione. bac condicione quod ipse me quamdiu vixero. vestire. ac
in eisdem. bonis äd vitam residentem teneatur tueri. prout vtilitati mee &
honori suo idem dominus crediderit expedire. vt igitur hec donacjo mea ro«p
bur obtineat perpetue firmitatis presentibus litteris sigillum capituÜ vpsa«
lisnsis nee non & sigilla dominorum sacerdotum qui huic ordinaeioni mee per
omnia interfuerunt videlicet Tbome de Almungy. henrici de knutabü. As-
aceri de hunungahaered Amelii de farungy. karuli de hdesabro Eruasti de
Thorstunum sunt appensa. Actum & datum apud Lund. Anno domini
M\CX2'.LXXXVII.IX\ Kai. MarcijV
Af 5 Sigill blott stycken ^ar*
934« 1287 d. 7 Mars. Upsala.
TTtvalde IrLe-Biskopen Magnus Bossohs intyg om emottagande af foregSende bref och om Arvids
-upptagaDde i kyrkaos beskydd. *
A. 3. a. 3: S.
Oinnibus presentes litteras inspecturis. Magnds dei gracia Electus Tp-
flalensis ecclesie consecratus^alutem in domino sempitemam. Tenore presentium
constare Tolumus Tniuersis tjuod 110s litteras subscriptas ab arnwido de lund
exhibitore presentium recepimus & habuimus, & sub nostra custodia reserua«
nus^ in hec verba. Jn nomine &c Se/öregdende N:o g33 *) tiU appensa. (da ff
och är äro uteglömdcu) Nos igitur prefatum arwidum gracia predictorum sub
beatorum .Laurencij & Erici & nostram pfotectionem recipimus ac munimen spe*
*) Namnen skri/vas der.* Almongi^ iDUtabü, hunünghaere[>]| Ammelij de ToruDgii Etibro.
— a3 -•
ciale^ Siquis autem eura in bonis suis ,aut persona- indebite molestare pre-
sumpserit, iram omnipotentis dej & predictorum sanctorum ac^liostram vlcicH
oem se nouerit incursurum. Jn cuius. factj nostrj euidenciam^ sigillum quo
nnoc Ttimur presentibos e&t appensara. Actum & datum vpsalie Anno domini
M'.CC"XXXX* septimo, Nonis Marcij.
Af sigillet ett litet stycke q^var.
935. 12S7 ^- 19 Mars. KuDgsberg*
Eonang Maghus I:s risLiljiadsdom mellan^Gudheins Lloster och Häkonatorp..
A. 7. a. a3.
Hagnus dci gracia sweorum gothorumque rex, Omnibus presentes lit-
teras inspecturis. salutem jn domino sempiternam. Cum int^r sponsas deo
dicatas sanctimoniales De gudhem. ex vna parte ac habitatores haeunethorp,
ex parte altera moueretur questio & Dissensio de metis & terminis pascbwo«*
nun inter se ex vna villa et altera xoneurrenciiim, vbi inter se videlicöl^
conuenirent,« Nos ad habendem super hoc examinacionem venientes^ prout
secundum fidedignorum testimonia. vnj parti et alteri minus intelleximus
derogari, Hos terminos inter premissa pascua statuimus, videlicet de vinnbro.
JQ jadhurin. jnde in Runustenen. jnde in maedhalstenen. jnde in Hallinae owasn
widh odhens kyseldu. Hoc prenotato* quod hinc et inde' pecora« vltra pre-
missos terminos« ad pascua venire valeant non obstante distinctione termi^
norum. Sed illi de Haquner thorp. summendi seu carpendi myrtum« vJtra
moiitem dictum jaippnaebiaerg^ sine licencia dictarum dominarum de gudhem.
nolluni jus habeant in futurum. Ne igitur subrepens obljuio detergat quod
in bao parte duximus statuendum^ sigillum nostrum presenti scripto jn te-
sdfflonium. apponi fecimus et euidenciam pleniörem. « Datum in Castro Kp«
nonxbiergh» anno., domini. M^CC''.LXXX. septimo. XUH^« kaL Aprilis.
Sgillet sLadadt . .
• ■■ ^ . • '< .'. ' ." ' • M •
935. a) V öfyersälthing^ :
' /' • ' "• ' A.3:«.c.4- "' 'V'
Magnus medb ganfe «adh st¥6riki& ok g0tha konw^far. bylsär. alle,
maen thettha brfcff se aella h^ra euerdelik mfdh gudhi Maen tiiaßBaaifrwna:}?
gtidkem ok tbf^m jbo&iutttorp.' boo kommar tmtha öin !^era\ raamserkp rötet
äiera fmimark äff enom by^ ok annur sampne komma tha hauaer wi neruari*
Res varith seet ok ransäkitibi ok stadhfeäth tbet förna»npdhae raämaetke ck
faeaemark aepther dandhe xnannom withna ok trofasthe swo ath eyskalthasft
ena delin mynskä then andhrum medh vraetha sQm aer wjia bro i iaexihuria
thaedhan aflf j Runestenen thaedban j masdhalstenen tbaedhan j hallina ouan
vidh odhaens kyaeldu Tbc swa atb aentbat raamaerke skal modbsta atb faena«-
dbin ma ey gaa bydb ok tbydh bwarth tbaet lysthar aeptber sina f^dbae
Ttan tby äff hokuntorp aella nokur andra skullae baer aspter yngbin maak
aella raetb-baua owaer iaempnaebyergb bwggbe aella poors brwthae vtban tbee
fornaempdbe frvnä loff äff gudbem Til mera witbnes bywrdb ok stadbfaßstil-
86 ok thaer til tbaet skal ey gl0mys sella bwrtb vitbnas affvinyllum mannom
Tba beenge wy wartb ynzyl for tbetta naeruarindba breff scriptum aano
domini M^CCLXXX septimo XIIII kal. aprilis jn Castro konoxbyergb.
Sigillet bortfallet^ remsaD qvar«
986. 1287 d. 19 Mars. Konungsberg.
Eonung Maghtts I, dom i tvisten mellan Gudhems Uoster och Gelwes barn om nfigra qrarnar
i HSrutorps socken.
A. 3, X. i: k5.
Magnus dei graciä sweorum gotborum rex omnibus presentes litteras
jnspecturis salutem jn domino sempiternam. Cum ' inter sponsas deo dicatas
sanctimoniales de Gudbem ex vna parte & liberos Colwonis . . • . .
ex altera mota fuit questio et dissencio de quibusdam molendinis in baeru*
tborp parokye berlundum. Nos ad babendafh super böc examinacionem
. • . prout secundum fidem eorum uerba & testimonia vni parti et al*
teri. estimauimus minus incongruum composicionem quandam inter eos fa-
ciendam Dil nodum ceteris pro . . • loco
videlicet io quo situataB sunt, ac via libera pro aditu et recessu necnon et
obice wlgariter dictam & sta • . . nnj ac simul cum parte ampnis desur • . •
pro memoratis gelwonis liberis pertinebat idem pertinere videbatur preno-
minatis sanctimonialibus, gudbem. & eorum cederet perpetuo
possidenda Et ipse sanctimoniales cum viginti marcbis denariorum
usualis monete. redderent ipsius golwonis liberis vice uersa, Hoc prendtato«
quod dicti golwonis liberi frui debent bonis suis predialibus vel quatinUB
• • ad aiiinem jacentibus quibuslibet väibus opportanis nisi quod de sur^
sum. ad molendinum in ampne jn na non vel
tat aquas pro piscibu» capiendis Quam composicionem sea OFdiaacM>«<
' ' ^ :. neai
« ;i5 =r
iletti seu ordinabionem nostram; per preseQte^ BpctoritaXi^ r^j£| ^lit^nciali^w
coniinnaiiuis Et non ' . ^^^^^Sfity^kY^^P^^
prebeDdam posteris noticiam presenti seripto ^igillum nosjtruia.cUi^i^
ponendum. Datum in cästro kononxbisßjrgh «anoodonuni MCCIJJpJCX sep^in^
XIIII. kal, aprilis.
Brefyet af fukt skadadt; sigitlet bortfallet^ remsim qvat;. :•
r^iii- 'ij
il«:;.
987. 1287 ^- ^ ^*j- ^^^ ifö
KoDung MioKus 1:8 Bref tili Sundal, Nordai, in. £1. faSraders invjinare atttill' prestei^lltipet
utgöi'a tionde i sad och icke i smör enligt sedoare öfvereDskpmni^Ise.
A. 7. i: a4, -
Magnus Dei gracia Sweorum Gotorumque Rex Omnibus sundal, normal,
oi*dhenae, vaeboabaered , thysSi , nordmarch» ^ liabitantibus graciam- 11 k\^
salute, Quia saluator omnium Jhesus Christus qui nos precioso redenMt san-
guine suo, decimas sibi retin uit, in Signum dominii specialis, Volens easeccle-
siis ac earum ministris exhiberi Consulimus vobis, ac eciam auctoritate regia
demandando precipimus Quatinus non obstante consuetudine, qua huc usque
butirum pro deeimis frugalibus persoluistis , amodo de ipsis frugibus quas
uobis dominus dederit, iuxta modum, ac consuetudiriem, qui in, deeimis hu-
iusmodi soluendis, in prouinciis circumiacentibus Skara seruantur venerabili
patri Domino .B. Episcopo Skarensi decimas frugales benigne ac fauorabiliter
persoluatis, nee modo quolibet allegetis quod pactum inter antecessores
SUDS ac Tcstros supei: ipsis deeimis initum sit seruandum cum tale pactum
non dubium sit in lesionem ecclesie skarensis vergere, ac in pericu«
lom vestrarum non modicum animarum, quia nullo iure cautum habe-
tur, quod ins percipiendi decimas cadat in laycüm quantecunque fuerit
dignitatis, et sie consequens erit quod pactum super deeimis initum; ut pro
specie alia possideantur a laycis, non erit perpetuum set temporale, Datum
gielquist Anno domini M', CC', LXXX*.VII. in inuencione sancte crucis.
Af KoDgl. Sigillet blott eU litet stycke qvar p& en ur brefvet klippt remsa.
988. 1287 d. 12 Maj. Wisingsöl
Konang Maohvs 1:$ stadftstelse pft Algot GyridssoDs g&fVa af Danänga ttli Alvastra kfoster.
A. 3. T. i: 10.
Magnus dei gracia Sweorum Gothorumque Rex, Omnibus presentes lit-
teras jnspecturis salutem in domino sempiternam. Quoniara. ob labilem
S». Diphm. II 4
/
J"
^ a6 —
Bcii^^Syj^oyyi rill) presentibus Tniuersis, Qüod quia. sicut fidedi^orum audiui-
ihüs testimohium & in littera venerab. Scarensis Episcopi continetur, Algotus
rs^HdUef $6'il cumm suaini quam possedit Darraengum in prouincia wartopthce . . •
päroch . . J^ödhäm cum suiä ceteris pertinenciis intra sepes & extra prope et alonge
Sositis. Monasterio, Aluastrum testamentaliter contulä et legauit perpetuo possi*
endam in süorum remissionem peeoatorunu Nos hanc donaeionem seu grati-
ficacionem rite & rationabiliter faetam per presentes ratificamus &auctoritate re«>
Si^ speqaliter confirmamus. Jn premissorum igitur testimonium et pleniorem eui-
eht|dAI ikf^illum nostrum {^esentibus duximus apponendum. Datum. wisinx0w
Anno Doiqii^i« M'.CC'.LXXX*' septimo, Quarto Jdus Maij.
KoDgl. SigUIet, hiDgande i grötia, röda och hvita rilLestrAdar, 8r skadadt, fifvensft sjelfva brefv^et
989. 1287. A 10 Juni. SkcDinge-
Maghus och Lbohbard Ödes söners intyg om skedd forlikDing i arfstyisteo med Harald Ulfssons
arfvingar*
A. 6. a. i: 37.
Omnibus presens scriptum visuris vel audituris. Magnus et Leonardos
|2(tbae syni. salutem in domino sempiternam. Presentes scire volumus et po-
Steros non latere quod super hereditate domini haraldi vlfsun. Margarete
relicte eiusdem« et suis heredibus. conuencionem et terminacionem finalem
f^ceramus. Gausis. questionibus et articulis omnibus super ipsa hereditate
ex parte vna. et nos ex parte altera, sedatis pariter et finitis. et si aliqui
c» partie nostra hanc conuencionem. in presencia discretorum videlicet do-
il^ni haquini marscalchi. domini kahuti erik sun. domini nicholai sighrithas
sun. dopini Nicholai aestrithse sun. thurgilli knut sun. fratris petri prioris
^kaeningensis et aliorum fide dignorüm faetam. infringere vel cassare temp-
tauerint. nos ad dignam satisfactionem et responsionem obligamus. Jn cuius
rei testimonium. sigilla nostra presentibus duximus apponenda. Datum anno
domini M". CC*. LXXX. septimo quarto idus iun^\ in skaeningia.
SigiüeiL N:o i, 2, 4$ 7 bortfallne, 3^ 5, 6, 8 n^got skadade.
S40. . ^ 1287 d. 24 Juni. Wisby.
ForeDiDg mellan Atskilliga stad^rs köpmän, hvilka besökte Gottlaod, tili vinnande af sfikerhist
ßt igods & straodade ikepp, och aU forekomma rdfveri och öfTcrTÜd i-^klsamma.
L. 11: 867 *)
^1 i In nomine Domini Amen. Qvoniam tempus labitur et humana memoria
qum lapsu temporiis labi solet, ex maj|orpm ; sagacitate . prudentur enw[nayit«
*} Dei* aftrjckt efter en afskrift af Originalet pA Pergaroeot; som forraras l^igä'GelieimeArcbiT.
•-- «5 «
ut 81 qitid memombUe temporal)t(3r agita^, ad fi^cc^flusivf p09|^|t^1^j9^..]^e^(|f>f
riam scriptorum ; testimonio transfieratur. Notum sit igitur^presei^jiiku^ ^^
futuris, qvod ex unanimi consensu et voluntate onjnium loercaitori^p Qiyejr-
sanun üivitatum et locornm terram Gotland freqventantmm jqyje4ani,.a
trationes facte sunt in hunc modum« Prima, ubicunc[ue ,cas^ siijiistro .daif^-
num evenerit, navium periclitatione seu rapina, sub aliqua terra vel eiyi«i:
täte, omnes prope posite civitates rumore tali peraudito, debent in eomm^Ur
ni civiloqvio prohibitionem facere, ne aligvis bona naufraga, seu rapii^is
perdita emere seu vendere presumat, sed hominibus dampniiicatis. aßtare
debent consilüs et auxiliis, ut bona sua salvare possint et re^abere. ; (^^ye*
cunque vero civitas secus feeerit, que bona hujusmodi palam ,emi . seu vendi
prmiserit, et si medio tempore aliqvis civis talis civitatis ratione bonorum
hujusmodi incusatus fuerit, suus concivis non potest ipsum ad expurgan*
dorn se juvare seu testari secum. Sed si homines dampnificati aliqvem de
suspectis ineusaverint, et duos probos viros nulla nota infamie resp€;rsp8
in civitate vel extra habitantes in testimoniura adduxerint, tales probi viri
hominem suspectum convincere possunt. Qvieunque suspecta bona emere
seu vendere presumens duorum proborum virorum testimonio qonvictus, ille
talia bona, parva et majora, restituere debet suo vero possessori, absqve
denario vel hellingo, et insuper sue civitati debet pro excessu suo XX mar-
chas argenti emendare. Qvecunque civitas pit)hibitionem superius anhöta)^
tarn vilipendens, premissa omnia non impleverit, illa noii debet XX marcas
argenti de excessibus suorum eivium sibi qvicqvam usurpare, sed ad utili-
tatem omnium mercatorum talia bona debent reservari: E converso qveeun-
qve civitas premissa omnia modjls rationabilibus ad effeetum perduxerit de-
bet talia bona propriis usibus suis deputare. Item sub qvoqunqve probo
viro, et absque labe infamie, bona hujusmodi inventa fuerint, qve forte igno*
ranter et absque scitu premissorum' comparavit, talia bona debet integre
suo vero possessori restituere absqve denario vel hellingo, jurans sola manu,
qyod haec bona ignoranter et absqve deliberatione premissorum emisset;
qvo facto non debet amplius ex hoc casu. pregravari. Item qvecunque ci-
vitas presumtuose prohibitionejs seu arbitria preh'bata non servaverit, illa de
consortio seu consodalitate mercatorum in omnibus locis et viis penitus eji-*
cietur, nisi ita evenerit, qvod injus^iitiam mercatoribus factam reformaverit,
et suos cives suspectos ad restituenda bona empta seu vendita suo vero
possessori compellat, salva nichilominus emenda superius expressa, qva mer«
catores carere noiunt, qyando talis civitas resipiscens, cum omni jure pre-
missa compleverit, per hoc potest gratiam mercatorum et libertatem aaipi»
8cL Qvia vero civitas Revaliensis suprascriptis omnibus se renuena con«
formari, videtur qyod ipsam se'traxerit in causam memoratam, tarnen oives
^ ä8 —
Revsdienses üsqve'a4 instans festum Beati Johannis Baptiste habebunt indueiaa,
utpr^missa ofnhiai tantp prop^nsius studeant adimplere, sed si medio tempo^
re hon satisfeceriht, prout superius est expressum, extunc a consoitio mer*
catorum' entht omnino segregati. Quicudqre se debet expurgare, ille tali modo
jatabity qVod hsec bonia, pro qvibus juramentum fecerit, de bonis cogge sub
terra Vironie periciitate non processissent. Qviscunqve etiam pro bonk
hujusmodi ineusatur, et testimonio duorum proborum hominum conviacitur,
ille arbitriis süprascriptis subjacebit: si vero testimonio duorum proborum
hominum convitici non poterit, extunc sexta manu hominum non suspecto-
rum, de talibus bonis se potest expurgare. Item qvicnnqve expurgationem
fecerit' seu expurganti ad expurgandum astiterit et postmodum male jurasse
retraetatus fuerit, talis capitali sehteneie subjacebit Ut autem premisse arbi-
trationes rbbur habeant perpetuae firmitatis, sigillum omnium Theuthonicorum
itaercatorum ad evidentiam pleniorem huic scripto est appensum. Datum et
actum Wisbii Anno Domini M'GCLXXX^ Septimo^ in die Sancti Johannis
Baptiste.
!• 1287 d. 14 JulL Skälwik.
. Biskopien i Lioköping, Hertig Bxvots vid resan tili GotUand upprSttade Testamente.
. Jn nomine domini amen, Anno eiusdem. M".GC^.LXXXVII pridie jdu&
julij. Nos BsNEDiCTUs dei gracia Episcopus Lincopensis dux Finlandie mente
^ corpore sani & incolumes ad iter versus Guthlandyam preparati actu Skyael-
dowich existentes testamentum nostrum condimus in hunc modum. Jn pri-
mis. ecciesie Lincopensi que nos a puerilibus enutrierat annis Legamus curiam
liostram Lenaß. in dyocesi Scarensi sitam cum omnibus suis attinenciis mo-
bilibus & immobilibus hoc tarnen adiuncto quod episcopus Lincopensis ^)
qui pro J;empore fuerit. racione dicte curie presentibus eiusdem ecciesie qui
commpde uocari poterunt canonicis. ac vicariis eorundem anniuersarium no-
strum celebrare teneatur annis singulis in ecclesia memorata. Facta fratri--
bus miaoribus eiusc|em loci pictancia annis singulis celebrantibus eciam an-
njuersarium supradictum. Jtem Ecciesie VpsalensL curiam nostram staf in
F?8ringyaß 0 ^\ cum colonis &; omnibus aliis suis attinenciis ^). in rjecompensacio-
Hern cui^ie« dicte Raefstad quam in t^stamento nostro priori eidem contuHmus.
.rj^yiFiniiies, äfvjen^af .4r. 19^4« 6 Julii n^ed följande olikheter:.
') Lincopensis saknas ^) Faeringiaej^ ^) Suis tiÜsait
— ag —
ad fiindaoionem vnius canonie in eadem ecclesia« Aasignamus. Jmuper« vnimi
baldichinum. Ecclesie Skarensi JLX. Marcas den. cum curia Sijg[ar8ta<l. in
Wermalandya 4) quam ei in priori legauimus testamento ad vniu& fundaeio-*
nem canonie^). Jnsuper vnum baldechinum. Jtem ecclesie Strengenensi .XX«
marcas den. cum yno baldachino pro altari ad canoniam quam ibidem fun*
dauimus faciendo. Ecclesie Arosiensi^) «XX. Marcas Argenti cum vno7)
baldichino ad fundandam ibidem canoniam. Ecclesie Aboensi .XL\ Marcas
Arg. cum vno baldichino ad vnius ibidem canonie fundacionem. Ecclesie
Wexyonensi^) .XL^ Marcas den. & vnum baldechinum. Jtem domui fra«-
trum ordinis cisterciensis in Waernem. curiam. Almary in Wermaladdj. cum
piscaturis in Amn. Äc aliis omnibus suis Attinenciis. Jtem sororibus sancte
Cläre in Stuchulm '^) curiam nostram in "1 Kyders0. cum colonis. siluis. pi-
scaturis et Omnibus aliis attinenciis mobilinus ac immobilibus in eadem in«
sula tantum sitis. Jtem cuilibet claustro & hospitali in regno Swecie. duas.
Marcas Argenti. Domui fratrum minorum Lincopie ,XL. Marcas den. Jtefai
filio dilecti fratris nostri M. dei gracia illustris regis swecie. qui dux pro
tempore fuerit damus curiam nostram in Aby cum omnibus suis attinenciis.
Jtem. fabrice ecclesie Lincopensis. pro debitis ab ea ") contractis in qua no-
bis sepulturam eligimus ^^) curiam nostram in Jordastad. cum colonis. sil-
uis & aliis omnibus suis attinencis assignamus. Jtem eidem ecclesie <4] to-
tam capellam nostram cum libris. preter Tnum ornatum altaris qui post pre-
ciosissimum primus fuerit cum casula. dalmatica. & suptili de baldachino '^ &
albis que fratribus minoribus ibidem commorantibus assignamus. Preciösissi«-
mum autem ornatum iam pretactum '^) ad altare beate uirginis in ecclesia
Lincopensi sepedicta *7) volumus pertinere. Ad istud igitur testamentum ef-
ficaciter persoluendum «®). curias nostras. Byerga. & Byerg obligamus publice
per presentes. ita tamen quod heredes nostri infra vnius anni spacium^ di-
ctas curias resoluendi plenam habeant facultatem, Quas si infra tempus iam
dictum non resoluerint ecclesia Lincopensis in redimendo easdem anno se-
cuado. itnmediate sequenti omnibus preferatur. Verum si infra istnd bien-
niura. nee ei parte heredum. nee ecclesie sepedicte curie fuerint resolute,
easdem exturic ordinacioni dilecti fratris nostri & domini .M. dei gracia illu-
stris regis swecie, et Reuerendi patris archiepiscopi vpsalensis eiusque sub-
fraganeoruTti. Lincopensis. skarensis & strengenensis quos huius testamen-
ti*9) constituittlus executores vendendas committimus. Volentes & intime ro-
gantes vt voluhtati nostre in omnibus ut in conspectu altissimi iustum esse
**) Wermalandia ') & tillsatU *) Ai*usieosi. ^) & iam tillsatt. ■) WexioneiML - •) Wer-
malandia. ^^) Cläre ia Stocholm. '^) in utesL ^^) eadem. '^) in - - - eligerimua ^aknas.
^^) Lincopensi in qua nobis sepulturam eligiaius tiUsait* ^^) de baldachino saknat. ^^) ällaris
iam predictum. '^) in eadem ecclesia. '') exequendura. '*) nostri iiUs,-
^
— 3o —
nouerint satisfaoientes presens nostrum testamentum efücaciter exequaatar,
IVeterea»« debita nostra cetera plenarie persolui uolumus de ducatu« preser«^
VLXXk cum yeracitör recognoscamus nös racione memorati ducatus eadem con-
traxisse* snper quo ^^) dominum regem fratrem nöstrum predilectum intime
rogamus quod ^>j de redditibus memorati ducatus cum aduocatis eiusdem di»
ligenti. computacione habita ihtegraliter nomine nostro persolui faciat debita
gupradicta vt cum maria possit dicere. Si dileximus viuentum et mortuum
diligamus« Datum & actum loco & tempore supradictis Ad horum igitur
euidenciam pleniorem sigillum nostrum presentibus duximus appendendum.
Petimus eciam presentes litteras sigillo dilecti fratris nostri illustris regis
Swecie confirmari.
Sigillet: HertigenSy med intrycL i Mda sidor, i tu brütet KonuDgens haricke blifvit ditsatt
942. 1286 d 22 Juli. CameracL
FflfL Legaten, Biskop Johannis stadiastelse pä Predikare Brodernas Privilegier.
A. a. cL 3. *)
Johannes miseracione diuina Tusculanus episcopus, apostolice legatus
Religiosis viris dilectis nobis in christo. Priori prouinciali. prouincie Dacie,
Gonuentibus, PrioYibus ac omnibus fratribus ordinis predicatorum per Dacie
ac Suecie regna constitutis, salutem in domino sempiternam. Quj seculari-
bus desideriis abnegatis, ad celestia promerenda festinant se sponte subdea-
do regularibus disciplinis, sunt non immerito in suis honestis peticionibus
promouendi. vt tanto studiosius ad animarum salutem proficere, ac incep-
tum cursum eo facilius valeant consumare, quo magis suisvotis. &salubrius
esse nouerint satisfactum. vestris itaque supplicacionibus inclinati, Omnes cön-
cessiones, gracias, & indulgencias, olim per nos. Priori prouinciali, Gonuen-
tibus. Prioribus, ac fratribus vestri ordinis, in prouincia Theotonie factas,
& sub quacumque forma seu Tenore, concessas, vobis precencium auctoritate
coQcedimus, & super contentis in illis^. facultatem uobis plenariam damus ae
indulgemus. volentes ut eas optinere ac habere, illis quoque omnibus & singu-
lis uti possitis quemadmodum, prior Prouincialis. Conuentus, priores, & fratrea»
prouincie Thetonie supradicte Jn cuius rei testimonium presentes litteras
fieri & sigilli nostri fecimus munimine roborari, Datum cameraci XI kaL
Aug, Anno domini Millesimo Ducentesimo. octuagesimo septimo apostolica
gede uacante.
^) propter quod. **) ut
*) EAer ea af Ärke-B. Nicolaut i Upsala, 4L 3 Maj i3oo bekriftad afskrilt
— 31 —
943. ii87 ^ *? ^^^^' Söderköpiog.
Koomg iüwirn bt tUiiöUif j|i cp tp«if i SLmw sU4I tU( S.'Mi4#Iai (>p«ll denwfimutide».
Vniuersis presentes litteras Jnspectiurisi. uel aiidituris Magnus dei gracia
Sweonim gothorumque rex Salutem in omnium saluatore Ad vtriusque
yite felicitatem prodesse nobis nequaquam ambigimus Si loca diuino cultuj
maiicipata curauerimus ampliare & eorum profectibus pia intendimus vo-
loatat« Kotum igitur facimi^ lA. hiM s^riptitf qifod cum capella Sancti Ni-i
colaj Skaris adeo redditibus et emolumentrs tenuis et exilis sine Ghristifide-
lium elemosinis et beneJScm hon aufBcfat nee b^abet vnde se & minus vnde
vicarium suutn in necessariorum sumptuum ministracione sustentare valeat de*
uotorum nostrorniq venerabilis in Christo patris domini^jSr^Episcopi Ska-
leosift Capitaliqu^ wi ibidem pü$ suppIipAcionibua iaclioati pmoiumque in-
habitantium cjuitat^m iKNitram 3^^^^^^^ );iufpiltbtts ac cj[^bris instanciis in-
ducti ad augmeotandum fupdjum recidencialem vicarji eiu^dem capelle wl-
galiter dictum Hedenabo Toam peciam terra iuxta amnew dictum I>tys
hteraliter in parte australi. sitan» babentem terras ex oppQsito yersu« boream
a^os et prata occidentalea eiusdem iqndi cum ommbu9 et »iogulis iptrt
terminos contentis secundum quod fo^aati» et lapidibu» fecimu» eandem cir-
OUffluaUari Videlicet a m0liiowad ver«us amstrunii trän» riuulum ad lapidem
conatnm proeedendo viteriua veraus orieiia ad lapidem positum ex oppo-
sito torrentis molendini iacentis in agria orientalibus iuxta fundum predi*
ctam de liberalitatis nostre gracia eidem fundo annectimus tradimus et as-
signamus iure perpetuo possidendam proprietatem dominium et possessio-
nem eiusdem pecie in vicarium dicte capelle & in singulos suos successores
ad habendum tenendum possidendum ac faciendum de eadem ad vsum et
vtilitatem dicti fundi quidquid sibi et successoribus suis placuerit et melius
videbitur expedire irreuocabiliter transferentes Gohcedimus eciam dictis vicario
et suis successoribus omnia bona sua cum colonis villicis et inquilinis in eisdem
commorantibus et familia cotidiana ab omni iure regio et causis regaiibus oneri-
bus exactionibus et talliis atque tributis impositis et imponendis libera penitus et
exempta Sic quodseculare iudicium nuUatenus uisi Super terris bereditariis visi-
tabunt Sed tantum Judicium eccle.siasticum Nostrum nicbilominus placitum iusti*
ciarium adibunt et excessus omnes de ipsis familiis colonis inquilinis villicis
ibidem emergentes ipse vicarius etsui successores penitus subleuabunt Prohiben-
tes strictissime Sub obtentu gracie nostre Ne quisquam cuiuscunque Status
ael gradus fuerit banc nostram indulgenciam quouismodo presumat violare
vel bona ipsa contra iusticiam alienare Seu eciam iniuste alienata uel distra*
cta qnoquo modo jlbcite «cciip«re Siquia eontrarium attemptauerit ?ltra
-- 3ä —
yi9f}4?Ufik| ttbstfim r6giam/|^fi^u^.«cerl(^siin^<pn^ige Non prohib6au$
quin pßr censuram ecclesiasticam tontra eoä omni supterfugio semoto acriu\s
prddetfHrttf Dttttihi SutbercdpSei' MmÖ idtm{nt> MiNe^imo^ Düeentecioiio Octo*
gesimo' sbptiino die Sancti Olaui regis et martiris,
g44- ia&7' d/ 4 i^^"'*^ üpsala..
Magnus^ döigracia swefpörüm göAotümqtife're*, 'Ortinibüi pf esöntes Ht-
teras inspediüVls salntem In .dömiiiö Tenor? presentiiim- noluine^sevölcimu»
fäm pQSteri^ quam " presetitibüs ^nfu^rite^ rfiiöd* reffgiosis et 'höntertii* dömi*
n^bus sAnctimoniklibns lysafeborgh bona ötnnira mbbilia & immöbiira tarn
pfädialia, quam piäcatias moleridihaaöi^qilölibet* aKa que dominus H^Ida
Done niemorie Jtisto tytu!o acqi^i^itd , menlofätis domihabüs * coritulit , adiu*-
dicamus, ac tetipre presencium, aufctoritate i*egiä sentenciaKter cohfirmarmiw,
perpetttOj jiossidenäa ' libere fe qiiiete, *Jh .'cölüs tesrimoniüm sigillum no-
ätrum' preseiit?fcfns appQnefndüm düxfmtis'ii(j'eüfdenciüm plenioremv vt nullf-
crescat äudäcia premissam ' TiOstranl 6entericiatti * irritindi, Datum wpsahV
ähno dominjÄrCC%XXX% Vn; pridJe; Non, August j.
945. 1287 de 36. Aug, Paris.
Prosten Renaut le Gras i Paris intyg, om Stenliuggaren Ethenne Bonuaeiib Stagand«, attreta
ti« Svcrige, för alt bygga Upsala Dotnliyrka.
A. 3. Ä. 3: 7.
A Touz Ceus qui Ces lettres verroht Renaut le Cras garde de la
preuosl de paris Salut Sachent tuit que nous en lan de grace Mil CC
quatre yinz & sept le vendredi deüant'fa feste noste demne en seterabres
yennes ynes lettres en la fourme qui sensüft Atouz Ceus qui Ces lettres veiv
rcnt R e naut leCras garde de la preuoste de paris Salut Nous fesons a sauöfr
' <^ Pioliäi'SiT^ ! ^n^HriditttrtiM j^l'papp^r^ i^rfveli^fr'IUsalytfrgtl'd.^ Jan.' 144^. :
— 33 —
rpardetaailt'tiöii^ yiat Sstienne db boiinneill taftlliear>! dB Vfknff i -Maidti«
faire leglise de Vpkle eh sttece pröposant a aler .ra. la dite itearMrfii Covih
tte ü disoit 'EcReconnuten droit que pofir Mener & Cohduii^i/au^xiiOwde
h dite figlise dtt6€[ues lui cex Gompaignoqsr.&pex/badbeleifsi Cqitfme.nil
Terra quil sera üiestier Sc profit> a la dite Eglise pouriipimra^
merre en la dite* Egiise il aupit eu & receu.^de Cause depres$!pePil^$]Mditi8
Sire oliuier & sire Charles clers escoliers a paria quarante liuneslde pads
pour Mener & Condfiire les diz bachelers en la dite ter re & poiur , fere hbU9
despens 'SJ'Comme le dit Estierme disse des queles quisiraute lüiresparis id^-^
sus dited le dit le dit (sie) Estieniie se tint bien a paie per deuantiiQm<Sl^.Qii
promist a deliurer les diz cTers si tost comme lui & les deuant dil& baehelei)»
qne il Merra aueques soi vendront en la dite terre &ia faire. plau^ne sa^i^r
facion en tele Maniere que les diz clers sentendront bien a paiisz . du toiil
ea tout Et sil auenoit que le dit Estienne de bonnueill oul^s^Compaigiioi^
qne il li plera Conduire & Mener aueques lui en la.dite terre ^desnece fus^
sent perils en la Mer per vent ou en autre Maniere en alant jsin. la dit^
terre que lui les deuant diz Compaignons & leur hers fussent quites & as*
sols du tout en tout de toute la Somme dargent diesus dite .si >e<Hnme il
disse & quant a ce tenir fermement le dit Estienne a oblige & sou^mis lui
& touz se biens Muebles & nonmuebles presenz & auenir ou quil soient
trouez a jousticier per nous &: per noz succeseurs ou per la; jeustioe ; «oiia
qoi il seront trouuez Et en seur que tont qüe de la dite somiQ^ d^rgeat
les diz clers ou ceus qui auroient cause de eus en la dit6 Eglise; de snw^.
He peussent riens demander au dit Estienne a ceus qid li plera a Mener en
la dite terre ne a leur hers pour nul perilz qui leur poist venir dont il
alasent de vie a Mort En tesmoing de Ge nous auons Mis en Ceis lettrea
le seel de la preuost de paris lan de grace Mil CC quatrevinz ; & sept
le semnedi deuant feste s. gile &.s. leu & nous le tamspcrit de Ces Jettres
aaon seele du seel de. la plreuost de paris Ce fu fe lan & le jöur desust.
Sigillet bortfa]let) reoasan qvar.
' Ifi nppyecket af brefvet: Gest faite per G. S. Maröin.
946. 1387- d I Sept Cöln.
Offentlig slrifvelse frän CSln rSrande beliga qvarlefvor, som IgenfuiiDiU «ft« nignü bland de
II 000 JuDgfrur^ neml. af ChrisUnai Basilia och Emmai samt Ida ocb Jodilia, byilka sednartl
denna dag biifVit d^ upptagne.
A. 3. a. ^ M. ^
Omnibus presenten paginam inspecturiä. Of&cialiä curie Colon^risiis pfesen*
tistite graciam et future gloriam sempiternam. Non fallit neque fallitur fides
Sv. Diplom. II. ^ 5
/..J!
~ S4 -
catfaoUca miaiiir totb per ot-bem sancta confitetor eocl«sia« secandum quod aliqncH
ciens qtridatft piei^catiseKig^ntibiis m fide tepeaeant hec diüina pietas sanctorum
merJtis&Trnteroessioiribiis signis &^prodigiis ac celestium apirituum - suaäionK
bud tf^e^t firecpkencius quam plurimum reformasse, sanctomm igitur Reliquie
qborüm' in^eelis mquiescunt ahimew et apud deuni sentimua patrocinia sunt a chrH
stiiSdelibus ^lignis veneracionibu», laudibus & preconiis excolenda Cum jtaque
frateir. jölttinnes diotus nouolan ordinis sancte crucis beati- augustini domus
Ville'paHsienais vir religiosus vita & conuersäcione laudabili Regula & ha-
bitü approbatis insignitus victualibos & commodi» cenobü sui de lioencia su-
perlbrtifii süorum pro exquirendis extiuni laudis reliquiis corporUm de col-
tegiosanctärum vndecini^ milium yirginum derelictis ad laudem dei et ipsa-*
riim virgin^nn. se paupertati et niendicitati nunc vt aliaa in domino decr&r
ii^rit ätibndittendum.' ' Hec vt didicimus motus spiritu quod sicut anno prete-»
rito parisi^seiiisoens; in trrna visione Receperat se futurum vt fecit coloniam
et;*triä corfiora (]porum vni nomen* est. Cristinai. alteri basilie. et tereie
ymma.^ RsIiqöilEiram de collegio dietarum virginum jnuentarum qüod facti
estperiencia^^vt scimus veraciter demonstrabat. . Quas reliquias deferens in di*
üersis *feölefeiis collegiatis honorifice & sollempniter collocauit, Jterato in suo
e!xistehä"ö6nobio similes de "jda & jodilia virginibus dicti collegii Receperat
i»isiöttesl' fj>o|*er quod vt prius veniens colfoniam iearum Reliquias infra
fMsatötti q^d pröprÜB efTodit manibus gracia diuina ob tnerita dietarum
▼irginum 'djgnm est inuenire jn loco vbi dictum sanctum collegium in anti*
qua' cod{cit)iäis ^ribitur felici martirio ad celestia transmigrasse. Circa quaa
Reliquias ut sepius visunt est in alüs eiusdem collegii inuenta sunt vasa &
^ienodfa ärena in qua fuerunt Recondita earum sanguine coherente. jta quod
ex Tiuius modi circotnstanciis et alüs odore »uauissimo et mirifico de eis» '
dötti R^liqüiis R^fragante firmiter credimus eas esse de collegio sanctarum
Tirginuiii memorato* Dies autem exaltacionis et exhumacionis Reliquiarum
dietarum' yde & odylie est anno domini .M'.CC*. octogesimo septima
kalendis septembris. Rogamus igitur et hortamur in domino vniuer-
SOS deo deuotos quatinus vbicümque • eedem Reliquie delate fuerint dig-
pe ob laudem dei et sanctarum virginum venerentur. vt ex hoc suo*
rum peccaminum veniam et post hujus vite cursum cum ipsis & earum
nl^ntis possidere celestem patriam mereanturi ^ f n- cuius rei testimonium ' sf-»
gillum curie colonensis presentibus e$t appensum. . Datum., anno domini &
di* predictis.
^*) Efter en i Paris d. 5 Februari i.a88 gifren officieJ vidimalio».
^ • ' ; : * J ' • •
i'l ;.;^.'{!ii:: /
^ im ^
947. i2«7 d. 21 Sept. '^' Cr^rVaiii
PälL Legaten, BisLop Johatmis Försäkcan tili Gist^rciens^r Ordei),.att icl^ oaer Sil den ölV«f>
ensLorona ärliga afgiften tili honoo under bans beskickningstid skulle dennvi Ordens kloster
affbrdras, • ' '
Johannes miseracione diuina Tusculanus Epi^copus apostdIice< ^dis te«-
gatus, Venerabilibus in christo patribus Arcfaiepiscopis Episcopis & eiiectis,
ac discretis viris Abbatibus^ Prioribus, Prepositis, Archipresbiteris, Deieänis,
Archiadiaconis & Gapitulis nee non Vniuersis ecclesiarum prelatis, ittfra le-
gacionis nostre terminos constitutis & collectoribus futurarum procui^aeionuni
nostrarum per nos vel auctoritate nostra deputatis vel in posterum deputan-
dis presentes litteras inspecturis, salutem in domina Cum discr^ti & religio&i
▼irj, abbates^ Priores, abbatJsse & conuentus omnium monasteriorum priora*-
taom & locorum Cysterciensis ordinis infra nostre legacionis terminos exi^
stencium, tamquam prouidi volentes quieti & tranquillo statu! prouid^re,
ne inter vos locorum ordinarios & clerum vestrum non exemptüm vel alios
ijuos procuracionum nostrarum i^lpositores seu colleetores nos deputare
contigerit & eos posset aliqua dissencionis uel rancoris materia suboriri de
certa & competenti summa de qua contenti existimus nobis aiinuatim sol-
nenda quousque nos in legacionis ofHoto remanere contigerit deuote, libere &
amicabiliter nobiscum duxerint componendum vniuersitatem yestram mone-
ums attente nichilominus vobis & cuique vestrum dantes districtius in man-
datis quatinus predictis abbatibus prioribus abbatissis & conuentibus mona-
steriorum & pripratuum dictj ordinis & locorum ad eundem ordinem quo-
modolibet pertinencium seu monasteriis prioratibus, & locis ipsis nichil nomine
|H*ocuracionum earundem imponere nilque prorsus exigere^ vel in aiiqüo
contra eos procedere occasione procuracionum huiusmodi presumatis, Nos
enim si secus actum uel presumptum fuerit ex nunc id decernimus irritum
& inane, Datum apud monasterium Clareuallis^ lingonensis, dyocesis XL kal,
QCtobrJ3 anno domin j MXG'LXXX'VIP aposixJica sede vacante.
^48. i287- d. 7 Oct Krakstad.
Knut MattsmM forpantning af Helge gärd tili Skokloster for erhillne 20 mark fiiUVer, med
▼ilkor att den ftkulle dterlosas inom Midfaetan vid löserSttens förlost
A. 3. b. t.
Omnibus presentes litteras inspecfturis. Kaiiutus MATmusASUN. salutem in
domino sempiternam. Notum facimus vniuersis quod nos curiam nostram
*) Efker eq af Bisk. Sengt i Linkoping bestjrkt afskrift d. i4 Dec. 1387.
-7
— ^ 36 . -— ■
atunentiDus pro viginti ma^cis pun & examihati argenti nobis iam tradi*
tis'^ISc'deliberäitis, conuentui & abbacie de skö obligamus, hac condicione
adiectä qiiod nisi idem debitum infra dominicam letare ierusalem cum vi-
ginti maroi» adeo boni & examinati argenti soluerimus, extune predicta
cüriai cum omnibus sibi adiacentibus, conuentuj & abbacie predictis perpe-*
tue iure :proprietatis & possessionis attineat. ac si eam puro vendicionis con-
tractu acqiiisisset. in tantum quod nee nos nee nostri heredes ius aliquod seu vo-
ceia habeamus dietam curiam repetendi, aut eam tanquam noa venditam
calun^pniandi, seu eciam quouis alio modo inpetendi, promittimus autem
per präsentes contra hunc contractum taliter initum per nos aut heredes
nostros in. futurum nullatenus venire, saluo nichilominus nobis nostrisque
heredibiA$:>iure petendi valorem curie in quantam excedit argentum memo*
ratumu Ja cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum.
actum & datum apud cracsta anno domini M*,CC*,LXXX' VIL Nonis octobris.
. ' - Af sigillet p& en under brefvet otklippt remsa, finnes blott eltlitet stycke qvar.
949. 1287. d. 4 Nov. Munsik
Swen Supeson testamente af fastigfaeter^ penniogar och lösoren tili iLyrkor och kloster, samt tili
siD husti'U och syster.
A. 4. i3,
Jn nomine patris & filij & spiritus sanctj amen. Ego Sweno sünasün,
corpore sanus, mentisque mee compos, cupiens saluti anime mee salubriter
prouidere, de bonis a deo mihi collatis in hunc modum tneum condo &
ordino testaraentum. Jn primis lego ecciesijs meis parrochiälibus, markem.
6. & Karlungskirkiu , quatuor marchas den. capellanis in eisdem tres mar-
chas. campanarijs in eisdem. dimidiam märcham. Jsta inter eos quibus le-
gata sunt, equaliter diuidantur. fratribus predicatoribus sictunie aput quos
eligo sepulturam, lego sex solidos terre in villa Rotasetri'in 0rbohulm, eccle-
sie Vpsalensi lego quinque oras terre in villa Berbü parrochia markem»
3oniieiitui in sko, duas marchas d.^n. ifratfibup minoribus stochholmis^^iias
tär6tiay * den. fratribus höspitali» slfhcti^ jöhannis de eskilstunum ''^tias
knwchas deh. Jtem dilecte vxori toee 'Käteririe ligo ^efuvfdtt 'm>eaili' ^in • stisna-
sta{)um cum, molendinis qüe hab^dift R'islingäb'ü',' & cetei^i^^'6c(^leSiji eidem
curie attinentibus. Jn omnibus vero alijs posse^sipnibus meis ^mobilibus &
Imüipbilibus vbicumque locorüm iriuerite fuerint, di^ctam ^prorem" meam
Katerinam neredem constituo, volens ut ipsa ipsiusque iieredes 'm predictis/
bonis ei succedentes, debit^. ipq«, Qmriia,j5ft sijagwlft inJbpgrairt^ri, p^r^oltiant.
- 37 . - ■ ■ - ;
Executores autem huius testamenti. mei constituo, discretos VfroSitdomiocNi
Andream prepositum vpsalensis eccl^sie, R0ricum de solendatunum, &'fiauiduii|
ragnasun. Jn cuius facti euidenciam, presensscriptum, sigillodominj meiMqgl^
electi Tpsalensis ecclesie consecrati, & sigillo capituli vpsalensis. Jtem sigillis do*
minorum. magni ioansuD, andree prepositi vpsalensis, R0rici de $ol«nda*9
tunum, prioris de sictunum, & finuidi ragnasunfeci roborari. Actum muti^ifz^,^
presente reuerendo domino meo Magno electo vpsalensis ecclesie consecrdtft^^
Jtem presentibus domino nicholao de skieptunmn, & bothulpho ac olauo
ioanssunum, fratribus, Anno dominj M%CC%LXXX*VII% Pridie Nonis N<H
aembris.
SigilleD N:o i, a, 6^ andeliga, skadade; 3, 5 med vapeo, skadadie; 4» 7 bortfaiUne*.
j J
gSo. 1287. d. 8. Nov.
P4£L Legaten I BIsLop Johannis sLrifvelse tili IrLe-Biskopen och Upsala Dom-Gapitel med be-
slämmelsen af den honom tillkommande Legations-afgiften for andra &ret tili 70 mar! .siU^
ver i Gölnisk vigt, hvilken borde iaom Qfista Michaeli honom tilkändas. t;r >
' A« 9» d« 4*
• * • I : j ' : , : i . • ' ' l
JoHAimES miseräcione diuina Tusculanus Episcopus apostoIice:Sedfi? JLtet
gatus. Venerabilj in christo patrj . • dej gratia Archi£piscopa, et::discfej
tis viris. Preposito & Gapitulo Vbsalensi. Salutem in domino, Cumif](e.8U|0r
ma pecunie quam olim nomine procürationum nostrarum primj annj nostj^f
legationis, Vobis & Clero uestre Ciuitatis & diocesis exempto & non e:!(e]BptO
jnposuimus ceteris personis locis & terminis pertoluenda, \os propt^r guer*
rar um discrimina & . aliarum- oppressionum angustias quibus partes . .s\\f^i^
agitar j dicuntur, ac propter facultatum tenuitatem vos asserueritis fuisse gra-r
natos, nos tribulationibu^ & oppressionibus uestris pat^no comp^cieat^
affectuv ao.vpl^ntes prppterea circa jmpositionem procurationuip, apnj se-*
CUQdj.si^ ipite« iMcqvke pie uobis^cum agere, quod nullam de nobiS'. l^l^r«
quere|i$.;pateri£)pij|ioIeatis Ecce cum venerabilj ' patr^ . . Burglaneijp'^IJpjt
s(H)pQ, Sc, nwjnfiirt^ #^ .-qui de partibus Swetie redierunjt diligentjidelii^i^
tio^,,p«'?tabi(b^:vpbis jArcJiiepiscQpo, Preposito, & €a;pitUi\o afii.Clwo Öftjr
tatis et diocesis Vbsalensis.ex^wpti^ ßc^ non • exemptis, Abbatibus & locis
Cisterciensis ordinis quj jam de fiiis certa solucione facta nobiscum deuote
ac uoluntarie concordarunt pro nostris procuracionibus secundj annj Sep-
tuaginta Marchis bonj & purj argentj ad pondus Coloniense duximus jmpo-
nendas. Paternitatera & discretionem uestram rogantes, roonentes actente
& vobis qua fungimur auctoritate mandantes quatinus accedentes quod prop-
— . 58 —
fer aNläuai' jmperij neg^otium ad quod missj faimus, multa uaria & diuersa
pr6 nostris & familie nostre neeessariis uobis jncumbunt onera expensarum
<|Uaa sine uestro & aliorum prelatorum infra iegationis nostre terminos exi-
stencium presidio & subuentione detentj ferre nullatenus ualeremus, dictas
septuaginta Marchas infra festum beati Miehaelis proxime uenturum quem
vobiA proximo, secundo, & tertio termino pereroptorie assignamus nostro &
clerj predicti nomine per uestrum specialem nuntium uestro periculo deferendas
Bfügis Johann] cimbardj nello rosampelj\ & Tedaldo mangialmachj ciui-
bus & mercatoribus' lucänis de societate dieta Ricciardorum de luca uel ali-
cuj predictorum seu aliorum sociorum dicte, societatis, uel priorj aut sub-
priorj & depositariis fratrum predicatorum dicti loci de Brugis si dicti mer-
catores uel aliquis eorum non reperiantur ibidem, soluj darj & assignarj inte-
graliter faciatis, alioquin vos exnunc prout extunc ab jngressu ecciesie
suspendimus in hiis scriptis, quod si per decem dies huiusmodj suspencio-
nem duxeritis tolierandum, vos & omnes & singulos de Capitulo exnunc
prout extunc in scriptis eisdem excommunicationis uinculo jnnodamus. Ce-,
terum quia noiumus quod vos ex solutione dictarum septuaginta Marcharum
quia nobis feceritis dampnum uel grauamen aliquod jncurratis & quod in
illarum contributione aliquj ultra uires & debitum aggrauentur. Presentium
uobis äuctoritate committimus, ut deum habentes pre oculis predictas sep-
faagmtä iflärchas a Gtero prefato & singulis uidelicet exemtis & non exem-
ptis^ Cis^^reien^; abbatibus & locis dumtaxat exceptis, consideratis eorum
facultfttibus diligenter pro rata suorum prouentuum cum justis & modera-
fis expensis quas nos propter hoc subire contigerit, petere exigere ac reci-
pere, contradictores quoque ac rebelles siquj fuerint per censuram ecclesia-
sticam appellatione postposita compescere ualeatis. Jta tamen quod vos pro
rata vestrorum prouentuum contribuatis etiam cum eisdem. nos enim vos
si amplius quam septuaginta marchas, & expensas predictas exegeritis uel
receperitis & pro parte uos contigente non contribueritis penas & senten«
cias jncurrere decernimus supradictas. Has siquidem litteras in registro
nostre curie ad cautelam fecimus registrarj\ de quarum presentatione e&i*
bitorj presentium nuntio nostro jurato d^bimus plenamfidem. Datum apad
Monasterium Clareuallis Lingonensis dioeesis ¥1. Jdus Nouembris anno do*
roinj Millesimo Ducentesimo Qetuageslraosep^mo apostolica sede vacante.
Sigillet liar varit i rSdt Tax.
- 39 --
g5i. 1287 d. 28 Nov. 1;
Cecilia Elofs doUers Testamente» hvarigeopm UddanSs titliolt Nydala kloster, penniogar. ocb
m&oga dyrbara lösöreo tilldelades kioster, kyrkor och serskildfte personer^ saoot /rihet 9kADk7
tes at alla heoDes och heooes mans ti*älar och trfilinnor i Sverige.
Jq nomine patris filij & spiritus sancti amen. Ego cecilia EIAUI quo^.
dam tilia laborans in extremis sarcinam delictoriim meorum vehementer
agnoscens, uoleusqae mihi meeque anime quoaduixero saiubriter prouidere m
meorum remissionem peccaminum cum eonsensu & uoluntate predilecti coniu*
gis mei Domini Magni dictj Karlsun, condo testamentnm meum in hunc
modüm. Jn primis ob honorem & reuerenciam dei gehitricis & Virginia
marie, & utilitatem fratrum in monasterio nouenallis, domino deo seruieociun
apud quos locum eligo sepultnre vham mareham terre. in Wddanes com
Omnibus suis attinenciis siluis pratis piscacionibus perpetuo confero possiden-
dam cum tercia parte memorati fundi sine domibus & insuper capellam
meam cum calice uidelicet & omnibus altaris & sacerdotalibus ornamentis,
voieris üt in oratorio memorati monasterij altare de bonis meis propriis' iki
mei memoria construatur. Jtem singulis monasteriis cuiuscumque ordinis in
regno suechie constitutis nnam mareham denariorum committens kietiluasto
in nycopia curiam meam in biershamar ut de prouentibus dicte curie per-
soluat debitum memoratum. Jtem cuilibet ecclesie in qnibus mansioties pos-
sideo Sitte mee possessionis sit siue dilecti coniugis mei ünam mareham' den.
confero dimidiam ecclesie & dimidiam sacerdoti. Ad structnram ecclesie We-
xionensis duas marchas. Ecclesie de hiartlandum vnam rubeam casulam de
hast hardo. Ecclesie de bringatoptom vnum sparlakan. Ecclesie de hiorz^
byrghom vnum lapidem altaris & unam mareham den. dimidiam ecclesie &
dim. sacerdoti. Domine Jngiborgh. unam capam de scarleto fofratam cünl
gientiis. Domine katerine sellam meam & frenum cum cussino de baldekino.
Styrgero longo octo ulnas de panno gentz. vnum anulum uxori sue«
kietillo brodson vnum baltenm argenteum & uxori sue unum anullum. Ca*
pellano meo domino A. unum ambulatorem. Helgu pedisseque mee. vnam
sellam & frenum cum capa mea genz. vnum mantelicmi de scarleto cum
peQibus uariis & aliis sibi necessariis & conuenientibus indumentis. Nutrici
mee Jngridi vnum mantellum de scarleto cum pellibns» lectum meum cum
suis Omnibus preparamentis. unam sellam & frenmn cum capa de moreto
fanratam albö panha Jngiborgh. de Wrixstad vnum sabeF. Cubicuiariö meö
^osL^ho g)^f> vnum 6qum. Giniuto de hiartanes unum eqom & ünum nlah«
teltukn cum pellibus uxori sue. Goco meo kiempae unum equm. Magno Bo*
sdeson. dimidiam mareham annone quam' recipiat in Forsum exceptis hiis
- 4o —
qua suis contuli filiabus. Vim^9 d^^^iartlandum vnam tunicam de scarletQ^
Villice de vithl0sobyargh sitniliter. Villice de tolgh. unam tunicam blau«^
kiiistw Villice de ekesio VII. ylnas. Villice de byrsioholth similiter de blauio
pärtiio: Vxöri laurencii ormson vnum nouum ryklin. Vxori iohannis |)oro-
son unum] pilleum clipeis argehteis decoratum, Guidam paupercule mulieri
cristin^ nomine de hiartlandum vnum lectum. Ceterumsi in mea possessione
siue domini mei ubicumque in regno suechie seruilis condicionis cuiuscum-
que sexus aliquis inuentns fuerit^ cum ässensu predictj mariti mei perpe-
tuo confero libertati. Ego uero Magnus karlson maritus predicte domiae
Cecilie presens testdmentam ipsius in omnibus & per omnia approbo & con-
firmö, appendens presenti membrane sigillum meum in euidenciam & con*
firmacioneniL pleniorom, Actum anno domini M'CCLXXX^Vir IUP kaL
Decembris
jSigillet bortfallet
952. I287, d. 6 Dec. Clairvaux.
PAfiL Legalen, Bisiop Johannis Bifall tili Predilarebrödernas begäraD attafocker, rof ochannat
«oHUtf&Dget gods, hvartill iDgea Sgare var bekant, erhilla for hvarje kloster a5 mark.
;..; ' A. x d,5. *)
«fppANNES miseracione diuina Tusculanus Episcopus, apostolice sedis le*
gatus, Religiosis viris. . Prioribus prouincialibus, ceterisque prioribus, & conuen-
tibüs jardinis predicatorum, prouinciarum Dacie & Polonie, infra nostre legacio-
nis terminos constitutis salutem in domino, Vestre meritis religionis induci*
mur, Tt vos prosequamur gracia, que diuino accommoda cultui^ &'neces-
sitatibus yestris esse dinoscitur opportuna,:Hinc est quod nos vestris preci-
bus annuentes, vt de vsuris, rapinis, & alias male acquisitis, dummodo hij^
quibus ipsorum restitucio fieri debeat omnino inueniri non possint, nee de
eisdem per sedem apostolicam aliud fuerit ordinatum, pro quolibet conueu-
tu vestrarum prouinciarum , viginti quinque marchas argenti, ad opus fabrice
ecciesie, & ornamenta eins, & officinarum vestrarum recipere valeatis, vobis au-
Ctorita te qua fungimur, concedimus facultatem, jta tamen quod si aliquid de
ipsis dimiseritisi restitueritis, autdederitis, illis,a quibus eas receperitis buiusp«
modi remissum, vel restitutum, seu datum, nil ad liberacionem ipsorum
prosit, neque quantum ad illud habeantur aliquatenus absoluti, Vobis eciam
iupradictis . . Prioribus » & quatuor fratribus de quolibet conuentu vestra-
rum prouinciarum, quos ad hoc ydoneo$ esse iudicaueritis, dispensandi in
votis
*) Efter en af Ärke-Biskop Nik i Üpsala i3oo d. 3 Maj bestyrkt afskriit
TOtis ^comimiqibtis, que de jore; comniuiii .adöi^iiiaiiiiiftloci^pe^^
TOta commtitandi eadem auctoritate qua* fongiitaur, pIekkiiniicoi)oe«liiDkk8ti£»i
cultatem, Noili etgo 8cc, nostre conceBsionis;! &o. Datum apudi Monabteriiiqii
Cläre vallis, lingonehsis dyK)cesis, Villi j Jus Pecembria^ AntiniilnTiliyMiMy^^f)
Octuagesimo septimo, apostolica sede vacante. ' i; ^ ': ^* Ij »!).,
j53. . 1287. d 14 Dec Nydala.
Biskopen 1 LiDkoping, Hertig Bbhgts vidiiiiation af Pä£L Legaten , BiaL Johannis forsiLran I»
Cistercieoser Orden. .,.m
Omnibus presentes litteras inspecturis. Benedictus dei gracia lyncopen«
sis, Episcopus, dux finlandie, Salutem in omnium sälüatore, Noueritis nos
Tidisse litteras reuerendi patria Doroini J. dei gracia tuscuJanentps, Episco-
pi, apostolice sedis legati, coneessas ordini Gysterciensi^ iion rasa^^ , non
cancellatas, nee in aliqua sui parte .vi<;i^f^Jq.JbLiis.yerbj$^
fbregäende N:o 947) Jn huius rei testimoniuin sigillum nostrum appenc^i fecimiiis
presenti pagine in euidenciam pleniorepi,^ Datum in nouauaUe^ni^o.fjlQnuni
M*CC*LXXX^ VIJ* Jn crastino beate iucie yirgini$^
Sigitlet bortfallct ' r n
954. 1288. d 23 Jan. Nyköpidg.
Biskopen i LinkSping, Hertig Bktots aflatsbrcf tSt dem, som besSka Sigtuna kloster.
A. 3. «. ia.
Benedictus dei gracia Lincopensis Episcopus« Dilectis sibi in christo
filijs Priori &fratribus ordinis predicatorinn in conuentu sictoniensL salu-
tem in omnium saluatore. Licet is &e sdsom N:o 435 tili apeiores.. Vt
igitur ecclesia vestra congruis frequentetur honoribus, omnibus uere contri-
tis & confessis qui eandem ecclesiam ob reuerenciam saluatoris iipstri crü-
dfixi in die parascewes & in ytroque festo sancte crucis & in singulis fe-
stiuitatibus beate Marie sempcr; vitgpni^! & Ü^^tQ Marie Magdalene atqü^itcAr
terine & yndecim milium virginum & in sollewpnitatibus sanctorum confes*
8oram Augustini E{^scopi & Dominici ac beati Petri Martiris. nee non &
■■•'-♦■■
*) Ducentesimo finnes icke i Tidimerade a&krifteiu
8v. Viplofn. II.
-T
- 4a -
in secuiida die NatiuiMii domini pasche <&: peoitedbostes, ac per earundem
feätiakatomt sau soUempnitatiim octauas cumreuerencia&liooore&c {se N:o
435) relaxamus. in cnias rei euidenciam siggtlluni nostrum duximos presentibos
ap^cmeaidam. Datum apud Nyoopiamf« Anno Domiai .M*.GG*.LXXX*VIIP. X
kalendas Februarij.
Sigillet bortfailet, remsan qvar.
^55.' 1288. d. 3 Febr. Lirnd.
KonuQg EaoLB stadfilstelae p& cd afgift af Lunds ttad tili Dom-Capitlet dei'sammastsdes.
B, I. i6.
De pecunia estiuali Confirmacio per ericum regem.
£. Det gracia. Danorum Slauorumque rex. Omnibus presentes litteras
ih^pecturis. saliitemin domino sempiternam Nouerint vniuersi. quod nos. vo-
lentes. Jura. libertates et pias donaciones potius augere quam diminuere. qua
Tel quas Capituluin Lündense a progenitoribus nostris sibi ad cultum Dei
asseruit indulgeri. priuilegium canonicorum Lundensium super debito esti-
uali. nuncupato wigariter. mjtzumergeld. ipsis liberaiiter indulto ex anti-
quo. tenore presencium confirmainus. Mandantes ciuibus .Lundensibus. per
graciam nostram districte precipiendo. quatenus ipsum censum estiiialem.
tempore debito et consueto« per discretos viros de consensu capituli colligere
9tudean^ diligenter. Et antequalfn quidqu^m percipiatur de collecta. sol-
tmn^te^'ääsignent canonicis predictis* viginti srept^ marcas denariorum nouo-
rum. que ad eorum spectaot prebendas. Singulis annis. eisdem integraliter
persoluendas Quod nisi fecerint. regiam non effugiant vicionem. Penam qui-
dem. cum dicta solucione residentibus et contumacibus. hanc duximus infli«
fendam. videlicet. quod principale debitum soluant cum emenda. Datum
lundis. Anno D:ni millesimo ducentesimo octogesimo. octauo. Jn die beati
Blasij martiris Teste D:no petro Dapifero.
956. 1288 d- 10 Febr.
Biskopen i Lblopiagy Hertig Bivots stadflisteise {^BiskopHenrikahrefMoCaniktioiideoafHaw.
B. 3. i35. ▼•
Vniuersis presentes litteras jnspeoturi^. bensdictus dei. gr$(cjia. episcopus
lyncopensis^ dux finlandie salutem in domino sempiternanju . Noioin sit om-
- 43 -
nibus no6 vidisse & recepisse litteras yenerabilis patrttdomini Mdeigraeia
boDe memorie lyncopensis episcopi ac eius capituli non «aneellat^a noa
abolitas, nee in aÜqua suj parte vieiatas in hec verba. He . . &c se före^
gäende N:o 534« Nos illud tarn racionabiliter factum ratum habentea pte-
dictas decimas äd mandatum dominj haquini jn eadem prebenda eabonicj man«
damus exhiberi Datum anno dominj MXC'LXXXVIir IIH* ydus februarij.
957. 1288 d. la Febr. Linköping.
KonoDg Maohus I:s Bref med befaUoing att hSiften af all tioDde frin kyrkoTDft i LinLopings
Stift skulle oafkortad afleroDas tili Stiftets Doiukyrkobyggnad under Snmi foljaode 8 Ar,
iikasom det under foregftende 8 Ar, tili följe af Konungens med Räd« räde fattäde besing
skett I
A, 3. o. t.
Omnibus presentes litteras inspeeturis .M. Dei graeia sweorum gotho-
ramque Rex. Salutem in domino sempiternam. Quamuis creatura non ha-
beat quid pro meritis respondeat creatori. sollicite tarnen precauendum est
ne filios hominum ingratitudo reos constituat. quos graeiis suis preuenire~
& prosequi nunquam cessat Nos siquidem circa nos immeritos. ac subditos
nostros sua benencia cumulari meditacione debita contemplantes. quamquam
laudes condignas sibi rependere non possimusVvt nos tamen ad sua serui-
da in quibus valemus promptos efficiat, suppliciter exoramus. Cum igitur
ecciesia lincopensis ad laudem 8c gloriam dei omnipotentis per secula be«
joedicti, nee non & beatorum apostolorum eius petri 8c pauli opere incepe-
rit sumptuoso, 8c in suis facultatibus nequaquam ualeat consumari, ad
preces ven^rabilis patris .He. Dei graeia, felicis recordacionis, quondam Epi-
scopi lincopensis, Discretorum regni nostri tarn clericorum quam laicorum,
communicato consilio, admisimus, ut medietas decimarum de singulis pccie*
siis parrochialibus dyocesis lincopensis, per .VIII. anuos, cederet ad fabri-
cam ecclesie memorate ut ipsi tamquam matri filie, in necessitatis articulis
subuenirent. Nunc uero eadem necessitate ecclesie predicte vrgente, ad in*
stancias, reuerendi fratris nostri Benedicti Dei graeia Episcopi lincopensis, ex
Gonsensu consilii nostri, ac aliorum discretorum, clericorum 8c laicorum, prefatis
.VIII. annis, alios .VIIL adicimus, ex graeia speciali, consencientes 8c uo-
lentes quod medietas dictarum decimarum per »VIIL annorum spacium, ad
fabricäm ecclesie memorate sine diminucione qualibet deuoluatur, Quamob*
rem vniuersitati uestre firmiter 8c districte precipimus 8c mandamus. quati-
nos decimas pretaxatas ad usus fabrice sepedicte, sicut in .VIIL annis prio*
ribus consueuistis, sine contradictione qualibet exhibeatis. prout graciam
oMtr^lA ^ligete-^^^ Yolehtes itaque :qaod robur debi-
tttm optiiieat quod fecimus iii hao parte* pre$entibus litteris super hoc confectis,
sigillum no^trum apponi fecimus & aniCieciti. Datum lincöpie. anno domini.
M'.CC'XXXX VIII*. Pridie ydus Febrüarij.
kKod^ Sigiikti p& en ander bra^^t !utkl^pl remuii 8r nigot skadadt
9 5 8. 1288. d. 7 Mars. Karlsberg,
^ Utyal^ci JU*ke-BiskopeD i UpsalfjM^pNu^^Bossoirs Tettao^ente af sin qTarl&tenskap.
'r> * V ^'' ^ • •' ' . > > : • ^ ^ ^
^N momiWe patris & filij & Spiritus sancti amen. Nos Magnus dei gra-
cia vpsalensis ecciesie electus consecratus, communem human j interitus incer-
titudinem atterdentes, ac nostre diutine debilitatis periculum non immerito
formidahtes, de bonis nostris personalibus pro remedio anime nostre in hunc
modum nostrum ordinandum duximus testamentum. Jn primis legamus ad
fabricam vp$alensis ecciesie .XX. marchas denariorum. Jtem ad vicariam quam
in eadem ecclesia instituit hone memorie prepositus bero Jlllror solidos
terre in kragsta. Jtem fratribus predicatoribus sictunie .XX!!!!. Marcas den.
Jtem claustro sanctimonialium in sko, tres oras & quinque denarios terre in
scutldß, cum molendinis ibidem, saluis decimis de molendinis ipsis parrochi«-
alj sacerdotjsoluendis, sicut nostris temporibus percipere consueuit. Jtem ecciesie
knifsta, vnum solidum terre in saeby. Jtem ecciesie othinsserg vnum soll-
dum terre ibidem. Jtem ecciesie wazsundum, duos solidos terre in kragsta.
Jtem ecciesie fundbohoereth , tries solidos terre ibidem. Omnia tarnen qua
de kragsta legauimus Benedictus frater noster vel eins heredes potestatein
habeant pro equiualentibus predijs redimendj. Jtem ad sustentacionem
persone ecciesie . in alseke & successorum eins, legamus dimidiam mar-^
cham terre in biaergum. Geterumquia ecciesie waxal nos recognoscimus^specia-
liter obligatos, ibidem ad altare beatj andree instituimus perpetuam vica*
riam« statuentes quod quj in ea institutus fuerit, cum persona dicte eccie-
sie hora^ canonicas dicere teneatur. et quod obligatus sit singulis septima-
nis per se vel per alium ad vnam missam de beato Andrea, necnon vigiliaa
nouem leccionem cum vna missa pro defunctis pro anima silicet nostra &
parentum nostrorum, pro anima eciam gilljz^gu de kragsta & omnium in
cymiterio dicte ecciesie sepultorum. Ad sustentacionem vero yicarij memo-
ratj, assignamus .XII. oras terre in hoa parrochie othinsaerg cum omnibus
edificijs ibidem, & molendina nostra in nut0 in olandia, cum duabus oris
terre ibidem yolentes insuper quod de bonis nostris eidem vicarie addan-
tur quatuor iumenta« duo equj. duo domitj boues .VIIL uacce .XXX. oues
- 45 -.
antique .VIII. porci antiquj, et .X. iuuenes. vtensilia eciam omnia tarn ad
calturam terre quam ad victualia & alia comraoda familie, prout,36cuxiduin
communem cursum eure domestice fuerit oportunum. Volumus ajutem vt
post obitum nostrum duo scolares cognatj nostrj. silicet hoIingerus..& lau*
rencius, omnis fructus vicarie prefate pro sua sustentacione si in clericatu
perseverare yoluerint percipiant, usque ad finem decennij exnunc continue
oomputandj. quo transacto, supradictus frater noster uel propinquior &
Srior natu de heredibus suis, quos presentandj' personam ydoneam ad. ean*»
em vicariam uolumus extunc & in p'osterüm jus habere aliquem presen? ^
tent preposito vpsalensi, quj eam conferendi seu in ea .vicariuiQ instituendii
necnon institutum si quo ad se vel sibi commissa se male habuerit destitu-
endi, iure perpetuo liberam habeat facultatem. Et quia predia que pre«*
diclo modo pro anima nostra legauimus, pro maiorj parte de bonis fratris
nostri recepimus, loco eorum sibi & suis heredibus refundimus Guriam in
kragsta cum omnibus attinencijs miobilibus •& immobilibus, volentes jQich^t
lominus, ut in reliquis bonis nostris tarn patrimonialibus sicut halquj 8c
&rsby, quam contemplacione persone nostre aequisitis sicut ^ran0 & fi^el«-
holme, necnon in posterum acquirendis, sepedictus frater noster nobis here-
ditario jure succedat, ita tamen quod hereditatem ipsam non adeat donec
omnia que legauimus sint soluta. Executores vero huius nostrj testamentj
constituimus^ Prepositum vpsalensem, Priorem fratrum predicatorum sictunie,
& fratrem nostrum benedictum sepius' memoratum. Actum apud karlsberg,
Aono dominj. M'*.CC'.LXXX''VIir jn dominica Letare.
Sigillen 1, 3, 4i 6 andeiiga; 3 med vapen, omslLiiften borta; 5 med vapen; y bortfallet
959. 1288 d 17 Mars. Helsingborg.
KoDUUg Erics i Dannmark Be^kärmelsebref for Kaoikeiae i Lund med frikallelse Mn Kongh
utskylder df deras Landboar.
A. 1. 17.
#
Priuäegium Erici regis de libertate colonorum capituli ab omni expedicio^
nis grauamine et jmpeticione exactoria. Jnne et. stuutk. vectigali--
bus^ &C.
E Dei gracia. Danorum sclauorumque rex. Omnibus hoc scriptum cer*
nentibüs. salutem jn Domino sempiternam. Notum facimus tam presenti-
bas quam futuris. quod dilectos nobis Ganonicos lundenses* vna cum bonis
eorum et personis eis attinentibus. snb nostra protectione et tutela susce-
pimus speciali Dimittentes eis omnes villicos et colonos. ceteramque eorum.
^ 46 - .
familiam. ab omni expedidonis grauamine et jmpeticione exactoria. Jnne. stuuth»
vectigalibus. ceterisque solucionibus oneribus et seruiciis juri regio attinen*
tibus. Liberos pariter et exemtos. Vnde sub optentu gracie nostre Distri-
cte precipimus ne. quis. Dictos Dominos lundenses canonicos. super indulta
eis Hbertate. presumant ah'quatenus molestare Quod qui facere presumpserit.
nostram non effugiet ingratitudiiiem et vindictam. Jn cuius rei testimo«
nium. Sigillum nostrum presentibus duximus apponendum. Datum helsinge-
bugh Anno Dominj .M*. CG*. LXXXVIII* Quarta feria proxima ante Do-
fninicam palmarum. presentibus matre nostra dilecta JI. Priore de Andworth-
scogh Joon litle. et petro Dapifero.
960. 1288 d. 9 Apr. • Lund
JLrke-Biskopen Johahkis i Lund Bref om inrättandet af Johannes Doparens altare i LrafUkyr»
kan och om dertill gifvct anslag.
B. X. 169.
Dotacio altaris beati johannis baptiste in cripta^ cuius presentacio per*
tinet ad decanum.
Johannes Dei gracia Lundensis archiepiscopus suecie primas« omnibus
presentes litteras inspecturis. salutem in domino Vniuersitati vestre. teno-
re presencium innofescat. quod altare beati johannis in cripta instrui feci-
mus cum paramentis necessariis ad ornatum. ac eidem bona infrascripta.
jure patrimonii, cum adhuc essemus in minori constituti officio acquisita.
contulimus et assignari fecimus coram lundensi capitulo et pretorio ciuitatis.
ex quibus sacerdos ibi celebrans valeat aliqualiter sustentari. videlicet duas
tabernas gladiatorum et fundum cum domibus in via piscatorum quem ha-
buimus de thitimanno kruel. necnon tabernas cum fundo in eodem vico
2uas emimus de eriando suffecto. mansionem eciam. quam habuimus in
akathorp. Gupientes igitur in vita nostra dicto altari de persona ydonea
prouidere, volumus. quod dominus Johannes margarete ipsum habeat cum
bonis supradictis juribus et suis pertinenciis quoad viuit tali condicione.
vt in qualibet ebdomada ibi cantet tres missas. vnam de beata yirgine.
aliam de sancto Johanne baptista et terciam de beato Laurencio. Post obi-
tum vero ipsius domini johannis alia persona instituatur per dominum de-
canum lundensem qui pro tempore fuerit Et ibidem celebret. sicut est
superius pretaxatum Vt autem hec nostra ordinacio existere possit firmi*
tatis perpetue. presentibus. nostrum sigillum cum sigillo Lundensis capituli
- 47 -
Daximuä apponendum. nee non et contradictores et impedientes sepedictum
johannem vel alium qui temporis processu ibi^ celebrauerit super nominafo
altari et boriis ei assignatis molestauerint in aliquo. quominus omnium ipso-
mm que dicta vel ordii^ata sunt valeant possessione seu retencione gau-
dere paeifica in hiis seriptis. excommunieacionis sentenciam promulgamus
Datum Lundis. anno Domini M CG LXXXVIII sexta feria post octa^
nam pasce.
961. 1288 d. i3 Apr. Rom.
PifVen Nicolaus TVzg tilkUnd for Cistercienser-Ordens Nunnor i Sigtuna att emoltaga odi
bibebilla fast och los egendom, hvilken dem s&sorti verjdsliga persooer lagtigen skulle tili-
kommai med undantag blott af förläoiogar.
A- 3. a. S. *)
NiGOLAUs Episcopus seruus seruorum dei Diiectis in christo filiabus Pri-
orisse & Gonuentuj Monasterij de Sictunia per priorissam solite gubernari
Gisterciensis ordinisStrengenensis dyocesisSalutem & apostoücam benedictionem
Deuocionis vestre preeibus inclinati. ut possessiones & alia bona mobilia €t im-
mobilia que liberas & absolutas personas monialium vestrarum ad monasterium
vestrom mundi vanitate relieta conuolancium. et professionem faciencium in
eodeiD iure suecessionis uel quocumque alio tytulo iuste si remansisaent in
seculo contigisset. ac ipse transferre in alios libere potuissent feudalibus
duffltaxat exeeptis« valeatis petere. recipere ac eciam retinere. sine iuris pre-
iudicio €ilieni auctoritate presencium vobis indulgemus Nulli ergo. &c &c. Da-
tum Rome aput sanctum petrum Jdus Aprilis pontificatus. nostri. Anno. Primo.
962. 1288. d. 2 1 Maj. Rom.
Pifve MiGOLAUS IV:s Bulla angiende Konung Magsus hs giftermftl.
F« K 3a6. An. i. Ep. 65/ '
Nicolaus ly. dispensationem indulget Magno Sojetüe Regt ab impedirnenr
to publice honesiatis pro matrimorm contraxito cum Helrvigiay ac pKolem ena*
tarn tegüimam decerrdt.
Nicolaus &Q Carissimo in Christo filio Magno Regi Svetj^ Illustri Salutem &c.
*) Gfter en odaterad| af Boi*groästare ocb R&d i ScrengnSs bestyrkk afi^rift
— 48 -
Ob tuorum carissime in Ghristo fili Rex excellentiam meritorum, qui«
bus Regialis sublimitas noscitur insignita libenter illa tibi concedimus, per
que Status Regius submotis quibuslibet, que possunt dissensionum afferre
materiam tranquille pacis munimine fulciatur. Sane lecta coram Nobis tua
petitio continebat, quod dudum inter te, et clare mem. Ericum Regem Datle
cUssensionis materia suscitata, tu inteilecto, quod dictns Rex Nobilem virum
Gerardum Gomitem Holdsacie potentem quiaem viribus« et eidem Regi vici-
num adversus te adiutorem habere precipuum nitebatur ad dispendium,
quod exinde tibi et Regno tuo provenire poterat evitandum nobilem mu-
lierem, Heluigim predieti Comitis fiham tibi per verba de presenti matri-
moni^Iiter copulasti, et carnali cppula subsecuta prolem ex ipso matrimonio
•Jtföfcreasti. Yerura quia sicujt asseritur tu Rex ante contractum dicti matri-
monii cuvß nobili mulieri Sophia predicte Heluigi quarto gradu consan^üi-
nitatis coniuncta per verba de futuro sponsaiia ^contraxisti, et quandam
aliam eodem consanguinitatis gradu prefate Heluigi attinentem carnaliter,
ut asseris cognovisti, quod dicta Heluigis tempore contracti dicti matri-
monii peiiitus ignorabat, et adhuc, prout fertur ab aliis ignoratur nobis
luimiliter supplicasti, ut ciim ex separatione prefati matrimonii, si eam con-
tingeret' fieri gravia possent scandala suboriri, ex quibus strages hominum
Pertarbatio prineipum, ac totius Regni Svetie universale dispendium alia-*
que pericula imminerent, providere tibi, et. predicte Heluigi Vxori tue in
hac parte de dispensationis beneficio dignaremur. Nos itaque volentes ve-*
atre super hoc providere saluti, ac huiusmodi scandalis, et periculis pater-
na diligentia obviare, vobiscuiA auctoritate apostolica dispensamus, ut impe-*
dimento publice faonestatis iustitie, et affinitatis huiusmodi. quod ex hiis^ qua
superius dicta sunt provenit non obstante possitis in eodem matrimonio li*
cite permanere prolem vestram susceptam, et suscipiendam legitimam de-'
cernentes. Nulli ergo &c hanc paginam nostre dispensationis et constitu-
tionis infringere &c Si quis autem ßcc. Dat Reate XII kalJunij Anno Primo,
963. 1288 d. 5 Juni. Arno-
ster, och rtadßistelse pA hvad lydbiskoparae gifTit
Utvalde ÄrL«-BisLopen i Upsala Magnus Bossods aflatsbref for dem, som besoka Sigtuna klo-
A. 3. c. il*
Magnus dei gracia vpsalensis ecclesie electus consecratus^ Dilec^is in
christe filijs • , priori & et fratribus ordinis predicatorum in conuentu sik«
tonien-
- 4d -
toiteiaäi^salutedi & patecaara; ibanedic^ioiiettu LketKis ^e^Sdsm^j^Ji^QH^r.tifl
ri^axairäs, auffragiBiivEtorum eodbsfe. noeCre indulgencifift quas JE»bk Mdi^^^ßn
nnt ratificantes auctoiritate pre9eBciumii& tenore& Datum Avn0 aiino do^
öi M'CX^-I^XXXVÜP. Teroio. Nonas JuoiL
fiigilfet bortAiIflot, ramstni iqvar; 4ir^f?et mycket riLadüdC
964. 1288 d. 16 Juni. Färingsö.
fiislopen i Wester&s Pbteas Bref om utbyte af Fröslupda och Haslebäck tili Nils Christinaeson
fetnot AttondedelcD af Koppaibeti^wTisk^öber^ '! : : ;;«
A. 6. 1: 38.
Uniuersis presentes litteras Jnspecturis Petrus dei gracia Episcopus
arosiensis salutem in omnium saluatore, Propter uite mortalis decursum
iastabilem eciam rite gesta solent'^ interdum obliuionis nubilo obfuscari,
Jdeoque rubur firmitatis faabiturä littei?id ac tedtibus muniuntur ad memo*
riam posterorum, Hac sane consideracione ducti, tenore preseQcium conr
6tare uolumus omnibiis euidenter aos nepoti nostro Nicholao Gristine filio
«oluisde octauam partem mantis cupri dictj Tiscasioberg, parrochie tbors—
anger, que hostra .sollicitudine noscitur aoquisita et hoc pro mutuo quod
in ofBicij nofiftri nouitate ac mditimoda necessitate recepimus ab eodem ae-
pote nostro pcCKpinquitatis.attinencia animati, Deinde de reqqisicionei con-
silio, et assensu Gapituli noatri hüiusmodi permutacionem fecimus cum
Nicholao predicto. quod possessio seu proprietas supradicte octaue partis
ad nos et eclesiam nostram redeatv.et ipse loco eins habeat Guriam frös-
lundir in parrochia hiuraker cum molendinis ibidem nee non predia que
possedit ecdesia ik>8trä in: haslubek. eiüsdem parrochie cum omnibus ipso*
nun pertinenciis jure perpetuo libere possidenda, Qüicquid igitur Juris,
possessionis^ seu proprietatia.hactehos com petebat nobis, Ecclesie, äcGapitulo
nostro in predicta curia Fr^slundüm^ mdiendinis, agris, pratis, pascuis, et
piscacionibus, siluis^ Beb nemöribus alüsque. quibuslibet rebus eidem curie
adiaoentibus, similitcr auteih et lA predictis prediisin haslubek, nee, non om*
nibus et singülis pertinenbiis' eorandem sepedicto Nicholao nepoti nostro et
heredibus suis, nomine nostroi ac todiis capituli nostri int^ratiter assigna-
fflus. Super quo ne in ipostenin .possifc aiiiqua calumpnia suboriri pre-
sentes litteras fiera feeiuaansf eCi aigilliEuri s^illo . Re«fieK^ Domini nostri Magni
regia Sweorum illustfis^ ikeoinoa 'S^tild^ vcnerabilis jpatris ac domini ,M.
Tpsalensis ecclesie eleeti consecrati et sigillis uenerabilium fratrum nostro*
ram idominorum Ben^cti lyncc^p^is^ Anundi strengenetisis, et Johaanis
abo^tisis Episcoporum , Qoibus eciam ^ adiungimus rigillum nostram vna
oum sigillo Gapituli nostri vt ex hoo magis pateat ex consensa eiusdem
nostri Gapituli processisse tarn solucionem quam pei^mutacionem'superius
memoratas , Actum apud fering0i auoo domini Millesimo, Ducentesimo,
Octogesimo Octauo, Sextodecimo Kaieadas Julij.
Sizilien N:o i> a bortfallna; remsonia qrar; 3-^6 Biskopliga skadade; 7 Andeligt.
965. 1288 d. 17 Juni. Färingsö.
Biskopen i Strengnis Aounds bref med forklarande att en dei af Stockholm tiliborer de»
Stift.
A. 3. e. b. I. *)
Anno domini ftf.CC'.LXXX-.VIIlVXV.kal. Julij. jn faßringi« 0iura,
Quia venerabiles patres & domini dei gracia M. ecclesie vpsalensis Eieetus
consecratus & Jacobus eiusdem ecclesie archiepiscopus per nos et antecesso-
res eorum per antecessores nostros sepius & sufficienter absque ulla pre-
scripcione moniti super insula stocholm seu parte ipsius [nos & ecciesiam
nostram contingente utpote infra fines nostre dyoc^sis stta, qui nullo iure
prescribi possunt sibi & ecclesie sue nisi sunt vendicare. nee hoc contentos
ipse dominus .M. de nouo predictos fines nostre dyocesis Vlterius transgre-
diens opidum in ipsa nostra dyocesi in fundo dicto suthraemalm iam de
npuo constructum sibi similiter & ecclesie sue prout' intöllexin^us nititur
usurpare. Nos Anundus diuina miseracione strengenensis Episcopus de
consilio capituti nostri & aliorum discretorum, presenti scripto in presencia
venerabilium patrum dominorum .B. Lincopensis «P. arösieäsis et J. Aboensis Epi-
SQpporum 8c reuerendorum virorum domini Johannis archidyaconi domini .A.
prepositi ipsius ecclesie vpsalensis & fratris Laurencij prioris syctiiniensis or-
dinis fratrum predicatorum & aliorum discretorum de^eapitulo LincopetiaH
skarensi. & arosiensi. protestamur & recognoscimus dictamtlasulam seu par*
tem ipsius & prefatum opidum ad nos & ecciesiam n^tram. pleno iure
spectare^ parati super Hiis coram competente iudice seu iudicibus de iure
nostro loco & tempore prout commodius poterimus expeniri. & ne forsan per
negligenciam nostram seu taciturnitatem nobis ecclesie nostre :&successoribua
nostris aliqua possit dampnificacio suboriri^aos presenti scripto sigilla so-»
pradictorum lincopensis^ arosiensia, & aboensis in hoc proiestadonis & reca^
*) Fiooet ftfren i ea den a5 Mars i3a9 af BisLopeo Peter i Skara bekräftadv afskrift
-. Si ^
goicionä nostre testimonium|]|f|>endi f^mg^^ ^apponi, loco & die siin^
Sigiilenrircb r BidLttpeii <Bertig B^agtSi d^fdaAly a «odtttj;!^ 3^ 4^ AndetigaisiBadÄde^S^« ImMfiillne.
.:-'M)i*»,:'."'>i«l ": .ir:.' iIu/lkI i.i»M:"i/ .aiiiiJ?'
•' '* «. "- r\'* I. - ••' .'- , /.j :- '-, •. ,i: ; ::;1 ..-if j «'ildiiifnl >
^66. 1288 d. 4 Juli.' IM .1 xifl ,;i,MMI
Äbboteo Niu i Alra^tra betjg om Birger Jark forbud att i Aen p4 Frjeled^ .alJmfti^biDtff Snd|i,
tili Heobmershult bjgga qvaro, och att Lftngefors ström geoom kop tidhörde 'Nydala'
klostcr. ■' ' ■ ■. • ■ *■ •• " . ]'''' •'■ '^''' '*
Uniuersis cfaristi jfjdelibus 'präsentes litteras inspecturis* .Frat6r ,N. dir
ctus abbas de aluastro^s^lutem in omnium ' $aIaatore« Cum constet tösti-*'.
moDiüm ferendum esse ueritäti, non obtentu ctiiuslibet Humani fäüt>ris. ne&
spe temporalis mercedis, nos istis sepositis respectum habentes ad soluih
deum quod recolimus fuisse temporibus nostris cum officium abbatis am-
ministrauimus in monasterio noueuallis circa loca molendinorum .fr0ere. uel
Hemblesholt^ super edificacionibus eorum ibidem in hunc modum uerbis
ueridicis protestamur. Cum. If^mpc^ibüs feliots; memorie domini boyrg^i
ducis sueorum molendinum cuiusdam bondonis de gydinxhylt illegaliter con-
stnictum'fregissemus totalitet destruendo. iudicio memorati döoiiiiiti .B. ducis
inhibitum füit ibidem iterato construi. nee ullus locu^ ibidem est in amne
illo usque hembleshylt in quo molendinum alicui liceat edificare. ' cum illa
tota pars aque secundum quod credimus attineat communitati uille de Fr0ele.
que sola de se multas villalas priscis temporibus edificari fecerät sibi ius
comraunitatis in locis talibus retinendo. , Jn torrente nero langafors. qui to-
taliter attinet monasterio noueuallis emptus uidelicet a multis possessoribus.
& ij) parte collatus a bone memorie domino .B. quondam episcopo linco-
pense nuUi licet jnolendinum construere« cum hoc iudicio memorati ponti-
ficis & aliorum prineipum regni prohibitum fuerit prout in priuilegiis di-
ele domus litteraliter continetur. Jn huius rei testimonium Huic carte si-
gillum nostrum duximüs annectendum. Datum anno dominj. M'.C*CMiXXX*-
VIIV. Quarto nonaa iulij.
Sijpllc^t boiifUIetj den ur Jbrefret klippta remsa^n ({var^
— ai —
straiDi som d& begjnte kallas Bjorkcfors.
H. I.
Omnibus presentes literas inspecturis Frater N. dictus abbas de Alua- -
8tro salutem in domino Jesu Cristo Quoniam in prima litera quam pro
monachis noueuallis vniueji^iljti |prip^im^) s^f>el' construetione molenijiaor^
rum in finnidia pit)uincie 0sbo constructorum omisimus testari de fluuruui
et eil» beriadjbtö Vfröth ' Yifaquafl[r ' te tfosträ torMntirttt; gfltem de
nouo dicun^' Öoyrtefors TegaB jurämento tibi äppröpriaüerihf verasciter
asserendo di($imus toto tempore quo mansimus in illis partibus de premis-
sJ9: uullapi nos i^enqionem aliquprun^. relatjti . yerbotenus ^udiuisse. Cum
igituv hjeo se sic.qabeant nos appeQ3ione, sigilli nositri, quod, verbis asseri-
iQUs attestamur. .D£|tuipL' an^o dpmini M*.CC*.LXXX*,VIII*. qiiarto honas
Julij.
9*68. i2«8 dl 8 Jttii. ^ ^ Bro.
Bi^kopen i LiakSping, H«?tig^ Bsr^t»,. förbud at^ emo^ «K^oiigL Privil^^r betu^g^;, . kyrkaDt
ffods ocli persooer med pälagor iÜl Kongl. Maj;t och ItrpnaD,- utan bloft da. fräga ärom.
'näradsbroar och häradssnSckoi'.
. .B. 3:-4.
Omnibus presentes litteras inspecturis benedictus dej graciä episoopus
lincopensis dux flniandie. salutem in domino. Cum illustres Beges Regni
Swecie omnia predia eeclesiarüm cum personis in eisdfem öonimorantibus ab
omni jure regio jmposicionibus &. grauaminibus quibuscumque libera de-
derint penitus et exempta. sicut in eorundem priuilegiis ebclesie nostre libe*-
raliter concessis plenius continetur Probibemus firmiter &; dlstricte; ne quis
de bonis & personis memoratis contr^ libertates supradrctäsi quicquärarexi-
gei'e presuii\at aliquatenus uel attemptet . nisi dnntax^at pohtes inhaeredhis
uel haeraßzsnekkior de nouo contingat fieri seu eciam reparari' Si quiä äÜ-
tem hoc attemptare presumpserit. domini Regis & nostlram ürcitmäita potent
non immerito formidare. Datum bro. Anno domini MGG LXXXrmo VIII*.
VIII Jdus Julij.
— sa" —
PSfVen NicoLAVff lY IHtäger Predikar^-Ord€Q Mit lydvfä& lindbi* ii&gon antaan te tißnä'- och
Aomerska' Lyrkan. ". •.'':..! ..t.fl- ."..:,. jimI;
A.' IJ.4» aäj f^f:
Nicolais episcopus, serrnis serucH^um dek Dilectift filiis, I^gistroet.tratribus
crdinis fratrum predicatorum Saluteta 8c apostolicam behedicciönfeM. 'Dtrfti sol-
licite considerationis indagine perscrutamur. quod vos mundi sprelis' illece-
bris, Yoluntarie paupertatis subire onera, vt christi pauperis liberius insi-
statis obsequio, elegistis abnegando quamuis salubriter vosmetipsos.duni eciam
infra mentis archana reuoluioius quod ordo uester m agro dominieoirisuperna
disposlcione plantatus, uberes in orreum ^mini fractu» infett, ouodqueäalijH.
tis commoda grandia ex vestre sollicitudinis studio, quod laudabilitin; cod^.
nnoare satagitis, fidelium proüeniunt animabus, dignum &rracioni :oontw^
niens arbitramur, vt vos dictumque ordinem oportüni iauöm proiseqnamür<
auxilio et specialis gracie priuilegio muniamus. Ex parte siquidem: Teslva
foit propositum coram nobis, quod uobis & ordini vestro nonnuUas liber-^
tates & immunitates apostolice sedis benignitas duxit hactehu8> ' condeded^
das. Set quidam vestre quietis ocio inuidentes, super eis vos öt örduotem
Testrum molestant multipliciter & perturbant propter quod vöbis facultas
adimitur libere diuinis obsequiis insistendi. Quare suppIiciterpetebatli^ä(^o^
bis, vt uobis & eidem ordini super hiis prouidere de benignitate mliW dig^
naremur. Nos itaque diligencius atteftdentes quod eo efßeacitis ettcomn&diaB;
ckiltui diuinoräm, salutis operibus, & animarnm profectibus intendepe 'oc.
vacare poteritis, quo quietior et tranquillior fuerit Status vester; volentesi
(Jtüoqtie preroga1:iua fauoris & gracie vos & ordinem prosequi memofataifav
TO8^ & predietum ordinem ac ecclesias, oratoria, domos, & looa uestra^^m^
qoilMis habitatis & inhabitabitis, dum ea inhabitaueritiS' ccim> omHibini
iüt^büs^ & peitinenciis suis, a cuiusuis alterins ' iuridictione ac potesftate
(»ütiittiodä prorsus exifidimus de grucia speciali, Decernentes eundemi ordi»'
rfttof ^imfere ac personas, ecclesias, oratoria;^ domos & loca' prefata, soll ro-
ijteibfo^ p«lntifici - 8c Romane ecclesie tam in spiritualibus quam tempo(ralil|u»>
alHibäig^ ullo- ittedio subiacisrei NuIIi ei^go 8ctf paginam exemptionis et coaM'
sdmäfoniät &Of'Datttiiii^ reate .V. kaL Augusti, Pontificatus nostri,au»o>p^imoi^
*) ider eiT vTcUmatibn af Bislop Johan i Ibo, Dät Sigtuna d. 3t Oct 139p»
- 54 ~
g^0i/l .ii2l88^d. 9 Aug^ Nyköping«
Borgmfstare och Bidf i Wisby tili Koounges i Srtrige gifoa forbindelie. atl i boter for
cleo oi-olighet, hvilken de Astadkomniit genom anläggning af fasta vaJIar kripg staden och
utfaJi moti laodsfolkct, crlSgga 9m>oo mark lödige och 5oo mark penningary att aldrig ndf«
re taga hSmnd pA allmogen, uUd frambira tili Konungen sina klägom&l, att aldrig lyda
D&gon annan Herre <n Konungen i Sverige, att förm& Hansestfiderna gA i borgen fof dc^ras
trphet mot Srerige, att bot PAfven utverka bref om banolysoing öfver staden Tid sjelfTa
• gerniogeni i fall den vjdare iortömade sin Konung, m. ro
B. a. 3o7, 3ö8:
De gotensibus.
Onmibos presentes Iitteras inspecturis Aduocati & consules tarn gote*
nensium quam thewtooicorum & cömunitas ciuium de visby salutem in domino
Ad notkiam singulorum volumus deuenire quod quoniam contra dominuni
nostrum regem sweorum gothorumque deliquimus cui semper subiecti esse
Tolumus in omhibiis vt fenemur proraittimus bona ßde quod propter
iniüriam quam sibi fecisse videmur ex eo videlicet quod muros ciuitati no-
stre eireumdedimus & in rurenses terre gotlandie propulsando aliquos stre*
pitus fecimus insultus, irrequisita regia maiestate duo millia marcarum pari
& examinati argehti gotenensis ponderis cum quingentis marcis argenti vsua-
lis moiiete sine contradictione & reclamacione qualibet terminis inferius
annotatis< sibi plenarie persoluemus jta videlicet quod qujngentas marchas
argenti \^sualis monete ixt autumpno iam instanti & quingentas inarchas
piuri & examinati argenti quindena post festum penthecostes & mille quin*
gentas marcas puri & examinati argenti in festo beati iohannis baptiste anni
tunc proximo subsequentis quam pecuniam statutis terminis & temporibus
calmariam apportabimus in propriis periculis & expeasis, eandem aauocato
eiusdem domini nostri regis uel suorum heredum ibidem tunc existenti in-
tegraliter commissuri Preterea promittimus quod si aliqua discordia casu
sinistro inter nos & gotenens terre gotlandie exorta fuerit ipsam si bono
modo poterimus sedabimus per nos & si hoc bono modo fieri non ppterit
antequam dominum nostrum regem super hac requisierimus ad vindictam
aliqüam contra eos non procedemus nisi ipsi in nos jta subito irruerint
quod vim vi repellere eompellamur Eciam si prefati goteneoses. niinßios su-
Qs ad dominum nostrum regem destinare voluerint, ipsos impedird nulla*
kenus presumemus Promittimus insuper bona.fide quod nullum preter re«^
eem swecie qui pro tempore fuerit voquam eligemus Et si contigerit pre-
fatos gotenenses aliquem extraneum sibi in principem aut dominum eli*
gere uel in preiudicium dicti domini /nostri regis uel nostrum ausu teme«
rario advocare portas ciuitatis nostre domino nostro regi seu quibuscuDA*
que fidelibus nunciis suis ad hoc speciaUter deputatis liberaliter apperiemus 8c
— ' 55 —
fideliter astabimus pro posse nostro ad talem' extraneum dominum ab s,is-
dem rurensibus introductum cum suis fautoribus & complicibus expelleik^
dum Si vero sepedicti gotenenses. eundem dominum nostrum jn iure/, suo
ausu temerario perturbare presumpserint^ uel in aliquo rebelles extitei^kit Nos
per litteras eiusdem domini nostri .möniti nuncios suos siquos ad nos de-
stinandos duxerit honestiori modo quo poterimus oolligemus juuando ipsos
infra inuros ciuilatis nostre consiliis & auxiliis quibus poterimus pro iustir
cia ab eisdem rurensibus extorquenda Jtem si aliquos de regno swecie>ad
ciuitatem nostram deelinare contigerit quos manifestum & notorium est'cet
gkrm maiestatem offendisse & si litteras a domino nostro rege, super tiQe
receperimus illos si infra mensem per nos moniti recedere noluerint^ &
graciam regiam non rehabuerint, extunc a ciuitate nostra totis nbibus ! ex»
pellemus Procurabimus eciam a eiuitatibus lybeke wismere rostok gripos*
^ald stralesundh & righa litteras fideiussorias continentes quod si aliqueiji
extraneum principem seu dominum preter regem Swecie eligere presump«-
serimus uel premissa fideliter non seruaiterimus dicte ciuitates ipsum domir
num nostrum regem Swecie contra nos ad destructionera nostram totis vi-
ribus adittuabunt ProcuraLimus insuper in expensis propriis litterasia. sede
apostolica in quibus continebitur quod si sepedictum dominum nostrum rer
gern Swecie in premissis offenderimus ipso facto si legaliter cpnuicfi. fuer-
rimus excommunicacionis sentenciam incurramus nihilominus iuridicioni nof
dominj lincopensis supponentes vt si in huiusmodi deliquerimuSi pleuariam
auctoritatem habeat in nos excommunicacionis sentenciam promulgawii
Si eciam sepedicto domino nostro swecie placuerit ad; nos venire ciuitatem
nostram ac terram gotlandensem gracia visitandi ipsum sicut vero domino
recipi & honorari debet & tenetur cum debita humilitate & reuerencia
recipere curabimus & sicut maiestatem decet regiam in omnibus pertractare
Promittimus eciam fide firmissima quod si vmquam inuenti fuerimus in pre-
missis seu in aliquo premissorum dciliquisse pene decem millium mard&ftiai
puri & examinati argenti nosf subicimus per presentes summam pecunie
ipsi dilectissinio regi nostro soluturi pro sue libito volunt^tis Ne .igitut in
premissi^ omnibus quempiam de cetero vacillare contingat, Sigilla nostra
huk Scripte ad euidenciam pleniorem duximus supponenda Datu^ ^ nycopie
amo dominj M\(CC''XXXX VIII jn vigilia sancti laurencii martiris. ,^
Derefter ürtiUagdt: Littera principalif est in Ecclesia Lincoperx^u
•"•iV^^^; ■ ■ '' '' ■ • • • • • .:" .: ."
— 66 —
gjlr 1 2 88. d. 1 4 Aug. Stockholm.
' Konang Magi^ I:s gtitvobref p& nAgra oar, odi p& cd tomt i Södermaloi vid StocLholm Uli
' SIioori|ferJLlo4r«t i Stockholm«
A. 3. c d. I. a. -
; Maghus dei graeia Sweorum, Gothorumque Rex. Omnibus presens scri-
ptum oementibus, salutem in dotnino, Tenore presentium notum esse cupi-
mus presentibiis & futuris no$ insulas Yrmingi & Rothin0 cum singuiis
sots attinentiis eoclesie fratrum miporum Stokholm pro lingnis & alijs loci
ipsSus indigeniis perpetuo ysui deputasse, vnam eciam are^m juxta syndrae
malm e regione claustri ipsorum ibidem vltra aquam ad meridiem modo
simili assignasse, Jnhibentes« nequis dictas; insulas, aut aream ipsam vende-
re, inpignorare, concedere, inuadere, vel vsurpare, seu quomodolibet ab
ipso loco alienare presiunat de cetero, sicut diuinam & nostram graciam
diligit inoffensam. irt autem fauius nostra deputacio & assignacio firma sit
& rata, prohibemus, nequis colonos in ipsis insulis ex parte dicte eccle-
sie commorantes, aut fratres loci ipsius, seu aliquem ex parte eorundem
super hoc audeat inpedire, vel aliquatenus in posterum molestare. Jn pre-
missoruili igitur testimonium & euidenciam pleniorem sigillum nostrum,
yna cum sigillo fratris nostri karissimi« venerabilis patris domini .B« linco-
pensis episcopi, Ducis finlandie, presentibus duximus apponendum, Datum,
Stokholn), Anno domiiii, M^,GG*jLXXX^, Octauo^ vigilia assumpcionis virgi-
nis gloriose.
S}gUIeo: I bortfallet; gula och r$da siQüBilriidarDe qrar. a Btt stycke, i rodt vaxpi
gula ocli roda ^^esirAdaVj finnes.
^72. 1288. Odat.
KojiuDg Magitus ks gäfvobref j)A kronogods ft D&gra ^r, och p& en tomt ft Sodermalm rid Stock-
' ' holm tili St Clar« Uoster.
A. 3. f. I. 4.
Magnus dei graeia Sweorum Gothorumque Rex omnibus presens scri-
ptum cernentibiis; salutem in domino sempiternam Tenore presencium notum
esse cupimus presentibus et futuris nos quicquid nostre partis seu posses-
sionis esse dinoscitur in insulis quae yfrahyrnungi & ytraehyrnungi appellan-
tur & insulam R0dma cum singulis earum attinenciis in siluis agris pra-
tis nemoribus & piscacionibus cum ceteris eciam insulis dicte R0dmae ex
antiquo adiacentibus videÜcet Skaepar0dmse Rysthse, Windash0 SweaSandh*
0 &
— 5^ '— .
0 & Limho cum • oeteris insulis circumiacentibus & vnam aream in Syn-
dramalm e reg^ione claustri fratrum Minorum Stokholm ad meridiem Mona*
Steno Sororum Sancte Cläre quod ibidem in presentiarüm construitur pos**-
sidenda perpetuo eontulisse hac conditione addita ut ecclesia & locus Fratrum
minorum dicti loci Stokholm habeant in dictis insulis perpetuo libere ce-
mentum Ligna cremabilia & similiter pro ediGeüs ad usum fratrum inibi
commorantium cum familia sibi attinente jnhibentes ne quis ausu temerario
dictas insulas & aream inuadere vel usurpare seu quomodo libet suo iuri
cootra beneplacitum abbatisse & conuentus loci predicti uendicare pre*
somat seu personas in dictis locis ex parte eiusdem Monasterij commoran-
tes contra libertates ipsi monasterio indultas vel indulgendas in posterum
aliqualiter molestare sicut diuinam & nostrara gratiam diligit inoffensam
ja cuius rei testimonium presenti scripto nostrum sigillum vna cum sigillo
brissimi fratris nostri & patris venerabills Domini benedicti lyncopensis
episcopi ducis finlandie est appensum Datum anno domini .Af'.GG''. octo-
gesiiDO. octauo.
Sigilleo: af i Kongl. i grönt och a Hertigens i rödt yax, p& gula och röda Silkes«
trldar, gones blott eU litet stocke <|var.
973. 1288 cL 16 Aug. Paris.
PrioreD WilwuhsI i Paris betyg att Ganiken i Strengnis Ysarn erhillit, för att med Big tiU
Sverige hemfora, o&gra af de i CöId funna Helgonben (Jemf. föregäende N;o 946). '
A. 3. a. 3. 10.
Uniuersis presentem paginaminspecturis, FraterWilihelmus prior sancte
CTQcis ordinis beati Avgustinj, parisiis totusque conuentus ordinis eiusdem,
Salntem in domino sempiternam, Noueritis quod nos Ysaro canonico ecclesia
Strengienensis regni swecie exhibitore presencium humiliter, ac deuote in-
stanter postulanti, quedam de ossibus jodilie, Cristine & ymme ac corpus
basilie de collegio undecim millium virginum existencium que confrater no-
ster. firater Johannes dictus Nouelan in ciuitate Golonensi infra fossatum
ouod propriis manibus efTodit gracia diuina ob merita dictarum virginum
dignus est inuenire in loco vbi coilegium sanctarum predictarum in anti-
quis scribitur codicibus felici marfyrio ad celestia transmigrasse eidem de-
dimus, ad partes suas deferenda, Rogantes & monentes in domino yniuersos
& singulos baptismatis fönte renatos ad quos hec sancta ossa delata fuerint
qoatinus ob reuerenciam dei 6c sanctarum undecim milium virginum con-
Ä^. DipiovK, II , Ö
-. 58 —
dign« studeant venerari. Jn cuius rei testiAoniain siggiBum no^tri prioratos
ac conuenttts predieti preoeatibus duximu» appoBendum, Datoia Anno diH
minj. M^.CGMiXXX''. octaup. in crastino assumpcionis beate marie Virginia,
BAgge sigUleii borlAUna.
974. 1288. d. 8 Sept
Hertig HIk^vs i Norrige Bref (or Wisbj och 6 andra sUlder pi Jribet frin den tuU, som
vanligen ptägade gifvas af siJlfiske. tili des - • - — - - - ^ .
belopp bfifvit tili nSrnnde städer erlagdU
vanligen ptägade gifvas af sillfiske. tili dess det vid fordraget i Kalmar bestamda penninge--
K. e. a: ii4«
Omnibus presens scriptum cernentibus. Haquinüs Dei gratia Dux Nor-
wegie salutem in domino sempiternam. Quia nos Dominis Vromoldo de
qvinqve domibus^ de Lübeck, Hinrico diclo Monacho de Rostock, & Jo-
hanni Steken de Stralesund Gonsulibus & predictarum Civitatnm Wismar,
Gripeswaldt, Rige & Wisby, in festo nativitatis beatae virginis sub anno
Domini. M.CC.LXXXVIIL Dunnersbork exsoluimus, duo millia marcharum
& octoginta ac septuaginta marchas denariorum monete Norice nunc cur-
rentiSy quinquies viginti marcis denariorum semper pro qvölibet cen-
tenario computatis, de sex millibus marcharum argenti Norici, in qvibus
Normanni tenebantur obligati tunc temporis ad solvendum ciuitatibus supra-
dictis & supradicti Procuratores earundem cil>*/^tum, super residui debiti
solutioni, dederunt insducias ad solvendum usque ad festum nativitatis beate
virginis anni proxime subseqventis. Nos attendentes, ut qui gravattir in
uno debet in alio non immerito relevari, permittimus nomine procuratorio
charissimi fratris domini Erici Regis Norwegie illustris de consensu & as-
sensu dilecti consangvinei nostri Domini Jacobi Comitis Hallandie, Burno-
nis de Berkeri Baronis, necnon & aliorum fidelium regni Norwegie nobis-
cum existentium, iila vice quod incole predictarum septem civitatum debent
esse liberi immunes &: exempti penitus hac hieme, ab omni solutione the-
loniorum, quod in captura allecium solui solet, hoc adjecto, quod si debi-
tum anno futuro soluendum non fuerit dictarum ciuitatum pirocaratori Tuns-
bei^e vel procuratoribus in eodem festo natiuitatis beate virginis Tunsberge
integraliter exsolutum, incole ciuitatum earundem habere debent eandem
libertatem hieme tunc futura. Quotquot etiam annis postmodum in soluendo
defectus erit per Noricos memoratos inlöco & festo suprascriptis, semper
eandem habere debeant libertatem. Sed ne per fraudem possent aliqui, qui
de predictis ciuitatibus non existerent huiusmodi libertatis gratia m usurpare,
deferat quilibet gubernator nauis, litteras ciuitatis sue patentes, in quibus
testimonium ferant consules, quod talis cum naui sua sit Ciuitatibus existens^
- 59 -
hoc anno tdles litteras non habens, fidem fä'dat super hoc, juramento ^de-
lioita & üdedig^onim , quos de prefatis Ciuitatibus veraciter constat esse.
Rdtificamus etiam tenore presentium, & confirmamus nomine procuratorio
piacitationem per inclitum Principem Dominum Magnum Regem Süecomm
illustrem inter Normannos & predictas Ciüitates apud Galmariatn ördinatain
& alia singula que ex parte dicti domini Regis Norwegie fratris nostri cum
prelibatis Giuitatibus & earum procuratoribus usque in faodiernum diem
placitata fuerunt & xondicta. In cuius rei testimonium sigiHa diictorum
comitis & Baronis unacum nostro presentibus duximus opponenda. Actum
& datuni Anno die & loco suprascriptis multis presentibus testibus fide-
dignis.
975. 1288. d. II Sept Stockholjm.
Konang Maows ki Gafyobrff p& gods tili St. Clara Kloster i StocLholm.
A. 3. f. I. 3.
Magnus Dei gratia Sweorum Gothorumque Rex Omnibus presens scriptum
cernentibus, Salutem, & infaa scripti negotij perpetuam memoriam. Sacrosancta
matcR ecclesia per illum sumens exordium qui se colonum futurum in mun«-
dum repromiserat velud vernans plantula ab imo progrediens ad su*
prema,sic per sui cultoris opem 8c operam suas radices denxit in altum vt
ramos suos ad orbis extrema protenderet & caeumen ipsius celos sicut fide
tenemus non dubia penetraret. Nos igitur sub umbra huius arboris cum
ceteris cbristianis presentis vite sumentes igitur iniium, licet post modum moles
eure populi nobis crediti. vtpote rei puplice multipliciter nos retardet, auc-
tore tarnen domino alTectamus, vt possumus ab imis deuenire ad media vt tandem
per fRondes operum misericordie pertingere possimus cum ceteris fideli-
bus ipsius^ perhenniter ad supprema. Sane cum nos illo prouidente qui in
sui disposicione non fallitur ad eins cultum amplianduni inceperimus apud
castrum nostRum Stokholm ediEcare monasterium sororum ordinis sancte
GlaRevirginis, sicut iam multorum patet noticie, ad dei omnipotentis honorem
ac gloriose virginis MaRie« Sancti FRancisci. Et Sancte Giare virginis memorate
Omniumque sanctorum monasterium ipsum, & locum pro suis, & persona-
rum indigencüs, que inibi pro tempore diuinis fuerint seruiciis mancipate
dotamus bonis infrascriptis, videlicet, Snyterstae cum colonijs in wikby &
Ekiby. Ibi adiacentibus , 8c cum omnibus attinenciis suis, sicut habuimus de
domino karoio Esbiornsun« Jtem in boltoftum septem oras terre, 8c paruanji
^ , 6o ~
insulam, que sita est prope lithernae ad orientem cum omnibus attinenciis
sicut habuimus de domino Biorn nef. Jtem in boltoftum duas, marchas, terre.
dimidia ora terre minus. Lvndby vndecim solidos terre cum dimidio
solido & vno denario terre. R0restrand quatuordecim solidos terre. cum dimi-
dio tercio denario terre. et in walmundz0, duos solidos terre, cum quinque dena-
riis terre, cum omnibus attinenciis^ sicut habuimus a domino anundo haraldsun.
Jtem fundum quondam hospitalis iuxta pontem Stokholm ad aquilonem. Jn wal«
mundz0 quatuordecim oras terre. vno solido, & quinque denariil» terre mi-
nus. Jn Ekiby prope Stokholm, Sc westby, tres, marchas terre cum dimi-
dia que omnia habuimus de uenerabiii patre Domino Magno vpsalensi ar-
chiepiscopo. Jtem duo molendina in thorshargi, que habuimus a Domino
karolo EstRithaesun. Jtem in jarnu terram vndecim solidorum cum ceteris
attinenciis. Jtem omnes insulas que iacent inter predictum locum hospita*
lis, & walmundz0 extra pontem aquilonarem. Jtem husarnae cum suis atti-
nenciis. Ueriim quia gesta in tempore facililer, cum tempore ab humana
memoria ;.coHabuntuR, nisi fide dignorum testimoniis fulciantuR^ Voientes
predicta omnia perpetuo rata esse presentem paginam nostRo sigillo, vna
cum sigillis venerabilium patrum, Doroinorum, Magni arehiepiscopi ypsalen-
sis supradicti: Benedicti lyncopensis, ducis finlandie. Anundi Strenginensis.
Bryniulphi scarensis. PetRi arosiensis. Johannis Finlandensis. Boetij wexio-
nensis. episcorum. Dominorum. Henrici comitis de glichen. Johannis archi-
dyaconi ypsalensis. Andre prepositi eiusdem ecclesie. Sigonis archidyaconi
lyncopensis. Laurencij prepositi eiusdem ecclesie. Benedicti prepositi sca-
rensis. Johannis prepositi StRenginensis. Benedicti legiferi 0stgocie. Zuantse-
polk. Kanuti mathesun, legiferi Nericie. Magni jonsun. vif holmgaersun.
Haquini tunisun Marskaici. Karoli g0stafsun. Nicolai sigrithae sun. Anundi
haraldsun prefati. Laurencij bobiaergh. Thuronis kietilsun. Kahuti Eriksun
Biorn nef supra memorati. Werneri brunk. Thrugilli knutsun, procerum et
consiliariorum regni nostRi, duximus consignandam. Actum & Datum. Stok-
holm. Anno domin j, Millesimo, Ducentesimo, Octogesimo, Octauo, Die sab-
bati jnfaa Octauam Natiuitatis virginis gloriose. Presentibus multis fide
dignis.
Af Sigillen^ som hfioga pä silke, äro 7, 8, li, 23 bortfallne, Nu> i, S, 16, 179,211 a4^ 29^
stycken <}vai*, och de öfriga 2 — 3o mindre skadadc.
976. 1288. d. II Aug. Stockholm.
Biskopen i Linkoping, Hertig Bbrgts g&fvobref pi Kersö, m. m. tili St. CfaraKlosleri Stockholm.
A. 3. f. I. a.
Uniuersis presens scriptum cernentibus Benedictus Dei gratia. Lynn
copensis Episcopus, Dux Finlandie, salutem in Domino^ Sacra rum accepimu&
— 6i -—
testimonio scripturarum , pia opera pro deletione criminum Talitnra ea
propter considerato commendabili proposito fRatris nostri karissimi, Donjini
Magni, Sweorum Gothorumque Regis iilustris de monasterio sororum ordi-
nis sancte GlaRe virginis apud Stol^holm construendo diuino cultuj cum
eodem operam dare cupientes, pro remedio anime nostRe, nostrorumque
progenitorum , & notorum, curiam, nostRam in Kiers0 cum coloniis ibi«-
dem, & dimidia marca terre in sekru villa Runhamer cum agris, pra-
tris, pascuis, siluis, nemoribus, piscacionibus, & ceteris pertinencijs, mo«
bilibus, & immobilibus, loco predicti monasterij, & ipsi monasterio cum
edificatum fuerit, ex nunc conferimus & donamus jure perpetuo pössidea-
da« Et ne lapsu temporis, ipsa donatio ^ ab hominum memoria collabatur,
presentem paginam sigillis, Domini Regis supradicti, Domini vpsalensis ar*
chiepiscopi, nostro, ceterorunique prelatorum regni Swecie, videlicet, Aqun-
di StRcnginensis. Bryniulphi scarensis. Petri arosiensis. Johannis finlapden-
sis. Boetij wexionensis episcoporum, Dominorum Henrici comitis de Glichen. &c
lika med /öregäende tili nobilium & procerum regni Swecie, och vidare tili slut.
Af Sigillen Sro N:o % 7, 8, 12, ai bortfallDa; i, 3, 17, .30, 3q slytkeii qvar, ochaf
de öfriga äro 2 — 27 miodre skadade;
977. 1288. d. i5 Sept. Reate.
Päfliga Peniteqtiarien, BisLopen, Bentanengas fullmakt tili Prioren i Sigtufra att, sedan Upsala
stiAs klerker erlagt den PäfL Legaten Biskop Johannes tillkommande Beskicknii^aafgift, af«-
lösa dem iMn den bannlysning, hvaruti de för uraktlätenhet i denna del af sistnämnde Bi-
skop blifvit forsatte*
B. 2: i3a«
Auctoritas comndssa priori sigtunensi super ahsoluendo clero de stanmis legatj*
' • .Frater BEWTANENGA miseracione ^diuina alkanensis episcopus dilecto in
christo priori fratrum predicatorum sictonie vpsalensis diocesis salutem in
domino, Exposita sanctissimo patri & domino domino nicolao pape .IUI
porrecta nobis ex parte venerabilis viri magni electi ecciesie vpsalensis
peticio continebat, quod cum olim reuerendus pafer dominus iohannes epi*
scopus tusculanus tunc in partibus swecie apostolice sedis legatus certam
pecunie quantitatem pro suis procuracionibus impositam viris eciciesiasticis
mandasset certis loco & tempore sibi seu aliis 9uo nomine solui & assigniari,
in noD- soluentes siuspensionis 8c excommunicacionis sentencias generaliter
proferens auctoritate dicte sedis ^ & eorum loca & ecciesias supponens eccieh
dastico interdicto, jdem «lectus sehoieQa se & clerum ecciesie ypsalensjs jfi
premissis. plurimum aggrauatos ad sedem super hiis apostolicam appellauit.
-^'
— . 62 —
& confisus de huiusmodi appellacione quam legittimam fore credit & credidit di-
eta pecunia imposita sibi assignatis loco & tempore non soluta tam ipse quam
clerus predictus in suis ibidem ministrauerunt ordinibus & se alias diuinis
ingesserunt officiis sicut prius. verum cum postmodum eidem domino tuscu^
lano, ad romanam curiam reuerso ob suam & dicte curie reuerenciam, sit
emissa dicte appellacionis prosequcione^ de primi anni procuracionibus sa<»
tisfactum, supplicari fecit humiliter idem electus ad maiorem sue consciencie.
securitatem & ne quis emulus in eum ex hiis aliquid detractionis inpingat,
jalutari sibi & dicto clero super hiis remedio misericorditer prouideri Nos
igitur attendentes quod in talibu^ semper est via tucior eligenda, Auctoritate
ipsius domini pape. cuius penitenciarie curam gerimus, & de eius speciali
mandato & comraissione super kuiusmodi dicti legati sentenciis ad eiusdem
legati instanciam facta nobis oraculo viue vocis discrecioni pie de ipsius
domini tusculani episcopi assensu & voluntate, eommittimus, quatinus pre-*
dictos electum & clerum vpsalenses quos in premissis inueneris excessisse,
ab huiusmodi excommunicacionis, suspensionis & interdicti sentenciis
si quas ex hoc incurrerunt, absoluas auctoritate predicta iuxta formam
ecclesie consuetam, Et iniuncta cuilibet eorum super hiis pro culpe modo
penitencia salutari, & aliis que talibus debent &consueuerunt jniungi, super
irregularitate si quam ex premissis predicto modo contraxerunt, dispenses
auctoritate predicta miserieorditer .cum eisdem prout .$/ecundum deum ani-»
marum suarum saluti expedire ridcris dummodo aliud isanonicum non ob-
Bistat Datum Reate XVII k^. <¥^.tobris poatificatu$ domini nicolai pape
quarti anno primo>
978- ia88 d. 17 Sejrt. Alsnö.
KoonDg liAOVVf I:s Bref p4 lika rfiuigheter med de i staden CtodLlioliii inom imirania boende
borgäre för dem, soni ville bebygga Ii(oiTmalm pi SL Clanß UostertomrSdetxrfa tillklostret
utgöVa ftkaU ocb andra utlagor.
A. 3. f. 4. S.
Uniuersis ad quos presens scriptum peruenerit., Magnus dei gracia Swe*
orum Gothorumque Rex sahitem in domino, Volentes locum, & monaste-
rium ordinis Sancte Clare virginis, quod apud Stokholm in presenti cpnstrujU
tur, prosequi fauore gratie specialis, damus lieentiam uolentibus habitare
iuxta Norraemalm dicte ville, vt ipsi cum sibi succedentibus gaudeant eodem
jure, quo gaudent ciues infra muros ibidem quamdiu ipsis placuerit iliic
commorari, & dictis, loco, & Monasterio, quibus attinere dinoscitur territo*
— 68 ^-
riom ipsum, soluerint censum, & alia, que ten^ntw, Gtun vero aliqws lo*
cum sunm dimittere volerit, faciat de domibus suis, quod voluerit» sed terra
remaneat monasterio sicut prius, Si vero aliquis nobilis, ecclesiastioave per-
looa ibi manere decreuerit, det monasterio super hoc litteras protestacio-
BIS sub suo, vel aliorum üde dignorum, & ciuitatis sigillis, se nihil jujris
babere in fundo, quem ibidem inteudit de Itoentia dumtaxat abbatisse &
oonuentus oceupare, Sn cuius rei testimonium presens scriptum nostro si*
gillo est signatum, Datum, Alsn0, anno domini, M*,CC*,LXXX*, Octauo»
Die veneris post octauam Natiuitatis virginis gloriose.
Sigillet bortfallet; gula och röda filkestridar qvar.
979. 1288 d. i8 Sept Lund.
irke-Biskop JoaAHf i Lund SknTvelse tiU Ärke-Biskop Magnus i Vpsalä och bans lydbiskopar,
hvaruli dem meddelas 3:De vidimerade Päfven iDDOcentius IVis bullor, fuDoa i Herridsvad«
kloster.
A. a. s. 3. 4«
Johannes ;dei gracia Lundensis archiepiscopus svethie primas venerabilibus»
in christo fratribus .M. eadem gracia vpsalensi archiepiscopo confirmato, & uni-
ttersis suffraganeis eius salutem & paternam in domino caritatero. sub sigilU
nostri testimonio tenorem auctenticorum domini pape innocencii quarti & serie
mut ea apud heriuadum domum ordinis cisterciensis inuenimus vobis dest»*
^ aantes rogamus sane consulendo, quatinus fratres dicti ordinis qui apud voa
inn^ contra tarn euidens mandatum summi pontißcis vexari nulUtenus per-
railtatis. sunt igitur in hunc modum. Jnnoeencius &c Se föregdende N:o 874
375 och 4oo. Nos uero quia predietas litteras vidimus non abolita&s no«
abrasas, non viciatas, non cancellatas, nee in aliqua sui parte corrupta»,
▼era bulla plumbea ac filo canapis integro bullatas in veritatis testimonium
figillum nostrum, & sigillum aboatis dicti monasterii presentibus duximus
apponenda. Datum Lundis anno domini. MVCC*.LXXX*VIIP.XIIir. kal,
Octobrift.
SigillcD: I Irke-Biskopens t mörkgiont ?ax; 2 Abbotens i blekrodt vax.
980.
ia88 d. 3 Dec. KälJandsö.
Biskopen i Skaro Bbtnolfs fullmakt för Canikea Mag. Nils och Beugt att, ooa Biskopen icke
med* rid och AkA bistär Konungen och dess arfvingar eller om han hemMgen eller uppen-
Iterligeft. (eoiiiar Koouogeo eller Kongl. hu8e.U fiender ndgot bistind, dd, slsom dertill TiiUa
qsjndigfi oittbudi uuderkasta honoDo deo bapnlysoiiig Ax'ke-Biskopeo i Upsala derföre utfcirdar.
A. a. d. 6.
Yniuer^ia pres^njke« litteras inspecturis. Bkyniulphus miseracione diuina
tkafensis episcopus in domino salutem. nouerint yniuersi quod nos facimus.
?^
,- «4 -
jeonstitaimus '& ordinamus discretos uiroS« dominos« Magistrum nicolaum
canonicum & benedictum. procuratores nostros & nuncios speciales» quem-
libet eorum in solidum ita quod non sit melior condicio occupantis set quod
unus eorum inceperit alter ualeat consumare. dantes. & concedentes/eisdem
procuratoribus nostris & cuilibet eorum in solidum plenam & liberam po«
testatem submittendi nos exeommunicacionis sentencie per reuerendum pa«
trem dominum vpsalensem in nos ferende super articulis infrascriptis sal-
uis tamen in omnibus & singulis consciencia nostra iure nostro iure eccle-
sie nostre. & ordine. videlicet quod nunquam erimus contra regem, seu illu-
stres liberos suos nocuus consiliis. ausiliis publicis & occultis. set ipsum
dominum nostrum regem & inolitos liberos ipsius iuuabimus. & eis asta-
bimus quantum possumus. saluis consciencia. iure ecclesie nostre & ordiQe.
in licitis & honestis. Jtem quod neque fratres nostros neque aljos quoslibet
quos inimicos domin i regis nunc esse noscimus. seu nouerimus in futurum,
in sui preiudicium aut regni detrimentum. fouebimus. puplice. vel oculte.
neque procurabimus. seu procurari faciemus. siue infra regnum siue extra,
quod secundum consienciam nostram. preiudicium prestare poterit regno.
^ jseu regie maiestati. & si ueraciter scire poterimus aliud a personis fidedignis
quod ipsi domino nostro regi. seu liberis suis illustribüs obesse poterit. hoc
ei aut alicui aduocatorum suorum prout utilitati regni. secundum con-
scienciam nostram expedire crederimus curabimus intimare quam excom-
municacionis sentenciam extunc si contra fecerigpius incurremus. Ratum 8c
firmum habituri quidquid per dictos procuratores nostros uel ipsorum al*
terum factum fuerit in premissis & quolibet premissorum in cuius rei testi-
monium sigillum nostrum presentibqs est appensum Datum qualdinsh0 anno
domini. M^.CC'.LXXX*VIII* die ueneris proxima post fei^tum beati andree.
Sigillet finnes.
^81*^ ia88 (L 10 Dec. Sigtunau
ILi6H9ii«D SaLiOD EiroiLs dotters Testamente af fastigheter tili Sigtanakloster^ samt tili Kyrkor
. och klosler peDningar, hvilka skulle alg& af WedDgaro, TuUgaro, m. m.
Jn nomine patris 8c filii 8c Spiritus sancti;» amen. Cum terminus mortis
cunctis mortalibus sit incertus. 8c propter varios humane fragilitatis euentiis
gestarum rerum memoria per obliuionem cito dilabitur nisi voce testium
Sc litterarum indicijs confirmetur, Jdcirco ego Bagnildis Erleitdi quondam
filia, nunc vxor Domini Magni Gregorij, ad vniuersorum. deduco noticiam
per
— 65' --
per inspeocionem presenciun, quod meum, iure aliquo ciu9i| seucanonidöf
seu eciam quibuscumque consuetudinibus patrie, non obstantibus, perpetuis
ualiturum temporibus, in hone modum facio & ordioo testamentnm, de
prememorati mariti mei expresso beneplacito & assensu, Jn primis confirmo
in Omnibus testamentum karissimi in domino, quondam mariti mei & do«
minj, Joans Karls sun, obligans et astrin^ens filium meum. Fulchonem. ad
hoc perficiendum & plenarie persoluendum siquid in morte mea repertum
fiierit non solutum Faatribus predicatoribus Sictonie, apud quos, iuxta 'predile«
ctum priorem maritum meum, predictum Dominum Joan Karls sun, collateraliter
eiigo sepulturam, legando confero Curiam meam, Lytislund, cum omnibüs
mobilibus & immobilibus, adiuncto predio quod possideo in «Hwetingi, talt
oondicione, quod ßlijmei eandem Curiam redimant infra annum, Si aitteoü
in anoi reuolucione non redemerint, extunc fratres secundumsuunibeneplacitamL
cuicumque voluerint, vendendi liberam habeant potestatem\ Jnsuper lacuoi
seu paludem, quo Musamyr dicitur, iuxta siktuniam, cum terra, aqua, gra«»
minibus, lignis, & ceteris que loci illius esse dinoscuntur eisdem fratribüs
confero, & confirmo pleno iure integraliter possidendam, & liberum decur«
sum aqoe de dicto lacu vsque ad eorum molendinum, iuxta modum, qui
instrumento super hoc specialiter confecto in plenius continetur, £cclesie vp^
salensi do, duoidecim Marchas denariorum, Fiuitribus predicatoribus Westraa«
ros, strengienes, skeningie, skaris, lydosie, kalmarnie» Wisby, finlandie, &
sororibus apud sanctum Martinum skeningie, singulis domibus« Tres Mar-
chas den, Jtem singulis domibus fratrum Minorum, 0straaros, Enichopie,
stokholm, Nychopie, suthercopie, skaris, Wisby, duas Marchas den, Karissi4
mo in christo germano jpneo fratri Israeli^ do de^em Marchas argenti, Jtem
singulis cenobiis Manacliorum, Julluttum, Aluastrunit Wernem, Nydal^ Goth«
landie, duas Marchas den« Jtem singulis Monasterijs Monialiumi sko, fod0i
Risiberg, Gnthem Wretura» askaby, gothlandi^, duas Marchps den, Jtem
singulis hospitalibus, Eskilstunum, Enikopie, duas Marchas den» Margarete sororj
mee naturali, que in seruicio meo diu & fideliter Jaborauit, do, nouemoras
cum vno solido terra in Husaby in aspu, Guilibet ecciesie parochiali, io
quarum parochüs Curias possideo, & sacerdotibus earundem, do vnam Mar«
Cham den, Ragnfridi naturali filie domini mei predicti Joans Karls sun»
confero Triginta Marchas denar, Executores testamenti mei taliter ordinati,
pono, Dominum maritum meuoL Magnum predictum, & fulchonem filium
meum, si tunc in etate legittima fuerit constitutus, Jtem venerabilem patrem,
Dominum Jphannem dei gracia Episcopum aboensem, Jtem karissimum iii
christo fratrem meum karolum, vel fratrem meum fratrem Jaraelem, locq
soi, si karolus non affuerit, & priorem sictoniensem» quicumque fuerit
Sp. Dif^wm. n. 9
-^ 66 —
pro tempore, völena &. ordinans^ ift redditus & prouentus curiarum mea«
ranii' ad dicti testamenti solucionem recipiant, neo filii vel heredea
mei de ipsia percipiendis^ aliquatenua se intromittant, quouaque testa-
mentum plenarie fuerit persolutum. Ad peraoluendum Eccleaie Vpsalenai,
& domibua fratrum predicatorum, & sororibüs apud sanctum Martinum ske-
ningie, recipiantur prouentus curie Winagarn » Ad persoluendum autem omni*
boa aliia locia religiosisv atque Ecclesiia cum earum sacerdotibus^ accipiantur
redditua curiarum. Hyrn, & Thullagarn^ Ragnfridi yero persoluatur de
prouentibua curia. Sochnadall« Actum sictonie^ in Ecciesia beate Marie Vir-
ginia» die veneria proximo post festum beati Nicholai, in presencia Domini
mei regisv domini Magni« Joana sun« domini mariti mei. Magni.» domini phi»
lippi de Runby» domini Joana angeli fratris meiy domini. BenedictL bosaun«
FRatria Olaui, prioria prouinciatia dacie^ fratriä Laurencii prioria aictoniensis
& fratria Jsraelia fratris mei» Anno Domini M*.CG\LXXX* octauo, Jn
quorum omnium euidenciam, aigillum» Magnifici principis, Domini Magni^
iliustris Regia aweorum » & sigillum dilecti mariti mei. Domini Magni gre»
gcnrij, & meum, ac sigilla dilectorum fratrum meorum, fratris jsraelia joana engila^
Karoli, necnon. aigilla, prioris prouinciaUs, & prioris aictoniensis ordinia pre*
dicatorum presentibua sunt appensa.
Sigillen: i, a, 4"^ bortfallac^ remsorne qvar; S aodeligt^ nftgot skadadu
98a. j[288. d* i5 Dea Upsala.
Kanilen NiU och Bbagts 1 det dem af BisLopen Brynolf i Skara giAia uppdi*ag (ifr. foregAen-i^
de N:o 980} afgiiba ßtUndelse. • r
Jn nomine domini amen anno eiusdem M"*.CC*LXXX*.VIII*.XVIII kalen-
das ianuarij. Jn preceneia reuerendi patris domini vpbsalensis nos nicholaus. 8t
B^NEpiCTUS.' procuratores venerabilis patris domini .b. scarensis episcopi con«^
atituti. ipsum dominum nostrum scarensem; nomine procuratorio sentenoie
excommunicacionis per meraoratum dominum vpbsalensem in ipsun^' i%^
rehde subicimus in hijs äcriptis super articulis in procuratorio nostro con-
tinenturqüam ^htenciam excommunicacionis extunc memoratus dominus no«^
äter scarensis incurret si cöiitra pretactoä articulos vaierit vel aliquem
pretactorpm saluis tarnen in omnibus & singülis sua consciencia. iure
auo« ecciesie sue & subditbrum' suorum necnon & ordine Datum vpbsalie
anno & die supradictis.
a Sigill finniift nSgol i&adade.
^ 67 —
983. 1 2 Sa d. 1 5 Dec- Upsäla-
Utvalde Irke-Biskopen M^oirt PorlMriiig «It KAop Biyoolf ! Skm^ i blnddM af l»rottaM>t
uppgifu pnnkler (|fr, N:o g8o) Ir gcMmAJelfrageriiii^to tatt i bann, .
Jn nomiqe dominj amen Anno eiosdeni M*.CC*,LXXX.*yin Pecimo
•VIII« kaL ianuarij\ Coram nobis MAGNa cl^i gracia ypsalensiiecclesie electo
consecrato, Apud vpsaliam comparerunt Discr^ti viri Magister Nicholaus Ca-
nonicus^ scarensis & dominus benedictus presbiter eiusdem dyocesis, procü-
ratores & nuncij speciales Reuerendi patris Dominj 3« dei ^gracia Epi-
scopi scarensis, habentes ^urtoritatem & plenum mandatum prefatum epi-
.scopnm dominum suum subdendj seu supponendj »entencie excomunicacio-
nis per nos ferende, qu^m .extunc ineurret/si articulos jnjrrascriptos vel
aliquos seu aliquem illorum quj placitatj sunt inter dominum, nostrum Magnum
sweorum gothorümque Regem illustrem, & dominum episcopum sepedictum, non
seruauerit illibatos, prout per eiusdem domini episcopi patentes litteras pa«
tere potest omnibus euidenter. Videlicet quod nunquam erit contra i[>süm
dominum nostrum Regem seu contra inglitos liberos suos nocuus consilijs,
auxilijs, publicis vel occultis, sed ipsum dominum nostrum Regem & indi-
tos liberos ipsius iuuabit & eis astabit quantum poterit saluo jure ecclesie
sue in omnibus Ileitis & honestis* Jtem quod neque fratres suos neque quos^
übet alios, quos nunc inimieos domini nostri Regis esse vel scire poterit in
futurum in suj preiudicium . aut regni detrimentum fouebit publice vel ö-
culte. Neque procura bit seu procurare faciet jnfra regnum vel extra aliquid
quod secundum conscienciam suam preiudicium prestare poterit regno seu
regie maiestatj, & si veraciter scire potuerit aliquid a personis fidedignis quod
ipsi domino nostro Regi seu liberis suis illustribus obesse poterit, hoc ^i
ant.aduocatis suis prout vtilitati Regni secundum conscienciam suam expe-
dire.crediderit intimare ciHrabit. Nos igitur auotoritate que nobis ex dicta
supposicione competit eundem Reuerendum patrem dominum Bryniolphum
episcopum scarensem in hijs scriptis excommunicamus, quam sentenciam
ipso facto incurret, si premissos articulos non seruauerit vel aliquem pre*
missorum* Actum anno, die et loeo supradictis«
lotel sigill fiaoei under brefvet, ehuru det sjdcs yara Original. Flera ofrerstryk-
ningar fiDDai tfven derL
984. ia88 d. 27 Dec Säckstad.
Biftkopen Bafvoun i Skara ibtyg all Kaniken Nils AlgoU ton kommil i betittni^g af BergtSIra
genom byle mol Biskopeni gSrdar Hedaryd och WarDhem«
A. 6. I. 39.
Omnibus presentes litteras inspecturis ,B. dei gracia scarensis episco«
pus, salutem in domino sempiternam« Cum post lapsum primi.parentis^ ho«
-=:- -68 --^
.aiitiiim /^memoria labilis 8it>&( bacfuca, iie ahkiiil' «um volubilitate temparis,
•Res geftta tranfteat^ cmitetioione caiumpnia vel surrepcioiie succedeiicium ne«
cesse est ea que tarn dubio voluwitur' casu, oertis remediid preuenire. vo«
lumu3 igitur omoibus^eiydenter elucere, Pilectum filium» Dominum Nico-
laum algotj öanon^üum bostrum. pro curfasuii bisergsaetrom,' colonia & omnir
bus aliis eiusd^pi curie piertinenciis, mobilibus & immobilibus, curiam no-
strain haedaerydh/ cum ^gris, ptatis, siluis, piscariis, molendino, colonis^ &
ceteris aliis pertinenciis, mobilibus & immobilibus, nee non & quandam
coloniam jn nwaeirnemh sitam, presentibus Tiris discretis Dominis JB. pre-
positö skarensi, nicholaö odulphi & w»b^rno canonieis nostris, fulkone
& beQcdicto eeclesiarum g0keib & sigualzstadhum rectoribus titulo permü*
tacionis rite & canoniee nabuisse. Nequis igitur ipsum dominum «N. super
premissis aliquatenus valeat perturbare, sibi presentes litteras« jn facteper»
mutacioniß testimonium, concessimus, sigilli nostri & sigilli capituli nostri
muriimine roboratas. Datum s^^kkistadum. anno dominj. M\GG*.LXXX*VII\
in die beati Johannis Apostoli & ewangeliste;
£U litet Bljcke af sijillet fir c^var«
p34 ^) öfßersäUning,
A. 3. s. I. IX %
Alle the goode men soin thetta brefF see. Helsom wii B. med gudz
"Nad. Biso, j &ira ewefdeiige med gud. Ath elfter thet forste faräldren f0l-
le j syndena. tha warth menniskennes minne wanskeUget oc forgängeliget
'S^o at al the (erande spm timelige göris skule en ey forgengeh*g wara. for
tbepi. söm effterkommende warde antingie for missAmye skuld« wrongwise
abllör offwerwold. Ty skule al Srande som fast blifTwe skule med breff
och bewisning forwares Ffor ty wilijom wij at allom mannom skall weter-
1igit wara. att wii hafTwe fonget med eth lagliget skiffte äff hederligom
manne. . Her Niels algotzson wor Canich bans gord Byercetra. med en annen
gord thersamestadz med allom egedelom rörligbom och wrörligbom Och
fich han off oss i gen wor gord Hedbaryd. med aker och äng skooger fH^
skey^atu Qwernar och landboor med alla andra eghodeler rörligbom och
*Wi^ÖrIighom och en gt>rd som ligger j Hwarnein. Öffwer huilket bythe
wore thesse beskedelige men. Her B. domproest j skara. her Niels adulphi.
f) Efter en af ])oni-Pro8ten och Irke-DteLnen i Skam d i6 Jan t5o5 gjord tidimalloo och
• äiVenlttiiuig.
-- 69 -
h» l¥«ä>yörn wore Canicfa«: Her ffFolk«' och her. Benct j Göcfaem och siogul-
stadöm soknaprester Och ther wppo ath jngen skall forhindre forme h^
Niels Algotzson j thetta bythe. giffwom wii honum wort opne breff. wn»
der wort och wort Gapitels Jncigle« som scrifFuet Ar j Seckiestada aarefiter
godz byrd Twsande Twhundrade« ottatye. och otta« Sancte Johaimis apo-
stoli och ewangeliste dagb«
985. l2Sg.
F. d. koomigeii Waldbmars äadftsUUe.iiS alla de {Sfvor och fSrläniogar» som bau foitmnat
kloster ocn andliga pertoner«
A. 5. f. 1. 9.
Omnibus presens scriptum visuris. Waldemaeus quondam Rex sweo*
rum, salutem in domino» Deuocionis afTectum^ quem frater noster karissi*
mus Dominus Magnus Sweorum gothorumque Rex illustris erga dei cul-
tum, & personas religiosas gerit & gesserat« pietatis nichilominus opera,
que ipsis exhibuerat & exhibet, merito approbantes, quicquid fratribus
kninoribus in regno Swecie, & sororibus sancte Cläre Stoknolm in possessio-
nibus, uel bonis quibuscumque regalibus, aut propriis deputauerat, dede-
rat, uel assignauerat, seu eciam assignabit in posterum, ratum habemus &
gratum, ac si per nos personaliter esset elargitum« Jn cuius rei testimo-
nium presenti pagine nostrum sigillum est appensum. Datum Anno domini,
M%CC%LXXX% Nono.
Sigillet, sLadadt, bSngelr p& nigra rSda silkesträdar»
986. ' 1289.
Abbotea i AWastra fors9krar Biiko^ och Doa»-Capitel i Linkopiag om delaktighct i ktosüds
goda verk och geraiDgar«
■ B. X 4a.
Venerabili in christo patri ac domino «B. dei miseracione episcopo lin-
copensi & duci finlandie totique capitülo canonicorum eiusdem ecclesie.
frater J. dictus abbas aluastrie. totusque conuentus eiusdem loci deuota«
rum oracionem suffragia cum salute. Quoniam vestre magne deuocionj &c.
Datum anno domihi Millesimo CCLXXX Nono:,
/ fnmrginalen Sr anteeknadt.' Vidctur sonarc de codem sed per Alwastrensem; InmMtUi
lärer siledes hafva vark det $amma scm /oregiende JVfoSßS,
- 70 -
^87* 1389 d. 39 ^^u*^ Linköping.
Biskopen i LinLopiogi Hertig BnoTs hrtt ned ISrUariog att If ydala LlottergodU befriai Mn
' BiBkopeos cnsuiboter,
A. S. X. t*
Omnibus cbristi fidelibus presentes litteras inspecturis Benedigtus dei
gracia lincopensis, Episcopus dux finlandie salutem m domino sempitemam^
Gonquesti sunt coram nobis dilectj filij abbas & conueptus noueuallis quod
quidam nostri ofBciales ipsos indebite sollicitaat & molestant exigentes ab
eorum villicis & colonis ac familiis qui per nempdas Episcopales conuicti
fuerint contra libertates quas eisdem monachis indulseramus medietatem*
letalis emende que dicitur ensak )ied & quasdam nouas iurisdiciones ipsis
inponere & subinducere moliuntur^ Nos igitur paci predictorum moaacn(>-
rum paterna sollicitüdine pie ptouidere Tolentes & quieti predictas nostras
litteras libertatis sie interpretamür quod ipsorum villicos & colonos ac fainih*as
ab Omnibus causis & iuribus Episcopalibus siue tempore discusionis nempda-
rum noätrarum conuicti fuerint siue medio tempore publice confessi ac
specialiter a memorato iureliöstro dicto ensak liberos esse volumus penitus 8c
exemtos prout a nostris predecessoribus habuerant ab antiquo hiis dumta«>
xat exceptis in quibus aelinquens sentenciam excommunicacionis incurrit
ipso facto, inhibehtes firmiter per graciam nostram ne quis ipsos uel quem«
piam ex ipsorum familiis contra predictas nostras libertates ac predecesso-
rum nostrorum audeat uel presumat aliquatenus molestare, Vt igitur pre-
dicte libertates robur habere valeant firmitatls presentes litteras scribi fe-
cjmus ac sigilli nostri munimine roborarj, Datum lincopie Anno domini
M*CC*LXXX*IX* quarto kal aprilis.
EU stycke af sigiUel 8r qvar.
988. 1289 d. 5 ApriL LinköpiDg.
BisLopen i Linköping, Hertig Bshots betklrmelaebref for Skenninge Naoiieklosten
A. S. B. 4* i^
Bei^'edictus diuina miseracione lincopensis episcopus Dux finlandie re-
ligiosis ancillis christi Priorisse & sororibus apud sanctum Martiiium ske->
ningie sub cura ordinis fratrum predicatorura domino famulantibus salutem
in domino. Jntuitu diuini cultus ampliandi & conseruandi in dicto sacrö
loco cupientes uestris sacris oracipnibüs & succedentium uobis in eodem
in perpetuum releuari recepimus uos & recipimus & eas que pro tempore
nobis successerint locum eciam ipsum & bona uestra que in presenciarum
habetis & in posterum iusto titulo habiture estis Familias uestras vbicum-
oue existentes sub apostolice sedis & nostra protectione speciali inbibentes
oistrictius ne quis uobis uel loco nestro, bonis seu personis^ «d monaste-
rium uestrum spectantibus molestiam factat aut uiolenciant dampnabilem in-
ferat sicut indignacionem dei omnipotentis & apostolorum eins Petri &
Pauli nee non nostram uoluerit euitare Quicuiiique uero maliciose eontrai*
re presumpserit» nouerit quod. eontra eum seueritate ecciesiastica acrius
proeedemus Datum lincopie anno domini, Millesimo ducentesimo oetogesimo
nono Nonis aprilis;
EU itycke af Sigillet ar qrar.
989. 13 85 (i 17 Apr. Karlsberg.
Prioren Lavbbvtii ft Predikare-Ordens i üpsala itift vad tili PAfveht root Riddaren Röd
KeidorsoDS Atgfird sAsoni Imbetsinan i Stockholm med ett dentSdcf f8r OrdcD köpt hus.
A. 3. c. ia.
Jn nomine domini amen, Anno eiusdem« M*.CX]*.LXXXIX*JCy*. kal.
Maij\ Ego frater LAUAEifaus prior indignud fratrum predicatorum sictun« ypsal.
dyoeesis fidedigna insinuacione didici, dominum R0th keldorsun militem et
castellanum stocholmensem, mihi & eommunitati fratrum nostre prouincie
grauem iniuriam intulisse. Cum enim ad yillam stoeholmensem iam dictam
frequens sit fratrum nostrorum accessus, tum quia per eam in portu ma-
ris sitam ipsi de domo ad domlim transeunt, tum eciam quia ibi sua netes-
saria commodius venalia ipsos de pluribus conuentibus oportet requirere
et ob ¥tramque harum .causarum diueius interdum ibidem nauigium expe-
ctare, quia in eadem forensi villa que jnfra paucos annos plerisque aliis
ciuitatibus terre nostre populosior effecta est, fratres nostri ordinis conuen-
tum non habent. ibidem a quadam vidua domina Elysabeth relicta quon-
dam domini Grodecbe de Memmela cum ,consensu primogeniti sui filij, domi-
ni Johannis rectoris ecclesie Iog0 pro habendo fratribus hospicij refugio,
ipsorum fratrum nomine emi quodd&m manerium fundum videlicet cum do-
mibus situm circa pontem australem eiusdem stochölmensis ville, arra data
& adhibito testimonio discretorum • ita dumtaxat, quod in prima conuen-
cione sex tantum persone presentes extitimus, egQ scilicet cum socio^ Mater
& filius predicti, domicella quedam eiusdem Matrisfamilias filia^ ' que annos
discrecionis'habens etiam eonsensum adhibuit, & quidam honestos mercator
lofaannes weslere consanguinitaite attinens supradictis. Jnter nos itaque fori
^ 7a ^
conuencione vöcaliter facta aupradicta domina & liberi sui surgentes ia
medium, michi vt in patria nostra inter vendentes & ementes moris est^
manu porrecta, super stabilitate Tendicionis facte fidem dederunt, & ego
eisdem denarium dei tradidi in euidenciam empcionis; Sequenti Tero die
de consensu partis ytriusaue vocati sunt in domum eiusdem domine tres
reputati ciues eiusdem ville, preter personasi que in prima conuencione pre*
sentes exstiterant^ scilicet herroannus Gazubuc, arturus institor^ & Johannes
de werdene, necnon duo alij fidedigni, sed in villa predicta domicilium pro-
prium non habentes scilicet Lambertus Mule & hermannus Cylle. Jn quo»
rum precencia dominus^ Johannes rector ecciesie supradicte, ex parte sua &
matris publicauit omnia inter me et ipsos die proximo preterita stabilita.
in qua publicacione duo condiciones pari partium consensu adiecte
fiierunt. vna, quod extunc edificia in fundo empto existencia; in meo ac
fratrum periculo quoad casus fortuitos premanerent. altera, quod ipsa do-
minina vsque ad totalem solucionem precij in dicto manerio lioere remane-«
ret) vna tantum domo super ripam stagni sita in introitu eiusdem mane*
rij, michi ad vsum fratrum vnaecumque stocholmis diuertencium resignata.
pro cuius quidem domus occupacione eandem dominam & liberos suos me
promisi redditurum indempnes, dans eis de precio mediante Johanne de
Tverdene antedicto, tres Marcas argenti in moneta tamen vsuali, pro arra,
quartam insu per Marcam me daturum jnfra triduum vel circiter repromit-
tens. Porro cum prefata domina hijs factis ad ecclesiam festinaret, ynam
tantum Marcam argenti illo die recepit» dicens illi quem pro committenda
pecunia reliquj de illa domo ante quosdam alios recedens, quod residuum
donec ipsa requireret reseruaret Sed cum • • • , hoc tercia die post
innotuisset ipsam videlicet tu •••••••• • enti recepisse pro
arra, ego reliquas duas recipiens & quartam prias promissam superad*
dens eas sibi personaliter presentaui. Que presente . • • • que casu super«
uenerat dicebat se non andere oblata recipere ...... erens se a
prefato domino .R. Gastellano super yendicione redargutam
cum. tamen ipsa habuerit michique & aliis pluribus ostenderit . . litteras
Serenissimi principis domini Magni dei gracia sweorum gothorumque Re-
gia iliustris, per quas patet ipsum dominum Regem ante nouem annos Tel
circiter fundum in quo edificatum est memoratum manerium predicto domi-
no .G. quondam marito eiusdem ^idiuB simpUcüer et absque condicione
qualibet contulisse* vnde & predicti vsque ad hec tempora ipsum mane-
rium sine censualitate aliqua possederunt pacifice & quiete. Respondit pre-
terea domina sepedicta cum sibi quem premisi exhibuit tres Marcas argenti, se
eidem domino. R. timore perterritam promississe, ne plus de precio a me
soluerido recipere t, donec ad sepefati domini Regis discussionem dicte . ven-
dicio-
- . 73 . -
dicionis series deuenisset. (^pa ai|^|t:o, isuprad^ctsis tres marcas argenti se-
petato arturo vsque ad terinidacionem negöcij ' custodiendas coinmisi exdiii^
memorati idomini Regis pacienter expectare proponens, seiens ipsum'' dömi-
oum Reg^a in causis decindendis fore iustum . . . . , nteiion pertoiiis ec-
clesiasticis & precipue . religiosis fauorabilem existere in licitis & hpnestis.
qu] & quandoque fratribus nostris sqpplicantibus & necessitatete totiltipli-
cem pretendentibus prohabendo ex sua gracia ^ . • , p in ' Villa sefpe-
dicta benigne vendit, quod cum fundos iam alijs contulisset fätieret no-
bis si per nos possemus aliquem optinere. Sane sepedictus doi]!tInu^''.R. hc!<i
sibi per me relata respuens, & immutans proponendo sive expectando
iudicem domini Regis, sepedicte domine per suffectum sutim mandäuil! di*
stricte & sub pena amissionis manerij venditi, vt michi recessuro de stoe*
holm mox arram restitueret quam recepit quod iflo tempore facerc
recusaiiit, asserens se vendidisse rem, cujus proprietas sibi libere pertinebat. Jn
crastino autem idem dominus .R. dominam illam accersitam per eommina*
ciones consimiles prioribus conpulit, vt arram sepedictam in manus cuiusdani
mercatöris daret, per ipsum michi restituendam, vel si eam noilem recipere
fisco Regio deputandam« Verum ego nomine fratrum & meo foro rite facto
£naliter initi volens', ac eosdem fratres .... otabiliter & indebite grauari
sentiens^ in eo maxime, qniä cum ego pro domus nostre negocijs misissem
fratres ad villam stocholmensem predictam, & ipsi iuxta conuencionem per
me factam diuertissent ad domum fratrum . . . deputatam, exciusi sunt
propter districtas inhibiciones prefati donrini .R. qui eandem insuper do-
mum in preiudicium non modicura fratrum nostrorum ac meum suis iam
commodis adaptauit, ab hijs .& aiijs quibusqumque grauaminibus per eun-
dem dominum R0th militem & <;astellanum stochohnensem illatis seu infe-
rendis in hac parte, apostolicam sedem in hijs scriptis apello, me & memo-
catum empcionis negociual per me procuratum, eiusdem sedis protection]
submittens. Actum apud jcarisbergh anno & die supradictis, Jn presencia
Reuerendi patris ac domini Dominj Magni dei gratia vpsalensis ecelesie
electi consecrati, presente quoque honesto milite domino benediclo boson
Yterino fratre ipsius domini electi, Domino JErnwas4;o Ganonico vpsalensi,
Domino Nichoiao rectore ecelesie skeptunum, Domino Thoma rectore ecele-
sie schanald, Domino Thorberno rectore ecelesie aesetunum, et aiijs plu-
i^bus.
Sigillen, i n&got skadadt; af 2, 4, 5 stycken qvar; 3 bloUa remsan qyai*.
P& baksidan; Appellacio quedam quam super area quadara StoUibIm. /ecit Fralei* LacH '
* xentius tuiic prior •jltuoensis.
^. Diplom, U. «ö
- 74 -
9Ä9' 1289 d. ^6 Apr. Rom.
i/tr^Gardintlen MiTTfEt Bref ti|l Miiioriter*-orckM 8lyre«iiiQii.{..Nord^p all icke fSr penniDgai* io*
taga folk i Orden.
''^ ■ - ' ' ' * • A. a. »• 4* 7-
Matheus miser^tione diuiijia sancte Marie in PorticuDiacotius Cardinalis,
Dilecto in christo filio . . Ministrp prouinciali fratrum minorum in prouincia
Dacie Salutem in domino. iPragilitate seu ignorantia sexus femine in Mona-
aterijs . ordinis s^nqte Cläre receptiones personarum in sorores . quandoque
fiunt minus canonice,. quod ex eo coUigitnus, quia non numquam pro reci-
pientibus & receptis per symoniacam prauitatem dispensatio postulatur.
Huic igitur morbo tarn pestifero et infestiuo mediemam cupientes apponere
et animarum prouidere saluti ordinamus et uolumus, ut Abbatissas et Soro-
res Monasteriorum tue prouineie ex parte nostra moneas et inducas sub
amotionis Abbatissarum a regimine et Sororum translationis ad aUa Monar
ateria penis ut ab huiusmodi receptionibus symoniaeis decetero prorsus ab-
atineant, & ostendas eis quam sit graue peccatum et periculosum symonia-
eis receptionibus prestare consensum. Verum quantum ad receptiones soro-
rum preteritas symoniace factas tam cum Abbatissis et sororibus recipienti-
bus quam cum personis receptis per huiusmodi uitium, potestatem tibi
concedimus. dispensandi, ita quod sorores et persone recepte possint in ip-
sius Monasterijs remanere primitus tamen absoluas tam personas receptas quam
recipientes que indigebunt ab excommunicationis sentencia quam forsitan incur-
runt pro eo quod in casu non concesso, uel per modum non licitum persone ex-
trinsece infra Clasuram Monasteriorum huiusmodi sunt admisse contra ordinatio-^
nem forsan inibitionem seu preceptum. felicis recordacionis Gregorij pape. IX.
Volumus insuper quod secundum qualitatem & quantitatem excessus . . Abbatis-
sis, Sororibus, & personis, Monasteriorum ipsorum super hoc iniungas peniten-
tiam salutarem, Jta quod non impune se credant tantum facinus commi-
sisse. Datum Rome VI KaL Maij Anno domini Millesimo. CC. Octuage-^
siroo Nono Pontificatus domini Nicolai, pape. Illliti Anno Secundo.
Sigillely i tegelrödt vax, ir nSstaD oskadadt.
991. 1289- d. 7 Maj. Wisingsö.
Konungen Magnus I:s bref pä tredjedeIeD af Allmänningen vid Arboga, tili Kongi. Rädet och
Ärke-Djekoen Sigge i LiDköping.
A. 3. o. I« II.
Magmus dei gracia sweorum Gothorumque Rex Omnibus presentes lit-
teras visuris uel audituris, salutem in domino sempiternam. Tenore presen^
- 75 rr.
cium notuDi, esse volumus pmnibus euidenter ^Quod nos dileeto consiliario
riosfro & clerico domino siggoni archidyäööno ecclesie lyiicopensis tei^km
partem de communitatibus terre penes arbughae siue ille cpmmunitates in-
culte fuerint siue culte qne nobis hactemii intuitu corone attinueraat^ jure
proprietario decernimus perpetuo pertinere Ne igitur super huiusmodi do-
nacione nostra aliqua suspicio seu calumpnia valeat aliqualiter in posterum
suboriri, Presentes litteras scribi fecimus et sigilli nostri testimonio robora-
ri, datum wisirix0 anno domini M*CC'*LXXX'»'IX''® Nonas Maij.
Sigillet bortfallet
993. 1289 d. 2 3 Maj. Riati-
Pifven Nicolaus IV:s Aflatsbref for dena, som p& vissa ärliga högtider besökte Linköpiogs
Domkyrka«
F. I. 3a8. An. a. £p. t^.
Indulgentia uaius Amü ac 4o dicrum a Nicoiao IV indulta visitantibus
Ecclesiam BB. Apostolorum JPetri et Pauli Lincopensem in non-
nullis anni festivitatibus.
Nicolaus &c. VenerabUi Fratri . . . Episcopo^ et dilectis filiis Capitulo
Idncopensi SaJutem &e.
Loca Sanctorum omnium pia et prompta sunt devotione a Christi fir
delibus veneranda, ut dum Dei honoramus amicos, ipsi nos amabiles Deo
reddant, et ipsorum nobis vendicando quodammodo patroeinium apud ipsum
quod merita nostra non obtinent eorum mereamur intercessionibus obtinere.
Licet igitur sicut intimantibus Nobis accepimus fideles Christi ad Ecclesiam
vestram in festivitatibus beatorum Apostolorum Petri et Pauli, in quorum
honore ipsa Ecciesia est constructa, et Beate Marie Virginis, et Sancti Jo-
hannis Baptiste devote accedant suorum imploraturi veniam delictorum, ut
tarnen eo libentius, et h'berius veniant ad eandem, quo dono celestis gratie
senserint se refeetos, omnibus vere penitentibus, et confessis, qui predictam
Ecclesiam in festivitatibus predictis venerabiliter visitaverint annuatim de
Offlnipotentis Dei missericordia, et ipsorum Apostolorum auctoritate conßsi
Qnum annum, et quadraginta dies de iniuncta sibi penitentia misericorditer
relaxamus. Dat. Reate KaL Junii Anno Secundo,
— ^ 76 —
^93. '2^9« cl. 6^ Juni. Clevastad.
GjüiL Gustafs sovs m. ü. (orklaring att dess syster, Margareta igde att tftl kloster och kyrkor
gifTa hvad och huiii mycket henoe behagade, och sjelf forvalta det öfriga i m lifstid«
A. 3, j. I. *).
Omnibus presens scriptxim cernentibus. Karolus g0stafsson, Benedi-
CTUS PiETERSSON et coniu\ eius Jj^geburgis salutem in omnium saluatore.
Quum ob labilem hominum memoriam viteque frägilis breuitatero que racip-
nabiliter acta sunt frequenter in dubium reuocantur et raro proueniunt
ad puram noticiam posterorum nisi scripto superstite succedentibus pateat quod
aliter aboleret mors et obKvio frequenter eciam prauitas et inuidia peruersorum
presentes scire volumus et posteros non latere nos sorori nostre Margarete
coram domino Anundo episcopo strengenensi in clevastadum et fratre go-
thorme feria secunda post dominicam trinitatis plenam potestatem contu-
lisse de bonis suis mobilibus et immobilibus que et quanta elaustris et ec-
clesiis voluerit et aliis quibuscunque voluerit et quod residuum fuerit ad
dies suos habere libere et possidere in quocunque statu voluerit conuersari
et postea ad heredos subs quos si deus constituerit redeat diuidendum. Jn
cuius rei testimonium sigillum domini strengenensis meraorati per nos peti*
tum et coneessum presentibus est appensum necnon. et nostra sigilla eis*
dem duximus apponenda. Datum anno domini MCG LXXXIX loco et tempore
superne memoratis.
994» i^^9 <!• 13 Juni.
KomtDg MifiGHUs> Izs href rörande Svantepolks dotters logAende i Vreta kloster, saoiC gircfarne
RaoiDstad och Kidjarad.
A. 3. t. I.
Magnus dei gracia Sweorum Gothorumque rex Omnibus presens scri-
ptun) cernentibus salutem in domino sempiternam Quoniam certitudo litteralis
dubitaciones ac scrupulosas hesitaciones iurgiorumque materias solet amputa-
re Jdcirco ne iniuste contra personas vel cömmunitatem collegif Wretensis
in posterum procedatnr per aliquos iniuste senoientes volumus omnibus
innotescere per presentes quod cum domina »K. tilia domini Suantputk ab-
batissa Wretensis • . . Waeg filiam Magni et Ingigerdis de Kalfstadum ad
*) Uti en af Konuog Bibgir bekräftad afski ift
— 77 -•
religionis habitimi receperit consilio nostro dikctiqae fratFis nostri domini
•B. Episcopi Lyncopensis super hoc prius requisito nil contra« leges terre factum
fore culpabiliter uel uiciose sicut nobis retulerunt dominus .b. legifer Osgo-
torum & dominus Suantpulk quibus bujus negocii discussio commissa fuit
specialiter si tantummodo contra parentum consilium et uoluntatem. quod
eciam dominus byrgerus Kanonicus Lincopens. auunculus domine prefate
testabatur addens quod ad claustrum nihil secum detulerit inter neces-
saria corporis indumenta similique modo pater eins M. negocium se habere
fatebatur. quoniam recepit eam in sacristia ad gratiam plenariam & amici-
tiam presentibus venerabilibus döminis B. episcopo lyncopensi aliis tribus
supra nomininatis etiam aliis quam pkiribus fide dignis. Jn cuius gracie ac
amicitie recepcionem in presencia omnium monialium Wretensium in salu-
tem anime sue unum octonarium contulit' in Ramnstadum commutatum de
Kydiauadum« pro legacionespeciali. tau condicione supposita quod si eo mortuo
tilia superuiueret de predicto octonario curia deberet constnii cum omni sup-
pellectiti. & utensilibus neqessario ad curiam requisitis. Si autem eam prius
mori contigerit unus octonarius de bonis sibi collatis cederet monasterio
Sredicto iure perpetuo possidendus. constet tamen omnibus parentes dicte
omine quamdiu uixerint donum illud ad suos : usus uelle cedere &
fiÜam suam in quantum postea de hoc pro necessariis adiuuare. Ne autem
ista que secundum leges facta sunt ausu temerario audeat quis infringere
uel donum cum iniurüs usurpare^ ne eciam super hoc sinistra possit
baberi suspicio litteras presentes sigilli nostri munimine et dilecti fra-
tris nostri domini .b. lyncopens* episcopi corfirmamus. Datum Anno do-
mini. M'*•GC''.LXXXMX^ pridie Jdus iunii, Ja die coosecracionis abbatisse
ac aliarum monialium plurimarum.
Pa fr&Dsid&n: De ramsladb Qc kidhiauattu.
Bägge sigiilcn Sro bortfallDe«.
995. 1289 d. 16. Juni. Färingsö.
Biskop Peters i WesterAs Fuliniaki för a:ne caniker alt hos Päfven utföra bans klagomäl rö-
raode oligenbeteroa af Lunds Ärke-Biäkopars Priinat öfver Sverige.
A. a. (K. y. 3. 7&)
Sanctissimo Patri ac Domino, Sacrosancte Romane ac vniuersalis eccie-
siae sumrao Pontifici , Petrus . dei gracia episcopus arosiensis totuoKjue Ca«
pitulum ' eiusdem loci oscula beatorum* Noscat Vestra Sanctitas reuerenda
quod nos facimus constituimus et ordinamus nostros et ecclesie nostre
procoratores actores syndicos et nuncios speciales prouidos et discreto&
- 78 -
Tiros, Dominum Nicolaum Decanum, et Magistrum Laurentium canonicos eccleftie
ypsaliensis metropolitane nostre quemlibet eorum in solidum ita Yt non
Sit melior conditio occupantis ad representandum de nostro et eeclesie no-
stre nomine coram Sanctitate Vestra et ad exponendum damna graua«
mina et inportabilia onera que obuenerunt obueniunt et obuenire pos-
sunt nobis et prefate eeclesie vpsalensi pro eo et ex eo et ea occasione et
causa, quod lundensis archiepiscopus contra nos et ecdesiam vpsalensem
jus yendicat et uendicare nititur primacie, asserens quod vpsalensis electus, con-
firmacionem a lundensi archiepiscopo consecracionem et eciam pallium recipere
teneatur. Et ad supplicandum Sanctitati Vestre quatinus compacientes no*
bis et eeclesie nostre vpsalensi ' apponere digneipini remedium oportu-
num vt dicta vpsalensis ecclesia occasione huiusmodi vlterius non ffra-
uetur. Damus insuper dictis procuratoribus et cuitibet eorum in solidum
potestatem in animas nostras et cuiuslibet nostrum prestandi de calumpnia
et de veritate dicenda et cuiuslibet alterius generis iuramentura, Restitucio-
nem in integrum principaliter et incidenter semel et pluries petendi et fa-
ciendi in predictis et circa predicta quidquid nos ipsi facere possemus
si presentes essemus. Jn predictis autem omnibus et singulis aliukn seu
alios procuratores semel ^et pluries substituendi qui eandem in omnibus
habeant potestatem et in se ipsos procuracionis officium resumendi quo-
ciens eis et eorum cuilibet videbitur expedire promittentes sub ypotheca
et obligacione omnium bonorum nostrorum, nos ratum gratum ac firmum
perpetuo habituros, quidquid per dictos procuratur, et eorum quemlibet
substitutum seu substitutos ab eis et eorum altero actum, gestum et pro-
curatum fuerit in premissis et circa premissa. Jn cuius rei testimonium pre-
sentes litteras fieri fecimus et sigillorum nostrorum munimine roborari. Da-
tum apud fering0. XVI* kalendas Julij.
BiskopeDS sigili, skadadt finnes; af Dom-Capitlets, pä en ur brefvet skuren remsa, blott ett
litet stjckc qyar.
996. 1289. d. ' Jul^* Strengnäs.
KoDUDgen Magnus I:s Fastebi*ef p& Ekebj, hvilket Riddaren Werner Brunke försAlt tili Bi-
skop Aound i Strengnäs.
A. 3. g. a. 14.
Uniuersis christi fidelibus presentes litteras inspecturis. Magnus dei gra-
cia sweorum Gotorumque Rex. Salutem in domino ihesu christo, Coram
vniuersitate vestra tenore presencium reeognoscimus dilectum fidelem no-
strum & militem. dominum wernerum dictum Brunlcae predium dictum Eke«
by videlicet quindecim sollidos tcrre cum dimidio venerabili patri domino
Anundo strengnensi Episcopo pro triginta marchis denarioram & yna ysualis
— 79 —
monete, nobk presentibw & consentientihns , legaliter vendidisse. £x^ cuius
liberalitate sibi dictum predium scotatum fnerat perpetualiter & collatum.
Quam qiiidem summam pecunias sibi integraliter numeratam & solutam esse
coram nobis recognouit Nos itaque dictum predium eidem Episcopo & suis
successoribus auctoritate presencium. peypetualiter confirmamus, obligantes
nos & heredes nostros ad quittandum, tuendum & liberandum ab impetitionö
cuiuscunque. Jn cuius rei testimonium. sigillum nostrum presentibus duxi-
mus appendendum. Datum strengnes Anno domini .M*.CC*.LXXX*, Nono
Kai. Julij.
Sigillet bortfallfty remsan q^ar.
997- '^89-,^* ? Jul.
Päfven NiGOLAVS IV:.s skrifvelse tili Ärke-Biskopen Johannes i Lund rörande öfvQrlemnaDdet
af Pallium tili Irke-Biskop Magnus i Upsala.
F. I. 33o. An. a. Ep. 3o3.
Nicolaus IV. Archiepiscopo Lundensi mUtit Pallium tradendum Fpsa"
lensi Archiepiscopo.
Nicholaxis &c. Venerabili Fratri Johanni Archiepiscopo Lundensi Salutem &c.
Cum palleum insigne videlicet Pontificalis ofßcii ad usum persone di-
lecti filii Magni Vpsalensis Electi per dilectum filium Petrum Agnetis Lun-
densem Canonicum Nuntium tuum cum ea, qua decet fuerit instantia po-
stulatum, et Ecclesie Lunden. fuerit ab apostolica Sede concessum, ut Ar-
chiepiscopus Lundensis. qui pro tempore fuerit palleum a Sede apostolica
transmittatur de manu eins ab ipso Vpsalensi Electo, qui eidem Archiepis-
copo-Lypdensi jure primatie jsubesse dinosoitur, assumendum. Nos em^em
Petri postulationibus annuentes per cum dictum palleum de corpore B. Pe-
tri sumptttm tibi derigimus prefato Electo in Archiepiscopum consecrato
juxta formam privilegiorum eidem Ecclesie Lunden. a Sede apostolica- con-
cessorum ex parte nostra fideliter assignandum. Quocirca Fraternitatem
tuam monemus attente, per apostolica tibi scripta mandantes, quatinus
illud assignes prefato Electo sub predicta et ea forma, quam sub Bulla no-
stra tibi mittimus ihterclusam, et ab ipso nomine nostro, et Ecclesie Romane
sab forma, quam tibi sub eadem Bulla dirigimus fidelitatis solite recipias
juramentum. Formam autem juramenti, quod ipse prestabit de verbo ad
verbum per ipsiüs patenses litteras suo sigillo signatas per proprium Nun-
tium quantocius studeas destinare. Geterum non intendimus, quod per hoc
tibi, vel Ecclesie tue novum jus aliquod acquiratur, vel predicte Vpsalen;
£cclesie in prosecutione sui juris Si quod circa premissa sibi competit quo-
— 8p —
ad petitormm, vel possessorium in aliquo derogetor. Dat« Reate V^ Nopai
Julii Anno -Seeundo.
998. 1289.
Edsformiilaire för irke-BiAopen i Upsala vid emdttagande af Pallium.
F. I. 331.
Forma Juramenti.
Ego Magnus Archiepiscopus Vpsalensis ab hac hora in antea &c. Apo-
stolorum limina singulis biennis visitabo &c.
999. 1289.
Formulaire 18r ofverlemnandclt af Pallium tili Irke-Biskopen i Upsala.
F. t. 33i.
Forma dandi Pallewn.
Ad honorem Dei omnipotentis et B. Marie semper Virginis et Beator«
Apostolorum Petri et Pauli et Domini Nicolai PP. IV. ac S. Rom. Eccle-
sie nee non Vpsalensis Ecciesie tibi x^ommisse tradimus tibi palleum de
corpore B. Petri sumptum, plenitudine yidelicet Pontificalis ofHcii , lit uta-
ris eo infra Ecclesiam tuam certis diebüs, ^ui exprimuntur in privilegüs ei
ab ApostoUca Sede coru^essiß.
lOOO' <2^9* ^* 6 ^^^ Skälwik.
Biskopen i Linkopiog, fiertig Bevgts Teslamenle ocb yttersta vilja .rSrande sin q^arUtenakap.
Jn nomine domini. amen. Anno incarnacionis eiusdem. Millesimo ducen-
tesimo. octogesimo norio. prJdie Nonas Julij. Cum constet quod ex nichilo
condita ad suam tendunt naturaliter originem vniuersa. & quod ea solump-
do hominem ex hac Tita mi^rantem sequi noscuntur que ab ipso ad Opera
pietatis fuerint misericorditer erogata« Nos BfiNEDigrus Dei gracia lincopen«
sis Episcopus Dux Finlandie. diem nostri exitus ab hoc seculo pietatis qui*
hus
*) Fiontf Sfreo i iridimatioo af BiaL Lan i Lidköpiag d. aS Not. <3at.
— - 8i —
bus possumus operibus preuenire cupientes sani rnehte & corpore 8c in no-
stra bona & sana memoria constituti Testaraentum nostrum & nostram bo-
norum disposicionem yltimam condiraus & facimus in hunc modum. 3n pri-
mis &c lika med föregdende N:o 941 tili Datum & Actum, skyeldawik. anno
& tempore supradictis. hoc autem est nostrum vitimum testamentum. &
nostra vltima voluntas quod & quam valere volumus jure testamenti. & si
non valeret.. valebit de iure testamenti saltem volumus quod valeat jureco-
dicillorum, vel epistole uel alterius cuiuslibet vitime voluntatis quod & quam
sigilli nostri appensione muniri fecimus ad maiorem precedencium firmita-
tem, Petimus eciam presentes litteras sigillo dilecti fratrls nostri illustris
fiegis swecie confirmari.
«Sigillet nagot skadadt*
looi. 1289 d 10 ^*^*- Stockholm.
£oDungeo Uighus I:s bref pi £Ldo tili S. Claras £loster i Stockholm.
A. 3. f. I. 6.
Magnus dei gracia Sweorum Gothorumque Rex, Omnibus presens scri-
ptum cernentibus, salutem in domino, Meminimus, nos loco, & monasterio
sancte Cläre, quod apud Stokholm in presenciarum construitur, Rothm0 cum
€eteris insulis sibi adiacentibus ab antiquo, nostris specialibus litteris perpe-
tuo contulisse^ Bed ne de £knjz(, que inter ceteras eidem Rothm0 adiacentes
insulas conputatur^ dubium aliquod possit suboriri, an dicto monasterio at-
tineat, eo quod inter ipsas insulas in predictis nostris litteris nominatim
non exprimitur, presentibus constare volumus & futuris, nos dictam insülam
£kn0 cum suis attinentiis, sicut reliquas ad memoratam Rothm0 pertinen-
tcs, prefato monasterio sancte Cläre perpetuo contulisse. Jn cuius rei te«
stimonium presens scriptum nostro sigillo jussimuscommuniri^ Datum, Stock-
holm, anno domini, M*,CC*,LXXX*, Nono, Sexto, Jdus, Julij.
Elt stycke af aigillet finnes pi gula och röda silkestr&dai*.
looa. 1289 d. 10 Juli,
Ulf Holmgbks soss l>7tesbref p& gods i östergfithland tili Airastra lloster emot Ramfthatninar
i Svea rike.
A« 3, T. 4*
Vniversis presentes litteras visuris Tel audituris vlf homlger sün salu-
tem in omnium saluatore. Nouerint presentes pariter & futuri tale concam-
Ä/. Diplom, II. ^ I'
— 82 —
bium cum monachis alucbstrensibus fecisse prediorum, videlicet, quod pre-
dia nostra in osgocia que possidemus in villis que dicuntur me0ym & fo-
Tatlyso monachis supradictis dedimus in perpetuum possidenda, ita .quod nos
in swecia mansionem que dicitur ramshamar cum omnibus suis attinenciis
recepimus iure perpetuo possessuri. Vnde ne istud concambium aliquorum
falacia ppssit in posterum infirmari, presentem litteram siggillis suppositis
videlicet illustris regis swecie M.^& domin j lincopensis Episcopi, ac nostre matris,
nostrique duximus roborandam. Datum annodominj M'CC*LXXX*IX*.VI'.
jdus Julij.
Sigillen: i, a, 4» nSgot skadade, hänga & linnetrSd; 3 bortfallet
Pä baksidan: De mem«
ioo3. 1289 d. 22 Aug.
Olof MarsLalks och dess sjster Olöfs gSfyobref pi Sätuna, hvilket med hennes dotter blifvit
gifvet tili Wreta kloster.
A. 3. t. I. 5.
Omnibus christi fidelibus presentes litteras visuris uel audituris, Haqiu-
]NUS maraschalchus & Olof, sua soror in domino salutem, tenore presencium
constare volumus tam presentibus quam futuris, nos possessionem quam nos
nostrique predecessores in saetunum possederamus ab antiquo cum omnibus
sibi attinentibus cum filia dicte Domine Olofo, monastörio de Wreta dona^p
cione sollempni perpetuo contub'sse, Ne igitur super premissa donacione dicto
conuentui aliqua possit in posterum columpnia suboriri in Testimonium &
euidenciam geste «r^ presentes litteras memorato damus conuentui nostro-
rum roboratas munimine sigillorum, Actum & datum anno domini ]\rCC*
LXXX'IX'j jn octaua assumpcionis virginis gloriose.
Bagge Sigillen äro skadade.
ioo4* 1289. d. 8 Sept. Skara.
Biskopen i Skara Bbynolfs aflatsbref for dem, som besöka Wreta kloster.
A. 3. t X. Ö.
Uniuersis presentes litteras inspecturis. BRyNiüLPHUS miseracione diuina
Scarensis Episcopus Salutem in domino sempiternam. Licet is, de cuius mune*
re uenit, &c, lika med N:o 534 tili aptiores. Cupientes igitur ut ecciesia
Beate uirginis Wretis parrochie wretis jn 0sgotia, Monasterij sanctimonia-
lium, ordinis Gisterciensis« lincopensis dyocesis. Congruis honoribus frequen-
— 83 ~
tetur, Omnibus uere penitentibus & confessis qui ad ipsam Ecciesiam in
festis subscriptis, vid^licet in die et anniuersario dedicacionis ipsius ecclesie, Jn
festis Natiuitatis, Resurreetionis^ Ascensionis Domini, Pentecostes, Sancte &
indiuidue Trinitatis, Perpetue Virginis Marie, Michaelis Archangeli, Johan-
nis Baptiste, Apostolorum Petri & Pauli, Johannis ewangeliste, Laurencij et
Vincencij, Martirum. Beatorum Confessorum, Benedicti 8c Bernardi, Marie
magdal^e, et Scolastice virginum, Omnium sanctorum et per Octauas om-
nium sollempnitatum predictaruro^ causa deuocionis accösserint, uel manum
porrexerint adiutricem, Nos de omnipotentis dei misericordia & beatorum
Apostolorum Petri et Pauli auctoritate confisi, vnam Quadragenam annis sin-
gulis de. iniuncta sibi penitencia, dummodo consensus & uoluntas diocesani
accesserit, misericorditer relaxamus. Jn cuius rei testimonium presentem pa-
ginam sigilli . nostri munimine duximus roborandam. Datum Scaris Anno
Domini, Millesimo, Ducentesimo Octogesimo Nono. Jn Natiuitate Beate vir-
ginis.
Sigillet, hSngaiide i hvita och bruna tr&dar, äv nägot skadadt
100 5- 1289. d- 2 5 Nov. Lund.
Oom-Prosten i Lund^ Tubgots Testamente^ innehällande anslag af fastigheter tili underliäll
af ett altare i Domkyrkan, tili ärsbegängelse , m. m.
B. I. 3ii.
Testamentum prepositi trugoti in quo est fundaciö altaris ipsius cuius
presentacio pertinebit ad fabricam Et eius anniuersarium tenebitur
de bonis in sandby.
Jn nomine patris et filii et spiritus sancti Amen. Ego magister TrüGO-
Tüs prepositus lundensis. sanus mente et corpore horam mortis ineuitabi-
lem que michi magis ac magis. diebus suo cursu pretereuntibus .appropin-
quat. piis operibus caute cupiens preuenire. in hunc modum meum condo
testamentum. Lego igitur in primis ad altare per me constructum in eccle-
sia beati laurencii lundis in honorem sancte marie virginis et beati johannis
ewangeliste et sancte katerine. iuxta quod meam eligo sepulturam. omnia
bona - mea in 0stre oth0rslef quam emi de -domino allone presbitero cum
Omnibus mobilibus et immobilibus ad me pertinentibus ineadem. Jtem tres
curias meas in rasryth in parochia aespingae. cum omnibus suis, mobilibus
et immobilibus. sqb hoc modo scilicet. vt presbiter qui ipsum altare offi-
ciauerit pro tempore« redditus ex iam dictis bonis prouenientes. libere per-
cipiat annuatimf. excepta vna sola marcha. quam ad ornatum altaria supra-
- 84 -
4icti. singulis annis volo reseruari. Jtem vt idem presbiter missam omni die
dicere teneatur vnam videlicet, in septimana de beata virgine. secundam
^t tericam de sancta katerina et beata Jobanne ewangelista vicissim Alias
vero dicat, de quibuscumque sibi plaeuerit» Jn quibus omnibus. mei memo«
riam habeat specialem. Jtem vt idem chorum in diebus festiuis frequentet
et intersit vtrisque vespcris atque misse. Volo insuper^ vt procurator fa-
brice ecciesie lundensis. memorato altari de presbitero prouideat et insti«
tuat. quem tone velit. Preterea lego fabrice ecciesie lunaensis omnia bona
mea in ^andby cum mobiTibus et immobüibus micbi attinentibus ibidem.
Jta tarnen quod ex redditibus exinde prouenientibus *XIL ore deducantur.
quarum vna marcha canonicis dimidia vero marcha vicariis qui in anni-
uersario meo vigiTiis et misse interfuerint diuidentur modo, quo poterit,
equiori: Jtem dimidia marcha ad offerendum. Jtem dimidia m^ircba paupe-
ribus Scolaribus erogetur. Residuum vero fabrice vt pretactum fuit. libere
cedat. Jtem lego claustro in Dalby IUI. marchas, claustro in 0with mar-
cham, Claustro in tumaethorp marcam, claustro in baeckaeskougfa. marcam,
Griseis monachis de haerwado» IIIL marcas, claustro in bo^ae marcam, clau-
stro in byrtbingae. marcam Claustro de asilo. marcam claustro omnium san«
Ctorum lundis marcam. Cuilibet ecciesie panrochiali ibidem duas oras pres*
biteris earundem. cuilibet tantum* exceptg: ^cclesta in lata platea. cui con-
fero duas marchas. sacerdoti eins, marcam et dyacono ibidem duas oras.
claustro monialium sancti petri lundis iQarcam. Ecciesie aos. marcam. eccle*
sie ae]la&k0pinge marcam^ Ecciesie astira duas marchas Cuilibet hospitali
leprosorum in skania. duas oras. hospitali sancti Spiritus lundis. duas oras.
fratribus predicatoribus lundis. dimidiam marcham. fratribus minoribus ibi-
dem, tantum. fratribus minoribus in traelaßburgh. dimidiam marcham. fra-
tribus minoribus in Ystathae. tantum. fratribus predicatoribus in aos dimi-
diam marcham. fratribus predicatoribus in haelsingburgb tantum» Ad horum
solucionem obligo omnia bona mea mobilia que habea in fundis preposi-
ture et canonie et ecciesiarum in scania. Jtem confero ecciesie sancti lucii
Roskildifi X. marchas den. syalandehsium^ claifötro aesa^um duas marcas den.
sialand. Ecciesie wik marcam den. sialand. Ad hec soluenda obligo curiam
meam in faersl^f. Exsequtores autem testamenti huius constituo dilectos mi-
chi. nepotem meum Dominum joon biliar et dominum nicolaum gregorii
concanonicos meos et dominum nicolaum magnusson. rogans eos. vt hiis
Omnibus obseruandis intendant diligenter et ea ordinent quemadmodum
anime mee viderint expedire. et sicut coram summa judice in die ju-
dicii voluerint respondere. Vt autem hec omnia robur habeant firmitatis. fe-
ci presentes litteras discretormn dominorum, capitult lundensis. nee non et
exsequtorum testamenti huius infrascriptorum. vna cum meo proprio, com«-
^ 85 -^
munirt. Actum Luodis «nno donini MCCLXXXIX: in fetto.tfauete kalprfr
■e Tirginis.
1006. 1289 cl. 26 Nov. Etegi
KonuDg Magvvs Ih gAfvobref, p& en del ut Wetterskogen, tili Waroheiiu klcMter, *
A. S. L t«
Magnus det graoia Sweorum Gothoitnnque rex Omnibus presehtes lit^
tere8 ih^cturk Mloten in domino sempiternam. Quoniani facta mmtaiiuiE
simol Qum tempore labontur & obliuionis iaaturam^ aendont niai iniiniBien«
tis litterannB allegentur & earom adminkalo ab bbUaionk interito defen«
daotu^. Jdcirea tenöre prcaeadam comtare Tolmiaa tarn posteris quam m<H
dernis, Quod nos Tiris religioais bonestis ac . deo deuotis M oKiacbis oitüiiis
Ciaterciensis de Wernem apaciom ailue que dicitur Waetorskoger quod spa«^
dum situm est juxta Byaear sehiarydh inter duos rivos videlicet fiscibecb
et Wxnabec proteosum ab ipso lacu qui dicitur Waetor usque ad locum silue
predicte qui vocatur moenh ex utraque parte cuius spacii partem aiiquan*
tulaitt prefati monachi eciam priua aomparaverant, accedente ad id ^dwnr
täte bondonum in sepedicta siiua ius habencium quibus bondonibus alibi
pro ipserum hhito aatisfecimttib Jnt^graliter donamus iuAra presoriptaa me-r
tas ab omni solucione liberum et <K>nferimus absque calutnpnia iure perpe*
tuo possidendum. Ne igitur super premissa donacione possit aliquis in
MMterum dubitare« presentem aerieih ^eemttimüa sigiJIi niostri munimme ro-
Mfare. ai quis autem sepenotninatos monficboa super hac nostra concessione
&*tfafi*ßion«, iiifoatare« moleatare, ieu quomodolibet inquietare preaumpse»
filL iiostram SiM dubio aeneiet Tldonetti. Datam Bteghi aniuT domini
lrGC*LXXX^JX^ in Grastino beate ^aterine Virginia.
Sigilkti. foui häogt pft rSd« silkestHidari ir bort&Uet
1007- '*99 A 19 Not,
MiMi aotnas «efUaMiote Sf fiMÜgheltr tili fiigkaoa ^ooh Sko kktter, m. n.
A. 4. ■ • • 1
Jk ffiMsiofc patris £t filii fit Spiritus aaneti. Amem Qiittm uarii sunt homi«»
oe frtgilittrtis euieniM fit termiqua mor^ omnibua est incertus hecesse est
dubios casus certis tacionibaa preutnire, Ego igitar AomsIfATHjicquondani
— 8B —
flKa^'de ä$k ki ^ebrum rie^yssiöbeni pemstdrum de boim liiichi a deö con-«
cessis testamentum meum ordino in hunc moduin. Fratribus predicätoribus
siktonie apud quos eligo sepulturam do dimidiam marcam terre in hiis
villis, Jn vingru villa que dicitiir ekiby unum solidum terre. Jn defBns0
diip^iam oram terre. Jn lunl>y^ .parro^hia iiR^rcbem dimidiam oram terre.
'in sä6y, parochia valandatüänm' ^to kolidos^rre. quorum quilibet soti-
das terre. suprapositü^ ualet.tres mafcas den. volo autem quod heredeamei
predia predjcta iusto precio redimant, postquam defuneta fuero ante annum.
Claustro saiiictimonialium in sko quattior marcas den. Dilecte filie mee san-
tüilmoniaH sbidefB dw)decim tmaroas dön. Eoclesie mee parrocbiali Nes &
saeerdoti düas'maroas * den. Testes :buiuB donacionis mem prestinfcs fuecunt
filius* jaeuft Jabobns* filia meb fiotildis & hdmborg 'ftanctiRioni&les deisko-,
frate^ bö supprtor siktohieiisis 4 & frater Bernardus. Jn ouiq&testiiMDittm aigii«
lum meumdiixipr^sentibiiaapponendum. Datum aima domini M^GCIiXX-XDL
in Tigiliä sancti andree apostoli. - - ^:. . . ^.
,''''/ . * ' Sigillet fallet. frin den ur brefvet klippta remsan. .
- „..,.:
Tob8.'' • 1380 d. 1^ I>ec. : i ^ iRoni.
j. ^ai;^l(9re i Predi)uarebrQ(}^D^$ UopterkyrLA i Si^tuoii, ^
.*."., . . ^ ' A, 2, '
,tJjNiiYi:R6J$ 'Cbri$ti fiddibiia pres^Qtea literos; inspecturiai B0NAf9S«1WlUb
Ragaftifius Dei graftial ai^hiepiatopusri^ Roi>SAiGi>$ nuirrochitontiS!^ jS.QBfl«T»iS
Pergai«efi$jS| Thisd^&dvs Cdnonsia,. Makg]bi^mii<is TM^bokttMi»,. JaqMM9(iY
oianetasis.'PeRA^üviusiLaräieAsis, Hq^eaIü» S^t^gulensis; :Gutt4LM»«t Jj^nexiniß
et Valdebrdihds Auellön^nsi^ ead^ml^ralia JSpiMopj salOt«io^lin^j»ttjtiQ6«Ql^
piternam. Qvoniam guid^m de, salute fijdelium sollicitj deuotionem ipsorum
quasj quibusdam aflectjuis müneriLus, jndulgentijs üideh*cet et remissioni-
bus, inuitamusy Ad debitj famulatus honorem Deo et sacris edibus impen-
dendum ut quanto crebrius et deuotius illuc eonfluit populus christianus,
tanto celerius delictorum w^^nwueni^^^n co^^uatur. Cupientes igib^QUt
Altare beatj Nicola] in Ecciesia Domus f^atrum predicatorum de Sittonia
Obsellensis .liUQeetiiy Goh^rnia^^ihoilottbiis' ü^üerötur M^a ciMctM <ikrifttf /fiileli-
bus iugifeer frequentetur Omnibus uere peniteptibus et confessis quj ad di-
GiuniflAItar0i iai l«tia^)subaca]iptisituideiiee£'^atluitätia^Aw^
aionis^ ^Oioinj noetirj atqua Pentwosles, in-iquatiuir filstwitaliibuaisititioMlvmT
giDfft Iferiß in: ftato/amniujn ssrtctoruiBM oiyiijiiinMc4-aipgiiI^
rum, beati Nicola] Pontificis, beatarum Katerine et Margarete virginum,
beate Marie Magdalene in die dedicationis ipsius altaris, aut in anniuersa--
rijseiusdem diej causa devotionis accesserint, aut- quj prelibato Altarj pro
suis ornamentis luminaribus vel alijs suis necessarijs manus perrexerint adiu-
trices, aut in extremis laborantes quicquam suarum legaverint facultatum.
Nos de omnipotentis Dej missericordia, et beatorum Petrj et Paulj Aposto*
loruni ejus auctoritate confisi singulij^ singulas dierum qvadragenas de in-
ianctis sibj penitentijs, dum'modo consensus diocesanj ad id accesserit, in
domino misericorditer relaxamus. Jn cujus rej testimonium presens scri-
ptum Sigillorum nostrorum Munimine duximus roborandum. Datum Rome
Idus Decembris Anno Domini .M'.CC*.LXXX*.IX, Pontificatus Dominj Ni-
cola] Pape IUI anno Secundo.
Sigillen: 2, 5, 8^ g i rodt vax & röda och gula siJkestradar^ finnas^ nägot
sLadade; dc ofriga bortfallna.
iot)9. 1289 d. '9 ^^^- Rom.
Päfven IfrooLAVS IV:r Skrifvelse tili Biskopen i Strengnäs om det pä Konung Magni begärau
beviljade giftermälstilfstäad för Helga, KoDUogens anförvaodty och Rörik Birgersson.
F. I. 334. An. X Ep. 699.
Nicolaus IV. instante Rege Svetice Strenginensi Episcopo committit dis^
pensationem a , ^:o Consanguinitatis gradu pro Matrimonio ineundo
iiUer Halgham jRegi consanguineanty ac Roricum Birgeri Upsalensis
Dioecesis.
Nicolaus &c. Venerabili Fratri . • . • Episcopo Strenginensi Salutem &c.
Cum summus Pontifex collatis sibi in persona Beati Petri ab eo, qui
eterna Providentia celestia simul, et eterna disponit clavibus Regni celestis
ligandi obtineat pontificium, et solvende nonnumquam supra ius de iure di-
spensans necessitatis vinculum quo ad ipsius iuris observantiam cuncti te-
nentnr, laxat provide de sue potestatis plenitudine circa; quosdam, cum nr-i
gens necessitas exigit, vel evidens necessitas id exposcit. Sane significavit
nobis carissimus in Christo filius noster M. Rex Svetie, et Gothorum Illu-
stris, quod licet dilecta in Christo filia Nobilis Mulier Halgha Animdi tue
Dioc. eiusdem Regis consangninea legitimo uti desideret consortio maritali,
tarnen in Regno Swetie aliquis nobilem ipsam gradu consanguinitatis ^ aut
affinitatis ad contrahendum Matrinionium prohibito non contingens nequit
comode inveniri, qui cönditione Status predicte Nobilis,, ac origihis nobili-
-- 88 —
täte pensatis dignus eius copula^ sive suis conrenire sponsalibus videatur.
Vnde cum dil. filius Nobilis vir Roricus Birgheri Vpsalen. Dioc. qiii de
Regno predicto existit, et Halgha predicta cupiant insimul matrimonialiter
copulari, nee Roricus, et Halgha predicti possunt extra Regnum nubere
supradictum absque Regis et Regni predictorura gravi dispendio, et jactura,
et quia ipsi quarto consanguinitatis gradu ad invicem sunt coniuncti, et
quondam Nobilis vir Magnus Regnaldi mnritus eiusdem Halghe dictoRorico
eodem gradu dum viveret attinebat ad contrahendum matrimonium huius-
raodi procedere nequeunt sine apostolice Sedis licentia speciali Quare pro
parte ipsius Regis mit nobis humiliter supplicatum, ut cum pro eo quod
idem Roricus quibusdam capitalibus inimicis dicti Regis adheret fomes odii,
et rancoris in ipsius Regis, et eiusdem Rorici mentibus radicate noscantur,
qui siquod absit incrementum susciperet, gravia possent in Regno predicto
scandala, et guerrarum pericula suscitari, et speretur, quod per coniunctio-
nem Rorici et Halghe predictorum fomes odii, et rancoris huiusmodi ex-
tinguetur, et pax, et tranquillitas proveniet ipsi Regno, providere super hoc
Rorico et Halghe prefatis de oportune dispensationis gratiam raisericorditer
dignaremur. Nos itaque attendentes fidem, et devotionem eximiam, quam i«
dem Rex ad JNTos et Romanam gerit Ecclesiam» et ob hoc votis eius in hiis
que digne possumus annuere favorabiliter cupientes, ac de circuhispectione
tua gereutes in Domino iiduclam pleniorem Fraternität! tuper apostoliea
scripta mandamus, quatenus premissis veris cxistentibus super quibus tuam
intendimus conscientiam onerare, cum Rorico« et Halgha prefatis, quod gra-
du, et affinitate predictis, quibus sunt coniuncti nequaquam obstantibus
possint matrimonium insimul licite contrahere, ac in contracto libere rema«
nere auctoritate nostra dispensare procures^ prout secundum Deum videris
expedire. Dat. Rome apud Sanctam Mariam Majorem XHII. Kalend. Ja-
nuarij Anno Secundo.
loio« laoQ d. 5 Jan. Hwetlanda.
Biskopen i LiDköping^ Het*tig Bevgts Bref tili Tnvdnarne i fitslilliga socLd&i* i Njudingen och
Östbo, hvilka för svirt vfiglag ej kunnat i tid framföra den Nydala kloster anslagna Biskops
tionden, med befaUniog «U de den -sainma artigen före KyndelsrnSssan aflemna.
A. 3. X. I.
Benedictus dei gracia lincopensis «episcopus dux finlandie Parrochianis
Omnibus de alsidum myrisbodom skiri. nesyohult. Limandahult. Myrisio.
nevilsyö,
xnffU^o^ skedom & vr]xst9kl|S|i in | n>r^bi^Q0i(i ,, necnoti wernamo .ti^fyj^
Ovvaxthorp. Gyelleryth, Haxsyohylt. ak . • • • tiaepsyo, topthryth, in 0stbo
consötutis salutemin (fornlno sempitemam, ' Qulk' decimas nostras.episcöpa-
les de . vestris protienientes parrochiis viris religiosis & in christo dilectis
filv« <9ll^tj ;^;.|^nAte^<iiüil|o.(MfMa)Iiftii^Mg|i^i^ ^ ueraciter intellexi-
IM^:.:<Ji<}to6; ti^lJljgK^ diilgcultQte^ . viarum & loeorum diata^Ocias in
f^ndia; .Qisft^in'. ^^qimh d^mpna & io^oPAinoda sepiiis' ineurrissd^ Quibus
prouid^re cupieotfjs v!V()liiBiiK jDoneuiiiS; ^ in datnina vqs hortamur vabis
i^ r^mi^fiaicQ^eiV p^^i^amh^m- jnjiifig^tite^.^qiiatinii^ snpradictas decimas ^o-^
stra» £pi&^pd]es/iMJ<ief»QiQgia^ Yiest^aS).^^ ante, purifieaciönem bea-
ta virgipjts .»§4/ i«.v4i€^) ejiusidßw! 4äfef}ri\^«ja^^ enim terminiiin. vobi^»
SHb opterito. gri^cie n^^iti^ ..i(}^iipiMB iS^ peremptOFium afsignamu^ Declarainiis
uero quod venarabilist pMw/QoWAiis Gyydp pr^$biter cardiaaiis' apostojice
sedis iegatu^ ofBmbu^. ilti^ itfuj. ipsis ad hott ppem & operaii> impenderiat
elKicacem ,XJl^ d^cj« d^ jnji)np(a. ip^is penitenck miaierioorctiter in dominQ.re«
laxat, Nos eciafn pmi^tbu^ iük <]ui in pi^euiibsis ainnionicioni -nQ^U^a panier
riot cpnliisi d^im|8^ricfi^d)|i d^i ßf, beal^orqni apostoiorum e'ws P^tri $c ß^ui
li q)ii|dr9^inta ii^ß^ de iniuni^ta ipMs penit^^cia in . doniinQ ptuBerioordijtei:
vekiaxßm$: Patyyi l^H^pelan^nin anno ^omiui IVPCCl^Xi^XX-. Jn vigijw
epipbanie« ' , : /
. ^tt aiin<)r^. stycl^e af si^Jet Sr qvan
lOTi. / kZ^Q d. 29 JatiL Rafunda.
UUalde Ärle-Biskopen Johaviiis Skyddsbref for Gjurd Bodakarl, att, mot gSstnings hSlIande
vid stugan p& Rafunda skogen i Jemtland^ vara fri fr&n alla iitJagor.
A. 7. I. a5.
Omnibus presentes li(ft(fi*aa ins^ecrnris« JPratJer Johannes miseraefoned)-
uina Electus vpsalensis. Salutem.in domino ^empiternarn Tenore presencium
notum facimus vniuersis quod hos gyrtb bojjakarl de silua Rawnd i^ Jem-
cia, presentiuni exhibitorem sub beatornm Laurencij & Erici martirum, ac
eccleste nrntre vpnleoms» & OQistpairt..proteccioKieia.reeipiHiuBy & muaimen,
inhibentfft: Qrnnifaiisi >& sin^uits fifmiter 8c districte^ ne qu» et^pm-iodebite
moIestJire sm Tagj^uace-presopaat. 1 JnliJbemiBSr miam d^strictin ne quis.eun^^
d««i, G. amkmei piiiM predij iift: aüiift predieta sibil ab< vtpaaJemi eeolesia
causa hoafntalitatts afisigiiate^ impetere^» censos^ talliaft Tel.eiüaitionea qiws«
Übet intpmme: atifc alio quouis oiodo grauana; ptresuiaat, Jn 'hdrom igitur
eoidenciami aigiilum nostrum preaentibns est appensinoL:.Datiiiii.afnid eccbt
siam Rawndir, quarto kal. Febr. Anno dotnini Millesimo, CG*, Nönagesinkd.
Sigiltet skaSaA pi em kanteo.
- fiÄ —
P&fven NicotAUs iy:s Bulla^' ^^,1 .^^ ^h 4p. dagßr^ sO^t (q\\ iem, spfobesoka TJpsfJa. dorn*
kjrka. ...'"' . . . ^ . • . • • -
Nicolaus episoopus si^nius ieriiörtiiii* dei. tJniüewi* '^chridti fide)i{)tas pre*
&6ntes litteras inßpecturis s^lntem et upoitölk&m-fknedictiou^KÜite^
g^loria, qua miiiä benignitais' (504f)dk<)^is, oinriiuni ^beanm eorörtat äciem ; Gi*
uium supernorum, a r^deöiptis pretio sanguinis; fösi de 'pwtiaio corpore re^
deniptoris, meritorum debet accJUiri iifrtiitey iiit^er qoe illfid tS9ie prtgrande
dinoseiter, quod ubique, sed preciiitie in ^&nctotum - ehtlesil^ y maiestas äl^
tissimi collaudetur. Cupiientes igitup, tit Catbisdralis ecelesto vpsolensis, con<^
gruift honoribus freqiientetur, omnibus treibe penkentibus et cörifessis, qui
ecclesiam ipsam in Natiuitntis, purificationji), anntrntifttionid, et as^umptiottis
beate- Marie virginis, et beati Laiireiitij, festiuitatibus, et pet Octo dies fe-
stiuitates ipsas immediate seqiientes, necnon* et in Anniiiersario die dedica-
tionis eiusdem ecdesie, ännis singulis uenerabiliter uisitariht, de omiiipo*
t&ntis dei misericordia et beatoruhi Petri et Pauli iipostoiöruni eiuä aueto-
ri<^te confis^i) vnum Annnn^ et Quadraginta dies, de kiiun^etis'eis peniteritijs
miaericorditer« relaxatuus. Datum apud vrbeniuetetem KV Jtalend, Mar-'
tij Pontißcatus nostrj Anno Tertio.
Pä uppvecket vid hörnet, Jo. Pon. Pa baksidam Heljas de Spoleto; derunder R, med :
deriiti, scriptum cap:o oeh der/ernte .DCCXIIIL
' * BiybaUai», med dcss soö'l^^ bdribliten.
40i;3. 1290 d. iB JVlaj.
Birger .Tbom^ssons gäfvobr^f p& Luckustad tili'Säka kloster, vid inglende i klostrets br&
' ' draskap. '
• .;'.-.. ^ '■ . • ; ...•-.!'•■ .^ n!'A. 3, h. a.
r>.£go BiacfRUS TMOME quondam füius/nof^nm faoio bmpibus presentibus
& foborisiqtiod 'ecdesie christi et MonacHis desaLm d^i totaiii partvin jneam
inviucuptadbum in: paroobia 0rber^liä In.osgoeia com-agris pratis et silais
et'jdmnibus ipertinehciis: prosklute aniiiie mee jeb pqrenttini: meornra Jnsup«r
&mt^ipsun) dediid frafternitatem ipsorniri ooram'deo et totoibdimentui illo*^
ruiii et.TQlo!de»ncfeps«esse; aniious eorum; et defensor deö^aditroante Jn cii^
iuis testimonimnisi^ilioiiMnefim f^tappedsmn scriptum aniiadoniiiiiM''CC*XG''
Jdm *Maij;.' . ." ) , •..*.' .'' « .'.>.'.' . • ,:,.,."
Sigilkt nüifttaf Qskadadt« -
P&ffrinsidan: DoDacio birgheri Thomasson super lukustadha io 0sgocia piopa \Tad2stena$.
o—
-^ 91 .- .
' Bjekn* An9MIAS SiGTftToe«. soir.'gifYobrcf p&.FuIdaJösa tili Skara Donikyi4La < och Ör9io8a tili
Biskopen i Skara. - U
A. S. z. I.
Jn nomine domini amen, anno eiusdem .M^.GC*. nonagesimo. dip lune
proxima post ascensionem domini, Ego Andreas dyachonus s^gtragi condam
tilius jn fuldaßl0so constitutus jn presencia Reuerendi patris domini bryni-
ulphi episcopi skarensi Sc testium infrascriptorum. Recognosqo curiam meam
& omnia bona mea immobilia in fulddel0so cum agris, pratis, siluis, colonis,
nemoribus, pascuis, piscarijs, raolendinis, & Geteris aliis appendicijs Esse
Ecclesie beate virginis skaris, Recognosco me eciam tenere & tenuisse post-
quam restitutus fui graeie domini Regis, & sue, bona predieta de gracia
ipsius domini Scarensis speciali, renuncians omni juri si quod mihi in die-
tis bonis & suceessoribus meis competere videbatur de jure vel de facto,
Jnsuper ego andreas per Jhesu christi graciam mente & sensu sanus licet
corpore languens jn remissionem peccatorum meorum presentibus eisdcm
testibus Exnunc do & lego jure testamenti & relinquo .Episcopo, no-
mine predigte ecclesie beate virginis skaris omnia bona mea immobilia jn
0rsljzfso sita, cum descendentes nou habeo, cum domibus, agris, pratis, sil-
uis, nemoribus, pascüis, aquis.» & omnibus attinenciis Reservato mihi ad
tempus vite mee vsufructu, & cum diem extremum clausero, bona jsta cum
bonis supradictis ad ipsam ecciesiam statim deuoluantur. Mobilia eciam in
dictis bonis existencia de quibus ante diem extremum alias* non duxöro or-
dinandum Cedant episcopo memorato, Exsequtores autem huius mei testa-
menti constituo discretos viros, magistrum nicholaum oddulphi canonicum
scarcnsem, dominum folconera Rectorem ecclesie de g^kemh & dominum
Laurencium arwidi plebanum de thingwäldum, & rogo, quod hanc meam
donacionem, reco^nicionem seu hoc meum testamentum faciant adimpleri,
Rogo eciam ipsum dominum meum skarensem, capitulum skarense, & testes
infra acriptos, vt sigillis suis presentem paginam veliiit confirmare, Huic autem
recognicioni et donacioni jnter fuerunt testes non fortuiti sed rogati, videlicet
dominus thorirüs qanonicus skarensis, fratres, luto & arnfynnus de ordine pre-
dicatorum skaris. Dominus bero de i^alaby, dominus asmundus de kialby,
dominus, i)erthorus de. kleworoh, dominus ericus de widhemh, dominus sten-
ulphus de fuldsel0so, presbiteri, layci uero finzantqs & lidhinwardus paro-
chiani de. klewomh, & multi ^lij clerici & layci fidedigni, Nos autem bry-
niulphus dei grgcia , skarensis ^ , episcopus huic ordinacioni sue sigillum no-
striim cum pi^illo' ccipituli . hp^n,:^ ap^önenduqi. Actum Loco Sc
tempk>re' supraqictis. . * i . ' »*«!..: i
Sizilien: t, i, 3| 6^ 9 bortrallna^ remsoma qyar; 4> ^ d^got skadade; 7, 8, aodcliga.
röt'ä:'" ' ii^^o.'d. i7/>4uöi. Upsaia.
Biskopen i Lmkoping, Hertig Bbitgts iotyg om Verkttilldt vHtoesiorhor torande Arkedjeknen i
Upsaia Johans testamentariska disposition.
A. a. a. 4* 1*
Omnibus presentes litteras inspecturis BfiNEDiCTiüS dei gracia episcopus lin-
copensis dux fyfilandie salutem in dömino sempiternam. Notumfacimus per pre-
sentes quod nos. in causa que uertebatur inter doiriinum nostrum regem ex una
parte & capitulum eeclesie vpsalensis ex altera super bonis relictis post do-
minum johannem vpsalensis* eeclesie archydyaconum bone memorie ab
utraque parcium assumptus in iudicem. deposiciones testium. qui ordina-
cioni sue extreme uoluntatis interfuerunt videlicet domini Gerärdi canonici
vpsalensis fratris petri Gardiani fratrum minorum vpsalie & socii sui fra-
tris thorstan'i & domini Nichölai presbiteri dicti alla, domini Gamalielis pres-
biteri. domini s^enonis presbiteri personaliter presentibus religiosis viris
fratre jaerpolpho ordinis minorum lectorc/StokboImense. & fratre israele lec-
tore sygthoniensi ordinis predicatorum, recepto prius ab ipsis testibus de
veritate dicenda iuramento singillatim audiuimus & eorum testimonia dis-
cussimus diligenter. Dominus autem Gerardus canonicus supra memoratus
primus auditus a nobis deposuit in hunc modum. Ego Gerardus a venera-
bile viro domino Johanne archidyacono vpsalensi graui infirmitate laboran-
te feria secunda ante festum beati erici regis & martyris parum ante pulsa-
cionem vesperarum. presentibus fratre petro. Gardyano fratrum minorum cum
socio suo fratre thorstano & domino Nicholao alla domino Gamaliele. do-
mino suenooe presbiterisi laurencio eiusdem archidyaconi cubiculario que
sequentur audiui. ipse siquidem vicissim a gardyano prememorato Sc me
monitus; vt de bonis, suis ordinaret. istas curias scilicet skulhamar. & curiam
kiular & predia illic circumiacencia omnia usque ad vndecim marchas terre
prout putauit. viua uoce legauit pro uicaria in ecciesia vpsalensi facienda,
predia que de nouo äcquisierat iuxta vpsah'am deputauit. collegiö canonico-
rum. vt in perpetuvirri anniüersarium agatür eiusdem. nichil pTus ex-
presse ordinauit cum autem instaremus jgardyanus & fego. vt pl^ura dispo-
neret vocauit nötarium vt scriberet. sed mölestia' hiörbi prepeditiis dixit.
quod illa vice .nichil amplius potuit ordinäre, cum. aütem diceremuä el. quod
si in crä'stinum non duraueritis. llesporidit .'sl sie ööntiger^^^ &
eeclesie relinquo. per omnia eodem modo d^posuit Gardyanus.3i: Iddmin^'s
nicholaus alla. situiliter & reliqui tres scilicet sociu^ ga'rdyani .8t"^ dÖüiihi
Oamaliel & sweno presbiteri. nisi qüöd dikeruht ise rton' aüdiuls^6 illüdJ^s^
sie contigierit. totuih deo & eeclesie' tölinquo.' quod ideo Jacicadisse^Jiuta'^^^^
quia reiqociores erant aliquantulum a lecto. vel quia fristk'^JiiiW 'se d4
y'
- 93 --
aliii musitabftnt actum vpsalie. anno domini. M*G*G^. nonagesimo in die
beati Botulphi abbatis prememorati autem laurcncii cubicularij deposicionem
non audiuimus. quia ante erat in wisby tran^missus. actum anno & die^
quo, supra.
Sigillet bortfailet; i^msan qvar.
Pä fransidan^' Testameotuni domini j archidyacoui vpsalensis vbi testes citati deponunt quod
cui*ias snas scilicet Schulhamar & kiular ac predia circumiacencia vsque ad vndecim mar-
cas terre legauit Ecciesie vpsalensi pro vicaria facienda, alia pi*edia de douo acquUita
legauit collegio caoonicorum vt inde anniuersarium perpetuum agatur«
1016. 1290 d. 17 JunL
Biskopen i Linköpiog, Hertig Bbsgts dorn i (visteo wUao Kooung Magnus och Upsak |Doni-
kyrka om Ärkedjeknen Johan Odolfs sons testamente.
A. 3. a. I. 4-
Jn nomine patris & filii & spiritus sancti amen Nos Beneüictus Dei
gracia episcopus lincopensis dux finlaifdie, super causa que inter magnifi-
cum principem dominum Magnum Sweorum Gothorumque regem illustrem fra-
trem nostrum ex parte vna & capitulum Tpsalense ex altera super heredi-
date quam dominus Johannes oddulfson bone n\emorie quondam archidya-
Conus eorundem post se reliquid, vertitur plenam prout in litteris vtriusque
partis plenius cbntinetur auctoritatem iudicandi optinentes testibus super
testamento quod dictus archidyaconus condidit productis & prout iuris est
diligenter auditis & examinatis bona sua omnia que prout dictum est jdem
archidyaconus post se reliquid siue profecticia fuerint siue aduenticia eccie-
sie adiudicamus ypsalensi. & super hoc sentenciani ferimus in hiis scriptis.
Actum wpsalie. in die beati botulphi confessoris, anno domini M*.GG*.
nonagesimo..
Sigillet bortfailet, remsan qvar.
Pft frinsidad: iL Epitcopiis lincopensis ibdex constiiutus adiudicat Ecciesie vpsalensi beredita-»
lern certam & Regi magno abiudicat.
1017. ■
.i.lifllJplysniDgar rorande Irkedjekpi^ Jobabrbes Öddolfii s#ds- Testamente tili Upsala Doofky)'I^{|.|
~ ^ B. o. 7.
Primus .aircÜiidyacQnus ecciesie vpsalensis fuit dominus Fulco iristitutus
per donpjinum : iarleiiwc a^chiepiscopum qui postmodum factus fuit archie-
piscopus. ,^ \.y. , V ,
, (Hujbs successit in archidyaeonatu dominus beii^edii^ua frater, suus vte*
rinus qui obiit anno domini M'.GG'^.LXXXr die natiuitatis beate virginis.
Huic 8^ccessit domipus JoHAifn£S Odolphi ^qui reliquit ecciesie curias
kiolar & jsoulhamar Msam earum attineneiis pro. vicaria perpetua Jtem pre-
- ^ -
dinm in Mlin^ nouem orarum terre reliquit pro untiiiierstirio sno atmig
singulfs celebrandom.
Hie obiit anno domiui •M^.GG^.XG'^VIL kftlen. Maii 8c sepoltu» in mi«
nori ecclesia lignea postmodum corpus suum translatum fiiit inde 8c sepnl-
tum in maiori ecclesia in eapella beati iobannis baptiste 8c sancti iohannis
apostoli & € wangeliste constracta« De bonis buius babuit ecclesia vpsalen^
sis plorima memoria digna, videlicet in vesby duas curias bonas. libros
multos et indumenta preciosa, 8c insuper quadringentas mar^as puri argenti
8c alias res preciosas.
ioi8. iSQO« ^^ ^o Juni.
Komiifg MaoHüs I:s g&fvobref pft ttenhusen i Norrmaiio i StocLholm tili anifiggniDg af
kyrka och kiosler 2t MiDoriter-munkarna.
A. 3. e. d. I. 3.
Magnus dei gracia sweorum Gothorumque rex, Omnibus in regno swe-
cie constitutis presentes litteras inspecturis, graciam cumsalute« Tenorepre-
sencium constare volumus vniuersis, nos, domos latericias, ad plagam bore-
alem, dictam Nyrramalm, prope stokholm situatas, pro structura ecciesie 8c
claustri fratrum Minorum in stokholm, perpetuo contulisse^ 8c ad hec, tan-
tum de territorio circumiacente pro arena 8c argilla, fodiendis, quantum
metatim distinximus personaliter quando, dicti loci fratribus, assignauimus
illas domos. Jnhibemus igitur firmiter & districte, ne quis cuiuscumque sit
condicionis, ordinis seu Status, sepedictos fratres, super premissa nostra do-
nacione domorum vt dictum est 8c territorij presumat infestare vel inpe-
tere, seu quomodolibet impedire. Jn huius igitur nostre donacionis testimo-
nium 8c euidenciam pleniorem, sigillum nostrum presentibus est appensum.
Datum Lincopie, anno dominj. M^.GC^.XC* Jn commemoracione beati pau-
li apostolL
Ett litet stycke af tigiliet finnei i den ur brefvet klippta rensan.
loig. 1290. d. 8 Juli. Rom.
PÄfven NiooLAUs IVrs skrifTelse tili Abboteo i Saba, samt Prioren i Sigtuna och Guardinen i,
üpsala med uppdrag att gilla Tatet af Bbkop Johafi i ibo tiil irlie^iskop.
F. t. 343. aU) An. 3. B^ litt. *)
N TCOLAUS IV commütit Abbati MoncLsterii , de Soba CisterL ac. . ^
Priori Ptedicatorwn de Sigtunia P^psalensis et Strenginensis Dioep.
^) Raraf xne BxtfnpUit, ski^ahti^e derutinßM att i dei end /oßekornmer Öarum {darum ^) et
". EitmAUtBf oth i tm andf^/ CaHi« «f EHTAitklili'; sanM ittt iiui, »ro i dd Mdtu, 0fktr iattt>*
r^- 9^. -rr.
ac i ^ . GuardianQ Mif^orun FpmL approbjcdiomm Beeret i pQstuIa^,
cionis a CafHtuUk FpsaLfacP., de Johwm EpiscopQ Jboermi m Vp-
saiens. Ar^^piscQfximf
NicoLAUS Ejdscopas Servus Strvanim DeL Bileetls Filiinu ^ * j^bati
MendsUrij de Saba Cisterdeasis* Priori Predicatorum de Sictuma
Vpsal. et Strengenens. Dioee. oe . • • Guardiano Minorum Vpsalenr
sium froJtrum Ordinum Siduiem &a.
Militant! Eccieeie dispensante Domino licet immeriti pnesidmtasi cifc^
coram omnium Ecclesiarum sollertia reddimur indefessa 84»Uiciti, uC juxta
pastoralis officii debitum crediti nobis Domiaiei gregis custodiam utiliter
gerere divina eooperante dementia studeamiis. £t lieet Eeclesiaraijoi« omniuni
soUicitudo nobis immineat generalis circa iilas tarnen tonemur atteotiu^ per
debite provisionis ministerium providere, que deplorare yiduitatis incQmoda
dinoscimtur. Dudcim «iquidevi Vpsalen. Ecclesie per obituin hone memprie
Dfftgni Vpsalen« Electi confirmati et etiam consecrati yacante, dil^ti filü
Qipitiilam ipsius Ecclesie voeatis omnibus^ qua voluerunt, debueruot^ et
potuerunt comode interesse, die ad eligendum prefixa, ut moris est convenien-
tes in unum pro futuri substitutione pastoris, et deliberantes per yiam pro*
cedere compronaissi in dilectum filium Johannem Archidüaeonuai, AAdream
Prepositum, et Olayum Canonicum ejosdem Vpsalen. Ecclesie cottfäromitUffQ
coraveruot, promittentes, quod illum in suum, ao ipsius Eoelesie Yp^alatt«.
Aicchiepiscopum reciperent, et haberent, quem ipsi de se^ velaliis in ArchicH
piscopum ejusdem Ecclesie concorditer eligendmn dueejrent» vel etiam postiH
landum. Dicti yero Gompromissarii hujnsmodi compromissa reeeptp reeedei^
t^ in partem, et demum inter sc diligcnti deliberatione prehabita Venerab.
Fratrem nostrum Johannem episcopum Aboen. in Vpsalen. Archiepiscopum
iiqaDiinijllfr et concorditer postularunt, at idem Episcopus postulationi hu-^
jiismö^ äe se facte, sibique'^ ^ecialem ejitsädm Capituli Nuntium Ircfira
tenpus. legitjmum presentate ni^c coAsensit, nee dissensit, sed super hoc
dispositioni Sedis apostolice se commisit, ac positmodum pnefati Capitulum
per dilectös filios Oarum et Eryastum ecclesie Vpsalensi predicte Canonieos
ad tios propter hoc specialiter destinatos decretuw postulationis hujusmodi
presehtarunt humifiter siipplieantes, ut postulationem eandem benigne ad*
mittere dignaremnr; Nbs auteni decreto ipso recepto examinationem decreti
et pfoces^u^ postüfationis ejusdem Ven. Pratri nostro Episcopo Tuscukn. *
et. dil^ctÜ' fitiis nostris Petro tituli S. Marei Presbitero, ac Ptetro S. Eustachü
^f^JXeffi tUckmn^uUx Orden*' usaue m^lis habeatur; och efier omnes Bkaledes ordeh^ htis ext<^
^ufiidßs' potuerfiti'ihtjresse^ sä ock'i det eka 'Güberaaloris^*!^ de't andrm OuternarUonis»
- 96 -
Diac. Cardinalibus duximus committendam^. quibus decretum et processum
postulationis ejusdem examinantibus diligenter, nobtsque ac fratribus nostris
super hiis fideliter veritate relata proeessus hujusmoai super eadem postu-
latione habitus cationicus est repertus. Nos igitur cupientes predicte Vp-
salen. Ecclesie, que prudentis gubernatioais regimine indiget de persona
ydonea salubriter provideri, quia . nobis de ydoneitate persone postuläti
predicti ad plenum non constat, laudabileiA morem Romane ecclesie obser-
vare volentes, xvobis examihationem persone ipsius postuläti duximus com-
mittendam. Quocirca discretioni vestre per apostolica scripta mandamus,
quatenus habentes pre oculis solum Deum, si eundem Episcopum diligenti
examinatione per vos facta de ipso, Tita, moribus, honestate, scientia, et
aliis virtutum meritis inveneritis esse ydoneum, atque dignum ad supporta-
tionem Archiepiscopalis oneris et honoris auctoritate apostolica postulatip«
nem admittentes eandem, ipsumque a vinculo quo Abo^n, tenetur Ecclesie
absolventes sibi transeundi ad predictam Vpsalen* Ecciesiam, licentiam tri-
buatis, faciendo ei a suis subditis obedientiam et reverentiam debitam ex-
hiberi. Alioquin postulatione predicta non admissa faciatis eidem Vpsalen«
Ecclesie de persona idonea per electionem, seu postulationem cänonicam
per Gapitulum ipsius Ecclesie providerL Gontradictores Etc. Non obstanti«
bus indulgentiis, per quas vobis, seu ordinibus yestris ab eadem Sede di-
citur, esse coneessum quod non teneamini vos intromittere Etc. usque men*
tis habeatur. Quod si non omhes hiis exequendis potueritis interesse, duo
vestrum ea nichilominus exequantur. Datum apua Vrb^m vetetem VJJI
Idus Julij\ Pontifieatus nostri Anno Tertio,
I02 0. lagoi d 28 Aug» Thors^s.
peo i W«xio Bo och Thü&b Joi
Lllbo hfirad tili Nydala UoeCor.
Biskopeo i Wexio Bo och Thü&b Johssons iptyg om Fader Haralds aoDS fi&fva af nylte cftrd
i AIII • '
A. 3. X. I«
Omnibus presens scriptum cernentibus« B, dei gracia wexionensis epi-
scopus, & TucHO JoN.£SUN, salutcm in domino sempiternam, Nouerint tarn
posteri quam presentes^ Quod eonstitutus in presencia nostra fatherus ha-
ralds son, corpore incolurais & sue mentis compos, monasterio noueyallis
ybi eciam post mortem elegit sepulturam, curia m suam hyltae dictam in
proüincia albohsereth cum prediis, siluis, pratis, ac omnibus &' singulis
pertinenciis suis, infra sepes & extra si tamen sine überis ipsum decedere
contingat testamentaliter reliquit, iure perpetuo possldendam, & disponea«
dam pro ipsorum quorum interest beneplacito voluntatis, Jn cuius tei eui-
den»
■~ ^ ^-^
denciam & perpetuam firmit«^in^^sigilj^ ^.^^f^fh presentibus duximus fe^npor
tenda, Datum & actum Thorsas, Anno domini, M*,CC*, Nonagesiino'' V^
kalSeplembris.' • " ^- ''• • ^" — • ' -m. :^-^^^'- •.;.:• \i .-.. i ,;V . ^^^.\,
; t -' Bägge sigillen bortfallne, stjcken af remsorne qvar.
r. d LagiMMcn * öff er V«stergoiUaiid ; AlgM fitjtinlfiwn gifvpMf 4^ jord i (kteca^iiaM! tf U
Jn nomine. patris & filü & Spiritus sancti amen, Ego Alghotus Bry-
muLFS SUN legifer quondam vesgliotorum sänus & incolumis nutu & instin-
ctu Spiritus sancti diuinorum beneficiorum perfluenciam erga me licet in-
digoum considerans & diem precogitans extremwn ne cum misericoi^ .dai^
me ex hoc seculo vocauerit inueniat intestatüm, & de collatis ad tempus
beneficiis arguat vt ingratum, inter testamenti mei donaciones alias licet exi-
quas, sanctimonialibus in rissebiergh do &- lego tres octcnarios terre in
apundhum in osghocia^ cum vno manso ibidem sito, cum omnibus suis per*
tinenciis intra sepes & extra, racione & nomine testamenti , possessionem
& dominium in dictas sahctimoniales transferens, quocumque modo vollief
riot ordinandi, Jn cuius facti testimonium sigillum meum presentibus est
appensum, Actum anno Domini M^'CC* nonqgesimo festo sancti michaelis.
Sjgilkti nftgot skadad^ pft eo ur brefvet klippt remsa. . ,:
105 2. 1^.90 <!• 3i Oct Sigtunä.
BiskopA i Jtboy loaivl vidimatioa af PÄArea Nicolavs IV:s Balte /Sr Predikare*«ituikarne.
' . ;• ' • A. 1.82.
Uniuec^is pn^^ntes litte^aa 1 inspecfucis Frat6r Johannes, dei gracia aboen*
«s eccle^iei Ej^ppi^ ß^lujt^m.in dq^Mi^o sempiternam, Noueritis nos litte^
?a9, Sanctissifni Patpjis, Dopninj. Nicolai ^IJIL.non rasas, non ^bolitas, non
coQceUatas, nee in ali(|u^:4ji^i- parte yioiatas diligenter perspexisse in hec ver-
Imu Nicolaüs &o. Se /öreffdejuü N:a ^(Jq. Jn cuius rei testimonium sigil-
lum iiostrum .presentibus est appensnm. Dat^m Siktun; Anno ,pomin)\ M^'.CC*.
.NoQagesimo.j*i^,yjgilia omnium as^iQtprun^ . . , \
Sv. Diplom, •//. l3
— gß? —
10123. lago. d. r8 Nov- i
fertigen BisLop BxvGTt i Linioping skoldsedel pft loo Gotüindtka aark| Uli G^hasd Pluopph
i SöderköpiDg«
A. d. |. 4.
Omnibus presöntes litteras inspecturis. Benedigtus Dei gracia lincopen-
iis Episcopus Dax finlandie, Salutem in domino Tenore presencium Recogno-
scimus discreto viro Gerardo. dietq plumph 'ciui swderchopensi in oentum
marchis argenti Gotensis monete Yios teneri. quas sibi Gotlandie in festoas-
samcionis gloriose virginis. iam instante {iroximo esse völoimis pertoftttat,
Jn cuiu^i rei euideuciam pleniorem sigillum nostrum presentibäs^ est appen-
sum. Datum anno, domini M*»CC*. Nonagesimo «XIIII kalen. decembris,
Af Sigillet ett stjcie qvar p8 en ulur brefvet k tippt
remsa.
102 4- ^^9® ^' ^^ ^^^* Upsafa;
Utvalde Äi^ke-BiskopeD JosAirs forbfid, för Lyd-Biskoparoe att kungora dea ofver Domproslep
och 0O(|i-Capiltct i Upsala af irkfc-Biskopeb i Lund gjorda banoiystoing.
A. C>. f. fu
Jn nomine Doroini Amen* Qtiia nos frater JoHArmES dei gracia ETecto^
ypsalensis ecclesie reputamüs, quod plurimum nos ^grauatos ej; eo et proeo,
quod pominus lundensis ärchiepiscbpus Sentencias aliquas ^xcotomunica^
donis et interdicli tulerit de facto in prepositum et Capitniura ecclesiö nostrc
Tpsafensi cun^ tarnen longe ante dictarum sentenciariith proiiünciacionem per
ipsos scilicet prepositum et Capitulam nd sedem apo^tolibam extitit appella-
tum, prout plene in litteris super hoc confectis patet ideo opportnnum yo-
lentes adhibere remedium ac precauere, ne pretextu Sentenciarum, quas
inanes neputamus, vtpote posb appü^Ilaeionera legittinie interpositam Ixitarupi
jper dictum Dominum Lundenseni Scandalum graue in populo nostre pro-
uincie suscitari Tideatur, sttb pena. exeommunicacionis ctecreuimu^ ]^ohi*
bendum^, ne quis SufTraganeorum seu aliorum Subditorum nostrorum dictas
Sentencias seu alias quascumque per ipsum ferendas in ecclesie nostre vpsatensis
prejudicinm publicare presiiraat, seii ä stii^ sn'biiiliä' -^tHiricare permittat»
Alioquih . ftouerint, qnod contra härtfc nösträhl 'iAbib^iohrem • presuraentes
Sentenciäiti 'excommunicacionis, quam ex nunc Vt ex ttihcS ferimü^, in hife
scriptis irtcurrant ipso facto. Lata est hee sentertfeiitpsalfe per nos frätrenl
Johannem Electnm Tpsalensem, Artno Domini M*. CC. Nonagesimo XII Ka-
lend. Decembris. Jn faujus rei testimonium, SigiHüm Gapifuli nosrtri vna
cum Sigillo nostro, quo in minort Statu vtebamür, presedtibtis est appensüüs*
Sigillet boftfatlet frfin deo ur brefrcl kllppta rerasan*
— • 99 ^
1025. 1290 d. 28 Nov. Upsala.
UtTalde Arke-Biskopen Johavs bref med 10 dagars aflat for denoi 8om JbesöLte gudstjensten vid
hei. korseU altare i Sigtuna^ hvarjemte ban gifyer deaii ibiii annars bSUofastaroedbrSdoch
Tatten» rftll aU förtära fisk och eSL
A. 3. c.
Uniuersia presentes litteras inspecturis Frater Jo^akiies miseracione di«
uina« ypsalensis ecciesie Electus consecratu8, salutem in domino. Quoniam
apud dilectos filios noßtro» fratres predicatores Siktunie, ia ecclesia beate
Marie sempet Tirginis pdrs ligni aalutiferi». in quo pependit salns omnium^
4n crnce ad boc conp^fiieater preparata, , cpptineturi volentes eiusdem lign]
salutaris honorem dmpliw \Sc doüocius in populo dilatari, omnibtis vere
penitentibus & confessis, qui in sextis ferijs ad ecclesiam su{)radictain ibidem
Missam ad altare sancte Qrucis audituri, conuenerint, viginti dies de iniuncta
sibi penitencia, auctoritate dei omnipotentis & beätorum Martirüm, Laurencij &
Erici misericorditer relaxamus. Eis vero, qui tenentur in dictis feriis in pane
& aifua ieiunare, pisces comiiMidenldi 8c Qeruisiiim bibendi, licenciam indi^I-
gemus» Jnsuper in festü^itatibus sancte Crucis, jnuencionis videlicet & Exal-
tacionis^ & sexta' feria parsceues^ qui prefatum locuih in memöriam passio-
nis dominice, & reuerenciam sancte Grucis humiliter & deuote visitauerint,
Quadraginta dieruin ihduIgeAciam cohsequantur.' Datum vpsalie, Anno Do-
mini Millesimo, Duc^ntesimo : Nonagesimo, feriaterda prorima; ante festum
beati Andre apostoli« QU19 aütem Jporitificale slgilluMi non habemus sigillurii
Capituli nostri vna cum kecreto noatrb presbntious est appensum.
M SigiUct bloU ett litet sljcke qrar,
loaG^ ,'?9P- d $ Dec* Bjälbo.
Konuag MidMil:« BreCaiigAciid«4lMi meliao Kflonilsta och MiiokanK i Etkiklunii %\^^^
bjte af D%ra girdar ' . ,.
A. 3. 1. I. 6.
Omnibus presentes b'tteras yisüris vd . audituris. Magnus Dei Gracia
Sweorum Gothorumque Rex. salutem & örane bonum. Tenore presencium
constare volumus bninjbus euidenter. , Nos talem permutacionem prediorun^
com discretis & Religipsis viris )^riore Ebbon^ & fratribus sancte dömui
hospitalis jerosolimitani beate jöhannis ba:ptiste jn aeskylst'unum iniisse. quod
Nos curiam nostrani in Ifprsüm. cum suii attinenciis vniuersis eisdem com-
misimus et tradidimüs omni sollemphitate le^uiti adbibita. iureperpetuo'pos-
sidendam. Recipientes ab ipsisL pro dicta curia, predia' & pbssesslönes inie^
rius annotatas. Duodecim videlicet oras & quinque denarios terre in Byr-
^and & quatuordecim oras terre in silua ibidem« cum piscariis dicto pre-
— wo
.diQ attwientibus. Duodecim ,9|*{I$ tf^jpe }ß Ii^rtild^tadh Duas oras terfe^cup
dimidiQ splidp ia walthqptt^m^ & viginti solido^ terre in Lundby. ac Septem
ora« (tme in gryclziciaesi .ciiift jgo^ri^äd^m {yj^ediorüpi & ppssessionüjpi attinen-
ciis uniuersis. Ne igitur super huiusmodi permukaeioQe et ordia^pidne nostra
ftliquä ual^at iqt posterum dubitacio seu disceptacio suboriri. Presentes litte-
'ra3 scribi fecimos & sigiUi hosiri «unimiiie. Vna cum sigilKs DHecti filij
nostri domini Byrghef i Regis - junioris. & dötmm Waldemari. fratris nostri
dilecti ac Tenerabilium patrum. Doiiiifioruni benedicti Lyncopansid episeapi ducis
. fyt^andie fratris nostri kai^isähdi. Atiundr stMfiginenäis Epiftcpp/. £t dominorum
Majg;ni jonsön. Anundi Häraldlioh; 'Wl/hnUfkiingwsoni & Wenieri Brunko Du-
ximus roborandas Datum, .iti Byafbb. -A^no- /domini •M\(X^\Non^ge6imo
prima dominica äduentus. ■'* ■'■- •
Sigillen: i Kongl. eU stjclLeqvar, 5 Andengt;;!^ 3^ 4"^^^ bortfailne, rem^nift qvftr.
i»r r '.' . /i , . :'iy
,K.
"1027. • r 2 00 d. »8'-'Dec.; > ' . . • 1 Upsak.
Utvalde ÄrLe-BisLopen Johar^ aflaUbr^f för dem, som besoLa Slgtunä iTosterWrla. '
. -^ :r .... { '-•,,./ t ... .\, ,.^'^\^'
. . Frajter jQfl8AffMES.,mis»r'aciD Electiiis, Dilecji^
ft^bi ifi .9bf;jsto li
isalutem in dpqii
fi// confessi^ qui , . , ,,.. r -.- ,r u- .j . . . ...
Pentecostes ac peir earundem . spl^ipnitatprat bctauas in anniuersarid die
dedicacionis maioris altaris et per öctauas festiuitatis eiusdem in festo puri-
licacionis annunciacionis assumpcionis npstre beate virginis et quolibet festo
9posto}orum et in so)emnitatiF)i^ beati Petri martiris Augustini et D^niiani
confess. beat. Marie Magdalfe'rf^^vnVlechh "nÄJt* 'virginum et beate Gaterine
'äc per octauQS omnioifo ppedietofiaili iitetiuitaiHka, c^ia^rBiitfrencia et bonore
visitaueririt, 4e omnipotentis dej misericordia et gloriose 'ictnper virginis
Ma,rie matris eins «auctoritßte^ conßsi, quadra^inta .^ies de iniunctis eis peni-
jtenciis anniis singulis niisericorditer relax^^rnjus, ' Jn^uper indulgehciäs & gra-
cja^ prpd^cto. Ipco a npstris' pre^ecessoribu»^ ijel alijs ^relatis cbllatas", Uel con*
feren^as . in po^t^ruimV nosiro "'ferapore ' jfalificantes auctoritate presenciüm
contirmamus. Quia. vero bontilficare sigilTum.adhuc noii Kabemus, cum sigrillö
npstvo secretario sigillum ypsaljeinsis ecclesie eapituy. in huius rei testimo-
nium presentibus est, appehsum', Datum! vpsälie ari^^^ M^CC^XC^
Sexto Jdüs deceipbris. ' • "^ * ' *''' ' '
.!,
•1
1 ■;;>
,] •> r-
; r'i. » i (li; ; -.".J. ••• :
. . I :
1 . y
,r • :- ; ;■
;• -^
:'. is) J* ••
.; ir.v i'iii » /i>iU'(.l .r. •
•( \i\i
; t.
.:u-/.i
.ii yj
a IM i/
j » 1 ^*/;.) ini'j'^b'UMiU '
P>i
\v.
— IQri •»
Lagmann^n i östergolhland^ Bbhots vidimatloD af f. d, Kobung Waldemarj breF af &r 1171«
A3. 44.
^ Omnibus prcsentes litteras inspecturis Benedigtus legifer osgotorum
salu^Q» ia domino. Vidimiis litteras non. caa»tas nee falsatas <jkiiiuni W«
regis quondam Sweorum in hec verba: Se föregäende iViro 55o Nos igitur ad
premissoruni euidenciam pleniorem. sigillo nostro presentes fecimus consignari
Datum anno domini Milleaimo GC Nonagesimo primo«
1029.:. 1 39 1* Stockholm.
D^can, i Upsala Nils öTt erenskomaielse med Nils af Sarungi rorande emottaget kjrkbgods.
^ ^ . A. 3.a,4.4.*) »
. . • j /• • . • . • ' •'. • • . Nicolaus decanus ecciesie
Tpsalei)^ ^lutem iq domino sempiteriiam , Kotum facio per presentes
^. • ^. • ' . •• i* . • ^ . . infrascriptam fecisse & iniisse^
/cuin niphqlaq^ ,4e .aarup^ &. suis h^i^dibuf : syper curia ecciesie nostre^
. , • ifi ,.: .' ., . • • .•• . '. um; videlice? ut combinatis &
.cQi^ositis^ jbouis f^ictj nicotaj qu^ boQJis ecciesie attinentibus ezequ .
. :: • ./ . ... Heredes ad dandum & exhiben-
dom annis singul j& eidem ecciesie ^nostre vpsalensis medietatem integralem
. . . ^ .1 simxliter & de corrimbo^ liao & lana necnoii
hobus, pecudibusy suibus & aliis animalibus macta . • • « ^
plaustrata« sciliset wjnterlas tautum», Jtejsa vnuifi.talentum. butiri de quali]:)et
Tacca lactea de qualibet oue case ■ , . - . ^
am ^clesie in fuQdo nunc exstantibus in sua bonitate r^eraabit, & si
quicquam d6 nouo edificauerit illud ■ . • • • • . ^
• ingat^ casu aliquo hanc canuenoionem infrjpgi seu eciam reuocari.
teneatur idem nicolaus o • • • . .
item existencium tunc in curia predicta seu acquisitorum ab eadem. resti*
tnere eidem nostre ecciesie & • • •'./.'»
annone sibi attinente restituer^ tenetar tantum quantum medietas seminfs
aßni (anni?) ilHus communiter comp . « . , » . .
ao uel suis heredibus ultra predicta valeat ännis sihguli^ pei: quem]piam no-
mine ecciesie in pQsterum ex . • :!••♦•/ ^ •
£Kil suos ^bei^fldes .voleatcs de .pi:edictis;^^^isfacj^ret valea remouere/ pre-
*) A( Brcfvj!^ iroijsa^^e kantcrnajjprtilfiva. ,; , ^.^ , • ... .^
— loa —
sentem litteram sibi cohtuli sigil • • • • • • •
nostri vpsaleusis assignatam Datum stocholm anno dornini Millesimo. CG\
Nonagesimo primo.
Sigillen: i, a« Andeliga.
Pa baksidam quantitas et qualitas rerum per decanam nicolautn de saningi receptaramabeccleiiai
Ja all» litteris «i . • -^ confectis contioetar. . YuerUgare.' ConneDlio super citria oland Tesbf.
io3o* laQi. d. 5 Jan.
Andreas BItbs XestameBte och g&fvobref pi AUlilliga fasligheter liil Strengois Domkyrka.
AI S. f . 3. t. -
Üniaersis presentes litteras inspecturis Andreas dictus Bath in dei filio
salutem Quoniam varij sunt humane fragilitatis euentus. & terminus mortis
cuiictis est incertüs. necesse est dubios casus certis raciohibus preuenire
presertim cum geste rei noticia cum fluxu temporis scito tollatur a me«
mbria nisi uoce testium uel iitterarum indicijs posteris prebeat Tiuacis me-
morie firmamentum. Jnnotescat igitur tam presentibus quam jfiitüris Quod
ego andreas jn nomine patris &: tili j & spirjtus sancti amen sanus & inco>»
lumis de bonis mihi a deo collatis in remissionem' peecatotum meorum
dimidiam Marcam terre ecciesie cathedralj strengenensr. jn. lupdby* vnum
solidum in myrky. in walastum vnam horam in giernum: in tfanbli dimi-
dium soh'dum in thuetum. in hanastum northuetum dimidium solidum. ih
solbyergum .I(. solidos. 8c duos solidös in walastum in thuetum. in scbyelby
dimidium solidum. in kyembistum dimidium solidum. in ellybj .11. solidos
excepto molendino post mortem meam me fructum in vita mea de predictö
predio recepturum, confero in p»erpetuum possidendum Jn cujus factj te**
stimonium sigillum* meum cum sigillo dominj nycholaj 8c dpminj sunonis
presentibus est appensum Anno dominj M^C^CT nonagesimo primo nonas
januarij.
PA fi*&D$idaii: litlera testamentt anarlssa baaf.
Fergamentsreoisor silla qvar efter*tvfi bortfaHaä sigtIL
io3i. 1291.
Förteckoing ofver J^astigheter^ tillhorande Üpsala Döinkjrka«
A. 3. a. 4. 3.
Jrt husum iuxta va|[)um« dimidiam mtircam terr^ de rjzfrico. '' '/
Jn nomine domini amen, predia süb^eripta. possedit"^ fabrica ecciesie
vpsalensis, quoniam ego nicolaus decanus recepi res 8c bona fabriee eusto-
dienda siue dispensanda. videHcet in hamarbdsdkn uilld vesiby & in terwi-
— io3 —
Biim possedit XIIII. oras solidum mitiiis. Ja. billingi iuxta« upsaliam« mar*
cam. terre. Jn sumarengt noruDdi .VL oras terre. Jn skanestum« fiolidum.
terre. cum dimidio jn talangi hernawi^ sub finzanto dimidium solidum*
terre. jn thiavasetrum iuxta sictoniam IL solidos cum JL denariis terre. Jn
Rasbohunderi in Echiby .V. solidos terre jn leestum dimidium solidum
terre jn vestraualby JIL aolidos terre cum dimidio. Jn parochia stalby in
hugby wangachil^ dimidium solidum terre. Jn wadnastadum A'IIL soL terre
jn rifingi duos solidos terre jn parochia barg, in mardsetrum JC« den. terre
supradicta predia cambiui ego nicholaus taliter. pro marca terre in billingi
habui de dominis rothgero & benone. canonicis. predium. in vestby oland
qtiantum ibidem possiderunt Pro XIIII or. solid, minus in vestby hamarby
habui primum a domino sopp, milite, in nan0tunum Septem oras cum solido^
jn sefiSum, quinque sol. in karlaby iuxta stocholm «VII. sei. terre cum di-
midio, Jtem a rustico anundo in vestby habui eciam, in wialundi duos sol.
cum dimidio Ja seby fraesta , quatuor sol. terre & insuper habui a
rustico predicto .XIII. Miir. den. pro predio postmodum in nan^tunum, si-
Kcet 4*or soL terre habuit ecclesia de prebenda canonie mee 4*or soL, terre
in vestby oland, Jtem pro VII. sol. terre cum dimidio in karlaby, restituit
dominus prepositus fabrice. in Echi vaxald. dimidiara Marca m terre, Jtem
tres oras. terre cum quinque denariis terre in sumarengi permutaoi in
octö solidos terre ad seby iuxta vpsaliam.
Postmodum emimus cum denaris fabrice in villa danmarcum sub hulm«
gero duos sol. terre & dimidium sol. terre in Raum ista emi de laurencio
filio nicholaj. Jtem in vilingi dimidium sol. terre emimus de gerone lepp»
Jtem permutacionem iam de nouo feci cum fabrica in hunc modum.
Recepi eoim ab ipsa .VI. oras terre in nan0tunum, quinque sol. terre in se*
vyium. duos soL terre in danmarcum. dimidium sol. terre in villingi. & jn-
super dimidiam or. terre receptam ab ecclesia dalby, pro istis reasignaui
&brice deeem & .IX. soL terre in seby. jn norboabolstad . .VIII. soL terre. jn
hubstabolstad sol. terre cum quinque den. terre, Jn Rasbohunderi in vestra-
oalby dimidium sol. terre Jn schechi sub iorundo dimidium solidum terre,
Jtem propter meliöracionem predii in seby, applicaui pro recom{)en$acione
aliquali ecelesie danmarcum aimidium soL terre in Raum quem possedit fa-
brica prius ut supra pateL
Jtem permutaciönis titulo habui nomine fabrice in vesby oland .X.
soL. cum dimidio a domino 0aro canonico vpsalensi & sibi restitui predium
prebende mee attinens in villa f0rikarlaby. XL sol. terre pro isto predio
mihi attinenti rehabui. de fabrica 4*or sol. terre in nan0tunum. de quibus fit
neäcio supra, & duas oras terre, quas habuit fabrica de tcstamento domini
johannis stephani Jtem habui dimiaium soL ter^e io vestby oland, a domino
— ic4 —
meo mftgnö electo. pro diihidio sol. terre ^em dominus. laürencius fHresbt««
tet^ it^inque in Iängu{)oru ded^rat in testamento suo fabrice«
Possidet ergo nunc fabrioa ecclesie »östre vpsblensis^/predk ista; Tide«
licet jn parqcfaiar danmarcum villa seby. nouiem oras terre« in bobstabolstad,
duos 9olidos terre cum XII. den. terre & dimidio;^ Jn parochia vaxald in
norboabolstad octo soL terre, jn Echi. dimidiam Marcam terre« itrnn in p»«
roöhia Rasbohundari. Jn Echiby .Vrque soL terre cum «DC den. et de emp*
eione domini rothgeri vnum &oL terre Jn lunby «XX. denar. terre Jn Sdiecbi,
dimid. sol. terre sub iorundo. Jn leeMum dim« $oL terre. Jn vestraualby qqa-'
tuor sol terre jn 0straualby sub petro .L soL^ terre. Jn bcrwi. oram tel*re
cum ÄL d<kn. quod predium habui ^ filiis huluasti de ski^bergum, - Jtem in
parochia staiby in wangachil uilia hugby dim; sol. terre. Jn parochia ta^
num in roisingi dim. sol. terre quem dedit gutbrandus fabrioe. Jn parrochia
adalundum. Jn vestby, decem oras terre cum dim* & quinque den. terre
in manso curie. ali^s in uilla eadem dimid. sol. terre. Jtemf oiand in yatna*
stadum VIII. sol. terre. Jn risingi duos sol. terre. Jn Äuferby .11. sol. terre habui- ^
mus de Ragna in myriby Jtem in parochia barg in Mardsetrum .X. den. terre Jtem
in Nerdungahunderi in parochia Esabro, in lundum dimidiam Marc, terre^ &
partem molendini ibidem constructi. Jn Bboeredi walzmoru uilla. dim. sol.
terre. Jtem in almungi villa faysingi sol. terre. cum .XII. den. terre. Jtem in
beling villa superby tres sol terre cum dimidio haboimus a domina sigridis.
in Eschilundum dim. sol. terre. Habuimus de ecciesia almungi in cambio,
Jtem in norundi. in sumarengi tres or. terre minus quinqüe den. terre. Jn
schitiestum dimidiam oram terre. Jn talangi ernatun. dimid, sol. terre sub
finzanto. Jtem in vendil. villa ywra acrum, unum sol« terre. Juxta sictoniam
jn thiuwasetrum duos soldos cum X. den terre. Jtem in kulhambri de testa-
mento domine Elizabeth oram terre. Jtem in birium vrila broby duos sol. terra,
hos habuimus de Jacobo agnetis filio. Et in brunby habere- debemuB oram
terre. super qua . . . seit ben. dominus kanutus -de vendil. Jtem in niuiii
iuxta upsaliam dim. sol. terre. Jtem in parochia hulanum üel jarlasum. ha«
buimus duos sol. terre cum gurgite .a. domino Johanne angelo^ Jtem iuxta
b^marby, jn wialundi; duos sol. terre cum dimidio. Jtem in seby in frsesta quatuor
sol. terre Jtem in R^dlippi duas or. terre. quas dedit fabrice dominus sune
de jolbowich, Jtem in wermaland parochia thingwalli, Tilk fia Istapn. ditn«
Mare. terre de testamento domini laurencij presbiteri quiiique in bred. Summa
.VII. Marcäs terre cum dimidia & IL solidi cum .V. den. 'terre* H^c »est .- . .
comp6..tus prediorum fabrice attinencium,. quorum' posse^sionemi habeaf, ec-
ciesia, Jn fqcte per me computacionis eüidenciam sigillum irtca>w /Är^^ö/i^/Äw
est appensum. Scrit3tum Wisby Anno domini M*. CG^. nona^esimo pfi»K)
feria sexta ante, festum ... :..;.)
loSa. 1291
TillSjg Uli föreg&ende bref, samt forteclLDiDg'*'p& Upsala Domkyrkas utestiende fordriogar. •
A. 3. a. 4. 3. *)
Jtem in parochia marchem villa berby contuHt sueno sili in suo testa-
mento .VI. oras terre. quod testamentum habent fratres sicton. de
jstis .V. oras possidet fabrica ecclesie nostre & vnam oram fratres
Sicton.
Ex parte Ecclesie debita recipienda anno domini M*. C*C*. XC* I. Jsti
tenebantur pbligati fabrice ecclesie vpsalensis. Primum Olauus in Sefiium
pro annonona recepta in tyerp tres marcas. cum una. ora denariorum. pro
hüs inpingnorauit in Seffium sohdum terre.
Dodfiinus Karolus g0stafsun JSJÜL Marchas pro testamento dominj Jo-
hannis filippsun.
Gilibertus in Stroby XII. oras denariorum.
Asgotus sutor Tpsaliensis JIH. Marcas recepit pro operibus inpingno-
rauit domos suas.
Dominus R^ricus de Solandatunum XXX. Marcas. super «X. solid,
terre in Skieldinor«
Dominas philippus finuidi primum tenetur Ecclesie XIX Marc, cum
dimidia denar. pro annona recepta diu .a. domino Decano. Jtem tenetur in
XII. Marc, denar« VII. sol. minus pro annona recepta a domino brünulfo
in garni Jtem tenetur in JK. marc. pro annona recepta a domino andrea
jn fr0svndj pro hiis inpingnorauit predium suum. in Finzsta. videlicet XII.
sol. terre. minus •V. denar terre. Jtem idem dominus tenetur pro annona
recepta in husaby arlandi pro dimidia lesta octo marc. super predium si-
militer in Finzsta. scilicet .II. sol. & •X. denar. terre.
Jtem botuidus in Seffium tenetur pro annona in valby tres Marc, pro
quibus inpingnorauit solidum terre in Seffium.
Jtem Matheus in Strümistum tenetur antiquum debitum pro annona
JIII. Marc, inpingnorauit solidum terre in Strymistum cum .V. den. terre.
Jtem Rangnualdus in pusetrum JIII. Marc. den. pro annona.
Hospitale Enicopense in duabus lestis finnone .X. modus minus valuit
tunc modius Enicopensis oram denariorum erit ergo summa illius XX«
Marc, ora minus.
*} Ar med en annao band sLrifvit & baksidao af föregäende bref.
Sv. Diplom. IL '4
— io6 —
Dominns Olauus Canonicus ecciesie nostre tenetur pro annona prioris
anni primum^ pro uidua ia hyrwa XII« oras. pro vicino vidue ibidem
marc. den.
Dominus Hemmingus Canonicus tenetur febrice XIL oras.^ pro vno
equo recepto ab Ecciesia.
Heredes nicolai obsa sunar tenentur pro debito quod idem nicolaus
contraxit in curia XXV. tun grossos cum dimidio quo valent in pecunia
nostra XX. oras denar. vel circa, vasa .IL argentea & cocklearia vende-
bantur in curia, pro LXX. tur. grossis & dominus Suno Grül tenetur in
.V. Marcis. Ghristina mater Joseph in XIL oris tenebatur que exposuerat
predium in stabby equiualens. Jgnoro si solnit nee ne.
Sersküdt: Ex parte fabrice tenemur Ecciesie Kalmari quinque marcas.
Guidam paruulo silicet stephani lapicide, in quatuor marc. Ecciesie dalby
in dimidia ora terre. valente tres Marc, denariorum.
io33* 1291 d. 21 Jan.
Nils af Gaodagra Bref om pantsättDing af sin fastigliet Rephem tili Örebro l^rka for si m^trl
silfvev tili betaloiog af sIa Herres^ Lagmao Knuts skuldeiv
A. 3. X. I.
Uniuersis christi fidelibus ad quorum noticiam presentes littere per-
uenerint .N. de gandagrum salutem in omniuni salualore Nouerint vniuersi
me .XXI. solidos terra in repem curia mea pro debitis domini mei .K. le-
giferi silicet .XXL marca puri argenti Ecciesie in 0raBbro inpignorasse infra
festum pasche sequentis anni persoluendis ahoquin eadem Ecclesia extunc
possideat terram perpetuo supradictani Iiac coudicione subacta quod pro
qualibet marca puri Ecclesia recipiet sofidum terre vel .Illlror marcas & .IL
oras denarioruni & si terra meä Jbidem ad ecclesiam deuoluatur heredes
predictj dominj mei tot solidos terre sicut ecclesia de me habuerit mihi^ re-
stituent in skyberghum Actum plurimis ,NobiIibus presentibus et consen-
cientibus Domino Thyrnero legifero wermaelandie domino M gregorij quon-
dam filio Domino Leonardo quorum presentibus apposita sunt sigilla etiam
VlIL discretis testibus Jstud secundum leges terre confirmantibus petro
styrberni filio haquinr de thygb0le Johanne de royrom Laurencio de byr-
com hnigingo de 0rabro Laurencio quondam Jnguari filio petro capellano
& magno dicto quast Anno ab incarnacione domini nt)stri ihesu . cliristi
M*GC*XGI\ Die sancte agnetis virgihis.
Sigillet N:o 1 boiafallet; de öfrlge 3 skadadt.
io34- laQi. d i5 Febr. Harg.
Irkedjeknen i LinkopiDg Sigtryggs testamente tili Linköpiogs Doinkyrka, tili alla kioster och
Hospitaler inom samraa stift, tili nigra prestmfin, slägtingar ock tjenare, dels pä bemmaii
och lägenhetcr; dels p& silfvei> penningar^ böcker^ klädespersedlar, in. m.
' A« 4*
Jh nomine domini amen. Anno inearnacionis eiusdem. Millesimo. Du*
centesimo. Nonagesimo primo*) Quintodecimo kalendas Marcij. Ego. sig-
tragus arehidyaconus lincopensis constitutus in hargh. sanus mente licet de-
bilis corpore« Testamentum meum condo & facio in hunc modum Jn pri-
mis lego domino meo lincopensi vnum yas argenteum deauratum & duos
libros videlicet legendam sanctorum 8c vnum librum qui vocatur summa
prouincialis, Jtem ecciesie lincopensi apud quam mihi sepulturam eligo. lego
curiäm meam arbogha sitam in wyst cum omnibus pertinenciis &c. det sam^
ma som under föregäende N:o i55 blifa)it upptagetj med Jöljande^ me-
stadels stafnings qlikheter: — stamsryd — dominum Magnum hetha sun — ar-
ehidyaconatus — Rogans & intime supph'cans — Samsona — predium quoddam
quod comparaui pro .XIL marchis in Fithya stadhum — pro redempcione crucis
— baltium — de pellibus Martherinis — capucio — Mythalby — - in eo-
dem volumine tali condicione — ebdomada -~ coram domino & ecciesia — «
Sigillen; ly 5, 8 bortfalloa, remsorna qvar; a^ 3, 4» ^» 7$ skadade.
io35. 1291. d. 3 Mars. Lund.
Ganiken Avbas^s Taoft&ns aovs bref om anslag tili ini^fittande af etl altai'e i Lunds Dein«
kjrka«
B X. 19X K:o 340.-
Jnstitudo altaris domini andree ThorkilU prope turrirh jn parte au--
strcdi cuius amäuersarium teweatur de vna taherna lundis sitcu
Jn nomine sancte & indiuidue trinitatis patris & filii & spiritus sancti Amen
Ego Andreas Thorkilu canonicus lundensis. Vniuersis in posterum ad per-
petuam rei memoriam Bone rei dare consilium. presentis vitö habere sub*
sidium & eterne vite exspectare cernitur premium Recedentibus autem ani-
mabus a laboribus huius vite et in solis operibus meritoriis que sequuntuf
eas requiescentibus salubriter consulatur si in hac vita vbi adhuc übet quod
noa licet piis desideriis & placitis deo oblacionibus sagaciter preuenitur
^') Af den omsländigheten att B. 3. 94» b. uteglömt beslämmelsen nonagesimo primo bar I8r*
aaledt detta breis upptagande under är I2i5, hvilket nu hSrmedelst geooih origiaalet rSttas.
^^ HO i-rf
stantibus Jtem duas oras terre inspangum» quam donacionem Ratam ha4(
beo & esse volo^ & presentibus ipsam conflrmo, Jtem arnwido fiUo fulconis
confero & Lego Decem solidos ia sigmunda0. cum medietate domorum ibi-
dem constructarum, Jtem Petro, Laurencio, Jacobo & andree. filiis Nicolai
de smarum. confero decera oras terre in asp0 & vnam Marcham terre in lang--
halm & swarm0. cum omnibus bonis mobilibus & immobilibus in predictis
predijs existentibus, Jtem in svetlingi tredecim oras terre. in az0 Tnam
oram terre, jn albrigz0. duodecim denarios terre, Jn va!l0 solidum terre
cum decem deharijs terre, in Rngasetrum solidum terre cum decem dena-
rijs terre. in gress0 vnam oram terre, Jn suj>erby dimidium solidum terre,
Jn nut0 vigintj denarios, Jtem in sigmunda0 decem solidos terre. cum me*
dietate domorum omnium ibidem constructarum, Jtem in risingi vnum soli-
dem cum diiobus denarijs terre, Jn gimmu. qqatuor solidos terre, Jn lyista-
dum vnum solidum terre, Jn seglingi Septem solidos cum dimidio, in 0stby
3uatuor solidos cum dimidio, in ann0 viginti denarios terre, Jn sal^eganum
imidium solidum terre jn vatnsestadum vnam oram terre, Jn l0tby dimi*
diam oram terre, Jn Lundby duos solidos terre in apastum vnum solidum
terre, in hadabyerhum dimidiam oram terre, volens & Rogans reuerendos
viros, dominos Nicolaum decanum & Gerardum nostre ecclesie vpsalensis
concanonicos, quos mee voluntatis exequtores constituo ut hanc meam vo-
luntatem in omnibus compleant & compleri faciant prout superius est ex-
{>ressum vt autem liqueat omnibus habe meam ordinacionem esse atque vo-
untatem presentem litteram seu testamentum sigillo meo. proprio vna cum
sigillis discretorum virorutn, dominorum silicet Andree prepositi Olaui archi-
dyacionj, Nicolai decanj & dominorum, Gerard j, Olauj, 0ari, Hemmingi
concanonicorum meorum signari feci in testimonium & Evidenciam plenio-
rem. Scriptum vpsalie.
Af Sigillen: i^ 5 — 8; andeliga^ stycLan qvar; a^ 3, 4 bortfallna^ remsorna qvar.
1087. i2gi d. 6 Apr. Kettilstorp.
Hblzita, Böses bustrus gäfvobref p4 KeUiIstorp och Sigvudstorp tili BisLopsbordet i SLara.
A, 3. ♦}
Jn nomine domini amen. Anno a natiuitate eiusdem M.*CC*.XC*.r.VIir*
jdus aprilis Ego Elena vxor b0sonis compos mentis & sana corpore soller-
*) Finnes äfven i B. 6. 27. med öfverskrift: Jtem de laelilslorp et Sigrudatorp ad mensain ept-
scopalera datis. - • ,
— ' III —-
»
ter considerans quod hora' mortb Dichil incercius et ea preneniri timendufti
sit Omnibus neglecto salabriter in aliquo anime preuidere dum sensus sani-
täte Tigeret menteque ,jioa turbata dolore corporis & coacta id cogitare
de quo dolet ordinacione voluntatis vitime in qua tranquille mentis exigir
tur vsus et ratio de bonis mihi a deo collatis ad honorem ipsius et in remis-^
sionem peccatorum meorum duxi sanctam ecclesiam suam aliquo pio opere
prottt facultas mea suppetit honorare quapropter curias meas Kyaetilsthorp
& sigruthaerthorp cum bonis omnibus mobilibus & immobilibus et ceteris
earundem pertinenciis intra sepes & extra do & lego Domino «B. scarensi
episeopo eiusque in ecclesia successoribus mere ac simpliciter libere & ir«
reuocabiliter perpetuo iure et nomine testamenti. Jn cuiqs testimonium te*
stes ad hoc specialiter Tocaui & rogaüi infrascriptos quos & sigiUa sua
rogaui apponere huic scipto. videlicet dominos Toluonem paetsers. sun &c Hka
N:o 1087 tili: Arnuidum de mun>slundum Datum] & actum Kysetilsthorp
tempore supradicto.
Et ego Ragnerius rector ecclesie jzfrsljzfso parochialis "sacerdos & con-
fessor ipsius helenae suprascriptis interfui et sicut vidi & audiui
iuratus fideliter hec conscripsi et in testem me] subseribo et sigiL*
lum meum appono.
Sigillen: 1^—6 bortfalloa^ remsorna qvar; 7 skadadL
io38. I29I. d 6 April. Kettilstorp.
Hbleha Böses bustra» bref rorande iorrättad skötniog pä Kettilstorp ocb Sigrudstoi^ tiir K«
akopen i SLara.
A.a. *)
Omnibus hoc scriptum intellecturis Elena bösonis vxor in domino salutem
Quoniam prothoplasti rubigine memorialis celiula sie suo eclipsatur oficio
quod rare vel breuiter seruat qoe percipit, et quia frequenter eciam piev vel
iuste et legaliter gesta subuertere nititur et sepe satis ad hoc insidias pa«
rat excogitafa malicia peruersorum. ad hec igitur sane consulere via« pre-
cludere. et occasiones multas perimere sapientum pericia scripture remedio
prouide adinuenit. Vnde huius scripti serie procuraui euidenter omnibus
elucere quod curias meas in kyaetrlstorp & sigruthaerthorp quas domino .B*
scarensi episeopo et eins in ecclesia successoribus iure & nomine testamenti
legaui sicut in littera super hoc confecta plene patet. ad maiorem firmita^
*] Fiooes äfven i B. 6. 26. med öfrerskrift: De Kattelstorp ef Sigriidatorp ia KoUacL
— IIA — ^
tem« flcotacionem legitima et approbata secundum patrie consuetudinem
scotaui videlicet manu mea cum manibus astancium haste apposita, ex coa*
•ensu dilecti mariti mei Bösonis & honesto milite domiae Toluone per nie
et ex parte mea verba quibus scotans vtitur proferente sicut rogatus fuit
per me & predictum maritum meum transferßndo in ipsum dominum sca-
tensem & successores eins ut tactum est possessionem« proprietatem. domi«
nium & omne lus quod mihi de dictis curiis et earum pertineneiis compe-
tebat Domino N« canonico scarensi ecclesie recipiente predictas scotacionem
& translacionem possessionem ac proprietatis vice et nomine memorati do
mini episcopi searensis premissis omnibus renunciaui puplice et expresse
omni iuri accioni & excepcioni atque omni auxilio legum et iuris canonici
uei ciuih's jta quod tarn heredibus meis quam mihi omnis facultas sublata
est predictam lagacionem vel premissorum aliquod, vUo vmquam tempore . . .
accione ahcuius reuocare. sepedicto vero domino scarensi et cuilibet eins man-
datum habenti potestatem concesseram me sublata de medio statim auctoris
täte propria & absque principis & iudicis cuiusiibet requisicione et absqiie
vlla iuris proprij lesione, dicta bona & curias intrandi occupandi possidendi
Tendendi obligandi & quocumque modo voluerit ac poterit. ordinandi. Jn
omnium autem premissorum testimonium testes vocaui & ad hoc specialitep
, rogaui infrascriptos quos & sigilla sua rogaui apponere huic scripto vide-
licet dominos. Tholuonem pseta^rs sun. Beronem canonicum Searensis ecclesie.
Asmundum rectorem ecclesie Sundraesbyaergh & prepositum qualine. Nico-
laum rectorem de Söne. Symeonem rectorem ecclesie Kythem. Thubbo-
nem sacerdotem. et dilectum maritum meum Bösonem. Juarum 0dgerth8er
sqn. Arnuidum de Munislundum. allonem & fröstanum vicinos meos in
Kyaßtilsthorp. Actum Kyaßtilsthorp. anno domini. M*'.CC*'.XC''J*.VI die
mensis aprilis.
Et ego Ragnerius rector ecclesie 0rl0so parochialis sacerdos & confes-
sor ipsius helene supradictis rogatus interfui et sicut vidi & audiui
juratus fideliter hec conscripsi et in bestem me subscribo et sigil-
lura meum appono.
Sifillea: i— 4» ^7 7 bortfallnei i^emsoroa qvar; af 5 ett stycke qvar.
ipSg. 1291. d. 7 Apr. Warnhem.
Caniken i Linkopiog Steva&s Cestameotariska anordoing om sin qvailSteoskap.
A. 4*
Jn nomine domini amen. Ego Stenaros canonicus lincopensis, licet
corpore <iefoilis mente tamen sanus^ testamentum meum de bonis que micbi
racio-
— ii3 —
racione laboris mei ex sigillo regio prouenerant, condo & ordino in hunc
modum. Jn primis lego Ecclesie lincopensi in qua eciam eligo sepulturam.
totum predium quod emi in villa que dicitnr lind, scilicet. pro centum Mar*
chis den. Jtem Monachis de warnem. ve&tes meas sollempnes. scilicet tuni-
cam. surcocium. &; sl0fain. & .VI. Marchas den. Jtem habeo aschaby in
claustro dominarum depositas .GG. Marchas den. de quibus lego ad tepram
sanctam pro redemcione crucis mee. .G. Marchas. denar. Jtem filio so-
roris mee, .XL. Marchas den. de pecuiiia. supradicta Jtem claustro do-
minarum aschaby .VI. Marchas. Jtem ffratribus Minoribus Lincopie
.III. Marchas de eadem pecünia. Relique .XL.I. Marche ordinen-
tur pro anima mea & exequijs per dominum Lincopensem. Jtem filia-
bus sororis mee lego predium quod emi prope ekby. pro .XX. Marchis.
den. & aliud predium quod emi ibidem pro .XVIII. Marchis cum dimidia.
Jtem habeo penes me .XL. Marchas den. que ordinentur ad hoc ut corpus
meum ad sepulturam deducatur humane, per aliquem quem illifötris domina
Regina swecie helwighis ad hoc duxerit o^rdinandum. Huiiis mee voluntatis
pro magna parte mecum conscius fuit dominus sigmundus boo sun. sed
hec omnia plene expressi viua voce coram ffratre Jarpulpho generali con-
fessore meo. ordinis ffratrum Minorum. cuius eciam sigillum vna cum sigillo
meo proprio presentibus est appensum. actum. Warnem« anno domini.
M'^.GC'.XG.l. sabbato proximo ante dominicam passionis. Jtem assigno eccle-
sie lincopensi duo vasa argentea que penes me habeo, pro vno calice fa-
ciendo. actum, vbi & quando. sicut supra.
' Sigilleo: if a ADdeliga^ sXadade«
1040. 1291. d. 9 April. Upsala.
Decan. i Upsala Nits bref rorande gifven fasta p& ett jordabyte med Lars Niison af Gistnusta.
A. 6. -2. a.
Omnibus preaentes litteras inspecturis Nicolaüs decan us ecclesie vpsa-
lensis, salutem in domino sempiternam. Gonstare volo per presentes me no-
mine ecclesie vpsalensis tamquam procuratorem & syndicum ipsius ecclesie^
Com laurencio Nicolai quondam filio de gismustum & vxore sua permuta-
cionem quandam fecisse prediorum habui enim a predicto laurencio & sua
vxore sex oras terre in seby. & quatuor solidos terre in vilingi, que quidem
predia me nomine ecclesie possidere ac manu teuere per presentes recpgnosco,
pro predictis predijs dicto laurencio & vxore sua restitui seu reassignauj\
decem oras terre cum vno solido terre in villa thigbili parochia vengium
Sv. UUpUm. IL iS
— 114 -
supef qua permutftciotie rite facta & legittime inter noa de utriinque con-
sensu. Jn pretorio fulclandie iuxta cimiterium aoaiom ecciesie teatea dedi-
mus jnuooauimus seu adhibuimiis fasta wlgariter appellatoa, Ne igitor all*
quis dictum laurencium vxorem suam sen heredes ipsorum snper predicta
permutacione vim uel calumpniam inposterum inferre seu quomodolibet eom
molestare presumat, & ut ipsam eciam permutacionem per coaaensnm no-
stri capituli factam seu ratificatam esse cunctis in posterum liqueat litteram
sibi presentem iieri feci & sigillo nostri capituli ac meo proprio communiri.
Actum apud vpsaliam feria secunda post primam dominicam paassioois aoBO
dominj. Millesimo. CG*. Nonagesimo primo.
EU stjck« är qyar af sigillel N»> i; Nh> a är bortfaliet
io4i. 1291. d. 9 Apn Fröshammar.
AmiHD Haealds sons testaraeDtariska anordniDg om sin qvari&tna egendom.
Jn nomine patris & filij & Spiritus sanctj amcN. Anno, domini «M'.CC*.
nonagesimo. primo. terciodeeimo kalendas maj. Ego anundos haralz sun licet
corpore debilis mente tarnen sanus senciens me in extremis laborare saluti
anime mee volens prouidere testamentum meum condo in hunc modum,
Monasterio de saba vbi juxsta parentes meos sepulturam eligo lego hec
bona Curiam meam in Weclum, et dimidiam Marcam terre in Wik, & cu-
riam meam aby cum niolandino ibidem, et curiam meam in cremplinghe,
cum bonis Omnibus raobilibus & immobilibus in predictis curiis contentis,
et molandina superiora in thorsharghe cum fundo ac agello ibidem, cum
molaribus nouis eadem emtis et expensis restauracioni necessariis eorundem,
De predictis autem bonis volo quod fiat vna solemnis pitancia singulis an*
nis cqnuentui ibidem residuum autem fructuum eiusdem vsibus eo abun-
daneioribus perpetuo deseruiat, nulla facultate predictis monachis relicta,
bona prenominata ab hac ordinacione aliquo alienacionis genere distraendi,
Ac dextrarium meum cum totali armatura mea, Jnsuper cappellam meam
cum singulis ornamentis, videlicet cum pallis, calice deaurato, casula, cappa,
antependio, de balddechino, Dalmatica, subtile, de purpura dupla^ ad vnum
altare ibidem in honore beati iohannis ewangeliste erigendum, in quo srolö
tres missa singulis septimanis^ vnam pro defunctis, aliam de sancto io-
banne ewangelista, terciam de domina, in perpetuum celebrari Jtera ad
fundandam vnam canoniam in ecciesia strengenensi sibi cdnfero curiam
meam ramshamar, cum duabus sollidatis terre in vicina willa viby, ac cu-
riam meam 0dystde, cum singulis bonis ad eas pertinentibus mobilibus &
kamobilibiis, $i mre pnasentacionjs ac vice retento domjiiuiii oJauum recto-
lem ecoleiue thumboherradb fidelissimum ao dilectisumum cappellanum meum
JMtitiiefie iafra octauam jbeatorum apostoloravi petri & pauli dominus atren-
genensia *dignum duxertt in aadem, &io autem jsolam curiam in raoishamar
|»ediote eeclesie confero, Curia 9idyitad ad aredes meos dßuoluta, Jtem ve-
jierabiyii paftri domino aoundo dei gracia strengeneoai epiacopo Jego vas
meiun ai^efiteum deauratum cum pede et cooperculam eiusdem, ßt pale-
fredem meum meliorem, Jta tarnen quod me reddat quietatum super decimis
acclesie strangeoensi quas in westerrek mutuo recepi, Jtem pro redeiopciooe
erucis assumte pro viginti quatuor marchis exaniioati argenti curiam meam
hasroaem obbUgo, infra duorum annorum spacium persoluende, relieum pre-
CMim eiu8dem curie cum curia mea skyldaeby cum attinencia sua videjicet thor-
munzstse bolstad, ae curia mea maeldrungae ordino pro quadraginta marcbis vsua-
lismonete geraddo boghulth ciui lybicensi, ac debitis quibuscumque^ preter
debita ciuium arosiensium ac pro legatis piis locis soluendis infrascriptiS)
£ccJesie arosiensi lego tres marchas argenti. ac dimidiam horam terre in
mydiyngaeby ad prebendam doraini haquini canonici ibidem, fratribus pre-
dicatoribus ibidem tres marcas argenti. fratribus de argbughse tres marchas
argenti, ac vnam lagenam butiri, duos thynones siliginis^ vnum tentorium,
ynanc nauem, Monasterio foth0 tres marchas argenti, fratribus stcengenensi-
hos tres marehas argenti, Fratribus minoribus de stukholmh tres marchas
argeoti, Domuj sancte clare tres marchas argenti, Deinde cuilibet domuj
religiosorum in regno swecie constitute vnam marcham argenti, jn supra-
dictis tribus marchis vsualis monete compotatis pro vna marcba argenti,
Jtem cuilibet eoclesie in qua mans^nem habeo vnam sollidatam terre, et~
eurato eiusdem vnam vtraccam, Jtem skuloni eiuj arosiensi a^signo curiam
meam in raby cum predio in cumblum pro debito suo jta quod recipiat
quamlibet sollidatam pro quatuor marchis denariorum, sin autem jcuria ad
eredes meos redeat et ipsi debitum persoluant, Jtem curiam meam byrgh^
assigBO ceteris mercatoribus arosie pro debitis eorundem, si infra annum
noQ fuerint persoluta^ Jtem predijecte vxori mee ingeborghi pro cambio
curiarum suarum nseuistae, skyddaeby fyellastatha, assignaui fr0shamar cum
attinenciis locana^s, et molandino, cum predio sudrae aedraenses, ambas curias
in asby, Curiam in danar0, cum singulis attinenciis earundem, Jnsuper cu>^
riam borustae pro tercia sibi debita de prediis per me emtis, Expnnsas que
sunt in sudseby, et fr0shamar, ordino ad exsequias tricesimi mihi faeiendas,
Expensas vero in ryd0 ad solemniores exsequias meas cum primo oportu-
nitas affuerit preparandas, Predictas autem curias et expensas in eis con-
teatas dictis solemnitatibus ad aptandas, donec consumate fuerint predilecte
vxorii mee i^imini committo dispensandas, cum cooadintorio dilectorum
^
— ii6 —
filiörurn meorum domini laurencij bobyrgh, et domini rjzfricij byrgis sun.
Jnsuper famulo meo petro skyelghas racione cambii assigno curiam meam
hemysbyrghum cum singulis ibidem contentis, ac pratum in lydaebolstat pro
curia sua malbyrghae prius sibi pro seruicio suo collata, quam curiam cuiu
predio in vtnaes assigno ad soluendum illis quibus pro prediis teneor mu*
tuatis, Jtem siggoni 0stani filio confero ob seruicium suum laudabile tres
horas terre in skynaendaeakyr, et vnam horam terre in aspo, Jtem domino
olauo cappellano meo. si alias sibi non fuerit prouisum lego viginti marchas
den. et ambulatorem quem de ipso emi, Jtem tiolmgero nepoti meo gla-
dium meum, et equum quem de swnone talgby recepi Jtem byrgero rüz
ynam falleram et vnum eqvum griseum qui est in curia ryd0, Jtem suno-
ni plattan opidum in quo habitat, et in salastum duos sollidos terre, cum
dimidio solido in Wadby. Jtem clementi duos solidos terre, vbi domino
laurencio bobyrgh visum fuerit, Jtem holmmae ciui sictoniensi supra debi-
tum anticum quod sibi teneor pro interesse diutine caren/cie confero tres
marchas den. et dimidiam lestam annone, Jtem frr0byrno de viby vnum
equum valentem decem marchas den, Jtem domino petro sacerdoti meo,
Olauo cellerario, Erico coquo, laurencio coquo, Cristiarno, eluaro, Joseph. Wlfoni
drifaerae, caemppse, cuilibet eorum vnum equum, Jtem quinque thynones fa-
rine distribuendos pauperibus rusticis in parochia saeterboherdhe Et, alios
quinque distribuendos in parochia waestaermo, Jtem quidquid de campoiux-
sta asby occupaui restituo ad vsus cummones circumiacenciuni villarum quem-
admodum habebatur quando in asby rustici ^habitabant, ffructibus tarnen
nunp exstantibus ad vsus eredum meorum colligendis, Premissorum autem
exsecutores instito svi gracia venerabilem patrem Dominum anundum epi*
scopum strengenensem, ac dilectum filium Dominum laurencium bobyrgh.
Dans eis plenam et liberam facuitatem de predictis omnibus disponendi ad
predictorum equidem euidenciam presentes scribi feci, et sigillo meo, et dilecte
vxoris mee ac illorum qui hüs interfuerunt sigillis videlicet domini lauren-
eii bobyrgh. Domini haquini canonici arosiensis gardiani domuä argburgen-
sis, ac domini olaui capeüani mei, feci communiri. actum Fr0shamar. anno et
die supradictis.
Sigillen i-^jy nSigoi sLadade, fionas del& & i^öda^ deU groaa Iridori
1043. 1291 d. a 4 Apr. Fröshammar.
Ikoebobg, Anuod Haralds som Enkas testamente och gäfva af en gärd tiil Saba Kloster.
A. 3. h. ».
In nomine patris et filii et spirittts sanetj ameN. Ego Jngyborgis con-
dam rißlicta domini anundi haralzi sun^ Gonsiderans humane coodicionis fip^
— 1,7 —
gilitatem et vitam Tniuscuiusqiie repente tendere ad occasum, nee non et
rara ac tepida ab heredibus quasi omnium fieri suffragia post decessum*,
Valens igitur viam eligere tuciorem et anime mee saluti Yt teneor . salubri-
ter preuidere, sana & incolumis dei eooperante gracia ad presens huius-
modi statuo testamentum, mooasterio de saba Gonfero mansionem in bora-
stnm eum omnibus attineneiis suis raobilibus & immobilibus, Jsta tarnen
condicione quod vita mea durante Hat conuentui vna sölempnis pitancia
septimana proxima post festum beati olaui, annuatim, & celebrentur pro
domino meo et parentibus eius et mei& solemniter m^se defunetorum, Cum
me vero ex hoc seculo contigerit euocari, volo quod an'niuersarius meus
annuatim die debito celebretur, quam eciam curiaro nullus audeat distraere
quoquo modo, sed necessitatibus conuentus deseruiat in eternum, ad cuius
rei euldenciam sigillis dilectorum generorum meorum. videlicet domini lau*
rencij bobyrgh. et domini r^ricij byrgis sun. vna cum meo presenti paginä
est signata. actum fr0sliamar^ anno, domini. M*.CG^ nonogesimo. primo. oc-
tauo kalendas maij.
Sigillen: N:o i pä rod, 2 p& gi-on silkessnodd, bortfalloe; Af ^, andeligt, ett stycke
qvar p& röd silkessuodd.
1043. 1291 d. a5 April
AimBEAS Blnu testameDtariska förordnande om sin qvarUtna egendonr.
Sn nomine patris & filii & spiritus sancti. amen. Ego Andreas, dictu»
Bat. sanus mente et corpore, de bonis mihi a deo collatis in remissionem
peccatorum meorum. testamentum meum ordino jn hunc modum. Fratribus
predicatoribus in strengines apud quos eligo sepulturam, lego dimidiam Marcam
terre. in Bancastum. redimendam ab heredibus meis pro XX:ti IIILor marcis
denariorum, in termino eis ab eisdem fratribus assignato. Jtem ecciesie cathedra-
li ibidem, do VI marcas den. Jtem monasterio in foth0 do vnam, Marcam,
den. Jtem fratribus in cskiltunum, III, marcas den. Jtem fratribus in Eni-
kopia. .1. Marcaro, den. Jtem fratribus in stocholm .1. marcam den. Jtem
ecciesie in thorunge confero ad ornatum, duos solidos terre. videlicet vnuni
80I. & .V. den. in essetum in kirn um. &. X den. in thaxungi in fincarlaby.
Jtem sacerdoti ibidem ; do Illlror * soL terre ad mensam suam tribus den.
minus in wiby, vt mei memoria ab eo & suis successoribus in oracionibus-
habeatuR Jtem ecciesie in hosaby do tr^s fisellones in pratis domini episco-
pi & quartum in skiaellestum« Jtem omnibus seruis & anciUis meis confero
libertatenL Jtem pro cruce mea redimenda pro XU marcis puri assigno
— II« —
cttrias laeas hvergeet & sad^. Jn cukut facti Testimonium :«igiiium roeom
ouiii istis aUis duxi presentibus ftppoaendum. Actum anno domini «M*.CC*.
XC^J** in. die Marei ewangeliste.
Sigillct faortfiiilety rtmmu qw.
io44- '29I* d, 23 — 28. Apr. Upsala.
Utvalde irke^Biskopen i Upsala Johans stadflstelse p4 den tövut (jfr. N:o 699.) gjorda anord-
ningen 001 aostaget fi»r Sveoska Studeraoile i BarU, samt ytterligare IS^rordnaode af en
uppbördsmaoy m* bi»
A. 7. I. HO.
Omnibus präsentes litteras inspecturis Frater ioHAKMES miseracione di^
uina vpsaliensis ecciesie Electus, Salutem in domino sempitemam, Cum fe-
licis recordacionis dominus Jacobus vpsaliensis arciiiepiscopus pfedecessor
noster cum consensu sui capituli ad honorem dej & comraunem vtilitatem
-& multiplicacionem ministrorum domus dej de canonicalibus decimis de Ly-
hundari & s0hundari prouenientibus ordinasset & fecisset in subsidium &
sustentacionem pauperum scolarium de dyocesi vpsalensi parisiis studenci-
um, quandam prebendam, diligencioris postmodum consideracionis intuitu
attendens, predietas decimas suis, suorumque successorum vtilitatibus &
commodis, vtpote vicinas mari magis competere, retentis cum consensu sui
capituli pro se suisque successoribus predictis decimis, Loco illarum decimas
episcopales de gestrikaland & Tierp ad usus predictorum pauperum scola-
rium permutacionis titulo perpetuis temporibus assignauit^ Nos autem or-
dinacionem & permutacionem rite racionabiliter & vtiliter ab eo factas,
ratas & firmas, habere & permanere volentes, easdem de nostri consensu
capituli innouamus & innouando presentibus conßrmamus, Nos insuper
attendentes qubd predictis scolaribus de dictis decimis minor debito pro-
uenire possit vtilitas. nisi perpetuus prouisor instituatur ad eas colligendas
diligenter, & commutandas solerter, & fideliter parisiis transmittendas, cum
consilio nostri Capituli sepedicti prouisorem predictum ad hoc ordinani-
mus & fecimus, cui pro prebenda & sustentacione & ei in hoc negocio
succedentibus, decimas canonicales de semingia hundari prouenientes, cum
consensu nostri sepedictj capituli perpetuo integraliter assignamus, qui &
doctor studencium nunccupetur, Quicunqu.e autem in predictum doctorem,
per rectorem ipsorum assumptus fuerit, si in sacris ordiaibus non sit, se
in ordinem sacrum infra dimidium annum^ & in presbiterum infi*a trienni*
um a tempore collate sibi predicte prebende, computandum faciat promo^
ueri, Matutinis, maiori misse & vesperis in choro in ecciesia nostra cathe*
— iig —
drall dominiöis & festiois diebus intersit^ Jostraedoni quoque flcolarnm
quibus Magister Andreas, eeelesie nostre prepoaitus aliquales pro sustenta*
cione redditus assignauerat diligenter & gratis intendet, & in euria pre-
dictorum scolarium per predictum magistrum .A* collata & aeaignata ei»-
dem residenciam faciat, & ad dispensacionem expensarum & reddituam eo*
mm ipsum procuratorem & prouisorem instituimus, & institutum sab tide*
litatis iuramento obligatum esse volumus, ad hec fideiiter faciendam. Ordi-
namus insuper ut pauperes & omnes dborum frequentantes & manentes in
dooiibus canonkorum qui ab eo instrui voluerint gratis docere similiter
teneatur^ si vero dictus prouisor institutus a rectore & quieumque pro
tempore instituendus in premissis seu in aliquo premisaorum negligens ftic-
rit & per predictum rectorem legitime monitus se non correxerit uel emen*
daaerit, beneficioseu prebenda predicta sentencialiter priaetur per ipsum &
Gonferatur alteri qui omnia & singula premissa voluerit potuerit, promis*
serit fideiiter adinplere. Vt autem hec nostra ordinacio constare valeat tarn
posteris quam modernis ipsam nostro & nostri capituli sigillis facimns
eommuniri. Datum Tpsalie Anno domin j. Millesimo. GG^. Nonagesimo primo,
Jnfra octavas pasce.
Hiraf fioiras aroe Exemplar: Under det ena a:ne sonderbrutna sigili; frlo det andra sigilleo
boirtfailocy och blott en reraaa qvar.
P& baksidan: Jobannis electi de scolaribus studentibu3 parisiis & doctoribus.
E a. lao, lai bar tili ofverskrift: De provinciis studencium parisiis coofirmatis per fratreiu
JohaDoem Arcbiepiscopum.
1045. 1291 d. 28 — 28 Api\
Utralde Ärke-«Biikopeii Joaiirs i Upsala sladfiistelse p& Biskopstionden af Gestrikland och Tierp
lill det af Oonprosten Andreas för Studeraode frin UpsaJa stift inHlttade communitet i
Paris; lernte serskildta stadgar rörande dessa Sluderandes seder och föVbÄilande, rättigfae-
ter ocb skyldigbeter.
A. 7. 1. tB.
Omnibus presentes litteras inspecturis, frater Johannes miseracione di-
tfina Electus Tpsalensis eeelesie, Totumque Capitulum eiusdem eeelesie, Sa-
Intern in domino sempiternam. Quotiiam Parisiense Studium, uelud fertilita-
tis ager, fructus uberes proferens, in quo grana scieneie colliguntur, pro-
docft viros virtutum uarietate fecundos, quorum graciosa feeunditas, in alios
alfluenter efFunditur, paruos magnificans, rüdes erudiens, inscios instruens,
& roultos effieaens virtuosos, hec diligenti consideracione aduertens, renera-
Wlis vir Magister. Andreas, Eeelesie nostre prepositus, scolaribus de nostra
rpsalensi dyocesi, in predicto studio, acquisicioni bonitatis discipline & seien-
de, intendere cupientibus, de bonis sibi a deo collatis, domum quandam in
TÜla parisiensi^ in vico serpentum, suam^ diuine pietatis ac ecclesiastice vti-
lao
litatis intaitu, contulit perpetuo possidendam. Jn qua domo de nostra dyo«
oesi, nunc & in posterum degentibus, decimas eqiscopales, de Gestrikaland
& Tiarp assignauimus, sub forma que in Instrumente super hoc ^pecialiter
confecto continetur expresse. Vt autem scolares' inibi conmorantes, uel in
posterum moraturi, ordinacius, quiecius & commodius ualeant commanere,
deliberaciotie prouida cum Capitulo nostro prehabita, infra notata^ uel sub-
scripta statuta fecimus & ordinauimus^ a predictis scolaribus, & eorum
sociis semper inuiolabiliter obseruanda. Jn primis quilibet intraturus de«
raum predictam proraittat per iuramentum prestita fide in manibus procu^
ratoris sen procuratorum, presente principali & sociis domus, quod statuta
ad informacionem seu instructionem predicte societatis, per nos facta, fide«
liter obseruabit, ipsa ex contemptu seu deliberata malicia, nuUatenus trans-
gressurus. Jtem quod rectori predictorum paruulorum, resident! apud vpsa-
liam, cüi cura ipsorum principalior atque regimen per capitulum est com-
missum. necnon proeuratori seu procuratoribus ipsorum parisiis existentiuro,
reuerenciam & obedienciam quantum ad statutorum obseruanciam exhibebit.
Jtcm quod eandem domum exibit & societatem sine contradictione & reclama-
cione- aliqua quandocumque a procuratore domus, ut exeat monitus fuerit
Jtem quod racione remocionis predicte dampnum dicte domus, seu alicuius
uel aliquorum manentium ibidem, neque per se neque per alium procura-
bit. Jtem quod non procurabit per preces aliquas metum uel displicenciam
inducentes, se iterato recipi in domo eadem« sed procuratoris graciam hu-
militer per omnia super hiis expectabit. Jtem promittat per iuramentum
ut supra, quod stabit iudicio seu iuridicioni rectoris puerorum ipsius do-
mus, super omnibus delictis, &' quibuslibet commissis que ipsum commoran-
tem in predicta societate committere seu delinquere contingat, ad quem*
cumque eciam statnm ipsum fortuna deduxerit. Jtem promittat ut supra,
quod oEfficium procuratoris, si a rectore, & principalatus, si a procuratore
iniunctum aut impositum sibi fuerit, recipiat & peragat sine omni contra-
dictione. & quod promouebit utilitatem dicte societatis necnon & paruulo-
rum pauperum simul commorantium vpsalie ad quemcumque statum ipsum
deuenire contingat. Jtem quilibet intraturus domum predictam promittat
bona fide quod omni die horas dicat de beata virgine. ita tamen quod fer
rialibus diebus priuatim per se uel cum socio, diebus uero festiuis, simul
omnes dicant in communi. & adeo tempestiue, quod postea irepoterunt ad
sermonem, ad quem audiendum ipsos obbgato» esse uolumus per suam pro?
missionem, nisi de licencia principali hec aliquaodo omittant Accedentes ad
mensam, benedictionem premittant & in diebus festiuis lectionem babeant
& ^amdiu coxamedunt submisse loquaptur. £omestione, facta gracias dicant.
Post
Pmt coisipletoriitin autem, a. Salue Regina dicatar in sabbatis & in vi-
gfliis 8af)ctorüm sen festiuitatibus aliis', ab omnibus sjmul cum nota. Ja
ferialibi» uero diebus legendo dicantur cum collecta. Concede nos famulos.
k subiungatur Psalmus continue, ad te leuaui cum Collectis. Pretende dor
«line .fidelibuft tuis. Dens a quo sacra desideria. OiQnipotens tempiternc
deus qui niuomm dominaris. Stern P. De profundis cum coUectrs. Deos
tfenie largitoi?« Misere . • . animabus benefactc^um nostrorum. & fidelium deus.
Jtemstatttimua&ordinamus quod nullus in Camera uelalibi seorsum comedat, nisi
intirmus fuerit uel ita pauper x[uod expensas communes facere nequit, &
tanc de licencia principalis domus seorsum cQmedere poterit/ Nulius locum
sibi in domo assignatum per procuratorem mutet absqüe sui licencia. Gon<-
trarium faciens ad primum monitus redest. Transgressor huius statuti, qua«
tuor denarios parisienses comunitati persoluat. Jtem statuimus, ut . nuilus
iauitacionem comestionis, sen potacionis in cameris faciat. sed nequeabextra
nenientibus recipere liceat, peregrinos nullus inducat sine licencia procura-
ratoris« Contrarium faciens, in quatuor den. puniatur. Jtem statuimus ut in
domo omnes latinum loquantur nisi forsan apud seruientem uel aduenien-
tem aliunde, opus sit alicui alio idyomate vti. Hec omittens, si tercio per
principalem monitus non destiterit, qüalibet uice soluat obolum communi*
t^ti. Jn tabula compotum septimanatim non audiant sed prepositus^ qui
redditurus est compotunf cum prepositis precedentis & subsequentis septi-
mane, seorsum ipsum faciat, & factum sociis referat. Jtem statuimus ut
nullus in domo clamosas locuciones exerceat, aut strepitum faciat vnde
socii pos^int impediri. Nullus in feriaiibus diebus in domo uel gerdino can-
tet Nullus scacorum, taxillorum, uel aliquo alio genere ludorum quolibet
tempore in domo uel gerdino uacäre presumat. Nullus canes uel aues ha-»
beat Contrarium faciens in denario puniatur. & si desistere noiuerit,v gra-
oius puniatur ad arbitrium procuratoris. Jtem statuimus ut nullus uerbä
obprobrosa, contumeliosa, seu contenciosa, in domo uel extra socio suo
dicat contrarium faciens, & coram principali conuictus soluat duos .solidos
oomraunitati & bumaliacionem faciat seu emendam iniuriam passo, ad arbi-
trium procuratoris & si sepius deliquerit & emendere se noluerit, a socie-
tate expellatur. Jtem statuimus, ut nullus in socium manus iniciat fiiolentas.
Si quis hec fecerit, domum teneatur statim exire^ nee redeat antequam ab«-
solutus fuerit & leso secudum arbitrium procuratoris, in presencia sociorum
domus condigne satisfecerit, & insuper si redierit, öommunitati persoluat tres
solidos parisienses. Jtem statuimus quod si quisquara domum in aliquo
dampnificauerit, teneatur ad restitucionem daippni ad arbitrium ri^toris uel
principalis^ & c^mmuditati pro offensa JC. solidos parisienses persoluat,
i6
— lai —
Jtem statuimus ut rnillus extra domum post ignitegiom seu coverfy, exeat
siue extra maneat sine cauaa racionabili. ucl licencia special! principalis.
Transgressor in denario parisiensi, singulis uicibus puniator. Jtem statuimus
ut quilibet res communitatis seu bona tamquain reseruet, & si quis illa
male tractari uiderit, hec teneatur statim procuratori domus intimare» JteHi
statuimus quod nullus debitum contrahere audeat ultra quatuor solidos pa-
risienses, nisi petita licencia procuratoris & optenta. Transgressor huius
a consorcio exciudatur, donec satisfecerit ad arbitrium procuratoris. Jtem
statuimus, ut si quem sociorum predictorum infirmari contigerit, statuatur
aliquis per principalem de Societate singulis diebus, qui infirmi curam sol«
licitam gerat Cum autem aliquiis morti appropinquauerit, ömnes socij qui*
buscumque aliis negociis postpositis, laborantis transitum^ domino deuote
commendent, super mortuum vero omnesuigilent^ &psalteriumlegant^ et studiose
defuncti curam gerant, donec corpus ecclesiastice traditum fuerit sepulture.
Jtem statuimus & ordinamus, quod qui in domo predicte societatis consti-
tuitur principalis, promittat in manus procuratoris cum iuramento quod
curam & soUicitudinem personarum & rerum diligentem gerat atque habeat,
libros & res communitatis non distrahat, nee distrahi permittat seu extra
domum concedi absque licencia procuratoris. Defectus & insolencias delin-
quenciui6, cum opus fuerit, procuratori referat, Capitulum semel teneat in sin-
gulis septimanis, & deiinquentes in premissis seciindum prenotatas penas puniat,
atque moniciones faciat quas pro utilitate & honestate communitatis, noue-»
rit expedire. Procurator uero quater in anno capitulum cum ipsis teneat,
sepius si sibi uisum fuerit expedire. Jtem statuimus ut cum capitulum te«
netur a procuratore seu principali, nuIIus ibi loquatur, nisi qui acusat &
qui acusatur^ nisi de licencia presidentis. nee quis alium accuset cau$a vin-
dicte, sed solum causa correctionis. Transgressor singulis uiqibus in obolo
puniatur. Jtem statuimus ut vltra duodecim personas, non assqmantur ali-
qui ad societatem predictam, nisi de speciali mandato rectoris ipsorum. Ve-
rum quia equum & racioni consentaneum esse dinoscitur, ut quilibet re*
cep^i beneficij memor existat, ideo uolumus singulos societatis predicte obli*
gari per snam promissionem quam faciant; domum intrando. ut cum domi-
nus ipsos ad ^'fortune" pingu Joris, statum fecerit deuenire, quilibet eorum
eum beneficium ecciesiasticum fuerit assecutus, predieti. ßocietati subsidia
caritatis rependat, sub tali modo & forma vt qui vna cum hostpicio, lignis,
potagio, lectisterniis, & utensilibus domus, ultra duodecim denariorum sub-
uencionem septimanatim receperat,. a prebenda dictis studentibuä a^signatai
ad totidem annos, quot predictum subsidium in domo pcediel^ ;habuerat;)
quintam decimam partem adepti beneficij ecclesiastici, primts, aiinis in subr;
sidium predicte communitatis persoluat. Qui uero. duodecim tantum dena-
— ia3 —
rioruni« subsidium reoeperat, tricesitnam partem redditaum suorum modo
predicfio solvere teneatur; Jlli uero studeates, qui tantum cameram, ligna,
po^agium, lectisternia, habuerant ia domo predicta, assequti beneficiam e'c-
desiasticuro, dictam communitatem respiciant secuadüm arbitrium discrecionis,
ipsis a deo collate Subsidium uero supradictum, mittatnr vpsaliam rectori
predictornm puerorum/qui illud ad usus ipsorum conuertet atque dispen-
sabiL Supradicta statuta semel in singulis septimanis coram sociis in com-
mnni legantur, ne quisquam propter ignoranciam uel obliuidnem ab eorum
obseruancia se excusare possit. Jn cuius rei testimonium sigilla nostra pre-
^iitibus sunt appensa. Actum anno doraini. M*.GG*. nonagesimo Primo. in-
fra octav. pasche.
Sigillen: N:o i mest bortfallet^ remsao qvar; af N:o a fiones ett stycke.
1046. 1291 d. 6 Maj. Westeräs.
HoLMGBB Ulfs sovs bi*ef rörnsde försäljniDg af en wret vid Westeräs.
A. 6. a. X.
Omnibus presentes litteras uisuris uel audituris, Holmgerüs vlph sün,
Salutem in domino sempiternam Propter varietatem successionis humane quan-
tumcumque rite gesta, calumpnie sepius subiacerent, nisi autenticarum litte-
rarum. testimonio firmarentur, & idcirco contra obliuionis nubilum, Jn hiis
precipue, que stabilitatis robor habitura sunt, Hoc remedium humana indu-
stria adinuenit. Jnnotescat igitur tarn presentibus quam tuturis • . • iuxta
Westraarus agrum vnuni. separatum ab aliis qui wlgariter dicitur wretir
ad ine iure hereditario deuolutum Sunonis mercatoris heredibus, prout
inter nos conuenit pro iusto precio uendidisse Super hoc facto, ne iraposte-
rum aliquam conJtingat calumpniam suboriri, Jn presenti littera sigillo meo,
vna cum sigillis aunncxxXi mei Domini Anundi, nee non & ciuitatis arusien-
sis sigillata, fidedignorum adliibita sunt testimonia ^f^^scriptorum. videlicet«
Martini langabenh, Ans^almi, kanuti aurifabrj, henrici crusae, Arnoldi Johan-
nis carpentarii, Harocii siuichini. Jacobi balteatoris. Tythemanni leethorÄ arnoldi
sartoris. Johannis chilboe, & aliorum plurium ciuium in ciuitate memorata
Datum arusie. Anno domini M*.CC*, nonagesimo primo. Jn die beati Jo-
hannis ante portam latinam.
Sigillet N:o I finnes; N:o ij 3 bortfallne.
1047. 1291 d. 16 Maj. Tveta.
Meoihthobs i Tweta testamente och aDordoing om sin qvarlätoa egcndoia.
A. 4. b. I.
' Jn nomine patris & filii & spiritus sancti Amen. Ego Meghinthor in
rwetum memor humane fragilitatis, & quod terminus mortis omnibus sit
— ia4 —
incertus, sanus tarnen & incolomis testämentuin meom de bonis miohi a
deo concessis in meorum remissioiieiii peccatorum ccmdo & ordino in himc
iBodum. Ecciesie vpsalensi do anum soliduin terre in loaskialf in parochia
belingh. Fratribus predicatoribus sictonenie si in hac nia extra regnum
sie mori oontigerit tres solidos terre in endistum in parochia dalby. Ecciesie
nes duos solidos terrei ibidem. Eeclesie dalby diodidium soL terre 'ibidem,
Preterea dilecte vxori mee hulmfridi. ynam marcam terre Patrimonium .memn
in rwetum. Jtem do sibi de curia quam dedit michi frater karolns, frater
patris mei medietatera omnium terrarum & omnium mobilium ibidem. Te«
stes istius ordinacionis mee presentes fuerunt dominus petrus rsacerdos de
nes. Dilecta vxor mea hulmfridis. Mater sua cecilia. Gener mens vif. Frater
karolus & frater bo de siktunia. peto insuper hurailiter ad maiorem huius
facti euidenciam sigilla venerabilium dominorum, videlicet domini mei .J.
dei gracia vpsalensis electi ac capituli, Domini magni Jonsun, Domini be-
nedicti bosun &-conuentus fratrum predjcatorum siktonie presentibus fir-
miter appoiii. Datum rwetum anno domini M'CC* Nonagesimo primo XVII
kal. Junii.
Sigillen: N:o i Andeligi, mycket skadadt; a^ 3, 4 bortfallne; remsorna qvar«
1048. 1291 d. 16 Ma| Tweta.
GiciLiA RiGifWALDS DOTTBHS testameotariska förördnande om sin eAerlemnade egcDdoiii.
A. 4- b. a.
, Jn nomine patris & filii & Spiritus sancti Amen. Ego Gequa ragnwalds
D0T.£R de hoa memor humane fragilitatis & quod terminus mortis omnibus
sit incertus, sana tarnen & incolumis testamentum meum de bonis michi a
deo concessis in meoram remissionem peccatorum ordino in hunc modum.
Ecciesie vpsalensi do vnam marcam den. Fratribus predicatoribus sik-
tonie apud quos eligo sepuituram sex marcas den. Fratribus minori-
bus vpsalie ynam marcam den. sororibus sancte clare in stocholm vnam
marcam den. Ecciesie funbobered duas marcas den. Ecciesie othinshargh
duas marcas den. Hospitali infirmorum enikopie dimidiam marcam den. Jtem
ecciesie nerthetuniim duas marcas den. volo autem ut deuarii soperius in
testamento meo assignati ante annnm & diem post obitum meüm a meis here»
dibus modis omnibus persoluantnr« Sin autem ante annum predictos dena-
rios heredes mei non soluerint assigno in vikaby qitinque solidos terre pro
testamento meo soluendo^ distrahendos. Testes huius ordinacionis mee pre-
sentes. fuerunt fratres predicatores de siktonia,^ frater bo, & frater karo-
lus. dilectus- gener mens meghinthor & dilecta filia hulmfridis ac sacerdos
dominus petrus de nes. Jnsuper petd sigilla veAetabili^ patris dommi J^r^
hannis dei gracia electi vpdalensis 3c capituli ibid^äm^ ao fratrum predicato*
mm sictunie presentibus appooi. Datum rwetum anno domini M*CC*^ No^
jiagesimo primo Decinio s^ptimo kal. Junij^
Sigillenx. Nu> i Andeligl; a, 3 b€>rlfiillBe; remcorna qrar«^
io49- 1291. d. 19 Maj. Sigtuna,
Hagaus Joravs sons testaroente af fastighet Uli Skoklostter för tt|yi*ättande af ^ en vicaria der«»
Stades.
^» S. b. Ir
Omnibus presentes litteras inspectnris. Magnus Joanssun^ salutem in
domino« Gnm inter ea que antmabus defanctorum ' subiieniunt, potissimum
sit immolacio liostie solutaris corporis & sanguinis domini nostri ihesu christi^
Jdcirco, saluti anime mee, ac meoruni, prouidere desiderans^ in monasterjo
sanctimonialium in scho, in quo corporis mei sepulturam eligo, vicariam
perpetuam constituo, de .(^luriis nieis, fr0saker & fullabro cum molendino
ibidem « & insula Lis0, necnon predio meo in faldanes, sieut ipsa possideo,
Tolens^ vt prouisio dictorum bonorum apud predictum monasterium sancti*
monialium perroaneat, & racione fructuum prouenientium de dictis bonis
monasterium^ ipsum vicarium in predictam vicariam per dominum vpsalen«- s
sem institutum teneatur pascere decenter sicue et alios presbiteros mona-^
sterio sseruientes, & pro uestitu amministrare eidem pecuniam annis singu-
lis secaodum taxacionem & mandatum eiusdem Domini vpsalensis/ Ceterum^
ipsum vicarium ad dicendum quatuor missas, primam videliceft de beata
virgine, secuadam pro defunctis, terciam & Qoartam prout eum sua deuo**
cio direxerit, vigilias nouem leccionem semel, bis, Septem psaimos cum»
letania septimanis singulis obligo, noiens eum per ipsum monasterium ada-
liquid arapIiHi astringiv nisi hoc facere uoluerit de sue beneplacito volun*
tatis. Si autem contigerit monasterium ipsuni^ ordinaciones ctp^a vicarium*
& vicariam factas, noUe seruare, & monitum legittime per Dominum vpsa-
lensem^ ea postposuerit emendare, ne mea per hoc frastrari possit intencioy-
volo ex hac preseoti Biea ordinacione, vt prouisio dictorum bonorum, ex- ^
tunc ad Dominum vpsalensem absque cuiuslibet contradictione pertinent,:
& tunc ipse de predictis bonis in ecclesia vpsalensi perpetuum vicarium
instituat, qui pro me & meis ad supra posita sufTragia teneatcin vo4o eciafro
vt tempore defunctionis mee, bona in predictis Curiis- conscribantur 6t 1»^
giltetur scriptum sigiUis Domini vpsalensis & conuentus 'de seho^ ut de
predictia , bon|s ^ c^a aemper in posterum noticia habeatur.
Jn cuius rei testknonitiiii, Tna cum sigfHis^ venerabilis Patris Domirri Johann
nis dei gracia electi vpsalensis, & Domini Niefaolai decani eiusdem ecciesie &
ConueoUt» sanctimonialiuin in sco, & fratris J^aelts diktunensis lectöris, sigillnm
meum presentibus est appensnm. Datum Siktüniey Anno Domini Mille^imo
Ducentesimo Nosagesimo Primo Jn Crastino Beati Erici Regis Et Martyris.
jSigillen N;o i, a, 3 skadade; N:o 4 oäsian bortfaüet
io5o. 1291. d, 12 JunL Linköping.
Dom-Capitlets i Linköping skrifvelse tili Dom-Gapitlel i Upsala ro'rande forrfittadt BiskopsvaL
^ A. 3. o. u »o.
Reuerendis domiais&lienestidpreposito&capitulo ecciesie wpsalensis. Capi-
tulüm lincopense debita honoris renerencia cum salute. Sacris canontbns
nouimus esse cautum, vt ultra tres meoses pontifice proprio non vacet ec-
clesia eathedralis ne pro defectu pastoris dominicum gregem lupus rapax
invadat aut vidiiata eccleBia in suis facultatibus graue dispendium paciatur.
Ea propter bone memorie benedicto episeopo nostro lincopensi anno do-
mini* M^.GC'.XC. primo octauo kalendas iunii sicut deo placuit viam vni-
uerse carnis ingresfiö corporeque presens prout moris est ecclesiastice re-
uerenter tradito sepulture. Nos prepositus & canonici lincopenses conueni-
entes in vnum* ad träetandum. de die electionis futuri pontificis faciende
terminum yigiUam pentecostes duximus statuendum. Citatis igitur interim
8c tunc presentibus omnibus qui electioni celebrande debuerint voluerint
& potuerunt commode interesse diem electionis celebrande terciam feriam
pentecostes prefiximus qua quidem die in capitulo nostro nos recepimus
de electione futuri pontificis sicut duximus tractaturi. Sane post diuersos
tracitatjus inter nos habitos & nominaciones diuersarum personarum simp*
liees ac diseussiones & inquisieiones multiplices tandem placuit nobis Vni-^
uersis & singulis per uiam compivomissr nostre uiduate ecclesie prouidere.
considerantes^ difficulter multitudinem in vnum eonuenire & sepe in pau-
cos pocius spiritum consilii sanioris venire dedimusque pJenam & liberam
voa;nimiter potestatem dominis birgero iohanni & baquino viris fidedignis
concanonicis nostris vt quemque hü treys simul uel duo ipsorum de sc uel
aliis de gremio tarnen ipsius ecclesie nobis & diote ecclesie nostre eligerent
sine contradiotione qualibet in prelatum haberemus Sc pastorem Qui sece*
dentes in partem & spiritum sanctum i»voca«ites deuote prout nobis post-
modum retuleränt deliberacione ac examinacione inter se habita diligenti
tandem in dominum laurencium eiusdem ecclesie prepositum cfoneorditer
T=r. W7 -rr.
€Oinieneruiit vi^um vt|que pleoe & mature etatis vtpote qui iamtricesi-^;
mum annum etati& siie..exegit vjrumque .suHicientem & ydoneum de matri-
monio legitimo susceptum & in sacris ordinibus constitutum mopum uita
Sc litterarum sciencia coi^mendandum. ele<ftionem vero predictus dominus
birgerus puplicauit hoc modo. Jn nomine patris 8c filii & spiritus sanctf amen.
Anno domini. M*.CC*.XC primo secundo ydus iunii Ego birgerns canoni-
cus lincopensis de voluntate & consensu dominorum iohannis & haquini con-
canonäeoruin & collegarum mBorum in .quosr eompromissum fuit vnammiCer
a capitulo nostro & in. quos potestate^ prouidendi ecclesie nostre de pa-
store transtulerunt vice mea & ipsorum &c omnium aliorum in electione
ins habencium & hie presencium ex auctoritate & potestate supradicta mi-
hi & coIJegis meis concessa inuocatus Spiritus saneti gracia dominum .1. pre-
positum eccI^sie nostre in quem ego & dicti domini Johannes & haquinus
conueninius in episcopum ecclesie lincopensis eligo & pastorem & ipsam
electionem in hiis scriptis puplico solempoiter in communi. actum anno
loco die & tempore supradictis. Dictam uero electionem sie canonice & so-
lempniter celebratam & piiplicatam in communi omnes vnanimfter recepimus
Sc approbauimus te deum laudamus more solito cum cordis iubilo decan-
tando Jdem vero electus electionem huiusmodi eadam die sibi presentatam
licet ex humilitate se insufficientem & indignum asserens multipliciter ex-
cmaret nobis tarnen vehementer instantibus timens diuinis disposicionibus
cootraire diuine voqajcioni cernicem pordis humilians invocato diuine pie-
tatis auxijl^ äie supradicta humiliter votis fratrum assenciendum duxit non
tarn tiipi^de qu^iQ djeiipte electionem ipsam ofBcium honusque impositum vt
prode^se valeat suscipiens & acceptans. vestre igitur prouidencie & discre-
cioni huflpilitjer suppUcaiTius vt electionem supradictam dignemini confirmare
ecclesiecmp jMtre suffraganeis pev vestras patentes. Jitteras demandare qua-
tinus eidem electo nostro munus consecracjouiis per sacram manuum impo-
sicionem velint & debeant impendere cum primum super hoc fuerint re-
quisiti. hoc autem canonicum decretum vobis mittimus roboratum propriis
manibus & subscriptum prout sequitur. Ego birgerus canonicus linco-
pensis! supradictis omnibus >& SMngiilis ipterfui consensi & consen^io ac
manu propria subscj^ibo Si sig^illum meum appono :+: Efi'O iohannes
canoq^qus < aMicf^jßjsnsi^ supradictis omnibus & singuiis intertui consen-
si & consenc^o^o propria ma,üu subscribo & sigillum meum appono :+:
Ego haqainus canonicus lincopensis supradictis omnibus & singuiis interfui
eonstim' & .öonsenoio ae manu propria subscribo .& sigillum meum Appono
£gOil>oso e&noniüui lincopansis supradictis consensi & consencio ac pro-
pria' manu .subscribo. & sigillum nieum appojno *A v Ego ericus canonicum
lincopensis suj)radictis consensi 8c consencio ac propria manu subscribo
-^ iiS
8c slgiUnm mecitt appono :0r ad mäksrpefti antem predictorum euicl^nciam sigfRuin
capituli nostri vna cnm sigillis no^ris presentibus est appensum. actum vt
supra. &c.
Alia sex dgilleo Irö bortfallne^ men pergamentsremsorna qvar.
fo5i. ii>9i. d. a8 Aug- Westeräs.
Predikare-Ordens vid hallet proviocialroote i Westeras hos Svenska Kongl. RSdet gjorda anhällan
att Ordens I SkeniDge genom vAdeld nödstillda bröder tili understod niftlte, ioke sftsoni skyldig
iitlagay Utas sAsom frivillig gäfva eller almosa, ifveo framd^let forunnas den andel af fal*
tigUonden, som de tillförne fStt tillgodonjuta.
B. 3. 49.
UiRis venerabilibus & discretis omnibus in consilio domini Regis swe*
cie constitutis. Fratres ordinis predicatorum Q- prior prouincialis & difini-
tores prouincialis capituli apud westraaross celebrati oracionutn suarum de-
uotum seruiciuni cum salute Quoniam fratres ordinis nostri deskeningia tarn
propter vastacionem incendij precedentem quam propter caristiam iäm in-
stantem plus solito artantur inopJa xta quod non sustehtari queant commo-
de nee ecclesiam aut alia edificja vsibus suis oportuna sine cbristifidelium
piis auxiliis sufBciunt consummare, excelleneie ^estre deuote & humiliter
supplicatmur quatenus porcionem decime pauperum quam haetenus de ve-
stra gracia perceperunt eisdem conferre velitis eeiam in futurum.. Scientes
quod tarn ipsi quam nos & ordinis nostri fratres alij non redditus certos
aut debitüm sed donum pure elemosine esse reeognoscimus qulcquid ex dicta
decime porciuncula memoratis fratribus conti^erit prouenire Jn cuius cogni-
cionis testimonium sigilla nostra duximus pre^otibus apponenda Datum in
capitulo prouinciali apud westraaross. Anno domini Millesimo CC XG I.
Jn octay. assumpcionis boate vir^^inis.
loSa/ *29i. d. 25 Sept Rom.
P&fven Nicolaus IVls Skrifvelse tili irke-Biskopen i Upsala att tili SfferlfiggnMigar xorande
Heliga landeU angelfigenheter tili möie kalla Presterskapet och genom ombud fore nSsta
Kyndeliilifissa om dervid fattadt beslut lemoa Apostoliska stolea uoderrStleke*
Nicolaos episcopus, senilis «eroormm Dei. Venerabili fratri« . Archiepi«
seopo Vpsalensi. salutem e't apostolicam benedictionero« JFnter cetera couten<»
ta in no&tris litteris, quas tibi per venerabilem fratoem nostnim • . Tripolis-
num
— lag —
num Episcopttm super uegotio Terre sancte dirigimus habetur expressum^
ut tu et Prelati tue proüincie, tarn reguläres quam «eculares tamque exem-
pti quam non exempti quos per te prout in eisdem litteris exprimitur, ad
prouinciale Goncilium uolumus conuocari, celeriter conuenientes in vnum,
et deliberantes sollicite super toto negotio supradicto, nobis quod super
hijs in eodem fiierit deliberatum Concilio, per viros ydoneos et discretos, ac
suflfieienter instruetos, propter hoc ad sedem apostolicam destinandos, us-
que ad festum purificationis beate virginis primo uenturum, studeatis quan-
tocius intimare, prout in * eisdem litteris, tu et ijdem Prelati uidebi-
tis plenius et seriosius contineri. Quia uero propter impedimenta ua-
ria et diuersa, et uiarum discrimina, que in itineribus frequenter occurrunt,
prefatus Episcopus sie ad partes ipsas festinanter fortasse non poterit per-
uenire, tioique dirigere litteraa supradietas, ,ut infra predictum festum
eodcm celebrato Consilio et deliberatione secuta, huiusmodi tui et Prelato-
rum ipsorum nuncij, ad apostolicam sedem personaliter ualeant se conferre
volumus et per apostolica tibi scripta mandamus, quati;ius, receptis nostris
litteris supradictis, quam cito poteris concilium celebres memoratum, et de-
liberationem ipsius per viros ydoneos prout super ins est expressum, dila*
tione suramota qualibet, nobis una cum Prelatis eisdem significare procu-
res. Dat. apud Vrbemueterem Vif. Calend. Octobr* Pontificatus nostri
Anno Quarto.
Blybullan bortfallen. / hörnet pi uppvecket: M. de Fract de Cur.
io53. 1292.
Carl Gustavs sons testameotariska anordning af sio qvarl&tenskap.
A. Iß. 8. 1.
Jn nomine* patris & filii & Spiritus sancti amen, Ego Karulüs G0stasson,
anime mee salubriter cupiens prouidere, testamentum meum condo in hunc
modum, Fratribus predicatoribus skeningie apud quos eligo sepulturam lego
sexaginta marcas den. & .X. marcas puri, de domino .b. cmondam episcopo
lincopensi requirendas in quibus michi tenebatur, Jtem .LxXX. marcas puri
pro cruce mea redimenda, ita tarnen diuidenda, Xlf. marcas pro expensa illius
gui ^adit cum oblacione mea ad terram sanctam, XX:ti marcas pro anima mea. &
X. pro anima patris mei, & X. pro anima matris mee et decem marcas pro anima
domin] Johannis philippj, & decem pro animabus omnium, a quibus aliqnid iniu-
Sif. DipUm. u. '7
— i3o —
ste habueram^ & VIIL marcas pro animabus famulorum meorum mortuorum ,
quibus in stipendiis non satisfecj pro seruitute, & cuilibet cl^ustro in swecia, III«
märcas den. preter illis quibus plus dederam, videlicet claustro sororum
skeningie, cui dabopredium meum in budbaoiar ista condicione^ yt soror katerina
ibidem, redditus de eodem babeat in diebus suis ad vsus suos, & post ipsam mor*
tuam, claustrum habeat illud idem^ Claustro westraarus decem marcas den.
Claustro in Eskilstunum, «V. marcas den, Jtem fratribus in strengiaenes, VII,
marcas den. Jtem fratribus Enecopie IIILor marcas den. cum dimidia^ J[tem
claustro in F0db0, XXrti marcas den. Jtem claustro in sko, VI. marcas den.
Jtem fratribus 0straaros^ Illlror marcas den, Jtem fratribus in Aba IX.
marcas den. pro anima mea & famulorum meorum, Jtem Prior] habraham tim-
briam pellium variarum & similiter claustro dynaemunae Petro stikkae uel
suis heredibus .L marcam argentj. Fratribus predicatoribus in wisby .1. mar-
cam argentj, Fratribus minoribus ibidem .1. marcam argentj Ospitali in guth«
landia .1. marcam argenti, Claustro monialium ibidem, .1. marcam argenti.
Griseis ibidem .L marcam argenti. Jtem cuilibet ecclesie cathedraii decem
marcbas den. £Iauo de resum, X. marcas den. Ecclesie strengiaenensi .X. mar-
cas puri de heredibus domini .B. quondam lincopensis episcopi requiren-
das, in quibus mihi tenebatur, Jtem fratribus predicatoribus Raewalie, VL
marcas den. & monialibus ibidem .VI. marcas den. Jtem cuilibet ecclesie
vbi curias habeo patrimoniales, & matrimoniales .1. marcam den. & mar-
cam sacerdoti, Kanuto Jonson. vnum haerniskae & vnum gladium que ambo
possedit pater suus, Agmundo dotersson. dextrariura meum griseuro cum
sella nöua, & dextrarium meum blac Agmundo qui est cum domino benedicto
paeterson. sorori mee Jngiburgi .XX:ti thynones brasej, & vnum talentum na-
uale cupri, Amite sue doter, XII. marcas den. Ragnfridi amite sue .XIL
marcas den. Coniugi hemmingi ysacson. .IX. marcas den. Jtem gertrudi olafs,
X. marcas den. coniugi hemmingi dyabn, X. marcas den, Sigridi .X.
marcas den., Helene .X. marcas. den. Cristine X. marcas den. Luscio sacerdoti
meo. XX:ti marcas den. Elaiio botolfson. .X. marcas den. Jngridi vilice de
laechiu, V. marcas den. Elauo dreggiaebassae, IIL marcas den. Thordoni
gaas V. marcas den. 0aro Wafrae, vnum equm rubeum, & herniskyu, &
copertura, Johanni aggaeson, vnum equm, Johanni stekar, XX:ti marcas den.
Elauo brodhorson, XXrti marcas den. Martine. VI. marcas den. & illud quod
tenebatur michi pro omicidio sibi indulgeo, Jngiw^asto vnum folae. & vnum
copertura, Baggoni vnum folae, siggoni fant, vnum folaß, Jacobo svirenska di-
midiam lestam Annone, Ragwaldo vnum fola&. Ragwaldo dicto atha. vigintj
marcas denariorum Executores huius te3tamentj mei constituo, venerabile^ vi'os,
Dominum. L. episcopum lincopensera. Dominum Swantapulk^ Dominum Ni:
— i3i .—
cholaum sigridhsesun Dominum thorirum kietilsun, Dominum Magnum cri-
stinaesun, quorum sigillis vna cum sigillo meo, presentes postulo roborari,
Actum anno doroini M*,GG*, Nonagesimo secundo,
Sigillen: i, a, 4? ^ abdeligt, oAgot skadade; 3, 6 bortfallne.
io54- 1292. Skara.
Styule Haewbs iDlyg alt hao af Dom-ProsteD Bengl Tunesoo i Skara erh&llit tili begagnaDde
i sin lifstid en trägSrd, med tilistAnd att der bygga sä mycket han behagade, men att trfi-
gärden efter hans död Ater bor tili Domkyrkan bemfalla.
B. 7. 16.
Omnibus apud quos presens «scriptum .kiBotuerit Stflko dictus harwi
salutem in domino sempiternam Nouerint vniuersi tam posteri quam pre«
sentes quod dominus benedictus twnason prepositus scarensis concessit mihi
vnam partem pomerij sui quam diu vixero & dedit mihi licenciam quando*
cumque voluero in eadem edificia construendi post me autem ecclesia beate
virginis predictam partem pomerij reuocabit & posteri mei edißcia tollent
& pro suis placitis ordinabunt Jn cuius rei testimonium sigillum meum pre-
seotibus est appensum Datum scaris anno domini M^GGXGII*.
io5t5. 1292. d. 18 Jan. HermannekuUa.
Nils Riowalds soirs i Heroiannekuila gAfrobref p& eo utjoixi Gronluod lill Asbo kyrka.
G, I. *)
^*Extraherat utur Assess. Feder Andcrsson
Törnskiöldz gamia Act. /oL 121.
Extract af ett Pergamentzbref som firmes i Jssbo kyrckia angd"
endhe klochareflotten i GrönlundJi.
Görie aUom manom sum tessum mine brefwe föriekomme^ bekermer iag
Nils Rjfwaldersson i Hermcumekulla y att iag af rätom kiärlekom och
igodom hetencktom willia hafwer gifwit tili mino kyrckio OssbehuU ^nu f^h'
iordh rärUta ena artige Swenska^ sum mirmm rätta Fädernes äre^ Hg-
giandßs swmerst och Norderst i Gröneste Landen, thet Grönehult kcUlas,
att the sum Uus tända och klocko ringia mäge Jwigfru Marice Lott och
*) lAren detta, vid slutet af i6oo:talet pi papper gjorda A
kxxBAy har man ametl aig icke bora rorbiga.
kallade extract af en gammai ur-
— i3a —
• '
förie minom faders Siäfd fingia. Ty afhender tag nünom arfwe cUla macht
tkesse nUno gofwo att qwälUaj och tüägnar nüno kyrckio thesse uthiordh
Grönhult tili Ewerdelig ägo. Att sä i sanning setter iag mmo Signette
här nedan förie. Gifvit och skrifvit £ HerfnannekuUa Ährom Gudz byrdk
1292 d. 18 Januarij.
Nils ÜAFfrJLDERSSON.
(L. S.)
Efttr data bref hafver HqfrÖitens domb sanuna Fthiordk klöckare^
flolten benemndh Jsbo fyrckia täägnat'\
io56. ^2Q2 d. 29 Jan. örebro.
OonfTProsten i Upsala Asdreas Anos, sisom Executor af BisLopens i Linköping Hertig Bengts
Testamente, under i^rke-Biskopsledigheten i Ärke-Biskopeos stalle , gifba dom att Lena
gärd i Westergölhland tillfaller Linköpiogs Domkyrka.
A. 3. o. 1. 19.
Omnibus presentes litteras inspecturis. Andreas prepositus upsalensis
salutem in domino. constare uolumus quod nos löco domini nostri archye-
piscopi upsalensis sede eadem iam uacante constituti exequtores testamenti.
domini benedicti felicis memorie episcopi lincopensis & ducis. Auctoritate
que nobis iii bac parte competit. Guriam dictam lenae in dyocesi scarensi
quam idem venerabilis pnter in eodem testamento contulit ecclesie h*nco-
pensi. cum omnibus attinenciis suis ipsi lincopensi ecclesie per difBni-
tiuam adiudicamus sentenciam. ponentes eam tenorepresencium in corporali pos-
sessione predicte curie. & omnium sibi attinencium. 8c parati prout opus
fuerit defendere taliter introductam. Jn cuius euidenciam nostro sigillo pre-
sentes litteras reddimus sigillatas. Datum in ^raebro. Anno domini JVI'^.GG*.
XGir. die martis ante purißcacionem beate uirginis.
Sigillet aägot skadadt.
loSy. 1292 d. 29 Jan. örebro/
. Biskoparae t Linköpiogs c>ch StrengnSs I^aes och Ysabs, sAsoin Exsecatorer af Biskopen Hertig
Bengts Testamente, gifna dom att gArden Staf pä Färingso trllkommer üpsaia Domkyi'ka.
A. 3. «. 4. 6.
Omnibus presentes litteras inspecturis, Miseratione diuina Laurentius
^copensis & Ysarus strengianensis £piacopi: Salutem in domino sempiter-
— i33 —
nam, Gonstare volumus vniuersis, quod nos • . ti exequtores testamenti fe*
licis recordacionis Domini Benedicti LincapensLs qqondam Episcopi, aucto-
ritate que • . hac parte competit, curfam dictam staf sitam ia faering^ quam
idem venerabilis pater in eodem testamento contulit ecclesie vpsalensi cum
Omnibus attinencijs suis ipsi vpsalensi ecciesie per difinitiuam adiudicamus
senteneiam, presencium tenore, ponentes eam in corporali possessione pre*
dicte Curie, & omnium sibi attinencium, & parati prout opus fiierit defen^'
dere taliter introduetam, Jn cuius rei euidenciam, Secreta nostra presenti-
bus apponenda duximus eo quod pontificalia nondum habeamus sigilla pro-
pter pontificalis officij nouitatem Datum apud 0rabro anno domini^M'.CC°.XC*,
Secundo Quarto vkalendas februarij.
Sigillen: i, a. Aodeliga.
i.o58. 1292. d. 3 Febr. Byarum*
Yäpnarne Götu Haralds sovs, Güwhb Bboddesons och Hbrlog Bock.s intyg om Nydala klo-
sters nu bestämda vissa andel i KrSngshults skog, med fasUtfillda gräDsmirken.
A. 3, X. I.
Vniuersis presens scriptum cernentibus G0the haraldson Günno brüd-
DASSON & HERLACHüS BUCH armigeri Salutem in domino Notum sit vniuersis
per presentes nos interfuisse quando dominus abbas noueuallis & omnes pos-
sessores silue krengshult vno consensu & vna voluntate bona consenserunt
quod dominus abbas pro omnibus partibus suis in predicta silua recepit
quandam porcionem ad meridionalem plagam dicte silue hiis, terminis
Circumclusam. primus terminus ad aquilonem grimshögh jnde directe in grims-
keldo jnde directe in sandsio: jnde in albam rupem jnde in sta/abech jnde
\Vk grimsrydh jnde in erectum lapidem jnde in rupem mobilem que wigo
dicitur cupurhel & sie demum in grimshögh Hiis terminis stetit abbas con*
tentus & omnes possessores silue vt dictum est Datum apud ecciesiam bya-
mm auno Dominj MGCXCII Dominica septuagesime nostris sub sigillis-
Alla sigilleo bortkomnay brefvets nedre kaDt mycket multnad*.
ioSq- '292 d. 5 Febr. Rom.
P£fveD NiooLAVs IV» Bulla ang&eode i &r och 40 dagars aflat Kv botsökande vid Abo Dom*
kyrka.
B. 5. 65.
Super indulgencias vnius annj & XL dieriun Jn festis beute wr-
ginis.
NicoLAüS Episcopus S6rvus servorum Dej Vniuersis christi fidelibus
Presentes litteras inspecturis Salutem & apostolicam benedictionem Vite
— . i34 —
perlienn» gratia qua mira benignitas conditoriä omninra vitam coronat
aciem ciuium supernorum A reden^ptis precio sanguinis fusi de precioso
corpore redemptoris meritoris domini aquiri virtute inter que iUud esse
pregrande dinoscitur quod vbique sed precipue in sanctorum ecclesiis maie-
stas altissimi collaudetur Gupiens igitur vt katedralis ecclesia beate Marie
aboensis congruis honoribus frequentetur omnibus vere penitentibus &
confessis qui ecclesiam ipsam in nativitatis purificacionis annunciacionis &
assumpcioniä beate virginis festiuitatibus & per octo dies festiuitatis ipsius
immediate sequentes nee non & in anniüersario die dedicacionis eiusdem
ecciesie deuote visitanerint annuatim de omnipotentis Dej niisericordia &
boatorum Petri & Paulj apostolorum eius auetoritate confisi vnum annuin
& qu^draginta dies de iniunetis eis penitenciis misericorditer relaxamus.
Datum Rome apud sanctam Mariam Maiorem Non« Februar. Pontificatus
Nostri Anno Quarto.
io6o. 1292 d. lo Febr, Stockholm.
Marsken Tobkbl Kitutsons bref rörande Röd Keldors sooi och Israel Peterssons öfverenskoiii-
melse om Tensta qTarn.
A. 6. a. a. 4-
Omnibus presentes litteras inspecturis Thyrgillus, jllustris principis
Domini .B. dei gracia sueorum gothorumque regis marskalkus salutem in domi-
no, Notum facimus quod constitutus coram nobis vir discretus Dominus R0d kial-
dorsson, recognouit se quoddam molendinum ex uoiuntate & consensu Isra-
elis petersson in gurs^ite tensta quo ad uitam suam edificasse, in qua qui-
dem gurgite predictus Israel ex parte orientalis habet & possidet marcham,
ex parte vero occidentalis. Sex oras terre promittens quod racione pre-
dieti edificij nominato Israeli non eueniat dampnum aliquod vel grauamen,
Si vero memoratus Israel se in hac parte dampmßcatum esse senserit, li-
beram extunc potestatem habeat, eciam ipso domino r0d supradicto viuen-
te fundum edificij sepedicti reuocandi, Item promisit quod] heredes sui seu
quicumque ab'j post mortem suam ius non babeant, fundum edifioij tnemo-
rati racione huiusmodi concessionis, inpetere uel sibi apnropriare jn pre-
dicti Israelis preiudicium uel grauamen. In cuius rei euiaenciam pleniorem
sigillum nostrum vna cum sigillis memorati domini r0d ac fratris sui do-
mini orista presentibus est appensum, Datum stokholm, anno domini
M°.CC*.XC*, secundo, Dominica sexagesime.
Sigillet botttatleti remsao qvar.
— i35 —
io6i. 1292 d. i5 Febr. Teige.
BiskopeD Ysabs i Strengoas bref oin St Botvids reliquier och ^o dagars aflat for botfardiga,
som med vördnad naJkas dem.
A. 3. o. I. 18.
Vniuersis christi fidelibus presentes litteras visuris vel audituris. Ysarüs
dei gracia Episcopus strengnensis Salutem in domino sempiternam. Sancto-
runi martirum digne & deuote a christi fidelibus est memoria recolenda
qui pro vnitate fidei catholice per efTusionem sanguinis inter cetps angelicos
gloria & honore meruerunt a domino coronari. Hinc est quod venerabilis
pater dominus Laurencius dei gracia Episcopus lincopensis a nobis reliquias
beati Botwidi martiris cum magnis instanciis sibi & ecclesie sue tribuj po-
stulauit. Nos uero peticionibus* ipsius humiliter obtemperare volentes me-
mera.to domino partem de dictis reliquiis contulimus vt obtentu dictarum
reliquiarum factus dej martir amplioribus valeat laudibus venerari. Vnde
vestram deuocionem in domino habere ^olumrrs exoratam. Quatenus sepe-
dictas rehquias habere veh'tis in debita reuerencia & honore. JNos igitur
de omnipotentis dei misericordia & apostolorum eins Petri 8c PauH aucto-
ritate confisi omnibus \eve penitentibus & confessis qui ad dictas rehquias
causa deuocionis accesserint quadraginta dies de iniunctis sibi penitenciis
8ub ratihabicione memorati venerabilis patris misericorditer relaxamus, Da-
tum Taelgis anno domini M*.CC*. nonagesimo secundo, die beati sigfridi
confessoris.
Sigillet skadadt.
1062. 1292 d. 27 Febr. Gudhem.
' BUkopen Batholfs i Skara iDtyg alt Fru Catharina Mattsdotter, vid ingäende 1 Gudhems klo-
ster, dit gifvit och genotn skdte ofverlemDat g&i*darDa Gingrim, Soleryd och Hand.
A. 3. Ä. a. g. *)
Vniuersis qhristi fidehbus presens scriptum cernentibus .B. diuina mi*
seracione skarensis episcopus salutem in domino sempiternam, Tenore pre-
^entis constare volumus vniuersis quod in presencia nostra constituta nobi-
lis muher domina katerina mathei quondam fiha, rehcto seculo reh'gioni se
tradens, curias suas gingrini soloryder & band, cum coloniis, molendinis,
agris, pratis, siluis, & piscariis ac ceteris pertinenciis suis infra sepes &
*) Fionci afveo.i en af Kos» Birger d. 5 Febr. i3o6 bekräftad afskplft; A. 3. & i. i&
— i36 — .
«extra claustro gudhem iti quo habitum sanctimonialium assumpsit rite con-
tulit iure perpetuo possidendas posses^ionem, proprietatem, dominium & om-
ne ius quod sibi uel heredibus suis in dietis curiis & qualibet predictarum
compeciit uel competere posset, in dictum claustrum scotacione legittima
seeundum consuetudinem terrepure, simpliciter, 8c irreuocabiliter transferendo
presentibus testibus infra scriptisv Ne igitur super donacione & scotacione
predictis, äliqua possit in posterum dubietas subbriri, sigillum nostrum vna cum
sigillis nobihum dominorum laurencii bobergh Thyrneri botildir sun, tho-
luonis cannumulaß presentibus est appensum, testßs autem qui donacioni &
scotacioni ^upratactis interfuerunt sunt isti Dominus laurencius bobergh,
tbyrnerus botilder sun, tholuo cannumuüi memorati, & religiosi viri Domi-
nus arnbernus abbas de warnhem, frater olauus prior predicatorum skaris,
frater aluerus lector fratrum minorum skaris, dominus benedictus canoni-
cus skarensis per dictam dominam katerinam ad hoc vocati specialiter &
rogati Datum gudhem anno domini M'^GCXC secundo quartö kaL marcii;
^igilleD N:o I, 3 skadadc. N:o 2|, 4» ^ bortfallacu
io63. 1292 ci 3 Mars.
Abboteo i Nydala IircBHiRSy m« £L intyg om Gjurd Peterssons titbyte afFallaDdafors tili Thor-
sten WigolfssoD enjot Wigolfstorp, tillika med Svenshult^ Weteoergshult, och lasöi*en i mel-
langifly samt atl detta rbyte vid 3o marks vite icke flck andras.
A. 6. a. 3.
Uniuersis presentes inspecturis frater Jngimarus abbas nouewallis ha-
quinus canonicus lincopensis ormolfus rector ecclesie de malbaec & culsta-
nus presbiter de linogum saiutem in domino sempiternam Tenore presen-
cium declaramus quod in precencia nostra constituti Thorstanus wigholfi
sun & gyurdo petri sun inter se cambium fecerunt prediorum in huncmo-
dum uidelicet dictus gyurdo predia sua fallandafors vna cum molendino
suo ibidem & omnibus attinenciis, prope uel remotis, & breuiter quicquid
possedit ibidem iure domini j in dictum thorstanum transtulit ita quod ni-^
chil penitus excipiebat jdem uero thorstanus curiam suatn wigholfstorp cum
Omnibus attinenciis gyurdoni dimisit hoc excepto quod ex parte aqui-
lonari ipsum predium situm inter curiam & qüendam riwlum decurrentem
iuxta quendam pontem lapideum vbi primo siccum humido occurrit, & ex-
inde ad quandam pinum in parte suprema decisam uersus orientem eidem
curie attineat, & ibi terminetur dominium & proprietas illius^ preterea om-
nia mobilia huius curie ipse thorstanus eidem gyudoni addidit hec que
secun-
• - ^37 -
secMintur, duodecim uaccas 8c boues L vectigal, capras & oues Xllrcim V:que
culcidras cum X. lintheaminibus & IIILor tapetis» & IllJhor banchalibus,
Jtem duas cortinas, & VII:tem solidos anone & farine, & ia super uten«
silia ut pote, dolea lageAas kaldaria secures falces & falcastra, & breuiter
omnium medietatem quorum uillicus qui fuit in curia medium optinebat,
addidit eciara, dictus thorstanüs, ipsi gyurdoni totum^ predium quod. pos-*
sedit in swenshult vna cum molendino ibidem, & quodam predio ibi eciam
ad Ysum molendini empto, & partem suam in quadam silua que dicitur we- .
thebserghshult) ad hec omnia adiecit & persoluit suprädictus thorstanus eidem
gyurdoni, X:eem marchas usualis monete, Datum anno domini, M*,CG*, no-
nagesimo'secundo, V, nonas marcij contractum autem buiusmodi taii pena
ualauerunt, ut quicumque ipsorum illüm infringeret alteri in sui penam abs*«
que omni gracia XXX:ta marchas denariorum teneretur & deberet modis
Omnibus exhibere, Jn cujus rei euidenciam & fidem firnfiiorem sigilla nostra
& sigillum thorchilli ysac son nunc prolocutoris prouincie, .presentibus duxi*
nius apponenda. Actum ut supra.
Sigillen N:o i, a, 3 aücjeliga, skadade; Nx> 4».^ bortfallnay remioroa qvar. • . , ^
1064. 1292 d. 10 Mars.
JooABS i.Garn ttstameDtariaka aoordoiog om sin qvarlAteoskap tili kyrkor kloster och ande-
liga personer.
B. a. 69.
TestamerUum JolumrUs in Garn.
Jn nomine patris & filii & spiritus sancti Amen Ego Johannes in garn
sacri altaris minister licet indignus, attendens varios humane fragilitatis euentus
& Omnibus terminum mortis incertum deliberauisanus & incolumis de bonis mihi
a deo coUatis & concessis, elemosinam pro anima mea in remissionem peccatorum
meorum taliter ordinäre, ad fabricam ecclesie vpsalensis, do Octo marchas den.
ecciesie mee superiori garn apud quam eligo sepulturam, quinque marchas den.
& molendinum primum quod superius est, successor j vero meo ad mensam suam
inferins molendinum ecclesie mee yttrogarn tres marchas den. fratribus predica-
torum sictonie sex marchas den. fratribus minoribus vpsalie duas marchas den.
sororibus.in SCO duas marchas den. fratribus minoribus stokholmis duas mar-
chas den. sororibus sancte clare ibidem duas marchas den. fratribus minoribus
eaecopie duas marchas den. hospitali infirmorum ibidem duas marchas den. Guili-
bet ecclesie singulariter in habohundaeri dimidiam marcham den.&cuilibet sacer-
Sv. DipUm. II. 18
,38 —
(k>ti in eadem proamda ditnidiam marcbam den* ecclesie 08tby in walen«
dähundaeri vnam marckam den. ecclesie sudherby in Lyhundaeri dim. mar*
cham den» jtem karlunxkyrkiu dim. marcham den* Johanai procuratorj meo
sex marchas vxori sue gyridh quinque marchas den. Johanni karlsonj sex mar-
chas dem gnta dyacono quatuor marchas den. domino hennikino inhatunum
breuiarium meum Testes huius mee ordinacionis sunt, dominus hemmingus Ca»
nonicus vpsalensis, frater boo supprior fratrum predicatorum sioton. dominus
hsenika sacerdos de hat«inum, dominus bero de giristum & parochiani mej sei*
licet finuidus de brunnsta^ atto de kyninge laurencius de kumblum, hem«-
mingus de aby haquinus de jaedbrum Jn cuius eciam rej teatimonium sigil-»
lum capituli vpsälensi» & sigilla dilectofum amieoruin domini hemmingi
canonici vpsaleäsis dominorum hennikini de hatunum & beronis de giti-^
stum fratris boo de sictonia vna cum sigillo meo peto presentibus firmiter
äpponi Actum "anno domini Af^CC nönagesimo seeundo sexto idus marcii.
io65.. 1292 d. 2 1 Mars. Sko.
Maghus JoHiifS SONS tiliägg tili dess förut gjorda Testamente.
A. 6. a. 3. 5.
Uniuersis presentes litteras inspecturis, Magnus Joansson, Salutem in
omnium saluatore. Humane mestis obliuio multarum in hoc mortali coi^po-
re curarum incommodis öccupate, nee non inopinatus hominum ^x hSLt
vita transitus, in biis cteiam que rite geruntur, aoa mimquami deficere fa-
ciunt testimonia viue vocis. Jdeoque rememoratiua litterarum munimina sa-
gaciter simul & vtiliter sunt inuenta. Eapropter presencjum tenore consta-
re volo Omnibus euidenter, Quod, sicut meo feci inseri testamento, Dilecte
vxori riiee Jngiburgi, si ipsam post me superstitem relinqui contigcrit, lege
& coiifeif^o Cui'iaTn meam in fredawi cum attinenciis Omnibus mobilibtas
& jnmobilibus, & molendina pertinentia ad Curiam, baldingstad necnon quin*
que solidos terre cum dimidio in 0listum, ac dimidiam oi^ära terre in Seb^.
Ceterum, quia Curiam meam, bodir, sitam in Niudungi quam eidem dilecte
vxori mee pro dbnacione propter nupcias assignaueram-, postmbdüm eönttt«
li f^muio meo, Magno 'dicto enkia, ideo loco eins Curiam meam Huisafey arech,
cum attinenciis omnibus ipsi vxori mee confero & assignö. Vlterius, quia
Curiam Midalby, cuius ad sepedicfam dilectam vxorem meam, olim specta-
bat proprietas, de ipsi\is consensn contuH' Domine Ragnfldi^ uxori dominj
bönfedicti boson, idcirco Ciinam meam egby a thorsni, cuiä omnibus eidem
attihentibu&^ refundendam duxi predifecte vxori mee sepiusf ihemoratie: Super
quibus onlhlbus, ne in posterum äliqua onatuf callumpnia, Sigillum Domini
mei, Dominj, Birgeri, Sweorum Gothorumque Regis illüstriS', & Sigilla
— 1.30 =.
venembiliwtt patram Dominorum • . . Strengenensis & Arosieii^is Episco«
porunii exaqutormn aupradicti jCestao^nti inei, vna cum sigillo i»eo proprio
aeciion aigillia Oileetorum « «^ (utpldii€ult) meorum I)oinini Johaanis angeli ac Dp-
mini karuli Canonici vpsalensla« presentibus sunt appema. Actum _Sk<)i,
AfiQO Dominj, Milksimo. Duceasteainio, Nooagesioip» Secuajdo, Duodecimo
kalAprilis, Presentibus, venerabili viro, Magistro Andrea Preppsito ypsalensi,
ao Religioso viro fratre Laurencio Priore Sictuniensi^ necnon Domino Ha»
qumo Rectore Ecdesie, Teosta* . . .,
SSgilko rf:o i, 3y 5, 6j bovefsUfla, d, 4 itycken qvar.
ro66. 1292. (L. 2^ Mars* 'Calüikfl
Lagmanneo i östergothiand Bbitgts beskfirmelsebref^ (6r Skermge kloster &dh iest^ ^öds, mied
f<^sikraD om 1>elriehe fr&ii dlskiiliga utlag^r, .«eaiügta: gettgardUeaen^ OKitdgäU p^k W
duogslaina*
A. 3. h. X I.
Ooinibtts presens seriptum cernentibüg 3» i^gifer ostgothorum, Salu-
tem io domiuo sempiteraam, Tenore pr^e&tis constare volumus vniuersiss
Nos deuote sororis bemedicte, de s^nobo mattino skfiBniQgie., bona on^iia;,
cum yillicis & coloni^i». familUs .&/,^erfiP|Qis<iii eisdem.bonis commorantibus,
sub nostram protectionem, & tutele graciam specialem recepisse, Redentes
eadem bona sua cum familiis, & personis ceteris in eisdem bonis vt dictum
est, commorantibus, ab omni iure & causis regalibus^ preter gingerdhal0sn,
mordgiald, & ledhuxlama, libera penitus & exempta, prohibentes firmiter
k dlMoidle, Ne quis eadejn ibicyia, ^ontriy pKemi^sfim libertatem, quanf, jgljf^tf ^
b, sorori, duximus concedenäam aliquatenus' presumat indebite molestare,
Datum KßllA^rhe änno ' dbinini M^.GC'^XG^. secundo, Jh- »itamiadione
tirginis gloriose.
Slgill<4 fii^n^fi 2* en ur brefret klippt retnsa« *
L067. ,: 1392 d* 21 ApriL Harlestaid?
JoBAS BiRGSRS SOV8 af Forsa raorgoDgSfvobref gft Forsa gärd tili sin /bustru Bja(inborgy dotier
af Hr Eskil ocb Fru Walborg.'
• !• '»«»>•! • ^ y. *-. /SiJ lii . i.... ", .1 • .i A. a.«. a. 7.
Omnibus presentes litteras inspecturis Johannes byrgeri filius de för-
som. sfilutem in domino sempiternam. Tenore presencium, constare uolumus
Omnibus euidenter Nos dilectam uxorem nostram Hialmborgem fiiiam Do-
— i4ö —
mini Eschilli & domine walborgis honore quo possumus honorantes. &
amore gratuito diligentes & in perpetuum dilecturi. Eidem uxori nostre Cu-
riam nostram forsae. in dotem que wigariter dicitiir morgengaefh. omnimo-
de & cum omnibus suis attinenciis longe uel prope sitis firmiter contulisse.
Jsta tarnen condicione adiecta. quod si ipsam post nos superuiuere contige-
rit siue habentem filios siue non. ei & filiis suis & nostris. si fuerint. uel
heredibus ipsius aliis quicumque fuerint. predictä curia cedat iure ab eis
perpetuo possidenda* si autem contingat ipsam prius mori quam nos. volu*
mus quod dicta curia ad nos & nostros heredes deuoluatur. & loco dotis
predicte. habeant heredes eiusdem uxoris nostre memorate. curiam nostram
dictam. thorp iure perpetuo possidendam. Preterea si ipsa & nos. liberos
hal];uerimus. post nos et post uxorem nostram uiuentes. tunc si ipsi filios de se
riöii genuerint. volumus quod sepe dictä curia, forsae. ad heredes nostros ple*
narie reuertatur. Jn cuius testimonium* presentes fuerunt. dominus meus
episcopus lincopeiisis. dominus laurencius. dominus eskillus. dominus mag*
nus karlson* Dominus Nicholaus sedstredis. Dominus iohannes knutson. &
plures alij fidedigni. Ad cuius euidenciam pleniorem. sigilla predictorum do*
minorum apponi petiuimus. & reddimus pariter nostro sigiilo ptesentes lit-
teras sigillatas. Actum in h..ldestad. anno domini •M\CG''.XG. secundo.
secundsi feria proxima post dominicam. Misericordia domini.
Sigillen N:o i, 4» bortfiilloe; M:o a, 3, 5, & skadade. ^
io6d. <^9^ <^* ^4 April Roskild.
BisLop JoHAVs i Roskild vidiiaatioii af Koaupg fÜBgauB h$ bref, giiyel Ir laga
A. 3. 1. 1. 7.
r
Omnibus presens scriptum cer^entibus. Johanne« miseracione diuina episco-
pus roskildbnsis« salutem in dominp sempiternam. Noueritis nos litteras domini
magnj dej gracia sweorum gothorumque quondam regis illustris, non rasas,
lion abolitas, non canceliatas, nee in ah'qua suj parte viciatas vidisse &
diligenter perspexisse in bec? u^rbal <Dmnibusi£eet^aiV:o 1026. Jn cujus rej>tttti«
monium sigUlum nostrum presentibus est appensum.^ Datum Roskildis anno
dominj. M^.CC'.XC secündo octa'uo kal maij. . / :'''' /
' '' Sigillet fallet ,frAn den,ar turefiret klippta
■i'r«
t
'i » * ,
)'
' -h
• :.''•
)■
' ^
■'»', .' "1
• ) «
: 1 '
-» t . ,
< - \'t t
-, r f '
■ ■" -.i;!, .•■
■ . ' ^
: !;•••
'Ji,
,- ,41 —
io6g. 1292. d. 26 April. , Skeninge.
Lamm af SaytriDge och Ragnhilbs bref om godLänoande af det mellan Jofaan Elefsson och Frii
Margarela af ^Gläou&s gjorda byte af Uno i Nerike emot Traoeryd i Widbo.
A. & a. a. 6.
Vniuersis ad quos presens scriptum peruenerit, Laürencjüs de snytrin-
ge & Ragnildis vxor eius salutem in domino sempiternam Notum facimus
per presentes, quod nos commutacionem factam inter INöbilem virum do '
minum Jobannem elefsson ex una parte & discretam feminam margaretam
de glaenuas ex altera de duobus attungis terre in vn0 prouincie naerieie in
dimidietatem uille tranuryd in widbo, ratam habentes & gratatn, recögno-
uimus, in presencia fratris Petri lectoris fratrum predicatorum in skennin-
gia in crastino sancti Marchi ewangeliste in capitulo fratrum anno domini
H^CCXCII*. et adhuc recognoscimus dictam medietatem uille tranuryd, »d
beredes supradicti domini Jobannis & andree elefson fratris eius, & memo-
ratos duos attungos terre jn vn0 ad nos nostrosque beredes & ad filias
Jarthrudis quondam de glaenuas eure nostre commissas^ iure perpetuo per-
tinere Jn cuius recognicionis testimonium quia propria non habuimus sir
gilla supradicti lectoris & conuentus fratrum predicatorum presentibus du-
ximns apponenda Datum skenningie anno domini quo supra sexto kal. Maij.
Sigillen, i, a, aDdeliga, finna« pA remsor, klippta ur brefvet*
1070. 1292 A 17 Maj. Upsalau
ArkedjekDen och Dom-Gapitlets i Upsata fullmakt för Dom-Prosten Andreas och 9:De Cani-
k€r att afgöra tvulen imelian Upsaia och Skara Domkyrkor om afledoe Ärkedjeknen Jo-
hannes OddolfssoDS qvarMteoskap.
A. 3. •. 4. S.
Omnibus presentes litteras jnspecturis, Archidyaconus & Capitulum
ecclesie vpsalensis, salutera jn domino sempiternam. Notum esse volumus
vniuersis, quod nos jn causa que vertitur jnter nos seü ecclesiam nostram
a parte vna, & Discretum virum Magistrum Nicolaum Canonicum scarlen-
sem a parte altera, super boni3, possessionibus, seu quibuslibet rebup quas
bone memorie Dominus Johannes Odulphi olim archidyaconus noster reli-
quit, facimus, constituimus, & ordinamus nostros veros & legittimos proeuratores
ac nuncjps speciales, Discretos viros, Magistrum Andream Prepositum, nec-
non^doqiinos Gerardum & Hemmingum Ganonicos eiusdem ecclesie nostre
& queiplibet eori^ii in »olidum» Dantes eisdem procuratoribus postris ac cuili-
— i4a —
b^t ip^or^tti plenam ac liberam pcfti^tatein, tractandi, proponendi, i^Il^q-
cli, excipiendi, componendi, arbitros seu compromissarios ponendi, sub qui-
buscumque obligacionibus siue penis, obligandi ecdesiam nostram seu bona
ipsius, finem 8c quitacionem faciendi, alium vel alios procura tores substituendj,
necnoA omnia & singula faciendi, que veri & legittimj procuratores facere
ppssent, & que nos ipsi facere possemus, si presentes essemus. prontitten-
tes nos gratum habituros & ratum, quicqiiid per eosdem procuratores nostros
vel substitutum seu substitutos ab eis, ractum fuerit in premissis & quo-
libet premissorum. Jn cuius rej testimonium, sigillum supradicti Capituli
nostrj duximus presentibus apponendum. Actum vpsalie, Anno Dominj
.•M*.. ••CG*.. Nonagesimo secundo. jn vigilia Beati Erici.
Sigillet skadadt, pä den ur brefvet klippta remflan.
1071. C292. A 26 Maj*
Leoithard Öds 90VS bref med tillkännagifyande att Hans hustru Margareta fore aitt giftermii
for a4 naark pantsatt jord i Sörby tili handlandeo Hintse, med vitkor att biott Leonhard
ftgde aU fore bestämd tid samma jord ftterlösa«
A. (>. a. 3. 8.
Omnibus ad quos presens scriptum peruenerit tarn presentibus quam
futpris. Leonaadds 0thonis filius salutem presentis vite pariter ac future.
vniuersitati vestre duxi presentibus intimandum. Margaretam dilectam vxo-
rem meam ante quam eam mihi duxi legitticne in vxorem. hinzae mercato-
ri aput finem pontis habitanti predium duarum borarum terre in S0rb7
situatum in attundaland pro .XX. quatuor marcis denariorum impignorasse
in termino dicte .M. accepto videlicet ultimo ante diem beati martini iam
futu'ro redimendum. annuens quod extunc si predictum predium sblutum
noni fuerit dicto hinza ad proprietatem & plenum ius «^iuini tpa^feratur
perpetue possideodum. bac racione subacta quod nemini ante dictum termi-
num nisi mihi, audeat vendere si mihi resoluere placuerit prenotatutn. Jn
cUius rei testimonium sigillum meum ac sigillum dilecte vxoris mee pre-
sentibus sunt ap|>ensa. Actum die secundo pentecostes anno domini.
MVCC^-XCML
SigilleD; N»> i boitfiillet; N:o a myckat skadadt
10)2^
/292. d. 8 Juni
ToirffA., Elmgislea huairtts tettameotarulLa anoDdoiiBf, byarigeDoiii Thortryd gUVeft Uli Ifydala
klpAtcr.
A. 3. s. X.
Jn nomine patris & filii & Spiritus saneti Amen. Cum ijl manu dei
sint 'mors 8c 'vftä & neäciat homo utrum amore an odiö dignus sit, sed
f
— 143 -.
omoia in futurum reseruantur incerta, Ego tonKa vxor uEringisl diuine
gracie apciorem me fieri peroptans & ad hoc pro viribus elaborans cu«-
piensque anime raee salubriter preuidere condo & conipouo testamentum
meum in huno modum Curiam ergo meam in thorsryth cum omoibus suis
pertinenciis infra sepes & extra perpetuo iure posidendam confero & te-
stamentaliter relinquo monasterio oouevallis & hoc quicumque reuocare
uel uohierit uel presumserit indignaeionem dei se nouerit incurrisse te-
stes interfuerunt iEringisIus vir meus olauus polasun & alii quam plures
cum dagherq sacerdote de slaeto cuius sigillum petiui & optinui presentibus
appendendum. Datum anno domini Af^.CC^^.XCILVP. idus iunii.
Sigillel bortfallet; den ur brefvet Llippta remsao qvar.
1073.
odat.
Biskopen Ajsebs i Wexio betyg att PrestioanDeD Ingemund i Slatthög infor BisLopen och m&o-
ga aiidra tillkSoDagifvit att tiusti*u Tonna erhällit Thorsryd i arf efter sin son«
A. 3. X. i.
Vniuersis christi fidelibus .A. dei graöia Wexionensis Episcopus Salu-
ten ib domino sempilernam. Tam posteris quam presentibus tenore pre^
seäeium innotescat quod dominus Jngymundus presbiter d^ stetu in no-
stra & ludfeoram aliorum presencia pupplicauit quod vilHca sua tonna np-
onne ppadinm situm in thorsryth iure hereditario per Süum filium est
ajepta Jn cuius rei oautelam & euidenciam pleniorem sigillum nostrum
presenti eedule duximus annectendum.
Sigiilet med den ur brefvet kiippta remsan bortfaliet.
1074. 12921 d. 1 3 Juli. Stockkolnu
Biskopen Laas i Linkoping bref med dtagande att, icke tili följe af n&gon egen eller kyrkans
lorbiadeise, utan af fri vllja, betala aooo notark penniogar tili fordringsä^are hos faansföre-
Iridare Bitkop- Bragt^
A. 3. ^ I. 17.
Omnibus presentes litteras inspecturfe. Laurencicjs dei gracia episco-
pus lincopensis salutem in domino* Constare uolumus euidenter quod no-
stra nostrorumque canonicorum prehibita ordinacione deligenti pro debi-
tis CQntractis per venerabilem patrem Episcopum benedictum felicis me-
morie^iiitl^essorem nostrum duo millia marcarum ysualis monete diuersis
- ,44 -
suis creditoribus assumpftimus persoluenda. Non quia nos uel nostra eccle-
$ia in aliquo sibi fuerimus obligati prout in $uo testamento aput nos de«
posito continetut« sed hoc ob suorum remedium peccaminum de propria
benignitate & graeia special! recognoscimus nos fecisse. Jn cuius rei eut-
denciam, sigillum nostrum vna cum sigillis venerabilium patrum, Domino^
rum ysari strengiaenensis & Petri Arosiensis dei gracia episcoporum, presen-
tibus sunt appensa. Datum stocholm. anno domini •M^.CC^.XCII*. jdibus
iulij\
Sigilleo I9 2y 3 äro bortfalina; remsorna qvBr.
1075. '292 d. 20 Juli-
Dom-CapitleU i Wexio gifna försSkrao att, sedan det tvistiga forbailandc upphort, som geno«
Capitlets i Biskop Bos tid skedda ySdjande tili Äike-Biskopeo i Lund, medUpsala&stadkom-
iDits, viija Visa skyfdig uppmarksamfaet och lydnad luot Upsaia Ärke-Biskop, och ingalaoda
deilaga i D&got, som kan ki^finka denna kyrkas gaidla rfittigheter.
A. 3. a. 4* 7«
Omnibus presentes litteras intellecturis, Gapitulum wexionensis eccle-
sie, jsalutem in domino ihesu cfaristo, Amicabilis Tnionis & pacis Concor-
diam seruare volentes nostris preeipue superioribus, & Metropoli videlicet
vpsalensi ecciesie, ciij ad debitam obedienciara cum omni reüerencia Re-
cognoscimus nos teneri, & vt materia dissencionis^ & rancorositatis, qne
succreuit, & radicare videbatur, Jnter predictam vpsalensem ecdesiam ex
vna^ parte, & nostram ex altera, propter quasdam appellaciones, terapori'-
bus venerabilis patris domini: Bouonis. benedicte memorie, quondam no-
stri episcopi, ad sedem lundensem interpositas, de quibus ecclesia sepedic-
ta plurime grauatam se asserit, hinc, inde, sopita sit penitus & necglecta.
bona fide promittimus, quod aliquos impugnare volentes iura vpsalensis
ecclesie, sepius iam pretacte, quibus ab antiquo fuerat vsa, & que seruare
ac sustinere voluerint ceteri ecclesiarum regni prelatj & capitula de cetero
non fouebimus consilio vel auxilio, jnfra regnum uel extra publice uel
occulte, Jn cuius rei testimonium, sigillum capituli presentibus est appen-
8um* Datum anno domini, M',GC*. nonogesimo secundo, Jn die beate
Margarete virginis,
Sigülel oskadadt.
1076.
X076. 1292 A 2 3 Juli. Stockholm.
KoDimg ftsons Tidimation af Kod. Magnus I:s bref ocb stadfiUtelse pA en tili Irkedjakne-
dornet i Liidtöping gifven gftrd. ,
. B. 3. 94.
Btrgerus dei gracia Sweorum gothorumque Rex Omnioüs^ presentes
litteras inspectpris salutem in domino sempiternam Tenore presencium con-
Stare volumus vniuersis Quod nos litteras dilectj patris nostrj dominj M.
bone memorie, non cancellatas non rasas non abolitas nee in aliqua suj
parte viciatas vidimus in hec uerba. Se N:o 991. Quia ergo nobis euiden«
ter eonstet & ad plenum dictum dominum siggonem dictam curiam eum
Omnibus suis pertineneijs neenon & eommunitatibus predictis in suj testa-
mento arehidyaeonatus in ecciesia lineopensi contulisse Nos dictam dona-
donem ratam habere volentes dictas communitates ad archidiaconatum^Jn
ecciesia lineopensi perpetuo volumus pertinere & hoc per presentes litteras
oonfirmamus Jn cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appen-
8um Datum stokholm. Anno Dominj Millesimo Ducentesimo nonagesimQ
secundo in crastino beate marie magdalene.
1077. 1292 d. 25 JulL Skällwik.
Ärkedjektien Svim i Linköping qvitto A iio mark wadmal, som han af Biskop Lars uppburit
t>ch som Biskop Bengt rar honom skyldig.
A. 6. a. a. 9.
Omnibus presentes litteras inspecturis. Suno arcfaidiaconus lincopensis
salntem in domino. Constare uolo quod centum decem marcas. wadmalie
recepi a domino nostro episcopo laurencio in quibus mihi tenebatur pre^
decessor suus episcopus oenedictus. Scriptum skaeldewich« anno domini*
MVCC*.XCir. Die beati jacobi apostob'.
Sigillet andeligt
1078. 1393 d* ^o «lull.
Iskopen 1
rabygd.
Biskopen Labs i Linköping intyg om Hen* Sranlepolks byte af jord med Hospitalet i Nor«
ibygd
B. 3. 168.
Omnibus presentes litteras inspecturis Ladbentius dei gracia episcopus
lincopensis salutem in domino Constare volumus euidenter quod recognon.^
nkjiaiui^^jporam nobis dc^||ius^^antapc^lk^ quod cum hospitali .fio^i^
bygah lianc fecit commutacionem videlicet qtioa dedit eis VIII hastas in
okA^bdL VIIL h^sta& in tliorp. »et ^uasi.. hastas dimidiaYliufc minua ja el-
ghiarwm, ^t pro istis recepit ab eis totum illud qiiod hospitäle dictum ha-
buerat ä sigmunda Elaui filio in hajaby in osgocia,. Dedit insuper eisdem
dominus swantapolehus, totum auod posseÄt iri paruo oknabek. ExcepUs
tribus. insulis dictis olzn0 l0ijo et wa&der0 Jn cii^ius euidenciam sigillum
hostrum vna cum sigillo domini swantapolchi presentibus duximus appo-
nendum Datum anno domini MCCXCII die proxima post. Ofoui.
1079. 129^ d, II Aug. Tönsberg.
Ifor^k^ EfiMungeu Efto^s o^h. Hertig^n H1k.aks försfikr^o» gifven Ljj^kar^e p& firi handel 4
beßl,s,^. 8tä|leQ: Huq^j^ och Hialm i Hfülan^* ^ ^^ ^ ,3j^
Ericus dei gratia Rex Norwegie & Haquinus eadem gratia Dux Nor*
wegie. Aduocato ConsuIibus'& communi Giuitatis Lubec salutem in Do-
' mino sempiternam. Volentes vt incole ciuitatis vestre per castra nostra
H^naj^ iq ^allandia & Hialii^ t(*ansitum facientes securitatem habeant ple*
nÄi-iK^iii rebus suis pariter St'personis prefec.tis & aduocatis ac a^iiß iii
eisdem ca^ris existentibus per literas nostras precipiendo mandauiipus fir^
miter & districte ac illud idem quod s^qMitur, dilecto ConsanguineQ nostro
Domino Jacobo Comiti Hallandie necnon & Stigoto Marscaico diximus &
iniunximus yiua voce quod si qui sint ibidem qui ouiquam de vestf^is in-*
oolis tenentur in aliquibus debitis obligati debent illa sine cÜfBcuhatb &
dilacioiie aliqua sblaere; requisiti. Quod si pro Iqco & tempore aliqua ibi«»
dem dtaxerint yenalia predicti castrenses nön debent ab ipsis aliqua yio^
lenter recipere sed emere prout habere poterunt de beneplacitb vendiloi^is
& expedite soluere prout conuentum fuit inter eos. Sed si forte vestris
non placeret res suas & merces ibidem vendere licentiam habent & pote-
statem liberam ipsas quocumque eis placuit deferendi; Dictis igitur ca-
strensibtts sub obtentu gratie ^ostre. prpcipimus firmiter per presenlj^s, vi
ea que prediximus diligenter obsA^entrtf sfcWtr'^raciam nostram diligtiiit^lä
fauorem. In cuius rei testjmoniu^i sigilla nostra . presenjtiJD^s sunt appensa
Datum Tunsberg anno Domini M-CC. Nonagesimo secuhdo in CrastiaQ tau-
rentii Martyris»
- «i7 -
1080. .tp9l^;4. .b5e^fig. . TöQste^g.
Detery mea tiilägg äfven af de räüiglieter^ som.g^noiQ Iract^ten i CaTn^arc; i^od^r ßvenska
' Kpri^ngeq Magnus I:s bemedlaode bHfvit af Konungeo i Non ige bestämda.
K, c. a. 134.
Haqüinüs dei gracia Dux Norwegie viris prouidis & hoiiestis, sibi ia
Christo dilectis Consulibus & commudi CiuitatJs Gripsvold, salutem in dö-
mino sempiternani. Cupientes vestre Ciuitatis inoolas, ad Öucätum nostrum
venientes, sicut fecerunt progenitores nostri, fauorabiliter pertractare, ac
imtnunitates .& libertates augere potius, quam minuere, quamdiu circa nos
& nostros uestre deuotionis beneuolentiam experimur. Vniuersitati vestre
notum facimus per präsentes, quod nos ad petitioneni & iDStantiam dis-
creti & honesti viri Johannis de Bue nuntii vestri, rigorem legis nostre ser-
uare debent indigene, quod ad homines vestros dominium nostrum visitan-
tes, ut hospites temperantes, ipsis dejspeciali gratiä duximus indulgendum,
quod cum aliquis pro delicto ad vltimum supplicium sit ducendus, ipsi
emn sequi minime teneantur. Iteiii cum ad capturam allecium venerint,
licite possunt merces suas in terris nostris deponere, Balliui. licentia non
petita. Idem si decedat aliquis in dominio nostro cuius heres est in ciui-
tate yestra predicta, illius conditionis, quod, pro petenda bereditate Iwius-
flrödinOn potest personaliter aduehire^ licftutn est ei ad optinenduili n^r^-
ditatem talem procura torem de^tinare legitimum infra acuium^ ita quod,
tarn super illo quare personaliter venire nequeat, quam & quod nüllus sit
procurator veri beredis & legitimi, testioioniales habeat litteras ciuitatis.
Quod si ftat, non debet super illa herediate per quemquam de nofitris offi-
oialibus üel aliis impediri. Declaramus &, quod si aliquis iciuentns fuerit
habere farinam falsam vel alias falsas res consimiles, debet excusare se iik-
runanto suo, quod illud falsum non commisit nee fuit illius conscius fabi-
tatis. Postquam äutem iuramentum tale prestiterit, debet emptori pecunia
iua restitui & falsum huiusmodi destrui non imposita pena alia venditori.
Ad precea insuper nuncii vestri predicti articulos Yobis ex parte dilectiasi-
mi fratris nostri domini Regis Norwegie conoessos per arbitrium Domini
Magni quondam Regia Sweorum illustris apud Galmariiiam vestris incolis
ad dominium nostrum venjentibus de apeciali gratia decrevimus coneedeo-
dos, togantes, ut homines dileetissimi fratris nostri & nostros, ad vos deeli-
nantes^ recipiatis fauorabiliter & honeste. In supradictorüm autem testi-
monium Sigillum nostrum preseiltU)us 0st appensum. Dat^ Tunsbergis, Anno
DnL M.GG« Nonagesimo seeundo, in die^Assumptionis Marie Virginis gloriose.
— i48 —
io8i. 1292 A 27 Sept
' Biskopen Boitavbhtuba och Abboten Jokahs i Glairvaux afskrift af PAfVen Gregorius Xrdes bnlla
om Cistercienser-Ordeos befrielse frfta Heliga landabjelpen.
A. 1. d. 7a.
Vniuersis presentes litteras jnspecturis. Frater Bonaventura dej gra»
cia Encensis episcopus. vicariusque capitulj lingonensis, sede uacante, & Fra-
ter. Jo. dictos abbas clareuallis. salutem in domino. Noueritis quod nos
diligenter jnspeximus. & de verbo ad verbum legimus. priuilegium dominj
Gregorij decimj. Non caneellatiim. non abrasum. non abolitum; nee in ali-
qua parte suj viciatum. sed buUa eiusdem dominj pape bullatum & plene
continens verba inferius annotata. Se föregäende N:o 691. Jn cujus res
testimonium. Nos frater .B. Encensis episcopus. & Nos frater Johannes ab-
bas Clareuallis, superius nominatj, sigilla nostra presentibus litteris duxi-
mus apponenda. Datum anno dominj. M^.CG''. Nonagesimo. Secundo. Jq
die beatorum Martyrum Gosme & Damianj.
Sigillen N:o i nästan oskadadt; a styckadt.
1082. 1292 d, 9 Oct Upsala.
Kyrkoherden HEffAiKS i Odeosäker qvitto pft 100 mark penoingar, hvilka han för Ganlken
Nils iippburit af Dom-Gapitlet i Skara.
A. 3. a. 4. 5.
Omnibus presentes litteras jnspecturis. Henrigds Rector Ecclesie Othens*
aker jn vesgosia salutem jn doraino sempiternam. Nouerint vniuersi me
Recepisse & habuisse ex parte Domini Nicolai Canonici skarensis procura-
torio nomine Gentum marchas denariorum bonorum & legalium monete
vsualis, a discretis viris Doniinis preposito & Gapitulo Ecciesie vpsalensis,
excepcioni dicte pecunie non habite non solute. Renunciando penitus &
expresse. De quibus Gentum marchis raemoratis, dictos prepositum & Ca^
pitulum ex parte snpradicti domini nicolai liberos reddo & quitatos. Jn
Guius quitaeionis euideiiciam pleniorem sigillum meum vna cum gigillis do-
minorum, kanuti pröcuratoris fabriee vpsalensis, ac Petri sacriste ibidem
presentibus est appensum Datuni ypsalie anno dominj Millesimo. CG\ no-
nagesimo secundo die beati dyonisij sociorumque eius.
Sigiiieo boitfailDa fr&o de ut* brdVet klippta remsoraa«
— i49 —
io83. isqS-
BivGT PBTSB84SON« Testamente och anordnipg om girdarne Westevlosa oeb SteDsäter, m. m«
A.4.
Jic Nomine sancte & indiuidue Trinitatis, Ego Benedictüs Petw quo»-
dam filius Consideracionis intuitu perpendens, quod otnnia que sub celo
saat ex nichilo condita sunt, & ad suam tendunt originem naturaliter vni-
uersa, & hoc solum de rebus transitoriis post huius vite transitum non
transire dinoscitur, quod ad pietatis opera miserieorditer erogatur Selens
eciam incertam fore cuilibet mortalium sue vocacionis horam, Jgitur in no«
mine suprabenedicte trinitatis Sanus & incolumis, De rebus michi ab ea
licet indigno largissime concessis testamentuiu meum condidi in hune mo-
dum, Jn primis Monaehis de alvastrum apud quos deliberaeione diutina
sepulturam eligete decreui cum parentibus meis, Guriam meam Wester]0s0
integraliter assigno cum omnibus attinenciis suis mobilibus & immobilibus
condicione ista interiecta quod omnis prouentus curie premisse fideliter & inte-
graliter collecti annuatim, sequentj die post festum Marci Ewangeliste ad to«*
cius conuentus sollacium & recreacionem in quantum valuerint pro pitan-
cia communiter expendantur, Et ipso die Misse & oraciones pro me & pa-
reotibus meis iam ante memoratis deuote celebrentur. Et memoratj Monachi
racione dicte Curie pro debitis meis centum Marcas den. soluere teneantur,
Quod si nee istarum. Marcarum. summa persolui poterunt debita mea vni-
uersa, Exequtores testamentj mei Curiam meam asby obligabunt ad cetera
persolueuda. Hec autem donatio mea rata & firma tenebitur monachis su-
pradictis si me absque liberis mori contigerit, Si autem dominus michi de
liberis prouiderit. ipsam curiam meis heredibus relinquo, & Centum Marcas
pro testamento meo soluentur Claustro supradicto, pro quibus eidem clau-
stro eandem curiam meam obligo, donec hoc meum testamentum totaliter
fiierit persolutum. Jtem omnia bona Dilecte vxoris mee Jngiburgis que me
racione coniugalis contractus contingunt Si absque liberis dominus me voca-
uerit, cessante iam omni calumpnia Heredum meorum super talium bono-
rum participio eidem Jngiburgi libera restituo & assigno, Jtem Ecciesie streu-
genensi confero Curiam meam Stenseter, cum omnibus suis attinenciis, Colo-
nis, piscariis, prepositure strengenensi perpetuo assignandam, non obstante
&i dominus michi in liberis prouiderit, s ne. vt in mei memoriam. ac
venerabilis patris dominj anundi Episcopi pie recordacionis, ac parentum
meorum septimanis singuh's vna missa ibidem pro animarum salute dicatur.
Super facto huiusmodi volo vt michi detur patens littera cum sigillo eius-
dem flcclesie & Capituh*, quod ipsius capituli beneplacitum in hoccontineat
& assensum. Si autem hanc ordinacionem iam dictum Capitulum non decre-
— ,i5o —
uerit admittendam, ipsam Guriam quam ^predicte Ecciesie ässignauj ptp sq-
rorios meos petrum 8c byrgerum precipio distrabendam pro precio compe*
tentj & de eodem preciö soluere in testamentö raeo XLVIII. marcas 'Eccie-
sie iain sepius memorate. De reliquo vero debita mea si qua fuerint inuen-
ta pleniuß perebluantur. vei ocrte in vsus pauperum si omnia debita per-
soluta fuerint 6deliter expendantur, Jtem in remissionem peccaminum meö-
rum & aliorum pro quibus uexillum sancte* crucis assumpsi redimendüta,
confero omnia bona mea que in he'sleby & roslos0, & wismarch possideo ad
subsidium terre sancte modo quo videro melius expedire. Jtem Mönialibos
De askaby confero duas Marcas argentj, Jtem fratribus skeningie .11. Mar-
cas argenti, Jtem aliis Claustris vbicunque in regno Svecie constitutis, con-
fero .IL Marcas den., Et vnicujque höspitali .1. Marcam den., Jtem vnicuique
Ecciesie in cuius parrochia mea bona sunt constituta confero J. Marcam
den., & sacerdotj .1. vaccam siue bouem. Siquis vero temeritatis siue mali-
cte pretextu hoc meum infirmare presumpserit, excommunicacione dei pa-
tris omnipotentis & sanctorum omnium feriatür. Et cum impiis in die iu-
dicij percipiat porcionem. Exequtores huius testamenti mei constituo Do-
minum Episcopura lincopensem, Dominum th. Marscaicum dominj regis,
Dominum Jo. prepositum strengenensem, Et Dominum Nicolaum legifbrum
verendie. vt igitur omnis ambiguitas super premissis valeat remoueri, &
excludatur occasio quelibet volentibus malignarj« Sigillum Dominj B. illu-
stris regis Swecie, & venerabilis patris L. Episcopi lincopensis, 8c Dominj,
M, Legiferi osgothorum & Dominj tb. Marskalcj, 8c Domini, Daor, Jahansyn,
8c Dominj Johann is.prepositj Strengenensis, 8c sigillum Dominj karoli de Norre,
vna cum sigillo meo duxi preseutibus apponenda, Datum anno dominj.
M%C-C%XC'^IIir
Af de upprfiknade sigillen hafva aldrig mer fin ett eller 2:ne pä tridar, som nu Hro borta,
och det sistnäroda, efler hvilket pergaiaeotsrimsaD finnes qvar, blifrit satte under breffet
io84- 1293.
Dags p& en resa gjorda Testamenle och aoordning om qvarlltoe losoren och penningar.
Jn nomine patris 8c filii 8c spiritus sancti amen. Ego Daghea, si in
hac via me mori contigerit, meum in hunc modum condo 8c ordino testa-
mentum. Jn primis lego fratribus predicatoribus Siktunie, vnum eqnm ni-
grum, quinque annorum. fratribus autem minoribus ^tokholm, vnam mar-
— i5i —
c^m. 4^ar, & soproribus saa^e Cia^Q ibidem vi^ip marcam den. Jten Cra»
tribus minoribus in vpsalia. vnam marcam den. Jtem fratribus predicatori-
bus skeningie vnam marcam den. Jlem fratribus minoribus sudercopie,
vnam marcam den. Jtem fratribus predicatoribus kalmarnie vnam marcam den.
Jtem do fratri meo karolo vnum Equm baeruttan. Volo autem ut pro solucione
sex marcarum supra legatai^um, ambulator meus; vendatur. Geterum» quia Gel-
briet mercs^tori in arbugba teneor tres marcas, volo ut illi «atisfaciat dominus .
benedictus magnusa son gren, qui mihi tenetur taotumdem. Jtem teneor her*
imr^OQ diftp houud in stokholm duas marcas den. quas predictus frater meu$
karolus soluat. Jtem domino Gisiku $uf|ercopie teneor vnam marcam den.
quam soluat Jngiuaster famulus dowini mei, & pro hpc do sibi fibalam
meam argenteam. Testes buius mee ordinacionis presentes fufrunt, frater
j&rael, dominus meus jngo, don^inus birgerus petri dominus benedictus bo-
soQ. Ei^equtores testamenti mei constituo fratrem jsraelem & dominum meum
J. supradictos. Jn premissorum igitur euidenciam, siggilla prefatorum, fra-
tris jsraelis, et domini benedicti bosoo presentibus sunt appensa. actum anno
dominj .M^CC^XC.III^
Sigiilet fallet frän lioDeträdaroe.
io85. 1298 d 6 Jan. Frödawi.
Magnus JqiyiAirs soirs g&fvobref pä Lindasunds gärd tili Sko kloster i testamente effer Brigitfa
Larsdotter.
M. 3. b. 1.
Omnibus presentes litteras inspecturis, Magnus Joansson. Salutem in da- -
mino sempiternam, Notum facimus tenore presentium vniuersis, quod nos cu-
riam lindasund cum omnibus ad eam pertinentibus, que ad nos deuenitper
mortem birgitte filie laurencij legiferi monasterio sko, vbi dicta birgitta se-
pulta ,est^ pro anima hivgitte sepedicte & nostra & nostrorum conferimus, Post
mortem nostram testamenti titulo cum aliis que dicto manasterio testamen-
tarie legauimus iure plenario possidendam, abbatisse quoque & conuentuj,
dicti M onasterij dqnamus & committi yolumus post mortem nostram vnum
annulum aureum continentem lapidem de saphiro, & vnum va$ argenteum,
qne not)is presentauit .domina Rädburgis abbatissa monasterij supradicti, Jn
cuiua rei testimoniüm vna cum ^igillo nostro sigillum fratris Jsraelis ordi-
nis predicatorum lectoris sictoniensis presentibus est appensum, Datum fr0-
dhawi & actum presentibus testibus, Dilecta vxore mea Jngiburghi, ^ fratre,
israele predicto, & fratre brodhero ordinis minorum. Anno dominj. M•.CC^
Nona^epimo. III. in epiphania dominj.,
^*^^^* ^ Sigillen NU} 1, 3 skadade, N»a, 4 bortfallnc.
— i5a —
to86. lagSd. 22 Febr. Liuthguthuwi.
Biskopen Y&uts i Strengnas, s&som Executor af BisLopens» Herlig BengU testamente, gifna dorn
att Lena gärd i Westergöthland tiJlkommer Lioköpings Domkyrka.
A« 3. o. I.
Omnibus presentes litteras inspecturis. Y^aros dei gracia Episcopus
strengnensis salutem in domino. Gonstare volumus quod nos constitati exe-
Tutores testamenti domini benedicti felicis memorie Episcopi lincopensis &
ucis. auctoritate que nobis in hac parte competit curiam dictam Lenae in
dyocesi skarensi quam idem venerabilis pater in eodem testamento contu-
lit ecclesie lincopensi cum omnibus suis attineneiis ipsj lincopensi ecciesie per
difinitiuam adiudicauimus sentenciam, Tenore presencium ponentes eam in
corpörali possessione prediete curie & omnium sibi attiuencium & parati prout
opus fuerit defendere taliter introductam. Jn cuius Bei euidenciäm sigillum
nostrum presentibus est appensum. Datum Liuthguthuwi anno domini
IW.CC'* nonagesimo Tercio Jn Cathedra sancti petri.
Sigillet andeligt
1087. 1293 d. 23 Febr.
Beugt Elofs soirs betjg att atskilliga uppräkDade girdar och ligenheter tillfallit hang fivSger*
skor, frökoarne logeborg och Margareta i arf efter deras fader*
A« (S. I. 10.
Omnibus christi fidelibus presentes inspecturis^ Benedigtus eleph son
salutem in domino sempiternam Propter hominum labilenl memoriam. vi-
teque fragilis breuitatem pleraque que aguntur raro perueniunt ad puram
noticiam posterorum nisi per scripture superstitis viuax testimonium eluce-
scant Harum igitur serie litterarum prouidi tam posteris quam presentibus.
elucendum, curiam in . • • sh0gh cum colonis ibidem, & curiam in alcauid,
& coloniam in tubbaethorpe & dimidiam piscaturam dictam laxaephischi pe-
nes thrasnes duas siluas dictas tansersscogh & alxersscogh & molendinum in
heriaelungum, domicellis, ingiburgi & margarete iure hereditario post patrem
suum socerum meum felicis memorie consensu uxoris mee katerine & soro-
ris sue byrghitte adhibito cessisse per legalem povcionem^ presentibus te-
stibus ydoneis & discretis dominis, Laurencio bobergh Borico byrgir son^
algotho Jon son Ad cuius facti memoriam & euidenciäm pleniorem sigillum
meum cum sigillis predictorum presentibus est appensum, Datum anno do«
mini M*CC*XC*III*, in vigilia beati mathie apostoli,
Sigillen i— 4 S<^ skadade*
1088.
r
— i53 —
1088. \ 1293. «!• 28 Febr. OfTansjö.
GaoiLcD i Upaala Bsviros fprteckDing pi OfVansjo^prestgärds ägor med uppgifae rftmSrken.
Copia /brvarad i kyrkan dersamniastädes *).
Anno domini 1 298 Sabbatho proximo post festum Beati Matthiae Apostoli
Dominus Benno Ganonicus Ubsaliensis scribi fecit infra scripta in ofvansiö
Primo predium Ecclesie in Grimastadom 20 orae et duo solidaß Jtem duo
Wretad et unum hästhaga item tria prata in Genburoni, item unum pratum wm-
lenäs, Jtem in Stamnäsom duo prata, Jtem in yter Jernaby unum pratum,
item in Näsangiom unum pratum, Jn räfgraf 4 tegar, item unus calix unus pi-
xis argenteus, 3 Gasulae et duo periclamidum et 28 suppellicia et 5 camisise,
unus ornatus altaris et 1 Chyropendium Jtem in Machaforsi possidet Eecle-
sia unum Setting in uno molendino, Jtem 20 marcas in cista Ecclesiae, et
i5 marcas denariorum in unum cappi Jern 26 Tynnones hordei unum di-
midium talentum ceraß et duas marcas thuris.
Istäe sunt metae super fundum Grimstadi. Ex parte occidentali prima
metaestin ponteiuxtasepesrSecunda in Gatu: Tertia in orheden: Quarta in
salia bronom, Quinta est in via quae ducit ad oppidum Sällia Gatu: Sexta
in almenningeledh via praedicta ad dictam Jedro: Septima in uno paruo
stagno. ultra amnem ex parte orientali prima meta est iuxta sepes, ubi con-
veniunt sepes de Vibol et Hillingstad: Secunda in Rasmuren: Tertia in
öghestigen : Quarta in Swidmunsäsi : Quinta in stagno superdicto.
*) Copia af ett bref som funnit är uthi Ofwansio kyrkia«
Anno i6o3 d. 4 Aug. När jag Olavus Martini Ai-chiepiscopus Ubs.^ sampt praepositus Ga-
thedralis M. Jacobus Erici Stockh. och Poenitentiarius Publ. itf. Laurent Paulinus Golhus hol-
lom Visitation uti Ofwansjö* kyrkia och PrestegArd. Ibland annat som th& förhandladt, blef
08S en gaminal skrift adt?ardat som innehölt om förbemälte kyrkias och presteg&rds agor R&-
mSrkien och anoor tilbehör och begärat at vi värt sanfardige vitnesbörd och vidimus them,
hfirom villia meddela, hvilket vij för B.Sttvijsones skull icke viJIie eller kunne förvfigra^ halst
emedan förbemfllte skrift var af maal och ilderdoom sä förderfvat att man henne roedh stör
moda och mycket betfinkiande niuggast läsa kunoa och lyder ord frän ord som efterfoljer: Anno &c.
E/ler brefvet /ol/ande underskriß .- Datum et confirmatum subscriptionibus et sigillo Gapi-
tnli 10 Ögleboy die quinta Auguati. Anno ut supra.
OxjkTUS Maativi. Jagobus Eaia Stocks. Lavrbhtivs Paulihus Gothvs.
A. Ubs. Praep. Ubs. Poeuit Publ.
AfskH/tm är meddelad rf S. M. Ad/. ilT. /. EkdahL
S». D^dm. IL
ao
— i54 —
1089. 1^9^ <!• 3 .Mars.
BiskopeD Labs i Lioköping bref räraode tillstind fSr att bjgga intill gamia onireo p& St
Nicolai kyrkog&rd, samt om deraf uppkommaDde afkastniDgeos fordelniDg.
B. 3. 44. Y.
Omnibus presentes litteras inspecturis Laurengius dei gracia episcopus
lincopensis salutem in domino sempiternam Tenore presencinm constare
Yolumus euidenter quod nos cum discretis viris ciuibus calmarnie conue-
nimus & ordinauimus quod ipsi liberam habeant potestatem murumdenouo
supra cymiterium beati nicolai ibidem construendi. contiguuni muro anti-
quo. & domos in loco antiqui muri prefati auctoritate nostra edificandi ad
Tsus & vtilitatem ipsius ecciesie & communitatis eorundem jta tamen quod
medietatem prouentuum dicta ecciesia inde percipiat. Medietas vero com-
munitati supradicte deputetur. Ne igitur aliqua dubitacio de premissis in
posterum valeant suboriri sigillum nostrum vna cum sigillo communitatis
prenotate presentibusduximus apponendum Datum & actum anno dominj
MCCXC tercio. VI:o nona& marcij.
1090. I2 93* d. 16 Mars. Nyborg.
KonuDg Erics i Danmark oppoa bref for Löderups kyrkapi frihet fran alla KoDgl. utiagorafaiit
det godS| som Riddareii Jens Kanne i själagäfva lemnat tili nämnde församllngs Prestberd.
Copia *)
Vij Erich med Gudz Nädhe Danmarches Konning etc. Heiser Eder
alle som See eller Höre thetta Vortt obne brefF, at Wij udafF Wor synder-
lig Gunst och Nädhe haffuer Vndt och förkendt alt thet gotz med all sijn
Rete tilliggelse ydj Jngelsted herritt i Löderup Sogn, som Erlig Welbiur-
dig Marid och Strenge Ridder Hr Jens Kanne^ nu Sali^, med Gudh, haff-
uer giffuet och skött for en Siellegaffue tili Prestens bord i Sammie Lö-
*) I vidimation af K. Christian HL Dat. Hädliiäe sabbato Jubilate Anno D:ni MDXLIsä iydande:
Wij Christian medh Gudz NÄdhe, Danmarkes Norgcs, Wendes och Gotthes Konningh her-
tug tidj Sledtzwigh Holsten och Storrmaren och Ditmarscheif, Greffue ud) Oldenburg och Del-
menhorst, Giör alle Witterligt at för oss war skickett Hr Tbruls Matzen Sogneprest udj Lö-
derup med Thuende obne Welbeseiglede Pergamentz breffue Wskrabede och Vstungne och
Vmaculerede thet forste Ijdendhe:
Det andra fir af K. Christopher Dat. Brunsbötte^ i32o sabbatho post Dom. Trinit.
E/ler ^n: a/skri/t pa Greß. von Engeströmska Bibliotheket i Stockholm. .'^ o\'.vv
— • i55 --•
derup, att werte alileeles qvitt och frij afF Jniie s»lt, Letting, och äff all
Kongeligh tynge tili Euig tidh, Saa at de Tjeninere Som boendes Warder
aar effter aar^ Paa samme gordh, skulle her effter ingen anden Suare udj
Kongelige Sager Tynge eller affgifFt, udh«n allenjst Fixesten, Thy wille wj
strengelig^n haffue för bydit alle Wore Fougder, Embetsmend och alle andre
Woldzmend, under Gudtz höyeste HeflFn, och Wor Straff och Wrede, her udj
modt thette Wortt ohne breff modt at Sige, giöre, eller thet at rygge udj
nogen maade. Datum Nyborgh Anno Domin j MCCXC ter tio secunda feria
proxima post Dpminicam passionis dominicae.
109 1. 1293 d. I Maj. Skedwi..
Carl Elefs soirs gäfvobi'ef pä Mora tili Strengnäs Domkyrka, med viiLor att (3 njiita afkast-
Dingen deraf i sin lifütid och 13 dess sLuld af 3o mark afskrifveo.
A. 6. g. 3. 3.
Vniuersis presentes litteras visuris vel eciam audituris, Karulüs Elefs
SON. salutem in domino sempiternam. Notum vobis facio per presentes rae
curiam meam Mörser cum Omnibus suis attinenciis mobilibus 8c immobilibus
ecciesie strengnensi in perpetuum contulisse, retento michi quoad uixerim dicte
curie vsu fructu, & hac adiecta condicione quod sim de debito triginta marca-
rum in quo sum obhgatus ecciesie memorate, totaliter absolutus. Testes vero
huius donacionis hü fuerunt dominus Jngimundus prepositus Nychopensis &
Holmger US ßyrgisson, firmatores autem wigariter Garthfastse fuerunt, domi-
nus Bondo plebanus de Rypsum. Konradus Ysars son. Syggo 0stens son.
Karolus Syggde son. Ormerus Karls son. Jngimarus de Rypsum. Jn cuius
rej testimonium sigillum meum presentibus est appensum. Scriptum skiaetwi
anno domini M*.GC*. nonagesimo tercio. kal. Maij.
Sigillet tillika med den ur brefvet klippta remsan bortfailet.
1092. 1298 d. 2 Maj. Söderköping.
SorgnHistare och Borgarenas i Soderkoping fastebref pa det mellan Biskopen Lars i Linköping
och KoDichin Bage slutade köp om oftgra^gärdar i nämnde stad.
A. 3. o. I. 16.
Omnibus presentes . litteras inspeeturis, Gonsules & ciues Suthercopen-
sea, salutem in uero salutari, Notum facimua quod in nostra presencia con-
stitutus kj^nichinus dictus bage ciuis ibidem recognouit se coram nobis
— i5i6 ~
vendidisse ac in perpetuum quitauisse reuerendo patri domino. L. dei gra-
cia,episcopo lincopensi quandam domum lapideam quam habebat ex vtra-
que parte amnis sitam, & aiiam domum läterum extra uillam in pratis pro
mille, quingentis, marcis denariorum ysualis monete iam solutis, exceptio
centum marcis den. quas eidem promisit infra festum beati Johanais bap-
tiste, prout ipse venditor confessus fuit coram nobis, renuncians excepcioni
& omni iuri, pro precio cuius domus dictus dominus lincopensis eidem do-
mino k0nichino quandam curiam quam emit de haenichino ryzikaesua pum
agris & alijs suis pertinencijs & quodam agro ecciesie lincopensi dimisit &
quitauit pleno iure perpetuo possidendam, tali condicione adiecta quod si
idem dominus k0nichinus & heredes ipsius in posterum dicta bona debe-
rent uendere uel aliquo modo alienare prefata ecclesia lincopensis plenariam
potestatem extunc habere teneatur illa bona eraendi & infra unum afinum
iusto precio redimendi, hiis igitur omnibus interfuerunt discreti uiri Gar-
dianus ibidem & Frater stigotus, Gyrdo aduocatus, Gummo, Dominus Ni-
cholaus, dominus Gericae plump, Gerwinus, & frater suus G0blaB, Wolte-
rus, Wernichae, R0thingar, ha&nichinus rycikaesun, Johannes Jngifridis, suno
munk, Dominus bcro canonicus lincopensis^ Dominus yluidus de skinber-
ghum, ad horum igitur euidenciam pleniorem sigillum nostrum cum sigillis,
domus fratrum minorum ibidem & wolteri generi dömini k0nichini supra-
dicti presentibus est appensura, Datum & actum Suthercopie anno domini,
M\CC'.XG-Hr. .VI. nonas Maij.
Sak& stjcken firo qvar efter 3 sigill.
1093. 1298 d. 24 Maj. Stockholm.
Magrus Cablssons bref hvarigeDom Ethlasunds g&rd, lemnas Slreogofts Dotnkyrka i paDt for
60 mark penniogary hvilka inom Fingst skola Aterbetalas eller ock erh&lles ytterligare hvad
. gärdens värde deooa summa öfyerstiger.
A. 3. g. 3. a.
üniiiersis litteras presentes inspecturis vel . Audituris Magnus Karls sow
salutem in domino sempiternam. Tenore preseiiciüm constare cupioomnibüs
euidenter Quod curiam meam ethlasundh ecciesie strengenensi pro sexaginta
marcis denariorum inpignoraui Tali condicione vt si dicta peeunia in fe-
sto pentecostes soluta non fuerit nominata ecclesia curiam possidebit pre-
taxatam. & mihi quantum excrescit precium carie super concessa peeunia.
sepedicta ecclesia assignabit. Domino marskaliio Th. & domino magno marin
— i57 —
son super hoc iudicium prestantibus oportune. Date stiicholmis. Anno do-
mini M*CC* Nonagesimo III dominica sancte trinitatis. Jn cuius rei testi-
monium sigillum meum presentibus est appensum.
Sigillet, i giÖDt vax pä utklippt remsa^ skadadt.
1094. 1298 d. 3i Maj. Skällwik.
Kyrkoherdeo i Hwetlaoda Elofs ^äfvobref pä alla de gärdar han i Hvetlanda köpt, häiften
tili Biskopsbordet och hälften tili Domkyrkan.
B 3. 6a.
Omnibus presenteiß litteras inspecturis Elauus Rector ecclesie hwete-
land salutem jn domino sempiternam. Pateat vniuersis quod ego sanus et
incolumis mentisque mee compos omnia predia mea titulo empcionis acqui-
sita que in hwetelandom possideo cum omnibus suis attinenciis pro anima
mea ecclesie confero lincopensi jta quod exnunc medietas ad mensam ce-
dat episcopi. Et medietas eorum ad vsus pertineat ecclesie memorate Jn
cuius rei testimoniuih sigillum meum vna cum sigillo reuerendi patris. dominj L.
episcopi lincopensis presentibus est appensum Datum & actum jn skieldo-
wiik anno domini Millesimo .CC;XG tercio, secundo kal. Junij.
1095. 1293 d. 6 Juli.
Frtt GaBmoikf Johan Elefsoos dotter% Lagmannea Birger Persons Frus^ testamente, favarikyr-
kor, alla kloster och hospitaler inom riket, henne mao, öTriga arfviogar och tjenarioDor ihog«
kommas med gäfvor af gods, peooingary k läder och smycken afveosom trälar och trälinnor
forannas fribet.
A.4.
Jn nomine Patris & filii & Spiritus sancti amen. Cum mortis terminus
eunctis mortalibus sit^ incertus, idcirco ego Gristina fiiia johannis Elefson,
vxor birgeri peterson, graui corporis infirmitate laborans, meum in hunc
modum condo & ordino testamentum. Vpsalensi Ecclesie lego decem mar-
€as den. & pro fabrica ipsius ecclesie specialiter quinque marcas den. Jtem
fratribus predicatoribus siktunie ybi corporis mei eligo sepulturam, sexagin-
ta marpas den. Jtem eisdem do ad ornatum paramentorum ecclesiasticorum pa*
raturas meas de argento dictas kapubonadh & skinnabonadh. MonJalibus in
SCO deoem maroas den. Fratribus predicatoribus skeningie quinque marcas
den. Jtem aorpribus apud sanctum martinum ibidem quinque marcas den«
" — i58 —
Jteni fratribus Minoribus in stokholm quinque marcas den. Jtem sororibus
ad sanctain claram ibidem quinque marcas den« Geteris claustris in Regno
suecie constitutis. cuilibet tres marcas den. Jtem cuilibet hospitali duas mar-
cas den. Jtem ecclesie Tfleby tres marcas den. & domino botulpho sacer-
doti ibidem tres marcas den. Geteris ecciesiis in quarum parochiis aliquam
curiam habeo cuilibet ecclesie vnam marcam den. & sacerdoti vnam mar-
cam den. Jtem Guriam meam berghar in Ostgocia, quam predictus dilectus
dominus meus maritus in nostrarum mihi contulit crastino nupciarum, con-
fero Sc reddo eidem marito meo cum omnibus mobilibüs & immobilibus
bonis ibidem pro parte bonorum mobilium, quam ipse de curiis tneis se-
cundum patrie leges hereditäre deberet. & in huiusmodi commutacione reddo
cum quittum & liberum ab illis que ego percipere deberem in bonis suis
vel heredes mei, ne occasione cuiuslibet diuisionis inter dominum Maritum
meum & heredes meos possit in posterum aliqua displicencia suboriri.
Jtenl committo Dilecto patri meo & predicto domino meo karissimo, vt pre-
cium quod ipse maritus meus recepit pro curia mea Othamaby in 0landia
quam uendedit, distribuant & dispensent prout saluti anime mee nouerint
expedire. Jtem amantissimo Patri meo sepe nominato fratri Johanni de or-
dine Militum christi, confero & legoVei & eins Religioni curiam meam S0r-
by in asscahered in ostgocia 8c dimidium attungum terre in huarf ibidem &
centum marcas den. Jtem famulis qui mihi fideliter seruierant lego viginti
marcas den. distribuendas eis & diuidendas & dandas prout sepememo^*
ratis, Patri & Marito meo placuerit, Jtem fideli famule mee Margarete que
mihi diu laudabiliter & utih'ter fuerat obsequta, assigno in fan0 quatuor-
decim solidos terre, videlicet octo solidos terre in bethernum & duas oras
terre in vretum pro qua terra fateor me recepisse de illa plenum &ab eadem mihi
plenarie satisfactum. Jtem dicte Margarete do brunetum mantellum meum fo-
ratum. Jtem uestem meam aliam dictam mantulkapu sin:iliter foratam. Jtem
vnam fibulam .1. braz de argento. Jtem'tunicam 8c sorcocium de bruneto.
Jtem duas culcedras recipiendas de curia mea ekihamar. Jtem sellam 8c
frenum meum. Jtem Gudhl0ghi vnum mantellum de scarleto. Jtem Jngiburgi
vnum mantellum blauium. Jtem katerine vnam tünicam de blauio. Jtem Dilecte
consobrine mee domine jngigerdi filie domini Philippi de Runby, confero brune-
tum mantellum meum foratum cum pellibus hermelinis .1. lecattaskin. 8c ynam
stolpabraz de auro secundum beneplacitumPatris 8c mariti mei. Reliquum aurum
meum confero prememorato marito meo dilectissimo. Jtem curiam meam etdh
cum molendino & pratis in hamu 8c curiam meam in vn0 deputo pro soluendis
supradictis legatis, ita quod maritus meus eas sibi pro ducentis marcis den. infra
biennium, si ei placet, redimat. quod si ei non placuerit, pater meus predicto modo
eas redimendi habeat facultatem. volo eciam quod omnia bona mea indiuiaa sub
— i59 ^
custodia & ordinacione exequtorum maneant, & de illis soluantur eciam supra
legata & cum ducentis marcis den. predictis. nee heredes mei hereditatem
a(ure ualeant antequam supralegata omnia fuerint plenarie persoluta. Omnes
seruos & ancillas meas eonfero libertati. Huius testamenti mei, partim per me
dilectum patrem meum de mea speeiali commissione & expressa voluntate & per
maritum meum, ordinati, testes seeundum vices ordinacionis & partes ordinato-
mm, fuerunt, nobilis vir, dominus Philippus de Runby, Religiosus yir, frater
jsrael ordinis predicatorum , dominus botulphus de tseby sacerdos, Johau-
aes gasabogh. Domicella jngegerdis. Margareta famula mea, & plures alie
persone de familia nostra sexus vtriusque. Exequtores autem huius testa-
menti mei constituo & facio, venerabilem virum Magistrum Andreara Pre-
positum ypsalensem, predilectos, patrem & Maritum meum sepememoratos,
& supradictum, fratrem jsraelem lectorem siktuniensem. Jn quorum omnium
robuF 8c euidenciam pleniorem, vna cum signo paruo quo vsa sum, & si-
gillis exequtorum meorum prenominatorum, sigillum Domini Regis, & do-
inini. Th. Marscalci, domini Phiiippi de Runby, domini botulphi de taeby,
humiliter & instanter peto presentibus apponi. Actum Anno Domini. Mii-
lesimo, Ducentesimo Nonagesimo Tercio, circa Octauas apostolorum Petri &
Pauli
Sizilien: i, 2, 5 bortfailna; 3^ 4 7 andeliga, 6, 8 obetydiigt skadade.
1096. 1293 d. II Juli. Broby.
JoHAV Elbts 60VS sUdftstelse pä foregAeode^ dess dotteis gjorda TestameDte.
A. 6. a. a. 11.
Jn nomine domini amen. Ego frater Johannes Elefson de ordine mi-
litum Christi, pater Christine felicis memorie vxoris domini Birgeri peterson
legiferi, licet seeundum priuilegium ordini meo ab apostolica sede indultnm,
hereditarie possim succedere pro me & ordine meo in bonis karissime filie
mee predicte Cristine defuhete sicut facerem in statu seculari existens,
tarnen saluti anime ipsius defuncte volens paterne prouider^ & vtib'tati ac
consolacioni eorum qui post me eins legittimi sunt heredes, intendens,
retenta mihi vna curia S0rb7 & dimidio attungo in huarf & Gentum mar-
cis denariorum percipiendis de bonis defuncte prout in eins testamento
oontinetur expresse, testamentum eiusdem predicte filii mee ratißco, & omni
quo jpossujfn iure qonfirmo, & defuncte heredibus post me legittimis , quos
karis^imos'mihi Scplurimumpropinquos totis yisceribusdiHgo, hereditatem ipsius
— i6o —
defuncte cupio, sub forma & condicione, que continetur in eius, pereamSc
per nie de expressa voluntate sua condito testamento« volo eciam, quando
testamentum solutum fuerit & exeeucio completa, heredibus prememorätis
tradere & committere, singulas partes, prout eis secundum leges patrie &
consuetudines debebuntur ad eorum pacem & concordiam conseruandum
Jn cuius rei testimonium, sigillum quo vtor presenti littere apposui, & sigilla,
venerabilis viri M agistri Andree Prepositi vpsalensis, & Domini, Philipp! de Run-
by, necnon fratris Israelis lectoris siktuniensis, peto^presentibus appendi in rei
geste euidenciam pleniorem. Datum broby, Anno domini« Millesimo Du-
centesimo Nonagesimo Tercio, Sabbato proximo, post octauas apostolorum
Petri et Pauli.
Sigiileo: I, 2y 4 aDdeb'ga, skadade; 5 fiones.
1097. 1298. d. 28 Aug. Bro.
Biskopen LiRS i Linköping beskSrmelsebref for Wreta kloster.
A. 3. t. I.
Omnibus presentes litteras Jnspecturis LAUKKNaus Dei gracia Episcopus
linoopensis salutem in domino sempiternam tenore presencium constare volu-
mus euidenter, quod nos dilectas filias Domina m abbatissam de wretum &
conuentum ibidem cum omnibus bonis suis mobilibus & immobilibus villi-
cis & colonis, familiis & personis in eisdem bonis commorantibus sub no-
stram & ecclesie nostre protectionem recipimus & tutele graciam specia-
lem, Concedentes predicta bona cum personis ut prediximus ab omni iure
nostro Episcopali libera penitus & exempta, Exceptis decimis episcopalibus
de colonis earumdem prouenientibus similiter & decimis nostris de mansioni-
bus ipsarum in pai*ocniis existentibus que canoniis sunt annexe Jnsuper
nostra Ensac & casibus in quibus delinquens sentenciam excommunicacio*
nis incurrit ipso facto, Prohibemus igitur districte ne quis ipsas super pre-
,missis presumat aliquatenus molestare Jn cuius rei testimonium sigillum
nostrum presentibus est appensum, Datum anno domini in Bro, M'.GG*
Nonagesimo IIP. in die beati augustini.
Sjgillet, andeligt
J098.
— i6i ~
109B. • 1293 d. 9 Sept Bro.
. Probte», EsK^Lf i Si^Doerbo gifrobnef pft Bergliem och Bolmsö tiU LiokSpiogs Domkyika.
'•''•''•'-'* A. 3. o. I. ig.
Omnibus prescntes litteras inspecturis, Eskillus prepositus de sunder^
ho See. lika med yöljande N:o 1099 tili domini beronis eiusdem ecciesie
canonici, & fratris Nicholai de ordine predicatorum, qui predicte donacioni
rogati interfuerunt, presentibus sunt appensa, Datum bro anno domini
M*|CC*,XC*, tercip, Jn crastino natiuitatis beate virginis,
Sigillen N:o i borlfallet^ a, 3, 4 andeiiga, nagot skadade.
1099. ^ 1293 d. 9 Sept. Bro.
Prosten Eskili i Sunnerbo g&fvdiref pä sid g&i*d i Berghem och BoImso tili Linkopings Dom-
kyrka. '
A. 3. o. t« 17. '
Omnibus presentes litteras inspecturis, Eskillus prepositus de sunder*
bo salutem in domino sempiternam^ Constare volo omnibtis euidenter, me
Curiam meam in biargheme cum omnibus suis attinenciis, & omnia predia
mea ia bolms0 in remissionem meorum peccaminum ecciesie lincopensi ad
ordinacionem domini Episcopi legaliter assignasse jure perpetuo possidenda.
Ja cuius rei testimonium sigillum meum, & sigilla, domini mei .L. Episcopi
lincopensis, dominorum beronis & haraldi eiusdem ecciesie eanonieorum,
fratris Nicholai de ordine predicatorum, & dominorum Johannis dicti fors,'
& Olaui dicti sarps militupi, qui huic donacioni mee rogati interfuerunt
presentibus sunt appensa, Datum bro anno domini M*,GG*,XG*, tercio, Jn
crastino natiuitatis beate virginis.
Sigillen N:o i, S.mest bortfalloe N:p a, 3^ 4f % !> bortfalbe, remsorne grar.
iioo. 1298 d. 1 3 Nov. Sparlösa.
BisLoBtni.BAnroLrs i Skara forordpiiBfic ^r*Hr Q^boi^er alt i Ullerfra vara bestfisdig id^arius^
och med KyrkoherdeDs dersUdes gifna samtycke gjorda anordning att nfimode Thorer mot
en Ute irlig afgift tili Kyrkoherdeo fir der uppbira Biskiipeos iokomstec
. 6. 7. i3.
Ommbüs preseiis scriptum cernentibus B diuina miseracione scarensis
epiacopus salutem in domino sempiteraiam Tenor« presentis constare vold-
^. mi^km. IL %i
mtr^'tam posteris quam pcösfiicibvis Yjaiueraisf.!Quod nos dilectum in.chriflto
filium dominum thorirum presentis exhibitorem in ecciesiam in vlaerwi ex
consensu & beneuolenöia rectoris eiusdem ecciesie ac parrqchianorum ibidem
pro perpetuö vicario instituimus protestantes quod in presencia noatra ac
multprum discretorum infrascriptorujn inter rectorem memorate ecciesie &
ip^um dominum thorirum tale pactum intercessit videlicet quod rectpri se-
pefato Sedecim marchas denariorum Racione pensionis & trium noccium procu-
Facionem in hyeme & totidem in estate predictus dominus thorirus in anno
quolibet soluere teneatur Procuracipnibus eciam episcopi ac alijs oneribus
expensis eidem domiuo thoriro reseruatis Jn cuius testimonium präsen-
tes litteras fecimus fieri & sigillo nostro roborari Testes autem qui buie
ordiuacioni interfuerunt sunt hij videlicet dominus thorgillus de ludosia
dominus gummundus de tors00 jngemarus & azcerus de eklundum cum alijs
quam plurimis fidedignis DMuml sparl0so . aniiOi domini M*CGXC1II Jn die
beati briccij episcopi.
iioi. 1293 d. 14 Dec. ' Arem.
>t>eB Y$AA8 i SCreBgnäs «k
lagor, utom Bislops £o9ai
. Biskopen Ysaas i SCreBgnäs «kyddsbref. för Wlrfruber^a kloiter och befrid^e frio alla Biskops
utlacor, utom Biskt>ps £o9aL
A. 3. k.
Qianibus,,pr.esentes litteras inspecturis. Ysahus dei, gri^cia £piscopus
strengnensis. salptem in domino sempiternan]i. Notum yoibis facimus per
presentes quod nos dilectas in christo filias dominani abb^tissam & conuen-
tum de iQOQte sancte marie recipimus sub nostram 8c ecciesie nostre pro«
tectionem ac tfitelß graciam specialem, dantes bona earundem cum villicis
familijs & colonis qui terram earum solumnipdo excolqnt a causis nostris
Episcopalibus illis dumtaxat exceptis. que dicuntur Ensac libera penitus &
exeftipta. Jn cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appen-
sum. Datum arem anno domini; M*-CC*. iionagesimo tercio. XIX kalendas
Januarij.
EU stycke af dgillet qrar pi den ur brefvet klippta remsan.
. ;•. ,J»
f t
1102. ; ii^94 d. 20 Jan. Jassungi.
Biskopen BbtMlts i Skara, «Asoni Eis^wtor af .GaoiLen ifils Oddolfs sons tettai»eiito, giffaa
qvittö i 3oo mark uppburoa af Upsala Dom-Capitel.
-,• A, Z* 9i. A» ti.
Omnibus presentes litteras jnspecturiss, BaYmuLFuis diei ^aeia BCSktensis
Episcopus, Salutem ja domino sempiternam, Tenore presencium Teatre. notum
r^ l63 —
facimus.Yßiußrsitati^iQupd recognoscimus & confitemurnoshabuisse et rece-
pjsse, ac Qol)l3 jntegre datas, solutas, ac numeratas fuisse, nomine Magistri
Nicholßi oddulphi, quaodain Canonici scarensis, Guius testamenti eit^equtores
sumus, prout.^x.tenore ipsius testamenti apparet, ex parte capituli & £c-
clesie wp^lensis,. tresceptas marcbas denariorum vsualis monete nostre, Quas
quidem . »CCC, roarchas, Dictum Gapitulum wpsalense dare seu soluere te-
nebatiir, predicto magistro .N, oddulphi, Racione cuiusdam transactipnis,
MV amicabili^ coroposicionis, facte sev jnite, jnter dictum Gapitulum wpsa-
lense^ ex vna parte, & prefatum magistrum .N. odduipbi ex altera occa-
sione quorundam, bonorum, que jdem magister .N. odduipbi, ad se spe-
ctare dicebat, iure hereditario per mortem fratris sui Domini Jobannis
olim arcbydyaconi wpsalensis. Licet eadem bona £cclesie wpsalensi contu-
lisse dicebatur, jn sua vltima voluntate, facientes propterea Dicto Capitulo
wpsalensi exequtorio nomine, & nostro, ac successorum nostrorum, de con-
sensu tocius capituli nostri, & Ecclesie nostre, necnon & nomine heredum
predicti magistri .N, ac omnium & singulorum, quorum jnterest, vel
jnteresse poterit, prelibate pecunie quantitatem petere vel exigere, a capi-
tulo memorato^ finem, refutacionem & pa<&tum ac quitacionem specialem de
vlterius non petendo, & absoluentes, dictum Gapitulum, & Ecclesiam wpsa*
lensem, specialiter de debito sev obligacione predictarum .GGG. Marcharum,
quas jdem capitulum dicto magistro .N. racione premissa soluere teneba-
tür, & de omni jure & actione, ac de omnibus ac singulis, ad que dictum
Capitulum wpsalense, sepedicto magistro .N. odduipbi, aut beredibus Siuis,
sev nobis aut ecclesie nostre bactenus tenebatur seu teneri poterat nomine &
oecasione quantitatis pecunie, vel transactionis, aut promissionis, sev obli*
gacionis antedicte, & Recipientes jnsuper jn nos, successores nostros, &
Ecclesiam nostram scarensem, omnes expensas, dampna, & jnteresse, que
Tel quas, dictum capitulum, per nos aut ecclesiam nostram, jncurrerit
Tel jncurrere poterit, racione dicte transactionis non seruate, sev oecasione
quantitatis pecunie memorate nobis, nomine dicti Magistri «N. jntegraliter
jam solute, & Renunciantes jn boc pupplice & expresse, nostro, successo-
rum nostror um, & Ecclesie nostre nomine, omni auxilio iuris Ganonici &
ciuilis priuilcgio fori beneficio restitucionis jnjntegrum, condicione doli
jndebiti, & sine causa, appellacionis remedio litteris apostolicis jnpetratis,
seu jopetrandis, • legi dicenti generalem renunciacionem non valere, excep-
cioai non date, non recepte, non numerate pecunie, & excepciona, quod
dicte pecunie quantitas, non fuerit nobis jntegraliter pejhsoluta, & omnibus
alijs quibuscumque excepcionibus per quas nos successores nostros, &
Ecclesiam nostram skarensem possemus jnposterum contra predictum Gapi-
tulum, racione dictarum , GGG, Marcharum, solucionis, conuencionis, trans-
~ i64 -—
actionis^ scv composicionis amicabilis, nos tueri, Promittentedecfiam nostro,
successorum nostrorum & Ecciesie nostre nomine, nee & nomine heredniii'
sepedicti magistri .N. oddulphi, stipulacione sollempni, Reüerendö viro ma-
gistro andree preposito wpsalensi procuratorj capituli & Ecclcsic wpsalen-
sis, transactionem, solucionem, & quitacionem, predictas, &. omnia ac sin-
gula suprascripta , rata & firma, jnuiolabiliter habere & tenere, & non
contra /ac^rö vel venire, aliqua racione vel causa, de jure vel de facto, Jn cuius
rei testimonium, de no&tra certa sciencia, & mandato fpeciah*, sigillum no-
strum, presentibus est appensum. Eciam nos capitulum eiusdem ecciesie ska-
rensis, transactionem, composicionem & solucionera predictas ratas habemus
& ex certa sciencia, jn 'signum approbacionis, presens scriptum, sigillo no-
stro, vnacum sigillo Doraini Episcopi munimus. Datum Jassungi, Anno
Domini M*,CC*,XC quarto, Jn die beatorum martirum, fabiani & Sebastian!.
Sigilien: N:o i bortfa-Iet, a andeligt.
iio3- 1294 d- lo April. Frödawi.
Jaoob, BeDgt Bossons smfisvens testameotarlska anordnlDg af sia qvQrlAteoskap.
A. 4.
Jn nomine patris & filij et spiritus sancti, amen, Ego, Jacobus, puer
<lomini Benedicti, boson, ad vniuersorum deduco noticiam per jnspeccio-
nem presencium, quod meum Jn hunc modum facio & ordino testamentum
Primo, confero fratribus predicatoribus sictonie apud quos eligo sepulturam, si
voluerint corpus meum deferre, & apud se sepelire, equm meum brunah, qui stat
kraxta jn curia domini, b, boson & quinque marchas den. , pro quorum solücione
deputo partem anone mee que est in l0stum, videlicet duo talenta cum
dimidio, Jtem fratribus minoribus vpsalie vnam Marcham den., Jtem ad
edificium ecciesie vpsalensis vnam marcham, hospitali Enicopie vnam Map-
efaam, pro solücione istarum trium Mareharum deputo partem anone mee
que reposita est jn l0stum, videlicet vnum talentum cum dimidio, Jtem
domino styrgero, sacerdoti de funboa herethj^ vnam Marcham den., ad huius
solucionem deputo precium vnius Mantelli quod mihi fuerat inpignoratam
pro decem orarum, den., & habet iJlud h0lma que manet juxta euriam
godbicu scalla sictonie, quod autem ei commiserim predictum palKum testis
est Jobannes dictus girs, due vero or^ de predicto precio dentur pauperi-
' bus, jtem lego ecciesie beati olauj sictonie vnam Marcham den., vt ibidem
fiat aliquid ad honorem sancti olauj & ad soluendum predictam Marcham,
assigno fibulam meam argen team quam habet jngifrid, villica jn fr^danj,
jtem confero ketill<> clohamaer & vxorj sue cecUie jn ypsaliav vnain culci-
-— i65 —
tram. & Tnam puluinar, que reposita sunt apud baldanmimi' m räby pi pa^
rochia bro^ Jtem ccmfero sororj' mee vnam cuicitratn (vndidynu *)^ & vflum
cussinum (hobdabuistar *), & ynum puluioar, duo coopertoria lectbrunir
Ynum pelliceum copertorium lecti. vnam cortinam, que omnia reposita sunt
apud predictum haldanum, jtem laurencio dicto haganae, puero dominj mej
dippeum meum qui eciam est apud eundem haldanum, jtem confero sororj;
mee tria talenta anone que eciam reposita sunt in l0stum, jtem sororj mee
confero, duas cistas meas que sunt i« kraxta, cum omnibus que in eis-
dem sunt, jtem genero meo do tunicam meam, jtem samsonj cursorj do-
mini mej do equm meum griseum^ sellam & frenum, gladium meufti & pel-
tam & lanceam meam, tunicam meam griseam & capam griseam, Jtem Mag-
no filio dominj mej do ßbulam meam argenteam, ad modum stelle factam quam
habet jngifrid villica jn fr0dauj, jtem siguato puero dominj mej, securim
meam que bred0x & vnam laternam, jtem Johann j dicto snjpu do meom
kettillyq, jtem jngimundo procuratorj dominj mej, vnum tapetum quod est
jn cista mea que est l0stum jtem de precio vnius, Muce, que est kk*axta,
& valet duodecim oras, do sacerdoti de baldinstad vnam marcham & dimi-
diam Marcham deputo, pro psalterijs legendis jtem rangualdo puero dominj
mej do meum iendaener quod est kraxta, & duos lechitos, jtem b0kil0f puero
dominj mej vnum linthiamen quod est in cista mea que stat l0stum, jtem
gunna coco dominj mej vnum linthiamen, quod est eciam in predicta cista'
jtem käterine villice jn halqui confero vnam fibulam argenteam & vnum
annulum, que eciam sunt in predicta cista jn ]0stum, jtem jngifridj vil*-
Uce in fr0dau], octo vtnas de tela delicata que est in predicta cista, jtem
in predicta cista sunt .XIIL vlne. de tela grossa in ducrbus frustis que den«-
tur ej quj exposuerit tekm ad inuoiuendum corpus meum, jtem duo lin«-
thiamina, & meutoi kledasech & cetera, que mecum habeo dentur pauperibus
propter deum Testes huius ordinacionis mee presentes fuerunt, frater jsrael
fector sktoniensis, frater hemminger sictoniensis, dominus ascerus sacerdos,
Magnus jngulfson, andreas villicus de fr0dauj, holmuastus stumpj, jngirun,
henekinos cocus, bulvirdaer Et quia proprium sigilluni non habeo jdcirco ad
presens testamentum meum, sigilk nobilis domine jngiburgis relicte domini,
M, jonson 8c fratris israelis lectoris sictoniensis, apponj fecj in robur & te- '
stiraonium rej. Actum fr0dauj, anno^ dominj, M%C-C*,XC*.IIIL &abbato^ ante
dominicam pahnamoL
*) De iiiom (} satte ord ha&a,. sont det sjrnes,. med samma band biiFvit satte ofrer de latiasLa«
säsom fodüariDg^
— i66 —
Hu jus autem testameiitj mej executsores constituo kariswiHMW domiaom
meum, dominum benedictum boson & fratrem israelem lectorem ^ictokiien-
sem, datum loco, tempore & aniio^' & testibus presentibüs supradiotis.
Sigilten i, i bortfaUna«
iio4- 1294 d. 3 Maj.
Dah Jorans sohs bref aneAende d^n mellan faoDon och Alvastra klöster företagna delning af
Srerdioge ö, livilken nao bebodde.
A. 3«T. !• II.
Vniuersis presentes litteras inspecturis vel audituris, Dan quondam Do*
minj iohannis filius, salutem in omnium saluatore. Cum iam dudum inter
nos & Monachos de alvastro controiiersia mota sit & habita super diuisioneinsule
sverdinge quam inhabitamus, ex eo quod dicti monachi nobis inputaut quod
terminos possessionis nostre qubs in ipsa insula possidemus transgressi si-
mus in edificacionibus, & super adiacentes terminos possessionis sue domos
aliquas nobis construxerimus, necnon & amplius quam nostri iuris sit no«
bis in eadem insula usurpauerimus, Recognoseimus & tenore presencium
protestamur quod hoc quidem incaute Sc minus iuste fecimus, eo quod dic-
ta insula inter nos & memoratos Monacfaos in vita nostra distinctis teirminis
aut certis metis non sit partita uel diuisa, Jgitur in hac parte lesara. habere
nolentes consciencam, ac cedare cupientes omnem controuersiam, Nos anno
dominj M^^^C'^C* Nonagesimo quarto, jn festo inuencionis sancte . crucis, in
memorata insula ad nos vocatis, Domino A. abbate. & domino Johanne
priore, necnon & Domino Nicoiao CelierariO) & Domino andrea. sacrista di-
cte domus, ipsis supradictam insulam pro suo beiiepladta .& arbitrio tem-
pore quo uoiuerint & prout ex utraque parte iustum fuerit reliquimus di-
uidendam, ita tarnen quod de domibus uel edificiis intra Guriani nostram
edificatis nichil transferetur sed omnis edificacio in ipsa Curia facta non ex
iure nostro, sed ex gracia predictorum monachorum nobis ibidem pacifice
relinquatur Quod factum affirmamus litteris presentibüs & subscriptis testi-
bus videlicet venerabili & prefato patre. Domino. A. abbate, & priore, ac
Celierario, necnon & sacrista supramemoratis, & Domino Benedicto quon-
dam petri filio, & Discretis viris, Domino fulwido sacerdote de R0slose. &
Domino Jngone sacerdote de Hedeskyrke. Magno de kalstad, Symone de
kydiawath, agmundp fuleonis (ilio, Magno longo, G0stauo/ Hulmstano Goio-
uo in swerdinke. Hydino Sygonis lilio. & Gvnnone villico de broby, Qui te-
stes omnesliuic ordinacioni interfueruat ac testificarj potuerunt die & ter-
t6y
miiio quo-super hoä iberint requisitj Ja huius rej.maiörem euidbnciäm»
sigiUnni nostrutHf vnä cum sigillis- venerabilis patris dominj abbatis de al*
rastro, aot dominj benedictj quondam petrj fiÜj presentibus est appeosum.
' - Alk 3 sigilleo bortfallna; Uotfta liiroetrAdanie qvar efter det stsla»
iio$ 1294 A 6 Maj. Westeräs*
Nils, PrioreDS for Predikarebröderna i WesterAs qvitto p& 3 mark penningari hvilka haD.enligt
Fro ChristSoa, Herr Birger Peterssons Pnis lestamente uppburlt
A.6.a.a. i3.
Omnibus presentes litteiras inspectüris frater Nicolaus prior & oojpuen-
tus fratrum predicatorum in; ivestraaros, salutem in domino sempiternam
Notum facimus per presente^ quod ex parte bonorabilium vironim Magistri
andree prepositi vpsalensis Domini Johannis Elifson, dominj birgeri paeter-
son & fratris israelis lectoris siktuniensis exequtorum testamenti felicis re-
cordacionis domine cristine vxoris dominj birgeri predicti, recepimus inte-
gre tres marcas den. bone & legalis vsualis monete jn testamento predicte
doxnin/e.nobi$ legatas, proinittentes nos exequtores predicti testamenti &
heredlesr^'^edicte defunete pro recepbione titnte a quorumcumque inpetieio-
ne facere ^ reddpre quittos & liberos in futurum, Jn Cuius rei testimonium
siggilla nostra presentibus sunt appensa, Datum vestra aros anno dominj.
Millesimo. GG^ Nonagesimo, Quarto. sabbato proximo post festum beati Jo*
hmooiis AHte.portam latinam.
/ Sigillet andeligty skadadt
itp^^, 1 2 94 d. 6V Maj. üpsala.
Onardiiniens'i Upiala i MiDoriterklosU^ens vägnar gifha qvitto ft hvad de enligt Fru ChristiBa,
. >Herr Birger PeterssoosiFrus testaine&fte upi^uriu
'A, 3. •• 4* .
OmmbuS' presentes litteras impecturis,) Fraiter .. 6ardiaiius:&eonuentui
fratrum minorum ^psahe^ salutem in domino sempiternam N(ri:mn iacimus
per presetttes quod ex! parte fabnorabilium idrorum 'Magistri andree 1 prepo*
siti vpsalensis, dominj! Johannis Elifson, dbrnini birgeri pseters^m & £ratxis
Jsraelis lectoris siktuniensis exequtoruHi: testamenti fdlicis r^cordaoionis
domine Gristine vxoris domipi . ^birgeri priedioti j^eeepiraus triginta Septem^
man^ bo^ne & legalis vsualis monete nostro conuentui & aliis fratrum no*
atrorüm cönuentibus per regnum suecie constitutis in testamento predicte
~ i68 —
idomine legatas, jta qiiod pro 4!0auentu nostro ypsalensi tradite sunt nobis
:& habuimus jntegre tres marcas den. Jtem pro conuentu fratrum oostrorum
stocholmenshim quinque marcas den« Jtem pro conuentu sbrohim ibidem
quinque marcas den« Jtem pro conuentu Enicopensi. tres marpas den. Jtem
pro conuentu arbugha tres marcas den. Jtem pro coi^iuentu nycopensi tres
marcas den. Jtem pro conuentu suthercopensi tres miarcas den. Jtem pro
conuentu lincopensi tres marcas den. Jtem pro conuentu Junacopen^i tres
marcas den. Jtem pro conuentu skarensi tres marcas den. Jtem pro con-
uentu Visbycensi tres marcas den. obligantes nos & conuentum nostrum ad
omnia dampna pericula & interesse que racione dicte pecunie non solute
possunt vel poterunt euenire, promittentes eciam nos exequtores predicti
testamenti & heredes ipsius defuncte, pro tanti recepcione a quorumcum-
. que inpeticione facere & reddere quittos & liberos in futurum. Jn Cuios
rei testimoriium siggilla nostra presentibus sunt appensa, Datum vpsalie^ an«*
HO dominj Millesimo CC^. Nonagesimo. Quarto, Jn sabbato post festum bea«
Xi Johannis ante portam latinam.*
.Af iigillen i| a andeliga, blott stycLen- qrar.
tjoy^ lag 4 d, 27 Maj. StockhoIiOL
:FiD9ka Predikarebrodera Abbahaiis qvitio pft uppburen andel af Fru GbrisÜDas testamente.
Omnibus präsentes litteras inspecturis frater Abraham ordinis pre«
(dicatorum de conuentu finlandensi, Salutem in omnium saluatore, Notum
facio per presentes quod ex parte honorabilium virorum Magistri Andree
prepositi vpsalensis, Domini Johannis elefson Dominj byrgerj paetserson, &
Iratris israelis lectoris Sictuniensis exequtorum testamentj felicis recprdacio-
oais domine Gr^istine. vxoris domini byrgeri predicti recepi pro conuentu fin-
iandensi integre tres marchas den. bone & legalis ysualis monete in testa-
mento predicte domine legatas promittens me ex parte conuentus exeqn«
' tores predicti testamentj & hereaes predicte defuncte pro recepcione tantj
a quorumoumque inpeticione faeere &. reddere quitatos .& liberos in futu-
rum, Jn Guitt« rej testimonium siggillum prioris wisbyensis Iratris Lauren*
CiL & siggillum nostrum presentibus sunt appensa, Datum stochidmis Anno
«domini, M*,GG*, nonagesimo quarto, Jn die ascensionis dominL
^igilkt Hbo I, dndeligt sU<|a<lt, lX;o 2 bort&Uet
— 169 —
V
iio8. 1294 d. 1 3 Juni. Djnlu.
« Biskopen Brynolfs i Skara bref ^om dess byte af FSsberga tili Donaprosteriet emot inkomster
-af Gäsene, lshSrad| Wedenshärad och Ballabyggd.
B. 7. 4.
Omnibus quibus presens scriptum jnnotuerit B diuina miseracione
scarensis episcopus salutem in domino sempiternam Quoniam ea que gerun-
tur propter labilem homihum niemoriam faciliter in dubium reuocantur nisi
scriptura superstite & viuacis littere testimonio succedentibus patefiant notum
facimus vniuersis nos cum discreto viro domino benedicto preposito nostro
permutacionem quandam perpetuara & irreuocabilem de consilio & consensu
capituli nostri fecisse per hunc tnodum videlicet quod curiam nostram faes-
biaergha cum omnibus bonis suis mobilibus Sc immobilibus agris pratis pa-
scuis piscarijs molendinis colonijs ac ceteris suis pertinencijs jntra sepes &
extra prepositure scarensi saluo jure episcopalj assignamus prouincijs
gessine asheredh yidunzheredh & ball^ibygdh ab ipsa preposihira admensani
episcopalem pro recompensacione receptis & secundum juris formam assig-
natis translacione & corporali hinc inde legittime subsecuta Ne igitur
aUqua in post^rum possit dubietas suboriri presentes litteras sigillo nostro
& sigillo capituli nostri fecimus communiri Actum dyniu Anno domini
M^CCXCIIIP jn die sancte trinitatis.
1109. 1294 d* 1 3 Juni. Dynlu.
Ell annat bref i samma ämue.
B. 7. e.
Omnibus presens scriptum cernentibus B diuina miseracione scarensis
Episcopus &.C lika med föregäende N:o 1108 utom ordert: pascuis siluis pi-
scarijs — . — — assignauimus & vniuimus prouicijs gaesini vidhundaheredh
asheredh & ballabygdh translacione eciam possessionis corporalis
1 1 1 o. I a 9 4 d« i 6 Juni, Gudhem,
Abbedissan Gtsids i Gudhem qvitto p& uppburen anfiel af Fru Christinas testamente.
A. 3. L a. 10.
Omnibus presentes litteras jnspecturis Gtridis Cisterciensis ordinis hu-
milis. abbatissa de Gudhem salutem in omnium saluatore Notum facimus
Sv. Diplbm. IL 33
— lyo —
per presentes quod ex parte nobilium Tirorum. Magistri. andree prepositi
upsalensis. domini iohannis. elef. son. domini byrgeri peters. son. & fratris
Israelis lectoris sictuniensis exequtorum testamenti. felicis recordacionis. domine
Cristine. vxoris domini byrgeri predicti recepimuspro conuentu nostro integre.
IIL marcas denariorum bone & Jegalis vsualis Monete. in testamento predicte
domine legatas. promittentes nos ex parte conuentus nostri. exequtores pre-
dicti testamenti. & heredes predicte- defuncte. pro reeepcione tanti. a, quorum-^
curaqiie impeticione reddere & facere. quietos. & h'beros. in futurum. Jn
cuius rei Testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum
Gudhem Anno domini. M^C^G®. nonagesimo. quarto. precedenti die ante
festum botulphi abbatis.
Sigillet bortfallet fräo den ur brefvet klippta reiusan.
iiii. 12^^ d. 2S Juni. Linköping.
BisLopen Lars i Lioköping, och Dom-Capitlets stadga angäende själamässor för Biskopar och
andra Andelige Man. ,
A. a,
Omnibus presentes litteras inspecturis Laurenciüs Diuina miseracione
Episcopus lincopensis, salutem in domino sempiternam, Jnter curas assiduas,
sollicitudines immensas & occupaciones multiplices, que nostre sedis incum-
bunt ministerio, de salubri statu Ecclesie, Gregisque nobis crediti sollicite
cogitare nos conuenit, vt tempore nostro, & parare procuretur commoduoi,
& animarum saluti nostre sollicitudinis studio salubriter consulatur, Ad hoc
tamen attenta sollicitudine, & attencione soUicita uigilantes ut personas
ipsius collegij, hönore inuicem auctore domino preuenientes, interne dilectio-
jiis & mutue Recordacionis, uinculum solidetur, eisque tarn viuis quam pro
tempore decedentibus honor debitus inpendatur, & animarum remediiim,
de cetero augeatur, Sane qui ad discrecionis examen sollerter reduceret, qui
diligenter discuteret, quo & quantis miseriis humane fragilitatis sit annexa
condicio, quid nobis afferat vite presentis exilium non pro ,corporum, sed
pro animarum salute totum se lacrimis, & oracionum suffragiis exhiberet
Nos itaque considerantes qnod poeticum, Sors habet humana persoluere de-
bita morti, Nee tamen humane sorti mors impia parcet, nichil sanius, nichil
discrecius arbitramur quam ad caritatis, & oracionum suffragia recurrere
deuotarum, Cum sacre scripture moneamur consiho, alter alterius onera
portare & orare per inuicem, ut saluemur, Hino nos euocat racio euidens,
vt dum reformandis,, ecclesie moribus, nostra vacet intencio, ea que pericu-
Iosiorasunt,nequaquam absque reformacionisremedioreb'nquamus, Jdeoque om-
— 171 —
nia que ad profectum parare ipsius collegii, & salutem animarum decere
experiencia probauerit, juris exequcione cupimus adimplere, Licet igitur tem-
pore predecessorum nostrorurn, verbotenus statutum fuerit vt cum episcopum
prepositum, archidiaconum , decanum, uel canonicum ecclesie lincopensis,
diem cläudere contingat extremum, vigilie^ pro eis misse & exequie, sollemp-
niter & honorifice celebrentur, quia tamen, propter presumpciones quorun-
dam, & cupiditates, nullus vel paruus de buiusmodi statuto fructus proue-
nerat, nos euidencius & expressius occurrere cupientes, De fratrum nostro-
rom communi consilio, uoluntate statuimus & assensu, vt cum episcopum
lincopensem, infra terminos suecie, dacie, & norwegie, ecclesie sue, uel
regni negociis occupatum, de hac luce migrare contigerit, teneatur medietas
collegij sui, ad locum vbi decesserit conuenire, ipsum quem uiuum dilexe-
rant & mortuum diligentes, ad ecciesiam lincopensem, honorifice deferri
facientes, omnique qua possunt Reuerencia &honore & deuocione, tradentes
sepulture, LX missis, cum vigiliis & ^xequiis sollempnibus pro eo in ex-
pensis episcopatus celebrandis, Jtem statuimus, vt cum prepositum, Archi-
diaconum, vel Decanum mori contigerit, quinquaginta, misse celebrentur,
Si Canonicum, quadraginta, cum vigiliis & exequiis, sollempnibus, quater
in primo, anno, videlicet, Die sepulture. Die VIII*, Die. XXX% & anniuer-
sario celebrentur, Jta tamen, quod pro qualibet missa canonicus, 11^ oras,
vsualis monete & vicarius vnam oram percipere mereatur, pro psalterio,
▼ero quolibet, quod legitur^ antequam corpus episcopi, prepositi, archidia-
coni, dccani, vel canonici, sepulture tradatur, solidus persoluatur, prouiso
firmiter , qupd nee prepositus, nee archidiaconus, nee decanus, nee canonicus,
qui loco decedencium pro tempore successerint, facultatem adeundi posses-
sionem, dignitatis, vel prebende aliquatenus habeat, donec super debitis pre-
mortui^ Räcionabiliter contractis, exequiis, missis & vigiliis vt premissum
est satisfactum fuerit cum effectu, Quicumque igitur, auctoritate, seu verius
temeritate propria, amministracionem vel possessionem , dignitatis seu pre-
bende, premissis efficaciter non expletis, occupare seu eciam adire presump-
serit, volumus, ipsum, ab ingressu ecclesie, officio & beneficio fore suspen-
»nm ipso facto, Preterea quia parum est jura condere, nisi sit qui eadem
lueatur, adiciendo statuimus, vt duo, quos nos & ipsum collegium, ad hoc
duxerimus eligendös, auctoritate nostra, eiusdemque statuti approbacione
plenaria sibi tradita potestate, premissa omnia & singula, plene, ac inuiola-
biliter, sine fraude & dolo quolibet exequantur, Qui si amore uel odio ad
exequendum premissa omnia & singula, negligentes, vel remissos se exhibue-
Fint, quo minus exequcioni debite demandentur, tarn debita premortuj,
räcionabiliter, ut premissum est contracta, necnon & exequias, & alia, quorum
exequtores dati sunt, de bonis propriis soluere teneantur, Jnsuper huic
— 17a — • .
Statute adicimiis, vt Rectores ecclesiarumvomnes et singuli, nostre^ Diocesis
IUI. Tiiissas pro episcopo, IIJ, pro preposito, Archidiacono, Decatio,& duas
pro Canonico, cum vigiliis dicere teneantur, infra mensem postquam de
morte perceperint veritatem , Si vero predicti sacerdotes rurales, in eisdem
inissis dicendis negligentes fuerint uel remissi, pena, III, marcarum per suos
prepositos puniantur, Jtem in ornnibus uillis Forensibus, ceterisque locis
insignibus vbi prinumi de predicti pontificis, obitu certitudo claruerit, a
clero & populo, sollempuibus pro eo missis, -8c vigiliis, celebratis, singulis
diebus donec de prouisione ipsius ecelesie, rumor veritatem pertulerit, pre-
ces fundantur ad dominum, & aput eum deuotis oracionibus insistatrur nt
ipse qui in suis facit concordiam, sie efficiat canonicorum corda in eligen-
do concordia, quod prouisio, ceieris, Concors, & vtilis^ prout animarum salus
exigit, & tocius diocesis vtilitas, ex ipsorum vnanimitate subsequatur, wo-
lunius insuper & inuiolabiliter precipimus obseruari, quod quilibet vicarii«,
de choro, vnam missam animarum, pro pmnibus benefactoribus ecelesie lin-
copensis, qualibet, II:*, feria per singulos annos,nisi sollempnitas intefueaiat,
seu officium ecelesie, vel funus inpediat, dicere teneatur, alioquin per ipsum
capitulum grauit^r puniatur, Ceterum instituimus & sub pena trium, marca-
rum, iniungimus, quod rectores ecclesiarum, omnes & singuli, nostre Dioce-
sis, vnam missam animarum, pro dictis ecelesie nostre benefactoribus cum vigiliis,
sollemnibus, proximo die post festum beati kanuti in ecclesis suis celebrent,
annnatim, pronunciantes, die Dominica, dictum festum precedente, quod
Omnibus vere penitentibus & confessis, qui die prenotato, ad ipsas ecclesias
pro eisdem benefactoribus oraturi, accesserint, auctoritate apostolorum petri
& pauli, confisi, XX, dies, de iniuncta sibi penitencia misericorditer rela-
xamus, Datum & actum lincopie, anno, domini, M%CG%XC%IIIP, Jn vigilia
apostolorum petri & pauli, Jn quorum perpetuam memoriam, siggillum no-
strum, vna cum sigillo capituli nostri, presentibus est appensum, & manu
propria subscripsi, Nos laurencius, dei gracia lincopensis, episcopus, pre-
sentibus interfuimus, propria manu suLscripsimus, & sigillum nostrum ap-
posuimus + Ego + wimundus prepositus lincopensis, presentibus interfui^ pro-
pria manu subscripsi, & sigillum meum apposui. Et ego v^imundus prepo-
situs lincopensis, rogatus a domino Sunone archidiacono ibidem, nomine
suo presentibus interfui,' Ego + Ericus Decanus lincopensis presentibus ia-,
terfui, propria manu subscripsi & sigillum meum apposui, Ego Johannes,
dictus, canonicus lincopensis, presentibus interfui, propria manu subscripsi,
& sigillum meum apposui + Ego thorstanus canonicus lincopensis, presen-
tibus interfui, propria manu subscripsi, & sigillum meum apposuj. + Ego
birgerus canonicus, lincopensis, presentibus, interfui propria manu subscripsi.
& sigillom meum apposui, 0 Ego bero + canonicus, lincopensis, presentibus
— 173 —
interfuj, propriä raanu subscripsi, & sigillum meunr apposui. + Ego jngo
canonicus lincopensis, presentibus, interfui, propria manu subscripsi, & sigil-
lum nieum apposui^ 0 Ego + kanutus, canonicus lincopensis, presentibusinterftii,
propria manu subscripsi & sigillum meum, apposuj. Ego gerardus canonicus
liacopensis, presentibus, interfui, propria manu subscripsi. & sigillum meum
apposuj, + Ego + olaws, canonicus lincopensis, presentibus interfui, propria
manu subscripsi, & siggillum meum appo^j.
Sigillen N:o i, 6, lo, ii bortfalloa, N:o a, 3, 9, i4 inycket skadade^ N:o 4/^> 7» 8, 12, i3
mindre skadade; afla andeJiga.
II 12. 1294 d. 3o Juni. Linköping.
FrestinanneD Johahs ä SöderkopiDgs Hospitals vägnar gifoa qvitto p& uppburen andel af Fru
ChristjDas testamente.
' ^ A. 6. a. la.
Omnibus ad quo& presens scriptum peruenerit^ Johannes sacerdos prouisor
hospitalis in sudercopia^ salutem in omnium saluatore Notum facio per pre-
sentes quod ex parte nobilium virorum magistri andree prepositi vpsalensis,
Oomini Jo. elefson, Domini, B, pseterson & fratris israelis lectoris sigtonien-
sis cxequtorum testamentj felicis recordacionis domine cristine vxoris domini
B. predictj, recepi pro hospitali nostro duas marchas denariorum bone &
legalis vsualis monete in testamento predicte domine legatas, promittens me
ex parte hospitalis, exequtores predictj testamentj & heredes predicte defuncte,
pro recepcione tantj a quorumcumque impeticione facere & reddere qttita-
tos & liberos in futurum, Jn cuius rej testimonium sigillum meum duxi pre-
sentibus apponendum Datum anno domini M*CC*XCIlir in commemora-
cioae sancti paulj lincopie.
Sigiflet boriraUeL
II i3. 1294 d- 3 Juli.
PrestmanneD Stepbans qvitto & Skenninge klosters aodel af Fru Christinas testamente.
A. 6. a. i5.
Omnibus ad quos presens scriptum peruenerit StephAnüs sacerdos ho-
spitalis jn skenigia Salutem jn omnium saluatore. Notum facio per preseates
quod €x parte nobilium virorum magistri andree prepositi vpsalensis Domi**
— 174 —
ni Jo. elefson, Domini. b. paeterson & fratris jsraelis lectoris Sigtonensis
exequtoruiri testamenti felicis recordacionis domine cristine vxoris domini.
B. predicti. Recepi pro hospitali nostro duas marcas denariorum bone &
usuah's monete Jn testamento predicte domine legatas promittens me ex par-
te hospitalis exequtores predicti testamenti & heredes predicte defuncte pro
recepeione tanti a quorumcumque inpeticione facere & reddere quitatos&li-
beros in futurum Jn cuius rei testimonium Sigillum meum duxi presentibus
apponendum Datum anno domini M**CC*XCII1I jn crastino sanctorum pro-
cessi & jnartinianj.
Sigilfet fallet frän den ur brefvet klippta reinsan.
III 4, 1294 d. 6 Juli. Tunsberg.
T^orrska Konuogen EfiiKs och Herligen Hakans Privilegier för Hauses läder na, med afseende
äfven pS Tractateo i Galmar.
K. e. 3. 147.
In nomine Domini Amen. Nos Ericvs Dei gratia Rex Norwegie, Ha-
Qvmvs eadem gratia Dux, Notum facimus Vniuersis, quod venientibus ad
nostram presentiam apud Tunsberg circa festum Pentecostes sub anno Do-
mini MCC Nonagesimo quarto discretis Viris & honestis Johanne de Runeze,
de Lubek, pro Riga & Theutonicis in Wysbi, Waltero de Clule de Wys-
mar^ Reynkino filio Roberti de Rostok, Goscaico de Stralezund» Waldowi-
no de Gripeswold, & pro Tantglem Hartwico de Nagle, de Campen, Hid-
done de Stowere, & Alberto de Bremis de Stytin, nunciis & procuratoribus
ipsarum ciuitatum inter nos & subditos nostros, nee non & dilectos nobis
Ciues Bremen, ex parte ona ac predictas ciuitates & earum incolas ex alte-
ra taliter extitit placitatum, quod cause contra nos & subditos nostros mo-
te, que propter aliquorum absenciam actorum videlicet vel reorum ad pre-
sens decidi non poterant, justo modo apud predictam villam Tunsbergen
,quo ad illos, qui sunt ex parte australi Lydendenes ac Berg: qpo ad illos
qui ex parte alia commorantur circa festum beati Johannis Baptiste proximo
futurum tractari debent & legitime diffiniri, promiserunt nobis insüper supra
scripti Procuratores & nuncij nomine procuratorio Ciuitatum predictarum,
quod nobis & subditis nostris ac Ciuibus Bremen, debet iusticie complemen-
tum fieri super causis'Sc querimoniis quas habemus, contra dictas ciuitates
vel earum aliquas aut aliquam, seu incolas earundem quandocumque Consu-
les Ciuitatis contra quam aut contra cuius incolas mouebitur querimonia,
fuerint requisiti. Debet insuper inter predictarum Ciuitatum ac Bremensis
ciuitatis incolas sicut inter nos & ipsäs ciuitates esse vera concordia ßcsta-
— 175 —
bilis amicicia, ubicunque coauenerint, fruique debent hinc & inde liberla-
tibus 8c immunitatibus, quas hactenus ullo tempore liberius habuerunt ad
hec composicionem Kalmarnie factam inter & supra scriptas Ciuitates fir«
miter obseruare voleates & inuiolabiliter eandem tenore presencium confir*
manius.
Volentes insuper dictarum eiuitatum incolas unmersos, qui regnum no-
strum mereaodi causa tanqüam hospites duxerint frequentandum amplioribus
priuilegiis munire de gracia speciali, ut cognoscant se ad nostra beneficia
eo fortius obligatos. Eisdem infra scriptas gracias decreuimus liberaliter
concedendas. Inprimis quod cum ad ciuitates vel villas forenses regni per-
ueneriut licite poterunt ad pontem applicare balliui licencia non petita de-
bent tarnen eadem die vel sequenti proxima, postquam ad pontem applica-
uerint insinuare Balliuo nostro, quas & quales res aportauerint, et res eas-
dem transferendi de nauibus infra domos licenciam petere, que non debet
eis aliqualiter denegari. Hoc adiecto, quod Balliuus noster res illas, quas
nobis credit necessarias, primitus emat infra triduum justo precio & soluat
precium tempore debito pro eisdem. Qno6 si Balliuus non fecerit infra
dictum terminum vendant postea iibere cuicunque, post quam autem infra
Giuitatem vel ville foren. Districtum, qui Takmark dicitur, peruenerint»
debent res suas venales ibidem vendere, alioquin easdem ducere poterunt,
quocunque voluerint extra regnum & infra, non tamen ultra Bergas versus
partes boreales, nisi hoc alicui de speciali gracia concedatur« Item de qua-
libet naue^ deferente annonam ad ciuitates vel villas foren. veniente dabitur
unum melius talentum annone in eadem existentis quod procurator noster
eligendum duxerit, excepto flore tritici, quod flur in Norico appellatur.
Debent eciam esse liberi a trahendis nauibus nisi nostris. si quis autera
infra Regnum Norwegie decesserit, dona sua debent heredi vel eins procu-
ratori legitimo restitui, super hoc testimoniales patentes ciuitatis literas de-
ferenti, de qua fuerat, qui decessit, infra annum & dimidium, post diem
obitus decedentis. Item ad ostendendum arma sua vel ad sequendum fures
ad patibulura vel alios dampnatos ad mortem non tenentur. Item pro so-
lucione, que dicitur Ledangr immunes debent esse, qui ante festum natiui-
tatis dominice cum nauibus suis sunt expositi ad viam & de suis mercimo-
DÜs penitus expediti, quod si postea vi tempestatis compulsi fuerint moram
trahere in aliqua ciuitate vel villa regni, nihilominus immunes debent esse
a tributo, dum modo mercaciam suam emendo non exerceant, vel vendendo.
Item merces suas in domibus eiuitatum vel villarum forensium reponere
valent ubi eis videbitur oportunum, dummodo non alienent easdem alibi,
quam in locis ad hoc specialiter deputatis.
— 176 — -
Item naues proprias locare poterunt aliis ad loca Iicita, sicut premitti*
tur, nauigandas. Nee ad conducendum naues aliorum compellantur. Item
fii quis ab aliquo super causa pecuniaria vel leui crimine, pro quo certa
pecunia solet solui, per tnodum illum inpetitur, qui Tacksetning in Nofico
uuncupatur, prout illud Tak ferre cum proprio domestico & duobus suis
compatriotis nauem propriam habentibus juxta ponteni ad recedendum mj-
nime prqparatara , que ad caucioneui sufficit pro quantitate petita vel emen-
,da secundum qualitatem criminis exhibenda. Item ad excubias & nocturna»
yigilias non tenentur, nee in cista cuiuspiam debet fieri scrutinum, nisi
contra cum de falso probabilis oriatur suspicio, vel de furto.
Preterea volumus quod appellatum Pundare in publico loco sub fida
custodia ponatur, vt ad illud eis iibere- pateat aditus, si aliqua voluerint
ponderare, at in eadem haberi debet grauitate sicut ab antiquo fuerat, &
in legibus continetür. Item si naufragium passi fuerint infra terminos regni
nostri, res suas per se Vel per ahos colligere valeant, & rebus ipsis & na-
uibus uti pro libito voluntatis, donec easdem res & naues abdicauerint vo-
luntarie vel habuerint pro derelicto.
Item si quis nautarum delinquit, puniatur ipse legitime, sed non inno-
centes, nisi quatenus puniendi sunt illi secundum legem proprio -vel loci
consuetudinem , in quo delictum comprobatur esse commissum, qui judicio
scienter subtraxerint delinquentem vel defensauerint violcnter, nee priuatc
persone delictum alicui ciuitati imputabitur, nisi justiciam facere neglexerit
requisita. Quisquis eciam pro causa aliqua fuerit accusatus, que contra
ipsum legitime nequeat comprobari, debet si poterit cum personi^ ydoneis
consimilibus, quo ad statum & condicionem incusati, qui veritatem rei de
qua queritur magis creduntur agnoscere, secundum arbitrium legiferi, pro
ut delicti qualitas exegerit se legaliter expurgare. Alioquin in purgacione
deficienti pena conscripta legibus infligatur.
Item in ciuili vel terminali, quando actor intencionem suam fundare
voluerit, & testes producere, non nisi bone fame &ydonee persone in testi-
monium admittantur. Preterea si quis Mercatorum in Norviregia merces
emptas a Theutonicis datis arris, quas vulgariter vocant Festepening, secura
eodem die, quo euicerit, non asportat, licitum est ei, cuius ille merces fue*
rant, eas vendere postea cuicunque, exceptis bis, que ad vsus nostros neces-
saria sunt emenda. Hec itaque omnia & singula superius expressa taliter
duximiis concedenda, si libertates omnes ab eisdem ciuitatibus concesse ho-
minibus nostris, nee non 8c composioiones inier nos& dictas ciuitates facte
ab eisdem firmiter obseruentur. Et quatenus de injuräs dampnis nobisr 8c
subditis
_ 177 —
subditis nostris ceterisque nostris fautoribus ab incoli^ dictarum ciuitatum
illatis, cum requisiti fuerint, satisfactum fiierit cum effectu. Quibus Omni-
bus Jiberlatibus & graciis superius declaratis vos precipue & iiicolas vestros
gaudere volumus & concedimus per presentes. In cuins rei testimonium &
euidenciam pleniorem sigillum nostram presentibus est appensura. Datum
anno & loco suprascriptis in octava beatorum Petri & Pauli Apostolorum
anno vero regni nostri quinto decimo.
III 5. 1294 d. i6 Juli. Middelfart.
Kooung Erics i Daouiark stadföstelse pä Lunds Domcapitels privilegier.
B. I, a6
Conservatorium cleri lundensis Erici regis.
Ericus dei gracia danorum sclauorumque rex Omnibus presens scriptum
cernentibus. salutem in domino sempiternam JNotum fl^cimus vniuersis. quod
nos vires venerabiles. . dominos. decanos. yconimos, et capitulum lundensis
ecciesie. nee non et omnes et singulos clericos. eiusdem dyocesis. vnacum
Omnibus bonis suis et familia eisdem attinente. sub nostra pace et protec-
tione suscipientes specialiter defendendos. prohibemus districte sub obtentu
gracie nostre. ne quis. cuiuscunque condicionis ipsos aut ipsorum aliqu^m.
aut quemcunque de ipsorum familia. super bonis episcopalibus aut suis eccle-
siasticis vel mupdanis. contra jura. leges. et libertates sibi concessas in bo-
nis aut persona jmpedire presumat seu aliquatenus molestare. sicut vlcionem
regiam voluerit euitare. Noiumus enim sanctam matrem .ecciesiam. aut cle-
rum predicte dyocesis. quamquam pastorem nonliabeat. Jn bonis suis. Juri-
bus aut libertatibus. jniuriosis aliquorum tyrannorum morsibus supprimi vel
grauari. Cum ex commisso nobis officio, tenemur specialiter. paci sue et
quieti. sollicite pröuidere. Datum apud maethelfar Anno dominj M*CC*XC
quarto. fferia sexta post diuisionem apostolorum Jn presencia nostra Teste
domino achone Dapifero nostro.
in 6. 13^4 cl- 6 Aug. Ribe.
KoDuqg Eaics i Danmark beskärmelse bref f8r Lunds Predikarebröder att i Malroo samla airoosor.
A. 7. I, a8.
Ericu5 dei gracia danorum sclauorumque rex Omnibus presens scriptum
cernentibus. salutem in domino sempiternam. Noueritis quod nos viros ve-
Sv. Diplom, IL - »3
.— 17» -
nerabiles fratres predicatores de ciuitate lundensi, petentes ex parte domus sue,
elemosinas in malm^gh^sub nostra pace & protectione suscipientes specialiter
defendendos, Prohibemus districte sub optentu gracie nostre, ne quis aduoca-
torum nostrorum in maIiD0gh, vel eorundem officialium , seu quisquam alius,
ipsos, presumat in aliquo molestare, quod qui fecerit contra probibicionem
nostram huiusmodj, vlcionem regiam se nouerit incursurum, Datum Aipis
Anno domini. M",CG'.XC*. quarto, in crastino beati dominicj confessoris,
Teste domino Achone dapifero.
Sigillet borlfallet, remsan qvar«
II 17. 1294 cl. i5 Aug.
Skrifvelse fr*n Biskopen MjLonvs i Wcxiö tili Döm-Proslcn och Capitlet i Upsala med Capikcn
Bjöi'Dy favilken & BiskopeDS vägnar skulle betyga dess vördnad och tillgifvenhet för Ärke-
Bi&kopsstoleo.
A. 3. a. 4. 9.
Reuerendis & discretis viris, dominis, A, preposito & capitulo ecclesie
wpsalensis. Magnus dei gracia wexionensis episcopuB, salutem in domino
ihesu christo, Ecclesie nostre pluribus occupati negocijs, nee valentes vt
vellemus wpsalensem ecciesiam in persona propria visitare. mittimus ad vos
dilectum nobis canonicum nostrum dominum beronem exhibitorem presentis
racione visitacionis , vt ex parte nostra offerat omnem sicut tenemur reue-
rentiam & obedienciam ipsi ecclesie wpsalensi. ad omnia que sibi & suis,
commoditatis, honoris & solatij possumus , voluntarij vtique & parati. vestram
igitur discrecionem requirimus & rogamus quod visitacionem ex parte nostra
per ipsum factam, ratam habere velitis & gratam, super ipsa per eandem
dominum, b. nobis absolucionis litteras remittentes. Jntimantes eciam sibi
si qua nobis volueritis demandare. Datum anno domini. M^^.CC.XC*. quar-
to. In assumpcione beate uirginis.
Sigillet andeligty nägot skadadt^ S en ur brefvet klippt remsa«.
1 1 18. 1^94 'J- ' C)>€t; 1 Haerastadom.
Biskopen Labs II» i Liokoping href, aogiende det' med AlVastra kloster gjorda byte af Väf*
versuoda och Siröj hvartiil kloslret afstär ea del af Husaby.
A. 5. V. f. 14.
Omnibus presentes litteras jnspecturis, Laürenciüs deigracia Episco-
pus lincopensiS) Salutem in omnium salüatore^ Nouerint vniuersi,, Nos litte-
— 179 —• ^
ras donuni Henrici predeoessoris uostri reueireodi recepisse in hec uerba,
Omnibus &c. lika med föregäende N.'o 683 täl ciuximus apponenda. Set quia
nos Ecciesiam nostram ex hoc non modicum lesam innenimus, eandem com-
mutaeiönem reuocare uolentes, tandem dominus abbas & dictus conuentus no-
biscum. 8c cum capitulo nostro ex nouo taliter conuenerunt, quod ipsi me-*
morata predia in waeuarsundom cum decima episcopali eiusdem parrochie
possideant, & nos & ecclesia nostra predictam Curiam de str^o cum quinque
attungis eidem adiunctis, & insu per duobus attungis in hosaby quos sepe-
dicti monachi nobis addiderünt, possidere debeamus, vt igitur supradicta
commutacio & conuertcio robur obtiiieat firmitatis, sigillum nostrum vna
cum sigillis capituli nostri & supradictj domini abbatis presentibus est ap-
pensum, Datum & actum in hserastadom anno domini M*,CC'',XC*, quarto,
sexta feria proxima post festum beati Michaelis*
Sigillen: i» 2, 3 bortfallna, remsorna qvar«
II 19» ^294 d. 1 Oct.
PrioreDS for Predikar^brSdenia i Skara, qvitto p&uppburen andel af Fru Christinas testamente«
A. 6. a. a. x6.
Omnibus presentes litteras Jnspecturis. Prior & fratres Conuentus sca-
rensis ordinis predicatorum Salutem in domino sempiternam. Notum faci-
mus per presentes, quod ex parte nobihum uirorum Magistri Andree prepo-
siti vpsalensis. Domini Johannis elephson. Domini byrgeri psetserson &
fratris Israelis lectoris sictoniensis. exequtorum. testamenti felicis recordacio-
nis Doraine Cristine vxoris predicti domini byrgeri, recepimus pro conufen-
tu nostro integre tres Marcas denariorum bone, legalis Sc usualis monete.
in testamento predicte domine legatas. promittentes nos exequtores predicti
testamenti & heredes predicte defuncte pro recepcione tanti a quorumcun-
que peticione reddere quittos & liberos in futurum. Jn cuius rei testimo-
nium sigillum ofBcij prioratus scarensis presentibus est appensum. Datum
Anno Domini M'CC^XC'IIIP. kal. octobris.
SigUlety p& den ur brefvet klippUt remsan, skadadt
— i8o -^
II 20. 1294 d. 9 Oct. Nyborg.
Konungen Eriks i Danmarl, enligt Lybecks och Gottlands borgares begflraoy haDdlaode pA
ÖslersjÖD gifna tillstäod att tili lapds och vatten fä i dess rikefritt infora sina varor och
deriued handel idka, hvarest de for godt fiona.
K. 7. 47.
Omnibus presens scriptum cernentibus Erigvs Dei gracia Danorum
Slavorumque rex Dux Estonie sahitem io domino seropiternam. Noveritis
quod DOS ad instanciam dilectorum nobis civium de Lubeke & de Godlan-
dia mercatoribus omnium civitatum maritimarum mare Orientale transire vo-
lentibus graciam eupientes faeere specialem ipsis omnibus & singulis iibera-
liter indulgemus, quod ad regnum hbstrum ubicumque eis placuerit cum rebus
et mercibus suis secure venire valeant, sive hoc via terrestri sive aquatica ipsis
oportunum fuerit , & in eodem libere exercere raercimonia, securi pro nobis
ac omnibus balivis & officialibus nostris nee non aliis quibuscunque, qui
nostris adstricti sunt voluntatibus & mandatis. Singulariter autem assecura*
mus eosdem per terras nostras Estoniam videlicet totam & Wironiam usque
ad fluvium Narva, deinde versus Novögardiam ne quisquam eos sive in mare,
sive in terris in se vel in suis presumat «üquatenus impedire. Unde per
graciam nostram districte prohibemus, ne quis Advocatorum nostrorum aut
quisquam aiius ipsos mercatores contra tenorem presentium presumat aliqua-
tenus molestare^ quod qui fecerit regiam non effugiet ultionem. In cuius
rei testimonium presentibus litteris Sigillum nostrum duximus apponendum.
Datum Nyburgh anno domini millesimo ducentesimo nonagesimo quarto, in
die beati Dyonisii & sociorum eins. Presentibus consiliariis nostris.
I121. 11^94 d. 18 Oct. Nyköping.
Kyrkoherden i Nyköping Pstbas skrifvefse tili Lidinward med forklarande att tili St. Claras
kloster i Stockholm öfverlemnas 4 örtugland jord och tili Lidin ward 5 mark penDingar.
E. 73. 45.
Nobili viro, amico suo dilecto, Domino Lithinwardo^ Petrus Plebanus»
Ecclesiae beati Nicolai Nycopiae, salutem et ad qua&vis beneplacita volunta-
tem. Honestati vestrae duxi praesentibus notum esse, quod quatuor solido-
rum terram cum dimidio, pro qua sorores Sanctae Glarae Stockholm inpetitis,
dimitto eis libero jure perpetuo possidendam, et quinque marchas denan
usualrum, quas mihi pro eadem soivere spopondistis , vobis remitto, nichil
a vobis vel vestri» hasredibus pro eadem in perpetuum petiturus. In cujus
— i8i — ,
rei testintonium praesens sriptum vobis mitto mei sigilli munimine consig-
natum. Datum Nyc0ping Anno Domini M.CC.XCIIII. in festo beati- Lucas
Evangelistae.
Sigiliet ir derunder aftecknadt
11 22. 1294 d. 3o Nov. Strö.
Westgötha Lagmannen * Bengts bref f6r äboerne i Aby, m. ü, om begagnande af Wartofla skog.
J. 7. 441. Y,
^ Omnibus Christi fidelibus praesentes Literas visituris et audituris Bene*
DiCTüS Legifer vesgotorum, Salutem in Domino sempiternam. Tenore prae-
sentium constare volumus vniversis, nos discretis omnibus abitantibus in Aby,
Rynistadher, Hoffgiärdi, Lundby, Rökinggi, Tundderstadher, Hagaby torp,
Cumblaby, Thengustadhir, agurstadhir, grarostadhir, Säby, de nemo-
ribus nostris in Wartop häred, Lok et Löph Lingua quam subertus ia-
centia, et pascua pecorum, libere concessisse. Jn cuius rei Testimonium Si-
gillum meum praesentibus est appensum. Datum Strö. Anno Domini M.CG.XC.
quarta in die beati Andreae Apostoli.
Sigiliet Sr derunder tecknadL
11 23. 1294 d. 1 3 Dec. Läckö.
Biskopen Brtvoljps i Skara bref angftende utbyle af garder i Seglora och Hadwetli tili Gani-
ken Mag. Bengt mot dess prebendegods i Björnkalla och den s& kalfade prosle-afgiften.
A. 3. z. I.
Vniuersis presens scriptum visuris sev audituris. BRyNiüLPUS diuina Mi-
seracione scarensis Episcopus. Salutem jn domino sempiternam. Notum facimus
tarn posteris quam presentibus vniuersis. Nos cum Dilecto canonico nostro Ma-
gistro benedicto, canonicorum nostrorum communioato consilio & consensu
comrautacionem quandam perpetuo duraturam contraxisse sev fecisse per hunc
modura« videlicet quod eidem magistro benedicto & singulis suis successori-
bus Gurias nostras saeghloraer, & hadweth, cum colonijs, & molendinis, agris,
pratis. silwis. piscarijs, ac ceteris pertinencijs suis jnträ sepes & extra, bonis
tantutn mobilibus jn saeghlorum nohis retentis. irreuocabiliter dimisimus.
Recipientes nostro, ecclesie nostre, & successorum nostrorum nomine, a pre^-
fato magistro benedicto colonias prebende sue jn byarnkellom, & modium
prepositi qui dicitur prouastergipt jn wazbo, pro recompensacione sev refu-
sione. curiarum ipsarum ac bonorum omnium predictorum. Ne igitur super
— • i8a —
commutaeione predieta, aliqua possit jn posterum dubietas fteu calumpnia
5uborirL Sigillum nostrum, & sigillum Gapituli nostri presentibus sunt ap-
pensa. Datum Laekky. Anno Domini M'^GC^XCIIIP. jn die beate lucie
virginis.
Sigillen i^ a, skadade«
1 1 2 4- 1295. Fallandafors.
Caniken i LinLopiDg^ Prosten i Nindingen Hakans testahientariska aDordoiog om sin qverU-
tenskap.
B. 3. 6a.
Jn nomine DOMINI AMEN. Anno incarnacionis eiusdem. Millesimo CG
nonagesimo quinto. Ego Haquinus canonicus lincopensis. prepositusque
de nyudhungia corpore licet debilis. tocius tamen mentis & sensus compos
atque sanus meum jn hunc modum condo testamentum. Jn primis michi ob
Remissionem meorum peccaminum confero ecclesie lincopensi duas curias. vi-
delicet. stafsio & brundzrydh cum omnibus suiis attinencijs prope uel remo-
tis. Excepta iila parte mobilium quam villici possident in eisdem. Jta ta-
men quod dominus lincopensis aliam ad suam mensam retineat. & alteram
assignet fabrice lincopensi. Pro quibus dictus dominus lincopensis in missis
animarum. meam respiciat animam prout sibi deus duxerit inspirandum Jtem
eon£ero eciam ecclesie lincopensi quartam partem Octonarij quam emiinaby.
jta quod ad prebendam pertineat beate katerine si persona canonice ibi in-
^tituta. in primo anno obitus mei pro anima nxea quinquaginta duas missas
animarum celebrari fecerit. Alioquin per dominum meum lincopensem or-
dinetur. Preterea confero ecclesie. decretum. decretales cum glosa ordina-
ria. Jtem vetus digestum cum glosa magistri Azonis & quoddam psalterium
l^losatum, Domino meo lincopensi confero vnum ambulatorem nigrum. Domi-
no beroni canonico lincopensi confero XI Marcbas den. quas michi teneKir
pro illa quarta parte octonarij in aby. Jnsuper & vnum cornu Claustro no-
ueuallis confero vnum octonarium iviste in villa biergheme & vnum equm
& caldarium braxatiuum pro VlI marchis emptum vbi michi eligo sepultu-
ram. Preterea pro redempcione crucis assumpte solueram triginta libras ster-
Jingorum nouorum quorum medietatem recognosco fratrem meum possedis-
se pro quibus supplementum deducat de curia mea fallandafors ex indiuiso
Similiter quia jdem frater mens promisit me arma mea suprascripta. & eciam
inferius vtpote libros dictos & dicendos libere conferre pro mee libito vo-
luntatis. cum eosdem mecum pro parte media possedisset. volo quod ipse ar-
ma ;.s.ua vnacum dextrario libere habeat a cuiuscumque inpeticione Exinde
— i83 — .
oonfero fratribus minoribus & niaioribus ac hospitalariis singulis duas marchas.
vnam ad vsum personarum & aliam ad reparacionem edificiorum per dyocesim
constitutorum lincopensem. Jtem vnam inarcham ecciesie in 0dhistuw Sc
vnam marcbam ecciesie de malbech. et vnam marcham vicario domiiii ormol-
phi. duas marchas ecciesie de bylsio & duas marchas vicario ibidem de
fructibus hactenus ibi ex parte mea percipiendis. sacerdoti de Skedhum vnum
equm pro tribus marchis. Ecciesie de hyltopthum vnam m9rcham. Actum
fallandafors anno & tempore suprascriptis heredibus requisitis & consencien-
tibus Jn cuius rei testimonium sigillum meum presentibus est appensum Et
peto sigillum dominj mei lineopensis & jnsuper sigilla dominj beronis & ma-
gistri bosonis canonicorum lincopensium. quos exequtores eligo super hijs
qui sunt in 0sgocia. maxime pro meis exequiis ibi faciendis secundum con-
stitucionem domini lineopensis. & domibus religiosis ibi fiat elemosina de
mea ecclesia ibidem uel prebenda»
II25- , C295 d 4 Mars. Örebro.
KoDung Birgers för Lybeck och Hansestaderna, som idka handel p& Östersfön, gifna tillständ
alt hfv&D d. 4 Mars tili midsomiiiaren besöka Novogrod, med vilkor att e| medföra mera
vapeD. jern eiler st&l, an tili eget behof «rfordrades, och att icke ai«d r&d eller däd bi«tä
Rikets fiender^ m« n.
K, V. 174»
BiRGERVS Dei gracia Svecorum Ghotorumque rex. Discretis viris Advocatis,
& consulibus civitatis LybicensJs maritimaruraque civitatum raare Orientale
frequentantium sincere dilectionis affectionem cum salute. Prudenter preciden-
da sunt mala, ut salutariter bona snccedant & offendiculo quoque ablato de
medio levis procedat & facilior aditus ad optata. Hinc est, quod quandoque
paganos Karelos qui multis retroactis temporibus latrocinia^ spolia & inlini-
ta enormia, nulli parcentes sexui, statui vel etati, utpote vivos excoriando,
captivos plurimos eviscerando, diversorum tormentorura genera nostris non
tantum, sed & plerisque mare Orientale visitantibus inferebant, ob unitatem
fidei catholice dilatandaro, miserorum miseriis condolentes, divina dementia
convictos ad fidem convertimus christianara & cum ingenti exercitu ac sum-
ptibus laboriosis castrum Wiborg ereximus ad honorem Dei virginisque glo-
riose, ad regai nostri tuitionem, nee non ad securitatem mare transeuntiun^
& pacem , quos quidem Karelos in suis perversitatibus & nimia perfidia Ru-
teni tantum temporalibus & depredationibus inbiantes inbumaniter divirip;
timore postposito confoverunt, postmodum re vera gloriosi principis domini,
magnißci regis Romanorum litteras nos novitis recepisse, petitorie continen^
tes, quod de civitatibus vestris ad Nogardiam navigantes in mercimonüs vel
— i84 —
personis de castrensibus nostris Wiborg existentibus nullatenus -molestentun
Nos quia ob tanti principis reverenciam ac vestre probate devotionis con-
stanciam laudabiliumque efBcaciam meritorum, ipsius voluntatis beneplacitum
ad presens duximus admittendura, quamvis hoc nobis dampnosum novimus,
& ßx hoc hostes nostri contra nos roborentur ex adverso, nihilominus pre-
dictis civitatibus a quarto Nonas Marcij usque ad festum beati lohannis Babtiste
proximum & deinceps per annum integum subsequentem ex parte nostra &
omniiim qui mandatis nostris volunt & tenentur obedire largam h'centiam
concedimus ad Nogardiam navigandi, hac condicione adjecta, quod nullusde
memoratis civitatibus ad Rytenos navigans, arma, ferram, calybera vel ex-
pensas quascunque nisi pro usibus persone proprie secum ferre presumat;
nullus eciam de predictis facto vel consilio per se vel per alios occulte vel
manifeste attemptet procurare, que in nostrum vel regni nostri cedere pos-
sint prejudicium vel gravamen, Rytenis vero deducentibus expensas merca-
torum de koggonibus ipsorum ad Novogardiam tribus ad majus in qualibet
na vi dicta lodhia securitatem conferimus. Ita tarnen quod cum illis tribus
Rytenis ex vestris saltim sit unus, eisdem vero tribus Rytenis securitatem
nullam conferimus, si exercitum nostrum evocari contigit generalem, mer-
catores vero supradictarum civitatum, si super premissis suas patentes lit«
teras ante festum b. lohannis proximo futurum nobis transmiserint, prout
inter nos & ipsorum sollempnes nuntios lohannem scilicet de Doaco civem
Lubecensem & Martinum Puckae Wisbycensem exstat placitatum, sive exer-
citum nostrum generalem evocari contigit, siue non, omnimoda libertate gau-
dere volumus & securitate graciosa. Ut autem premissa robur firmitatis ob-
tineant, & inviolnbiliter observentur sigillum nostrum presentibus est appen-
sum, Datum Orabro anno domini M*CG° nonagesimo quinto, IUI' Nonar.
Marcij.
1126. 1295 d. 6 Mars. Örebro.
ßiskoparnas i Linköpihg, Westeräs och Wexiö vidimation af ett K. Waidemars Bref.
B. 3. II.
Omnibus presentes litteras inspecturis Laukentius lincopensis Petrus
arosiensis & Magnus wexionensis dei gracia episcopi salutem in omnium sal-
ufttore Nouerint vniuersi nos litteras dominj W. sweorum quondam regis
illustris non rasas non abolitas nee in aliqua sui parte viciatas. vidisse &
diügenter perlegisse in hec verba. W. dei gracia Rex sweorum vniuersiscle-
ricis &: laicis presens scriptum &c. {Se föregäende N:o 863) Nos igitur in
pre-
— löö — ,
premissornm euidenciam sigilla nostra presentibus duximus apponenda. Da-
tum 0rabro Anno Dominj MCCXC** quinto pridie non. marcij.
1127. T2g5 d. 6 Mars. Sigtuna.
JoHAN Engels forskrifnlng pä nSgra gärdar tili Ärkebiskopsbordet i Upsala s&som pant för er-
hSIloe 2 lasier spannerodl, värde 10 mark penningar.
A. 6. a. a. 17.
Omnibus presentes litteras inspecturis, Johannes Angelüs, salutem in
domino sempiternam, Cum a discreto. viro domino olawo canonico vpsalensi
procuratorj bonorum dominj, N. archiepiscopi vpsalensis mutuo receperim
duas lestas annone pro decem marchis denariorum & pro dicte pecunie so-
lucione posuerim in pignore sex denarios, & vnam oram terre in sundusum
iuxta fl0tasvnd predictam terram relinquo, & resigno plenarie predicto ve-
nerabili patri domino, N. archiepiscopo vpsalensi et insuper dimidiam oram
terre jn wra in parochia thigibili addo, & predicto modo relinquo in pre-
dicte solucionis complementum, jn euius rei testimoniüm quia sigillum pro-
prium non habeo, sigilla religiosorum virorum fratrum predicatorum conuen-
tus sictoniensis, & ffratris israelis lectoris ibidem, et comunitatis sictoniensis
ad meam instanciam presentibus sunt appensa. Cum autem proprium sigillum
babuero ipso presentes litteras sigillabo, Datum sictonie, anno dominj, M*',GG^
Noijagesimo Quinto, tercia dominica quadragesime«
SigiileD N:o i, a, mycket skadade; N:o 3 bortfallet.
II 28 '^9^ d* ö Mars.
JoHJLR Emoels forskrifniDg p& Hamundastad tili Ärke-Btskopsbordet i Upsala, sisom paotforer-
h/illoa 3 Jäster spannemäl, värde 3o mark gfingse mynt
A. 6. a. a. 18.
Omnibus presentes litteras inspecturis, Johannes dictus angelüs, salutem
in domino sempitemam, Nouerint vniuersi quod ego anno dominj, M*,CC', No-
nagesimo Quinto, recepi a venerabili viro Magistro ahdree preposito vpsalensi y-
conomo bonorum episcopalium duas lestas annone pro triginta Marcis den. vsua^
lis monete per manus discretorum virorum dominorum, Olawi, & Mathie canoni-
corum vpsalensium^ pro quibus triginta duabus Marchis den. inpignoraui decem
solidos terre in hamundastadum jta quod si predictum prediuro per me. vel
per fratrem meum dominum karolum canonicum vpsalensem. vel per nepotes
Sv, Diplom. IL ^3
— i86 —
meos in festo beati martinj. ve} in apyphania domini jn secuado termino,
vel rn purificacione beate virginis ad vltimum redemptumnoa fuerit, extunc
memoratum predium, predictuä venerabilis pater dominus. N. archiepiscopus
vpsalensis, possidendj. alienandj, seu quolibet modo ordinandj liberam habeat
facultatem, Jn cuius rei testimonium quia sigillum proprium non habeo, si-
gilla religiosorum virorum fratrum predicatorum sictoniensis conuentus,
& dilecti germanj mei fratris iscaelis lectoris ibidem, vna cum sigillo com-
munitatis sictoniensis. presentibus sunt appensa, Datum anno dominj. M*•CC^
Nönagesimo« V*. jn tercia dominica quadragesime.
Sigillet N:o i andeligt, skadadt; N:o a, 3 bortfallna.
1 129 09^ <!• 6 Mars.
JoHAN EffGSLS bifall tili Herr Magoits Johanssoas gSfva af fastigheter tili Upsala Domkjika.
A. 3. a. 4- 12- .
Omnibus presentes litteras inspecturis, Johannes Angelus, salutem in
domino sempiternam, Notum sit omnibus Quod donacionem quam auunculus
nieus dominus, M. Joansson ecclesie vpsalensi fecit de curia naes, &sex oris
terre in hagaby consensi^ & consencio promittens bona fide per presentes
quod ipsam curiam> & predictas sex'oras terre, cum siluis, pratis , & pisari js,
nisi piscariam wlgariter dictam werta in fl0tasvnd, npn in perpetuum per
me vel per alios inpetam vel aliqualiter inpugnabo. nee ecclesiam vpsalensem
super possessione predicte curie & predij memoratj aliqualiter perturbabo,
renuncians omni juri . & accioni mihi in hac parte competenti, siue ex testa-
mento siue ab intestato, seu donacione vel quocumque alio titulo predictum
predium me contingat Jn cuius rei testimonium quia sigillum proprium non
habeo, sigilla religiosorum vtrorum, fratrum predicatorum conuentus sicto-
nensis, & ffratris israelis lectoris ibidem, vna cum sigillo communitatis sicto-
niensis^ ad meam instaneiam presentibus sunt appensa, Datum anno domi-
ni, M*,CG*. Nonagesimo. Quinto, tercia dominica quadragesime.
SigilteD If:o ly 3 bortfalloa; N:o a aodeligt, skadadt.
ti3o 1295 d« 6 Juni. Ekenäs.
Biykopen Ysars i Strengnfts och Lagenannen Johakkss Ingbwaldssoks t Södermanland /arfskit'le
emellan Dan Jonsson och Eric Petersson.
A. 6. a |. i.
Vniuersis christi fidelibus presentes litteras inspecturis* Ysaaus dei
gracia episcopus Strengnensis & Johannes Jngevalsson legifer Suthirmannie.
— i87 ' —
Salutem in domino dempiternaniv Constitutis in nostra presencia. Domino,
Dan. Joons son & Erico paeters son super negocio diuisionis hereditarie inter
ipsos iam resiiscitato licet prius difinito per dominos Marskalcnm benedictüm
le^iferum vdgocie & alios de consilio domini regis nostre autem cognicioni
denuo per consiliarios regis commisso ac ipsis in nos compromittentibus te-
nore presenciuuni declaramus bona inter ipsos iuxta priorem eciam difinieio-
nem in hutic modum iam diuisa videlicet quod dominus Dan. habeat in suecia,
Kithlinge, Seby, Kangor, & auinque solidos terre in vdby. per addicio-
neiti no^ram & in vsgocia rodhestae, svea^t^de. sighvalstade. in vesgocia.
cum terris in deghior0. & holmgersthorp. vesby. & molendiois in hakafors
ac curia Iink8el0s0. per ac^dicionem domini Marskalki ac aliorum protectorum«
Jnsuper Ericus habere debeat in suecia & in-vsgocia pro duabus porcionibus.
videlicet comblse^ hithinz0, nesthnae. cum molendinis ibidem. & terra in
0kn(>m9 myryby, ekehamar, biserghae cum terra in geztae, sigvaistadae in vs-
gocia. Raennaefiaellae, stemnae, burgunde cum terra in gasal0t. brytheke & in
guthagarthom« lundby. raby holmborgaathorp, cum molendinis in rytl0 &
comblom. & terra in Othins0 & Tangestom. Cetera uero predia . hie non con-
tenta debent diuidi inter eos secundum leges terre. hanc autem premissorum
ordinacionem obseruandam irreuocabilem sentencialiter prouulgamus in cuius
rei testimonium sigilla nostra. & sigilla eorundem presentibus sunt appensa.
Actum Ekenes. anno domini M^'CC'XL *) quinto die beatorum martirum.
Priini. & feliciani.
Sigillen i-— 4 fionas; de a:ne sista skadade.
ii3i 1295 d. 9 JuDL Stockholm.
Henrig Gly8I5G8 bref med tillkSonagifvaDde att han tili St. dar» Lloster i Stockholm ' emot
füll betalning afstätt Snyterstads g&rd, hvilken hab af Konung Magnus erUllit i pant för
ii4 mark rent silfVer Cölnisk vigt.
A. 3. f. a. i
Omnibus presentes litteras inspecturis, Henricus dictus Glysing, salu-
tem & omne bonum. Tenore presencium notum facimus Tniuersis, rios curiam
snytarstad, quam nobis Dominus Magnus felicis memorie quondam Rex^swe*
cie illustris pro quadam summa argenti, centum videlicet & quatuofdeeim
Marchis puri & examinati argenti in pondere cöloniensi, impignorauit, dimisisse
& assignasse sororibus sancte Glare in stokholm quibus ipse dominus Rex
prefatam curiam contulit, nobisque esse in summa predicti argenti a supra-
*) Sä Uckna« Ärtalet för M^CCV , ,
— i88 —
dictis sororibus, plenarie satisfactum. Jn cuius rei testimonium sigilla nobi-
lium virorum, dominorum, Thuriri ketilsson ScNicbolai ffratris suj qui cum
pluribus fidedignis tunc presentes aderaat, vna cum sigillo nostro presentibus
sunt appensa. Datum Stokholm. Anno domini. M'.CC*.XC*.V. Quinto Jdus
Junij.
Sigillen i gront.vax N:o i, 2, 3 mer och miDdre skadade^ ä roda och gröna silkesträdar.
ii32. 1295 d. 17 Juni. Njköping.
KonuDg BiBGBas stadföstelse pä forenärnDde afhaDdling om Soyterstads gärd.
A. 3. f. I. 8.
Omnibus presentes litteras inspecturis Byrgerüs dei gracia sweorum Go-
thorumque Rex, salutem & omne bonum. Tenore presencium notum esse volu-
mus vniuersis, quod felicis recordacionis Dominus & pater noster Magtius quon-
dam Rex swecie Curiam quandam que vocatur snytaerstad impignorauit de*
mino Henrico dicto giysing pro centum & quatuordecim Marchis puri &
examinati argenti in pondere coloniensi, ipsam que Curiam sie impignoratam
postmodum pro dote contulit monasterio sancte Cläre in stokbolm, super
qua donacione, litteras predicti domini & patris nostri vidimus, sigilli sui
munimine roboratas. Sed quia labente temporis curriculo^ prefatus dominus
& pater noster, antequam dictam Curiam redimeret, vocante domino, morte
preuentus est, sorores nominati monasterij ipsam curiam, a prefato domino
benrico giysing, ad vsum & ins ipsius monasterij, pro tanta summa argeo-
ti, videlicet, centum et quatuordecim marchis puri & examinati argenti in
coloniensi pondere, redemerunt, Nos igitur supramemorati & sepe memoran-
di domini & patris nostri, pia vota & sancta desideria mentis acuminecon-
tuentes, in ipsis que succrescere cupientes, hanc suam donacionem ratam &
gratam habentes, confirmamus, & presentis scripti patrocinio communimus.
Jn cuius rei testimonium, sigilta, nostrum videlicet & dilecti Marsalchi no-
stri domini Thyrgilli knutson, presentibus sunt appensa. Datum Nycopie.
Anno domini. Miüesimo. ducentesimo. Nonagesimo quinto. Jn die beati
Botulphi abbatis.
Stjcken af sigilleo i, i. i grönt vax^ hilnga pa röda och grona silkessnoddeiv
II 33. 1295 d. 28 Juni.
Matskalken Thobkel Knutssoits befallaing tili dem, ioom hvilkas omHide Wrela klosters gods
fuDDOS, att icke af dessa gods fordra spanoemäis gengärd eller aodra Koogl. uUkjlder.
A. 3. t. 7.
Th. Knütson illustris Regis swecie marscaicus omnibus sub • quorum
iuridicione bona domine abatisse de Wretum sita sunt salutem in domino.
.— i89 —
discrecionem vestram requirimus & rogamus quatinus spannamala gingerdk
seu alias coiitribuciones regales a bonis prefate domine nullatenus exigatis.
nostre peticionis intuitu special!. Quod si feceritis hec penes vos grata vicis-
situdine promereri volumus. & rem nobis gratam vos fecisse reputamus. scri-
ptum anno domini. M^'.CC. Nonagesimo quinto in vigilia apostolorum petri
& pauli.
Sigitlet skadadt, p& en ur brefVet kiippt remsa»
II 34. 1295 d. 16 Juli.
RöD Keldorsons forklaring tili dfverenskominelseD om det af Israel Peterssons förmyndar« ho-
Dom medgifaa begagoandet af Tensta qvarnström, med försäkran att, nSr sä päfordrades,
densamma dter afstä.
A. 6. a. a. 19.
Omnibus presentes litteras inspecturis R0d KyELDORSON salutem in do-
mino ihesu cbristo Tenore presencium recognosco & constare volo omnibus
quorum interest, quod partem torrentis decurrentis apud tenstae Israeli pae-
tersson attinentera, quam retroactis temporibus honorabiles viri magister An-
dreas prepositus vpsalensis & dominus Byrgerus legifer tunc procuratores &
tutores eiusdem Israelis mihi amicabiliter & liberaliter ad molendina mea
in tenstae. commodarunt Jsraele predicto adhuc tuhc existente minore annis
& bona sua nondnm regente: exnunc de sola beniuolencia & liberalitate
ipsius Israelis teneo & habeo paratum me semper promittens ad restituendum
& deliberandum sibi partem torrentis predictam quandocumque sibi • pla-
cuerit ' eandem repetere & habere, 3n cuius rei testimonium presentes litte-
ras sibi dedi: sigillo meo consignatas ad premissorum euidenciam pleniorem.
Datum & actum anno domini M•.CC^XC^V*^ in diuisione apostolorum.
Den ur brefvet klippta remsan med sigillet är bortrifven.
ii35. 12^5 d. 23 Juli. Anagni.
Biskop JoHANS dorn, hvarigenom Nils Allesson frikailas fiSo den öfver hooom och Dom-Capit*
let i Upsala af Ärke-BiskopcD i Luod gifna dorn, och förklaras värdig att bekläda Biskops-
och Ärkebiskops^EmbrteD.
A. a.
loHANNES miseracione diuina Tnsculanus Episcopus. . Vniuersis presentes
litteras inspecturis, salütem in domino. Dudum pro parte venerabilis Patris
vexioneüsis Episcopi, suffraganei ecclesie Tpsallensis, ttinc Pastoris regimine
distitute, et Nicolay vadulfi Canonici scarensis, ex diuersis causis, & grana*
-w 190 —
minibus, que a Preposito & Capitulo eiusdem vpBallensis Ecclesie, eisdem
Episcopo & Ganonico dicebantur illata, contra ipsos Preposituiii , & Gapku«
lum, ad venerabilem Patrem Archiepiscopurn landensem^ ut dicitur ex . . .
appellatum, qui pretendens ad se cognicionem cauaarum huiusmodi p^rtinere,
eosdem Preposi|:uin & Capitulum asaeritor . • cisse citari, ut certo termino,
per se, uel per procuratorem ydoneuni, coram eodem Archiepiscopo prc-
dictis causis appellacionum prefatis Episcopo & Ganonico, exigente iusticia re-
sponsuri. Et quia prefati Prepositus et Gapitulum a citacione dicti archiepisco-
pi Lundensis qui in Regno Dacie Metropolitanus existit nee in dicta vpsallen-
si Ecciesia neque in Regno Suecie aliquam ut asserebant dicitur iurisdictio-
nem habere de consuetudine uel de iure, eosdem Prepositum & Gapitulum,
citare facere non poterat, nee debebat^ reputantes indebite se grauari, cod-
tra Archiepiscopum Lundensem, & Episcopum, & Nicolaum prefatos, pluries &
legitime, ad sedem appostolicam, appellarunt, seu pro parte ipsorum extitit
appellatum. Jdem uero Archiepiscopus appelläcionibus huiusmodi omnino
contemptis, in prefatos Prepositum excommunicacionis, in Gapitulum uero
Vpsallensis ecclesie, suspencionis, sentencias dicitur promulgasse. Gausis autem
huiusmodi inter quas discutiendum concurrebat causa iuris primatie, que est
inter magis arduas computanda, ad apostolicam sedem, deductis, pro parte
predictorum Prepositi & Gapituli, fuit felicis recordacionis domino Nicoiao,
pape Quarto humiliter supplicatum, ut cum propter Judicum & locorum
inopiam, sine magnis personarum & rerum periculis non possent in pärtibus
suecie uel Dacie cause huiusmodi terminari, in causis ipsis appellacionum,
& negocij principalis^ ac super annullacione diqtarum sentenciarum excom-
municacionis, & suspensionis, siquas idem archiepiscopus Lundensis de facto
cum de iure, nequiuerit, in eosdem Prepositum & Gapitulum ut dicebatur
protulerat, dignaretnr unum de dominis Gardinalibus concedere auditorem, qui
causas ipsas audiret, & debitö fine decideret, ac irritaret, & vacuaret, irritas,
& uacuas nunciaret sentencias supradictas, necnon beneficium restitutionis
in integrum concederet si in dictis causis pro parte dictorum Prepositi &
Gapituli peti contingeret principaliter uel etiam incidenter, & esset conce-
dendum de iure, et quod idem auditor dare posset dictis Preposito & Capi*
tulo absolutionis beneficium ad cautelam, non obstante quod cause ipse de
sui natura non erant ad Romanam curiam deuolute. Jdem antem dominus
'Nicolaus, sanctissimum patrem, & dominum nostrum, ' dominum Bonifacium,
papam VIII. tunc dominum Benedictum; tit. sancti Martini in Montibus Pres-
biterum Gardinalem, dedit in causis ipsis, iuxta formam & tenorem petitio-
nis huiusmodi auditorem. Demum uero post aliquos procesaus habitos in
causis predictis, eodem domino Nicoiao uiam uniuerse carnis ingressoi & pre*
dicto domino Bonifacio ad apicem summi apostolatns assumpto, idem domi-
— igi —
nu5 Bonifacius causas ipsas in eo statu, in quo fuerant coram ipso, iuxta formam
& fenorem petitionis supradicte nobis audiendam commisit Cumque postraodum
venerabilis vir dominus Nicolaus tune decanus predicte vpsallensis Ecclesie,
per GapituluiD ipsius, electus esset in eiusdem Ecclesie arcfaiepiscopum, &
Pastorem, et pro huiusmodi prosecutione electioniä ad Romanam Guriam ao*
cessixet, et in eadem Curia pro prosecutione electionis ipsius, aliquandiu
mora protracta« tamdem omni Juri quod sibi in electidne huiusmodi compe*
tebat, in manibus eiusdem domini nostri renunciauit expresse, Qua per ip-
smn dominum nostrum renuntiatione recepta, idem dominus noster nobis
coianmisrt oraculo uiue uocis, ut predictam suspenciouis sententiam, si qua
fuerat, et quatenus predietum dominum Nicolaum tune Deöanum tetigit, re*
laxaremus ad cautelam, ipsumque ad Archiepiscopalem & £piscopalem digni<-
totes habilem, auctoritate sua reddere curaremus. Nos itaque mandatis eius*
dem domini nostri humiliter obedire uolentes, predictam suspensionis senten*
tiam siqüa fuit, et in quantum predictnm dominum Nicolaum tetigit, auctoritate
predicta relaxamus ad cautelam, & relaxatam pier presentesdenuntiamus, ip*
somque ad Archiepiscopalem & Episcopalem habilem reddimus dignitates.
Jn.Cuiiis rei testimonium presentes litteras mandauimus sigilli nostri muni-
mine roborari. Datum Anagnie. Anno domini Millesimo ducentesimo No*
nagesimo Quinto Jndictione VIII. die XXIII Mensis Julij Pontificatus pre*
dicti domini Bonifaeij pape VIII. Anno Primo.
Sigillet i rodt vax, oAgot skadadt.
ii36. 1295 d. 17 Aug. . Anagni
Päfven BoviFAcnis VIII:s Bulla, hvarigeoom NUb Allesson ulnäranes tili Ärke-Biskop i Upsala,
hvarjemte Patlium ofverlemnas, ochCardin^len BisLop JohaD forordnasatt förrätta invigningen.
F. I. 346. An. I. Ep. 334.
Bonifacws Episcopus Ser^vus SerDorum Dei. Fenerahäi Fratri Nicolao
Archiepiscopo f^pscUlensi Salutem &c.
Cor nostrum jocunditate perfunditur, et in Domino ex intimia exulta-
mus cum ipso faciente, qui concordiam in sublimibus operatur, in Ecclesiis
vacantibus personas concorditer eligi contingit ydoneas in pastores, ad qua-
mm expeditionem celerem nos in plenitudine sollicitudinis superna disposi-
tione vocati, ofticH nostri debitum, Tigilanti studio impartiniur. Sane bone
memorie Fratre JcJianne tunc Aboensi Episcopo, qui post obitum pie memo-
rie Magni Vpsallensis Electi et consecrati, ac dilfctis filiis. • . Preposito , et
Capitulo Vpsallensis Ecclesie, ad ipsius Ecclesie regimen concorditer extitit
— 19a —
postulatus, ante receptionem pallei viam universe carnis ingresso, prefati
Prepositus et Gapitulum Toeatis omnibus^ qui voluerunt, debuerunt, et po-
tuerunt coniode Interesse, die ad eligendum prefixa ut moris est convenien-
tes in unum et Spiritus Saneti gratia invocata, deliberantes in hujusmodi
negotio per viara scruptinii proccdere, Tres ex dicto Capitulo videlicet Eve-
rardum Presbiterum, Gerardum Diaconum, et Emingum Subdiaconum Cano-
nicos ejusdem Ecclesie, ad scrutaodum ea vice, et singulorum omnium vota
unanimiter et concorditer elegerunt, qui seeedentes in partem, votis ipso-
rum, et omnium singulorum e;x.quisitis , te tunc Decanum ipsius Ecciesie in
remotis agentem in eorum et predicte Vpsallensis Ecciesie Archiepiscopum
elegerunt, contra quam electionem de te factam, et ejus processum per di-
lectum filium Karolum Edandi Canonicum ipsius Ecciesie tunc in Romana Cu-
ria existente extitit appellatum, et negotio ipso ad Sedem eandem legitime
devoluto, dilectus filius Frater Petrus de Murrone tunc Celestinus PP. V.
Predecessor noster, causam electionis hujusmodi nobis tunc tituli S. Martini
in Montibus Presbitero Cardinali discutiendam commisit, nobis itaque ante
discussionem plenariam electionis predicte sicut Domino placuit ad apicem
apostolatus assumptis, tu cupiens tue provideri quieti, juri si quod tibi in
electione hujusmodi extiterat acquisitum in nostris manibus renuntiasti ex-
presse. Nos autem hujusmodi renuntiatjone recepta, ad provisionem ipsius
Ecciesie salutarem debita solertia consurgentes, ut ipsam advertamus a di-
spendiis que solent Ecclesiis ex vacatione ,diutina provenire, in te tunc De-
canum ipsius Ecciesie ut premittitur, quem fidedignorum testimonio accepi-
mus virtuosum, oculos direximus nostre mentis, sperantes in Domino, quod
per ministerium tue sollicitudinis et virtutis prefata Ecclesia in prosperitatem
consurget optatam, et brachio consoiationis subnixa in spiritualibus et tempo-
ralibus auctore Domino gratis proficiet incrementis, Te ipsi Vpsallensi Eccie-
sie de fratrum nostrorum consilio, preficimus in Archiepiscopum et pastorem,
tue providentie curam et administrationem ipsius Ecciesie spiritualiter et
.temporaliter committendo, ac postmodum tibi a Ven. Fratre nostro J. Tu-
sculan. Episeopo de mandato nostro munere consecrationis impenso, pal-
leum de corpore B. Petri sumpturo insigne pastoralis oflßcii, a te cum ea qua
decuit instantia postulatum tibi per dilectos filios Matheum Sancte Marie in
Porticu Guillelmum Saneti Nicolai in Carcere Tullian.., et Benedictum Sanctor.
Cosme et Damiani Diaconos Cardinales, fecimus exhiberi, salvo jure Ecciesie
Lundensis que in eadem Ecclesia Vpsallensi iys primatie asserint se habere,
Fraternitatem tuam roga^fnus at jbor;tamur in Domino, per apostolica tibi
scripta roandantes, quatenus ^euram et administrationem ipsius Ecciesie tue
üdelitati commjssas, devote suscjpiens, sie prudenter gerere studeas, ipsarum-^
que
— 193 —
que onus prudentius supportare, ut in grege tibi commisso multiplicato ta-
lento superni adjutus auxiliis una cum grege ipso merearis in districto
examine ad gloriam sempiterne letitie introduei. Datum Anagnie XVI Ka-
lendas Septembris^ Pontificatus nostri Anno Primo.
iiSy. 1295. d. 17 Aug. Anagni.
VUwen BoNiFACius yiIT:s Bulla tili Dom-ProsteD och Dom-Capitlet i Upsala om Nils Allbsovs
utaämniog tili Ärke-Biskop.
A. I. «• I. 44*
BoNiFATius episcopus seruus seruorum dei. Dilectis filijs . . Preposito et
Capitulo Ecclesie vpsallensis, salutem et apostolicam benedictionem. Cor no-
strum ioeunditate perfunditur, et in domino ex intimis exultamus, cum ipso
faciente qui concordiam in sublimibus operatur in ecclesijs uaeantibus per-
sonas coneorditer ehgi contingit ydoneas in pastores, ad quarum expeditio-
nem celerem nos in plenitudine sollicitudinis superna dispositione uoeati of-
ficij nostri debitum uigilanti studio impertimur. Sane bone memorie fratre
Johanne tune Aboensi Episcopo, qui post obitum pie memorie Magni vp-
sallensis electi, et consecrati, a uobis ad ipsius vpsallensis ecelesie regimen
coneorditer extitit postulatus, ante receptionem pallei uiam uniuerse carnis
ingreäso, uos uocatis omnibus qui uoluerunt, debuerunt, et potuerunt co*
mode interesse, die ad- eligendum prefixa, ut moris est conuenientes in unum,
et Spiritus sancti gratia inuocata, deliberantes in huiusmodi negotio'p^r
uiam scrutinij procedere, Tres ex uobis uidelicet Euerardum presbiterum,
Gerardum Diaeonem, et Hemingum subdiaconem, Canönicos eiusdem ecelesie
ad scrutanduin ea uice sua et singulorum omnium uota, unanimiter et con-
eorditer elegistis, qui secedentes in partem, uotis ipsorum et omnium ue-*
strum exequisitis venerabilem fratrem nostrum, Nicolaum arcbiepiscopum
vpsallenseni, tuncDecanum ipsius ecelesie, in remotis agentem, in uestrum,
et predicte vpssallensis ecelesie arcbiepiscopum elegerunt, contra quam ele-
ctionem de ipso factam, et eiüs processum per dilectum filium Karolum
Erlendi Canonicum ipsius ecelesie , tunc in Romana Curia existentem, exti-
tit appellatum, et negotio ipso ad sedem eandem legitime deüoluto, dilectus
filius frater Petrus de Murrone tunc Celestinus papa Quintus, precessor no-
ster, causam electionis huiusmodi nobis tunc tituH sancti Martini in Montibus
presbitero Cardinali, discutjendam commisit. Nobis itaque ante discussionem
plenariam electionis predicte sicut domino placuit ad apicem apostolatus as-
Sv, Diplom, IL ' 25
— 194 — ■
sumptis, ideoi archiepiscopus cupiens sue prouidere quieti, iuri siquod sibi
in electione huiusmodi extiterat acquisitum, in nostris manibus renuntiauit
expresse. Nos autem huiusmodi renuntiatione recepta, ad prouisionem ipsius
ecciesie salutarem debita solertia consurgentes, ut ipsam auerterenius a di-
spendijs que solent ecciesijs ex uacatione diutina prouenire, in eundem ar-
chiepiscopum tunc Decanum ipsius ecciesie ut premittitur quem fidedigno-
rum testimonio accepimus uirtuosum, oeulos direximus nostre mentis, spe-
rantes in domino quod per ministeriumsue sollicitudinis, et uirtutis, prefata
ecclesia in prosperitatem consurget obtatam, et brachio consolationis subni-
xa, in spiritualibus et temporalibus auctore domino gratis proficiet incremen-
tis, eundem Nicolaum ipsi vpsallensi ecciesie de fratrum nostrorum consilio
prefecimus in Archiepiscopum et pastorem, sue prudentie curam et admini-
strationem ipsius ecciesie spiritualiter et temporaliter committendo, ac post-
modum sibi a venerabili fratre nostro J. Tusculanensi £piscopo, de mandato
nostro munere consecrationis impenso pallium de corpore beati sumptum,
insigne pastoral is oflicij, ab eo cum ea qua decuit instantia postulatum, sibi
per dilectos filios nostros Matheum sancte Marie in Porticu, Guillelmum san-
cti Nicolai in Garcere TuIIianensi, et Benedictum sanctorum Gosme et Damia-
ni Diaconos Cardinales fecimus exhiberi, Saluo iure ecciesie Lundensis, que
in eadem vpsallensi ecclesia ius primatie asserit se habere. Quocirca vniuer-
sitatem uestr£|m rogamus ^t hortamur attente per apostolica uobis scripta
mandantes, quatinus eundem Archiepiscopum tanquam patrem et pastorem
animarum uestrarum cum ad uos uenerit deuote suscipientes, obedientiam
sibi et reuerentiam debitam impendatis, ipsius salutaribus monitis et man-
datis humiliter intendendo. Alioquin sententias quas idem Archiepiscopus
propter hoc rite tulerit in rebelles, ratas habebimus, et faciemus auctore do-
mino usque ad satisfactionem condignam inuiolabiliter obseruari. Datum
Anagnie XVI Kai. Septembris Pontificatus nostri Anno Primo.
Bullan bortay jenite möret, hvarpÄ den häogt*
Pa uppvecket." J. de ver. Pä baksidan.- Helyas de Spoleto. R, Gapitulo ccglxxuhi.^
II 38 — II 4a- 1^9^ d. 17 Aug, Anagni.
Püfven BoiriFACius VriHs Ballor tili folket och tili Prestersiapet i Upsala stad och stift tili
Lydbiskoparne, tili KoDUogen och tili Hertigen i Sverige, af satnma iatieUlll med de iore-
gäende, angftende ÄrLe-Biskops utuäfnoiDgeo.
F. i: 349,
In eodem modo {sc. ac prcBced. IV:o n36, Ii37} dilectis ßliis Populo
Civitatis et Dioc. Fpsallensis.
— igS —
In eodem modo Dilectis Filiis Clero Civitatis et Dioc. Fpstülensis.
In eodem modo Venerab. Fratribus Vniversis Suffraganeis Ecclesie Vp-
Mdlensis.
In eodem modo Carissimo in Christo Filio . . . Regi Svecie Illustri.
In eodem modo Dilecto Filio Nobili Viro . . Duci Svecie.
I 143. 1295 d. 28 Oct Rom.
Päfven Boin#Acn78 VIITis BtiUa tili Ärke-Biskopen Nils i Upsala, med tiHständ att inofn stiftet
bortgifva andeliga Tftrdigheter och kdiga embeten, faviika enligt Lateraoska mötets besfut
voro Pafliga stolen rörbehälloa.
A. I. a. 44*
BoNiFATiDS episcopus serous seruorum dei. venerabiH fratri .N. Ar-
cbiepiscopo vpsalensi, salutem et apöstolicam benedictiodem. Tuam uolen-
tes Honorare personam et ^per honorem tibi exhibitum alijs prouidere, confe-
rendi hae uice per te uel per alium aut alios personis ydoneis omnia bene-
ficia ecclesiastica cum cura uel sine cura etiam si personatus nel dignitates
existant que in tua Giuitate et diocesi tanto tempore uacauerunt, quod eo-
rum collatio est ad sedem apöstolicam secundum Lateranensis statuta con-
cilij legitime deuojuta, ita quod singulis singula beneficia conferantur, ac
inducendi persohas ipsas in ipsorum beneficiorum corporalem possessionem,
et inductas etiam defendendi^ amotis quibuslibet illicitis detentoribus ab eis-
dem ipsis ad iudicjum sicut iustum fuerit primitus euocatis, Contradictores
quoqae per censuram ecclesiasticam appellatione postposita compescendi. Non
obstantibus si aliquibus ab eadem sede indultum existat quod interdici su-
spendi uel excammunicari non possint per litteras apostoiicas, non facientes
plenam et expressam de indulto huiusmodi mentionem, et quauis alia dicte
sedis indulgentia generali uel speciali cuiuscumque tenoris exisX^X per quam
presentibus non expressam uel totaiiter non insertam effectus presentium
impediri ualeat uel differri, et de qua cuiusque töto tenore de uerbo ad
uerbum in presentibus habenda sit mentip specialis, fraternitati tue plenam
et liberam auctoritate presentium concedimus facuitatem. Datum Romeapud
sanclum Petrum V kalend. Nouembris Pontißcatus nostpj Anno Primo.
Blybullan ^var p& segelgarnssoore.
Pi uppvecket.' «F. R. Pi baksidam Helyäs de Spöleto. R, Capilulo cccccxxxix.
— 196 — .
ii44. ^295 d. 28 Oot Rom.
^ Pifven BoNiFAavs VIIIu Bulla, med tillstind for Ärke-Biskop Miis i Upsala att rena oskürade
kyrkogftrdar«
A. I. a. 42*
BoNiFATius episcopus seruus seruorum dei. venerabili fratri Nicoiao
Archiepiscopo Vpsalensi, salutem et apostolicam benedictionem. Deuotionis
affectus quem aa nos et apostolicam sedem te gerere nouimus nos inducit
ut tibi specialem gratiam faciamus. Cum itaque sicut ex parte tua fuit pro-
positum coram nobis fi^equenter contingat ecciesias et earum cimiteria tue
Giuitatis et.diocesis per efTusionem sanguinis uel seminis uiolari tibique dif-
ficile sit et graue interdum ad ea reconcilianda decedere cum eadem dioee-
sis sit diflTusa. Nos tuis supplicationibus inclinati, ut ecciesias et cimiteria
memorata, quociens ea taliter uiolari contigerit et tu ea personaliter recon-
ciliare nequiueris possis per aliquam personam ydoneam in dignitate consti-
tutam ea reconciliari facere, a qua prius ut moris est per te benedicta tibi
auctoritate presentium indulgemus, volumus tamen quod constitutioni que
precipit id per Archiepiscopos uel Episcopos fieri täntum per hoc imposite-
rum nullum preiudicium generelur. Presentibus post Quinquennium roinime
ualituris. Datum Rome apud äanctum Petrum V kal. Nouembris Pontificatus
nostrj Anno Primo.
Bullan bortfalleo, segelgarnet qvar.
P4 uppvecketc «F. £• Pä frhisidanc Helyas de Spoleto.
1145. 1295 d, 28 Oct ROHK
Päfyeo BoviFACiüft VIII:t Bulla, om ett kr och 4o dagars aflat (or. botfBrdiga, ^oro besöka
Upsala Domkyrka. .
A. I. a. 4i*
BoNiFATius episcopus sei*uus seruorum dei. Uniuersis Christi fidelibus
presentes litteras inspecturis* salutem et apostolicam benedictionem. Uite per-
ennis gloria qua mira benignitas conditoris omniüm beatam coronat aciem
ciuium supernorum a redemptis pretio, sanguinis fusi de pretioso corpore
redemptoris meritorum debet acquiri uirtute^ inter que illud esse . pregran-
de dinoscitur quod ubique sed precipue in sanctorum ecciesijs maiestas al-
tissimi collaudetur. Cupientes igitur ut Cathedralis ecclesia vpsalensis que in
honore beatorum Martirum Laurentij et Erici dicitur esse constructa con-
gruis honoribus frequentetur, Omnibus uere penitentibus et confessis, qui
ad eandem ecclesiam in die Cene domini, et singulis predictorum Martirum,
— »97 . -^
et beate Marie uirginis Jestiuitatibus, ac commemoratione omnium sancto
rum que in kal. Nouembris annis slngulis celebratur, et per Octo dies fe«
stiuitates ipsas immediate sequentes causa deuotionis accesserint annuatim, de
omnipotentis dei misericordia et beatorum Petri et Pauli apostolorum eius,
auctoritate confisi vnum annum et Quadraginta dies, de iniunctis eis peni-
tentijs misericorditer relaxamus. Datum Ronie apud sanctum Petruin V
kal. Nouembris Pontificatus nostrj Anno Primo.
Pä uppve6ket, i hörnet; .F. fi^ Blybullan hSoger pä röda och gula silkestr&dar.
Pi fräntidanf Heljas de Spoleto. R, Capitulo ccccgxxxt^.
1146- 1295 d. 28 Octi RoiH»
Pftfven BoirnrAcnrs VIII:s Bulla tili Upsala, Strengnäs och Wester&s stift^ om fyi dagars aflat
for dem, som lemna undei'stöd tili Upsala Domkyrkobyggnad.
B. a: ao8.
BoNiFACius episcopus seruus seruorum dej Vniuersis christi fidelibus
per vpsalensem strengenensem et arosiensem ciuitates et dioceses constitutis,
salutem et apostolicam benedictionem Quoniam vt ait apostolus omnes sta«
bimus ante tribunal christi recepturi prout in corpore gessimus, siue bonum
fuerit siue malum, oportet nos diem messionis extreme misericordfe operi-r
bus preuenire, ac eternorum intuitu seminare in terris, quod reddente do-
mino, cum multiplicato fructu recolligere valeamus in celis firmam spem fidu-
eiamque tenentes, quoniam qui parceseminat parce et metet et qui seminat
in benedictibnibus de benedictionibus et metet vitam eternam Cum itaque
sicut venerabilis frater noster nicolaus archiepiscopus et dilectl filii capitu-
lum ypsalense nobis significare curarunt, ipsi ecclesiam vpsalensem nimia
vetustate consumptam, de nouo, reedificare inceperint, opere plurimumsum-
ptuoso, ad quod fidelium suffragiaessedinoscuntur plurimum oportuna, vni-
uersitatem vestram rogamus et hortamur in dqmino in remissionem uobis
peccaminum jniungentes, quatinus de bonis uobis a ideo collatis, pias ad
hec elemosinas et grata eis caritatis subsidia erogetis, vt per subuencionem
uestram, opus huiusmodi, valeat feliciter consumari, et uos per hec, et alia
bona, quedomino inspirante feceritis, ad eterne possitis felicitatis gaudia
peruenire Nos enim de omnipotentis dei misericordia et beatorum petri et
pauli apostolorum eins auctoritate confisi, omnibus vere penitentibus et con-
fessis, qui eis ad hoc manum porrexerint. adiutricem, quadraginta dies de
iniunctis eis penitenciis misericorditer relaxamus, presentes vero litteras mitti
per questuarios districtius inhibemus, eas si secus actum fuerit carere iuri-
bus decernentes datum rome apud sanctum petrum quinto kal. Nouembris
pontificatus nostri anno primo.
-T- 198 —
ri47- ^295 d. 3o Oct Rom.
Päfveo BoniFAaus VIIIls Bulla , med tillstSod för Ärke^fitskopen Nicolai» i Upsala alt bara
Pallium.
F. 1: 35o. An. i. Ep. 534.
BoNiFATius &c. Venerabili Fratri Nicoiao Archiepiscopo Vpsoiensi^
Scdutem &c.
Apud Sedem apostoHcam tua sinceritas per grata deTotionis studia pro-
meretur, ut personam taam favore benivolo et decentis honoris gratia pro-
sequamur. Hinc est quod dignum arbitrantes et congruum, ut apud Nos
speeiaijs favoris gratiam te gaadeas invenisse, tuis supplieationibus inclinati^
ut in Sancti Nicolai Confessoris, et Beate Katerine Virginis festivitatibus,
nee non et in singulis Cathedralibus Ecelesiis tue Provintie, cum ipsam te
visitare, et sollemniter in eis Missarum soHemnia celebrare contigerit, pal-
leo uti possis liberam tibi concedimus auctoritate presentium facultatem. Dat.
Ilome apud Sanctum Petrum III Kai. Novembris Anno Primo.
1148- 1295 d. 4 Nov. Sigtuna.
JoBUf Elofssovs» sSsom förtnyndare (or sin broders barn, Johav hoBWAUMSoiiSy m. fl. arfvin-
gars godkännande af Fru Chrittinas testamente i hvad det angick Herr Birger Peterssoo,
samt BiEGEB Peterssons for sina arfvingars räkning gifna qvitto p& utbekommeo Aill arfsJott.
A. 6. a. a: ao»
Omnibus presentes litteras jnspecturis, Johannes Elefson de ordine
militum christi tutor et responsalis filiorum fratris sui, et nepotum suorum
in negocio jnfrascripto ^ Johannes Jngiüaldson ex parte fulconis jonson, et
FDLCo ipse, Philippus de Runby ex parte filiorum suorum, Magnus grxoo-
RissoN ex parte Txoris sue (Birgeaus pjetjersson *}, Jngo burswen, salutem in
domino sempiternaro, Notum facimus per presentes quod conuenientibus no-
bis sictonie anno domini, M^^.CC.XC.V. feria sexta proxima post omnium
sanctorum in exequijs domine cristine felicis recordacionis, filie predicti do*
, mini Johannis Elefson super diuisione hereditatis ipsius domine .C. taliter
fuit inter nos diligenti deliberacione prehabita. ac de consilio discretorum
placitatum & negocium finalitcr terminatum videlicet quod nos tatores pre-
dicti heredum dicte Cristine habentes plenariam potestatem ex parte pre-
dictorum heredum approbauimus & rati6cauimus ordinacionem factam per
*) Namnet Birgerus Paetaersson är i origioalet underprickadt.
— 199 —
dictam dominam .C. in testamento suo de duabus curiis .s. Edh. et vn0 cum
molendino & pratis in hamu. quas dicto dominö, B. paetaersson Marito suo
pro redempcione legatorum in dicto testamento ipsa domina .C. reliquit,
reddentes ipsum dominum .B. & heredes suos quittum & liberum a qua-
cumqjue inpeticione nostra, & heredum predictorum quorum tutores & re-
sponsales sumus in hac parte que in posterum moueri potest super curiis.
Molendino. et pratis supradictis, Jtem ordinauimus & ratum habemus ex
parte predictorum heredum. quod dicti heredes porcionem hereditariam que
secundum leges patrie contingebat dictam dominam .C. jn bonis sepedicti
dömini .B. non expetant. nee occasione cujusHbet commutacionis seu diuisio-
nis in posterum ipse dominus .B. vel heredes sui, per nos vel per heredes
predictos super inpeticione porcionis hereditarie predicte aliquatenus mole-
stetur, Ego autem Birgerus paetaersson reddo liberos & quittos heredes se-
|:)edicte vxoris raee ab inpeticione porcionis hereditäre que me vel heredes
meos secundum leges patrie in bonis ipsius vxoris mee contingebat, huic
autem nostri placitacionj et ordinacionj presentes fuerunt venerabilis vir Magi-
ster Andreas prepositus vpsalensis, dominus R0dh, Dominus orestes frater
ems, dominus karolus Erlendsson, dominus Johannes angelus, frater israel lector
sictoniensis^ haquinus legifer. Eskil skielghi, Carl h0cher, olaws in Ekiby,
Johannes gasabogh, Johannes chobucher. olaws de languthoru, et sixtaen,
Jn huius eciam rei robur. & ampliorem euidenciam sigilla nostra vna cum
sigillis predicti Magistri Andree dominorum R0dh, orestis, karoli, Erlensson
presentibus sunt appensa. Actum, Anno, die, et loco supradictis.
Sizilien: i, 4, lo, ii. aDdeliga^ sLadade; 7^ 8, g bortfalloa; 2, 3, 5, 6, miDdre skadade.
ii49- 1295 d. 14 Nov. Rusta.
Biskopen i Abo M^mis I:s ttadflistelse af Biskop Thom« bref rörande en jordiott i MasLo och
Taypale.
B. 5: 101.
Vniuersis presentes litteras visuris vel audituris Magnus dei gracia epi-
scopus Aboensis^ Salutem in domino sempiternam Noueritis nos litteras feli-
cis recordacionis thome quondam aboensis episcopi vidisse sub hac forma
Thomas &c. Se föregdende N:o 291. Et quia heres predicti cappellani super
confirmacione donacionis predicte nobis institit rogans Quatenus nos ean-
dem donacionem dignaremur confirmare Nos inspecta donacione prefata pre-
decessorum nostrorum nee non confirmacione eorundem ipsam cum racione
confirmacionis & sepedicte cum eciam propter meritum vilhelmi heredis cap-
200
/pellani supradicti cum ipse temporibus doniinj iohannis bone memorie pre-
decessoris nostri quandam mansionem que saris vocatur ecciesie liostre Abo-
ensi contulerit sepedictam donacionem predecessoris nostri auctoritate qua
fungimur confirmamus Datum jn Custu Anno dorainj M*CC*XCV die lune
proxima ante festum sancti itiartini. jn horum euidenciam ampliorem Sigijy|um
nostrum cum sigillo Capituli nostri Presentibus litteris est appensum.
ii5o. 1295 d. 29 Nov.
IxGEVALDS af Mosseboda bref p& eo gärd tili Wreta Lloster i byte mot Karleby.
A. 3. t. I.
Vniuersis christi fideb'bus presentes litteras inspecturis. Jngiwaldus de
mossebudem salutem & oiiine bohum. Quia predia nostra que in harbethe
habuimus comutauimus cum domina abbatissa de wretum pro prediis que
habehtur in karleby & hoc coram testibus fecimus viris discretis & honestis
commisimus ei in perpetuum predicta predia in herbothe possidenda. Jn
cuius rei testimonium sigillum nostrorum amicoi;um duximus apponienduiD.
Datum anno domini M'.CC^.XIC'.V'. jn vigilia sancti andree apostoli.
Sigillet bortfallet tiUiLa med den ur brefvet klip|>ta remsaD.
Pa /ränsidan: Haibeto.
ii5i. 1295 d. 28 Dec. Linköpiog.
loHAii Jmgesson och dess hustru Helenas gäfvobrefpäBergai KeUilstads socken, samt Utala, och
Björkefors qvarnar tili Biskopsbordet i Linköping, och Konungens stadfastelse & samma g&f?a.
B. 3: ii3.
Omnibus presentes litteras inspecturis Johannes jngasou & vxor saa
Helena salutem in domino Tenore presencium constare volumus euidenter,
Quod nos ob dei & apostolorum eins petri & pauli Reuerenciam, de pro-
pinquorum & amicorum consilio curias nostras videlicet byergae in parochia
kaeftilstad cum omnibus suis pertinenciis Et vtalae cum molendinis in birky-
ffors colonis siluis pratis nee non pertinenciis earundem curiarum ceteris Ec-
ciesie lincopensi pleno iure conferimus perpetuo possidendas Jta tamen quod
vsus & vsu fructus penes nos quoad vixerimus remanent earundem Post
mortem autem nostram ad proprietatem & dominium lincopensis ecciesie de-
uoluantur Ad confirmandam igitur donacionis huiusmodi & ad premissorum
eui-
— aoi
euidenciam pleniorem, Petimus omnj qua possumus instancia sigillis magnificj
principis illustris regis swecie & domino *) th knutzson marscalcj swaiitapolk
nicholai legiferi waerendensis & abernj sixten son presentes litteras roborari
Actum lincopie Anno dominj M**CC%CXV* **) quarta die natiuitatis dominj
nostrj ihesu christi Nos igitur birgekus dei gracia sweorujn gothorumquje Rex
hanc donacionem uostrj sigillj munimine duximus confirm^ndam inquantum
legibus regnj & iuribus corone nuilatenus dinoscitur derogare.
1 152. 1295 — 1296.
P&fven BoiriFACivs Viri:s Bulla, om treäroch i2odagars aflat för botgörare vid Abo Domkyrka.
B. 5. 65.
Super Jndulgencias triam annorum & totidem quadragenarum
super ceria jesta Et in octauis.
. BoNiFACiüs Episcopus seruus seruorum Dej Vniuersis christi fidelibus
presentes litteras jnspecturis Saluteni Scapostolicam benediccionem Dum pre-
celsa meritorum insignia quibus regi^a celörum virgo dej genitrix gloriosa
sedibus prelata sidereis quasi Stella matutina prerutilat deuote consideracio-
nis indagine perscrutamur dum eciam infra pectorum archana reuoluimus
quod ipsa vtpote mater misericordie & gracie pietatis aniica ac humane ge-
neris consolatrix pro salute fidelium qui delictorum onere pregrauantur se-
dnla oratrix & peruigil ad regem quem genuit intercedit dlgnum quin po-
cius debitum arbitramur vt ecclesias in sui nominis honorem dedicatas gra-*
ciosis remissionum jupendiia & indulgenciarum muneribus decoremus Cupi-
entes igitur vt ecclesia aboensis in honorem beate marie virginis et sancti
henrici Episcopi & martiris fundata honorifice constructa congruis honori-
bus frequentetur & vt christifideles eo libencius causa deuocionis confluant
ad eandem quo ex hoc ibidem vberius dono celestis gracie conspexerint se
refectos de omnipotentis dej misericordia & beatorum Petri & paulj apo-
stolorum eins auctoritate confisi omnibus vere penitentibus & confessis qui
in natiuitatis eircumcisionis epiphanie resurreccionis ascensionis Sc corporis
domini nostri ihesu christi pentecostes & natiuitatis & assumpcionis beate marie
virginis predicte ac natiuitatis beatj iohannis baptiste '& beatorum petri &
paulj apostolorum predictorum sanctopumque henrici predicti 8c olaui regis
, & martiris ac dedicacionis ipsius ecclesie festfuitatibus & celebritate omni*
*) I stattet för Domioi, **) Utan tvi/vel fSr M«>CCO,XCV^
Sv. i^ipiom. TL ' a6
soa
um sanctorom neonon predietaraa uduitMis epypbaoife Maorreeeioiiis kc.
ut supra*) heoriei & olani predkrtofinn featioitatuiii octauis & per sex dies
predictam fesciuitatem penteoosfeea jnmediate aequentea eandem eceleakini de*
uote tisitauerint annoatim singüliä videKcet festiaitaturn celebritatis & de-
dicacionis 3:a anno» & totidem quadragenas octauarum v^ro & sex dierum
predictoriiin diebus qqibus ecclesiam ipsam annuatim visitaoerint Tt prefer*
tur C dies de iniunctis eis peniteneüs misericorditer relaxamus Voiiimus
autem quod si alias visitantibus dictam ecclesiam uel ad eius fabricam manus
porrigentibus adiiitrices sev alias aliqua alia induigencia in perpetiium uel ad
eertum tempus non dum elapsum daratura per nos concessa fuerit huius-
modi presentes littere nullius exfstant robaris uel momentj Datum rotne
Apud sanctum petrum Ppntißcatus nostri Anno Secundo.
1 1 5 3. '296 otlat- Hammarö*
Laai B0BBB68 giffobref pt cn fing i Thorabftlla tili Saba K losler.
A. 3. b.
Vniuersis ad quorum audienciam presentes peruenerint. Lauaengius.
BoBTi£RGH. salutem in Domino Omnia negocia que pro tempore Geruntur ne
cum processu temporis labantur litterarum testimonio solent perhennari jd-*
circo nouerint tarn posteri quam presentes Me conuentui de Saba, vnura
pratum contulisse ob meorum peceaminum & dilecte vxoris mee Cristine
medelam & solamen, jilioo inquam pratum quot prius molendinis attinebat
& agelio quem Dominus anundus Haraldsson dicto conuentni in thorshaergi
erogauit jn cuius Rei contirmacionem siggillum meum presentibus est appen*
stim Datum Hammar0 anno domini. M*.CC*.XC*.VI*.
AP sigillel blott ett stjcke qvar pH den ur bi'efvet klippta remsaiK
1 1 54* 1 396 d. a Jan. Stockholm.
KoDung BiiGiBS uppä den Tederbörligen granakadc UpUndslagen gipBa atadfäslelse.
J. 3: 109 *♦).
Omnibus prsBsentes literas inspecturis BiRGBito* Dei gratia SWeorum
Gothorumque Rex salutem in Domino sempiternam« Licet legum vetonim
*) Med tillägg qf miriücacionis /ore aMun^ioni».
**)Finnes ä/ven a)/. 3: ii5; samt utgifven af i)Lumliusi och 4)JI/€SseniuSf ScoruL It^Xlh i4^'
noa Sit TiMs aotoritas interdumf tarnen per ^) proce«3um teoaporum et hu-
manae propagatioois successitni conuictus routuj modo et CHrdiiie variatis nee
non insolitis aliquibus conti ngentibus ') casibits, nonnullis et antiquitatibus
mihits lucide traditis immiitari ^) quoque contingitt leges et statuta, quibus
(lunianse fragillitatis mores reguiari et litigia quietarj competit sequitatis tra«
mite obseruato. Quod profecto tarn in Ecclesiasticarum quam Ciuilium tra*
ditionum abrogationibus, suppletionibus ac nouellis institutionibus clarius
eluceseit, Sane fidelis noster Dominus Birgerus legifser Tijundiae ex parte
omnium tria folkland VpJandise inhabitantium fide digna nobis insinuatione
munstrauit 4} in eorundem legibus per plura dispersis volumina continerj
qua^am ratiooj minus consona, iurj communj repugnantia, aliqua obscure
tradita, et nonnulla vtentibus onerosa. Quare a nobis ea quae decuit in-
stantia omnium supradictorum nomine postulauit ut ipsorum in hae parte
dispendiosis incommodis de specialj ^) gratia oportunum adhibere remedium
dignaremur. Et qnamquam preces huiuscimodi ad exauditionis gratiam ali-
quo tempore distulimus ^) admittere veterura legum inpertinentes variatio-
nes ac nouitatum inuentiones euitare voientes; Iterntis tamen antedietorom
importunitatibus pulsatj, ac tandem multiplicium inconuenientium et graua-
minum querulosis allegationibus inclinatj, petitionem porrectam duximus admu-
tendam 7), Porro vt debita adhiberetur diligentia, circa perpetuis teraporibus^
permansura prae^fato Domino Birgero legifero dedimus in mandatjs vt assumtis
secum discretioribus de singulis folkland, discutiendis vet^ribus, ac nouis con-
dendis, et compilandis legibus, daret operam efBcacem, Quod ^) prompti-
tudine debita iussa complens Duodecim viros assumsit; videiicet de Tij-
undia, Magistrum Andream Praepositum Vpsalensem 9), milites nostros Dn. *<*)
Rödh Keldorsson et ") Benedietum Booson Vif Langmanssönn "), Hagbar-
dum de Sudherbij, Andream de Förekarlabij et Thorstanum de Sambro.
Item de Acttundia '^l militem nostrum '*) Dn. Philippum de Rumbij Haqui-
Qum Legiferum Eskiilum Skielgae, Sigurdum ludicem et lohannem Gasabogh
Item de Fietbrundia VIphonem de Öthnustum, Götricum et Viuidum ludi-
cem. Cum bis igitur omnibus diligentj indagine expleto discutionis *^) edi-
ctionis "®), compilationis et examinationis negotio leges ipsas conuocato com-
munj eorum, quorum intereratt placito in omnium *?) audientia promulga-
runt: Deinde absque contradictione qualibett consentientibus et acceptanti-
bus omnibus, iterato ad nos habito recursu super insinuatione factorum ad
omnium supradictorum instantiam et petitionem nomine trium folkland se-
') propler 3. ^) emergenlibus 3, 4* ^) permutari 3; mutari 4- ^) tnonstravit 2, 3, 4- ^) optabili 3.
«) distulerimus. ') admiUendani 2, 3, 4. «) Quare 3, 4. ') et Ulis. 4. >^) Dominos 3. '*) Dn.
tili^. 4- *') Lagmanson 4. ^^) Jndradt UU Altiindia 1. Attundia 9, 3, 4. ^^) Nostros Mililes
4. 15} Discussioois a, 3, 4- ^) editionis 3. '^ orani 3.
io4 —
pedictorum nobis '^) factam autoritate regia sepefatas leges antentieandas
ac confirniandas duximus, easque obseruandas perpetuo prsesentis «chriptj
patrocinio cornniunimus, volentes vt ^9j eadem autoritate districte praeeipiendo
mandantes sub optentu gratise nostrse et animaduersione Regiae vltionis, quate-
nus on^nes ac singulj sepius memorata tria folkland inbabitantes non aiiis
sed eisdem legibus tanta petitis instantia, tarn diligentj studio conscriptis,
adeo vnanimiter acceptatis, rite approbatis, confirmatis, ac ^^) autenticatis a
nobis, vtantur in iudicijs, causis et controuersijs qnibuscunque. Volumus
etiam et firmiter prsacipiendo mandamus vt omnes et singuli Norr« rodh*
rinh ^') inbabitantes sine contradictione quab'bet vtantur legibus supradiutis
in cuius Bei euidentiam praesentes literas scribi fecimus, et Sigilli nostri mu-
nimine roborarj Datum Stokholmia Anno Domini MCCLXXXXVL in octaua
Beat] Stephani Protom artijris.
ij54. ö) öfversättning.
J. 3 ii5 y. •).
Bürger' medh Gudz nädom Konunger Sweiä och Göthe, Heiser alle
them thette breff see inedh Gudz qwedio och sinne. Thä att forne Laga
rätter see wirdninga werdir, thä komber stundom swä tili att vm skiptes
then Laga Stadge som skippader är, tili att rätte kranka manne sidi, och
med iempnade afleggre manne missemio. Fortij sasoni timmer lijder, och nien
fram falle, och andrir tilfödes, sä ijmskes manne samwere. Förtij att i lagern
timme kunne mängh nij fall hende, och ättir fori tij, ntt i gamblom la-
gom, hittis sompt medh fhäom ordom fullätt och som allunges nij^kipatt.
Nu bafwer war troen tienestem^n, Herre Birgir Tiunde Laghman oss trijg-
geliga kunnogatt, äff alra thera ^Iffuom, som boa och bijggie i treen Vp-
lande Folklandom, att i thera lagom som Ströningiom hafdus i flerom bokom,
hittes sompt eij allungis skeligit, sompt mijrklika saghat^ och som tungt tili
att lijta. Och företij badh han Oss ifted mögelikom bedziom aif alra therom
alffwom fijre nempndir äro, att wij äff seriikom nädom, skipadin boot oss
werdilika, och them torfflika, ä mothe thessom thera tunga och ätarffuom,
an wij dwaldom näkre swär stundh thesse bon att höre^ företij att wij wil-
dom eij gamul lag oskäliko vraskipte, och eij onijttlika tillhitta. Tä omsi-
") nobis inesL 3. '•) el 3, 4. ^^ et 4. «») rättadt tili rodhrindh 15 rodhriDh a, Non« rodhx-
iindh 3; Norra Rodbin 4«
. *) Finnen äfven J. 3: 110, med nagon oiikhet i stafsatteU Devariantery som Jorekomma i Lag*
, Codices, uppiagas i Corp. Jurit SvG. AnU T. III af Dr. C. J. Schlüter. ~
— iod —
der sideii wij tiklaren ther om bidiie wai'oin,* och oss nior>gfaIIeIike wi&tea
tunge och missfall är, meen hafdo äff them gamblo lag, thä goffvve wij
iaqwede tili bon thesse, An ther tillatt görlika giordis thet som ewäritz-
lika wara skalL Tä budu wij Herre Birgiri Laginanne, som i thesso brewe
fijrra hawir namdir warit, at han lagde wirt ä medh them wittresto äff
hwario Folklande^ bade att skuda, huat gamol lag warit haffwer, och sä
hwad i nijiom skulde skippas och samansetties. Han ftilförde wärt bud,
m^dh werdskijidigom sknlede^) och waldi, medh sär tolff man the här nämp*
nes, Äff Tiundelande^ Mester Andrös Prowast äff Vpsaloni, wära Riddare^
Herre Rödh Kelderson, Herre Benedict Booson, VIff Lagmansson, Hagbard
äff Suderbij, Andrös äff Förekarlabij, och Torstan äff Sambro. Äff Attun-
deiande, warn ORiddare, Herre Philpus äff Rumbij, Haken Lagman, Äskil
Skiälga, Sighurci Domare, och Johan Gäsabogh. Äff Fiedrundelande» Vlff
alT Ödnustom, Götrick och VJwidin Domare. Sidan thessir allir haffdo om-
wältt, gamol lag skudat, Nij dictet ^), samensat och ijnijset. Da lijsto ther
them a tinge, them ähörende är vm wartade, Fraradelis siden aller med
samsätt och vthen gänmeli wither them lagom takit haffdo. Tä komo ^)
man äter tiM war, och kunnugato oss huat i thesso mali lijst war. Nu eftir
sa giort och före bön aldre thera i treom folklandom bijgge, Da äff Ko-
nungliko waldi giwin 4) wij fullan laga rätt och krafftt them. samo nijo la-
gora, är i thesso brewi tickle nämd äro, och stediom och stadfestom, war-
nom och tröstom them tili ewäritzlika alit, medh thesso breffz skjälom,
Alles thä weliom wij och äff samo: Konungliko waldi biudom starkllka al«*
lom är bijgge i trem Folklandom i thesso breffwi tikle nämdom, att swä
liuft är the wilie vndir warom nadom wara, och eij konunglika hemd tola,
tä litin til sengra andra laga, i domom, sakom ochaldra handa lamoloen^),
vthen til thessa är medh swä magn faldre bön äro^ äff oss fangin, med
sa mijcklom äthuga saman skriffwat, med swa almännilikt iakwede tilko-
min, och äff oss swa ratlika stadd, stadgat och tili füllen laga rätt skip-
pat, Wij weliom framdelis och starklika biudom, att allir almennelika och
huar om sig the är bijgge i Norrerodm lithin ath them same Lagom vthen
all genmele. Nu ther tili att thette see altt wittligtt, tä latom wij thette
breff skriffwe och sterckie och fast göre ^) wäre insigle. Giffwit wort ^j
breff thette i Stokholme eftir wars Herre bijrd Tusand Ahrom, twemhun-
drade äroHi, och nijetije ährom ther eftir ä siette Areno, Ottonda dag efter^
S. Steffans Dagh vm Jula timme*
*) skunde ito. — <) Warum iio. — ^* SLrifFuet iio fitUaii med annan hand. -* ') thSr iio
iiiü. med sednare hand. -— ^) For. giwm. giffnoi iio. — ^) Lagmoloofii iio. — ^) met tilU»
IIO. — ^) war« HO.
11 55. '296 d. 8 Jan. Valir.
Äi'ke-Biskopen Nuus Allbssohs i Upsala bref oa D<»nipro8t€n Andreas Ands diipoftition»*r9U öf-
ver eo tomt i Upsala.
A, 6. a. a: ai.
Yniuersis presentes Htteras jwpecturis, Nicolaös tniseraciofie diuina
archiepiscopus vpsalensis, salutem in domino sempiternam, Noneritis quod
cum diuersos fundos concanonicis nostris assignaremus , quendam fundum in
ciuitate nostra vpsalensi prope communem stratam apud amnem situattftn,
habentera molendina nostra ad orientera, et ecciesiam maiorein ad meridiem,
viro discreto ac in christo nobis dilecto Magistro Andree nunc preposito
ecclesie nostre pro fundis circumiacentibus ab ipso et per ipsum suis sum-
ptibus comparatis, ex communi consensu nostri Capitulr assignauimus et
assignamus perpetuo possidendum, Dantes ei nichilominus potestatem libe-
ram predietum fundum cum strueturis et edificijs per eum in eisdem faci-
endis, ecclesiasticis personis quibuscumque placuerit donandi, legandi, seu
alias qualitercumque visum ei fuerit, ad honorem et sernicium ecclesie di-
sponendi et ordinandi pro sne libito voluntatis, Jn cuius rei testimonium
sigillum nostrum presentibus est appensum, Datum apud valir anno domini
M*.CC*.XC*.VI*. dominica infra Circumcisionem domini.
Af Sigillet elt stjcke qvar pA den ur brefvel klippta remsan.
11 56. i^96. d. 17 Jan. Upsala.
Tiunda Lagmannen Israels Enkefru RAOHFains salobref p& fttskilligt tili Upsala Domkyrka
säldt gods.
A. 4 ♦).
Omnibus presentes litteras Jnspecturis, rakfridis relicta domin j israelis
quondam tyundi^ legiferi Salutem in domino. Notum facio per presentes me
predia & terras que subscribuntur, ecclesie vpsalensi pro pleno precio ven*
didisse videlicet Jn addaboli oram terre, Jn 0sterby soliduin terre, Jn kni«-
uestum duos solidos terre, Jn asby solidum terre, Jn grutubeeky oram terre,
in brunnum duos solidos terre, Jn lenum. decem solidos terre cum dimidio, Jn
braxta duos solidos terre, Jn risaby. qnatuor solidos terre, in k0ristum sol. terre,
Jn Ketilbernabodhum, duos sol. terre, Jn kumblum duas oras terre, pro quihus
dedi dimidiam insulam soers0 pro ora & vnum solidnm in vikttrsedhi, &
vnum solidum in skedwi & vnum solidumin haslum, Jtem in gimningiduos
sol. terre. Jn karlaby dimidium solidum terre. Jn eniby. X. den. terre, Jn
thorsholmi soL terre. Jn diupttuik sol. terre. Jn al0pi dimidiun soi. terre.
Jn ekby duos sol. terre. Jn alia rilla que voeatur cnmblum dimidium sol.
*) Finnes ftfven i en vidimation af Ärkebisk. Nils i Upsala den 16 Apr. 1198.
— iö7 —
terre. in nsesi dimidiam oram terf*. JFn thoi^slundum soL terre. Jn faüsaby Septem
solidos cum dimidio terre« Jtem in naesi. duos sol. cum dimidio. pro hiis
Omnibus reeepi preciura Jn publico plaoito vpsaite & festes sev firmarii qui
uuJgariter dicuntur fasti infra scripti sunt recepti, Nicholaus dictus bamsy. Ja-
cobus brynga, marchus, sewi, albertus quant, hemmingus quondam hulmfridis,
absolon, guduanis, lidmundus, bermannns, paulus, Jngiwaldus, thegno, thid*
hamannus, Jngilbertus sartar, godhikinus, Johannes dictus pater noster, Suno
Jarpulps, thorstannus, magnus faber, stenulfus diaken, leonardus, symon,
botho, Jn cujus rei testimonium sigillum meum cum sigillis ahoruin discre^
torum qui huic facto presentes fnerunt presentibus est appensum, datum
& actum vpsalie anno MVC.CVXC'.VL XVI kal. februarij.
Sigilkn: I RagnA-ids, i biuot vax, nägot diadadC; a andeligt, liLaledes; 3 i rö'dt Tax, andeligt.
1157. ^296 d. i3 Febr. Rom.
PSfven BoilrFACiüs VIII:s Skrifvelse tili BtsLopeo 1 Wexiö| med uppdrag ati besörja det alla
ifrän LioköpiDga Bukopsbord afsöodrade goda varda Alerstfillde«
B. 3: a5. r.
Bonifacius VI IL
BoNiFACius episcopus seruus seruorum dei venerabili fratri . . episcopo
wexionensi salutem et apostolicam benedictionem. Venerabilis fratris nostri
. . episcopi lincopensis precibus inclinati presencium tibi auctoritate man-
damus quatenus ea que de bonis ad mensam suam epi^copalem spectantibus
alienata inueneris illicite uel distracta ad ins et proprietatem eiusdem mense
legitime reuocare procurqs. Contradictores per censuram ecclesiasticam ap-
pellacione postposita compescendo Testes autem qui nominati si se fuerint
gracia odio uel timore subtraxerint censura simili appellacione cessante com-
pellas veritati testimonium perbibere. Prouiso ne extra suam aJiquis ciüita«-
tem & dyocesim auctoritate presencium ad iudicium euocetur nee procedatur
in aliquo contra eum Datum Rome apud sanctum petrum Jdus februarij Pon-
tificatns nostri Anno Secundo.
II 58. '396 d. i3 Febn Rom.
Pafren BomrACius VIII:s likalydande uppdrag tili BiskopeD i Skara..
B. 3: ^
Bcnifaciui VIIL
Bonifacius episeopus seruus seruorum dei venerabili fratri . . epi-
scopo Scarensi &c» üka med ßMs^fÖregdeMle Nj^ 1 1=57 dnda tili slut.
II 59- . / 1296 d- i3 Febr. Rom.
fUren BoivirAciua YIII;s stadßistelse pA dra af BisLopen Bengl 1 Liokepiog tili Biskopsbordet
d^rsammastädes gifna g^ärd Lena i Skara st'ift.
A. 1. d. 84 ♦).
BoNiFACiüS episcopus seruus seruorum dei, venerabili fratri . . Epi-
scopo et dilectis filijs, Capitulo lincopensi Salutem et apostoiieam benedictio-
nem Cum a riobis petitur quod iustum est, et hoiiestum, tarn vigor equi-
tatis, quam ordo exigit racionis, vt id per sollicitudinem officij nostri, ad
debitum. producatur effectum. Sane peticio vestra nobis exhibita coiitinebat,
quod bone memorie benedictus episcopus lincopensis, de propria äalute co*
gitans, et cupiens terrena pro celestibus, et transitoria pro eternis felici
' commercio commutare. Curiam de lenum, sitam in diocesi skarensi, cumter-
ris, possessionibus, et alijs iuribus et pertineneijs suis, ad ipsum Episcopum
racione persone sue spectantem, Ecclesie lincopensi, pro anniuersario eius
in dicta ecclesia celebrando, pia & prouida liberalitate legauit, in vltima
voIuDtate, prout in patentibus litteris inde confectis sigillatis sigillo predicti
Episcopi plenius dicitur contineri. Nos igihir vestris supplicacionibus incli-
nati, quod super hoc ab eodem Episcopo, pie ac prouide factum est, ratuni
& gratum habentes, id auctoritate apostolica confirmamus, & presentis scripti
patrociniö communimus, NuIIi ergo omnino hominum hceat hanc paginam
nostre confirmacionis infrfngere uel ei ausu temerario contraire. Siquis au-
tem hoc attemptare presnmpserit, indignacionem omnipotentis dei, & bea-
torum Petri et Pauli apostolorum eius, se nouerit incursurum. Datum Ro-
me apud sanctum Pctrum, Jdus Februar. Pontificatus nostri Anno secundo.
T160. 1296 d. 24 Febr. Rom.
Päfven BoHiFAaus YUhs BuIJa om klerkers frikallande fr^n utiagor (iJl lekmäD.
B. « 178.
BoNiFACiüs episcopus seruus seruorum dej Ad perpetuam Rei niemo-
riam clericis laicos infestos opido tradit antiquitas, quod et presencium ex-
perimenta temporum manifeste declaraht, dum suis finibus non content]
nituntur vetitum ad illicita frena relaxant, nee prudenter, attendunt, quam
sit eis in clericos ecciesiastica s/ue personas et bona interdicta potestas, ec-
clesiarum, prelatis*', ecclesiis ecclesiasticisque personis, regularibus et secuta-
^ ribus
*) Utuf.cfi af Arke-Btskopeti i Upttlii d. 08 Od. t354 Tidimerad aftkjrift
ribus imponunt, onera grauia, ipsosque talliant, et eis collectas imjpoiuint
ab ipsis suorum, prmientuum vel bonorum dimidiatn dectmam seu vicesifflam.
vel qnamuis aliam porcionem aut quotam exigunt et extorquent, eosque
moliuntur mnltifarie subicere seruituti, sueque submittere dicioni, et qaod
Tolentes referimus, noniiulli ecciesiarum prelati, ecolesiasticeque persone tre-
pidantes vbi trepidahdiirn non est transitoriarn pacem querentes plus timen-
tes maiestatem temporalem ofTendere quam eternam, talium abusibus aon:
tarn temerarie quam improuide acquiescunt, sedis apostoUce auctoritate sea
licencia non optenta Nos igitur talibus iniquis actibus obuiare voleotes de
fratrum nostrorum consilio apostolica auctoritate statuimus, quod quicum*
que prelati ecciesiasticeque persone reh'giose vel seculares, quorumeumque
ordinum condicionis seu statuum collectas vel tallias decimam vicesimam
seu tricesimam centesimam suorum vel ecciesiarum prouentuum vel bono-
rum laicis soluerint vel promiserint, vel se soluturos consenserint^ aut
quamuis aliam quantitatem , porcionem aut quotam ipsor um prouentuum
vel bonorum extimacionis vel valoris ipsorum sub adjutorii mutui subuen-^
cionis «ubsidii^ vel doni nomine, seu quouis alio titulo, modo, vel quesito
Qolare, absque Auctoritate sedis eiusdem nee non imperatores^ reges « seu
principea, duces commites vel barones potestates^ capitanei, ofHctales, vel
reclares quocumque ncmiide censeantur, ciuitatum <a8^trorum, seu quorum-
ciifu|ue locoinm oonstitutoram, vbilibet, et quiuis ali^s cuiuscumque pre*
miheooie, condicionis, et Status, qui talia imposuerint, exegerint, vel rece*-
perint, aut apud edes sacras deposita ecciesiarum vel ecclesiasticarum per«
sooarum vbilibet aröstauerint sasiuerint, seu occupare presumpserint, veL
arestari, sasiri aut occupari mandauerint, aut occupata, sasita seu, arestata
receperint, nee non omnes qui scienter in predictis dederint, auxilium.
consilium, vel fauorem, publice vel occulte, eo ipso sentenciam excomrou-
nicacionis incurrant vniuersitates quoque que in hiis culpabiles fuerint^ ec^
clesiastico supponimus interdicto prelatis et personis ecciesiasticis supradi-
ctis in virtute obediencie et sub deposicionis pena districte mandantes,
▼t talibus absque expressa licencia dicte sedis nuUatenus acquiescant, Quod-
qtie pretextu cuiuscumque oblacionis promissionis et concessionis factaruni
haetenus vel faciendarum, inantea priusquara buiusmodi constitucio prohi-
bicio, seu preceptum, ad noticiam ipsorum peruenerint, nichil soluant, nee
supradicti seculares quoquo modo recipiant, et si soluerint vel predam re-
ceperint; in excomraunicacionis sentenciam incidant ipso facto A supradi-
ctis autem excommtfnicacionum et interdicti sentenciis, nullus absolui va-
leat, preterquam in montis articulo absque sedis apostolice auttbritate
et licencia speciali, cum nostre intencionis existat, tarn horrendum secula-
Sv. Diplom. IL »7
rimii potestatam abtiaiim^ nullateous sub dissinfiulacioDe tran«re« non ob«
atantibita quibuscumque prittilegüa, sub quibuäcooiqtte tenoribus^ formi«, '
sen nodis mit Terborum cancepcione, concessis impcratoribus regibuset
altia supradictts, que contra premiasa in nulio uoluoius alieüi u^l aliquibw
Mfifragari, nulli. ergo ornrnno hominjam liceat hanc paginam nostre consti-
tucioais prohibicionis , aeo precepti infringere, vel ei aasu temerario con-
traire, Siquis autem boc attemptare presumpserit^ indignaciofiem omoipo-
tentia dej et beatorqm petri et pauli apostolorum, eius se nouerit incursu-
rum Datum ronie apud sanctum petrum VI kalend. Maroii pontificatus nostri
anno Secundo.
I i6i. 1296 d. 9 Mars.
Dav Johssons (orpantbingsbref p& en Alting i Liokalösa tili LinLöpings DomlLyrka för la naii
peDoiiigar«
B. 3. 77. T.
Omnibus presentes litteras inspecturis Dah jonssott aalutem in domina
Tenore presentium eonatare volumus euidenCer noa vnom attungum jn lin*
caljtfso ecciesie Itneopensi pro XX:ti marcbia vaualis monete ad featum saneti
iofaannis baptiste iam protimum impignorasse Qui niat tunc resolntua fa^tt
Extune ad vsus & dominium cedat eociesie supradicte perpetuo possidendos
Datum lincopie Anno domini MGC nonagesimo aexto feria aecunda port
dominicam letare ierusalem.
1162. 1396 d. 6 ApriL
Gabl RAOHriiDSsoNS gifvobref pft en del af Frösryd tili Nydala Lloster.
A S. B.
Omnibus presens scriptum cernentibus, Karolus Rangfaidis filius Sa-
J.utem in omnium saluatore, Quoniam incertus est Status humane condicio-
nis, ego uiuens & ualens tarn mente quam corpore confero monachis Neue
yaliis 8c ecciesie ipsorum partem terre mee in uilla que diciturfr0sryth, ad
plenum & liberum accessum habendum in dicta villa secundum leges patric,
tam in siluis quam in aliis pertinenciis ipsius quibus indigent perpetuo possi-
deodum ob remedium anime mee &uxoris mee. hoc addito quod quemlibetH-
berorum meprumcum decedere contigerit me üiuente sepeliendum snscipiant cum
tribus marchis den. sibi in elemosinam iam promissis, Ne igitur de dono pre-
— . dii ^
dicto possit caiüinpnia in po^terum suboriri. Sigillum domini .N. legiferj
petij, cum stgiliis domini abbatis & meo huic littere apponendum, Datum
tempore domini Ingimari abbatis, anno domini. M^^CC^^XG^^^Vr^ octauo idus
aprilift.
Sigtllen: I, Dftg<y| skadadt; 3, likaledes, andeügt; 3 bortfallet; atla p& vemaov klippta ur bprfvef.
II 63. '^96 tl* 1 1 Apr. Teige.
KaniLen i Vpsala Carl EaLAUDssoirs pantforsLrifoiDg p& oägra girdar i Njsätra socken (Sir tt
l5st spantiemAI af 16 mails värde.
. B. a. 57. ;
Vniuersis presöntes litteras inspectüris kakolds erlbnsson canonicus
vpsalensis salutem in domino sempiternam notum facio vniuersis me predia
mihi attinencia in parochia nyssetre sita, videlicet in villa yfra resta mam
oram terre, vbi solidus valet duodecim oras den., in villa ytraresta Septem
solidos terre vbi solidus terre valet X oras jtem in villa fa0gby sub saxone
duos solidos terre quorum quilibet valet duas mareas den. ecclesie vpsalen^i
pro vna lesta annont valente sedecim mareas inpignorasse jta quod si infra
öctauas beati martini non fuerint redempta, extunc sint ecclesie vpsalensi
raemorat^f pro rata debiti supradicti jn cuius rej testimonium sigillum meum
presentibus est appensum datum telghisAnno domini M*CC*XC*.VI.* tercio
jdus aprilis.
II 64- 1296 d. 10 Maj. Rom.
PSfven BoaiFACits VItl:« Bulla tili Ih*edtkare«ord6fi& Formao ocb saitttliga ordenibroder^ med
tilistand Im* vederborande OrdeoSf-Prehiter aU bestraffa sioa underhafvaode enligt godkinda
pl8g,seder och förordoandeny utan rüttighet för ordeDsbröderna atl deröfver appellera.
A. I. a. 85 •).
BoNiFAaus episcopus seruus seruorum dei. Dilectis filii». Magistro. Pri*
oribus. ac fratribus vniuersis ordinis Predicatorum. Salutem et apostolicam
benedietionero. Adaugmentum continuum, religionum etordinum, quos Ro*
mana suscepit et approbauit, ecciesia, paternis studiis intendentes et consi-
derantes attentius, Quod non intermissa sedulitas discipline, Religionen et
ordines supradictos^ statusque Reguläres, salubriter dirigit et conseruat
*} Utur eo af Prior Provinc. Petrus, vid h&llet ProviociaUGapitel i Skenaiifgc d. 22 Aug. iSoJs
fidimerad afskrift« . • .
— . Uta —
quodque si eam perire uel renaittj contingeret, ordo quilibet collabi itece»*
sario cogerettir. Pensantes eciam, quod si regulariom personariun cori^ectk),
Rimas iuris et apices sequeretur, tiuiuamodi rigor lentesceret et multipHoj
laxacione torperet. Nos uestris supplicationibus inclinati, vobis auctoritate
apostolica indulgemus, vt ad correctiones et puniciones fratrifm eiuadem ordi«*
nis delinquentium infligendas prelati ordinis supradicti, ad qubs eedem spectare
noscuntur, rimulis et apicibus ipsis postpositis, iibere procedere valeant se-
cundum consuetudines approbatas, et generalia facta, et eciam facienda ipsius
ordinis instiluta. nee uolutnus eisdem licere fratribus, ab eisdem correctionf*
bus et punicionibus , aliquatenus appellare. prouida in hoc, deh'beracione, ac
maturitate debita, obseruatis. NuIIi ergo oninino hominum liceat banc paginam
nostre concessionis infringere, vel ei ausu temerario contraire. Siquis autem
hoc attemptare presumpserit, indignacionem omnipotentis dei^et Beatorum
Petri et pauli apostolorum eins «e nouerit incnrsurum. Datum Ronie apud
tanetum Petrum. Sexto Jdus Maij. Pontiticatus nostri anno secundo.
[i i65. 1296 i Juni.
Bjöbn Nafs in. fl. tillsUndsbrf^r for Tiunda Lagmaonen Israels EoLeüu alt liandla med siot
morgODg^fvo- och arfvegods i ofra Sverige.
A. & •. a: ^
Vniuersis cbristi fidelibus presens scriptum cernentibus. bero neff &
CRISTINA VXOr SUa , THOMAS JON SON & VXOr SUa RATERINA KARULUS OREGERSOZf
cum coniuge sua Rangburgis, ac Rangwaldus VLyvASM son, salutem in domi*
no sempiternam, tenore presentis vniuersitQti vestre notum facimus nos bo-
neate domine Rangfridi relicte domini isradis condam legiferi thiundie bo-
na sua que sunt in superiori swecia« videlicet Morghengeif ac hereditatem
quam post filium ibidem hereditauit & Maritum insolidum ex communi no-
stro beneplacito & assensu sine quolibet impediraento ex parte nostra tali
condicione permittimus disponenda Iibere, donanda, vendenda & ab'enanda
in Tita sua pro ipsius libitu voluntatis, ita vt omnia sua' patrimonialia seu
hereditates materne vbicumque' alias per regnum situate nobis uel iHis qui
tempore mortis ipsius eius legittimi heredes superstites fnerint insolidum re-
iinquantiir secundum patrie nostre leges & statuta. Jn cuius permissionis eoi*
dens testimonium presentem litteram siggiilis nostris ac domini .b. illustris
regis sweorum nee non & venera ndorum dominorum th knutson' Marskaicbi.
benedicti legiferi wesgotorum. laurencii bobierg & andree prepositi vpsa*
lensis decernimus Roborari. Datum Anno domini. M*.CC'. Nonagesimo VV.
Mense Junio.
Nedaofore pi samma blad finnes följaDde bref:
1 166. 1296 i Juni.
Tfunda; LagmaDDeo Israels Enkefru Baohfiim testamentariska. fSrordDanda i ianaia flmne«
A« ^ «• 9: a^.
Vniiiersis christiffdelibus presens scriptum cernentibus, Rangfridis reli-
cta dömini Israelis condam legiferi thyundie salutem in domino sempiternam,
tenore presentis vniuersitati vestre notum facio, me ßlio meo ac fiüabusmeitf
iiec non ipsarum maritis bona mea videlicet hereditatem totam quam post
patrem meum & Aiatrem hereditario iure adquisivi post mortem tneam in-
tegraliter vbicumquö fuerint constituta tali condicione reliquisse quod ipsi
in diebus meis de eisdem bonis nichil iuris $ibi vendicent uel vsurpent &
3uod ego bona mea que sunt in swecia superiori in nullo per ipsos inpe-
ita videlicet Morghengeif & ea omnia que dewoluta sunt ad me iure^ here-
ditario uel quocumque modo alio euenerant michi post filium meum & ma-
ritum temporibils vite mee quiete possidere valeam ac libere ordinäre, ven-
dere,. donare, eommutare distribuere & alienare secundum mee beneplacitum
voluntatis. Jn cuius rei euidens testimonium presentem Utteram siggiüo meo,
nee non yenerandorum dominorum siggillis videlicet domini byrgeri illustris
regis sweorum th knutsoii marskalchi benedicti legiferi wesgotorum lau-
rencii bobierg andree prepositi vpsalensis beronis neff. thome Jonsson karu-
\i gregerson, & Rangwaldi vIwassB son duxi roborandam. Datum anno do-
mini. MVCC-.XC':VP. Mense Junio.
Under documentet bänger Bjöin Naefs Sigilli det eoda som blifvit ditsatt.
I 167. 1396 d 3o Juli. UpsaJa-
Kaniken i Upsala Cael EaLAaasaoxs Testam^fQtariska aDordaiiig om siq qvarUteosLap.
A. 4.
Jn nomine patris & filij & spiritus sancti amen. Cum mortis dies &
hora Omnibus sint incerta, idcirco Ego Kaeolus Erlenzson Ganonicus Vpsa^
lensis licet corpcM*e debilis per omnia tarnen compos mentis mee, subscriptö
modo meum condo & ordino testamentum , Jn primis Ratas & gratas ha-
beo pro pai*te mea omnes donaeiones & legata ^ que dilectus auunculus mens
dominus .M. Jooansson, fecit in testamento suoecclesijs monasterijs, 8c pau-
peribtts, volens & rogans vt sanctimortiales in schoo anniuersarium parentum
meorum & karissimi fratric^ mei fratris Jsraelis & meum simut singulis annis
sollempniter agant, Pro solucione autem debitotum que ad me ex parte pa-
trU mei pertioent &:8imilit€fr pro solucione debitorum que me ex parte
— Äi4 ^
auunculi mei dominj .M. Joanton br€idi(!ti costingunt, & pro solucioii^ cete*
rorum omnium debitorum meorum deputo fic obligo byalmserydh. in widboo,
& molendimHri ^ otnn^s cblonos itieos ibidem tobliac fcn^ma, quod lieredes
mei ante 8o4uck>ifem pienariam pFedictornm debitorum bona supradicta in-
trare vel adire non valeant, vel aliquo modo occopare^ «t nisi heredes mei
exequtoribus meis infra annum $aff]cienter ti^diderint vnde predicta debita
integre sine dilacione persoluantur^ extiinc elapso anno a die obitus oiei
eicequtores mei pienariam habeant potestatem predicta bona alienandi seu
quoiibet modo prout eis videbkur disponendi, Ecx^lesie symbsetunum prore*
stituoione quam sibi facere teneor soluo dimidiam marcaro, terre, in Tbyg«
. bily. iure perpetuo possidendam. Ja ecciesia vpsalensi si me in ipsa ciuitate
ropri contigerit michi eh'go sepulturam, Si autem alio loco decessero, ygIo
apud fratres predieatores sygntonie sepeliri, eeclesie vpsalensi lego dimidiam
villam ballingstaad cum med tetate omnium bonorum mobilium & immobilium
ad xlictani uillam pertinencium & moleadinum adriastum ad vsus ad quos
exequtores mei deputauerint pleno iure perpetuo piossidenda» fratribus pre-
dictis sightbonie^ eciam si apud eos non sepeliar^ lego curiam meam byerr
gaar in ferringae0. cum omnibus bonis mobilibus & immobilibus ad dictam
curiam pertinentibus, jta tarnen quod lieredes mei infra aqnum ab obitu
meo. secundum taxacionem exequtorum meorum dicta bona redimere v^leaot
alioquin predicti fratres dicta bona cui voluerint uendendi liberam habeant
facultatem. Jtem karissimo fratri meo fratri Israeli lectori Sightboniensiconfefo
omnes libros meos & partem me contingentem in sualdstadhum tam in ter-
ris quam aliis bonis mobilibus & immobilibus, ita quod ipse de eis prouf
sibi videbitur libere valeat ordinäre, Domuj pauperum vpsalie lego de mi*
nutis terris meis dictis vmiord, vnam Marcam terre in hauunde & lauund«,
& in alljs locis si dicte terris id lidc nbn sufficiant, Jtem ducentas Jtfarpsis
den., deputo distribuendas per exequtores testamenti mej Monasterijs eccle-
sijs & alijs pijs locis ao eciam personis que michi fidelfter seruierunt prout
ipsis exequtoribus meis secundum deum saluti anime mee videbitur expe-
dire, pro quibus ducentis marcis, deputo & obligo medietatemi wlle balling-
staadh tam in bonis mobilibus quam immobilibus, jta quod ü heredes mei
infra annum a die obitus mei predictas ducentas Marchas exequtoribus meis
non soluerint, extunc dominus archiepiscopus vpsalensis medietatem djete ville
pro iusto precio redimendi & retinendi pienariam babeat poteatatem, Exe-
qutores huius mei testamenti constituo venerabites patres domi.nos Nicolaum
archiepiscopuni vpsalensem & Petrum episcopum Arosiepsem dominum An-
dream prepositum vpsalensem , dominos legiferos Jobanaem Jngiwalsson &
Byrgerum paetersson, dominum Magnum GrjsgorissOn^ & Karissinuim fratreia
raeum fratrem Jsraelein lectoren^ Sichtoniensem, vol^nsquodsi predicti jsingult
noluerint vel non potuerint metm in premissia exequi voluntatem, ilH qu
valuerint supra dicta omnia exequendi liberam & plenariam habSeant pote<-
fttatem, Testes huius roei ordinacionis presentes fuerunt supradicti exequto-
res mei & dominus Ebrardus decanus vpsalensis, dominj Jsrael paetersson
Canonicus vpsalensis Magister Ricardus clericus dominj arosiensis. Jn huius
eciam rei euidenciam. & ampliorem confirmacionem sigillum meum presen-
tibus est appetisum, & sigilla venerabilium patrum dominorum Nicolai ar-*
chiepiscopi vpsalensis & Petri episcopi arosiensis, & omnium exequtorum &
testium premissorum instanter peto presentibus apponi. Actum Vpsalie. Anno
domini M*.C*.C*. Nonagesimo. sexto in crastino beatj Olaui regis & Martyris.
Sigilten: i, 3'^ 4> ^» ^i <P*> apdeliga, eo del sladade; % boirtfallet; 6, j, Qf oAgot skadade.
I i68. 1296 d- 2 Aug,
Kaoilred i Upsala Carl Eblahdssovs bref med tillkSnoagifvaiide att ban (orordnat Dom-Prosten
Andreia i -UptalB och LeclercQ krael i Sigtuna att verkstftlla hans testamente.
B. a. 80.
Omnibus presentes litteras inspecturis earoli^s EfiLENZSOJi canomcus
vpsalensis salutem in domino ihesu christo, Nouerint vniuersi, quod reuer
rendo viro magistro andree ppeposito vpsalen^, consobrino meo dilecto^ & ka*
rissimo fratri meo fratri israeli lectorj sictuniensis, committa potestatem. & au«
ctoritatem plenariara, omnia & singula faciendj & ordinandj simul & in solidum
circa exequias meas, si rae migrare contingat & supplendj omnia & sin^ula
qae in testamento meo non sunt disposita seu ordinata per me ipsum, dans
predictia, domino andreepreposito, & fratri meo, potestatem pienariam, faci-»
endj & adimplendj\ de bonis meis* quecumque ego met ipse facere possem
in casu quolibet aut quomodolibet ordinäre, Jn cuiusrej testimonium sigil-
lum meam presentibus est appeosum Actum anno domini M*CG*XG*.Vr. jn
die beati stephani pape & martiris, presentibus reuerendis viris, dominis^
eruasto & mathia canonicis , yp^Iepsibns flonuais haquino de tenstse 8c hi*
dinicf ' sacerdotibus, fulcon« jbnsson & mercatoribus dominis hsenza de
breaenda andren dicto klak guiina diöto stora, martino iamnlo meo jn' huius
eciam rej .majorem euidehciam sigilla predictorum dominorum canoniconim,
etiMSti & mathie & domini haquini de teasta sacerdotis presentibus apponi
peto actum vt supra.
ai6 -^
1169- 1296 d- 9 Aug. Säfsund
KopuAg BiBOEAS Skydckfaref for WreU kloftter.
A. 3.
BiRGERUs Dei gracia sweoFum Gothoruin<|ue Rex. Vniuersis preseotes
litteras inspecturis, Salutem in domino sempiterBam. Regalis benignitas reli-
giosa loca ex asuete pietatis clemencia propensius diligere consueuit, & ne
prauorum hominum molestiis agitentur, ea tenetur protectioiiis ^oe munimioe
cönfouere^ vniuersis igituc tarn presentibus quam futuris volumus esse no-
tum. Quod nos considerantes honesta m vitam & religionem laudabilem coi
quantumcunque de benignitatis gracia ad tenipus efnindimus, ipsi regi re-
gum omnium exhibemus, de cuius munere viuimus feliciter & regnamus, de
liberalitatis nostre gracia & intuitu retribucionis eterne religiosas dominas
abbatissam totumque conuentum de ruetum cum omnibus bonis ipsarum
mobilibus et immobilibus, villicis, Golonis, familiis et personis ceteris in
eisdem bonis commorantibus, sub nostre piroteictionis presidium recipimus
speciale. Reddentes memoratas dominas, cum omnibus bonis 8c personis su-
perius dictis ab omnibus Juribus & causis regalibus solucionibüs videlicet
spannamal^v^^^hun^I^'^^t ^^ exbibicionibus quibuscunque juri nostro &
nomini debitis liberas penitus & exemptas Si vero expedicionem nostram
generaliter euocari, seu iudicium nostrum vel corone iuramentum infringi,
siue eciam subsidium generaliter a tdto regno requiri contigerit, ista ipsis
nullatenus libera reddimus, sed ea ad ordinacionem nostram & ad fisctim
regiuiti specialiter volumns pertinere, Prohibentesfirmiter Scdistricte, ne quis
ipsas in rebus aut personis aliquibus prenotatis contra premissam tuicionem
nostram & libertatem quas eis concedendas duximus, audeat aliquatenus mo-
lestare, sicut graciam nostram diligit inoflTensam, A factura autem & re-
paracione nauium expedicionis nostre nullatenus sint exempte Datum siuiae-
sundum, anno domini M' CG* Nonogesimo sexto jn vigilia beati laurencij
Martiris,
'Sigilien krossade.
II 70. 1296 d, 9 Aug- AiiagDi.
' Pfifvev fion#4Ctus VIII:g SkjddAvtt Uli Pret&e rskapet ocb Sbtkei ftt G^itÜMd«.
F. 11 3$ai An. a. £p.>47«; ,
BoNiFACWS Episeopus Seirwss Servorum Dei. Dileciu Fiins Clero et Poptth
Insule Gutlandiej Salutem &c.
Sacrosancta Romana Ecolesia devotos et humiles filios, ex assuete pie-
tatis officio propensius diligere consuevit, et va pravorum hominum moie-
stiis
— ai7 —
Stils agitantur, eos tamquam pia mater sue pi'otectionis manimine confove-
.re. £a propter dilecti in Domino filii vestris justis precibus inclinati ad
instar felicis recordationis Gregorii Noni, Innocentii Quarti, et Gregorii X.
Predeces$orum nostrorum Romanorum Pontificum personas yestras cum
Omnibus bonis, que in presentiariim rationabiliter possidetis aut in futurum
prestante Domino poteritis adipisci sub Beati Petri et nostra protectione
suscipimus, auctoritate presentium inhibentes, nequis libertatem vestram ob-
tentam hactenus ac pacifice observatam presumat temere perturbare. Nulli
ergo ömnino hominum liceat hanc paginäm nostre protectionis et inhibitio-
nis &c. Datum Anagnie V. Idus Augusti Anno Secundo.
1171. 1296 d. 9 Aug. Anagni.
. Päfven BonFAGivs VlII:s Bulla tili Presterskapet och Kyrko-Patrooer pA GottlaDc) med stad«
fasteise p& deras eamla sfitt att tillsStta KyrLoherdar.
B. 3:41. Y.
BoNiFACiüS &c. dilectis filiis. clero & patronis plebium ecclesiarum
insule gutlandie lincopensis dyocesis salutem &c. Justis petencium deside-
riis dignum est nos facilem prebere consensum & vota que a racionis tra*
mite non discordant effectu prosequente coroplere Eapropter dilecti in
dömino filij uestris iustis supplicacionibus grato occurrentes assensu raciona«
bilem consuetudinem & hactenus pacifice obseruatam quam circa eligendos
& preficiendos prepositos & presentandos plebanos & rectores in preposi-
Iuris plebibus et ecclesiis non collegiatis insule gutlandie lincopensis dyocesis
quando vacant vos habere proponitis sicut eam iuste & pacifice obtinetis ad
instar felicis recordacionis jnnocencij Illlrti & gregorij X:rai predecessorum
nostrorum romanorum pontificum auctoritate uobis apostolica confirmamus &
presentis scripti patrocinio communimus NuUi ergo &c Siquis autem &c
Datum anagnie V. jdus augusti pohtificatus nostri anno secundo*
1-172- 1296 d. 10 Aug. Säfsund.
KoDUDg BiRGEKS Bref om befrielse frän Koogl. utskyld^r af WäiTruberga Klostergods.
A. 3. k.
BiAGERUS Dei gracia Sweorum Gothorumque Rex, Omnibus presentes
litteras Jnspecturis salutem in domino, Regaiis benignitas religiosa loca ex
assuete pietatis clemencia propensius diligere consueuit et ne prauorum
hominum molestiis agitentur ea tenetur protectionis sue munimine confo
Sv. Diplom. IL ^
— arg —
uere, uniuersift igitur tarn presentibus, quam futuris volumus esse notum,
quod nos eonsiderantes honestam vitam , et religionem laudabilem , cui .
quantum cumque de benignitatis gracia ad tempus effundimus, ipsi, re-
gi regum omnium exhibemus, de cuius munere viuimus feliciter, et regna«
mus, de liberalitatis nostre gracija, & intuitu retribucionis eterne Re«
ligiosas dominas abb'atissam , totumque conuentum de monte beate vir-
ginis cum omnibus bonis ipsarum mobilibus, & immobilibus, villicis, Co-
lonis, familiis, & personis ceteris in eisdem bonis commorantibus sub n(H
stre protectionis presidium recipimus speciale, Reddentes memoratas do-
minas, cum uniuersis bonis & personis superius dictis, ab omnihus juri*-
bus, & causis regalibus, solucionibus videlicet spannamale, & ledhunxlam-
me, aettaegyald, & skipwistis, ac exhibicionibus quibuscunque iuri nostro &
nomini debitis liberas penitus & exemptas, si vero expedicionem nostram
generaliter euocari, seu Judicium nostrum vel corone juramentum infripgi,
siue eciam subsidium generaliter a toto regno requiri contigerit, jsta ipsis
nullatenus libera reddimus, sed ea ad ordinacionem nostram, & ad fiscum
regium specialiter volumus pertinere prohibentes firmiter, & districte, Ne
quis ipsas contra premissam tuicionero, & libertatem nostram, quas eiscon-
cedendas duximus, in rebus aut personis aliquibus prenotads, audeat ali-
quatenus molestare sicut graciam nostram difigit inoffensam, a structura
& reparacione nauium expedicionis nostre nullatenus sint exempte, Datum
Syfwiaesund, anno domini. M',CC",XC*, sexto, Jn die sancti laur^ncij Martiris.
Sigiliet bortfallet.
1 1 7 3, 1 2 96 d, 1 3 Aug. Anagoi.
PÄfveo BoNiPACivs VITT:s Bref tili ÄrkebUkopfn i üpsala, innehAliande stadf^stelse pi GoUISq-
ningarnes hittills öfligo säU ati vSija Prester, jemte befallniog tili Ärkebiskopen att tillse, det
denn^ rätlighft icke kriukes«
A. I. d. 86.
B0NIFATIÜ8 episcopus seruus seruorum dei, Venerabili fratri • . Archiepi-
scopo vpsalensi, Salutem, et appstolicam benedictionem« Jüstis dilectorum
filiorum Cleri et Patronorum, Prepositurarum, Plebium et ecciesiarum Jnsule
Gutlandie Lincopensis diocesis postulationibus, grato concurr^ntes assensu,,
rationabilem consuetudinem , et hactenus pacitice obseruatam, quam circa
eiigendos et preficiendos Prepositos, presentandos Plebanos, et Rectores'io
Preposituris, Plebibus et ecclesijs non Gollegiatis Jnsule Gutlandie quando
^uacant se habere proponunt, sicut eam iuste ac pacifice obtinent, eisaucto-
ritate litterarum nostrarum duximus confirmandam. Quocirca, fraternitati
tue per apostolica scripta mandamus, quatinus Clerum et Patronos predictos,
non permittas super hijs contra eoniirmationis nostre tenorem^ ab aliqui-
bus indebite molest^rir. Molestatores huiusmodi per censnram ecelediasticam
appellatione ppstposita compescendo. Datum Anagnie Jdibus Augusti Ponti-
ücatus nostrj Anno Secundo.
Pil uppvecket,- Jo. Fulg. Pa fransidofi.- W. Gisonis.
Blybullan hängaDde i segelgarnssnoVe.
II74- 129^ ^- '^ ^"g- ÄnagnL
Päfven BoHiFACivs Vllhs Bulla tili Presterskapet och folket pä GoUland, med stadfastelse pä
Biskop Carls i Lioköping gjorda anordning om afgiftei* för Biskops-visitation.
A. 7. 1: 29. ♦). ,
BDnifacius Episcopus &c. Dilectis filijs Glero & populo Jnsule Gutlan-
die Lincopensis diocesis salutem &c. Justis petentium desiderijs dignum est
nos Jaciletn prebere consensum 8c uota que a rationis tramite non discor*
dant effectu prosequente complere. Eapropter dilecti in domino filij vestris
ittstis postulacionibus grato concurrentes assensu ordinationem factam a bone
memorie .K« Lincopensi Episcopo loci diocesano super euectionibus & pro-
curaticmibus a uobis racione uisitacionis eidem & eius successoribus exiben-
dis sicut sine prauitate facta est & ab utraque parte sponte recepta , preser-
tim cum sicut dicitur a tempore quo primo in jnsula uestra fides uiguit
christiana euecciones & procurationes non fuerint aliter exibite, uel exacte,
ac in.eiusdem Episcopi autentico plenius dicitur confeineri ad instar felicis
recordationis.* Gregorij noni, Jnnocencii Illlrti & Gregorij X:mi predeces-
sorum nostrorum Romanorum pontificum auctoritate apostolica confirmamus,
& presentis scripti patrocinio communimus. NuIIi ergo omnino bominum &c.
Siquis autem &c. Datum Anagni Jdibus Augusti Pontificatus nostri Anno
secundo. x
ii75^. 1296 d. a5 Aug,
KonuDg B1RGBA8 Bfef tili Ölmestads och SL8rstads (oVtamliogar, med befallniog att skifla deras^
allmäniiiogs-ftkog i 3 delar, hvaraf Ärkedjekneti Sune i Liuköping, som af Konungen erh&llil
ena tredjedelen tili gärdeo Arboga, tnk taga hvilken han behagar.
B. 3. 94.
BiRGERUS dei gracia Sweorum gothorumque Rex Omnibus ylmstadhe &
schserdaestade parochias inhabitantibus Salutem in domino sempiternam. Gon-
stitutus in presencia nostra Dilectus nobis clericus noster dominus Suno
^) Ulur en af Ottobonus d« 18 OcU 1396 Tidimerad aftkrift.
Archidiaconus Lineopensis petiuit a nobis ut vobis per litteras nostras man-
daremus quod tercia pars communitatis silue vestre tarn inculte quam in cal-
turam redacte pertinens gracia donacionis regie ad curiam suam arbuglia
per se ad ^nam partem silue as&ignaretur eidem Nos igitur iustis suispreci*
bus attendentes vobis districte precipiendo mandamus quatinus ipsam com-
munitatem infra spacium ynius meosis postquam ab eo uel ab eius certo
procuratore secum presentes litteras deferente requisiti fueritis in tres par-
tes equales diuidere studeatis jta quod archidiaconus siue saus procurator
opcionem habeat vnam partem de hiis tribus quamcunque uoluerit eUgendi
datum anno dominj M*CG'XGVI Jn crastino post Bartnolomei apostoli.
1176. 1296 d- 25 Aug.
Thobkel Khutssoks befallniog tili Ölraestads och Skärstads föi^samlingar, att enligt Kongl. Maj:U
bref utan geosägeUe foretaga delning af skogen med Arkedjekoen Suae i Linköping. -
B. 3. 95, T.
Thurgillus Knotson illustris regis swecie marscalcus Omnibus ylm-
stade & scherdestede parochias inhabitantibus salutem in domino wolumus
& auctoritate regia uobis iniungimus Quatenus mandatum regium prout in
litteris suis continetur super communitate silue vestre inter vos & aominum
sunonem arcbidiaconum lincopensem diuidenda sine contradictione qualibet
adimplere studeatis prout regiam maiestatem diligitis inofTensam datum anno
dominj M^'CCXCVl sequenti die Bartholomej.
1177- 1296 d. 29 Aug- Riseberga.
Odde BaoDOESsoNs Bref om ulbyte af älskilliga gSrdar tili Aiseberga kloster.
A. 3. D. 4; 14.
Vniuersis christi fidelibus ad quos presens scriptum peruenerit Oddo
BRODDONis FILIUS Salutcm in domino sempiternam Propter labilem horainum
memoria m tenore presentis declaro quod cum domina priorissa & conuen-
tu in Risaebiaergh commutacionem prediorum feci in hunc modum. Jpse si-
quidem dederunt mihi Curiam quam habuerunt in rentunum nominatam
glutrer XXIIL sol. terre & colonias duas .XIL soK in Menbro cum Omni-
bus suis attinenciis Pro quibus omnibus ego in plenariam recompensacionem
dedi eis Curiam in parochia hamar nominatam vn0 .XVIIL sol. terre & quod
habui de prediis adiacentibus Curie memorate. Jnsuper duas oras terre it^
snaewalundum & predium quod possedi in vnastum nee nön & duos sol.
— aa i —
terre in widhellum & quicquid ibidem mee possessionis fuisse comprobatur
perpetuo possidenda 3n cuius facti recognicionem & euidenciam pleniorem
sigillum domini gerardi prepositi nericie procuraui presentibus apponendum.
Actum in Riseebiergh anno domini M*.CC.XGVL Jn die decollacionis beati
jofaannis baptiste.
Sigiilet boHfailet, remsan qyav.
II 78, 1^96 tl. 2 1 Sept Nyköping.
F. d. KoDUDgen Waldemars GAfvobref pi Stora Wiby tili sin trogoe t)eDare Bo Polen.
A. 7. a. a: a3.
Omnibus christi fidelibus quibus Presens innotaerit scriptum Walde-
MAKUS quondam sweorum gothorumque Rex salutem in omnium saluatore
Tenore presentis constare volumus tarn presentibus quam futuris Quoddilecto
famulo nostro boo polen ac heredibus suis Legittimis curiam nostram que.
dicitur Wiby magna cum omnibus suis attinencijs mobilibus' & immobilibus
pro suo fideli seruicio libere possidendam ac pro uoluntatis sue arbitrio or*
dinandam, de consensu predilecte vxoris nostre^ nee non dilecti filij nostri
Domicelij Erici dono perpetuo assignamus Exposcentes nichilominus Karisr
simi Fratruelis nostri Domin j .B. sweorum gothorumque regis illustris bene-*
placitum buic nostre donacionj adhii>eri, Quia uero non solum dicta sed
eciam facta mortalium obliuionis senciunt dispendium ne nostre donacionis
seu assignacionis tam voluntarie & racionabiliter celebrate pereat, testimo-
nium presentem litteram äigillo nostro necnon & sigillo dilecte uxoris no-
stre ac discretorum virorum videlicet öari aduocati Nychopensis, Gardianj
fratrum minorum ibidem & confessoris nostri fratris thostonis, sigillis feci-
nius communiri per ipsam omnium nobis succedencium perpetuo caTumpniam
excludentes, Datum nychopie anno dominj\ M%CC%XC*, VI:to Jn festo san-
ctimathei apostoli & ewangeliste.
Sigillen M:o i, a, 3, nftgot skadadc. N:o 4> ^ andeliga»
1179. 1296 dl Oct. Stockholm-
Cabl Ttskbs, Job HOZ>BBssoNS, Saxb fogales och Stockholms stads Magistrats intyg att St Clar«
kloster köpt 9 örtugsland jord i Wämblinge af Thorer Uelsings arfvfDgar.
Omnibus presentes Utteras. inspecturis, Karulüs dictus Thydhiski, Job
MODHORSUN. Saxo aduocatus» ac communitas ciüium de stokbolm^ salutem in
domirib äempiternam. Motum esse cupimustam posterisquam modernis^ quod
in nostra presencia constitutus bertoldus dictus draeghaebast ciuis stokhol-
mensis, vendidit sororibus sanete clare stokholmie^ per contractum quiwigo
dicitur fastser oc fwlskyal, prout heredes legittimi cuiusdam thoriri dicti
haelsiog, penes nos defuneti, eidem in hac parte commiserant plenarie vices
suas, terram «VIL solidorum in Waemblingi, cum omnibus eidem in pascuis,
pratis, piscacionibus, sev quibuseumque alijs attinentibus perpetuo possi-
dendam. Ne igitur super hoc facto, in posterum contingat aliquid am-
biguom suboriri, sigilla nostra presentibus annectimus, in huius euiden'ciam
ueritatis. Datum stokholm, anno domini .M'.CC*.XC'Vr. kalendis octobris.
Sigillen i, 3 bortfaflne, remsoroa qvar; %, 4 fionas.
1180. 1296 d, 18 Oct Rom.
' PAfl. Sabdiac. ocb Gapellancn Octobohi ▼idimatioo afca foirgAende P&fvebulla, med en dervid
fogad anmärkDiog.
B. 3. 4i. T.
Omnibus presentes litteras inspecturis Octobonüs de placencia domini
pape subdiaconus & capellanus. ac ipsius litterarum contradictarum auditor
salutem in domino. iNoueritis quöd cum magister Nicolaus Gisonis procurator
cleri & patronum plebium ecciesiarum insule gutlandie lincopensis dyocesis
pro ipsis impetrauit Htteras apostolicas sub hac forma Bonifacios &c. seföre-
gdende N:o 1171. £isdem litteris magister he]yas de spoleto procurator venera«
Klis patris episcopi lincopensis pro ipso in audiencia publica contradixit. Quas
tandem ea condicione absoluit quod super litibus motis inter dictum dominuin
episcopum ex parte vna & dictos clerum et patronum ex altera nullum eidem
domino episcopo per predictas litteras apostolicas siue eius officialibus racio-
ne officiorum que ab ipso tenent eodem preiudicium generetur Quod pars
altera promisit firmiter coram nobis. Jn cuius rei testimonium presentes
litteras fieri fecimus & auditis contradictarum sigillo muniri. Datum Rome
apud sanctum petrum XV kaL nouembris pontißcatus domini bonifacij pa-
pe VIII. anno secundo.
ii8i- 1296 d. 18 Oct, Rom.
P&fl. SubdiacoDen och Gapellanen Ogtoboni vidimation af en Pifl. Bulla.
A. 3.
Omnibus presentes litteras inspecturis Octobonüs &c lika med föregdr
ende N:o 1180 tili Chvi et populi jnsule Gutlandie pro ipsis och fl)idare tili
forma Bonifagius &c. Se föregäende 11 j^. Eisdem litteris &c som i 1180
ända tili slutet^ utom: Clerum et populum predicte jnsule ex altera.
]Ett stycle af sigillet finnes ä den ur brefvet klippta femsan.
1 182. 1296 d. 19 Oct.
KoDUDg BiBGBxs skyddsbi'ef för Skara B2skopd gods.
A. 3. z.
BiRGERüS dei gracia sweorum Gothorunique Rex, Omnibus presentes
litteras jnspecturis, saliitem in Domino, Tenore presencium constare volumus
euldenter, quod Nos venerabilem patrem dominum . B^ Episcopum sca-
rensem cum omnibus bonis suis mobilibus, et immobilibus, villicis, Colo*
nis, familiis et persönis ceteris in eisdem bonis commorantibus sub nostram
protectionem recipimus, et tutele graciam specialem Reddentes ipsum cum
vniuersis bonis, et persönis superius tactis, ab omnibus juribuß, et causis
regalibus, ceterisque grauaminibus, solucionibus Gengyaerdh videücet, et almen*
ninx0i^ ac exhibicionibus quibuscunque juri nostro, et nomini debitis li-
berum penitus et exemptum si vero expedicionem nostram euocari, vel iu-
dicium nostrum seu coronef juramentum infringi, aut generaliter sub-
sidium a toto regno requiri, seu causas in occultis homicidiis, Mordh dic-
tis, atque furtis emergere contigerit, jsta sibi nullatenus libera reddimus
. sed ea ad ordinacionem nostram et ad fiscum regium specialiter volü«
mus pertinere, Prohibemus igitur, ]Ne quis memoratum dominum skaren-
sem in rebus aut persönis prenotatis, contra premissam tuicionem et liberta-
tes quas sibi concedendas duximus audeat aliqualiter molestare, prput graci-
am nostram dihgit inoffensam, Datum anno domini. M"", CG', XC*, sexto,
XIIIP kaL nouembris.
Sigillet pä den utur brefvet klippta reinsan skadadt.
118^. 1266 d 12 — 18 Nov.
RöD Keldobssohs iotyg att han tili oästa midsommar äger den delen af Tensta qvarnströniy
som tillhört Kaniken Israel Petersson i Upsala.
A. 6. a; a5,
Omnibus prcsens scriptum cernentibus, R0dh Kieldorsson salutem in
domino, nouerint vniuersi me partem quam dominus jsrael paeterssoq cane-
nicus vpsalensis possidet in torrente tensta in qua situm est molendinum
meum vsque ad festiuitatem Johannis. baptiste in proximo venturam habere
in . . . concessu. Jn huius rei testimonium sigillum meum presentibus assig-
naui, Datum anno domini M*. CG'. XC*. VI" infrja octauam beati martini.
Ett stycke af sigillet fiones ä deo ur brefyet klippta remsan«
1184. 1296 d. 3o Dec.*)
Ärke-Biskopen i Upsala Nils Allbssovs bref om Doin^Proslen Andreas Aods dispotttionsritt
öfver ea tomt i Upsala.
A. 5. a. 4: i3.
Vniuersis presentes litleras jnspecturis Nicolaus miseracione diuina
Archiepiscopus vpsalensis, salutem in domino sempiternam, Noueritis quod
cum aliquos fundos quibusdam Ganonicis nostrisassignarerous, quendäm fun»
dum in ciuitate nostra vpsalensi, prope communem stratam apud amnem
situatum, habentem molendina nostra ad orientem, & ecclesiam nostraiid
maiorem ad meridiem, viro discreto, ac in christo nobis dilecto Magiströ
Andree^ nunc preposito ecclesie nostre vpsalensis^ pro fundis circumiacen«
tibus ab ipso, & per ipsum suis sumptibus comparatis, ex consensu & vo-
luntate, Dilectorum nobis in christo, Dominorum de Capitulo nostro, quo-
rum sigilla presentibus appensa sunt, assignauimus , & assignamus, perpe-
tuo possidendum, Dantes ei nichilominus potestatem liberam predictum fbn-
dum cum structuris & edificijs, per eum in eisdem faciendis, ecclesiasticis
personis, quibuscumque placuerit, donandi, legandi, seu alias qualitercumque
visum ei fuerit ad honorem & seruicium ecclesie^ disponendi, & ordinan-
di, pro sue libito voluntatis, Jn cuius rei testimonium, ac euidenciam ple«
nlorem, vna cum sigillo nostro, sigilla premissorum dominorum Canonico-
rum, De nostro vt supradi&imus Capitulo, presentibus sunt appensa. Ac-
tum anno domini Millesimo. CC*. XC*. sexto, Tercio Kalend. Januarij.
Ar i4 sigill hafva 3, 9, lo, i4 bortfallct; de öfriga 8ro alla aadeliga.
II 85- 1296 d. 3 1 Dec. Stockholm.
Fru Imgbboro Ulfs dotters Bref om dea öfvereoskommelse, som Sgl mm mellan heoae och
heanes aflidae mau Abjöra Sixteassoa, om Klastad, Harokstorp, och Haraafis, saaitqvar-
aar och fiske i Liodastad och Motaia.
A. 7. !• ♦♦).
Omnibus presentes litteras visuris vel audituris Jngyburgis domini vl-
phonis karlsons quondam filia domini aberni syxtenssons vxor salutem in
omnium saluatore Naturalis instinctus non minus quam prudentum asserciones
& exempla multipharie suadent & suggerunt vniuersis beneficia beneficiis
compensare in tantum quod qui in- alienis gratus accepta commoda negl • • •
in-
*) Till samma dag torde äfveo föregiende N:o ii55 bora foras.
**) Ular KoDUDg Birgers stadftstelse, Ar 1297. Se (oljande N:o 1186.
— aa5 —
/
iQgratttDdinis vicio laborare non immerito censeantur. Quapropter ne ia-
gratitudinis huiusmodi vicio iudicer obnoxia consideratis immensis ac diuer-
sis solaciis que dilectus , maritus meus dilectus dominus abernus syxstensson
mihi per officiumcomngdMs societatis inpenderat grata quadam vicissitudine &
recompensacione prout teneor sibi cupio respondere ex con^nsu & beneplacito
dilecti cognati mei domini Th Knutzson illustris regis swechie marscalci in quo
raagnam hahui fiduciam Sc/^redilecti fratris mei philippi Wfson ac petri rangwaldr
soB cognati & responsalis dilecte filie mee birghitte sana corpore sanaque mente
nee illecta nee inducta verbis cuiuscunque ac de beneplacito ac libera
voluntate domino aberno marito meo dilecto si ipso superuiuente me nori
contigerit sine prole ex nobis progenita superstite tunc siue non ctirias me«
as subscriptas videlicet clastadh • . cum agris pratis siluis pascuis piscarii^
colonis & /Tiolendinis in lindafors ac pijcaturis cum ceteris mobilibus & im*
mobilibus ad dictam curiam pertinentibus, haroxtorp . • . • . • agris pra*
tis ' siluis pascuis ortis mobilibus ac immobilibus ad ecmdem
curiam. pertinentilnis cum molendinis in motalum & piscariis ibi*
dem haranes cum colonis & oronibus eiusdem cutie attineneiis & do*
nacionem quiam in crastifio nupciarum uostrarum assignauit que dicitur
morglwngicef iure penitus ac irreuocabi/Z^^r possidendas ^ transferens in
ipsum dominum & heredes ipsius quicumque fuerint dominium ac plenant
potestatem seu proprietatem memoratas curias & bona possidendi regendi
commutandi vendendi ... & ordinandi ad. arbitriuro proprie voluutatis Si
vero dictum dominum raeum, & maritum karissimum me isuperuiuente mori
contingaf bona omnia supermetnorata mihi & beredibus meis volo absque
calumpnia et impeticione qualibet retinere , Ad huius igitur donacionis eui-
denciam ac plenam & irrefragabilem firmitatem sigillum meum^ & sigilla
SQpradictorum videlicet domini Th knutsons iUustris regis svecie marscalci
philippi vifssons dilecti fratris mei ac discreti viri petri rangwaldssons pre-
sentibus sunt appensa, Geterum vt hec mea donacio irreuocabilis existatv&
perpetuum robur optineat firmitatis iliustm domini B sweorum gotborumque
regis litteras humiliter peto in quibus ipse hanc meam donacionem ratificet»
& confirmet, cuius interest secundum leges regni iusta moderacione proM-
dere casus .& artieulos quosque in regno emergentes prout sibi videbitur &
expedire dinoscatur orainare Datum & actum anno domini M*, CC^ XG*
sexto Jn die sancti siluestri pape & confessoris stokholmis..
5v. Diphm. IL 3g
— aa6 —
1 1 8 6. ' 2 9 7- Stockholm^
KoDUDg BiAGBES staflistelse p& föreg&^nde Fru Inge borgs bref.
A. 7. I.
' BiR6£RUS dei gracia sweorum Gothorumque Ket Omnibus presentes
litteras jnspecturis salutem in domino senipiternam Potencia principum
recipit incrementum si fuerit in subditOFum negociis fractuosa. Hinc est
quod notum facimus per presentes Quod constituta in presencia nostra no-
bilis mulier domina Jngiburgis iilia quondam domini viphonis Karlsson vxor
strenui viri Domini aberni syxtenssons nostra dilecta consanguinea maie*
^tati nostre regie notificare curauit ipsam non minis aliquibus vel blandiciis
Mu precibus illectiuis inducta sed Magna beniuolehtia & quadam sincera
dilectione mota ex sua mera & plena suorum propinquorum voluntate de-
dit eidem dilecto raarito suo domino A curias suas scilicet clastadha faa-
Toxstorp ac eciam haranes cum omnibus earundem curiarum attinenciis a-
gris videlicet pratis nemoribus molendinis & molendinorum locis pascüis &
piscariis infra sepes & extra longe vel prope positis A . . . jure irreuoca-
biliter & perpetuo possidendas pront in patentibus litteris super hoc con-
fectis non rasis non abolitis non cancellatis nee in aliqua parte sui vidatis
in audienoia nostra lectis sigiiloque nostro ad ipsius instanciam sigillatis
plenarie continetur in hec verba Omnibus &c, Se föregdende N:o ii85.
supplicans eadem domina • . • . nostre maiestati humiliter & instanter qua-
tenus eandem donacionem predictarum curiarum confirmare dignaremur
Tnde cum in omnibus iustis possibilibus & honestis peticionibus & instanciis
fauorahWem consensum & facilem prebere ^ebeamus & vel im us prout regie
semper conuenit maiestati Supradictam donacionem in qualibet ipsius parte
ratam & firmara perpetuis temporibus esse volentes prout superius actuoi
est ipsam presencium serie litterarnm auctoritatc regia confirmamus Jnhiben-
tes firmiter nihtlominus & districte sub optentu nostre gracie, Ne quis nonnc
aut in posterum sepedictam donacionem aliqualiter impedire vel quomodo-
übet audeat irritare quominus robur habeat perpetue firmitatis in cuins
fscti perpetuam nocionem presens scriptum cum sigillo nostro, ac sigillis
venera bilium patrum ac dominorum archiepiscopi & suorum suffraganeorum
a/ioruiiique magnatum de consilio nostro fecimus roborari Datum stokholmis
anno domini M', CG*, XG*,septimo.
Af sigiileo siy 5~9 samt det sista, stori*e och miodre sfjcLen qvar; af 1, 3, 4» 10, och det DÜst
sista, remsorna «|var; efter 11, hvart remsa bortfallit, är ctt stycke af brefvets nedra kaot, tiUi^^
med de derft yaraode sigiil, bortfrflU. Brefvet är pA flera sUlIen utpläoadt och i ailinaiihel mycLct uibkkt
I187. ^297.
Arke^Biskopen i Upsala Niu Allxssohs utfiirdade Kyrkostadgar (8r Ärkestiftet
B. a: aJQ,
Statuta synodalia dyocesis vpsalensis.
Anno .domini M* CC XC septimo nos nicolaus diuina miseracione
arcbiepiscopus vpsalensis apnd predictam ecclesiam nostram fecimus &;pu-
plicauimus subscripta statuta in synodo nostra.
Primum mandauimus quod quilibet sacerdos indutus vestibus sacris ex-
cepta casula diebus dominieis in pulpitario legens salem & aquam bene*
dicat puplice.
Jtem quod saoramerita ecclesie cum omni reuerencia & attencione ob*
seruentur & pixis corporis christi sine crismalia munde habeantur.
Jtem quod in ecclesiis testudinatis pannus ynus seu vestis inter altare
& testudinem superius extendatur propter immundicias expellendas.
Jtem quod de vino & oblatis cauti sint quod illa munda habeant &
incorrupta similiter & pallas corporalia & alia ornamenta altaris & ecclesie
munda & nitida conseruent
Jtem quod quilibet sacerdos de prepositi seu prelati sui licencia sibi
confessorem eligat & recipiat cui confiteatur & qui ipsum absoluere possit.
Jtem quod nullus sacerdos se intromittat alterius parochianum confes«
sare vel alia sacramenta sibi ministrare sine licencia ,parochiaIis.
Jtem quod nullus sacerdos questionarios seu bedellos elemosinas peten-
tes in Sua ecclesia vel parochia circuire sustineat nisi nostras habuerint litte-
ras patentes«
Jtem. mandamus quod quilibet sacerdos beneficium ecclesiasticum adep-
tus, omnia que ante se in fundo ecclesie ihuenerit, vocatis aliquibus de pa»
rochia diligenter conscribat, necnon predia libros & indumenta ecclesie ip-
sius, & ipsam scripturam preposito vel prelato suo quam cicius committat.
Jtem mandamus quod nullus fundum ecclesie vel habitaciooem ad locum
alium transferat vel transmittat absque nostra licencia speciali, predia eciam
ecclesie vel pratella nullus distrahere vendere vel permutare presumat absque
nostra licencia speciali Cum autem necessitas suaserit vt permutacio seu
distractio prediorum huiusmodi fieri habeat hoc prelato insinuare qui no*
l)is postmodum super hoc scribat ^ nostrum super hoc expectet rescrip*
tum & mandatum Qui autem in premissis vel aliquo premissorum culpabi-
lis inuentus fuerit, tamquam nostri transgressor mandati secundum exigen*
ciam sui delicti» per nos vel per alterum cui super hoc speciale nostruni
— aa8 —
mandatum commiserimus puniatur Qui vero bona ecciesiastica superfiUif
erogauerit et propter hoc fundum ecciesie reddiderit desolatum tamquam di-
lapidator bonorum poniatur.
Super ieiuniorum obseruacione talem fecimus declaracionem vt in
posterum cum festum aliquod vigiliam habens ieiunabilem in die lune euene-
rit in sabbato precedenti ieiunium illud fiat, sicut iura hoc mandare,
Tidentur sed propter penitencie consuetudinem a ieiunio cessetur in hoc
easu, ad vigilias autem in pane 8c aqua seu in piscibus ieiunandas ill; so-
lum ecciesie; precepto astringantur qui in XVIII* anno sue etatis fuerint
constituti.
Gonsiderantes insuper quod ex prohibito terre laboricio in quibusdam
festis sanctorum & vigiliis sub pena pecuniaria multa dampna & incommo-
da incolis terre nostre peruenerant, indulgemus in posterum vt homines cir-
ca terre culturam. arando. seminando. metendo, colligendo, ac fenum & sege-
tes inferendo, necessitate exigente laborare volentes licencia a suo presbitero
parocbiali requisita & optenta absque pena pecuniaria que ipsis in premis-
sis consueuerit inponi liberi valeant operari, Jta tarnen laboricium huius-
modi in premissis faciendis h'citum esse voinmus vt extra huiuscemodi labo-
ricia ad alios quoscumque labores se illis temporibus inpune non extendant
Quod si fecerint seu eciam si in laboricio terre in premissis casibus indulto
' licenciam a suo presbitero parochiali requirere contemserint & habere pena
pecuniaria pro contemptu prout fieri consueuit puniantur Jn dominicis autem
Omnibus vel festiuitatibus precipuis, vt puta exaltacione crucis festiuitati-
bus beate virginis^ michaelis archangeli natiuitatis beati . johannis bap-
tiste petri & pauIi apostolorum, laurencii erici & olaui martirum & die
dedicacionis a laboribus omnibus vt consuetum est cessandum fore uiandamus.
Jtem mandamus vt presbiteri diem beati dominici de officiis oelebrem habere
teneantur ac festum eiusdem in dominica precedenti coram parochianis
suis vt moris est de aliis festis publicent & indicent.
Jtem mandamus in omnibus ecciesiis lapidem consecratum ita latum
haberi vt hostie in die pasche consecrando cum calice capi possint.
Jtem prohibemus ne^quis presbiterorum libros scribi vel alia ecciesie
ornamenta comparari faciat^ absque prepositorum suorum requisicione &
licencia speciali.
Jtem prohibemus ne quis presbiterorum parochianum suum quemli-
bet ab ecciesia eliminare presumat Vel a diuinis suspendere^ absque sui
prepositi licencia & mandato expresso.
1188. 1297 d 8 Jan. Berga pä Färmj
JoHAH EaoEu Stadftstelse p& Magnus JÖD$fOM gäfva af a ittingar ford i ÖsrergSibland tili sin
tjenare Björn Naste« ii.
A 6. a. ^. 3a.
Omnibus, presentes litteras inspecturis Johannes dictus Angelds^ sa-
lutem in domino sempiternam. Quia dilectus auunculus meus Dominus Mag-
nus Joonsan, fideli famulo sno beroni dicto Nasthse duos attingos terre m
osghocia, alium in scornebyerghum, & alium in g^nistlingsethorpum. Jure
bereditano sibi & suis heredibus contulit posidendos, prout in iitteris su-
per hoc confectis plenius continetur Jdemque .B. ratificacionis raee litterai
super porcione predij que me posset donacione non facta contigisse, postulat
instanter propterea constare volo tairi posteris quam modernis quod eandem
donacionem ratißco & confirmo irreuocabiliter per presentes renuncians om-
nj excepcioni que mihi in bac parte posset competere de Jure uel de facto
Jn cuius rei euideris testimonium sigillum meum vna cum sigillo Domini .B.
illustris regis sweorum canoellarii Domini Erici prMentibus est appensum.
Datum byerghum Jn fsering0 feria tercia infrä octauas Epyphanie anno
doraini M*. CC\ XC\ Vir.
Sigillen: 1 nlgot skadadt; 9 and^ligt^ likaiede«.
1 1 89. 1 2 9 7 d. 1 5 Febr. Rafunda.
Ärke-Bislopen i Upsala Nil$ ALLESsoirsSLyddsbref för Thorer Gjurdsson fran Bafunda i JemÜand
B. a: 997.
Yniuersis presentes litteras jnspecturis Nicholaos diuina miseracione Ar-
chiepiscopus vpsalensis Salutem in domino sempiternam Tenore presencium
constare volumus ^identer quod nos thorirum girdasun presencium ex-
. hibitorem de. silua Rafundüm in iaempcia sub beatorum Laurencii et Erici
martyrum Ac Ecciesie nostre vpsalensis et nostram protecdonem recepimus^
et munimen, Jnhibentes omuibus et singulis firmiter et districte nequis
eum indebite molestare vel aggrauare presumat Jnhibentes eciam districtius»
ne quis eundem thorirum Racione partis predii in silua predicta sibi ab
Tpsalensi Ecciesia causa hospitalitatis assignate iupetere Census, taliias vel
exactiones quaslibet inponere aut alio quouis modo grauare presumat Ja
horum igitur euidenciam sigillum nostrum presentibus duximus apponendum
Datum apud Ecciesiam Rafundüm anno domini M*CC nonagesimo VII
Die beati sigfridi confessoris.
1190. 1297 d 16 Mars. Aby.
RoBiK BiBGBASsoMS Bref pft jord i Kufrasti tM KoDUDgent Pogate Christiao i past lor a mark
peDDiogar.
A. 6. a. 3. 33.
Vniuersis christi fidelibus presens acriptum inspecturis H0ßicus btrg£Ri
quondam filius salutem inihesu christo benedicto Tenore presencium notum
facio vniuersis quod exposui Gristiarno dom^ni regis aduocato XIIILcifn soli-
dos terre & tres denarios terre in chuuastam in parochia yristum pro tri-
ginta duabus marcis denariorum in festo sancti Olaui redimendos, Et si termino
prefixo predicta terra rederoptanon fuerit, Gristiarnus aduocatus memorataoi
terram habeat & in etemum possideat Jn huius facti euidenciam et testimo-
nium sigillum meum & sigilla domini schuia mercatoris de westraaros & ber-
tholdi quondam aduocati tauestie prese.ntibus sunt appensa» Actum in aby
anno domini M* GG* Nonagesimo VII* in secunda dominica quadragesime.
SigiUcn: i. bortfalltl, reatin qvar; 3» 3 akadade»
1191. ^297 ^^^ 2 7 Mars. Stockholm.
Stockholms Stads Magisti^ts Fastebref pi byte af girdar mellan Bagabilf och St Ciar« Kloster.
A. 3. f. a: 3.
Omnibus presentes litteras inspecturis, Saxo aduocatus, ac communi-
tas ciuium de stokholm. Salutem in domino sempiternam. Quia gestd rei
noticia cum lapsu temporis, ab hominum memoria cicius labitur, nisi scrip-
ture testimonio, veritas ad posteros transmittatur , idcirco nos harum te-
nore litterarum tam ad presencium quam futurorum volumus deduci noticiam
quod Rangbdf socrus asmundi fabri, ex parte vna & haquinus dictus galli
procura tor monasterij sancte clare ex parte altera, jure citiili ac iegnm terre,
quandam permutacionem fecerunt in nostra presencia in huno modum. Dictus
hamque haquinus tradidit eidem ranghelf & heredibus suis in possessionem
«uriam monasterij in norraemalm, valentem decemmarchas, tali tamen ad(!ita
cotadicion6, quod quicumque curiam ipsam inhabitauerint pro tempore cen-
^um ex eadem soluere teneantur monasterio prout de alijs.areis ibidem exhibetur,
Recepit autem a matrona eadem pro curia ipsa, duos sölido» terre. cum di-
midio in parochia marcbem, villa viby cum Omnibus, eisdem^ in agris, pra-
tis, siluis, aqüis, pascuis, sev qvibüscumque ah'js attinentibus , a monästeirio
perpetuo possidendos. Predictua insuper haquinus, emit a matrona ipsa di"
midiam horam terre, in eadem uilla pro sex marcis den., monasterio inpos-
sessioAeni, sub omnibus candicionibus supradictis. datis sibi :^upra. ipreciuna
quatuor marcis den. racione fauorissev don]\ quod vild uulgariter appellatur.
SubscFipti autem fuerunt ^ byfaster & gardfaster in negocio aupradicto, vide-^
licet wlpho speghel subfe€t»3, haenzae fan bedhen, magister burgensis, botb**
widus gyuridis, Nicholaus gener monetarij, sildaesaen, Rykulphus, olaüQS
bunkefoth, Jan hiviti, haenzaeswarti, vinimar^ Thethmarus colloniensis & wi-*
ba] kfamaeri. Jn cuius eciam rei euidenciam, sigijla nostra presentibas sunt
appensa. Actoro stokholm anno domini. M*.CC*.XC*VII*. Sexto kal. aprilis.
Sigiilen: I obetydiigt skedadt; % blott bilfteo qvar.
1192. 1297 d- 4 April. Wrela.
SüNB SiKS Stadflstelsebref pA dess svärmodcrs Arguns gäfva af en jord i Bryigstat tili WieU
Kloster y med förbeUIl af losolngsrätt root 34 mark i gängbart mynt, för sig och sin bustrus
aiTviogar.
A. 8. c. 4.
Vniuersis presentes Jitteras Tisuris vel audituris Suno diclus siK Salc6-
tem in domino sempiternam Notum facio per presentes me in presencia
0geri drabbae et fratris Nicbolai monachi de aluastro ac aUörum discretorum
placitasse cum reuerenda ac religiosa domina katerina abbatissa . de wreta
ac firmiter condixisse quod predium Bryigstat videlicet tres partes octonarii quod
contulit argun pro anima sua mater vxoris mee claustro wretensi supradicto
monasterio perpetuo attinebit , Jsta tamcN condicione interposita quod pre-
dictum predium p6test per me vel heredes vxoris mee, XXIIII, marcis cur-
rentis monete redimi quando cunque nobis placuerit esse rediniendum jh
cuius rei testimonium sigillum meum vna cum sigillis suprädictorum 0geri
fratris Nicolai duxi presentibus apponenda Datum wretis anno domini
M*CC*XC*VII* jn die sancti ambrosii episcqpi et confessoris.
Sigiilen skadade^ fiistade pi 3 ui* brefvet klippta remsor.
1193. >.»97 <J- 7 Apr-
Beogt Petei'ssIMis'tiiityg 9 ult hao A sio liustrus ocb dess sons vägaar försCIt delar af §;Avdarne
Hohult, Botilahult cnrb Miglabult i Wärend tot ai fnark> vid bvtlkas etlaggande köpebref
alaU «fb&Uai«
.^Viuli^rsi^^'lf^raQseiis. Scriptum visuris ve) audituris. Benedict us Paather*
»um, in ifirginis filio benedicto Salutem« Nouerint vniuersi, ipe Benedict um
ex parte Txoris mem Ingelrargis, et Haquini fitij soi, Dkti L&mi, terrem
in Värändia sitam, scilicet quartam pärtem in Hohult, et partem DoodecH
mam in Botilabothi, et decimao» octauam partem in Miglahult ab omni im«
petitione, tarn futnroruro quam praesentium, Petro Öijassun proviginti mar«-,
icbis pari argenti, et vna, recti.ponderis in Svecia Tendidisse, sub hac coa*
tiitione, quod ipse Petrus meis, ex parte raea, Dictam pecuniam in profesto
beati Micbaelis cum Testimonio triam ciuium in Skäningia , et prioris ibidem
Tel superioris committeret Geterum dum praedicta pecunia mihi vel vxoris
me», vel üaquino filio suo occurrerit^ loco praedicto sepefato Petro, super
hac venditione literas Domini Regis Sueorum committatur, vna cum sigillo
meo, et Vxoris meae Ingeburgis, necnon Haquini Lama, sui tilij, in Testi-
monium et evidentiam. Actum Anno Domini M. CG. Nonagesimo VII. Sab-
bato Palmarum.
Sigilleo i^ a» deruoder *tecLDade, 3 bortfallet
.1194* I a 9 7 d. 2 9 Apr. Linköping.
Mankalken Tsobkbl KauTsaoirs vidimatioii af Koirang Waldemars Bref af den 3o Juni 1371 1
med befalloiiig ona dess iakttaeande.
A. 3. o. \
Th, jllustris regis sweorum Marskalchus^ Omnibus vestbo. 0stbo. sun-
. dyrbo. Nyudungi. Wydbo & Thwetom inhabitantibus salutem in domino,
Noueritis nos litteras Domini Waidemari quondam regis sweorumr, non
cancellataSy non rasas. non abolitas nee in aliqua sui parte viciatas
vidisse in hec verba» W. dei gracia &c se föregäende N:o 55 1. Nos igitur
vobis iniungimus firmiter & Mandamus quod dictum censum annis singulis
^cut superius expressum est exhibere sine difficultate qualibet studeatis, Jn
cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum, Datum
Lyncopie anno domini M**. CG* XGVII in die beati petri Alartiris.
Sigillet fiunes Dästan oskadadt
1195. 1297 ^- ^9 ^P'*-
eo Lams II:s i Linköpiog vidimatio
fSntiodigaiide om dess iakttagande«
Biskopeo Lams II:s i Linköpiog vidimatioo af Kooimg Walderoars Bref af den So Joni M^Jh
med f" "
B» 3. 1^3 T. • ^
, Laürengids dej gracia episcopus lyncopensis Omnibt|$ wfstbo 8q 0stbo
suhderbo, nyudbiunge vidhbo & thwetum jnhabitantibus salutem jn domino
«empi-
sempiternam Constare vobis volumus. nös & dominum thyrgillum marscal-
cum, Jomininn nicholaum legiferum, dominum tuconem jonsson & domi-
num ragwaldum puka die beati petri martiris vidisse litteras dominj wal-
demari quondam regis swecie non rasas non aboiitas non canoellatas nee
jn aliqua suj parte viciatas jn hec verba W dej gracia &c. Se föregor
ende N:o 55 1. Nos igitur teuere presentis vniuersitatem vestram petimus
& rogamus quod sensum predietum fideliter & sine contradictione exhibe-
atis jta quod quelibet parochia proprio sacerdoti Datum lyncopie anno do-
mini M*CC*XCVII die beati petri martiris.
1196. 1297 d. 3 Juni. Lybeck.
JoHAVs «r Schedvi intyg att hao afstAU tili BisLop Ysar i StreogDäs jord i DuDker och
Wadsbro.
A. g. 3. 5. -
Vniuersis presentes litteras Jnspecturis, Johannes de Schedüi apud ual-
les. salutem in domino. Nouerint vniuersi, Quod dominomeo, domino ysaro
episcopo strengenensi assigno duos solidos terre. vnum in duncker. sub petro
& berone, & vnum in vazbro sub petro filio quondam halstani. eo tytulo
quo eidem terram meam iu r0rdhe euidenter & litteraliter assignaui« sicut in
litteris patentibus quas sepedictus dominus mens episcopus strengenensis su^
per hoc acceperat continetur. Datum apud lybec anno domini M*. CG*.
XC*. VII. secunda feria pentecostes Sigillo prioris strengenensis pariter &
meo subappensis.
Sigillen: af i^ ett'stjcke qvar; a, miodre skadadt; bSgge aadeliga, i rö'dt vax.
1197- 1297 d. 14 Juni. Arboga.
Biskoparoe Bbtvolp i Skara pcb Ysars i Streagaät AflaUbref for Arboga kyrka.
L. b. 75.
Universis praesentes literas inspecturis, Bryniolphus Dei Gratia Epi-
scopus Scarensis, & Ysakus eadem Dei Gratia Stregnensis, salutem in Do-
mino sempiternam dieunt. Licet is, de. cujus munerevenit, ut sibia fidelibus
8ub digne et laudabiliter 9eryiatur, de abundantia pietatis suae, qu« roeri*
ta supplicum excedit & vota digne servientibus, raulto majora retribuit\
quam valeant promereri. Nihilominus desiderantes reddere populum Domino
acceptabilem , Christi Fideles ad complacendum , & quasi quibusdam allecti-
▼is muoeribus, indulgentiis videlicet & remissionibus invitamus, ut exinde
BiTinsb misericordiae reddantur certiores, Cupientes ergo, ut Ecciesia Beajti
— a34 —
Olavi in Arbuga^ DkMesid Arüsiensis^ digri» bo'noriba? & devotione po^
puli frequentetur« omnibus vere poenitentibm 8c coofessis , qni eandem Eccier
Slam in quatvor Festivitatibus Beatae Virgin» & in anoiTenariJa dedicatior
oia aju$deni ecdesiae; ac in FestoBeati Okri Martyris; nee non in sölenni*
täte ApostoIoriiBi Petri & Pauli, cum reTerentia & honore visitaYerint, de
Omnißotantis Od Miserioordia XL dies, dum modo ad id dieecesam consen«'
sus accesserit, annis singulis misericorditer relaxamus. In cujus rei testimo«-
nium Sigilla nostra praraentibus duximns adponenda. Datum apiid Arboga
A:o Domini MCG nonagesimo septimo XVIII Kaiend. JaliL
II9&, 1297 d. jr5 JuBir Ärbogä.
Arke*BiskopeQ IfiL» Allsssovs AflaUbrcf för SLo klosler.
A. 5 b. I'
Vniuersis presentes Iitteras iuspecturiSt Nicolaus miseracione diuina
arcbiepiscopus vpsalensis, satutero in domino sempiternam Licet is See. sdsom
N:o 435 tili exinde diuine misericordie reddantur graciores, Cupientes igi-
tur vt ecciesia dilectarum nobis in christo (iliarum sanctimoniajium in sko,
3ue in honorem beate virginis niarie constructa est, dignis honoribus &
euociorie poputi frequentetur, omnibus vere penitentibus & confessis, qui
eandem ecciesiam in festo puriücacionis beate virginis 6c per octo dies se-
SuenteSt nee non in festo beati Johannis baptiste, aceciam per octauas eius*
em festi cum reuerencia et honore visitauerint, de omni potentis dei ini-
sericordia, ac beatorum petri & pauli apostolorum, sanctorumqoe lauren-
ci & Erici martirum eiusdem auctoritate confisi, Quadraginta tfierum in*
dulgencias, de iniunctis sibi penitencijs annis singulis .misericorditer relaxamus.
Judulffeucias eciam dicto mouaslerio sko, ab alijs ^ecclesiarum prelatis coJJat^s
approoamus Sc ratificamus per presentes/ Jn cuius rei testimonium sigillum no-
strum presentibus est appensum Datum apud Arbugha anno domini Mille-
simo ducehtesimo, Nonagesimo« septimo, sabbato proximo post festum trinitatis.
Af Sigiliet eU stjcke i behälL
iigg. ^297 d. 16 Juni.
KonuDg Bi&GERS Bref, med ihtyg att Junker Erik medgifvit Sigmund Keldorsson för trogen
tjenst^ den hao bevisat bans fader Konung Waldemar, de gods hau i Arno* i SfiDf
och Wadaholoi samt i TbiuAa befiaa» iinntbafio,
A. 6. a. 9; 34*
. BiRGEiiüs dei gracia sueorum gothorumque rex Omnibus pre^nt.Q^l<H
teras inspecturis salutem in domino sempiternam Tenore preseaoitun notuni
— 435 —
facirotis vniuersis^ quod dHectus fratruelis noster domicellus Ericas in pre-
sencia religiosorum virorum, fratfum, Olaui gardiani stokholinehsis Jatp*
iilfi ie^oris ibidem, & laurencii prioris arosiensis ordinis predicatorufn,
nee flon saxonis äduöeati stokhölmefisis, non inuituä, non illectuä, hon
coaetus, non indaetus set mera & spontanea voluntate discräto virö sig-
mHndo keldorsson räcione seruicij quod dömirio Waldemaro quondäm tö-
gi patri eiusdem domicelli Erici fideliter impenderat^ dedit et assignauit
ao appfopriando tradidtt totum preditim quod possedisse dinoseitur in arn0
in villis, seby & vadhahoiro cum ömnibus suis pertinenciis, in piscnrijs
silüis. insulis, agrts et pratis inrra sepes & extra sibi & suis heredibüs
perpetuo possidendum. Jnsuper predictus domicellus Ericas eciäm ^k iaie^
fa & Ifbera voluntate, consensum & assensum adhibuit quod quicquid
prefatus dominus valdemarus pater suus vxori thorstani longi in eisdem
villis seby & vadhaholm cohtulit, & ipse sigmundus ab ipso tborstano &
viore sua titulo empcionis acquisiuerat iibere possideat & quiete, ipsam-
que donacionem ratam habuit & perpetuo ac irreuocabüiter stabilitam
Transferens in eundem sigmundum & suos heredes liberam & plenariam
fdonltatem predictas possessiones vendendi, commutandj seu quocumque mo«
do volnerit ordinandi, pro sue libito voluntatis, Ceterum consensum suum
liberum Vt prediximus adhibuit donaeioni facte prediclo sigmundo per se*
pedictum pätrem suum dominum valdemarum de curia in thiufta sita cum
omnibfts suis pertinenciis, 8c eandem donacionem ratam, gratam, firmam,
& irreuocabHiter ratificatam habuit, }>rout in litteris suis super hoc ebnfee^
tis plenius continetur. Jn cuius rei testimoniüm Sigillum nostrum presentir
bus est appensum vna cum sigillis dilectorum consiliariorum nostrorum ac
fratrum premissorum quorum sigilla eisdem presentibus sunt appensa, Jn-
super promisit predictus domicellus ericus vt cum primo sigillum propri-
um habuerity has litteras eodem sigillo velit vtique communire, Datum
aono domini MV CG. XC. Vir. XVL kal. Junii.
Sigilleo: i,. 4 sksdade^ i bortfallet, 3 fulistäDdigt; alla p& silkestr&dar; dessutom hSl for flera ttgill.
I200. '2g7 d. 2 1 Juni. Idö.
BiskofMirnes i Linkfiping^ Strengoäs och Wexiö Aflatsbref (6r dem, som besöka Upsaiä
Domkyrka.
^ A. 3. a. 4: 14.
Vmüersis presentes litteras Jnspecturis LAüaENCiüslincopensis, Ysarüs
strengianensis, & Magnus vexioaensis dei gracia Episcopi, salutera in domino
aempiternam. Licet js &c jajö/7iiV;o 435 ^/// apciores, Cupientes igitur vt eccle-
sia ypsalehsis que omniuro Regni huius mater est & Metropolitana, dignis honori-
— a36 , —
bus & deuocfone populi frequentetur, omnibusvere penitentibti» & confessisf«
qui eandeni eGclesiam vpsalensem metropolitanam, Jn Cena dcmiifii, & singulis
diebus sequentibus vsque ad octauas pasche ,& in festis beatorum Laurencij
& Erici Martirum, ac per Octo dies earundem festiuiiatum sequentes^Sc in
Quatuor festiuitatibus beatevirginis iMarie, videlicet Assunipcionis, Natiaita-
tis, Purificacionis & Annunciacioiiis, & per Octauas predictarum sollempni*
tatum deuote visitauerint , seu eciam ad fabricaro eiusdeoi ecciesie pia kari-
tatis subsidia fuerint elargiti, INos Laurencius lincopensis Quadraginta dies,
Ysarus strengianensis^ Quadraginta dies^ & Diagnus vexioneosis Quadra-
ginta dies, de oninipotentis dei misericordia, & beatorum petri^ Scpauliapo-
stolorum eins auctoritate confisi de iniunctis sibi penitencijs ex voluntate
et consensu^ Reuerendi patris Domini uostri metropolitani » annifr siugulis
misericorditer relaxamus, Datum apud J%0 anno domini Millesimo. Ducea**
tesimp. Nonagesimo septimo yndecimo kalend. Julij.
Alla } SigilUn bortfallna; rcmsorna qvar»
I20I. ^^97- ^21 JunL Idö.
Biskoparncs i Skara^ WesUrA^ och Ibo Aflatsbrcf fö'r dem^ som besö'ka Vpsaia Dooikjrka.
Viiiuersis presentes h'tteras Jnspecturis, Bryniülphus skarensis, Petrus
arosiensis, & Magnus Aboensis^ dei graciä Episcopi, Scc^ lika med näst fö-
regdende N:o 1200.
Sigilles: af 1 hSgra sota »tycketi <|vaf; 2, 3 bortfaüna^ remsorna qvar«
1202. ^^97 <!• i3 Juli. Stockholm^
Konung BtRGERs och Ärke^Biskopen Nils Allessovs Stadga om Hetsingarnes Tionde.
A. 7. a. 3. 1.
' Bjrgerüs dei gracia sueorum Gotborumque Rex & Nicolaüs miseracione
diuida Archiepiscopus vpsaiensis Omnibus tarn clericis quam laycis ^elsin-
giam iuhabitantibus Salutem in domiuo aempiternam, Dei prouidencia^ que
sua sapientissima dispocicione vniuersa gubernat, Jdeo nos in culmine re-
giminis colloeauit, vt ea que rectitudinis, equitati$ ac pacis sunt, subditis
ördinemus Ea propter Nos considerantes controuersiam & discordiam qua
ihter clerum & populuni super juribus & consuetudinibus ecciesiasticis in
terra vestra ad tempus fuerat, jpsam sedare & abolere cupientes jntellecta
plene ordifiaciooe qtiara felicis rfecordacionis Birgerüs dux soeorum incli-
ttMSy & venerabilis pater Domiuus Laurencius vps^ilensis ArchiepisGopüSi olim ^
ia terra ve^trä sup^^r premissis juribus statuerant ordinamus & statuimiis
infra scripta, volentes & precipientes ea in poaterum ab omnibus &.singulia
terre veatre ifMolis inuiolabiliter obderuari, Jn primis omnes decime predia* v
)ea, integre reddantur, que postmodum in tres partes equales diuidantur
quarum vnam recipiat sacerdos^ alteram rusticus penes se reaeruet, pauperibus
etfCgandam, Tercia vero in duas partes equales diuidatur^ quarum alterairi
eeciesia, alteram autem recipiat arcbiepiscopus vpsalensis, Decime eciam de
s^lmombus^ alleo, foca, & pellibua simiUter reddantur & diuidantur, Deci«
me quoque de animalibujs integre persoiuantur, Jta quod decimam de agnis
et edis, soluant in festo beati Michaelis, vitulum vero, seu porceilum deci-
mandum, Nouem dierum ad minus sacerdoti commitant, Quod si rusticus
oon habuerit decem vitulos» quemlibet infra denarium numerum redimat
vna marcha butiri, Si eciam , tres agnellos vel edos babuerit, redimat illos
dimidift Marcha butiri, si vero Quinque, redimat eos vna marcha butiri, si
vero Octo redimat Marcha butiri & dimidia. De vno autem agno ve( edo,
seu duobus, nichil detur PuIIus autem equinus duabus partibus vnius vine
de tela redimatür, Pretere in missis sponsalium sacerdos benedicendis can-
deias & öblacionem tradat, pro quibus duas vinas tele recipere teneatur, Jn
crastino vero nupciarum mulier introducenda sacerdoti soluat vnam vlnam
tele, Mulier autem introducenda post partum, pro candela & oblacione soluat
sacerdoti duas vlnas tele, & cibum dictum altarisbyrS faciat pro sue libito .
vdluntatis, Oblacianem quinquies in anno paterfamilias & materfamilias face«
re teneantur, hijs videlicet diebus, Jn Natali domini, Jn. purificaciöne beate
virginis, Jn pascha Jn festo omnium sanctorum & in festo dedicacionis, Jn
quibus festiuitatibus sacerdos tradat eis öblacionem, Jpsi vero pro hijs sol-
uant sacerdoti duas vlnas tele, alij autem omnes in die pasche communican-^
dr illo tantum die offerant sacerdoti, denarium vnum vel sui valorem , Jndie
Tcro Parasceues quttius öblacionem faciat pro sue libito voluntatis, Pro pen-
sione vero dicta maala Mercennarius quilibet soluat sacerdoti duas vlnas tele,
Mercenaria autem viiam vlnam tele cum tercia- parte, Si autem filius vet
filiafamilias, extra doraum paternam vltra annum, mercede se locauerit,
soJuät sacerdoti integrum Maala prout superius est expressum, alias ad ista
non teneantur, Jtero exhibicio cibariorum que dicitur Matsknt, ter in anno
iiat, singulis vicibus de vno pane & edulio, id est leff & laeffs snueell, Pro
defuncto quoUbet fiant tres misse, vna in die sepulture, altera in septenar
rio, Tercia vero in triscenario, ad quas missaa sacerdos agentibuf curam de^
functi, öblacionem ministret, pro qua oblacione in qualibet dictarüm missa*
roM sacerdos recipiat sex vlnas tele, &; Tres panes cum edulio e^dem psü*
— a38 .—
Albus congruenti, anniuersarium antem pro mortoo Rollns nisi qut vohierit
facere teneatvr^ Si autem super premissis Jnribus* ^ig^endift seu exhibeodis
di&senftio ortatur, tunc sacördos doos viros, & ille a quo aliqtiid exigitur
alios duos viros assuroant, quorum arbitrio dicta dissensio temineiiir, quam
si dicti Tiri terminare nequiuerint, ad prepositos dicta dlMensio referatnri
Quecunque autem ecciesiastica secularisve persona, contra banc nostram ordi«
nacionem in premissis vel quolibet premissoruin venire presiia|iserit|r indig-*
naciooem riostram atque vindictam, se nouerit iocursnram, 3h euios rei te-
stimonium sigilla nostra , & sigpillum domiui Thyrgilli Marsk^lki, a§ent» tunc
negocia regni cum hec statuebamtor , Presentibus sunt appensa, Actwn stok«
bolmis anno dotnini. M^JCC*. Nooagesimo septimo, Tereio Jdiis tn^y
SigiHm Nx> ly 3 boi^tFallna; N:o a «idclijly sliMiadC«
i2o3. ^297 d. 3 Aug- Säckested/
Biskop Betvolts i SLara vittnesboitl, att BUkop Dan vid bcrranotet i Örebro, sedao baa
derstädes invigt sin efterträdare Tsar, oeh i Stockholm vid den tid dA Konung Magni
likbegangelse firad^s och lAgtt mot Karefcrne ontrflddes, afstätt afl sio riltt tili gSrdaroe
Thegoaby >ä^fa Muodristhorpy soa bans bi^ader, Biskop Aa und bade taitameaterattÜläMBf«
Das Domkjrka.
A. 3. g. i 4.
Omnibus presens scriptum jnspeetüris^ B. Dei gncia skarensis Epi«
scopus, Salutem jn Domino sempiternam. Notum facimua Tniuersis ta«
posteris, quam presentibüs, & testamur. Quod nobilis wir Dovinus Dan
Jons. son. jnmediate post consecracionem Retierendi patris» fratris nostri Do-
mini ysari Episcopi Straengenenais jn 0rdsbro vbi consitiam Dooiifii nostri
regis habebatnr, coram nobis ac multis alijs nobilibos & discrctis, eonMittl«
tus, omni jüri & actioni, quod vel que jn curia thaRghseby sibi compeeijt
vel competere pbsset^ renunciauit penitus & expresse. Jtem Dictus dominito
dan, conuocato jlerum concilio Domini nostri regia jn stokholm^ tempore
quo expedieio estiualis ad Karelos primo mittebatur, & exequiö Domifti
Magni pie memorie quondam regis ibidem celebrabanttir^ jn presencia
nostra äc muhorum discretorum lidssrnum constitutus, renunükiuit oauit
juri & actioni quod vel que jn ciiria mundrtsthorp sibi oompecijt, aut con*
petere videbatur. Quas quidem ciirias tbsegnseby viddicet & aaimdristhorpf
Reuerendus pater dominus annundus frater predicti Domini das, felicis ire-^
eordaeionis episcopus quondam strsengenensis, £cclesie strsengenensi refimiit;
racione ac nomine testamenti. JN'premissorum igitur testjmoniam fiteuioen^
ciam pfeiliorem sigpillttin nostmm presentibus est appeiisuio. Datum Saekk^
staduoit Aquo Damini M*,GG*,XCVI1*. Tercio Non. Augusti.
EU stycke af sigiliet finoes.
1204. '397 ^- ^^ ^"g*
Kyrkoherdeo i Ryd Ikbs Gifvobref p& jord i Berga tili Aivastra Hosten
. A. 3. V. i: iS. •). .
Ynioerus cbristi fidelibus presens scriptum visuris vei audituris, Acho
plebanus ecclesie rydh, Sakitem in omnium saluatore, Tenore presencium
tarn futuri uouerint quam presentes, me sanum corpore vtinam & anima
terciam partem octonarij terrecum .XVI:a parte existentis in bierghüm fra-
tribua aluastrum pro salute & refrigerio anirae mee contulisse iure beredita-
rio inperpetuum possidendo, Jsta tarnen condicione imposita quod me uiuente
vsui meo terra, cederet memorata^ prolöcucionem autem diotam fest super
hoc facto cercius firmando magiius cristine filius deferebat, presentibus, Do-
mino swantapolk Domino Nicholao condam cellario, Dan rangwalzson Rang-
waldo dicto ata necnon & alijs quamplurimis fidedignis, Fratribus itaquesu-
pradictis exeqatorem huius dati Dominus swantapolk se spopondit^ Cuius
^iam sigillum in huius rei euidenciam firmiorem vna cum meo presentibus
est appensum , Datum anno domini M*.CC\XC*.Vir, Jn festo sancti LaurencijV
.Sigilto) I9 a bortfallna; efter 3 fianas bl& träd«r qvar.
i2o5,- '2Q7 den 4 Sept Alsnö,
Ifartkalkeii TaoaKSL Katmsoas Breftiil Helsingaroe om utgSrande ou som vanligt af vi^a
fonii &tagw utiagor tili deraa sockueprcster.
A. -6. a. s: S5«
. THyaax&iLus knutsoh Jllustris sueorura Gothonjmque regis Marskalkus,
vniuerais helaingiain inbabitantibus salutem in domino sempiternam , volumua
& mandamus Quattnus obueocionta, seu pensiones, ex longa consuetudineMfic
laudabili institucione debitasy quas presbitesris vestris parochialibus propter
statuta qu^dam per vos & inter vos facta, ac publicata, ad tempora aliqua
*) FiJioet ätwpjt i aftliift A^.iKv t« 16« i|tf«irdad i4oi af riddart^Nib MBfiiuMoniti.jfl. BSde
onglaal och oopia mycket skadade af fukt.
^erogare omisistjs, ad requisieionem & Tnandatum prepositomin vestrorum,
integraliter absque difficültate & reclamacione qualibet, supplendo exfaibere
curetis, sicut regiam vindictam volueritis euitare, Tantum in hac parte fa-
cientes, quod inandatum nbstrum sibi senciant profuisse, Jn huius nostri
mandati euidenciani, sigillum nostrum presentibus est appensum, Datum
apcid alsnu anno domini Millesimo, GC*. XC*. VIP. Pridie non. septembris.
Sigiilet bortfailet fr&D den ür brefret klippta remsao.
1206 1297 (!• 8 Sept. Warohem-
VestgStha Lagmannen Beugts stadfästelse pA fiidre bref rctraade Spaooahutt iftsom Gudhcmt
klosters ftillbörighet, med uppgift & ofimnde g&rds grfluser.
A. 3. I. a. la.
Omnibus presentes litteras visuris uel audituris Benedictijs legifer
waasgothorum, salutem jn domino sempiternam , quoniam ea que geruntur. prop-
ter labilem hominum memoriam faciliter in dubium reuocantur, njsi scripta-
ra superstite viuacis littere testimonio succedentibus patefiant. noueriat igi-
tur, tarn posteri quam presentes Me discretorum virorum videlicet domini ,0.
waesgothorum legiferi. suique, domini. f« legiferi. nobilis successoris, litteras non
rasas. non cancellatas, nee in aliqua parte viciatas, diligencius conspexiss^.
tociusque seriei veritatem coram melioribus & discrecioribus tocius waßsgocie.
secundum proprie conciencie facultatem personaliter excusisse, neminemque
supradictarum litterarum tenorj contradicentem inuenisse, quin sanctimonia-
les de gudhemh terram circa mansionem ipsarum in spanaeholt a monte, ys-
que /ad stagnum wsetor, secundum terre leges optinuerunt, rate & irreuoca-
biliter inperpetuum libere possidendam. cuius latitudo tauta est ex utraque
parte riuuli piscacionis qui dicitur krepling iuxta dictum stagnum, quaota
est prope predictam mansionem inter pontes riuulorum, Qua propter cpm
iam' discretorum virorum nostrorum antecessorum litteras confirmacionis
super hoc & iudicia, reperieram ac cunctorum assensum wassgothpriim & fauo-
rem adhesisse eadem predia irreuocabilia presencium teatimonra. meoque si-
^illo duxi confirmari. Nequis autem confirmacionem hanc infringere uel ät-
temptare presumat diuine maiestatis vindictam & humane .affuturaoi postulo
banc paginam tam rate paccionis attemptanti. Datum warnemh anno do-
mini M*. CG*. XC *). VIL sexto jdus septembris.
Sigillel bortfalleti reouaa qvar*
1207.
*) Tiotalet ir utbiekt, iaen rammet med^ifTer blott XG, livilket ock finnes { Örofaieiml Af^
skr. E. 4?. 677-
1207. 1297, d 7 Oct. AIsQQ.
KonungBiKGBBsBref till*oili 3 Folklandens inney&nare med tillblnnagifvande, att lrke>>Bjsko-
pen'Nils Allessons arbetsfolk och legohjon äro befriade fr4o alla utskjlder.
BiRGERüS dei gracia sueorum gotorumque rex, Omnibus, tiundiannt:,
attundiam, & fieedrundiam, inhabitantibus graciam cum salute, volentes la«
boratores seu merceanarios in carijs reu^rendi patris, domininicholai archie-
piscopi vpsalensis, commorantes ab exactionibus seu inposicionibus quibus-
libet liberos esse pariter & exemptos, a quibus & intelUgimus eos fuisse
liberos temporibus retro actis , Jnhibemus sub obtentu gracie nostre, ne quis
ipaos huiusrnodt faciendis ascribat, seu quouis alio modo per premissa gra-
uet vel molestet, Jn faorum igitur euidenciam pleniorem sigilli nostri mu-
Tiimine scriptum presens duximus roborandum , Datum alsnu. anno domini.
M*,CC*.XC% VIL Non. octobris.
Sigiltet bortfallet frflo den ur bvefvet skurna remsan.
J1208. 1297 d, 7 Oct. Alsnö.
Konuog BfEGBRS Forläniogsbref p& en tomt i Stockholms förstad tili Ärke-Biskopen Nils i Up«
sala med yiikor> att efter Ärke-Biskopenl död, densainma ega med erläggande af derpft
gjorda omkostnaderi Alertaga.
A4 7. a I. 3o.
BiRGERUS dei gracia sueorum gotorumque rex Omnibus presentes litteras
inspecturis, Salutem in domino sempiternam, Significamus per presentes,
Qttpd.. nos fundum quemdam stocholmis iuxta finem pontis, versus Sytra
malm viginti quatüor ylnarum in longitudine & .XVIIL vlnarum in latitu-
dine, Reuer^^udo patri domino nicholao archiepiscopo vpsalensi conferimus
& assignamus pro T&ibus suis et ecciesie vpsalensis occupandum, Jta tameu
quod si Qobis yel uöstris successoribus post dicessum seu mortem dicti. pa*
tris 3* domioi.N. vtile atque expediens visum fuerit eundem fundum nostris
▼sibu6 applicare, refusi» expensis in diclo fundo faätis secundum taxacionem
& arbitrium diseretorum, eundem reuocandiius nobis liberum sit atque sa-
laum,. Jn borum ^itur euidenciam pleniorem sigilli nostri muriimine scrip*
tum presens duximus roborandum, Datum alsnu, anno domini; M . GC ,
XC*. VII*. Nonis oatobris.
Sigillet bortfälkt fr&a den ur brefvet klippta t-emsan«.
Ä/. Diplom. IL .* **
laog. 1297 d. 9 Oct
Koottog BiiöBas Brei a&gAwd» frihet tot Upsata I>oiiik]rrk|>gods frlo KoogL ofstyMer«
BiRGERUS dei gracia sueorum Gothorumque rex. Omnibos pre^ntes
litteras inspecturis. saiutem in domino sempiternam« Tenore pF^sendum con*-
aare yolumus euidenter Quod nos possessiORes et predia ad fabricam «c*
clesie vpsalensis vel prebendas choralium spectancia que per proeuratoret
aeu syndicQS eiusdem ecclesie reguntur. et djspoQuntur. 'cum villicia* oolonis«
fainiliis et personi» eeteris in eisdem bonis coiniiiorantibus ab ooinibus ju«
ribus et causis regalibus. solucionibus. ioiposicionibus iridelicet spanoala.
Jedhunx^Iama. Ettagiald, et skipuist« ac exjbibicioQibus quibuacunqne juri no*
stro et nomini debitis penilus libera reddimus et exempta. ai ¥ero expe^
dicionem nostram euocari. vel iudiciuni nostrum, seu corone juramentam in*
fringi. aut generali ter a toto regno requiri aubsidium, aeu cansas in oeiml
tis faomicidiis mordh dietis atque furtis .emergere contigerit. et atructaras
nauium. jsfa ipsis nullatenus libera reddimus« sed ea ad ordinacionem no-
stram et ad fiscum reginm volumus pertinere. Prohibentes firmiter ne qais
ipsos contra premissas libertates audeataliquatinus molestare, prout graciam
nostram diligit inoffehsam. Datum anno domini .M*. CC XC VIL in die
beatorum martirum dyonisii sociorumque eius.
£tt stjrcke af sigiUet är qvar pi eo ur brefvet klippt remia«
12 10. 1297 d. 12 Oct
Biskopen i LiDkoping Labs Urs Bref tili Domhafvande i Skeooioge med fdrbud, att appfafi den
af Biskopeo recian afdomda tTisteo mellaa Wreta kloster och lohan af Skoraaberg^om Karlaby.
, • A. B. V 1. .
Laurehgius dei gracia Episcopns lyncopensia vninersia akeningie placi*
tantibus. salutem in domino , Quia super controuersia mota Monasterio
^anctimonialium wretis. per Jobannem de skornabydergli. super predio sito
in karlaby. quod quedam monialis ibidem, ingridis dicta dighr*^ eideniMo*
nasterio ex consensu heredum suorum, prout allegatum exstititcoram nobis,
secum contulit perpetue possidendum, sentenciam prdtulimus pro Monasterio
predicto, volumus & Mandamus vt nullus vestrum iudicium tenens , nee im*
inoratus Johannes, Tel sui propinqui, super dicta controuersia procedat vel
se aliquatenus intromittat, quousque sepe dicta controuersia, coram dominis.
Rege, archiepiscöpo, & nobis, sentencialiter fuerit terminäta. presertim cum
de huiusiAodi iudicare, ad nostrum examen pertinere dinoscatur, Datum anno
domini. M^ CCV XC\ Vir. IIU\ Jdus octobris.
Sigiliet fallet fr&o den urklippti^ remsao.
— 443 —
121 1. ' i2gi7 d. ta Nov. ~ LuDd.
Kaoileo i Lund Gdrin testailieiitariska anordoing af sin gftrd Lockarup tili Stephaai «Itai*e
t Lands domLyrka, tili UBderhftllaode af Arsbegäogelse.
B. i: aa6^
Testcunentum g0tonis cellerarij super afna curia in lockorpad altare beati
Stephan] . de qua procurator fohrice. suum tenebit anniUersarivm.
Jn nomine patris & filij & spiritus sancti Amen. Ego G0to canonicus
lundensis sciens nichil esse certius morte & nichil incertius bora mortis« ip«*
um bonis operibus cupiens preuenire de bonis mihi a deo concessis testa-
mentum meum condo & ordino in hunc modum. lego igitur & per scotacia^.
nem triido ad altare beati stephani in ecc|esia beati laurencij lundis curiam.
meam cum omnibiis pertinenciis suis roobilibus & iinmobilibus quam babeo in
lockathorp cum tali condicione quod procurator fabrice lundensis ecclesie qui
nunc est vel qui pro tempore fuerit ipsam curiam sub ordinacipne sua teneat.
& redditus mihi prouenientes singuiis annis pro anima mea eroget in hunc
moduBi. primo yidelicet sacerdoti dictum altare officianti quinqüe marchas de-
narioram conferet annuatim. qui tres missas in qualibet septimaoa sit dicturus
▼nam videlicet de beata virgine. secundam de sancto andrea. sancto stephano
& sancto laurencio alternatim.^terciam vero pro defunctis volo eciam quod
ipse procurator. ad dictum altare officiandum. qiiicunque voluerit ydoneum,
ittstituat sacerdotem jtem volo quod de predictis prouentibus deducantur
tres manche den. due ore den. ad offeriendum in anniuersario meo 8c fratris
mei laghonis vno & eodem die celebrando Canonicis autem residentibus &
non re»dentibus qui vigiliis & misse interfuerint dimidia roarcha den.
vicariis qui vigiliis & misse interfuerint tres ore den. ministro ecclesie
& pulsantibns in turri ipso die. ora den. & pauperibus scolaribus II ore den.
erogentur. jtem volo quod ad ornatum dicti altaris media marchi reserue-
}ur annuatim. Et si quid residuum fuerit. memoratus procurator pro vo-
ontate sua ordinet & disponat prout anime mee viderit expedire Ne igi-
tur super huius ordinacione testamenti aliqua valeat inposterum dubitacionis
& contradictionis materia suboriri. sigiila venerabilium dominorum capituli
lundensis conueiitus omnium sanctorum Conuentus fratrum predicatorum &
c^nuehtus fratrum minorum lundis nee non & Cristiarni & asionis eiusdem
loci canonicorura vnacnm meo proprio presentibus sunt appensa. Dictos au-
tem dominos cristiarnum & asionem canonicos predicti testamenti constituo
& ordino exsequtores. Datum & actum lundis Anno dominj MCG nonage-
nmo septimo in crastino beati martinj confessoris«
i2ft3. 1297 d- 19 Dec. Hamiiätrö.
Labs Bobs&g« bref ^im uibyte af j^Uiliga gtrdar 4iU Juleta KlostmN
A. S. h. 2.
Vniuersis christi fidelibus presentes litteras inspecturis. Ladrengius bo-
ByiEAGH, salutem in domino sempiternaiB. Nouerint vniuersi nos Domino Ab-
bati de Julaethura & conuentuj ibidem vnani ' curiam in tborp, cum opidulo
diclo ragnuthorp. & molendino ibidem, necnon & mirceto wlgariter diclo pors-
lect, iuxla grafsiobodher, singulisque mobilibas & immobilibus eisdem bo-
nis adiacentibus, sicut ea posl Dominum amundum haralz son, babuimus, ty-»
tulo commulacionis reliquisse, süperaddita rna ora terre in wik, quam eis
dedimus lali condicione quod eandera oram lerre pro predijs alijs, ipsis
tarn vlilibus, resoluere possumus si velimus, recipientes ab ipsis curiam in
bialmsaeler, cum bonis omnibus mobiiibus & immobilibus eidem curia adia«
^ cenlibus. sicut in diebus Domini haraldi gudmundson habebantur, Integra Sc
quieta, Jn cuius rei teslimonium sigillum nostrum presenlibcrs est appensum,
presentibus famulis noslris algoto yiglughae son & pelro nichlaes son armigeris
fk. alijs pluribus fidedignis, Datum hamar0, anno domini. M*.CC*J£C',Vir,
feria .Vrta. post dominicam qua canlatur officium Gaudete.
Sigillety u&got sLadadty fiooes«
i2i3. 1297 d. 28 Dec. Upsala.
Ärkv-'Balopen Niui Allbssoits förläDingsbref tili Prestmannen Xoat i Wendel pi Ibyggeby t
' haos lifstid.
A. 3. a. 4: i5.
NicoLAüS miseracione diuina archiepiscopus vpsalensis Dilecto in chri-
slo fib'o kanuto presbilero ecciesie Vendil, salutem in domino sempilernam.
Cum dignus sit operarius mercede sua, nosintuitu tu i seruicij ecciesie nostre
vpsälensi fideliter inpensi de consensu noslri Capituli^ ad vitam tuam tibi
coqcedimus vsumfructum octo solidorum terre in villa abyggiaby. tue pa-
rochie jta quod dictam lerram non distrahas nee permules, nee in aliquasui
parle diminuas, sei in morte tua ad fabricam ecciesie nostre vpsalensis prediete
jntegre reuertatur, Jn cui?is rei teslimonium sigillum nostrum presentibus est
appensum, Datum vpsalie anno domini Millesimo. Ducentecimo. Nonagesi-
mo septimo jn die beatorum jnnocenlum.
Ett stycke af sigillel fiones i deo' ur brifret LlippU remsao. '
i'sri4- 1293 d» . .\ SöderkopiDg.
Edkao efler Lars af Stiytringe RAOiraiLDs bref med tillkaanagifvände af sfiUcl) hvarjUl tvr*
sten metlaD henne och hennes inftg Herr Birger Petersson blifvit bilagd«
A. 6. a. a. 30..
Omnibus ^presentes litteras visuris vel audityris Raonildis relicta lau-
rencii qtiondam de snytringe, salutem in domino sempiternam, Gonstare volo
Singulis per presentes, questionem inter dileetum gener um meum dominum
Byrgherum pcetaerson & me ad tempus habitam & versam, Taliter fuisse termina*
tarn, Jta qüod Eidem dilecto genero meo domino B. dimiseram tres solidos terre
cum dimidio in vn0 sibi suisque heredibus in perpetuum proprie possidendos
Jnsuper prefatum dominum .B. reddideram liberum ex prouentibus affrsed
dictis ptouenientibus de insula supradicta quo8 ad me pertinere putabam» Raci-
one mediatbrum discretorum videlicet dominorum Aberni sixstenson^ lauren-
cti bobdßrgfa« Mägni karlson quorum sigilla pariter & nreum hiis in testimo«
nium presentibus sunt appensa. Datum suthrcopie in domo fratrum mino-
ram crastino octaue beate virginis marie, Anno domini .M*. CC*XG* VlIL
Remsorna efter 4 sigill finnas.
i2i5- 1298 d. * . . Högby,
Jojr IifOBTALDssojrs och FoLKE J0VSSON8 betygy att RoriL i Tuna genom bjle Lommit i log*
]]g besittoing af oägra Folkes och Fröken Ragnborgs gods.
J. 6. u
Omnibus praesentes literas visituris vel aüditurisIoN Ingwaldsson, FoLKa
loifSSON. Salutem in Domina Tenore praesäntium omnibus in hotescat qiiod
Dominus Rörj6üs in Tunum, habuit de nobis, sub Titulo Cambij\ et le-
gato permutationis secundiun leges Patriae, dimidiam marcham terri», in
H'wssaby marcham, duas autem oras terrae, abute de nobis, quae attinebant
pnellad fulconis Jonssons^ Domicellae.Rangburgis, & in eadem parochia vi--
^ielicet oram terrae, in Rergby, et oram terrae In Lundby, Et quod ipne Domi-
nos R. 8l baeredes sui , irrevocabiliter terram possideant ^upradictam. In cuius
-Facti Evidentiam pleniorem sigilla nostra praesentibus sunt appensa, Datum
Anno Domini M; CG.XC. VIII, In Högby. Feria secunda proxima post In-
ventionem beate Mariae.
Sigillet finites derumjer «afritadU
— «46 —
fai6/ 1398 d. IQ Jan. Strengoa«.
Ujumm GmniBMom intjrg, att hm tili Uptala DooikTrka arstftt» och Ar 1297 f••^^ Moit
erhillit faltkomlig btlalniog for sin i AderM erhiUo« aodel af Arno.
A* S. a. 4« 31.
Omnibus presentes litteras Jaspectüris, Magnus. GR£GK)Ri«soN^ sulutem
IQ domino sempiterAam, Quia summus reraiii opifex deos^ de rebas huBtt«
nk SIC prouidit» Tt in eis nichil esset , quod non varietati temporuih, se«
transmutacioni subiaceret, profbcto patet, oraninm mortalium fiwta^ temporii
motum sequi, & per eonsequens non participare natoram perpetui, aet ei
sui natura esse transitoriä & caduca, Ne ergo eorüm memoria que agun«
tur in tempore, simui com tempore elabatur, necesse est tt scripture a»-
miniculo fulciantur, Hac igitur consideracione^i Ego Magnus kiducttts, m
nöttciam tarn futurorum quam presencium deducere volens, aignifico per pie*
sentes, quod partem insule arn0, que ad me ex successione patema perue^
nit, eomputatam ad quatuor Mardias terre cum quinqiie oris terre^' juste
ac legaliter pleno jure dimiseram ecclesie vpsalensi Domino Magno boM
Memorie, dei gracia Electo tunc eidem. ecclesie presidente, recognoscens per pre-
sentes mihi ad voluntatem meam, pro parti insule predicte integre fore
satisfactuni / Jnsuper in huius mei facti euidenciam maiorem, & memoriam
perpetuam, ad instanciam venerabilis patris Domini Nicolai miseracione
diuina arcbiepiscopi vpsalensis, & discreti Yiri domini Ewerardi eiusdem ec-
clesie decani, super hijs ad me nomine suo directi, sub anno domini Mille?
simo, ducentesimo. Nonagesimo. VII*. feria quarta post purificacionem bes-
te Yirginis ia villa alatunum parochia hiaelestum, in pretorio communi, fir-
marios, seu testes dedi, qui wigariter fastar appellantur videlicet Olauum
jngiuasti filium de heruestum, Jofaannem de knythlingi, saxonem de hfzTgh-
by. vlfonem de hiselestum, Nicola um filium Jacobi de bruoestum, Thyrgil-
lum d& stabby , Jngiualdum de stabby, Hulmvidum de stabby. olauum de
stabby V hemmingum vlfson. andream de tunum, Thieluonem de beerestum,
sillonem de bserestum, Petruni de grytum, Suenonem de grytum. Thij^lfo«
nem de brunum, Olauum de valamyri, laurencium debuaranstum, Oilonfm
judicem, sunonem dictum glam de vilsberghi, Gisonem de kielkestum, ola*
uum de haeruestüm, ketilbernum de versestum, & olaum de gyriingi, in
premtssorum autem robur & testimonium euidens, s^illum itieum presen-
tibus est appensum, datum strengienesie, Anno domini M*. GC^^XC*. Viir*
Die veneris jnfra octauam Epipbaniedomini.
Sigillet tkadadty pS en or brefvet Uippt reoifa.
iäi7^ i2gS d. lo Jan. Strengnas.
Em». Tftrtwaons qTittens pft erhiileD kSpesumma fSr det tili Arke-Biskop Nils f$raAlda Gvtnhj
i Sigtaoa sockeD.
A« 3. a. 4* i?«
Omnibas preaentes litteras Jnspecturis, Eaiccs p^tersson / salutem in
domino sempiternam , Tenore presencium recognosco m^chi satisfactum esse
ad meam ▼oluntatem^ pro voo solido terra cum duobus den. & dunidio, in
TiUa grenby parochiä ecciesie beati petri sictonie situatis^-quod predhim
Tendidi Reuerendo patri domino Nicoiao miseracione diuina archiepiscopo
vpsalensi, secundum terra consuetudinem adhibitis firmarijs vvigartter dictis
fastar, de quibus, vnus erat dominus ysarus Episcopus strengienensis & alij
quam plurimi discreti, Jn cuius presencia premissa. facta fuerunt, In hnius
autem mee recognicionis testimonium sigillum meum presentibus est appen-
sun^ datum apud ecciesiain strengienes anno domini Millesimo. CG*. No**
nagesimo. Octauo, feria .VI. infra Octauas Epiphanie domini.
Sigillet adllgt, nigfbt skadadt, pft en ur brefvet kfippt remsa.
I
13 18. 129B d. 9 Febr.
Marskalkeo TBoauir Khvtssovs Bref om ett jordabyte nued Irke-Btskop Nils i Upsala.
1^ a. 5t.
' Omnibus presentes litteras inspecturis Th. kkCtsson domini b. illustris
regis sweuorum marscaicus Notum facimus pet presentes , quod noscum ve-
nerabili patre, domino N. archiepiscopo ypsalensi quandam prediorum per*
rautacionem fecimus in hunc moduni» videlicet quod nos eidein domino ar*
dii^piscopo vpsalensi predium duorum solidorum cumdimidio quod habui*
mua in TÜla stawj parochiä feringatunum cum omnibus sibi de Jure pertinentibos
per presentes assignamus pro duobus solidis in villa litlinge insula wer0, paro-
i^ia danar0 simul cum omnibus et singulis ad dictos duos solidos spectan-
tibus de iure modo quocumque datum Anno domini M* CG* XG* Octauo
in dominica sexagesime«
12 19. 1298 d. 1 3 Febr. Säckestad.
Biskopen Bryitolfs i Skara Bref om utbyte Mo Biskopsbordet af Dunly samt Searstad i
WermlaDd tili Domprosteriet dmot ])omprastik5ppaii af Kinds och Mtirks bärader.
A. 3.
.Omnibus presens scriptum jnspecturis, B. Dei gracia scarensis Episco-
pus. Salutem jn Domino sempiternam. Qubniam ea que geruntur propter
labil^i^ hominum meinoriam frequenter jn dubium reuocantur, nisi scripUira
supefstite , & viuaci» littere testimonio, succedentibus ^patefiant, Tenore pre-
sencium constare volumus, tam posteris vniuersis quam modernis.. Jnternos
& Ecclesiam nostram scarensem ex vna parte , & disdretum virum dominum
benedictum eiusdem ecclesie prepositum ex parte altera ,^ de consensu, & con-
silio capituli nostri, permutacioqem quaiidam factum esse per hunc modum,
\idelicet) quod nos modium prepositalem jn prouincijs kyad* & Mark, ab
ipso domino .B. preposito recipientes, Giiriam nQ$tram jn dynlu, cum sui»
adiacencijs vbicumque positis. & Golonias nostras jn searstadum jn waerma^
landia, cum earum. pertinencijs qujbuslibet jntra sepes & extra, prope &
alonge sitis. predicto domino .B. & suis post eumsaccessoribus, nostro, £07
^lesie nostre, 8c successorum nostrorum nomine, assignauimus jn perpetuum
possidendas. Jn cuius testimonium sigillum nostrum , & Sigillum Capituli qo:
stri presenfibus sunt appeqsa. Datum saekkistad. Anno Domini, M*,CC*,
XC*VIIP. Jdus februarij.
$igillet N:o i bortfalleti N:o Tl nAgot sladadt,
PiJ^rdnsidan nied gammal hand/ rendicio in dyolu facta domino Benedicto tuncson a vene-
rabili patre domino brynniulpho episcopo scarensi.
12 20. 1298 <!• 24 Febr. Skara.
Predikarebrodern Thorers foi^skrifning pä ett utur Sigtuna Kloster Untaget^ Breviarium.
A. 3. c,
Omnibus presentes litteras jnspecturis Frater Thorirus de sictOTi^i
ordinis predicatorum , jn domino salutem. Tenore presencium recognoscp,
breuiarium quod habeo esse Gonuentus sictoniensis, micbique per Priorem
& fratres eiusdem loci ad vitam meam concessum, jta quod ad djctuQi Sic-
toniensem Conuentum vbicuroque me morj qontigerit, reuertatur. Jn cuins
recognicionis euidenciam/sigilia Reuerendorum patrum, fratris jsraelisPrio;
ris Sictoniensis, & fratris Laurencii Prioris Jnsulensis, ad meam peticionem prc-
sentibus sunt appensa. Datum Scaris, Anno Domin j .M*. GG*. Nonagesimo.
Oetauo Feria quinta post festum beatj Mathie.
Stjrcken af de andeliga sigilleii; i rodt Tax pA remsor ur brefvet» fianas. qYiur.
12 2.1;^
— ^49 —
122 1. 1298 d. i8 Marsu Hult.
B^kopen Labs i LiDköping stadftstelse pä ea öfverenskofnmelse melUn Kyrkoherdeo Forkund
och Thorer i Näs om en 6.
A. 8. h ♦).
Omnibus presentes literas jnspecturis. Laürenciüs dei gracia Epi-
scopus lyncopensis. salutem in domino sempiternam. Notum facimus vniuer-
sis Nos presentes fuisse et vidisse; quod nemda parochialis de hulti, quan-
dam insulam dictam byar0. super qua controuersia inter Dominum forcun-
dum rectorem Ecclesie ibidem, et thorirum de naesi vertebatur, se exhibuit
et legaliter defendere voluit, ad vsus diete Ecclesie et sacerdotis nunc exi-
stentis, et suorum successorum. testibus super hoc diligenter examinatis
et auditis. quod videns idem thorirus, et se in hac parte processum non
habere recognoscens , cessit liti, et voluntarie composicionem iniit, suorum
mediante consilio amicorum, Tt dicta insula memorate Ecclesie et sacerdo-
ti qui pro tempore in eadam fuerit, cedere debeat, jure perpetuo et irrie-
uocabili possidenda. Tali nichilominus cohdicione adiecta. quod prefatus
thorirus et sui heredes, piscaturas suas apud predictam insulam sitas habe-
ant^ jta quod sacerdoti qui pro tempore fuerit vt premissum est, super
priato suo inFra sepe dictam insulam sito, nullum dampnum inferant, yel
grauamen. Ne igitur super hoc in posterum aliqua ambiguitatis materia,
seu aduersancium calumpnia generari poterit, huiusmodi composicionem,
consensu et voluntate vtriusque partis accedente, tamquam rite et raciona-
biliter factam, perpetuis temporibus ratam et firmam esse decreuimus, et
sigillo nostro presentes literas fecimus insigniri, in premissorum testimpni-
um et cautelam firmiorem. Datum hulti anno Domini M* CG* XC* Octa-
uo. feria tercia proxima, post Dominicam medie quadragesime.
Sigillfct förkommet
12 22. 1298 d. 2 2 Mars. Bred.
^niken i Upsala Isaajsl Petekssosis Gifvobref pi Hambra samt Alversta i Botkyrke sockea
tili Upsala Domkyrka«
A. 3. a.
Vniuersis presentes litteras Jnspecturis, Jshael petri filius, Canonicum
ypsalensis, salutem in domino sempiternam. Naturale est et racioni eori-
*) Efter origiualet vid Hults kjrka i JonkdpiDgs Lan« och vidimatioD häraf d. i3 Jan. 144^^
afskrifteo meddelad ^f Herr xCammar«JuDkareo L. F. tML
Sv, Diplom, IT.. .Sa
— a5o —
WDtgiieuin, vt diligentem se quisque dili^t, et beneficij accepti i(nine«
mor nequaquain existat, Jdcirco hac inductus consideracione beneficiorum
atque dileccionum« michi per yeaerabiles. patres, vpsalensis ecclesie videiicet
prelatos, a'retroactis temporibus, beneiiole factos^ inmemor esse nolens Te-
nore presencium ad noticiam omnium volo deuenire, quod ob remedium
anime mee parentumque meorum, ex consensu et voluntate expressa, dile-
cti fratris mej, Domini Birgeri legiferi vplandensis Curiam meam Hambra
cui duodecim ore terre subiacent, secundum computacionem wlgarem et
sedecim solidos terre in vilfa i£?uerstum, parochie botuidhe kirkiu^ dyoce«
sis strengienensis situata, cum agris, pratis^ siluis et piscarijs, et oninibus
alijs mobilibus et inmobilibus bonis, ad illa qualitercumque pertinentibus,
Titulo donacionis inter viuos facte, do, confero, et assigno, ecclesie vpsa-
lensi, Jure perpetuo possidenda, Jus omne , propriötatem , dominium, et
possessionem miqbi in predicta Curia Hambra, predioque jEluerstum supra-
dictis, ac alijs omnibus et singuüs, in eisdem bonis vsque ad hec quaHter-
cumque attinentibus, in ecclesiam vpsafensem exnunc transferens, et trans^
lata esse denuncians per presentes^ Que omnia in manibus Reuerendi pa*
tris domini Mei Nicolai dej gracia, eiusdem ecclesie archiepiscopi , presen-
tibus dilecto fratre meo predicto, domino Birgero legifero, Ac alijs quam-
pluribus discretis, libere dimisi et eidem nomine ecclesie vpsalensis pleno jure
assignaui, Jn huius autem mee donacionis dimissionis et assignacionis euiden«:
ciam. Memoratique fratris raej domini Birgeri legiferi, expressi consensus
testimonium vna cum sigillo meo, sigillum ipsius presentibus est appen-
sum, Actum apud ecclesiam Bredh, anno domini Millesimo. ducentesimo.
Nonagesimo,, Octauo^ Sabbato ante Dominicam passionis proximo.
Sigillen hafva varit ftstade pä remiori klippta ur brefTet; blott ettfragcneDtaf N:oaärqTar«
12 23. 1298 d. 27 Mars* Arno.
JoBAK Engels, Johait iHGeWALOMOffa och MhAGRUI Ga^aassofs ofvereDskonimelse med Ärko-Bn
skopen i Upsala rörande fullgörandet af Kaniken Carl Erlandssons testamente*
A. 3. a. 4.
Omnibus presentes litteras Jnspecturis Johannes dictus Angelus, Johan«
NES iNGifJALDSSON legifer sudbermannie Responsalis fulkon» & Magnus gre-
GORissoN Responsalis füii sui petri, saliitem in domino semptteriiam. Ad
vniuersorum noticiam tenore presencium volumus deuenire Quod nos tracta-
turi de Testamento domini Karoli Eriendson, bone memorie Canonici quon-
dam ecclesie vpsalensis , conuenientes cum venerabili patre domino Ni*
— a5i —
colao' miseracione diuina, arcbieptecopo vpsfalensi, determinauimus & difBuiui-
mus infra scripta, que rata volumus inuiolabiliter permanere, Jn primis jux-
ta ordinacionem predicti domini Karoli, dimittimus ecciesie vpsalensi, med!-
am villam Baldingstadhum cum medietale bonorum omnium mobilium &
iramobilium ibidem, & molendinum in adhelustum, secundum modum & for-
mam, prememorati testamenti jure perpetuo libere possidenda, Jtem ecciesie
simbatunum, dimidiam Marcham terre , in villa Thigbili, in parochia balding«
stum, quam sepedictus dominus Karolus eidem ecciesie restituit & persol-
uit, Jtem domui pauperum vpsalie, dimittimus vnam Marcham terre, in ter-
ris minutis, dictis vmiordh, que fuerunt dicti domini Karoli in haghundi
& laghundi, Si vero dicte terre ad quantitatem vnius Marche terre illic in-
iiente non fuerint, volumus quod defectus huiusmodi suppteatur per terras
alias minutas eiusdera, in alijs locis, jta tamen quod si dictam domum
dei adnichilari contigerit, terra predicta vna cum terris quas dominus
Magnus joansson pro dicta domo depu tau it, ad nos vel beredes nostros, abs-
que contradiccione qualibet reuertantnr, Jtem conuenimus cum predicto patre,
quod racione legatorum aliorum in eodem testamento, monasterijs, eccle-
sijs, vel alijs pijs locis aut personis quibuscumque, deputamus Centum vi-
ginti Marchas den. vsualis mönete, distribuendas, prout ei & domino Andree
preposito ibidem, justum videbitur, & anime defuncti Judicauerint expedi-
re, pro qua pecunie summa sibi Curiam bierghar, in faering^unf, obiiga*
mus & inpignoramus redimendam ad vitimum per nos vel nostrorum ali-
quem, in nundinibus dictis Kyndelthing, nunc proximis que si tuuci'edemp-
ta non fuerit, volumus quod dicte Curie possessio simul & proprietas, ad
supradictum dominum archiepiscopum , extunc deuoluatur, jta tamen, quod
quantum dicta Curia secundum estimacionem bonorum hominum vltra valu*
erit, Tantum nobis per eundem domiinum archiepiscopum refundatur, jnsu«*
per & fructus, de dicta curia medio tempore prouenientes, in partem solu-
cionis & redemcionis eins volumus computari, Jn horum autem robur &
euidens testimonium sigilla nostra, ac reuerendi viri Magistri andree prepo-
siti vpsaleosis, necnon & fratris jsraelis prioris sictoniensis , qui huic nostre
ordinacioni presentes fuerunt presentibus sunt appensa, datum apud arn0
anno domini MV CCV XC* VHP. aexto KaJ. apriiis.
Sigillen Ifto t, 3^ 5 bortfallna; N:o d, 4 skodade«'
12:^4. 1298 d. 28 Mars. Afnd.
Arke-Bi^kopen i Upsala Nils Ai,lbssovs Bief om den med arfviogarne efter Magnus Johans-
son träffade öfverenskommelse angäende en i hans testamente stiftad Vicaria i Sko.
A. 3. h. 1.
Omnibus presentes litteras Jnspecturis, Nicolaüs miseracioue diuinä
Archicfpiscopus vpsalensis, salutem in domino sempiternam, Tractantibiis 110-
bis de testamento doniini Magni Joansun bone memorie racione, exequcionis
testamenti ipsius ab eo nobis facte, & de perpetua vicaria, in sko quam &
per speciales suas litteras, & in suo disposuerat testamento, aliquid tinaliter
intendentibus stabilire, heredes eins & responsales ipsorum, silicet dominus
Johannes angelus, Fulko Joansun, & dominus Joan Jngiualdsun responsa-
lis eiusdem, & dominus Magnus gregorissun Responsatis tiüj sui Petri con-
senserunt, vi uoluntas domini Magni joanssun supradicti quo ad vicariam
predictam per omnia inuiolabiliter permaneret, & perpetue robur optineat
firmitatis, superadditis condicionibus infrascriptis, videlicet quod premissi
heredes, & eis inmediate per carnis propagacionem hereditario jure succe-
dentes potestatem habeant simul presentandi personam ydoneam ad vicari-
am predictam domino vpsalensi qui pro tempore fuerit, ad quem spectat
jnstitucio vicarij memorati, Jtem quod de duabus missis que prebendario ibi-
dem ministranti, erant relicte in h'ttera domini Magni Joansun supradicti,
dicende pro prebendarij ipsius libito, volunt heredes, vt altera illarum
dicatur de Requiem pro defunctis, Jtem quod semel in septimana teneatur
jpse prebendarius dicere vigilias Nouem leccionum preter ilfas que in litte-
ra Domini Magni sepe dicti inponuntur eidem, Jtem quod semel singulis
annis celebret anniuersarium eiusdem domini Magni Joansun, domini Karoli
Erlendsun, 8c omnium predictorum heredum simul, & quod eorum nomi-
na inscribantur in Ganone missalis illius altaris ad quod deseruit prebenda*
rius p^edictus, ac eciam in missis suis omnibus, alias vbicumque cellibra-
uerit deuote & diligenter memoriani habeat eorundem, Jtem quod bona
pro dicta vicaria deputata non alienentur, vel pcrmutentur sine nostra, vel .
successorum nostfprum, ac heredum predictorum licenciaspeciali, Jtem quod
präbendarius ibidem deseruiensseruientem habeat clericum vel laycum,inexpen-
sis monasterij predicti sko, & ipsi prebendario dentur a dicto monasterio sko, va-
lor sex marcharum argenti puri in moneta vsuali singulis annis, pro vestimen-
tis suis, jta quod, dictus prebendarius, vltra valorem sex Marcharum predic-
tarum nichil possit, pro se, vel suo seruiente, preter victum petere a mona-
sterio memorato, Solucio autem predictarum sex Marcharum argenti fiat hijs
terminis, videlicet quod valor duodecim orarum argenti in octaua pasche.
— a53 —
valör duodecim orarum argenti, in crastino beati Johannis bablisle, va-
lor Duodecim orarum argenti, jn Crastino beati Michaelis, & valor duo-
decim orarum argenti in Gircumcisione domini, absquc diminuciohe vel di-
lacione qualibet, soluantur prebendario memorato, Si, autem condiciones
hie apposite, per dominam abbatissam & conuentum monasterij sepedicti
sko seruate non fuerint, consenserunt expresse heredes sepenominati, &
Tolunt quod dicta vicaria cum omnibus condicionibus per ipsos appositis
pleno jure transferatur ad ecclesiam vpsalensem, vt sit vna cum völuntate
ipsorum heredum, voluntas domini Magni Joanssun sepedicti prout in litte-
ra sua super hoc cönfecta continetur, per omnia compleatur, Jn cuius rei
testimonium sigillum nostrum, &sigilla, domini Johannis Angeh\ domini Jo-
hannis jngiualdsun, Fulkönis joanssun, & domini Magni gregorissun, nechon 8c
sigilla predicte domine abbatisse & conuentus memorati Monasterij sko, qui
huic ordinacioni per omnia Consenserunt, presentibus snnt appensa. Actum
apud arn0 anno domini Millesimo. Ducentesimo Nonagesimo Vlil*. Feria
sexta^ ante dominicam Palmarum proxima.
SigilletN:o i mycket skadadt; N:o a — 7 bortfallaa, remsorna qvai:«
1225. 1298. d 2 April.
PrestmaDDen Matts Olofssöits ifrftn Ar)>y Testamen tariska anordning af sin qvarMtenskap,
A. 3. c.
Jn nomine patris & Filij & spiritus sancti amen, Ego mathias presbi-
ter tiliüs condam olaui de asby graui detentus infirmitate, De bonis meis
patrimonialibus Testamentum meum ordino in hunc modum, Fratribus pre-
-dicatoribus Sictonie apud quos eligo sepulturam confero decem marcas de-
nariorum pro quibus eis deputo unam oram terre in Karlaby jta quod he-
redes mei dictam terram redimendi infra annum habeant poteslatem Quod
si non fecerint volo. vt anno elapso fratres de predio prout eis uisum fue-
rit libere habeant ordinäre, Jtem ecciesie Witboheredhe do dimidiam mar-
cam den.« Jtem ß]ie fratris mei ingifridi do tunicam meam blauiam, Jtem
ingiualdo fih'o fratris mei Nicolai do sellam meam & frenum meum cum cal-
caribus Jtem domino iohanni in gren do dimidiam marcam den., Testes autem
istius ordinacionis fuerunt infrascripti, videlicet dominus io)iannes de gren,
fratres Bernardus & albertus, Rangualdus frater meus, Olauus, frater cotix
dam domini johannis de gren 8c alii phires, Quia vero sigilhim propriuiir
non habui sigillo prioris sictoniensis & domini, iohannis de gran presehtes
supplico roborari Actum anno domini Millesimo Ducentecimo Nonagesimo
octauo Feria quarta ante phaska.
Sigillet N.*o I bortfaUety remsan qxar;^ N:o a nSgot skadadt
T226 1298 d. 5 April. Linköping.
Biskopen i Liokopiog Laes IT:s Skyddsbref för Chorgodsens &boer och befrielse fränBiskop»-
utskylder.
A. 6. •. 9. 37.
Omnibus presentes litteras inspecturis, LAURENCiusdei gracia Episcopus
lincbpensis sAlutem in domino sempiternani. Tenore presenciura notum fa-
cimus vniuersis, Quod uiilicos & colonos choralium cum bonis eorum omai«
bus mobilibus & immobilibus familiis quoque & personis ceteris in eisdem
bonis commorantibus sub nostre recipimus protectionis graciam specialem,
volentes quod villici predicti & coloiii cum familiis & personis memoratis,
in causis quibuscumque nobis uel nostro iuri debitis, ab impeticione '& ino-
lestacione exactorum nostrorum h'beri siut penitus & exempti. Jta tamen
quod carionicus qui eis pro tempore prouidere babuerit, cum deliquerint
uel euicti fuerint pro causis ad nös spectantibus emeiidas nostro nomine re-
cipiat ab eisdem. Quicumque igitur ipsös aut aliquem ipsorum contra pre-
misse nostre fuicionis graciam molestare siue impetere presumpserit, nostram
absque <lubio senciet vicionem. Jn cuius rei testimonium sigillum nostrura
presentibus est appensum. Datum lincopie Anno doroini. M*. CG*. XC.
VIII'. Jn vigilia pasche.
I<(^gra styckeD af dgillet Sro qvar.
1 2 2 7. 1 2 98 d. 1 6 April. Upsäla.
Ärke-Biskopen Nils i Upsala vidimation af Fru Aagafridi salubref p& gojs Uli UpsaJa Dom»
kyrka.
A. 3. a. 4: i3.
Vniuersis presentes h'tteras inspecturis, Nicolaüs miseraciojie diuina
Archiepiscopus vpsalensis, salutem in domino sempiternam, Noueritis nosvi-
disse ac diligenter perspexisse litteras infrascriptas, non rasas, non abolitas,
nee in ab'qua sui parte viciatas Tribus sigillis signatas, quorum primum se-
cundum sui superscripcionem videbatur esse domine ragnfridis Gozstawi filie,
alterum domini 0ari canonici ecclesie nostre vpsalensis, Tercium vero domi-
ni Eruasti boneroemorie, canonici quondam eiusdem ecclesie nostre vpsalen-
sis quarum litterarum tenor per omnia talis erat, Omnibus &c.*S4?iV;o 11 56.
Nos autem in premissorum euidenciam sigillum nostrum presentibus duxi-
mus apponendum, Datum dpud vpsaliam anno domini M*. CC*. XC*VIir.
feria Quarta jnfra octavas pasche.
Sigiilet pft den ur brefvet klippta remsan skadadU
— a55 r^
1228 ^ 2 9^ *^- '7 April Bergeo.
Norrska Kooungeo Ebiks Bref tili Lybeck med pAmionelse, att sfloda befullmäktigade ombud
tili Tonsberg, för lyftande af de 6000 mark, sotii af Konung Magnus I i Sverige biifvit.
atskilliga hansestader tilldömde.
L. c. 189.
Erigus, dei gracia Norwegie rex, discretis & honestis viris, ac sibi dilectis«
Aduocato, Consulibus, et Coniunitati Ciuitatis lybicensis salutem in domino seni*
piternam. Cum residuam partem pqcunie de summa sex milium marcarum mone--'
te Noricane adiudicata vestre et quibusdam alijs Ciuitatibus maritimis per do-
minum Magnum bone memorie, quondam regem Suecorum illustrem, in fe-
sto Natiuitatis beate marie virginis sohiere, apud Tunsberg vestris procu-
ratoribus teneamur, dummodo in festo pentheeostes ante hoc, per no$ vobis
significetur; prudeneie igitur vestre per presentes significantes requirimus
Sc rogamus, quatinus procuratores vestros sufficiens mandatum habentes, ad
recipiendam residuam partem pecunie ex parte nostra,, vobis soluendam in
predicto festo Natiuitatis beate Virginis proxime instanti destinare curetis,
Et hoc Ciuitatibus Ryga et theotonicis de Wysby^ in gotlandia Rogamussig-
iiificetis, nostras eis litteras super hoc, quas ad vos dirigimus, destinantes.
Datum Bergis, anno domini M*CG" nonagesimo octauo XV. kaL Maii«
1229. 1298 d. 19 April. Arno.
Ärke-Biskopen Nils Allessohs Aflatsbref fö'r botgorare vld Predikarebrödernas kyrka i Slgtuna.
A. 3. c.
Vniuersis presentes litteras jnspecturis, Nigolaus miseracione diuina ar-
chiepiscopus vpsalensis, salutem in domino sempiternam, vt fidelium deuocio
erga sacrorum locorum deuotam visitacionem pro dei omnipotentis honore
sanctorum suornm veneracione & sui ipsius edificacione profectibititer exci-
tetur, seiet salubriter i^emissiuis indulgencijs^ velut quibusdam illectiuis pre^
mijs inuitari, vt Hdeles ipsiexinde diuine gracie reddantur apciores, Gupien-
tes Igitur vt eeclesia dilectorum in christo fiiiorum fratrum Predicatorum sicto-
nie, congruis frequentetur bonoribus, Omnibus vere penitentibus & confessis, qui
ipsamin soliempnitatibus sancte Marie virginis, silicetAnnunciacionis, Purifica*
eionis, assumpcionis & per eiusdem assumpcionis octauas,ac Natiuitatis ipsius,
necnoain festiuitatibus , sanctorum, Augustini, Nicolai, Dominici, confesso-
Tum, Petri Martiris ac Katerine virginis, & in anniuersario dedicacionis ec-
cfesie fratrum eorundem & per octauas eius- cum deuocione & reuerencia
— a56 —
1
visitauerint , de omnipotentis dei misericordia, ac beatorum petri & Pauli
apQstoloruni, Laurencij & Erici Martiruin eius Auctoritate confijsi, Quadra-
ginta dierum indülgenciam de iniunctis sibi penitencijs annis singulis niiseri-
corditer in domino relaxainus, Datum apud arnö Anno domini Millesiiso,
Ducentecimo Nonagesimo Octauo, Tercio decimo Kai. Mai].
SJgillet pa den ur brefvet klippla reiusao skadadt.
1280. 1 2g8 d. 19 Äprih Arnö.
Äi^ke-Biskopen Nils Allbssons Aflatsbref för botgörare, som i Sigtuoa kloster besöka deo af
vördnad för ett stjcka af Christi korsträd hvarje fredag hallna mässa.
A. 3. c.
Vniiiersis presentes litteras jnspectiiris, Nicolaüs miseracione diuioaar-
chiepiscopus vpsalensis^ salutem in domino sempiternam, Cum apuddilectos
filios Fratres predicatores sictonie quedam vt asseritur particula preciosissimi Jig-
ni viuifice Crucis nostri Redemptoris habeatur^ propter qüodin.veneracionem.
ipsius sancte Crucis in altari eiusdem solet in ecciesia dictorum fratrura Mis* .
sa in singulis sextis ferijs celebrari, Omnibus vere penitentibus & confessis,
3ui dicte Misse deuote studuerint interesse, de omnipotentis dei misericor*
ia, ac beatorum petri & Pauli apostolorum Laurencij & Erici Martirum^
eius auctoritate confisi;» Decem dierum indülgenciam de iniunctis sibi peni-
tencijs qualibet sexta feria misericorditer in domino relaxamus, Datum apud
arnö anno domini M*. CC*. Nonagesimo Octauo sabbato post Dominicam .
Quasi modo geniti proximo.
Sigillet bortfallet frän den ur brefvet kiippta remsan.
laSi, lagSd.aS April. Sigtuna.
Ärkebiskopen i TJpsala Nils Allessons uppteckning af Juliana Hagb»i*ds dottei*s. uppgifter rö-
rande sättet, hvarpi hon dtkomtpit sio ^endom i gftrdarne Siby och Sjöastum*
A. 8. c.
Omnibus presentes litteras inspecturis, Nicolaus miseracione diuina ac-
chiepiscopus vpsalensis, salutem in domino sempiternam, Constituta in no*
stra pi;esencia, dilecta in christo filia, juliana hagbardi quondam filia, noti«
ficauit et asseruit, se tres marcas terre, octo solidis minus, in villa ssebf,
parochie Green, taliter habuisse. Primum videlicet tres oras terre, babuit
propter donacionem sibi factam a ifnarito suo, Nicoiao robbason *) in crasti-»
no nupciarum suarum, Jtem quod vnam Marcam terre habuit de dicto ma-^
rito
*) Med sednare liand ändradt tili Kabb^^soo, troligeo d^nsaiume ^jn NiiKtlaus vbbasop 1 ßljaa-
de N:o ia32.
rito suo f^ngaiordk,. pro iuato e% legali precio^ quando idi^m maritus. suiis
proficiäscebatur in terramsaDctam, quod dixit pluribus esse notum» et Sjatis
publice diyülgatum. ReUqitaiD vero terram faabuit ibidem iure her^itario.
Jtem asseruit se pössidere et habere in villa s^astum in olandia,.quat,uo^de-r
cim oras terre, qüas dixit sehabuissee^ prediorum perjnfiutacione facta cum
domino Benedictö boson, consobrino suo^ pro curia sua sudh^rby, in pa^ror
chia damuarcum situata. Hanc suam notificacionem, a^ sni iasta^nciam, scrip*
to presenti inseri fecimus cuiuslibet iure saIuo,.et in geste rei Testimonium;^
illud nostro sigillo mandauimus consignari. Datum sictonie aixno Domini ,
M*yCC\ Nonagesimo octauo^ in die sancti Marchi Euuangeliste«
Hälfken af sigillet qvar.
1232. 1298 d- 2 5 April Üpsala.
Nib TJbbessoDS Eaka Jvliaitas testanentariska aDordniag om sio qTarl&tenikap.
A. 4.
Jn nomine^ patris, & filij^ & Spiritus sancti, Amen ^ Quoniam mortis
terminus, omnibusmortalibus est incertus, jdcirco,. Ego juliana Relicta
Ni<)olai vbbason, sana mente & corpore per dei graciam, de bonis mihi.a
deo collatis, infrascripto modo, meumcondo & ordino testamentum, Jn pri«
mis reuoco & irrito, & inania, ac nullius valoris esse volo omnia testa-
menta retroactis temporibus, quoqumque modo a me, seu . in quorum-
qumque testium presencia ' condita , aut quibuslibet sigillis uallata. Jn ec-
ciesia Reh'giosorum virorum fratrum predicatorum sictonie, iuxta carissimum
Maritum meum Nieolaum, mei corporis eligo sepullturam. Quorum monaste-
rio lego^ .Vrque, oras terre in curia mea saeby, sub tali condicione quod
heredes mei infra annum a tempore defunctionis mee computandum, dictam
terram pro iusto precio rediraendi habeant facultatem« Alioquin elapso anno
computando a die mei obitus, m^aorati fratres, dictam terram cuiqumque
voluerint vendendi liberam habeant pptestatem. Jtem, eisdem fratribus quem*
libet decimum denarium lego bonorum mobilium tam in dominus quam
in supellectiii reliqua, que in eadem' curia saeby fuerint tempore mortis
mee. Ad fabricam ecclesie ypsalensis Tres oras terre in sseby confero sine
^edempcione perpetuo possioendas^ Fratribus predicatoribus in ^aestraaros
duas Marcas aenariorum, fratribus predicatoribus in strengenaes duas Mar-
cfaas deo. Sororibus apud sanctum Martinum skeningie, duas Marcas
den. Monasterio sanctimoBialium in sko» tres^ Marcas, den. Fratribus mi-
Sv.DipUm.IL 33
Aoribus ypsalie ubi parentes mei sunt sepulti noaem Martias denan Fii«
tribns minoribus in stöcholm duas Marcas den. jtem sororibas apnd sano-
tarn clarani ibidem, duas marcas den. fratribus minoribus enicopie, daas
Blarcas den. Ecciesie mee parocbiali fiifrogvmn duos solidos terre, & eccle«
sie ytrugren vnum solidum terre in 6SBhjr sine Redempcione perpetno poii-
sidendos. Saeerdoti autem ibidem Tnam Marcam den., &. vicario suo di-
midiam, Marcam, den. Jten) domui pauperum vpsalie, duas marcas den.,
Jtem ospitaK enicopie duas Marcas den. Jtem ecciesie vaxald, XII, oras
den. saeerdoti ibidem, dimidiam, Marcam den. Ecciesie danmark, vnatn
Marcham den. Saeerdoti ibidem, dimidiam Marcam den. Jtem dilecto cog*
nato meo, fratri karnio dicto dengenaßf, tres Marcas den., sub hac for*
ma, quod si ipsum ante percepcionem huius legati, migrare contigerit, fra-
tres sictonie nibilominus recipiant predictas tres marcas eidem legatas.
Jtem famule mee Elisiui, & filie eius cristine, si mihi supervixerint, do cu*
riam meam sictonie cum fundo & domibus ibidem, & earum liberis, si con-
tingat eas liberos procreare« iure perpetuo possidenda. Pro soluendis autem
Omnibus, que superius in dfenarijs sunt legata, deputo & assigno dimidiam
Marcam terre in sseby sepedicta, volens quod si heredes mei dicta legata
infra annum a die obitus mei computandum non soluerint, exequtores te-
stamenti mei, dictam dimidiam Marcam terre vendant,. & omnia legata mea
})redicta persoluant. Testes quando istud testamentum meum condidi isti
uerunt presentes. Dominus Mathias Canonicus vpsalensis, Biorm ingulsson,
Einuidus philipson, Andreas jonson, Petrus guthorrason, Andreas, Johan-
nes notarius. Rangualdus vlfson , Anundus Olaui, Laurencius Diaeonus. Oo<-
minus Johannes de sanctoOlauo, Dominus bero de hosaby, Dominus Andre*
as de sancto petro, Petrus eskilli. Dominus Johannes s^xi. Dominus Godica
scalli, Euerardus, Hulmo, Kjzfpmannus sillason, Johannes sartor, Jngo de
vinagarnum. Exequtores autem huius mei testamenti^ eonstituo venerabi-
lern patrem , Dominum Nicolaum , Archiepiscopum vpsalensem , Dominum
Olawm archidiaconum ibidem. Fratrem jsraelem priorem sictoniensem, Domi-
num Birgherum legiferum, kanutum jonson, Dominum benedictum boson^
volens 9 Quod si omnes prenominati Exequtores, testamento xneo exequendo
interesse noiuerint rel non potuerint, illi nibilominus, qui ex eis prescrip-
tam voluntatem meam fnplere voluerint, predicta omnia faciendi & implen-
di liberam Sc plenariam habeant potestatem. Sigillum, venerabilis patris,
Domini, N, archiepiscopi ypsalensis , huic littere appendi peto, in testimoni-
um rei geste. Actum sictonie. Anno, Domini, M*, CC*, Npnagesimo VIII, in
die sancti Marchi euangeliste, in presencia memorati. venerabilis patris, Do-
mini, N, dei gracia archiepiscopi vpsalensis.
Sigtltet ftkadadU
f sl33* i^qB d. a Maj. Sigtucia.
• RöRiK Mattssovs af Ask och Erlivgs af Mycklabj Bi-eF eib ett dem imellati giwdt jordiibyte.
i J. 6: !i66.
Omnibus prsesentes literas inspecturis, Röricus Mathie, qucndam f]liu&
de Ask« Erlinogs de Myklaby, salutem in Domino sempiternain. Notum
Sit tenore praesentium vniuersis, quod nos huiusmodi permutationem, Em-
ptionem et venditionem prediorum fecimus, qüod ego Röricus habui ab Er-
lingo ex parte Folconis dimidiam marcham terrae in Hwssby in Marcbem.
Item in Lundby vnam oram terrae Item in Bergby vnam oram terrae. Ego
autem tradidi dicto Erlingo ex parte Folconis, in Humblastadum decemso-
lidos terrae. Item oeto solidos in Bekärnum et in wretum, vendidi eidem
duas oras terrae, pro viginti quatuor marchis denariorum, quas recognosco
me recepisse, Domos autem colonorum in wretum^ ad me pertinent, nisi di-
ctus Erlingus ex parte Folconis, ipsas secundum bonorum nominum aestima-
tionem pro iusto praecio voluerint co/7?parare. In praemissorum autem robur
et evidentiam sigilla nostra praesentibus apposuimus, et Sigillo religiosorum
virorum prioris et fratrum Siktionis, in quorum praesentia haec gesta sunt ro-
^amus apponi Datum Siktoniae Anno Domini M. CG. Nonagesimo VIIL in
CraBtino Apostolorum Philipp! et lacobi &c.
Sifilko luUVai eniigt tockoliigfo, bortfaltit
ia34. 1298 d. 9 Maj. Sigtuna.
Phiup Fi]rTn>880ir af Kunhj GSffobref pA Donholm Tid Ternasttod tili Si^usa kkftar.
Omnibus presentes litteras inspecturis philippus FiNUiDHASok de runby
salutem in domino sempiternam Tenore presencium notum faciö cfiiod ego
dedi pro anima matris mee tempore sue defunctionis fratribus predicatoribus
sictonie in dorsholm iuxta ternasund quicquid subiacebat Septem solidis qubs
possedj vyalundum, antequam eosdem Septem solidos de dictavilla interram
aliam permutaui, ad cönnrmacionem autem predicte donacionis infrascriptos
testes adhibui viclelicet tidhemannum fan essen, petrum aurifabnim senio-
rem laurencium stabbason Jacobum de naerdhasten Johannem de saetrum in
, parochia rialum tidhemannum pellificem Johannem sartorem petrum sadla*
mestara petrum r0rici et sigillum meum duxj presentibus apponendum Actum
flictonie Anno domini M* CG* XC* octauo septimo Jdus inaii.
«2 35* 1298 d. 12 Maj. Upsala.
Arie-Kskopen i Upsala Nns Allbssovs Stadga och forordoande om kyrkpt jensieni ISrrSttaiide.
B. a. laß.
Statutum quo nd chorcdes quomodo seruiant et habeant se circa chorum,
Y Jii nomine doihini Amen Anno eiusdem millesimo dacehtesimö Nona-
gesimo octauo die beatorum Martirum nerej\ achillej et panchracii nos m-
GOLAUS miseracione diuina archiepiscopus vpsalensis Gonsideräntes , Quoniam
*gui in ecciesia dej gradu preeminenti pocioi'e solent sepius ecciesiasticis pre-
pediri negociis, ne suis in locis Väleant personaliter intendere diuinis ofificiis
adimplendis Jdcirco ne nostra vpsalensis ecciesia ob predictam causam, de«
bita diuini ofBcii cel^britate minoretur, prouida deliberacione prehabita de
consilio et consensu nostri capituli ordinaciones et statuta fecimus infra-
scripta, f Jnprimis quod quilibet canonicorum vicarium habeat qui sit pres-
biter quam cito enm archiepiscopus sibi per se vel suum mandatam assigna-
uerit, quem si habere non poterit, donec ipsum habuerit deseruiat per
clericum qüi sit subditus per omnia et astrictus choralium statutis Si vero
oblatum sibi vicarium acceptare noluerit, die qualibet postmodum qua sa-
cerdote carüerit soluat vnum solidum denar«, leuandum et recipiendum per
Vnüm de canonicis qui custodiam habet obläcionum qui solidus duobus cle-
ricis qui seruierunt in choro detuk*, ve! eciarm si cferici apti pro seruicio
chorj nonhabentur, ysibus ecclesiecedat, (Y) Jtem statuimus quod prebeada*
rii, in ecciesia nostra ypsalensi instituti, quorum primus per dominum be-
ronem prepositum, Secundus per dominum iacobum archiepiscopum prede-^
cessorem nostrum Tercius per dominum iohannem archidyaconum, quartas
per> dominum salomonem, canonicum ecdesie nostre vpsalensis qui perpetuas
prebendas seu vicarias sunt sortiti, ad frequentandum chorum sub penis in
choralium statutis contentis, obligati sint et astricti, hoc excepto quod die-
bus ferialibus et in festis trium lectionum ab horis minutis, silicet prima ,
tercia, et sexta nOna et completorio sint excusati, H Jtem ad inofficiandum
in choro, vel ad cantoriam habendam, vt alii vicarii canonicorum minime
teneaqtur, Jn sollempoitatibus vero vel festis maioribus in quibus canonici
'missam in choro dicere solent canonicis absentibus, vnus de predictis pre-
bendariis prout inter se ordinauerint missam dicat in choro, et similiter
eciam in festis knaioribus cantoriam faciant dum ad hec fuerint annotati,
per canonicum, vel vnum de prebendariis ipsis, volumus eciam quod capi-
tuTis choralium interesse teneantur, et sicut in hiis eX aliis obseruanciis cho-
ralium subduntur, ita eciam oblaciönes .et älia queuis emolumenta partici-
pent cum eisdem, prebendarium vero qui in negociis sacristie occupatur tem-
pore dicte occupacionis non astringimus ad predicta vel aliqua de iilis Jm-
mo dnrante dicta sua occupacione ab obaterüanciis choralium quanfum ad
pßnasesse volumus absoluturn^ sialiter absens fuerit parem ia Omnibus ip-
^um esse volumus aliis prebendariis et equalem H Jtem statuimüs vt quicum-
que choralium se a choro absentauerit tempore quo dicuntür höre in eceie*
sia licehcia non optenta, eciäm si in ipsa ecdesia tune moretur- pettam so-
luat abseneie prout in statutis choralium continetur, Si vero« quis ipsorum
propter infirmitatem prepeditus fuerit durante infirmitate excuäatus sit ipse
et dominus suus ita quod ullum loco sui in choro habere teneatur H- Jutli-
cencia vero pietenda seu dända, hunc modum voliimus obseruari,- yidölicet
quod ^bdoraadarius auctoritatem habeatillam indulgendj, de horia minutis
in feriaHbus diebus vel festo trinm' lectiomim Jta tarnen quod vni persöne
de vna horarum tantum vei duabus, si causa subest, graciam faciat nee eciam
die aliqua horarum nisi tribus aut qüatuor personis ad maius haue licenciam
relaxet De matütinis vero missä' et vesperis non.aliter licenciam indulgeat,
nisi vt ipsa'm licenciam recipiens^ clericum loco sui m choro habeät, aliter
daiam licenciam vel receptam valere noiumus sed absens secundum stat|ita
pnniatur, Jn sollemphitatibus Vero et festis ' maioribus licenciam predictam
a seniore de prebendariis peti volumus et indulgei'i, secundum modum su«
pradictum Qui eciam prebendarius absentesnotet in festis maioribus et^ in
capitulo referat ebdomadario hoc officium aliis diebus vt consuetumiCStihoc
faciente Y Cum aliquis prebendariorum vel vicariorum necesse habuerit ^ li-
cenciam petere, ciuitatem exeundj illam petat ab ebdomadario presbitero' de
consciencia et consensu domini sui si presens fuerit alioquin ipso absente,
senioris prebendarii consensus requiratur« optenta tamen licencia diios dies
vel tres liberos habeat, prout predam dominus suus, seu prebendarius taxa«
uerit sibi, in quibus ullum loco sui in choro habere compellatur Qui si
vlterius defuerit et de licencia iüis diebus elapsis, loco sui in choro cleri-
cum habeat seruientem, qui choralium sublaceat statutis et si vltra licenciam
datam defuerit, diebus singulis quatuor denarios soluait, et duplum huius in
maioribus festis , que pena recipiatur vt in primo artieulo est expressum Ma-
ior autem vel longior licencia petita ab eisdem septimanam non excedat
nisi causa legittima subsit, nee nisi ter in anno detur eidem persone nisi no-
tabilis casus eundem artauerit quartam licenciam petendj H Pro ininucione
facienda quater vel quinquies in anno liceneia ab eisdem personis iuxta mo-
dum supradictum dari potest, huiusmodi tamen licencia singulis vicibus tres
dies lion excedat, nee detur hec licencia simul et semel preter quatuor per-
sonis quibus heedem persone vt supra suum prebuerit assensum, IT Jtem
statuimüs vt cum vicariorum aliquis seu prebendariorum missam ad maius
altaredicere contigerit, oblacionem que venerit super altare si Octo denarii
v^ualjfs monete.yel infra fuerit ipsam recipiat' commtinitäs choi^alium, si so-
— a63 . — •
lido vltra quid venerit, äit illod commimitatM caoonicoraor, cum yerocano-
nicofum aliquis misnin illic dixerit fcefebrans solidum recipidt quid vlträ
Teneiit sit commtniitatis cailonicoruin. Y Jtemcum ad aliquorum ingtanciam
missa anioiaräm Ad fäaius aItareperqneinpiaiDcanotiicöruiDdicitur,celebrans
oram denar; r^cipiat de oblackuie quod vltra fuerit sit cominunitati& cahoni*
^orum H Cum dominus archiepiseopus ad maius altare celebrauerit, oblacio
filic facta taKter diuidatur^ quod aurum vel- argentum forma tum illic obla-
tum sit ipsius domini arcfaiepiscopi^ panni Tero seu caodele cedant Tsibos
fabricey moneta vero oblata coiuscuraque generis sit dummodo sit argentea
spectet ad cö^munitatem canonic<»aim, H Cum Organum dicitor öantores
Sllius vnam oram leuent de oblacione, dummodo tantum fuerit, si minus ora
^«Herit et illud recipiant^ quid autem maius ora venerit sit coramunitatis ea^
noniconim , H Jtem itatuirous quod si quis missam dicere voluerit priuataia
Sit excusatus ab horis minutis que dicuntur in choro tempore sue misie Cum
autem dicitur missa maior, ante ofFertorium illius misse nulliis inpunfe cho^
k'um exeat ad dicendas missas speciales nee ebdomadairius anctoritatem ha.«*
beat buiusmodi licenciam dandj tempore supradicto, Contrarium faciens tani'-
quam abseiis puniatur Actum vpsalie anno et die snpradictis Jn boram
autem robur et euidenciam pleniorem sigiilum nostrum et ssgillum capituli
nostri presentibua sunt appensa.
ia36.
EU ytlerligare Stadgande rorandc kyrkotjentteiis forrfittande i Upsala domkyrka.
f Facta compulsacione ad matutinas missam. et vesperas seu eciam
pulsacione facta ad primam die qiialibet sint in choro ebdomadarius vel qoi
ofBciare tenetur^ cantor et suxM^entor, a pulsacione vero facta infra ho-
ram qua competenter et sine fraude potest legi pars Miserere mej, paterno-
ster, et credo non incipiat officium dicendura, contrarium facientes punian-
tur in feriis et festis III lectionum in obulo Jn festis vero quum cborus re-
Situr per duos cantores in I denario, quum regitur per quatuor cantoresü
enariis et nota quod augmentacio penarum per huiusmodi similitudinem et
formam in omnibus absenciis debet obseruari, vt simpIex festum IX lectio-
num duplo maiorem penam infligat quam feria vel festo m lectionum et
maiorem düphim quam simplex IX lectionum, et est notandum quod in om-
nibus absenciis pro quibus choralis alius punitur in simplo ebdomadarioi
*) Efter foregftendt ttadgande ir ett blad berlslm^t, o^h bSr}«8 det d^rpt f^jaiide med hvad
hir anfSre». Att detta stir i sammaohaog med föragiende^ TÜa tft tII fttadgaroe fjelfrai ¥m
gamla fSrteckningeD pi innehilkt af denna codex, der deasa blad sSges upptagfeu *^Ju Miwr
tum fuo ad chorake ^fwmodo $e haieße & servire m choro. vnm cum maß dectaracümÜM*'
oantor et succent4N: puniatur in duplo H Jtem quicumque Tigiliis triumlec«;
tionum non interfuerit soluat obulum, qui vero a yigiliis IX leqtionum tle-^
fuerit soluat denariuni, quicumque non interfuerit processioni soluat dena«
riuni l Ebbdomadarius ofGcium peractum absentes notat et false legentes e(
cantantes in oülciis ad que asscripti sunt si äutem ebdomadarius in hiis
se negligentem ostenderit fauore vel precio seu obliuione non recitauerit et
in capitulo non aecusauerit puniatur jpse in tantum soluendo quam reus
est soiuturus l qui emiserit dicere maiorem missam cum ipsam tenetur di«-
cere ex officio puniatur ad arbitrium superioris et nihiiominus illi qui^tunc
looo sui missam dixerit soluere compellatur duas oras.
H Cum sequencia dicenda fuerit in choro et propria sequencia asscripta
non fuerit, -absentibus canonicis super habenda ebdomadarius *) requiratur
f ad cantoris officium spectat missam dicere matutinalem laudibus finitis
in choro et propterea non obligatur vt laudibus intersint, sed ipso
recedente succentor precedens supplebit officium suum Jn simplicibus festis
IX lectionum seu quum chorus regitur per duos cantores Jn maioribus
vero cantor ascribat loco sui quem reputauerit aptum. Ceterum a festo
beati martini vsque ad pascha cantor erit liber de prima et hoc tempore
Jegat succentor lectionem in prima H Mi^sa matutinalis in feriis legatur
in omnibus autem festis IX lectionu^m et in feriis et sabbatis dicatur cum
nota omittens cantor e^m legere soluat oram denariorum de qua presbiter
suum officium complens ^olidum den. recipiat reiiquum vero communitas chora-r
lium H omittens eaip cantare soluat II oras de quibus supplens- recipiat IT
solidos denariorum reiiquum vero copsmunitas choralium H Ad succentori$
spef^tat officium quum missa fuerit dicenda inter primam et, terciam eam dicat
qui si eam non dixerit puniatur in tribus oris denariorum de quibus supplens
recipiat oram reiiquum communitas chorajium l officium eciam eins est tabu-
lam scribere que si scripta non fuerit ante primam pulsacionjem vespera-
mm soluat vt in festis simplicibus l qui vero non fecerit officium ad quod
asscriptus est in tabula puniatur in simphcibus festis in obulo in maiori.-
bus vero in denario et supplens suum officium recipiat dimidietatem hu*
ius üeliquum vero comnAmitas choralium l Quicunque eciam ocio torpen9
confabulando sedendo, dormiendp, vel alias ße inaniter occupando. non lege^
rit vel cautauerit monitüs soluat .obul um in feriis, in festis IX lectionum
denarium et in maioribus duos denarios II Quicunque in choro insolencias
fecerit quamuis leues ad testimonium duorum* soluat so|idum **)^ qw vero
notabiles feeetit iQMlencias ita quod yot vel strepitus poterit audiri extra
diorom soluat oram denariorum leuandum per chqrum H Ad summas mis«
*} Ebdomadarias är tiUskrifvtt med annan hand, **) Solidum er iillskrifvtt med annan handy
i stallet for denarium«
^' !i64 -^
sas dicendas in chöro in feriis sit tarnen vnus loco dyacpni indutus albis
et stola in aduentu yero et XL omnibus sextis feriisetsabbatis vigiliisatoue
festis siue sint triam lectionum siue IX erunt duo seruientes Jn inaiorioiis
vero festis erunt saltim quatuor seruientes vel plures ad arbitrium tabulam
scribentis Sn singulis diebus dominicis inter pascfaa et penthecosten et in Om-
nibus festis IX lectionum cantores seruiant cum cap. • . in primis et secun-
dis vesperis matutinis et missa Jtem si ministri altaris parati non fuerint ad
missam singuli in suis ofHciis priusquam confiteor dicatur ante summum
altare soluat obulum quilibet in feriis et festis trium lectionum in festis ve-
ro IX lectionum denarium Jn maioribus autem duos denarios Quicumque
choralium ceterorum ante incepcionem ymnj in matutinis kynelis in missa
vel ante fmem primi psaimi in vesperis non venerit in feriis et festis tri-
um leccionum soluat obulum pro qualibet horarum predictarum si vero an-
te finem primi psaimi in prima IIL VI. IX. seu completorio non venerit
in feriis et festis irium leccionum soluat quadrantem pro qualibet hora et
supradicta pena pro singulis horis augmentetur secundum festa quicunque
vero de bbris absens fuerit pro matutinis missa et vesperis in feriis et festis
trium leccionum soluat denarium, pro qualibet hor:;rum prima III, £exta,
IX seu completorio soluat obulum et hec pena similiter augmentetur se-
ciindum festa Qui false legerit vel cantauerit puniatur hoc modo in
feriis et festis trium lectionum in missa tarnen false legens et cantans
et qui in simplicibus festis matutinis missa et vesperis soluat obulum,
Jn festis vero prime soluat denarium in maioribus festis duos denario^
Quicumque choralium obprobriosum verbum dixerit presentibus duobüs et
audientibus soluat solidum denariorum obprobriosum verbum intelligimus si
quis alium appellauerit liughara muslaghu asna skipting dara vel similia
qui vero vltcrius excesserit vocando socium suum furem vel latronem vcl
similia presentibus duobus et audientibus soluat duas oras denariorum ex
hiis duabus penis recipiat dimedietatem is cui iniuria facta est reliquum
vero communitas choralium (1) Gapitulum choralium habeatur singulis sex-
tis feriis si autem festum aliquod tunc inciderit per quod capitulum inpe-
diatur habeatur in quinta feria proxima precedentj quicumque vero chora-
lium vel prebendariorum , ad capitulum non venerit soluat denarium qui
vero de pena quam soluere tenetur in primo capitulo non satisfecerit vel
saltim antequam teneatur secundum capitulum, delatus de hoc in capitülö
secundo soluat duplum et si vsque ad* tercium capitulum contumaciter re-
stiterit nee satisfecerit delatus de hoc in tercio capitulo soluat triplum et
si dictum triplum tunc non soluerit sit exclusus extunc ab officio cfaori et
consorcio choralium et percepcione salarii sui donec per archiepiscopum vel
capi-
. — 265 —
capitulurti fuerit restitutus Quicunque choralium chorum intrauerit sine su-
perpeJlicio quum höre dicuntur in choro soluat obulum. Jtem ebdoraadis
natiuitatis pasche penthecostes variantar cantores singulis diebus.
1237. 1298 d. 5 Juni. Tuna i Aker.
JoHAN Engels Saiubref pft Forsa i Skeftbammars socken och Kumla i Baldingsta socken tili
Ärke-Biskopeo i Upsala.
A. 6b a. a: 3g.
Omnibus presentes h'tteras inspecturis Johannes dictus Angelus salutem
in domino seinpiternam Ne racionabiliter & rite gesta fluxu temporis in du-
bium reuocentur vel aliqua de eis calumpnia in posterum valeat suboriri jd-
Circo Notum facio per presentes quod Reuerendo patri domino meo, domi-
no Nicoiao diuina miseracione archiepiscopo vpsalensi Nouem oras cum vno
soiido terre in villa forsum, parochia skiepthamer & decem solidos terre in
villa kumblum , parochia Baldingxstadhum, in quibus villis solidus terre duas
Marcas den. valere solet, & partem domorum ad me pertinencium in pre-
dicta villa forsum solui pro Octoginta marchis den. nunc vsuah's monete quas
soluere tenebar pro parte mea, pro legatis in testamento, karissimi fratris raei
karoli canonici quondam ecciesie vpsalensis, pro quibus Octoginta marchis si-
bi inpignoraueram partem me contingentem in bierghum in f8ering0. Relin-
quens exnunc predicto Patri plenariam possessionem & Jus proprietatis in
predijs predictis'vt ipse de eis ordinet pro sue libito .volüntatis, Testes au-
tem siue firmarij, qui wlgariter dicuntur fastar in presentis negocij robur
& euidenciam, adhibiti sunt infra scripti, videlicet dominus Mathias, & do-
minus Nicolaus marcusason canonici ecciesie vpsalensis, Domini nicolaus de
logh0 Bryniulphus de garn presbiteri fulko Joanson, Joan in malstadhum,
petrus guthormsson, Olauus Joanson, Gregoris knutson Nicolaus de Nier-
dhatunum, andreas Joanson ac frater suus laurencius andreas de Ndes joan ot-
tonis ßlius, finuidus philippi filius, joan de Ekiby, Ericus de stukkaby. finui-
dus nicolai, johan hemmingson, anundus, jngimundus de selnum, kettillus
dyakn, Jngimarus elaui filius, & Jacobus de Ridhum, Jn cuius rei testimo-
nium sigillum meum presentibus est appensum, datum & actum apud Tunir
in aker. änno domini Millesimo Ducentesimo, Nonagesimo VIII*. Nonis Junij.
Sigiilet bortfallet frin den ur brefvet klippta remsan.
Sv, Diplom, II 34
12 38. 1298 d. 5 Juni. Tuna i Äker.
JoHA5 EffcBLS FülJiiiakl för Hegge i Teige, «U vid Olaiids bfiradsling uppbjuda och tili irke*
Biskopen gifva fasia p& de i foregäeade salubref oäniDde gärdar.
A. 6. ■. a: 38.
Omnibus presentes litteras Jnspecturis, Johannes dictus anG£LUs, salu«
tem in domino sempiternani , Notum facio per presentes quod fideli meo heg-
goni quondam villico in Telgium committo potestatem & speciale mandatum/
publicandi in communi pretorio Olandie, quod reuerendo patri domino meo,
domino Nicoiao diuina miseracione archiepiscopo vpsalensi, solui Nouem ora$
cum vno solido terre in villa forsum parochia skiepthamer & decem soHdos
terre in villa kumblum parochia baldingxstum, prout continetur in littera
raea, super hoc confecta, committo eciam eidem potestatem & speciale man*
datum adhibendi firmarios, in communi pretorio predicto super negocio su-
pradicto, inducendi quoque procuratorem predicti patris in corporalem pos*
sessionem dictorum bonorum, Estimandi eciam & taxandi ex parte mea, cum
discretis, quos dictus pater dominus mens archiepiscopus ad hoc deputaue-
rit partem domorum in memorata villa forsi ad me pertinentem , Jn cuius
rei testimonium sigillum meum presentibus est appensum Datum apud Tunir
/ in aker anno domini Millesimo Ducentesimo, Nonagesimo Octauo Nonis Junij.
Sigillet, nägot skadadt} bänger p^ en ur brefvet klippt remsa.
1289. I 2 98 d. 2 6 Juni. Arno.
JoHAN Engel« stadiastelse p& sin broder Herr Carl Erlandssons aoordning af Hjelmerjd, samt
qvarn och landtboer inoni Widbo säsom böter tili Ärke-Biskopen i Upsala.
A. 6. a. a: 40.
Omnibus presentes litteras jnspecturis, Johannes dictus Ängelus, salu-
tem in domino sempiternam, Noueritis me prouisionem & ordinacionem
curie hieltneryth, molendini, ac colonorum in vidhbo^ que frater mens do-
minus karolus pro debitis suis persoluendis depulauit, Reuerendo patri ac
domino meo, Domino .N. dei gracia archiepiscopo vpsalensi in testamento
eiusdem domini karoli commissas, gratas & ratas habere, Prohibens Omnibus
& singulis per presentes, ne quis nomine meo interponere se presumat de
premissis contra mandatum eiusdem domini vpsalensis donec per patentes
litteras appareat super hijij ordinacionem aliam emanasse, Datum apud arn0
anno domini Millesimo Ducentesimo Nonagesimo VlII*. Die beatorum jo-
hannis & pauIi Martirum.
Sigillet bortfallet fr&n deo ur brefyet klippta reaisan.
— ft67 —
1240. 1298 d. 2 Juli.
Ärke-Biskopen Nils Allbssohs vid prestmötet i Upsala fastställde stadgar för Presterskapet i
Ärkestiftet.
6. a; 34^
Anno domini Millesimo GC^XC* octauo in crastino beatorura martirum
proeessi & roartiniani Nos nicolaus miseracione diuina arehiepiscopus vpsa-
lensis apud ecctesiam vpsaleDsem in synodo nostra ibidem congregata |>erso-
naiiter constitoti ordinauimus atqne publicauimus infra scripta, in primis vi*
delicet mandauimus vt otnnia & singula a nobis in priori synodo statuta &
puplicata qua superius sunt notata rata pertnaneant atque firma, superadden*
tes ad presens statuta subscripta Primum statuimus & mandauimus, vt cum
apud ecciesiam nostram sacrum crisma conßcitur, quilibet presbiter curatus
in ecclesia sua ipsum habeat Jnfra quindenam a die pascbe numerandum Jtem
statuimus vt quelibet prouincia de tribus Fulclandis videiicet tiundia attun-
dia & fiedrundia decanum habeat ruralem qui causas audiat repentinas in
curiis presbiterorum emergentes & eas modo quo poterit diflßniat & descin-
det Jtem ordinauimus & mandamus vt singuli nostre diocesis ad diem sy-
nodi vpsaliam veniant tempore hucusque obseruato Jn prouinciis autem dif-
fusis & loco synodi remotis presbiterum vnum ad minus in prouincia quali*
bet remanere volumus ad ministerium sacerdotale populis prout necessitas
exegerit imp^Eidendum Jn gestrekaland vero remanere duos presbiterosindul«
gemus cum prouincia sit diffusa & ab ecclesia nostra vpsalensi remota Jn
prouinciis autem vliarakir beliing resbohunda&re vaxal presbiterum nullum
tempore supradicte synodj volumus remanere cum hoc necesse non sit pro«
pter ipsarum viciaitatem Statuentea vt quilibet sacerdos ad synodum profici«
scens coram parocbianis suis poplicet ad quem presbiterum in prouincia re-
roaneatem coofugere debeaot in casibus qtii conttngere soient Jtem statuimus
.qaodpensiones wlgaritt^r gypt& afrad dictas, de prediis ecclesia rum proue*
nientes epclesia & presbiter inter se in posterum eqtialiter diuidant hoc ex*
cepto quod de prediis tribus annis proximo preteritis & citra peculiura eccle«
sie titulo empcioms acquisitis seu eciam tantum ad suos vsus predictas in
posterum recipiat pensiones Si vero contingat presbiterum aliqua decommu«
nibus prediiß iam dictis per concanibkim ad ecclesie fundu« dedueere velle
tunc pensiones equiualencium prediorum communium pro vsibus eeelesie ip«
^ presbiter reassigiiet, vt autem quesCio cesset in posterum inter ecclesrani
& presbiterum, de pensione prediortim volumus & mandamus vt predia tan^
tum vsibus ecciesie appropriata seorsum conscribantur communibus prediis
prout antea sepius mandaueramus, in loco alio per se conscriptis Jtem man-
dauimus vt quilibet sacerdos cathedraticum annis singulis personaliter ad syno-
dum ferat illi cui nos mandauerimus committendum. Jtem ordinauimus vt pres-
-- 268 —
bit^ri triticum vel siliginem nobis aiinis singulis debitun) ante dominicam carnis«
priuii ad vltimum deferri faciant ad loca infrascripta, onmes presbiteri de tiundia
excepto habohundaere deferant vpsaliam ad curiam nostram de lyhundaere &
saehundaere deferatur tunum in akir de walendahundaere laoghunddere solen-
dahunddßre & arlenningiahundaere sictODiam brohundaere deferat ad curiam
nostram inuz0, habohundasre cum fiaedrundia arn0f Qui auteni in hoc negU*
gentes fuerint illo termino elapso soluant duplum Jtem prohibemus «üb
interminacione anathematis vt nullus ecclesie libros incidat diminuat vel de-
truncet pro quocumque suo commodo vel pro quacunque sua necessitate
Jtem statuimus Nt singuli pcesbiteri nostre dyocesis, annis singulis ita tem-
pestiue vpsaliam veniant^ quod modis omnibus intersint misse que in inchoa-
cione synodi sollempniter de sancto spiritu dici solet.
i24i* 1298 d. 19 Jiilii. Arno.
Ärke-Biskopen Nils Allbssoss Aflatsbref (or botgorare, som besdka Jungfru Mariae Capell i
Upsala' Domkyrka.
A. 3. a. 4: 19.
Omnibus presentes litteras inspecturis, Nicolaus diuina miseracione ar-
chiepiscopus vpsalensis salutem in domino sempiternam, vt fideiium deuocio
erga sacrorum locorum deuotam visitacionem, pro dei omnipotentis honore,
sanctorum suorum veneracione^ & sui ipsius edificacione profectibiliter exci-
tetur, Solet salübriter remissinis indulgencijs velud.quibusdam illeetiuis pre-
miis inuitari, vt fideles ipsi exinde reddantur diuine gracie apciores, Cu-
pientes igitur vt capella beate virginis in ecclesia nostra vpsalensi , congruis
honoribus frequentetur, omnibus vere penitentibus & confessis qui predictam
capellam in sabbatis tocius anni frequentauerint, & officio misse quamscole
ibidem dicere solent interf uerint , seu ad eius reparacionem, ornätum, vel Iii-
minaria manum porrexerint adiutricem^ De omnipotentis dei misericordia,
ac beatorum apostolorum Petri & Pauli, Laurencij & Erici Martirum eius
auctoritate confisi, Quatraginta, Hijsvero qui vesperis eiusdem beate virgi-
nis dicendis ab eisdem scolis in sextis videlicet ferijs ipsa sabbata imme-
diäte precedentibus deuote interfuerint^ viginti dierum indulgenciam de in-
iunctis sibi penitenciis supradictis diebus singulis misericorditer in domino
relaxamus. Datum apud Aarn0 anno dominj IVr. CC*. Nonagesimo oetauo,
quartodecimo kal. augusti»
Sigillet, nästan oskadadt, p& en ur brefvet klippt remsa.
— 269 ^—
1242- 1298 d. 1 Augusti. Teige.
Biskoparnes i Linkoping ocli Wexiö aflatsbref för botgorare, som besöka Skoklosters kyrka.
A. 3. b. I»
Vniuersis Presentes Litteras Jnspecturis Lacjrenciüs Lyncopensis &
MAGNUS vexsyonensis. dei gracia Episcopi. Salutem jn domino sempiternam.
Liicet js de cuius munere uenit ut sibi ä fidelibus suis digne & laudabiliter
seruiatur. De habundaneia pietatis sue que merita supplicum excedit 8c uo-
ta digne seruientibus niulto maiora tribuat quam ualeant promereri, Nichi-
lominus tarnen desiderantes reddere domino populum acceptabilem* fideles
cbristi ad complacendum pi quasi quibusdam illectiuis muheribus indulgen-
ciis uidelicet Sc remissioiiibus inuitamus vt exinde diuine misericordie red-
dantur accepciores. Güpientes* jgilur ut ecciesia religiosarum dominarum in
^ko ordinis beati benedicli congruis bonoribus frequentetur. omnibus uere
penitentibus & confessis qui dictam ecciesiam in solempnitatibus beate marie
uirginis videlicet assumpcionis. natiuitatis. purißcacionis. anunciacionis necnon
in festiuitate beati johannis baptiste. & in festis beatorum confessorum ber-
nardi & benedicti. deuote uisitauerint. XL dies Dum modo Reuerendi patris
nöstri dominj metropolitani ad hoc consensus accesserit de iniunctis sibi pe-
jnitenciis annis singulis quih*bet nostrum in domino misericorditer relaxamus
Jn Guius Rei euidenciam sigilla nostra presentibus duximus a|>ponenda Da-
tum Teigisanno Domini M* CG* Nonagesimo octauo jn aduincula beati Petrj.
Sigillet N:o i bortfallet) N:o a n^got skadadt.
1243. 1298 d. I Augusti. Teige.
Biskoparnes i Skara, Strengnäs, Westeräs och Abo aflatsbref för botgörare, som besöka Sko
klosters kyrka.
. A, 3. b. I.
Vniuersis presentes Litteras Jnspecturis. B. skarensis. ysARüs strengia-
nensis, Petrus arosiensis, & Magnus aboensis» dei gracia Episcopi, salutem
in domino sempiternam , Licet is &c., Se N:o 12^2 ti/l .. reddantur apciores,
Cupientes igitur vt Ecciesia Religiosarum dominarum in sko ordinis beati bene-
dicti congruis bonoribus frequentetur, Omnibus vere penitentibus & con-
fessis qui dictam Ecciesiam in sollempnitatibus beate Marie virginis. videlicet
Assumpcionis, Natiuitatis Purificacionis, & Annunciacionis, necnon in festiui-
tate beati Johannis baptiste^, & in festis beatorum bernardi & benedicti con-
fessorum deuote visitauerint. quadraginta dies. Dum modo Reuerendi patris
domini hostri metropolitani ad hoc consensus accesserit de iniunctis sibi pe-
riitencijs, quilibet nostrum, misericorditer in domino relaxamus. Jn cuius
lei euidenciam sigilla nostra preseiitibus duximiis apponenda, Datuta apud
Teigis, Anno domini. M*. CG*. Nonage3imo octauo. Jn aduincula beati Petri.
Sigillea N:o i — 3 nSstan oskadade, N:o 4 bortfaJiet.
12 44- 1298 d. lo Augnsti. Upsala.
Ärke-Biskopen Nils Allessoks stadßistcise pä Lydbisloparnes aflatsbref för Sko kloster.
A. 3. h. 1.
Vniuersis presentes litteras inspecturis. Nicholaüs miseracione diuina.
vpsalensis Archiepiscopus, salutem in domino senipiternam. Vt fideles Chri-
sti,.eo frequencius & deuocius visitent loca sacra. quo exinde largiores se
senserint indulgencias reportare. Nos volentes ecciesiam dilectarum inchri-
sto filiarum abbatisse & sanctimonialium in sko. congruis bonorib^is frequen*
tari. indulgencias quas venerabiles fratres nostri. domini. Bryniolfus. skarensis,^
Laurencius Lincopensis, Jsarus strenginensis , Petrus Arusiensis, Magnus
Wexionensis, & Magnus Aboensis , dei gracia episcopi. Anno domin j\ Mil-
lesimo. Ducentesimo. Nonagesimo. VIII*. in concilio nostro. Telgis^ vi-
sitantibus predictam ecciesiam in sollempnitatibus. sancte Marie, s. assumpcio-
nis, Natiuitatis. Ihirificacionis. &. Annunciacionis. ac in- natiuitate sanetj
Jobannis Baptiste. seu eciam Beatorum Benedicti. & Bernardi confessorum con-
tulerunt, actoritate qua fungimun approbamus & ratas volnmus perpetuo
permanere. Jn cuius rei testimonium. sigillum nostrum presentibus est ap-
pensnm. Datum, apud vpsaliam, Anno prenotato, in festo Beatj. Laureneij,
Martiris.'
Ärkebiskopliga sigitlet nagot skadadt.
1245. 1298 d. 1 3 Augusti. Gelinge.
Konungens i Danmark Capetians och oTrige Domhafvandes pä Gelinge Ting i Holland utßr-
dade Fastebref pfi Gamtnalsboday saldt af Hofvidsmannen pS Falkeoberg Nils Djekn tili
Herr Nils Kettilsson.
A. 6. a. a. 4>-
Omnibus presens scriptum cernentibus. TmiUGOTas iliustris regis da-
noriun capellanns, Jacobus decanus in haimstath haerath. Nicholaus aduoca-
tus in falkinbergh Nicholaos tuk.a 5on. Nicholaüs KYRNfNO, Matheus ollef sök.
THyRBEKNüS THYOK cetcrjquc placitum getynge visitantes, salutem in doinioo
sempiternam Notum facimus vniuersis & singulis Nicliolaunt diaconum aduo-
catum in falkynhergb Discreto viro Domino Nicholao kaetilsson omnia band
sua, que habuit in gamals botha videlicet tres curias & vnum moiendiiiuiii
— 271 —
cutn siluis & prediis dictis euriis attinentibus mobilibus & immobilibus in
placito gelonge, pro LX:la marcis den. legaliter scotasse, que qLidem bona
martinus amunda son & filius snus sterberniis Nicholao diacono adiiocato in
falkynbergh in dicto placito ad quartam feriam pasce pro LX:ta marcis
den. scotauerunt, ea condicione quod nisi dicta bona in prefato termino
redimerent dicto N. aduocato cederent possidendi gracia uel vendendi seu
alienandi jure perhennj. Ne igitur memorato domino Nicholao kaetiis son
super dicto scotacione legaliter facta in posterum sibi possit ue! debeat ca*
lumpnie materia seu dnbium generari siggillum hallandie vna cum siggillis
nostris presentibus sunt appensa in testimonium & cantelam pleniorem,
Datum anno Dominj M* C*" C* nonagesimo VHP Jn die beafi ypoliti martiris,
Sigillen N:o i 6, 8 boitfallnei remsorna qvar; N:o 7, adligt, nästan oskadadt.
1246* 1 2 98 (1. 1 3 Augusti. Gelinge.
KonuDgens i Daumark Cappellaos och öfrige Domhafvaodes p4 Gelinge Ting i Halland skril-
▼eise tili Marskalkeo Thorkel Knutsoo med aDh&lIan om dorn öfver en iagbiytare frän
Westbo, som stulit eu oxe och 13 svid.
A. 6. a. a. 4^.
Nobili Domino & honesto. JJlustris regis sweuorum Marscalco. Thrügotüs
illustris regis danorum capellanus. Jagobüs decanus in halmstatha haerath.
NiCHOLAüs DiACONüs aduocatus in falkinbaergh. Nicholaüs tuka son Nicho-
LAUS KyRNyNG, Thorbernüs thyok necnon & ceteri commune placitum,
getonge visitantes. seruicium promptum & paratum & omnem reuerenciani
quam poterant cum salute. Dominacionj vestre presentibus signiticanuisquod
quidam legis transgressor nomine Johannes thorhaslpha son de waesbo bo*
uem cumsdam Joon trata son furando abstulit & dequadam vidua in kynna-
riuth Nomine Olof Xllicim sues pingues furtiue subtraxit^ vnde Nobilitatera ves-
tram requirimus & humiliter imploramus quatenus ex quo cunctis ad uos
fugientibus justiciam facitis & cum constet notorium & pturibus ipsum ma-
nifestum furem super dictum johannem judicare velitis ut predictus joon &
vidua predicta et dominus Nicholaus ex parte ipsorum qui dictas causas
prosequitur iusticie habeant complementum quod apud dominacionem ues-
tram volumus firmiter deseruire Jn cuius rei testimonium siggilla nostra pre-
sentibus vna cum siggillo terre sunt appeusa. Actum auno Dominj M* C* C*
XC* Vlir .In die beati ypoliti martiris,
Sigillen N:o i, 4^ 7 skadade; N:o 2, 3, 5, 6 bortfaliaa.
— 27a •—
1247. 1298 d. 28 Aug. Arno.
Ärke-BisLopen i Upsala Mils Allessoits Bref oto betalniog af Herr Johan Engels sliild af
Hjelmeryds gods. '
A. S. a. 4* ^o.
Omnibus presentes litteras Jnspecturis, Nicolaus miseracione diuina Ar-
chiepiscoptis vpsalensis, salufem in domino sempiternaui , Constare yoiümus
vniuersisy Dominum Johannem dictum angelum ex quadam prediorum ven-
dicione.quam fecerat Magistro Andree consobrino suo preposito ecciesie
iiostre vpsalensis nobis assignasse, Centum Triginta tres marchas cum dua-
bus oris denariorum monete nunc currentis, leuandas & recipiendas nomi-
ne suo, a dicto Magistro andree preposito adsoluendum Scquittandum debita,
pro quibus dominus Karolus £rIenason bone memorie, quondam Canonicus
ecclesie nostre vpsalensis Curiam suam hielmeryth in vithbo, cum molendi-
no,'colonis, ac omnibus alijs attincijs dictis bonis, oMigauerat & assignaue-
rat, prout in testamento dicti Domini karoli lucidius patet, Jnsuper decem
& octo Marchas den., quas eidem domino Johanni angelo tenemur similiter
ad solucionem dictorum debitorum assignauit. Horum ergo summa ascen-
dit ad Centum Quinquaginta marchas cum decem oris den. Tolumus igitur
Yt taxacione supradictorum bonorum videlicet Curie hielmeryth cam molendi-
no, colonis; & omnibus attinencijs alijs dictis bonis, fideliter & integrajiter
facta, pars aliqua de eis estiraata, ad valorem summe supradicte quam Sili-
cat partem ipse dominus Johannes eligere decreuerit, ad ipsum debeatdeue-
nire, Prouiso nichilominus quod predicta pars bonorum huiusmodi, talis
sibi deputetur, quod eo non obstante, remanencia bona dummodo jdem
dominus Johannes angelus debita que reraanent, infra festum pentecostes
nunc proximum de suis bonis propriis non nersoluerit, absque difficultate
pro taxato precio distrahi, possint atque venai, in horum autem euidenciam
pleniorem, vna cum sigillo nostro sigillum memorati domini Jofaannis pre-
sei)tibus est appensum, Datum apud arn0 anno domini M*. CC*. XC* VIIIV
Decimo Kai. septembris,
Af .sigiJlet N:o f är ett stycle qvar; N:o a bortfallet.
1248- 1298 d. 2 3 Aug. Arno.
Johan Eitobls Bref om dess med Ärke-Biskopen NiU i Upsala gjorda jordabyte.
B. a. 5a.
Vniuersis presentei; litteras inspecturis Johanes dictus AiiGELUS saluteoi
in domino sempiternam Noueritis me cum reuerendo patre, ac domino meo,
domi»
-TJI^^TTpS
— Ä73 --
domtno N. diuina miseracione arcfaiepiscopo ypsaiensi qnandam prediorum
p^rmutacioaem fecisse in hunc modum, habuit n. a me idem dominus me-
US archiepiscopus in fdering0um villa biaerghum nouem oras cum X dena-
riis terre, cum domibus ad me pertinentibus ibidem, pro quibus fnihi de-
dit in garni decem orasterre et in kysingi dimtdiäm marcham terre, jnsu«
pef addidit mihi pro- domibus et melioracione predii ibidem triginta octö
marchas denar. monete nunc cuirentis, ad huius eciam permutacionis eui-
dens testimonium firmarios wlgariter dictos fasta in communi piretorio fa^-
ringsum, eidem domino meo archiepiscopo secundum terre Jeges et consue^
tudinem approbatam me recognoteo dedisse Jn horum igitur euidenciam
pleniopem sigillum meum duxi presentibus apponendum Datum apud • arn0
Anno domini Millesimo dueentesimo XC*. octauo decimo kalend. septembris.
I 2 49 1 2 98 d. 2 7 Aug. Linköping.
Biskopen i Linkoping Labs II:s vidimatioD och stadfastelse p& Biskop Henriks Bref.
A. 6. a. a. 43.
Omnibus presentes litteras inspecturis Laurengius dei gracia Episcopus
Liincopensis salutem in domino sempiternam Noueritis nos litteras reueren-
di patris predecessoris nostri henrici dei gracia quondam Episcopi linco-
pensis vidisse in hec verba Vniuersis &c Se foregdende N:o 060 ' *). Nos
igitur ordinacionem huius & statutum ratum & gratum habentes. auctorita-
te qua fungimur confirmamus, ad maiorem premissorum euidenciam presen-
tes litteras sigillo nostro prepositi & capituli roboranteSi Datum lincopie
anno domini M"* CG* XC* VIII sexto kal. septembris.
Sigillen bortfailna.
1260. 1298 d, 2 2 Sept. Söderköping.
SvAHTEPOLK. KnuTssovs G&fvobref pft Herbethy gods tili Wreta kloster.
A. 3. t I.
Omnibus christi fidelibus presens scriptum visuris vel audituris. Swanth-
POLK KANVTi ducis quoudam filius. SalutM» in domino sempiternam. Quo«-
niam varii sunt humane fragilitatis euentus. & cum morte nichil cercius.
*} Med ß>ljande olikheier: IUI thinoDum •— expensis singuli de collegio a decimarum
*- och Si vero quempiam de collegio plures ecciesias parochiales io ipsa prepositura
coDtingat optioere — — .
Sv. Diplom, II. " 35
— ^74 — " .
terminus autein mortis cunctis sit iiicertus. Necesse est diem mortis certis
racionibus preuenire. Hinc est quod bona que in Herbetby habemus. vi-
delicet redditus.XL thynonum &.XI. orarum den. nobis & heredibus no-
stris alienamus. abbatisse autem wretis. Domine katerine. totiqne cooaentui
ibidem dimittimus perpetuo possidenda. Hec presentibus uiris ydoneis.
aduocato nostro .s. giurdone. & ciuibus pluribus suthercopie. videlicet tho*
chone. lamberto longo. & wigboldo. gudmundo. nee non & ah'is discretis
quam plurimis. facta sunt & statuta. Ne igitur de presentibus vel posteris
super hoc facto aliquar calumpnia Taleat suboriri. siggillum nostrum. sig-
giliumque ciuitatis Sutbercopensis presentibus sunt appensa. Datum Suther-
copie. anno domini. M^. GC*. Nonage^imo. Vlir. in die beati mauricii. so*
ciorumque eins.
Sigilien skadade.
125 1. (1298.?) d. 2 3 Sept. Högnetorp.
BisiLopen BRYirnoLFS i Slara stadfästelse, i hvad p& honom beror, af Algots g&rvaafApun-
da i Ö3tergöthlaad tili Riseberga kloster.
A. 3. n. 4- tS.
Omnibus presentes litteras jnspecturis.B. dei gracia scarensis Episco*
pus. Salutem .jn domino sempiternam. Notuip facimus tam posteris quam
presentibus vniuersis, Quod donacionem quam sanctimonialibus jn rissd-^
byaergh, videlicet tres octenarios terre jn apundhum jn 0sgocia, cum vno
manso ibidem sito & eius pertinencijs, dillectus . . . ter noster algotus, as-
signauit & contulit, sicut per eius patentes litteras super hoc confectas ple-
ne patet esse volumus, ac presencium auctoritate quantum ad
nos pertinet, confirmamus. Sigillum nostrum presentibus
Jn huius testimonium & euidenciam pleniorem. Datum H0gnaethorpe. An-
no « ^ono kal. octobris.
Sigiliet jemte ett^stycke af brefv€t Sr bortrifvel.
12 52. 1298 d. 7 Oct.
Bisko(pen*i Strengnäs Ysars stadfästelse pft Biskop Anunds g&fva af Juleta forsamliüg jiH
Abboten i Saba.
A. 1 h.
' Vniueris presens. scriptum cernentibus. Ysarus dei gracia Episcopus
straengnensis Salutem in domino ihesu cbristo. Quia venerabilis pater do-
— ^y5 —
minus Anundus predecessor noster abbat! de sabä ^d sustentacionem con^
uentus ibidem ecclesiam julata contulit & eisdem super hoc suas litteras de-
dit in hec verba. Omnibus &c. Se /öregd^nde N:o 765. Nos dictam dona-
cionem suam sieut superius expressum est ex consensu eiusdem capituli ho-
stri tenore presencium confirmaraus eisdem memoratam ecclesiam in. perpe^
tuum assignantes saluo nobis nostrisque successoribus canonice instituendis
omni iure ppntificali prout superius est expressum. Jn cuius Rei testimo-
nium sigilium nostrum vna cum sigillo capituli nostri presentibus est ap«
pensura. Datum strengnesie Anno domini. M*. CG*, XC*, VHP. in crastino
translaeionis beatj eskilli martiris & pontiiicis.
Sigillen skodade»
12 53. 1298 d. 1 1 OcL Upsak.
i.rke-Bisk6peD i Upsala Nils Allbssohs bref om jordabyte med Bjfirn Ingolfsson.
A. 3. a. 4. 18.
Omnibus presentes litteras Jnspecturis, Nicolaus miseracione diuina
archiepiscopus Tpsalensis, salutem in domino sempiternam, Noueritis nos ex
parte ecclesie nostre vpsalensis Cum fBdeli nostro Beronejngulfssuni, ex con-
sensu Capituli nostri quandam prediorum permutacionem fecisse in hunc mo-
dum, Habuimus enim a dicto berone, vnum solidum terre in villa tr0nin«
gl, & in villa kaluijk vnum solidum terre, in insula dicta dekr0 situatos,
Jtem in villa wretum in parocbia naes duos solidos cum dimidio terre, Pro
quibus nos eidem Beroni dedimus Sc assignauimus nomine eiusdem ecclesie
nostre, quatuor Solidos terre, in villa sandum eiusdem insule sekr0, sitos,
Huic autem permutacipni prediorum ex vtraque 'parte testes seu firmarij
qui wigariter dicuntur fastaer, adhibiti sunt, secundum terre leges 3c con-
ftuetudinem approbatam, Jn cuius rei testimonium sigilium nostrum, & si-
^11 um Capituli nostri presentibus duximus apponenda, Datum apud vpsaliam
anno domini Millesimo ducentesimo, Nonagesimo VHP. Quinto Jdus Octobris.
Sigillet N;o 1 bortfallet, II:o 2 nAgot skadadt
1254. 1298 d. 5 Nov. Skeninge.
Prierns i Skeninge Tittnesoft&l, att Benedicta Holnwtens dotter framföV klotterporten gaf, nar
hon 1391 invigdestill nunna i Skeninge, tili evärdelig egendom At klostret «Ilt hvad hon
egde, med undantag af g&rden Berga, tili hvilken hon förbehötl «g njitjande rStten i sin
lifstid.
A. 3. 8. a: a.
Omnibus ad quos presens scriptum peruenerit ffrater P. Fratrumordi-
nis predicatorura in . skiaeningia prior inutilis salutem in domino. Notum fa-
— . »7^ ^
CIO quod quando soror Benedieta filia holmstani de biaergom habituro soror
rum nostrarum a^timpsit in skiaeningia jmno domini M* GC XG T in na-
tiuitate beate virginis omnia bona sua mobilia & inmobilia^ que tunc pos-
sedit, sibi & suis heredibus nuilo ipsorum dissenciente ^ seilicet tamnicholao
holmfridaeson qui ibi presens erat quam alüs consencientibus alienauit & mo»
nasterio dietarum sororum in skiaeningiae, per festa^ & k0p8e secundum ler
ges terre appropriari fecit, Johanne thoroson pro fest proloquente, & lau*
rencio de snytringe ex parte sororum bona memorata sumente excepta curia
de biaergom quam sibi prefata soror, B, pro suis vsibus dum viueret rejti-
nuit, ita tarnen quod post mortem ipsius esset monasterij supradicti Hec au-
tem facta sunt coram porta sororum in skiaeningia presentibus Dominis N
sigredaeson N sestridaeson & discretis viris martino de slykkio Johanne tho-
roson, Johanne de myriby, Giaerdero tannae, Laurencio de snytringe fratri-
bus predicatoribus N priore skiaeningensi, thorstano priore kalmarnensi, &
alüs pluribus fide dignis Jn cuius rei testimonium sigillum nostrum duxi pre-
sentibus apponendum. Datum skiaeningie anno domini M* CG* XG"* YIIV.
Nonis nouembris.
Sigillet D&got skadadt
1255. 1298 d. 25 Nov.
Biskopen i Linkopiog Laus II:s vidimation och stadßistelse p& Biskop Henriks stadgaode af
&r 1272.
B. 3i II. V.
Omnibus presentes litteras inspecturis Laurengius dei gracia episco-
pus lincopensis salutem in domino sempiternam. Noueritis nos litteras Re-
uerendi patris predecessoris nostri henrici dei gracia condam episcopi linco-
pensis vidisse in hec verba. He dei &c. Seföregäende N:o 56o. Nos igitur or*
dinacionem huiusmodi & statutum Ratum & gratum habentes auctoritate qua
fungimur confirmamus ad maiorem premissorum euidenciam presentes litterai
sigillo nostro. prepositi & capituli Roborantes. Datum lyncopie Anno do-
mini Millesimo GG XG VIIL VI kal. decembris^
12 56. 1298 d. 1 3 Dec. Skara.
Biskopeo Bbyhoifs i Skara bref pfi SiediDi m. m«, som lemnas BagDvald Mut« i ersaUoiog for
hvad hoDoiD af Biskopens broder Magniu blifvit fr&ntaget.
A. 6. a. a. 44*
Omnibus presentes litteras jaspecturi$. BftyNiULPHQS dei gracia scaren-
sis Episcopus. Salutem in domino $empiiie.rpamTeiiare.presenciuni.iio1;iun f^*
— -^77 —
cimus vniuersis Quod nos domino Rangwaldo dicto Mulae pro recompensacione
bonorum sibi per magnum fratrem iiostrum ablatorum, Curia m nostram slaed*
diul, Gvm coIonijX nemoribus, pratis, paschuis, ac ceteris pertinencijs, suis.
Vna cvm xnolendinö jn ofTrud f & Molendinum jn thsengini quod possedit Mag-
nus dax son oolonias quoque nostras jn araebyaergh, refundimusScassignamuSt
jure bereditario perpetuo .possidendas Patentes jnstanter vt dominus noster
rex & consiliarij sui super premissis literas süas patentes eorum sigillis muni*
tas, dare velint ad euidenciam pleniorem. Jn cuius testimonium sigillum nostrum
vna cum sigillis dominorum Nicholai algoti, Magistri benedicti, et beronis Ion-
gl Ganonicorum nostrorum, qui presenti conuencioni afTuerunt, presentibus
est appensum. Datum skaris Anno domini M',CC*,XC' VIII • jn die beate
lueie virginis.
3 Sigill finnas under brefvet, och rum for det fjerde.
Af samma bref fiones äfven ett annal original , i hvilket sista ordet virgiois sakoas; med si-
gill I, 2| 4 ^^^ 'u°> ^^^' ^^^ tredje, och fö'röfi-igt (oljaodie olikheter: slaedhioi — *-ofrudh
thaeoghini dags son — — damus (i sL f. refundimus}.
1257. 1298 d. 19 Dec. Källandsö.
F. d. Lagmanneo i Westergötbland Algot Brtnolfssoiis bref, med godkännande af Biskop
Brynolfs foregiende anordning.
A. 6. a. X 4^.
Omnibus presentes litteras jnspeeturis. Algotus bryniulfs. son. Legi*
fer quoudam wsesgothorum* ' Salutem jn domino sempiternam. Quia Reue«
rendus pater dominus Bryniulphus £piscopus skarensis Curiam slaedini cum
colonijs ibidem & nemoribus & ceteris pertinencijs jntra sepes & extra, &
molendinum jn o(Trud, ac colonias jn araebyaergh, Nobili viro domino rang*
waldo dicto mulae pro rebus sibi per magnum filium meum ablatis, dedit Sc
assignauit. Gonstare volo tam posteris quam modernis, quod ratum & gra-*
tum semper habebo, quicquid per ipsum dominum scarensem ordinatum &*
actum fuerat super bonis prenotatis. Promittens firmiter, quod contra ordi*
nacionem predicti domini scarensis jn hac parte per me velper alium, nunc-*
quam veniam vel faciam de jure vel facto. Sigillum meum presentibus ap-
poni faciens, jn euidenciam premissorum pleniorem. Datum Qualdins 0. An-
no domini M% CC% XC VIII% XIIII* kal. januarij.
Sigillet DÜgot skadadt.
T2 58. i!i98 d. 26 Dec. Dymmu.
Biskopen BarsoLFs i Skara Fullmakt for Andreas Tuwesson, att gifva fasta pft de gods han
tili Aagowald Mute afstAtt.
A. 6. a. 3: ix
Omnibus presentes litteras jnspeeturis. B. Dei gracia scarensis Episco«
pus, Salutem jn domino sempiternam. Tenore precencium notum facimus
^ 278 —
tarn posteris quam preseritibus vniuersis, Quod nos aüctoritate presencium
tarn ex parte nostra quam ex parte patris nostri , andree tow». son. plenariam
{)Otestatein cominittimus skotandi Nobili viro domino Rangwaldo dieto Mu*
ae, et a nobis et heredibus nostris, et patris nostri, alienandi, Guriam no-
stram jn sisedini, Cvm colonijs ibidem et omnibus suis pertinencijs jntra se-
pes et extra, vna cum molendino jn offrud, et molendino jnthengini quod
possedit magnus dax. son. Et hoc omnibus quorum jnterest jntimamus, Sigit-
lum nostrum presentibus apponentes. Datum Dymmu. Anno Domini M*,
CC% XC VHP. secunda die Natalis domini.
Sigillet skadadt, p& en ur brefvet klippt remsa..
125 9- 1298 d. 28 Dec. Dymmu.
Biskopen Bbyitolfs i Skara bi*ef p& en gdrd i Warn, som lemnas Skara Domkyrka i ersätt-
ning for Tengened qvaroy hvilken han afst&tt tili Ragnvald Mule.
A. 3. «• «.
Omnibus presentes litteras jnsp^cturis. B, dei gracia scarensis Episco«
pus, Salutem jn domino sempiternam. Tenore presencium notum fäcimus, vni-
uersis tam posteris quam presentibus, quod, quia dedimus Nobili viro do-
mino rangwaldo dicto mulae pro rebus sibi per fratrem nostrum magnum
ablatis molendinum ecclesie skarensis situm jn thengini, quod possedit mag-
nus dax. son. nos ipsius ecclesie jndempnitati consulere volentes, CuHam no-
stram maternam jn wam, Cvmcolonia & molendino ibidem, ac omnibus bo-
nis mqbilibus& jnmobilibus, agris, pratjs, nemoribus, ac ceteris pertinencijs
jntra sepes & extra , jn recompensacionem pro dicto molendino eidem ecclesie
skarensi refundimus & irreuocabilit^r assignamus« Renunciantes omni juri
quod iiobis vel heredibus nostris jn dicta curia compecijt, vel competere
po3set de jure vel de facto. Jn cuius testimonium sigillum nostrum presen-
tibus est appensum. Datum Dymmu Anno domini M% CG*, XC*VIII% jn
die sanctorum jnnocencium.
Sigillet Loitfallet frftq den ur brefvel Uippta remsan.
1260. 1299 odat Tribek.
JoHAKTO af Myreby intyg om den Tinliga ofvereDskomaielsei som Benedicta Holmstens dot-
ter iDg&tt med sina ftlägtio];ar med afseeode pA deras arfsansprAk, iDnan hoD bief Nunoa
i SkeniDge kioster, samlunder hvad TÜkor hoD tili deUa kloster skSokt sina gods.
A. 3. i. a« 5.
Omnibus presentes litteras visuris vel audituris Johannes dictus PARUt^^
de Myrby Salutem in domino sempiternam. Quia rite & racionabiliter acta
— 279 —
sepe reuocantur in dubium & multociens inpugnantur a tnaliciis bominum
peniersorum nisi prescncium prouidencia satagat rerum gestarum seriem ad
noticiam d^ducere posterorum. Jdcirco notum facio tenore presencium
vniuersis. quod prius quam Soror benedicta quondam filia holmstani de bier-
gum reh'gioni se traderet. Ego secundum ludiciariam sentenciam domini be«
nedicti legiferi ostgothorum omnes cognatos & propinquos eiusdem sororis,
b. secundum leges terre rite & legaliter citaui quod wigariter dicitur staef-
nsd Tni in curia & omnibus in pretorio, exhibens eisdem omnia bona ipsius
sororis. b. ad emendum propinquis ex parte patris exhibui bona paterna &
propinquis ex parte matris bona .materna. Prefate igitur sororis .b. veri he-
redes & propinqui non sufficientes nee volentes emere bona memorata ad
ipsam in biergum conuenerunt humiliter postulantes. quatinus de suis bo»
nis eis daret partem aliqualem resignantes toti iuri quod habebant in reli-
ouis bonis ipsius. ita quod ea omnia tarn mobilia quam inmobilia. dare ven-
dere posset libere ac de ipsis alio modo quocumque ordinäre secundum pro«
priam voluntatem. hanc resignacionem rite cum legalibus que dicuntur festnae
wigariter. facientes. Soror autem benedicta veris heredibu^ suis, videlicetso-
rori patris sui que vocabatur 0a. & filijs ipsius halstano & thoriro dedit bo-
na sua patrimonialia que in b0tharum & b0thaas possidebat. quam donacio-
nem predieti heredes gratanter acceptantes. toti iuri quod habebant in reli-
quis bonis sororis benedicte. sicuti supradictum est voluntarie atqne publice
resjgnarunt. presentibus. Gerdaro dicto tanne. aerinwardo de biergum.
birgero vifwidinsun 8c fratre ipsius laurencio. ac ah'is quam pluribus fide-
dignis qui omnes vna cum supradictis heredibus sororis .b. in resignacione
prefata tenuerunt super festnse. Ego autem eandem resignacionem legaliter
publicaui. quod >vlgariter intelligendum est. iac skildhi fyrfestnum. Preterea
composicione prefata inter sororem .b. & heredes suos racionabiliter acta ac
vtriusque partis consensu plenarip confirmata. Soror .b. religioni se contulit
ad sorores ordinis predicatorum skeningie cum omnibus bonis suis. Tali con-
dicione interiecta quod si umquam kalmarnie claustrum sororum continge-
ret iochoari. ipsa cum omnibus bonis suis illac libere se transferret. & quod
nullus hominum in hoc ipsam posset aliquatinus inpedire. Sub hac ergo condi-
cione sepedicta soror .b. claustrum intrans sororum skeningie. omnia bona sua
eisdem sororibus legaliter resignauit. presentibus domino Nicoiao sestredasun.
domino Nicoiao holmfridasun fratre petro priore skeningensi. fratre thorstano
priore kalmarnie fratre Nicoiao lectore skeningensi. Johanne thorasun.
Gerdaro dicto tanne. Magno de stafby. Nicoiao karsun. et hü omnes mecum
in resignacione bonorum sororis .b. facta skeningie. laurencio de snythringi ex
parte sororum. tenuerunt super festnae & Jobannes thorasun ipsam resig-
nacionem secundum leges terre rite publicauit. wigariter dictum skildhi fyi*
— 28o —
festnum. nullo penitus cognatoruni seu propinquoruni sororis «b. contradi-
cente ordiaacionibus memoratis. Jn testimoniuni predictorum sigillam pro«
prium vna cum sigillis dotnini Nicolai legiferi werendensis. & domini Nicop
lai sestredasun & Johannis thorasun. duxi presentibus apponendura. Datum
in Tribek. anno douiini M'CC*. Nonagesirao Nono.
Alla fyra sigilleo finuas oästSD oskadade.
I261. 1299.
Andreas') med sin moder Margaretes bifall, gjorda testamentariska aoordniog af sin qvarl&tenskap.
A.4.
Jn nomine Patris & filij & Spiritus sancti amen Jn opinatus homi-
num transitus ex hoc seculo multos ffefellerat & salubria proposita relinqui
fecerat inperfecta hac consideracione ductus, Ego andreas cum beneplacito
karissime matris mee margarete meum testamentum condo in hunc modum,
Fratribus predicatoribus in sictonia aput quos eligo sepulturam confero dex-
trarium meum cum cuparthyr taster cum sella muzam cum plata pro utro-
que testamento meo & uxoris mee ingiburgis non dura soluto, Jtem fratri-
bus in stocholm IIlLor marcas .III. marcas den. gardiano ibidem, Fratrisig-
uido confessori meo .IL marcas den., ad solucionem istorum pro pignore po-
no armaturam raeam, Ecciesie Iogh0 cappcllam nieam sacerdoti .1. marcam,
Ecclesie skanald .II. marcas sacerdoti .1. Ecciesie ualandatunum .L roarcam
matri mee vnum balteum argenteum, & V. solidos terre in auaaduitam
suam, Jtem uxori mee Bothilde V. oras terre in smahambrum cum omnibus
attinenciis, pro dote .III. oras duas reliquas ex propriis comparauit, Jtem
omnes uestes quas dederam sibi, vnum monile argenteum, duos leones ar-
genteos, & unum anulum, ista omnia sint extra sortem, Jtem famulomeo
nescunung vnam muzam cum plata & hoffaener, ffamulo meo petrocapam
meam, kaetilmundo tunicam & colobium meum, testes horum sunt mater
mea dilecta uxor mea frater siguidus, ericus uicinus mens rangwaldus &
multi alii, ad solucionem debitorum meorum pono curiam meam ringkaby,
Exequtores huius mei testamenti constituo dominum bryniolphum preposi-
tum & rangwaldum de uiby quos rogo ut meam in premissis uelint exequi uo-
luntatem, Jn huius rei testimonium sigillum meum presentibus est appen-
sum & sigillum domini philippi de runby, & sigillum prioris sictuniensis.
instanter apponipeto, Datum Anno domini. M*. CG*. Nonagesimo. Nono.
Sigillen N:p 1^3, bortfallne, N;o a skadadt..
1262.
— a8i —
Prestmanneii Hbnriks i Runsten gifvobref pA Hyrlinge ä Öland, med dertill hoVande byggna*
der och hälften ^f sin lösegeodom, tili Sko kloster.
A. 5. b. I.
Vniuersis presens scriptum visuris uel audituris. Henricus Sacerdos \n
Ronasten Salutem jn uirginis lilio crucifixo. Quoniam frequenterpresencium
facta posteris solent esse jncognita. tnateriamque dubietatis ac litigij generare,
nisi litterarum ac sigyllorum testimonio efficaciter confirmentur. Constare
uolo tarn posteris quam presentibus per presentes. me ob meorum remissio-
nem peccaminum. jntegrum attungum terre jn Hyrlinge in 0landia cum omnibus .
* domibus. & dimidietate omnium rerum mobilium mihi ibidem attinencium.
Monasterio sanctimonialium jn sko contulisse. Jn cuius facti testimonium
domine Radhburgis abbatisse dicti monasterij siggillum. vna cum siggillo <Jo-
mini Hojmwidi Arnbyernson. ac meo. presentibus estappensum. Datum an-
no domini. M'.C* C*. nonagesimo Nono.
Sigillen: i, 3 andeliga; 3 foga skadadt
ia63- '^99 ^* ^4 Jan. Upsala.
Doai-*Pr(Mteo AirMBAt Ajtda Bytesbref p& gArdar i Wäsbj och Ekeby i Wange socken, hvilka^
lemnas tili Skoklocter^ i utbyte mot girdar i Tbjälstai Sundhy^Tuna, Skedvi och Stjeni-
holm.
A. 3. b. I.
Omnibus presentes litteras inspecturis Ajcdreas prepositus vpsalensis
salutem in domino« vmuersitätt vestre tenore presencium notum sitquoder-
ga dominam abbätissam de sco vpsalie in communi pretorio prediorum per«
mutacionem fkmariis qui wigariter dicuntur fastar ibidem recept^fUTeci in
hunc modum assignaui nempe dicte domiae in villa yasby parochie vengium
dimidiam Marcham terre in villa ekiby quatuor solidos terre parochie eius-
dem pro vna horia terre in tielsta & duabus oris in sunby & duobus soli-
dis in tunum & vno solido in skaedui & quatuor solidis in stiernholm in
cuius rei testimonium sigillum meum presentibus est appensuni Datum vpsa-^
lie anno domini M'CC^XCIX sabato proximo ante conuersionem sanctipauli.
Sigilleti pft eo or brefvet klippt remsa, äi* skadadt
Sv. IHphmaianum IL 36 .
1264« 1299 d. a 4 Jan- Upsala.
Abbedissao Radbobgs och Conventets i Sko kloster Bref om samma byte^
A. S. a. 4: 10*
Omnibus presentes litteras inspecturis. Soror .R. abbatissa & conuentus
sororum in sko. Salutem in domino. Vniuersitati vestre tenore presenciuro no
tum sit quod erga venerabilem viruni dominum .A. prepositum vpsalensem
vpsahe in communi pretorio prediorum permutacionem firmariis qui wiga-
liter dicuntur fastar ibidem receptis fecimus in hunc modum. Assignauimus
enim dicto domino vnam oram terre in thialsta. & duas oras in sunby. &
duos solidos in tunum. & vnum solidum in skadwi. & quatuor solides in
stiarnholm pro dimidia marca terre in villa vasby parrochie venginm. qua-
tuor solidos terre in villa ekiby parrochie eiusdem. Jn cuius testimonium
sfgillum conuentus nostri presentibus est appensum. Datum \psalie anno
domini M*CC*.XC IX'. in sabbato proximo ante conuersionem sancti pauli.
Sigillet, pS eo ur brefvet kiippt remsa, är skadadt.
1265. ^^299 d 25 Jan. Fozkil.
Biskopen i Skara Bbyiiolfs lolyg^ att haus GapellaD,.Mag. Beogt kopt all lösegendomen i Seg-
lorum och säledes ägei'i att derom ef\er eget godtfinnande aaordna.
A. 3. z. 1.
Omnibus presentes litteras jnspecturis .B. Dei gracia scarensis Epi-
scopus, Salutem jn domino sempiternam. Nouerint vniuersi, Quod discre-
tus vir magister benedietus capellanus noster emit a nobis pro quatraginta
marchis den. omnia bona mobilia que habuimus jn saeghlorum, tempore quo
dictam curiam a nobis tytulo permutacionis optinebat. vnde concedimus &
permittimus, quod idem magister .b. de bonis jn.eadem curia saeghior um exi-
stentibus, libere testari & ordinäre valeat pro sue libito voluntatis. presen-
tes sibi litteras sigillo nostro munitas super hoc jn testimonium conceden-
tes. Datum fozkil, Anno domini AP^CC^XC'IX*. jn conuersione sancti pauli.
Sigillet bortfallet fr&n den ur brefvet küppta remsaQ.
1266. 1299 d. 25 Jan. Lyheck.
Ärke-Biskopeo i Luod Johahs Bref om Lybeckarnes egaode ratl tili deras inom bans omräde
. skeppsbrutna gods.
f.. y. 118. L. c. 19a.
In Dei nomine Amen. Omnibus ad quos presens scriptum pervenerit.
Johannes Dei gracia Sancte Lundensis ecclesie Archiepiscopus, Primas Sve-
— 283 —
tie salutem in domino. Ut ea qoe fiunt in tempore non evanescant nee pe*
reant tempore idefluente solent scripturarum & testium memorie commenda-
ri. Quare notum esse volumus universis presentibus & futuris nos eam con-
sulibus & burgensibus civitatis Lubecensis universis libertatis graciam con*
tulisse, quod quoc^escunque perpetuis temporibus eos circa fines nostros in
temporalibus nobis subjectös naufragium pati contingeret, omnia bona nan-
fraga, que per se vel alios servare poterint pleno iure sibi vindicent. Pre-
eise namque volumus quod omnia bona talia post naufragium iUis attineant,
quibus ante naufragium pertinebant. Que quidem bona vel eorum precium,
si peritura fuerint, si presentes non extiterint, quibus ea pertinent, per
annum & diem, eis integraliter servabuntur & amplius, si venire nequive-
rint legitima necessitate vel ignorantia prepediti. Et si bonorum eorundem
aliqui veri possessores obierint itf^ naufragio, seu alio modo quocunque,
quodcunque de bonis huiusmodi salvatum fuerit, debet veris heredibus
reservari, secundum exigentiam temporis prenotati. Si preterea in abquo
forsan naufr^io submersi fuerint omnes in nave constituti, ita quod nemo
superuixent, heredibus & veris dominis eorundem bonorum iila reservari de-
bent, qui iustis doeumentis ea probaverunt esse suä in omnibus premissis,
salvo eis iusto laboris premio, qui ad talia bona salvanda roanum prebue-
rint adjutricem. Ut autem hec a nobis & a nostris suocessoribus immutari
non valeant nee infringi presens scriptum sigillo nostro duximus munien-
duni* Datum Lubeke anno dni M* CC nonagesimo nono in conversione
S. Pauli.
1267. '299 d 26 Jan. Fänö.
FoLKB JovssoHS MorgongAfvobref p& Hardstad och Qristlingatorp för sin bustru Rangborg;
J. 6. 186. V.
Omnibus prsesentes literas inspecturis, Fulgo Ioonsson salutem in Do«
mino sempiternara. Noverint vniversi, quod ego Fulco Ioonsson, Oilecte
vxori meae Rangburgi ob Donationem propter nuptias in nostrarum Crasti-
no nuptiarum curiam meam Hardhstadhj in lincopensi Diocesi sitam, et
vnum attungum terrae in quistlingatorp, cum omnibus bonis, mobilibus, et
immobilibus, pascuis, possessionibus, et iuribus dictis curie, et attungoqua-
litercunque attinentiBus, sicut nunc possideo, Do, confero, et assigno, pleno
iure iuxta leges Patriae, et consuetudinem approbafam, hac tarnen condi-
tione adiecta seu forma, videlicet quod si favente Domino prolem habue-
— a84 —
rimus, dicta bona, cedant proli in portionem hasreditatis Maternas, Si ant^m
ipsa micbi absque prole supervixerit, praedicta bona ad ipsam, €t eius hae*
redes libere devoluantur, si vero ipsa ante me absque prole superstite
obierit, quod absit, ius mihi sit liberum atque saluum omnia bona redi-
mendi prsedicta, infra biennium a tempore obitus sui compotandum, pro
ducentis marchis' Denariorum, ^nionete vsualis, tunc currentis^ volo etiam
quod dicta bona tempore defunctionis eius conscribantur, et sub disposi-
tione mea sine Diminutione maneant per biennium memoratum. In cuius
autem meae Donationis robur et firmitatem, et £videntiam firmiorem, secun*
dum leges Patrias, adhibiti sunt testes seu firmarij qui vulgariter dicuntur
f'astar scilicet Venerabilis Pater, Dominus Micolaus Dei gratia Archiepisco^
pus ypsalensis, et honorabiles viri Domini, Andrebs Praepositus eiusdem
Ecciesiae, Ion Ingiualds^on, Birgerus Pethersson, legiferL Magnus Gregoris-
son, Röricus Birgersson, Philippus de Rumby, Philippus Ingioaldsson, Mag-
nus Marinusson, Carolus Ingiborgusson, Caroius Gregorisson, Mathias Kä-
tilmundasson , Ericus Östensson, Bothulphus lonssou, ßagnwaldus Ingiualds-
son, Laurentius Anbornasson, nee non et alij mujti discreti viri. In borum
igitur omnium Testimonium et £videnciam pleniorem, . vna cum sigillo ve-
nerabilis Patris Domini Nicbolaj Divina mjseratione Arcbiepiscopi Vpsalen*
sis, et aliörum infra scriptorum, videlicet* Dominorum, Andree Praepositi
Ecciesie Vpsalensis, loonss Ingivaldssonss, Birgeri Petherssons, legiferorum,
Magni Gregorisson Phib'ppi de Rumby, Magni Marinussons» Körici Borgers-
sons, Philippi Ingivaldsscas, sigiHis sigiUum meum duxi praesentibus appo-
nendum. Datum Anno Domini Miilesimo Ducentesimo Nonagesimo nono,
Apud Fanö, in Crastino Conversionis beati Pauli/)
Af de tecknade sigillen synes N:o i hafva varit miadre tydligt^ N:o ü ocfa ä ^fullstftndiga, N:o
4 utpl&oadt*
1268. 1299 d. 10 Febr. Helfslad
Biskopen i Skara Brtitolps Bref oni den ersSttoiDg, kao i Slädene oeh Araberg samt Ofruds
och TäDgeneds qvarnar, gifvit Ragnwald Mule för de gods i Nä3, bvilka Biskopeos broder
hononi afhändt, med uppdrag &i Andreas Tuwes^n, att dem, i Biskopens vägnar, lagligeD
sköta och heintiln^ roed anhäJIan der jemte, att Kongl. Maj:t ocb Biksens R&d derpd viHe
fastebref utfarda.
A. 6. a. a. 46.
Omnibus presentes litteras jnspeeturis B. dei gracia searen&is Episco-
pus, Salutem jn domino sempiternam. Notum facimus'vniuersis ^ Quod nos
*) An 111. I roargcn är, vid brefvets början, antecknadt med blyertspenna dessa nästan utplana*^
de oid: "DeUa original bade iag af H:r Carl Sparre 1696. 37. Nov."; och vid stntet stdr^
« a85 —
refundimus et assignamus Nobili' viro domino rangwaldo dicto mnl» pro
recompenaacione bonorum sibi per magnum fratrem nostrum ablatorum ja
Q«si, Guriamjn Slaedhini, Matrinostre quondam jn donaeionem propter nup-
cias assignatam, cum colonijs, agris, pratis, pisch^arijs, nemoribus, ac ceteris
pertinencijs suis viia. cum moleridino jn ofrudh, ncQ non et molendino ja
thaengini, quod possedit magnus dax. son curia nostra materna jn warn cum
Omnibus suis pertinencijs, pro dicto molendino jn tbaengini ecclesie skaren*
si per nos assignata legaliter et scotata. Golonias quoque jn araebyaergh cuin
Omnibus suis pertinencijs^ eidem domino rangwaldo refundimus et irreuoca-
biliter assignamus, hoc adiecto quod si dictas colonias jn araebya^gh aliqua*
liter jnpeti Tel jnpediri contigerit , bona nostra paterna et materna, obliga«*
mus ad reddendum et faciendum sepedictum dominum rangwaldum et here*
des ipsius jndempnes totaliter jn hac parte. Dantes eidem domino rangwal*
do et suis heredibus, liberam et plenariam potestatem bona supradicta om*
nia et singula, dandi, vendendi, alienandi, sev quomodolibet ordinandipro
sue Hbito voluntatis. Gommittimus Jnsuper per presentesandree towae. son
auctoritatem et plenariam potestatem ex parte nostra, dictam curiam jn slae*
dhini, cum colonijs ibidem et omnibus suis pertinencijs, vna cum molendino
jn oifrudh et. molendino jn thaengini necnon et colonijs jn araebyaergh pre-
dictis, scotandi legaliter, et possessionem tradendi corporalem. Petentes jn-
stanter vt dominus noster rex et consiliarij sui super premissis litterassuas
patentes eorum sigillis munitas dare velint jn euidenciam. pleniorem. Jn quo-
rum- omnium testimonium, sigillum nostrum presentibus est appensum. Da-
tum, et actum, jn haelfstadh, Anno domini M',CC%XC*IX% IUP jdus februarij.
Sigilleo I, a, skadade.
1269.
1299 d. 16 Mars. Tuna i Äker.
Ärke-Biskopen i Upsala Nils Allbssohs vidimation af K. Magnus I:s bref af Ar ia8a.
' A. 6. a. a: a6.
Omnibus presentes litteras Jnspecturis Nicolaus miseracione diuina Ar-
chiepiscopus vpsalensis, Salutem jn domino sempiternam, Notum facimus
per presentes, Nos uidisse & diligenter de verbo ad uerbum perspexisse lit-
teras dominj magni dei gracia sueorum gothorumque regis illustrissimi, non
rasas non cancellatas nee in aliqua sui parte uicitas sub ipsius et prelato-
rum in ipsalittera nominatorum ueris & saluis sigillis in hec uerba, Mag-
med blick skrifvel: "Cum originali cooeordare Yidi J. P/'(eriogsköld), af hvars haod stafoin-
gen ar räUad }>& oAgra sUillca.
— 286 —
NXJS &c. Se föregäende N:o y5y. Jn Cuius Rei testimonium sigillum no-
strum presentibus est appensum, Datum apud mansionem nostram tunum in
aker Anno domini Millesimo CC'XC* Nono decimo septimo kal. Apprilis.
S]giIIet| oSgot skadadt; fiones ft en ur brefvet klippt remsa.
1270. 1 2 9 9 d. 1 8 Mars.. Lateran.
PSfven Booifacius VIlIls Bulla tili Ärke-Biskopen Ysaro, med befallniog att forklara det af '
Koouog Erik i Daomark med sia siägtioge logeborg, Svenska KoDungen Birgers syster,
ingängoa giftermäi iagligt.
F. i: 354. An. 5. £p. iSg.
Bonif actus VIII ad preces Erici Regis Datie Isarno Cappellano suo
committity ut matrimonium a Rege initum cum Sorore Birgeri Regis Svetie
in 4'ö consanguinitatis graduj apostolica dispensatione legitimari reddat.
BoNiFATiüs &c. Dtlecto filio Ysarno Archiepiscopo Carcassonensi Capel*
lano Nostro Salutem &c.
Licet Matriraonii contractum in quarto consanguinitatis vel afßnitatis
gradu Sacri Canones interdicant, consuevit tarnen interdum Sedes Apostoli-
ca super hoc devotorum, et maxime personarum sublimium inducta
precibus dispensare. Petitio quidem Erici Illustris Regis Datie nobis ex-
nibita continebat, quod cum olim post mortem clare mem. Erigi Regis Da-
tie Patris sui per potentiam, et mab'tiam inimicorum eius Regnum oppres-
sum foret multipliciter, et collapsum, Rex pro tuitione, ac defefisione sua
et dicti Regni carissima in Christo filia Ingeburgh Sorore Gapissimf in Chri-
sto filii nostri Birgeri Regis Svetie Illustris, de cuius presidio propter hoc
plurimum confidebat, matrimonium per verba de presenti contraxit, ac eti-
am consumavit, et iam per plurea annos cohabitavit eidem. Verum cum ipse
Ericus ac dicta Ingeburgh quarto consanguinitatis gradu ad invicem se con-
tingant, et ex eoruni separatione, si fieret, maxima scandala, bodia, et guer-
re possent de facili exoriri, fuit Nobis pro parte humiiiter supplicatum,
ut providere ipsis super hoc de dispensationis gratia misericorditer dig-
raremur. Cum igitur te ad dictum Regem Datie, ac ad partes illas pro
certis negotiis duxerimus destinandum, discretioni tue, de qua fiduciam
gerimus in Domino pleniorem dispensandi auctoritate nostra cum eisdem
Erico Rege, et Ingeburgh postquam idem Rex Ericus ab excommunicatio-
nis sententia, qua propter captionem Ven. Fratis nostri I. Archiepiscopi
Lunden. per eum, vel Officiales suos factas noscitur alligatus iuxta commis-
sionem per alias nostras litteras tibi factam per te rite fuerit absolutus, ut
in huius modi matrimonio licite remanere vaieanti prolem etiam suseep-
— a87 —
tarn, vel suscipiendani ex eis ex matrimonio supradicto nuntiaodi lejg^iti-
mam^ impedimento consanguinitatis huius modi non obstante plenam , et li-
beram concedimus auctoritate presentium facultatem. Datum Lateran! XV.
Kai. Aprilis Pontif. nostri Anno Quinto.
1271. ^^^99 ^- 25 Mars* Paris.
Offentligt inlyg ifr&n Paris om den testamentariska aoordniog, som Kaniken Hemming frSn
Upsala derstädes gjort, af sin qvarlAtenskap.
A. 7. a. t. 3i.
Vniuersis presente^ Litteras inspecturis • . Oßicialis Curie parisiensis
Salütem in domino. Notum facimus quod in nostra presentia personaliter
propter hoc constitutus dominus Hemingus Canonicus Ecclesie vpsalensis in
Regno Swetie attendens & considerans nichil cercius morte & nichil incer*
cius mortis hora, cupiens de bonis suis causa sue ultime uoluntatis dispo-
nere, testamentum suum condidit coram nobis in hunc modum. Jn prirois
si contingat ipsum fatis discedere vult & precipit quod Decretales ipsius
que bene valent viginti sex libras parisienses vendantur, & totum precium ea
rundem expendatur in edificationem minoris domus vpsalensis existentis pa-
risiis, exceptis quatuor libris parisiensibus, in celebratione missarum ob re-
raedium anime sue parisiis conuertendis« Omnes vero alios libros suos le-
§at & assignat idem dominus Hemingus cuidam Scolari pauperi, scilicet An-
ree dicto Calis diuidendos per ipsum inter se, ac quosdam alios Gognatos He-
mingi memorati, qui videlicet libri sunt, Gaufredus Tancredus, summa Ro-
landini cum glosulis, Codex, mandagotus de eleccionibus, über fugitiuus,
Egidius de fuscare, sextus liber Decretalium, omnes Decreta/e^ extra u^tgantes,
Cronica, maritiniana, libellus de Marscalchia equorum et multi alij libelii
iuris cum quibusdam Septem quaternis in quibus continentur nobiiissima
dictamina jtem in vno volumine Theorica planetarum, Canones, tabule To-
letane. Jtem Geometrica cum comniento campini. Jtem ars metrica boecij
jtem tres libri musice. Jtem liber quadrantis & ipse quadrans. Jtem al-
gorismus, compotus, spera. Jtem Lucanus & omnes virgiliani. Jtem
super oraciones scripta, Methaphisica, liber phisicorum* Jtem mappa raun-
(li. Jtem tria cornua bubalina. Jtem quirique ciphi de nobiiissima materia
noui. Jtem vult -quod prefatus andreas, habeat & percipiat omnes libros
suos in swecia tam naturales, quam logioales & gramaticales, recipiendo
ipsos a duobus Rectoribus scolarum vpsalie quorum vterque uocatur
Nicolaus. Jtem omnia vestimenta sua parisiis silicet tabardum suum
— a88 —
foarratum de varijs pellibus & supertunicale, cum Gardetorso, & Tunica
totam de uno panno. Jtem supertunicale fourratum de cendallo viridi.
Tria caputia, vnum tapetum varij coloris. vnam culcitram albam, vnuni par
bonorum lintheaminum vnam cistam siue archam in qua sunt res supra-
dicte. Jtem quatuor manutergia tarn de serico, quam de lino. Jtem in
Regno Swecie in, terra Natiuitatis sue, silicet in 0landia legat & confert
iure testamentario dimidietatem omnium bonorum suorum tam mobilium,
quam immobilium duabus fiiiabus fratrum dicti hemingi silicet filiabus Pb-
tri & Hulmstani, Et Reliqua medietas succedat tribus suis fratribus viuis.
De Omnibus alijs bonis spectanlibus ad prebendam suam, vult quod domi-
nus archiepiscopus vpsalensis ordinet cum futuro suceessore suo, si ipsum.
.H. decedere contingat prout sibi videbitur expedire. Hoc saluo Scexceptcr
quod de molendinis in Huseby Lagheredhi, que per industriam suam edifi-
cata fuerunt, soluatur ad fabricam ecclölsie vpsalensis annis singulis voa
marcha denar, monete Sweuice; quia hoc propter deum se asserit vouisse &
promisisse. Et ad premissa exequenda suos fecit, & constituit Executores
dominum Hermannum Canonicum Lincopensem, et Andream dictum Calis
antedictum. Jn quorum omnium testimonium sigillum Curie Parisiensis
ad petitionem iamdicti Testatoris litteris presentibus duximus apponendum.
Datum anno dominj. M"*. GC*. Nonagesimo nono die Mercurij proxima
ante Mediam Quadragesimam. Benedictus de Londis.
jSigillet borlfallet^ remsaD qvai*.
1272. *^99 ^' ^7 Mar&
THOMii JooABSftONS lotjrg^ «tt den jord i Sverige, som hans.$l9gtioge Ragofrid silt tili ir-
ke-BiskopcD och Dom-ProsteD i Upsala, var heooes dels arfvcgods och dek morgongftfvogodi,
samt blimt med haus och desa Frus tillstind bortfSId.
A. d. a. %, 47*
Vniuersis thristi fidelibus presentes litteras inspeeturis Thomas Johav-
SON Salutem in domino sempiternam. Constare volumus euidenter per pre-
sentes quod terra m quam domina Rangfrid consobrina nostra in partibus
swecie yendidit venerabili domino .N. archiepiscopo ubsulensi et domino
})reposito andree eiusdem ecclesie. nam predictam terram post mortem di-
ecti filii sui andree. hereditauit pars illius terre erat iam dicte domine hin^
dradaxsgefh & cum consensu nostro et uxoris nostre katherine • • eadem
empcio
— a89 —
empcio promissa est. preterea volumus ut a nobis & ab heredibus nostris sit
firmum 8c ratum Jn cuius rei testimonium sigillum nostrum est appensum.
Datum anno domini M". . CC\ XCIIP. •IX'*. sexta feria post benedicti
abbatis.
^'gillet bortfallek frän den ur brefvet klippta remsan«
1273. 1299 d. 29 Apr.
JoHAiYNEs Knutsors Bi'ef, med tillkännagifvande^ att han afslfttt gods i Wreta tili SkenniDge
Nunneklosler, i utbyte tnot Möhatnbra«
A. 3. 8. a. 4*
Vniuersis ad quos presens scriptum peruenerit Johannes Knütson salutem
in domino sempiternam, Notüm facio per präsentes, me commutacionem quan-
dam legalem cum festom & k0pom fecisse cum religiosis & honestis dominabus^
sororibus, J, priorissa totoque conuentu sororum ordinis fratrum predicato-
rum in skiaeningia, accipiendo ab ipsis tres attungos terre in m0hambre cum '
omnihus aliis, que dicte sorores in uilla prefata & sibi adiacentibus
possederunt & dimittendo eis vnum attungum & duas partes attungi terre
in wretom cum omnibus que ibidem & in adiacentibus sibi villis possedi
usque diem commutacionis predicte Jn cuius rei testimonium sigillum me-
um duxi presentibus apponendum, Actum aeno domini M* CG*, XCIX*.
IIP. kal. Maij.
SigUlet bortfallet frSn den ur brefTet klippta remsan.
1274. 1299 ^* 3 Maj.
JoHAVüTES Knvtssoits iDtyg rorande de lägenheteter, som tillhörde haos -gärd i Wreta, (orr
fio densamnia tili Skeotringe Nunaekloster bortbyttes.
A. 3. s. a. 3.
Omnibus ad quos presens scriptum peruenerit, Johannes Knütson,
Salutem in domino Notum facio quod subscripta pertinebant ad curiam
meam in wretom antequam sorores de skiaeningia ipsam de me habuerunt^
videlicet vnus attungus & due partes attungi terre per totam villam abs-
que omni diminucione dicta amnam, Juxta pomerium domini arnulphi
Tnus ager dictus 0at, De bsego böse vna area dicta tompt t)uo agri huar
i sinq giaerpeno in hasrrae arnolfs intasct in gyrgestorp vna area dicta tompt
Sv, Diplomatanum. IJ, 37
— 290 —
jn g0t8erboflßluDde dimidius attungus in bondselutenom. Jn cuius rei testimo*
liiuni, sigillum meuin duxi presentibus apponendum Datum aeno domini
M/ CG* äC* ix* in inuencione sancte crucis.
Sigillet p& en ur brefvet klippt remaa mindre tydligt
1275. 1299 d. 2 5 Juni,
PrettmanoeD Kjtievtvts i Frjeled testamentarisla anordning om sin qvarlSteDskap.
A. 3, X. I.
Jn nomine patris & filii & spiritus sancti amen Ego Geüiutüs sacer-
dos de fr0ale considerans iiumane fragilitatis roiseriam
corporis destitutus animj tarnen compos, testamentum meum disposui
in hune modum, Jn primis domino abbati & conuentuj Nouewallis apud
quos eligo sepulturam viginti qiiatuor marchas denariorum confero ob re-
missionem meorum peccaminum pro quibus denariis, mausionem meam in sioa-
ryth inpignoraui taliter, quod si fratres mej eam infra annura redimere vo-
luerint pro diuersis rebus redimant marcharum tarnen numero obseruato,
Jtem de bonis meis in fundo ecclesie manentibus ad infirmitorium predicto-
rum monachorum confero lectum meum suis coopertoriis preparaturo, Jtem
domino abbati * confero specialiter equm meum, Domino, Giurdonj ynam
marcham & fratri boecio monacbo dimidiam marcham, G0toni fratri meo
vnum porcum Ecclesie h'ncopensi, duas marchas, Ecclesie Topryth dimidiam
marcham, Sacerdoti ibidem brunaticum capucium meum Sacerdoti de Haxsio-
hylto .III. oras Sacerdoti de Gelluryth III oras vicario in Rythahoira III.
oras Sacerdoti de tando. III oras. Sacerdoti de ouaxthorp III oras. Sacer-
doti deWernamo similiter, vicario ibidem .111. oras, Sacerdoti de Hangor
•III. oras. Sacerdoti de Kaerithum .III. oras. Sacerdoti de Kepsio .III. oras.
Sacerdoti de Aker, III. oras, Sacerdoti de Bothengsthorp. III oras. Jtem fundum
meum quod wlgo Hiwthbol appellatur, fk vnum pratum cum pertinenciis
suis in fr^ale Ecclesie fr0ale ad edificacionero confero iure perpetuo possi-
denda. (Jnsuper eidem ecclesie confero vnam vaccam cuius terciam partera
prius habuit & possedit, *) Jtem wilh'ce mee Helgho & filie ipsius Jngigerthdi.
quatuor solidos annone , sex ones,* vnum fulcrum, & capam meam, Gyridi
cognate mee vnum soh'dum annone & duas oues, Gytho sorori ipsius, si-
militer, Jtem soroH mee Aron, bronaticam tunicam meam Laurencio, Thor-
gotho, & hemolpho fratribus meis maiorem caldariam meam, Giurdonj cog-
nato meo, vnum, Pecus , Jngigerdi sorori eins vnum coopertorium , kristine
fÄordonis filie confero quatuor marchas Jtem Laurencio fratri meo con-
*) Hvad i detta bref blifvit ioom ( } ioneslutet, är i originalet ofverstrukeL
— agi —
ferovnam oliam, (Jtem paruulo meo laurencio cbnfero VI oras quas tene«
tur mihi Laurencius habramsön,) Jtem sacerdoti de byarum JIL oras, Jtem
paruulis meis laurencio wlphonj, & katerine confero omnes res meas quas
habet hemolphus frater meus in willicacione , confero inter se legaliter di-
uidendas^ Jtem de fundo ecclesie eisdem paruulis duas oras annone & duos
boues meos meliores similiter inter se omnia diuidenda, huic disposicioni si-
ne donacion j presentes affuerunt Dominus abbas Nouewallis cum duobus mo-
nachis suis & frater meus G0to, eciam iacobus de Horghum, Jn quorum
omnium euidenciam & irreuocabilem firmitatem, sigillum dicti domini ^bba*
tis presentibus est appensum, Actum anno domini M*,GG*,XC,IX*, in cra-
stino sancti Johannis baptiste.
Sigiii€t bortfaliet frän den ur brefvet klippta remsan. Brefvet skadadk af fugt.
12^76. ^299 <^* 2 Juli*
[oDung BiBGSBs stadßistelse pi det af Bisko
wald Male, deo i3 Febr. d. i. gifna brei
KoDung BiBGSBs stadßiatelse pi det af Biskopeo i Skara Brynolf, rorande ers&ttniog tili Kago-
A. 6. a. a. 37.
BiRGERUS dei gracia sweorum Gothorumque rex, Omnibus presentes lit-
teras inspecturis, salutem in doniino sempiternam, Tenore presencium no-
tum facimus vniuersis quod nos litteras reuerendi patris, Domini Bryniulphi
dei gracia Episcopi scarensis, non rasas, non cancellatas, non abolitas^ nee
in aliqua sui parte viciatas, vidimus in hec verba, Omnibus &c. Se /öre^
gdende N:o 1268. Nos igitur huiusmodi recompensacionem, ordinaciönem ,
et eorundem bonorum assignacionem tam legittime factam per presentes auc-
toritate regia confirmamus volentes perpetuo et irreuocabiliter obseruari, 5n
cuius rei testimonium sigillum nostrüm vna cum sigillis dilecti fratris nostri
Domini Erici ducis et omnium consiliariorum nostrorum presentibus est ap-
pensum, Datum et actum anno domini, M",CG*,XC**,IX*, sexto Nonas Julij.
Sigiilen: I9 3, 7 föga skadade, 2, 4*^6, 8, borta, 9 Fullständigt, 10 — 13 Dfigotskadade, alla häo-
gande p& röda silkessnodder.
127 7^ 1299 d. 5 Juli. Nydala.
Abbotens i Nydala Bref, med tillkänoagifvande, att hao, emot en dei iHisinge, och ett bol
i Fryeled samt 20 mark penaingary i utbyte afstitt klostrets gods i Lemofault tili Carl
Ragahildsson.
A. 3. K. E.
Omnibus presens scriptum cernentibus, Frater» G, dictus abbas Noue
vallis Salutem in domino sempiternam^ Tenore presencium constare volumtis
• \
— 29a
euidenter quod nos cutn discreto Tirö Karolo Raghnild^ filio concainbium ter»
raruin fecinms, accipiendo ab ipso partem suam de Hisingi, cum parte sua
quam habuit in fr0ale, que dicitur vnum bol. dantes eidem pro hoc, pre-
dium nostrum in Limandahult cum omnibus eidem predio iam pertinentibus, ita
tamen quod idem Karolus viginti marchas den. addendas concambio nobis
soluere teneatur, Jn cuius rei tcstimonium nos & dictus Karolus sigilla no-
stra huic cartule duximus apponenda, Actum in Noua walle anno domini
M%GC,XG%IX* in dominica qua historia deus omnium, inchoatur«
' Sigillet, p& en ur brefvet klippt remsa, myckei skadadt
1278. 1299 d. 16 Juli. Ringshult.
LagmanncD i Wälzend Nils Sigridssons Testamentariska anordning om sio qvarlateoskap.
A. 4.
Jn nomine patris et filii & spiritus sancti amcN. Ego inicolaus sig-
REDiESUN Legifer waerendie in infirmitate graui constitutus, sciensque morte
nichil esse cercius et nichil incercius hora mortis. Jdeoque mortalibus nicbil
esse utilius, quam diem extremum misericordie operibus preuenire. testamen«
tum meum condo & de rebus meis ordino in hunc modum. Monasterio
sanctimoniaHum in askaby aput quas eligo sepulturam iuxta dilectam quon-
dam uxorem meam lego viginti marchas puri argenti. quarum ordinacionem
exequtoribus testamenti mei committo, sine quibus aliquid de eisdem vigin-
ti marchis ordinandi seu faciendi, abbatissa uel aliquis de monasterio nullam
habeat facultatem. Ecclesie lincopensi curiam meam lincopie situatam« £c-
clesie in vexio ad fabricam ipsius curiam meam Byrsyas, cum omnibus bo-
nis que in ipsa continentur ad presens, tali condicione quod bondones qui
seruant decimas ecclesie dicte, habeant potestatem omnes redditus, ex ea annis
singulis prouenientes, colligendi, seruandi, & pro utilitate ei'usdem prout ip-
sis placuerit, dispensandi, Quantum autem.possum inhibeo, ne aliquis epi*
scopus, canonicus, uel prepositus dictos bondones impediat, quin libere ua-
leanty prefatos redditus, recipere, tractare, & pro ipsius ecclesie utiiitntibus
ordinäre, alioquin si secus facere attemptauerint, extunc heredes mei ba-
beant liberam facultatem memoratam curiam cum omnibus bonis ipsius ad
sereuocandi, & sub suum dominium redigendi. Super quo eciam ipsisante
mortem meam litteras apertas contuli sigilli mei munimine roboratas, Ec-
clesie in nidaros tres marchas puri argenti si ante mortem meam beati Ola-
ui limina non potuero uisitare. Cuilibet claustro in dyocesi lincopensi vnam
— 293 —
marcham puri argenti^ 8c cuilibet hospitali in eadem dyocesi vnam marcham
puri argenti, hac condicione adiecta, quod exequtores testanienti mei eas dis-
trahant & uestes & caiceos inde emant, & pauperibus infirmis in hospitali-
bus existentibus distribuaut, prout eis nouerint expedire, Fratribus predi*
catoribus. in sigtunia unam marchaoi puri argenti. Fratribus minoribus iii
fttocholm unam naarcbam puri argenti, Ecciesie in garzby duas marchas
puri argenti pro uno calice faciendo, & unam paruam crucem de auro,
quam de terra sancta mecum detuli, pro eodem .calice deaurando, Ecciesie
thorpom tres marchas den,, Jtem pro solucione crucis mee, deputo viginti
marchas puri argenti in subsidium terre sancte, quas exequtores testamenti
mej, quando & per quos, deus eis inspirauerit, illuc mittant, Jtem omnibus
seruis meis et anciUis confero . libertatem , Jtem quadraginta marchas den.
confero pauperibus, per manus exequtorüm testamenti mei inter eos prout
ipsis visum fuerit diuidendas, Ceterutn ut sciatur, vnde supradicta omnia per-
soluantur, notum facio quod michi tenetur soluere Nicholaus swenikosun vna
hora argenti minus quam sexdecim marchas puri argenti. G0dica dictus Jun-
ge ciuis sudaercopensis sex marchas & vnam oram puri argenti, Thorkillus
aerringislaesun dictus dyacn duodecim marchas puri argenti, Sigmundus«errin-
gislsesun quatuor marchas puri argenti. Sweno 0mundd&sun undecim mar-
chas & duas oräs den. Dominus , th, knutsun domini regis marscaicus duas
marchas aenon^ & duo talenta nauaha iardi & totidem butiri, Monachi de
noua ualle dimidiam marcham siliginis, & idcirco uolo ut per exequtores te-
stamenti mei, primo omnia debita mea supradicta preter illam dimidiam
marcham sih'ginis, quam michi tenentur monachi de noua ualle & quam ex
nunc eis relaxo, exigantur & postea de ipsis testamentum meum quantum
solui poterit, persoluatur, Jtem ne propter debita que ego ab'is teneor ani-
ma mea periculum paciatur, simih'ter notum facio quod ego reddere teneor
ecciesie lincopensi decem marchas den. G0dikino dicto Jungae cini sudaer-
copensi duabus oris minus quam sex marchas den. Hinzemanno dicto pae-
{l[ogha sex marchas den,, Gerardo diclo vif cini wisbycensi duas marchas &
duas oras den. gutniskae, Heredibus hermanni dicti curaequondara sudaßrco-
pie commorantis, de antiquo debito Septem marchas den., si dicti heredes
dictum debitum exegerint & recognoscere uoluerint, illud se iiisto tytulo ha-
bituros, Jtem g0stauo karlsun vnum talentum nauale cupri pro octo m^rchis
den. & aliud talentum cupri repositum est sudaercopie apnt nicolaum kniuae-
smid, quod ibi recipiat quando placet, Jtem uolo quod dicti executores
testamenti mei potestatem habeant plenariam, cum nicholao guduastaesun su-
per Septem lestis aenone uersus lybech delatis compütandi, & precium pro
eisdem receptum exigendi, recipiendi, & ad libitum ordinandi, Huius testa-
menti mei exequtores constituo, uenerabiles & discretos vrros, Dominum epi-
— 094 —
soopum lincop^nsem dompnum wimundum prepositum lincöpensem DoiDinum
Johannem cnutsua Dominuni bulmwidum elefsun & thorkillum serringislao-
8un dictum dyacn. quorum eciam sigiilis, cum sigillo domini mei regis, do-
mini th, knutsun marscalki, domini suantapulc & meo, ipsum postulo ro-
borari. Actum aput ringshult anno domini Millesimo, ducentecimo^ Nona-
gesimo Nono Decimoseptimo Kalendas Augustj.
Sigilleo N:o I9 4» ^9 1% ^9 bortfallna, N:o a, 3, 6, 9 mer och mindre skadade.
1279, 1299 d. 20 Aug.
Kaoiken CiBtsTiAHs i Lund testamenkariska anordoiog om dess qvarUtenskap.
B. i: a33.
Testamentum domini cristiarni canonici super vna curia in parochia
beati pauli pro anniuersario suo.
Jn nomine sancte & indiuidue trinitatis patris & filii & Spiritus saneti
Amen. Ego Cristiarnus presbiter canonicus lundensis mente & corpore sa-
nus Yolens a deo de bonis mihi collatis. licet non digne tarnen deuote deo
& humiliter famulari Nichil enira habet homo vnde digne suo possit respon-
dere creatori Ad anniuersarium meum singulis annis tenendum. do lege &
scoto capitulo lundensis ecciesie curiam meam quam habeo lundis in paro-
chia beati pauli iuxta cimiterium. jta quod fructus siue pensiones de eadem
curia prouenientes. annis singulis taliter diuidantur primo videlicet deduca«
tur dimidia marca ad offerendum in die anniuersarii mei Ganonicis residen-
tibus & non residentibus. qui yigiliis & misse interfuerint detur dimidia mar-
ca denar. jtem, ad pitanciam canonicorum dimidia marca denar. jtem vi-
cariis qui similiter misse & vigiliis interfuerint. due ore denar. Pauperibus
scolarjbus chorum frequentantibus II ore denar. jtem fratribus predicatori-
bus. II ore denar. ffratribus minoribus dimidia marca denar. jtem ad diui-
dehdum inter pauperes publice mendicantes. dimidia marca denar. erogetur.
totum vero residuum quod de redditibus dicte curie poterit prouenire. cedat
fabrice ecciesie beati laurencij & mense canonicorum inter se equaliter di«
uidendum jta tamen quod procuratores bonorum dicte mense canonicorum
sub quorum ordinacione volo dictam curiam post dies meos iA perpetuurn
permanere debent reparacioni dicte curie prouidere. Concedo eciam & volo
si capitulum lundense viderit & prospiciat expedire. de consensu domini
archiepiscopi. predicta curia vendatur & pro aliis bonis commutetur vnde
~ 295 —
maiores vel equales. poterint prouenire jtem confero fabrice ecciesie beati
laurencij sex, marcas denar. apüd quam intencionis niee est sepeliri si deus
dederit ante mortem meam interdictum relaxari Sed si nunc durante in*
terdicto me mori contingat. apud minores eligo^ sepulturam quibus tunc sex
marcas denar. confero. & fratribus duas marcas ad eorum recreacionem et
ecciesie beati laurencij II marcas denar. jtem confero & lego monasterio de
heriuado II marcas denar. Monasterio omnium sanctorum lundis II marcas
denar. Monasterio dalby II marcas denar. Monasterio in asilo II marcas
denar. jtem cuiJibet monasterio premonstratensium iu scania dimidiam mar*
cam denar. jtem fratribus predicatoribus iundis II marcas denar. jtem fra-
tribus predicatoribus in halmstathe et h.'elsinborgh cuilibet claustro eorum
marcam denar. fratri swenoni cincopR socio meo condam dimidiam mar-
eam denar. jtem fratribus minoribus in ystath & traeleborgh cuilibet clau-
stro eorum marcam denar. jtem claustro monialium lundis & claustro mo*
nialium in byrthinge. cuih'bet marcam denar. jtem claustro sanctimonialium
in bos0 marcam denar. jtem priorisse & monialibus ibidem ad suam colla-
cionem marcam denar. jtem hospitali sancti Spiritus lundis II oras denar.
Cuilibet hospitali leprosorum in scania. II oras denar. jtem confero ecciesie
beate yirginis in haelsingborgh ouriam meam quam emi & construxi fundi-
tus. sub hdc forma II oras det fabrice 8c II oras pauperibus et teneat anni^-
uersarium meum annuatim sed si persona vel vicarius in dicta curia reside-
re noluerit. tutores ecciesie ordinacionem predicte curie habeant cum condi-
cionibus supradictis jtem lego ecciesie withingsl0ff II marcas denar. jtem ec*»
clesie rethersl^ff. marcam denar. jtem ecciesie beati pauli lundis. marcam de-
nar. jtem cuilibet ecciesie parrochiali ibidem oram denar. sacerdotibus ea-
nim cuilibet tantum jtem minislris ecclesiarum pro pulsacione cessante in-
teidicto cuilibet dimidiam oram denar. Constitub exequtores testamenti mei
dt)minos. jon litle. magistrum laurencium. aslonem. concanonicos meos *) vt
ipsi de rebus meis ordinent bene et honeste. sicut anime mee viderint expe-
* dire Ad que soluenda. deputo decretales meas proprias. Scdenarios quos mi-
hi tenetur dominus Johannes hwith ripensis canonicus pro decreto inpignera-
to & pro aliis Si quis autem voluntatem meam hanc vltimam infringere vel
contraire presumpserit. causa odii vel amoris iram dei omnipotentis & san-
ctorum apostolorum petri & pauli se nouerit incursurum Jn cuius rei testi-
monium presentem litteram. sigillis capituli lundensis abbatis monasterii om-
nium sanctorum. prioris ordinis predicatorum gardiani ordinis fratrum mino-
rum & predictorum )exsequtorum vna cum meo proprio facio communiri
anno domin j MCCXCIX tercio decimo kalend. septembris.
*) Här följer ett lit€t tomt ruin i Codex.
1280. '299 <^- ^^ A"g- 0-
Riksoiarsken Thob&Sl Khutssohs inlyg, alt Björn Nilsson och AmbjorD Siitensson, hviik«
deras slägtinge Orestes ^d sitt yttersta anmodat, att väija honom lägerstad och om begraf-
ningen draga försorg, vitsordat, alt deona bografning med vederborlig heder, i KonungeDs
närvaro, blifvit förättad i MiDoriterklostret i Stockholm , utan nägon af Ordens medlem«
mar derorm gjord iatalan.
A.7. a. 1:34.
Vniuersis presentes litteras inspecturis, TflyRGiLLUS kanuti filius Jl-
lustris domini Birgeri dei gracia, sweorum, Gothorumque regis tnarskalcus,
salutem in domino. Notum facimus Omnibus & singulis quorum intererit.
Quod in presencia nostra constituti Nobiles domini, Bero Nicbolai filius, &
Abernus sixstani filius, confessi sunt, quod dilectus consanguineus ipsoruni
bone memorie Dominus Orestes, in extremis agens sanus mente. licet eger
corpore, vitimam uoluritatem suam quoad locum sepulture, & ordinacionem
funeralium ipsis plenarie commisit« presentibus testibus infrascriptis. vid€-
licet domino karulo thydisca '), Saxone prefecto castri Stokholmensis, &
fseia ^), & ah'is fidedignis qui parati sunt hoc probare pront tenentur cum
fuerint requisiti. vnde racione dicte commissioni^ corpus eiusdem domi"
ni orestis, ad fratres minores in stokholm, sine ipsorum fratrum suggestione
vel qualibet persuasione apportari fecerunt. ac ibidem Domino nostro rege
preserite sepulture, honorifice tradiderunt, Jn cuius rei testimonium pre-
feentes litteras, sigillo ^) nostro fecimus communiri vna cum sigillis ^) no-
bilium predictorum, Datum anno domiui, M', CC°, XC*, IX**, Ja octaua
assumpcionis uirginis gloriose.
Sigillen N:o i, 3, 4 skadade; a, 5^ 6 bortfallna.
1281. '299 ^* 2^ -^^g- Gäseholm.
.Anunds af Steninge Enkefru, Cathabiitas intyg, att den kyrkotionde Arkebiskopen i üpsa^a
henne pä lifstiden uppidtit, fö'r det dels genom byte, deU raot betalning och dels igäfva
tili Upsala Domkyrka upplätna och genom laga fasta redan afhända godset i Aronö, blif*
M Vit henne af Ärkebiskopens blotta uäd, utan nägon hennes rättighet« föVunnad, hvarföre
benne» arfvingar följak tilgen pS den samma icke künde ega ndgot ansprak.
A. 3. a. 4.
Vniuersis presentes litteras inspecturis, Katerina relicta Anundi de
stenungum, salutem in domino sempiternam Tenore presencium constare
volo,
♦) Finnes äfven af den 11 Nov, 1299 med här upplagne olikheter i stafsättet; ') Thydska.
^) faia. ^) «ygillo. -*) sygillis.
— »97 —
volo, me curiam tneam in ainpn^ cui subiacent Duodecim ore terre in ea*
dem villa, cum ddmibus & alijs pertinencijs suis, pro parte niaiori per pre-
diorom coneambiuin, & permutacioneni^ partim . per prccij recepcionem,
partimi^ero intuifu deuocionis & retribiieionis diüinef ex voluntate & coQf*
sensu expresso, dilecti ülij mei & hwedi^ olaui, Ecciesie vpsalensi dimisisse;
& assignasse perpetuo possideudam, Et in premissorum robur & firroitatem,
ac euidenciam pleniorem, per laurencium arnberni filium, ad hoc ex parte
mea soecialiter destinatum, .feci dicto domino vpsalensi & eins ecciesie su- .
per dicta curia, firmarios, wlgäHter diötok 'festär in placito communi, aptrd
gsbolund, in .pfirqc;^i^ y.ilaberghum habito» legaliter a;^ignari> $ed quiä Re-
uerendus pater dominus Nicolaus diuina miseracione Archiepiscopus vpsa-
lensi», sui gracia* fauore me prosequi volens speciali, ex voluntate & ton-
sensu capituli Ecciesie sue vpsalensis expresso, prout- per litteras super
hoc confectas euidenter' apparet, fructus decimarum suarum de parochia
lasza proueniencium , michi quoad vitam tneam perciptendos liberaliter & inte-
graliter assignauit, Ne heredes mei, quicumque michi post vitam meam, in
bonis^meis legiftiitie succedentes, sibi Jus aliquod quoquo modo vendicate
valeänt, in decimis supradictis, per presentes recognosco me ex mera gra-
' cia domini archiepiscopi supradicti, & non alio quovis jure vel tytulo, de-
cimas percjpene supradictas, Jn premissorum igitur omnium euidens testi-
monium, vna cum sigillo meo, sigillum Religiosi viri fratris jsraelis prioris
sictoniensis, ad n)eam peticionem & instanciam presentibus est lappensum^
datum apud gasaholm anno domini Millesimo. CG*. XG*. IX*, decimo
kalend. septembris.
Bägge Sigillen nSgot sLadade.
1282- ^299 d. 27 Aug.
Lars Bobergs Gftfvobref p& en gärd med i mark fand jord i Qvadowitill Fogdö kloster.
' . A. 3. k.
* Omnibus presens scriptum cernentibus, Laürencios BOByÄRGH, salutem
in domino sempiternam, Tenore presencium constare völumus vriiuersis
nos curiam nostram propriam in quadowi videlicet illam que est ad meri-
diem, cum vna marca terre & omnibus attinencijs mobilibus & immobili-
bu«^ quanta attinent vni marce terre in hac villa vel.fundo, claustro sanc-
timonialium, quod mons beate virginis dicitar^ in fod0^ vbi filiam nostrain
/^reßgioni tradimfus contulisse, (reddendo eandem marcam terre filijs meis
Sv. Viplomatanum IL t: - 3o^
— 39» —
6c filie pro sex oris terre in*) hialms^trom & duabus oris terre in fitiu,
quas de matrimonio recepimus eorundem. Jn cuius rei noticiam sigillum
nostrum^ yna cum sigillo domini algoti jon son presentibus est appensom.
Datum anno domini, M"", GC^ XC, IX% sexto kalendas septembris.
Bagge Sigillen «kadade.
ia83. '^99 ^* ß Sept. Teige.
Biskopen Luis*s i LiDkoping och Maghi i Iboaflatsbref forPredikarebrSdemaskyrkaiSigtaoa.
A. S. & I.
Vniuers» presentes litteras inspecturis, Laurencius lincopensis & Mag-
nus aboensis dej gracia Episcopi, Salutem in domino sempiternam, Licet is &c.
.^äsom N:o 435, tili apciores, vt igitur ecclesia Religiosorum virorum fra*
trum predicatorum sictonie jn honore beate marie virginis dedicata congru-
is Iionoribus frequentetur. Omnibus vere penitentibus & confessis qui in
die anniuersario dedicacionis dicte Ecclesie, seu per eiusdem sollempnitatis
octavas dictam Ecclesiam cum deuocione & Reuerencia visitauerint, quilibet
QOstrum .XL. dies, dummodo Reuerendj patris domin j nostri metropolitanj
ad hoc consensus accesserit, de jniunctis sibi penitenciis annis singulis^) jn
domino misericorditer Relaxamus, Nos autem Nicolaus diuina miseracione
archiepiscopus vpsalensis locj dictorum fratrum dyocesanus, predictas fra-
trum nostrorum jndulgencias auctoritate qua fungimur Ratificamus & con-
firmamus, Jn Cuius Rei euidenciam sigilla nostra duximus presentibus ap-
e>nenda, Datum apud telgis in concilio nostro^ prouincialj. anno dominj.
illesimo ducentecimo. XG^'.IX, octauo jdus septembris.
Sigilleo N:o i, 3 bortfallna, N:o 3 skadadt
1 284- ^299 d. 6 Sept. Teige.
Biskoparoe i Skaraock ibo BaTaoLrs ocfa Mj^gvi aflatsbref for Predikarebroderoas kjrka i
Sigtuna«
A. 3. c. 9.
Omnibus presentes litteras Jnspecturis, BRyNiULPHUS skarensis, Magnus
aboensis dei gracia Epi^opi .&c Uka med /oregäende^ tili marie tirginis, &
^ OetU ir i origioaiet gaoem radariag utpttDadt **) aDois siogolii sakaas i If:o ia84f ocb ir
HUkrapadt i N:o ia85. ^*^\ uoatro saknas i N:o ia84 ocb i285.
— ^99 —
monasterium eorundam magnis sumptibus construatur, ad quorum comple*
cionem & consuinproacionem fratrum dicti loci sine überall fidelium subuen*
cione proprie non suppetant facoltates, Omnibus uere penitentibus & con-
fessis qui ad edificium ecclesie predicte seu eciam monasterij maxiHm por*
rexerint adiutricem quilibet nostrum XL dies, Dummodo R'euerendi &c. li^
ka med föregäende N:o i a83, ända tili slut.
Alla 3 Sigilleii mycket tkadade.
1285. 1299 (!• 6 Sept Teige.
Biskoparne i Linlöping och Strengnäs Labs's oeh Ysabg likalydande aflatsbref.
. A. 3. e. X
Vniuersis presentes litteras jnspecturis, Laurengius Lyncopensis, YsA-
RUS strengianensis dej gracia Episcopi &c lika med nästföregäende N:o
1^84) ända tili slut.
Alla 3 Sigillen bortfalloa.
1286. 1299. d. 6 Sept Teige.
Biskoparne i Skara och Strengoäs Bsthholts och Ysaes likalydaade aflatsbref,
A. 3. c. 4«
Vniuersis presentes litteras inspecturis, Bryniülphüs. skarensis^ & ysA-
RUS strengianensis dei gracia Episcopi, &c. lika med N:o i!k83^ ända tili slut.
Sigillet N:o 1 bortfallet, N:o a, 3, skadade.
1287. 1290 d. 3o Sept SkenniDge«
BivoT PrrEassovs Salubref pA Haoabuli, Botildaboda «ck Mykleboda i Wflrend, hvilka Pe«
ter öjarssoo köpt och betalt med 22 mark er silfver, sedan de forut, enligt braket der*
Stades, varit slägten hembjudna.
J. 5 . • ^o^ T*
Omnibus praesentes literas visuris uel audituris, Bbnedictus Pjsthers*
soK, salutem in Domino. Notum facio per praesentes, me bona qusedam in
siluis wärendiae, in provincia opwidinga häradh dicta, yideiicet, Haoähult,
Botildaboda et Myklähult, cum siluis, piscationibus, pratis, agris, et omni*
bus alijs eisdem adiacentihus, quse hactenus ibi possedi, et quos omnibus
propihquis, secundum leges legiferatus wärendie, in Decem provincijs emen-
— 3oo —
xla fxhibui, et pro quibus totum praedium, quod in Rosslöso babui, Dilectae
vxori med^ legab'ter cum festum et kiöpum contuli, de beneplacito eiusdem
ad filij sui, Haquini dicti Lämä, Discreto viro Petro Öyarsson^ pro viginti
duabus marchi^, argenti puri, vendidissiei. Quod supradicti propinqui eme«
^e noiuerint/ Et insuper me totum argentum r^cepisse. Testes buius ven«
ditionis qui prsesentes fuerunt sunt bi Dominus Thuco lonsson, Dominus
K« plebanus de Linderässy frater P. prior Skäningensis^ Ciues Skäningen-
ses, Vbsalensis, Esbernus Hansa päbo, peregrinus, et plures ab'j fidedigni.
Ad cuius evidentiam et ßrmitatem pleniorem, sigillum Domini B« RegisSve^
Qrum/illustrissimj, et Domini Tb. Knutzssons, Marscalcbj eiusdem. necnoa
et sigiila, Domini Thuconis lonssons, Fratris» prioris P. Skäningensis, meum,
Dilecto vxoris meaa, Ingeburgis, et Haquini Lama, filij sui praesentibus sunt
appensa. Datum Skäningie. Anno Domini, M. CC. XG. IX. pridie Calendas
Octobris.
Af sigülen faäfra, enligt ritDiogarne)^lf:o i^ ^ 4/^ varit. borta, N:o 3^5,^ 7 Oükadade.
1288. 1299 d. 27 ^^'- Westeräs.
Wester&s Domkapitels Fullmakt tör kaoikerne Jan^ir 'Och Tidemait, alt säsom dess fullmagtise
ombud ho$ Erkebiskopen i tJpsala begära stadAistelse pA Dooikapitlcts val af Domprosten
Hakan tiii Biskop.
A. X .
Vniuersis presentes Litteras inspeeturis Capituluod ecciesie Ärosiensis
salutem in christo sempiternara. Nouerint vniuersi Quod nos discretos vi-
ros dominos Jobannem et Tidhemannum concanonicos nostros ordinamus
faeimus et constituimus procuratores nostros et nuncios speciales ad coin-
parendum coram reuerendo patre nostro et domino, Nicoiao ßrcbiepiscopo
vpsalensi et ad petendum confirmacionem eleccionis in nostra ecelesia nuper
facta de uiro discreto domi;io Haquino pr^ppsi^o postro, dantes eisdem pro^
curatoribus plenam et Jiberam potestatem eleccionis dicte negocium prose-
quendi, ac defendendi, in- Unimas nostras si necesse fuerit iurandi, et
alia omnia et singula faciendi que veri et iegittimi procuratores facere de-
bent et possunt et que circa predicta necessaria fuerint ac eciam oportu-
na, promittentes nos ratum et gratum babituros quidquid per dictos pro*
curatores nostros factum fuerit in preikiissis. Jn cuius rei euidenciam pre-
sentibus sigillum nostri capituli duximus apponendum. Actum anno do-
mini Mille$imo.,ducentesimo. Nonagesim6.,.Nono, Jn vigiba apostolorum sy-
monis et Jude.
%illet bojtfallet.
— , 3oi ~
1289. ^ 1299 d. 4 Nov. CaJmar.
Preslmannen Henrich i Künsten gäfvobref pä Hörninge äöland, naed dertill börande lösegen-
dom, iitoin &boens balfa' andel i lÖsegendomen.
, A. 3. b. I.
Omnibus christi fidelibus presens scriptum cernentibus, Henricüs sa-
cerdos de runaesten, salutem in virginis filio benedicto, Quoniam que racio-
nabiliter acta sunt frequenter in dubium reuocantur & raro perueniunt ad
puram noticiam posterorum, nisi litterarum testimonio pateat succedentibus
qiiod aliter mors & obliuio aboleret, frequenter eciam prauitas & inuidia
peruersorum, Jgitur constare volo Omnibus euidenter me in honorem om-
nipotent is dei & beate virgin^s marie in nieorum remissionem peccaminum
conuentui sanctimonialium in sco, predia mea in Hyrninge cum domibus meis
ibidem sitis nee non & rebus aiiis mobib'bus & immobilibus excepta tarnen parte
villici cui omnia mobilia ad dimidietatem succedunt, contulisse legaliter & as-
signasse, sed ne aliqua calumpnia super dicta donacione in posterum possit
suboriri, presentes litteras cum sigiUis reuerendorum dominorum videlicet
domin ithoriri kaetiili, thorstani prepositi, prioris kalmarie'vna cum sigil-
!o meo proprio duxi roborandas, Datum kalmarie anno domini M* CG* XC*
uono> in die sanctorum vitalis 8c agricole.
Pä fränsidan: siipra byringe.
Alla 4 Sigiilen qvar, nägot skadade.
1290. 1299 d. 1 1 Nov.
Riks-Marsken Thoa&el KirvTssoics förnyade intyg öfver Orestes begrafning hos Minorilerbrö-
derne i Stockholm.
A. 7. a. 1. a8.
Vniuersis presentes litteras jnspecturis TflyRGiLLUS Kanuti filius &c.
säsom föregdende N:o lüSo, tili Datum Anno domini M*, CG*. XG\ IX. Jn
festo sancti martini Episcopi et confessoris.
Sigilieo: N:o i, a, skadade; N:o 3 — ^5 bortfallna^ remsorne tili 3^ 4 S[var. .
1291. 1299 d.i5 Nov. Forn Sigluna.
Maroarbta GösTAFspoTTBas Gäfvobrei' pä dess gärd Norby i Nerike och en tomt, med tilljiö-
rande äbyggnader, i Calraar, hvilka, tillika med de af Benedicta Hotmstens dotter do-
nierade gods i Möre, Handbörd och Aspeland, uppläfas tili underb&llande af nödigt pre-
sterskap, med dess betjening^ vid det af benne stiftade Nunnekloster af Predikareordeo ,
som hoD börjat aolägga pl nämnde torot i Galmar, bvartill hon erbällit Biskop Lars's
i Linkoping stadlastelse samt löfle om invigning af kyrkogSrd derstädes.
A. 3. y: i.
Omnibus presentes litteras visuris yel audituris Soror ]MUroar£TA G0z-
STAüi quondain filia, salutem. in doniino sempiternam^ Quia rite et raciona-
— 3oa —
biliter acta sepe reuocatur in dubium et multociens a mallciis hominum in«
pugnantur. nisi presencium prouidencia satagat reriim gestarum seriem ad no»
ticiam deducere posterorum. Jdcirco tenore presencium notum facio quod cum
venerabiJis pater dominus Laurencius dei gracia lincopensis episcopus in
presehcia venerabilium patrum dominorum Nicolai vpsalensis archiepiscopi
et aliorum sufFraganeorum suorum, in concilio apud Telgis celebrato peticio-
ni mee fauorabillter annuens me et personas michi iunctas que roecum habitum
sororum ordinis predicatorum jam assumpserant et inposterum sub eodem
habitu coniungendas dimitteret eure et regimini ordinis supradicti et promi-
serit quod apud kalmariam in loco claustri quod in meorum remissionem pec-
catorum necnon & ab'ornm michi attinencium diuina fauente clemencia inboaui
construere. cimeterium benedicet, sine preiudicio, grauamine, et darapno do-
niini episcopi lincopensis et ecciesie kalmarnie et parrocfaiah's sacerdotis
ibidem, necnon et alterius cuiuscunque, Ego prout ab ipso requisita fui
cauere volens ne quod absit propter futuri temporis euentus varios et in-
certos ibidem cultum diuinum contingat aliqualiter deperire, Curiam me-
am in Norby in Nericia, in qua annuatim quadraginta Thynones deminan-
tur et fundum monasterii cum omnibus edificijs in eo constructis que quin-
gentas raarchas denariorum constiterant nee non et omnia bona mobilia et
inmobilia sororis benedicte de biergum fib'e quöndam holmstani de bier*
gum, sitainM0re, Andhbyrdia« Asbolandia, videlicet in biergum propekal-
marniam quinque oras terre, Jtem in biergum in andbbyrdia quatuor-
decim oras terre. in ysaacsgerde vnum colonum, Jn silua wlgariter die-
ta b0taskogh tres colonos. Jn husaby dimidiam Marcham terre, Jn sia-
dhrastadh decem oras terre, et duos colonos, Jn vfraehulm, sex oras terre,^
que iure possidet, et legaliter dicto loco et collegio sororum kalmarnie
secundum leges terre deputauit de ipsius beneplacito et consensu plenario
pro sustentacione vnius sacerdotis, qui ibidem diuina celebret perpetuo, et
vnius clerici, et famuli ipsius assigno. proprietatem et dominium predictorum
bonorum, retento duntaxat vsufructu apud sorores, ex nunc in locum trans-
ferens memoratum. Jta, quod nee ego nee sorores dicti collegii que pro tem-
pore fuerint nee quicunqtie aliu3 vllo vmquam tempore potestatem, seu fa«-
cnltatem habeat prefata bona permutandi, donandi, vendendi, distrabendi,
seu quouis alio modo alienandi, sine dyocesani loci et eius capituli consen-
su et b'eencia specialis ne si dictum collegium quod absit casu aliquo
dissolui contingat, locus ad prophanos vsus redeat dinino cultui dedicatus.
Hoc semper saluo quod redditus et prouentus durante collegio, apnd sorores
remaneant supradictas, nee se aliquis de eisdem prouentihus et redditibus col-
ligendis et ordinandis intromittat, nisi ipse sorores vel quiuis aliüs de ipsa*«
rummandato special], Jn cuius rei testimonium, sigilla domini «B. illustrisre-
_ 3o3 ~
gis svecie,et venerabilis patris domini »N. vpsalensis archiepiscopi, etfratris
Olaui prouincialis dacie. vna cum proprio presentibus sunt appensa. Da-
tum apud antiquani sightoniam. Anno domini W CC Nonagesimo Nana
Dominica infra octauas beati. Martini confessoris.
Sigilleii: I borta; 2 — 4 ftl^adad«.
1292. '299 d 27 Nov. Baerem.
Irkebiikopen Nils Allbssohs iotyg, att haa emottaget 8 mark peoniogar af Priorn i Sigtu-
na Israel, för St. Petri kyfkas rSkning, hvaremot en mark jof^ i Bildaby lemnas tili
nämnde kyrka.
Af 3« c* 5.
Vniuersis presentes litteras jnspecturis, Nicolaus diuina miseracione
archiepiscopus vpsalensis, salutem in domino sempiternam, Constare volumus
per presentes, quod Nos Octo Marchas den. a Religioso viro fratre jsraele, pri-
ore sictoniensi recepinius in vtilitatem ecciesie beati petri sictonie cuius
jdem quandocunque Rector fuerat, conuertendas, Sed quia dietas octo
marchas in vsus nostros conuertimus, Nos vtilitati ecciesie predicte videlicet
^ beati petri, & coramodo rectoris eius intendere cupientes ynam oram terre
in villa bildaby sub incola noatro benone sitam assignamus & appropria-
niius pleno jure per presentes prouentus seu redditus de dicta ora terre in
posterum annis singulis prouenientes, equaliter inter personam & fabricam
ip&ius ecciesie debere diuidi declarantes , jn horum igitur euidens testimo-
nium, sigiJium nostrum presentibus est äppensum, Datum apud B^remi
anno domini Millesimo, CG'*« XC^ Nono, Quinto kaL Decembris.
Sigillet skadadt, pft en ar brefvet klippt remsa.
1393. '299 ^- ^ ^^^^ Upsala
Cabl Gabg£R8S05S Bytesbref pft gods i Waila m. fl. st, sonn lemnas tili Irkebiskopeo Ifils,
emol godt i Bergby och flera ställaa.
A. 6. a. 9. So.
Vniuersis presentes litteras inspecturis, Karolus gregorisson, salutem
in domino sempiternam, Tenore presencium facio manifestum, me cum Reue-
reodo patre domino Nicoiao diuina miseracione, archiepiscopo vpsalensi
prediorum permutacionem fecisse in hunc modum, videlicet quod habuit,
de me, duodecim oras terre, in villa vallum parochie skieptunum, jtem in
Run0 parochia aker duos solidos terre cum dimidio, jtem in ipsa vilJa
östunum vnam oram terre^ jtem in bierghum parochie aker, quatuor soli-
— 3o4 —
dos terre,' Pro quibus omnibus mihi & meisheredibus, diraisit vnam Mar-
chain terre in bierghby parochie Giristum, jtem in lenuin in ipsa villa, Der
cem solidos terre cum dimidio, jtem in somarengium parochie wixstatbiiTn
Tres oras terre, quinque denariis minus, jtem in Grytobaek parochie Tensta,
vnam oram terre, ja kniue^tum, parochie lenum, duos solidos terre, & in
Diupuwijk parochie aker, vnum solidum terre, Huius autem permutacionis
fastones siue firmarij, fuerunt hij, videlicet vipho laghmansson, Johannes
ingimarsson, styrbernus thorstenson,, jarierius de vestby, petrus de hesliby
Gislo de goluastum, sighuardus de karleby,' Johannes de baeling, ßero de syltuin,
Gregorius de bodhum, Ketilmundus de baeling, Nicolaus vicinus suus, bene-
dictus de lyttum, Olauus de arby, Bero de Maimnm, Itfanne de thorkale-
by, haluardus, Bingvidus, haraldus de fuldrethum, Laurencius haghthorn,
'Bero de skutungi, sighuastus de bodhum, Johannes kn0s, & istorum prolo-
cutor fuit Laurencius dictus bruun, Actum vpsalie annodomini IVr. CC\XC*
Nono, jn vigilia beati Nicolai £piscopi & confessoris, Qxiia vero supradicta
prediorum permutacio nomine vxoris mee Rangburgis facta est, vna cum
sigillo Magistri andree canonici ecclesie vpsalensis, patrui dicte mee vxoris
qui hüic facto presens fuit & consensit, sigilluni meum proprium presen-
tibus est appensum.
Bägge sjjilleD bortfalioa frin de ur brefvet klippla remsorna.
1294. '^99 ^- 7 ^*^^- Upsala.
SiGBiDs, iDgewalds enkas, Salubref pi a öreland jord i Werdedbi, bvilLa varit päotsatU tili
Upsala DomLyrka föV 12 mark penDiogar, meo icke ioom föreskrifven tid blifvit &terlöita«
A. S. a. 4-
Omnibus presentes litteras jnspecturis, Sigridis relicta domini Jngiual-
didebrumasteni, salutem in domino sempiternam, Tenore presencium consta-
re völo euidenter nie ab ecciesia vpsalensi Duodecim marchas den^ mutuo
recepisse, pro quibus obligaueram predig m meum, videlicet duas oras terre,
in villa wardh edhi parochie skiepthamer sitas, datis ad hec firmarijs Vfl-
gariter dictis fasta, terminis legittimis redimendas, verum quia predietum
predium, terminis michi pluries ad hec datis, redimere non potui, supra-
dictas duas oras terre, pleno jure soluo Sc assigno eidem ecclesie vpsalen-
si, dans ad hec ßrmarios wlgariter dictos fasta, in communi placito vp-
salie secunduni terre leges & patrie consuetudinem approbatam, jnsaper
vt de situacione huius predij, omnis error remoueatur, specifico , duas oras
terre predictas, in fine ville supradicte Wardh ethi, adorientera juxsta pre-
dium
— 3o5 —
dium meum quod ibidem retineo esse situatas Jn cuius rei testimonium si-
gillum meum presentibus est appensum, Datum vpsalie anno domini. M*. CC".
Nonagesimo Nono, Jn crastino beati Nicolai episcopi & confessoris
Sigillet bortfallet tv&u den ur brefvet klippta remsan.
1295. 1299 d. 7 Dec.
Abbedissaos i Wirfrubcrga klosler Salubref pH a ortugland och 3 peDningland jord i SkyN
la, hvilka afUtas tili Sko kloster, mot nö'jaktig betaloing.
Vniuersis presentes litteras cernentibus K de monte beate uirginisi, ab-
batissa salutero in domino serapiternam, Tenore presencium constare uolu«
mus nos cum nostri conuentus consilio duos solidos cum tribus denariis ter-
ra quos in skytia habuimus *sororibus de sko pro precio condigno uendidis-
se tra nsferentes in ipsas ius & dominium possidendi predictam terram, uen-
dendi seu quoquo alio modo ordinandi uoluerint pro sue libito uoluntatis,
in cuius rei testimonium sigillum nostrum est appensum. Scriptum anno
domini M* CG' nonagesimo nono in octaiia beati andree.
P& baksidan: supra skitzla.
Sigillet y.pft CD ar brefTet klippt remsa, skadadt.
1296. 1299 (L 9 Dec. Upsala.
,&B J0HAVS8OH8 Bytesbref pl jord i Baldingstad och Fors, tom lei
Domkyrkan i tlpsala, mot jord i Lino och ao mark penningar,
F01.&B J0HAVS8OH8 Bytesbref pl jord i Baldingstad och Fors, tom lemnas Irkebiskop Nils pch
A. 3. a. 4.
Omnibus presentes litteras inspecturis, Fulcho Joanson, salutem in do-
mino sempiternam, Notum facio per presentes, quod uenerabili patri ac do-
mino reuerendo^ Domino uicolao miseracione diuina archiepiscopo vpsalen-
si ac eins ecciesie, assigno dimidiam marcham terre in ballingstathum, & duas
orasterre in forsin olandia, & ex nunc in ipsum & ejus ecclesiam proprietä-
tem 8c plenum ius dicte terre transfero, pro qua terra habui a dicto patre tres
oras terre in Lin0 & .XX. Marcbas den. quas pro me soluit racione testa-
menti dilecti auunculi mei domini karoli canonici vpsalensis, jn cuius rei tes-
timonium sigillum meum duxi presentibus apponendum. Actum vpsalie
anno domini .M*. CG*. XC. IX*^ feria quarta proxima post festum beati
Nicolai confessoris.
Sigillet bortfallet frin den ur brefret klippta remsan.
Sv. DipiomaMrium IL , ^9
— 3o6 —
m^']. '^99 ^- ^^ Dec. Bäling.
Kaniken Avdeeas's loty^, att hao. blott pft sin lifsiid ßtt tillätcise af Ärkebiskopcn oeh Dom-
kapitlet i Upsala, att uppbära iokoinsterna af elt markland )ord i Säby i Danmarks
socken, samt att han tili näinnde kyrka gifver ett markland jord i samma by.
A. 3. a. 4.
Omnibus presenteslitteras inspectiiris, Andreas canonicus ecclesie vpsalen-
sis, salutem in domino sempiternam,Tenore presencium recognosco nie despe-
ciali gracia Reuerendi patris domini mei Nicolai dei gracia archiepiscopi vpsalen-
sis, ac honorabilium virorum doniiuorum concanonicorum meoriim, habere &
tenere quoad vitam nieam vsufructum vniiis marche terre in villa saeby pa-
rochie oanemarkiYm sile, jta quod vsufructiis dicte marche terre pleno jure
redeat post mortem meam ad ecciesiam vpsalensem, Jnsuper intuitu multo-
rum beneficiorum que de ipsa ecciesia vpsalensi frequencius perceperam,
confero & assigno fabrice eiusdem ecclesie vpsalensis vnam marcham terre,
in predicta villa saeby sitam, post mortem meam pleno jure sicut nunc ip-
sam cum omnibus pertinencijs possideo perpetuo possidendam, retento mi-
hi quoad uixero vsufructii predicte marche terre, Jn cuius rei testimonium
sigillum nostrum presenftibiis duximus apponendum, Datum apud ecciesiam
baeling Anno domini Millesimo Ducentestmö, Nonagesimo Nono, pridie jdus
Decembris.
Sigillet skadadt.
1298. 1299 diiS Dec. Rackaby.
Konung BiRGEBS Dom i en jordatvist mellan Biskop Ysar i Skrengnäs och Dan Jonsson, an-
gflende egande rälten tili gärdarne Tegnaby och Muudestorp,
A. 3. g. 3. 7.
BmGERüS dei gracia, sueorum Gothorumque rex, Omnibus presentes lit-
ter^s inspecturis, salutem in domino sempiternam Tenore presencium notum
facimus vniuersis quod constituti coram nobis, Reuerendus pater dominus
• y. , dei gracia episcopus strengenensis & dominus Dan Jonson super
causa que inter eos vertehatur de duabus curijs -videlicet thyagnaby, &
Mundisthorp, quas dominus Anundus episcopus bone memorie ecclesie stren-
gianensi in suo contulit teslamento , in veoterabilem patrem dominum
.ß. episcopum scarensem taliter compromitteie decreuerurit, quod qua*
litercumque ipse in eadem causa fuisse processum assereret, veritati testi»
monium perhibendo, hoc pro rato & firmo tenere debercnt domini supra-
dicti, Nos igitur audito testimonio eiusdem domini Episeopi searensis, &
_ 3o7 —
plenius intellecto quod eedem curie prefate ecciesie strengenensi iusto ti'^
tulo pertinebant, ipsas sibi adiudicauimus pleno Jure, perpetuo po^iden-
das, Jn cuiiis rei testimonium sigiilum nostrum presentibus est appensum,
Datum Rakkaby anno domini .M**. CG. XC. IX, die sancte lucie.
Sigitlet bortfellet Mn den ur brefvet klippta remsan.
129Q. 1299 d. 1 3 Dec.
Ambjörv Peterssons Salubref pä en qvarn i Atastum i Nerike, samt sin arfvedel i UIfvebo«
da, och Streckiboda, hvilka uppllitas tili Erik, Decanus i Linköping, för tillsammans 60
Mark penningar*
A. a. 6. a. 99.
Omnibus presentes litteras inspecturis, abernus, p^etaasson salutem in
domino, tenore presencium constare ,\qIq euidenter , quod quoddam molen-
dinum in Nericia in atastum situm cum suis peitinenciis quod Birgero filio
bryniulfi genero raeo legaliter habui domino Erico, decano lincopensi pro
quatraginta marchis vsualis monete vehdidi perpetuo possidendum pleno iu-
re, & siniiliter quicquid habui iure hereditario in opidis dictis vlwabodhum
& streckibodhum , post patrem meum eidem domino Erico vendidi pro vigin-
ti marchis vsualis monete secundum leges danorum et scotaui perpetuo possiden-
dum, transferens in ipsum dominium & possessionem molendini & prediorum
premissorum« Jn cuius rei euidenciam sigiilum meum vna cum sigillo domi-
ni Tholuonis de Rydhaholm presentibus est appensum. Datum, anno domi-
ni M*.CC".XC**.IX\ die sancte lucie virginis.
. PA fräasidan: Adristum qwarn & wliFua bodha & streckibodum.
Sigillet N:o i nfistaD oskadadt; N:o a bortfallet.
i3oo. 1299 d. i5 Dec. Näs.
Äi'kebiskopen Nils Allessons Bytesbref, deri hao lemnar af Ärkebiskopsbordets jord a oresland
] Gremambra och aj örtugland i Sundby tili Kaniken, Magr. Laurencius, mot 8J ör-
tugland af kanonikatets jord i Ärloghasund.
A. 6. ft. a: 3i.
Vniuersis presentes litteras inspecturis, Nicolacjs diuina miseracione
archiep£sLCopus vpsalensis, salutem in christo. Notum facimus per presentes
— 3o8 —
»
Nos cum Discreto viro Magistro Laarencio canohico ecclesie nostre vpdaleri-
sis prediorum permutacionem fecisse in hone roodum, Habuimu» enim ab
eö predia canonie sue attinencia^Tidelicet in aer]0ghasund, parochiaethi^oeto
solidos terre cum dimidio, pro quibus sibi dedimus & assignauimus, depre-
dijs 'mense archiepiscopali attinentibus , videlicet in gremambri juxsta terna-
sund in parocfiia Riudh duas oras terre, & in sundby eiusdem parochie doos
solides terre cum dimidio. adhibitis ex vtraque parte iirmarijswigariterdictis
fastar, secundum terre leges & patrie coriStietudinem approbatam, Jri cuius
rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum, Datum apud
Naes anno domtni Millesimo. Ducentesimo Nonagesimo Nono, DecimoVIir.
kal. januarij.
Sigillety skadadti p& en ur brefvet klippt remsa.
.3oo.
MONÜMENTA RUNICA. '
••
TILLAGG
TILL
Svenskt Diplomat arium.
Treckte hot P. A. Nobstbbt Sc Sonbr, KongL.Boktrjckare.^
d .1 «
u
v^n
.X
'• . V'
^
% -«*
,^,M.uVtn\v riio\c|r'.* V?;?.i:^'-rd
. lA • r
Erinran.
Vid framställoiogen af den Götkiska Nordens
äldsia skriAeckeo Runornas briik i Run-Läran,
(trjckt i Stockhoiin i832, 8:vo) bar jag fo'rde-
Jat de med dessa mjnder betecknade minnes-
märkeD i Flockari af hvilka jag gfven h^Vj vid
utgifningen af dessa vära Förfaders inhemska
urkuoder, ansett mig bora gifva ea kort 5f-
versigl.
Runor vor<> bos yAi*a Förfadsr
A. Bokstäfver jhvwtntA dt uppsallc:
I. Inskrifterj oeiuLt
a) Minnes-Runor öfver döda,
sfilfan for lefvande personer, ristad«
p& vanligen sl kallade Runslenar.
Fl. L Runor pä otiilhuggnay vid vägar och
Ute pd fria faltet resla iiällar.
Bokstafverna üi mellan ^inß linier i
sliogor, foresläliande orm- euer drak«
bilder; tidsbestämmelse saknas; dock an«
XydeB en bekant, ehuru «päd oeh vid
kyrkogirdar Sddii ovand Chrtstendom ,
sddan vi med skäl tro oss ifrän grde
tili i3:de eiler, dtrninstotie ännu ander
ii:le i&rbundradety finna förhiliandet i
öfra Sverige, der vi ock träffa största
inängden af detta slags mionesiiiarkeo*
R IL Runor pä tillhuggna stenar, stfillda
vid grafvar pi kjrkog&rdar.
De roja en mera tilltagande Gbrtsten-
dom saciDt Christaa bruk; inskriftens ut«*
seende & dessa, terdeles i Gotha land och
Novirige anmärita minoesvirdar, iottäoir
loer stundom med föregiende Flockens.
FL IlL Riihor p& korsformigt huggna stenar.
« De tillhora ursprungligen icke kyrkogftrdar-
na, meo utvisa co antagen Christendom;
traSas i Gotha land och Nprrige,- dock me-
ra sällan.
I England forekomma huggna resla sle^
nar, bibtt utmärkta med ett Jecknadt
prydiigt kors, hvilka dock i Ruoinskriften
kallas kors.
Obiservandam.
Usum Runarum, literarum in Seplentriooe
Gotliico antiquissimarumj in opere Runologia
(RunISra af Job. G, Liljegreo, Stockholm iBia,
8:vo) expQnenS| monuiuenla bis literis signata
in classes disposui, quarum cooßpectum, docu-
menta- literaturae ejnsdem, Majoribus nostrisin-
digen»! editurus, brevi repetendum duxL
Rumae Majoribus iiostrif eraot
A) Lüer(Bf quibus consignabant :
L Inscriptiones^ acilicet:
a) £ 1 0 g i a , manibus defanctorum ,
rarissime personis adhuc vivisydi-
cata, in Cippis Runicis valgo sie
dictis incisa.
GL L Runae in saxU, juxla vias et in agris
et campis hinc inde erectis«
Liter» inter dttas lineas, figuras ser-
pentum et draconum representantes; no-
ta temporis carent; cognitum, ^d ad-
huc teneihim et lisu caemiteriortim pler
rumque destitututn indicant Christianis-
loom, qualem in Suecia Siiperiori| ubi
copiatti iHoruni ' mobamentorud» maii-
mam reperimus^lextitiase a seculo nono
ad decimum tertium, vel saltem seculo
andecimo, non .temere credtous.
GL IL RunSS in cippisj ad conditoria defun-
ctorum in c«meteriis positis.
Christianismum adolescentem ejusque ri-
tus sacros prodMQt{ hafajttt ioscriptionis,
monumenta haec, in Gothia et Norvegia
prassertim observala, cum classe priori
interdum conveniunt.
GL IIL Runee in cippis cruciformibus.
In caemeteriis antiquitus nullse, verum ta-
•nuao Ckriaianismiim iodicAbt; in GioHiia et
Norvegia obvia&, sedj*ariore|.
In^ABgli« cippj in cstfniteriis, figtfra tan*
tumraodo cructs eleganter caslatae ornati,
in inscriptione Riihica Cruces dicuotur.
II
FL IV. Runor pH vanliga, fyrLantiga, hngg*,
na fifriftstenar, lagda öfver grafvar.
Inskriften (oljer kanten; de pfi falut in*
• huggAd köfs -eller andra' figurer röja en
vida sednare tid, bviiken sjelfva minnes«*
värdarne, iom i synnci*het pS^othland
firo mera van I iga, slun dorn genbrn ul-
tryckliga ftrtalsanrlsnlngar aF i4'de 8r-
hlindradet ftnda tili slutet aP nicdeltiden
(§r i5a6— !5i4), med- tilffffriiinghet be-
ttSolma.
Anm. De mera sällsjnta, med inskriflen
i krökta linier och faltet upptaget af
löfyterk, sl ook de som hafvaf form af
ea likkista eller ätminstone de^ öfra del,
i>ch kallas hvaif eller hiüle^ (böfje, be-
täekning), hora tili vida eldretider, tili
första bekantskapen itied Munkstil och
LaUo^ under sedn^i'e hälften af ii:tefir-
bundradet.
CI. IV, Runae in cippis quadrangularibus,
sepulcris Jncumbentibus.
Liter» marginem attio|ant; in medio
crqx varie fbrmata ali^vefigursinsciilp«
t« posteriorem aetatem produn t, quam'ia<
' terdum liotae chropologicaö in ipsfs mo-
numentts, praesertim in Gothlandia fre-
quentilius, ab ineunte $ecuio decimo
tjuarto ad finem noedii aevi (anno 1 326—
i5i4)7 auctoritate probant
Obs, Rariora mooumenta, quorum in$cii.
ptiones lineis flexis insculpts sunt, in-
terstt^o frondibtts ol*iiato; nee non qu«
. formam sarcophagi vel salteoi partis ejus
^üperioris imitantur, & {kvai/) tectuo
seu {huiü) tegmentura dieuotur, ad aoti«
quiora teinpova ae ppimam cogoitionem
literarum monachorum Jtoguaeque latiose,
seculo XT:o exeunte, referenda.
b) Hvarjehanda anteckningar:
FL V. Runor pA byggoader, bobagsting och
pry<lnader«
FL VI. Runor p& kyrkor och kyrkors tili-
bchör.
FL VIL Runor i offentliga anrittg,: tili (ore-
syn ellei* eflterrStltlse.
FL VIII. Runor p« tnyiit
b) jinnotata cfUQBvis:
CL V, RunoB in aBdificiw, rebus domcsttcis et
cimmeliis«
vL VL. Runas in »dibus et rebus sacris.
Ci; VII. RuiiaD in sigDifi^ntiottiblis publicis,
aiiquid exe»plo vel documehto indicantes.
CL VIIL Runae In nummis.
^i Skrifter:
FL IX. Runor pl kaflar och bcrfkar.
FL X. Runor pä pergam^nt och i bocker.
9. Scriptae
GL IX. Ronae in baculis et tabellis.
CL X. Runae in membranis et codicibiis,
B. Märkes-^Runor. '
FL XL Run^BomUrken; sFven fnystiska
eller Trotl-Rtinor.
FL XII. RunstäPreiii euer Beständig Alma-
nach, med Runor.
CL XL Afonogrammata Runica ;iiem
Run« raystieae.
GL XIL Fasti RunMj «eu Calendarium
perpetuum Runicum.
ü^ Orden fick visserligen först en egent*
lig Litteratiir med Chriatendomens inforan«
de, d& ett Yigare akrifeätt samt ökad tili-,
ging p& dertill hörande skrifämnen, sisom
papp^r ocU pergament, gjorde Litteraira skrif-
ter i egentlig mening möjliga. Men förfä«
dren ägde kär lingt före denna tiden aina
akriftecken och sin akiift, aom'for ofrigt
ej blott yar inskränkt tili Skandinaverna»
ntan enb'gt flera intyg brnkadea af itakil*
liga med dem beslägtade atammar, hyilket
alltsi tillintetgör den förmodan att den-
na »krift, yanligen kallad Rnnor» Tar en
iForakämd kärmning frin Greker eller Ro-
mare. Runor ristadea redan nnder 6:te seklet
i Gallien pi trätaflor, och fSrekomma allt-
jemt i Germaniska aänger. Men det yar fSr«
behället Norden att egentligen &t oas förya-
ra dylika minneamärken, aom ej ofortjent
knnna kallaa.en Litteratur fSrsigajelf, aom
tili ator mängd, an i atenar och p& hällar,
8n & trätaflor och pi atafyar, an i andra
fornlemningar ristade, qyaratä och lemna
oaa mingen aäker uppgift, af betjdenhet i
Archaeologiakt, Hiatoriakt och tili och med
i £athetiakt afaeende. Den, aom ringa ak-
tar Rnn-Litteraturen, akall m&hända kalla
den f ragmentariak, niei| den djnpare Foraka*
r^i har ofta funnit mera nppljai^ingidaaaa
•akla, korta rader, fin i aednare liaga, intet
eSgande afhandlingar.
Norden föryarar Irin en tid, aom fore»
gfck allt inhemakt brvk af nn yanliga bok-
etSfyer,. aiaom nämndt 8r, näatan enaam
minnaamirkea a£ detta alag; ipien det land^
aom kan berSmma aig af de flesta dylika är
Srerige. Yiaaerligen.bibehoU heia Norden
lange, jemte den inSyttade Latinaka eller
Mnnkatilen, Rnnorne aiaom ett eget akrifaätt,
6& att bida beteckningasitten fortlöpa ända tili
Reformationatiden jemnäidigt med hyarandra,
och Runor tili och med täfla med ajelfya
Mnnkatilen i anyXndandet tili egentlig akrift.
Men denna aynnerliga fSrkftrlek for de nr-»
ildriga brnken bibehoU aig allralSngat hoa
oaa, och Rnnriatningen är här an i dag ej ut*
dSd. Af denna fork&rlek torde knnna förkla-
r^a den ^törre mXngd af Run-minneamSr«
ken, aom finnea i Syerige; ty di Norrige
knappt äger ett och Danmark ej fallt tyi
hnndrade Rnnatenar, har man i Syerige fnn*
nit och nnderaSkt femtonhvndrade aidana.
Mi hända Sr det denna briet pi monumen»
ter i yira grannUnder, aom gif yit itakillige
Lärde anledning att betyifla det nigra for
Itfrd forakning gynnande reaultater af jRnn-
Litteratnren aknlle knnna yinnaa, hufynd«
aakligen emedan forjdemningarne icke aknl-,
le blifyit nog tröget aftecknade, och i briat
pi egen om dem erhillen, kSnnedom har
man genom nigra aerakilt begigna fei aln-
tat tili oaäkerheten af det heia ')•
^) Om in eo och annan si ySl i Bidce som i
sednare tider af ätskilliga Litteraturens äl-
skare gjord ritning -~ och tili detta siag
toi*de vil de flesta af den fortjcDte Worm
otgifna RuDteckningar bora hSnforas — icke
kunna äga den noggranhet, som de geoom
eakom der&t egnade forskoingar frambragte,
sli betyda dock dessa ganska litet emot den
stora mfiDgdeo af tillförlitligt afritade^ eller
storsta deleo af alla Sveriges Runristningar,
li — .
Det torde yäl giledes tillhSra Srenska
Forskare att ej blott genom «n fnllständig och
noggrann samling afalla i Norden befintliga
Rmiurkiiiider, ntan ätren genom deraa öfyer-
flyttning pi yanligare skriftecken, samtalnt«
ligeii genom fBrsök tili tolkning och förkla-
ring af deaaa p& en g&ng Modersmileta och
Nordiska aprikets äldsta qvarlefror^ häfda
Rnn-Litteratnrens yigt. Vi anae ett sidant
arbete dnbbelt nödvändigt. Den lärde For-
akaren *kan, aedan en aAdan, om ri b& mA
kalla den, plan-charta af Rvnyerlden for
honom blifvit framlagd, atrax yara i stftnd
att dermed göra aig hemmastadd, aamtome-
delbart gi tili kUloma, granaka och füll-
komna hyad, aom yid detta fSrata för«
6^k ej knnnat blifya yidgjordt* Men ftfyen
i ett annat afaeende anae yi ett aidanl (ttretag
beatfimdt och nodyändigtfordraa af tidenanpp«
lyaning. BJott tili beyia I8r yiasa Litteraira
ändamil aamlade tolkningar af Runmonit«
menter kafya hittilla blifyit gifna ooh det i
fierfaldiga akrifter, aom med tiden blifvit
a& godt aom otillgängliga, en sak, aom kun-
nat afakräcka hyarje älakare af Fädernea-
landeta häfder, hyilken e j gor anaprftk p< att
egentligen yara lärd Forakare, hin ayaael-
iättningen med denna alagaLitteratur; hyar-
till kommer ajelfya Rnnskrifaätteta omyex-
ling och mingfaldiga former, htilka forayä-
ra inträdet f6r ai mAngen knnskapriysten i
detta yir forntids Pantheon. Yi y&ga hop-
pas att gehom näryarande företag skall den-
hvilLa, uppd Konung Carl XI;s befailaing,
med särdeles orasorg och no^granhet aAeck-
nades; /em/. Runldran sid. j3 not 2i diu
hvilka rilningars tiilförJiliighet man ock än-
mi kao öfvei'Cyga sig, da de samma, jtro*
/oras med sipa, tili slörsta delea äoDU bi-
bebällna original.
na briat tili atSrata delen yara afhulptm,
och att man^ med en aidan hjelpreda yid
banden, skall anart finna aig hemmastadd
yid läsandet och granskandet af yira gamla
Tördnadsyärda Rnnmonnmenter. At den
grnndlige kännaren lemna vi att bedöma ha»
ruyida yi haf ya lyckats i detta foretag, hvar-
pi Atminstone har blifyit anvAnd fleririg
moda och forakning. Yi yAga hoppaa att ban
inaer de ayirigheter, aom hafva mStt osa, och
akall finna akäl att uraknlda de briater, hvil«
ka oundyikligen miste yidlAda det forsta
for^oket i denna yfig^ aamt finna anledaing
tili yidare fnllkomnande af en si vigtig del
af yär fornforakning.
Utgifyaren har nnder ain lAngyariga
ayaaelsättning med ordnandet och ntgifran-
det af Svenakt Dlplomatariom fnnnitattde^
aom yilja atudera detta yerk, nödySndigt
mäste, für att vinna helhet och grnndligbet i
ofversigten deraf, yara nigot kvnnige i Run«
Litteratnren, d& b&da desaa akrifaättenj med
inbordes inflytande pA hvarandra, gingo band
i band och omvexlande ajivändes; i fuljd
hyaraf man anaett det nödyändigt att Uta
detta AtfSija Svenskt Diplomatarium. Fur»t
genom denna förening ik vi ett fuUständigt
yerk^ aom innefattar alla »Syeriges äld-
sta Originalnrknnder.
Hvad ajelfya behandlimgen angir, tro yi
att granakaren hSr akall Aterlinna samma
gransata foljd^ aom vi anyändt i Diploma-
tariüm, att med den ytterligaatt troket, bok-
ataf for bokstaf ') itergifva nrknndema aidana
^) Dervid hafva myoderna pä följaDde .«$1^
blifvit antydde: ^
A c/ifer. a uttrycker i ätare rüningar Runan ^
effer t j hvilka mjrnder der Uro UkLydifa, mtn
— III —
VI fuDiiit dem, utan alt, som äldre Rnntol«
kare nigon gäng till&tit sig, framställa hurn
inskrifterna enligt aednares tids brnk borde
IMsas och skrifiras, i stallet for att histo-
riskt tröget afspegia hvad man yerkligen
fnanit« Enda nndantaget vi hafva tillätit
088 derifrän, Kar varit den af sjelfva nod-
« Tändigheten fordrade if jllnaden af en ocK
annan mindre tydlig Rnna, hvilken dock
alltid blifvit ntmärkt med serakild {Cursiv)
Stil ^). — En 8i Tai Grammatikalisk, aom Le-
xikografisk hjelpreda «kaUjcmräl, für ver-
ket8 ytterligare fullkomnande tili en helt,
sft 8&art mojiigt, blifra meddelad.
For att med rnmmets beaparing Ukväl
iemna Forskaren anvisning p& sjelfva käl-
loma, hrarntur uppgifterna blifvit hämta«
te, hafva vissa tecken blifvit begagnade,
hvilka* färklaring här nedanfore följer.
* de yn&re 'blott mynden ^ (hvarest \ motsva-
rap 9ß aet är i).
Bb— K
Co — / nyare L
Dd — — ^
Do— — I) med
en deruti ifott punkt,
Ee-J
Hh — *
JFi-l
K k — r p
LI -rv
Um — Y y
N D. — ^ i.inyareiif~
ven nagongäng t"
0 o — 4^, i nyareJl
R r
R
S s
Tt
— i nyare B
— R
— /Iv consonant.
— T 1^, n' nyare
mest i
u,v,u,v_rin
W w -- i nyare Y
Ü ü (rf. d. y) _ f>^ n
Y y — i nyare Ä
-Sä — i nytire \
Ö ö — ! ;{x vocali
% 0 — t« nyara ^
^ t> (rf. ä. Ib.) or «//e-
iVadee bibehallet i likasd
originalets sküfeUcken
mellan orden nemlisen,-
: : « S X +
'ders¥ärg0)
Om A, ocÄ a, 5, &c./em/: Runiär. s.'33\34,Tj.
*) M lika sfiW bar i pareotheSf och skundora
med frdgelecken utmarkt, blifvit upptagen en
gissning eiler uppgift, hvars säLerhet man
ej kuDoat vitsorda.
A utmarker J. T. A. Burei handskrifae samringar
A* — i koppar stuckne Runstenar.
A** — Tabell (Ruoakänsl. Lärospän?) .
AC — träsnitt, utgifne af H. Cuiio 1664.
AA J. H. Rhezelii ritdingar MSG«
A b 3\I.L.AschaneiAn,teckn. otnRan&tafv.MSC.
A e Rhezelii {af J. P. Nybteo afskrifna) Ca-
lend. Runic. MSC.
B De af K. Antiq. CoUegium äien 1669 —
1693, mest undei' J. Hadorphs inseende,
geDom ätskilliga Ritare besöi-jda tecknin-
gar, vid samina tid i trä skurne, och
de flesta sedermera Sr 1750 af J. Gö-
ranson aftjcyckte i Bautil.
Bx — Teckningar eller träsnitt, ännu outgifne.
C O. Verelii Runographia; it. Hervar. Saea.
CR O. Rudhecks Atlaotica.
D . J. Peringskiölds samlingar, MSC {Uppta-^
gande ä/yen ß. och Bx).
. Df — Notae in Vitam Theodorid«
DU — Monumenta Uplandica.
Da — Monum. Westrog. MSC,
Bb — Företalet tili foljande De.
D * 38, 40. ^ Ätsk. Provinc. Märkv. MSC
(Nescher. N:o 63 Fol.)
De J. F Peringskiölds proftryck afK. Ant.
Arcb. sigiller och aonan des forna häfd.
De — Fragmentum Runico- Papisticum.
£ 1,2. O. Gelsii Afskwfter af Runstenar, MSC.
E 3 — Afhandiingar i Act Litt Svecise.
E4 P. Dijkmans Hist Anm. öfver och af
Runstenar &c.
F 1,2,3. A. Hülphei-s i) Resa i Dalarne; 2) Beskr.
öfver Angerinanlandoch 3) Westerbotten.
Px E. Fernow, Beskiifn. öfver Weruieland.
P 4 &c. F. Burman, 60 Lapid. Runic. inscr.
i Nov. Act Soc. Scient. Ups. Tom. V.
G C. Hagelbergs teckningar, med utsattärtal.
GB. Af RR. Gr. G. Bonde meddeiad ritning.
G2. O. Grau, ßeskrifn. öfver Westmanland.
G a. J. Bergman, Afskrift, af Runmonum. MSC.
G{f. W. R. Brocman, Undersökn. om vära
Runst Älder efter Ingv. Vidf. Saga.
Gäx Teckningar af O Rehn, gjorda vid Broc-
mans Helsinge-Resa &r 1763.
H C. G. G. Hilfelings Anteckn. under resor
p& Gottland, j) &r 1797; a) ir 1799;.
3) är 1800 j 4) &r 1801. MSC (ägas af
Kamreraren C. Matton).
Jx "P. Thänis Samlade Runstensritningar.
J. A. — D:o, gjorda af M. F. Arendt
J. H. — D:o — af Hilfeling.
Jx a. — D:o ur dtsk. Prestei-s anteckningar.
Jxw — D:o ur Wilskmans Samlingar.
— ^ IV — '
st, — Anm. i anl. af afh« om Guldhornen.
J. 3, 5 — Göthiska Monumenter Tab. 3, 5.
J.VIII, lo. Fduoa, Tidskrift for Noi-d. Forn-
älsk. Haft. 8, ro.
K N. H. Sjöborg, Sainl. för Noi*d. FornSlsk.
K a. -^ luiedn. Uli Fädernesl. Antiquiteter;
afv, Blekings Historie.
L J. G. Liljegren, VHYY\W\i RhURItS
Fullsländig Baulil, upptagande alla bekao-
ta Run-Urkunder (i afteckning eiler af-
skrift.)
L ni,IV&c. — Nordiska Foralemningar j Tab.
Ja ab — Proftrycken tili sanuna arbetc.
La — Runlära.
"Lb — Diss. Analecta Moniin. ad Ed.
IaC &c. — ei*hfillne ritningar af Majoren
B. A. Eunes, Domkyrk. Syslomannen J. For-
sander, Comminister M. Hessicfn, K. Hof-
Pred. A. A. Afzelius och af Alex. Seton,
samt af Alderman J. Ruback (N:o 379,
611).
M a Aftecknade af Kanmarjunknren L. F. Rääf.
Ml — af Professoren J. H. Schröder; jemf,
dess Diss. Ad Runogr. Scand* Ac-
cessiones Nov».
M a — af Lectoren J. H. Wallman.
• M3 — af S. M. Adj. N. J. Ekdahl; en del
blott afskrifne.
Ntf. E. M. Fant, diss. de Paroecia Täby.
£. G. Ljungmans beskrifning öfver Gripsbolm.
ۥ K. Lennaei Delsboa illustrata.
^ d* C. F. Bi*oocmans Beskr. öfv. östergötbland«
e. S. Brings Diss. de Ottiogia Berga.
ß A. Ahlqvist, Öiands Hist och Be^rifning.
g. P. Lindskog, Beskrifn. öfver Skara Stift*
h. Svenska Magazinet, för &r 1766.
f. Sv. Brings Topogr. Diss. öfver Blekinge.
A:, — — D:o öfver Sk&ne.
/. J. Akermans Beskr. öfv. Hellestads Pastorat
m. Wallins Runographia Gothlandica, i Act
Societ. R. Seien t Ups. i) i743;3) 1744
li. J. Richardsson, Hallandia Antiq. & Hod.
p. G. Linnaßi Öländska Resa.
p. E. Frondins diss. de Husabj,
€j. G. Sonamelii diss» de Templo Cathedr. Lund.
r. S. Rogberg) Smalands Beskrifning.
s. J. OEdmans Bohus-Läns Beskrifning.
t, G. G* Gjörwelli Historiska biblioteket
N.f. 9. B. Femer Diss de Antiq. Calend Run. s. o.
O Kongl. Svenska Mynt-Gabinettet
P Lunds Universitets Myntsamling.
Pa. Brenners och Berchs Arbeten.
Vb. G. R. Berch Sv. mynt och Skddepgar, s. 9.
Pc. G Wallins Glavis numophyl. Runici.'
Q Danska mynt, graverade af Devegge.
Qa K. Danska Oldsag. Goinmiss. Samlingar.
R L. D. Klüver Norske Mindesniacrker.
Sx Schiönning, Resa i Norge.
Sa, SA- — D:o MSa it Arendts Antcckn.
Sb, Bings Beskrifn. öfver JSfoi^e.
T o. J. Krafts Beskr. over Kongeriget Norg«.
Tc. J. M, Lund, Beskr. over öfre Tellemarken.
Td. T. Wille, Beskr. over SiUejords Pi«.
stegield.
U G. Hickesii Thesaur, Lingv. Septentr.
U^. ArchapoJogia or Mise Tracts relat to the
Antiq, Vol. 3i. Lond. 1827.
W O. Wormii Monum. Danica.
Wa. — Additamenta ad Mon. Dan.
WA. — Fasti Danici. i) Edit i633j
2) Edit 1643.
X Pontoppidans Mannora Danioa.
Xa. Abildgaards ritningar.
Yo. Skandinav. Litt Selskabs Skrifter. s. io5
(för &r 1806. a. B. jfr. 1807. a: 276),
4o4 (är 1809), 4o3 (Ar i8ao].
Yoo. Skandinav. Museum i8o3.
Yä. R. Nyerups, Ovei'syn over Faedcrnclan-
dets MindesQuerker fra Oldtiden.
Yc. P. E. Müller, Antiq. Undersc^. over de
ved Gallehnus fundne Guldhoro.
Z I, IT, in, 17. AntiquanskeAnnala*;I&c.BiiMl.
Za. Nordisk Tidskiift for Oldkyndighet, 1 &
^ Thura, Beskr. over Bornholm.
X vid ntainde citater, utmärker der befinfli||[
ritning.
( ) omkrini^ ett citat, anvisar att ritningenär
mmdre tillförlitliff.
] afelagen sten, ]] i tu slagen, ]]] i Äere'styc-
ken; [ tili en del inmurad.
• . • utplAnad^ ) ( blott betydligare siingor ovar
+ X i" oüka, men enkia kors; o. utaffkoi*
(+ (+)(+) lor« med mer ellermindrcpryd-
ottder.
Flock. I.
BUNHÄttAlL
üPLAND. 1. z^iuntfä^untf*
«.
Häbo Härad.
.\\ :'v-\
'■ ! ."'^ .rlilrt
Hätuna socken.
i. Forn-Sigiuna/ Haborsvrtten. B. 3o3, f
Sik: Huifastr: litu. ri*« stin. uftr YikbiaD.
aak. Ulif auk: Blum.
2. Raby (bland grißhöfar).
A*. AC, aO. B. 3o5, f )
Kairvi x auk » Kula x ristu x stain |»ina aftir.
OnuDt X fo^ur sin. Is vas austr "x tauj^r x
ini|> X Ikvari x Ku|» hialbi 5t x OnUtar.
3. Jf Kyrkodörren. ' B. 3o6. f
- - - B. lit kern, merkt, ^isa. auk Sikfus«
at u^ur. sin«
4. Sisnildsber^. E. i: i4i«
Litulf auk Huliatr litu r.« ^in: nu .Atui..*
5. 6/ra Qvarnibk. B, 307. ] (+)
A jstain. raisttt« stainin. ^iDa.At. ..aL fa«
^ur. sin.
& KUstad^ B. 3o4. o
Houtian. auk. Asur. ^ir. litu. raisa merki
j^isa. at. Uf. faj^ur. sin.
7. Bjurstad. D. I: 28. en Runsien namnd*
Sigtuna.
8. Borgm'ästarevreten* A. B. 3oo. o.
Svin: lit:rista:runar: ]^a f>rhit:aDar:
Asur : ^rlBi : Kirmunr : fia rj^i auki r : var
j^ra mupir.
9. Borgmästarevreten. B. 3o2. *|-
TJfiar. lit X raisa x ^ina x stin. efta x sestrx
X sin X ar X tyar x Tura x auk: Bu|>Ti.
10. K kyrkodörren. A «. F. 28. ] (+).
X j^urbiurn: ris|>i: stain: j^insi: aftia: Asbiuro:
bru|»uB: sin: pua: iau: sunin: Turvis: ••.
•..t*...lSX
11. Sakerstiemuren* ^ A. B. 3oi. }
.n.n.litu at Kitil sun Sunavs i Bisnum.
Svair ristu
12. Dersammastades* A* B. 3oi. {+)
Isvik u i stain aka sim han«
firi|i ••• Sihtunum»
13. Dersanunastädes. B. 3oi. ] )(
Baga aoeienm
14. Thorslunda garde. A9 B^ 3a3. 0'
Fastulfr. auk. üringr au^ Kair auL iHulm*
lauk bau litu raisa stain j^ina iftim Aist fa^ur
sin auk Fastlauk at bunta sin. JLup. hiaUbi'
silu X ans.' ^
15. Skrimtiad, vid girdeiu E» a: 4^6.
Aist + lit + ra.. ,..> ... Svart + bauf^
+ fa^ur ...
Waä%unäa soeien.
16. Skrämstads garde vid byen^ A. B. 3ä7« (+)
X Svartfaöf^i: let: ]*eisa: stein: j^intsa: efÜftS
Ondt: sun: sin: Ku^: hialbi: 5t: hans: auk:
alum: Kristnum.
tl^'^ vid sjön,den södresienen* A. B* 3a8; (+)
Saksi lit. kira. merkL j^isa ifti». Aist faj^ur«
sin. auk ]^orgun. sun. sin.
18. den norra.
Ax AG. 10. C 4o- B. Sag. o
Inkifastr x lit x raisa x stain x eftia x Olif
X fa|>ur sin x auk Aubr x eftia bonta x sin.
i9. Prestgärden. A«« B. 3a5. (+)
Tierfr^uk Kunar auk. Kulhu. litu. risa. stain.
uk. brü. efitiB. Alfntan fapur sin. (Pdkanienj)
Hulmfri|>. at. bonta. uk. Ubis. risti. runa.
20 — * IV'orra gärdei. Ax E. i: 180. (+J +
Halftan. let. reisa: stein: bensa: eftir. Jukeir*
brobur: sin: auk: Kufrip: eftia: sun: sin:
Ku^: hialbi: St: hans.
21. Ala. A. B. 3a4 (+)
+ Ye^ralti x auk Viki x litu x raisa x stain
X aflia X Hulmstin fa^ur sin x {Fortsäitnin*
gen begynner vid samma + ^ pä samma
Ställe j som /oregäende inskriftj men gär i
moisaU riktning) •(- atik Hulmfri^ x at.
bonta siti.
22* Smedby. A. B. 33o. - +
bora. lit raisa. stin. afts. Kuna. bunta. sin.
Kuj^. hialbi. ant hans. .
— - a —
83. Edfy tu AC 3i. B. 3a6 ]] +)
pora X lit « raisa« fitin« j^ioa. iftiE )c Aolif.
ma. ttD. Ka^ hialbi. ant bans. Fotr risti.
TtHe 90CKen.
24. Eyrkohyens södra tä. B. 3io. +
• ••uk. Kurij^r. Uta. raisa. stain ^eno
• •r. sin.
T?ä s'drskild rät rad/ ^isamiD. raiu. fe]^.
25. Bälgfy-. ' B. 3io. ]
BruJ)ur: simii — (nted vande^runor).
26. r. Tihle hage. B. Sog. (+)
Freubiui^n. lit raisa. stin. j^no eftia Kuntiarf.
»'fefurJ^im-
tÜl Jadrä tu. . ' A. B. 3ii. (+)
M porbiurn * auk » Ormr x auk x Hialfast
iauk X Koali? V^a»k x j^oi^stin x tidsta
«K "Stin X at ie Hulmstin x fa|>ur. «in.
28. Dersammast'ddes. B. 3ii. \
Anütr: Kavor. auk. Niusi: ristu. stin. |>esa x
aftir. Asbiurn x fa^ui*. sin. Kuf : trutin.
hialbi: Qtix'batis:
29. Svarsta ägor^ Grynsta backe, mot sjon
'.Skk^/ven. A« B. 3o8. +
" Huhirauk. fulubc. ]Wr. litu^ rasa, stain. ]tino x
* iafliK. fd^ur. sin x Arnkisl x Ku|>. hialbi. bnta.
bons X purfastr. hristi runoa.
' -^ Sn/ogelbär korset/ de tvänne drakarne'
i ' < ^grip'a ^med klorna om hu/vudet pd hvar sin
menniskobüd.
.:;,. y • Kalmare 90 che n*
30L / vapenhusdörreru A^. B. 3i8. o
Kikulas x lit. rita. stena. eftia. Süasa. fa^ur sin,
31. Broby brq* A. B. Sao. o
Skifa X lit X raisa. stoin x iftia Ulfkitil x
bonta X sin x ban x vaa fa|>iR Sikr.«
Inom siingan en flygande /ogßL
tu ^Vdppebydng. A. B. Sig. (+)
X Kus X auk X Stkhialmr x lit.u x raisa x stin
H eftia. Antvit x fa|>ur x sin x
33« Loderst ad, ä en tomt. B. 317. (+)
' Rolufr X auk x Arnfastr x auk x Arfstrxauk
X Ami X raistu xstinxat ku/>an. fa^ur — •••
34.' Dersammast'ddes. B. 3a i. (•{•)
Snari: auk. Rililbium x lita: arisa stin. if«-
* tir: Ulf: fafur: sinaA;Kari|>. (at) hunta:sin.
35. Mansänge krogT B. 32Z. Y .0
* YvXi.» {med vdnde-runor) uki-. *
• • . . kara* Maniok/, bro breba. Vikusa^aKar«
^ir. kar|iri« bink.bioi*ar. broin.
Ofver Orans soeJken.
36. «S*. Bogardsmuren, innantiU. D. s: ai5.
Sikhialmr lit raisa stain {»ina iftir Kus bro»
]^ur sin.
37. Dersammast'ddes, utan täl. AC. 3o. B. 34i. (+)
Viklkr. auk. Balsi. auk. AmTkr. f>air. raistu.
s^ain f>eno eftia Ku^rik fa^ur, sin.
38. JVarpsunds udde. A. B. 343. f
Ari/r: auk. Kar. uk. KiVz.* auk: Tlisi: auk:
Tiarfr: ristu: stain: {»ina: aftir: Kunlif. fa^ar.
sin. Pä annan slinga.- Is yas. austr. mi^.
Ikvari. trabin Kuf». hialbi: an: |»aira:
Pä samnta sUnga borjande fron andra
dndam A|>ken. raistik. rupar:
Pa sersküi slin^a ned pä stenem
Is kuni ren. knari stur*.
3d. Kumla gdrde. A. B. SSg. o
Baleikr. auk. Hefton. auk. Sikikr. raistu. stain.
|>ina. at Ulf. buru^ur. sin.
40. Dersammast'ddes. B. 342, E. i: 124. (+]•
Kuniltr. let. kera merki. ^esa.* at (pä andra
slingam) |>ialfr. sun. sin. auk. iftir. sik sialfao.
(Inom slingorna.') Arbiurn iuk x stain {»insa.
41. Dersammast'ddes, B. 337« (+)
burkil. X uk. UfAikr. auk. fiustAin. baia ker>
fu. merki. J>csa. at Vifast fa|>ur. siq. ..
42. Jddra ägor. B. 338 . (X)
Ulfkai r auk. Halftani. |>air litu raisa. stin. at
Sikraif. fajiui*. sin. Ku^. hialbi. (ant) bans.
Ytter Granß aocieno
43. Kjrrkobjrn. A. B. 336. (+
Sialnbiuans(?) lit raisa. stain. {>ino. iftia. ^ar-
kaut, fa^ur. sin.
44. Lundbjr. A. B- 333. (+)
Usnikin. lit rita stin ^ino ata bru|»r siao
Osvin hialbi ont ^i.«
45. Ekala bro. A» B. 332. o
Kulaifr. auk; Kar x litu x raisa x stain x iftir
X Antvit X rau^a fa^ur sin.
4d. Ekaltt bro. A« B. 332. +
Hi|>inkar auk x Biorn x raistu x efl^r »
Kiti/ ..|>ur sin.
47. Under Ekala bro. A« B. 334:* + +
Anyitr: auk. Kiti: auk. Kar: auk. Blisirauk:
Tiarfr. (Pä ändra slAigan.-) '^air. raistu.
stain |>ina. iftia. Kunlaif. fabur sin: Hau foB.
au$tr: mff :Ikrdri. Kuf hialbi. salin. ^'
48. Fid Brunsta 'bro,i ang^n;; ;& 335. . . .i)
Hibinkair x auk x Biom' x yäistu. iftilr. Ki^Äi
X bonfa x"ko]^ctti.
— a
HSggehy Bochen.
49. Kilstads S. kalldremur. A<» B. 35i. (x)
Sterkar auk. Hioryar|>r. litu. reisa. jbinsa. stain
eftR* Kisl. bro|>ur* sin. Ku]^ hisubi antio«
Yisti auk ITfain. {^ia hieku.
50. — W. källaremur. A<» B. 349. (X).
Sterkar. auk. Hiorva|>ur. letu. reisa ^esa stein
at X fa^ur sin Feira sum vestr. sat. i|»ikalnj^i.
(3: ap iklanpi?) Ku]^ hialbi salu.
51. PViksjö gärde. A. B. 35o* (+).
•Bartr. auk. Busia. auk. Kulva. j^ir. litu. raisa.
staio j|[ieno. iftir. Osur burn|»r. sin.
Pd serskild rad cfvanfore*" |>ais]. vajLU.
Yikulfs arfatt.
52. fViksJÖ gärde. B. 352. ]
• «.i Ikavaltir aok Nesbiorn. aok...» raisk.
(JDetta sista ord med vände-runor),
53. — in i Skedvi äng. A. B. 345. (+)
4- Fiti Svarthaufti x Tiarfr x Ofaikax rais..
^n. eftiR X Osurk x fa{»ur sin.
54. H'dssle S. gärde. A. B. 349. (+)
Igulbiui*n. auk. Nesbiurn. &'tu; raisa. stam...
zftiR. Yioj^a. faj^ur sin.
55. Finsta gärde, ^ '' A, B. 347. f
• Ikulfastr. auk. Fa^i. auk. Fastulfr. |>air.litu.
kera. merki. ^isa. at. Asur. fa^ur. sin.
56. Rölunda hy, B. 348- 3
..... efti:a Aist: sun: siiii-Kus na(^}«..
57. — i gdrdet. B. 348.. >- +
•Olbusirlet: raisa. stana ^no; at. TJfak fa^
für sin.
58. Rölunda. B. 348. ]
• ... etu. raisa mer.. •.-. f..^ür. sto.
Sko socken*
59. I Kyrkogärdsmuren. D. a: 238. L. ] -J-"
litu. raisa. stain. jj^ino eftiR I|>in. fa]^ur. sin.
60. Dersammästädes. £.2: 4o7«
• •• 111...... sai .«•••*.
61. Fid klockstapeln. L. 61. f
Kalfr {med w/w^c-rMWor) risti:stin: tisariftiK
Yikik: bni^ur: sun: iin: Ku^: ihlbi: silu:
Vikiks:
62. Linda gärde. . » . ^A. B. 3i3. o
Sihvil^r. uk. Svin.* litu. ilta stain. at x Hovi^.
faj^ur. sin. Av\ 0. ', . ; \
63» •— vi4iväg6n.. -: B. 3i3. ]
Karl (Kaff i?)laukj;TjrMle.^ raistu; Ataim.*.
vat. KuBar.\*i«|>ut.\sin.(T .- c>
M. ^Kaddaim ygärj^i^rät). . A« R 3^i5. o
•4- .fNirdi'l€t..Kai9ii4 3teitf. peo«.. At; Akmaolt.
auk. eftiR Siba. sun. sinx {ütoni sUn^^.ikXr
biwpf iuk stin.
65. Sähy humle&ird. B. 3i2. E. 6
Snab. auk Sibi. auk. Turi. litu. risa^^ merki.
||isa. eftiÄ. Karl. buru|>ur sin.
^. Sanda gärde. A» D. 2: 3I44."* (4-)
UlafB. auk. Ärmuntr. letu. raisa. stain. petfaf if-
tiR. Kaiiimunt fa{)ur sin. / ' '
67. — straxt der j ernte. A* D. 2: 244» (+)
purbiurn auk Kurf>i au*, f^ifari. ]^aiRl''Ittü.
raisa. mirki. |)isa at Vibiurn fa|>ur. sin.
68. Stafsunds krog. B. 3i6. ] ( + )
• •biorn auk. Muli auk x T7{>biur*. ••• ...
• raz'sa stain |)eno at ... ^af ur. sin.
(I särskild slingaS)... Arbiurn auk )i srin.
fino. • <l ' ' ■
* • . ..■'■•:'..
llagunda Härad. '
Grjfta socken»
69. Giyta Hcrregärd. A. B. 375. + +
g'alfi X kia ---... itiuj^r x sina x Ali x
X Olaif X litu X hakva at x pialfa x fa-
fur X siu xlka x at x ver sin x Ku© x lAi»'-
sal X i>aira. : i.i :^
70. Ölst ad ^ IV. gdrdet. A. B. 376. (+)
. Biarn. Aunulfr. Kunor. Hulmtis. litu. rito.
stin. |>ino. iftiR. Ulf. KinlauhaH« btianta. In
Osmuntr hiu..
71. Öresund, vid den. . A. B. 377. \x)
^ikfästr. lit räi^ai.' staio. |iinsa. at Qnlmkair.
fa{>ur. sin kö|>an. Ku|u hielbi. saL ':1iads.
boanta IkuR. Bali, risi staen. |>insa.. . . : i -
12. Ramstad.. . . • B. ii32. ]
Ofahr. auk. Biarn. litä. r..«— -— t— ..arL !
73. Säfva bro, UT. cm byen. D. i: oAmiicaknd.
74. Bjömuoi. A. E* F. 14.
Krukr. lit. rita. stin. |>inä. aftir. Kara. fa]^r.
sin. Ku|». .bialbi. bans. siaL uk. kups. i]|u|>ir;;>^
■■ i i A
Hagehy socken.
75. / kyrkodorren. A* B. 362. [
xJarl X auk x H,. — — — stain x at jf Aair-
fast ,x fa|>ur sin x ...r... c^
76. Fdckstad, vestan den. A* B. 359.. .(X)
purvj. auk Ikikirj^ auk ]^ialfi baun'litu.Vife^ ,
stin f>ino aftiR Kalf. buanta {»ur.vi^a. Ku]|^'^
hialbi hony sal uk Kuj^s mupiiv)
77. Fockstad, n)id öten. A« B. 358. . . ^ ' . f '
tJlfr X auk X Huhnnfastr x auk x Ulfkaif: >
auk X Kunvtr x faistu x staina x pisa '«'^t
Sutlak + fa{>ur jr sin x. V. ..
n^Mäjehro. ^ k» B. 36o. .' -g)"^
•jajkiJJ »,Iit,.x rafs^ i'firtain x.iftr.x OikPn
bunta X sin k aukx FastlaUk x aük > ponbi
K iftiR.x fa^ur ir sin w
'v:\
4 -
.Tihle socken..
Tg, Ingk by. A. B. 368. +
YikiH. auk. SibstaJB x aiiA. Karl«, {»aii. Utu.
stain. rito. at. Sihat faj^ursiiu iu*.
80. Dersammastädes, B* 370« 3.
Hulmkaii^ auk Sikritr: ..hfaisr. j^ai^ !•• ••• ••o«
«ftijl«, KLunauu buota HuImkiBS*.
Alands aochen.
81. Fwfra ^en, A* B. 371. )( o
Aosulfa K uA X Kair x arfan Fastilifs, stin
ritu^^ia j furia •••n-^urs uk i**
• • Doaa • • • • • •
82. Österby. A«. F. 44.
Jon. uk. Kaitaj^r. auk. purir fa-
^ur. sin.
Ramstn socJten.
8S. Bmgdeby berg. A^ B. 378. o
Inkivaltr uk Svin litu rista stin j^ina aibi
Hakun. fa^ur sin.
Batingsta sochen.
. 84« / vapenhusdorren. A^ B. 363. [ -}*
«... k«l auk Haukar-j^Usta^Finn Nasi auk
Aonütr ristu s -^ raisti stn|»i]^ • • • is
han . . .
85. Prestgärderu A* B. 367. E. i: 149. ]
Hulmiri]^. lit kÜLm. baBi. jbro. ak. rita« stain.
eftia. bontcL sin. Jorl. ak. suni. sina. Sehkui*D.
ak. Sibvi- •--.—-- nter.,s. kiarn». Vani ak»
Harnstain. ak. narbiorn. aAr. Kunvij^r.
86. / Prestängen. A. D. F. 4. ]
Arfasti*. auk. |>air. bru{>r. raistu. at. hrupur
auk lDkii/>^au litu raisa stain j^ina at
Aist sun sin.
87. JVorsta, B. 365. D. 2: 265. ]]
Sifaikj^urn risa. stin. uk. bru. Mra.
at Atirf: sun: uk: Almhi: tutQr:sin: I]^rn:
uk: Svin:. uk::i
881 FrÖvi^ vid äcn. B. 364. ] X +
...auk AI.. — ..in binaat:auk. Bi... k»i*Y0.«»
89. Mast ad j vid landsvägen. A» B. 366. ] (+)
Fastbiurn. uks f|urun. litu. rila — — bru
kirva Abtia Inkifa^^ ^uanta. sin« Ku]^. hialbi
hont Osmunrt risti. runoa.
90. Mdstad g'drde. AG. 26. B. 363« (f)
Fastbiurn. uk. j^uru^r. litu. rita« stin. j^inö.
abtia. Inkifast buanta.«in.£ui]^. hialbi* noos
ant rxk Kiips muj^ia.
Fjrra djur äro tecknadc vid korsmarket*
91. Wiksfordna gärdsiami. A<». F. 5.
Olauf. lit raisa. stain. ^ina. iflir. Svarthufba
fa^un sin. uk. ifUr. (or^. buru]^. sin.
AherM Mücken.
92. Fapekhtisdorren. B. 372. [ X (+)
lAirfast {auk) Ifost?i Ki>. —
..tilbiura... Ki'ik*»..
93. / kyrkodorreru A» B. 373. [
....ski— rf uk Slujj^i « Osmiintr
hiu runaait x ar ^im ra^ skal *-
ai ra ika pira ötL . • •
94. Ernesta gärde.^ A9 B. 374* 0
Bikvibr. auk. Bium. litu. raisa. stain. ^na.
iftia. postaiD.
Dalby eccken.
95. Sakerstiemuren. A^ B. 355; 11 25. 0
Hulfri^. auk. Fulkyi. litü risa stain /»ins
efta {>orstain. fajj^ur sin.
96. Hollberga äng. Ax AC. 6. B. 357. +
Hulmkia. lit x kira merki at Hulm/ast.. U»
frip. lita rita x stain /flia x j^or^ broj^ur siA.
97. fVigby bro, den Östre Stenen. B. 353. 0
Kisl x auk x Oskaia raistu stain x ]^ina af-
tia Biarn burujj^ur x sin x Onon x iftia «
fajj^ur sin.
98. — den vestre. B. 354. (+)
Kisl X auk x Biarn x auk x Askia x litu «
raisa x stain x at x jj^rstin faBur sin x
99. fVigby. E. 4: 62.
''Gridur ock Ulfr deir litu hackva stain at
Jari fadur sin."
100. Hässle. B. 35& 0
Arjj^kaia auk x purstain x Munkaia x auk «
Katilmatr litu x raisa ^ stain x aftia x Ulf
X faj^ur sin.
üll«r*kers HäxacL '
Upsala.
101. / Domkyrkanj vid aüaret.
A. C 43. B. 414. (+)
Jarl. uk Vikibiam. litu. risa. staim atKvast
fa^ur. sin. sturn. mabr. {PI amdra andanrf
slinganc) Ikimuntr. uk j^or^r. sum. for. tu.
Kirkha. bat sun. JorM. uk. at Ikulbiam. Id>
Ubia. risti«
102.
-- «.
Iftfe- — undtr N* pelartn. .;. , ^»
' . ^« B. 4aji. E. 3 + +
Hifastr. lit rita. sten eftiia. sustur. NjtiUkiar^ü
i&3u totui: ^lo. ak Aiu« vk.. Fasli;ifa rajj^kqiiar
103* — URifirr en pelare. B. 4^51 £" +
/ Ustiii + fa^ur.sin + u&. Stin +
bruj^ur. ^io.
104. — ander Ulla aUaretaßan. B. 43i* ]
Tubt uk Kuni tiR. Sira. sun. sin«
kuBan. Ubia. risti. runa.
105. — pl N. tidan. B. 4^4. ]] )(
106* — likaledes. B. ^io, J
.,. lit [med sluprunpr). rita. stan' + if.. ...
107. — : utvändi^t^ ünder SO. muren.
A^. B. 4a3. K ] o
Muli. auAKuni aeh..iastr aü — ^i h
litu. rita. stio pioo. aAifi Svartbaf.. Suprb«.
b) Pd andra sidan. £. i. F* 36.
Mali ..rita. stin. ^ioo. iftiK. Svarthz^i.
brur. sin. Osmuntr. iak iall.
108. — under en pelare^ Ä* B. 4' 8. [
is. faaou.... n.. ita ifiit. faiku sein...
109« / ett kus vid samla torgeL
A. B. 417, (4i5). +
IkuUastr: liti Rasa stain: aft« Hulbiorn: oak
^iR a. libü. KubkiRi. miskun.
110. Fid SvartbäcksiulUn. B. 4^9. ] +
Eu kors och eit djur i teckning.
Wange Sofien.
111. Bdrix gärde. A<» B. 439. E. +
Fastbiarn. uk. Jarl. litu rita. stain. ät ^ör-
stin. fa^tir sin. rinkia«
112. Fiiy gärde. A* B. 43o. E. +
poria X lit hok^a stain at. Binu. fajj^ur. k sin
» Kefilvi X at X bonta sin +
113. Brunna trüdgdrd. ■. B. 4^6. G. 55. E. o
TipM^. lit rita. stain. ifliR. HulmkiR. sun
sin uk, Karl. uk. Munkir. at bro^ar. sin.
114. ^Frän Korängefbrd tili Brunna.
A. B. 4^8. +)
... ... f.. Uta raisa. sten. eAiR. faj^ur sin.
uk. Osi efltiB. Inkifast ilrfiibir «. ir ^... nipiR
ir ... OK ♦.. . . ' . »
Lähy socienl
115. Läfy äng. A«« AG a5. B. 446. +
4- Jarl X uk Karl x uk Hulbiurn litu rita.
stino jj^isan uk Kirva bk*u f)isi x abtiju Jufur
» fapur sin.
Fid korsei 2.ne djur.
116. fVeeierfy^ AP AC »5. B. 447. , (+)
Biaru. aük. 'Sihtarf« xit^ stin. ^ini. abtia. Ai*
stin. auk. abtia. Sitiärf. brujj^r. sina suniB.
Huk/k. ritu ^tin ^inti.
117. Harne källaremur. B. 448. E. ]].(+)
• •• Jarl. uk Ihulbium. litu rita stono j^i«***
— - ...ha. uk Kirva bru jj^isa. at Jafur. foj^ur
sin... {med vände^runor.' *,...9Ü}i ont hOs.
Pa korset sta mennisko^ öch d/ur^ilder.
' Bondiyrie rocken.
US. Höga. B. 435. E. 1: 34. +
litu. raisa. stainx ifir : ont Ju • . • • sun sin.
taupr. f/ta x fa|ium x j/IIr. ku n ... rif
runaR Ubia.
{I^oga afriiad 1731 af Celsius.)
119. Flögstads gärde. B. 43i. E. i: 35. +)
Tan. uk. Skali. uk. Biurn. litu rita. stain j^insa.
120. Fardsätra äng. Ax AG. a4. B. 434. (+)
Borkifl X auk x Kisl x litu x raisa x stain x
iftia X Srain x fa|»ur sin.
121. JVorby. B. 43a. E. o
Ali . uk... Jufurfast • litu . kira • marki. if-
tia Jarl. fa^ur. sin uk. at. Kisl. uk. at. Iki-
munt Han • vaa . trabin • austf. dun. Jaris
Ubir . risti.
122. Dersammastädes. Ax AG i5. B* 433. f
Sihvi^r ..sun. Kilauban raisti. runäR. iftiR.
Rahnilfi. sveru. sina.
Näs socken^
lös. / kyrkomuren. B. 445. E. ]
^i... — .... itu. raisa. (Pi andra slingOHf
merkin a...'. — faj^ur äd.
124. Dersammastädes, B. 44^* ^* 3
— fx faj^ur X —
125. HSgbjr. A# B. 444. + + + + +
Yitr. ukx Anuntr uk. Ikkiar]^. litu. raisa.
stain . at . Yikbiarn. fa^ur. sin. Ubia. ristL
Borje eocken.
.TT ''
126. I kjrrkodörren. A« B. 44t. E. £ -J-
Sik&Ru|>r iit(merki)a: at* BurkaiR*fa^r sin.
127. lYfy äng. * B. 440. E. ]
Syain iauk. Kislug. litu rüsa stin. at. Sikstin
fa|>ur sin.
128. Strofa hage. B. 44^. E. o
Inkikar. lit. raisa. stain. iftia. Stüj^k. fa^iir.
sin. uk. |»orkil. lit. kiarB.merki.at. Inki.kunL
sviru sin.
— - e — -
■p.443'.fe:!i ij
•4^-^
. .j • Bäii'K^s Hätad. .
' '^\ "'" pälin^g Bocien. ' ** ^''^'
130. / kyrkodörren. A. B. 474- ( + i
ITlifr K oL*.^4ir9UiB k ütu. r.« «•• «.b. Kunar
fa^ur. sin. Ikulfr.
131. VapehhtismnrerL ' A« B. 473. ] .-•
\ Jufar uk S"to|>biarn. litu • -^
i^ Kyrkotrbskeln. B. 476 (47^)-. [ + +* + ^+
Asfri|> lit hakya ' x stao . x . at^ x Tierf, sun.
sin. Nast at. t>ropur sin Likbiarn hiak x merki«
tSi..^&J^rkpiiärdsmuren* A!» B. 454 + + +
Antyitr lit x hakva x stam x f ina + at +
Kuia. bro|jur. sinx
134. r. kjrrkogardsnmrem A* B. 45«. ] X--+-
135. Tingsplatseh. A« B. 46o- + + )
Fulühi: uk: Askutf : baun: kiön: litu: hakva.
tthinw eftS«:. sig gvik: baji. Ki$- bialbi ant
136. Aforata^b grind. A. B. 47^ +
Yihi. lit raisa stain eftiB InkiaLL faj^ur. 'sin.
' Jukul&st (üihkrünar).
137. Lofsimdhoi^ pä fjardet, md vdgcriif
D. u.bloit anm'drku
138. Ro^tads bro. B. 468; +
Brusi. ok. |)orbiarn. litu. ..raisa. stain. eftir.
fabur. sin. + Kup bialbi ant bans.
^139. Gistud. A. B, 467- * +
Arta. liL.häkva. stain. at fa^ur. sin. Nefk^r.
ok. Hi{>infast. at.. bonta^^ sin. Ik. Ustain. at.
bvo|>rx sin.
140. Nyfvele JV. gärde. A. B. 456. +
OsniikiA. uk. Ranti. litti« risa. stin. ^ioa. lit,
■ Stora<^. «..*;; ....
' t4tL:LQ/ktad.
A« AC. 2. B. 477. C. 44. Df 464. +
Fastvi. lit. risa . stain. iftia. Karnar. auk.
iSTutirik. suni. sino. onar. varn taunr i Girkiucb.
142. — JXordan bren. A» B. 480. E, i, a8& ^
'.Olafvyr: aoK; Kaitlvastr« aok.KatilEutr.aok.
Sneribiarn ^t^ {>op, litu. rasa, stan , at Rigai^'««
/afmt sin.
143. Svistad. M» B. 456. E. i: 299. f f.
Rulifr '* auk x G«.os x auk x Faslauk x litu
.4. risa./^aip* ^ftia. Austin x fapur x sin.
xPi kanten,' «S^tuof^kil xbab. O^Takan akva.
144. Svistad. A« B. 45o. (.Sa. E. r: 195. f
Biarnulfr. lit. gera roerki. at |»orot
Heia inskrißen med vände^^runor.
1,45. Sündbr4) 6y. A. B! 465. ]
^.... rforiit k räf; UbiR risti a.
146; S^ndbro. A. B. 469, E. J .
ArJlilaÄ + Ök- -f'Tkiläf + Dorunrjc litti x
ri.. .... ..«^.s. X ok X UlfriD ifÜB+ Ihtnuatr
'boQta sin; ' ^
147. Shindfy hro. A« *. 453.- : +
K.ifurfrj[|) x auk fast +* litu. raisa x
^tain^x pina x
(P2 kantem iftE Fastulf ^ fa|>ur. sin. . . . ... n x
148. SundbrOj vestet. B. 45 r. ]
Yibiarn.' uk. Mik/n.. ... — Kuna fa|>.... —
149. Tum gärd. B. 462. +j
Nisvikir. og. Kürip. j^b. Ihu. rita miki uti.
Sikis sut.. Nasi. ok. Kitil. |nr. jogu runir
a ^isa:
150. Ekelunda äng. A* B. 458. +
Jurun ni..u Bruniulfr. uk Ikifasti* Iitu risa.
Stin. at. Asbiarn. ül^uv sin. UbiB risti.
151. Dersammastädes, A. B; 4^4* +
Gilok lit X ritaß x sten eftin x sun. sin. Fa-*
Star X {/Hed vände-runor .* Skalti lit sösla.
tnerkl. vel. ok {)orJ)r. o1l.' Adis x .
152. Jlope. B. 463. )( ... + +
fit Sikfast fapur
153. Molstads gärdstomt. B. ^^5. ] +
...,. latu^ hakval 'at ' 4^ Klo^^ + Afur.x lii^
x,.i- ■ ■* •* .
15^. Hämringe. * - Ä. B. 45d« ' +
Abiarn. uk. Inkialti.. uk. Nminkr. litu. rita.
stain. iftiR. Ai^wiri^ fa|M\ ajo.
155. Högstads äng. B. 466. +
Külifr: uk. ^oli.. litu. risa. iAia. Ikiiast sbb.
- lah^uata.. x /* '
156. — S. gärde. jL<f B. 470. f. f
Jufur X lit raisa. stain at. \rikbiarn faj^ur;
157. For*ari€6y idä ford Jram. Jäten). /
. « A. Bi:457. E. . +
Sihair.. 'aiik. Karl. Iitu..l«isB* stain aftia. Hälf-
ten;, fti^r £iUm
158. Forku^leiy: A. B. 461. B. +
Fasti. lit krita.' Start aftiR.«Fast¥iu. kunusioa«
139. Rörty N^gärdsbacke. A. B. 479 (449). E. +
• Bil. liL bakva. atÜstain )c faj>m\ sin. Gilatifc
' %t. bonta. sin. Likbiarn : liiak. *
160. Dersammastädes {vid hogar). ••B.^449* "^
Kunilfr. lit raisa. stain. eHia. Asbiaro. ul.
at Kuta. suni. sina.
161. Lytta. D. t. nj. namdj oafritad.
Jikttbg äotrken. ^
162. Ö. kyr^oga/veln. B. 494- "^
Utalfri^R: raisti. staina: f>isa: iftju Sigrutr.
_ 7
{Andra slingah.^ Stur ifti ^urstin. KuJ hilbi
ant |>ira. A r o -ip
163. Ä kxrkovagsen. B. 49^- ■='• J_ . .
Biu... — ...lil fiR: ristu x — r. fisi:
al: iBu; ... _ ^ , ^
164..yrÄfl- B- 49^- (+)
+ Vp cn^irt inshrißen och öfver sängan en
fosoD»
165. Äerga. Ax AC- ^3. B. 495- E. i : i65. +
: Jolfast: lit. rita. stan. uftiB. »oti sia + Asa
+ auk + Arstan + ufti + Rultf.
[ / stäUet for Rulif i AC och Rolif i B.
tasts bruj)ur sin « E, i: i65.
166. Krokstads hage. B. 49»- ^ +
Tatr. auk. Kama/. ..• Htu. rita. stm. iftiÄ.
Jor|>. faj)ur. sin.
167. Trystad. D. i: 27. Wo/^ namnd.
168. Föresängerij {jicdf allen i äin).
D. i: 27. likaledes.
JomJeiU soeken.
169. f^ irrkoiförren,
' B. 438. Df . 465. E. i: 53. [ +)
.... Ifastruk. Stiabiarn. jorstin Htu. at. Juru
_...r siD. Tesalfr. {Ordet ia fore
Tesalfr üfr. B. 438) ßnnes ej pa stenen.
E. i: 53.) « .0 t:.
170. Blacksta. B. 437- E. 4t
Kutfastr. aok foi-ontr- lUu rit^ steii. cf-
lift. faf ur sin. Hak. ok Früküfr. uftia. bon-
tasin. {Vid kanten vände-runor .) |or|w hiak.
runar. Jisar val.
171. Dersammastddes, B. 4^^ E. il 55. +
» Kuffastr + hiok . stio x hifiE Ketilmunt
X sun X sin X
172. Holnistads igor, vid en blick*
B^ 436. E*>: 56. + +
Saikair: lit hakya: stain x sun sin.
Shuttunge aocien.
173. rapenhusdorren. A. B. 483. E. [
Kitilmuntr u* Kun ra. bro at KSk
i7t''skuuunge S. gärA.; A* B. 484- E. i +
Yibiarn x auk x Skutlakr x auk. Rulefr. auk,
Neta. IStet rttafc.^en. aAisk-faf ur. sen. Nef-
\f^-^{Ifeßeir?). wk. Ifrip- oftiE. bona ^n.
Pä serskild rad und^r $Un$am
Kufifast^^liiok. stcn.
175. IVaX^i^ra. .. • . E^ ^\^^ ^ ,
Sik.. uwU-r lit, litk. stcn. üftm-st^nku. m^- W-
176l örke^ vU l^n. A* B. 48^. E- a: ^6a. +
Rana + tito.rita x stin « üftiE + ftp^r,«in
+ TJJvahin,
177. —hofi^n iym. A^K/ßf. ' «^
Üfiir. uk. iCas. litu. hakya. stain. at. B^art
brAtur sio. • ■ ' *' ' ' * ' ' *'
178. Orke. ' M A.B. 481. 5
- ..iü X Ht. raisa X «tain. eftiÄ. Tai«| /honta.
siiy snn. l.. *i\ ^ "
179. Broddebo. 'AV B. 4goi' ^ +
YLinnnpT ..i lit. rita. stiü x iftiE x Kuj^kr ü
sver sen*.- ;.,...• j . -
180. Hä^r- • B; 488. E. •] K • v^^
BiarnhufJ>i ... ... ..":i;.nl '
181. ^cj F. ^ärdet ; A. B. 48g. '^•i/+
Ansvar + auk x i>oi*tMttrn. Kto. h^Til^ sti« x
ÜftiE fabur x sin x uk x Slcfiiil tt^ •'»« 'bütofe sin
lata. ;- ' ' • - ^ '-' ■ -^^^ '■' ''^ ^^ *"^^
182. Gräfsladi
183. lYprrbx*'
ir .' B. 486JK, {+)
A. B. 485;'] Oi' '
Hiiilr.-. o* Karf. duk Ülfor ....ria'llt— • ,
^ :W^t^ala Härad. ' ', V ;i, ,
184. 7 Äj^rÄa«^ /7« «Äarcf. BI 387..*:3 . Oi*-)
Sihvi]^ 1'+ stain + f*«* +. ItIWs 4-,
fari + afthi +.Vitarfxfafur ».,.-••.:► si^i.*..
185. I kjrrkodörren. Ax B, 38ö, (38a),40C< 4l
186. Fid Kungsgfirden^/nu^Prtstgärd.
..'"A; B* 383^. Et |:':- ^
X Ailifti X w\[ X Sikvif r «>Iitn«raia9. ;««i WW. »
iftiE +* Vifost + fapur -Ih'si» .+.. ,
£•« tillbaka$eende d/ur tecknadi.
ljB7. Dersammast'ddes. An I>ü. 1^ ato# 't
Ailif. raisti. stain, |»inso. abtiE* Kalt I>i«aQta-
sin. uk;abtiE.Vifast.fa{»ur.siii. AsmuMitl rjtllii.
188. Vid Samnan. A» B. 384- Ei.. (*f )
4. Ali aük. Sihvalti x uk. InMfast i* Uta ri*
ta stin j^ink abliE. Kalf. bbaota» auk Ua&UE*
auk. Caj^ur. Ala*^ Osmunrt nsti^i .
189. Hämringe garde. B. 385. E. o.
. . Karl. lit. raisa. sAain,. iftis. VikaiA. faf>nn sin.
an var sun Stufh*.al# sustuisim <BakA xuk
(rum/ör vidare ristning).
190. Ekeby Uacke. R 386. (+)
Visiti. uk. LikviJ>r . uk . Rikvibi' . litu •
raisa '. stain at . HvikaiE. fiijur JlJbia; risti.
_ i . .
ffaksala socien.
191. TFapenhuset. A. B. 399 (4oOvlE- ']J +
Nisbiarn. uk. Runa» AnOlar. toiiE., litii. i'^i-.
sa. staina» at» Suhik» Jerf. sun: sin.
192. Kyrkomuren, den. nörra.
, B. m E. 1 .
.... S sun S sniatan { saE x hit x
— 8 _
193. Eiy^bogärdmuren. Afi B. 3q5. E. +)
Hul..a- X Uta raisa stain; :f. pina at Kitil-
biarn x faf>ur k sin x auk Runfri^ at bonta
+ auk. lEuIfastr. rVj^. In. Vhiti
den gjort en scrskild sten med imkrtftf
Julfastr . red lidin).
194. — vid Ö. stigluckan, B. Sgij. ] )( +
atsiksilfan an nir kir«. —
195. — östra. A« B. 402. E. i: 69. ]
Niskunüka m lit {raisa staiif. iftir tkuäiu)m
, « fa^ur x fin « auk » Ikax iftiR. buSta +
$üi.:lCu(j»J... hialbi,,:^) yaiL IVuiburn + ak
' «,Kuf>s roi^^ia. , '
196» JVüuls äng, vid landsvHgen.
B. 397. E. i: 5ro. . 4-
Ernfrif». ok Isfast. litu raisa. sten iftia. Kunr
ar. fapur. sin. ak. Kitulbiarn • ok. Kilok at
bonta sin. (Pä serskild rad, med vände^ru''
non Fastulfr ok Jüruntr. at. bro^ur. sin.
197. Eka äng. A. B. 4oo« £.1:71.]
lanbiur :..lit risa stin. ifti& fa]^^r: s. • — ..j^
: amiti: Ku^ hulbi onhons: Lrini.... arj^i:
u|)vinki. "
198. Räby. B. 389. E. i
Astikrf. lit risa. stain. iftiH. Asfast. bro|>ur. sin.
Ii99^. Aoläad {vid stensättnutgar).
A» B. 391. (jfr. 393) E. +).
Stoj^i: auk. Sifatiarfr. |>orkir. litu. rista. stin.
af. Aistulf. bräj^ur. sin sUn poi'ikerj^r.
200. DersammMtädes.
B. 398. (ifr. 393) E. ]
Aahnvij^r. tit rita stu .. — . fa|»ur s.in »{iru)
Osmäart iuA.
201. Defsamnuutädes. B. 393. E. ]
Yi^i. lit. rita. itain. iftia. Xubi..
202. Jädra Ung. B. 396. +)
Inkulfr.uk üntr litu raisa stan. ifliB. Inkialt.
bro^ur« sin'ii;^ sun. Kunulfs. f>aift ...
203. Gniita {i}id högar). B. 390. E. o
Inkivar uiE JTautr .. fast, uk TJsrik » litu «
ritaat stain m at» trikkia ku^an. Sturbiurn x
jy^nmarha socken»
204. I kyrkodörren. A« B. 4io. E. 3. { +
Sikniutr x auk x Aui^ur x litu x raisa x ...
*— in X Ku^ X hialbi « ant x hansxauk
Kus nio|iiR X Foti' X risti x i*unaa.
205. N.stigluckaru B. 4i3. E. \
Kuni: liti BS^isa at Aka aouk at Katil ar äuk
in (d: Katilar Aukin? Katitau auk tnkuni?)
206. Fardahro, JT. omäen.
,. A« AC. 3. B. 4o8. C. 48. o.
Stdpinkr x lit rbsa sten x eftia x Arna x sun
X sin. x Hau x für x faaurt x laut x pelfi
X auk. Aurikia . iuku . Runar . iftiu bru-
j^ur. sin.
207. — S. om den. A» B. 4ii. E. 3: 280. (f)
+ {>urstin: auk: Viki. lit: gora: buru. ^isi:
furim: Osuraa: ant: mag^ sins: Nu is: sali
sagat sva: Hiabi Kuf>: Isbiun: iuk.
208. Soderby. A« B. 409. E. ] 0.
X jj^öu: Aörukr: fi-Ctr: ristu: s(ri/i ifti)Ti Hei«
ka: Hrubr: sin: en: Sasur: trab: han: ouk:
kab: nipiks: verk: seik: felka: sin: Kufi:
heU>: hüt(3:aüO: bSs.
209. Myrehy gar de. A. B. 4i2. E. i: 83. ] +
Kunbiara. lit. raisa. stain. at, iisf^ast? sun sijß.
in. NefkaR at bropur sin.
210. SällingCj vid vagen tili Bdrby. B. 4o4» E +
Osvar. lit risa stain ifliR. Trük. sun sin Askii.
uk. Sto|>kil. Kamal . ritu. at Stoj^biarn . fa«
bur (sin).
211. ^edyxe garde. A« B. 4o4. E. 3. 1] +.
Stäiltr lit. rita stain j^ino .ibtia. yiti)iurD.
Krikfara. buanta. sin.Kup hialbi hOSalÜEu^
SU mu{>ir (3: kons salu uk Kups mupiR). Os«
muntr Kara sun markapi:
212. Tjockstad. A* B. 4o3. 0.
-I- j^orstin x aukx Kura x litu x raisa « stia
X eftiR X Lafsa x fabur ^in •
Ett tillbakaseende djur tecknadt.
213. ^igby. A» B. 407. B. I.: 87. + + +)
Kel*|>ar. ok Ulfr Ikulbiarti. ok. Abiam. ok.
Rum. I^air. litu. hakva. stain. at. JorLfapor.
sin. Irn-i]^. at. bonta. sin.
214. Billinge garde. A« B. 4o6. (+)
Pä serskild' rad tvart qfver stentn,*
• •(if)tr Sihniuta. is bita ...
/ slingan.' |>urhutr. risti kiarpi sun. bans
Sihvi|»r runa.
215. Säby ^rde. A« B. 4o5. E. i : 8g. +
Kair kiRiprr auk: RiRmar. litu. faakTa.
{Pä kanten,- KiaiDir. Skalt hiu at Oupmuot
Norunda Härad.
järntuna rochen.
216. FapenhHsdörmti. A» B. 5e6. E. +
Jofur lit: ritu. sten. üKa. sun sin Üilsa.
uk. Jofastu kunu sina.
217. Fapenbusfit. B. Si}. ] 0.
...-f. .nsus... risa: staina: Bisa: rea:
218. Pä kyrkogärden. A* B. 5i5.
Holmgea. lit. raisa. stain. iftiR. Juli.. st auk
Svai^ui^. suni. sina.
219.
— 9 —
219. Fjuckdr^ A« B. 5o7, (jfr. 498) E. ( + + +)
Fastulfr. iit rit»* stin. afltiR. Hulfast. Pä
andra slingändam liunarYi rif» lit äftiR Os-
laik. fa|>ur sin. uk. iriu arfar. Aslaks. {B^
5oy harf Runirih lit ißiR* Osihik fapar fin
uk bru kra at Aslik ki,.). .
220. — strax ^vid /oregaende»
' A» B. 498- (jfr- 507) +
Tuir. sturimaj^r. riti: stain: ^insa: afltiE. su-
Du sina: sa hit: Aki: sim suti fürs: stur^:
har i kFani aü Krik. baf. nir ha'2;atu: iPä
serskilda rader: Jofur uk. Ikvar. .
221. fyrestad. B. 5ii* o
Ku^fastr. lit. raisal is.. in Fastulfr x{Pian»
dra slingandan •'Ei\xn{/ast lit kira) stin bru
a suhk«
222. Kblje. A. B. 5io. +
Akotihi. ok« Sarthu^Thi. litu. rita. stan. iif-
tiB fa|>u 81D. Hialmker.
AfotiEi idses A* S c 2/2}.
223. Rostads bro. B. 471. ] )(
Yihbirn. lit rai^a s •• if..R na,.k
224. Walby. , A. B, 512. +
Katilborn. ok. Fasta. litu k rita« staina. etia
faj^ur sin. Irefatr«
225. JValhammar. A. B. 5i4. +
Jolitr og Hemlkr. litu. rita. staln. atifE (oi
aftin) faj^ur sni (3: sin). Ihulfast.
226. Stora VFrtta gärde. B, 509. (+)
Vikki. auk Altbrn. uk. Uifr. tLukvi. Runfrijj^.
i litu. rita. stain. iftia Ilhut faka|>ur. sin.
Pd serskild slinga derunder. UbiR. risti
rnna.
227. Nederbacka. A. F. 45.
Vantir. lit. rita. stin. ••• if..r. isi.....
Lena rocken*
A. B. 5a3. E. ]
- anti Kti|» sviki
228. Kyrkogarden.
.... Asbiurn k auk In...
baiR Ka sviku-
229. N. kyrkoedrdsmuren. A« B. Sai. E. +
Brantr + uk. Sibvi^r » hti. risa«- stin « at
Ma..nta. bi*o^iir.
230. B/örnhamfiMr. . B* 5i8. +
^nii..turu. lit kira merk at. Innuut. sun sin
kaera. . /
23L Hdnestads Hsor. A« B. 5m. (+)
SibtJarf. auk. numbiurn. auk. ^urbiurn. {>iR
litu. rita. stin. j^ino "auk bru. kira at Jun
fa^ur sin.
232. Jnga. A. B. Sao. (+)
Sutbi. auk. Ikifasif« litul rita dtain. iftlR Ikalt
ak. ftiR Ikkrar fa^rv sina ku{>a.
233. JrbX' B. 519. •• o
•Ma^ix auk. ^ii^: bru]^ir:raislu: stäin^^isa x
- Pi kanien.* aftir: Jarlr fa^iir: «in: kujj^an:
auk: brii: Kustaka n kiar^u x
'tenBta BOcJs^n.
234. I ^yrkodorren. A« B. 5of. E; ]
porbiarn. auk. |»orstain. uk. Sturbia
at fa^ur ain. {med väiutetm&Tf* übir risti.
235* Fid chordörren. A« B. 497. (+)
Sihvastr. Uk. -BrStr, uk. Kitil. elba/t. Ilt 'rita
stin. 'ifliR Antvitl sun. isin. süm. tau^r. Hvit«
. byabumr Kn^tr. iaibi. sial^ Antvita.
236. rapenhusdarreh.
A« B. 499- E. 1 : 397. [ .+
• • ita stin j^ina ailiR kvik fa|»ur sin, Sibr%r
at buanta sin. ^
237. Dersammastades* A^ B. 499« E« 1:3^7. 3
• •.. lit hakva ... — ..fast' Fapur sin noa«..«
— ustur. ..a. ka — . " "
238. Golfvestad. A« C 56. B:;5oi. (4-)
Kabbajrr. ok. Inikibur. med vänä^rrunor) li-
tu rita. stan ifta. fa|>ur sin. Runfastr. bk. iHr«
fi.unu. mo]|^ur sina. Ikulfr. risti {pied^ vande^.
runor,* run.
Nedanföre pa serskild stinga:
, Abbaj^r x kiajji tro. ,
239- Onsiundß fy. Flogstä t'd.
A« B. 5i& 3 (+)
IJlfr. auk. •Ku|>oasir. auA Ku]bnaunta* •.
tu« rita stin pino. aftiR« Ufib.iaj^ur sin.Kup
bhilbi ont bans/
240. Dersammastädes, A. B. 5i7.,:3 .+
Kitil. lit. raisa st... ••.{»ur sin. Kulha at boüta
sin. ... \. ■ .
241. KällbO' wre£: A». B. 5ö4. + ( +-)..
Ri)ibatj(*. Jit, re$a. sten. üßi Biur fa|)usn {o:
Japur sin) ouk moj^ur Sigrij^. T^snikiii. Kuli.
risti. run.
242. Br'dckestad gärdesbacke.
A* B. 5oo. E, 3. • , .+
• • . . st Halbiarn. auk. Istain litu. stini üftiR.
fa|>ur sin. Kuta. mSsku. Kinstr, litin^t sablu bÖs.
' Pä Aan^e/t.- Kiülin ristiR. ruOQ|>a3i. Kitilüba.
bit. kvino. bSs. auk. Ubif.
243. Mtomta. B, 496. +
Hi^inbiarn. lit. raisa. stain ik at Alab bro|>ur.
3in. lit kiri p>.rn bia& ...
244. Fassma. \ A« B. 5o3. +
Kulio. lit rosa stin ju(^i|L £%•% i.kono... ti...
it IrmQtr. Äiuli. risti.
,. ^ WiketttAi ttcf^enr ' '\,
^^l BAn%%tßd. '.. ..: B. 5o5.: : 0 .+-
Ukir. ok. Füks. litu. risa stin. üftiR {fa^ur
3
— 10 —
Sni ok.Sin.. Pa andra ^lingan: Kw^Yi^r. \lit
resa. stin. uftR Svfito. fa|>ur stn htin aus. u.
246. Äällslätts torp. Aß B. 5o6. F, 6. ] +
StÜDfri|>. auk, Hulmfri^ Jitu:. raisa. stain. it^
tiB. ...yajur. sin. — ^— — runir. UbiR. risti
nin«b
Bjorhlinge Boehem.
247. / Jiyrkoporten.^ r . B. 53a. ] +
... aun iflir ...• itlfama/*/ •• fa]^ur sin.
248. Ö. kyrkoporün.
A9 B. 527. E. x: a82. ] +
•.« ikaiB lit risa sten. auk kera buro« aftiB
Si^tirf. buroj^ur sin.
Anm* Fid Tolstorp i denna socken har A.
5: 19 y och £ Balingsta socken F. 7. aii-
märkt den har /orüt N:o 179 anforda Hen.
249. A%e^o. B. 53i. )(
.. it.r. ..- sif m...» . "
250. Sambro^ särdesbacke. B. Sag. ] }(
Kahu ök uhi. ristu runa
251. Hammariy. B. SaS. -f-
Katl ok Ikulif ^&on hu kea mrk iftB Kul sun
ak Ketilmun. (o: Katil ok Inkulif j^aon iitu
kera {eller ukia) tnarki äcc)
252. Pa heden. A« B. 53o. E. i: a84.
Kakulfr ^k £envi]^r» litiu rita sten.
«/b|>biarn sun sin^
253. Axlunda. A« B. 5a6, )C -f
Vefiallr. ok + forfk(Äfr ök Antvitryok^-^^X^
. -h f aa Iitu. + rita + stin + itia x Jon x frl-
ta :Hr. sin.
Pa en tad uteßer köten a ett derunder ut-
. ,hugget .skßpp.' Jkilfr. iok. stin. ^Ifi • iok^
fm. Ramsjö garde. A« B. 5a5. ( + )
'Yisiti auk«.Jüfur Iitu x raisd. stain eftim.
* Ofahi fa^ut sen.
255. Pd Ramsjö grifihog. B. $24. ^
. En Step med ristade figurer (en person tilt
Last i ^trid tned drakar)^ utan bokstäfrer.
Aiinu Vid Gothahrunna. och Tolstorp i den^
na socken upptager F. 6, 7. rf« hör Jopii
JVio 24s s rjg anforda RunsUnar^
+
iftB.
, "Wendels Iiära<{»
Wendeln M0cien^
256. GryteBy, vid grifihogarne. ARx B. 56a. ] X
iera ..t-fkiti^birn s»».«.«...
257. Buringe, S. gärdesbacken. A» B. 563* +
Fastkiaa Fastlauk. at sun sin « litii kakva /
«1 4- MefLiar*
258. utbygge hy, S. gärdei. A. B. 564. (-^)
Fastulfr + lit rita stino, abtia: Hvithaufja
. fau^ur sin. Osrountr, risii. uk Vihmar.
Tierps Böcken.
259. Pi kyrkogärden. A<> B. 565. E. 3. |
Klinlr auk Blikr x ristu stin x Jinsi. iftii
KuDvi^ X fafur x sin x Han x foa bort
mij^ Akvari + Kup x trutin hialbi ont o/ra
kristina. f üria + Ti*oni x risti +
260. Dersammastädes. A* B. 567. E. (+)
KaiBfastr auk HunifraB . auk Hrafn . auk .
Fulkbiürn . auk ^uria . Iitu rita stino . af-
tia Kaiaa . fa|>ur. sin . Ku^ hialbi ant haos,
Osniuntr risti' auk Hiriaa •
Tvänne djur tecknade, seende dt korset.
261. Ytlreby gdrde. A« B. 566. E. i. 40^ +)
Rikr lit raisa stain J^ino . abti& Fasta faBur
sin. auk Jiauh Kunfruf r. Kuf hialbi how
salu uk Kuj^s muj^ia.
Tolfta B0eien.
262. GMerga {£ ett griftrör). ARxB. 56o. o
Raj^ulfr: cuk: Funtin: auk: Anuntra: orufr
(d: Anüntr brujbr) . ristu: stain j^insa: abtir:
Kara fa|>ur. sin: iD:jnaIsbaki: sun: Uks:
{Pd en lüen sersküd rad.-) u Syanobu.
Elfharlehy Bocien,
263. I sakerstiedörren. ARx B. 56i. ][
.)..nsi. uh a auk Arfuntr auk Ku^fastr aal
+ Skalti... — .• sin han vas. svikin — ans^
264. Hdringp gärd. F^ 3. (1726: 214).
purbiurn: auk. KbuU\ BaiB Iitu rita stain Jino
oftia. Kaiamunta . fi^ur sin. Ku^ hialbi
hon^ salu uk Ku^s mujpia . Svain ouk OsmuBt
markäj^u stin |>ino«
H&lluäB Backen.
265. Ingreia ang. A. B. 576: •
Huskarl auk Tiuai . faj^kaa Ivaia raisli .
stain f/nö aftia . Biurkair bru^ur Huskarlsa.
auk sun Truaa on Fasfikn raista runoa fi«
saa {»aia ..Ib..
Frös^älers tärad*
Wali Bocten^
266. F^ipenhmdörren, AR« B. 55^ J ]f
isu + Sihva^u^.Xi^uk K Milaklkr »
. , , , — •— x^ Ikniaa brojbua sin.
267. Saberstidviiggfin^, : * 554 X (^^tf)
r
-* II —
Hokhufifuäs Moclsen.
268. Fid aen hdra hyrkan.
B- 557, D, a: i3i. ]]
Asterfn {auk i^ii/u^i • litu. risa. (stain pinsa)
iftiB« Yiterf. faj^ur. sin«
269. Haaunda^ pd äsen. A9 B* 556. C. 5g. o
Orniutr x ak x Vihniutr x ak x SaihDiutr x
f»ir litu risa stan fiHisa x aftia x uk x fapur
sin X |iurfostr x briti ruaoB •
En man tili hüst tecknßd^ och derofver en
sittande fogcL
270. SkrifvatebergeU A«* AC ao. B. 555. \
Raskvidr +.Ht.akya stein an Kumi x litu x ri-
sa. stain. afUft» bro]>ar sin Inkibiaro. ..^munt
risti runaE«
2.^ne djur vid korsei tecknade*
BSrstels socken^
271. Pi Sunds ägor. ARx B. 553. X (utnoU).
272. / Runiötshagen {/ernte gri/trör och sten-
sultningar). ARx B. 553. +
GaiaiUro lit mirki. at. Sibaraka sun. sin«
Hargs socken.
273. Hargs-moen. A. B. 558. + +
Ku|»lifim ok. Sihvi^r; Altulf. arfs. arfair. li-
tu bakva stenaftir: fa^ur: sin: ok: Sibborh«
jxko^^aei hons.
ünder kor sei en klocka {i eti tornT), ofver
en Konung, och en Jernie honom siäende
en persom, som ringen
Fi andra kanien menniskobüder ^ m. in» «//r»
Runl'dran sid* t8y.
Olands härad»
Skefthammara eocken.
274. Gimo hruks ägor. ARx A« B- 578. +)
Liutr uk. j^roti. uk. Of»vi]^r uk. j^iR litu.
Tita. iftiE + fapur sin Biarn. Fastij^i: mo-
^ur. sino. .O^monti*. risti» runaa»
Morkarla eoekem
275. JTorrfy'j. If. om byen. B. Svf. o
AhWf»r. lit. kiara. bro. ifttr« Karluk. ok. Koj^
▼ari.
276. Dersammastddes. B. 577. ]
Ahvi^. tit....».(r/5a stinaßir Aar}luA. kuoa.
ok .»kui sün san»
Alunäa socken.
277. Ikyrkan^vid prediksiolen. A. B. 578. o
Fasti.ak. Jukia. |»iUu (0: j>/r &V^) ristin (o:ri-
sia stin) ihift. bru sin |>urot
278. I sak^rsiieväggen. ARx B. 571. )( (+)
JVägra synliga Runor.
279. Pd kjrrkogdrden. ARx B. 5^:1. 1 )( ( + )
Likaiedes nigra synliga Runor, hvilka ej gif"
va nagot sammahh^ngande ord.
280. Eyrkogdrdsmuren. ARx F. a.
pilfr. lit risa. stain. at Stibkarl. bro^ur sin.
uk slub igffu (d: uk Sluhi iuk?).
261. Ldngören. ^ R 575. (+)
Jufur. ri{sii). stan. aftir*. Fuluka. fa^ur. sin.
282. Kle/. B. Sjt
St... — u. ralsa, stain x at x — •• r x sin Biaum
i. X Ku|uiaa (Ku|»aaa2)
Stahy socken.
283- IS.fyrkomuFen. A«> AC. ai. R 579. +
Svain* auk. Sibi. £unar. litu. risa. sten. at.
Jemkil faj^ur. sin. Kirist hialbi. siaL Imkils.
jinni. Dlkman s. 69 an/or i Stafhy socken
den hör N:o aga upptagne Runsteaen»
Tnna socken^
284. / FapenhuädSrren. ARx B. 58o. } 4)
•«.«.ulii. litu. risa stttin. iftia. OtkaijL. fa^ur. sin.
NärdingtiQiidra härad»
Eshro socken.
285. Bro gerde. ARx B. 569. E. 3. (+)
Kunbirn x.uk x Asbirn. uk. Sikvatr. jj^iE x
litu X risa x stibw ^oa^ iftiR » Tuka x fabur
X sin X ku|»an x Ku]^. iaibi x ans x St uk
salu bitr j^n an kar|ä x tU Ulmkir lit Ar
bru? {huK ru?).
286. Gerua grind. AR» B. 568. X
Ifigra/d Runor synliga.
287. Räkinde^ F. om gdrden. ARx } X (-t->
Likaledcs ndgra/d Runor ^ynligo^-
Knuthji tocken^
2S8. Tta^ 6. gärdet. B. 570. & tjrkß. o
Ranboarn + JoL rasa. sten. afta. säur. san.
yoh(folm (p: Fihialm?) auk. Fuilho fri bi^
arfo. Ustain« {JEtt stdende djur och en /ogel^
— ta —
289. Granstady {iagd i en kaUaremur).
G. 1745. ]
AskaiR. T^{isti 9tain) iftiiu Luj^in. «.«»semni.
ok. Otirikr. ol. Shktirikr (d: Siktirikr).
ok
Pä kantem ».i^skair « riti^aftiR« «.Zuj^in:
faj^uR. saAa.
Rasbo httrad.
RuMho socken»
290. F. kyrkodorren. B. SSg. [ +
Jtskilliga Hunor^ kvara/ dock ingen mening
inhemtas. Ristningen, u^-ne hfertan, Jfr.
min Runlära s. f8j.
291. / kyrkomuren. . B. 536. ]
Ett skepp tecknadty ntan inskri/t*
292. Örby (derifrän /ord tili üpsala\
ARx Ax AG. XU. C. 53. B. 4i6. E. +)
VihniuDtr. lit akva stain at sik selfon 8.«astr«
mono. Ku|». iaibi sialu VihtnuQtar. stura mens.
Pa kanten med v'dnde^runor^ Vibmuntr. auk
Afiri^. iku merki at kvikvan sik.
293. Öreby^ pä Trstads ägor.
ARx B. 538. E. a: 3o. ]
ili. litu. rita. süd j^ino abtiii. Fastbiurn
fa|>ur «in. .»— ».vaij^r*».
294. Legeitads gärde. A<^B.533. E. i: loi«. +)
Vikterfr uk Juruntr. auk. Sikbiam. lita.risa«
stain. eftiA. Svartünk. fa^un sin.
295. TVesterberga. AB.x A« B. 534- +)
Kuni lit rasa, itain. eftia. Kilauku» kunu*
sino. Ku]^ bialbi ont enor.
296. Hofs gär de, V. vid äen.
ARx B. 537. E. i: loa. +
Kisl. lit. risa. stin. at. Toli. fapun uk« at
Jufur. brofiun uk* Erfast {sun $in)*
297. / samma gärde. D. i: o&y oafritad.
2^98. Hqmmfirby gärde. IX x: a8; äkaledes.
Rasbo Kits socken»
299. / kyrkomuren. A<^ B. 535. o
Sbraki. uk. {)urbiurn uk Upvahin. uk Kin-
lauH*:' uk Kitfri^r« ^un litu rita. aftiB Biurn
fa^ur. siib .
Funho socken»
300. / kyrkodSrren. .
A« AG. aa. C. 54. R 547. E [ (+
[jillt med v'dnde^runor)^
Katil. auk. Ikri^r. litu. risa« stin. j^ino n of.
tiR. ^ursi/n... —
Andra slinganf Vasi. (o; F^i AG. E.) aal.
Bikvibr. f>iR ristuston: aftia. bra-«--— tins.
301. / J. kyrkoaärdsmuren. B. 54a. ] \)
• soun ouk: j^aiB .....
302. Funbo bro. ARx A» B. 55o. E. {+)
AnuntFr uk. Juruntr. uk. Sihiyij^r. bia b'tu.
raisa {stain). uk. brou ift. ... ... fap.. ..in.
303. Jkerby gärde. ARx A« B. 549. 0
+ Haursi: auk: Kitil: raistu: aftir! ^knx.
fa^ur. sin: staina: ^isa: at: bunto: ku|»ao:
o: Funum:
304. Broby. ARx A« B. 54&
+ piakn x auk n. Kunor x raistu v staioa
4* afltiR )t ya|>r x brujj^ur » sin.
En djurbild {en drake?) teknad.
305. — vid byen. ARx A« B. 544. (+)
X Vaf^r X auk x |iakn x auk x Kunar x rais«
tu X stin pana x at x Haursa x fapur x sid. '
Ku^ faialbi )c 8t bans «
306. Brunneby skogstä. ARx B. 548. {+
Jon. uk Jufurfast litu raisa stin uk. bru. if«
tia Yiha x faj^ur. sun. Istins tJbir risti ruoar.
307. — i gardet. ARx B. 55i. (+
Aftia j^vatr.
308. Lund, i muren. ARx E. i: 95. F. i3.
purstin: auk. Ronli. litu: raisa: stain + ^i«
no: abtia. Svartfaaufjba. bruj»ur. sin: lu]^
bialbi. hon^ siai. nk Ku|>s. iiiu{»ia. Osmuot.
marka|>i.
309. Löfslads hage. ARx A« B. 54o. 0
Rikvipr X lit X raisa x stina ifta n Ihul » fa-
bur X sin.
310. Karlberga backe.
Ax. AG. i3. AGx 45. B. 541. £. i: 94* +
Ainkri^ auk x Inkikir ----- sa x stio x auk
X kera aur a sunti. iftia. ^ari. fa|>ur. sin.
' j^uri lil kara sili aus (silaiaus. E.) iftiB. Ik<'-
^uriu X kunu sina uk x ifta Suta.
311. Skaliere. ARx B. 545. ]
Siaviht uk ^ — litu: raisa: stain ^ino ab-
tiR. ... — Qsniun^«...
II. %itnw
- ^J -
Bfq härad«
Bra Moeh\en0
312. ^rkovaggen. A. B- 267. D|». 485. +
Kinluh K Hulmkis x idtiE k sustiR x Suk»
ru^B X auk « j^ai&a. Kaus x Auo + lit.
keara bru. j^si x auk « raisa x slain. |iina.
eflia X Asur x bunta sin. {Pd dnnan radf
sun, Hakunaa x Jaris x SaR x vaa x viklka
X vaurpr x mip. Kaetu Ku{» x ialbi x ansau
aüL iik X salu +
313- — 'oid kyrkodorren. B. 262. o
Inripr. uL Kurij^. litu. rila. stainz. aftan.
K...emit. faj^ur. sio kv (3: uk) Inkikn*. bon-
ta siD«
314* Dersammastades. B. 262. ]
.... i -h raupr hak< fiisa. meki. ifliE. Aii...
315- Hernevi agor, vid landsvagen. B. 264« ] .
kuoh.... aftiB. sun Sio. Atirsifni /uk
onth af |»au|>/ hü
316. Hernevi ägor. A. B. 268. (+)
Abinn. auk. Sibzun. auk. KunhiHr. IKn ri-
sa. j^'na. stin. aftm. fa]^ur. sin. auk. Ed. afta.
buDta sin Usur.
317. Ullevi gärde. B. 263. ' ( +
X Svain + auk + Biara x auk + Tkulfastr
+ litu. risa x 8tin x iftjR x Ikul x fajj^ur siD x
318. JHrstaj IT. vreU B. 266. +
'Kuri^ auk. SikviBr. auk. Sikfast x raistu +
staiQ X eftia x Vimst « faj^ur sid.
319* Vdlla td, mellan Jarsta och Spdnga»
B. 265. > +)
...k....l. X auk X Kuliir x auk x Bi -^
X litux r...
Rj/ds sochen.
320. Fid kyrkodorren. ^ B. 273. ] +)
If.... auk: Aistin: Ufik...Kiibfast: fapix r: sim
auk: Askiar(|>:af}: b5ta (o: öoania): sin.
321. Dersanimastddes. B« 276. 3 )(
... ivij»....
322* Presiegärdens garde. K 272. J ( +
— .. uibiurn. Kvinulfr. ^{air b)rvtpv aÜE li-
tu rita staio. suoir Sin^aja —
323 Grenhammar, vid /brstugudorren*
B. 274. ] +
..••ti: sIid: pana: ift: AskuttsuDsio: trik:fa..
324. TMe tomt. B. 269. f
Biurn: auk. SUDfri^: litu: arisa: stin: ttftr:
Kisila: an uli: fiari: ISfii: frakis.
325« Thorsaira gärde. B. 271. o
Skuli. auk. Folki. lata.^ reisa.* sten. efla. bro-
^un sin. Husbiorn . Han vast o k^tL ^ ]^ir, kialt
toku a Kuttaot. a
326* Dersanimast'ddes. B..271. ( +
Una. lit X reisa x jj^insa x stein x ifta x sun.
sin -H Estin, sam. to. i.hoita. ya^um.x Ku^
hialbi - + salu hans.
327- Tranbygge qvarn* B. ^70. +
SikviJ^r. lit. risa. stan. |»ansa« aft. Brusa. fa-
pur sin. Ku|> hialbi ant ans.
NaB Socien..
328. Stäkesön, vid vagen. B. 275. ] (-|-
Auli. lit. stain. hakva. auk. j^aia. — ifltia.
'Krok. bro|>ur. sin. an....
329* Stäket j Dalkarlsbacken. AxAd. 2: Dp. 495.
IskiRun. HarpAR. totJR. lit risti. runaR. ati. sik.
stalfo. Hun. vii. austr. fara. auk. ut. tii. Jursala.
FaiR. risli. runia.
Stenen skall vid vdgldggning blifvit hort^
gbmd.
330* Askerhy. En Runsten ndmnd. D. annot.
Färentuna härad.
AdeleS socJcen.
331. Sakerstietroskein. B. 276. E. X
Askii. lit. rita. stin. pana. ifii\ Un.«i. fapur:
8in...iu|>i. kup ain.
332* Utan/or vapenhusdorren {nu sönderbränd)
Ax D. 3. 224.
Ufaikr auk ...pbora pair. litu raisa staina
pisa at Ernbiorn fapur sen kup hialbi sil hans.
333. Ho/gdrden. B. 277, 11 36 o
Rabu: RunaR rit. /it: rista x to ir: bruti:
<rop: kuDüki: ToHr: auk: Kiila: Iftu. ris..
:pauo: bionreAiB: ,, kr.,. {Pdannanrad,-)
Bukz i mirkL Hakun: bap: rista.
334* Bjorko, i borgskansen [upptagen är 1826).
L. 334 (K.3:io7)
Tutir: bap karya kübLpita. aft. Juta.
Runorna likna dem pa Forsa-^ringen.
Hr.AUx, Seton, som den/unnitj har lata af
den större stenen aftaga det Ulla stycke,
hvar i ristning finnes, och data tUl /L
4
- M -
Antuf. 4rchivet o/verkmnat. fMkfiMgfpffi.
iäsning derä/ i 3: ii. fif. 107 ft- ßrnias
icke instanwiande med origintUet.
MunsS Bocleen.
335. Bona gärd. B. 281, )( ...
.... uik ri^ X lil x rista runaB. et »
... Dstafau r...
336. Husby A. D. 3: 245.
... rkutr ^air. — atii..i kuB...
337. Munkudden B. 281. E. ] +
.. ugi: ök: fiorkil: {Mm: li/u.. — at: For-
kun: sun: sin.
Färentuna socien.
338. Kyrkomuren. A.B* D.3:ai8. ]
r..auk... . ...brik. fa|»ur sin gn...
339. Dersantinastade. A.Bx. D. 3: 218. ]
..ka bunta. sin.
340* Xongsbergä ägor, Smedbacken,
B. 284. ^
Ulfr uk. Vikir. uk Sürkil. ba — stain. |>ina.
iftia. Aütiau. fa^ur sin. Kup hialbi ant.
Ulfr uk med vände^runor.
tlillesjo nocien.
341« Sakerstiemuren. B. 293. ]
Svain lit ..itia. stain. — a. fa^ur. sin. u —
Z/biB. risti.
342. Dersammastddes. A.B « D. 3: 229. ]
•— ' fa|>ui* sin X Ku|> ihialbi ant an^.
343. Dersammast'ddes* A.BxD.3: 229. ]
En fogel och + tecknade.
Runebergei vid kyrkobyen, se Fl. VII.
344. Qvarstads ängsbacke. A. B. 292. ]
Stain ujfr« iit. raisa. stain. pi/i^a. ebtia. Sikfast.
fa|>ui*. siD. auk. HuJmkir|»r at bunta sin. —
Sänga $ocien.
345. Svartsjo slott, A. B. 295. o
Aj^isi: auk: Ausi': auk: •..(27/a)fr: ^aiR: Jitu:
raisa: stain: j^insa: at: Vikisl: faj^r: sin:
boanta: Irfri^aa. Tva fyrfota djur iecknade,
346. — d/urgärd. B. 296. +
Inkiaio|». lit raisa. staina. uk. bro. efli& Karl
boantia. sin. Übia. risti.
347* Sundby Strand. B. 29^ (-I-)
S?ain X aük x HalftaD x auk x Bora x litu x
raisa x stain. x aftir x Viklk x faj^ur x sin x
auk X at x^akn x bru|Mir x sin x Kup x
hialbi x alüra x ant.
i \
B. 28a E. ]
> — iftia: Aista: fa-
B. 289. E. +)
PIß- ^i'drkety. B. 297. E. 1: 5. (+
X Unfaikr x auk x Krugr x auk x Stain x auk
X Halki X litu x raisa x stain x pana x ifür x
Svain x fo^r x sin x auk x at x Batoa x
bru^* sin. {Pa serskUd rad inom riHningen:
auk X Ika x Kup x biaibi x ont paira.
349. — gärde. A x B, 29a R ] )(
... on: ^Tulmfast»..
350- Runketorp. B. 294. (+
Hiufi: lit: hakva: «Taio: Bisa: at: SaimtU:
suo: sin: kup: hialbi: Ot: Itaus x
Siä aocien.
351. Kumla gärdcj pd ett berg. B. 287. (+)
Forkubr: auk: Fuluki: litu: ri&ta: runa: if-
tir: Hiluki: fapuri: sin: Kristr hialbin.
Trinfast. risti.
352. Törneby. B. 285. ( +
:Ofaikr: ok: Sikmar: ok: Fraibiarn: pia:
raistu: at: Jarat: fapr: sio: bOta: kunum:
Pä kanten: Irnfastr: auk4 itinaa: pasi:
353. Törneby. " "" "
Austin: ok: Fraüstin: ra.
pur. sin.
354. — gärde.
Sabsi. (sun. inita star öfver roden) lit staio.
hakva. ok. bro. (kiara. är sali öjver roden)
eftia. ...pi. mopor. sina.
355- Eneby ägor. B. 290. E. ]]
Asbiarn... ponn str — ku..ilfr: lutu':at Äsulf.
fapur sin.
35& Trockhammar. B. 286. E. 0
Kiulakr x lit x raisa x stain x iflir x kvih
svaun sin x Kunal x
AherB eoeien.
357- I^yble, vid vagen. A. ß. 279. E. ] (+)
Kuni: auk: Karl: raispu:stin: efta
Han: vas: büta: bastr: ar up i: Hakunu.
358. Skyteholms gärde. B. 280. E. f)
puruti. auk. Ass. raisi. stain. iHa. Aupkift.
b{rupur),.. Kup. biaibi. St
niea v'dnde-runor rpuruta.
359. Stafsunds backe {i fyrkantig stensiätning
vid högar). B. 278. +
^sur: auk: Inki: ristu? tin: pioa. cftir. ..u..
ttar. mak. si». kupan. t. viki:
Lofo iochen.
Soft Kyrkoväggen. , \ R 1 1 1«. R ( +
porkisl: auk: Siktiiulr: pia: i^istu: Min: at:
Yik: fapur: sin.
«s _
361. Utanfor wtpenhugiSrren B. imS« . .J<4-)
Hulmkats. a«k. Yilii^rtstu. sUin. ... iftiiL idu|iu..
..o uk... — ..u. sina.
362* Drottninghobns ladugird.
Ax B. a83. E. o.
Ikuibiarn : ok : YibiarD : ok : Hukbiarn : va)»
stu: stain: at: kuba: faj^ur: «n. {med vande^
runorl Oar + Tv&Jyrfotade djurtecknade.
Solltuna bärad«
Stockholm.
363. Riddarhohns kyrkodörr. A.B.(i35) iiaS. ]
r X auk Austain auk x Soli x rai-
stu X stain X pinsa efti ur sinKa^hMhi^i
ans..»
Denne sten har /orsi fastat vor äldste
Runsiens forskareSj J. Burei uppmdrksam*
hei pd detta slags inskrifter.
364^ SÖder Sluss. A x AC 43. B. i36. ] +)
X Karl » auk n 0|i../a x lilu x raisa ,•• —
X Aurn isD (oi sin) fapur x
365. Käkbrinken. B i36. ]
j^orstaiD. auk. Kunukun: f>au..** : stain. af-
tlB.,. SUD SID»
Solna sockeiu
366. Carlberg. A» B. i45. (+)
Sikfastr: ok: Ernfastr: |»aifi: iuku: at: sik.
367. Frössunda S. gär de. • B. i43. (4-)
Jfubirn x ok x Sa in x Baia x raistu x stain
iftia X |K)rfriJ> x boSta iki^oru.
368- Jär/va krogj i ülriksdalsbacken.
B, i42, E. ]
k. Si-rhun. litu. raisa. sta — ..ro —
Med stupiule vände^runor namnei übia.
risti. ru(nar).
369- Rotsunda gänk vid Rotebra,
A. B. i44* £. ^' 4^^' o
Ikipure: lit: raisa: stain^ |)«aa: eftii: fti^r:
sin: Söktrükja: aakt Raknfaslir: sud: hihaa:
Eagnar: bit: bvuj^ir: benaiu
370- Rotebro id. A. F. 34
Hulmfrip lil Lara inirki iflir... [N. N. bunta
sin?) ok Kvibulfr iAe (mpikr sin. A{nl iai
rnnar.
"t Stenen hir vid vägröd/ning Uifvii fned
jord ö/wrhol/d,
Brofnma s^cken4
371. Glia grind. B. 149. ] +
/kimal. ak. pialfi x jj^ii x litu x risa x staio
X j^insi X... ir (a]^r x sia'< i|'«Bltliutan (3: nian
nutanf) x ^albin Kuf x
372. Stora Angehy dgorj ifid landsvägen.
••rill' löt raisa stain iAir Birn fa^ur ak Ökri-
fhr X ... ...
Teckningen inkmnad tili C. R. Berch qf
Hr Hermelin.
Spänga socken»
B. .5a. ] )( (-h)
(+)
runar
auk X
]
37J. / Choret,
... stain X iftir Bia.. ..
En grafsten, se Fl. IV. '
374. Kyrkomurtn Ax B, i54. } (+)
Anuntr x lit x raisa x stain x — ..ra x fa^ur
sin X auL x Katil uk. aftiR bonta sin.
375. Spangkistan. L. 375. ( +
Sibvij^r: Jit: raisa: j&ina: stain: iftir fopur:
sin: Ihvij^ auk: mi]^5ni (o: mupur sinni):
Hulrofripi: auk: Jufurfri^.
376. Sundby bergshäli B. i48.
Antvitr x auk x Kirbar x litu x rista x
X pisa X iftia x Svain x fa|Nir sin x
Katilvi X iftia x buanta sin «•
377- Flistads ugnsmur* B* 449*
X Tiarfr — ..sa x iflir x Ais| x sun sin x
j^urbirn x hiuk.
378. Egby gar de. B, i53, 146. o
Raknilfa. lit. kirva x bru x j^isi x. iftia x ' A-
nunt X sun x sin x ku|ian x Kup x iatbk x
ons X ant x uk x salu x bitr x j^ian x on ki*^
(o: kifpi) X tiL Mun likimit iki ntiai x vir|»a.
Mu|hb X kir|»i x iftia x son « sin x ainika x.
379. Akale. B. i4o. E. 69.
Biorn let x risa x stain x j^asa x ift/a x bru»
^ur sin x ..stein x Ko{> hialbi x ant bans x
auk. Kos iDoj^JR. Pä korset,- Visti risti.
380. Rästad. Ax AC. 7. C. 4r. B. 147. d.
Hulmstin x auk x Haosvi. litu. raisa« stain.
iftir » Jtibiurn x fa^ur sin x auk K\v\p iftr
(bonda sin?)»
381. Rasiad Ax AC. 5. C. 39. B. i56. +
Ilasvi. nk. Siri]^. uk. Ketiiu. litq« raisa. stain.
|»ina» aftia. Hulmstain. bro^-. sin^
382. Skestad. Ax AC. 14. B. i5f. E. ( + )
Ku. auk. Svain. |»aiR. raitu. stain: at: Birsu:
fa^ur: sin: ko^an {Pä kanten X Irinfastr: iuk:
stain: at: Birsu: bSla: Vikar^ar: sun: j^r-
kar{>as: kpj. ^J\i^
Kcrset bares af ett lamb\ pä kanten%tt
annat, djur tecknadi/
~ i6 —
Serfälta socien.
383. / Kyrkoddrren. B. i6o, i6a X
... ]it raisa x stain: pina: eftia Hiu..*
384- Lilia Shylstad. B. iSq, 1119. (+)
SvaiD M lit n rista x runaa x eftia x Torbiam
X bni^iir X siD X
385« Skalby [inom en aßäng stenkreit\
B. isa ( +
Sbialbu^i: ok: Uni: iitu: raistu: stain: aftir
Ga(ki^r stär uiom slingan).
386. — intili Joregäende. AR. B. iSa] ( +
Halka. ok. Ulmfris. litii raisa stin ]^i
Uifast. fapur. sin.
387. ^Vaie. B. i6i. f)
Knuti* i Yik han sum. lat. i stain. rita. uk.
bro. kara. iftir. fapur. uk. incj^r. uk« bruj^r
sina. uk. sustur.
388. W^ible. B. 157, 11 14.
Fununr ok: Kitilfri]^ litn: raisa: stain: HIm-
stain: auk: Hulmi: i Snistii: i m t n a fru
.stin: Akmunta (Pd ßUtet inom slinganl
Jubn rt
Solltuna Mocien.
389. Skillinge, A. B. 137. +
Afari x auk x jburkisl x Iitu x rista x runa x
iftir X Aursa fapur x sin x auk x iftir x Vi*
fara x biii^ur sin x
390. Säby bergahdlL B. iSg, i63. (+)
Vifiria x Üt hakya x ili x j^isa x uftia x bru-
^ur X sin x Birf x auk Muoti x at x mah x
sina X
391. yrikr RunhalL A. B. iSa (+)
/ka lit hakva heli |>i8a iftia suni sina too.
auk Bau Ikij^ora bau aina. kiarjj^u Muki]^
mirki furia arkum mani,
392. Eds backe. A. B. i4i. ]
Hulmstin auk Forkunj^r — - ..ast faj^ur sin.
Kujb hialbi x ant bans.
393. Skäilby ägor. A. B. i4o. ] (+)
Kurijj^ X lit X raisa x stain x at x ITlfkei x sun
X sin X auk x Ku.. — bropur x sin x auk x
at X Hulmtisa x sustur x sina x
394. Bisslinge källaremur. B. i4i« j
KiViAir. vkk, Kirf^ia x pu. Iitu ra
395. Bisslinge. A. F. 8.
Biarn. auk. Svin. Iitu. rasa st. faj^ur. sin.
auk. ifti. Sigtirf. bro|»ur. sin.
Bd$ socien.
396. I kyrkogärdsmuren. A. DB. 46 1* o
^rstin. lit. kai*a. merki. tftia. Svin. faj^ur.sin.
uk. üdau l^ri. bro^iur* tin« ]^ h?ani. Init
til Kinka. uk. iftia. loki^ura. mo^iir. sin. Ubit
risti.
Denne sien Uefuppiiegäranär ißSSskmb
tili England och Jorvaras i Oxford,
9af7^ Eds kyrkostig. A. B. 166. 0
Rann^allr x lil.
rista ninan
ifa. Fast vi.
mo|>ur sina.
Onims tota x
to i Aijj^i.
Ku|i bialbü
ant bena.
Pä annan slinga.*
Runa rista
lit Rabnvaltr
Han rar a KriklantL
vas lisforunki,
398. Runby. A. B. i65. - o
Ikrip lat. iSjj^bo. kiara. auk. stain. bakva.iftiR.
Ikar. böte sin. auk eftir. Tan. auk. cftir. BSka
suni sina (Pä en annan ristningl jj^aia buku.
i Rünbü. auk. boatu. Kristr. hialbi salu. ^airo.
.11 skal. at minum. mana. mijj^an. min. Ufa.
399. Jrlsunda by. A. B. 164. 0
Sorfastr. uk. Ikiluk.' Iitu. raisa. stain. iftii.
eabiarn. sun sin.
40a — hro, V. om byen. A» B. i6a +
Raknfastr. lit. raisa. stain. (uk stär untler slin*
gan) bro. kara. iftia jE'mink. fa}»ur. sin. An vai
sun. Rakniltaa. In Ubia risti runaa.
401* Jrlsunda backe* A. B. 167.
Tirvi. risti. runar. auk. j^orkar. pair. Iitu. bakfa
stain. iftia. brüj^r sina.
Wallentona hfiTad«
Frestaäs socken.
402. r. Kyrkomuren. A« B. 8a ( +
Kufiar X uk X Sasar. ^ia. Iitu x risa. stio.
^ina. iftia + Kirbiam x fa^ur » sin -h stin «
Vitkars x i x Svia « raisi x An x trabu »
Nurroinr x i x kniri x Asbiemaa.
403. Dersammastädes. A. B. 84* (+)
JarlabSAt x lit x raisa x staina x ^sa x at
sik X kvikran x auk x bru x Bisa x kar^ «
für. ont X sina x auk. ain ati aJan Tabu.
404. Dersammastädes. A. B. 84. )(
Kari + Mqnulfs + ar/t . lit .••... at x Fru-
sta X s\m sin«
405.
»7
405- Kyrkohmren\ A. B* 89, ]
..I. iit. r.. bro^ur * sin. En ÜbiB.risti.
Yunar,
406- Dersammastades. B. 79. ] )(
407. Dersammast'ddes. K. 5l \i.
...litii rasa stain at Frustain sud sin ku..
408. Ö, kyrkomuren. A. B. 80 ( +
» Tokialtr x auk + Himinkr x litu raisa +
staina x eflir + Ulf x fa|>ur x sio +
409. Dersammastädes. B, 81. ]
— ..ur X sin x auk x Kiluk...
410* Dersammast'ddes, B. 78. ]
..r. risti j*una& |>isa.
pa en rät rad under en drake.
411. Hareby, A. B. 86. E. (+)
+ Ihiki + Iit X raisa x stina auk + hauk +
kiara x eftia + Biorn x broJ)ur x sin x
412. — ören. A. B. 85. E. o.
Ailuk + üt X raisa x stina x auk x bro x kia-
ra X efi'in, Biarn x sun x sin.
413i — oren. B. 82.
Fotr risli x
En Sien der/emle visar eit tecknadt kors. Fl. IFI.
414. Ryssbyle. B. 1124. + -f )
Uifirk i Barstam. ifliR. U/f. i. Skuldbri. mak.
sin.'ku^an. UifLil. Iit akva.
415. — %drde. A. B. 87. +
TJlfkitil. uk. Kui. uk. Uni. {>i&. litu. raisa x
stin. |>ina. iftia. Ulf fa|»ur. sin. kupan. On
biuk i SkulTbri. Ku|>: ilbi. ons. St. uk. salu.
uk. Kus^ {pl Kuj^s) mu|>iR lianuni lius uk.
baratis.
416. Smedby. B. gr. )(
Ikij^ura stin. auk* at Kiatilv.. fapur. sin.
Krikfara. K.. —
417. Ekeby. B. 77. )(
Sihstain. auk. Vistain. litu. raisa. stain. .. a.
efliR. Inkvari. faj)ur.
En Sien, som, eniigt uppgift F. 10, skulle
finnas vid Tor ran, är upptagen under
N,o 393.
Hammarhy aoeien,
418. Sakerstiemuren. A. B. 104. ]
X Jafurfost X X i* stain x auk x bru x kiar-
ya X — X SUD sio X Kup hialbin x sialu x
ans X
419. ^. kyrkogärdsmuren.
Ao B. 108. E. a: i53 (+)
lluki X Iit X stin x rita ...x fa{>ur sioxAsur«
auk X Fuluhi x at k bnijbur sin +
420. Klockaregärden»^ Ax B. 114. E. x 3i4* ]
...1.. ra.. — na X eftia k Inkiaiti« sun —
• •in«..
421. Hammarhy Ax B. 107. £• 2. 3ia ( +
TiarfA. Kotlsvar, Fulugi. fiia. litu. risa. stin
iAiB. KiBrbiarn. fa|>ur. sin. Ru]^; ialbi ons. St.
uk. sil uk. Kus. nau^ia.
422. — S, jg'drdet, A. B, 109. o
Kitilkir. Iit. stain hakva. iAia Asur. bSta- sin.
auk Ulfa iit hakva iftia Biarn.
423. ^ikj JV. gärdet. A. B. 102. +)
Giulakr Iit. raisa. stain eftia sun. sin. Fnkifast.
auk. Inkvaa. /uk at bropur. sin. In. Ubia. ri-
sti. runa.
424» — andra gärdesbacken. B. 11 29. ] ( + )
..r + aukHulmfastr X li.. — ..na x ifltia Hulm-
kia + faj|[iur sin trink hifan.
425* Dersammastädes, B. 11 29. "]
uk X k.. — •
426* Dersammastädes. B. 1129. ]
Bain.. —
427. f^iks ängsbacke. Ax AC. 37 B. 112. +)
Olafr. auk. Kunilr. litu. raisa. stain. ifta. Kuna.
sun. sin. uk. Kalil. Iit. iftia. bropur. sin. Ubia.
risli runa.
428. Skälby, JV. hage. A. B. ii5. +
Biarn x uk. Ihulfastr uk x Jon x litu. kiara.
bro. tit. J)orslin bro^ur sin Ubia. risti runa.
429. fVilunda SV. om byen.
A« B. ii53. (-f)
Kupulauk. Iit. stain bakva ifiia Forkun bonta.
sin auk KiliCR.
430* ^ilunda agor^ mellan Lot och Korpkulla.
A. B. 106 ( + )
Forküpr x auk. ^urir« lata, reisa. steina. |»isa.
ifta fa^ur szn. Ititil. Ko{>. hilbi ant x bans«
431. Smedby ängs tä. A. B. iir. +
Vibiarn Iit. hakva stain. iftia Kuna totur
kunu. sina.
432. — r. hage. A. B. ii3. ] ( + )
Vibiarn X auk X Huskarl x litu — •. itain x ifltia
X Siba X fa|>ur x sin.
433- Harg, mellan hogar, A. B. joi. +)
Huimntis. Iit. kiara. raiarki. at. Jufirfasl. totur.sin.
434. Hargj Odensholmen {i en läen stenkrels).
Kunar. sun. Farulfs litu uk'. Hulmtis. kerpu
X mierki. efltr por|». sun. sin. In Ubia. risti.
435. ffargs (]varn. A» C. 58. B. 55^. -f ^
Inkihvaltr med vände^runor) x In k mar x '
Karl X litu iel + sus + tur sini.
Pä slmgans andra dndal
Inkri^ Iit. kiara. bro + iftia. Inkikiari -|- totur
X sin.
Ordet.\ sinis, i hvilket bägge satserna slutas,
horer tili dem bägge och bor säledes tillen
del läsas 2 ganger. En nägot olika teck-^
ning af samma inskrift finnas F. 32. Tab.
5
43& Dersammastädes. Afi. 55a, o
Sik^i^i' X auk x lokrar x auk » Jarlabanki «
litu rista ronaR . at Inkvar x fa^ur x sin x
auk. at. Raknvalt. bro^ur sin +
437. Dersammastädes. A. B. 55^ o
Strif {pi Estrip) x lil x bio kiara x iftiR x
Ikvar X bonta x sin. auk. at x Kakuvait. sun
bans.
438* — Andra sidan Hargs ä.
Ax B. io5: E. F. 32. ]]
Olaifr X lit x bro x . kiarva x auk x Svain x
— .. arl auk x Imlauk x lit x hakva x
Main x iftA x Karl x bonta sin.
439. Hargs ä, vidgamla bron. A*» B. 98. +)
Kunar. snn. Farulfs. lit kiara. mirki. üv sial.
Jufurfasi. stiubu. sin. totur Hulmtis. .
440* Dersaniniasiddes tvärs öfver den*
E. i: 388. ] ]
"Synes varit curiösj finnas allenast nagre
Runor avar^*
441. Tjursäker {i stensättning bland högar).
B. 99. (+)
X Sibi X auk x Äirmuntr x auk x ^oria x litu x
raisa x staio x iftia x S.. Han. to x austr x
sun X Kismunlaa.
442- Triminge, S. gärde {vid sma stenkretsar).
A. B. 100 (+)
H... X lit + raisa x staina + iAia x Olaif x
sun X sin + auk + iftia + Kitilmunt hvopur x
sin X
^l^ .Dersammastädes. D. 3: i86. ]
... auk Kiluk litu raisa stain iftir O
444^ Bromby, i gärdet. A« B. iio. +
furi. auk. Frustain. litu. raisa. stain. iilijEU
urstain bra^ur sin.
Wallentuna socken.
445- f^id kyrkodörren. A« B. 60. E. ] ( + )
Jarlabaki x lit x raisa x stain x |>ina x at sik
kvikvan x han x ati ain x Tabu x alan x...
.r, ont bans.
^tß. Sakerstiedorren. A. B. 74. E. ]
paniltr. uk. Oifilr. litu. stain. efÜA. fapor. uk.
Ero|»ur. sin.
447. Dersammastädes. B. 74 [ )(
448. / klockarestugu spiseln. A. B. 61. ] ]
Sikir. inl a£. sa. slikum mirki ur bru... kar-
J>i at sin fa^Kir Vap.
449* Bellcstads hage vid Jvaviken, {invid en
fyrkantig stensättnine, kailad Arkiis tingsstadj
och genom en stensättningsrad Jarenad med
följande sten N.-o 45o).
B. 56, 5a, 54... +
18 —
0
... uk. Arkil. tk, Kui. j^ia. kari^u. iar.Biki
ab munu. iki mirki mai&i. vir^a.' pan.
Ulfs, sunia. iftia Kir ^in. svinaa. at
sin. faj^ur.
450» — den andre stenen. B. 53, 54 0
ristu staina. |>asi afvan. Uk in mikia. at jar-
tiknum uk kiVi^i. kas alviri^ ufon i kra
..ti..kiatit lata.
Ifnder ristningen^ pä serskild rad utan
slinga eller vanliga linier.'
Kuitir ik stin.
Ordet ja-rtiknum är sä deladt, da det ej
künde ristas i samma slinga.
451. Mdllby, Ö. gärde. B. 73. )(
452. Mölneby, Sö. slottshagen. B 68. ( +
• Holmlaub, uk, Bolmfrz^. lata, reisa. staiaa.
eftia. Pasta, uk. SibfasL sunu sina. §ia to i
hvita va^um:
453« Oällstad, S. ängen, vid gamla vagen.
A. B. ii35. +
Halfntan. auk. Tubi. litu. risa x stio. at x
Huta. fa^ur. sin. sun. j^orbiarn. Ubir. rista.
rtla +
454. Gällstad. A. 5: 194. F. 39
Tosti. uk. Sikvij^r. uk. Sikmar. litu. raisa. stain.
iflir. Tubi. fa^ur. sin.
455. — -^. gärdet. A« B. 58. +)
I^invi. uk. Austain. uk. ülfr. uk.' Olafr. litu.
raisa. stain. iflia. Halftan. fa^r. sin.
456* Kusta {vid sma stensäJttningar). B. 72. 0
Ulifa X auk x ^uria x auk x Tula ristu. stin
X ^ioa iHia Kvikun ku|>an. b5ta.
457» — -^- 'vid byenj i kanten afen Uten stenkrets,
A<» B. 71. 0
Ilifr. uk. Osrountr. uk. Istain. litu. risa. staio.
aAia. Olaf, fa^ur. sin. in. Ku|»luk. at. Tan.
sun sin.
458. Kusta. A. F. 4o.
Airikr. auk. Svin. auk Tuna. sito. stain. ^ina
ifUr. Ku^munt. fa^ur. sin.
459* Linda, Gullbrons S.ända. A. B. 65. 0
Astrib lit reisa. ^ina stain. eAia sud sin. Svain.
auk. Ulf X bonta. sin.
460. — S. ändan. A. ß. 67. +)
Ulfs arifar. i. Lintiu. lata, raisa. ^ina. staina.
ifia. fa|»ur sin. uk. bropur. uk. bru. kiara i »
Vistti tiiuk.
461. — Gullbron. A. R 6a. ]] (+)
Kar^ir auk. Fuluhi rif auk Sibi a....k.
Sihvitr. |ieir bere^r {annan slinga.- iBta^reuau
l^ina. stein, at fapur snuf (o: sin üfT). auk.
ovein bro^r. sin Ko^ hialb
462- Sürsia 6* gärdej vid ganila vagen tili
Gullbrofu A B. 70. o
Fasti. liL faakva. runar. ^isar. ifta Fastulf sud sio«
463* Berga, drakahäU. Ax F. 38. ...
FastL iit. hakva. ruDar.^i6ai*.iAA.Fa8tuJf.8iin.sin.
464* M'dllösa N.^gdrdt, vid ätthögar. £. 66. o
Fasti. Iit. hakva. staiD. üIb. Fastuif. sun. sin.
465. MdUösa^ gdrd A. B. 69. ( + )
Rau^r. auk. Biarn, litu. reisa. stein, afta. mak.
sin Sikat Ku^ hialbi ant hSs.
466* Mdllösaj Stenoren* A. B. S'j. ...
Kaslauk Iit hakva. stain iftia Katil. bi*o^ur.
sin. Svain mti.
467. Grenna N. gär de. A« B. 64. (+)
Ulkil X Iit X raisa x istain x iAia x Kraistain.
bru^uri sin auk x Kuntru x ifti sun sin.
(A^ läser namnet Fraistain)
Wada socken.
468* Benh^mmars ägorj vid stora stenbron»
[A« B. 97 o
X Finvi^r x risti stin.j^ina x iflir x bru^ur.
sin X J>ur|>r x j^ialfa x sun x Ku^ faalbi x 3t
hSns X auk x Kus x muBiji x Han karj^i bru
X at bru^ur x sin auk Osa niu|>iii ^iBa.
Angarns socken^
469. / Kyrkomuren. A» B. 94 Df . 468. E. o
piakni uk. Katirfa uk, Svina/tr. uk. ^urulf. ^i&
litu. risa. stan. Bina eftiR Tuki. fa^ur sin
On fürs. uti. Krikum. Ku|> ialbi SL
470. / fyrkodörren. A. B. 80. ]
— ..itu. stain hakva f.. — '
471. Dersanimastades. A. B. 90. ]
— ..ilfB. iak.
472. Dersamniastades. B. 92. ]
Arikia x auk x Ikui x litu x raisa x stain —
— Biurn x fa^ur sin x
473. Fid kyrkodörren. A. D. 3: 196. E. i. 25i.F.3.
Biurn x auk x Rikvhtr x Jitu raisa x stin x
aftia X Svin x fostrsun x sin.
474. Jstads hälL B. 96. +
Finvij^r x auk. HulmkaiE x litu. k^ra. merki.
at Holrokut. faj^ur. sin x Ij^invi. at. bonta sin.
Ubi& iak.
475. Rockelstad. B. q5. o
Ulfr auk j^urmontr auk. Karaal. lata, reisa.
^i^. stina. |»ar x iHi. fa^ur. sin.
476* Dersammastädes. B. gS. (+)
Ristu» nierVi.
at. man. ielan.
sunir. aiku^ir
at sin. fa^ur SterLar»
»9 —
Pä korset.' Ikil riti stina.
Bägge stenarna, N.-o fyjS odk 47^» f^''^
tillsammans.
Oaby socken.
477- P^id fyrkodörren. A. B. 1 1 7. ] +
— ..rki. eftifi. Tnkihvalt sun. sin. ..ikuni.. —
478. Svistad, vid sjön. A. B. 117. ...(•!•)
KunJB uk Inkialtr uk iluhi ^ia litu riti rita stain
^ansi. ifitB Haaltak inu.. (rum for ytterligare
ristning),
Iiiskriften är hei och hallen med vande-
runor»
479. Lilla Karby. B. 1 16. o
Frustin x uk x Kati x i x Kutiki x |>iB x litu
X risa X stin x |>ana x uk x Birsa x iftia x
Kvikbiarn fa^tir sin.
Seminghundra härad.
Skknila socken.
480. Fram/or vapenhusdörren. B. 87. 2 )(
VifaiB iit + stain hakva FiikQ. sun
sin. —
481. / Kyrkomuren. B. 44* £• ( + )
Inkivaltr. ok, Kislauh. litu hakva. staina. iftr.
][nkirunt sun sin«
482. — SF. muren A. B. n33. P. 3i. ] ] (+)
Jubiarn x raisti x staina x eftia x Subiarn
(o: Sikbiarn. Ax) fa^ur sin x.
483. Kyrkogdrden. A. B. 43. E. ( + )
j^urvi X Iit X raisa x stain x iAia + Halftain
+ mirki + mukit iftia x man ku]^an.
484> Ekeby gdrde, Skänila backe.
A. B. 39. o
Jaruntr uk Jarl. u^ iSTunifi. Ikimar. uk.-v Kitil-
vaB. litu kiara miarki. iflia Inkvar. broj^ur.
sin In. ÜbiB. risti.
485. Solna bro. A. B. 4i. F. ] +)
+ Justin + auk x Jurnntr x auk x Biurn x
^aiB + bürü|>r x risbu ... — ..stin x Trums
X fa^ur x^ sin -f Kup x ihlbi x ons ant x auk
X siiu X für + kifi + onum x sakaa x auk x
sQtiB.
X Hi + mun + ligia +
mef + altr + lifia +
bru + ar J + slagin +
i + rif X cft +
kuBir + svinaa +
kar]^u + at X sin x fa^ur »
Mo X igi X brutaa x kuml +
betra + ver Ja +
— . ao —
486. Tjustad. B. 45. ] ..•
— ' ... X ^ina iftx. ...iT x bru^ur x sin x auk x
KuriB + iflia x sun sin x kuj^an In x var^
tSLupr — ...
487. Skalnestad, NF. vid byen. B. 38. ( + )
Vi tan lit raisa. stain. |>insa. eAla. sun sin uk.
Karl. eAir bro|>iir sin.
Pä kanten.'
Siula sirin. mariu. raa^ki afliit Utiiir.«
488. Kimstad. B. 4o. )( ( + )
Kulfikfi. lit hakva. stain. auk. Biarn —
489. Kimstads oren, stenbro. B. 4^. £. 2 : 61. ( +
Kitilvi. auk. Kiau ^au. ris|>i. stin.. {>insi. iAia.
Justin, uk. An(hunti').
ihlbi Kuf>
a on hit juis (3: l/us?)
aifikft. jufur.
iar|>an (hiintr?).
E. läser icke kiau ^au utan Kitn|)ar.
4t90' Stenstads backe. A» ß. 46. (+)
piu{>bur^ hü lit rita stin. j^tua ibtin... — ...
hialbi an hös.
491. Benstads hage, B. 47« o
Fuluki. lit« hakva. stain. auk j^aia Arluka
baj^in brüpr. e/lia. Mana fa|iur sin.
Mariims socien.
492. I Sakerstiemuren. B. ii5a. ]] { +
X ^ilinifr uk ]^ur.. — ^ stain x iflLiR.. Frai-
stain y fa|>ur sin auk Ulf man sin.
493. Husby ören. B. iia8. (+)
Hulmkir x auk x Sikru^r x ^aia ristu x stina
X |>isi X iftia x Svin x sun x sin x sibburin.
494. — '»^'^ landsvägen. B. 14. ... ( +
i/tiR* Stin. sun x sin uk x kar|>i +
bru + furia. ans x saln x Ba^ statu hia(? eller
ba|>stata hia..?)
495. Lundby. B. 11. +
Kuri^ uk. Ku|»luk. baa. litu. risa stin. ^ina
ift. F. fa|>ur sin. uk. iftim Oisur bunla sin.
ra|>isi (d: rab hisi?)l
496* Snotestads lergshall, i byen. B. 9. ( + )
X Inka X lit x risla x runaa x iftiR x Rakin-
fast X bonta x sin x Han x ati x ain x bu x
bina X ifliR x Sigfast x faj^ur x sin x Ku]^ x
nialbi x ant x paiaa x
497. Snotestads gärde. B. 10. ( +
X Inka X lit X raisa x staina x auk x bro x
kiara x «ftia x Raknfast x bonta sin x Asur x
vaR X huskarl x bans +
498. — "ifid landsvägen. B. 12. (+)
X Inka X lit X raisa x staina x |>asi x iftiR x
Raknfast x bonta x sin x Han x vaR x bro»
|>iR X Kuri^aR x auk x £stri|>aR x
Tvänne sanima man angfiende stenar, [fr.
Fl. VII.
499. Granby tä. B. i3. +
Surstiii. uk. RaknfriR ]^u ristu stin |>ina «
i& X Biurn x i x Kranbi bnibur x Kalfs.
anum vint VikmuntR x Ku^ ihlbi x on. bot
un X salu X bitr. |>an x an kar^i.
Orkestads sochen.
500. / kyrkodorren. B. 6. ] [
tain. iHB. Brusa x ...
501. / vapenhusdorren, B.' 3. ]
Ku^snon — ..n. ifltiR fafur sin
Pä andra slingor,' Biaornu{^. ..
Utom slingorna qfvantilll Kitii risti.
502. Sakerstiemuren B. 8. (+)
Ulmi X lit X risa. stin. ^ina. uik x bru x bisi.
iftia. Iru x fa^ur sin x uskarl x Nik. frupaB
X (eller Ink. rru|>aR?).
503" Kyrkogärden, vid vapenhuset. B. 5. 0
Ülfr X lit X risa stin + ^ina. iftia + Uoim.
fa|»urs. bru^r sin pia buku ba^iR. i Baristam.
504. Söderby gärde. B. (4,) 111& 0
IkiavoR lit raisa x stin x ^aisa x iftia x Kalf
X fü]^ur X sin x auk x aftia x Fku/x bropa sin
X auk iftia x Raknvi miu sina x HuilbixKup
X salti j^iaa x auk x Kus x mu|>iR.
505* Dersamniastädes. B. 7. ( +
— ..in -^ pansL iftia. Äalf x buru^ur —
506. Orkestads yttergärden. ß. a. 0
Karsi. uk ..I.. ..am baia litu raisa stain pioo.
aftia Ulf. faj^ur siii. Ku^ hialbi hons ... auk
Kus rou]^ir.
507. Berga Runhäll B. i. D]^. 38i. +)
HeniTk + uk + Sialfi + uk + Johan x ^eia x
lata hakva -f ifta + faj^ur sin x Finvib + uk
•f Varkas + uk x Rahnfri]^ + uk mopur sina
X uk + at + Ikiker^i + uk + at + Kalf x uk
+ Kiar^ar + uk... at« Han ati « ein x alt Fürs
X f ai X varu + freantr + Inom slingani f va
X Kob: hialbi x ant j^aira + Viseti + risti +
runa pisa.
Frossunda Mocien.
508. / kyrkodorren. B. 5i. (+)
Rahnfribr litl rt. stain ^ino. aftia Biurno sun
baiaa KitilmuntaR. Hon. £1 a ViVIfiti. Ku^
hialbi hons ant auk JSTuj^s nauj^ia. Osmunr mar-
kaj^i runaaritar.
509.
31
509> Öslunda gärd. B. So. D{». 494. ] ( +
Vikitil j« uk X Usuvi ... — ..u x risa x stin
X |>ina iftiÄ + Ustin + faj(wr sin ku)^an x
On fürs X Uli x inij> x aja x slibin x Ku^
hialbi 5t.
510. Ouerstad. B. 49- +)
X Sihlauh X jlt X stafoa x lita hiflta& SihYi|>
sun siD.
Skeptuna socken,
511. jinestad, B. 22. +
j>urslain. uk ^ihn. uk Sialfi. J)aim hit Kila
mu|)iR. |>air jitu rita stain |»inObtiR (o: |)//ia
abtiis). Sihat. fapur sin. Ku|> hialbi hons äf.
512« Jaderstads spismür, B. 20. ]
— ... stain. hakva. iftiR ... —
.513- Jaderstads tomt. B. 17. +
Erefast. Atala x auk. Stain j^aia. litu. rita
stania. at. Biarn. uk. Hulma. rita.
514. — Ö, gärde. A* B. 19. o
Kitijfastr. niksufaihri x Jutr x ^aia x litu.
slain X iftia x Inkialti x ra|>ur sin.
IKäil/astr Nifs Ufaih Finiutr &c. A»]
515. — ^^. gdrde. A« B. 23. ]
Karsi. auk. Kar/ ••• — ... sin. Han vaB tau^r
i. hvita va|)ura.
516. — herg. AO C. 5^. B. 24. o
X |>urstain x hiak a hil iAia £rinmunt s uxn
X sin X auk iftia x Kairbiarn x faj^ur sin.
517. — dng. A« B. 21. X ••• +
Ulfr. /hkvar. Hulfastr. Kairi. {>aiR. at broj^ur.
sin... [piakn, Jbrs uti ok?) li B/ur/i fa«
j^ur sin bro kir|»u Ku^ hialbi siiu.
,,.{Kislauk li)t, hakva. at sun sin. Sb..fla..
(o: Sbialtbupi hP) ;
Stenen skadad/ Runornas strek ofta satte
vid slingorna säsom stafvar.
518* Lofhamra backe. B. 26 ... o
Kitil X uk - Brunkitil x j^ia ristu x stin x Bjna
X iftia Ulf i LuAQbri (a: LufSbri) x fa|>ur
si(n kupan Kup hial)bi ans x 5t uk x sal(u
uk Xupsm)t\^\R bitr x |»an han x kir|»i til.
519. Harestad, Ö. gärd. B. 25. +)
Svärlaslig inskrift.
520. Örbx spishdlL B. 27. DJ>. 468. E. ] )(
— litu. rita. stain |»ino. iftia 0^ov.«an
Hon Hl o KriklonttL Kup^ hialbi sal.
521« — garde. B. 18. ••• o
Jarbi. iit. stain. aftB» %um silia. tva. ;.. -—
Lunda socken^
522- Ö. kyrkomuren* ' A<» B. 29. \
. Kutliauh. auk* Hulma litu: arisa: stain: ^insa:
afti: Svain: brufur: sin: Vakrx): arfva. Kuj^J
hialbi: ant: bans: auk Kus m(upiB).
523. ^» vapenhusväsgen. A« B. 3o. • o
Suni. riti x stan. oOiarj^i. bro. iAia Sihbiarn.
ak. {>iahn. Suni. risti.
524. Under vapenhus harnet. A* B. 3i. ] o
ülrafrij) +nk + Ulmfaslr +
bunla + brufui- + sin sun + Ku|>riks x i Mu-
ribu buk.
525. Jfngeby. B. a8. +
Rahnfri|>r. Iit rasa stain |>ino. aftia Biurn sun
{>aira Ketilmuntaa. Ku|> hialbi hons 5t au/t
Kii{>s rauj^ia. Hon fil a Virlanti. In Osrauntr
inarka|>u.
Vidho socken.
526. Pa kyrkogärden. B. 33. +)
Ika + let + kiara + bro + ok + stain x rita.
iflia + Rahna x sun sin x ok x Rahnilta x iftis
boanta + sin x Stain. {med vände^runor .- risti.
527. Kyrkovreten. B. 36. o
Sikfastr« auk. Ainlauh |>auh litu rita stain ^ino
aHia Vinoman sun sin Hon var^ tauj^r i Bubi.
En man tili käst och en fogel Uro tecknade.
528. Helgdbjr. B. 34. ]J
a) ... uk iSTautr. j^aia litu ... — ... untr. mar-
ka]^ ...
b) ... — 7ui;i:fara x um.. ^..
529. PFalamby g'drdesbacke. A<* B. 32. +
Kunar x auk x Ketilau x litu x stain x rita x
ok. bru X kiara x iftia. Oloh tutur. sina.
Pä serskild rad,' In Svain risti runar.
530. Jsby gdrdesbacke. B. 35. E. +)
Svain x ok x Ihulfastr x |>aiR x stain 'x ritu
X ok X bro X kiar|>u iftia x Ihul fa|»ur x sin
ok« Aselfi muj^ur sina.
Erlinghundra härad.
Norsunda socken»
531. Husby, ären. B. 181. E o
|>uriR. auk. Hruba. litu. raisa. stain. ^insa if*
teR X Burkulf. /a{>ur sin.
532. Roser sberg, trdgärden. B. 186. ] )(
Kui Iit ... — ... iftia. La..sa. sun sin. Ku^
hialbi ant bans.
533. Dersammast'ddes. B. 188. ... (+)
x| raisa x stain ^ina x iftia Biarn x
s{iin sin)
6
— aa —
534« Roserstergs garde. B< iiaa. 3
— ... ^nuntr x litu x raisa stein x e(ÜR *
Ku|>(nar x fapur sin .*, -— ••• bunia. ku-
]^an X.
535. — djurgard, V. vid sjon. B. 189, (+)
Kitilvi lit ra. ..in. eAa. Ketil. fa^ur. sio. auk
Kürip. effca. boota. sin.
536. Wickehy, i hyen. B. i83. ]
Kunar x auk x Kulauk. litu x raisa x st.« — »
ifti^ X Viki«. X sun x sin x
537* BryHadj Steninge dgor vid landsvägeru
Ax AC. 36. B. 184. E. I. aaS. +
^urfastr x auk Kitilvi x ^au x litux stain x r.«
itiR (ibiR 6.)* ^urstaio x fa^ur. sin. Ku]^
hialbi hont hons.
538. Linsunda backe. B. ii3o. +
Runorna äro tydliga, men gifva icke van*
liga ord.
539* Linsunda agor^ nära fVerka qvarnar.
A. B. i85. (+)
{»orstain. lit. raisa. stain. ^ina. eftir. Janint
sun. sin.
540. Norslunda. B. 190. ( + )
f>aun. Kulfinkr. auk. Stinfrij^r. auk. Sikfastr
Jitu. raisa. stin. f inOftiR (o: pina aftiv). Au-
stain. Kunar suns. at/ vaia. {vände-runor^ Ku]^
hialbi hon^ silu.
541. Husby ägon Ax B. i8a. 4-
BurkulfB. uk. Ku^luk. h\i ristu stin ]^!na x
iftiB. ^urbiarp. sun. sin. ku|>an.
Husby socken»
542» Sakersiiemuren. B. 178. +
X purkil X auk. Siafr. lalu: risa: stainil ... —
..a X kau|>an x auk x Hi^infast kuna häs:
Ku]^: hinlbi: ant hans.
543. *$*• kyrkomuren. B. 177. o
X Biarn. Finvi|>aE. sun. lit. raisa stain. eflia
sik. sialvan.
544. ^. stigluckan. B. 177. ]
— ... kiara ... — Kitil. ra|»ur ... —
545. Broby. ^' ^79* "]
Sik biarn: sati:
iftiR: sin: fa^ur:
stin: aimükin:
i s ' —
Kana: auk: Sutari ristu: stm.
546. Tolstad. B. 176. +
..ikvi rbiarn. litu. kiara. bru. at j^iakn.
fajbur sin ...
l>ru uteglömdtj satt under roden/ slingor
pa kanten.
547. Arberga. B. 180. ]
jETrürikr: 1 — ••• ok: ift.. —
Onsala §oeten»
548. P restgar den. B. i8o. 1
Arntvi li^ i^: kia». — ok: Finvip:
ok: Irnmüt —
549. Hargs tä. B. 173. 0
Iknl X auk x Biurn x litu x raisa x stain »
eftiR |>urstain x faj^ur sin.
En man tili hast och en fogel synas iteck*
ning.
550. Harg. B. 180. ] )(
... uk. Faslkir miniR + litu x. risa
551* Steninge [inlagd i en brygga)
Ax AC. 35. +
Harlaif + auk + ]^urkar]^r + litu + raisa +
stain +.^ina at + Sabi.. fa|>ur sin + Is sturj^i
+ austr 4- skibi + ma]^ Inkvari i AstalSlCL
552. Dräpstad. B. 172. ] )
..liszfara. auk. K.. •^ •— .«r. sin. hon tuiKri-
kum
553. N'dsby hage. A» B. 169. E.
+ Inkifastr x Jic x raisa x stain x f>ina x at >
jborkii X fa^ur sin x auk x at x Kuoilti mo-
pur sina |»au trukna^u ba|>i.
554. Framsäkers g'drde. Ax B. 175. +
Hemik. auk Huimi: ristu: sl/n: ifti: Fiavar^:
bropr sin. Ku|» hialbi ]^em.
555. Hofva källare. B. 171. ] (+)
— :■ ..la stain brti —
556. Bromstads gärde. B. I7r. (+)
Kulfinkr X Jit x raisa x stain x at x NisbidiD
X fa|)ur. sin x auk x Kilauk at bonta sio.
557. — S. garde. ^ B. 17^ (+)
X Ulfr X auk X Hirbiarn x atik x ^isbiani m
auk X Himinkr x litu x rcsa x stain x at «
Borkilf faj)ur x sin.
Su Olofs Socken.
558. Lö/stadholm. B. 192. E. +
Furku|>r x auk x Komal x litu x rasa x stain
X ^ino a.btiR x Una x fa^ur x sin x Ku]^ hialbi.
anta Una.
559. — iV^. i gärdetj vid hogar. B. 193. (+) .
Sturbiarn. lit. raisa. stain. iftia Sikstain fa^ur
broj^ur. hun a sttn sa«
560. — iT. * g'drdet. B. 194. ( +
X Uturi X iii X raisa x stin x eAim x Sukir »
fa^ur X sin x Ku|) x hialbi ant hans.
561. ^yiby, vid elf stranden. A» B. 191. (+
Sibi X lit X rista. runaa. eftiR. Orekiu. fa^*
sin. auk: buri. at. bonta sin.
Knifstads sockefu
562. Jngby. A. B. 198. (+)
X Estrif : lit: reisa: stein: pensa: iftia: Ifar:
a3
b^ta: sin: auk: Ikvar: auk: Ikifastr: eflifi:
fal^ur": sin: MInel: kati: ät hans.
563. Segerstad. A. B. 197. E. ( + )
X Fitlüki X auk * UIA* x auk x Aki& x litu x
raisa x staia x eftiR x AnUt x fa|»ur x .sio x
Ku|> X hialbi ant haus.
564. Skäsla S. gärde. A. B. igS. o
Faülkbiurn x lit x risa x stin x iAr x Nif x
bruj^ur x sin x |>it ibu x sudr x Oskis x »
565. Skäsla vid Onsalavägen. A. B. 199. ( + )
•Kilank x a Iki x Nifs x totia x lit x raisa x
stin ifkiR Trakroal x ii]u|>ilr x fa|)ur x sin x
566. Wikbjr agor. A» B. 196. -f-)
. Finvij^r. ]it. kera. stenmerki. ok. buro. eftiR.
Fastlau ku. rou|»ur sena.
^IsiJse sacken*
567. Prestegärdens S, gärde. k^ B. 1127. f
Oj^smuntB: auk: a//R suqi: Kuri^aR: sati:
stin: iftR: Ikulf: fa|)u sin: Suta: buru]bur:
Ulfkil: auk: Bulufa lif.
{"Ulfkil auk runar" A«)
568. Takstad, vid vagen, midt fbr Hogstena,
A. B. ii3i. . (f)
'x HuImaiR X auk x Kuni x litu x raisa xstain x
|>ina X eftiR x Sota x fa^ur sin x
Läng h und ra härad«
Lagga socken.
569. / kyrkodörren. ' A# B. 20a. ] ] [ (+)
X borkil X auk x J>orstain ^ auk x Vibiarn x
auk X Oiiyr x //tu x raisa x stin x eftiR x
^orbiarn x fa^ur sin.
570. Morhy skog. A«> B. 207. E, f
Khulu. iit kera. bi*o. fr {pl furir) ant. Kilava«
totur. sin. uk sum. ati. Ulfr. Ubin. risti.
571. Mora äng. B. 2o3. £.])(*
572. Dersammastädes, B. 2o3. E. ]
— ..ast fa|>nr x sin x auk«
573. Karshy rudedam* A. B. 208. o
Yistain auk x Fürstin x auk F-esti x litu x
raisa x stin at Yikrim x bro^ur sin. ^
En sten med tydliga Runor, utan samman-^
h'dngande mening, jff. Fl. VII.
574. Karsfy- L ' B. 209.
xUrinkr x lit. raisa x stain x at xVifaraxfa-
(ur sin.
575. Arhy källarenmr. B. 200. J
+ I>an X auk. — ..n arf. Kulava. auk ... —
576« Örhy backe, bland högar B. 201.
+ Asbion x auk x Kisl x Aurir x auk x Auf»«
biorn x litu x rita stin afbi x Bioiii x faj^ur
sin X
577. Marma gärde. A* B. 206. 4-
5)roti. uk. Ingulfr. litu. rita. stain. iftlR. Sigvi^.
a|>ur. sin. ug. Inkifast. at« bonta.sin. In. Ofaigr.
UbiR risti.
57S' Olunda gärde. A« B. 204. ( +
KiRbiarn x uk x Jafurbiarn x uk x Vifastr.
|>iR. ristu stin x |>ina x iftJR x KiBbiarn x bru-
|»ur sin x Ku^ ialbi ans Ot uk salu.
(kstuna sacken.
579. Brunneby mellangärd, B. 210. ] +
X Ktl + sru al sa: rita.« — ..ani sin ku^an.
Husby socken.
580« / kyrkodörren.
— iR X auk X Inkifastr
xjE>iR X vaRu X bru]^r
581. ^. kyrkomuren, Ö.
A« B. 2i5. [ ( +
K auk X Inkimuntr
X sunia x I...«
am sakierstien.
B. 212. ]] +
j^ina iftiR /{ikinmun/...
Brunei I. lit. rita stain.
|>UR X sin. arfa star.
582. ^by äng, vid Husby äen. B. 2i3. )(
Viklkr auk Anuntr. Ikifribar sunir. raisti
X iftiR Jar/R auk. ifteR Kai. fapur sin.
583. Tible gärde. A« B. 214. +)
Banfastr lit. kera. marki. j^isun. fir sial. Iki-
fatar. auk. Kulifs.
Stensättningen omkring stenen samt högar-'
na (B. 214.) dr nu borttagne och stallet od^
ladt tili aker.
584. Tible, ören. A« B. an. +
Kanfastr lit akva. el auk. kira bru iftiR tnkl-
fast. fa|>iir. sin. auk. Ikikrijbi. n]u|»ur sino.
Närtuna socken.
585. I kyrkomuren. B. 217* ]
Sbialbu^i. auk x Hulfr. auk. Hulrafastr auk.-
Keib.. — ^ur sin auk sun Biarn.
586. Malmby. B. 21a (+)
Ernfast. uk x Ernkautr. lata. sünR Sitiunar
reisa x stein x aftR + faf ur + sin + Kitilfast.
587. Udby gärde. Df. 458. B. 2i& E. +)
• Kitilfastr. risti x stin x |>ina x iftiR x Askut x
fapur X sin + SaR x vas x vistr x uk x ustr x
Kup iaib X STs X silu.
Korsta socken.
588. Kyrkogafveln, uppe vid taket B.227. +
Alrikr. Iit. ritfi. stian. ak bro kiara aftiR. Helha
sun sin. Hultrikr auk« Auf^an {derqfver pi
JaUet af stenen .) iftia burj^ur sin.
Utom slingan (ofver bro kiara): Svain lit
589. Mälestad, /^. om byen. B. aaS. +)
X FrustiD X |>orbiurn x Fasli x Yiniutr x Ulfr
X KuDtiarfr x ^aJR x bru^r x raistu xsüd: at.
|»orstiD. faj^ur x sio.
590. Broby. B. 225 o
Anuntr uk x Tust! x |>aiR x riti. stain x iflia
x Ala X fa|»ur x sio x uk x Kunar x bru|»ur«
Garns socien*
591. yid vapenhusdörren. Ax B. 233. E. (+)
Sihatr. aiik x |iurbiorn + uk. |»urkrini x uk.
£rinmontr litu x raisa x stein + aftiR. bro^ur
X sin X Slkstain + Han to i Viburkum.
592. / kyrkodorren. A*> B. 235. E. 2. 147. ] +
Askutr. uk. Svain. Ifastr. uk. Ikibiarn. uk. Tutr
.. — ..aio. iftiR. Est. fa^ur sio. In UbiR
risti run..
593« I sakerstiedorren. B. 234- ]
*•"• ... ..u. raisa. ..• ■■■" ..%
594. SakerstiealtareU B. 240. ]
— ... stain ifÜR ... — ... Ktili. auk. Ikifa..
— .. as..ntr.
595. Gilberga ängshage. B. 232. +
Trani x uk x Osbiarn f>iR risa x stain x j^ina
iftiR X lar.. fa|>ur sin ku|>an.
Derjemte en sten med blott ett tecknadt kors.
596. — iV. gdrdesbacke. B. 23/. + +
Sasi X is uk at x JarkiR.
597. Jby bro, vid landsv'dgen. B. 239. ] +
... lit. raisa. stain. aftiR. Ketilmunt auk. afiiu
Olaf, sun ...
598. Morsta sjöhage. B. 236. ]
X Krukr x auk x Tiar/r ... — ..^urB. sin
ku/>a/t.
599. Kumla, N. vid landsvdgeru B. 238. +)
Fastbiurn x lit rita x stain x ifür Mintil x
fa^nr sin.
600. Grodinge? Eidtomta? A. 5. 56.
Avintr auk Ker^ar auk Ikiaitr auk Tipkumi
auk Sikraif ^aia ristu staina j^insa at Tuli
fa^ur sin.
ä4 -
var. raisla ••• ^init uftiB« Kaknar. bru^rsm.
Ku]^. hialbi ant. hans.
602. Fapenhustroskeln. . A. F. 27. L. 602 [ +]
{Anuntr lit 7)... auk. kira. bro ... — ..fast,
fapur. sin. uk. Farulfr.
Sjuhundra härad«
Rimbo aociefu
601. / kyrkomuren. A. B. 243. +)
.Anuntr. auk. Airikr. auk« Hakan, auk. Ink-
Siederyds socken.
6O3. Finstads agor, Salmunge äng.
AP C 21. Cx 100. B. 245. E. +
Jubrn: auk x Ini: riti x i|>un (o: siun). iftii
+ iRbrn. fa|»uri sin. ^uiir. auk {plhiuk). ru*
nar: j^isi x Isi. Ku]^.
Lyhundra härad.
Husby socien.
604. / kyrkan vid altaret. B. 249. ] )( +
Inskri/ten utnöttj och en det bortslagen.
605- Fapenhuströskeln. B. 248. El]
Airikr. auk. Hokun auk Inkvar. auk Rabniltr
f»ou bi.. ... — R. lan bon var|> taubr a
Rriklanti. Ku]^ bialbi bons an auA Ku^s
n}o|>iR.
606. Vapenhusdörren. B. 934. ] +)
..'. /at akva. r —
607. F'* kyrkodörrströskeln. O. 34?*
Jar likr sar ifr bro ; ..kir risti ruoar.
608. Fid kyrkans SV. hörn. E. 3. 85.
Tiarfr uki. Krim, uk Viki uk Jukir uk Kir-
ialmr ^ir bru^r alir litu resa stin |)iaa ifUr
Svin bru{>ur sin. Sar varb tupr a JutlSti 00
skusti fara til Iklan|»s. Aut bialbi hans St
uk salu uKu{> nau|>ir bitr |>an an karj^i til
609. Prestgdrdens köksspis. G. L. 606. ] ■♦•
mtu. stin. p
Lohärads sacken.
610. Sakerstiegol/yet. A. ARx E. ^
Anutr. auk. Sain jiarn. auk. H..^vi )r.
611. Prestgärden, bakugnsmuren. E. 1. 118. J]
a) — ..Sikvarta sun... —
b) — ... ^Air banta sin ••• —
612. Kragsta gästgifvaregärd. L. 6(2. +)
Ainuntr uk. Vöhiafr. löta. rasa, stain. j^oo. at
fa|»ur sin Yöihra ...
613. Bolsta gärde. A« B. 252. E. ]]
Aki X uk X Svin x piR. litu. risa. stin x ailiB
Utrik X faj^ur x sin x
Malsia
— «5 —
614- / krrkan. B. a53. ] )(
Aulfr lik XxAultt. Jiti«...- — . . V^'
615. Pa fyrkögiriXek^ i'en %raf tunna stycken
dr 175& . . Q. a. 348. *.
616. FlUUngsjS']f(äh^berg. A«> B- a55f. E. 'o
V Mani. lit: ,kera/ n^eri^i. at, bruj^r. sina Hulta
^ üi.^at fiök^kil. äk ^t.Siaffa sunik. SYiD..in. Ubir.
' «so. ronaVT^ ^* '^'^^ . ..!..-.. <
617. i&*«^ skog. ' B. a54. f
** Mani aak.'Airfl. litn. gira. brü. iditi. ijiiu
sün. siir« ni:.'jotra. atbro^ar. sin. übir. risti.
1B18. BreiÜiik f^rde. ' ' • B a56. . /]
purfastr. auk* UBdbian. a.« .•. —
.i-4h)
Bstuna socken.
ARx
619* / sakerstiet/iureu
— •.. varj^Ji trabin s< i ... —
620. Enefy. ' p. aSo. )(
Ri kinr. Vfä..sii ifti&. Ribut brii]^er« saio«
Ku]^. bjalbL haota. bans. uk. Ki^fri]^: at. sun.
siq. -5 .
621* HJknacka^vid vageH ai Lunda bro.
B. a5i. o
Vij^biarn + arfiJ Euj^abiarnar : riti. ^/<>i.iftiB:
barular: sini. Ur Aiar/i. Ku^i: liufr:
^iR bruBr. sina:
622. Fid ett torp. AR« ] )(
Runorna dels bortslagna, dets utnotta*
SSderhj/ socken,
623. JfyrkMärden. A« B. a46. o
Biarn. auk. Ikulfri^. raistu. staio: afhi: Utrik:
. sud: sin: Hau: 'vaa. tribin: o Fiolont.
624. Igelsta ägor. A« ARx B. ^4'/. +)
Kaiilbiarn lit kuMa: pita. kiarpi: auk Abiarn:
at sun: «in. kuj^an sas ait Anütr: 8 an
taupr. Kup ialbü
Viddo Sikeppslag och socken. .
625. Ortala sJdAage. A« B. a4i. ] +
Ihulbiam x auk ku^.. 6i£. lötu mir^i!». ••ftL
bni^or. lan. Sverban. o Ulftalum.
Bro Skeppslag och socken.
626« / vapenhusdörreh. A« B. 345. E. +)
+ Sikm^ » lit n raisa x stain ic eftiA + Kara
+ buanta + san + Ku^ + hialbi + ant x bans
+ j^biorn jc Skalt -^ hiuk + runaft«
627. ösfy;t ä* g4tden, vU Jorsiumidorrm. .
AR. B. na i
. Ihttibiar/i. •*« — ..r iuBoUi ••..—
FrQtuii<|. iSJi^.ppsUg. . .
Norr.Telße.
628. ^2^ äir'4d4cn,(/edan,fSnderslM^n^hlag^
i,en kaUnrerßur).^ ;, , ^o, B. aSo. F. 24. J
Hulmi. auk. Hulmn^. a|uk. jQi|Joi^st ar x/itu.
. raisa« staip.^€(^ir.i^qru^^ fi|]^;ifr^ sfp^ kii]^an.
Frotuna Socken.
629. Syrkogarden. B.; «57. ] J
Aüti.. — ... atiR:fa^ur ••• — ... sixtBL kiUiail
hakni: o sakum: in; yari basti bdti: uhön
sta..
630. Gorla hy^ pa ikern. G. a* SSg.
Hialb ant. ;
ristadt pa teckningen af eti svärd.
631. Sika gärdcj i berget. B. a58. X
Omkring en teckninff af menniskor via
kors, spar e/ier utnbti runristning.
ett
Jd&nnu sockenm
632. Kyrkodorren. ß. a6i. ]
Irfa«. — ..vastr x ^irx litu x rausa. stainl —
633. Pennmgeby. A. B. 260. o
X Kuhli auk. Stu^kihl + ristu + stain + oftiR x
yi]|^biarn,x arfa + Karumbrus + ku|»an x Vi^
biaun x lak x
Äkers Skeppslag.
Riala socken.
634. Stafs äng. B. ai6. ]
' X Inkiui lit X raisa x stain x at x Kerj^r x
fapur sin ...*«*— — ... äin x Baia x Tan x
Varu X suniR x. Knis ..^fns x Fotr x risti x
runaR«
jikers socken,
635« I nn igenmuräd kyrkodöm
^ . AP 5. ao& P. 43,
Aki. auk. Svin. auk. LifsflatnI. ii^. raisa. stin.
iftiR Kvik. bm^ur. sin. an. vtar/irupur./apur.
kauki Kuupur.
7
636* lfyrhfgifsl6n*^vapenhi^off^^
' • A. B. a3o. R ] (+)
X Asv.. — - — w; 'SUID K iftm m Vikiok M.fa-
^ur sin x auk x iftia x Toku moluB sina x
637* i?«r^a ocA Dagestad. A. lo. i35. B. 33 k E. o
Kaiatiarfr. auk. j^orbiarn. auk« {»urrountr. rai-
slu. stain. at ^ebiarn fajnir sid«
• War mit.
638. Was^y {Jbrdom pa en äithog).
Ax 5, ^o5, lo. 137. P. 4^. +)
Askil äuk.Sibi auk Lifstaiti litu raisa stain
iftir'Atitvit' fä]^Ur'sra. id Kilava at bonta sin.
N A'xr-
Oaoderyds Skeppslag.
639» I P^apenhusflörrerL B. 224« o
X Asui* X iit ^ raisa x stain x at x Kuna x mag
X sin X han x vas x broj^ia KuJ^Iaukar x Folr
X risti k i'utai ' x })äsi x
640» N fyrkodörren. Bx D. 3. 45.
Ku. Iit. rasa. Küml. ifter. sud. sin. miuk. nu-
tan. trik. Mirki.'j^isi. kiarj^i. Sihvastr.
641. Bjbrkeby. B. aaa. +
Hulmslin. fiaiifaslr. Austin. Jitu akva. stain.
at. Fasta. lusa. sin. {Pdslingans andra ända.-
• .j^oru TJbiE. iak.
642. Boßesunds }rygga. Cx 10 1. B.a23. ]] +)
:Kuni. auk. Afa. Jitu. raisa. stain. |>ina, auk.
hvalf. iAiR. Akpan. suni sin. Ad. varp ^au%. i
' Akru. a.. .;& ki^afin. i. kirkiu.karpi. Fastulfa.
risti. runaa.
Täh^ socien.
643. Kyrkomuren. B. lag. ]
X Ku|>. — — ..a X sun. sin. auk. at sik.
sjalfa. ban ... — ... ^r^a. ä".,
644^ Täby t'd, vSd broäadan, den östra Heaeiu
: . . AxJ). 3. 55.
JarlabSki Jit ^aisa staina f^isa at sik kvikvan
auk brü f isa karfi für ont sin Han ati alan
Tabu.
645. — den yeitra stenen. A* B. iig. E. ( + )
X JarlabSki x Iit' x raisa x stain x j^isa x at x
sik X kvikvaq ^ auk x bru x j^isa x kaijn .»
für ont X 'jna n auk ban ati x alan Tabu x
Kuib bialbi ontie bansa. .
c Jenu^ dtss0t stenar hafva pa bagge sUor ä
braen öfver elt sidländi stäUe^ pA vüt uf-
stand /rdn hvarandra^ varit resta orisia^
a6 —
de Henar,,hmlkm. gMöim.^ Udfa rf uni-
sten /brenades,
646. Kariy gärde. ^. B. ü^i 137. +)
JaclabaU^ «uj^ Fastyij Uü. raisa, staikW
Svain. SUSI Siin, . ' •
647*- D^sananaUdäes, vid WyhSg. ,
..... .A'« R'-i3o. * {f)
m yuxhm-jk X uk X Ikij^ura t litu « raisa x
istain x ^ina x iftia x Ikul x faj^ur un x uk x
.'. Innvi X iAia x buanta sin x .. '
640. FÜkbro. . . A« k laS. >
. Inkifastir. Iit. raisa,. staia» lilu brä. k^*a.!.eftiR.
JarlabSka. faf ur. sin. uk, «Mi. ./«rufia, ut. K^
tilau Iit. at bonta ...
649. FdlUbroßod. 1S(. a.'26.
En bergkäii med ormslinga, korstecken och
utnötta runor.
650. Hsgby berg. A. p. .ia4^ v .0
X Jurun X Iit x kiara x bruaa x.iiftiji x boanta
X sin X auk x Henminlir x auk Sc Jaf^iatmoU
X eftia X Inkifast x £sti*i]^ x c(Iä x fotviä x
aIko]^an x trenk.
651. — gärde. Ä. B. laS. . 0
Kamal x auk x |»urstain ^x auV x burhil^x
litu X rista x runa x iftia Biarn x fafur. sin'x
auk X iAiR X Isikat x brupur x keran uk
HuUniiia iftia, bunta.
652. — 'brohammar.- A. B. i3i. +
^urkal auk x Fulvih x litu ^ ^kva x ilibisa
X auk brukia x iftia Stain x fc^ui* sin n Ufa-
tt/rfr iak.
653. — skog. B. i32. X
— ... faa X litu X hakva x staina x iftii x
Inkifa.. auk » Inkiver ...
654. Broby. A. B. i a3. E. (f)
X Ikfastr X auk x Austain. auk «c Svain x lilu
X raisa x staina fasa: at Austain: fafur xsin:
auk. bru f ^sa. kar^u^ x auk häuV ^m^sL
655. Lötinge bro.
AO B. i*ao. ^t, I. 407. 0
Kaluka Iit x raisa x stin Bina x ifta x Siba
boanta sin x Koes,. fabur sin han fa!..
.Xt^ii {eller baj|^fra{>... E)..
ß56. — längen, A» B. iiao, |34. 0
Kismuntr. ui. HioiTk^. , litu 4*isi% sUiq aAia »
faj^ur sin x Batftao. ' ^
657. I^/a. A. B: i3l (+)
Ku^luk X Iit. raisa. staina. *at. Hnlnaa. sun.
sin. Hkn. to. a Lanki^är^tinti x ^»^*^'»
6^Skpberga. fl, pi, 1 .0
Kfiipbf;. fit, ahkva, s^ip i^ftia.' fefeuv aia. Ai-
staiii TJlaifr. hok. . _^^ ™ j ]
659. Ösier Jninge. , B, li»»^..' 1]
X KuDai* X ... — ,.. raisa ... — slin.%
— -!I7 —
Banderyda socken.
1666. I tyrkodotren. B,- itai, i»>. (f)
Jarlabaki x Hl raisa staioa x ^sa atsik krik-
TäU auk bru j^tsa lar]^i « für onl aina x auk
X aiD ati Tabu alan.
661« Rinkäif fHrde, mük mot fyrkan.
B. aao, II 17. (•}•)
X ^iakil X -auk x Tan* x litü x rak» x stain x
aftia « jborsteiii x fa^ur x ski x Auk x Kuo-i^
var iK ahia x bonla x sia x
662. JVora berg. B. 221^ 4ic5. £. +}
Biurn. Finvipaft stiD Ht liaukva biK ^isa aftiR
Ulaif bruj^ur sin. Hon var]^svikvinoFina..]^K
Kub hialbi on hO«. la f»i6i bia. ]^aiaa u^a/uk
atrS. Finvij^B suna o uhiasta^iim«
.663* Pi Lidingo, en RunsUn oafritad. D. i. a8.
ni- ^iettil^tttititaiantr^
- > Trogds Krärad.
604 fresigirifei, aedom siora backeii.
B. 618. E. o
Ikker lit. raisa. stain. at |K>rnaik* boanta. sin,
iö^aq. auk.' at Jorunl. au)^. at Ibiorn. Bali,
risti. En sittande /ogpl tecknad vfversi.
En annan Hat med bLoita Runraden; jfr.
FL VII. ;;
665- Ulstämma. A. R 617. E. ] ]
Bali. auk. Kirbiorn aiiL Yikbiurii. ^ia ßtu.
risa. stin. at Vibiorn.,
666* -^ skogs ia, pä vagen äi Grülebro.
K 619. E. (+)
Rolfr. auk. Fastulfr. auk. Erlaifr. j^air. Utu.
bakva stain. at Rok« fa]^ur. sjn. Bali, risti. stib.
667. ^äistads ly. R 6j6, E. (f)
Lispln«, auk x Tuki x xaistu x* $tain. ^j^ifUi x
aAir. x Akaut buj^t x a x KaLftta^um.'
Bushj/ SjuUlfU $Mh€n.
66& P'* om kyrkan, pa Gidfijnarken.
• A. B. 607. o
Kif>a. lit raisa. stain. at lorterf. boanta. sin.
•aun K.ii|>laukaa. auk. hv^ i Harvistam. Bali.
risli stin.
669. Säfvestad. A. B. 6o3. E. o
Halftdn^ auk. Sikniutr. J^ir. litu. rasq. stau.
at'Au|>iair. aui'Tan + fe]br sina. auk. at Alm«
kir. auk. Vibiorn. bry^r. Halftanar.
Euffrfotä dj^r tecfomdt.
md^'t^üritr gärde. A. B. 604. o
VikisK lit rasa-, stain^ ifta; ^n; in. Stfciraif.
^urkuCr^raisti slaki ^inu ^ .
JBU' d^rj üchenupjfßygaHdefögelUelmade*
«71-'^W i^rde4 ^ B. G65. E. o
Snibom. auk. Fraikaia. ^aia« litu. ran. stein.
(ma at Hiulmfast bro^ur sin... Bali, risti.
672. Strax derjemte. E. i. 128. )(
ütnött/ spar efter slitigor och nägra runor
sjrnas.
673* Dersamniastädes. ' B. 606.
Tstan. Karl. T^afri^ia auk Larus. auk. Tdi{iu
paia. litu risa stain. at Aborn. fa|)ur. sin koj^an.
ixne fyrjota djur tecknadt,
674- Kuilinge g'drde E. i. 1I7. ! )(
fuUrislad med sängor, inga runor syfiliga,
Wilherga soclken^
675. Länggar nj i gärdeU B. 596. (+)
Vibraki. lit aua. Lükaiiii x stan almikin ua
stapi. furo. auk. Arlnerft. j^u. libi. kvial. i*aisa.
j^isa. at Siktruk sun. sin»
676. FiOerga by. B. ^6po. E. ]] (+)
... — ..utur.sio + Aun + JEIiilmfas^ Ku]^.
hialbi an bans.
677. Itdskby tomt. R 601. :]
^Ailstan: lit: ris« «.. — -^ ... ^.n: sun: sin:
ku]|^an: Ti|>kuini: biak.
ß76^ Grilieby gärd. R 599. E. \ ]
.Born, lit raisa. ...«.•
679- Dersammasiädes. B. 598. ] )(
68a GriUeiy, ängsbackß. B. 602. ) ( (f )
Kvikbiarn + raisti + stain 4- ^in* + aftr.j^or-
stin. hrupur + sin«
681. Linsunda äng, vid pyogen. B. 597. o
Vifastr: resti: stan: üftir: salfan^. sik:kvikan:
Lisval. risti.
Bogl%em socienm^ ,/i *
682. Morby gärde. A« R 587; ^.:\i>
Kumi + vista 4* rtin*, .«ri .ff. lit <ff öiAi a +
Uctirk.. fiij^ur x sin koan x I
Eil fyrfota djur teeknadu
683. Gudit S. garde. R 589. (^)
Hulbioro. lit raisa. stain« at siLsea^M. Han.
▼aa. milta. matia. auk. kil. risi.
oS ^
684« Hemstads angsbacke. A» B. 588. o
Arvatr. let. rasa, stain. at. Arbion. bro^ur. rio.
ko^on. Bali. ristL' runiK. bisaB«
Eti fyrfGiadt djur tecknadt.
liilihffthe suchen.
685. Figgehy. B. 6o8. o
Bratii: fit risa: auk: arisTin {pi aristi sün):
^ifia: üftiii: Ku|>rast: fa^ur: Bruna: auk Arnvi
itiB buanta sin.
Pd kanten.' ett djur och slingor.
waiihy .oMr^'i^^y^^^
686^ Fid WaUbyMyrka. I,. 686. M. 3. ]
— asr: auk: Olif^: aukr/Var: asi: li^.. —
. ... ftan: |>ins.. — Vl^X ...
687. Honungshy. A. B. 614. o
Muntil: auk: Farbiurn: auk: Arnkta: aük:
Kigumantr: Jitu: risa: stiu: j^iosa: abtxm f«*
^ur si/i.
688* Falsberga. B. 6i5. o
Ikül. lit + rila + stain x j^ano + if^i x Tnko
— ../atr + li ti kumo + atatumi 4- i lius uk
^aratisi + uk ip onenmpesta + Krist
Lots spclfen. ;<
689. Kxrkogolfvet. B. 586. ]
Ikikir^. lif. ... -4 :\. boanta Hulmfrij^it bro-
. |»nr. Tirfs. Bali, risti. ,
690* Hummelstadj vid vinterv'dgen. B. i8a» o
Aukair. auk.- ftuikisi. {mft. litu. raisa. sta.. ai,
Ätita. fa^ur. seo. ko|>an.
691. Dersammast'ddes* B. 58a. (-f)
AükaiR. auktf FraikaiR. ^ir. litU. resa. at JCuta.
fabur. 3iD, Kub. ..bi. saK bans.
JP<! andra sidan ett fyrfota djur tecknadi*
692- Hunimelstads gärde* B. 584« o
Vi]^ugsi. lit raisa. stain. binsa. ifliB. Seref. fa-
^ur. Sern, koj^an. Han. büAi akuratam.
Hien man. stanta.
ttan. nii|>li. bua«
raj^t. tekr.
j^am. ryn« i.
runum. |>im sum.
Bali. nsti.
693. Aigby günh^len ihcr.' ej ufritad.
D. I. a8.
694» Öster Dolby. B. 583./] (.f)
Uiaifr. auk^Hitilinfastr. auk. ..urD. auk. Eni-
brantr. j^air..iitu. raünu «tain. |wna ... '— ...
Bali risti. s
695« Dersammastades. B.' 583. • )(.
Ett fyrfota djur tecknadc och slingor uian
Runor.
696* Ramiy. ' ^ Br 585* ]
puriR: lit: risa: stin: j^ina; .uftiR; fjaHAtnitf^
pur ... — «»> til: iMTt: Bi|li risti: runa.
Eitjyr/ota djur .tccknßd^i oßdro süUn.
Komg9 Hnnhy. ^Boekem. - .,,,.
£97* / Fapenhuse^ : . B. Sgp. • ]
; ».. — ••• stao. j^inan. ••• — fa^ur. samkopan.
tt«« • . • • . •
Hiar. roaa stanta.
wf »•#»"•> t*^*, stan#i..».. •••
V i 1' \ ' ^ • ' " Bali risti .•• runar.
698- Fapenhusväggen. B. 5^2. ^ ]
..un saluR auk A^ti..*a «tio at Sikraif^bni-
^r. sin.
699« SkebergiL hafej. vid GronsSvagen.
B. 5gi. ] 0
..laifr. lit. raisa« stain at krünorn broj^.rin.
Ku]^ a.. — ...Sil stxit.
700. Dersammastades. B. 5gi, ] ^)( o
k. Uiaifr. j^aiR. titö (omi^ämft). raisa. stain.
at TVbiorn hrtipur sin,
Bn sittande jogel tecknad:
701* Dersammastüaes.r B. 59t. ,]
... —7 ... siD. kopan.
Eu fyrfota djur tecknacU*
Wehholms sochefu
702* I vapenhusdorren. B; 611; 0
. Surafi: lit: arisTN (o: arisia sein), binifir.
Askir. siin: sin: han: utfari: a Liiflainpi frai«.
^703' 'IS. fyrkogardsmureninantilL B. 60a ]
•.fr. auk. Siri]^. ^ia« ' litu. risa. stäln. at, Ulaif.
sun sin ... •.• —
701. Ö. '^rkogärebmuten. B. 612. ]
... — ... /Au: risa: stain : at. AilifR^faborjui.
705. Dersammastades. B. 61a. J }( +
Nagra runor synliga och ett tecknadi fyrf^
tadjur.
706. Dersammastades. B. 6i3. }(
En fogel tecknad.
707. Kyngeby. A* B. 61 3. 0
Kuti: lit: risa s|üin: j^insa: uftia: IkJalt: bm-
j^ur: sin: Ku]^: hialubi: anlahäos.
708* Dersammastades. Ä^ B. 6i3. o
Kuti: lit: risa st., j^insa: iftiR. Inialt: brn^:
an: Ku^ x ialibi aalu: bans.
709« Amno^ N girde^ i em iker. B. 61a -►
ILilaif. let. rasa, stiiu at Bnina. iKMUita. sin*
Han: hrar]^« t*u^r a Tanmarka i hvita, ta*
biüu Bali. . '
AniS
\Alrno BOcTeetu
710. Pa Oknö, ^id Väppthy. A« B. SgS. o
Hrumiintr: ak: Kufmimtr: lalu: risa: stin:
j^insa: iftin. SJuru. fafur: sin: kufattlUj^birn:
ri8ti. Ett djur tecknaat.
711. — Söderby. AP B. SgS. +)
Birn: lit: risa: stin ... iftin: Stirbirn sun sin:
ku|>aD. Kristr hialbi: ant: bans.
Ett fyrfotadjurj och en man tili hast, med
svärd i hand, tecknade* ,
712. Helsin^bro torp. B. 594. ]
Ikn. lit. — ... pinsa. at. Siksin sun sin, Kup
bielbi sal bans val u..
Ett fyrfota, djur lecknadt.
ag —
722- Klystad. B. 642. o
Kun2: ak: Hulmsfin: litu: risa: istin: {>insa:
uAr: Kun:biVD: fa|)ur: sin: ku|>an.
Inskrifteri ar hei och hallen med v'dnde^
runor» Ett fyrjotadt djur tecknadt i slin-
gorna.
723. Dersammast'ddes. B. 64r' o
Runi: aiik: Hulrostin: litu: risa: istin j^ins
uftifi: Kunbim: fabur: sin ku|)an.
Ett djur likaledesj men v'dndt dt andra
sidan.
724* Tjursäkerj Ristingshro. A* 5. 202. F. 4i*
Hi|»intis. auk. Arntis. |)aR. litu. rasa. stan. at.
Ulaik. fapur. sin. kp^an. Bali, risti. stan.
A»sunda härad.
"Enhoping.
713. / Kyrkodorren. A. 5. 38. F. 9.
Ikibirn. ok. })ir. brüj)r. litu. risa. stin. jj^ina.
aL Hakun. fa^ur. sin. Ku|>. bilbi. onta bans.
{bitr pany,*. — ... risti. runar fasi.
714. — nd S. Egidii kloster eller gamla kyr'*
kan. M. 3.
Bipun h.Sfil auk: HrafnkB: ak: Sik:valti:
litui risa: stin: |>ini: at: AsUr: fa{>»R: sin:
Kuf Trutin: hialbi: ant*: bans: bitir: pan:
han: hiiir: til: kart: Ti|»kumi: risti: runaa:
]^isi.
715. Pä en Wth. A. (nämnd £ dess Resebok).
716. Strax vid Enköping. C* 74 ]
... — ... iAia Atia faj^ur sin.
Varfruhyrho socken.
717. I^orby. . A« C. 60. B. 644. o
+ Ku{)astr X lit + akva x stino + tino « ufti
+ Est + sun sin + auk at silfon. sik.
Ett fyrfota djur tecknadt.
718. Dersammastädes. A» C. 6a B. öSg. o
+ Lifstan -f risti + runa + üfli jc Fe^rka n
t?o H ku|>a + treka +
Eii fyrfotadjur tecknadt.
n9.-haie. AOB. 638. (f)
Okuti + aük x Osnr + auk x Biaurn + rastu
w stain x ^ina x aftir x Nuki x trihk + kuj^an«
72a Brunna. A« B. 643. (f )
Juruntr x raisli x stein x pina x aiftir x Jarl
M sun sin.
721. Testby. A« B. 64o (t)
Skar|>i x raisti x stain x |»ina x aftir x Utrük x
SUD X sin X Ku]|^ X hialbi x ant x bans x auL/n/rals.
Tillinge socien»
725. Kyrkogafyeln. A. Bx D. 4- 21. ]
••astr: lit: risa stin. ]^aina: üb: —
726. MUlby. A. 5. Bx C. 5o. D. ^. iu o
porku^r x lit + akva + sten + öftir Buna bunt..
Ett fyrfotadt djur tecknadt,
727. Tyrjestad. A« Bx D. 4. 21. F. 35. (+)
Vibiarn x raisti x stain x iftir x Katil x KuJ
hialbi X ant x bans.
728. ^'^^- Ax 5. 162. Bx D. 4- 2o- C. 49. o
Frusten + lit + rka + sten + öfti + Astulfr +
sun + sin x uk x bru kira.
729. Urlunda bro. A» B. 632. «
Kar lit. risa. stin. ]^tina. at. Mursa. fa{>ur. sin.
auk. Kabi. at. mah sin. Fulhfiia. far. aflaj^i
uti. Krikum arfa. sinum.
730. — r. gärde. B. 633. (|)
Halba. raisti x stin x |>ina x aftir x Hrulf x
buonta x sin x Ku|>. hialbi St hans x
Svingarns sacken.
731. I Kyrkan. B. 635. [ (+)
Heal^i x auk x Huimniauk x litu x raisa x
stain X |>in.. — sat ... x Sir. skiW •••
— ... stui-yi X i X Ikvars x li]^ x Ku]^ hialbi
St X BSka X Askil x raisti.
732- / sakerstiedörren. B. 635. [*
Antisi X raisti x siain ... — ... sun x sin x
alri.
Teda sochen.
733. Prestgarden.
••. uk: Sikmunt ..« —
B. 636. ]
8
— 3o ~
Näs Bochen.
734. Kyrhogardsmuren. Bx D. 4 18. ] o
Slüfbaltir. auk. Stain. ^aia litiu Aukva merkL
m ari lit auk. Alauk. Eun \f iflir ^uti j^.
735. F'dckby A. Bx D. 4. 18. o
..sin: lit: risa: stin: {»tioa: auftr: Vi^burn: fapnr ••
736. Dersantmastädes. A. Bx D. 4- '8. o
Yitarfr lit risa. stin. tinsa. ifui Askaia. auk.eft
Svain auk Vikerj». f>aulitilitu k.. — Tij^kumi
risti. riuiafi ^is..
737. Tljelstadsk'dllaremur. AP BxD.4. 18. F. a6. (-J-)
Aübiarn +auk +^urkisl + raistu + staio x |>ina «
eftir. Oslaik. siufar + sin. Ku^x hialbix oot. hans.
Breds socien.
J38.'I Kyrkogärdsmuren. B. 636. o
+ pikbürn + lit + akva + stain + ufti suni x
sino X
Lagunda härad.
Längthora aocljefu
739. Längthora gärde Bx D. 4- ^3. +)
TJIfr: lit: raesa: i staensaiilfr: ban x uiftir:tik.
740* Dersammastädes. B. 622. (•]-)
X VikTkr x lit x raisa x stain x |>insi n afti&
X Smig sun sin x Is vas trakia bastiir.
741. Längthora sund. D. 4« ^^«
Ku|> ialbi anta Anuntaa.
742. Längthora äng, Bx D. 4* »3. ] )( f..
Froslunda Sachen.
743. Ö. hyrkomuren. A. 5. 46. Bx D. 4- 34- ^* > »• ]]
Fulkii':lit:i'ito:s(io: ..mer«. bru|>ur:sin:auk.
Kunimar : eftir: Mink : fa|>ur: sin : bunta: kupan:
natar: buk i: Viki {eller Vigbü A).
744. Dersammastädes. Bx D. 4* ^5. o
— ..islir — .. - '
745. Eneberga gärde. Ax AC. 27. Bx D. 4« 2i4- +
. Kisl auk Inkimuntr. ko|»iA. trSkaa. kirva. lilu.
marki. at. Hälften + fa{)ur. sin. auk. at«
Antisu. nio}>ur. sina. Kn^. hialbi saL banar.
auk. anta.
746- NopskäL k. 5. 48. F. la.
Burn. auk. Kisl; ristu stin. ••• eftir. Antvit.fa-
j^ur. buk i Hirvistam. frenta Kor^ars.
Nysätra soeJcen.
747» Nysatra/ vid broen pä backen» B. 623. ]]
•■^ ••• «»a sia • • ••• ^""
746. jiistad. A. 5. 113. Bx D. 4. 25. o
Kisl. Hulfastr. Sturfastr. Kuj^fast. ^orkisL raistu«
stain« eftfi Salva faj^un sin.
749. Byda gärde. A. S, la. Cx loa £. L 745.
pufr. auk. {»orfan*.
pair* litu. raisa.
stain« at. ^orborn.
fa|>ur. sin. ko|>an«
Hir mun stanta
stain. ner. brau tu.
auk. Kilauk. ri^. kirva.
nierki. at. kuni (o; buntaj) sin«
750. — Ö. gärde. A. 5, ii3. 0
Hamuntr. auk. Au^ker x litu x raisa. stin. ^\n^,
efta + Anunt. sud. sin« auk. bru kiara.
Girista soden.
751. FinHads lUjord, vid siora vagen. Oof-
rüad. D. i. 28.
Fitja sochen.
752. Bodarne. A» B. 629. 0
Kakr x uk x Akun x litu x akra x stan x uk
bru X kira x uAir x Ernilsi x fa^ur x sin x ku^ao x
Ku^ X ialbi salo ans x U^kumi x auk x stin k
j^itto X
753. Mysinge gflrde. A« B. 63o. • (+)
Istrin*. lit. raisa. stain. |»ina. ifllU. Hif^infast
fa^ur sin. auk. Auj^a. lAia. buanta : sin. aL ifUfi »
Au^kar^i. tutur. sina x
754* — äng, vid en hog. A* B. 63 1. 0
Sin. lit raisa. stain. |>oiia. at. fa^ur... TaLpali.
Sir<^ar. boanta. Kup. hialbi. sal. bans. Ball
risti.
755. Dersammastädes, andra sidan hägen.
Bx D. 4. a8. )( ...
Slingor Ulan tydliga runon
Holms socken.
756. Kyrkogärden, S. sidan. A. 5. 84. Bx D.4.aß. 0
Jukir auk Ifri|>r. lit. rita stiu'^ina abtur. bru-
^ur BubilfaR iu|>r bauki.. Osmuntr. risti runa.
757- — /^ sidan. En runsten nömnd.
D. I. 28.
758. Gymminge. B. 628. 0
Kula. let ripa ... As^UtR ainjnHulmkr.sunthaD
759. Mosunda. B. 627. +)
Ku^riuin. lat. rita. stain. at Inkimuntr fa^ur siik
76a Walby. Bx D. 4. 26. +
Inkifastr. lila roisa stin at Ikibiarn« uk Kumltr
at sun sina«
Kulta socien.
761- Grrta gärde. B. 624. } + +
Knutr: auk; Arnburk: Kunvir: auk: Kunar:
~ 3i
auk: Halftan: auk: IkifaslrrnstutstaiD: j^Insi:
... — tiro rutvi: auk: likhus: auk: bru:
KuB: hialbi: Ot bSs du.
762- Rafstad. Bx D. 4- ^7- J
... lat raisa « 9^xun hia\h\ + 51*
763. Dersammastädes. B* D. 4 ^7* )( •••
Hjellstad^ rochen. •
764> I kyrkomuren. A« B. 6^5 f
x Fajur « sin « saa. varf x tau|>r x o Eg x
löli X
Ristningen synes vara /uUständig^ och lä-
rm siUedes naninen .^varä aiUecknade pä
annai stalle,
765- Dersammast'ddes. A. lo. i. 90. Bx D. 4. 29.( +)
Fast., fuli ak Jorl fir ialu raisa aftir ... —
766. Bälsunda grind. A. 10. i. 92; BxD.4-28.
5. 76. F. lÖ.
Auj^kar. auk. Akir. lilu. raisa. stin fnno eftia.
Kuia. fa|>ur. sin.
767- Dersammastades. . A. F. 20
Kula. lit rita slain. ... —
768. Bälsunda äng. B. 626. + +
Inkior^. lit raisa. slain. at. Anüt. fapur. sin.
ank at. ÄiauluA. mof ur. sina. Kuf hilbi. sal.
haira,
769. Tils gdrde. A. 10. 1. 91. Bx D. 4- »9- ^* ^?- ( +)
Star. auk. Tan. lilu. raisa. slain. at Hulm-
kaiB. fa|»ur. sin +
770. Brunsta gdrde. Bx D. 4. 29. ] (+)
Ikivi..r let raisA slain at R.. ..n sun Äikau-
Lai\ Ku^. hielbi salo ans.
TVesteräs eller FTästmanlands Län.
Thorstuna härad.
Th^rstuna socie^n.
771. Kyrkogafveln. Gx L. 769- ] +
Einbiurn. lit risa. sin. Uli — ... oiisiu
772. Prestgdrden. B. 647- ])C —
nZ^Ekthy. , . c®^^ l^
Jurlr X lat x nla stin u/fia 0.. — ... ai
La tu. ruD a bakkL
o
[OE X
österunda sochen.
775. / kyrkodorren. A« B. 649. [
..R X Vitr X uk X Kislauk x f au I + i risa
X Jarunt x sun — ... x risti x
Hvittinge socken.
776. Ramsjo. B. 65o. o
Ernvilr lit risa« stin ]^ina at Biarkia sun sin
uk Ikbirn. fa|>ur sin auk. KuB. inu silu.
777- Dersammastddes. Ax AC. ^5. C.67. B.648. +)
Med fr'dmmande Runmynder»
778. Under klockstapeln. A. E. i. 201.
Med samma slags runon
779. Lilla Rams/ö. A» B. 65i. (f) +
Ari + raisti + stain + aftir x Siairo -f fa^ur
sin X Ku^ + bialbi + ant bans.
780' Holms by. A. B. 652. (+)
Biarn + auk + Jair + biruj^V + raslu x stain »
^ina X aftift x Sihbiarn i H^/mi•
Hernevi socien.
774. Rothrunna by. A* B. 646. ] (+)
Hialmtis auk + Jurslain x raistu x stai.. —
.. dir X Nuka + N. N. hiuk.
N. N. Runristares namn ar antydt med
serskilda runmdrken^ Isrunory jfr. min Run-
Lara. s. 54*
Simtuna härad.
Simtuna socTcen.
781. Berghy skogj vid Salav'dgen. B. 657. («t)
Unu..r X raisli + stin + }>ina + iftir + Kamal
4- buruj^ur + sin +
782. Forsby gdrde. A» B. 65^ (f)
Frukakr x raisti x stin x .j^ina + eftir + Ibul
X bunta sin.
783. HJelteberga. A« B. 656. (f)
Snorir x auk » Kurukr x raistu x stain 4-
Jina + aftir Hariulf + aftir + fa^ur + sin.
784. DersammasVddes. A« B. 655. (f )
Hurvafr + auk + Bahrlr + raistu + stain +
cftir X Raskulf x Kut bilbi + ant x bans.
785. Isby. A* B. 658 (i)
Surstain + raisli + stain + tina + aftir +
alftan x Ku]^ bialbi x ant x bans.
786. Saiefors. *A« B. 654. ] o
Kvis^en: uk:Kiastr: uk: Ui/i.. uk: Aki: Iitu:
risa: slin ft'r ükn: fafur sin. forfijstr iuk
runi: Jisa.
787. fVdnderstads kohage. A* C. 5i. B.66t. O
Li|»smo^r + lit + akva + stin + öfti + Juli-
biarn + ftij^ur.
Pä kanten slingor. Ford tili Oxford jqn^
te JV.-o 396.
FrSsthuUs soehen.
788. Bruniy gata. AP B. 662. +
Haf inrisi sa + stain f ain + aftir + Eulm^
3a —
fast + bata + sin x auk x AinLta » sun sin x
Ku|> X hialbi x Ot x j^aira.
789. Brunby gdrde. B. ii34- o
+ Arluk X Jit X akva x stin x at j^ursten x
buoDta sin x Lifstan +
^Altuna socien.
79a Drdße (Biilerstena). A« B. 660. E. (+)
Vi^biurn x ok KarJunkr: ok x Erinknr ok x
Nasi X litu x risa x stin x ^ina x eftir xErin*
biun X fa^ur x sin x snalan.
W&la härad.
Huddunge 90chen*
791. Huddunge by. A. B. 653. +
Kilauk. uk. Funlin. litu, risa, stin« at fori*
bro]^ui\ sin. uk. liefr. uk. naak..
Enäher och Nora rochen.
792. Pä hedeny stora Runhallen. G. 3. 553. E. 1
X Erlukn X Jit x akva x sten + uftia + Ün..
— stn X Lifstan x iuk x runi x
Ettfyrfotadt djur tecknadt.
793. — Lilla Runhällen. B. 1089. E. ]]
— ..i X lit X akva kx sa..kan x ek.,ns
(o: eklanps) fari afi + kunu.
Harho %ochen.
794. Hdsselby gärde^ A. B. 1087. E. 2. 37. +
AskiR. uk. Mekinbiarn. uk. Litvi. Jitu. risa.
stin. at. Tuba, faf ur. Askiarf .
795. Trollartorpet, j mil fron fyrkan^ pä vagen
tili JVala^ en Künsten. E. a. ij.
I JVäla socken vid Jby erjL sten med tyd*
liga runor, men svara ait tili meningen be^
stdntma. Jfr. Fi. VII.
SÖDERMANLAND.
Öknebo härad.
SSder Teige»
796. Soder Teige. R 83r. ]
Ulfhij^in: auk: ... -«• in: raistu: staxn
]^insa: at: j^urstin: fa]^ur: sin:
797. — * ett berg {vid Turin^evdgen\
A. B. 029^ i<44* o
Hulfastr med vände^runor x Jit x braut x rupia x
afht X Ikul X 1. £|>i X auk x Ura x vina x kuna
uk X vaska. (sina stär utom raden under braut)
798- Pä en annan slinga derjemte.
A. B. 839, 1144. +)
Hurfastr x litl x braut x ru{>ia x auk x bro x
. kiara x iftia x Kamu x fa|>ur x sin x sum. buk i
Nuibü. Ku|» X hialbi x ant.
799. — vid Jernav'dgen. B. 828. o
Hulmfastr x Boj^iJfr x pau x rist« x runa ...
— ... Ikifast X suni x sin« x Ia x vaau x hustr
X In Ubir x risti.
800. Södertelge. B. 83o. ] ]
... hulfastr x li..
... X Kiifa X fa]^u
Turinge rochen.
60h f^' hyrkodörren. B. 6g5. [
Kiulai..^ ... — ... f insa x at x Sturbiurn «
faj^ur sin
802. Ö kyrkogafveln. B. 1139. +)
Ketil X auk. ßiorn + baiR + ra.isf u + staio x
|>ina. at + fourslain. ta|)ur sin. Anuntr. at
bru|>ur x sin auk huskariaa x ifiji x Jafaa »
Ketila at bonta sin.
Brjr (o: bräpr) vaau f>R(D: f«)
bistra [pi bestra) mana:
a: Janti.
auk: i Ji^i:
Uli h..u sini
huskaria uiu x
803. Kyrkogärden A. Bx D. 6. ^.
— ... han fial i urustu austr i Karbum üs-
fiirüki Janinana besti*.
804. Kjulesta. B. 697. ]
paikn ... — ... sin han varf ti*ibin..
805. Östra Kumla. fi. 696.' f)
: Stin: sdR: si
s/onr: at: Urusta:
IkirunaR: sun: auk: KufJifs: Uüfa: raisti af-
tia brufur sin (Pä korset) Kus..
806. Stafstad. B. 694. +
Jruniutr {o: pnrniutr) r^sü + stan at burii-
pur. akai fuli x au^ x Futr.
iK%ra stupade och stupvändk runon
<5/w
33
Öfver Jerna %ocien.
807. öfver Jerna. - B. 687. ] +
• •r raisti + stain -f |>aD8L at + Vikain. fa^ur
+ sin + !.• .•; bunta +
£08. Ströpstad. B. 6yo. ]
— rk]B:«ra]sttt: st —
S09. Fruenda trink. , B. 687. •«•
Yik ••• lit Jiak?a stain ^ina iAir kvik fasar.
Ytfer Jerna eochen.
Bio* I liyrkodorren. B. 698. [ ...
— in.» j^insa x a*. «^« -— ••• ar iniaj^r x
ut
811. Lydeby. B. 689. ] f )
Inkl.. auk Kit{.. — ••• stain at ]^ikn faj^ur
sin. koj^an Kup iaIbL
812. Fatstad. B. 69a. .f.
Ikulfjt: auk. Tgul: raista: stein j^insa: at ruri
(3: at puri)l Fapar sin: kuj^an: Kup bialbi
saln.
813. Laga äsmark. B. 688. f )
Tisa kiarj^f aft sina. {JVamnet iecknadt
pd korsei och ett ord i hvarje korsets vinkeL)
814. Gerestad. B. 691. +
Slakvi X auk x San m ^iRsi x ristu x stain x
at bonta x auk at x bruj^ur sin.
jälÜ med vände^runor.
Svartlösa härad*
Botlyrle socken.
815. I kyrkodorren. Ax 5. i5. F. 49. ]]]
Vifastr. auk. Haukr. raistu + *•. stain + iftia
nausf ... ha.. ... Aka. bro^ur. f^aiaa
816. Hoielby. - B. 685. o
Sibi. auk. JuruD. auk. ^urkun. auk« Inkikir^r.
^au sustkun. litu. risa. stain. ^insa. ibtia Tia.
iaj^ur. sin. auk. JSru]^mu^. at bunti« si^. Ku]^.
bialbi sialu.
817. Hundhammars borg. B. 686. ]] (+)(+)
ji Antvita: reisti: stin: lAia: Huka: bru|»ur
sin Er: var: tau^r: mi]^: Inkt;ari:aiik:iftir:
^urkils bruj^ur: kuj^n.
Pd serikild slmgal Biarlaukr: irfi: lit:
rei^a: iftir: [pd annaa sUnga.- bia|ir: siA«
Saleme eoehen.
818. Fogtlstads hage, Ö. om kjrrkan. B. 817. o
.«rn. auk. Fastir. iitu resa stain at. Biuni fii^
^ur« sin. biiSli j^-^air^r^
Sotholms härad.
Öster Haninge locken. ^
819« Pd hedenj vid stora vagen. B. 668. ] +)
OÜtr utr + raistu x stain x ^ina + at-f-
Viklka + fa^ur + sin. sun. Saura +
820. Tacker dker. B. 665. +
X Halstain x raisti x stara x at x j^iaifa x
fa|>ur X sin x Amüli x hiok x
821. Broby. B. 666. f
Kulauk. + auk Ko^lauk. raistu. stain« at. Avit«
faj^ur sin +
822. Betby. B. 667. +
Till ndgon del utpldnad och af dterstdende
inhemtas svdrligea mening.
823. Blistad. B. 664. ]] +)
■f Svain -f lit + risa + sttn ... — faj^ur 4-
sin -I- ku|>an x auk x iftia x Ku|>Far +
824 Forstads garde. B. 663. f
Faribiarn: Wii liakva: stain: at: Haulf: sun:
sin: Haltan: hiak: runa.
Ofvanpd korset en tupp.
825. Söderby. M. f.
Almvij^r + ratsti + stain + at + ^or + k..
sun sin + Amüti + risti -f runar.
Weetcr Haninge socken.
826» Pors preslgdrdslomt. B. &;o. o
pauriA: auk: ^iahkn: litut raisa: stan: ^ina:
aftir: Fastbiurn: faj^ur: |>iahkn: auk: Onüt:
sun: sin* Ett fyrfotadt djitr iecknadt,
Ktl* Fors. B. 669. +)
... — ..ukaa: atik: Biorn: auk: Farutn:{HE:
. Jitu: risa: stan: aftia: Aka: fajj^ur: sin: Han:
« vaa: iiskuioik: |>aa&m..
828* Baringe, en runsten oafritad.
ösfmo socken.
829. Ö. ^leby. B. 671, +
Svarthaufj^i ak Vifart x auk Vibbiurn + auk
•f OnQtr -h ristu -h stnan + ^ina fau.. iki
fa|>r -f sina.
830* Dersammaslädes. ' B. 11 4i. +)
Fir|>kara + rast: stan: ^ansi: ifu: Kilban:
svak: ntarin.
831. Aleby.^ B. 674. +)
Kunv^ar lit x r..t.. — «.* aHia x Alfkit x bru«
^ur sua.. — • .«•
832. Djareslad. A. B. 672. +
/Kuna ;; raisti x stain « ^ina + aftia: Saksa:
sun i li«lftanaa i
- 34 -
«33. Bjorstad. B. 675, ... o
Ad Tb. auL. ^rstain. aulu Rc^uu
litu. at. |>itistu.. ..j^ur. rin.
834. Stdby gärde. B. 673. ]
V.. — ..isa X auk x raisa x staio x ifliA -f
Toka X bro^r x sin x ku..
Sorunda sochen.
835. / hyrkodorren. A*» B. 679» +
-i- Rolfr: auk: Svaio: raistu: stain: atrFrau-»
stain auk: ai: Kuoulf: bruj^r: fin:
Amüti: hiuk: ruoa.
836. Berga hy. B. 6»3. ]
Sveiiiker: auk: Kaii: ank: Ku^kutrS auk:
Skari: auk: Kiulr: raistu: staio: ]^na: aftia:
Utruk: faj^ur: sin. Is firi^i: ki^ikis -f
837. Grtdhy N. gärdtslacke. B. 684. 0
Jgi: auk: Saksi auk: Juir: j^ir. i-ista. iL ^oso:
al: Fasta. fa^r sin A^fara.
838* Dersammaslädes. B. 68a» -f
Tyd/iga ruaor, mea imiehälüi 0vdri aii utleta^
839- ^. SiuitBy skog. B. 68u
' Biairn k auk x Vibiarn x auk x &a/hi + auk
•f Katilbiarn •{- raistu + stain. at + Kaii'biaro
fa^iir sin. En hmsl tecknad.
840. J^edra Soderby. B. 6j\^. 1
Fuluki X lit raisa -bst*. — Burn -fauk + Ku..
s. •..
841. Trolttsiads gärde. B. 680. o
Orn^kaia x auk x lufaiR x auk x Ifr » stain
X jj^aiiL raistu at x Kuoa faj^rsin.
'842» Dersamniosiädes. B. 677. -f
Fraustain auk: Ikul: raistu stin: at: ^urbiorm
fa^ur: sin. auk. ^ria. at bi*o|»ur sin.
843- DerstUfiotastädis. K 67S. +
Kucki + auk X |ior/astr 4- raistu 4- staio x at
^ri X fuj^ir Auiilti biuk*
Holeha harad.
MSriS soeiem^
844 Skäißy ierg. B. 784. ... +>
Genom bränning Jorderfvad^ Uoii spridda
runor ^yntiga.
845 HcrningshoUn. A. F. 47»
— .*. Vraibr. litu. raisa. staio» ..» Jaruot. fa-»
^r. slow ku^an.
Ho/ 5 ^ikchefu
84fr «^. kyrkogafveln. R 774. J
— litu kuml rita eft»» ».sid akun i umiarki»
ai: kl.. —
— ^ skall stanta: stai/» »»•
847* Lida kage {vid hogar% B. 778. • o
Tar lit: raita: staio: pinsareftiarKetilhauf]^
fr^ur: sio: boanta: Coj^aii. Ku^ helbi: hSs:
aot.
Tro9am
84ft Pi hacken vid Längiron, iniilt hSgar*
B.783. ]]
Äautra: auk: Tgiallr: auk: UsurB:.j^air: rai-
stu: staio: j^iosa* at. SvaiB* faj^r: sio.
WagnhUrads Mmthem*
849. Trosa bra. A. B. 779. f
burkiB. auk. Ubi. j^ia. raistu« staioa. at. UlaiC
hi|>ur. sin: auk: at: Svaio. bru^r sin»
85(X Mellan Skeinge och LofsUuL B. 776. f
Hulmstain» auk. Viku^r. paun» fitu. raisa. staio
iAia. suo. htfoaa. auk. Vioialmr iftia lokifasL
851. Tyfstegen, den vestra. B. 780 +
5tüJaugB» auk. Hialoibr«.
staioa. raistu
at. brü^r» sioa»
brautu. nesta.
Iiaia. cnta^is»
i. Aiislrriki.
burkil. auk. Slurbiaro.
piaknar. ku^ia»
852« Dersatuniastddes^ B.. 78<x. a
Lit. Igikia»
Soao» raisa. stain.
at.' suni. sina.
i..D. a. kiar^i»
Ku{>. bialbi. ant ^ira 4- ^uria» hiu»
85i iTera sjogärde, vid vdgen^ B. 77I.* +)
ikimaj*: aiiL Irni. Jilu. raisa. stain. jpina. auk.
bro. kiaru. at. Stainkil. sun. sin. Kub^ hiaibi.
aot h.
854* — vid en a. B. 773. a
Tiarfa. raisti» stin; j^iasa. at: Kriiu: fapur:
sin: ku|tan:
855 Wora gardt. B* 777. 0
{»urslin x raisli» .»• staiu x ^osa at.. Viulf -h
bi'u|iur.
856 Skaängt gar de. K. 3. 191. o
4$'..kann)oi»auk 4- Otauf+j^u 4- iitu 4- kiara
+ merki 4- fausf 4- cftia 4- Svaio 4- faf ui* +
sio 4- Ku^ 4- biaibi salu bans»
r est er L jung 9 eoahen.
857- ST. kyrkchornet. B» 781. ] ?
B/idteekning utan runristning.
858. Giiiberga episnmr. B. ^a. ] +)
SiLvalti* raisU ... — »•« »»kil brutia sina»
^55 —
Rdnj> härad.
Le^tringt Muckern.
859^ f^id kalkbron meilan Lestringe mck Tjftt^
berga. B. 8in ]]
— ..Biarn. auL» Sv^io: j^ia;- hru x kiaru. ü'tijt»
bru^r»
Tffitherga »oüJ^^m»
860- Jy*'ierg« Aoge* B. 8i8.
M.«s:kia: auk: Mani: litu: rasarkicm/rjj^ausit
at: bruj^ur: siua* Huj^kaüu auk: raj^ui* ain»
HttimstaiD: ^
Hao: haf^i: üstarlaTi: vaaiU linku iauwil
ustarla: me^: lokvarL
BogBtads societu
861- / kyrhodorreru lu B. 8i5. [ +)
X Kel^as » i£t iTWa » stein x c.» Bruniulf x
jfk^inr X sin K gu^an )« Bialmbi. in heilhi x
Kristr bans sah
SG2' f »^kcrseumurän* A. B. 8i4> o
Hulnisfaiii: auk» Sihvib» ^aiR raistu. aU hu/r
rim {o: porkrün^} iapur» rin. auk»:at. Qal*
stain.
863- Räsiacis rünniL B. Siou ] }
Sven x rr — »»k x bro x ^isi.
864- Hamra agor, i skogen pa ett befg*
B. 8i3. +
Hulnofri]^ Itia«.r.. j^aa. litii. bakva stain* iftia..
Eskil: fa|>ur: sin»
Hau trau t orustu^
u Austr. vihi.
a^an. fulka. krima.
fala or]^i.
Säfersfads socieiu
865- ^iV/ Esta berg. B. 8i&
+)
Inkifastr. lit. hakva. stain. eftia: Sihvi^. fa-
^nr. sin» Han fiak i Huimkarj^i* skaij^aiu visi
mi^ ski».ra»
Idudgo iocten^
866* / sakentieäorren. B. 8o5. o
..» auin: slaina: raisa: eftiar Ofaihr sun sia
Hiaibi: Kristr: ant; bans: auk: selu: hansr
Ristadt i rata rader, icke i slingor^
867. Presigärden. B. 804. J
ialbk kup as ant.
86^ Jspa, meilan. tingßhSi^n och iroeiu
A/B.807*
fura;^Kai»]^i: slur: fiasi aC: übr Buanto; sin:;
Pi andrm sidan*
buru : varr
ban: vistarlar
vaktir karla*
Stain: sia: si;
stanr: at Übi:
o ^Ikstaf^i at Bur.«»
Dereßer Hrek tiU utpUnade AifMT euer
mähändm serskiüa Runn^quier,
869^ A$pa äng, slrax derJenUe B. 808» ^^ o
.At hak ru tainr: stainr air kon^nr Übis;
arfa: auk: j^urunas Külu: bro]^r s: Ku^
bialbin. St:
87a Ludgo gaia. B, 806» ., (+)
Svain: auk: Stain:. j^aiar rüiBJ^u: nurirtt
. fa^ur: sin: Hirsi. uk. siäaviYt. CSaidÜä?) ian
vas: unt bifnr bistr.
871- Dfursta dgor, korpehroeru B, ri^^R 4*
Stain» Jit x raisa stain x ..^ Esibi x frinlu^u:
sina X Kristr: litir anta -I- .«a: kunur koj^itaa.
Pä serskildslinga.' E/iKittlr.auk:Kifr. Jia
X ristu» rü«.
Spillevils eotienm
872- Landshammar. Ä» B. 8 17» „fj
Vtniulr: raisj^ir stain: at: Kufntiunt:sun:sra:
Dcrejter nagra runmarken Off. Rurtl. SrSo).
873 — botrappa, B» 8ro. 4^
.». rais]^ ».» ..si at Vi.^ — ••• Jusin»
874. Grinda hage, vid sttnsiUtmn^n
B» 809: * a
KuBrun: raisti: stain: at: Hi|nnr.vaa: Nafi.
suni svaa: Han i: Krika i uU skiRi, Kristr:
bialb: antr Krtstunia»
Kuniuma aocien.
87S So. kxrkomaren. ' i>- 797 f
Jiiiavt iet: kiara: kumbi: ba^i: iftia: Inkult:
sud: sin: Hiaibi; Krist ant bans»
876. Östöergff hage. B» 8o5. . o
Baki: Fulk stain: |an: si: at: ta]fuit
an: Kitilhaf]^.
Med samstafva Runor," fri-oan runa rit-v
87T. Rungsberga skorsten, IR^ 796. x
Anatr. auk. K&l» fnait» Intu^ kiara. brov eflia»
Kunar. sun» sin» Hiaibi. Kristr. hy& ant»^ ^. ^
878. Söderbr kagm {vid siensaUnin^ar),
•^ ^ \ KSot. d|; 498^T»
^ Brüniulfr Skiu. auk» AnoalF» wspu stain at
brupur sina onar var /aria vij^u unt atfur
heimseos, snialia: tilkiaR»
679. ^rsia Bra, V. 798. . ^ 4-
* ».ufun: iitV rasa: staibt at: E«fr ...boMlas
kofan; kar« auk: stainbio j^.; trt: botalil»iw
— 36 --
880. Skarpiker: B. 800. ] (+)
— ... ialr: j^aia^ raistui s..-—
881. Gläitra N. gärd. ' B. 801. +)
:]^uru^r: Skiriaufa: raistq: stain: at: fa^ur:
saD: snialad: Almkaiit
882. Eneöy iöt. B. 799 +)
Tusti: auL Sliorj^m: raistu: at: Tuka: suniK
liiar^a: at: san: :raBur: isnialao:
Pä andrasidan." Tvtki: ati: Hunarfan: Krim«
\ulfu: ati: hafan :ir: ata u^ali. {kan od
£^^: ati: hafaD :u^ali.:jrJ ata: Krimulfu). «
Rabjß Sociefu
8Si',Jir^sta supdfi., . 1 . B. 82t.
+ )
{»'ruAikr: staip: at:' sum:* %\na, sniala": traila:
var {serskildrad'Vlntvl i: Kriiium: uli: sifti:
884. Spinga. A. B. 821». +)
. Ku|>birn: Üti |>ai£ ra1s|>u slin ])ansi: at:
' Knpmai;: foj^m*: sln:Stu|». tjiki:li i slaf skibi:
liku yblarla (dcre/ter ' nägra RuntnJirkau
Korsei Tivilar pä ett skepp),
Svärta aoqhen» .
ß&5' Nalbßrga {vid hößar). . B. 819. +)
VJstain: Akpuar:. Ku^viRC^aia: raison: ktain:
,at; BäuJf: iapur: siü. BrulaR j^iakn. Han
{derefter 2;nc rader inskrijl af Runniarken)
886v Ekebjr I6t {vid stet^^iUtningar). B. 820. ]
— ..nan: paU: si: a*: Jil: OS.. — ..mint:
raisa..^
Jonäkers hfirad*
887- Ailhtlgona^ (Ö.) kjrrkan^ Mkerstiemuretu
An D. F. 4a
Ku^fastr: SaiuM-: raistu: at: Hiifm:slaio;
brupitr: sia: s/ajo (3: snialmn?)
88& Eönestad. - E. 3. 1^. K. a. 23^. o
Sumua: hauka: stao: Sumia: iu]^: austa: i:
Xuna: asii.
BergshammarM suchen*
889« Ö. fyrkoporten: ' B. 1147. ] +j
Slioburg: kiarpi ..*.: at: Vibiurn sun 'sin*
Sfegtomta 90cien.
890« F'apenhusdörren. ' B. 770. " ' o
+ Viklaik « auk h Kiiiti h auk n Helki «
auk X Hülfktiv K ][eia « raistu « staiö « ef«
. tia « ^rbiai'n« *
891. Ene g'drde. B- 769- +)
^urj^r auk Tuki n raista n stain x j^nsi u
aftiA X Büm + fa^ur «d. {Haa x irar| tauj^r:
.:a knori.
892> Tdckhammar. M. r.
Aubiro: r^isUs ^in ^osi: -at Kan hao: vat^
tau^r: ODkISti (a: a Inkläti); i li|i.
ßtdZ: Dersamtnast'ddes. M.' f. ,
..st risti: stiD at ^uri buru]^ sin gturmaa
ku{>a4].'
894. Dersammait'ddes. M. T.
Kuülifi: Sikmunr hiaku Staiii at Y/kar^t.
Jfjßijfrie Soci<n.
895- Harmesta gärdc, B. 771* f)
£skif: ai»k; Knauj^imanr: raistu: stain? ^asi:
' art: biliar: sin: Stira: as: vai^ taupr 0:
Eklanti.
^ ^Pd Morset], Kuml. kiar^i. jjkat si KitilslaU
89fti P'disia derg (» rör), ß. 767. ] 0
..^ika:- kiarj^i: kun^l: j^atai: iflia Osmunt:
suh sin -f Han: is krafin: o Ar,.
Xdtr^ter Runmarken och tili slut): iks: siUb
. Oppunda härad.
Husiy MOcien.
897. ösbjr. B. 1126. 0
porstain. iit. j^ina. rita. stain« EAila. stetr.iftii
poibiairn. Salvi. auk: Simi^r: at« sen. boi-o^ur.
Bettna socken.
898. Marings spamg. B. 795. 0
Faraukia: raisti: stain: |>inasi: at: Ulaif:
fa^ur sin. Han: ati: Kaiauni.
899* Hvalstad [i skeppsformig stcnsaitning).
B. 794. .0
Lafa. raisj^i. stain. ^ansi: iftia: Sulkii. Sun siiu
Han var^: vaitr. tau^r.
Vadshto socieu.
900. nedtni^nda. . . M. r. +
Hauf^l: an^. Sttnktl ]^ia raistu sän ^01 at
£ikitl'bi;tibur;siD syna:. i..a..ki..
37
Stora Malms socken.
901. f kyrkomuren. B. 788,
Valr: raisti: staio: lAia: Mana:...auk: Sai-
ki&. brii|>ur: sin: auk. bru|> x sin.
902. Djulefars. B. 787. +)
Inka: raisti: stain: |>ansi: at: Ulaif: sin a.«
... :Han: austarla: arj^i bar^i: auk: o Laok-
bar|>alanti anta|>is.
903- Fo^lö kallareniur. B. fSg. ]]• +)
:Kufi: auk: ^nrkisl: auk: Vikiln auk Ink-
valr: |>aiR: bru|)r: lak|»u: stain: |>insa: eftr:
Attl: ia|»ur. sin: Han var. mi^a. besti\
Lerbo soclen.
904- Hässlö gärde. B. 772. •{•
Kuni: raista stan: ^an si: a Hak na: sun san:
ir J)an i vak: va{> (o: varp)
tapR. (o: taupR) vastr.
Vingähera sochen.
905. Lytterstads d§or, vid Tisnarn. B. 786. -J-
purkunr: raisti: stain: j^an si: abtia: oirij^iaM
90ö. Jls'dters äs. B. 785. +
:|turkar: raisti: stain: |>ansi: at: sun: sin:
Küub: auk: kiarj^i: sbankaa: ufia smi:
Siyllinge iocien.
907. / kyrkodörren. B. 792, ] ]
+ Hiar: ritia: Kulaifa: ok ••• — •«• &u^:
biarhi: sial: Bans x
908., P^alla tröskel. B, 793. ] ]
i Inkialr S a»^ «-^a: raistu stain: fansi: at J
Kana S sun Kuna jj
909- Renneryds broen. B. 790. o
S?irtikr« raisti. stain. at. Haranis..rka. faur sin.
910. Häringe tröskeL B. 791. o
Ovaifr: auk: Kairmuntr: raistu: stain: |)ena:
eftin: fa^ur: sio Kairmunt: Kup: hiaibi:ant:
hans.
Will&ttinge härad.
Flens socken. ^
911. Mellan Lid och Ö/a. B. 826. ]
$ikevatr: risti: staiüi at: sun sin: Olaf.
Ardala socken.
912. Sannerby backe. B. 824. + +
Fini|>r: kiar{>i: kunii:^f>aisi: aftia: Kaiabiurn:
fa^ur. sin: Yistr: han: yar]^: tauj^r.
913. Släringe. - B. 823. o
Kaiavatr: auk: Anütr: auk: Utamr: rita: stain:
at: Bürstain {0: purst a in?). bru|>ur. sin. SaR. van:
austr: mi{> Ikvari: trlk:snia1an:sun: o ifaval,
Helgestads sochen.
914. Sund. B. 825. 4-
4- iCüfinka x auk x Hulmkaia -t- Ütu. raisa 4-
stain 4- at Vrai]^ x fa|»ur 4- sin 4- auk 4- at 4-
Viborg. süstur 4- sina. Han x {Pä kanten.-
turukna|)i 4- i + baki 4- marm /auj) 4- mukin
4- KuB 4" bialbi 4- ant 4- f aiaa 4- auk 4- Kus
4- mopia.
Daga härad.
Bjornlunda sochen.
9i5' I kyrkodö'rren. B. 7i3. [ ...
•■■" . • • • . isa. at. dt « . • . . ^^~
916. Axala ägor. B. 712. 4-
Sloj^i. Rahnfri{>. ]^aun. litu. hakva. stain. ifliA.
Ibuibiarn. sun. sin. Hialbi. Kristr. ant. h9s.
917. Öja bro. B. 716. ]] 4-+ +)
Svainalti: auk: Svainun^a: auk: Isi {? Kisl?)
auk: Gas: |>au: Ittu: raisa: stain: at: Biarn:
faf>ur sin; nütan: £u^: hialbi: ant:h3s:auk:
Kus: mo|>iB.
918. Fanga brunn, B. 11 45. ]
— tain: ^insa: at: Svain t
919. — tarnt. B. 1148. ]
... ..t: pu
920. Dersammastädes. B. 714. ] (+)
/efiuk. auk. Kula. |»au. litu. raisa — ..isa. at.
Stüfialt. sun. sin. bro|»ur. Iluka.
Gryt socleH.
921« Fapenhusdörren. B. 710. D. 6.Sj. [ + +
£u{>rikr: uk: Ku|>run: ^au: ritu: stain —
••unt: sun. sin. snialait. Ihair. at. Marhu. Ao{>-
mars. bro{>iB. Ku|>. hialbi. ant. Ubia. hiok.
runaa. Midt pä stenen ••lama: k..
922* Fid vapenhusdörren. B. 711. 3
... — ..tfa: fapur. sin: auk ... —
Frustuna sochen.
923- Sakerstiedörren. B. 7i5. [ 4-
Inkiraar. auk. Inktrountr. auk. Sv -^ ...
..arl. faj^ur: sin: k,u^an: Ku|»: hialbi: aot:
hans.
10 ,
38
Katnäi sochcn.
924» I vapenhusdorreh. B. 719 [
— ... Kup halbi {med vände^runor) ... —
,.• tau{>r. i hau.
Gäaingc soclen.
925« I vapenhusdörren, B. 718. [ +
Kakna raisli. stain. |)aDsi. at, Svin. büta. — auk.
Sifa. auk. Kaknburk. at siii. fa|)Lir. Ku]^. hialbi.
at. kans. Vit. iak. ^it «.. ..i vaa. sviL vestn
mij». Kuti.
Dillnäs soclen*
926. 2Vyl?le tomt. B. 717. o
Küla: auk: RakD|)ru|>r: |>aR: raistu: stain:
at: Vrni|>: fa{>ur: sin: buna: Auli;araB: bru-
^ur: BiarnaB. Ku]^. hialbi: silu aas. ,
Selebo härad.
Gripsholm^
927. / gründen af ena slottstornet. L. a« 3. o
Tula: iil: raisa: stain: |)ensa at: sun: sin.
Havart bru|>ur: InLvars: |>aiR^ fauru: triki-
Ji'k: fiari: at: Kuli, aug: austarlar: nil kaAi:
tuu: sunar:Ia: i: Sark:lanti.
928- Pa slottsbachen, N. Ä. ( + )
Hvikulfr x auk x Aiilfr x j&aJR x litu x raisa
M staina x ba|)a x at x Is x mopur. 510 k Kitilmüt
X auk X bro x iftifi x somu x nio|)UR x sina In
/runi (0: Trunil) x hiuk x broJ)iR x hinaR.
Kärnbo socken.
929« Prestgärden. B. 74 2. ]
xjjx Vi Ibi 5 J)aim x ...
930. Dersamniast'ddes. B. 741. 3
... — ..lauk. la —
931« Mellan prestgärden och Harhy.
B. ii49* •••
».. — ... IJka. Ku^ liialbi ...
932. Arhy {vid högar). B. 739. f
Hiimuf)!-: lit: raisa x stain i ^insa x at S AI
+ bru|>ur x sin: ku|>an x Kup bialbi anta x
hans X
933. yiggehygarde {bland högar). A. B. 738. ,0
Sibi. auk: Busia: auk: Krifi: ^iR: raistu: stin:
|>ansa: at: Slura: fapur: sin:
Vppgifves i jP. 4^ säsom beßntlig i Grips^
holais d/urgard.
Thoresundi socletu
934. Harby. B. 784. [\)
X ^aiR X ^ur|»r x auk x Bruni x auk x Tij^ku»
ini X letu X raisa x stin x |)ensa x aflia x Siii^x
balka x faj^ur'x sin x Ku^ x hialbi x isoiu »
hans X
Ytter Sela socken^
935. Ilusby luige. B. 782. ] +
Hikifaffr*. — ... a. stin. |)an. iftiR. Aüulf.
fa|>ur. sin. auk staf. a ürlF.« — •.. i |>at Aus^ik/t.
hiuk. Asur ifnli Äina vistu (o: runa ristuT).
936« Slungersten {vid högar och resta stenar).
A. 5: 221. B. 721 (733). (f)
..Uvi auk. Ihulif. auk. Üstin. auk. Nasi. auk.
KLaki. f)iR. ristu. stin. ^tina.at. AT{stin /apur
sin A. 5. 221).
637. Brösike. - B. 730. 0
Ikikunr. auk« ^alki« |)ir. ristu. $lin. ^ina* at.
|>urk2tif. fa^ur. sin.
938. Dersaniniastädes. M. i.
Hulmstain raisti stain iftiR Stain ulf fa^urs fa-
j^ur sin boanta lutan bürupr t^aaikil :Ku^:
biuß sal ha., bitr ^en ha.s lil Aert. Halburnu
hiuk a runaa.
939. Bergs gär de vid högar. B. 73i. ] +
Inka. Jat. rasa, miarki. ibtiR. SUrbiarn, buan/.
sin. kuj^an. ak. ibtia. Fara. sun. sin. kuj^an.
Ku|>. ulbi. ai|>aR. haarh'.
Eit fyrjota djur tecknad.
940- Dersammasi'ddes, ' B. 729. )( 0
Slingor och 2.'ne fyrfotade djur.
941. yid kolsundct. M. i.
Burn. auk. Ker{)er. liiu. hiuka. stin. at. brü^r
sina. Vikik. auk. Sikfast. Ku|>. halbi. salu. ^era.
bet pan til krik.
942. Bykviken, vid Mdtaren. M. i.
Buorn auk Ker|>er. litu rasa stain ^insa at
bru{>r sina Vikik auk Sikfast. Bali.
9+3. Dersamniast'ddes* M. 1.
|>iu'burna: reisti: stain.« na: uti: Usbaka: fapur: ,
sina. ,
944. Nedervalla hage {bland högar och sten^
l'dggningar). B, 720, 728. (f)
Siri]^. let. rcsa.
stan. |)iaa.
at Sven,,
sin. bunta.
Han. uft. siklL
til. Simkala.
tiirum. knari.
um. Tumisnis«
39
Öfver Sela socien.
945. Ö/versela.
... Varfastr. lAiB. ...
B. 727.
— ait: B.UO..
946. Jlby gärde.
947. iKrWc
B. 736. )(
B. 737.
Sainhi uki: Sbarn:
stintn (a: stiutuP^: at: ritum.
ba.i. ixii]^: runum:
raisti Kulä
at: KaiRbiarn: boantat sin:
auk Kofril»: at: fa^ur: sin:
Han: vaa: bcota:
bestr i: Kili. (o: Silu?)
ra|)i: saR: Luai.
Eitfyrfoiadt djur ar inom slingorna teck"
nadi.
9*8. Klippinge by. B. 726. ]] (f)
•Varasi. lit« risa. stan, |)iDa. at. UlmkaR* brf>ur.
seD. Ku|>. hialli ... bans. betr. |)an« han^kuni.
til. kerva« Bali, risti. runia. j^isaa x
949. Lilla Lundbjr. B. 724- Df. 378. (+)
5vain. lit. ra.. ..n. ^ina. a^. Fasta« broubur«
sen. Ku]^. bielbi. sal. bans. betr. |)an. ban.
kuni. til. kerva.
950. Lunge cing. B, 7^5. o
StipulfR M auk X Ha.. X |>vÜRikR x auk x
Aubiarn x auk x Uflati x j^aia: raistu x stain
jasi: at X Ulf. faj^ur x sin.
951. Jrby. B. 723. +)
Svin. let. rai$a. stain. ]^ina. at. VikaiR. fa|>ur.
sen. ko^an. buk i. Aibii. Bali. risti.
Asp,o socken*
952. / hyrkodörren. B. 735. [ (x)
UbIubR. lit. kira: kural: likbus: auk: bru at
' SUD sin ... — ... :!anti:
bü: lit fiur. sit:
du|>u. kankiR
|>aiR vi|> ulmu ..r
ilt vigi balta:
KuJ Ynalbi ... — .
953* Lagnö. . B. 722. o
Kisflauk. lit. kiarva. mirki. {>isa. iftis. j^or^.
auk. Slo|>i. lit. kiarva. sant i aR. ]^it. sum. saL
at vaR. auk. sum. hvat. vaB. |>at.
En menniskobild tecknad inom slingorntu
954* Enhörna. En runsten angifvetu D. annot.
Älers häräd«
Strenghasm
955. / kyrkomuren, vidS. dörren. A.B. 69g. +)
Sibvij^r: auk: Svain^ auk: Vihielbr: auk:
KuIa: |)aun: litu: raisa: stain: iAia: Olaif.
956. S. kyrkomuren. B. 702. ]
Kunbiurn lit raisa: st.. — ... j^ena ImunfR.
957. ^. ga/veln. B. 704. ]
• .u..r: auk: Inki:burk. ütu: ra.. — ... ^at
virfr iki: InAvars ma ..*... —
958. / kjrrkan, B. 700. ] ] »)
Abiurn. auk |>au Ut... auk. ^a|>kn. litu. aukva.
stin. |)na. iftia. Ulfrik. auk pa. f ..a. fa^ka..
... auk. Kaut. sun. Utria kir ...
959« P^id Gymnasium. B. 701. ]
Ai.. — va: stam •.. — uni: Aimunt
... — sunarlae: si ..ku
960. Stenhusmuren i stora trägärden. B. 7o3. ]
— ..na. bist« rnat*. bi. aiosiL var ... — ^
Fogdd.
961. Stora Fdsby.
962. Kräketorp.
..fik/. auk ... litu: risa ...
til. kart
B. 708. )( +)
B. 707. J .*. ^
— ..n ban. baff»*
HelgdrS*
963* ^sby gar de. B. 705.
..anti X auk /skutr x ^aiK raistu x stan x
]^insa at x |)ur/.. — ... x Sknkals x raist x
runäR X
964. ^sby backe, * B. 706.
:Umal: auk: ... :r')is(/ stain |>ansi: at: Aurfa
asü (eller Aurfr üsa?): fau|»ra: Stuolx aukl
ubkaskuL' ainl hs all abkaX sin.
Härads iochefh
965* I vapenhuset. B. 709. o
:Kaubi: resti: stin: eftia: .^Svini. Ai|>ur: san.
966. Göksten, pa ett licet berg nedät sundet.
CB. 3. 21. +
... iaurani: kaun]:isaio (3: ..aura^ auk Hulm"
stain ?)t raisti: stainin: j^a/isi: at. ..^vaa: fa-
^ur: S1o|>r: k brot: siafa{>u.. (o: slof> auk
bro at sin fahurl) ..tl: bano: m si x.
Mänga biidieckningar inom slingan,.
Aher$ sochefü
967* / fyrkan vid aharet* B. 229. ] +
... — ..u rzstu: stin: j^insa x aflia xj^kisl^t
fau|>ur: sin: Ku|»hialb!: sol: bans.
- 4o -
968. Arjd F.kyrkogafveL B. 698. Df. 402. o
:Aravit. nsti. sina. |una. üti. suna. sina. Un-
ulfii auL HrenL.» brufiur. sina. var|»<. uti
teribina« i. Kalmarna. sütuni a faru. af u
Skanu. x SsLi riisti. runa pasi n
Öster Rekarne härad.
EsTsilstuna.
969. N* kyrkodörretu "B. jSi. -f )
Kunulfa. raisli. stain. J)ansi: at: Ulf: fa^ur:
sin: Han: vaa: i: faru: mi^: Ikvaii.
970. Dersammastddes, B. 752. ]
... — ..vifr: lita: ••• — ... risa: if.. —
Kloiters socJsen.
971. Gronstads gärde. B. 'j^j. (+).
Sin fa{>ur: raisU*: stain: ^ansi: at: ^ui'stain:
fauRi: maisi:
972. Gredbjr gata, en mindre säkert afskrifven
Runsten. D. 6. 96.
973. Balsta. B. j^G. ( + )
:RuIifH: raisti: stein: j^/nsi: at: fafur: sin:
Skarf: Han:. vaa: farin. mip Ikvari.
Stenqviita sochen.
974. Kolunda gärde {vid stens'dtiningar). B.748. +)
:ViktirfR: aiik: TiaHfa: raisfu: siain: fansi:
at: furkii: fafur: sin. frutaa (j^iakn? med
Hunmärken).
975. — hage. B. 75o. o
Viulfr auk Bua/ft,. auk fvoti: litu: raisa at
Hulteu.. fapur: sin.
Hushy socken.
976. / kyrkofonstreu B. ^55. )( ...
^rla socken.
977. Grahheden {Skrifvaresten). B. 'jS'j. +
X FaslaJfa x sun x Viulfs x üt + hakva + stain
+ at + HiiImkaiB: + bro^ur + »in + auk +
f>orvar + mof ur + sina + Ku|> + hialbi +
ant + ^aiaa +
Hammarhy socken.
978. Tidö gärde. B. ^56. +)
:IkulfB: auk: Vasati: raistu: stain: fansi: af-
tia: Buka: auA: Sikstio. Kuf>. Jiiaibi: saJu:
fik«:
Kjula socken.
979- Kjula äsj vid Tingshögen. B. 753. Cx 87
Df . 475. + j
+ AlrikR 5 raisti 5 stain x sun x SiriBar x at
X sin fapur x Sbiut
X Saa X visitarla x
um X vanit. haf|>i x
bürg X umbrutna x
auk X un]bar|ia x
+ Firf X han x karsan x
kuni alaA x
980. ETogstena. B. 754. X
Hulmvif)r fi.. .,ur: an: sun: han:
farm mip ... (pd kanten x Ikvari x
Jaders socken.
981. / sakerstiedörren. B. 745. ] [
... — ••• :at: Begli: fapur: sin: Han: vaB:
farm {mip Ikvari?) ..üb: sif,. la:
982.^ rdße by. B. 'j^ {+)
Blum. kirf)i. kuml. f isa. at. Hu/fast. fahur.
sin. auk. ..Jarl. bropui*. sin.
983. VMe gärde. * B. 743. 0
Amupa. üL raisa. stain. finsa. efür. Kuna.
sun. sin. Ku|>. iaibi ons. salu.
984. Mora ängsbacke^ gent emot Sundbyholms
trdgärd^ i berget. C Ä. 3. 23.
Siripr: kiarfi: bur: fosi: muBiK: Ahiks:
tulm: Urms: für: salu: Huimkirs fabur: Suk-
rupar: buäta: sTs.
- Mänga bildteckningar derjemte.
Vester Rekarne härad.
ThorshUlla.
985. Rambroen. B. 760. ])(...
... — ..pu 5 ihn X of. itu. hn. ... -
986. Dersammastädes. B. 763. )( ... +
Tumbo socken.
987. / kr^kodorren. B. 761. ]
*.. — ..an: truknapi: i Eklans: ha/.. —
988. Dersammastädes» B. 758. +
XX Vi..n X ..B X ipun x öfltÄ ... brop(iii:isoD
(d: is yar'pl) x Pu|r x kökum (o. kjR*kuni?)
X BliIä X iuk X run x
jStt /yr/otadt djur tecknadt.
989.
- 4t -
989* Tumbo qvarn. B, 76a« +)
X Sibi M auk x Toarvi x litu x raisa x stain x
{>iDsa X ifliR X ^orkil + faj^ur«
JL%^t$^ socken.
B. 764. [. +)
.iuir. fapur. siD.
990- / kjrrkodorren.
(T^ofa. lit. kiara. mirki
Ku^. hiaJfii. selu. hans.
0/a socken*
991. / hyrkodorren. B. 765. ] ) (
992« ^«2^j^ garrfc, B. 759. o
Süd: Fastulfa: HeriuIfB: ristu stin x ^ansi:
eftiR: Kilf: faj^ur: an: auk at Ulf brufilir:
Kilfs: karpu: kumi snalm sunia HulmlaukaB.«
Westermö socken.
993. S. Jby skog. B. 766.
•Asrauntr. auk: Kraubiurn. litu. kira.
sieauD. at Herbiurn. faj^ur. sio.
maki.
Kungsor.
994. Pä äsen vid Capellet. B. 1143. o
porkiJs. Itt. kera. merki eftiR. Askaut. auk.
porkut. brüj^r. sina. Hiaibi. Ku^. ant.
WfiSTMAJNLAND-
Westeras.
995. Domkyrkogolfvet, funneh i grundvalen tili
ett hus är 1^23. G. a. ii5. ]
rKafri: auk: Hobur.. — 8la..{>: man:
Siende liärad.
Badelunda socken.
996- Balundsdsj vid Amunda hog. •
' A**^ G. 74. B. 24^9 1081. E. o
Fulkvipr x raisti x staina x |>asi x ala x at x
SUD + sin X Hij^in x bru|»ur x Anütaa + Yraif^r
hik runaa x
997. Furuby kyrka, S. vid stora högen.
D. I. 37.
Ytter Tjurbo härad.
Bjorkstads socken.
998. Lilla Ky ringe. B. 1084. . o
K Higulfr X lit X kira x merki x ]^isa x at x
Knut X FaBur sac x. uk. x Ku^lu^ »> k soM^f
X hianis. Bali risti x i stain.
Ett fyrfotadt djur tecknadt ibland sUngor.
999* Dersammastädes (andra sidan?) B. io84« o
X Sten bafir x riton x
^on X stonta ^ iüo x
B^Ii i hl. vau^i x
üftir + bru^ur. . ' ,
utcm sUngan: Bali •• '
Tortuna socken.
1000. ^- Räby. A. B. fo85. o
Holmsten. let: resa: merki: eflir: Tifnt: ko-
nu: sina: ok: eftir: sik: selFan.
Ett skepp tecknadt.
1001- f^id Engebjr anfores en Künsten. D. f. 37«
••• •••
Norrbo härad.
Skultnna socken. •
1002* Ser^a gard, D. K. i. r4i. o
IhTaltr liet resa. stain: jj^insa iftir.Kerfast.sun. sin*
IriA ku|>an. auk vas. farin til Eklans. Hiolbi«
Ku]^. saht. bans. ^
Romfartüna socken. -
1003. Prestgärden. E. 3. 3a3. G.x a. a88. ] f
Tiori: ok: Juon: litu: risa: ütia: Vibiorn:
fa^.. ••• Litli: rislit runir.
Haraker socken.
1004^ UlHad. D. G, E. a. 29.
.•• — ... :f Utat Rutifast bru^ur +iSin: han:
to^r:J: faru + runo: ... —
Fläckeio sot}ken. ^
1065- CmeUant vreten^ nfir» hyrkan. . : /i
: ISttoati' K> ku^rlx KuloOLOflSr ^ Ut ic t^f^ ^ «ftia x
'•'':"••. • -A • . A^ ; MI
4»
f O^intisu X kuDU x seno: h l.. >— «.^- siestA x
Kuf) —
jQQg, — tf^raJC der/ernte. E. 2. a5. ] )( ...
• Jmbr X hifrüa x til x hasvi murn x iki betr
» Jion X ... —
... ro{>. Bajir x risti x runi x Jisa x RiLmuiir
tir X vaB ... —
1007. Gusjö S. g'drde. E. 2. 21. )(!...
... X lit X ri pun x afti x {myc^
kei är ittnott, hvaraf hlott nägra strek synas).
1008. Stadsjö S. gärde/ en runsten n'dnmd.
D. annot
1009. Satra, E. 2. 26. ]
Öfver Tjurbo härad.
Kila socien.
1010. Grälstad. B. 1086. +)
purbiorn ok: Ikifastr: lit. resa: utia S Sib-
porn X fa|>iir: sin x bon k to|)r x i faru x
Litli X risti x iitniR
Pä sersiild rad ofverHl .-cr. ba|): bru
kera: r..in i.« .
lOlly 1012. Grälstad by, pa en aker, 2:ne ÄM/x-
stenar. 1). i. 27. nJarnnde, oafrüade.
1013. IVcsterby. En runsten nämnd. G. 2. 562.
Sala socien.
I0l4* Kyrkomuren. Ax AC. 8. C. 37. B. io83.
-f- Visti + ak + AiftoD + Htu + stan akva +
uftiH + Illmo + faBurn sin + uk -h Ulfast +
, bru^ur + sin x Liistdo x risLi x runi x ^isa x
Mokltnta soeJeen,
1015. Forneby, pa äsen. ^D. G. x 575. ]] ...
Tuhundra härad.
Lundhjf Suchen.
1016. Saitangsbron. A. C. 74. B. 1082. +
Kisl X lit X kera x buru x efia x Osl x sun x
sin X Aanunr x {)au|) x a Eklnli (0: EkUnti) x
Ku|) X iaibi X bSTs x aot auk x silu.
1017. Dersammastädes, en med blotta slingor
och ett djur. B. 1082.
1018. Dersammastädesj en annan^ oa/räad.
D. annot
1019. Johannüberg^en runsten, nämnd, IX annot
Dtngtuna sacken.
1020. Kaflinge agor. Ex 2. 22.
Ikibun; iii: resa: sen fio: ütiR ..ivali: a..
..st: tereka: kuj^a: auk: melti: ut: ba^u:
Ku|): ealba: selu: ^era:
1021. ^Vendele by. E. 2. 417.
Kra..hD.. x lit x resa x sta — ... vas x
farin x til x IklSs x t..vi x SbeibuJ^a.. x
•.isa|»u X helbi x K^u|> m se sigi. iuk x
Akerbo härad.
KSping.
1022- Under kyrkodorren, (skri/ten nedvändj.
E. 2. 23i.
Medähers socien.
1023. ^. kyrkodorren. G. a. 462. ] )( ...
Runorna bortnotta/ kunna docA ^Oisa att den
varit ristad eßer Uif elkr OJof, som bott i
Hageby."
De annars tili IVestmanland stundom rak-
nade Runstenar, hvilka ligga inom Fjtrd^
hundralandj se /örut, N.*o 717 — 795.
NERIKE.
Glansbammars härad.
GSthlunda socien.
1024- On>aUa, vid Ramstigen. A. £• 2« 375. F. 5o.
Ulfr: atdi: Auuatr: lila: raisa? stain: iftu ..-
••ii/i^: sinS bo3|»a: iLvmpnu
''Ritad pa bäda sidor* PA 'yenstra sidan
stäritydiigen en krona {?)utsatt^' £.a.375«
1025. Ä tungersds [i sünsäitning). F. 2. 37&
onlkulfhl auk: Ka/alifa: paiii: kupru: afUi:
äiktnunt: pru|>in. '
** Bonderna kalla denne Konung Siggessten
och Visa dess graf 1% alnar läng."
Glanshammars socien»
1026. / kyrkodorren. D. E. 2. 374, ]
— ..ur iuh: runa: *••
43 -
1027. Sakersiiedorren. D. E. 373. ]
..tani ai kiiti*: a.« o.ru stan: {Annan slinga)
Sihrbar.. —
1028« Xyrkomurshörnet. A. D, !• 27,
Sven Jet rita stio eAir ra{>ur sin £fununt Ku|>
haJbi sal bans. buniSi HriiJauhar. ,
1029« Glanshammar. D. i. 27. G. o. 998.
Huloakis auk Asi |>a«. ..u kar*. -— ..aa Bim-
na kar siu' au mo^ur ... si..
Riniaby soclken.
1030« Nafvesiad, (Nastd) vid vagen. B. 768. o
f»urel{>: lit: reisa: stein: aftir: Lu|)büurn:
sud: sin: autan:
Askers härad.
Malloaa socJcen.
1031* Sodra k^rkoporten. D. E. 2. 371.
: Ika : • . • lit . . . sina: aftifi: Asi : ... sin : Ku^: alin:
1032* ^. kyrkobalken/ hamnd B. i. 27^
1033? Ä om Asby-j likakdes. D, i. 27.
AsTcers soclcen.
1034 Teige bro, vid Odern backe. D. E. 2. 370,
Biorn: auk: Kairvatr: letu: rasa: stin: pen«
sa: i(\ir: ^biurn: fa|»ui*: sin: Ku]^: hiilbi:
selu: bans.
Kumla härad.
Kumla socken.
1036. ff^esta. D. E. 2. 369.
K«. ripi: stin: ifta: jiurbrn: sunt san.
Örebro härad.
Täby socien.
1037. / kyrkomuren. D. E. 2- 367. " +
Runmynderna skola vara tydliga, nien de-^
ras innehäll svärt att bestämma.
Hardemo hSrad.
Krällinge socJsen.
1038. fV'dsby, i en bro. D. K G. )( ... "
poaatr auk Xurvi J»a h'tu kara ••« ..r Bi*utta
fatur sin auA.. mojpur sin Ulrau.
*'Denne haU'iigger tili en bro tvert ofver
landsvägen, ther hah legat ofver i5o är^
som en 100 ärs ^ammal gubbe i Kraklinge
berattat Jor Magist* Hallnianj som sade
att hans Farfader tagit honom ifranKors^
kulle och honom ditlagt. Kan illa läsas*"
E* 2. 366«
Skyllersta härad«
Sljfllersta 80cJsen%
1035. / kyrkanj en Künsten angi/ven. D. i. 27.
Grimstens härad«
Wihy socJsen.
1039. / kyrkodorren. D. E. x 369. t
••• — - ..opurini
WERMELAND.
Kils härad.
Wcse härad.
Alster Süden.
1040* Pi Hammaronj vid Hoflanda.
Fx I, 127. ]]
...: Biaurn: raisti:stin:pin..aftr:rskir:siiii«r« 1042* SSter/ en Künsten anm'drkt.
F. X I. 14a
Näs härad,
Kita soeien. "
1041. FidEdet, en Künsten namnd. Fni. ii6.p.
- 44 -
DALARNE.
Hedemora,
1043. Eyrko^ärden {dit/lyttad fr&n Capells^
. backen). F. i. 536.
Mora sociefu
1044. Kyrkogärdsporten.. F. i. i83.
GESTRIKLAND.
Fernbo rochen.
1045- J vapenhusdorren, B. 1092 3 i"
Ilüiki ok Fuluiki: ok: |iui'kair ... — ••• sin
K ..n Ku{> ilubi onta.
Mänga bilder teckningar inom slingan*.
1046. Pa kyrkogdrden. B. 1091. E. ( + )
Sniolauk x Jit. resa. staiD. eAiR. Yilef. bünta.
siD. In Ouniotr.
1047. Kungsgarden. B. 1093. ]
Till en del tydliga runor , men meningen
svar att utleta.
Hcdsunda »octen.
1048' / kyrkodörreru B, 1090. [
— ..sa stin aftiR Sutbu sin uk: Kaii*mar
at inai4i sin x Ubin risti.
Gefle.
1049* Hiwilinge agor, vid vagen. A« B. iioi«
E. 3. 198. ] o
X Brusi lit rita st.. — ..btiR. Ihil brur sin.
In han var|> taupr i Tafstalonti X (Hon für miR
FraikiRi.) Kg{> bialbi lion^ selu u^ Ku^s mu{>iR.
Svain uk Osmunrt ]^u markaj^u x |>o ^rusi für
|>il Anklans. iblia. brur sin.
Valho sovhen.
1050. Lunds gär de. B. iioo. +)
I{>infora x lit rita stin: ^ino x abtia: Ibiurn:
sun sin x ]^aR vaa haii|>ink Heisana uk vant
Seiaiant ala x Svain x uk Arn Pasta auk Ain-*
vitr ]^ir Kombana kiar|>i kuml at'Ibiurn in
er f>iaö i Aura. -Ku|> hulbi bonj salu^Ku|>8
hriu|>iR X Bunia ritar Hurmsr. ^
1051. Dersammastädes. R iioo, ]
— ... fair Vit,. •••
1052* Flärängs skogsmark A.B. 1098. +)
purbiurn. au^ Knutr. |>ai& litu rita stain {>ino
eftia. Kairmuntä fabnr sin. Ku|> hialbi hons
salu u^ Kufs iQupiR. Svain ouk Osmunrt«
niarka|>u stin |>ino.
1053. Gärstads gär de, A. B. 1039. E. ]] +)
upr
j»iu]^kiR nk Kuflaifr uA Karl |>aimbrupr alia:
litu rita stain |>iDO x To Osmuntr. Kara suo.
inarka|>i x runoR ritaR abtia biuf munt faur
sin. Ku]^ hialbi bon^ salu nk Kuj^s mufta.
Öfver markafi stär pd annan slinga: ^sa
at Aimunt.
Den sednare delen af inskriften ifränl In
Osmuntr tili muf ia, an/ore$ af F. Sg. ef'
tet A. säsom en runsten vid Grindoga hro»
^rsunda socken»
1054* / vapenhusetn B. 1096. +
Anuntr: sun: Runur: atx Vi lit: Ris:ta iftia:
]^urker: bru{>ur: sin: ok: Kü|»efi: muj^ur:
sina: auk: eftia: Tsbiorn: ok: Oi/u]^.
Löfverk och ntenniskobilder £ teckning.
. Thorsäher $ocken.
1055. / charet, A. B. 1097. E. 2. 44« ... +
T'vari. riti stin {>ino at Ku|»biurD brujnir sio^
... — ... kunz var mupia^ x Kubmuntar,
Pä serskilda radetl Kupmuntr oc/» pruknapi:
Under korsei en n^nniskobild med utstrackr
ta armär,
1056* ^« Hdstbo. En runsten^ ^öwiderslagtn.
G. 6. 323.
OfvansjS socken.
1057- / vapenhusdörren. B. 1094. ]
..hl.. X Osuhlfr X ok x Osmuntr x bir litu
stin X eftiR.. — «.sif küfti.% ».str smipa x 0..
1058. P restgar den. A. 5. a32. B. 1095. ]] +
l^ratvi + ok Utr x litu'x ristu s.. — ..u «
iiilbi X onta (sista ordet med v'dnde^runor;
heia inskriften med knutna runor)»
Hille socken.
1059. . P^id andan af Hillesj'ön, en runsten.
E. a._249.
Ochelho socken.
1060. / grundeh tili Choret^ funnen ar 'lygS.
...-.'. M. 3. ] 0
B/esi. xlit X raisa x staia x kumbi x fisa •••
xstianumx..» — H E Lr
45 -
HELSINGLAND.
bru-
■ Jforala socke»..
1061* / vapenhuset. Ax E. i. 228. +
Anasvi^r: au^: Kutrikr^ auk Sikbiura x ^iK
litu rita stin x aftiR. Katiibiurn: auk Anuat:
^6un hans: auk: SaufiiraR: Ku^ hialbi ••• —
rki l^ita ...
JerfiS socken.
1062. Prestgärden. ' A» AC. 19. C. 47* +
iJuDulfr: auk; Fiulvar: rtstu stin {>in8a: ifliR:
Tiu: /o: fa|»ur sin: Hi'i{>uir$uD: auk atBaur-*
lau: mu^ur sioa: Fiulvai*s tulur: o Yitku]^,
sla^ura:
Hudviisvalh
1063- / kyrkoväßgen.] AI K 4.
P) Barirj^ • risj^i staio • f^ina • aftia
|>ur sin • kaD var suo • Axin ^iarnaa.
Rogstads socien.
1064< Sunna fvarndanu E. Fx 4*
i^) Frumiintr Fisiulfi sun riti staia ftia FSsir
ulfa ßrisr sud: Frumunta in ^a snrarta in ^a Un«
1065. MaUta. A€L 44 B, 67, +
(«) Pa yitce slinganj^ Frumunlr rit staina j^iua
ftia Fisiulfa • Brisa suo • In Brisi vas Lioa sun:
lo Lini vas Ylnaa suq:*Io Un vas Fas sud Id
Fa saj^uri sun.
mdunder tili venstert In f a Barlaf In f a
Su|»runr. ^
Pä kanten a d/urhalsarnaZ In ]^a Nu in Rim-
biu •
Fidare pä kroppenZ In Ja Lanasr In f a Fif r
a siu. ....
— tillvenster: Siulfir var]^ um lanti |>isuri visr«
Ünder sUngan tili hogert Arva vas mujia
Fisiulfi.
Pä inre slingan: Frumunt Pisiulfa sun ftfi
runaa Jisaa: via sutum stin Jina nur 1 • Ba^
la stin:
Tuna socten.
1066. KyrkogolfyH \klockarestugan). A.F.6a J
— ... iftia f uisliD sun ... -^
1067» P« kyrkogirden. Ax AC.47-C. 66.E. ..Vf
(O) Pä en slin^a.' ... — ... slih ^ina aftia
sunu sin« Jrfa fruf in r in ... -^
Pä en annan.' ... -^ ..If rünaa, sun Iwa stin
Jina f.. — ... sum suhan la ' a
Pä st'ödct under korset.- ... In" Brüsi Asblar-
naa • sun faf i • cunaa f ina.
Hogs eocJcen.
1068. / kyrkomuren. E. 4- F« / ^
(O) /Auf Diu tr l f ru sun 2 lit rita ^stin fina •
ah bru kirfi • aftia brupr sina • Asbiurn •
ah at ^STuf laf.
1069. Pä krrkogärden. . E. i. a35. G.^x
Vifastr iL ak.. :sta/n Jina: abtia: Utar/a*
bua sin • Ku{> hialW salu. hönis Altia. A
Brälr fia markaj^u runa: ''
Delibo eocien.'
1070. Pä kyrkogärdem. N.c. 179. ] +
i: stin f ins« -aftia bru|)ir: sin .., — ..un.
Jätfendals socJcen.
1071. S, kyrkomuren. AxKi.a3iG.fcc +
Asmuntr.ok Pai*%fkn fia' ritt» stin i$ina i^fki\
Jurkatil /a|»ur sin. a Utrunkum. Kunburkä fa Ji
stain ^ina (in kuf* stat pä keriet u^det Far^,
fiikn).
MEDELPAD.
Niurunda eochen.
1074. Berga. B. iio5. E. 3 x 7. 4^
«) Alr|>u|>r ak Si&rtif ristu slin jbina abtia.
Misktk fapur sin ak abtia Tisi mu^ur sina.
Tuna socien.
1075. Krrkomurenj mellan predikstolen och sa^
■■ kersMdorref^ \ B. ijmÄ: R 3^ « a. \ -h
o> SWn ^iti ^tiiffttn ; . .^^.^.aj^nr^ «Hakim mairl^j^L
(«) Utmärker riHnittg med staßSsa {Helsingymmor. <>) — med Uandade Haßösa runor.
1072. I^orby. ' Ax AC 18. B. iioa. +
Barksvain uk Sihvastr uk. Frif i raistu stain
{>iDsa. iftia Buri fa|»ui*i sin. In frarfaihn
markti.
1073. Svalesmoen.
Oski^* barf i.
B. iia3. ] o
- 46 -
1076- JUilsta fy. (B. 1107) E. 31« 3.
..ut rili slin j^na a/lir Hakun faj^ua..
:|077. Sköle hy. A. B. iiio. E. 3 x 4. +
«•ulha risti stin j^in.« abtia Salua aaAatBiarii
8UDU sina.
Selänger iochen.
1078. P« kyrkogärden. A» AC 17. B. im +
xSihur]^ auk ^uriä Haj^io auk Harsa raistu
stain }>iDa aftia f>ur^ Siarj^u fa|»iUL sin«
1079. Högom och Selänger sund.
A. B. 1106 £3x5« +
KuDVipr auk Biula*. pauh x (paunl) iiturai-
sa sa »ia f>urstam sua sin In Arn
auk Auntr bru|»r hoDS.
1080. Oxstaj vid Runhallsbroeru A. B. 1 104.
E« 3* X 6. ]] •••
..au*. — ••n«. visi ••• runar.
1081. Silge. E. I. 247. ]
••• — - ..u raisa stain + j^ns.. —
Sättna 80cien.
i08% Byn. G. 4 x. +
Si^munbr Svatn auk Harj^ua ritu stin j^ioa
abtia lEul fa^ur sin.
E« I« ^47 ^äg^r Bjorntn läsning vara JaUk.
SJsons 80ck4fn.
1083. / kyrkodorren. A. B. 1109. E. 3 x 1. ]
... raisi stain j^iosi aflia Ulaif ... — ..i roo.
1084* / fyrkogolfvet (ristning i 3me rader\
Ax lo. 104. 5. 343. ]]
... litu ••• — ru^ri x k t..et — .•$¥..
JÄMTLAND.
1085. Froso 6. sund. B. iiia. W. Saa, +)
Austmo^r Kujbfastaa sun. üt raija ..n|»ino
auk kirva bru pisa auk hon lit kristno Jota-^
lont: Osbiurn kirpi bru. Oriun raista uktsain
runoB pisaa.
1086. Utom sienen i Grönandal, mr en annan
sten med ätskilliga strek, som kronor, och
nägon Jordtrfvad skrifty anmärkt D. 5 a&
HERJEADALEN.
Hede »oclen»
1087* En Runsten shaUßnnas | mil qfvan kyrkany enligt anteckning i
D. I. 27.
ANGERMANLAND.
Nordingrä soeTsen.
iOBS* fatjerns ut/ord, under Saüsäker^ en Runsten.
F. a. 113.
WESTERBOTTEN.
1089. Fid Kemißrfoiyß mil /roA KengiSj upp^ i-hes yn.as sli zoorney ki nez (F.5.)hvilhetdock
gifves'en rüthiag,. i kvilkeminan trottsig sc l'drer vara eti misstag. F. 3. 266, 3ai. M. 3.
runUka myiiäer tilU thi iagui slik farsi iui
- 47 -
ÖSTERGÖTHLAND.
Bräbo härad.
Qvillinge socJsen.
1090* Bjornsnäs äker. L. 1090. jlsc ]
••• — ... afla: Kar.,: fa^ur: sio:
1091- « ««. berghälL L. *x ]
KsLupal auk: SiAlaif: litu: haulva: faa]Ji:pai-
n: auk: ka..rpu: buru: j^aisi: aiftiji: Tan:
bru^ur: sin:
Ostra Enehy socken.
1092* Ringby, i en back {Berga äne?) B. 919. 4-
Yibiurn x risti x sten x j^isa x iftia x Sulfii x
bruj^ur x sin.
1093- Dersanimaslades. L. k*
Lösings härad.
D^gibergs socken.
1094. Kyrkomuren. . B. SSg. ] (+)
••• — ..iia: sin: ia: fürs — ••• bilfna
stio.
1095. DersammasVddes. B. 858L ]
Ufrap X seti x stio x — .«j^ur x sin x IskiL
Styrstads socken.
1096- / kyrkomuren {nii /orstord). B. 856. o
Hruaikr ris|>i stain j^ainsa aftia Fru^aaukA$-
baun suDu sina x
Hvarje ord stär i sin serskilda ögia qf
a:ne Jlätade ormar^ och ordert ätskii/as ge-
nom valknutar.
1097* DersanimastcLdes, B. 856. o
Aosa; lit: kiara: karobl: j^ita: eAia: Aüar^
fa^ur: sin: ku^an: Ku^: ialbi: silu: Auars:
1098. Stora Syltatu B. 857. +
X porfri]^ X rista x eftia x Askut x auk x Kauti
X sitnu X sioa x stin x |>3si x Han x Kuti x
Ita^is X i X Ikvars x bilfi..k x
Tingstads sockeHm
1099. S. kyrkodorr. , B. 86i, [
Tola. ÜL reisa. stein .^rlak. sun« sio.
Furingstads socken.
1100- Torngafveln^ {nu ej synlig) B. 86x o
Svin« auk. Satar. ^aia. kir^u« stnakaa: lAia*
FuUa. bru^ur. sun« sin.
1101* — S. kyrkomuren» N. d. a. 54^.
Huka. risti. staio. |»ansi. iftir. Asmüt. suo. sin.
1102. Agetomta källaremur. B. 860. •[•
Iluhi: lit: raisa: stain: ^ina: aeftia: Sihstain:
fapur: fa^ur: sin: Lete: Ku^: saui:
Björkekinds härad.
Konungssunds socken.
1103. Kyrkomuren. B. 837. + +
Sikstin X risti x stin x ^insa x iflia x I..ui x
fa|>ur X sin x
1104. — pä kyrkogärden. B. 838. o
ftuaa X risti x stan x pisi x aftia x Jarna x
sun X sin x
Täby socken.
1105. Gronhogsvad, N. d, a. 565. L. iio5. Ax o
Asa. lit. kiarva. kuml. iftia. |»orkisl. bonta.sin.
auk. ^orkun. iftir. fa^u sin:
1106. Dersammastddes. N. rf. 2. 565. J. 9. 34o. +)
Siksten: lit rasti: stain: j^ana: iftia: Ikvar:
sun: sin: han: var|»: auslr: tau^r.
Kudbjf socken.
1107. / kyrkomuren B. 835. ] +)
Sufur: ris.. — ..upur: sin.
1108. — funnen pä i820:talet. L. 1108. ] ...
— ..s]^r sain ... — ... ttnu raumvik x ... «—
bru{>r. sina:
1109. Gertrum. B. 834. f
Hulmkia: auk: Branti: j^aia: raisj^i: stin:
]>ena: iftia: Kiulik x fa|>ur: sin.
1110. Dersammastädes. B. 83& +
^urlaka: lit: raisa: stain: pina: eftia: Rouj^a:
f'a^ur: sin: auk: eftia: Kuna:
ui socken.
Uli. I kyrkodörren. B. 84f. [ +
Frustain: riti: stin: |»ina: ifta: Sikmat: ...
..tai: an va: burj^ —
1112. Klockstapeln. B. 84o. o
Sin: uk: |)urburn: uk: Satar: ^a(o: /^la): ritu:
stin: ^ina: ifta: |»ui'ki: brpr: sin: sunt ..•
- 48 -
öster NyhyrJse rochen.
1113. Sodra Mems fiage. B. 906. o
Stuj^Ika X raisti x staio x j^Dsa x tftia x Jarli
X buru|»ur x sid x
1114. Oster Skam. B. Q07. +
Auuntr x risti x sein x ^,. «.AiR x Utr xsun
X SlD X.
1115« Dersammastades. B. 83g« o
piiria. sali, stain. at. Jbialfar. fa^iir. sio. iaa.
straoti. a. Kaiitaun. (jFil andra sidan,' ...
SUD. iafi. buki. a. Käutau truista. sina.
Skärkinds härad.
• ■ • •• •
Östkinds härad.
Oster Hushy sochen.
1116. Pi Warhy 'dgor. Ax B. 924.' +)
lAustaen: auk: Urükia: raistii: kumbi: ^isi:
at: HeiRa {Helka Ax); faj^ur: sin: Ku]^:hiul-
bi: ant: haos:
1117. Lönö bro. A. B. 924. (+)
fiora: auk: ÜslalR: ]^i&: litu: reisa: tsiD(a: sUd):
piDa. if^in: lokmar: faj^ur sin:
1118* Dersammasiädes, A. 5. 25a.
• .rau|>^ ouk. bru^ir. litu. risla ^aasan pok
ifUr ..]^.» ..ark sin.
1119. HögtonUa. M. a. x L. 11 19. ' +)
. j^ru/t raiu' tsio {ol stio)x]^io.. aftia ^urtsin
yaj^ur sio.
HUradshammarB sochen.
1120. Tassby ägor. B. 927. +
r^ulfa: resli: sdo: j^isa: aftia: KetiJ:8un:sio.
Hammarkinds htLrad*
SSderiSping*
1121. / en port. B. 926. +)
Asa. auk. porkaia. auk. AU., /etu. reisa. iftia.
Tofa. Hirvarj^ hakv«.
Mogata sochen.
1122. Pä Hofs ägorj vid sjön. ^ L. LXXIL o
Kiamatr' auk: AoQtr: ^ia:ji*istu: stin: j^isa:
ifUi: :Suta: faur: sin Biarki. Ku|>: salu.
Ringarums socien,
1123* Sörfy Oppegärds agoPj Ringsten.
< B. 925. ]] o
Svain. auk« Svaioaltr. raistu ••• — ... üei^ut.
Gärdby Bochen.
1124. Öshy {JVaUby). J. X.
X Haistun x i-istL stQ ^ansi Runa if^a x sudk
sin X
Stenen har iegat sä djupt i jordcn alt mwi
plojt o/}vcr konom/ blefupptagen melian ären
1800 — 1812.
Memmings härad.
Kullerstads Mocien.
1125. Fid Skatna. L. ii25x f
..ntisa X risti x stin x ebtia x Kufast x sun «
sin X Ku^ X hialbi x faut x faäns x
Kimstads speien.
1126. Pakyrkogärden{s6nderslagtn). R863.]j
Ssin X auk x pea x brtij^ x restu x steio »
ifta X ya|»ur x sin « Jarl x Ku]^ x h/albi x aut
X hSs X auk x (Cus x mu^ia x i x lius x
1127* I foitn af sockenmagazinet. L.Ak )( ...
Akerbo härad.
Tornevalla socJken*
1128* / fyrkogoi/vet. M. 2. x 0
• •tin: raistii: stain: pana: iftin: j^uri: mak:
sin.
Bankekinds härad.
Wärdshergs socken.
1129. / Tornmuren. B.' 83a (833). 0
Austin. risf>i. stin. ^ina« eftia. j^urL fapur. sio»
Ashahy socken.
1130. Fid en back. N. d. 2. 241. X -
Landeryds socken.
1131. / Tornmuren. B. 854- (+)
Virtka: resti: stan: eftia: Bialfa: bni|iür:siD:
trSk: f»an: aa: vaa mia iCauti.
im
49
1132* Hjulsbro.
Uluf X risj^i x stin k
ta x sin X ku^an.
.^isi
B, 855.
iftift X Hufi' X
+
Hanekinds bärad.
1133« Domhyrkoherbergets vägg.
B. 852. E. a. 341. -o
Santaü x lit x ma x starn x j^fnasa x ifti& x
Fasta X bunta x sid x. auk x bru^ x siaa »
tva X Ku^^unt auk x Sikbiura.
1134. / en gärd. B. 853 o
Ku^uro: auk: Sikstaki: auk: Kiri: ^ain: ri-
stu: stain: aftia: Ulaf: bruj^ur sin.
1135- / Skolemästaregdrden. B. 85i. 4-
Ivar; raisti: iftia: Anari: j^uta: sin: trä:
kuj^an:
Slaka Boclen.
113& S. nngmuren. B. 848. M. ü. ]
Ovanligt länga runor/meningen svdrati utktiu
1137» Dersammast'ddes. B. 846. 4-
Kuoar. auk. Amur. risBu. stin. j^ana. eftir.
fa^ur. sin. Bersin. auk. iJtar. bru]bui%
1138* Dersammastades. B. 847# o
Sikton: riti. stin. j^Si. iftir. tlfata. faj^ur. sio
bata ku^..
1139- Dersammastades. B. 843. o
Krimuluf. resti. sten. ifta. j^urburn. faj^urtsin.
1140. (Bosgard) Lambohof. B. 844. +
Aouna: risti: lAi: Har^ina: bru^.. sin: Ku-
. ^an: tiTk: hala: vais.
Ett fyrfoiadjur {en Grip?) jemU korset
tecknadi.
1141« Dersammast'ddes. B. 845. +
j^uri. risti. slin. eAia. Tumi. sun. sio.
1142. P« samitia stalle (pa hog) B. 84^. f
. Utar a. sati. slain. |>ma. iftia: Kitit: rn|>ur.8iD.
KÄrna soctefh
1143- f^* fyrkod6rren, tröskelstenen.
H. d. 2. a83. )( ...
114* J^rkoluckan. B. 849. +
j^urstin: risti: stin: eftia; Yista: fa^ur: sin:
bQta: autan: aB: .vaa: han: sun: Kisa;
Kaga Mochern*
1145* Fid Rackegaian. B. 85o. M. ax . o
Eu^r: risti: stin: baosi: ifUa: Tuki: bru^ar:
sin: saa: var]^: trcbin: a:: IlSti: tri A»:ar|^a:
kujr:
Gallbergs härad..
* LedbergM socten^ ..
1146- / sakerstiemuren. . B. 873. ] .
Sin: uk: j^u: Kuna: ba^i: '^xki *. :&.. itini
Ett djur och ume menniskobilder teckn^de.
1147. Kärrs/ö ägor. B. 912. ( + )
var. iilu. iiinir rista e/tte Ai bru^ur.
TFe$terlosa socken.
1148- Linds ägor. B. 901. o
Ulf. risli. slin. j^t^i. iftia. Ufa faf>ur. sin auk.
bru. j^isa. kan|>i.
Bobergs härad.
Elfvestadß Bochen.
114^* Fapenhusel* B. 910. [ii^i). ]
ÄJtar: auk: Beia: bro ... — Ä^u^: faialbi:
sialu: bans.
1150. Örfva. B. 909. +)
Bulufa: risj^i: stin: |>ina: iftift: pustin: sun:
sia:
Wallerstade eoehen.
1151. Sakerstieväggen. B. 911. ] ] ]
Hulfi X iarpi x kumi x ^usi x eftia x ... fa*
j^ur bru{>ur sin x uk x iflia Eskil x bi*.«
Walkebo härad.
Sj^geetads sochen*
1152. Kyrkogärden. S. d. a. 177.
Sa|»ur. ristL idu ^ura. bruj^ur. sin. var. tauj^r.
1153. Frackstad. B. 869. +)
« Kut X raisti « iAi x Skara « sun. sin x Anun
X hiu X 9i|»u X
1154. Hachstad. B. 868. .] +)
Üustin: risti; s.. — a: efta:Tiura: ra]^ur:sin:
WiJeingetade socienm
1155* Bo fys dng. B. 870. o
Uki. risti. stin x aflt. bru^ sin Just.
1156. Bankebergs gästgi/varegdrd. B. 87 r. ] X •••
purstin x irs.. ..nia x ruik ... ... x uk x a«.
1157. — Ö.^ vid vagen. M. "i. ] ]
••s X risti X is.. — ..ftr x ..«güla x f.* —
i3
— 5b —
Rakeryds socien.
1158* Rakeryds (jvarn. B. 866. -f )
pura. lit. risa. stin. j^iol iftir. jETilka. buDta.8in«
1159. NybU. B.^. ]
:Hi&: ris^i: stau: j^si: u(ti&: Krina: fa-
fur: si.'.
Gammel Kits rocken.
1160. / kyrkodorren. B. 865. [ +)
Haltao: ris.. — ... Ulf: faj^ir: sin: vas lu.
1171. HadtUo bro.
••• sunu sHia« •'••
R900. ] +
Wifolka härad.
Härberga socken»
1161- / kyrkomuren. B. 902. +)
parutin: au^ ... :ris.. :stiD:]^ina:iftiR: Krug:
la^ur: sid: bunto: (puru?)
Wiby socken.
1162. / torndörren. B. 8g5. £
..sti. ris|»i. stin. ... — ,,ptini* nnk. Öna,* •••
1163. yid Albdckeriy i ett forde. B. 894. +
Tula: risti: stina: if^iB. ßuka. auk. bru.pa:8i:
af: bun a: ^n..
1164. ^id ^amla "Ȋgen^ B. 8g6.
:Viki: risp: sten: ^ini üftir: Urak:fa]^ur:&iQ:
1165* Dersammastädes. B. 897. o
X Ri|»uir: auk: Kiai: ristu: stin: j^insi: iftiA?
Ufik: mu{>iir bru^ur: sio.
1166. Kororp. B. 898. +)
Tusti : ris{»i ; stin : ]^si : eflia : Kerlik : fapur: sin i
Weta socken»
1167- Goitlösa backe. B. 89a. ( + )
KiBu. risti. stioa ^'si. lüx KisUa» |»ia. vaitcb
«UQiB. Biarnaa.
Sya socke n»
1168. yid kyrkan. B. 893. ]
ÜJmsU'n: risti st.. — ... uftan: Giur: faj^rr
sin: r ...
MjSlby socken»
1169' Hultestads gärde. B. 903.
Turno. ris^. steo. j^asiieftiA* Ustio. sio. br«.]^iii.
Sorby socken»
1170. / kyrkodcrren. B. 899. o
Vikntr S >'is{>i S s<>Da • ^*^ k lA'^ ^rkut j^
bruj^ur S sin S
Heia inskrijlcn med v'dnderunor^
Aska häl-ad.
Waistena»
JU72. Klosterträgärden. i. IX. 334- M. a. ]
f • ..i: stin: l^ansi: aftiji Öskd fa^ur: sio.
Kelfvestens soehem.
1173* Sakerstiemuren, B. 904. 0
X ..iku/i: kar|>i kuof ^a.« all Avint sun sio:
sa fiai a Vwbi {Usibi?).
Helgona socken»
1174- Fistena. AC 47. B. 876. f)
Sa|»r X j^ati x ..^tku x svit x aofal x ötst x fii..
1175. Biskopsberga ägon B. 908. ] +)
Eüstio: raisti: sti.. — •••
Skeninge»
1176« Hospitalsmuren. B. 875. J]
BuJta: aukr Ulfa: ristu: slioa:|>isi:ifli£:|irimt
auk: Farulf: bru^ri sioa.
1177. Dersanimastädes. B. 877. ]
«.. : ••• X iosi: eir^aDt ]^iAo
Göstrings härad«
Järstads socken.
+)
1178. ürukr tornirappan. B. 884.
Uria: ri'sl stin {>ani üti kamr susti.
1179* Järmstads stenen. G. 4^*
Turi: sati: stinr ^nsi: aflir: Askut: bix>^ur:
sin: iar: barpii iattinihikralitiattustunlaukl
bKunialßkl harpal kupan?
Hagby . socken»
1180. / sakersiieväggen. B. 88a. +
fiukir. risj^i. stin. parisi. effia. Asur. son. mu-
urbru|»ur. sin. Taa. eOta^is» ausC*. i. Kriiutn.
llSi. I kyrkog&rd^parten.' : R Ö8r^ ] f)
. piirkil. {auk ^)ilka x j^au « ris^tu x'sin ...
1182. Dersammastddes, B. 88 L +
Hilf lisji St.. — .►. X iftia x pwv'i*^
5i
Bjälbo socken.
1183. Sakerstieväggen. B. 889. }]
TrlkiaB ris^u x stin x ^isi x aft x Kribuhta
(d: Kiri hontal) sin x Luki x rist x runaR x
j^isi X Juta X suDA +
Hogsta socken»
1184. F. stigluckan. B. 886, ii5i. +)
Ankali: auk: KubmQtr: ^au: risbui kurol.
^si: eftm: Uliur. JaB: buk i:Hanstapuni: Uan:
vaa: buDli: ktij^rC uaaj^r: i. Gifiki.
1185. Hackstad. B. 887. o
: Justin, ris^i. stin. aüflia. Kala, fi'ita sin.
Härsta socken.
1186- Karlthy gärde. B. 885. ...
purstin x ns|»i x stin x ^ansi/t x efltiit x ÜinQt x
bru^ur x sun x sin.
Wärsta socken.
1187. Pä k^rkogärden. B. 890. ]
Kitulfü. auk. Svin. risj^u. stio. ^nsi. ifti Bruna
faj^ui* sin« '
Ekhy socken.
1188' Kyrkomuren, vid vapenhuset, B. 878. o
Sirkir x risj^i x stin x |»ana x eflit x Kaiiia*
1189. Dala ägor. B. 879. o
Luki. ris^i. stin. j^ansi. üfliR. Auoo. sin» bittj^r«
uisbo socken.
1190' Grönlands dng. B. 880. o
Ku|>muntr x risj^i x stin x j^/nsa x eftia x Vi-
stin X fa]^ur x sin x Ku^ x faialbi x haus x
sauf X . ' I
1191. Pä Gärdslosa ägor. B. 919. ]
Finvi^i'B. sati ... |>ansi eft —
Lysings bärad.
Kumla socken.
1192. nd Okot.
B. 928. +)
SkavJR. ouk. Asur: rais^u: stein: ]>isar iftfir»
Kar. faj^ur. sin.
Heda socken.
1193« Pä kyrkogärden. B. 917. f)
•KurkiR. res^ir kumi ; {>usi: uf^iR: OnQt: Konb:
faj^ur. sin:
1194* Dersammastädes. B. 918» o
^^ulmstein: reis^i: stein: |>ena: auk bru: kiar*
{>i: eftiR: Miur (a: Kiur?)z fa{»ur: sin: Ir:
buki: i: Jatunsta|>un]:
^by socken.
1195- ^O. kyrkogafücln B. 91 5* o
Sveni. risj^i : stin : ^esi : eftia: Kut: bruj^ur: sin:
1196* I vapenhusväggen. B. 914* +
:Vekil: ris^i: stin: eAR: Ha<rnm^: fa^ur: sin.
Odeshogs socken.
1197* / sakerstiemuren. W. d. a. 632.
— ... stein« j^ena. eftiR» Hauka. fa|>ur« sra.
1198* P'id Häggestad. B. 916. f)
:Brutr: risj^i: stein: ^isa: iftia: Saksa: faburr
sin: nuk eHia: Ut: bru^ur: sin: Ku|»: bial-
bi: {»eiai.
Ydre härad,
Eds socken.
1199* Sund. J. VIII: 160. ... +
..ni^Tka: Biorn: reisia: stein: iftiR: Krein:
fapur: sin: auk: Steinu: {sustur?) sina..
Äkerbo härad.
Ltllkyrka - socken.
1200. Lundby. M. H. o
••!>. aX usfrl ris|»i: stan: ^ansi: iftialSikfus: ma/t
(a: mak?) sin:
SMALAND.
Wisla härad.
1201. IVisingso kyrka. A. 5. 264. F. 54.
por{>r. auk. Askutr |»aiR. satu. kum/ ..« Kii]^-
i'aiit. fa^ir. sin. ..vas bo Ja., ... {JUidt päste^
nen,) bri.. ..s
^:ne andra stenar derstddes, jfr. Fl. 4*
1202- Uppsrenna. A. 5. 26a. E. 1. 252. +)
Svio: risjpi: stina: j^isi: iftiR:08lak:auk: iftim:
Kuta: sun: hoos: an: Oslakar vas; bRu|»iRr
Svins:
Tveta härad^
1203* Rogberga kyrkogärd. B. 1027. o
Ketil: ris^ir kutnl: j^insi: eftiR: Val. inu|^ui':
bru|»urt sio.
_ 5a ^ -
Wedbo härad.
Sähy 90chen. .
1204* I kyrkomuren. B, io36. ]] o
fiur^B ris|>i: stio: j^osi: aftiR: Kirrouo: fa-
ur sin ...
1205- Hafrevik, vid vagen, B. io44' ] +
:£un: iutr: r.. — ..asareftiBSvain: fap
uisierydM sochen»
1206. Olofstorp. • B. 1043. +
:Rai7m: raispi: ftan: ^nsi: aftRt Asur: suo: sid*
Flifhy socken»
1207* SunderängUj vid vagen. Bx E. i. 26 1. o
Klaka: ris^i: stin: ^aisi: afla sun {Pä kanlenl
sin: ^tir:biurn.
Eu djur, Homverk, num. tecknadt.
1208- Rikstorps bro. B. io35. o
h.inilbi: raistif stein: heni: iAib^ Eins fa-
j^ur sin«
Hireda sockem*
12(Ä. Markestads by. B. fo3a ] +
Kunulffi. kar]^i:' k.» — uk. Siksio. bro-
^ur. sin.
1210. Aiiarkestads bro. B. 1037. ]
.IrfB. kai'l^i.^ kuinl* eft akiiUn fa^ur
sian ufs {irjal).
HultB Mocien.
1211- Ösiraby g'drde. B. 1042. .V +
T'verketii: raista: stein: ^ini: eftiB: U
tedshults socken.
1212- / kyrkodorren. B. io4i. ]
+ Hesr ..rsi|»am slain: if +
En rad med strekj like Helsingrunor ^vil-
ka da tyckas innehalla ,'friajip sain,J, men
de kunna ock vara ienmingar tfier utpla^
nade vanliga runor*
Jtiittringem
Östra härad.
BjSriS socken.
1213* / ringmuren. B. ioa3. 3 +
..un: Kupfastr: seti: stin: af.. ..ii fa^u. sin.^
Svikut. iCu]^. ]^niB..
1214. Nömme. (K. 3. 118) M. a» o
:RufBa: risjbi: stiq: ||ansii aftiB: sunt: sinA^
Sin: auk: purstin: Turika: kuj^an: fa^ura:
:auk: at: Sam: Rubis: at: Sin:
Oni dfthörande sägen och r/m/ jfr. L. «• .%•
Hvetlanda sochen.
1215« Kyrkogarden. A. B. ioi3. o
+ Katil K, risti » sten n efti sin bi-o^ur: Na^
bar stens sun x
Denne KeUi s'dges varä den namnkunnige
Ketil Runske. A. 5.
121& Dersamnimstädes. B. 1016. ] )(
••uk. risti stin-: afti*. — > ..«tar ban bn Gu^:
giu.« .^. sialim kan%L
1217* Dersammastädes* B, 1017. ] )( +)
Dessa Syne 4iro vid fy-rkobyggnaden tjgj sonr
derslagne{?) ^ch inlagde i kjrrkomuren. H. i.
1218, 1219. / gamla kyrkomuren vui dess ned*
ri/hing funna inUdes i den njra vid o/von^
nämnde 4id uian alt aftecknas euer afskrif'
vas» H. ^.
1220* / S. torngluggtn, {inlagd är 1724I)
(K. 3. 188) L. 1220. M. a. 0
..ka: sati: stin: ^ana : at: Eumunt: bor:
u|»ur.
{J^Tamnei Hailka (a: ffeigi^ eller Heklka?
är otydUgU)
1221- Fid vägen^ nära torgei. B. 1014. ^ ^
.Arinmun: sati: stin: ^nsi: eftim: Hern: h-
^ur sin: bru]^r: sina: j^urbon: auk: AAii««
1222« Runstensbäck, under broen^ vid Qule.
B. ioi5. ]
Vikutr: ricti: stin: basi: eftiB — KUrast: bio»
^^ar ••• sina: Ku^: hia«. ..e«
1223« Tängredaj i en kalgSrd. (L. iBa3. *«) +
OsbakB let ..a: kubl iUB FaBur: stiub sun sio.
122«^
- 6i -
uilsheda socien^
1224- Kyrkogärdenj vid ktockstapelß,
6. roao. ]
KremiB: auk pir Bif^. — ..nsl: eflir: Mam-
tin: sin: fapur: sun: Hingst •• .••
1225* Hoksfy forde, nud vagen* & ratt6. ] ..
— > ».koir Jbmj^ur: ^r. i^p« haow-H^ .
1226* Mellon kjrrkan och Rosa, vid^-vUgen.
B« I02I. ]
... risii: $Xm: ^n« Mri «un P*. -•
1227* Dersammastädes. B« io2X . 3
— ..u,.t f»akis.. — . **' , '
tSSB- Reperda ly. '(B. 1019) H/ !• ; -f
+ fiui: saii: sUo: j^anar äftiü:' |»ttrkut: l>i*ü-
^ur: sin.
1229* Dersammmstades. ^Bt ioj8. ]
HaralU .•• — ... bru^ur sin.
1230- — bortom byen. M. a. 3* •••
Näfvel$jS s&ehem
1231« dornt jö bro, d« sidan. B. 1024* 'h
pur]^: auk: |>urbiourn: kar^u: bru: ^asi:
eAifi: Yerskulf: fabur: sio.
1232* Dersammastädes, F* sidan. M. ax -{-
t>orkar x let x kiara x bro x besä x eftia x
Saksa x sud x sio x Ku]^ x hialbi x onl x
bans X vel x
1233. Rosas. L. ia33. M. ax ]] ^
:KuDXkel: sali: sten: ^aosi: eHia: Konar:
fa^ur: sio: sun: Hru^a: Halgi: lag^i: han:
i: slen:^ru bru^ur: sin: a: HSklati:i:Ba^uni.
; purstra: kar^i: bru: iftta: Kuovar: bru^ur:
sila: ak. afiii: Asbo^: kunu: sila.
^ Pä andra sidanx j^urstin: risti; stio .;. :aftB:
Ku]^a: sun. <
1236* Tenlletorps qvarn. . B. io5o. f
Hulmi: Jit: iara: bro: iftfi:']^ui'kut: fa^ur:sin«
• Wallsjo eocJsen.
-1237. I en skogsmark. B. 1047. o
:Vesti: auk: fvar: auk: Sulfa: bni|>r: ^ria:
kerj^u: bru: ^isi: auk: satu:-stain: pana: ef-
tia: pialfa: *fa{>ur; sin.
1238. Vppähta {ndra högar). L. ia38.&. ]
( — ... ;/iftiB: Siba: sun: sin: •••
: (UoH i hast och tili en del afskrifven)*
Sandajo socken.
1239* Preslgärds äng, vid landsvägen.
B. 1046. o
Vrai; sati: slin: {»onsi: eftia: Kuna: bru^r:
' sini han: vaa: tau|»r: i: Akllti:
1240. P restgär ds äng, SO., vid sjön,. B.L.1240^. o
+ Arinvorjr + let + reisa + stein + j^ena +
■ cftia + Hala + faf^or + sin + auk + Hern +
faj^ur + bans + auk + Karl + bans + fa|»ur
Hari bans + fajbur + auk + j^iakn + bans +
faj^ur + auk + iftia + {>ik -f iaj^ur + hans.
Ljunga socten.
1241* Komstads gästgifvaregard , vid
vagen. . Bx L. ia4(«
•Tufa: risti: stin: ^ina: eftia: Ura:
sin: stalara: Hakunaa Jails.
lands^
o
fa^ur:
Westra hfirad.
Frodcryds socken.
1234< S, om kyrkan, vid vagen. B. ro49« \
Biabiarn: sati: stein: j^na: eftia: Sval: bru*
]^ur: sin:
Shepperstads socien»
1235. Skrifstensvad, vid Solkaryds qvanu
B. ioa5. ] o
Wrigstada socken.
B. io5i.
1242« Biskopsbo,
... .. ..Ja: bru^ur: sin a
Svenarums socken.
1243* Morarps ägor, vid landsvägen,
B. loSa. o
Sikur^r: let: reisa: stein: eftla |>ur sens.
minr iuhu vik sin: Äelan: k at biOta 1^%.
I244. Lindefors, vid landsvägen. L. 1244. ex X o*
(Otydlig) ... {luta: r)esa: stein: eflir tuur
sin: (reaieiriun: vegsin: bei )
14
-- 54 ^
t>slho härad.
Sunnerbo härad.
iByarums sochen.
1245. Eckcrsholm, pa en höjd vid Laga äen.
B. io53. +
:JakR; KuIjb: AuIr. Ku|>karB : rip: iton:^an:
isuBB autu T/d f.. (o: stanpana suna. oftirTan?)
Wernamo sacken.
1246* Pi moen N. am t^yrkaH, vid landsvagen.
B. -io33. o
• purun: sali: stin: efliR: Oskil: bata: sin:
auk: eftifi: sunu: sioa:. Svip: ank:Tufa: Kap:
faialbi: selu: piRan:
Tänno socken.
1247- JV' om kyrkanj vidlandsvd^n (nära hSgcr).
B. io3i. o
:Kupvar: Jit: resa: stein: pana: eftR: Jupa:
siin: sin: auk: Karl: efÜB: Sten: sun: «io:
Kup; hialbi: sai.
Woxtorps sochen.
1248- Ed, vid v'ägen. L. 1248« bx cx. o
Tuszk: karpi: kumbel. efti: £Ia: sud: s«.
Rydalolms sochen.
1249. I vapenkusmuren {blott ett iitei stocke a/
en Runsten), L. i a49' ^^ * 1
1250' Skajiarps gärde. L. i25o. ex (K. i. l44-) +
• Sen. ukii. StarkK kiarpi.kQbLpasi.eniR.Kup-
müt. fapui\ sin. Vitr. pasi. o viha. /nuti:
Weslbo härad.
Forskeda so den.
1251« ^- kyrkarij nära landsv'dgen,
B. 102g. G. I. rga. o
:/2aufr: auk: Oskilil: ripu: stinr ponsi: etiR:
Lifstin: fapur: sio: Is: varp: tupr: o: Skonu:
a: KaBp:$t5kum: auk: fürpr: o: Finhipi:
Bredarjfda sochen.
1252« Bjurb'dtks bro, vid landsvagen,
B. 1028. )( +
..fakRS X sali x slin x pasi x eAiR x Uta x
SUD X shi -^ harpa x Aopan x triA ••mir ar..
Oorarps sochen.
iSSi- Tofieholm^ vid buuUvmgen. B. foio. -{.
Ulf. sati. .staik afteE. bn^or, sio. Fara. Ku]^.
balbi apt
• Hvitarydä sochen.
1254. Eriksstads garde. Hx K.3. 196, 197.]] +
••• karpi: kQbJ: pesi: iftiR*: Svin: pin: mo:
. ia:; Itaf isL; o ,iistr i Krikma.
.1 Merga sochen.
1255* S. kyrkodorrenj trappstenen. lu 1255 x ] 4.
^iVikr. risti. kuml. p.. — ..ta]^is. o. Aklooti.
1256 — 1259* / kyrkonmren inlagde vid njra i/r-
kobjrggnaden, Fnnnos i gtunla kyrkan vid iak^
, taren med skriften vänd inat kyrkan.
1260« / Ö, kjrrkogardsmuren, utantilL
^ • ' L. 1260. ] +)
— n paua: eftia: Oitr.. — ..iipr.
126 Ir Trosslofs' agorj i en bro pd sjelfvm lands*
vagen {skriften nedvänd), L. 1261.
1262* Ingeistads qvarn^ ned vid Laga äen,
L. 1262K (N. e, x) 0
• •et rispt: stio: iftia: puria: fapur: sio: San
Siapis: -o. Ikianti^
Rjfsshy sochen.
1263. Pä kyrkogdrden. B. lofi. } +
.•r + kiarpi + kuml. + pasi. ... —
1264* Tuna garde j vid sjön. L. 11 J. 1264. +
Tum! X risti: stin: pansi: iflia x Asur: svin
brupur x sioxpanxaa: vaR:/kibari:hrais.ku.
Ljungby sochen.
1265- Sickinge {Replöse) garde.
h. 1265. (K. 3. 194.) 0
KutrapR:.karpi: kQbl.: pisi: aAia: Asira^:
fapur: sin: pan: frita: aa: piliua; bislao:
ia a: ••• g^rpuni: ufaai;:
Ljunga sochen.
1266. I/la gärde. B. 1012. }(
:Viinütr: sali: sten: piua brupr: sio
••an iniK. ir sioa: ••• niatr: YTtupan (o: ku^
pan?): i iirpluß: atra: m^. {manna?)
-t 55
Nottja ioeiem.
1267. Rothro. B- 100& )( •.. o
:Asar: kar^i: kaml: ]^isi: eftia: Vit: fa^ur:
tili: Han: van: nüna: mistr: umj^Ikii: vaa;
iDtr: matoB: nk orouna öts: kü^.«. »•• ««nktu.«
tnii kijpa.. :a E/j^i:
1268. BoUnaryd. B. X009» :)( .«
:RiDtR: auk: sinx sati: kttiii/:]^isi:iftr:OnDr:
lA^
Albo härad.
tS^iatenjdr»
Shatelofs Bochen*
1269* Sfobo, vid en hog. R ioo3* o
}>uri^r. ak. j^iinaki: satiu ifln Aumar. Ku]^.
albi: kü^: 9t. S3 +
Ar%ng9&B Mocien.
1270» '^- ijrrkogdrdsporien.
L. 1270 c» (K.3. 189.} ] +
• •m:' resti: sten: eftia: j?.. -^ ••• sin: Ku^:
Bialbi: Betr; bnnta: Utrs..
1271. Dersammastdde$. B« looi. o
Svärlasliga runor,
Bägge Uro diijlytladt frän andra stallen.
Hjortsberga $octen.
1272- Transjö gdrde.
B. looo.
Katr: suti: sten: |»aoa: iflB: KitiJ: {Andra
sidan.- sun: sin: Han: faR: {fredje sidan.'
mSna: mes^r onij^IkR: ea (a: bioati är med
ett strek öfverhugget eller lUstruket) ati« Luo]^.
Kinnevalds härad.
Wexion
1273« Domfy'rkan, ö. chormurtru L. ivji. fn [
** ..»..unan sun» Kirims •#•
Däningelanda eoclen.
1274. Däningelanda gärde, B. 1004. } +)
JuJ|>kiB. auk. Rodeln. 1.. — stein, eftir. Hi-
{lio. SUD» sin«
Wederslofe socJken.
1275. Lundagärden. B. 1004. ] )(
••rL. ..Knut. ... eftiE Yakra: Vea su. ••<
Konga härad*
Uräsa aocien.
1276. Mellan Högnalof och Skie. B. ioo6. e
:Sbakii: Jet: kerva: kuml: eftia: suni: sina:
Svin: auk: Biimik.
Thors&e Mocien.
1277. Nöbbeled. M. 2« +
Hostein« auk. Eili^R. Aki. auk Hakun: reis^u.
|>esa* steinaB. iftia. sin. fajiur. V^bl. ( )
Andra sidan: ftiB. Kala. tau]^an:
Tu mun ko«. {ki^u?)
kitit ver^a.
nie|» s/in. lifia
auk. stafia. runo.
Furuhy eochen.
1278. Kurestad. (K. 3. 182.) M. ax o
Klaka suniB. leti«. faakva. stein. efltiB. Japnr»,
sin. auk. efta. Kai: aiik: Yiklk: bruj^r: sina*
Norrviddinge härad.
Gärdsby socJeenm
1279. Stojby agor, i Runelyckan. M. 2x o
Surluf. raisj^i. stain. |>ana. eflia. Ala. auk. £tu.
iaIbL Kup. aut paian.
1280. Rotne qvarn. B. 1007. )(....
Slenen har nu bldi en ochaanantydligruna.
Norra Tjust härad.
1281. Kolsbro by. B. gSo.
Halft., lit: raisa stain: j^ina: eftia: Saba: fa-
j^: «r*
1282. Eds socken. B. g3r. +
Akoft: auk: K..ra: auk: KctiI:lirfiriea:sdiD:
eftia: sin: fabur: Ekil:
Pä kanten: Ornfastr: rusti: auk:
- SS ' -
iftSi^. — SelgMlU Ugor^ 'i}id vagen. GB. (D* x) 128fr Sinnertiads mmJkr.' M. ix o
... auk + Faslaug: j^am: bion « litu: iflia « afti « Barulf k fa^ur sin uk Asu
Via)h: suo ..; uk ILic
Sevede härad«
Handbords härad«
Wtmmerhy. HSgsby sophen.
1284, 1285. / kjrrkan, ane runstenar anmerkte. ^jgg j s^^^rstUru B. loSg, ]
^* '• ^4- Xosti: auk: K.. — ..tia: Boki fajur: «a...
Asbolands härad.
Morli^nda eocien*
1286- / sakerstien. B. lo45. o
Kusta X auk x ^ratj^iR m ]^ir x raisa » iftia«
1287. A^. hyrkofdnstrH, 'M. ax [
•— ••• //tu X raisa x staina ^ ^isa x eftim ...
Mare härad.
AVy suchen.
1290. / kjrkogol/vei^ framfor akaret.
f,AKx ] ...
Runorna mest utptinade utom sisia ordett ab.
ÖLANa
Norra Motet.
Kalla sacTken.
1291. / kyrkomureru AHx B. 1077. +
Esbiarn x auk x Ro|»biarn x lUu x rela x ...
... Inkiva/ x fa|»ur x sin x kujbau x auk x
iflti X porbiarn x broj^ur x sio x ko|)an x auk
X Kuj^iauk. (aftir). ^..
1292. N. kyrkogärdsmureru N. /* 4. a. 96. ]
••• lit. rita. stai.. ••« — •«• sial ••%
Persnis Bochetu
1293. Pä kyrkogarden. H. !.)(•••
Kopingß Bochen.
1294 / kyrkonmren. H. u [
• •u. fttiD. at aun. sin.
1295. Dersammastädes. H. i. ]]
F'id kjrrkobyggnaden Junna ach aier tniagde.
1296. Pä kyrkogärden. ARx D. 8. 38^ F. 56.
... auk: ^rkil: litu : raista : stio : afta A^ru so-
stur: sina: auk •••
1297. Fid kxrkan, B. 1078. H. i. o
• puriik2 auk: j^urstaio: auk: jburfaslr: Mit:
brufH*: raistu staio: bU Kuafiis: faj^urt sio: Kn]^:
bialbi: siul: bans:
Repplinge so^ien.
1298. Fid Langbro. ARx ])(...
GärA^l&Ba socken.
1299. Fid kxrkobroen. ARx D. a 38 «
.•• — - .»• ^iosi staeo iftir Svid ... —
1300. B'dgby bro^ ßT. ARx B. 1057. 0
Auslain. auk. Sabvatr. auk. A^vatr. litu« rai*
sa. stain. ^ina. auk. bru. ^öa. afta. AüL fa-
]^ur. sio. li/..
1301. — S. ARx B. 1060. 0
X Svain x kiar{>i x iftia x «io x fa{Hir x Vi«
kar X sun'x afoiki {pz ainiki) x sialffi * ni*
sli X stain x
1302. Dersammastädes. ARx io5g^ <>
Kubbi'Str. auk. Svain. raistu. staina ^ina. lAii*
brupr. sina, Ku^. afa. sial.
Runatens socien.
1303. Pä kyrkogarden. - B. io5& 1
Aubbiarn: lit: raisa: ••• — :bia[bi: slain:i*.
siafu: bffs.
1304. Runstens F. gdrde, i en bro»
ARx ]] ...
Af runonui, myohH Utngn, irütude, ir'dura^
der, pa "hvii iien",/unnos blott nigra foer
äri634. 1305.
1305. Lerkaka. ARx ß. i o^ N./ 2. a. 25g. ] ]
Olafr X auk x Kamal x auk x Saksi .x raistu x
stein X pina x iAin x Un x faj^ur x sin x Kaia-
VI X lit X at X bonte x sin x (Hiar surn kuiTxl |>is/
tiarva Olafr hifiit at mio..m val un hiai*
haifan bu).
Siutmenin^en, inom ( ) satt, var redan är
1634 otydlig.
1306. Bjerby bro. B. io55 (1079), ^, i. +)
X Herfri]^ x ... Vij^biurn x raisa x stein x
)>ina X at x Fastulf x faj^ur x sin x Siglaug x
il X raisa x iAia x bunte x sin x Hai^xvar x
krafin x i x kirkiu x
Södra Motet
Gärdhy socke fu
1307. Pa kyrkogarden. H. i. [K. a. aSi) +)
Harf ruf r + raisti + stein + {»insa + aiftiR +
'Sun -h sin + Sniij^ + trak x kuBan: HeJfitr +
in 4- bru^iR + ans + sitr a Gar|»uni.
{Uppät korsetl o r^ntr litr iak ^u raj^a. kan.
Sandhy soclen.
1308- ^edra Jlebdcks ägotj nära DrSstorp
Abjbrnaßisa, {Björnsßisa) ARx N.yi 2. b. Zj,
Joruitr rite x stein x ellti x k\b.. ««oj^ur. sin.
Sfenisa socken*
4309. Pä kyrkogarden. ARx B. 1068 (1075) ]] 0
Ku]^n»untr x auk x Oskutr x auk x Sibiurn x
auk X ^airbiurn x 11 tu x raisa x stain x eAiE
X BürkeR x fa|Kir x sin x Hiaibi x £u^ x
hans X ant:
1310» DersahimäsVddes.. ARx D. 8. 39 <> ]
... «-^ ... aftir: Otrük: brup.. — ..an; liU '
raisa; aftir sun sin: Ha.. — >
■57
Myckelby socken.
1314. Pa kyrkogarden. ^. f. ii.,b. 170.
Ilmvi {0: Miurn?): raisti: stein: |>insi: iftin«»«
fa|»ur:siD: ... Vikar: bruj^r: sin:
1315. Dersammastädes. ARx B. 1070. o
... raisti: stein: iitu x eftis: Stüi*kar. fa.« •••
Smedby socken*
1316- Fid S. kjrrkodörren. ARx B. io65. (+)
— s.. ]^ina: iftiR: Ketii: bo|»ur: sin: Ku^:
h{ilbi hans sal uk) kus mo^lR.
1317. Ji/velösa.. ARx B. 1064.*^ ]
:£inBunr; ank: Kuna ... — • «.ku: kir^u: ^i«
na: iAJR: Kinü: fätran.
Kastlosa socken*
1318. / kyrkan. ARx B. io63.. o
Askutr: raisti: stain: j^ina: iAa: Svin:- faBur:
sina: Ku|>: iaibi: ant: hans: auk:Kusaiii^iR:
1«
Segerstads socken*
1311. Saby. ■ ARx B. 1061.
Inkialtr x' auk » Nifr' auk xSvin x ]^aiR x Iitu
raisa ... x iftia x' Ruj^mar x fa^ür x sin «
1312* — närmare kyrk<$n. ARx B. 106«. o
X Burkuj^r x raisti x stain x j^ena x iftia x
Inkidt X bruj^ur x sin x
Gräsg&rds socken*
1S13- / stigfuckan. ARx B. io5& ]
••• auk: Treke: auk: Sikstin: Bia brupr:
ristu: stein ••• — :Vif^str: Ku]^ hiaibi aunt
*baDs.
u]^:
Morbyl&nga socken*
1313- ^ kyrkodörren. B. 1072.
— ... :risa: stin: iftiR: ]^ur in: Ktr
hiaibi: sal: hans.
1320. FidBorgbyborg. ARx D. 8. 3q. F. 57. ] ...
..alti.auk Ka stein aftia Kita fa|>ur x sio.
Resmo socken*
1321, 1322. I tornhval/vet. N./x ]] ...
2 st.funna 1806, och äter inmurade/ pi det
ena läsligt ordet auk x
Wiklehy socken*
1323* Karlevi, , ARx B. 1071. N.yi i. Sg. o
H^ Fuikin: nkr: hins: fulk{»u:
flaistr: visi |>at: maister: .
• ' tei]^ar: tuJka. :fru{>ar:
traukr: il ^aimsi: fauki:
rnunat: raip: vi|»nr: ra|»a.:
rukstarkr: i: Tanmarku:
VatiüXs^ iarmun \runtar:
ur krontari: lonti.
' Stan..'var. satr: aiftir: Sibi: ..u^a: sun; ful«
' tar: i: ün Ao *{>} lipi. sati: at. u: teusa«
Algntsrums socken*
1324. / kyrkari. ARx B. 1076. ... o
•.. tot: .;. p//ti: aj/lia: ... — ... stein: iftia:
' SAbiarn n T^rnj^or« sin: £u]^: hiaibi salu: hans.
i5
— SS ^
WESTERGÖTHLAND.
"Wadsbo härad.
' hyrestaäs aocten.
1325. Rogstorps dng, vid äen. B. 968. o
paur: Hatlkr: Harvar|>r: raistu; stain: iAir:
Äunar: faj)ur: sin:
Pä andra sidan zrne ßrr/ota d/ur tecknade*
Thorso Mochen.
1326. Foglo, vid Boda. , B. 965. ] f
Viklkr: iil: kirva •.. — .,k: aiftir: tutur:
sino ur.. {Juruni?): tit: kar|>a: aiftir: sin ...
..inoti: aflir: Biurn: bruf>ur: sin: aiik: risti:
stain: ^i*. — ..'J :iftir: porstain: bru|>ur sina:
{Pä serskild rad: aftir: sun: auk: brupur:
auk: mik.
Skriftslingan öfvergär p& bäda sidorna af
stenen.
Haßte sochen.
1327. Hasle by. B, 979. o
Brantr -f ris|>i + stin + f tnsi. ifti» x Osinü k
bru|)ur sin. saR var^ ^rebio x ottisUtke.«
Bergs sochen.
1328. / stigluckan. Bx D. g* 3i, )( ...
— ... rka steina iuehi ... —
Mariestad.
1329. ^id Mariestad. B. 964« O
X Hruar: raisti: stein |>ino: ifvir ]^orir: sun: sin:
Leksbergs socken.
1330. Oangifvet stalle, A. B. 971. o
porir: Skurba. raisli x stin: |iino: ifir Kitil:
sun: siq«
Vllerfva sochen.
-133 1* Oangifvet Ställe. ; . B. 967. o
Urn: raisli: atair>: |»insi: .«• bru: j^isa:. afltir:
br(u/>ur).. sin. uuk. c.. Jurunar.
Fägreds sochen.
133% FHgremo. : B. 966. ]
^air^ Oouner: auk: fo... afp; p0rHiri?)lt9i^
hiu: IT'
Ehs'sochen.
1333. ^- kyrkoporten. • Jx«.
Afskrifven, men ej rigtigt läsf.
1334- l^id Skarßvägen. A. R 972. 0
Uli*: Skalt: raisli: stain: j^insi: aflir: ^ur*
stain: sun: sin: auk: stain: bru: kar{>i: ßiri
••bria: buin: i: eomli: auk: j^ria: tia: var:
marka: at: Airiki:
Pä andra sidan ett fyrfota djur teknadt*
Odensahers sochen.
1335. Oangifvet statte. B. 969. 0
pir X Osti X bruj^r x raistu x stin: Jini; if-
tir: ^r: fapur: sin.
A. F. 5i. satter den i Eggbj vid Östbrcen.
Flistads sochen.
1336* / kyrkob^en, i en mur. Jx a. )( ...
Gothlunda sochen.
13317. Greby. B. 970. 0
Krim, risti. stin. ifti. Haltan. fiTta. sin.
KinDefjerdings härad.
Husaby sochen.
1338. Ö. kyrkogärdsporten. B + D. 6a (K. 3. i8i)f )
UiafjBu sali: stin ^insi: ifhi: Hrij^ar: sun. sid.
.Kallbjf sochen.
"1339. JSällByäSj vid Äillängen {vid hogar).
B. 935. ]
ülffi: auk: |>OR Raknir: ris|>u: stin: {»iosi:
iftiR: Faj^a: fn^u* sin.
{Andra slingan.' ... ristin m (oz mapi^ man!)
In saR: bof]^i:.or]^a:. Trutin: Kus.
13(40. Jemte denna har for dorn statt en annan
sten, soni är fbrstörd^- i stallet Isar foljande
IffO ^344 blifvä ditforJL
Shälfvums sochen.
1341. Skäl/vums by [öfver en back). B. gSa. 0
Sturilaki x sali x stin x |»ansi x iftia » Naur x
fef^ui* X sin X
Derjenite en stör bild ieCknad/ af ins/j'i/ien
finnes nu intet spar.
- 5» -
Stenen ßrdes ir 166 g iitt KdUby och /dr
uppst'dlld midt emot föregäende JVcO i33g.
Härenheds MoeJeen.
1342. Gamla kyrkomuren (Jord tili Dägsnäs)
C. loi« o
ÄifnilR (üfaikK?): auk: Kiali: auk: BinjoulfB:
auk: KifuIfA: satu: slen: |)ansi; iftia: Ful:
faj^ur: sin: hai'|>a: knJ)oii: fikn:
Sva: hifiRi osat asi igi: munl sumi kvint
i/i: Firi siponi kaurunz
HialniRr auk: Hiali: hiakut runas.
Huru dessa serskilda runristhingßradefsko^
la eßer hvarandra l'dsasj hanman ick€ med
säkerhei tratt sig kunna besfdmma*
Linderfva socken.
1343. Pä kyrkogärdeiu R 98a. }
... :ak: Svin: akr ... —
WalU härad.
1344. Hojentorp. B. 996. o
+ Auka;'raisli: staio: |>aosi: aftiR: Osbioi^n:
sud: sin X
Stenuma aochetu
1345* Stenums gata. B. 995. 4-
UIFb : ris^i : stin : liina : aftiA : |>uri : bru|>ur : sio«
Skänings härad.
Salehy socken.
1346. / kyrk<fmuren. Jx (N.^ i. 68.)
j&aus.. + kaij>i + kübl + ^usi'+ afliR x j^nru
+ kuDU + sino + su + tutiB + kunu +
ÄiaR + iaR + haukvi + iar{»ih + traka -f auk
+ atar kSkit + mr^ + aliuni +
Kraus + «.uk + briut.
Stenen llar hlifvit Jörd tili Dagsnas* Bil''
felings pä Öfv. Intend. Tkams bekostnad i
koppar stuckna ritning äf niera vacker an
crüisk. SkitrPteningen i inskriften.' tutia
&c. — alluro^ är svär att radsätta^ och läsa/
sä mycket befinnes dock dervid säkert att
denforut gißid lasning (K. i. TSm.fl^ är
bade tili ord och tolkning oriktig.
Sj/nneriy a^^eTten.
1347. / vapenhusmuren. B. 959* -f
X KabeR x auk x Kali x reistu x slen x |»in-
si X efÜR X Venur]^. faj^r x sin. muA.kupan*
|>a£Q.
TFinkot» sockenk
1348. F. kyrkogärdsmuren. G. bx (K. 3. i83.) ] +)
..li X risti X stin x {>oosi x aftia x Oskut »
Jokn X Aai'|wi x k(wja/t) ...
Wanga socken.
±^9. PTan^a Capellansgärd. ».961.
Osa X auk x |>üra x rispu x stin x |^OD$i »
lAiR X Oskuf ...
135Q. Bro yvarn. B. 963. ]
Ub«.i X auk x Svio x rispu x stin ..si x if-»
tia X .... —
Eäsvara socken.
1351. Haraldstorpj vid en bück. 'B. 962. J
:TuJa: sali: slin: J» ...iRkR:stt>i': sin:'häi'-
|)a X kuj^oD X lr5k. Sa x yar|>: tu]^r;i: vastr;
vakam: 1: vikiku.
Gudhems härad/
Broddtorpe aocken.
1352- Korsbacka, vid Korstorp ' och Bolum.
B.94a}] +
Sven: Gislar: siint lit: gira: bro |>asa firir.
siaJ: sinaokfa^ui' sins: s«. ^at arX baih arum
bi^ia batiV •••
Hornhorga socken.
1353. Ekornavallen {Ruoehall) B. 944. +
+ purj^iR X siti X slin x ponsi x iftiR ►{< Hin^
to X sun X sia x har^a x ku|iaD x trlk*
Hakantorps socken.
1354 Thorstorpj en runsten^ namnd. N. g. 2. 17&
HSgstena socken.
1355. / kytkan. fi. 95R ]
Jaratr: auk; Auj^in; ris]^u: s.. -^ ••• Asurt
faj^ur: sih: buna: har|»a: kuj^o.
— 6o
Wilske härad.
Soderhy S4)cien.
i356- Soderby brosten. B. 578. o
AH. auk. Kau/i (Kauti?). ristu. stan. ^ensi:
stin: {»ansi. ifti&: Svasitn* fa|»ur. sin miuk«
kuf>aD ^iLiL
Wartofta härad.
Härja socJsen.
1357- Vid Här/a en sterij borttagen pd fjjoHatei^
Soges haft Runor* N, g. 5. 232«
Frölcindsl härad.
Wätdhumla socien.
1358. Pä kjrrkogärden. B. 978. ] ... +
..utr: risti: sUd: |>i.. ..n. Kuun.» läpur 8,.
..rukl — ••'*F^' l^u^an.
1359. Oangifüet stäUe. L. rSSgx ]
R.. :s.. — ..r: fabur: sin: auk. —
^ Stenstycket är ßyttadt tili Gennarp^ Jsaka
socken^ IVariofta Härad*
Grolanda sochen^
1360' Skanunij i gdrdeL B. 980. •{•
Ku^rountr: ris^h stin^ |>in8i: eftiR: Eskil: fa-
|>ur: sin: trSk: harj^a: .ku]^an: Ne/*iiik »
1361. ÄogÄ^^ jr^a cn hög. :B. 981.
Hnu{»a: reisti stein: ^ena: ifliR: VifuU J>rU"-
|>ur: sin; auk: kQv|>L: bri^: ^isi.
Källands h^rad.
Otter st ads sochen.
1362« Läckö gamla broj pi en kulle*
* B. ogu o
:Jul]&: rispi: stin: ^onsij ift: ^urkii: Tak:...
1363« ünder 'chorhörnmuren*
N. ff. 3. i8a. (K. 3. 179.) [
... :Hrakli4 auk: Alkisl: satu: st«. —
Gdthslunia rochen.
1364. / taket ofver kyrkodorren. J« K « Y •.•
Runorna^ pd vissa stallen tydliga, gi/vaaock
ingen mefUng, t. ex. taim t?ät fSbur. fuen
f»va &c.
136S / vapenhusväggen. B. 989. 0
X purkil ;^ sati x stin x j^asi x itiB x Kuna n
SUD X sin X iA X vai'l» x tu^r x i urista « i&
..|»i^ust X kunOkaB x
Siädene e^ocken.
1366. Lefoene. B. 988. 0
Aonvig: karpi: kabi: ^asi: oftia SrinGk:
bata:: sin.'
Ase härad.
Tuns S9chefu
1*36% Ö. kyrkov'dggen. B. 955. ] f
Bifata x ris^ x stia x— .auL xaiftijix]^url9f«
Tinge eociem.
1368. / kyrkodörren. Br. x D.Lx [ X - t
— j^usio — ••• ift.. ... —
Häle eoejf^m.
1369. / ^. kyrkomuren. B. 954. 0 1
Oskutr X ris^i stin x poDsi x ifteE xU^kitilx ]
fa{»ur X siB X bar^a x kupan x ^ikn.
1370. / "kyrkoporten. B. 949. . + "
:Au]^kih uk^ Svin: kirjbu: Lifmi: ^usi: 6(Ub:
Osrntlt: Hlu: faj^ur: (Pd kanten.) sin::ku|MiD.
Särstade Bockefu
1371. Kyrkomuren. B. 953. 0
^url: iisf»i: stin: ^onsi: ifa: uga: bru^ur:
sui: barj^a: ku|»an^ tJ*ö*k:
Am eochen^
1372* / fyrkovaggen. B. cfii. 0
Suri: ris]^i:..suii: ponsi: efU: iCarl: no:
Xiantx ftarf;^; ku^^OQ trök.
W^ I hyrkobyen. R ii55. ]
Ku^ X \\%Vjf K stin — ..r N siD X kuj^n «
ras X m*. —
1374.
— 61
±3^^ Dersamn^asiades. B. ri55. T*
— ..ti X Hamiuk x sün ••• — ..uulfi « uk x
Ära ... .w (Pä annan,- rad x silkt x stm x Pa
sidanf uk x rana x uk —
Flo soclken.
1375. /^- kjrrkogärdsmureiu Bi\ x B. gSa. -f
::Alvui: ris|»i: kuml: {»iisi:irtR;|K>n: bru^ui*:
sin:
1376- Bragnum'j nära Hunneberg, B. ii 55. ] .
— ..si: öfltiR: Tak: fa^ar: sio: kujban: —
1377. Dersammastädes, utan inskri/i.n. » "] (+)
13869 1387* Dersammastädes*, Jx
a Runsienar, sönderslagne och lagde i kyr"
kobyggnaden. , "
Wisle häracl.
Sparlosa socien*
1378. / iK. kyrkomuren B. ii54. ]
••^in. auk |>iR u.. — ..u risu ru/taa —
1379. *5; kyrkomuren, utvändigt, fram mot cJuh
ret. Br. x L. a I. 14*
Ti// en del svärldslig, derunder:
Kisli: iar|»i: iAir: Kunar: bRu^.. —
Bjärhy sochen^,
1380- Oangifvet stalle, en runsien, namnd.
, N. g. 5. iij.
1381- Likaledes en annan* N. g. 5. 127.
1382- Likasä en iredje. N. g, S. 127.
' Tängeneds socken.
1383. «ßo/vj yresthöL B. gSo (993). o
•Para. karj^i kQbl. {>aiisi. iAiii. ..IkirmQt« var.
SUD. harBa. kuBoo. Bagn.bi-uf^ui'Krilifs (a:KaB«
lifs? Kunlifs?).
Barne bärad.
Aeaia socken*
1384. Jsaka. H. x -4-
:Rivi]^r: risi^: sUd:*^su: auftiB;Kurm;8im:
an: iniuk; kufian: blk;
Leiäsa socken^
1385. Abrahamstorp {ßjerifran ford tili Dags^
nas). H. N. g. i. 70. o
kn^n: Ku]^: hialbi t val: aiik: sukiUal
s«.* mirki.
Laske bärad.
Isarfs socken.
1388. / kyrkomuren, (B. 9ß4.) [ ?
— vin: SUD sio hai!*ba. kuboD.tr5k ütij£i ...
1389. Dersammastädes. H. x (K. 3. igS.) f ?
.... stin j^isi aAia iSVain. sud .«• —
±390. Lßr/s gärde. (B-oSS.) (+)
Uiir. risli: stin: ^eDsi: ifliR: Kunar: sun:
sin ifter uk siiur {o: trükl): ku|»aD: Trutin: biarki
ant hans, (Utom slingani Askat ...
Oster Betterna socken.
1391. Fid kyrkobyen. (ß. 985.)L. iSgi .x + ,
o..kir. ouk. AuRkair. rili^u. stin« j^ina. eftir.
ra{»ur. sin. Ba.. ku^an ..•
Kulings härad'.
Eggvena socken.
1392* / vapenhuset. H.x ] X x**-
— ... St.. — ..br: viga: faar|ia:kuf>an:^akn*
1393. Eggvena gär de. H. x (+)
« Ku|»var: risbi: stinr^ioi: eftiaS Kuna: bunta:
sia: ^ekn: har^a: ku^ao:
Folene socken. .
1394. Pi hyrkogärden. H. x ]
X Bun: ris|»i: stin: ^is.. — :sun; sin: harpa:
kutan: tirik x
1395. Dersammastädes {fron marken inflyttad)Mx
lOsfri^rt rispi: stin: j^onsi: iAiR: OsgiR:har-.
j^a: kujMiD: trSk: bata: sin:
Remmene socken.
1396* Ivyjenhuset (Jrän marken inflyttad). Hx f
— harpa: ku|>aD: svin:
Gäsene härad.
Hofs socken.
13^- Frostorp. D. 4« i^S- Hx o
purj^r« respi. stio* '^iL eAa. Ftltin. faj^ur«
16
^
- Ol
sin. ^hn. harhtu kiifiaii. ak. iffatf AsImicb»
{Murnt HO brfur. sin», kik. (^^ UrOk)« t|fu*f»a.
kuj^ao.
Is härad.
Fenm-e^lwnda sooien.
1398- Fenmeslunda säierL N. g^. 5. 35o.
Kafli ris|Mi. stio. ^jsi. atm. Kiaa. ^akho faar^a
ku^Qt bruj^ur sud ritu.
Härna socken.
1399* Härna by {Kungsstenen, pd en hog),
IL M. a. J. 9. I. a4* o
Buli; resj^i: stio: j^oosi: eftiA: BuJu;inak:sin.
Wing9 so€hen^
1400. Hokerum,f. d. pa kungshogen/ inskrif-
ten utplanad. Jm N.j;. 5. 349*
: TuIib: auk. ^uroiB: karpu: kuoil: ^aisi:
ifim: ^uri: auk: Klaka: sunu: sina.
Redv^ägs iiärad.
Smula socken^
1401« I kyrkoporten {derifrän ford tili Dagsnäs)
(B. 974.) f
:KuJi: risi: stin: f>isi: eHin: hpr (bruprl):
kunu: sinaR: Esburn: ok: Jlila: tr?ka:har^:
ku^a:* ... (ian-l): Jir: ürj)u: hijiir: i: ijii
(9: lan^i): üstr.
Asv^rp^ Mocjken*
1402. Alfvared (vid hogar). V. g. 5. a56.
1403. Högs by. B. 075. N. g. 5. 257. o
SJota: reis^i: steio: \\nHi iftiR: Esbiurn: f<t^
laka: sin atik: karbi: bril: :{nsi.
1404* Hög, vid lanasv'dgen. ]] N. g. 5. 257.
1405- Hifmßlsbergt back» oA 0U^$ bra,
B-95ß. (+)
Kiifi: risBi; stin^ ^isi: UU: Ulat: sud: sin:
tirk: barj^a: ku^an: Hau:- var^ traUi»: 1:
Estlfftum. Vib.. iuk stio.
JEte fyrfoicLdx djur tecknadi. under korset.
Dalum$ süci'en^
1406. ^öre bys dgor. • (B. 957.) 0
... Kalmi: ris]^i: stin: ]>eQa: i^fliR: Helka:
siid: sin: ias: tui*kna]^ ...
. Bone sochen.
1407. / ganila kyrkans S. v'dgg inmurad*
N. g. 5. 244.
1408* P^id prestgärdcn. N. g. 5. 244.
1409* Böne gärde, K oSS. o.
Kufi. sali, stein, bena. eftiB. {|urp: bnij^ur.
sin. auk. brn. lakpL
Timmelieds saek^m.
1410* / kyrkogärdsmuren {derifrdn flyttad tiü
Dagsnäs). N. g. 1. 68. Jx
Sautr. sali, stain. iflir Ustio. Ku^* bialbi saul
bans auk Kus mu^i& Hilagr Kristr i himio
riki.
Ulriccehamn.
1411' Strax vid staden* G. loi.
.Uni. attk. Asa* Htu. raisa. stain. ^aa. aoL
hva/f. iAir. Aka. sun sin. ani. ^ i varn.akn].
Asa. er. krafin« i. kirkiu. karj^
Kinds häradL
UllasjS Mockeu.
1412* Herreqvarn. M. a« L. i4i^- ]
Ku|>matr. kar^i: kuml: ^(i..i: ef^iB! Urmar:
Trai^mo sB^k^n*
1413. Normanslid. B. m CU..
A»\L (Asur?)sali sUq. fiasi. ifUiL iSrovttav.liiti-
f ur. sin*
B L E K IN G.
Brükne Ifärad;
■I-'
SKANK
Gärds härad..
1415. SSnnersIo/s kyrkodorr. G. a.
..• kr..aD sin auu.. — ... kup..
Prosta härad.
i41& Ö. Gärdstänga. W. 169. o
pulfa: uk: UIFb: ristu: stioo: j^isi: uftiRiOs-
Aiit: liba: fihaka sin.
1417- Hoimfy-j i torneis SV. hörn, en Ruf'
steil. D. I. 24.
Järrestads härad.
1418- Cimbris kyrkogirdsmur. B. 1 166. N. k, 4& o
BiarnkaeB x Jit raisa. stain: ^ina: aftir: Rafa
(d: Rafnl) broJ>ur. sin. sun Ku..r«sa SviJ>iu{>ii.
1419* Dersammastädes en annan. N. k. fyj* )( •••
1420- Herrestads socken och gdrd. B. i i5g, b. ]
KiitiJau: Jat: karva: kQbl: f>ausi: aft.. ^- .^
^iakn: al: ku^an: ^n: is ha na: ati.
1421* Glimminge kyrkogärdsmur.
B* I ife. W.a« 10. o
+ Svini; satirstala: ]^sir iflin: Tiista: hin:
Skarba: ü^nv sin: harj^a: ku^an: bat^: Vir-
^i : at: rata : huks: ubbriutr [huks üb riusti W.).
1422. Bjersjöholm. ' B. 11 61. W. 179. o
Ohki » sati x stain x ^ansi x iftia x Ulf x
bmbur X sin x barba x kuf>an x trlk x (e/*-
hr Irük JV.) ' '
jl423* Dersammasiädes B. 1161« . o
xAu^inx Salix stin x ^ansi x iftia x Ifakunx
1424 BjcrV.9 kyrkogärdsmur, W. 177. o
Kieili': sätii stain: auAia: Aulfun.
logelstads härad.
1425. Kopinge kyrkolucka. B. 1 170. (W. 182) o
Uristr: oük: Luka: ouk: Krusa: risBu: stin:
^insi: uA: Aba: filaka: sin: trlk: kupan. .
Herrestads härad.
iASiS^Sqfvntads . 9qgffß^,. JSragehplfn. ,JV^: ^;^6a
Ign:,m^nstm tecf^nn^ m^4,kors i Jj^ndaf^.
1427. Dersammasl^^ ff e/^ skpgslund via sffin.
X Twi. X sali 1 X stain x ^ansi x aAia x Brag x
biinta sin x auk x AsAutr x sunii x han^K x
Han X vaa x bastr x bufnana x auk ^ mil-
tastr X niatar x
Ljunits härad.
1428. Sk^rby. B. ii6a W. i83. X;X
X Kau I Fr x auk' x AiUtJH x j^aa x snutu x slain
X j^ansi x aAia x Tiima x bruj^nr x sin x
(W. har i stallet: Tufi x sun x sin x) och pd
tvärb/elkarne f is x sba/ ial^* x Au|>.)
En sittande ulf är derunder tecknad.
1429. Hunestad. B. iiSg. W. 188.
Osburn x auk x Tumi x j^aia x sautu x stain
X ^ansi X autia x Rui x auk x Laikfru^ x
sunii X kunu x haotaa x
En man med högburen yxa tecknad.
1430. MarsviHsholm. /W. 188. +
X Osburn x sati x stain x j^ansi x aftiR^ x Xu-
noa X sun. k kun^ x hantaa x.
Derjemte d.-ne andra stenar med bildteck"
ningar och 3me utan. B« 11 56, 7. W..188.
1431. Sjörup. B. 1169. W. i85. M. 3. +
^ Saksi: sati: stin: j^asi: huAia: Osbiurn x
sin.: filakt: Tukas (Tufas }V)x sun: saa: flu:
aki: at: Ubsalum: an; va: ii;ia]^ap; vaJjpta;
afj)i.
Stenen är nu sprangd i 6 stycken och.hgd
i Skifarps bro.
143ß.. Nöbbelfifs - prestgard. {ßiyfd \J.iU ÄfiiMf-
stolpar). L. 1442- M, 3.x ]j «
Tuki: ris|>i: stin: j^aosi;, \JX\vi Butulfa: bru-
^ur: sin: harj^a: ku^Q>^« M*^^
r
Wemmenhögs härad«
1433. Örsjö. B. II 58. (K. i. i4a.) o
Tumi: ris|>i: stin: |>insi: iftia: Hunvi|>: bru-
j^ur: sm: harj^a: ku{>an: trlk:
1434- Dybecks gdrd. W. 1 171. B. 198. M. 3. o
RiiniA:.i'asti: stin: j^aisi; aufb>Ji Bu^^: br^rT
|»ur: sin: har|)a: kuj^an: trlk:
(fFl Bru fr rasti &c. trtlk ; B. Lu|>iR : risti See).
1435. Tulstorps kyrkomur. D. W. aoi. •
- x^&tibtft «-auki x.Osa ris|Ni x«- kutn'K ^-^^^
uftia X Ulf. En läfJUtaiäs älHiä te^knad^
h. 72. (K. 3. Ö.)
n
- €4 -
Skjuts härad.
1436. Fuglie, [pä en hog.) W. 2o3* o
Autr: rispi: stin: ^iasi: aufti&: Auftur: fa«
^ur: sin: Han: var^: sauBu: su o: KutHtti:
Ku]^: hialpi: hans: saJu:
Oxie härad.
1437. Fosie. W. ao4. o
Orm: ris^i: stin: ]^anu: aftir: Ungarka: la..
^aga: sin: irOk: kuj^an:
Bora härad.
1438. Br^jr- W. !»o5. f
Eur^l rusti: kerf: |>isi: uftir: Kuou: ok.
orm: ...
Pd serskiid, rad,- f Punuf: vi: a: boJi ...
1439. Uppakra socken, Hjdrup. W. 154- o
* Nafni X ris{)i + stin x ^isi + aftia x Tuka 4-
broj^ur + sin x
Pä andra sidan.* ... •«• han + var^ -h vistr
tuj^r + arf
Torna härad.
1440. H'dJUestad^ fyrkomun (B. ii64.)N,/. 73.
:Osbiurn: him: jbaki: Tuka: sati: stin: ^asi:
iftia: Tuka: bru^ur: sin:
1441- Dersammaslades. (B. 1164.) N. L 73. o
:Oskautr: rist|>i: stin: j^ansi: itliB: Airu: br.-*
]^ur: sin: Tan: saa: vas: him:^iki: Tuka:
Nu: skal: stanto:
stin: b: biarki:
1442* Dersammasiädes. (B. 117X) N. /. 70. a
:Askil: sati: stain: j^ansi: iftiB:Tukä: Kurms:
sun: saa: hiilan: trutin: saa: flu: aiki: at:
Ub:saluin:
Pi andra JzV2ait.* ;Satu: ^rikaa: iftia: sin: bra^r
sam: i: biarik: satij^an: runum: }>iB: ...
Pd 3.'d/e sidan.' Kiums: Tuka: isku: nistii.
1443. Nbbbelöf.
Tu/k: ris|»i: stin!
filai^a
1444. JValk'drra.
Tufa: risj^i: stino:
L. 1443. ^ 0
^si: iftjA: Umton: ^ip:
sin: uk: Osuri sun A.
K. a. 186. L. 1444. X
^isi: uAia: Kamal: bfita:
Harjagers härad.
1445. ^irke och Lilla Harrie Ungar.
B. ii5g. 0
AAir Nori skal stanta sf(/n)..'
1446. ^. Karaby socken, Jlstorp.
B. ii63. 0
Hals, auk Kribun. ai^u. stan. ]^asi. iftia. Tufa.
filaka. sin.
Onsjö härad.
1447. Siro. {pd en hög.) W. 147. 0
Faj^ia: Jit: hukva; stin: ^usj: uft: T^:
ok: Aba.
1448* Dersammasiädes. ^ff. 147. N.
Faftia: Jit: hukva: runda: j^isi: uftim: Osiir:
bruj^ur: sin: as: nur; varj^: tu^r: i vik ...
109. Ouppgifvet stalle. B. ii65. 0
Bru|>im: rispi: stin: |»usi: iAia: Osbiurn: bru-
l^ur: sin: saa: saa.
1450. Likaledes. B. 1167. 0
(au)k X Sikrifr x litu x risa x stin x^an«
si X atia x Furka x Nafur x ia^ua x
iA&t* Jfvenledes. BT 1173.
..kalia: risti:'stiD: j^ti aftia: A..xi.. :bni-*
j^or sin.
Tßägg: ÜPLAND.
1452« Ifopsgardes irappsten. L. i45i. e. ] — ... auk. Amvi^. ^r. litu. rais«. stan. ^
1452* a) Foregdende N.*o •jSu ar vtdareunder^
sökt och last af Brocman.
G. *. 94-(B-634)[ (+)
• pialfi X auk x Hulmnlfliuk » ittu » raiia «
stain K |»i.. — ..un. m* Is. ati » Aioi. Sa*
sLi^. ..,. — ..tr stttfbi x &c.
NOR'
ß9 —
NOEBlGBi
Sm&lehnenes amt.
1453- Stäle Md^en^Mouger. (W* 48^.) ] .S'
Christians amt
Gnldbrandsdalen^
1454- Lassoe saekerij Skälgärd, £ a.i. 5gg. )(...
1455. Grahjf socken, Dyna. (W; 467.) S. a. n
* Kunvur x kar{>i bru ^ruriks tutir » ujftir«
Osti*ibi tutur » sina x Su vas man faanars o
Ha^alaDti*
Bradsbergs amt
Ofr€ Tellemarhen.
1456* Fiaddals socken, Sundho Vordre.
T. c. i5i. d. 5i.
+ Okmoler ailrui pear plm bif r per' alina*
kan Ku]^ • at han take (Pä annan rad med
mindre runorl \Vpv 8..1 Kanaan er ^ese stain
tikr irf. (d: Ukr ifr?).
1457* Evie socken^ vid Fennie Foss.
. W- 495-
Ko]^ X Ark^tin w risti x sw x ^iha x i^lr x
Bior X SUD K sin x Sa var tu^r x i Uj^o lis x
Kmiti* X soti X IklOt HF« '
J>^sters amt
1458. Skilevold {lagd m w^). W. 5o3.
Ban/auks raisti: stain: attir: Akmuot x Hra-
; bi sun^ Tar «jb • Skofir bar^L
Stavanger amt
Jedderen.
1459« JBorre socken, vid^ägen mellan Tanger-^
' hoi och Figie. W. 517. nämnd/ Mv^läsi.
1460*' Skeveiand. W. 5i!l. ItÖrnnd, sviriäsiig.
1461. Hatands socken, Helleland. W; Sog. o^
' IkrBi: risti: stin; j^ana: aftir: Niaka; sun:
harpa: kuj^an: kan.. {pakn?),^ '.
1462* Dersammastädes, i e.n äni. Vfl Sioi o
purkü^i* fist stiD Baoa aft; pr:ii«t} sÜDi'.im.
1463. Hollands socken^ vid vagen di Stange--
land (joä. en hög). W. 5i3. o
Ivur Oiubs: skafts raisti. stinna. aA: StiD|»uri:
sun: sin: Is o: Tanmarkii:^!!.
1464. Renneaoe/ Housken. ^ W. 493-^. £ .^
' utnött/ Blott nägra minder an/orda.
S. Bergenhus amt
SSndhordlän.
1465. Gierde fyrkogärdsport» W* 4S6. . o
+ Arlantr: rät: runar: j^isä: a aftii*: £rlum:
1466. Grinde {Qvindems) kxrkogardsmur.
W. 45q. o
X Neriaj^r: raisti: stin: ^na: aftiripaerino]^:
Vifianta: fa^r. ^,
N. Bergenhus amt
Sogn.
1467. QvamsSe (pelarlik). W. 464. iS*. b. 5a8.
+ Gmr: Biria: sunr: ristt:fttiD:^tna:at:Nu..
••• — Kali Ist sunar; Is: nir: vad: naukvios
is; Ain iräin?): sias stinr +
Wj-.iVWi
\":'.> \>.Vt, ..i'.\
. I
»7
- «8 -
Seeland.
Faxö bärad.
Rakobiiir« $i|stur. ÜTfif siti. stin. {»aosi. auk.
kair^i« hauk. ^osL auft Kunalll var. sin. kl^
mulao. man* ank* akai^« j^nsi (lU «;)airbit«
Faia. väif^a» ou* fiitU.'^oii. betri.
Pd andra sidan^ Sa var]^. at; rita. js* ailti
Slam htmsi ifa bi^ap tra)(.u
1469« ^J?^'MV^'*i> ^'^ '^^ MMEr4|r<^%.
1472' DersanwuLStades. W. 129. |j
Askil: sati: St.. ..nif: aft: Tofa: ... —
' Alsted hflrad.
1473* jilsteds vapenhus. TfT. i3i. +
Eskil: ati: «tina: j^sis eflia: Üsttn: auk: if-
üa: bru]^: sia: sun: Ust4<; aj^U: miki..
Tybierg Kärad.
147ft «fiinrfÄr hrrk^' W. la^r/ ] ■
Sulfa: rast.. — j^: Impu; Ji»i j/ic ^rir:
br^ur: sin.. ... — ..1: Sbaikiiisu: eufU: Su-
sur: faj^ur.
Sulfa: reSt.. — ..i: Spaikiti^t: eufti: Susar:
fa|»ur ... — ..{i: bru; ^is;j/?r: j^unr: brj^ur:
sin.
t^U Dtrsammast'ddes. W/ 127. ] ||
— •.; «ftt ^ut^l bruj^nr ... -*-
... iki sval sun: Sula: ... —
Roskilds amt, Tune härad.
1474» Snoldelev. Z. I. 278, IV. 3. +
KuDvalt staiD. sunaa. Raahalts. j^ulaa. o sal
bauku.
3 samm'anlagde hörn derqfver tecknadt.
Korsteci^ninf^en har bli/vit iinsedd sisom
2.-/IC korsiagde n^el^lar.
1475* Pr(Bsto^j Barfß. Z» IV. a33. N.-qi^j^ ]
. — fos.. — ^ ^ ^^; ^
B o r n h o I m.
1476. Jfyrkefy socken. W. aj4- J.ßäLIV-a. o
Okraunt: auk: Fruburnr: satu: stain: aAa:
Isrkori: fa]^u: sio. Ku]^: liialhi: siolu: bans:
1477. Dersamniastädes, W» ^^4- ] o
— ... aL lar. haka ifnl. Sun ...
1478. Dersammastddef. V- ^26. {>. 86, I V. 4« ] ^
purfastr: Kujb: purus: auk: BuB: |>ifi: satu:
küitil f>(Äi^ iAi& <.«. kos: buru]^;.\K>u{f^: .ti^i>
bi:- Ota [91^ oniofi^)- auk: .Ku{^: aiit/4/^i> iiftslr.
147» Ä TTwofei *oc^c/<. :(W-a29.).jL,69^V.4.f
pobr. svain raieti staio^ ^iaa^wanirs .fiavsa:
sun: sin: taiAn. jj^an: Is: vas: tribin: var|>.
..i ostr: at: vt: Ja/itu: Ku]^: Trutin hialb
bans: ont: auk sSta: Mikiai.
1480. DersanmuLStddes. ( W. 228.) ]^. 69. V. 5. f
Sasur. lit. lisa. sten. ef\ifi. Aivar]^ fapur sin..
truknSj^i ban Uli Mi|>ata. s {Pä korset**
... t bara eiki ... (^r)istr bab. li2(ssoIu. {Jem^
U korset/ Sien |iese ^tai (Pä ne^ersta kars'
ändan» efltr. , .» ,
1481« A Clemens socken/ vid Kongeveyen.
w. 2 j I . j
Brun: auk: ^ikz pairul Vitu: raisa stainufva:
j^urlak: fa^iur: sin: auk: aftia: bru|Hir: sin:
1482. — iagd öfver en back. W. 282. 0
{Ristningen gär ^hjFver • älU ^j^ra sidorna.)
Silfur: lit: raisa: stun:bina: aftir: Kubbiarn:
boitfa: std:,KM^^:'lk!kfbL4yt}»K^^oi4k^
Iln Surt. ■'•-' .•."■'';• ••■'■''^ ;ii'J.'': :.r^':.w:j-
Kiistr: hialbit «iafb:'^: ^HAfrnt^fufM^.^^i^tr:
mik: sahta mik a.fu{Liu&: auk: baratis:
1483' Öster Marker socken^ Gyldens gard
W. 236. 0
Bufa: lit: risa: stin: aAir: Aukil: faf»ur: sio:
ku^iali: Kristr: bialbi: sialu: bans.
F a 1 s t e r.
1484. Sonderharadj S. Kirkebye. Z. I. 74. III. 3.
^sur: sali: stio: j^insi: baft: Oakil: bru^ur:
sin: lan varj^: tuj^r: o: £u taou. •
Ddta sisia med sUanH^fwiF'runor)
67
/>!
F y e Jiv
1485* -/^ttm harad^ Ronninfe* W. 239«
SuÜ: sati: staio: |>aDsi: aflü fianlaif: brq^i:
sio: sun:.o: Skaus rau|u]iii: sUaka^
i486. Buge härad, Flenüöse. W. a^ö. ; ]
. ... — ... aftr ÜJfs totA ... —
... staiD sati U yas nu.. ...
... — ... »akufii satu runia aftia ^ r-
fuAi& faaluB. . .
1487. Lunds häradj Jlelecks b'ro. W. a48. ||
• .. — ... buru öftir Aurka —
1488. JV(eräe kyrkogard. J x L. §489. S. ax
Porbiui'D niout • ktibls.
1489. Skamhy socken, Giavendrup. Y. a* to5.
Ena sidam Raknhillrk sati. stain. |k>qiH. äuft»
A[ä. Saulva kiipa.
Andra sidat^^ Ala. subia. kai-fiu. lirbl. ^au$i;
aft. fa^lir. sin. auk. hons. kona. auft. var. sin.
Id. Suti. raist riinaa. j^si. aft. trutin. sin. |iur.
uiki. fisi. runaR.
Mot kanteny via ..{>u «ir|>aD ^iakn.
Pd Kanten." at. rita. sa varj^iw is. slain. ^ansi.
Pä serskifd rad.- ailti; t|»a ait oiiQki. irakL '
Lol I a n d.
1490-' Muss harad, Sregning^. . W. aöa»
:Asa: karju. kubl: :f usi: aft: Tuki. . .
:sud: sin: aoi: :Tuka:.Hakiak$; siinaa:' . '
1491. Fue/se häradj vid vagen mellan Ahoten-
ge och Gurlpr. W. 263.
OsU^aJii. i'jsti: stin: f>ansi. .ofiJB.: Guta: fa{»ur:
sin: faarj^an. gu^än: Biagn:
1492* Ti^Medr ,w. 267. L. j4a3. K :
Osra|>r: ^uk: Hiitu^ ivhs]^ atain ^nsi at
Fropa buonti sin sin an han Tai ^ foiilki
Anara sidan,'
lan h^n vai* ;rai|||* o- Svo^iatif u auk ras
/iivs i i kv^ kisioj^i ]^ laUa vikikaa
1493, 1494' Pd Taasingj och vid Siftndborg^
nufl. fit^rRmstenßr nämnde. Yi b. 149».
'•':4
Ol
r! Im,
JiHlrl ai><i/
... )( .Jiji
.AVti!tt?=ilift;'
.«.MV\\\jVx
Oniqra
1496. — «Jdjft»^. . ^'W.Vir; ^^^
purkil: i-ftW: stitirfätt«?: ttf|ft:'Tafa:*toarki' ^in.
Eu diihbfik • [sd kairdOt' fairtari^hia-r^oA
och en hand der/ernte iecknade. . _.
1497. Randers stad. W. 278. o
Asbiur. raspi. stain: Bosi. uftijL Aba: skKa^ >
miuk: kopan. abal trika.
USß. Unsel häradj Bobr^e. .W- 280. . o
•'^<wyia.fvfA^VMui!hV^>)V
* ^IfrtifaÄi risfllj stin*: . jansi: äftir; Kuni^ar;
(.->: Kun uk Jr?) fafur: sina: ' .
1501. 'Atiinge,' i kyrkodqrren. W. 288. 1
puria: rasj^i a.. staini^ani: ar..PastuJf:/;ff<«.
1502: Rdusied har^4> Stenhult. yf. 289,
* Ösiir: i^tufs: snn: rais|»i: stid: ^ansi: auft:
'BruUr:' i^n; sin 5
1503. J^ramlov hdrad, Süetefs kyrka.
- - X 134. jr. b. 154.
Frey stein seti her uli lifi sinar trug guBen.^
^.L^njci narua, x^oofcc* yv. 200, , O
Sk: InffaftTate»V»rtr«.U]&.;v:: 1^^^--'- ^
1499. DeiiarfAm^fädes. • '^V 'W>«.^^ '^^^it
guboa: föbka: sin: haiff^i^u^mymir'
iSOlPJ^iu^aJ^}^ GUnstrup. Vf. 284. o
llbo^^gÄoHi'flv'
•T
'^^^cffi Jffirad'dch ^rt^ft,- 3t!. ^ x
ßOo. 'ffundbpe^^timd^ Bl^n^.\, '\ ^...291. a
^ufi: |»urkil* ]^<biurn. sati*. stan. Aunulf».
blns. raj^.$baLa: faj^ui*: sins;
— 68 —
1507. Thordrups vapenhus. W. agS.
Osa: sati: stin: |»onsi: afliB; Tugu: okalürl
launirz sunz kupan: Is var]^: vikink: aufu:
hi^i^ul^: va:s: bimnöiki ... saka: iuiis.
1508. S/önngs kyrkofäriL X. 347*'
Ase eti (3: set\?) stio j^ansi iftir ......viii sin
isv^r (a: k vat*?) •.. —
i509. Udbjre socken^ Flarup. X. 349^ .*.
pur., seti.« sljn •••..
Wiborgs Stift.
1510« Mielsam hUrad, Len. W. 3oi. +
... — ..lur rasj^u stan aft ^ofla ... —
1511» Hiefmindj vid Runehögen. W. 3o2. o
pulfa: m{>i: stin: {»ansi: auftiR: Ra|»a: bm*
^ur: sin: har^: kuj^an: trQk:.
1512- Dersammast'ddes, W. ä. 34.
Tufa: ris^i: stin: j^ansi: iftia: Tusta: sunrsin. '
har6al trök.
J högen skolm /unnits ußmor nied branda
ben och aska.
1513. Grensten vid kyrkodörren. tV. 3i3.
:Tukr: sinli^r: risj^: :stiQr ^\A: aiAis; loifma
hart Askis:ifiiarnaR: rsunrJA: Gu^: bialp: ^*
Ra: :8alu:
1514. Ars härad, hyrkofjard. (X. alt.) ...
1515—1526. Dersammast'ddes. X. 233.
Sclievicj en, och pä andra stallen 10.
1527. Torups kyrkogolf. W. 3o3. ]
Osgutr: viBa: sun: £ims: mantr. Svins: ris-
^\l stin: hast ofl: bruj^u:
1528. Gröndals skog {ülstrups mark). W.3o5.
JVägra runor a 4 '^'^^^^Ing^^^derjinnas, hvar-
af X aift ä e/t, s)Libaro ..ij^u oiik a cn Ofijfian
samt 5 ault J .Tu^a po- en rdd. ' - . ■
1529. Langäe. W. 3iil j ...
piirbi :aftiR: «,.
1530. L>ersammastades* ., W- 3i2." q
, Hvakr: rasj^i: stan: ^ansi: ift... ... fa|>ur:siDt:
auk: aufl: Järbulf: bru]>ür: sint: j^uja: h..
1531. Gudinge fy'riogärdsmur. W. 3i6t -a
AsteD: let^ resa: sten: ^ina: for: sioshi »
tJ^Takins: ra|>ür: sins x
1532- Fleskom hdrad, Gunderup. W. 317. 0
Austin: sati: stin: j^onsi: abt: Qsulb: (a^r, sin:
1538. Dersammastadesj pä en hvg. W. S18. 0
Balj^ur : v\s^\ : stiti : ^dnsj : ^uftar : * Snikar: hi»
nar: fabur: kunuak: sin: ^akn: ku^D:aiik:
Pa andra kanten.* Tuf\i: muj^ur: sinar^aimi:
iika: bi^i: unt: ^tm: haaki.
iSi/k» Fi^rslovs kyrkomur. ' X. a31x
— :sata: stin: j^onsi: :ofta: sun: sin: /ataris.
Ribe Stift-
1535. Norre harad, Oddum. W. 3a3. 0
puralfr. sati. stina. busi. auAiR. Tufa. Tuka. *
sun. sin. usta. Ku^. bialbi. ... bans.
1536. Öster häradj Hörn. W. 325. ]
— ... uk a Tufi kaj^i hauk bis ... —
1537. JeUinge. W. 33 1 Z. IV. 100, 268.
HaValtr: kunClkr: baf: kaurva: kubl. $au»i:
aft: Kurm faBur sin auk aA: ^iurvi: mu|ar:
sin^: sa HtfraTti* ies: sor. van. Tanmaurk als
äuk Nurviak auk t.. kristnb ...
1538. Djprsammastädes. 'Vf. 330 0
' :Kurm»: kunüki': :karf>l: kübl:.pusi: aft:
^urvi: kunu: sina: Ta^daarkaR: biit:
1539. Haderskv häradj ffaverslep. W. 342i ]
Hiruifa. ... det ö/riga bortslagü.
1540. MaUe harady Labore. W. 439- Z. IV. 120. +f
Khafnuka T»fi • hiau • runaR j^asi aft|»frvi:
truknlk: sina
1541. — Becke. Z. IV. 116. ^
Rafnuka: Tufi: auk: Fmin: auk: Kmibli: |aiB:
bria: kabu: j^umaa: jiauk« •
1542. Brüsk härad, Laderupi W. 446- )( -
1543. Oangifv^ st'dUfi iford tm, ]^opiai;km
Itug (a://«^.^ risdi ^tc^ di^i ^ft. Gerti .*• —
1544 — ' äkaledes. Y.* A. f 53.
Tuke )el risia j^eae eftiTfikunu «mb«.
1545— 1547- ^ ¥^J^^ : ' .X Ä. i'5?f > .1 ;
Schlesvig.
•-f
1548. Lovisenbinds doUs tF&gird. Z. II. 3.
X purlf X ris^i x stin x bonsi x x hiinj^igi x
Svins X eftiR x Eiik x filata « sttt x las x varfi
(Pd andra sidam\ tBuf»r x ^o x trSiLiaR har-
j^a: kuj^r x satu'« um x Hai]^^ x bH. . '
Pä sanwta'.süIajer^^dt.fneäfiam^^ifvarwiQ
Tan : han;' vas : ßtiiPi t matrf tri kft Jt
1(^9. Ders0mikßst&des^ \ ' Z* IL' 37.;/ ^
. psfifij^r;- karfi; Jkuo^Hili. » . ^aun o|lt$ttti;^i
' sun;,vjii.o|»«. Ktibu.. , V.. : 1. —
• ^" .II.;FAl,OG-ri
v7
:^\vvi I
- 69 -
dFioclu IL
RÜNSTODBR.
S V E R I G E.
Biu-
+)
bunt.
Upland.
1550. ifdbo h.'d, Skoklosters kyrkodörr. B. 3 1 4. ( + )
+ Anlvitr x auk x Kulaifr x auk x Kunar x
auk Haui'si » auk x RuiaifB x Jitu. raisa. steD.
at X |>or|> X fapur x sin.
Pä en scrskild rad tv'drt ofver stenen.*
Fotr X hiuk x runar.
/ teckning synts en man tili hast med sv'drd
vid sidan och ögonen rigtade ät korstt.
1551* — Ofver Garns vapenhusdörn B. 34o, )( [
..ko ... //tu rista. sU'n. at si..kte..ar. fapur
sin. ^unta. Hulmfrij^uR. bau.. — u ba|>a.
Pd fdlict af stenen manga konstigi ßätade
slingor.
1552* Uileräkers härad^ f fange- kyrkodöm
B. 437. [
TotiB. lit rita stin tifit.. — ... ok. fuaB.
nulfr. porker (Halfrip med vHnderunon
1553* ^axala härad, MP^aXala kjrrkomur.
B. 392.
Kitilfiri|»B: lit: sitia. stin: for: 5t: Iv/.
— Iluka: iuk: kiniBunaB.
Sängornaj af 2,ne ormar, likna dem äfo-
— regdende flock, men äro mycket enkla,
1554- fVallenluna och kyrkomur. . B. 63. [
Ikifastr iit bro kiarva iftB. S.. —
Pd faltet slingor lika dem d foregdende^
flock, men utan runor,
1555. Erlinghundra härad, Norrsunda kyrko^
gdrd. Ax Df. 429. F. 23. ]] +)
— ..otr. j^ifi. furj^u. stin. ^ina. af. Kutianti.
uk. r{aistu) — /ftiB. si — t
Pd en rad tvärt ofver stenem bruj^ur, vi-
dare pd en neddt gdende rät rad,- sino iitu
jbisi h{akva) —
Stenen är huggen i samnia form med ßere
Gottlands tili denna flock hörande Run-
stoder, och var i632 slagen i stjrcken, hvar--
af blott 3 med angifna skrifl igenfunnos,
men dehafva sedan blifvä i en grafhusmur
inlagde.
1556- — Onsala kyrkodörr. B. 170. f
por. ok. Sirij^. Iitu« kara. mirki. iftiB sin sen
fiihj^r bnarai (dt biarki?). siulu. haos.
Faltet innekdller blott ett kors pä en hog
fotstäUning.
Östergöthland.
1557. ^ifolka härad, Ifeta kyrkogdrdsmxir.
B. 891. o
Karli: auk: |>iB: Kuna: restu: stein: l^insi:
1558. Aherbo h:d, Törnevalla socken.-^. ^- ] ] ] "i*
— ..in: sati: stin: j^ana: efÜB: Farj^ahn ...
1559. Göstrings hdrad, Bjdlho kyrkogdrd.
B, 888. )( ...
— ... let hakya kutni iftiK ••• ..iiti knnxx si-
na ... —
Pd faltet ndgra drag af uthugget blomr-
verkj m. m»
Westergöthland.
1560. Gudhems h'drad, Bjdrka kyrkogdrd, Hx L.
(^/w)rn • kerjii • stin • gnumante {bro)^ev •
sinuro •
En stdende persen, uppr'dtthdllande ett langt
korsj tecknad.
1561- Wartofta härad, Slöta vapenhus. B. 999. ]f
— ..ri.. sten . — sun ... —
1562. — Rddene. ^ J. w. f
B.ani • Jaet • kaera * stin • f>aenna • a • Ba-
tar i fapui* j sin •
1563. *Kdllands härad, Rackeby sakerstiemur.
B. 986. ]
f Uj^akrioor: sati: stS.: ^onsi: ift: Askil: sun
i564. — Hjerpds vapenhus» B. 992. o
KabB X uk X Viknianr x satu x stin x |>isi x
uk X kar|»u x bru x aftia x |>ui'U.
Sm&land.
1565. Östbo hdrad, Wernamo kyrkogdrd.
L. i565 X ] o
— ,.1: sati: st.. — a:: lA.. — *
1566. Handbörds härad, Högsby, ofver, fyr-
kodörren. ARx B. io4o. o,
Siktruka x let ii sitia x stein x bena x efliB x
HaltaB X fa|^ui* x sin x Ku]^ x hial
id
— ^o —
öl and.
1567. Norra mottt, Kalla kyrkomur. ARxH. ]
— ..t iera.. —
Ristningen i upphojdt arbete,
1568. Södra motetj Hulterstads kyrka.
ARx B. 1069. o
E5tri{> X lit X raisa x stain x j^ina x iAiR x
Biurn x boanta x sin x Ku{> x iaibi x hSs x
sial X
Pä fdllei af stenen mdfiga konstigt flätade
slingor och en sätande menniskofigur,
1569. — Mörbylänga kyrkogard. ARx ß. 1074. ] o
— ..ofi: lit: kiarva: kuml: j^isa: ifUfi: O
ZoFu (o: Tofii?): kunu: sina: —
Pä fället af stenen konstigt ßdtade slin--
gor.
Gottland.
1570. Forsa ting, Hangvars kyrkogard.
N. 171. I. 6. a. H. 3. L. a. 3. +
Leiknar x raisti x stain x ok x bro x giar^ x
üptir X "Leiknir x fa^Uv x sin x ok x üpjir x
Ringorm x bro|>ui- x siin x ok x üptir x ...
Pd fället 2.-/ie symmetriska slingor utan
ninor.
1571. Stenkumla ting, Hougrens kyrkogard.
H.4. tK. 2 227.) M. 3. ]] +)
Sigmuntr. lit. rasa, stain: eftis: bru|»r: sina:
auk: bro; gierva: efÜB: Sigbiarn: Sante: Mi-
kal: hieibi: h..s: ant: auk: at: Botraif: aiik:
at: Sigraif: auk: at: Albiern: fa^ur: paira:
altra: auk; bigvi: han: i bu sunarst: Kair.
vi|H'. leg|>i ormaluA neniR. untiua.
Pä tvärbjelkem RoJ»air: hrisli: runaR: Jwsi:
kairlaikr. (Käirlaifrl)
Pä andra roden. - SigmQtr sifRi
sliku: unir kuml.
Pä faltet j intill ristningsraden.-^
Kar i anum
ritaRT ke.. kun;
Hier inunt Planta
sttn: at Margret!
a: biarki
in: bro' furia:
1572. Banda ting, M'dsterby kyrkogard.
M. 3. ])(
— ak: turlak: i —
1573. Fardhems ting, Linde kyrkogard.
H. a ] (+)
.1. lit X Botulf X stafa x merki x i —
Pä andra ormen .- Hil . . a • • veK • vint . . . kaml,
{>i — Pä fället.' bans.
1574. Hablinge ting, Eista, Ö. kyrkopoHen.
H. 2. ] ...
— kian x rij^si x stain mi ... kiinli <—
1575. — Hablingbo kyrkogard. H. 2. f
HikaiR auk Frustin ••• at li ]^a ... — ... ari
\U\vi k i^ akri
Framfbr en rustad man tili kost, med Uns
i handen^ synes en stäende person jemtt en.
korgj i halftipphöjdt arbete.
Pä andra sidan i lika arbete^ 3 personer
pä hvardera sidan om ett högt kors.
Bleking.
1576. Östra härad^ Losens kyrkogolf.
(W. 212.) JV. /. 29. ]
Tuka: laat: rz>a steina Kuna: |»anrgo*
j^a: Gur^ar: arfa.
Skäne.
1577. Torna kärad, Lundj Allhelgona kyrk(h
gärd. N. k. K. 188, 9. ] ] ] 0
Hh pnrkisl: sun: Iskis: Biarnaa: sunar: risti:
stzVi: ^itsii uflir; bru|)R Hh Hh* sino: ba^a:
Ulaf: uk: Utar: lanmirr: ku|>a Hh
Skriften frnnes pä de 2/ne itiot stäende si'
dorna af den länga, fyrkanliga stehen, och
pä de 2;ne öfriga sidorna äro tecknade
slingor, Jlätor och blomverk. Stenen lig-
ger nii pä Lundagärd.
Hailand.
1578* Halmstads härad, Holms kyrka. *
(W. 209.) N. n. 19. +)
Haeaer. ligaer. ^nnar: Arnibiarnaa. sun. gu^xD.
Runorna ära ristade pä den släta kanten
af stenen i pä de större flata sidorna ära
den ena tecknadt ett af ame tv'drtr'in ulg/ordt
{Jrke'BiskopS')kors och ä den andra en
ristning, liknande tili nägon del en Fransk
lilja.
1579« Gelinge Kyrkomur. N. it. 21. ]
— Fori Heif vina kunu. '
Roir le^i raita j^an ifun a 'kir|»i a Saliak biar»
ki a ut —
Har ßera kors och marken iecknade.
71 —
a) Paryis reöte »teüäi*.
Westergöthland.
1580- Kallands hdrad, HaggesiiUts kyrkogärd.
B. 987. o
Hulfast X lafpi (Iag|)i?] x stin x iftifi. t
1581* Den andra dertill körande. B. 987. o
Kala X fa{>uR x sin x Ku]^.
1582* Dersammaslädes, B. 987, o
pur^r X sali x staina x ifj^i x Nusin (o: Au-
stin?) X fa|>ur sin 4-
1583* Den andra motsvärande.
purj)r X lagj)i stin
miifur
B.
B. 987.
si..
987-
1584* Dersammastädes.
..|»i X stain x iAiR ...
1585. Maken saknas.
Anm. Mahdnda /oregäende N;o 1286 i Smd"
land hörer tili denna Flock och dess make
likaledes dr forlorad.
1587- Den andra, i V^ dorren* ARx B. io66.
Kn|>rastr x auk x Helgun x auli x Nania x
{)aun O w*ü{)kini x litu x reisa x stein x if*
tiR X Svein x faj^ur. .
1588. Resmo chorhvalf, N /x L. 1588. ]
— ..a|>i. j^aJR Q Jiti. i'aisa. stain» aftin. Rantvi.
nio|>or sina.
1589. Dersammaslädes. N. /. x L. 1589. ]]]
— JR. brüj)r. litu. raisa. — ..Air ... — •••
(Jiantvil) Allt med vande-ritnor,
' -^^oo^ hafva konstiga slingor i upphöjdt
artete/ funnos ar 1826 inmurade öjver cbor^
hvaljvetj och inlades itornrummet.
1586
Öland.
Södra motet, Sandby kyrka, i choret.
B. 1067. a
-f- paiRx brufir x reistu * lObl » j^ini x jf-
tJR X sustnr X Q sina x Afirij^t x auk x iftR x
Svein X faj^ur x sin. ko|>an.
Gattland.
1590. Stenkumla ting och kyrkogard. H. 2. +)
Butmuntr: auk: ButraifR: auk: Kunvar: j^aia
raistu stain: — — ... auk: sun: Aula: sat:
n)i{>: skinura: auk: ban: enta{>is: at Utfshala:
{»a: {Pa en litt tvdrt-ofver .- bin bifgi ... —
i59i' Dersamtfiastädes. fl. 2. L. XXXI. M. 3. +)
Butmuntr: auk: ButraifR aiik: Kunvar: paiz.
... stain: — ut: faf>ur: sin; Ku{): hialbi:
selu: bans: auk: Ku|>s: muj^iR: be|>r: |>an:
vir: bi|>ia: sunia. Inskriften pd listen utplänad.
b) Tre tillsammans.horandc sfenar«
G 0 1 1 1 a n d.
1592. Balla ting, S/onhems - kyrkogard.
N.->?«. 2. 16. Ä. H. 4. +
Ro|>visl: auk: Ro^lf: j^au: Htu: raisa: staina:
eftiB: süniR: bria: ^,
]^ina: eAiR: Bo|>fos: Han: siku: Blakunien: i:
utfarü: ; ' * , . '
Pä ^im^ rkder ivUrt ößjer stenen.»
' X5üJ: hialbirt! siifil: Roffose»:
Gu]^: sviki: j^dr br: b«in: suk'i^:
1593. 'Dir^mmaäddil ' *• N. -nii 4. <_6. +)
pina: if\iR: Likkn. ban: var{>: lau|>r: a: Vi-
tau: ßuslriR: tvaR — ja: brüpr: |>ria:
Ro|>an|>r: auk: Ro|>kutr: Ropar: auk: |>orstain.
Pa en rtid tv'drt ofver stenenr
pia: iRu: fajbur: brufr.' ' '
159^' 'DersafHhiastädes. N. m. '2. 16. c\
pinä: ifliR: Ilair/os : Banlto: haibiär auk:
' atir totur: ainai'Honr baitir: Haili: Utr: Val-
tika: ger{>i: staina: auk: valkustar ma.i ...
Pä en rad tvärt bfver stenen.-
Tau: auk: Botbier n: ristu;
NORRIGE.
Christiaus amt
1595. Grans kyrhag&Fd. j W^ 469. o
* Sönir J Jular tRc)kiu{5risfiu}{ ..• — ..lirj
, Ai^a i bruj^e S sio.{ Hiaelbi S.Ku]^ S «ei S
1596. Totens socken och by, W,- 4^. o
Stenen^ som dr Jyrkantigj har.pa ena sidan
7a —
under bilder^ forest'dtlande enßäckV om, ett
raf samt 3me lÖsa hästar och aenj/erde med
jin ryttare, Joljande, i rata rader tvärt qf-
ver stenen ristade inskri/t, hvilken begynner
nederst,-
X Ikli X i-esti x stein |>ane cAer^oral siin sio Is
vat'l» tau^r x i Vitahoim roi^ii Vitaulms auk
Ka]'{>a X
Pa andra sidan foljandc, af annan hand
tecknadt /
Hh: Jurun i raisti i stain i {>ina i aAir J Aivin
uni S I^ S ^ana i ahta { auk i furj^a S af S
HrTkariki i vian J urula J avin J (ocÄ o/^
vergär vidare pä forutnämnda Jorsta sidan/
Aukmunta J stain J{ ihktir J j^asi J{
jPa tredje sidan slingor och zirater utan
runor.
Bradsbergs amt.
1597- Fröelands kyrkogärd. W. 5o8. o
Hirluf risti aftr suo kubu OsbirtR x
1598. Räbygdelagen, vid Omlie. W. 496. 0
-^: saitu: stain: {>eni: aftir: Bik
1599. Byglands prestgdrd. W. 49^-
palafr. Siaia, sunr. raisti: stain: af\ir: Olaf:
... — ... suka. usokti ...
Stavanger atnt.
1600- Kieps vapenhus, W. 5i5. 0
purir: Harj^ar: sunr: raisti: stain: ^ina: if-
tir: Oskar|)i: kunu: sina: sunur: Unar: •
1601* Sörboe kyrkogärdsmur» W. 49^« ]
Turmutr: auk: purkaiJa: *üif .. -r- su:
stain: pisa: kirkiu ... —
?) Randhaggne stenar.
Sm&lehnenes amt.
16Q2* Tosnds socken^ Tossog. W. 483. o
4- Nikutas tailo (a: stain lit?) karva ri^nr afr
.f. 8c .m. sin (o: fahur auk mopur sin ?)•
Skri/kens rader Korsa hvarandra.
1603. Boims gärd. W. 483. vo
:Oilaster. kar^ mik. runar. ok. ristli. (n]^/za.
ata. vivar d: rapna stavar?).
Skriften Joljer kanten i rundeL
Stavanger amt.
1604. Inamßrt Borre kyrkodorr. S. & 6i.
ISLAND.
1605« Guldbringe tynel, Fleckuvik, p£ FleC" ' kat hög.
H(cr) h(vair) Flecla. Z. IV. 345.
D A N M A R K.
Bornholtn.
]
1606. Roe. W. a34.
... — ..^u.. sin: uk: mu|>: sina.:
1607. P'id St. Lars kyrka. W. 235. f. 3. i.
Uj^kil: ril: slin: afti: bru^ur: auk: kunu: tina:
ip. 3. /. Aar :'ub|>: stin: auti: h\x^\xi pkui
sun: huj^s/zaf)
Fyen.
1608. Allerup vid Odensee. W. tl^i.
... sun: j^oifs: han: hanti: stin: j^ansi: a: .,.
> — sati: aft: fa^ur: a(uA]: moj^or: tvona:
Lolland.
1609. Tilescj i kyrkogirdsmuren. W. a5a, a53.
Eskil: Sulfa: sun: lit: res., stin: j^ina: eft:
sialfaa: sik:
.■ D muo: ^an^a:
me^: stein:. lifia:
i^itri itx sunaai
van: Eskil:
Pa andra sidan.'
Kristr: hiapi: siol: Hans: aok: sante: Mikael
Pä tredje sidan.' Erkbrinnandc ugn i teckr
ning, med en menniskofigur.öfvcrst ilägorM'
Pä fjerde sidan.* '
Toke: risti: ruoar: eftia: panu: ko]^: stiub:
mo^ur: sina.
Jutland.
1610. Jlborgs Stift, Kraglunds fy-rkodorr. X. i33.
Aesi bad hunc erezit.
1611. Borglums härad. rregerslö/s ^r*«. W.298.
— tu. staioi ufak. fa|Rin aft ioM —
J^laclft m.
73
^iotlu in.
RUNKORS.
S\^ERIGE.
Sm&land.
Gottlai>d.
1612. Östbo karäd, vid Jkers h^rka. B. io34. ]
— ma.. urs — — fi.a krf s.
kl mi: —
j^ inskriften, sam gaU tvdrt o/ver stenen,
finna» blolt nigra runar fvar.
1613. Salla ting, vid fy>ndarfve. . Hx L- XL.
+ Bidio: firi: Jakaups: siai: i: ADoybaneB-
^iuin: sum: Nikalas: vaah.
Pa andra sidan tecknad en man^ fohihug"
ger pa eit br'dde ^pch af en annan,,som dr
med stör bevdpnad, bakifrän öfverfalU^
NORRIGE.
1614. Jedderen, Ncerum^pi, en hog. W. Sig.
X Kautr: raisti: stan: paoa: suk^: kufk*,—
X afa: Stainar: bru{>ur: sip: Id Ulfrikr ...
1615. Jedderen, Borre socken^ pa Tangerhöi.
W. 5i6.
— ui rita: stin: j^iDsi: iftir: Ai bi^ranma'
(a:BterDaaa?): sun: X ^^U —
Korsqfstenj utgorande i sig sjtlfva minnts^
marhtn, utan inskrifter eUer med dera teck^
nade vanliga bokstäfverj, Jorekomma an^
" nars bade fran 'didre och njrare tiflfcr/ jfr.
- L. LXXXIX, W- a43.
a) Korsformiga stenstader yid andra griftstenar«
Kortformiga stenarj stälide sasom Stoder
{J/r. FI.I I.) vid lagdßj, kuUriffa grafstenar {jfr.
r*l. IV: I, 3.) parvisj en vidhvardera ändarij
finnas nagqn gdng hafva ruurJstning^ sdsam.'
Göthaland.
Weiter gSthland»
161& Kinne/jerdings hdrad, Linderfva fyrko*
färd. B. g8a.
VPI^I (a: miai eller Vf/|*}.| minni? minne)
utgor hela inskriften pa en, st'dlld vid
ena andan af en Liksteny den vid andra
ändan saknar inskrift*
Dylika kors af sten vid andarne af dessa
grafstenar Uro icke ovaniiga^ ehuru ulan in^
skri/t/ de uttaia mera tidens gudeliga syjt'-
ning an. hog för pra^, euer &om ßi^s^nw
omen annan dylik (Jfr, N.'O i643.) vitsordar,-
hodieilla (seil. 109.0016) moosjtratuir adveotan-
tibiM sepnJtura, noo eo qukkrn sumptu.ope*
reque, quo cenotaphia principum moderoo-
mm decorantur« Namque cippo iiUtrata
polito saxea pedes caputque cruce religiöse
magis quam suraptuose vel pompöse stipan«
tur. Om andra lika stäilde stenar, blottjor^
sedde med korsteckning» jfr. längre fram.
b) Kerset i tecknins p& stenen«
SVERIGE.
Upland/
1616 9^*'Frotuna skeppslag och socken^ Sika
Jarde* B. a58. •••
lunristningen vid kanten ar MUpIanady jfr.
Titl sädana raknas med skai foregitnde
NfO 55, äfvensom alla med mereiiermin"
dre konsiiga kors utmarkte stenar inom
FL I och II; jfr. Runldran sid. 141, folj<
'9
- 74 -
Man.
1617« ^^ Äfrc* Michael ü. o. a. i455. K.3.74 j5.
Jualfir: suor: burulfs: eens: raupa:risti:ki:us:
^no: aft: Fripu: fnu|>ur: sino.
1618« — ö/ver ett fonster, K. 3. 79, 8o.
— . . D : raisti : krus : pena : eftir : Mal: murüS *-i-
«— fustra : sine; Tolir : Lufkatls kona : is : a . . —
— xLaifa: fustra: ku^n: {^n: son: ilaD «
1619- Kirk Andrews kyrko^ärd, K. 3. 81.
SoDt: Ulf: ein: svarti: raisti: krus: ]^D8a:
aftii*: Arin: o iaaiuVt kvaau: sioa. '
1620 Dersammastades. L. i6a4« '•
1621. Eirk Braddan. (K. 3. Si.) L. 1611. s»
purlior: neaki: risti: kinis: j^oo: aft Fiak:
sun: 10: ^ruj^ur: sun: £ao8 X
Cumberland.
1622« BeweaHle kyrkogärd. L. ifoi. '• ]]]
jd/ ovanäga Runor, samt der/emie minga hür
der.
1623. RuthM^elL V. 4.
Likakdes^' med ovanliga runor samt Latinsk
SKOTTLAND.
inskrift med munkstU.
6>*) Kora tecknadt atmi inakrift.
SVERIGE.
tJpland. iesß. — GfMt» toekatt Gälberg«. RaSs.
iSSAfraUentuna hürad, FreaadsM>eJ«n,Tihle. SödcrmanUnd.
Tyekes tillhHra /öregäende N.h) 4^3. 1627; Öster Rekarnt harad^ Stenqyista socken,
1625« Li^hundta häradj Lilla Gattrora. Kolunda grind, vid äen. B. 74^
B. 219. J/r /oregäende N.-o iio, 4t 3, 961, m. fl.
NORRIGE.
1628. Gerde kyrkogärd. W. 64.
Parvü sattes mmdre djrlika afvenUdes vid
ändarne af lagde si kallade HvalfsUnar,
L. LXXIX. x/r. Fl. IV: %.
. _ j5 — ,
RUNRISTADE GBAFSTENAR.
, 1. Högre griftyärdar.
SVEARIKE.
Södermanland.
1629- f^fd Botkyrka {nu i IL Museum). D.3. 7, 8.
Karl -h kirpi + «tin + ifiiÄ + Biern + frcnti +
sen 4^ Svins + sun + ok + BankfnJ^a + i Hai-
niarbu. liaunu + hans + Her + likr + han -f
unti + steni + j^eimi + BenlLrri|>i auk kwl
+ atur <H SUD sio -f
Med munkstüc
QVI. LE6BT. BT. VESCIT
YI&. VOBILIS ^IC BEQYIBSGIT
SIT HYMnyS SOBDB
BIOBff DfC TT
XFe (o: CDBI8TB) PREOOB TE.
Stenen är i form af en Kkkista med ett
köl/ornugt lock, euer snarare afeU lan^ hus
med sin tak^ hvara öfverst en karU, pa hvars
bäda sidor runorna Jinnas ristade/ vid
takfoten äter munkstiien, som slutar vid
den ändan af stenen, hvarest en Uten rund
chorformig utityggnad ar danad* Takei är
prydt med blomverk och sidorna med bilder/
den ena sidan är aftrycki B. g33; Aogge
D- h. 7, a
GÖTHALAND.
Westergölhland.
1630* Kinnefjerdinfs kärad, vid Husahy. ü. pk
En af likartad daning med afsaiser pd 51-
dorna mera iiknande en kyrka, utan inskrift,
men likaledes med bilder pi sidotita.
% Halli, hralf.
GÖTHALAND.
Westergothland.
a) med endaet Runor.
1631- Frökinds karad, Wardkumla kyrkogird.
Hh Hasr • lilLiae • faj^har • tver •
Hij^tDD • ok TEnarr • listo »"j^er HH
tiunorna^ Uro *« uppfiöjdt arlete pä 2me
kantsidorna/ öfyersta sidan är prjrdd med
biomver^.
1632. Gitdhems haradj Uglums kyrkogcLrd.
B. 939.
^ prir iikkia: maenn: undir: ]^aemmae Hh
>4< stene: KuBorr? Sihfatr: Uallstent) Hh
Runorna och stenens utseende likartade med
föregäentle,
1633- — Friggeräkers kyrkogard* B. 941^ +
alihnu: k'isiu •••
inhugget pä en halfupphojd teckning afett
svärd under ett inom en rund fordjup-
ning iika upphojdt korstecken. Stenen har
dessutom i formen den egenheten att han
är i vidare ändan aUdeles rundhuggen.
b) med munkstil derjemte.
1634* Käkinds harad, Ifyrketorps kjrrkogird.
B. 937, 945. +
Baroj^er: lit: gaera: sten: paenna: a^: :pör-
hils: Nu: bij^aer: han: taes: bataer: oostasr:
j^rhits: Gerora: son: ok: söslur: 8O0: Baer-
roj^ors: [nied munkstil.' seveea»
Fa öfra kanten ett langt kors.
1635. — ^altorps k/rkogärd. B. 943. o
Vaes/ör ...ur.. kiarj^l stco.
ristadt tvartöfver aUa 3 kanterna vid ena
ändan af stenen. Öfversta sidan uppia^
1
76 -
ges af en blomranha och kantsidorna af
foljande i munksiilf
STa TIDE MEA FATA HAMO^O BI^B ATIS:
HIL PARCIT: NOBILITaTI: FLOREirS ELOREBAT BOHA
~ FERSRONA CYCIf SCYHIL CATI^EFUHGTVS AR
ORBE
1636« Gudhems härad, Ugiums kyrkosardn
B. 938,9|o. ' o
«.ihinmonl»: laet: gaera: hulli: ifir: Gunnar:
iEsbiornar: spn:
Med munkstiL' haraldts: he.: fbcit: MAHt«
ster:
Pa andra tidan med munkstilc
BEGiffMOT: lbt: gera: ryalf: ifir: Gunitar:
ESBEORNAR SOIT.
1637. Wilske harad, Klefva socken, pä en f.
d. kjrrkogärd vid SJögerds. B. 997. ] f
fiiarn: let kara sten {qfvun korsei, • ^orj^r.
Derunder med munkstiL* hic iacet tror..
Inskriften pa öfra sidan af stenen vid än^
darna/ midtpä ar tecknadt ett langt kors/
kantsidorna släta.
1638. Wartofta härad, Slöta kyrkogärd, J x H.
Beorn: Uosa: son: laet: gera: hvaif; j^iha:«ef-
tir: Margaereti: fa&lahan: sin:
Med munkstiL' haraldt: mb: fecit.
Pä andra sidan, mjed munkstiL*
Beorit: btesa: soh: let: gera: RyAL?: den^a:
sftir: margereti: pblahav.: sin.
Öfversta sidan ar zirad med en blomranka.
1639. Js härad,fVings kyrkogärd. L.LXXXVII.
Botiltaer: laet: gaera: hvalf: |>agnna: ifir: Sven:
Törmoson: Haraltae: stiomaeslari: gerj^i.
Pd andra sidan med munkstill
Botilter: l£t: gera: hyalf: DEirirE: ifyr:
Syem; ToimosoR; Avb: M^miia: gratia:
c) Med Uatt munkstil fran tamma tid*
1640* Qudhems harad, PValtorps kyrkogärd.
B. 94a.
OlER: sblAL]^OLFS: SOV I.ET GERA:hYALrhBHRA:
lEIR GYNffYRV: FELAhAH: SIH: GohA. HaRAL^YS
Me: fccit: maIiister.
Inskriften, säsom iforegäfinde, pä huit*^
sidoraa/ öfversta sidan prydd med en
blomranka.
1641. Kinnefjerdings bärad, Skälfvums kjrr^
kogärd. IX. a. 68. 129.
«4< hlC TE ORReBWS
pa öfversta sidan/ kantsidorna s,liUa-
d) Utan inskriftj Mmtidiga.
1642. fVilske härad, Klefva pastorat, pa Hän-
gers fordna kyrkogärd. Bx D. *. 5a L.
En grafsten i form af ett likkistlock, kvar-^
under Konung Inge Slenkils son blifvü
begrafven. I fordna tider hafva a-ne af
sten huggna kors, Jfr. FJ. IH. a) furihits der*
jemte, det ena vid hufvudet och det an-
dra vidfotterna. Jfr. foreg. N:o i6i6L
1643. Walla h.'d, Öglunäa kyrkogärd. Bx D. b. 4o.
Kcttil R^aoskes grafsten.
Med fasta kors» eller andstenar är den/or-
anförda nunnesvärden vidHusaby. N.-o i63i.
S m ä 1 a n d.
1644. fVestra härad, fVrigstads kyrkogärd
Bx M. 2x L. LXXIX.
FapiR ok: moj^ir ]^ru .•• — ... varr tüh\
huht: Kuj^muntr: Ku|>: hialbi sial
Stenen kölformig, inskrißen vidnedrekan^
ten/ huggna stenar, med derä tecknadt
Mors ß upphöjdt arbete, stä vid ändame.
Gottland.
164S i SJonhems kyrka. N. m. a, i&f. H. 4.
••• """^ ••• «.r: DIL : &•• ••• —
En läng smal sten i form, af likkistlock
med mänga nu utnötta zinUer af inveck-
lade ormslingor, hvarest blett fä bestämda
runor künde utletas.
1646. fValstena ^rkogärd. H. 3.
En Uten sten i form af en likkjtstaj utan pa-
skrift.
Bobuslän.
iQ\l. Elfskorgs fdstning.
Okinisiin: lit; kera; stio: ^h
AC. 38.
J^inoa: lYir: Ni..a:
nig; broj^ir: sin.,.
ristadt omkring ett kors, och derfemte ett
stäende lejon t/scinadt, allt pä öfra sidan af
stenen. Kantsidorna Öro gahska smata,
och i formen närmar stenen sig de Jemna
^afstenarne/ Fl. IV. i^
NOR.
97 -
NORRIGE.
vm(\ •
/MJ>
. . .wS. Bergenhus amt.
1648. Urordhordiän^ Hous^k^rkogärd. W. 4ßi.
+ 9i'rt: iaii: tij: liari^ fisu: f ah : , j[)diTa::
/ia opüerstd %iintin/ akJarne 0ch kdnfsidor^
n^ut^öras af 3»'n/c trßppformiga afsatser*
iSi9. Sambiers ß)gderij, Cukoe/ylBi, 3a !,/*
Runornaj ristaae pä ojrä kähten, äro myc^
ket utpldnäde. Fid dndarne smi Moder Sted
^ kors i upphßjdt artete. ' ! . ' '
^ A
ISLANa
Söder amtet.
1650v RangarvAlU.w^eh jB!yvindarstmL
. . . Zu iyw.354. ] ... 0C&
i65i. DersamniaUdäes^ . '. Z. IV.. 354, ] ..;
Trekantiga, mahdnda stychen af samma
stenj insatte i tn väggy skri/len svirläsiig.
1652* Skaptefjelds syssel/ Kirkebajs klosterfy-rka^
; -'Z. IV. 353; ]...; '
Her fafvilir vidfy/tift utpldnad ristning.
Atnen primnaiisk, fankantigj en del bort^
siagen*
i i
. ••• ar favyljr hrei^
. . A hyer gudi iojTDud er
: : , .•# Olafs H,.. loe^ fiidi farin.
Stenen trekantig/ Runristningen ski^tfut.ge^
nom tilisaU njr inskriß /. ij.-dc irbun^Tß*
M . » ..\\v
Yester amtet.
1653- Sfuffeldsnus ^ssel/ Breidabolstad.
z. IV. 349. '
Nord- och Öfrter-Amtet.
1654. Ifordersyssel, Grenjadarsiad. Z. IV. 35i.
Her hvilir Sigrid Hrafosdottir kviaoa fiiarnar
bondda Saemunds sooar. Gud fridi bennai* sai
' <^til;;gpdrar jirooniar. Hver er ietrid les bid
firir biidri sal. & baggi sefind vis sigand ves.
9. Lagdki
GÖTH
Östergöthl|and.
1655* Menunings harad, Kinutads fyrka.
B. «64. ]
<— »«eBas liC kiartMi: kitmbl: eftia: Keiailr ».a
na lo|«ii: Ku]^ balbi: sialu: bis.
Pi/aäei minga slingor» >
1650» GuUbergs härad, fVestertSsa fyrkodorr.
M. a. £
SteinlaBlu let lekia^ tteio feaa: ufia: Atvi;
SUD s ,..
1057« dsim hirud, Orbmda fyrkogätd. >
» B- ijpS^^ 3
0]:iftsteiiar. v ^ ., i
ALAND. '
«- ..M ]^*a » stio jc ^iiio ». ifUa k .Fasta-^nm
isD(os sia) K.« bibua ... —
1658. ^ DersanunatiUdes. : . ftgöS. : ;}
— .. inar: a.. — — ..j^iir: sioa -*r- . .
1659« — Skeninge fyrka. B. 874. ^ ...
— •• ..Dsi ..ai««!: is aadirles avin.. ^«mGu^
..a -^ .' ' ^ vV, .{.:.!
1660* 'D«ib hatadj fVafversunda kyrkodorr.
\:i ,. -B. c^idr 4
Barkvi]^: kar]^i: staias ^na-** Hf brjj^iKa]^:
bialbi; fibol: bans. , ;, .\ .„ j^ .^^,^jj
lfi61« T- 'Dersamn¥Uiad€s. B. 872/921. J
^- ..ia brujj^r letu: m*,r^ ^if^i üGn^/pril, r~
• ITT,
- T« -
1662* — Dersammastädes. B. 921. ' 3
(sväriäslig.) ••• — ••• Gupl hia&i: nabi.
1663. Lysings bärad, PV. ToUstad. R, ooS.
RikaFfÄt leU liaiv^ kümbl; ^.M ttidiRhit^
l^ar. fa|»ur. sin. Kü^; hialBi: aouti ...
WM> — Dersammastaaes. M. o. J
— ..r: auk: ku., :ifiÄ: h«., —
1665* — Dersammastädes. B. gaS. ]
— eilaR: svin: buta —
Smfiland.
1666. fP'isia hcd^ fVuingso. B. io3o. (K. 3. taa) \
eEskiJ: auk: Kuna: lak]^a: sten: — — d:
bunta: sin: Kuj^r h^lbi: selü:' haus.
1667. — Dersammasiäde». B. fo3i. (K. 3. i3a) ]
— ..n: litt kaurat 9taiii': ^osi: aftir: Flui:
m^. PiF^i^mMriidyH^aHsf». B. 104a ] f
:Rakii: Jakj^l: stin: üfia: j^iuk: s.« —
1669. Sunnerbo här<ßd^ Bolnisöj vid ffäringe*
L. 1669. IC c»
' Nigra nUndre tydüga runor oeh fltrt kors,
men iMga sIu^of.
Westergothland.
167a fVadsto Kd^ Bergs fyrkogirdsbiehu
-^ «.rka: staina: iüesi., —
1671. Oangi/vet stHlle. , J. (hamnd).
1672. Skänihgs krdj Gerums kyrkomur. R g6a.
^ ,iJi: lakji: stin: taosi: ^ia: U^:ianii. ...
— ' m.. :harj^: iupa.
1673. GudhemsKdyGudhofiikloster, R 947.(4)
. AuriH. auk. ^urk.J. iak^n. stin: efr: Ta4a:
faj^ur •••
1674. KiUands Kd^ Räda sakerstieiröskeL R ggo,
• — ..r.. „ur auk Kur ..s afUrnnKarl«
fa^ur 21 si -—
Halland.
1675. Httbintads härad^ Q4>Mile. Jk /080. a
:1tt: auk: burk'ütr: Bea: lakbu: sti^: iftr:
Aar/ak: Ku|: hialbi: sü(: bans:
V Bohtisl«tt.
i&7li* StängetüU h^d^ Brastads socken.
. Xh*l.ik.ll^ 1676./»
M^rialiDi? (3: sunr?) bialb fnai^ «r |aaa sUio
karpa.
4. Ynnlfga
SVEA
Srafstenar.
RIKR;
Upiand.
1677. Rasbo härad, FUnbo kyrkogöff
B. 543; f
lor'v/tr (Joruntr?) vid ena kanten^ och Arufain
(Arnstain? Arngair?) pä teckningen af en dolk
vid andra kanten af stenen.
MVfr F&rentmna härad^Ekerö hyHui^ . ..
: R.ii^o. +
Hh Igg«bor^: fiiia: EMMKuU^viacM» hio: L^tii
M(aria^y ' • 1. u- f.. .....
Bn i^ppehi krona ^mitpi^MrsH^ vi:, .;
I JHsiningm ^Mmfie hn^iai^.ändan... -
1679- SolUuna härad, Spänga sakerstiedörr^ .
.-'v^-'-- /^ -^■ •'-.. .RjS^. £.,<!
-r- ..i^trjk. «f- ok Gibklifr Jon lim kiar. mi..
1680. Z^gi^niia Aöroi, fferkOfsrgä Ikrltk'^ ^^^
FM en« kanten,- hon Tserj^aBr ulvijj^n.
/^<V2 an<fra kanten.' Joan: i: Brunium: hristi:
Aistningen vid bredare ändan af stenen.
Nerike.
1681« Glanshammars harad^ Gothhtnda vapoip
1682. Edsbetgt härad och socken, F^ovL
^H
— sun: risti: — aaawiuZ aiki —
12 radetv,'ißSd'r^eni^\iAn!tkn^^^^^\&ä^ ^tid
ipa, — <« .if i»;. vid andra kanten.
- 79 —
GÖTHALAND.
Östergötbland.
i684- Bobergs häradj Skeppsäs kyrka.
AG. 39. B. 912. o
Efar (o: Her) \ ligr • Brndde • a Ih^naitta-
tum: (A* Kiioh* • Bipfium • Tara | ba(r n*oster •
J^ra s«bal • tii* • ro • oIl • til'* na^* ok |
aJlum • Kristoum** siaflum.*
Sienen /emkantie, näsian skoldformig, tre-
dare i öfra ändan^ i nedra afkantad,
1685. — Fornäs kyrka. N. d. 2. 146.
••• ar. haos. siai. til. ro. og» til. nabe. og. Ram-
boVgar. siai. Cup. gevt. pera. sial. himmkl.
Bi]^eoin. vara. patar. (noster?)
1686. Dals härad, Rogsiösa kyrkogärd. B. ^!M1
>{< Ges: Krist: |mn alt roa: siati: Asir it^l i
pan £ stiao i stenn iikaka.
JVedre^ smalare andan utan ristning,
Westergfötbland.
1687. Kaiinds A.^, JVeras kyrkogärd. B;9Q8.f)
Her: ligr; ^aran]^: mio.
läSS* Skänings härady Gtrunis kyrkomur.
I>. I. 3d. namnd.
1689- — Jungs fyrÄodörr. U H. +
Hir: likr aur MiiUiosä: sunx'pf: FoUoiV
ristddt £ eri c£rkel kr£ng korset. (N. g. i • 86. har .*
"'-^/f« suneu og EerUngr runar makp.. —
nted kors ö/ver och 2Me sir£dsvapen^ l£k^
. nande bilor £ halft kors, lagdß £nunder'''j
hviiket dock ar bloU tofverh\
1690. •Gu4hcni* härady Brunnums kyrkogärd.
B. 948. t
Sihni. tiL ir.
r£stddt upäi fotstallningen t£ll ett kors.
mSfifJVmrtqfta h.'d^ Slöta kyrkomur. JxL. i6qz.
-^ fia^Mr:. md: {En s£ttande menn£skob£ia £
Aed/ande staUningj väl hüggen) Ga/t •—
Sl^ckct, /unnet v£d fyrkobyggfuuUn ir
iy8^^ har under r£stn£ngsraden en prydUg
dih:och iprdc htifva hört t£U deJSrut Fl
ir. > vppiagne Bvalfsienar.
1692* ^ifitt mr/pi^ Spariosa fyrkogärd.
B..99$.... +
haoa. saßt' havi. bhnio. gfae^i. imiaBO.
\ GottiJrtKl.
) *• ' r " • «t - . ....
1693. Ruihe ting, FirS, fyriogärd^
+ Buj^iaj^l: Lafrapsar: fit kiara mik fir sin
sial: ok: sin: for Nikulais bruj^ur sim: ..an: mik:
kira: BoBulfr: sum kirin a (kirliu hwiii JV.)l
han: krrjj^i: mik.: Oisus: Kristiis: na^i: alum:
^aii*a: sial: sum: sum: hiar: hvilas: Ainen«
1694* Dersammasiädes. M. 3.
Ku^: Da^i: Butulfs: sial:
1695* Dersammasiädes. H. 3.
+ Gu]^: firi: lati iki: orar: siotir: su seti:
Peter: mura: maspiri:
1696. — Flaringe. N.ot. i. 60. H. 3. ]]]
4 ^iif>: oa^i: Hehvat: sial: siim: hier: bvi-
lis: Han: gaf: ei: ouris: laibi: iar.. bairi:
belbu: R.. (i9/a)rhet: lit ..vata beiar:
S^aim: skal: sehias: siai: ..(i7tef)sa: hvert: ar:
i^in: firi: Marheta: sial: Botulfr: i- ..^iiim:
rü: fUrfii: mik: hit
1697. — Ruthe kyrkogärd. H. 3- L. LXIV. (f )
Sihlaik: *.. — ... {Utu gtera sta£n£f)\frl Sih..
um: ra|>ur: sin: ... — sait^: bans. '
1698. Dersammasiädesj £ chorcL
N. m. I. 59. H. 3. L. LXIV. (i)
phi:trit arva j^: litu: giera: stain: üfir: Au^
veli: bro^ur: sin: a: Finlanti: oaklu:
Runorna £ en cirkel kr£ng korset/ om run^
r£sin£ng funnits a derunder varandehahd*
tag, är obestdmdt.
1699. Forsa t£ng/ £ Halls kyrka. N.m. i •74. H. 3. +
' + Gii]^: na^: Juans: sial: af: Hieroumi bans:
tutrir: litu: kern; mik:
Runorna likaledes £ en cirkel/ sienen sma^
lare mot en/a . andan.
1700. Dersammasiädes.^ N. hj. i. 74*
+ Mikulasa: lakaZ firi: bSs sial: a]ta:oJtka^a
ian bustrun ok: bSs sünür; a|>la
1701« — Hangvars kyrkogärd. N. m. i . 69. H. 3ic ] +
4- Ganvi^r. ok. l^oiY'\hr.(Kasllaok.peär)Aei}U
baka. an. stain. ok. ÜU\ sin faj^ur. Butair. jlin.
^isi. Gu|». {alss r)altubr. bafi. . jj^ina« sial. ok«
ta. var. Loker pirimstafr. ok. Fir. sunutahr«
ok enhando.
1702* — Dersammastädes. N. /w. 1. 70. H.3x^T)] o
Siblaif. ok. Jakaupr. af. Flintvik. ^air. Utu»
gira. mik. üfir. Svin. faj^ur sin.. Sku ok |K)tr«
- ok. T.. — r ..ir -^ •
1703. . — Dersammasiädes. . N. ni. 1. 70. H. 3x']] o
+ Bodraifr (Sitraifr?): i: Fiintvikr bad: lit:
mik: gera: üfir: sin; ... J^k^up^.Gu]^: naj^il
hap«: siai: ]^a: var^ tJ^:*. priro: ^tafr: ok:
{»os: sunutahr: ban: do.
170* ~ I Lädeiro kyrka. x JL 3. M- 3.
sKu]^: napi I<likulasa: sial: ok: Boliau^r,
— 8o —
sial: ol: Ro^laii|>ttr; sial: fotulfr: liükiara:
stain :
1705» -^ Dersammastädes, M. 3.
Kuf»: na^i: Nih/ar: shil: sum: I kira:
fi«. j^useoe: keDhin: tu: hundraar: varut af;
Adami: ok: til: ... {Kupsl) bur^: etusentzar:
ok: JE^i'u: huD|>ra{>: ar: okt fimtibi: ar: var:
af: aus: bürp: auk: ... {tisn?)l tauBin:
1706- — Dersammastddesj i choret, 073. [ •..
^'Dels skyld af bänkar^ deis utptanad:*
i7(f7' — Dersammastädes, N. m. i- 6a.
Bi^ir: furi: BottikABaa: siael: i Vik: sum:
baer: hvilts:
1708. — pa kyrkof&rden. N. m. i. 63.
Bipir: i^rar: bunir: firir: Botutfs: smis: ok
Ol.. — ... siin: lit: mik: gera.
1709» — Dersammastädes, N. m. i. 63.
Bi|>in Kos: fari: Butei^a: siael: af: Bierbi:
sum: bfser: hvilis.
1710« — Dersammastädes, N. m. i. 63. H. 3x
•f Bi|tn: 6ri: BotuI (Botviu?): surn! aik}>i:
Botvipa : Bara : i Skabti • . — (i rino pä stenen).
1711' — Dersammastädes, N. m, i. 63. H. 3. M. 3.
Bonden^ Olafr: i: Agbnabo: ligr: biet*: ud->
tir: Hau: ta: mik.
1712. — Seivi kjrrka. M. 3.
Bij^in firi Ouiufar sial.*
1713. — Othems kyrka. N. m. i. 76. H. 4. M. 3.
+ |: r bi]^in: Kos: furi: Markitui sial: af:
Otaim: a mik.
1714.. — P& kyrko^ärden. N. m. i. 76. (H. 3.)
+ |: r blBln: fiiri: HäJvars: isial: bontans: i;
^bnabo • sum: ieav • untir: vflas.
1715« — Dersammastädes* N.m. i. 76. (H 3.)" M. 3.-
+ Bij^in: firi: Linata: siai: i: Filum.
1716« — Dersammastädes. N. m, i. 76. (H. 3.) M. 3.
+ Bi^iD Kos furi Nfkulas sial af Keitu sum
er vilis uti (oz si^m her viiis unti).
1717. Dersammastädes. N. i». i. 76. ...
1718« Lummetunds tin^j Tingsiäde kyrka, M. 3.
' ... — ..in: auk: Hra: {>aira: v,;i säil: ok •••
sina: Fa^ur: lit ... —
1719* — Dersammastädes, N. m. 3. 116. *
1720. — Martebo. N. m, 2. 127. H. 3.
Hiar: hVffis: Raneulfr: Soiaval ... svärläslig,
1721. ßro ting^ Bro kyrka, H.m, a. 129. (H.3») M.3.
+ Bi^in: ßiri: olfs (Tufas?): siai: Jubsarfa:
e: EtliTiki: sum: bei*: ligr: bans: lokia: Bnt-
iau]^: bufi a ... p.. o^: i: a]to:bium: litr:
staiDint baka j^ina.-
1722. — Fohle f^rkog&rd. H.ijx ] ...
+ ^*. 5«F-. ••• mi:''baD; 8.; n: abiar.. ahtirar:
gar.. — ... s: rikupL
Ett ahcbrade {?)^ ttt vis cch en kapp fecA«
nade»
1723t — Dersammastädes, L. 1713. g. ...
Utplähad (bägge tillhora Tatlbo hemman),
1724- Bäis tingj Heihherns kyrka* H. 2. ^
+ :Gresu8: ^Krist: na^S: Halm: sial: ukagta:
busfraua: Angva: svstir: ... busl.. —. ... bar
ver ... ..vir: Bibiu: Pateoostr: firi: Ralvia:
siaI:Magisir: Gefi: kei*^i: mik: Bot?i^r:sari^r:
Jit: gera: hvalf — ... —
I korsetf Sib^a^: b..ans: busfrüi: sus.. ^
1725. — pO' kyrkogarden, H. 3x 0
>ft Gairvatr. af. ^or^rbü: bvilir. biar. oL
bans. busfrj0ria. Bu{»iau^. gerj>c mik. ok. bi-
!^ir. firi. |>aira« Pati* uüstu. |>essum. iaa arfo.
ito. ofia. vara]^u. ^et sum. ^autn.aruoa.
1726. — Dersammastädes, H. 3.
Hh Nikulas. Rinke, a mik.
1727- — Dersammastädes, H. 3. \
Hh Hebvaltr: KvIüb: biar: af: Su|>rbü: sum:
|>aira: faf^ur: var: ... mik. lit u. gera. Ma..rs.
ok. Jakaups. ok. Botvi^ir.
Runorna ritadepä kanten afen skbld; HsKU
den ett kors,
1728. — Dersammastädes. H. 3.
. + Juan: Jakaups: arfi: bvilis: biar: ..• —
Ristningen pa en likadan sköld,
1729, 1730. Dersammastädes, H. 3. ]] ...
■'■'iz.-ne alldeles fbrderfvad^
1731. — fValstena kyrka. N,m. 1.78. U,^ +
+ Sibfribr: i: Alfini: b't: gera: stain: hisan:
üfir: Bütbij^i: totür: sina: og: üfir: Aulaift
af: JSottini: i Nor|»rgar]^um :
Runorna ristadt pa en sköldrand omkri9%
ett kors,
Derutomkring vi4 kanten af stenen, med
munkstil,-
Airiffo« DNjJ M^J ccc^J xxvi**5 oaiEaTin'* aot*
#• •• %•• •••
LEWS« BOTBLIGIffJS* QTE* IH« HOBDGAEDÜM« ST*
riLIA* SIGFBIOI« QTOBUM« AVIMB^ BEQTIBSCiaT«
Ui\ PACB. ' * '» ,
1732*. — Dersammastädes: H. 4* L.. XXXII.
+ Olafr: Bingil: lii: gera: mik: üfir: Hera
Petr.
En rad runorj och derutomkring vid kMHr
ten med munkstiL*
Aimo* DO* M^J ccc^l iPl obtit! dotJ petbi»:
CYBATYS* BCGL&STB* JN« W^LGU^BIT* DICTVS»
bingil* de« gaütbm* gvitjs« Jl^ima* 9vt\ cua;
tpo (o: Gbristo)! * * • ?
Pa faltet af steHjen en preH teeknad,
1733- — pO' kyrkogarden^ H. 4-
... lit: gaera: ttin: üfir: Uia: fa%r:bo..f». •••
1734* Lina ting, Gothem. If. m. a. i55.
En stör sten med kors och cirkel, samt: 1»
läng svärläelig inskrifu
1735.
8r
1735- — ^ XhrUnda kyrka. ^ u H. 4x ' +
Jakaiipr. ok. Bolein. ' J^tii. gara; jj^ioa. Vsten.
e])tir-a. Ai-vi^. ^n. San. > '}
• • ristadt midi uppäi stenen i a.'ne rader j
h'^iiea' öfverst siuta, i eit kors. ' '
>fi FoJkar: i:-.Austtfrbü: y hanr iait: gera:
migr dwir: sine »un:: BuhllaXi^? Gesus:
Kr&tils: X' n«]^e^7 irafis: ^ial: ok: iEiUum:
KrismtiTi; siaJutti» Amen*: Amen:'
Ser^^iidt pt^iHfgt korSj med en- stör Wr-
kellf&ge 'Offiqifvet ach smä kors^ i vinkiarne.
A inskrißsraden Uro i hörnen af stenen
smd prjrM'ga vkorsj hariUmärkte med X
1737. — Gammelgarns kyrka. N. /il. x f56.
-f Giftos: Krist: naBi: Halvia: sial: bir: bi-
^r: Patnostr: firC Hai via: sial.
173& Hailatingj hangle aitarehord.
■ N. m. a. iSg. H. 9, 4 M. 3.
— n: ro var .•. — ... sial: Pegiafegia: Au|»*.
vatr: gci*^i: j^ita: bvaJf: GeirvaJr: i: Veski«
: Di: ris.. .. -~
jfr en afkaniadj i ena dndan smaiare graftten,
1739. — ^«'^ kyrküj vid altärel. H. 4. M. 3.
»{< Hier: hvilis: Hera: Joan: Aaj^ars: sod: i:
AtlTgabo: Bl
üunorna serdelei omsorgs/ulii huggne^ staf-'
vtmne lika Latinska Üncialer^ vida och
tvärt a/huggfie vid ända/^ne.
1740. — ^Vishy, stad. N. m. «. 7. (K. a. aao.)
— <- ••• Alfa hanara^orok ... -i*» ••• Bi^im. fu*
ri iai. Sceiti ' Botvi^ Kt fira i.. '
1741- Stenkumla ting, Atiingbo. Mi 3. : f
: J/tian^: An^ralu: eokra: Etllks: hoo: hTalf:
Ibt kiapa: ubprism:' mio:* Boslaant ]ok« kiD
. ba^: lait: bi|»ia fiii*i: hdos: siah
yedät sta^UriUet a/ korsetV
Xakaubr: kier^i: stain: Ormas: arfi.
1742* Banda timgj Tofie fyrkogärd.
<H. 2«) M. a. 60. o
4-Fti^b. ok. AlvUlta. 6k;Rof>ai^ft. Uta« kitea.
ataiii. hvalf. j^is.. eftiA. RoBurm. fa^.. ..« —
.•siD. BiJ^i sxaL haos. SSktust Bartofflneus
irni miskoDaas^^ia/ .;.«'Ufjn& aken: (o: aa^ii).
Helgonet och desg dfrkart teeknade.
(Pä ßdttt fnun/Sr Helgonei loses H. 9.
iaitid tunar.)
1743« Oangifvei stalle., M. 9« a^ o
• Hk Ku^ ••• -— «•ma..ar: k: ..an nioDear:bo->
Uhifr: .*ft.»t fr«. — ..uts.. ••k:i:pr Derefker
' (me yett elier ett par 0rd med mycket
uipUnäd mmnksiiL ' ■
1744> MüMUrhy fyrk^ftrd^ {lästig). N«o.^(.
1745* Dersammastades. N« 0.^291. 4*4
1746* --*- Sanda k^rkogärd. ^ ü. o. 290.
"ßotaider i Boligaby lit diona slain gera iftir
Olaf fadur sin äcc. Bidin firif Olaafs sali
i Boligaby.- Gud giß saili din &c.f'
1747* Seide ting, fVäte kyrka. H. 2. M. 3.
•.if»r: Botulfs: moj^ir: af: VestrC Hvetium:
<foke Botai^r: bans: huafroia: oiöntvaa: austir:
af: Bigaim: hanX var: sum; |>ita: ••• > .
1748* Dersammastades. M. 3.
•f Hustru: Karrud e reo: i: Meloo: bpn:
• lit:*baga: tisao: stain: ufir: sin: bon^a:
1749. — Heide kyrkogärd. H. ax.. +
+ Hier: ligr: Gairvaltr: i: Biibi: ok: bans;
bus:frova:
Ristningen pä en cirkel kring kotset. \, \
1750. — Dersammastades. H.i.a/ . 1 »
X Bedin. furre. Petars:.' sial: kaapArfa Han:
to: siou natum: efder: nü: ta vart» ^: ok:
• p: prim: i: fiurtandx>: rado. ...
1751. — Klinte kyrka. . H. 2. M 3.
Mib nahum Gius.' Boj^valdr: af: Huldangium
baJr: giafit: ... — ..ta:. tail: fiiri: sin: anai;::
ok: sin: faj^ur: sial: ok: Alvas: sial:;
1752. — pä kyrkogärden. H. a. M. 3. ] ...
+ Gisus: Kristus: na^i: Botvi^a:.sial: ki/f«;
Valium: ... '
1753. — Dersammastades.
: + JiMMi:
Des: Bi^ii
]^aira: s.. — ...
1754) 1755» — Dersammastades. H«^ a. ...
1756. — Fröjels kyrka. M. 3,
+ Olif: litu: kiara: stain: j^ana: ufir:;
: sifi; son: Butai/u *.. *— •.. mo|iur:. Euj^vi:
isitirai isil urX firirt ^aira: sal.. {y^sia^
lumj) .-. —
1757. — pä kyrkogärden. H. a, ] ... ,
— bi^fr: fiiri: ]^eira: sialuto: —
1758. Garde ting^ Garde kyrka, H. 31 ] ...
1759. — pä kyrkogärden. .M. 3. (H. 3.) '
OJafer: Robbenn: arva. och ett bomdrke.
1760— 1762* — Dersamnagstädes. H. 3. ...
3 eller 4 oläsliga runstenar nämnde.
ITW. — fye J^rka^ i choret.
W.45iH.3x »L 3. -J.
-I- Jakaupr. i. Litelronum. ban. liJL giara. ^ia-
Da. stain. üfir. faj^iir. sin. Olaf. ok. broüpar.
«Da. Liknvib. ok. SirooD. BiBim. für. taim.
ok. alium. l^risaum. sialum* 0)u ta. var li^it.
. «f. Gus. bir^. furtaii. bundra]^. ar* ok. aioo.
ari* DHDna. ]^en. V. tibi. ar. .ok, i»^a. «ri.
primaj^L }^. ok. f^. sunulahr. i. ^ rapii. -
. . ai
imm: ... - ^ ;
* — Dersanunastädes. H.Ja. 1
JiMMi: smidrinn: GanviBa: arwa: vi{>r: Ripa:
s: BiBin: bün: ok: Pater: NosUu: /m'i:
n
— te
1764. ^ pi kyrkaftirden. H. 3« M. 3.
»fi j^iona. sten: po: lit busfru. Ru^W. geara,
üfir. sin. bonda. Jakob, i Maoagaraum. lum,
skutin. var^. iheL mv^ en. bärsu. 8UD.afyis-
borh. j^a. er. Kunuog. Erik. vai*. bu stollab. pa*
]bi. for^' nemda« siod. £n. ]^a. var. ü^l af.
Ous. bür^. fitirtaD. buntrej^ ai*. ok. ainu. ai*L
minoa. eni fenti^i. ar. B^nim. ^et at. Go^. '
' na^t. han^ siaJ« ok. allum« Krisatton. iiaiuiii.
ArocD.
1765« *-*- Detsatnmastädes* M. S.
Kairvalt«; i. Liium. bao lil. kera. bvalf. ^tta.
ufir ... — ... kir. bau. Kairvat.^i. u Ltioon.
1766- — Dersammasiädes* M. S.
fiotolfr: Megensarfa. lit. kiara. slain* bisian.
1767« — DersammaftMdes. H. 3. —
1768* Fardheffis tingj Lojstu kyrkogird, -H. a« •••
1769. — Lefvede krrka. M. a. 33. ]
— moj^ur ofaihrÜ —
1770- — pä kyrkogärdert, M. a. 3& ... o
... — ..fir« frilui.. obar ««• «^. kair^uiJb*'
..Ir kuj> ... —
1771. HabUnge tine, Eista. W. 453.
Botvar]^r i Snopu bao lit jiiaa» ^aa ftan
üfir sina busA*oiii Botai^u tiJ asta.
1772« — viirf iyrkodorrwu M. a. M. 3. .«. 3
1773. — Sproge kyrkogdrd. M. 3» •{•)
4- Bo/vi^r; i: Sia^u: fit: giara: hTalf: nfir:
sin: fajnir: ok; roofNir: ... Gu^: j^aira: siai:
eliba: sum: hiart bviUs: imtcr +
AuBvahr: Kau/i: giar]^i: hvalf
Aorsei med omsorg gfordt/ Eit kiofverbUd
i hvardera vinkeliu
1774^ DersuniHMsi&des. M. 3« +
Aii*iki*:4it:{iara: stan: ufir: lüu: kanturi tipigi
Stenen är smaiare mot ena andan'.
1775« Dersammastädes. M. 3x .{-
>fi RM{»Yi]^r: a Burb: lit: giara: staio: ufir:
sin laBiir: Botulf: a Burh.
Najbi iCn|> ... ^aira: sial: aftra: sum: hiar^
hvflas: uiilir: ßi^in: Batar noster: ... ^aira: ai^
al: sum {hier hvilis)
Kors med kibfverblad i homen tethmdL
1776* Dersammastädet. M* 3x ... o
... — ..u: lit: giara: stan: ».. :ufii*-4 n$V
-baro ..« ... Ku|i: ^ira: sial: akra: sum:
hiar: hvilas.
1777. — Siüe fyrka^ W. 454. H. a.
' -t- Fairgair: lit: niiik: giara: üfcr: sin fa^ur:
tik: mo^or: Botfrir: ek: Bo^i: ok Au^vatr:
ok niik 4« Kistr: Maiu: «id: aaf^i: aluai;
falear: bvilas: unir: alum: Krisnum: siahlm.
177B. ß^r$ammasiades i väfgen* W* 4''4«
Bi^bio iUri Botvijj^ seal KaDgvals arva.
1779. — Hablingbo fyrhu BL «• M. x 3a ...
Vid kanten pd Uenen^
4- paun: litu: giara: j^ina: stan: üfir: (nun)
... .«(HK Ut: orar: büai: ok: Pater: ooster:
ok: Afi:- Maria: Rotfosar: sial: lil: goba: +
' saknas hos M« a, tom Kar,' inff*.a: boJf: li..r
kvilkei ater saknas hos H. a*)
/ en cirkel midt pi stenen.»
4* Go|>r: sial: temi ... boU. :..arbu: ^:
4UIb: bi^r: Airir: baoam: ^ oiautir: ba]^:
bini: büna: Katria: ok: Botvi: ok: Nikiilaai:.
(Hh..^r: ... .«• akbu: jbin: i snia: bi^:
furir.. niatia..n; baj^r mos: büa: at..i:
B..tv]tt«. M, a.)
1780. BemsS ting, oc& fyrkogärd. H.i.M.3.
+ Bololf: Kaimisarfa: lit: kiara: bina: Mav:
ofir: Rutaitu (Butaitü?): af Hab:bibü: ot: tä
Aukarsarfa: E: taun: iak: vor: skrifa^: ta
var: Habal: suBudah:r. aoCri^MiBr: primstafr ii
toj/le: rmdo i fafluju: Bitar: Aukarsarfa: h..A
(biuk? ban skref?): mik: Amen. Bomärke.
1781. Grötiinge iing, Ha/dheme J^rka. M. 3.
+ aVopk: liat: kira ... — ..nabu: ^d: «mb:
bilift: furir: imiaoa: stio:'Batir:itostr:biina:
atbik: Botvi|pv: Muli: ...
1782. «— pa kyrkogarden. H. a« M. a. H. 3.
•f Katrin: Westir: korta: lit: kira: ÜDait
staio: üwir: sina: au>dur: Biii?iu^ Sitoihks:
1783. Ders4^mmasiädes, N. chorei. H. an ]]
— ..Klip napiz iiaoar: sial: j^«« ... ro ••• *
... fiiri ... —
1784. Dersammastades^ ä« iQrrkmn^ M» 3. ...
*'En runsien, hvarpä UoU a mrd äroldshara/*
1785. — Grotiingo fyrka. Kum lLa.53. ILl.
Katrin: Joans: bu^fitra: i Stanlra boa: lit:
giara: bioa: stain: üfir: nM>^r: sinatBotiaiH
bu: Jakubs: kumii 5tb:laihs:. arfa^ jK^*
firi: biliar [11%, fairai* JK 3»): fliai;: Vater:
noster.
1786- Dersammast'dde$0 lA muren. H. a. ML l]f
— ..^otai{>i: bosfriu: sina: iakus: burn: uk:
▼itabtfrhum: Var: b^ra: aa]^: fttira: :siil:
altra: mi
Pd korseU stamträd4
Oli: hiak: vaoir: j^isar: (tcaim: wuakt
1787, 1788. — J^äs J^ka. &. a.. .•.
*'Strax inom ^j^rkod&rrfin. amcysten^r med
sdaf tramp utnötte runor, attiniethakord
künde med sakerhet Vuas/*
178». — pd kyrkogdrdrtL H.a. M. 3j + +
Ruj^ul: af: Ropum: Uebvij^: bur|;a: iCaag*
nasta^u0ic kam tiit i^^ra; stata: uvjr: ifa^
busbonda: Botulf: ok: QiaO asavsnaji^ ürt.
|Hiica siahiu): \ ,.•....:. .
179a — Fide fy^rkagdrd. H. a. ...
/
— 83 ~
1791. Hobori$ Ung^ Öf€ fy^rkm.
(H- a« L. XCrX.) M. a« AL 3. (+)
Jakaups: sÜDir: a Burh: iitii kiara: (slaiQ?) ...
laj^r: sen: ok: bru^r: aen: hei*a: Jakuss.
sum: Uia: kirkiu: Uli: Miol^u^vioni: bilio:
.filri: ^ira: sialuin: HahvaJUi aJi: sünirj^ir:
hvilas: biar: «uolir: OJi: Juli* (H, 2. Eufiar
JH. X Auj^ir ßf. 3.): kiarj^i: niik +
1792* Dersammastades. M. 3. 5o. ... o
Hiar: hvilis: iionV: ..on iuhi..: iovu: Bi^io:
ah. tdrirl or herra vaih: ha^n.. sial
••• kiara: jj^la •.!.• bioaiT — —
1793- DersammastUdes, H. 3. M. a« aa. ]
Hh kani: it ok..o steo ••• —
1794— 1799* Dersummastädes pä fyrkmfirdtu*
W. o. aSa. H. a. ]]]
1000. — Presigärds /orsiuga* M. a. ai.
— ubs b pari —
1801. — Hamra kyrka, H. a. M. a. a3. ]] (f)
Ifikurs (Nikulas?): let: kiara : staio : üfir : Aup-
valt: sin: fa|»ur Ao../iaubr.. ^ii*: ok sina suni
o.. —— •*• iuri ... —
UBflß* BersammaHädes. (H.a«) SL a. »4. +)
>i« Bilr: litl koara: atao: ..na: üfir: ^uiaij^u:
ok: .„ — ,., ..fiur .♦. — ••• r..rf (p; u§?)i
Y^l prioMt..
Pafdliet af sienem
ritu o: i: ta runi (a: ra/?iiiii7): Jbi^n: buDir^ —
1803- Dersammastädes. M. a. 3f. 1 f)
Jokoubar: ••• kira: staio: bi^in: bünir:aTla...
Iiirir seaiu i^fiar: ok,. •.£: kiera: stai/t
Pä cirkelkagen a korset,-
••. — ••• fbk«. (a: ..mniM?) likum. buivitikta.
in ... —
1804^ Dersammastädes* (H. a.) M. a. 37. M. 3. ] o
— ..in; lit.Jo: kiara: cfter: «..:fa^ur:8iQ ...
ko^; ...: ..inni: Bi^r ... •—
1805— 1B(M. Dersammastädes. H. a. ...
'^bedröfliga lemhingar voro 1>U af 4 ä 5 st.
men ef vUrde att pdse^ sasom knappt ett «fi«
da ord künde utktas.''*
1809. JVambÜn^ho 'fyrkoßärd. H. a.
-f Juan; i Nora: lit: giara: j^ibaa: st., iftr:
atna: iQoj^ur: Hai vi.
1810. Dersammastädes, H. a.
... — ..tk: ok:. BotaiiAr: lit: g^r^i stain:
hinna: üvir: Sigfri^:: ok: Bo^j^fri^: i: Oiboi:
^ fa^jr: aioai bvw: ftmi hnlkt Ibftj^r: Bi|ipit
fiiri: jiaiin.
1811* Dersammastädes, H* su IL a. 1 ...
.,. :k o*. .,^.0^n^ r: .raka*. «^ubs af..
... bi{^r: a..
1812—1816. Dersammastädes. N. ow a55. ] ...
1817. — Sundre kyrka. H. a. 55. M. 3. ] o
+ Roj^alfr: lit: giara: staia: Qk: skira: ufirr
Rofio: bi*ojbor sio.
BhmveA med ett iefon oeh en/bgeiiUck*
ning pä faltet af stenen.
1818. — pa kyrkogärden. M. a. 5^. M. 3. 1
Biapr: Marpii Utx kiaral j^inna: sj^n: ühr:
sina: kuno: ok: sin: barn:
1819. Dersammastädes. M. a. a& ]
— •.garBum: lit: geara: mik: üfir.; uw}
..ur: vok..iai Haldiau^u: ok vär: sum: lia^
• für: furri; henna.. — ^
1820» 1821. Dersammastädes^ H. a.
2.'ne stenar alldeUs forderfvade och runor^
' na oiäsligO.'''
Bleking.
1822. Östrä harad, Lösens llr^rka. N. i. aR +
Avo f iri Mcccxi a siomi lot göra {lini sMan
..iok a..]^u sin au..s iofoit Rurkraia^^r. .
Runorna ty-diiga^ man meningen svär^ att
MUleta, ätminstone är de forut gjorAa (N. S
a8. K. b, a3o.) tolkningarne icke iämpltga.
1823* — pi kyrkogärden. W« an. N. iL 3o. o
Atmar: ok RainmOt.
ütgSr heia inskriften vid bredare ändan
af stenen.
Skflne.
1824. Ingelstads härad, ffofy. W/iSou o
Aniroä: faoiiili: tui: baenasdikti : taskum: sios
finae: raekviskat: in: pas«: Amen.
1825. Luggudde häradj Allerum, W. 176. o
H«r: ligr: Hiidiilf: Svin: siin: unnj^r: Av«: Ma-
ria: kiratia: j^oiinuf: jtaekum: h«napiikta: |u:^
in: niuli;Bribu$: »t: baenaej^iktus: fruktus: voNi^
tris: tui: Ani«n.
NORRIGE.
Christians amt
1826. BiuUand, Grans socken, Nicolai ehorgolf.
W. 47«-
... ..ikkam « ;Sir kiiiin«r^ floü J5lW*tt;3|on «
▼oniu X sini x innar: ii:tar: |mui: >f ttoar: i
altrar: Kup: sinar: ioar: Kitla Kirbo isris^-
f i i nis rL
84 -
1827. — fVaidert, Skraiewold. W. SÄ
Her hvilir JRVxu R«is totr. Arti]^ haennar sec
Kiemoft]^ meso aflan.
Ristadt pl kUdßäarne a en Mdj skuren
i irdtiljorna»
Bradsbergs a'mt.
1828- Hi^fdeilagen^ Byglands prestgird*
IC Ku]^ iiialbi sil MaAoiltar.
495.
. Buskeruds amt.
1829* Ringerike, J!V: Hougs Pastorat, Tandb^g.
Z. IV. 320.
''Her hvilir GufK)rinr Eileifi b{orinn?) litla gagn-
daga dagr er artid hans/'
Stavanger amt.
1830. Jedderen, Fleckfififird W. 5oa.
Gunr • Rifas • sunt ligr: her.
& Throndh^m« amt«
1831* .Sirindens socken, Skrqtvotds färd* &» f
... hvilir fkikier! 'ik«ggi ••• theo..
pd ena ändan üf sienen och derunder med
munkstil.'
hiB hvrLiA. BYNiLom • evdeida: vp,,Mvtt n.Jjutm
FHET geiralda: 6uk: Bis: •fA|>er* heiniHhifo
(iSs kerk mikh xiierligare hos *S. 5. ) (da
sista med runor).'
S. Bergenhus amt.
1832. ytter sogn, Hopperstad. Vif, 462* S.^. 84«.]]
+ Ko|»: Trotin: hialbi; salo + Katila 4«
Skriften diagonaU öfver stenen.
1833. Dersammasiädes. W. 463. S. i. 84o. ]]
+ Haer: hvilir: un^ir: Arnfin^r: Javartsrwo.
Skriften vid iredare ändan af sienen*
N. Bergenhus amt.
1834. Inderon, Stod. W. 5m.
+)
:Haer: hvilr: Sira: fl^metter: presters fa'
Mariu: Aaeinir: folias auk: Roli: akku: BiW*
pater: noster: firrit sial: faaosi
Pd serskild rad ytterst vid smalare ändäit
af sten.
Porsstein ger]^ mik.
DANMARK.
Fyen.
1835. Bregninge. X. 1. a5
-I- Svaen: Sac«r suaeo: ligaer hae uo]
. tiakae/tt ristae maek : inestaer : ßo kuoi*]
t Ha^lkae
e: mik:;
. Jatland.
1836*, ,^rhus Stift och stad'skyrka, anforde
• W. 277. ...
1837. Sal härad, Giesingholm, W. 386.
Pva^ • ga^i • oalf • öfa • ^oria • Abi • sud«
lakhar «^. ../tiis • Bi^ar • Mari • nal^hi •
a51l • Nikolaus • Kaasiioar ji rus:
(o: Kaasunar a rus? 9: ärhus,)
En iiskop, samt derunder ttt Umb och M
tors tecknadt*
1838. Tye haraä,' GieÜerstoe W. adJ.
En grinsten, af hvars ristning öloit
runor «.o^u^,. och ..njerul».. synas,
1839* Jaulte harad, FeuUnge f(yrkogard.
w. 44^1.
Pasbiriük: Lank^ smnj: kub]^: ia:
jr^kiskens. {ox Pasbirn, {Asbirn?) hie
sum cumulatus in Christo requiesceris,)
1840* -dndst haradj Famdrups kyrkodorr.
W. 444-
. Haera: .Likasrj^r: stmn iEbbis suiu
Skrißen i 2 rader vid ena ändan tf üe"
nen.
nafTä
kristi:
Lanf
Sdiles-
— 85 —
Schlesyig.
1841. Biolderup.
• •• likr hir.
J. A.
Fid Emmervad uppiagef J. A, c£^/t /ortu
If.'O iS3g. anfSrde sten med inskrift.'
Hainilfa«
ISLAND.
Söder amtet
1842. ^. Skapteßelds syssel^ Nupstad. Z- IV. 355.
Her hviJer Biörn.
1847* Dersanwiastades.
Her hvilir Unneir.
z. IV. 349.
Vester amtet«
1843 JUyre sysseh p& Borgs ^yrkogard.
z. iv. i$i.
Her liggr hälr Kiartan
F^ck (hUut?) kif af sari deydi.
1844. — ffvams kyrkogärd. Z. IV. 347.
Her hvilir S«muiidr Gamia son.
1845* Snee/jeldsnes syssel, ffallbiarnar eyru
z. IV. 347.
Her hvilir Fridgerj^iu* Gunndrs doltir ok bid
firir Hier —
1846. Dersamniasiüdes. Z. IV. 348.
Her hvilir Marfreda Feirm.. — (o; Margre«
ta Qftxvmunds doitirl)
Nord- och Öster-Amtet.
1848. Hunevatids Sysselj Hoskuldsstade, Z.353.
Her hvilir Sira Marteion prestr.
1849* Öeffords Syssel, vid Modtavalla kloster.
Zu IV. 35o. ...,
Har hmfi 2.*ne, olika inskri/ler*
1850* — JUunkaivärdkiosUrskyrkogard. Z. 35o.
Her hvilir Vigdis Arnadottir. Gud fridi hennar
sal^ tr hennar artid tveioi nottum firii* Ma-
ria messu
1851. — L/asavains kyrkogard. Z. IV. 353.
Her hvilir HaJdora ^orgils dottir.
1853^ Ifordsr Syssel, Male kyrkogärd. Z. IV. 359.
Ingiri{>r.
iVSi*S.Mule$y$$elMdHof8kyrkodSrr.Z.Ui:...
23
^
- 86 —
RUNRISTNINGAR PA HUSHÄLLS TILLBEHÖR,
SAMT PRYDNABER.
a) Jordfasta«
GÖTHALAND.
Gottland.
1854* Fardhenis tingj Lefvede socken, Mulde.
H. a. L. «. VIL,
Siaukaim. giarj^i. mik.
kialira: Botmuntr: imtistari: af:
• Ei van: ok: Butair: litu: giara.
Risiadt i 3:ne r&ta rader öfver en F^ansk
tilja pä en trekantig Sien, insait ienavag'*
gen.
1855* HabUnge tingj Sproge socken, Urgude. H« 2.
+ Betar: iifir: Kuj^arfa: han:
iit: gierva: tissao: mur: ok: stufosa: ok;
baj^e: sendr: Jügta^: a tosdahin: ona: fii'
Katrino: meso; ta var: Yl suoudahr: ^Splrkn^
li: fiurtando: rado: i: taflone:
Stenen har blifvh tksatt i en. spülnur 4
Thomasarfve gärd i Eista socken.
'^^Fkre dylika stenar omtalaties säsom tili"
höriga de der i landet beßntliga Jasta
hustn*^
1856« Färdhems iing, Gerums socken, KuUands
gärd. H. a. K. a. a •
X ^tmuDtr Kuilans hau Iit gera bila mur.
verk ok »alfr gerde: trri verksUiwii ok sumar-
huSi ta rar )(: suoudahr ob Y primstafr itre»
tando rado ok lügta^es a santa SimJude af-
ton. Markit. bit buslrua.
Ristadt pi en jernstör, satt tili stöd un-
€ler ett hörn af spismuren/ stören bkf
bortsäld och fbrd tili M^estergöihland.
1857« Hoborgs ting, fVamblingbo socken, Slomis
gärd, M. ax *..
•.k: stulpa: ^.. —
Pä en prydlig utlmggning vid dfra' andan
af en fyrkantig Stolpe af sandsten.
1858. — Sigreips gärd. (H. a* L.) M. 2x L.a.Yllk
Olafr: Lopr: giar^i: m.
Pä den ena af xne marmor^portstolpar.
DANMARK.
Grönland.
1859- Öen Kingitoarsuk. Z. IV. Sog.
£/Jikr. Sikva|>s: 8un:r. ok. Baan/ie: Tortar«
ion: ok: *£nn|)i. Osson: laukardakio: förir:
gakndag faJo]^ vardate. ok ro^u:
Derber 6 mynder, bestäende den 3, 4* ^*'l^
af ett slags^ med 0 pä stfelken meUan ^f
och A^, men ä den ista och 6.te utgöres derma
mcllanlänk af ^ och ä den 2,dra af V\ (iff-
Fi. VI. J), i hvilka mynder man velat st
teckenför MCXXXV d. d. ärtalet ii35.
Finnes ristadt pä en Uten stenßisa, som
tillhört ett af stenar uppfbrdt värdteckeiu
b) Losoren.
SVERIGE.
1860- EnforgyUd Silfyersked. D. b.
Matin » fiii hunkA stiri x (u*i x lusta Inuti pa
en slinga omkring bokstafverna \lfl§ och
♦tttVCO^l^i Pä. en serskild slinga vid
kanten.^ i^iClV^« tt» («) Ci« %\t\t itWt^
Utvändigt pä 2:ne konstigt Jlätade orrAslin"
cor, den ena.'
» Varita firi vsen svo x iah x » b»]^a&r. -^
pi den andta.* ^
TankiD X X b » mih x x sro * x iah x o x i^r
Shaßprydrtaden ütgjores af en krönt 'Ma-*
riebild med hatnet pä armen.
Skeden /arvaras t K» Anihjviteis Ariihi^t
i Stockholm.
1861* Ett spjutskaft. O. o.
1862- Ett yxskaft. O. a.
1863. — krokigt med sin yxa. D. c. L. ä. VII. a.
Fron JVala i Upland.
1864> 1865« SabtiOK och v'drjor. CR. 2. 612.
Igg6_lg67. Svard/ormiga trastjrcken. O. o.
Insande frnn Tdbytrakten i Uplamd tili
BhreuSj som Idtii klyfva ett ocW dand det
tili en si)drdsskida, hvilken^ sil/verbesla"
gen; med dertill hörande svard-blef KoHung
Gustaf II Adolph fördrad UU nySrsg&f^
va ät 161S. O. i; .
87. ^ ^
1868^1871. Dylikapä Öland. {ar t634yA. <?. 19»
1872—1877. — * Frestads pastorat (dr 1629).
A. b. 5.
1878* j^ svärdsbal/a med sv'dtd^ dersammw^
Stades, A. b, 5.
1879» JBti piskskaßj/rän Funio socken. D.c. igx
1880- Ftt hörn, danadt tili kruibom. O. o.
1881- Ett betsman. ^ GR. a. 612.
1882. En läda^afurholkadt trd. O. o. L. o. VII. d.
1883. En skomakareask (Jbrd tili England).
CR. 2. 612.
1884. EU kafvelbr'dde. CR. 2. 544- b.
Fron tVipetorp , Hogsrums socken pä Öland.
1885« Ett Uapptrdd. CR. 2. 544. c.
18Sfr En spinnrock. CR. 2. 5^ a.
,..; P'ä dessa (N:o 186 1— 1886) har Forn^nor--
^diska calendern /unnits skuren (Jfr. Fl. XII).
1887* En yxa {hammare) af sten* J. 10. 358. ...
• .h..i ^ihri.
Funnen i eh. äker af en bonde i Upland^
Jorvaras i Upsala MineraliCfCabinett.
1888. Hadeiaiidj Bttdens kyrka^ ^' W. 474-
En altaredük^fordom troligen en vaggbpn^,
broderad med bildteckningar , fbrest'dllande
en jagt; pä en list tv'drt öfver stycket.*
Lo^aD X markapa x var x RaLoUti x sösturx
totir X
NORRTGE.
^ 'jJndeY ördet x sostur ^t finnes, utom lis-
ten i annan rigtning tecknadt ördet sini.
1889- Ett dryckeshorn. y. a. 4o3.
brekar f relkur oll seJj^iir
^a oeii heii|>ur.
D A N M A R K.
1890* Köpenhamns konstkanunare. Z. IV. 34 1-
Sn guldring med bld sten eller ßuss, infal-^
ttid i en bred kant, hvarpä äro graverade
Runorna.' |>orgeir.
1891. — Antifj. Museum. Z.IV. 198.
En fingering af guld 'med infattad Cftr"
niol; pä infattningen Pehlvi^skrift^ och pä
ringbygeln Runorna:
Rpjp ag lagta laga:
(6: dirigo ego statutum fatorum). Ringen ar
Joannen pä Lundskouklint vid grushemtning.
fS92^ Jutland, Ribe stifti Gallehus. Y.c.69.
JSit guldhorn funnet Ij34ß ^om vid öfver*
sta kanten har inskrift nted ovanligare Ru-^
nor, hvilka blifvit olika tolkade. Y. c, loser,*
Scagsbelestit • argtidet • arisl« • tebimr •
En metallkruf mei päskriß.' fürir ^ruR
blota, sont sades skola varafunnen pä mar*
ken vid en kulle, erholls är 16 gg vid El*
linge pä Fyen, {beskrifven i Schacht Ant.
FioD,; Nov. Lilt Mar. Baith. 1700; Wcslphal.
Monum.; Rode, in. £1.), men runristningen
är ett sednare tidens verk.
1893. Frän oangifvet stalle {i Utrecht). W. a. 36.
Ett dryckeshorn med Runorna.* Svcrri.
.... . V '
1
88
ISLAND.
1894. P^ Österlands kosten. Z. IV. 335.
En är€,funncn strax fort är i668 med in-
skri/i.' Opt var ek dawdr er ek dro j^ik (aft
o/la vardi /ag trotte ndr jag drog dig), hvä^
nÜMds ÖsUrbygd»
ken tros kommii fron Grö,
1895« Afyre syssel, Häarnäs»
Z. IV. 335.
Hvalr^aünder med rSda mirken i milrw
nor, hvarigenom dessa tanders olikA storkk
och ieskaffenheS (sisom hmndelsvüror) atUfd-
des* De troddes he/va hori tül üsten ä eU
stört Groniändskt skepp, som der vid kosten ar
iaß6 gaU /örioradt.
ENGLAND.
1896. En guldring. Z. IV. SSg.
Ormr (Orkr) jufl trigi a Ri^ng Toktno mm a
graveradt utvändigty inuti ringen erdet.* toi.
Inskrißeti iäses ock £ U. b, 26. sUttnda.'
Gi'iVridae or gviTolt
gloed on aetai
(^; Gerifridae or geriofbl
gloed on aedal;
i. e. febriculosus velieprosus Ustus in morbo.)
Ringen är /unnen ar i8n vid Kingmor
n'dra Carlisle i CumberlamL
1897. En guldring: Z. FV. 348.
Orkr (Ormr) jufl t..rri a Ri^Dg h loslosoo
toi. Ukaledes graveradt.
Funnen i Forkshire pä borjan af fyoo.-ti^
lei och beskrifven i Eb^racum or York by
F. Drake.
1898. En guldrinf. U. XIII. Tab. 17-
Odrec niec a Heanred o grofi.
med nägra Runor {nemL ^o in Xg KO
iUamd /or öfrigf AngUstuhsishi bokstaf-
18991 En Jaspisring. U. b. 117.
Uppgifves innehaUa med Runor teeknadt:
£ryri. uf: mol. (b: A*aera of moldan
Yri. urL wol ara nre woldan
wies. te. pote. pol. hwilet de pytte oold
i. e. Eleva nos e milvere, Remäte nostrm
pestem puteo nolenie.)
Till aennaßock torde i visst afteende joa-
na hanfbras nägra med runor tecknade
penningformiga pragtsn^cken af guid euer
de si kallaae guldbracteaterna Jfr.
FL VIIL
#10C* VL
BÜNRISTNINGAE Jfk KYRKOR OCH I^EEAS
TII.LHÖRIGHBTISR.
<a) Pä byg^Baden och dess tillbehor.
SVEARIKE.
Upland.
Westimanland.
1900. fVallentuna kyrrkovägg. B. 5g.
AnturJ teihti j^inna fagra steo: ho..t.
pajiere huggna stenar i en rad,
1901- Dersammastädes^ S. hörnet. A.5, 12. E.
Tawif taihdi. Kuf. hialbi. antu nira kristina.
1902. Westeras Domkyrka, vid S. dorren.
G. 7^* •••
Af inskrifien, ristad i teglen pd bada sidor
om dörren hafva blott spridda runop {och or^
den gara och Gus.) /unnäs i sednare tider
iydliga, jenite runraden*
GÖTHALAND.
Westergothland.
1903* Gudhems häradj Rddene. I). a. 6i.
Biriki « Birita • Paetaer • ok Aki • kür|>i kir-
kuna • Asiir • ok • Skuli • pk I tK>r{>r • ok' •
Ivunnar • 1 Siuatisla • —
1904. Redvägs häradj iSmula {sedan i en sme^
djemur), B. 976. ] ...
..niikus..ali k.. — -
. — ..]^i kiarka: .. fsi.. —
Pä en prydligt huggen sten, /ernte nagr^
bilder,' pä kanten är uthugget hlomverk*
Sm&laiid.
1905. Tveta häradj Tdrstorp. N. r. 826.
Jrastrb (0: Jaerstorb) Jdrstorp, kyrkans namn^
hugget uti grundstenen vid westra hörnet.
1906» Östbo hkradj Bydahoüns torn. L.abu K.
Pä en huggen santlsten/ är genom nyar^
pahuggning oVäslig,
1907. Prestbo hcd, Längaryds vapenhus, D, i. 34«
JSn stock med runristning/ oafritad»
1908. Albo hdrad, i Skaietöfs J^rkodorr.
M. a N •••
Bosh tilhit *xrki,. ..r
Bosi tahi st*. ..1
Ail SkBtma(nsleJs7)
Pä en sten, jemie Jltre tecknade bilder.
1909« Oangi/vet landskap och stalle/ pä enefic^
list ä chorskrtmket, D, annot.; L. iV.
Ave Maria gi'CKia plena dofiiinus tecunb &c.
Gottland.
1910* Forsa ting, Helvi kyrka.
N. m. I. 66. H. 3. M. 3.
Lafrans Bofvi]^ar suo maistara ker^i kirkiu
|>isa: af Uskilaim.
Pä hvalßägen ö/ver £0kerstied&rr€j% i sie^
' inhugget.
1911. Beide ting, Heide kyrka, U. 2. x M. 3.
Kirkian: bran: üX Bele|»e8: bürp: Jauka: tabn:
ta: var: ijf^ Suddu: tdhr: ok: U|: Prim: i
tretando: raj^o.
Pä en sten i rata rader.
£912 HenMsö <ing, Eke kyrka. M» a.
Arum ^ btir ... ^ biür^ ^ ^uaiin ♦ ..i^rhun-
trap ^ at ^ ok ^ sekstih a ^ kirkia ^
mala§ ^ bii ^ ra ^ ioAifaur 4 «s.. ..ka-
ri ^ ... — •• ^ alii ^ sou]^ ^ (ocft derunder
ett bomärke)j
tecknadt med svart^ /arg pä kalken ä Jf.
pelaren vid choret.
1913. Dersammastädes, IV. chorväggen. M. a. 49* ]
Lemningar af svarta tecknade Runor under
al/rescomälningen.
a3
Bleking.
1914r Medelstads hdrad^ Listerby. W. aiÄ
Tovae: gipH^ae: mig: og: oiglif: mig:
Tov«: gorpi: BDik: moru]^
Pi aüareskranket medyUrg Ucknadt.
Skäne.
1915* Gärds harad, Jsum, W. i44«
Krist: Mario: sun: hiaipi: j&em: er: kii4iu:
fiina: kirj^i: Absilon: aerki: bisLup: ok: fsbioro:
Muli:
90 - . ,
*s -- JNk^n tten vid fyrkogärdsporien,
19i6'»unds Domkyrka. W. i44 .
Got help jenUe hilder, pi en ptiare i kyrhuL
1917« Dersamnuistades. N. 7.
Got help ADAMS tl0ni.
Pi en peiare vid fyrkans S. sida, och
derunder tecknad en läng Tysk imhifi
med munkstUß rörande händelser är iSäj
' hviiket irtal med siffror finnes tecknadt.
1918* Lund^ i en stengärdesgard L. oi» E.
Tuki: lit: kirkiu: kirva: auk —
]
NORRIGE.
Sm&lehnens amt.
1919« Skebergs kyrka, S. muren.
T. a. i6a. L. o. VIL i-
. T>etta. huft. er« vtkt o Trotoe. varopa, ok. mo-
jpor. haD«. MariQ ok Peire postula.
1920- Dersammast'ades, SÖ. hörnet. T. o. ifo.
Stein« ^aenona. k«i*{>e. Botolfr. Steinmestai-as.
Mandals amt.
1921. Oddernäs kyrkogard (W. 5o6.) T. a. ifo,
Amantr (ARintr) karpi x kirkiu x besä x Ko-
sunr X Olofs » hin« x hala x a o4ali x siou.
Pi sidan^f Su kirinr a|»iuin ef...
1922. Holms annexkyrka. T. a. 162. J. Ax [
{kupi til törp) — ..ouk: Atia: til: aflas: söd-
ta ;.. — ouk: 'siotfuni: ser: ouk: ohi: k^n'st^
nu /ulkiy
Christians amt.
1923* Guldbrandsdalen^ Looms fyrka. S. o. &
En rad svärtydiga Runor^ hvarunder imjti-
nen .•
Sihurj^r. Bar^r;
iecknadt med svärla pi vSggen i ckoreij
q/van panelen.
1924- — Kias, pi chorvaggens brader. W« fyj^.
Lodaena: kion: Ict: paenlta: baetta.
1925. Hadeland^ Gran, ö/ver & dorren.
w. 470- 3
otydiig ( — ..ha S onij^ S ^^ S doki?) .,.
Stavanger amt.
1926. Jedderen, Tunsiad yV. 4^
Petrus: Paullus: Anj^reas: Markus: Maria:
Matfaaeus: Lukas: Johannes: tetra: krama:
ton: Agna: akios: Annail: Missaeh Jesus:
Kristus: Ku
Maria. M. faila: Jesus: Kristus: hrfp HakoD.
Pi br'dden {afnigonbeklädnihgl)vidklock'
stäUningen.
S. Bergeuhus amt.
1927« Sundhord Lan, Strandbarmes. "W* 4^
Af vilir r — (ett lecken^ bomärke>)
Karj^u'r — om mnntr ]^..
Pi en peiare med en, traiigen for aUfUh
sors inlaggande, forsedd öppning, hvars
borttagna dörr iroUgen haft /ortsältnine,
af hvad med — är utmärkt sisom sakna^
N. Bergenhu^ amt.
1928. Nordßords fögderi, pi Sdllo^ i St. Sun-
nevas kloster, pi en sten ö/ver dorren. R- i3d
... r. raima. rianr. Jore^ ... -7 \
Throadhem.
1929. — Domkyrkoiu 6^ CapeU: ft. 20—22.
— ..siotn 2 ... — ,;. «iitwiii • Amen .-. —
— 9*
1930* Dersammastades, pa en tornpelare. R. ao.
Amu^i han risti mik — Gixp sihol
1931" — *Sf. Clemens kyrkas chor, R. ao- tah. 33*
Porvalr Sigurj^r Hsti runar ^isi.
i932« Dersammasiadesj mest utptanad* R. stot
1933« Thröndhems Domkyrka. R. 22.
Päßere stallen namn rtstade med runor,
hvilka e/ blifvU aßecknade.
DANMARK.
Jutlaad.
1934t Mor^s siifi, Bryndtrslef. W. agS. Z. 83.J
Kirkia: er: Rriste: kant: manucn ... >"
Sven: sun: kermuotar x til: miskunta.
Pa ^'ne sidor af enjyrkantigj huggen sten,
1935. — Bor^luius härad, Fregerslöe. W. 296. ]
iu. staiDi Ufak* faaj^ur: sin la Jo.. «••
Pa kanten af en sten ander en fyrkaniig
peUa^e, mtn teeknineen sa obestanid attste"
nens egeiitliga syftning deraf svärägen
kan med säkerhet bestämmas*
1936- Ribe sttfts Famdrup, i rUigmuren,
W. 444- ]
A(k)Qus. Tai (a: Agnus Dei)
Jemte en bild af lambet med sitt A#rx i
halfupphojdl arbete.
b) Kjrkodorrar.
aVERIGK
Dalarn^
1937. Österdalarne, ElfdaUiu A. isu 437.
Pa kjrrkodorren, enagt Kon. Garl IX,'S upp^
gift tili Bureut.
Westcrgöthlancjl.
1936. fVadsbo. harad, Fredsberg. G. n
Dörren beslagen med Jernskencr, utgöran"
de bilder af en menniska, en drake och.en
hundj samt derd Runorna.-
Sar inak rmin sven ••r..a*
Det utesüUna utgöres af sojiutafva oredi^^
ga Runor.
1939- — Göthlunda^ i ett jerh. D. a. 17» M. i.
:Anudsr: Junkfru aer: min; ro: linst: vi^-
hasTi mit: sot ali. Anut«r« maestaer a: roaj^r svare
1940- Eäküids 'h,'d, M^ersäs,pAenjernskifva.Sn.
Askutar: kar^i: tör.
1941. Redvägs härad,' Blidsberg. £. G. a.
Blatt namnetf Uj^ulf.
SmälaDd.
1942. fVisingfib {^röja) pfi dörrij^n^
A. 5. 264. G, a.
•Afm^tüT, karj^i. toraiv lafri.
1943. Tveta härad^ Lekeryd. L. 1944.
Johan i tipphojdt arbete af ungefdr ü\ tum
longa runor, pa yttre sidan af Jerndörhen
tili sakerstien*
1944» JVorrviddinge härad, Gärdsfy* N, r. 288. G.
Irotiios \ vari min smi f ifir: i^a mjltantaf
(Iro lios \ vfeiri min smi \ Ir firi j^e milt(Ä)
anta *{- enligt G,)
risUuU pä en jernplät.
1945. Üppvidinge härad, ElghulU N.r. 258.
Kirk |>usvi hak Ruj^arnn,
inhugget pä dörrens medlersta g/ongjern.
Öland.
194Q. S. Motetj Hulterstad.
Änastasius.Andre. •
D. G. a*
Gottland.
1947. Lina ting, Horsne. N. m. 2. \5^
•Faayallr* ^rons^i. tur.
■1
NORRIGE.
Stavangers amL
1948. Jcdderen, LxauL W. 5oo* 1
Ra/gna s ran uk ik
Pa Island s/iie dorrar tmd imruude i(h
marken m. m. Jfn Fl. XL
hb) Metallringar pä kyrkodorrar.
SVERIGE.
Södermanland.
1949. bester Rekarne härad^ Lista. M. i.
Petiir • Nikuiaus.
Westmanland.
1950. Bförkestad. ^ J. ^ ^
Guf) • sinne • ibaer * maaster • Rubincer • oe «
Bo • fris • o • alfa •
Dalarna.
1951. IVorbergs Berglag, Norberg. IX anndt. 127.
Helsingland.
1952. Forsa. (AC. 4^.) L. xgSa. efter orig.
Pätena sidam
\ III • Uksa tvis kitan auk aura tTo staf
at fursta laki
• Uksa tvo auk aura lEur
at a^ru laki*
• lo 4it j^rij^ia iaki uksa faura
auk aura ata staf
• Auk alt aikvi varr i Faoe
afskakirit furir
Pa andra sidan,'
• Sva^liu^i^ akvat liuj^rit i Sravas/nt für auk
iBnIkat {0: EnkiSt?)rin |a kirf>u sik (iU
Anunr o Tanta^vi • • auk Ufag on Jurtsta||
in Vibiurn kaj^i •
1953. — Deisbo. M. ci 54, SS.
Saluk Maria«
Sia: ma: ^: a: n»lb:
ai-: ma: ^u: fa: mik:
Kunn: ar: garjbi: mik:
Kirkainj a: Jiiikh.
NORRIGE.
1954. Hedenuirken, Ringsaffir, 1, k.
pour. hur^ir. ger^. porpr. a Etafi • en kari
ringana ^u{>a
c) RSkelsekar.
NORRIGE.
1955. I^dliga ITorrige i en fyrka. J. A. Magister Jakobus mor.. ..os ibin
DAN-
98 -
DANMARK.
1Ö56* Fjreny Svinninge^ i i. a38.
M^sta&r: Jakobus: Ruffusi me: fecit: Atiwe:
Mai*ia; gi:a..
1957. — Zundc kirke, nu i K. Oldsags Com--
miss. SamL T. aa. Sg, Q. a. L. 1957.
: MagisCter : Jakobus : Auffus : faber : me
fecit J • •
1958. Faaborg. Y. aa. 5a Q, a. L. igSa
Magister * Jakobus l Ruffus • faber mefeeib*
Gup .81..
1959* Oangifvet stalle. Q. n. L, igSg.
+ Mester: Jakop • Rau^ • af Siouebuu • br
gj^rar mik « Gesus Krist«
i960. Likaledes. Q. a. L. 1960.
Magister: Jakobus: me fecit: Toke: kj0rpte
mik: Mariia.
y) Monstrang.
1965. J^orgCj i Nye kyrka. J. A.
Ordei Jesus, pi en Monstrans äf trjL
/ En tili AUaretdcke begagnad duk, som tro^
ligen blifyit broderad for annan bestäm^
melse/ ifr.foreg. Fl. V. N:o i88tf. *
1961. TJlhollt. Y. aa. 35. Z. IV. S61. Q. a. 1. 1961.
+ Maest:eR Jakob gorda: mik: bau: gifaerc mik:
Jan + bal: rik kailc /?».. ..tkr. kar.'hus.' rkc
marud»' siul: Gu^z sibnti (pi sihne?): ^n:
mik: Igf^ (3: koi^a?): Ave. Maria grasia:
plena: domn: tkum. beDtik:tatu: in: mulieri-
bus ebniRoflnhL
1962* Oangifvet stalle. Q. a. L. 1962.
Mester r^b + krasdabor toto die:
sik,. • go • kotidie..
1963. Stenstrup. Y. aa. 5^
Mik Jakop Rolut gort«.
1964. Taasingej Bregninge. Y. aa. 60.
Mester Bo guorthe mik.
e) YigTattenskärL
1966. Island^ Watnsßords l^rka. Z. IL 162. J. Ax
L. 1966.
En ihälig Lejonbild af koppar, tili detta
bruk anvdndj har ä en Uten metalisköld rif
st ad inskriflen.*
Leoo. ^etta. er. gefet Gü]^i. -iil. dirfiar. ok.
hinom. belga Uläf. at. Yats fit*|»e.'af. por«
valdi« ok {»ordiso.
/) Dopfantar.
SVERIGE.
Dalafne»
1967. Norbergs kyrka. D. annoi.
Smftland.
1968- Westbo häradj Burseryd. D. i. 34-
1969. Sunnerbo harad, Pjetteryd. L. IV. ä.
Ave: Maria: grakia: plena: ]^mnus: tekiun:
bene^ikta: tu: in: raulieribus ••• — - ..ktu.:
▼eniris tui.
1970- Alba häräd^ Blödinge. M. a. .
+ FinfiBir hiak laeta. Lar: a: Tiura: berhe.
1971. Sodra Uore harad^ HosmQ. K. a. 91, •
Ik: bi^: ^ik: v:ti: bu: bi]^: itklega: furer:*
^aen: mans sum: mik: iuor|»e: jTakob: bet:
han .-• -^
Gottland«
1972. Äa//« tingj Daüiem. H. a.
De fyra Evangelisternas namn öfver deras
insignia med Runor uttryckte,
1973. Endre ting, Bardlingbo. H. 3.
Mycket sculpturarbete.' Christus pd korset,
de 4 Evangelisterna, Maria, Engelen, m. m.
och nantnen öfver deras hufvuden med Au-
nor aniecknaae*
Skän
e.
W-
1974. Oxie- häradj Sallerup.
Martin: mik: giai^
Enligt en uppgiflj hvars verklighet jag ^
varä i Hilf alle granska, skulle dylika /W/t-
»4 '
- 94 -
nits vid Hör i FroHa härad, samt SSder^
viddinge^ Örtojia och LiUa Hmrrie i Biar^
jagßrt härad.
Bohuslän. :
1975. Sodre harad^ Kareby. N« t. i5o.
ivärtäslig {rape eaerkannamnor kkkar).
iSn%» I^ordrehäradjNorum. N.i. i8o.jr.4.i.4
Svaen gar^
Dertfitr S myndcr bestiende af eU tia^i
göres i den i:ita X'dra och 3.dje a/iywk
d de n^-ne sista afV\ (ifr.Joregiendel^.-oiSSg*)
Derunder en mennükoUld meltan ornuar.
NORRIGE.
1977* Oaniecknadt stdUe. J.
Ambiom Lior^e mik Viorkuor presir skref mik ok her skal um stak stanta.
DANMARK.
Boro hol m.
1978. Jkr^'l^eby. Z. IV. 3. 4.
/ if bägar ö/ver bilder,JranistäUande Taf^
lar af Christi kfnadshändelser^ neniL
(i) ^ita: ia: santi: Kabrel: ok: s..: santi:
Mam: han: 8ku(a)Iti: baaa: kuti: s: :He-
lisabet: ok: Maria: ok: hailsns.
(3) Hiar: hvilis: Maria sum: han: barn:kudi:
Skabera: himis: ok: jor^a: sum: os: liusti.
(4) j^iU: eau: ^ria: Kunungar: :n:
kiarpu: ofr: v(5)am: dti (o: drotti): ai: ...
:reipar: ...: •••: trotin
(6) Hinr: riBu: ^aia: hurt: pria: Kununlai:
(7) Sipan: paia: ..rai: ••• droten .,. (8) ^1:
petoia: ••• :si^. Jubaa: toku (9) Varn: dro-
tio: ok: ••• ..'u: ok: ..ierü (10) aij^an: lada:
•••; :pia^D: huadan (11) ok nihldu:
hiar: Joj^aa: Jesus: a krus: ..si rram: oaata
amara J\.
ENGLAND.
1979- Bride. IT. 1. tob. a.
Er Rekarp an raen egrogtcn And to pis men
red Ter Taner men brogtta.
WestmanlaDd.
198a Matnuu
Ave • Maria • Jesus • ... — •••
g) Klockor.
SVERIGE.
J.
WermUnd«
Ijgisi. Not harad, KHa. F» 217.
Petrua: kura^us:
Westergöthland.
198^ fVadibo härad, EUaräs. G/ J. L .1982.
Bhtt Runraden i vänderunor. Jfr. FI.V^.^
1983- — E$gir: ' N. g. 4- 3a.
' Svärläsliga ränor.
1984* — Odensiker. G, J. L i^
Gamia aßeckmngen^minire trogen^ rojer dock
' aii imkrißeti utgjoru af Runrademi iMMf^
runor*
l^i
g5
1985* Skdnings härad, Salehy. (K. a.6.) i44*
4- ^a: iak: var: gor|»: |>a: var: {»ushuntraB:
tu: buDtra^: tiuhu: v]ntr:ok: aüa: fra: borp:
Gus: ^a^k^l^a^. ••«
{annars Visas de sista runorna Ata: kala«
ta); och dere/ler med vänderunor.'
• Ave • Maria • gracia • plena
Pd serskild rad med rättsatte runor^
• Tionisius • sij^ • binitiktus •
1986- Gudhems härad^ Seger stad. J» L. 1986.
Blati Runraden i vänderunor.
19B7* Kulings härad, fferl/unga. J. b, aß.
Ave: Maria • Jesus , ock med munkstilf Ma-
gister RA^^iirus.
1966* Redvägs häradj Hogana. J. b. 3a.
Med omvand munkstil^
^ atmo: »otttitiir w^iCccf^iKif^i^intAx
irttimo : snitimo : liUs: angiwti: magnO}
ttati sntme: BW0: siggonc niisrotp«:
s(«rirfiisi:t)8iie: rampitiiam: fiiDtt: |itf<<
«liiittf: mrato: (ectoie: trotttino: olatto:
wtmnwn ecdesie: gAMstono: et: ni^
eftolao:
Derunder med vdnderunor.'
OBa(£e?) Ave: Maria: Jessus HH«
1968* <>) //to/7i samma Landskap, i PVing en
klocka med munkstil af är t2ff3.' N. g. 5. SSg.
Sraäland.
1989* fVestra harad, TVrigstad. L. IV. (K. a, 5.).
•f- Ave Maria: grasia: plena: dominus: te-
'* kuno^ beoetilita tu: i roulieribus? aer^o; ei)
benediktus: fruktus: vaeotris: tui: amen: ti-*
kani: {öfver raden.' omaia {o: omnia) Hh
1990. JVestho harad, Bur^eryd K. L, 1990.
Addus iokariaationis Bonaiai millessimus tuten-
tessimus tri/essimus Oktavus eratfatta {:>i facta)
ao kanipanan|(3: in campanam). Bero star
besit {o: /ecä\
1991. Uppviddinge härad, Dreß M. a»
Med vänderunor, pd enasidan^
Afe Maria: grasia
Pi andra sidanj
Bro^ir sb'bi: Gesus Kristus.
Gottiand.^
Banda ting, Sanda* H. K. a. 3».
suDtahr: laur (0: ta vor): prim:
i: tretanlu: rato; a: k: Q
(d. ä. är /^7).
1993. Heiele ting, Heide. M. 3 »
+ Inkeraar: ok: Olaf: de: Svensko: men:
tair: guto: tisa: klloialo (d: klokko).
1992
*
Sk&n
e«
1994- Torna h.dy Hardeberga. (K. i. iSg,) Y.<
^ Pap krusis ol sihnum:
fkiaf : prokul: onane: malihDum.
*. e. Per crueis hoc Signum
Fugiat proeul omne malignum*
NORRIGR
1995. Aggerhus slott. A. K. i« laa.
Runraden i vänderunor ßere gdngerupp^
repad. -
fu]^orkhDiastblma os + bkfuj^oorkhfu
1996. JValders, OurdaL
Kuj^ao ker]^ niik ..
Christians amt.
W. 519.
Bradsbergs amt.
1997. Öfre TeUemarken, Jmats fyrka» 5&
UomUfer per^ kloko ^isa.
Pd en läen klocka , hvarmed i Caihojska ttden
ringdes, ndr preHtn gick pd prediksiolen.
1998. mdre Teliemarken, Jerpen* 5.
+ : Ave Maria grasia plena tomi.. ...
Buskeruds amt.
1999. Bingerike, Brunsrta^. S.
T>orkeir: prczter {o:prester)i leU gera mik:
Jon: ff er Je mik meq Gus miskO. ^
Xlockanfdrdes tiU Holland ijSS att otn-
aOOft — kordre Houg, namnd S. A. 466.
1
- ö6 -
^lütfu VII.
OFFENTUGA ANSLAG I RUNRISTNING.
I) Ranraden, eUer Ranalfabetet i yanlig ordning«
SVERIGE.
TJpland.
.2001* Trogds härad, Lislena socken^ UlUttimmtu
B. 618. ]
Pa en sten, som genom sin daning^ samt
yiterligare g/snom derä tecknade stigbyglar,
ett par utan och eti par med stiglader-^
rSjer sig tjent tili stÖd for tili käst sti^
gande ryttare, finnes pä en rad metUn
teckningarne hlottf
fu^orifchnias ... {tblmh dro bortslagne.)
Westmanlahd.
2002« Westeräs, vid DomkyrkodSrren i tegleiu h:
'WermUnd.
2003- Kils haradj Ö/ra ülleryds ^rkovägg.
fu^orkhniastblma pä en sten, tili formen
lik en half qyarnsten, och derf ernte, pitiisA'-
not stycke, hunorna.' fun^
Weatergöthland,
2001» KiUands harad, Jerpis vmpenhus»
L. LX33miL«
/ sanima landskap i Elgaräs, Odensiker od
Segcntad,, äfvensom i Jggerhus i Iforrife,
m^ß.ßnnes Runraden i vänderunor pi kbO'
kory ifr.Joreg. N:o . 198a— 1984 1986, 199^
Bleking.
200s Bräkne harad^ Jryds socken» HalUuUt.
Vs i: 3i. L. looi
Pi en sten, lik en half jvarnsten mnrsda
gr/r. aoo3.); N. i. 3i. och K. o. i^ßrsoh
läsa dessa runor annorlunda.
Runraden finnes ock ä de Aesta RuntUf*
var,f6roki med 3.*ne anjra mynißt m
Ucken for de 19 Gyikntalen/ Jfr Fl. tt
a) Stycken deraf apprepade, med n&gra tillsatser.
Upland.
2006. J^aio haradj fVadsunda socken» Tibk,
B. 33i. +
-fU kh niasibl
khniastbni. laa:
ribaa: vi: {0: tif a:6?}
riha vi: (0: Hf d:61)
ij^k. iti hniastbm: vüi (ol fffi oijl)
3{o: t o: 100?)
rad.'
X Bi$tAi: ri$iti itia"
QOQfJ'^Länghundra härad» Lagga socken» Kas^
fy i^ B. ao5- (+)
Ena slingan.'
aoi sin
hlo
atihnai
stirua
uslhtoiii
ttiohioa *
stlka '
Andra slingan.'
DJ^vi X ritti «
stbma
stblma
sbkla
for*
— 97 ^
^orist..
«ist
kist
vi s i ]^ i h i r
usti
i stbmkR
^st iihit ...
7¥// samma siag forde hora.*
2008. ^V^aia härad och socken j, Iby. B. 1088.
(aL röftisöain^DSDsmDanias^askra:
ib^QO^iR^DOsknlis visi?)
sanit N:o 538 ,' in. £1.
2. Ätkomsts- och aganderätts betyg.
SVERIGE.
Upland.
2009. FortHlun^ h&rad^ BUtesfo socken Rme-
berget. B. 291.
Ra^ hu Kaironintir avk Ktd^iauk i.« roaü-
tttmi pa. fioku. f>ar. tun. a]^ hau. ti^uknaj^i.
io. flao Co. mpan, ha» •.ha». ..Inrik: hü
--" osa« Ba. fioktt j^äm bam mm. ain lif^i«
faun hit (Andrm slingan:) /iika« Hon. fik.
Raknfastr. i. Snutasta^um. |mi irai^ han tauj^r.
auk. sun. sij^an. Inko« j^iR kvam. at suiiar arfi
ba fik huD Airik ]^a varf> hun. tau^. ^ir kvara
Kairlauk. at arfi Inku ^utur sinar.
Utoni stingorna,' f>urbiurn * Skalt. risti runar.
2010* Senunghundra hdrad, Markims socken j
Wrela. G. 174a. L. a. VII. c. ( + )
Inka, raisti. staf. atik. staina. at Rakofast bon-
ta. sin. Han. kvam. at. arfi barn. sins.
2011* SolUuna häradf Spinga socken^ Hansta.
B. i55. ( + )
pisun. niei*ki. im. kar. iftau suni. Iktir. e on
(a: en hon) kam. ^ira. at arfi. In j^eir n br^r,
karou hana aat arfi. ^
{ütom slingan .* Kiaj^ar bri]^r« ^ir to i Sirikiuna.
Gottland.
2012- Bro ting, Fole na dorrposten. H. 4* M. 3.
peta: ier: vitni: kü*kiur pre5^5ok: soknaman-
na at Hai vis boar aihu kauptan nie|> einn
kirkiur faveh ginom IHio Folboa gar^a.
NORRIGE.
Christians amL
2013* Guldbrandsdakn, Gusdals sockenj Lie,
S. 7. S. *. 379, J, A.
Ailifr Ilgr bu- fiska i Rauku sie
3. Gransmarken«
S V E R I G E.
Gottland.
2014* GrotUngbo ting, Nas socken, Sigleip. H. i.
Runorna.' vra ^it ristade pä eh sten.
2015- Bro ting och socken. ' N. nu 2. i3a..
Runmynderna 6[hr!o%\och derunder ettSo^
marke.
Westergöthland.
2016. ^Vane härad, niellan Hallvardstorp och
Stafvertd, ä enflat hall vid vagen tecken, lik^
nande Runor eller nägon slags skrift tili
en del uttnötie, anses s&som ränS&rke. H. k
{ffr. JV.'O 2024, 5, 20I7.)
2017. — Fül Kiofveierget pä Ung stenhäU, li-
kaledes H. »
25
- 98 -
NORRIGE.
2018* Ringerikes gränssten. S. J. A. »
Her er en^marki or austr i longa fosn ... —
Amundi Ormstaios sun a Solrange ^
raisti niik auk
2019- Guldbrandsdakn, L'dssoe socken^ Son^
steboe. S. b. 735. R. »
xpair: Fior: auk: Skoftk raistd: stain: ^na:
^a is..r: sbiftiu: lantom: siniim: saönmiivab:
2020- Sogndaü socken^ Sieinum {en mibudpe)
^ (W. 4e6)M.5-
Olafr kunOkr aotu milistaino ^isa»
4. Offentliga oppmaningar.
Stavang^er arat.
2021» 2022. Kiepe kyrka, pa 2.'ne iräden.
W. 5 14.
Arti}»: »r: Tkibarhar: Kara: lotr: ^ru: nom:
a&btaer: krosmesa: um: variL
Pd det andra.' Uvaer: a: roa^rt runaer: fis:
ser: j^a:8akae; BaUer: nostaeri förir «0/: h«^
nar: Hialb: Ku^: ^eim: aer; sva: gaeraer.
Romdals amt.
2023> Nordmors Fogderi^ Tingwoldt fyrka.
W- 521.
ä en kvit sten öfver aitarei^
JEg bi^ firi GuBrs sakor öj^r laerjba man er
yar|i vaeka sUp ^aena ok alla pa aer ra^
kttnu htm min mioisk salo miBar i haelgum
bjBM0m; aen aeg (h)aet Kunar og gasr^i aak km
Julias. Yalaetc
5* a) Obe&(tämda eUer svärlasliga»
SVERIGE.
Södermanland.
2024. Soihobns harad, Osler Haninge socken,
Arestad. N. U x iSü^ och
2025. — Tyrestady Spängaberget. JN. U 2. i3a.
2.-/IC runristningar i berg.
2026* Selebo härad, Kdrnbo kyrkodörr.
B. 740. 3 o
Mynderna mestadels lika de vanliga, men
meningen svär att uileta.
Inskrifter, m^d ovaniiga mynder /orekom^
ma dfven pä /oreg. Nu> 019, 1271, 2008,
aoaS, m. fL
Öslergötbland.
2027. Bräbo kärad, Ö. Eneby socken, Ingelstad.
L. 2027. X
Pd en lüen bergshojd 2 rader Runmr^. iili
ndgon del utpldnade.
2028* l^ysififf härad j Bäks fyrkomur. ,
AG. 46. B. 913. o
Inskriften i rata rader, utan bestamd rad'
fbljd och utan af delade ord, fbljakteUfien
svdr att tili innehdllet inhemta. Hvarje
rads mynder aro följande^
ft varaub stonta riuiaR baa
Avar in ta|>ira|>iR aft faikion sunt»
sakum uk mini ^at Avarjüar valraubaa varintf a
baa sua^tu alf sinum var inum naatvalraui»
ba^aa so mono umisum onura. ^at sakum 0 ba-
r/a vaa furnivaltum 00 ur^i fiaau
••ia Ai'ai|>..utve auAtu
IR onttb sak a /.
Derunder tvärs öfver stenem
rai]^i aurika Ain burmu^i slilia
nastront ia a raipmaraa siti« nukarua o«
Sm&iand«
2029* ^0 harad, Öre^ds kyrkogdrd. J «. L. Joaj
Gud • Mariu • son • sibnae •
•.•• asl« bo^um
äerjemte a^-ne nycklar tecknade.
— 99 —
203a DersMwuuiädes. ^ J« L« o. YII. i.
4- Avae Maria grakia« plena« domi/ius* te-
kum • beDetikta tu • in mulierÜMis»
Bohuslänr.
Gottland.
2031. Forsa ting^ L'ddebro kyrka. Nr w. i. 63.
Har: riti: starn.
Blektng.
2032. Öslra hur ad, Storkön. W. ai5.
SkipaitiB: Gu|»]«: ras^: stin {sisia ordet med
stupade vänderunor)*
2033- T/örn^ Runekuiiens torp ä Raßals ägpr.
J. Kx
+ Sarisulfs stinaB.
2034^ Orush Sula socken, Nederhoga.
D IC J. K »
Bit och annan mynd är tydlig.
2035. Sotenäs härad^ToMene socken, JViMahed.
J» 5» a. ] ] ...
En läng inskrift i 3/ne rader pä 2:ne styc^
' ken af en sonder slagensten,hvarä nigra myn--
der Uro tjrdliga och vanliga Runor.
NORRIGE.
Smälehnens amt.
2035. a) Tkosnäs sock., Thossö^ (W483.) T. a. i63.
Nikulas Atlasun: ker|>i moar ainerkomA//.
2035. ^) Dersammastädes. (W.48a.) T.o. i63.5.
Aslaster ker]^ mik: ek. rist: auk. ra^na: sta.
¥a:ver: sisi..
Sa loser Arendt dessa fbrut (N:o i6oa,
i6d3 efier H^orm) uppiagne rundhuggne
stenars inskrifter.
2035. c) Bolms fyrkomur. W. 48i. ... ]
Stayanger amt.
2039* Jedderen, Renneberg^ sotken, Bo. W.49f*
X Kalbiora:. seti: mik: ikio.
2040. — Soggendals socken, Oldgard. Vf. 5oi.
Sahtt rist^ stin ^ina.
2041* — Öen Karmen, jiugvaldnaSk W. 497*
T. b. 20.
F'id kyrkan en io alnar hog sten med run^
ristning.
Christians amt.
2036. Guldbrandsdalen, Froens socken, mettan
fSodorp och Füg. S. &
X Kuneitr: eit: markL
Roradals amt.
2042. Fabelungen (pä Runeberget). S. x i36.
Ifäg^a Runor likasom ä Runefjället If:o 2o^^,
Throndhems. amt
Mandats amt 2^^^ Stördalen, vid Berrig {Skrifvareberget).
2037« Lister, Framvarde ißuneßdUet). W. 5c4. H. ii.
Pä en klippvägg nägra Runor, likasom gp^ I 2:ne rader uppät.-
nom gnianing tecknade. Biurn ... ristu x ..runar j^isar
2038. -*- Farsu,ndß pä ett berg [nägra mynder). ..u» murkum: visa birtil.
S» A» Pä en rad tvars ofven ... undir ausf.. ...'
DANMARK.
^yen.
2044. Findin^ hSrad,. Auntlev:
W. a45*
Sasi sati runaA stio.
Pä kanten.' Ruulf kar|i huk:
— 100 -^
ISLAND.
2045. Sonder Amtet, Guidbringe syssel 2049- — Skapiefjelds syssel, Solheim, Z.IV.359.
Z. IV. 347. / en dxUk hala {euer bergskiyßn) ensväriäs"
Runorna Fikela ristade pi en sterij rest in^ lig runrisining,
vid en större^ i form af tn likkista {sMe- 2050. Fester AnUet, Myre tyssely Björns haU,
des torde denne hora tili FL 2. «.) Z. IV. SSg.
2046. — Brynfedalen,iBardersK&Uu Z. IV. 357. Flcre Runeord eller namn, mjrck^ utplanadt,
JtsküligA rünmynder inhuggne. 2051* — Sneejjeldsnäs sytsel, StafvafelL
2047. — Rangarvalla syssel, otore-Dals socken, Z, IV. 3Eoo.
Paradisfiälan. Z. IV. 358. / sänf^idlan, Runenamn och nammnärken,
Afanga gamla namn och namnmärken med
Runor tecknade. tjk.. *-
2048. — Thorsmark, i en h&la {Snorrarike). 1? aroarne,
Z. IV. 358. 2052« Fid Kirkebo en runsien nyägen ßinnau
Sä väl invandigt som utanpä. klippan dyUka Jnskrtften med vanderunory tili nagon da
anteckningan dydUg.
GREKLAND.
2053. Athen, vid Pireeus (nw iFenedig). Arsenalen £ sin hufvudsiad,ßmnMi/riniroS'
Y. aa. 4* !• tet uiät sidorna ame slikgor, Oka dem d iii-
Pä det ena af 2fne colossaia marmor-^^ou ra Runstenar, med vidfyftig, Tnyekei uipünsd
af Grekiskt arbete, hvilka Feneiianerne vid ristning, men nagra tycUigß Runmynder.
erofrinecn är 168 J bentägtigat sig, och stälä vid
h) Med främmande Ranarter "*")
SV ER IGE.
Upland.
2054* Hagunda harad, ffagely socken, Möjebro. 2055* Olands härad, Tuna socken^ KrQgest^
B. 36i. . ß. 58f-
Under inskrifien en väpnad man tili hast. En stäende menniska iecknad.
^ , So-
*) Till sädana hora ttfven inskrifterna pa ätskiiliga i Tyskland /unn^ Fendi^Jku hedendomens
yvarlefpor, hvilka anses vara frän tidehvar/vet mellan ären gSS — fiSj» Största delenafdessa
/brnlemningar, utgörande smä afgudMlder af metalt, kSrl och offerredskaper samt nägra sterur,
uppgifvas vara upptagna ur jorden ndra JVeu-^relits i trakten af det gamiafSr ntt afgud»-
tempel, samlingsplatsen for ätskiiliga Obotritiska folkslag, bekanta Rhetra. Tnskrifkernd' med
Runor i vissa mynder {i synnerhet b, e, p, q, a) skitjaktiga, men för öfrigt de samma mti
vära, innehälla vanligen blott stallets och Gudens namn, t ex. Rhetra, Belboky Zeroebok)
Radagasty Zirnitra, Svantehviti, Vo|»ay Ipabok, Nemisa, Siba, Sicgsa, Podaga^ Prowe, as.^.
och har man blott pä en skäl trqffat en längre .inskrift, som man kunnat iasa och tyd^:
Krivc — Raba — Radegast — Beibog — Rhetra, d. iL Öfverste Presten, den hvita guda^
Radegarts tjenare i Rhetra. Som inga sädana Junnäs i vor Nord, eller denna Runart hat
finnes begagnad, hora de ej hit. Forskaren finner dem' tecknade, och beskrifna af Masch,
Die gottesdienstl. ^'^^'^hüaier der Obotriter aus dem Tempel zu Rfaetra am Tolleocer 5ee,
Berlin 1771; Voyage dans quelqiie parties de la Basse^^a&e, foU en f794f P*<* ^ Comle Jea^
Sodermanland.
2056- HöUbo härad, Trosa socken, Rsrga.
K« 3. 171, 173.
Öland.
2057. S. Motetj Alörfyldnga fyrkogdrd. B. 1073.
SOit'^lC^^er harad, Mellby socken, Istaby.
'" '^' N. L 42.
2060. Solväshorgs kloster. N. 1 5o. J. A. 9. M. 1. m
2061. — Sölväsiorgs sloits ägor. W. 319.
2062. — — — strax vid hafsviken. L. 3062. '
2063- FUgehM {afUckmd a/ en Landtmaiare).
M. 1.
Bleking.
BohutiUfi.
2058. MedeUtads. härad, Idsterhy socken, Björ* 2064- Tanums härad och socken, Kallei^,
k^orp. . W- ai5. L. XLV/
NORRIGE.
Smfllehnenes amt,
2065. Tunoe kyrkogirdsmur. W. 478^
Trondhems amL
2066. Kheboe, Vk Tanem. R. ag. b. x
2067* Strinden, Bradsbcrg. &. 10. c x
Tillägg.
SVERIGE.
Östergöthland.
Westergötbland.
2068. Jkerio härad, TornewalU socken, Stra* 2069* Marks harad, Örby kyrkodorr.
tomia. N. d. a. aio^ ... £• a. 3i5. G. «• 1*77«
— ..unta. resj^.. —
2070 «) Hailand, Hatmstads kfd, Steninge soeken,
Skibäs, vid Undars mosse, RunduUL N. n. ao. ...
2070. Skane, fVillands härad, Ljungfy. L.
Pd en tegelsten nägra Runor.
DANMARK.
Jutland.
2071« Juiland, Randers. Z. IV. 5aS.
EiirgiB: Tuka: siio: risj^i: stio; ^onsi: iftim:
ula: bni]^r: tin: harj^a: ka]^
Grönland.
2072* JulUnehaabs distriu, igalikko. Z. a. aai.
Yigdis: M: d: hvilir: her: gle|e: gu(: tal:
heonar.
Potockiy Hamburg 179$; GronherUogl. SireliUifcbcs Georgima nord-tlttriaeher GotliieileD,
TOD BL F. Arendy Miodcii tSao; Becdbreib. der anf der GroariicrtsogL BibL n Ifeaitrelits
befindlicheo Riuieatteiiie, tob Fr« foo Hagenow, Loils i8a6.
/ Siberien har Sirahtenberg ander sin resa aamärki RuntUnar, hviUuu inakr^ sedan ej
blifvü nogare granskade*
\yti
a6
loa
RÜNMYNT.
1. Präglade ander obestämd Regent» tid.
Framaidan.' Enhjelmb^äckt bröstbild med
yfvig /ßdtrbuskcs o/ta sä vanskapligt leck»
nadj Ott den mera liknar ett\tupphufvud med
läng halsy samt nagra strek i stallet fbr om^
skrift. {jfr. L. a. VIIL Fl. Vllf. i. «.)
Fränsidan: Eit kors med ß)ljande omskrift
i Runor.
2079; 2074* Kunar: as Mo/^is.. O. f. i, a.
Med vänderunor*
2075—2079. + Kunar: a: Moabisi. O. i. i^.
Med vänderunor {de sista ookstafverna pi
serskilda präglar olika)>
2080* ••Kunar i Mali: 8 {med vanliga Runor)
o. I. a
2081— -2067 Med en och annan tydlig Rwm
och nägra variationer sä v'dt ä bilden pa
framsidan, som ä korset päfränsidan\ 0. i.
9—1 5.
2. Under Konnng Magnus den Gode«
{Konung i JVorrige^ samt i Danmark 1042 — 1047)*
+ Ou{>rnn: niaiii
+ Siagrit Siagr
+ Sekiit. SeLri
+ Sigvarf»: i L 11
+ Sigvarp: i uk
+ Svein: i Lund
+ Svein: i Lundi
+ Svein i Land 11
+ Svein: i Lund if
+ Svei.o. T Lundi •
+ Svein: ^orbi
+ Wgot. I f)
+ forgot ^ f orgi
+ Eorgot: i Lund
-f^urkil: |>urki
+ purkot: i. Lund
+ f^mamut: i Lundi
+ Kerfin: forb:
Framsidan.' Sittande Helgon med strälkrets och
rosor vid sidornay utan inskrift.
F)ränsidan.' Ett kors med en punkt och en half"
mäne i hvar/e hörn/ omskrißen med Runor.
2088* + A..sn i Luntii
2089- + Asraujb
2090- + Asmujp. a um
2091* + Auir 1 Lundi
2092- + Atsor: i vska:n
2093« + Ateor ikikakkxki
2094* + Bosi Ol Lunti:: m
2095- + jSati: i Lund»
2096* 4- K<>|>uin:
2097- + Knpuine i Lunt
2098* + .:.ieit.vi+.u-'ri t'
2099- + Lekvini: i Lund
2100* + Mani. i Lundii
2101« + Pfornian: i Lunt
O. 2. I.
O. X a.
O. a. 3.
O. a. 4.
O. a. 5.
Q. 8. 56.
O. a. 6.
O. a, 7.
O. a. a
O. a. 9.
O. a. 10.
O. a. II.
O. a. la.
O. 2. i3.
2102.
2103.
2104.
2105.
2106,
2107.
2108.
2109.
211a
2111.
2112.
2113.
2114.
2115.
2116.
2117.
211a
2118*
Q. a
O.
O.
Q. 8.
O.
O.
o.
o.
o.
II Q. a
o.
o.
o.
o.
o.
o.
o.
p.
LXXH.
a. 14*
a. i5.
LXXIV.
a. i&
a. 17.
a. la
a. i9.
a. ao.
LXXV.
a. ai.
a. aa,
a. a3.
a. a4.
a. a5.
a. a6.
X 37.
b.
ä) Samma Jhfp; omskrißen med Latinska (Angelsachsiaka) bükst äfver.
211a «) + ASLAR: I LVITDU
b) + ASMYSTDI l
c) «f- asmvnd:* ixri
li) -f AtMVTB OH Ol
4 + BIOBN I LVVI
f) + BIORN: I LVHD
g) + BOBN: I LVITDI
o.
o.
o.
o.
Q.
P-
a.
a.
a.
a.
3. a. 5,
a LTXVIII.
Q. Luvn.
a* I.
a. a.
a. 3.
o. 4«
h) + BOSr: B LVBDII
i) + FaDiB I LVBD
k) + godpihi*): I LV»
i) + KAMPIO I LVB
m) + KAMUG I LVBI
n) + B.ABL: I LVBM
O) + K.«*B: I LVB0I
Q. a 5a
O. a. a. 6.
a. a. 7«
2. o. a
8. vvau
a. a. 9.
a« a. 10.
O.
O.
Q.
o.
o.
*) Att P eller Y * dessa inskrifter är w, torde vara öfverßödigt att anmärka*
io3 —
p) + LEFVIVB: I LVI
O. a. « 1 1 . Q. 8. Lxxxii
q) + LEFVINi: I LV
Q. 8. Lxxxiii.
r) + liwike: lvv
• Q. 9. 59.
S) -t- LIWHHE. L..
Q. 9. LXXXIV.
t) + MVMPI? Off LV.
0. 2. a. la.
U) + MVHi: I LVHI
0. 2. a. i3.
V) + OTBEOa I LVVDI
. Q. 9. 60.
X) + oDbLPIK I LVI
0. 2. a. s4»
y) + SBABU: I LVVD
0. 2. d. i5.
«) + sEVBnm VDi
0. 2. a. 16.
Oa) + SVAFA I LVK
O.2.«. 17.Q.9.61.
M) + SVABTABBAffD
Q. 9« LXXXVI.
ec) + svDEMur i lvh.
0. 2 a. 18.
dd) + SVEIJC: l LIVH.I
P. Q. 9. LXXXVII.
ee) + SVBIH I LVND
0. 2. a. 19.
ff) + SVMARLBDI .: I
0. 2. a. 20.
gg) + SVMMBBLBD
hh) + SVMEBIIBI
iV) + DORGOT*: I LVJf
kk) + Dorsteih: im
//) + Boestbin: I LVI
mm) + Dvfkiibtviii
nn) + Dvbdotm viiah
00) + Dvr&if: iihui
/7)E7) + DvRKJP: MVIII
yy) + Dva...i: TVM ai
rr) + vlt:: t lvbd 11
Ss) + VLF: I LYHD IUI
tt) + VLF: I LVHDi:
uu) + vlf:: i l-itpii
VV) + AIBLMB H)
0.
a.
o. at.
Q-
9-
6i.
Q-
9-
I.XXXVIII<
0.
a.
o. aa.
0.
2.
a. a3.
Q.
a.
a. a4*
0.
a.
«. 35.
a
a.
a. a&
Q.
9-
Lxzxn.
Q-
9-
xc.
0.
a.
o. 37.
0.
a.
o. a&
Q.
9-
XCI
Q.
9-
xcn.
0.
3.
«. ag*
3. Under Konang Magnus den Gode.
Framsidam Sittande Christusbild med högra
handen uppstrackt, stundom en spira eller
en korsstaf i den venstra/ omskrift.* Mag-
nus Rex med An^els. boksU,- blott oredifa
bokstäfver och strekar pä dem^ som hafva
halfmänar pa fransidan,
Fransidan.' Ett tillkonstladt korsj stundom
med en eller flera halfmänar vid sidoma/
omskrifien med Runorj stundom ejler/olj-
da af nägra oredi&a Ansels. bokstäfver, Jfr.
L. a. VIII. FI. VIII- 3.)
2119* + Alfik iiiFiiTNiui O. 3. I.
2120. + Alfrik: on © O. 3. 2.
2121« + Alfrik : on unlilil O. 3. 3.
2122- + AsfaiJ: Lund Q. 8. lv (^(f
2123- -f Asfarf : uki: Lunt Q. & lviii ^([
2124. + AsmuDl : Lunt Q. 8. nx (^
2125. 4- Asur^a Lun..lkr O. 3. 4« (TC
2126' + Asrubarlefnilci': Q. 8. lxi ([(^
2127. + Asurba: Lunliki. Q. 8. lx (^
2128* + Asurba ri Lundi: i:.ilei: Q. 8. xxxxvi
2129> + Asurba 1.1 Lundi :i: ikli: O. 3. 5.
2130- + Atsoi . . • . li C
2131. + ..-ßeaitr i Lu ... f)
2132* + Biorn i Lundi :i
2133- + Boj(i): on Ludni: i.ig
2134- + Fali : oon. Lunli : n
2135. + Kali: on Lundi lu k
O. 3. 6. CC
O, 3. 7. tt
O. 3. 8. tt
Q. 8. xxxxviii
Q. 8. Lxiii tt
Q. 8. xxxxjx.
2136.
2137.
2138.
2139.
2140..
2141.
2142.
2143.
2144.
2145.
2146.
2147.
2148.
2149.
2150.
2151.
2152.
2153.
2154.
2155.
2156.
2157.
2158.
2159.
2160
2161.
2162.
2162* +
Kar/: iclviitiehl
Kelvins i Lundi
Kopvin an luk.
Kopvini: ^ttruiam
Leßi: Lunti: Ji
Lefsi: on: Lundi: SiX
Lefsi:on: Lundi: StiiX
Norman: Lunti: i •:•
Sekrim* on: LudilJi
Sevi/ia: ulfiels- frnta
Skakli: Luntiknl
Sturk: f Lunti
Svafa: onn Lunti X
Svin: I Limti k 11
>irkut: N lvxict:
• >ürtr: I Lunti
Sorkil: rek: ulitiki:
- »orsmein: Lun 11
>orsmein: Lunti
>orstein: i Lunt
)urkut: Luntii
jurkuf: Lunlis.
JlkiJ: Lunti: ikii
Ulkil: Lunti. ki
Ulkil: Lunti: Jkii
XJnn\\\l)\ on: Lundi:
....:i: I Lunti i
Suhert libaiat: in
O.
o.
o.
Q.
Q.
o.
o.
Q.
o.
o.
Q
o.
Q.
o.
Q-
o.
o.
o.
o.
Q.
o.
p.
o.
o.
Q.
k
o.
p.
u,
3. 9.
3. 10. t!L
3. II. CC
8. 53. t<L
8. lxiv CC
3. IX
3. i3.
8. lxv. CC
3. i4
3. I s. Q. 8. L.
8. 54. Cd
3. 16.
8. 52.
3. 17. t<L
8. R
3. 18. CC
3. 19.
3. 20. CC
». 21. c-c
tillce^ 4. 54* 0
3. 22. CC
3! 23. 3)})})})
3. 24. i>im
8. 55 CC
O. 3. 25.
3. 26. t<0>%
a) Satnma Typ; omskrifien med LcUimka {Jngelsachsiekä) bokstäfver.
2162^ a) + ALFVARD KJDEBIARD P. Q. 7. 2.
&)..^ ALTVABD: &IDEBIAI O. 3. a 1.
C) + ALFVARD : ON L?NDI
d) + altvard: knirda:
P. Q. 7. 5.
P. Q. 7. 7.
e) -4* ABCOJUK OK LVJfD
y) + AilKHt OM LVlTDi; I
g) + ASEa ON DBirroiGiv:
h) + ATsoB bv LVNmUCI
i) + BOSA Off LfBDi: O
*) + Bossii OM LVHo:i lim:
i) 4- CADI OH LTKIDIflTi:
m) + CADI OJf LT.«... ©
I») + cabl: o lvbdi oiicip
O) 4- CBISTIERir OB LVHO
p) + BBlSTfEBB OB LVBD
^) + BBISTIBBN ON LIIIIII
r) + BMPA OB LBDBTBBT
#) + BMPA OB LBDi: IIH:
• i) + FADI, OB LVBDIICtn
m) + FAPI ON LVBD IIIVII
V) -h GODPIBE OB LVNDi::
X) + GUDlL..B.B LVDIi:
y) + LEFSI OB LVBDi: TICl
Z) + LFIOI OB LBOIUII
aa) + BORDMAB OB LVD
bb) + bobDmab ob lvdi
cc) + oDbb iilvipo: ooic:
dd) -^ fiEFRiM ob lviiaii:
i5.
»7-
— io4
P.Q.ri/^4.vii.
P. Q. 7. vin
P. Q. 7, IX
R Q. 7.
P. Q. 7.
P. Q. 7,
O. 3. o. 2.
P. Q. 7. i8.
P. Q. 7. XII
Q 7- »4-
O. 3. «. 3.
P. Q. 7. a5.
P. <^. 7. a6.
Q. 7* xm.
7. XV.
7. XVL
7. XVII.
P. Q. 7. XVIIL
Q. 7. aa
P. Q. 7. 29.
O. 3. a. 4.
Q. 7« XXII.
Q. 7. 3o.
P.
Q.
Q.
Q.
ee) -I- fiEPiBB o LBnTiiTi P. Q. 7. 3i.
j50 + SBTVIBE OB LVBDI P. Q, 7. XXIII
gg) + 8TEK.AB O LVBDITI O. ). O. 5.
AA) + 8TBXJLB O LVBDITBI P. Q. 7. Sl.
If) + SVABTBRABD, OB LV Q. 7. XXXVL
AA) + 8PA&TDABBD OB LV P. Q. 7. UVIL
//) + SAITEDARBD OB L Q. 7. XXVIIE.
mm) + cvBiB OB LVBD P. Q. 7. 35.
nn) + tVEIB OB LVBDIIIFI Q. 7. 36.
00) + SVBIB OB LVDV IIH O. 3. O, 6.
pp) -I- SVBIB OII LVD IllCtC Q. 7. XXX.
fq) + DoorD ob lvbdihb Q. 7. xul
rr) + TBOBD + B LVBDI Q. 7« 37.
4«) + DORBRB OB LVIDP P. Q. 7« 38.
it) + DoRcoT OB LviD iicinr Q. & ^o,
uu) + Drstab ob lvbdu: Q. 8. xxxvn«
vv) + Durstab ob lvbd P. Q. 8- xxxix.
XX) + TOEOLViciLVLICIi: P. Q. 8. 4'«
^y) + TOEOLVICUIVICVII : , Q. 8. XXXXI.
ZZ) + PARBVS OB LVBDi: P. Q. 8. 4^.
o) + VBEB OB LVBDIO Q. 8. 44«
a) + VBIB OB LVBIO iinii Q. 6. xxxxil
O) + VLFCIL O LTBDIBB P. Q. 8. /^5.
(B) + VLFKBL OV LYBFi: P. Q. & 47*
4. Under Konnng Syen Estrids flon.
(Konung i Dänmark /0-^7-/075.)
Framsidan: Eit eget siags kors med /ic-
danst&ende omskrift i Runor.
Fränsidan»' linier j strek^ cirklar, nu m.
(J/r. L. a. YUr. Fl. 4 )
2163—2174. Sven le o Tanoiin (a?)
Med älskiiiiga stafvelse-fgrandringar^ tili en
del med olika vända Runor, 0. 4» ' — 6' Q.g.
6, 10, II — XVI, XVII, 16, xxui, xxvn.
2175—2194. Sven Hb o Tanoim
til fbrra hcUften med vänderunor, O. 4*
7— II. Q. 9. 1—5, 7— 9, XIII, XIV, 12, i5, 17.
2i9i5» 2196* Samma inskrijl, hvari man trott sig ^
ßnna.' S\eh Kuuing on taaoifti. 0. 4* >6, 17.
2197. Arki/ DB Q. 9. 19.
2198. Esbirn + in Q. 9. xxir.
2199. Isbern in {med vänderunor). Q. 9. 20.
2200- + Ketil: i Roini Q. 10. 3o.
2201. (^iin{)or i atenso). Q, 10. 28.
2202—2205. + poiJ> k m 11 Q. 10. 33— xxxnr.
{Fransidan, i hörnenl ^ u ki in)
2206—2230. J^d outredd runinskri/l, stundom
blandad med strekar. O. 4* 12 — 15, i8*-a8.
Q. 9. 21 — 22; 10. 23 — »7, 29 — XXXII, 3i,
32, XXXV — xxxix; Tillces, 4« ^2. o«'
2230. a) Samma typ med Latinska {Angelsach'
siska) bokstafver eller strekar. O. 4- «• ^ "^
. Q, 10. 36—58, Tillasg. 4. 38, b.
Anm. a) Med Angelsachsiska Runor skola namnen Vigraed ocA Peada ^Eiina^ präglade pä hvarsät
i Paris /orvarade ntjrnt. J. A. b) Af guldbracteater eller tunna penningformiga guld*
platar med eget pä ena sidari upprässadt bildverk och i ena kanten en nterla^Jor att kuniu
s&Kom smjrcke bdras. Uro bfver 20 bekanta, hvilka hafva runlika myndtr afobdkant aH och in-
nehalL c, d) Misstag med nigra mynt, d hvilka man fordom trott sig i andra tecken se Su^
nor (P. b. m. ß,), torde vid en bältre upplysning glömmas/ och atta i sednare tider gforda
Runmynt (L. o. 180)^ hvilka man velat tälegaa /orfadren, bora väl Uka liid som anära i
vor tid präglade, med Runor Jbrsedde minnespenningar, bland gamla Runinskrißer härkom"
ma i betraktande.
^m%
ifmt. IX.
RUNKAFLAB, RUNBAI&AR,
serskilde anteckniiigar med Ranor^ skunie i trS.
a) Kaflar^ stai^n
SVERIGE.
22S1* Uiom andr^ anieckningar $kola afvm Bud^ Ucktuute tili vederUranäei e/ierratteUe.
k^ar med Runor eller Runmarkem bBJvit
Ai la.
NORRIGE.
2232» Bradsberg» mUf Öfre Tellemarken, F'inie
fyrkodörr. Q. a. Y. am. 3o3. Z. L 347. L.
•/ieYK.l vir^r. krej^ke..
»••tvinar ^sr saeler.
sa er luegi a^i«.
sorae. oraeikar tiae (ti^T)
graetis. sot» at, kaete.
i|eltraei^tfr. paei. aellri. eni«
eobraofapam« flaeb^.
fallier, iiipn me^. aulu.
haokan ImiIU» aiuu halla*
hahstrij^i bor (bönl) •• «4»
2233« Dersammastddes. Q. o. Z. L a47* L« a 181.
f Sipirpr* iak suo: raeist: runar: pesar: Ion-
gar: dageo: aeftia: Botolft: maeso: er: an:
ferjj^i: higat: ok: villi: aeigi: gSka: tWi
89tar: vi^: Svasrri: fi>|iir: bana: sin; ok:
bropra:
DANMARK.
2234: Juthnd, Jliorg.
W. 299.
(Bomärke) Baoaro vet kaeeraesta maeo« af j^en«
keftol aeo pao; {bomärke): landum.
aa) RnnstafTar^ innehallande Calendem med Rnnor (///*• FL XII).
SVERIGE,
2235, 2236- Fyrkantiga kaßar. O. a.
2237—2269. DyUka, meraßaia. O. a.
S3ß[h-2aa7* Sia/var, 4, 6, 7^ S.kantiga eller
rundiu O. a.
2298- "Kommg Gustaf I har haß en ältakantigi
kallad Gustafs staf, insait med guldj vid
kvüken hon stodde sig/^ A. e.' 19^
2299—2313- I Frestads pastorat^ är 162g. A. *. 5.
Innehafvarne j hvilka erhdlUt demiaif^for^
stodo deras bruk och högt vUrderade dem,
künde uppgifva deras ägarefraH längre li-
der tillbaka, och anfores t* ex. om en, ati nu
varande agaren ärfl den af sin svarfader
- i en annan socken, och alt den i ätdre tldir
var ärfd fßer en Canik i üpsala/ ' den.
gissades vara minst 1S0 är gammal/ cn an^.
nan 200 är {säledes fron bör/an af i}^6o,ia^
Ut\ A. b. 5.
2314* — En sjukantig staf med markesnagtar^
af jern* A» b* 5. !,..
2315 -^ Derstädes/ en pikstaf/ näglarn^ nf
messing. A. b, 5.
27
1
^ loß —
/ Aitundaland anni&rkle Rhezelius en ntingd
är 1628. A.
2316— 2320* / Delsbo socken (pä i'j4^:t<Uet\
N. c. 180^ i8i«
De voro i Dalarne pä i'jjo.'iakt i bruk
och äro det %ill nägon del ännu.
2321--2374. ISmiland^ i Höre häradj ir t634.
A« e. 19.
2375--239a Pä Öland^ är 1634. A. e. 19.
2391— 2515« Gre/veEhrenpreuss sanäing, A. C7.
2516—2712- PtesüL Carlesons saniäng. 0. b,
2713 — 2720* DagsnäSj i Thams nu skin^radc
samling* L,
Pä en inskrißen.' Bi0rii Haki kata stafin.
Anm. Runstafvar kora i Sverige icke tili säl*
s^ntheten Sädana ßnnas icke blottidefie^
sia samtingarj utan ock hos enskilde forn*
älskare*
NORRI.GE och DANMARK.
2721- En sexkantig. Vf. b. l. 67. a. 87.
2722« Enfyrkaniig, med skäror i kanten.
W. 3. I. 74* a. g& . . .
Dylika voro ej ovanliga £ Danmark. W. &.
2723- En dyUk frän Norrige {utan gylientai).
W. *. .1. 74. a. 96.
2724 — 2740« Jtskilliga äidre och yngre.
Q. Ä. Z. IV, ai3, 5q5w
. JUänga hafva blifvil forda utur Norden, t,e,
2741« &n gifven tili Ambassad. Ogerius/ jfr.
de^slter Svec. s. ao3y ao4j ai5.
2742- En [af ben?) i Leyden. W. ^. 2. 106.
2743 — 2749* / Cardinal Borgias samling. Y. h.
. Fhän Sverige, Danma^k/ i Gr. van StuhU'
Itns, tn.Jl. samlingar likaleda,
En . iftän Sverige, skuren i sednAre tider. T. d.
$). Baikar (flakor) eller breda trastycken {Ist. Spiald).
2750—2767- Med eller utan handtag. O. a.
2768—2770. / Frestads paHorat, är 162g.
A* b. 5.
2771. En pä ett trekantigt bräde. GR. a« 17a, 35 1.
2772. En af ek, frän Norrige. W. b.i.jo. a. 90.
2773* Pä käkbenet af en stör fisk.
W. b. a. 9a.
2774. En oval prünringy frän Hedemarken.
J. X A. L.
2775» 2776. 2,'ne Norska primringar.
K. I. 107, 108.
— a. {En med munkstil, skuren i pärontrad.
W. b. i. 7& a. loa).
c) Flockar, flere hopfastade smärre skifFor^ pä 1600 tälet
kallade Rime-Ranabocker.
SVERIGE.
2777•^P« S smärre balkalr eller siörre skifvor. O. a.
2778« Pä 6, nägot mindre. O. a.
Tn9» Pä S skifvor. O. a.
2780. Pä 7 skifvor. O. a.
2781. Pä 6 skifvor {med Arm tecknadt ärtmtU
i66g). O. a.
2782. Pä 10 blad. O. a.
2783. P& ff blad (frän Stenstorp ifVestergoth-
land). O. o»
2784. Pä 7 blad, med päteeknadt.- fSjo 16 M^
Sundholma i Frötuna, samt agaren fjo8* O. e.
Derjemie S.-ne ^yare, hvaribltutd en PtßA
Runstaf, utam gyllental. O. a.
2785. 4 blad af en, ä mera afhuUade, smebut
skifvor, Qr a.
2786* Pä 8 dylika blad. O. a.
2787. Pä 7 dylika. O. o.
2788. Pä 7 likaUdes. €k a.
107
2789* PA 7 dyUka af bcn^ [mycket vacker).
D. c. 20. X O. /i.
2790. Pä 6j af sdmma jpnne. . O. a.
27dl* Pä 4^ likaledes. O. «.
Ue 6 sistn'dmnda utan gyllentaL
2792. Pd 8 ilad^ i bokform. O. a.
2793. Pä n blad iforni af tn Uten bok. O. a.
DerjenUe ,S biad af en ny RuncaUnder^ och
ist skifvor, innehdiiande en siags räknebok,
2794. Pä 6 blad^ [i Frestads socken är 1628. A.
2795* Pd 8 bladj {i Hammarby socken är 762^). A.
2796. Pä 9 blad {sänd tUl Bureus i63o). A.
2797« En frän Rimbo socken» A. c. 6.
2798- En i Solans samling. U* {fVanley.CataL)
2799. Pd S Elfenbensskifvor {i Upsala) N, U 9.
2800* En pä irädskifvor {i Norrköpin^. G.b.
2801« Enfrän ÖsUrgöthland, CIL i. 17^
2802* Pä 7 blad af bjbrk {Östergbthland, Vdre
hrdj RumskuUa socken, Grönshult)* M. a^ O. ax,
2803. Pd 8 blad, frän Östergöthland/ L. 280J.
2804» En af askskifvor, hvaraf, 2.*ne bladfun--
nos inunder golfvet i en gammal byggnad i
Kisa socken, O. o« M« a. k
2805—2814. / Smäland och pä Öland {är f€34.)
A. e. ig. uppgifver hvar de hos allmogen träffa-'
des.* i Byssby socken i Kärewed/ Högsby socken
i Högneshult/ Hulterstads socken i $kälef»
Bö da socken i Skä/lekärr,- Persnäs socken i
Trosnas {en mycket vacker)/ Alböke socken ^i
Istad {en af 8 blad, mycket gammal)/ Mör^
bylänga socken och by {en med jf. veckor ä
hvar je blad),' Fora socken {en pä.8 blad)/
Kalla socken {en pä 6 blad) och fVi socken
{en pä 6 blad, och nämnes en . dervarande i
Runcalenderberükningen utmärkt kunnig man
bland allmogen)/ och A. la. 583 anmärker
Ott "Büne^Runaböcker voro i Smäland ej ovan^
ügar
2815) 2816. Enpä 11 blad och 4 bladafenan^
nan, i Gr. van Suchtelens sanäing*
2817- Pd 7 blad, hos D.r Lüdeke i Stockholm.
2818. Pä 6. blad {kommen frän Sverige) i 7y-
ska Geh» Super-Jntend. Muhlii samUng. Jfr
Gebfn. Antiq. zimmer» $• i^o (f6a}/ och an^
dra pä andra Ställen.
2819. Pä i3 blad i fVdnnds i IVesterbotten. F.
3. a6, 287. Skall efter är 1800 blijvit, säsom
trollbokj br'dnd. M. 3.
NORRIGE och DANMARK.
2820- En ä 9 blad. W. ^. s. 97 »
2821. Pä i3 Renhornsskifvor {utan gyllenial)
W. A. a-gSx
2821. Pä 9 buxbonisskifvor.
W. b. I. 74. c K 2.' g6. CM
Skifvorna Uro i ena Jandan förenade med en
nagelj och kunna onikring aensamma bppnas
säsom en solfj'dder. /
— io8 —
RUNBÖCKER eUer SKRIFNA RUNOR.
2823- Samial om Christi korsfdsteUe meUan en
bedjandc Christen och Jun%fru Maria»- i en
hok pa pergament i 12S> storlek. O. o. D. e «
6 iladf eii stycke af holen, utan hör j an och
dui, ar funnet i fVdiientuna kyrka i Up^
land, och synes vara skrifvet vid hör/an
af fSoo.'talei. De Uro i träsniit med Svensk
och Latinsk qfversätining utgijha af J. F.
Peringsköid. D. c.
2824* Skdaelagenj pä pergament.* JY.-o 28 i 8.-0
bland Arnes Magnasi SaniL i Köpenhamn.
Innekalier.' a) Skdnelagen, och iiliagde stad»
gar/
b, c) d Forteckningar ofver Danska Konun^
garne tili ar i3ig, utg. afWorm ar ißjfji, och
iLangehek (Scr. Rer. Dan. L 28) är /77a
med stilprof, stuckne i koppar/
d) Gr'dnsskillnaden mellan Sverige och Dan»
mark, utg, af IVorm ar 164^/ samt tili
stut antecknad bbrjan af en visa, L. XCVL
Runhocker omtalas af Olaiis Magn. {Lih, L
Cap. 36.) sisom vid hör/an af iSoodalet he»
fintliga vid Opsala och Skara Domkyrkor,
samt andra stallen, och af Bureus engammal
Svensk krönika, mest med Runor skrifven,
som uiur üpsala boksamling hlifvit tagen,
hvilkas heskaffenhet dock är oss obekant. Utom
Runstafven utgörafor öfrigt de skrifna Ru»
nor, som i en eller annan hok fron medelti»
den finnasy endast korta anteckningar, o/last
blotta Runalfabetet.
2825> Runstafven, afskrifven i hok. O. a.
Boken, som utgöres af 14 pergamentshlad^ af
2 tums höjd och 41 tums hredd, upptager d
23 sidor Runstafvens vanliga innehd/l/ men
päfoljande 5 sidd. boncr ur S* Birgiltai Re»
velationes, skrifne med munkstiL
Boken uppgifver icke sin nedskrifningstid,
men var redan skrifven är f44^* ^^^ ^ ^^P^
fron en hondeslägt i Svinhuäs socken i Öster-^
göthland af Kammar^Junkaren L. F Raaf
och tili Kongl. Sämlingen for'drad.
3826- Runstafven, skrifven pa serskildt satt hop»
veckladt pergament. W. b. fg8-i36^ a ii3-ioa.
Pergamentshladet, 2 Rom. foi tl tum längt,
41 tum bredt, är längs efter i iuviket, od
sedermera tvdrsöfver hopßUladt i i2MkatUh
ra, for vigare begagnande i kvmrtannat vtd
tili halfva bredden uppskurne, delar, Amt-
dera innekallande pi inre sidan en manadg da^
gar med hehoriga veckotlags» och gyUentuU*
tecken samt sinnebilder, pa yttrt sidan an^
teckningar rörande tidräkningen [ffr. Fi. XII}
samt Jvljande upplysning om dess tidhvarf
Alt pusand. ar. ok. {»ryfaaodral». ara. ok. tiahu
ar. ok. ata. ar. varu. Ji^iiu af. Ktis. bur]^.]^
en. |>itta» rim. var. skrivat. |»a. var. ^. ok. H
simnudahr. og. ^. i. liaundu. ra^o. i. tafluoDi.
prim.
Den har hlifvit sönderskuren och inbm*
den säsom hok/ är funnen i eti bibliothek pa
Jutland och ägdes af Danska Garnieren Chr.
Fris tili Kragcrup/ men tyckes dockfcHt sin
uppkomst i Göthaland.
2826^ — - Pä lika hoplagdt pergamenisblad Run-
stafven i en slags öfversättning, utmärktmed
munkstiL O. a.
Är 1 aln 41 ^v* längjt 4 '«^ ^''^ '"^ 16
veck och har, utom Runstafven, malade sin-
nebilder med öfverskrifna namn i munkstü,
samt tili gyllentalstecken ett slags egna pa
Runstafven äfven forekonimande myndtr,
ätskilliga andra uppsatwerf samt dess skrif
nings drtal l3g().
a) — Flere dylika. W. *. i. % 18I
fVorm hade sett en af är 1620 och en sf
iSjo, och säsom i sydliga delar af Standi-
navien ännu under hans tid hrukliga, voro
de da e/ sällsynta och skil/aktiga hlottidepi
yttre sidan gjorda anteckningarne, W. h.
h) En dylik, af är iSg2. O. a,
c) En annan af är iSgj. O. a.
d) En dylik af är 160U K. a. 3a
2827. En Runcalender pä pergament. HT. 111.1.7a.
Dess heskaffenhet är icke närmare uppgifven/
den hade i runor äfven anteckningen,-
Ta var. K sundahr. ok. y. priinstafTar. i.
siaektaodo. rado. {d. ä. är 13^2.)
Boi
— tog —
MÄRKES-RUNOR.
;f IOC&. XL
lärken, Runor tili serskilda narnntecken.
2928-'2970. Bland jS hom'drken, ßir längreiid
tillbmka samlade, skurnapä, hvar sitt Ulla trä-*
siyckcj utgöres största delen af Runmynder. O. a.
2971 — ^2975. Pä klockor^ pa grafstenar och
sigill fron äldre tider/ afvensom ä husge»
räd och i underskri/ter i sednare tider,
afven ännu inom Mora, Orsa och Elfdals
socknar i Dalarne samt pä GottlantL
2979- Jutlandf Hornums fyrkodörr. X. s. sS/f«
/ en del utgöra Runor afven bestdndsdelar.
2980. — F^id Nörholms kyrkodörr. X. a. 334»
JtskilUga Runor bland andra mynder pä 2.'ne
stenar.
2981. Island, Rangarvalla Syssel, Rutshäla.
Z. IV. 358.
En Runmyndy utgjord af \ ^ 9l m.
2982. — MuU syiselj Vatnsfjorden, Hof.
Z. IV. 362
2Snp'lf^tstergöthLjlVadsbo h:d, Ransber^. Jx«.
Öfver 4^ aylika namntecken pä kyrkodÖrren*
2977. Smaland, S. Möre h,-dy Mortorps M. 2. m
Öfver 3oj mest af enkla Runor, pä bäda w-
dor i kyrkodörren.
2978. Skäne, Sk/uts hdrad, Fru-Alstad, M. 3.
Ett stört antal pä te^elstenarne i vapenhus^
tnuren.
Omkring 3o Ifamntecken af Runor pä kyrko^
dörren.
2983. — Pä Valthjofsstads kyrkodörr. Z. IV. 363.
Jtskiiliga Runmynder, troligen namninärken,
inskurna. >
2984 — ^2988* Runmynder med mystisk syftning
i böcker och samlingar. O. a. L. a. 12 DOt.
M. U. tab. 4j Sj 6. U. Catal, 149.
;fl0tfu XIL
Runstafveii^ Riraor tili tidskiftestecken.
2989* Beständiga Calendern, fordom allmänt be^
gagnadför Almanach och med Runor tecknad
pä ätskilUga föremäl ((fr. Flock. S, g, 10)^
foreter, genomvissa skiljaktigheter i uppställ"
nmgen j fullst'dndighetea och beteckningen, ät^
siäUiga arter, hvilka, tili förekommande af
misstag {Jfr. agSg — c), anmärkas.*
2969. a) Primstafven, vanUgasä kailade Run-*
st afven med Runmynder tili Söndagsbok^
st'dfver och Prim {Gyllental), samt kors för
orörliga mdssedagar och bildteckenför helgons
namn och hushällsgöromäl. — Primtecknens
ordning var afpassad efter Christna GyUen^
talets {börjande sälunda med ^ d, ä III eller
3 pä dm f Jan.) och säledes användbar för
igenfinnande af rörliga helgedagar för gamla
Stilen, men visade da ej verkligamänskißen*
— b) Nya Runstafven, med ett efter ny^
tandningarnes verkliga intrtffande för Gamla
Stüen af Prof S. Krook beräknadi och är
i6go utgifvet Gyllental {begynnande med Q
d. ä. XIX eller ig pä d. f Jan.), dr säledes
ej äldre an nämnde är (jfr. N:o 3ooo c not).
— c) Förbdttrade Nya Runstafven eller
nastan samma Nya Runstaf, med dagens och
nattens timtal, soUns upp och nedgängstid samt
zodiaktecken anmarkte i och öfver en liten
cirkel före hvarmänad. — Denne, {efter RR.
Ehrenpreus) sä kallade Ehrenpreusiska
Runstafven, hvilken i allmätihet är omsorgs^
füllt skuren och ofta forekommer, dr ej «/-
dre änfrän fj40'talet {jfr. N:o 3ooo c).
— d) Nya Stilens Runstaf, meddennaNy^
Runstaf s Gyllental framßyttadt tiU NyaSti^
len {börjande säledes med l d* ä. X eller fo
pä d. 2 Jan.) och solloppets bestämmelser m-
— satte bland andra lecken öfver dagarneimi^
naden. — Skuren efter den af Pastor S. /•
DigeUus inrättade och är ijSS utgifna Run^
staf, kan den ej vara äldre an nämnde är,
28
iia -^
— c) Nya Stilens forbättradc Runstaf,
med Nya Stilens Gyllental insatt d Ehren^
preusiska Runstafs-inrättningen, stundom med
soUoppets bestämmeiser i ett serskildt schema/
en anordningj som fbrst är Ij84 ndnmes *a-
som hruklig* — En sddan Runstaf, erJiälUn i
Norrige, Kar dock blifvit säsom gammal be-
skrifven, T. d.
— f) Nutidens Runstaf med Gyllental, b&-
raknadt fbr verkliga Nytändningarne efter
Nya Stilen (j/r, 2g8g — k) börjandemed Y
{d. a. 1 d. 1 Jan,), samt andra egenheter. Jt'-
skilliga sädane äro skurne efter är i8v].
H'drtill komnia afven,'
— g) Jrsstafven med hvarjehanda tecken {pß-
ta blotta skuror i kanten af fyrsidiga kaßar,
säsom W. b. i. 74« e) Jor alla dagarneiäret
och andra olikartade for Gyllental^ samt bil--
der for orbrliga liogtider och hushällsforrdU"
ningar.
— h) Mdssestafven, med tecken for dagar'^
ne i äret och genom ö/versatte bilder de orör»
lige m'dssedagarne anm'drkte, men utan na-
got Gyllental och säledes utan anvisning om
mänski/ten och rörliga helgedagan Dagteck-
nen dro an rata strek (W. Ix i. 'J^f* T. a),
an Runor [jfr. N:o 2774).
— i) Ca lender stafven med Runstafvens in^
rdttning Jor öfrigt, men Sondagsboksidfver''
na betecknade med vanliga bokstdfver och Gyl-^
lental med e^t efter det Romerska danadt zif-
fertal eller andra tecken [jfr. föreg. N;o iijj6 a),
— k) Nya Cälen der stafven, vanligen kal^
lad Förnyade Runstafven, samma in"
rdttning med ett af K. IV* Acad. Secret, P.
Vargentin vid är iyj6 efter nytändningarne for
Nya Stilen anordnadt, med Lat, bokstä/vtr
uttryckt Gyllental — Denna, af A. Sahlstedt
ordnad och scdan forbdttrad, är i synnerhet
prässad pä meSsingsdosor, af Allmogen i^Sve^
rige mycket begagnad.
2990- Bilderna vid vissa dagar pä Runstaf
ven, antydande vissa goromäl eller fester, äro
ett. serskildt slags Mdrkes^Runor , ett slags i
Norden uräldriga Runor.
Af samma art forekomma teckningar pä stC"
nar, antingen jemte vanlig Runristning {/fr.
L. a 187 — 190), eller /or sig sjelfva^ säsom,*
2991. Upland, Häbo Kd, H'dggety kyrka. B. 344.
2992- — Lagunda hdradj Längthora B. 6aa
2993- Smäland, Kinnevalds härad, fVederslofs
hyrkomur. B- ioo3.
2994« Skäne, Ljunits härad, JUarsvinsholm,
B. ii56,7 W. 188.
2995* — Albo h,'dj Kiviks monumentet. N. A.
{Jfr./Öreg. NiosSS, 2gfj8S7 och Fi l\lb,hy
Dessa forntida Hugrunor forekomma i bild'
ßockar, säsom merafullkomlig skrift, en egerU»
lig Ideographi, ristade ä berg i Sverige; Ue.
2996* Angermanland, Lidcns socken. M. 3. x
— a) Jemtland, Alsens socken^ Glbsa hallen. M 3. x.
2997. Östergöthl., Memmings hrd, Herrebro La
2998. Bleking, Torhamns sock., HasthalL K. o. 27.
2999« Bohus Idn, ßerestädes. 3.» 12, 14» 18.LIL
3000> Runcalendern, som harefterfoljer eck
visar, i de nedät gäende rader, Runorna i
den stdllning och ordning de efter hvarandra
vanligen iakttaga pä Runstaf var, innehaller:
a) Runstafvarnes Söndagsbokstäfver,
veckodagstecknen (i den öfversta Runeraden).
De derÖfver ä Runstafvarne befintliga bilder
{jfr. N:o 3990) varda nedanfore angifne och
forklarade.
b) Gamla Runstafvens Prim eller Gyl-
lental {jfr. N:o 2989 a\ hvartdera under sin
^behoriga dagbokstaf äret igenom {i den under
stäende Runeraden)/
c) Förbdttrade Nya Runstafvens Gyl-
lental (jfr. N:o 2^9 c *) likaledes {i derun-
gäende S^dje Runeraden) /^
d) Nya Stilens Gyllental {ffr. TÜ:o 29894
äfvensä {i nedersta eller yttersta Runeradexil*
Midt for hvarje veckodagsruna anfore^:
e) datum i mänaden med vanliga ziffror;
f) So n- eller veckodagsbokstäfverna med Lot. Stil/
g) Catholska Calenderns Gyllental/
h) Cath. Calend. helgonnamn, m. m. **) samt der
under antecknade dagens och nattens timtd,
efier en Runcalender {se forut N:o 2826).
i) Nya Stilens efter verkliga mänski/ten narma-
re beräknade Gyllental^ uttryckt med a 6 C b &c.
Om bruket hdraf, jemf L. a. ig4 folj*
3000*. En Päsktaßa, utur en RuncaL {fore§.
N:o 28^6) med nu tillsatta tidsbestdmmelser,
vorder dereßer bifogad. Tab. K.
*) N:o 2989 b har Gyllentalen en dag s^dnare an 2989 c under Febn Apr. och Juni niänader.
**) De inom { ) satte helgonnamn äro i Sverige i allmdnHct mindre kända/ de med sersfdld
Stil anforda saknas i uSüß / 8:di for atlundi dabi* «r S.'va, Side dagen ejtkr en bog'
tidsdagi + öfver en Runa utmärker gammal mässdag/ x m'drkedag/ ^ ännu helgedag; 0
f. d. predikodag.
1. I I I I I I I / ; I . ^' .1 I Kl
IZ
itK.... r
fc.,.,. ri
=r. ►
k t
hiü.... 1^
...... F
r H
*„...t
K* I
f. \
II...- A
P*. K
t.... ♦
*..... r
►n n
r.... b
* *
t... it
«. K
►.....,♦
h..... i
f..:. I
I
+ ♦ I
H f\
t hH
♦ I %
r + 4
i>.t h
\ % I»
t ♦ I
t hh
T n r
ks Ff
^ *^
^ ^ ^
>» 5 >J
♦ I JK +
► t nn
4» > ► t
\.\ ^ \
FT k h
♦ ^ FT
I JK + ^
i ♦ I JK
•j f ^*
t flh f
I ► r h
h^ ^ ►
/K FT R
t *^ F
4 I %\
f ^*t \
► t DH
^ I l't
R ^ f >
FT R r
♦ /K FT
A FT R
♦ l )Ki
► t tlH
f I ► t
R ^^» >
FT-K r
t A PT
I JK + ^^
\ k \%
I r + *
^ !> t n
T it r^-
^ FT R
^^ */lv F
>K + t *
rt ♦ I
# R !• T
R r^r >
♦ I %
f K ♦
► t h
( t I I 1 ' r •
IM
t'l
I
II Hl
. :.^^
tu
Thorsm&nad.
lAHtTAHIOS.
Gqem&nad FunvAüiv».
■e Ty-^+')
i A ni ^ Ny&tsd. ftdi
a
- -V
ID
Brigita
— •*■ -y
2 B Attuodi dahr
1
^ X?9 , 1)
2E xt^
Kuindilmessa
Srr
3 G XI 8:di
r
■V79 -e-T ')
3 F XIX
Blasiusmessa
•»*>- ■¥
4 O 8:di
•T ^4(>
4 G vni
Ansgarius
Aga|a
-^?w -e?»
5 E ui SimeQD
f
V9 ^
5 A
^-T + ")
6 F via ^ ^rettandi dahr. ö I
TZ? ^:7«')
6 B xvt
Dor<ahe*
•yvo •»«■
7 G (Kanutus)
"w ^"w
7 C V
•
"»37 ^"^
8 A XTi Lucianus
•*«• -v
8D
^ ^P
9 B V
X ^pv**)
9 E xm
Apollonia
Skolastika
s^ ^
10 C Paulus
■096 :7-T»')
10 F II
«^■^
11 D xia (Jobanoes)
««•^ -N-
11 G
*
«96 :7?^
12 E II
^•«
12 A X
»«•^ -,«»)
13 F KmU. 8:di
^:^ 5
13 B
'»r-Jt'
14 G X Felihs
?»^96^
14 C XVIII
Walentinus
>••< -S
15 A
■»«■•V+')
15 D vu S
igfrid S-ifisktun.
»»^ 96:7
16 B xvtu Marceliinus
""^ tS
16 E
Julianus
n
*«"cr
17 C VII
n
17 -^ -«^
17 F XV
6
w^ J^
18 D Pmka.S. iVatnto.)
•^■»f
18GIV
PantaleoD
y^ -^TV+^)
19 E XV Hehbic
h
•*«•— -^
19 A
l
^ "^I!"')
20 F IV Fabianus Sebast f
-»=?
20 B X«
(Korona)
i
^— -j*
21 G Abnes
96^ ^-ö-
21 C I
^ "^^
22 A XU Wincencius
i
■»«• -^ -V +7)
22 D
Petras Lad ib.
8
36-a» -,:?
23 B 1
8
— ^'
23 E IX
P
* -^ 7+?
24 C
•< -f -T +■) 24" F 9 Ma^iasmess«. Skottd.
-'^+')
25 D n ^ Paulus messa)) |
J^-o- •^•X-
25'»« G xvit
b
-^•7 77
26E
■r"^
26" A VI
(Alexander) ^
Aftt •»»t
27 F XVII Jobanoes
b
-»_r ^
27" B
m
T^
28 G VI Cabl (Ahnes)
in
^ r^-er
28»" C xnr
(Romanus)
a
29 A
30 B XIV
a
Ti timar dah«. Fiartan tiäiar nat
»*■ tr^
31 C III
dahs. SiahsUn timar tut
i
AU ünur
*) En Ijusstakt eilet' ett bloss I
LyndehmSlssodageD.
Runstafvens tecken:
t) Ett drrckeshom antyder Snuu fortfarand« Jul-
gästabad. En knif utmärker Christi omskärelae.
9) Ett dprckeshom ft kr&nar de 3 yise man;
En stjerna^ som dem vägledde, i3:de dageD.
3) Ett omsijelpt hornj.en piska Zultntihxt,
4) En Biskopsmössa eller staf Biskop Henne.
5) JKjra» pil cller nät utmärka den tidens. sysalor.
6) En dödekalU Eric den Heliges bena llyttning.
S) Svärd Pauli daa.. Enß$k, en /-xa tideut syMlor.
) En tpiraOMxl den atores dag.
*) Ett bläshorn Blasiidagen, Blismassa (jagttid?).
*) En smedjetdng^ en korg med\ blommor och frugt
eller ett äple Dorothea, med afteende pi hSndelser
vid detta helgons martyrdöd.
4) En notndl tidens göromll. En tdng Apollonia»
hvars tänder med länger skola blifvit utbrutne.
") En krokig knif träden afqvistas.
Ett hjerta^ en sko eller skosula Scolastica.
') En yxa; en biskopsmössa eller staf, S. Sigfrid.
*) Ett hönsägg värpetid; en njrekel Petr. Gathedr*
*} En bila; en pilj en orm, en oxe, en ßsk, en
bat, en sten Matthi» dag (idossningen» ^Matts ka-
Star heta atcn i rattnet).
— tlft
YiraAMd.
MAkTI-D«.
GrlnnXoad.
AriiL.
■e TT^»')
1 D m
Albinus
^^
^n
*)
IG
(Kvindanas)
-^ TV »)
2E
>-
J^
2 A xt
J"^
3 F II
•^ w
::?
33
^^^*
4G
Adrianos
■^
•6^7«
•)
4 C XIX
Ambronuf
T?9 -e-^
5 A XIX
V9
y^^
5 D VIR
^z?
6 B Till
•^Z>
^7^*
»)
6 E xTi
.7 C Perpetua, FelidlM
•V
9VT
9
7F T
8 D XVI
X*p
^
SG
w?v
9 Et
W-^
9 A xni
Maria EgipdaLa t
J-»«- T
10 F
ex
^3^
10 B II
^■J«-
11 G xin
yt. *«■
•o^
HG
« X :7-^ +*)
12 A n
Gregoriut
•*«••¥
12 D X
(Luciiu)
^^ -y
13 B
^•<
?v
13 E
^ -»TTr
14 C X
y9 ^ 9€-r«
*)
14 F XTin
Tiburdin. Sa m ar. e
>•-< ^
15 D
•v
^•»^
15 G VII
wJ^ 3€?»
16 E xvin
rv^
■^
16 A
4«-T«»)
17 F Tn
Ger^rudü
:7^
■<:7
17 BxT
& i j^ianri. \
w^ ■»<■
18 G
S. i veftulri
4rTr
18 C nr
'^'^'f'^
19 Axt
Joseph
jy ■"
J«r
19 O
(Kanutiu) |
^:7
20 B IT
-^?9"
«)
20 E xit
Wictor (
*<■- "ö-««)
21 G
Benedktus
9^-^
■^"^
21 F t
^ "»"^
22 D in
^ T
^
22 G
3t -a» -S?V
23E 1
— -^Ä
•)
23 A a
Georgiu« p
^■^ "^ ,
24F
<^
O
24 B
^ -4«.+')
. 25 G IX ^Marium.}. fiistii
ip
'•¥•0-
•a^Tr+^
25 G xvu
Marcus (Li(- (
^^*' "^ ^
26 A
T-^
26D VI
li gaogdahr}
^TT -^:?«»)
27 B xTn
Upraitt: Gus
-»J
?v
27E
Ttr
28 C VI
m
■^
"^T
28 F XIV
Vitalit a
•»-r ^
29 D
-e
"^•M-
29 G III
^■e TTSW
30 E xnr
Kviriniu
— ip*-
•^
30 A
Kvirinos i
»* ^T
31 F in
FittrUn timar dahs. Tia timar nat
Tolf tinur dah«. Tolf tinutr nat
-
Biomsler-
<) Eh hufimd med skägg Mars med sitt lAnga skigg.
•) En fish en bdt Fiskleken« Oppet vatten.
") En väfspole Taftid ; En amij ett hen Perpetaa.
4) Ett träd utan löf träden knoppas; Ettankare, em
rund skifva gamla dagjemnin^en ; En Päfutmössaj
*taf, ris» höh, ett hus Gregonui.
') Ett Capell Gertrud.
') En ormj ett nnn, ttt ok^ en fdog tjälloeningen.
^ En orm, solen; En Engel j en krona J. Marie
bebideltedag.
*) En öUunna MaraOleU brjggd.
S) En bat 5ppet Taltcn; En Biskopskdpa Buk. Hogo>
*} En hai/eol;enärtjenhar/x^nsädes*kfippaAdDfh
tidea.
•} En not^ en ßskhdf Fiskleken; JE« bak WUbela
Abbot.
4} Ett loftradj ett (loAuear lOftprickiiingeii; entt^s
ett svärd Tiburtius; en trejTot sommartinget
•) En %k6ld Victor. '
*) En hast, ett Mpjutj en fana euer en riddan St
G6ran.
') En fogel i eu träd g»kdagen; ett UjonStVMrtf»'
ii3.
Blomstei'Bi&Dad.
lAlüS»
MidsoramaVsmänad.
I vir IÜ8.
X3 + «)
, 1 B ZI • Valbw-hu meM
1 r
■^?' T>
1 E NikomedM
•*r>- w
2G
-T e^
2 F X» Marcellhma. Petrus f
-^yvf ^^+')
3 n-x«
KrusisrocMa
f
W yu^«>/ii«)
S G ^11 Erasmus
-^79
4 E vui
0
•^ :? ^-^
4 A xvp (Kvirims) o
-y <W T
5 F
•=^ 7^5»')
5 B V Bonifaeiu» c
ty^ >-^
')
6 G XVI
Joliasnes
e
■»r V
6C
?9T
7 A V
l
X w¥
7 D XIII (Paultriinr) ^ l
X*^ :?-
8 B
(Koron»)
8 £ it Medantus t
<WU-
9 C XIII
t
'^•»^ -?
9 F Primus. Felicianus
■6 36 3^
10 D II
Gordianus Ep»-
0
'*r'»«'
10 G » ^
*«.■*«• ?»
11 E
inakua.)
^•< -^
11 A Barnffbas
•»r-r«
*)
1? F X
Nereus AkilleiU'
4
r'-^- 9€:7+*)
12 B XVIII Eskil (Ciiiaimn) q
>--^ a^**"
13 G
^TT»)
13 C VII l
^^3^-^
14 A xvin
e
TW» \
14 D
^z?
15 B Vit
n
:? -^ -€?^ •)
15 £ XV Yitus Modestm. n
w-^ tr
16 C
'•¥T
16 F IV 6
37-^:^
17Dxv
6
•»«• - •>«■+')
17 G Botulfsm. S. i kmbi».
•^?v+»)
18 E IV
Erik S. i tTimann
\
-»•^
18 A xir Gervasiui. Protas. \
"»^- T
19F
96 -^ T^
19 B I i
■»■X-
20 G XII,
Poteociana
i
^ ^
•«•T -rr
20 C
36-»» -^-^
21 A I
0
-.•¥
21 D IX g
22 E ^
•*-? =7
22 B
(RomaDin)
-^r. y^
— "cr
23 C IX
*
■%■ -er -»►-^
23 F xvii EfeHrita p
-<T %
341)
•t2:+*)
24 G VI ^ Joans missa t>
^ TT "^TV*
*)
25 E XVII
Urbanu» Se-
b
-»J "^
JS A in
T-r
26 F VI
^ir siimar.)
m
•^ -7^
26 B XIV . Johannes. Panfiw
■»X -^
27G
A
•e tr-cr
27 C III ^
■^•e T-^
28 A xnr
(Johannes)
— -^ •¥
28 D Leo i
¥- xr^
29 B III
i
X^+*)
29 E XI 9 Petai*s missa.
"• "^
30C
-^> ^
30 F Paulus t
>-X-¥«
')
31 D u
PeU-osella
y
^^ ^~
Atrtan limar dahs. Siahs tioiar aal.
Swhstan ulnar dab«. AtU timar Bat
») En fof^l pä ügg (jagt dl förb Juden)/ s.-m &rdjt&f7-
d[er Philipi^u«» Jacobus.
*) JEn fogel svalans ankörnst; JSa hat med häfgt i
/ramstammen sjOfard; ett limandekors korsmäaia.
*) £m grYta med €tt std&nde ifSigon £v. Johann«.
^ Svärd, Funt Pancratias. {Entrejot sommartingct.)
') En krönt bild^ ett svärd S. Eric; En hred fitk
braileken.
^) Tre korn^ en gnep kornt&dd, gödslinf;; ax, aom
DU visa n%\ Päjvemosaajdubbeltkors iJthiitiVL^,
') En braxenj en mjölkstäfva mjOlkning tül majsinOr;
JStt €/vinnohufvua Petronella.
*) En nafvttt^e, slöjdande; en väg (marknadsnwd);
*) En jbgetungef En Biskcpsstaf ^^(^ntBciu»,
') En metkrok; En vindrufva Ittedaralis.
^ , dag.
^ En bok, en iie, £n röjva S.Botoif ([rofgubben).
*jt En sol, eu löJHkt väd, en nuLJstäng midsoina^r;
Lambet med kors/anan Job. Döpareo.
*) En blomsterfvast ,' en uff-chel och ett svärd Pet|us
.ocb Paulus.»
*9
Julius.
XIX 8:d] dahr f
Till 9 Mar^ besök. o
Processi Martiniani
xyi. (Mariinus) c
V l
8:di dahr.
xin t
II 1f
z Knut. (Stau brüra q
dahr) Benej^iktus
ZYiii e
VII n
XV SLiItSe]^r Apostia 6
IT t
(Mariialls)
XII S. i. Leooe ß
Margareta
IX Prabsedis p
Mariu m. Magdalene b
XVII Apoliinaris
VI tu
9 Jakaubs missa
XIV a
III Siau svaferer t
PanialeoD
XI Oiofsmissa r
XIX Ab^D Seoeo. f
Gernianus
Siafastan timar dabs. Ata timar nat
Ho'm&nad.
Vjv -e-j«.
IG
^^+')
2 A
T V9 ^
3B
■9^ ^rr
4C
79^
5 D
J-V 79
6 E
^T
7 F
■e9€ -D^
8G
»*■■»<■ -,
9 A
■v^«»)
10 B
^< T
11 G
Tf-f' TK.-*-
12 D
^79
13 E
V9 ^. -r
14 F
3»-, -^*+'>
15 G
■¥^
16 A
*«i— :?
17 B
■»V
18 G
9€^ -^
19 O
•■»«•-r ?9«^)
20E
— r
21 F
-<-r **.«»)
22 G
•^■o- J>-^
23 A
T^ .
24 B
-^J ■5r+«)
25 C
^O -r-V
26 D
»fc -O-TP»«')
27 E
— T
28 F
>• X4«-+")
29 G
■Ä^pv-e-^
BOA
-^ :?
31 B
•4 -
-
SLördemänad.
AlIGU«Tü$. ■
-
w '*-Tr+')
1 G TOI
Petrus
•r37 >-vfc
2 O XVI
0
■^ 7779
3 Et
StefaDus
■»r ^ «)
4F
(Justinus)
v
J W.^+3)
5 G »11
Dominiais.
•e-x :?-*
6 A II
Sihstus
»*.■*«• 17
7 B
■»«■TT
8 C X
Ciriacus
^-< 4r
9 D
9^ ^ 9^7^ + *)
10 £ XTin
Lawransmissa
*T
11 F TII
(Tiburcius)
W.» ^
12 G
Klara
^-«c -^-^
13 A XT
Ipolitus
« 0
^z?
14 B IT
^ - TT+S)
15 G
Mariumissa.
■»■¥
16 D XII
^•^ ^79 •
17 E I
8:di dahr
-U-T T
18 F
S. i. moinDJ
-^*-
19 G IX
Mahn US
-^-r -*
20 A
^V '^'D
21 B xTii
Haust
"^T
22 C Ti
8:di dahr
tn
■»X %
23 D
^^ •'^+'>
24E xiT
^Bartul^ missa
■©• «WT
25 F tu
(Gregorius)
— ■»*• •!»•
26 G
J-^
27 A XI
Huffus
-^^•e-^'
23 B xix
A^ugustinus
T 79 xr+')
29 C
Jahannes
«<>'>^
30 D Till
0
•? w ?o
31 £
(PauliQUS)
Fiurtaa timar dahi. Tiu timar nat
<) JBn lo/kärfvef En krona Blarie Besökelse dag.
*) En Ue sloltertidcii; Ett syjut Knuts död.
*3 En räfsa, en Jrrkant (d, ä, ett hus) höbergniogeD,
7S etjernor, la Apostlar.
4) Nigra nötter; $oUn med mänga sträUa* varme,
'j En dräkej ett svürd, en halfm&ne, en mortel^ ett
smörjeisekärl Maria Magdalena.
'} JEtt ekdllonjettsmultron, enhumUr ankamen Uege,
ett svärd St Jacob.
7) En rSfsax, en skrtt. *)En sädeshrokj en hita^ St
CM.
') En sädesskäppa; en nrekei, en kedfa Petri boior.
*) Hund oc/i fuire jaffttiden.
") Dominici bröstbild.
^ En siage r>rOske; ett halster S. Laorentius.
') En Aar/höstsädet; En krona J. Marie dag.
*} En hummelstdng; en ßsk,- en knifS, Bartbolmeai.
*) Solen och en kryckai en hjort (brunsttiden); ttt
evärd^ ett hufvud pa ett fit Job. DOp. baMiaggo.
t\S
HöstmiDad.
Sbptimbbr.
TV*
79 + »)
— 7
?9
-,w »«-^+»)
-^ •)
— :?
-:^+')
-«: •)
1 P
2 G
3 A
4B
5 C
XIII
11
7
8
9
10
D
E
F
G
A
11 B
12 G
13
14
15
16
17
18 B
19 G
20D
21 E Tt
22 F
23 G
24 A
25 B
26 C
XTi Iliaosmissa
▼ (Jiutinas)
(BertiBOs)
Mariu. AR üfri
GorgoDins
Protas lacinktu«
D
E
F
G
A
xTin
TM
XT
IT
xn
I
IX
Krucis miisa
■ Eafemia
5. i. vettini
Januarias
XVII
i
S
P
9 Mapeus niissa m
Mauricius
xnr
ni
(Jobannes)
XI
27 1) XIX Kosma Oamianas
28 E
29 F Till 9 Mikkialsmissa
30 G leroniiniu
a
i
t
f
0
c
SlagtinSnad.
OcTOBsa:.
S" wer
■»»-« »)
■>«■— T
■^HH««')
3g -^ "^"^
^^ -^ P « •)
-^-? Jt«')
XJ^
»MI.+")
■cr^ >-:5
k
B
C
D
E
F
G
1
2
3
4
5
6
7
8 A
9 B
10 C
11 D
12 E
13 F
14 G
15 A
16 B
17
18
19
20
21
22
'23 B
24 0
25 D
26 £
27P
28 G
29 A
30 B
31 C
xTi Remigiiu
V Amandas |
xin X
n Fruas
(>
X
(Markus) Birgäta q
XYin t
Yii Dioius missa t^
(PauliDusj
XV b
IV f
xn Kalihstus Yintr- ^
I nat) (Maria)
Gallus g
Lucas
XVII S. i*nia]^ki ^
VI m
£iliwu j^ant moia
XIV a
III Severinus i
XI Krispious r
XIX f
vui 9 Simonis m. Jude o.
xvr c
V KviotiDUs
Tolf timar daht. Tolf timar nat
TtQ ttmar dahs. Fiurtan ttntar nat.
en hiskopsstaf eiler Biskopsmossa S. Egidlnä.
*) En fruktkorg; en bistoekf en krona J. Mariedag.
*) En trejot hösttinget
«) En i tudeU runtUl dagjtfumingen.
*) En svala C^ortflyger) ; ett udende kors korsmäsaa.
*) Eii lauib Lambertas. ^ En tkötd Mauritius.
■) En häet, en stofvel regotid; en ß$k, en bock; en
hdlüß en Engel St. Mattheus.
*) En vigt (marknad); ett Ijusteri en basun S. 1K&-
chaeL
s) En ßsk; ett kloner, ett köre, e» bök S. Fran-
ciscus.
*) En fana hemfarder; En bisk, mossa S. EskiL
*) En karda; ett kloster, en bok S. Birgitta.
4) En fi$k vid en brostbilä S. Dionysius.
») Ett bort träd^iktßMoi^g^ui Päfvemossa Calixtus.
<) En jrxa; en bröetbild & Gallus.
') Ett liMande fviu; en <w#, ett oxehufvudS. Lucas.
*} En pii; en bäge; mdnga kors iiooo }un|^frar.^
^) En slage; ett spjut, ett svärd, en sag Simon
Judat.
if6
VioteroiÄniid.
fiOVKMSBX.
,
0«fr«Manb
X-^r ' •^+*)
1 D 4l Hilhuna niiasa
i.
X ^^
^9( :?-tt-
1 Fnii
■"
V779 »)
2 E XHi
Sialu dahr
t
2Gw
LongiiuK
t
•e-^c :7-^ ')
3 F II
*«■-*»• -^
3 A
4
y^-ih •*■
4 Q
(Germaiuu)
>
•v5»')
4B «
Barbae»
■»^T
5 A X
4
^•^ Z
5 G
^•< :?
6 B
Leonai^us
e
^•^ 9€-¥«»)
6 D xrm
1 Nikulau» mesit t
7<> -^ X-O"
7 C XTin
•it-7<f
7 E vn
8:di dattr
•<»-,^
8 D wi
.,
n
W^ ^ + 3)
8 F
Mariumessa
r ■»- ^
9 £
^eoj^orus
3»-, -f^^. *)
10 A IV
^"^ "^^ i
10 F XV
6
•%-T
■•^Hf-H-")
11 G n
Martins messa
l
■^- =»
11 B
Damasius.
■»r — T
12 A
-»■o-
12 C XU
-^■P
13 B XII
Briksius
i
äC Ji, ■^\+')
13 0»
Cucia
^^ -^V
14 C ^
s
■**■-? ?»
14 E
-JH-T!' -^
15 "D
— T
15 Fix
-~77
16 E IX
9
-<-^ ■»«-
16 G
<-7 -r
17 F
S. i. sliUttera
4r -o- -J»"-^
17 A xvir
■¥•0- -vJe
18 G xvii
8:di .dahr
t>
-rr?
18 B VI
S. i. bakki
-"j-^«*)
19 A Ti
Elisabeth
m
■»X V
19 C
n
->x :?
20 B
Etmundus
-^ -r-V+'J
20 D nv
■xe -''^
21 C XIV
X
a
•ö V7V
;il Em 1
9 Tomas messa
^ -o-"^
22 D in
Gecilia
i
— y«. T
22 F
— J^x«)
23 E
Clemens. Vittr
X-W-
23 G XI
>- x-^
24 F II
t
■»».^•e^ ')
24 A I»
-»y 7^ •e.'*'+')
25 G XIX
^i(atriDU messa
f
25 B
if Juladahr
-r "^
26 A
r«.Tr+»)
26 C TUI
it Stefaow
w ^r?
27 B VIII
0
r7 ^ J^ + «»)
27 D
f^ Johaos dahr
-7:7 "o-
dBG
(Rufiiis)
c
•c- :? >-?9 + ")
28 E XYi
Baraadahr
c
•o- ^r^
29 D XVI
Saturoinus
?»•??
189 F V
Tomas messa
■V ?77V+«)
30E V
Andräs messen
l
X-»r -M-
30G
l
^-S
31 A xni
Silwester
t
Ata tin^r dab«. ^iahttaa tinup nat.
SUtM itiuuir .4«Im. AtrtaQ timar Mt
*) En omftj'eipt häi isHIggalu^eii ; 8 Jtor* 8 «ilighofer
(Alla Hejgons dag).
*) Mdnge bilden alla sjSlM« d^.
■) En hoFißjrganck swtn.
*) En ffds; en biskop^mässa Milrt«lts m&ssa.
•) £n häst^kö halka,; en kyrka fitisutieth.
räfii
*) En släde; ett capell, ett tovn S. Barbara.
•) JF/? hjulorm tidskiflet; ett skn^p S. Nicolaüs.
») En ' hrona 3i Mjiricdas. ^) En tumna Jut5leUbr7g|[d.
■) £/1 a«x dagcimflLorlacTi ett bloss, en eUhrasa Lacu.
*) a./ie Furuträd gamla jnica; A uiräckjta fin^
S. Thomas.
7) En lur lulfrideo utblKst
*) Ett lüuMxira Juldageii.
') En käst / nigra stenar S. Stephanui.
*")" En örn EV. Jolvannes.
») Ett svärd Menl Jbarnsdag. Drrckeshomen (vid
+ 6— +ji) gäatabud.
117
BIHANG.
1. Tidriükning, ra. m. nr fonitnämnde N:o 2826.
1 en. fingr. so« niarh* sum. priaatalit. ei% mikit.
sla. so. samman. fiogrs. ver^. og. primtalit.
Kumr. ]^ar. minna. af. |»en. fiauralihi. ^a. sla.
af. tiu. ok. faaf. |»rt. sum. limnar.
Kurobi*. matra. |ien. fiaiiratihi, |>a. sla. af. fiau-
Tatibi. ok. haf. f>et. suro. üwir. if^r.
Tel. |»et. a. li^um. |>inum. ok. vet. ^an. li^. sum.
tallit. luks a. Büria. so. tellia. 4"- R* K- t- K-
[\. (>. Büria. a. |>umbliDki. iDDan. handa. ok.
tel. so. et. |»u. kumbr. til. vata.
ler a. vata. sunnudahr. ]^a. ier. ^ar. Pashdahr.
ler. ai. a. vata. sunnudahr. pa. tak. nesta. sun-
Dudah. eptir. vata, ]^a. ler, ^r. Paska« dahr.
^itta. ler. fiugrana. ver^«
pumbJing. kustar. fem. ok. tiohu.
nesta. fiogr. {»uinbMugi, kustar. |»rettan.
langustang. att. og. ]^i*iatihi.
nesta. fingr. litla. fingri. kustar niutan.
litia. fingr. kuitar. stau.
sla. |»et saman. me^. primtalinu.
Aj^went. bnrias. a. ^en, sunnudahi. som nest
ir. Andreas^ messu. füri. epa, eflir. e^o; a. An-
drtis. messu. dahi. |»a. en. bann. Aumbr. a. sun-
Dudab.
Fiirstu. bimbru. dabr. burias. siauna.daum«
eptir. askudah. Andrir. bürias. a. fiar{>a. dahi.
beihudaba. |»ri|>iii. bürias. a. nesta. mi^viku. dabi.
eptir. krüss. mrssu. i septembri. Fiarpu. lüktas.
•• nesta. laubadahi. ftiri. jaula. aptuo.
ßlärk den fin^er, som Primtalet ar stört j sla
sä tiilsammans Jingrcts v'drde och Primtalet. -
Uppkommer deraf mindre [summa) an 40j sd
afslä 10 och behält hvad^ som bfverhlifvers
uppkommer mer an ^o, iä afslä ^o och be^
hall det som öfver an
■ Räkna det pä dina {ßnger-)leder ^ och vet
hvilken ledj'som talet slittas pä. Bor ja sä räk^'
na.- + R K % K h t^- Bor ja med tummen in.'
i handen och räkna sä att du kommer tili vata,-
Ar ä vata söndag, da är der Päskadag/
Ar ej ä vata söndag, da tag ndsta so n dag
efter vata, da är der Päska dag*
Detta är fingrarnas värde.*
Tummen gäUtr for 25/
nästafinger inlill tummen gäller i3/
längjingret 3u
nästaßngret intiii lillfingret gäüer for Ip/
lillfineret gäller for j/
sla det tili samman med PrimtalH.
Adventet borjas ä den söndag, som är näst
intill Andersmässa, före eller efter, eller An-
dersmässedag, da han inf aller pä söndag.
Forste Himberdag börjas s/unde dagen efter
Askedag/ andre börjas fjerdedag Pingst/ tre^
dje börjas nästa Onsdag efter, korsmässa i Scp*
tember/ fjerde lyktas ndsta Lördßg for Jul-
aßon.
Af. Altum.
Fem, {>usant. ar. og. ains. ara. minna. en. tu.
hüodra^. nr. warn. af. Adami. til. Gus. bür]^.
pitta. varn. i\sm(anna7) aldir. vereitinar.
Fürsti. ald. vor. af. Adami. til. Noe. ban. var.
um. tu. |»usind. ar. og. tu. hundrad. ar. og. fem.
nihi. ar. Annur. var. af. Noe. til. Abrab'am. var»
faaimtoiu. bi]ii|»rH|i. ar. og. fiauratthi. ar. og. tu.
ar. ]^ri|»i. var. af. Abraham, til. Dawi|l. kuntHiks.
han. var. og. so. lang. Fiar^i. var. af Dawi^^T
kunungi. til, Mc»i.sen. ban. var. um, fitibur. hunp*
rep. ar. og. atilihi. ar« ok. ata. ar« Femti« var.
Om tidehvarfvcn.
Femtusende är och ett är mindre an tirähun'^
drade {5igg) voro fron Adam tili Christ ifödelse.
Deua dro verldens {tidsmäns?) äldrar.
Första äldern var frän Adam tili Noak,' han
var tvätusende är och tvähun drade är och fem^
tio är, Annar var frän Noak tili Abraham var
halfnionda hundi^ade är och fyratio är och tu
är {58 92). Tredje var frän Abraham tili Ab*
nung David, han var ock sä läng» Fjerde var
frän Konung David tili '-Moses. - hanvar fjrra
hundrade ir och ättatio är och äita är, FenU^
3o
ii8 -
af« MoiseD. til. Gu8. bür]^. han. rar. uro. fem.
hiindra|». ar. og. siautihi. ar. og. siau. ai*.
Siatta. aid. ier. nu. inoi. af. Gus, bür|». lil.
vcril* enda.
Adami. Iiff>h Uar» i. ▼ereidinoL am* imi» mm"
dra]^. ar. og. ^riatihi. ar. og. tu. ar« Hann. var.
i. helvile. um. fiuhur. dusiod. ar. og. prühuo-
drab. ar. og* fiuhur. ar.
Noe. Iif]bi. hiar. L vereldinni. für. flo^no. um.
siafas. hundral». ar. Hau. lifbi. eptir« flo^io« um.
^rü. hundrap. ar. og. femtitii. ar.
Noe. arkau. var. brübuodra||. elua, lang. og.
feoi. tibi. eina. braip. og. ^riatibi. eloa. bau.
var fran Moses tili Christi /Bddsec A«fi vor
fmhumdrade ar och s/uttio dr och sju ar.
SJetle älder är nu inne,/rdn Chnsti/oddse
tili "ifcrldens ända.
Adam kfde kür i veriden niahundrade ir
och trettio är och iudr. Bon var i helvete fy^
ra tusende dr och irehundrade är och fyra ir.
Noak Ufde kör i veridem /ore floden ieop*
hundrade är. Hart tefde eßer ßodem Irciivi*
drade är och Jcmtio ar.
Noaks ark var irehundrade ainar läng eck
femiio alnar hred och trettio ainar kog.
/
2. Det ättna bibeh&Uiia stjcket af SsiMitaletoiiiChrigtikorsf&steke,
(Se fi^eg. IHsQ 98)3) aftrSPokt rad miat rtd «Aar origiMilet.
. . . g: i: LimiHit: getut: krucific«*
sus: miild: mo^sr: te: mik: Bset: iak:
aeftor: girn«s: Sib: min: fi^ia:
Sib: min: kxra: mo|>aer: Vare: i: iQ«
Ban: gerosaleni: J^: i^atei «attf
8un: var: fa/iggaen: ok dra^n: ti«»
1: auaam: ok: kaifam: ]^a: 8varb{^
e: var: fruba: lak: koro: |»a: fuul: 80(r-
ibilika; til: müo: k^a: suoe ok: ]^
abar: tak: ja: hanum: alaa^: ma»^
oaeva: pustas: mae]^: iova: ok: ok: &-
pjltas: i: antaet: ok: krooas: mae^:
poroa: ok: ti'f: alta: manoa: a: sy-
n: oos: til: skamma: Ba: drj^{>es:
^ olt: niiit: liif: ok: vlJdae: slipp-
. ae: andaen: afi mik: ok: hvaerkaen:
rj^st: aellaer: sioni: var: i: mik: ^*
asr: varo: ralna: systaer: ok: andr-
a: man ha: kvinna: graetaende: f»
or: miin: ka&ra: ehing: sun: f>asr:
var: ok: maria: magdoßlenar j^aer: aa
at: gret: for: alla: kviona: utaeo:
maep: enae: |»e: tima: |>a&i-: piiatua:
doom: har|ie: givaet: ok: miin: ka&r*
ae: sun: til: pioae: droos: kors: a: b<*
akae: mykii: Ifrp: folkaet: aeftaar:
baoum: Summi: .sp^ia{K>: banum*
.ok: skaendo: Suoimi:. lyi/da: sf r;
o\x fylsaea: a: ha na: bovaeb: ba;
iak: usla: mo|>a8r: ok: maep: pe
fuldae: ^: kvinoa: j^r; af: .ga)H>
— * himntelrike / kors/Hste Jesus.
Milda moderl {Jram)te mig det
J^g g^r'^ efierläsigtar, Sag^ nun fru\
Sägy min kära moderl F'oren / i
Jerusaiem, mär eder söie {äiskade^
son var Jangen och dragen tili
Hannas och Caipkas. Da svarm^
de var fru,- jag kom /ullsörgeiiga
tOi min kära sen och da
J^ fdg bonom siäs med
{knyt)näfvarj [kind)pustas med (hand-).
iofvar ock spottas i ansigtet och
kronas med törne och (det) i alla
menniskors äsyn oss tili skam, da
hedrofvades heia mitt lif och vilk
stdppa (lemndj andan frän mig,
och hvarken rost eller sinne var hos mig.
Der voro mina sjrstrar och andra
mdnga tfvinnor grätande
for min kära egen son/ der.
vßr ock Maria Magdaleuaj, som
mest gret bland alla ^vinnor, uibotn
mig allena. Den tid da Pilatue
dorn hade gifvit och min käre
sQn tili piBA drogs {Jbrdes) med
ett stört kors pä slmldr0n, lopp fol^
ket efter,honom, somliga hespottade
och. hädde hoißam, somiiga kastade
snmLf och skarn pä hans hypvud. Di
jag usla moder nted (jvitm&r
fQljde, hmi/ka (^ (JMäee land
— . 119 ^
lee: land: varo: kuuiDae: ok: ha«
duiq: ^iantto: ie: skuj^ae: ok: ba-
ro: inik: sum: hairdj^B: manns-
ka: e: til: vi: koms: j^aer: |ie:
hanilni: kryca]^: for: min:
j^hhan: |>e: tiroa: |>aer: han: up:
a: kors: lyftaes: ok: luaef»: storae: n-
ali]^Ia: a: korseU faestaes: ok: iak:
haDiim: sa: ok: ban: mik: mera?.
iorbde: ban: for: mik: aen: for:
lek: E: var: ban: sum: eeU lamb:
ok: aldrih: vaeode: ban: sik: Jak: usl-
a: ok: s^rhinde: mo]^aer: saa: miin:
haerrae: ok: miin: kaerae: siin: a: kors
haBDgia: ok; skamelika: dgp: ^o«
la: ^a: spaentaes: miit: hiartta: m-
c^: sva: mykael: annggaer: ok: sor-
he: aU aenggin: tuhgga: gitaer: . «
t; ^aeU talat: Ok: aeb: var: undaer: aat.
for: ty: aC af: miin: kanra: sons: 1-
if: j^aer: haendaer: ok: fj0ftaer: . va«
ro: naehkldi: a: kors: msp: stor-
a: nahia: ok: spiut: lauh: i: bia-
rtta: fia: Ü91: hloo^: e: faem
staf»iim:.ar: bans: ha^Iah: Jif:
bans: fahra: anlael: bieknae^e:
ban: f>aer: faubr: var: for: aN
Ja: maen: ^otaes: leehi vaera: for:
ty: aU blaC ok: bloj^oU Sara: s-
mittae^: bans: JioTa: anlaet: j^aet:
var: roffo: maesta: sorb: aU lahs sa:
mik: tapa: s$iB: sun: ^asr: eoi|»: v-
ar: ok: iak: aJdrih: annan: skul-
di: faunga: for: ty: var: hiart*
cC meer: aen: füll mae]^: sorb:
ok: vandda: Miin: r0st: Tar: bur^
to: »n: vaenaeis: ok: sukkaeis: m-
atte: biarttaU asi: spara: Jak: s»
kuldi: taia: aen: hiarttik: sorb:
loci: or^U eh: fullalik: ut: ku-
mffla: sva: var: hiartai: kvalt: m-
«|: ve: 'Miin: s^rbilika: rgsit te-
^: biartans: vaerk: £isku]^: 1$^
ade: munnaen: ai: taia: aen: r0ste«
a: var: hees: for: ty: at: tung-
gan: haf]^e: tapal: sina: raeta:
vana: at: taia: Jak: sa: dj^: I>aeD:
^aer: iak: aelste: yvaer: alt: for- •
ty: smaeltaes: sialleo: i: sorba:
Han: sa: ok: roaejb: sit: bli^ anl««
t: mik: hin: sj^rilik: mo^r: sva: •»
arlik: graeta: ok: fa: or^: saub]^
ban: mik: til: syalaels: arn: iak: m- -
atte: aekki: svalas: Jak: graet: jt«
paade: ok: fpte: graetaende: Miio:
voro komne och honom t/ente/
de sköto och Büro mig
säsom en halfdöd menniska
äfida tills vi konimo der de
korsfaste honom for mina
ögon* Den stund han up"
pä korsei fyftes och niea stora
naglar d korset fdstes och jag
säg honom och han migj sörjde
han merafor mig an for
sig. SVidse var han söm ett lamb
och aldrig vändades han. Jag uS'
la och sbrjande moder säg min
Herre och min käre son pä
kors hänga och skamlig dod tä^
la/ da spändes miit hjeria tf ,
sä sior ängslan och sorg^
Ott ingen iunga formär
det onUala. Och ieke var det underligty
forty af min kara sons ,
äf voro der hander och foiier
naglade vid korsei med siora
naglarj och spjut siungii i hjer*
tai.' däflSt Uod ä fem
Ställen af hans heliga lekamen.
Han» fagra ansigie bleknade.
Han, som fager var framfor al"
la menniskorj synies led vara/ for
tjr bUnad och blodiga sir bfver'-
holjde hans Ijufva anleie^ Det
var min mcsia sorg ait jag säg
mig misia sbian son^ hvilken den enda
var och jag aldrig annan skulle
undfäi derfore var hjeriat
mer anfüllt af sorg
och vända- Min röst var bor-
to/ men qvidan och suckan
mände hjertai ej spara. Jag shUr
le taia/ men hjerielig sorg
tat ordet ej fulleUgen utkom^
ma — sä var hjeriat ^/valdt med
ve. Min sorgliga röst beied-
de hjeriats verk. Karlehen nöd» '
gade munnen att iala, men rosten
var hes/ forty tungan
hade mistat sin rdtta
vana att taia. Jag säg den do^
hvilken jag älskade öfver aUt/ der»
fore forsmäktade själen i sorgn
Höh säg ock med sitt blida anle*
te mig sin sorjande moder sä sfoä-^
ra gräta^ och nagrafi ord sade
han mig^ tili hugsvalelse, men jag -
künde icke hugsvalas. Jag gret^ ro»
pinfide och ropade gr^tmiec Min
— tüö —
liove: sun: min: Laerae: sun: ve:
»r: mik: veS «r: miik: Hva: giva-
r: |>2et: miL: at: iak: dgn foor:
|>ek: hvat: skal: iak: usla: niaen«
niska: al: havas: Min: kasre: sud:
dgv: hvi: clj0rj0fr, iak*: eh: loaejb: h-
anum: haos: s^rhianlika: niope-
r: Mio: sun: Miin sud: Min: enihh-
iste: sun: kaere: Miin: Laeraestae: s-
un: laat: mik: eh: vaeras: aeftir:
bik: Tak: mik: roae^: ]^ik: Laat: m-
ik: dj0r: mae^: bik: lila: dj0rr: f^
u: enae: laat: jpin: mo^or: dg: m-
ae|>: ]^ik: O vifa: usli: dfg^: sp-
ar: mik: ael: ]bn: aest: maek: nu: liovast:
all: ^xi: styrkaen: af: mik: hiin: kvi-
raesta: mo^aer: draep: mo^aeren: maep:
sin: sun: Miin: sun: min: enigh: s0t-
me: Minn: enij^: glae{>e: ok: all: mit: I-
ifs: svalaels: O: viih: sun: kaerae*
st: kaennaes: viB: mik: usla: ok: h^r:
miin: bjer^no: paßt: s0mar: sun: at:
l)0ra: siin: 80i-hiande: moj^aer: h*
0r: miin: b00nn: ok: saeaet: mik: op:
a: korset: tilJ: fiit: At: vi; baj^fie: dg
saman: j^aer: i: et: kiot: liwa: s-
aman: ok: mae^: en: ael6ku{>h: bun-
din: samman: O: vih: uslae: iuj^ha:
O: vih: timillde: iuj^ha: Sparer:
mik: aei: Mas^an: i: krycaen: min:
ening: sun: krycaer: ok: mik:
hans: usla: mo^aer: aellaer: mas^:
annan: besk: d0|>: draepaer: miks
at: iak: ^o: djerr: mae^: faanum:
l/ufve son/ Min kare son/ Ve
. ar migy ve är mig/ Hvad g5r
dei mig alt jag dör {i stälkt) for
dig? Hvad skall jag usla men-
niska foretaga? Min kdre son
dör — Hvi dör jag ej med ho^
nontj hans sbrjande moderl
Min son^ min son, min enda-
ste son kärej min käraste
son/ Läi mig ej vara e/ter
dig, Tag mig med dig. Lat
mig dö med dig.' lila dör dd
ensani,- lat din moder dö
med dig. O ve^ usle dodl spar
mig ej*' du är mig nu Ijufvasij
all styrkan hos migj den
mest fvidande moder* drip modern med
sin son. Min son, min enda söt'
ma, min enda gläd/e och alle mitt
U/s hugsvalelse: O ve! Karaste
son/ vidkäns mig usla och hör
min bönc det höfves sonen alt
hÖra sin sÖrjande moder.
Hör min bön och satt mig up^
pd korset tili dig, att vi bada dö
tillsamman, som i ett kött lefva lilt-
samman^ och med en k'drlek bund-
ne samman. O ve, usla Judarl
O ve, omilde Judarl Sparer '
mig ej, medan j korsfdsten min
enda son, korsfdsten ock mig
hans usla moder, eller med
annan bitter dÖd dr'dpen mig
att jag dock dör med honom.
N:o t
817.
818.
906.
N:o 1457.
.. a.
Tillägg.
üpland, Hätuna. AC. 2g. Ilu|>iirr + Jit + kira mirki |>isa ifÜiL + Tgmunt. sun. siin:
Södermanland, pa Tumba skogj vid vagen frdn Tumba tili Lindhof, en Runsten.
Grödinge socken, Löfstadlund [Skalby), nedanför trägärden, en Runsten.
Jr JVingäker socken, vid Kesäter, skall 'dfven Unnas en Künsten.
Evje socken, pd Evje mo midt för Fennefoss [ßyttad tili Galteland). Z. a. 4^ 2. (W. 4'^
Der-'
Inskriften dr/ Arnstinn risti stin ^ina eftir. Bior. sud« sin« Sa va tuj^r. i li|»n«
Öfver Star.' ois Köp.
1457- a) Under en skorsten pa Galteland, en mindre sten med nagra Runor» Z. o- 4 t 3*
1458.«) Fid Sygne Prestgärds byggning. Z. a. 4^4.
Jueier; risti: stan: ^ena: {/Vir. kunu ^in ... -•
1828?«) Ndslands kyrka, under Predikstolen. Z. o. 4io*
— .. mi: mai'lifu: netr: til: BotoJps: soku: olti^: ^a.«—
1828? Ä) — Vid ingängert tili cJu>ret. Z, a. 4io.
Arna: Olai jemte ett bomarke*
1888* «) Bradsbergs Amt, Ödefjelds socken, Röindalen, pi jernbeslaget a en boddörr. Z. a. 407.
Aoe Tostat sun kair^i mik en Halaikr Kauta suo a mik haUüm hoCom hansoa^taor.
ristiC koalsutanrkoat.
REGISTER
ofrer stallen i Syerige, hyarest Rnnskrifter aro anmärkte«
Al^rafaamstorp N:o 1385.
Ad€l96 332.
A^ctomta 11Q2.
AU 21.
Mbo b:d 1269, 1908, 70.
AlbAke ^810.
Aleby 829.
Alfrared 1402.
AlfvelOsa 1317.
Algiitsrum 8. 1324.
Allerum 1825.
Ahheda 1824.
Alsike, s. 567.
.^IsUd 748, 2978.
Ahter a. 1042.
Allomta 243.
Altuna 8. 790.
Alunda s. 277.
AmoG 709.
Anga 8. 1736.
Angams s. 469.
Arber ga 547.
Ariogsis 8. 1270.
Arninge 659.
Arno 8. 710.
Asboland hd. 1286.
A«ka hd. 1172, 1657
Askabj 8. 1130.
A«kerby 330.
A8ker8 hd. 1031, a. 1034.f
Askeryds s. 1206.
Aspa 868.
AapG 952.
AlliDgbo s. 1741
AttuDdaland 312.
Axala 916.
Axlanda 253.
Badeiunda 8. 996.
Balsta 973.
BalingsU s. 84
Balundsls 996.
^anda tiog 1572, 1742, 1992.
^ankeberg 1156.
Bankekind h:d 1129.
Bin hd. 1438.
Bardlingbo 8. 1973.
Barne hd. 1384.
Bellestad 449.
Benhammar 468.
Benstad 491.
Berg s. 1,328.
Berga 165, 463, 507, 637,
836, 1002, 1074, 2056. s.
1255.
Bergby 781.
Berg 939. a. 1670.
Bergshanunar s. 889. '
Betby 822.
Betterna 8. 1391.
Bettna 8. 898.
Billerstena 79a
BUlinge 214.
Biskopsberga 1175.
Biskopsbo 1242.
Bislibge 394.
Bjerby 1306.
Bj^rsjö 1424.
Bjcrsjöholm 1422.
Bjurhäck 1252.
Bjurstad 7.
Bjälbo 8. 1183, 1559.
Bjärbo 8. 1380.
Bjärka s. 1560.
BjQrkeby 64l.
Björkekind hd. llOi.
BjörkesUda 8. 998. 1950.
Biörketorp 2058.
BjOrkö 8. 334, 1213.
Björstad 833.
Björnhammar 230.
B)örnlunda 8. 915.
Björns flisa 1308.
Björnsnäs 109a
Björnum 74.
BlackaU 170.
Bleking 1414, 1576, 1822,
2005, 32, 58.
Blistad 823.
Blädinge 8. 1970.
Bo 1155.
Boberg, bd. 1149, 1684.
Boda 1326. .
Bodarne 752.
Bogesand 642.
Boglösa 8. 682.
Bogstad 8. 861.
Bobuslän 1647, 76, 1975,
2033, 64.
Bolmaryd 1268.
BolmsO 1669.
Bolstad 199.
Bona 335.
Bondarfve 1613
Bondkyrka, s. lia
Borgby 1320.
Botkyrka, s, 815, 1629.
Bragdeby 83.
Br^gnum 1376.
BrasUd, s. 1676.
Brcds 8. 738.
Bredaryds 8. 1252.
Bpedsätra 618.
Bro, 285, 1350.
Bro hd. 312, skeppslag
626, ling 1721, 2014.
Bro, 8. 312, 1721 '
Broby 31, 304, 545, 590,
654, 821.
Broddcbo 179.
Broddetorp 1352.
Bromby 444*
Bromma^ s. 371.
Bromstad 556.
Brunby 788.
Brunna 113, 720.
Brunneby 306, 579.
Brunnam, s. 1690.
Brunsta 48, 770.
Brystad 537.
BrSbo, hd. 1090, 2027.
Brackestad 242.
Bräkne, hd. I4l4, 2005.
Brösike 937.
Buringe 257.
Burscryd, s. 1968, 1990.
Butle, 8. 17,39.
Byarums s. 1245.
Bykviken 942.
Byn 1082.
Bägby 1300.
Bälinge hd, 8. 130
Bäl8 ting 1724.
Bälsunda 766.
Bärbo, 8. 892.
Bärby 111, 210
Böda 2808.
BOlum 8. 1352.
Böne 8. 1407.
BOnestad 888.
BOrje 8. 126.
Börsteis s. 271.
Carlberg 366.
Gimbris 8. 1418.
Daga hd. 915.
Dagestad 637.
Dagsbergs s. 1094.
Dagsnäs 1342, 1346, 1401,
1410, 2713.
Dala 1189.
Dalarne 1043, 1937, 1951,
1967, 2320, 2971.
Dalby s. 95.
Dalby 694.
Dalhem s. 1972.
Dals hd. 1660, 1686
Dalams s. 1406.
Danderyds skeppsl. 639. s.
66a
Danmarks s. 204.
Delsbo 8. 1070, 1683, 1953,
2.316.
Dilinäs 8. 926.
Dingtuna s. 1020.
Djulcfors 902.
Djurestad a32, 871.
Drcf 8. 1991.
Drottningholm 362.
Dr&pstad 552.
Draflo 790.
Dröstorp 1308.
Dybeck 1434.
Däningelanda s. 1274.
Dörarp s. 1253.
Eckersholm 1245.
Ed 392, 1248.
Eds 8. 396, 1199,1282.
Edby 23.
Edsberg hd. s. 1682.
Edshults s. 1212.
Edsvära 8. 1351.
Egby 378.
lEggby 8. 1344, (1.335,) 19a3.
Eggvena 1392.
Eisu s. 1574, 1771, 1855.
Ek 8. 1333.
Eka 197.
Ekala bro 45.
Ekby 8. 1188.
Eke 181, 1912.
Ekeby 190, 417, 484, 617,
773, 886.
Ekerö s. 1678 jfr. Äkerö. •
EkomaTallen 1353.
Eldtomta 600.
Elfdals 8. 1937.
Elfkarleby s. 263, 264.
Elfsborgs fastning 1647.
Elfvesta s. 1149.
Elgaräs s. 1962.
ElghuU 1945.
Enbcrga. 745.
Endre ting 1973.
Ene891.
Eneby 355, 620, 882, 1092,
2027. .
Engeby 129, 1001.
Enhörna 954.
Enköping 713.
Eniker 8. 792.
Erikstad 1254.
Erlinghondrad fatd. 531,
1555.
Ernesta 94.
Erntuna s. 216.
Esbro 8. 285«
Eskelunda l5a
Eskilstuna 969.
EsU 865,
Estuna s. 619.
Falsberga 688.
Fardabro 206.
Fardhem ting 1573, 1768.
1854.
Fassma 244.
Fenneslunda s. 1398.
Fernbo s. 1045.
Fiby 112.
Fide 8. 179a
Finnheden 1245.
FinsUd 55, 603, 751.
Fitja 657, 8. 752.
Fiuckeby 219.
Flegehall 2063.
Flens s. 911.
Flisby 8 1207.
FlisUd 377, 1336.
FlogaUd 119.
Flo s, 1375.
— - II —
Fogelstad 8ia
Fl&ckebo s. 1005.
FläriDge s. 1696.
Flärang 1052.
Fogdö s. 961.
Foglö 903, 1326.
Fohle 8. 1722, 2012.
Forkarleby 157.
ForksUd 77.
Forneby 1015.
Forn-Sigtuiia 1.
Forn&s s. 1685.
Fora s. 826.
Forsa ting 1570, 1699, 1910,
2a3t. 8. 1952.
Forshcda 9. 1251.
Forsby 782.
Fosic 1437.
Frackstad 1153.
Framsäker 554.
Frestad s. 204, 1624, 2299,
2768, 2794.
Frigger&kers s. 1633.
FrosU bd. 1416.
Fruenda hrink 809.
Fru8tuna s. 923.
Fröderyds s. 1234.
Fr&jeU 8. 1756.
FrOkinds bd. 1358, 1631.
Fröslunda s. 743.
FrOsO 1085.
Fröss&ken bd 266.
Frössunda 367, s. 508.
Fröstbult 8. 788.
Fröstorp 1.397.
FrötuDa Skeppsl. 628.
Fröyi 88, 1682.
Fuglie 8. 1436.
- Funbo 8. 300, 1677, 1879.
.Furiog8tad8 8. 1100.
Foruby s. 997, 1278,
Firö 8. 1693.
Fdgred s. 1332.
Fägremo 1332.
FäUebro 648.
Fäientuna bd 331. 1678,
2009.
Fircntuna s. 338,
FOlene 8. i394.
Fora 8. 2812.
FörsUd 824.
Gammalkil« a. 1160.
Gammelgarn 1737.
Garde tiog 1758.
Garns s. 591. 1551.
Gefle 1049.
Gennarp 1359.
Gerfalla 8. 383.
GeresUd 814.
Gersta 286.
Gertrum. 1109.
Gerams s, 1672, 1688, 1856.
' Gelinge s. 1570.
Gidsmarken 66a
Gillberga 262, 595, 858,
1626.
Gimo 274
Girista 8. 751.
GisUd 139.
Glansbammars bd 1024.
Glia 371.
Glimminge 1421.
GlomsjO 1231.
Glätira 881.
Gnista 203.
GolfvesUd 238.
Gotllösa 1167.
Goltiöra 1625.
Gran s. 36, 43, 1626.
Granby 499.
Granheden 977.
Grcdby 837, 972.
Grenhammar .323.
Grenna 467, (1202).
GriUeby 666, 67a
Grimstens h:d 1039.
Grinda 874.
(Grindoga 105.3)
Gripsholm 927.
Grodincc 600
Grolanda s. 1360.
Grynsta 29.
GryU 8. 69.
Gryta 61, 761.
Gryteby 256.
Gryls 8. 921.
Gräfstad 182.
GrälsUd 1010.
Gränstad 289.
Grä8gärd8 8. 1313.
GrOnhögsvad 1105.
Grönland 1190.
Grönsta 971.
Grötlingbo 8. 1785.
Grötlinge ting 1781, 2014.
Gude 683.
Gudhem b:d 1352, 1560,
1632. 6, 40^ 73, 90, 1903,
1986.
Gule 1222.
Gullberg b:d 1146, 1656.
GuUbron 459.
Gusjö 1007.
Gymminge 758.
Gärdby 8. 1124,' 1307, 1944.
Gärdsby 8, 1279.
G£rdsUnga 1416.
G&singe 8. 925.
Gällstad 454.
Gärd8 hd 1415, 1915.
Gärdslösa 1191, s. 1299.
Garstad 1053.
Gäscne b:d 1397.
Göksten 966.
GörU 63a
Götbabrunna 255.
Gö8trings hd 1178, 1559.
G0them8 a. 1734.
Göthlunda s. 1024» 1337,
1681, 1939.
Göthslunda s. 1364.
Hablingbo s. 1575, 1779.
Hablinge ting 1574, 1771.
HacktUd 1154. 1185.
Hadelö 1171.
Hafdhem8 s. 1781.
Hafrevik 1205.
Haga 8. 14.
Hagby 650.
Uagehy 8. 75, 2054.
Hagunda h:d 69, 2054
Hallahult 2005.
Halla tiDg 1592, 1613, 1738,
1972.
Hall 8. 1699, 1700.
Halland 1578, 1675, 2070.
Ualmstad b:d 1578, 1675,
2070.
Hammarby 251, 293, 421;
8. 418, 978, 2795.
Hammarkicds hd 1121.
Hammardn ±(M.
Hamra 864. 8. 1801.
Handbörds hd 1289, 1566.
Hanekinds hd 1133.
Hangvars s. 1701.
HaniDge s. 819, 2024.
Hanstad 2011.
Hanunda 269.
Harakcrs s. 1004
Haraldstorp 1351.
Harbo s. 794.
Harby 411, 931, 934.
HardcLcrga s. 1994.
Hardemo h:d 1038.
Harj 8. 273, 43,3, 549,
Harjagers b:d 1445«
Harric 1445
Haslc 8. 1327.
Heda s. 1193.
Hede s. 1087.
Hedemora 1043.
Hcdcnlunda 900.
Hcdsunda s. 1048.
Heide ting 1747, 1911,
1993. s. 1749, 1911, 1993,
Hein hc ms s. 1724.
Hclganäs 1283.
Helgarö s. 963.
Helgestad8 s. 914
Helgona s. 1174.
Heigaby 528.
Helsingbro torp 712. i
Hchingland 1061, 1683,
1952.
Hclvi 8. 1712, 1910.
Hemsta 684.
Hemsö 1780, 1912.
Herkcberga «. 1680.
Herjcädaleu 1087.
Herljunga «. 1987.
Hernevi 315. 8. 774
Herreqvarn I4l2.
HerresUd 1420. b:d 1426.
Hille 8. 1059.
Hillesiö (HilleshOgs) 8. 341,
HimmeFsberg 1405.
Hjellstad8 8. 764, 737.
Hjerpäa 8. 1564.
HjelUberga 783.
Hiort8berga 8. 127Z
Hjulsbrtf 1132.
Hjärup 1439.
Hoborgs ting 1791, 1857.
Hoby 8. 1414, 1824.
Hof 299, 1122. 8. 1397. .
Hoflanda 104a
Hofva 555.
Hognalöf 1276.
Hogsta 1182.
Hollberga 96.
Holms by 780.
Holm8 8. 756, 157a
Holmby I4l7.
HolmsU 172.
HolsU 613.
HolUby 1225.
Honungsby 687.
Hornberga s. 135.3.
Hosmo 5. 1971.
Hougren8 8. 156, 71.
Huddinge s. 791.
Hudviksvall 1063.
Hults 8. 1211.
HultersUds 8. 1568, 1946,
2807.
Hultestad 1169.
Hummelstad 690.
Hundhammarsberg 817.
Huneslad 1429.
Hu8aby s. 1338, 163a
Ha8by 336, 493, 521, 541,
935.
Husby 8. 542,. 580, 604,
668, 697, 897, 976, 11161
Hvalstad 899.
Hvetlanda s. 1215.
HvitUryds 8. 1254
Hvittiogc 8. 776.
Hyby 1438.
Häbo lud U 1550, 200a
Haea lia
Hikanstorps 8. 1354
H£le 8. 1369.
Hlllenäs 8. 265.
Hüme 117.
Haoestad 231.
H&oger 164Z
mringe 1669.
H&rnacka 621.
Uituna 8. 1.
Häggby Ida
H&ggeby «. 49.
Häggeslätt 8. 1580. ,
HäggesUd 1198.
Häüestad 8. 1440.
Hämringe 154, 189.
Härads 8. 965.
Häradähammar 8. 1120.
Harby 670.
Härberga 8. 1161.
Harenheda 8. 1342.
HäresUd 519.
Härja 8. 1357.
Haringe 264, 828, 9ia
Härmeata 895.
HSrna a. 1399.
I:
^ in
Härsta s. 1186.
Hässle 54, 100, 904.
Uässleby 794.
Hastbo 1056.
Hög 1402.
Högby 125, 8. 1180, 1361.
HOgelby 816.
Högnesbult 2806.
Högs 8. 106a
Högom 1079.
Högsby 8. 1299, 1566,2806.
Högsna 8. 1988.
Högsrums s. 1884.
H&gstad 155.
HOgstena 568, 980. 8. 1355.
H&glomta 1119.
Höientorp 1344.
H5kerum 1400.
H&khufvud s 268.
Hölebo b:d 844. 2056.
Holö 8. 846.
Höreda s. 1209.
Hörniugsbolm 845.
Hörsoe s. 1947.
Jerfsd s. 1062.
Jerna 8. 807.
Jerpäs 8. 2004.
Ifla 1266.
Igelslad 624.
iDgelttad 1262, 2027, b:d
1425, 1824.
Inglc 79.
logreU äng 265.
JobaDDisberg 1019.
Jomiils 8. 169.
Isby 785.
Ista by 2059.
IsUd 2810.
Jnag 8. 1689.
Jäder s. 981.
Jädcrstad 512.
Jädra 27, 42. 202.
Jämtiand 1085.
Järmsfad 1179.
JSrre8tad8 b:d 1418.
Jirsta 3ia
Jirtads 8. 1178.
Järstorps 8. 1905.
Jätteadals 8. 1071.
JöDäkcr8 h:d 887.
Kaddala 64.
Kaga 8. 1143.
Kafleby 2064.
Kalmare 8. SO.
Karaby 1446.
Kaiby 479, 646.
Kareby 1975.
Karlberga 310.
Karleby 1186.
Karlevi 1323.
Karsby 573, 2007.
KasUdsa s. 1318.
KatDäs 8. 924.
Kelfvcstens s. 1173.
Kcmijärfvi 1089,
Kengis 1089.
RiU b:d 1040, 2003.
Kila 8. 1010, 1041, 1981.
Kim8tad 488. 8. 1J26,1655.
&iDd8 b:d 1412.
KinnefjerdiDgs b:d 1338,
1616, 1630, 1641.
Kinneralds h:d 1273.
Kisa 8. 2804.
Kjula 8. 979.
Kjulesta 804.
Klef 282.
Klefva 8. 1637, 1642.
Klinte s. 1751.
Klippinge 948.
Kloster 8. 971.
Klysla 722.
Koifstad s. 562.
Knutby s. 288.
Kolsbro 1281.
Koliinda 974, 1627.
Komstad 1241.
Konga h:d 1276.
Kong8berga 340^
Kong8husby 697.
Konungsunds s, 1103.
Kororp 1166.
Korsbacka, Korstorp 1352.
Ko8ta 8. 588.
Kragcholm 1426.
Kragsta 612.
Krogcsta 2055.
KroksUd 166.
Kr&ketorp 962.
Kräcklinge 8. 1038. ting
1736.
Kudby 8. 1107.
KuliDgs b:d 1392, 1987.
Kulla 8. 761.
Kullerstads 8, 1125.
Kulhudsgärd 1856.
.KulÜDge 674.
Kamla ^9, 351, 599, 805.
b:d. 8. 1036, 1192.
Kungsberga 877.
KuDgsör 994.
Kurestad 1278.
Ku8ta 456.
Kyngeby 707.
Kyresta 221.
Kyringe 998.
Kyrketorp s. 1634.
Käkinds b:d 1634, 1687,
1940.
K&llands b:d 1362 > 1563,
1580, 1674, 2004.
Käistad 6, 49, 667.
Käreved 2805.
Käflingc 1020.
Kalla 8 1291, 1567, 2813.
Källbo 241.
Källby 1339.
Källslätu torp 246.
Kärna 8. 114.3.
Kärnbo 8. 929, 2026.
KärrsjO 1147.
KOlje 222.
Körlinge 114.
Köping 1022. 8. 1294;
Köpinge 8. 1425.
Laga i 1245, 1262.
Laga äsmark 813.
Lagga 8. 569, 2007.
LagDÖ 953.
Laganda b:d 739,il680.
Lambobof 1140«
Landeryds 8. 1131.
Landshammar 872.
Larfs 8. 1388.
Laska b:d 1388.
Lebergs 8. 1146.
Lefvedc s. 1769, 1854.
Lcfvcne 1366.
Leffestad 294.
Lekeryds 8. 1943.
Leksberg 8. 1330.
Lekisa s. 1385.
Lena 8. 228.
Lerbo 8. 904.
Lerkaka 1305.
Lestringe s. 859.
Lid 911.
Lida 847.
LidingO 663.
Lillkyrka 8. 685, 1200.
Lina ting 1734, 1947»
Lind 1148.
Linda 62.
Lindefor8 1244.
Lindcrfya 8. 1343^ 1616.
Lindö 459.
LinkOping 1133.
Linsunda 538« 681.
Lislena 8. 664, 2001.
Lista 8. 990, 1949.
Lister h:d 2059.
Listerby 8. 19l4, 2058.
Ljunga 8. 1241, 1266.
Ljungby s. 1265, 2070.
Ljunits b:d 1428.
LoRV 360.
Lobära d8 s. 610.
Ludgo 8. 866.
Luggude b:d 1825.
Lummelund8 ting 1718.
Lund 308, 1050. stad 1577,
1916. Jfr. FL 8.
Lunda s. 522.
Lundby 44, 495, 949, 1200.
8. 1016.
Lunge 950.
Lunge rsä8 1025.
Lydcby 811.
Lye 8. 1763.
Lyhundra h:d 604.
Lyrcstad s. 1325.
Lysings b:d 1192, 1663,
2028.
Lylla 161
Lyttersta 905.
Lädesta 33.
Ldnggam 675.
LIngaryd 8. 1907.
Unghundra hvl 569, 1625.
2007.
Itfingtbora s. 739.
Lfiby 8. 115. •
Läckö 1362.
Lädebro 8. 1704, 2031.
Länna s. 6.32.
Löfhamra 518.
Löfstad 141, 309, 850.
Löfstadhoim 137, 55a
Löjsta s. 176a
Lönö 1117.
Lösings h:d 1094.
Lösen 8. 1576, 4812.
Lfitinge 655.
Lot 8. 689.
Malmby 586.
Malm s. 901, 1980.
Malsiad 8 614.
Malstad 1065.
Mansange 35.
Mariestad 1329.
Marks h:d 2069.
MarkesUd 1209.
Markems s. 492, 2010.
Marma 577.
Marsvinsholm 1430.
Martebo 8. 1720.
Medelstads h:d 1914, 20S8.
Medäkers s. 1023.
Mellby 2059.
Mein 1113.
Memmings h:d 1125, 1655.
Mjölby 8. 1169.
Mo h:d 2029.
Mogata 8. 1122.
Mofstad 153.
Mora 571, 984.
Morby 570.
Morkarla 8. 275.
Morstad 136, 598.
Mosunda 759.
Mortorp 8. 2977.
Mulde g&rd 1854.
Munkuddeft 337.
Munsö s. 335.
Museum, Kongl. 1629.
Myckelby 8. 1314.
Myreby 209.
Mysinge 753.
Mastad 89, 1076.
Mälestad 589.
MäUby 451, 726.
Mällösa 465. 8. 1031.
Märingsspäng 898.
Mäslerby s. 1572, 1744.
Möiebro 78, 2054.
MöklinU 8. 1015.
Mölneby 452.
MOrarp 1243.
Mörby 682.
Mörbyianga s. 1319, 1569,
2057, 2811.
Möre h:d 1290, 1971, 2321,
2977.
MörkG 8. 844.
Mörlunda s. 1286.
NafvesU (IHasta) lOSa
Nedcrbacka 227.
Nederböga 2a34.
— IV —
Nederralla 944.
Nerike 1024, 1681.
Niadingen 1213.
Niurunda s. 1072. '
Nopsgärde 746, 1452.
KopsUl 746.
Nora 662. 853, s. 792.
Norala s. 1061.
Norberg 1951.
Norrbo h:d 1002.
Norby 121, 717, 1072.
NordiDgr& 8. 108a
Norrlanda s. 1735.
Norrby 183, 275.
Normanslid 1413.
Norsluada 540.
NorsU 87.
Norsunda s. 531, 1555.
Norrlclgc 628.
Norryidinge h:d 1279, 1944.
Norum s. 1976.
Norunda h:d 216.
Nyble 357, 926, 947, 1159.
Nyfvde fNifla) l4a
Wykyrka s. 895, 1113.
Nyköping 887.
Nysatra s. 747.
Nälberga 885.
Näfvehjö 9. 1231.
Närdinghundra h:d 285.
Närtuna 0. 585.
Näsby 553.
Näs 8. 123, 328, 734, 1373,
1787, 2014.
ms h:d 1041, 1981.
Wöbbcled 1277.
KobblGf 8. 1432, 1443.
Nömme 1214.
Nörc 1406.
Nöltja. s. 1267.
Ockelbo s. 1060.
Odensäker s. 1.335, 1984.
Ofvansjö 8. 1057.
Ohot 1192.
Oknön 710.
Olands b:d 274, 2055.
Olofs 8. 558
Oloffibro 1405.
Olofstorp 1206.
Oiiioda 578> 1556.
Onsala s. 54a
Onslunda 239.
Oppunda h:d 897.
Orkestads s. 500.
Orlunda s. 1657.
Orsa 8. 2971.
Ortala 625.
Orust 20)4.
Orvalla 1024.
Otterstad 510. s. 1362.
Otbcms 8. 1713.
Oxie b:d 1437, 1974.
Oxsta 1080.
Patjern 1088.
Penningeby 633.
Persnäft s. 1293, 2809.
Pjetteryds s. 1960.
Qvarnible 5.
Qvarstad 344.
övibbile s. 1675.
Qviilinge s. 1090.
Rackeby s. 1563.
Rackegatan 1143.
Rakeryds 8. 1158.
Rambron 985.
Ramby 696.
Ram8jö 254, 776.
Ramstad 72.
Ramstad 8. 83.
Ramstigen 1024.
Ransberg 2976.
Rasbo h:d, 8. 290, 1677.
Ra8bokils s. 299.
Redvägs h:d 1401, 1904, 8a
Rekarne h:d 969, 1627, 1949.
Remmeoe 8. 1396.
Reoneryd 909.
Rcperda 1228.
Repiöse 1265.
ReppÜDgc 8. 1298.
Resmo 8. 1321, 1588.
Riala s. 634
Rikstorp 1208.
Rimbo 8. 601, 2797.
Ringarums i. 1123.
Ringsten 1123.
Rinkaby 661> 1030.
Ristingsbro 724.
Rockelsta 475.
Rogberga s. 1203.
Rogslösa 8. 1686. .
Rogstads 8. 1064.
Rogstorp 1325.
Romfartuna a. 1003.
Rosersberg 5.)2.
RosUd 138, 223.
Rotcbro (369) 37a
Rotbrunna 774.
Rotne 1281.
Rotsunda 369.
* Rumskiilla 2802.
Runby .398.
Runeberget 2009.
Runebalf 792, 2070,a 1353.
Runehallsbroen 1080.
Runekullen 2033. /
Runelyckan 12>9. /
Runlöten 272.
Runketorp 370.
RunstensbSck 1222.
Runstens s. 1303.
Runtuna 6. 875.
Rutbe tittg 1693.
Ruthe 8. 1697.
Ryda 749.
Rydaholms 8. 1249, 1906.
Ryds 6. 320, 639.
RyksU 883.
Ryssby s. 1263, 2805.
Ryssbyie 4l4.
Rlby 8. 883.
Riby 2, 198. 1000.
RÄda 8. 1365, 1674
R&dene s. 1562, 1903.
RIgby 693l
R&ng8ta 245.
Rlsbäck 863.
RIsUd 380.
Räfsal 2033.
Räfstad 762.
Räkinde 287.
Rök 8. 2028. -9
Röiunda 56.
Rönö b:d 859.
ROrbro 1267.
Rörby 159.
Rosa 1226
ROsla 1233.
Sala 8. 1014
Salcby 8. 1346, 1985.
Salefors 786.
Salems s. 818.
Sallerup s. 1974.
Salmunge äng 603.
Sambro 250.
Samnan 188.
Sanda.66, 1746, 1992.
Sandby 8. 1308, 1586.
Sandsjö 8. 1239.
Sannerby 912.
Seger8tad 563, 1986.
Segersta 8. 1311.
Selebo b:d 927| 2026.
Selinger 8. 107a
SeU a. 935.
Seminghundra h:d 480,2010.
Serede b:d 1284.
Siende b:d 996.
Sickiuge 1265.
Signildsberg 4.
Sigleip 2014.
Sigreips g&rd 185a
Sigtuna 8.
Sika 6:51, 616, a,
Silge 1081.
SiUe 8. 1777.
Sinnerstad 1288.
Simtuna h:d, s. 781.
Sjouheins s. 1592, 1645.
S)örup 1431. '
S]uhundra h:d 001.
Sjöbo 1269.
Sjögeräs 1637.
Sjögestads s. 1152.
Skalunda 8. 1363..
Skalnestad 487.
Skam 1114
Skarpäker 880.
Skalel0f8 8. 1269, 190a
Skatna 1125.,
Skeberga 699.
Skedvi 53.
Skedryd 8. 603.
Skeinge 850.
Skeninge 1176, 1659.
Skepperstad. s. 1235.
Skepps&s 8.1684
Skeptnna 8. 511.
Sk^stad .382.
Skibis 2070» a.
Skie 1276.
Skifarp 1431.
Skillinge 389.
SkjuU h:d 1436,2978.
Skoberga 658.
Sko 8. 59.
Skrifstens yad 1235.
Skrifvarebergct 270.
Skr&mstad 15.
Skaltuna s. 1002.
Skutlunge a. 173.
SkyllersU b:d, b. 1035.
Sky Hinge s. 907.
SkyUud 384.
Skytebolm 35a
Ski 8. 351.
Skine 1415, 1577, 1824,
1915, 1974, 1994, 207^
(2823.)
SkiniU 8. 480.
Skiniug^i h:d 1346, 1$72,
1688, 1985.
Sk&num l36a
Sk&rby 142a
Skisla 564.
Skääng 856.
SkäderO 8. 609.
Skaftekärr 2808.
Skälby 385, 393, 428, 844.
Skilef 2807.
Skälfram s. 1341, 164t
Sk&Iler6 311.
Skärkinds h:d 1124
Skdn 8. 1083.
Sköleby 1077.
Slaka 8. 113&
Slangersten 936.
Slädene s. 1366.
SlOU s. 1561, 1638, 16M.
Smedby 22, 416, 431. 1.
1316.
Snmla 8. 1401, 1904
Snotestad 496.
Soikaryd 1235.
Solna 485, 8. 366.
Solituna b:a 363, 1679,
2011, 8. 389.
Sorunda s. 835.
Sotenas h:d 2035.
Sotholms h:d 816, 2024.
SparlOsa 8. 1378, 1692.
Spillevika s. 872.
Sproge 8. 1773.
Sp&nga s. (319) 379, 884^
1679, 2011.
Spingaberget 2025.
SUby 8. 283.
Stadsjö 1008.
Sufsund 68, 359.
Sufsang 634.
Sufvestad 806.
SUfyered 20ia
Stala 8. 2a34.
Stegtomta 8. 890.
SUninge 537, 551, 2070 a.
St«nkamla 8. 1590« tiof
1571, 1590, 1741.
StenqyisU a. 1627.
Slenstad 490.
Stenuros s. 1345.
Sten&sa s. 1309.
Stockholm 363»(ifir. Fl. 8.
9, 10, 11.) ^
Stojby 1279.
Storkön 2032.
Stratomta 2068.
Strengnäs 955.
Strö 1447
StrOja 128.
Str5p»Ud 808.
Stuteby 839.
StyrsUd s. 1096.
SUngenäs b:d 1676.
Stäb7 834.
Stäke 328.
Staringe 913.
Stärkeby 348.
SuDdbro 14S.
Sundby 147. 347, 376.
Sund 271» 914, 1199.
Sunderänga 1207.
Snndre s. 1817.
Sunncrbo b:d 1253, 1609»
1969.
Sanol 1064.
Sursta 462.
Svalc«nM>ea 1073.
Syarsta 29.
Svarllösa b:d 815.
Svart^jö. 345.
Svenarums s. 1243
SvisUd 143, 478.
Syingarnt s. 731.
Svinhults 8. 2825.
Svirta s. 885.
Sya s. 1168.
Syltan 164, 1098.
Synoerby s. 1347.
SSoga 8. 345.
Säpebo 249.
Säby 65, 215, 390, 1311.
8.1204.
Safyabro 73.
Säfvestad 669.
Sällinge 210.
Särstads s. 1371.
Saler 1042.
Säterstaüs s. 865.
Sätra 1009.
Satlna s. 1082.
Söderby 208. 504,711.825,
040. 878. 5. 623. 1356.
Söderkopiiig 1121.
Södertcigo 796.
Söfvcstads s. 1426.
SöWitsborg 2060.
Sönnerslöf s. I4l5.
Sorby 1123. S. llTtt
Tak^tad 568.
Tanum 2064.
Tassby 1120,
Teda s. 733.
T«lge(Norr)628. (Söder)796.
Ten^la s. 234.
Terülctorp 1236.
Tbomasarfye 1856.
Thoresund s. 934
Thorshälla 985.
Tborslunda 14.
Thorstorp 1354.
Thorstuna b:d, s. 771.
Thorsiker s. 1055.
Thorsis 8. 1277.
Thorsätra 325.
Thorsö 1326.
Tiblc 584, 728. 2006. ».
24, 79, toi, 1624.
Tiby 127.
Tidö 978.
Tierps 8. 259.
Tillinge s. 725.
Tils gärde 769.
Timmelbed 8. 14ia
TingsUd 8. 1099.
Tingstäde 8. 1718.
Tisnaren 905.
Tjock8tad 212.
Tjurbo h:d 998, lOia
TjursSker 441, 724.
Tjast h:d 1281.
TiuBlad 486.
Tjftrn 2033.
Toftaholni 1253.
Toftc 8. 1742.
Tolfla 8. 262.
Tollstad 8. 1663.
TolsUd $46.
Tolstorp 248, 255
Torna b:d 1440,1577,1994
Torran (417, 393).
Tortuna 8. 1000.
Tosscne a. 2035.
Tranliygge qrarn 327.
Trane mo» 8. 1413.
TransjO 1272.
Triminge 442.
Trockbammar 356.
Trollartorpet 795.
TroUestad 841.
Trosa 848. 2056.
t'roBnSa 2809.
Tro88lOf 1261.
Trögds h:d 664, 2001.
Tryslad 167.
Tubundra b:d 1016.
Tulstorp 8. 1435.
Tombo 8. 987.
Tun 8. 1367.
Tuna 149, 1264. s. 284,
1066, 1076. 2055.
Turinge 8. 801.
TyeU h:d 1203, 1905,1943.
Tyfstegcn 851.
Tyrcstad 2025.
Tyrjcslad 727.
Tystberga s. 860.
Täby 8. 1105.
Tännö s. 1247.
Taby s. 643, 1037, 1867.
Täckeräker 820.
TSckhammar 892..
Tfings 8. 1368.
Tangened 8. 1383.
Törneby 353.
TörncTalla 8. 1128, 1558,
2068.
Udby 587.
UggUitn 8. 1632, 1636.
I3l]a8j& 8. 1412.
Ullevi 317.
Ullerfya 8. 1331.
ULleryd 8. 2003.
Ulleräker h:d 101, 1552.
Ulricaehamn 1411.
UlsUd 1004.
Uistämiua 665, 2001.
Undarsmo8se 2070 a.
Uppgrenna 1202.
Upsata 101. 292, 184.
Uppviddinge b:d 1945, 1991.
Uppäkra s. 1238, 1439.
Urgude 1Ö55.
Urlunda 729.
Uräsa 8. 1278.
Wada 8. 468.
Wadsbo b:d 1325, 1670,
1938, 1982, 2970.
Wadsbro 8. 900.
Wadatena 1172.
Wad«uiida 8. 16. 2006.
Wagnhärad s. 849.
Walbo 1050.
Walby224, 760. 992.
Walbammar 225.
Walkcbo h:d 1152.
Walkärra 8. 1444.
Walla 908^ (1124) bul
1344. 1643, 2a35.
Wallby 1124 8. 686.
Wallentuna h:d 402. 1554,
1624. 8. 44.S, 1564,- 1900.
2823,
WallersUd 8. 1150.
Wall:(iö 8. 1237, 166a
WaUtad 812.
Wabteua 1646. 1731.
Waltorp 1635, 40.
\iramblingbo 8 1809, 1857.
Warby 1116.
Warpsund8 udde 38.
Wartofla h:d 1357, 1359,
1561. 1638. 1691.
Waxala b;d 184, 8. 191,
155H.
Waxmyra 175.
Wedbo h:d 1204.
Wederslöfa 8. 1275, 2993.
Wcdyxe 211.
Wcmmcnbogs b:d 14.33.
Wendeic lÜJl.
Wendel8 h:d, s. 256.
-Wekliolm 9. 702.
Werka 639.
Wermeland 1040, 1981,
2003.
\?ernamo 8. 1246, 1565.
Wersia s. 1687. 1940.
AYese h:d 1042.
WeaU 1036.
Weatbo h:d 1251, 1907,
1968, 1990.
We8tcrberga 295.
Westerby 116, 1013.
Westerljung8 8. 857.
Wcsterlösa 8. 1148, 1656.
Wcstermo s. 993.
Westcris 995, 1902.
Westhöl 1383.
Wc8tra b:d 1234. 1644,
1668, 1989.
Wcta 8. 1167, 1557.
Wexiö 1273.
Wi 8. 2814
Wiblc 387.
Wiby 391, 661. •. 1039,
1162.
Wicktby 536.
' Widbo 8. 526.
Wifülka b:d 1161, 1557.
Wigby. 97, 21.3, 671.
Wiggeby 685, 933.
Wik 91, 423.
Wikingstad a. 1155.
WikJcby 8- 1323.
Wikejö 51.
Wikatada 8. 245.
\Yilberga 8. 675.
Willands h:d 2070.
Will&tünge b:d.9ll.
WiUke b:d 1356, 1637, 42.
Wilunda 429.
Wiramcrby 1284.
Wing. 8. 1400, 1639.
Wingaker, s. 905.
Winköl, 8. 1348.
Wirke 1445.
Wisby 1740.
Wisiogsd 1201, 1666,1942.
WisU h:d 1201,1666,1942.
Wi8te b:d 1378, 1692.
Wistena 1174
Witulsang 196.
Wozlorpj 8. 1248.
Wccta 226, 2010.
Wrigstad.8. 1242,1644,1989.
Waia h:d 791, 1864, 2008.
Walsta 896.
Wänga 8. 1349.
Wänlkuuila, a. 1358,1631.
Wärdsberg s. 1129.
Wärdsälra 120.
Warfrukyrka 8. 717.
Wäckby 735.
Wäddö 625.
Wälle 982.
Wäfversuuda s. 1660.
Wälamby 529.
Walla 319.
VVäiliugsjö 616.
Wändcwlad 787.
Wäuc h;d 2016.
Wänga 918.
Wange 8. 111, 1562, .1738.
Wäppeby 37, 710.
Wärmdö 638.
Wärcnd 1269.
— VI —
WSu»U 1. 1187. .
WSsby 638. 961« 103a
wate 8. 1747.
Tdre b:d 1199, 2802.
Yla288.
Yrke, le örke, 176.
Yrita 293.
Tttreby 261.
TUergrani t. 43.
1 8. 1111.
Abjörna fli8a 1308.
Ibyggc by 258.
Iby 8. 1195, 1290, 2008.
Iby 582, 597, 993.
Alby 946.
llcbäck 1308.
Il8&ter 906.
Akale 379.
Iker, 8. 92. 635, 967, 1612.
8kepp8l 631 b:d 955.
Ikerbo h:d 1022, lf2Q,
120% 1558^ 2068.
Akerby 303. a. 162.
Akerö 8. 357. Jfr. Eker6.
Alanda a. 81.
AUtorp 1446.
Al5pe 152.
inestad Sil.
Inga 232.
Angermaoland 1068. 2996.
Arby 233, 932, 951.
Ardala 8. 912.
AresUd 2024.
Ar8anda a. 1054
Aryd 8. 2005.
A« 8. 1372. h:d 1398, 1639.
A8aka f. 1359, 1384.
Asarp, 8. 1402.
Asbo 8. 119a
Isby S30, 963, 1033.
lae b:d 1367.
l8Ud 474
Asuma 8. 1915.
l8imda h:d 713.
Aogby 562.
Aogeby 129, 372, 525.
Arla 8. 977.
Arl8iiiida 399.
Arntuna 8. 216.
Ar8U 879L
ÖdesbOg, a 1197.
öfrergran, 8. 36w
Öglonda 1643.
öja 911, 917. 8. 1791.
öknebo b:d 796l
Öl8Ud 70.
Orby 2912, 520, 2069.
örebro b:d 1037.
Öl^by 293.
öresund 71.
ÖrfTa UUL
Örkel76.
Önfi 1433.
Ö8by627, 897, 1124.8.477
Öslunda 509.
Östberga 876.
ÖstboM 1245,1565,1612,
1906.
Ö8terby 82.
Ö8terunda 8. 775.
Östkind b:d 1116.
Östmo 8. 829.
Östraby 1211.
Ö8tra b:d 1213, 1576, 1822,
2032.
Ö8taDa 579.
Runristningar, befintliga vtom Srerige«
lYoirige 1453, 1595, 1614, 1628, 1648, 1826, 1888,
1919, 1948, 1954, 1965, 1977^ 1995^ 2013,
2018, 2035, 2065, 2232, 2723, 2772, 282a
Danmark:
Seland 1468, 1890; Jfr. Fl. 8, 9, la
Bornbolm 1476, 1606, 1978.
Falster 1484
Fyen 1485, 1608, 1835, (1892, 1956, 2044.
Lolland &c. 1490, 1609.
Juüand 1495, 1610, 1836, 1892, 1934,2071,
2825,2979.
ScfalesTig 1548, 1841.
Island 1605, 1650, 1842 1894, 1966, 2045^2961.
Grönland 1859, 2072.
FasrOarne 2052.
England 1617, 1896, 1979. SkoUand 1623.
Grekland 2053.
Frln SkandinaWen ntflyrda 396, 787, 1893, 2741, 2815.
VendUka m. fl. af främmande Runarter N:o 2828-2927
Uro upptagne inoten rid "Nio 2054
[Annt. Bland nu bekanta gamla urkunder med
Nordisk Runteckniog befinoas bAde de Sldsta
och fleste Tara slorre och jordfasU, och säie-
des bibehällna pä sitt Ursprung liga stille: öf-
Ter dessa kunna vi foljakteligen gifva en öf«
▼ersigt. De nSttare fiter och mera beqTfimt
flyltbara, samt s41edes ISttare spridning och
forstöring nnderkastade, utgöras med fä im-
d'antag af RunstafTar (eller Run-Calen-
drar), sannolikt Ursprungligen och hufvud-
sakligast förekommandei SverigCySamt afett
vida mindreantal Runmynty endast lillho-
rande fordna Daumark.
Öffersigt af jordfasta Runmonumenlernas
antal p& olika orter«
lldre.
Obot.
TDgr.
h
3
3
a
?s
Fl. I.
4»
«
y»
^
!»3-
Sammtn-
^
m
M
rikatde.
SveaRikB (iiio)
—
—
—
Upland.
797
7
7
7
a
a
83a
SödermanL
ao2
3
a
1
I
aoQ
Westml.m.m.
So
a
a
7
6t
Norrland.
44
i
a
K
47
Gotha iand[iZi)
Österg6thland
112
3
a
H
K
i3t
Westergölhl.
90
II
3
a6
i4
•44
Sraftland
90
a
a
6
16
116
Öland
34
7
I
I
43
Gottland (i6i)
11
9
i3a
9
161
/: d Danm.iyi)
Bleking
1
I
a
a
I
6k
t3
Sk&ne
37
I
a
6
it
46
Hall.,Bohusl.
a
4
3
2
i«
la
Norrife (90)
t8
8
'9
16
a6
3
90
Danmark (112)
Öarne
»7
•4
I
I
to
43
Jutland
56
a
6
5
69
Island, Grönl,
1
ao
7
3
3i
England, na. fl.
1
7
I
9
Summa
731?
^
^
f^
lOti
TT
ao47
Ytterligare bekcuUbUfne Run-Urkunder •).
N:o 817. a. Pi Tumba skog. N- w- +
IC Siki auk n Thanvi n litu n raisa * stain «
pinsTBL jc iftia » ^orkil « fa{>ur.
1290. a. Arby fyrkogänL N. u. ]
------sa K kuml * iftia * Bofa x ----
1 290. Ä. /^y«Äj^ kjrrka, i S. grundmuren. N. w ]
- • - - iVu ki • • boro iftir faf u sin Ula - - -
1 854. Ä. Skäne, Prosta h:d, Hors socken och by. N. \u
IC Asur • ok: Fastvi...
»f kuf I hialpi »f«
Prt c/i gamma! ckstolpe {som fordom tor*
de varit en dörrkarm), melian ame upp*
ho/ da rader ä inai vända sidan, nu m"
saii i en lada
1908 a. N. Möre, R/ssby, i kalken ofver
hvalfveU N. u.
. « « . X sunt J risti x Runia ------
dd) Ljuskrona.
1965. a. GoUlandj Heide Ting, fVäte kyrka.
N,/. N. m.
■{• Juan: i: krentm: han: gaf: j^isa: krunnu:
füllst: gu^i: ok: varra: frru: ok: ^aira: helnu
{helgu?)i kirkiu: sinni: sial: til: ^rfa: oki
si|»--. (eW stycke felas.)
Pä eil tvärshands bredt och nigra al*
nar längt , med Ijuspipor i kanten for* '
sedt och tili en ring euer ljuskrona
hopböjdt jernbUck.
1974 a) Skäne j Prosta hd. Hör. N. w.
-f Märten • niik • giar|»e: 4-
1974. b — /-F. Sallerup. En dylik. N. u.
1984. a. Kakinds härad, Kyrkefalla. N. x.
Gistts Ou|» s kialdolfor: han giert mik: ok
Mahnniis: ok Beon: skar mik: prowastr
han +
AlU med vände^runor.
2ooa. Westeräsj vid Domfyrkodorrenjiteglen»
ku^f •• .• /ufork ru]^dr..k^h-^-
20o4- a. Smälandj N% Möre lud, Kldckeberga
N* kyrkovägg. N. it
f uBorkhnia*-*
--pork----
Ristadt i gamla murbruket, som igen'-
fyllde en öppning, huggen genom en
sandsten.
♦) Meddelade af Contracts-Prosten A, ÄhlquiH (N. /0, Prav,Lakaren Dr. O, Chr, Ekman (N. 1«), BegementS"
Past. L, G, Soibtrg f N. v) och Lieuien F. Schürer von ff^aldheim (N. w,)/ *«"« (*) «^«r BeräU. om
Kyrkornas märkväraigheter. MSC.
Rdtttlser;
N.5,8i
rM>
• y
ia#: fi
loi
—
C43
- C I.
iiß,3oo
— '
AC a5, ttü titplänas.
144
^
(aS
— C a5.
334
—
3: ta.
— K. 3: iti.
bc-Bnnas
— befinnas,
470
—
B. 80,
— B. 90.
555
—
B» 171.
— B. 17a.
6o3
—
B. 045.
- B.a44.
73.
—
B. 635.
— B. 634.
853
—
B. 775.
— B. 775.
1067
—
47
^ 48.
H16
—
B. 914
— B. ii5o.
1346
—
W./.
- N.^.
: 1434
—
W. 1171.
B. 198. las: B,
i448
-—
N.
lä9: N. 1.
1614
—
W. 519.
— W. 5tf.
,;ß3
—
K'
- y
i9«5
—
w. 144.
— W. 171.
19S4
—
,44.
— K. a. 144
' «997
—
56
— T. d. 56.
3o3a
.^
ai5
— aiJ.
ao^ — «trAjr — pä dktm sHato/tea^ ilrax
a8a3 — D. c. — D. e.
a977 — Mortorp •• — Morlorp.
Sifi. 117^ rad, 4« nfdifr. star: 58919 Idt.- 89a»
«St'. Dip/. / B. M, MS ^* /7 ned/frän, vidi Hsr bj-
ri«i danabolmber 8cc. anmärk&s, att hvad dti^tfitr an-
förcM om ff^esiergothlandj gränserj hiott i nägra fi
KagCodiees Joifer pd hvail häv förui ar upptagßi rö-
rjmde Damtiholms moie^
a Band. sid. 3o.
Sid. 60 r« 5.
— la.
r« i3.
nedi/r.
7»
86
loa — 8.
— 7, nt'difr.
'09
III
lai
J87
— a3,
-14.
ia86
Aug.
ia85.
1209.
bortfaUaa
wIgarUtcr
1037
Ust
ia87.
Sept.
1389.
lago.
borlfaJUia«
wigalifcr
io38.
miinsliuidu«! — nunislundum »
j5. ntdijr, Mcudum — secundum
nedersta rad^n W CG* — M*CC«XCV,
SVENSKT
DIPLOMATARIUM.
ÜTGIFVET
AF
JOH. GUST. LILJEGREN.
II BanTietis n SfL
Aren 1300—1310. N:o 1301—1172.
STOCKHOLM, 1837.
,>.TRycKT aos P.' A. Norstbdt & Sönbr,
KongL Boktryckare.
:\
FÖRORD.
£)& utgifvaren af Svenskt Diplomatarium Här leninar slutet pS 3:dra bandet, f&r
han tillkännagifva, att samma plan, som legat tili grund för utarbetandet af i:8ta
bandet y^ oforändrad blifvit foljd äfven vid delta. Endast bör anmärkas, att ut-
gifvaren trott sig böra med ett inom parenthes inneslutet utropstecken (!) utniSrka
sädana ord, som genom böjning eller stafsätt mera väsendtligt afvika frftn det
rätta, eller det i raedeltidens skrifter vanliga bruket, hvilket likväl först i sednare
Arens documenter börjat iakttagas.
De nya källor, hvarur bidrag blifvit hemtade för detta band, äro följande*):
Sednare tiders afskrifter. ytpograplut recentioris ibvL
J. 5. Afskrifter af gamla Originalbref, med derunder tecknade sigäl; FoL
Ett litet hafte.
Tryckta Bock er. Ldbri impresso
L. b. — J, B» LoHMAN, Arboga känning; Stockh. 17^7, ^:o.
L. c. — J. M. Lappenberg» Hansisches Urkundenbuch, utgörande ardra deleü
tili bans upplaga af: G. F. Sartorii Urkundliche Geschichte des Ur*
Sprunges der deutschen Hanse; Hamburg, i83o 4*^*
L. d. — Scriptores Rerum Svecicarum Medii ^vi, Tom. I & II; FoL
L. e. — Nigra gambla stadgar, tryckte efter J. Hadorphs upplaga af Björköa«
Ratten; Stockh. 1687. Fol.
Ic f. — Grim J. Thorrelin, Analecta, quibus Historia, Antiquitates, Jura
Regni Norvegici illustrantur; Havn. 1778; 8:0.
L. g. — Skrifter i det Kiöbenhavnske Selskab af Laerdoms og Videnskabs El-
skere fremlagte og oplaeste; Kiöbenh. 1745, följ. 4-o*
L. h. — Thorm. ToRFiEus, Historia Rer. Norvegicarum; Hafn. 171 1. FoL
L. i. — Diss. de Hallandia in genere, Praes. Sv. Bring, Respond. J. G.
: Grjmbeck; Lund. 1751, 4*^* *
L. k. — J. Hadorph, Andra Delen tili Rijm-Cronikorne, inneh&Uande KongL
och Furstlige Förlijkningar, &c. Stockh. 1676; ^:o.
L. L — J. Marquardi Tractatus Politico-Juridicus de Jure Mercatorum et
G>mmerciorum singulari; Francofurt« 1662. FoL
L. m. — Christ. Nettelbladt, Schwedische Bibliothec. Stockh. und Leipz. 4*o.
^) Jfr. Bandet, sid. IX, följ.
Pä det detta Band» tili vidd och anordning, malte i det närmasle öfverens-
stänima med det föregäende, har utgifvaren icke velat belasta det med nigra an-
dra plancher, an ett fac simile af de märkligaste yariationer i stilar, som i ori-
ginaleroa förekomma, under de a^ kr, hvilka närvarande band omfattar^). Ted-
ningar af Sigillen, äfvensom Register tili dessa bfida band, sjnas lämpligare bora
intagas i ett serskildt^ redan päbörjadt Supplementband, hvilket^ sä snart tid och
tillß&lle medgifver, skall utkomma.
För att gä flere Fornforskares och vänners önskan tili mötes, har utgifvaren
yid detta band bifogat ätskilliga hjelpredor tili bestämmande af dateringen i me-
deltidens Handlingar, dels äldre, sädana som samtidigt begagnades för detta ända-
m&l, dels nyare, mera enkla, hvarigenom utgifvaren sökt bereda den möjligen^tör-
sta lätinsaid för denna vigtiga del af historiska och diplomatariska forskningen. Som
prof pä Medeltidens Calendarier, har utgifvaren, bland de mänga» som vi ännu
dga qyar frän olika stallen inom Föderneslandet, af lätt begripliga skäl, valt det,
hvilket följdes vid Metropolitankyrkan i Upsala. De hjelpredor utgifvaren för
nämnde ändamäl utarbetat, bestä i ^erskildta alfabetiska Ibrteckningar öfver sk väl
de rörliga, som de stäende festerna och helgondagarne, samt i 2:ue Tabeller, hvil-
kas bruk närmare anvisas sid. XXYI«
Äfven med det biträde utgifvaren i sednare ären egt af en i gamla urkuD-
ders läsning och redigerande uppöfvad oph skicklig ung man ^^), har likväl detta
band fordrat en längre tid, an som frän början künde päräknas; men utgif-
varen tror sig i s&dant fall kunna päräkna ett skonsamt omdöme af en hvar,
som känner beskaffenheten af detta slags arbete. Utan att för framtiden bestämma
sig tili nftgon viss tid, vill utgifvaren endast förbinda sig, att pä fortsättningen
af detta för Fäderneslandets häfder vigtiga arbete, oförtrutet använda alla krafler,
sä längt Försynen förlänar heisa och erabetsgöromälen medgifva ledighet.
Stockholm den 37 Febr. 1837.
*} I afseende pä inbindningeii af 2:dra bandet, tillstyrker utgifrarea att Runurkundema, hvilka
säsom Supplement ätfölja Ksta afdeln. af detta band, uttagas för att sedermera ingä i Sup-
plementbandet»
**) HeiT Mag. Baga Emil Hilpebrasd, Niunismatices Docens vid Lunds Universitet.
Araeckningar rörande Medeltidens Tideräkning.
I. Kort öf versigt af Tideräknings-lärafij upptecknad är i344^
B. »2 »48.
Tabula cerei paschalis.
Jste Cereus est consecratus in honorem sancte trinitatis et beate virginis marie« bea-
torumque martirum laorencii et erici et omnium sanctorum.
Anno ab origine mundi sexcies Millesimo quinquies. C° XL tercio
Anno ab incarnacione domini Millesimo CCC^ XL® quarto
Anno a passione domini Millesimo CCG® vndeqimo
Anno cicii solaris secundum dionisium XX ^)
Anno cicli solaris secundum gerlandum XX.
Anno cicli decemnouinalis XY.
Anno cicli lunaris XII
Anno cicli indictionis XU
Anno a bj'sexto NuUo
Aureo numero XV.
Littera dominicali G
Littera tabolari p. ^)
Concurrente IIIL
Epacta IIIL
Clane terminorum XXII«
Termino pasche kalendis aprilis
Die pasche pridie nonas aprilis
Luna ipsius diei paschalis XYII
Termino pentecostes XIII kal. junii
Die pentecostes X kal. jupü
Luna ipsius diej pentliecostes VIL
Anno a passione beati erici regis et martiris CLXXXIIIL
Anno pontificatus sanctissimi patris. domini clementis pape II.
Anno cottsecracionis domini hemmingi archiepiscopi ▼psalensis II
Anno regni illustrissimi domini magni regis swecie XXVIL
Anno translacionis reliquiarum vpsalensis ecclesie LXVII.
Cereus iste deum notat» äc annum iubileum
Quo mundus per eam sumpsit de morte tropheum
Est ignis deitas. est cera caro tua christe
Sicdeus est et homo quem signat cereus iste
Est eciam signi Signum quod nube Tel igni
Dum sequeretur eos pharao. protexit hebreos.
*) Bor vara EL Jfr regeln pA Dästa sida. *^ Jemß Päsk-Taflm If.-oS^id. FII och regcbi s. 11/.
I
n ■
Modus ordiiiandi tabulam paschalem.
Yt tabula Cerei paschalis sine longa, caiculacione et diffusa inspectione computi va-
leat facilitet ordioari consalantur infra scripta
Aunus ab origine mundi sie scitur Anni a creacione mundi sunt .5199.
iuxta illos versus.
Anni bis Centum minus vno millia quinqne.
Precessere tue noua legis tempora christe.
Hiis igitur annis 5199. adde numerum annorum ab incarnacione domini et patebit
annus presens a creacioue mundi.
Annus ab incarnacione (f^mini patet per recentem ysum eius in lit-
teris que singulis diebus conficiuntur.
^ ' •
Annus a passione domini patet si ab anni^ domini subtrahantur .33. anni
passus nimirum fuit christus 33^. anno etatis sue iuxta iilum ymnum.
Lustra sex qui iam peracta & cetera
Annus cicli solaris secundum dyonisium patet si annis domini addantur
.9. quia secundum eum christus fuit natus .9. anno cicli solaris, et totalis summa
per .28. diuidatur et si nichil remanet sumus in vltimo anno cicli solaris, si ?ero ali-
quid remanet illud ostendet nobis in quoto anno sumus.
Annus cicli solaris secundum gerlandum et quo ad ordinacionem elus na«
turalem necnon quo ad ysum ecclesie sie scitur. annis domini addantar .20.
namque yigin primo christus natus fuit anno.
& tota summa diuidatur per .28. si igitur nil yltra huius diuisionem remauet
sumus in yltimo anno si aliquid illud ostendit nobis quotnm annum cicli solaris.
Annus cicli decemnouinalis sie scitur annis domini addalur vnitas et
totalis summa diuidatur per .19. et si. nichil fuerit residuum sumus in yltimo si-
cut prius.
Annus cicli lunaris sie scitur ab annis domini subtrahantur .2. yel ad-
dantur .17. et summa inde proueniens diuidatur per .19. et si nichil fuerit residu-
um &c. sicut prius.
Annus indictionis sie atinis domini addantur .3. quoniam christus dicitur
natus .4:to. anno indictionis et totum per «iS. diuidatur et operetur vt dictum est
prius.
^ Annus a bisextö sie. si anni domini possjint diuidi in •4* partes equales est
in ipso anno bisextili et per consequens nullo ab bisexto. ai vero ynum fuerit resi-
duum vllra* diuisionem annorum domioi per •4« equalia. es in primo anno post bi-
sextum. si duo es in secundo et sie deinceps.
Ciclus quotus cicli ctclorum sie numerus annorum cicli i9:lis a bi-
sextili proximo quouis ordine ysquead finem eiusdem per 4'^r diuidatur. et si sumus
in
in secundo vel lercio anno cicli recipiatur proximus annus HsexUlis illi anno slue
precedat siue sequatur et ab illo bisextili. computentur anni tocius cicli remanentes
et ipsos diuide per .4« ^^ ^^ remanserit ternarius sumus in primo ciclo* si bioarius
sumus in secundo. si vnitas in tercio, si autem nichil suraus in vUimo.
Aonus magni cicli paschalis ^) sie. anuis domini addantur «ao.
namque vigin &c.
et totam per summam cycli diuidatur et per .53:2. et si vltra diuisionem nichil re*
nianet sumus in vltimo anno, si aliquid illud ostendit nobis quotum aiuium illius cicli«
Aureus numerus sie scilur. scito nimirum anno cicli igiWs habetur stalim
aureus numerus deseruiens illi. quia vnitas est aureus numerus in primo anno cicli
19:11$. binarius. in secundo. ternarius in tercio et sie deinceps vsque ad .i9.inclusiue.
Littera dominicalis sie per hunc versum.
Filius Esto Dei Celuni Bonus Accipe Grates,
qui per primas sui litteras singularum diccionum indicat litteras dominicales. et
inponatur in inanu sie, prima diccio que deseruit primo anno cicli solaris per quam
&esignatur. F.(ilius) ponatur in radice indicis. secunda scilicet esto que deseruit secun-
do anno, ponatur in radice medii. tercia annulans. quarta minimi. quinta super ra-
diccm indicis et sie deinceps donee in exteriori radice minimi digiti fiat finis» hoc
addito quod in qualibet iunetura minimi digiti sunt ponende .2. dictiones propter
duplicem litteram dominicalem in anno bisextili» quarum prima que per primam
dictionem designatur. deseruit per .2. meuses videlicet a circumcisione domini vsque
ad festum sanoti matbie. secunda vero deseruit per «lo. menses residuos«
Littera tabula ris ^^) sine inspectione tabularum sie poterit inueniri. sciantur ,
primum duo litterarum tabularium abcedaria f ) quorum primum incipiens per. b« et
terminans videlicet in .v. postpunctatur penitus. reliquum vero incipiens ab .a.^ et
terminans in .q. prepunctatur. deinde ordinetur alphabetum litterarum dominicalium
per iuncturas et summitates pollicis et indicis sinistre manus sie a. ponatur in sum-
mitate pollicis b. in media iunetura eiusdem .c. in radice eiusdem «d. in radice in-
dicis .e. supra radicem eiusdem .f. in penultima iunetura eiusdem. et »g. in summi-
tate eiusdem. postea sciantur isti versus.
I II in IV V VI VII vni ix ,%
Rex fit egens ope clam bis lora kalens tenet hora
XI xn xni XIV xv xvi xvn xviu xix *f)
gaudens querit equum dans miiltum beal ars kalat iras
*) Sfiniedelst künde man ft den derstfides^uppgjorda^ af 532 &r bestSende PAsklaflan, som saknade
ArtaisanvisniDg, likväl med lättbet igenfiDna lasbokstafven 9 som aavisade Paskdagens inträffao-
de för det sökla äret.
*♦) En sAdan tafla, som hfir Jsyftas, eller en sükallad Päsktafla af stora Päskcyklens 532 är,
mea med andra bokstäfver och.eAer annan grund uppsiälld, funnen i Waljentuna, meddela«^
bär under N:o a, sid. VI. Som ingen för Upsala eller mot här angifna bruk svarande gam-
mal tafla är mig bekant, bar lag, IcSr att underJätla inbemtandel af der gällande ocb i denna
iippsats afsedda berSkoingar, efter här gifna gruuder uppgjort en sädan; Se N:o 3 sid. VII.
«J«) Jemf. sid. VlI. Efter samraa grund är äfven Arsbokslafs-Tab. IF. uppgjord; raen i stallet lor
bokstäfver med punkt framforey äro dei-i begagnade stora (Uncial-) bokstäfver.
*>{-) De 19 Gyllentalens ziffror finnas icke i originaiet, utan bafva här blifvit tillsatta, för mera
tydlighets skull.
1
IV
hie sunt nimirum •iQ.dictioHesseruientes .19. aiinis cicli «igilis. prima pritno&c. in
quocumqae igitur anno litteram tabularem inuenire volueris capiatur diccio seruiens
Uli anno etsi non terminetur in .a. incipiatur primum alpbabetum in radice indicis
scilicet h. c« d. si vero in •$. terminatur capiatur secundum scilicet a. b. c. in media
iunctura pollicis. et discurratur cum litteris aipfaabeti per iuncturas dictorum digi-
torum.donec occurrat prima littera illius dictiouis et si conueniat cum littera domi*
nicali illä est tabularis. sin autem. vltra transeatur . et cum qua littera dominicaiis
conuenit tabularis erit. hoc eciam notato quod si egrediatur primum alphabetum in-
cipiatur secundum et semper littera tabularis erit cum qua littera dominicaiis conuenit.
Goncurrens scitur per hos versus
Sex habet .A. B. quinqne tenet •€. quatuor et .D,
tres habet. Eque duos. F. vnum, G. quoque septem.
quociens* nimirum .A. est littera dominicaiis senarius est concurrens quocieus .B.
quinarius et sie deinceps.
Epacta scitur per huuc' versum.
Deiude vnum. post adde .9. post vnde viginti.
{id est) vno minus quam •rzo. ponatur nimirum primus annus cycli .19:11$. in radice
policis. secundus in media iunctura. tercius in summitate .4'"^* I^^i*^^^ in radice. et ita
computes circulariter annos cicli donec occurrat annus cuius queritur epacta et si
sistat in radice subtrahatur vnitas. si in media iunctura adde .9. si in summitate. 19.
et habebitur epacta quesiti anni.
Nota loca clauium Cläuis terminorum habetur per hos versus.
Yicenos quinos. tredecim plus asse. tricenis.
vu de^) vigin. epta digitis pro clauibus apta.
computentur. nimirum per omnes digitos sinistre manus donec venias ad annum cicli
de quo clauis queritur sumpto inicio a pollice et si annus quesitus sistat in police.
illius anni numero adde «üS. si in indice .i3. si in maiori digito .3i. si in medico
.ig. si in aurioulari .7. hoc tamen prenotato quod si excrescant .40. vel maior nu-
merus reiciantur .3o. et residuum erit clauis.
Terminus pasche scitur per hos versus.
esse grauem nobis hello karnem kaueamus.
bellum sepe gerens etenim puto deicit hostem.
Mox anime lucrum inuenies cum religiosis.
Jn hiis nimirum versibus .19. dicciones seruiunt .19. annis cycli .i9:Us prima primo
et sie deinceps. Ad inueniendum igitur alicuius anni cicli .19:115. ^rminum pascha-
lern sumatur diccio seruiens illi anno et si terminatur in .M. terminus pasche erit
in martio tot diebus computatis a fine martii ascendendo quota est prima littera die«*
cionis illius in alphabeto, et vbi terminatur talis computacio ibi est terminus pascbci
Si aulem non terminatur in .M. pascalis terminus erit in aprili tot diebus computatis
a priiicipio apriiis descendendo quota est prima littera eiusdem diccionis in alpbabeto.
*) Utan allt tvi/vel vnde vigin, /or att bcteckna 19.
Dies pasche scitur habito termiao pasche qaum in dominica proxima se^
quente terminum seroper est dies pasche.
Luna ipsius diel pasche potest sciri si inspicialur kalendarium per au-
reum uimiruiu numerum capitur etas lune vel aliter sine inspectione kalendarii potest
sie haberi cognito regulari lunari cuiuslibet mensis qui scitur per hos versus.
Quinque Sep.^ember Oc^^i^«'^ donant No."™*>«' De.cember
Septem ter tria Ja.«"«""« Mar.«««
Feb.ruarias A^.prilis decem suiDunt, post VHum cuilibet addas.
et sequen's aprilem habet.ii. pro regulari lunaris. etsequens iUum.i2. et sie semper
addendo vnitateni vsque ad septembrem qui habet quinque. liabitis igitur epacta anni
presentis et regulari lunari mensis in quo continet pascha iungantur simul epacta et
regularis mensis pasche et si ex illorum coniunclione resullant 3o. vel minor numerus
talis etatis erit luna in kalendis mensis cuius regulärem supersisti si maior reice .3o.
et residuum oslendit etateni lune. ad etatem vero lune in kalendis mensis habitam
addatur numerus dierum mensis preteritorum in quo est ille dies in quo vis habere
etatem lune vno die supertracto ne bis primus computetur et in die presenti si fu-
erit pasche etas habetur et si summam iunacionis mensis excesserit residuo retento
ipsa abiciatur et si lunacio illius mensis fuerit .39. duorum et numerus ille excesserit
39. abiciantur .29. et residuum ostendit etatem lune in illo die quesito.
Terminus pentecostes patet habita claue ipsius festi pentecostes.
Dies pentecostes patet habito similiter termino ipsius pentecostes.
Luna ipsius diej pentecostes patet eciam per inspectionem aurei numeri in
kalendariis vel per cooiunctionem epacle et regularis lunaris mensis in quo euenit
festum pentecostes.
Aduentus domini scitur per hos versus.
Andree festo vicinior ordine quouis.
Adueutum domini feria prima notat
Si cadit in lucem domini celebratnr ibidem,
proxima nimirura dominica festo andree siue ante siue post celebrabitur aduentus do-
mini. Cetera que in tabula cerei paschalis communiter ponuntur (iant per additam
vnitatem ad numerum anni precedentis, hec igitur pro ordinacione tabule cerei pa-
schalis illis sufficiant conscripta qui noticiam vel copiam computi non habuerint vel
ociem tabularum. solo quia volentibus contentari, qui vero taraquam curiosi perscru-
tatores ad proprium quid huius artts se voluerint profundare scrutentur principia
computiste.
Cereus iste deum notat ac annura iubileum
Quo mundus per eum sumpsit de carne tropheum
Est ignis deitas est cera caro tua christe
. Sic deus est et homo quam signat cereus iste
Est eciam signi signum quod nube vel igni
Dum sequeretur eos pharao prothexit hebreos.
1
▼I
>a. Päsk-Tafla, ur en gammal Mässebok i Wcälentuna Kyrka i üplanA *).
FIos
B' .VI.
i d V ^ d
i;p£ii;pi Api k
V i d V
a
D ZI KaL Apr.
Eue
Deitate
.VII.
.1.
d V o d V
t k c t n
odvohcohco
ctnhtbhinh
h c yt h
6 t h b
b
c
d
E X
F IX
G VIII
Cluens
Ab
.11.
B' .IUI.
g a s m b
V y 1 w 9
s mbs m g a m g a
m g a %
e 1 9 e
d
e
e
A vu
B VI
C V
Geilte
.V.
q k / q k
/qkexkexke
i q e X
e
D IUI
Furenti
.VI.
d V p i k
pi k V i d V i rfv
p rf V p
i
E HI
F II
Et
.VII.
V o h c o
hcohcyhdyo
d V 0 d
h
G Kai. Apr.
Causa
Bethmot
B' .n.
.111.
m g a m g
f z m f z
a m g a B gas m h
mfz'rfzrmzr
8 mbs
m a r m
i
k
1
A IUI NoD.
B III
C II
Atri
.IUI.
y 1 e 7 l
ejifeygejql
w 7 I c
m
D Non.
E VIII idiis.
F YII
Genus
.V.
k e X k e
xkexqexqk/
q k / q
m
n
Eume
B'.VIL
c V h d V
odvodvoAco
h c 0 h
0
G VI
Diuum
Gui
.1.
.n.
t h « t h
g a s g a
ctnctnhtnh
s mbs mb s m g a
b n b b
mg a m
P
q
7
A V
B im
C III
Belue
Gladius
.IIL
B' ;V.
z r f % T
q e X q k
mzrniarmfzm
/qk/qkexke
f z m f
X k e X
r
s
t
D 11
E idus
F XVIII KaL
Furit
.VI.
d V ^ d V
^ i k ^ \ k V i d V
i d V ^
V
G XVII
Et
Discordia
.VII.
.1.
V o d ▼ 0
n c t n h
hcohcohcrh
tnh&nh&thi
d V 0 d
t h c 1
V
X
y
A XVI
B XT
C xiiii
Bella
B' .ni.
a r m f z
mfzmfzrfzr
m z r m
z
D XIII
Ast
.IUI.
7 1 e y 1
ejlejyejyc
y 7 » y
a
b
E XII
P XI
Gere
. .V.
k / q k e
xkexkexqex
q k / >I
c
G X
Fer
Domina
.VI.
B' .1.
k jf i k V
n h & t h
i dvdvd^dv'p
bthcthctnh
d V ^ i
t n h i
k
l
A IX
B VIII
G YiiKaLHaj.
Ciippeura
.11.
e a m g a
«gas mbs mbs*
m g a m
O: cS
Bellantibus
Astans
7»a s
.111.
.IUI.
ir
& s
z in f s r
I c y 7 e
fzrmzrmarro
f z m f
7 I e y
• • • •
.1
H^ HÄ ►^ ►^ ►^
H*. H*' h*. K9 fO
1-^ 4k ^ Q fO
itlll
t!t ^ M> fO N9
rik ^ ^ K9 UV
?S M^ 50 S JJI
jOfoOOQOcoOd 4k4k^cn
1 1 1 1^ 1 M 1 r
f 1 T 1 J
H* lA Mk H^2
SS 2 28
a> -* «0 jj •
*) EAer original-tabellen pä pergament, förvarad i M. Aschanei samlingar, jinder Sign. F. b. &
pä K. Bibliotheket i Stockholm. Nägra bokstäfver äro der utplänade ech ndgra felslrifoa.
Artalen äi*o af Utgifvaren bestämda och tillsatta, likasom de Svenska forklaringsorden. De cur-
siva bokstäfverna äro i originalet röda.
vn
3. Päsk^Tufla^ innefiällande Stara Päsk-Cyklen och angifvande med hokstäf^
ver Päskdagen för hvarje dr^ efter hvad som i Upsala iakttagits *).
i F
s.
L .m .e I.
.m
.e 1.
d.
.e
s. d. .e s. 1. .e
s.
I. .m
b.Mart22
2 E
k.
.1 r. k. .1
.d
k. .1
.d
r.
c. .d r. c. .d r.
k.
.r r.
ft — 23..
3 D
4 CB
5 A
.L
o.
f.
q. i. .k .c
g. .h .a g.
.g V. f. .g
.h
V.
•k .c
.a o.
f. .g
q-
•p
V.
.k
.a
.c q. b. -c" q. i.
o. .p .a o. g. .h
.o V. o. .o .g n.
.k
o.
f.
q. i.
g. .h
•g n.
d. — 24
c ^ 25
f. — 26.
g. - 27
6 G
.f
t e. S U
e.
.f t
m.
•n
t« m. .n t. m« «n
.f
m. e.
h. — 26
7 F
1.
d. .e s. d.
.e
s. 1.
.e
8.
]. an s. 1. .m .e
L
.m .e
i. — 29
8 ED
.k
•c q. b. .c
q-
i. .k
q-
i.
.k q, i. .k .c i.
.k
.c q.
L — 30
9 C
10 B
.b
o.
p. .q «b p.
.p .a o. .p
b.
.a
J> p.
o. g.
h.
.h
a
o.
p. h. a .b b. a
g. Jtk .o. g. «h ,a
.b
g-
h. .i
.h .a
1. r- 31
m. Apr. 1
n. — 2
11 A
•g
V, n. .o V.
Q.
•o .g
n.
f-
.g n. f. .g V. f.
•g-
T. f.
o. — 3
12 GF
s.
I. .m s. 1.
.m
.e 1.
.m
•e
1. d. .e s. d* .e
8.
L .e
p. r- 4
13 E
k.
.1 1% k. .1
r.
-k. .1
.d
k.
.1 .d r. c. .d r.
C.
.d r.
q. — 5
14 D
•k
q. i. .k q.
•
1«
.k .c
i.
.k
.c q, .k .c q. b.
.c
q. i.
r. — 6
15 C
■ 16 BA
p-
f.
b. .i p. h.
.g n, f. .g
.i
V.
.b h.
f- -g
.1
Y.
.b
f.
h. a tb p. .q «b
•g V, n. .o V. n.
?•
.o
b. .b
•g n.
». — 7
t, — 8
T. — 9
17 G
S
m. e. .f U
e.
.f t.
e.
S .
t. in. .Q t* m. ai
t.
in. .n
.a — 10
18 F
1.
.m .e I. d.
.c
8. d.
•e
s.
1. .e 8, 1. .m 8.
1.
.m .e
J) — 11
19 E
.1
•d k. J .d
n
c .d
r.
c.
.d r. k, .1 r. k.
.1
r. k.
.c — 12
20 DG
.b
h. a .b p.
•q
J> p.
h.
.b
p» h. «i p. h. .i
i>
h. .i
.d —13
21 B
22 A
g-
•g
.h ,a o. .p
V. f. .g V.
.a
O. ,p
.O V.
•a
n.
o.
•o
g- .h o. g. .h o,
.g D. f. .g n. f.
g-
•g
.h .a
V. f.
•e —"14
4f — 15
.g — 16
23 G
t.
e. ,f t mw
.n
t. m.
•D
t.
m. .n .f m. e. .f
t
e. .f
.h — 17
24 FE
c.
.d r. k. .1
r.
k. .1
r.
k.
•I .d k. fl .d r.
c.
.d r.
.i -:- 18
26 D
•c
q. i. -k q.
i«
A q.
i.
.k
.c i. .k .c q. .k
.c
q. b.
.k — 19
26 C
27 B
28 AG
p-
•p
t.
b. J> p. h«
.a o. g. .h
m. .1) »f in.
p. h.
g. .h
.f t.
•i
0.
e.
.b
g-
.f
h« ä .b h. a .h
•h .a g. «h .a o.
t. e« »f t na. .n
p-
•p
t
.q J>
.a o.
m. .n
.1 — 20
•m — 21
.n — 22
.o — 23
2- ß-
1 i^
• • • •
• • • •
• • • •
• • • •
la^ ^^ b^ ^^
y^
• •
M^
• • • • , • •
• • • • • •
.p ^ 24
.q - 25.
i
^^ R* ^^ p*
Q ^ i^ ♦^
2 £ g 3
1 1 1 1
^ t: ü &
? P .85 ^
S £
LI
11
1
CO M <^ ^ tS^ ^
« g £ i S3 s
i. 1 l l 1 1
CO
1
1
K Sil
1 *
*) Uppställd af Utgifvaren p& de i föregäende uppsats anforda gruodeiv Jfr sid. III,
DOt.
1
VIII
4. Tabellj utvisande Pdskdagen *) samt Concurrent och Epact för kvarje är,
hvars Gfilentäl och Söndagsbokstaf äro bekanta ^^J.
Fastelags-tafla frSn 1600-talet
0 12 3 4 5 6 dagtr.
A B C D £ F G S5od.boU
Lit. Dominic.
F
£
D
C
B
A
G
{Concurr.)
I
II
III
IUI
V
VI
VII
Epacta nnllae.
XI
s.
r.
.c
h
.a
▼.
t.
I
«XII
L
k.
i.
h.
a
f.
m.
II
III
.e
.1
.k
i
•g
•f
III
XIIII
8.
r*
q-
l
0.
V.
t'
IUI
XXV
d.
c.
i*
g-
f.
e.
V
VI
.6
.d
•c
h
.h
•g
.f.
VI
xvn
1.
r.
q-
P-
0,
n.
m.
VII
XXVIU
•m
J
i
•^
•P
JO
•Q
VIII
X
.e
.d
^
i
A
V.
L
IX
XX
L
k.
i.
h.
O.
n.
m.
X
I
•m
.1
Jl
.i
Jl
•g
.n
XI
XII
s.
r.
a-
i>
•a
V.
t.
xn
xxin
l
k.
••
I.
h.
I-
f.
e.
XIII
mi
•e
.d
.k
.i
•g
.f
Xlill
XV
I.
r*
q-
l
0.
n.
t
XV
XXVI
d.
c
l.
%'
f.
e.
XVI
VII
•e
.d
.c
h
.a
•g
.f
XVII
XVIII
1.
k.
1'
T
0.
D.
vm
XVIII
XXIX
JB
.1
i
•P
.0
ja
XIX
Eiiacte.
Tabob
CMctarom respondcntiuB
AureU Mumeru.
Aoreos
Numerus.
8 8 8
8
7
7
7
6 6 6
6
6
6
6
»99
9
9
8
8
8 7 7
7
7
7
7
6 6 6
6
5
5
5
9 9 8
8
8
8
8
7 7 7
7
7
6
6
10 10 10
9
9
9
9
8 8 8
8
8
8
7
7 7 6
6
6
6
6
9 9 9
9
9
9
9
8 8 8
7
7
7
7
6 6 6
6
6
6
5
999
9
8
8
8
7 7 7
7
7
7
7
6 6 6l
5
5
S
5
9 8 8
8
8
8
8
7 7 7
7
7
6
6
10 10 9
9
9
9
9
l
I
8-
*) P&skdagen anviias genom samnia bokstäfver, som finnas & den forut (s. vii) anlprday forUpsala
gällande F&sktafla.
**) Ur forut, sid. vi, anforda Mässebok i Wallentuna, hvarutur Aschaneus i bemHlde sina sam-
lingar, Sign, F« b. &, äfven kv i63i anteckoat följande:
'Xibri Ecclesi« YaUentuDensis TituliM est Praeparatio Misss in quo baec inscripta saDt&c.
'In Galendario Antiquissimo Notata est Dedicatio Ecciesiae Wallandatwii« ad diem i. Mensis
octobris. sc i. Sanctae Mari« Virgini, a. Saocto Johanni Baptist«, 3. Sancto Sylvestri &c
Nota. Huius et horum Saoctorum Imagines Arte cisas et depictas adbuc ibi reseruaDtar
£t per se decollatun Gaput Johannis Baptist«, sicut et quot annis borum Ecciesi« celebrat
festiuos. Kyrkemessor ann. Caleodarium hoc antiq. stylo Gbalcographico nobis i*elicluxD est
Notata est quoque 28 dies Jutij sici Hie obijt Ragni frater Archiepiscopi Jarleri. M.CG.L.
iste Ragni pastor erat.
Notata est itixlem dies 18 Decembrls sie: Hie obijt Rex Magnas.
NB. £x isto Galendario defractus est Mens. Januar, et Febr. Reliqui adbuc adservati/'
''NB. Jn hoc libro £cclesiae ^raedicto Tallandati^^nae invenitur Anni Christi Numeros, Nb-
tabilis, de antiquitate £cclesi« &c. sie: Annus incarnationis Domini, M.CXCyill."
5. Päskdagens
IX
5. Päskdagens bestämning medelst angifvande af Päskterminen för hvarje Gyl--
lental *). Ur en gammal bok i Forssa Kyrka i Helsingland.
I ^ Post nonas Aprilis prima dominica fac Pascha.
// Post VIII kalend. Aprilis prima dominica £ac Pascha.
/// Post ydus Aprilis prima dominica fac Pascha.
IV Post IUI non. Aprilis prima dominica fac Pascha.
f^ Post XI kalend. Aprilis prima dominica fac Pascha.
VI Post nil ydus Aprilis prima dominica fac Pascha.
VII Post m kalend. Aprilis prima dominica fac Pascha.
VIII Post Xnil kalend. MaiJ prima dominica fac Pascha.
IX Post VII ydus Aprilis prima dominica fac Pascha. .
X Post VI kalend. Aprilis prima dominica fac Pascha.
XI Post XVII kalend. Maij prima dominica fac Pascha.
XII Post II non. Aprilis prima dominica fac Pascha.
XIII Post IX kalend. Aprilis prima dominica fac Pascha.
XI III Post II ydus Aprilis prima dominica fac Pascha.
XV Post kalendas Aprilis prima dominica fac Pascha.
XVI Post Xn kalend. Aprilis prima dominica fac Pascha.
XVII Post V ydus Aprilis prima dominica fac Pascha.
XVIII Post IV kalend. Aprilis prima dominica fac Pascha.
XIX Post XV kalend. Maij prima dominica fac Pascha.
6. Röriiga festemas bestänming genom en för hvarje Gjrllental fastställd termin
för üeptuagesiina [början tili niu vikna fasta ^).
Quando aureus numerus erit vnum tunc dominica proxima post brigide €rit septuagesima.
Quando duo dominica proxima post agnetis erit septuagesima.
Quando ternus dominica post scolastice erit septuagesima.
Quando ^\o\ dominica proxima post brigide erit septuagesima«
Quando per quinque dominica proxima post pricce virginis erit septuagesima.
Quando erit sextus dominica proxima post dorothee erit septuagesima.
Quando septem dominica proxima post crastinum conuersionis sancti pauU erit sep-
tuagesima.
*) Detsamma ahvisas i nagra forntidens Kalendrar, äfven Run-Kalendrar, medelst Gyllentalets an-
tecknande vid här angii'ne dagar; jemf. folj. sid. xv not.
*^) Dessa, de igGyllentatens lecken, finnas icke i Origioalet, utan hafva af utgifvareD blifvit tili
upplysning om här lemnade bestämpingars grunder bifogade.
•J«) Detta och foljande 2:ne stjcken vid N:o 7 äro ur cd handskrift frän slutet af i4oo:talety in-
häftad efter Burei Gollectanea 8:0, under Sign. F. a. la^ befintliga i Kongl. Bibliotbeket.
Qiiando per octauo dominica post valentini erit LXXr™.
Quando per nouem dominica post blasij erit liXX:™*.
Quando per decem dominica proxinia post vincencij erit septuagesima.
Quando per vndecim dominica proxima post scolastice erit LXX:™*
Quando per duodecim dominica proxima agate erit septuagesima.
Quando per tredecim dominica proxima post henrici) erit septuagesima.
Quando per quaterdecim dominica proxima post scolastice erit septuagesima.
Quando per quindecim dominica proxima post conuersionem sancti pauli erit sep-
tuagesima.
Quando per sedecim dominica proxima post anthonij erit LXX:">'.
Quando per XYII dominica proxima post agate erit septuagesima.
Quando per XYIU dominica proxima conuersioni sancti pauli erit septuagesima.
Quando per XIX dominica proxima ante valentinj erit septuagesima.
Versus
Post stelle festa vbi sit noua luna reperta.
7. Rörliga festernas bestämning genom uppgi/vet antal af söndagar mellan Jul
och Septuagesima för hvarje GjrllentaL
I II ^ III IV V VI VII vni IX
Primus homo credens socie mala plurima ') fecit jNfeUx ^) mulier
X XI . xn XIII XV9 XV XVI xvii xvin xix
cito credens obfuit ') iUi pellit ^) pena ros elatis mucro minatur.
- Nota quot tot erant dominice inter natiuitatem et LXX:am computando A prima
dominica post diem natiuitatis domin j exclusiue tot sint Uttere in qualibet
dictione illorum versuum deputato aureo numero cuilibet annj vt supra do-
tandum est et erit regula infaUibilis et erit in eternum.
En amian djriikj med nägot sednare hand*
I n in IV V VI vn vm ix
domine deus infunde nobis dona gracie *) beati apostoli ^) jacobi
, X XI XII xin XIV XV XVI xvii xviii xix
piis meritis reple •) tuos famulos ^) sms qui subdis 'CoUa gencium.
Ad inueniendum LXX et festa mobilia.
') ^) ^) ^) Skilloaden mellan dessa bSgge uppgiftei'oa beror deraf att mellao Jul och Fastiagen
iotrSffar en Soodag mer p& vissa &r Sn pä andra, hvilka dock hafira samma Gjllental: ett
(orhällande, com ofta figer riim, dfveD der dessa uppgifter saiDmanstämma, som tydiigarc synes
af Fastlags-taCkiD vid N;o 4 ^id. X.
XI
8. Calendarium för üpsala Jrke-Stift , frän Ar i344 *).
B. a. {Fol 9).
Januarius. Aureus numerus« littere dominicales. claues terminorum hie renouantur.
Circumcisio domini totum duplex
Octaua sancti stephani ix lectionum
Octaua sancti iohannis Hie incipit
4:us embolissimus ix lectionum
Octaua sanctorum innocencium ix lectionum
Epiphania domini totum duplex
clauis septuagesime
Hie dicatur missa de beato erico et habeatur memoria de san^
cto henrico in eadem missa et dentur indulgencie .xl. dierum
1
All.
A Kai.
2
b
.IUI. Non.
3
.XI.
c
.ni. iVb/i.
4
d
.11. Non.
5
.XIX.
e
Nonas
6
•VIII.
f
vui Jdus
7
g
VI! —
8
.XVI.
A
VI Jdus
9
.V.
b
V —
/o
c
IUI Jdus
11
.XIII.
d
III —
/2
.11.
e
II —
/•?
f Jdus
^4
.X.
g
XIX Kai.
f5
A
xvni Kai.
f6 .
XVIIL
b
XVII KaL
^7
.VII»
c
XVI —
i8
d
XV Kai.
W
.XV.
e
xiui Kai.
sto
.mi.
f
XIII KaL
Sf
g
xn Kai.
SQ
•XII.
A
XI Kai.
b3
.1.
b
X Kai.
^4
c
IX Kai.
25
•IX.
d
vni KaL
st6
e
vu KaL
«7-
,XVII.
f
VI Kai.
m8
.VI.
l
v Kai.
^9
J L
IUI KaL
3o
.XIIII.
)
III Kai.
3f
•III.
c
u Kai.
Pauli pritni heremite
commemoracio.
Octaua epjrphanie dmi ix lectioHum
Sancti felicis in pincis presbiteri
et conjessoris in lectionum
Sancti mauri abbatis. Dmi gre^
gorii tantum in choro. iii lectionum
Sancti marcelli pape etmartiris in lectionum ....
Sancti Antonii abbatis ni lectionum JhtrihZio'eSm^u
Sancte prisce virginis et martiris in lectionum
Sancti henrici episcopi et martiris ix lectionum Dies amäueraarius
Sanctorum fabiani et sebastiani d^i nicoim mar....
martirum ix lectionum diunhuao communis»
Sancte agnetis virginis et martiris ix lectionum
Sancti vincencii martiris ix lectionum
Sancte ämerenciane virginis commemoracio
Dies anniuersarius
d:norum beroms et
eniasti distribueio
communis.
Dies anniuersarius
is prepositi
r communis.
Conuercio sancti pauli
IX lectionum
Sancti iuliani episcopi et confessoris commemoracio
Sancte agnetis secundo in lectionum
Januaiius habet dies .Si. lona .So. nox habet horas i6. dies .8.
*) Hvad 8om här finnes tryckt med st&ende stil^ Sr i originalet skrifvet med rödt black; det med
cursiv Stil &ter dr skrifvet med svart.
1
XII
d Kai.
2
•XL
e uu Non.
3
.XIX,
f iii Non.
4
•Till.
g ir Non.
5
A Nonas
6
•XVL
b Yiii idtis
7
.V.
c vii —
8
d VI Jdus
9
.XIII.
e V —
io
•II«
f im —
11
g HI Jdus
ist
•x.
A II —
i3
b Jdus
i4
.XVIII
. c XVI KaL
i5
.vu.
d XV KaL
i6
e xiin Kai.
^7'
•XV.
f XIII —
i8
,1111.
g XII KaL
^9
A XI —
HO
•XII.
b X Kai.
9.1
•I«
C IX —
S2
d VIII KaL
si3
•IX*
c vii —
s^r'.
f VI Kai.
ü5^^
•XVIL
g V —
26^''
•VI.
A Uli KaL
27--
b III —
28^^
XIIII
C JI —
Pebruarius habet dies .aS. luna 29.
Jgnacii episcopi et martiris iti lectionum. bri-
gide virginis commemoracio
Purificacio sancte marie totum duplex finitur 4*us embolissimus
S:ti blasii episcopi et martiris. Dies anniuer'-
sarius d:ni magni^onson. tantum in choro ix lectiomm ,
dies M:a hora 8:ua
S:te agathe virginis et martiris ix lectionum
S:torum vedasti et amandi confessorum ui lectionum
prima .4o:ma
scolastice virginis et martiris
iii lectionum
Marcii S:ti valentini martiris Dies anniuersa^
rius d:ne Katerine distribucio communis iii lectionum
S:ti sigfridi episcopi et confessoris. sol in piscibus ix lectionum
Dies anniuersarius d:norum waldemari et erici
ducum distribucio communis
vltima 7o:nia
Cathedra s:ti petri apostoli
vigilia
S:ti mathie apostolL locus bisextilis ^)
Dies M:a hora io:ina
IX lectionum
IX lectionum
Nox habet horas 44« dies «lo.
Notandum quod in crastino dominice xl; agitur
anniuersarius dies d:ne katerine..
*) '^Bissextum sexte martis tenuere kaiende
Posteriore die celebrantur festa mathie;"
Stadgande i tryckta Breviarium Ups.
1
.111.
2
3
•XI.
4
5
6
.XIX.
•VIII.
.7
Marcius habet dies .3i, luna «30. hie variatur concurrens
d Kai.
e VI Non.
f V Non. Dies anniuersarius d:ni fulconis archiepiscopi distribucio com*
munis
g 4III JVon. Dies anniuersarius d:ni N. archid/aconi distribucio communis
A III Non. hie incipit 7:us embolissimus
b 11^ Non. hie incipit o:us embolissimus
e Nonas S:tarum perpetue et felicitatis virginum commemoracio
8 .XVI. d VIII Jdus Dies anniuersarius d:ni beronis prepositi antiqui tantum in choro
g .V. e VII —
10 f VI Jdus Dies anniuersarius d:ni Johannis ludolphi Canonici vpsalensis
et Curati stokholmensis. distribucio communis
11 •XIII. g V — Dies anniuersarius d:ni . kanuti prebendarii elauis pasche
distribucio communis
1 2 .II. A IUI Jdus S:ti gregorii pape ix lectionurn
f3 b ni — Dies anniuersarius d:ni Andree prepositi distribucio communis
i4 »x. c II —
i5 d Jdus
/ 6 .xviii* e XVII KaL Aprilis '
iy .vu. f XVI —
i8 g XV Kai. sol in ariete . primus dies secli
S:ti benedicti abbatis et confessoris [xvi] *) ix lectionum
primum pascha [v]
[xiii]
Annuneiacio dominiea [ii] totum duplex
Dies anniuersarius d:ni prima resurrectio d:ni [x] vlphonis
holmgersson distribucio communis
Dies M:a hora 2:da
[xviii]
[vn]
Nox habet horas .12. dies .la«
*) Dessa har inom [] satte GyUentalssiffror^ hvilka, likasom uppiiftema vidN.-oS sid. xi, an-
gi/va Pdskterminenj äro hemtade ur tryckta Breviarium Arosienscj hvarest tillika derom gifves
foljandß fbrtskrißc Precognilo aui*eo nuroero et eo inuento a dextero latere, positam vide ex
opposito litteram diei, sub qua descende ad litteram domiDicalem anzii prapositi; in qua Pascha
habebis/'
19
so
xv
UH
A
b
xiui
xni
Kai.
.xn.
c
d
XU
XI
Kai.
a3
s4
.L
e
f
X
IX
Kai.
ä5
si6
.IX.
i
VIII
VII
Kai.
37
XVII
b
VI
—
a8
VI
c
V
Kai.
3o
3i
XIIU
.111.
d
e
f
VLW
III
u
Kdl.
XIV
Aprilis. habet dies .Zo. luna .^g.
1 g Kai Fxv]
2 .XI. A IUI Non. [imj
3 b ni Non« hie finitur 7:08 embolissimus
4 .XI2U 0 n Non. S:ti Ambrosii episcopi et confessoris hie finitur
(3:us) embolissimus [xn] ix lectionum
5 viu« d Nonas Dies anniuersariiu d:ni laurendi de byrium
jrconomi distribucio communis [i]
6 XVI e VIII Jdus
7 V f vu — [ix]
8 g VI Jdus
g XIII A V — [^vii]
10 II b IUI Jdus ' Dies .M:a. hora .i:ma [vi]
11 C III —
^s X d II — [xnii]
i3 . e Jdus [iii]
i4 xvin f xviu KaL Maii Tyburtii et valeriani martirum in lectionum
i5 vn g XVII £a/. clauis rogacionum [xi]
16 A XVI —
iy XV b XV KaL Sol in tauro [xixl
18 mi c xini — [^"U
ig d xiii KaL
520 XU e XU — Dies M:a hora ii:ma
21 I f XI Kai.
23 g X —
^3 IX A IX Äa/. S:ti georgii martiris in lectionum
24 b vm —
a5 xvu c vu KaL S:ti marchi ewangeliste vltimum pascha letania
maior ix leetionum
26 VI d VI — prime rogaciones
27 e V KaL
28 xmi f IUI — S.-ti vitalis martiris m lectionum
ag in g iii KaL S:ti petri martiris. ordijiis predicatorum
Glauis pentecostes in lectionum
3o k u —
Nox habet horas 10. dies •r4«
Mai U8 habet dies .3i. luna Jio.
/ XI b Kai. Apostolorum philippi et iacobi walburgis virgiuis ix lectionum
2 c VI JVon.
3 XIX d V NoD. Jnuencio sancte crucis Alexandri euencii et
theodorü commemoracio ix lectionum
4 VIII e nii Non. hora «Siaa
5 f III Non.
^ XVI g n Non. S:ti iohannis ante portam latinam ix lectionum
7 V A Nonas
S h VIII Jdus
g xni c VII — -
io II d VI Jdus S:torum gordiani et epjrmacki martirum. Prima
pentecoste /// lectionum
ff , e V -^ Dies anniuersarius d:ni Mathie dapiferi distribucio communis
/2 X f im Jdus S:torum nerei. achillei. atque pancracii martirum in lectionum
i3 g III _
f4 XVIII Au —
/5 VII b Jdus
f6 c XVII Kai. Junii
#7 XV d XVI —
f8 im e xv Kai. Siti erici regis et martiris. Sol in geminis totum duplex
tg f xnn —
QO xn- g xiu KaL
sf i A XII — ^)ies anniuersarius d:ni iohannis odolphi archi-
dyaconi distribucio communis
üst b XI Kai.
ä5 IX c X —
a4 d IX KaL
^5 xvn e vin — S:ti vrbani pape et martiris estas oritur« Dies
M:a, hora. io:a /// lectionum
s6 vf f vn Kai.
517 g VI —
5t8 xmi A V KaL
ap m b ini —
3o c iii Kai. vltime rogaciones
3f XI d n — S:te petronille virginis. commemoracio
Nox habet horas .8. dies .i6.
XVI
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
i3
i5
i6
^7
i8
^9
20
e Kai
XIX f IUI Non.
VIII g m Non.
XVI A II Non.
V b Nonas
c viu Jdus
xiii d VII —
II e yi Jdus
f V —
X g IUI Jdus
A III —
will b II —
VII c Jdus
d xviii Kai.
XV e xvii —
ilii f XVI Kai.
g XV —
XII A xiiii —
I ]} xiii Kai.
C XII
Junius habet dies .So. Uma .39.
^:ti nicomedis martiris
S:torum marcelUni et petri martirum
Bonefacii episcopi
S.'torum prinü et feliciani martirum
Dies M:a hora .6:ta.
S'ti batnabe apostoli
Eskilli episcopi et martiris ix lectionum
basilidis sociorumque eius
commemoracio
III lectionum
commemoraao
III lectionum
commemoracio
III lectionum
21
IX
d
XI
KaL
22
e
X
•^
23
XVII
f
IX
Kai.
W
VI
g
VIII
— -
25
A
Vll
Kai.
26
XIIII
b
VI
—
27
111
c
V
Kai.
28
d
JllI
—
^9
XI
e
III
Kai.
3o
f
11
^^m,
Julii
Sctorum viti et modesti martirum
Dies M:a hora .4'^^
Botulphi abbatis Sol in cancro ix lectionujf^
S:torfim marci et marcelliani martirum in lectionum
Geruasii et prothasii martirum* Hie habeatur
missa de säncta trinitate pro statu regni et
dentur .xl. dies indulgenciarum in lectionum
Commemoracio omnium canonicorum vpsalensis
ecclesie defunctorum ix lectionum
Natiuitas sancti iohaunis bapliste
Johannis et pauli
passio apostolorum petri et pauli
Commemoracio s:ti pauli
Nox habet horas .6. dies .18.
vigilia
IX lectionum
IX lectionum
vigilia
IX lectionum
Julius
xvn
/ XIX
2 VIII
3
4 XVI
5 V
6
XIII
11
^7
S
9
io X
ff
tQ XVIII
f3 yii
f5 XV
f6 Uli
/^ XII
^9 I
so
2/ IX
22
23 XVII
2^, VI
25
26 XIIII
/
27 III
29 XI
3o XIX
5/
Julius habet dies «Si. luna «So.
KaL Octaua s:ti iohantiis baptiste
VI Non. S:torum processi et martiniani marUrum
V Non.
IUI Non. Translacio archiepiscoporum de antiqua vpsatia
ad vpsaliam Anno d:ni iiPCO^.LXX^tercio
III Non;
ti Non. Octaua apostclorum petri et pauli
Nonas bic incipiunt dies camculares
g VIII Jdus S:torum hirinei sociorumque eius martirum
A VII —
Jdus Septem fratrum martirum
d
e
f
tx lectionum
commemoracio'
VI
V
IUI
IX lecticnum
III lectionum
III lectionum
III lectionum
Jdus Commemoracio omnium episcoporum et arcki"
episcoporum vpsa/ensis ecclesie defunctorum ix lectionum
e ni ^ Dies M:a. hora ii:a»
f u Jdus ' caniculares dies
g Jdus
A xvu Kai. Augusli
b XVI —
c XV Kai. sol in leone
d xnii — ' caniculares dies
e xui Kai. S:te margarete virginis et martiris
f XII — S:te praxedis virginis
g XI iKal. S:te marie magdalene Dies M:a. hora ii:a
S:ti apollinaris martiris
Kai. Cristine virginis vigilia commemoracio
— S:ti iacobi apostoU
KaL S:te mgrthe virginis commemoracio Anne ma»
tris d:ne
Kai. SM botuidi martiris
— S:ti olaui regis et martiris
KaL S:torum abdon et sennen Martirum Saltus lune
in vltimo anno cicli .ig.
b II — S:ti germani episcopi et confessoris
Nox habet horas .8. dies .18. (16)
A
b
c
d
e
f
g IUI
A III
X
IX
vni
VII
VI
V
IX lectionum
III lectionum
IX lectionum
/// lectionum
III lectionum
IX lectionum
IX lecticnum
IX lectionum,
IX lectionum
/// lectionum
III lectionum
XVUI
Augustus habet dies «Si. luiia .ag^
V .Yni. c Kai. Aduincula s:li petri Dies ftl:ii lior«i i:a ' i\ lectionum
» «xyi. d IUI Nofi. Stephani pape et martiris hie iiicipit 6:u6 ein*
bolissimus /// lectionum
3 .Y* e III Non. Jnuencio s:ti stephani ix lectionum
4 f n iVb#i. Dies anniuersarius d:norum israelis prepositi. karoli
erlendi canonici et ragfridis distribucio comnuuris
5 »xin. g Nonas S:ti dominici confessoris ix lectionum
6 .11. A viii Jdus S:ti sixti pape /// lectionum
7 b VII — S:ti donati episcopi ui lectionum
8 .X. c Yi Jdus Suorum ciriaci et sociorum eius iii lectionum
p d V — vigilia
10 .xviH. e IUI Jdus S:li laiireiicii martiris lotum dupleit
// .vir. f III — Tiburcii martiris
12 g II -— coimneinoracio
i3 .XV. A Jdus &ti jrpoliti martiris ix lectionum
$4 *^^''* ^ ^^^ ^^^* Septembris • vigilia
i5 c XVIII — Assumpcio s:te marie totutn duplex
f 6 .xti. d XVII Kai.
/7 .1. e XVI — Octaua s:ti laurencii hicfiiiiiint dies caiiiculares ix lectionum
iö f ^ XV Kah S:ti agapeti martiris sol in vtrgine (^d/es d:ni
pauli laurencii prebendati distribucio com^
munis ^J commemoracio
ig .IX. g xuii — S:ti magni martiris commetßoracia
20 A XIII —
21 .xvu. b XII Kai.
»2 «VI. c XI -— Octaua s:te marie .ix. lectionum tliimothei et
simphoriani commemoracio autumpiius oriiur
s5 d X Kai. Timothei et apptdlinaris martirum ^igiliu commemoracio
ft4 •xini. e IX — S:ti bartholomei apostoli ix leclionum
5t5- .111. f VIII Kai. S:ti bernardi abbatis ix lectionum
%6 g VII — (Dies anniuersarius iohannis gioMrdhersmag di-
stribucio communis ^J
27 .XI. A VI Kai,
%ß .XIX. b V — S:ti augustini. episcopi et confessoris ix lectionum
29 c Hit Kai. Decollacio s:ti iohannis baptiste ix lectionum
30 .VIII. d III — S:ti felicis et aducti **) Dies M:a hora «jra /// lectionum
3t e II — Nox habet hoias .10. dies .i4» hie (inltur .6:iis embolissimiis
*) De iiiom pai*enthes inneslutna ordea §1*0 tillskrifoa af cd vida sednare hand. **} A^aucti.
XfX
Seplember habet dies .3o. luna .3o. hie rciiouatur litlera annum ostendens.
/ .XVI.
« .V.
3
4 .XIII.
5 .11.
6
7 .X.
8 ^
9 .xviii.
fO .vif.
//
/2 .XV.
t3 .1111.
u
t5 .XII.
f6 .1.
/5 IX
^9
20 XVII
2/ VI
22
2«? XIIII
^4 1"
25
hie incipit .srus embolissiraiis
Dies Mca hora .7
/x lectionum
totum duplex
comm^moracio
commemoracio
IX lectionum
•XI.
26
27 .XIX.
2*
29 VIÜ
5o
f Kai. S:ti egidä abbatis
g Uli Non.
A III Non..
b II Non.
c Nonas
d VIII Jdiis
e VII —
f VI Jdus Natiuitas $:te marie
g V — S:ti gorgonii martiris
A nii Jdus S:torum protlü et iacincti
b lu —
C II —
d Jdus
e XVIII Kah Octobris. Exaltacio s:te crucis
f XVII Octaua s:te marie Nicomedis martiris commemoracio iX lectionum
g XVI Kai. Dies anniuersarius d:ni Nicolai cristine canonici
distribucio communis
A XV ^— luimberti episcopi et martiris sol in libra commemoracio
b XIIII Kai.
C XIII —
d XII Kai. Obitus d:ni b/rgeri icerleri ducis vigilia
e XI . — S:ti mathei apostoli etewangeliste Dies M:j). hora. 4-3 ix lectionum
f X Kai. Mauricii et sociorum eius ix lectionum
g IX —
A viii Kai. festum reliquiarum vpsalensis ecclesie
b VII — commemoracio omnium benefactorum ecclesie-
vpsalensis defunctoriim
c VI Kai.
d V — S:torum cosme et damiani
e iHi — -
f Hl Kai. S:ti michaelis arcbangeli
g II — S:ti ieranimi presbiteri
Nox habet horas .la. dies .la.
totum duplex
IX lectionum
IX lectionum
IX lectionum
IX lectionum
XX
1
• A.V1»
a
.V.
3
•XIII.
4^
u
5
6
•X«
7
8
.XVIII
9
.vii.
10
11
.XV.
12
•IIIL
i3
'4
•XII.
1^
•I.
i6
'7
IIX.
i8
'9
.XVII.
zo
•VI.
ai
Si
xiin
a3
•rii.
a4
a5
XI
a6
«XIX.
ay
a8
«Ylll.
«P
3o
.XVI.
3i
.V.
October habet dies .Si, luna .^c^
A Kai. S:ti reifiigii confessons hie fiaitur a:us embolissimus la lectionum
b VI Non. S:ti leödegarii episcopi et martiris Dies M:a«
hora .9:3 /// lectionum
c V Noii.
d im Non. S:ti francisci confessoria ix lectionum
e III Non.
f 11 Non.
g Nonas S:ti marci pape /// iectionum
, A vm Jdus ' "
b vii — S:torum djronisü sociorumque eius martirum ix lectimum
c VI Jdus S:torum gereonis sodorumque eius martirum /// lectiomm
d V — ^
e IUI Jdus commemoracio omnium sacerdotum d/ocesis
a)psalensis. ix lectionum
f III —
g u — &ti kalixti pape et martiris /// lectionum
A Jdus
b xvu Kai. Nouembris
C XVI —
d XV Kai. S:ti luce ewangeliste sol in scorpione iX lectionum
e xiiii —
f xm Kai.
g 'XII — S:tarum vndecim milia virginum tx lectionum
A XI Kai. Dies M:a. hora. 9U1
b X — S:ti seuerini episcopi et oonfessoris in lectionum
c IX Kai.
d vni — * S:torum crispi et crispiniani martirum Dies
anniuersarius d:ni iacobi archiepiscopi tantum
in choro m lectionum
e vn Kai.
f ^i — vigilia
g V Kai. Srtorum sjrmonia el iude apostolorum ix lectionum
A im —
b III Kai.
c n — ^ S:ti quintitu martiris vigilia commemorado
Nox habet horas •14. dies .lo.
XXI
a .xiii.
3
.11.
^
5
•X.
6
7'
XVUI.
8
vu
9
fO
.XV.
11
IUI
12
i3
XII
f4
•I.
i5
i6
•IX.
n
i8
.XVII.
^9
VI
sto
Ski
•XIIII.
SB
•in.
s3
.
st4
XI
5t5
tix
%6
S7
•VUI.
^8
52p XVI
3o V
d KaL
e Uli Noiu
f ui Non.
g .II Non.
A Nonas
b VIII Jdus
c vu —
d VI Jdu8
e V —
f IUI Jdus
g UI —
A u —
b Jdus
c xviu KaL
d xvii —
e XVI KaL
f XV —
g xiiu Käl*
A xiii —
b XU Kai.
C XI —
d X KaL
e IX —
f VUI KaL
g VII —
A VI KaL
b v —
c IUI Kal^
d lu —
e u —
Nouember habet dies •3o. luaa •3o.
Festiuitas onmium saaetorum
Gommemoracio animarum bic incipit .9. etn-
bolissimus
S:torum eustac/ui sociorunufue eius martirum
Dies M:a. hora. 8:a
S:ti leofiardi confessoris
{/uatuor caronatorum
S:ti theodori martiris
S:ti martiui episcopi confessoris
iS:^£ briccii episcopi et confessoris
Decembris
S:ti ethmundi episct^i et confessoris
sol iu sagilario
Octaua s:ti martini
SM edmundi regis et martiris
S:te cecilie virginis
S:ti clementis ])ape
Crisogoni martiris
Kalerine virgiuis
S:ti Uni pape et martiris
byems oritur
S:ti audree apostoU
JNox (habet) horas ,\6. dies .8.
primus aduentus
Dies M:a. hora gza
wgilia
totum duplex
IX lectionum
/// lectionum
m lectionfim
III lectionum
III lectionum
IX lectioiiufli
IX lectionum
commemoracio
IX lectionum
UI lectionum
IX lectionum
IX lectioQura
/// lectionum
m lectionum
III lectionum
IX lectiouuiD
xxu
/
3
4 «x.
5
6 •XVIII.
7 VII
8
9 -^v-
10 «Uli«
/d .xii.
f3 .1.
'^
i5 .IX.
i6
iy •xvit.
/-^ .VI.
'9
20 .xini.
21 ni.
22
2«? .XI.
2^ XIX
25
26 VIII
27
2<? rXVI.
29 .V.
^O
J/ xni
f KaL
g IUI JVon»
A III Non.
b II Non.
c Nonas
d VIII Jdus
e VII. —
f VI Jdus
g V _
A im Jdus
b III —
c II —
d Jdus
e XIX KaL
f XVIII —
g XVII Kai,
A XVI —
b XV Kai.
c XIIII —
d XIII Kai.
C XII —
f XI Kai.
g » —
A IX KaL
b VIII —
€ VII Kai.
d VI —
e V Kai.
f IUI —
g III Kai.
A II —
December habel dies .3i. luna .39.
hie flilitur .9:118 embolissinms
bio iiicipit primus embolissirnus
S:ti nicolui episcopi ix lectiouuin
Octana s:ti anäree ix /ectionüm
Concepcio s:te marie virginis Dies M:a. hora 1 :a /x lectionum
Dies anniuersarius d:ni jngimundi prepositi tantum in choro
Lude virginis iX lectionum
Januarii Dies anniuersarius kenrici et d:ni Ni^
colai de ponte tantum in choro
O sapiencia
\es an
choro
S:ti thome aposloli
Dies anniuersarius d:ni magni regis tantum in
sol in capricoruo
vigilia
Natiuitas domiui
Stepbani prothomartiris
Johannis aposloli et ewaiigeliste
Sztorum innocencium
S:ti thome archiepiscopi
Dies M:a. hora 6:a
vigilia
IX lectionum
totuin duplex
IX lectionum
IX lectionum
IX lectionum
IX lectionum
Siluestri pape hie fiuitur primus embolissirnus ix lectionum
Nox habet horas .iß. dies .6.
XXIII
9. Rörliga Sön- och Helgedttgar.
Absolnltoiiis dies, Skärthorsdag,
Angelum, feria ad, Onsd. Tamperdag iAdv.
Adoratiis dies, Ldngfredag.
Adorate dominum, / Sd. e. i3:dag.
Ad le levavi 1 oj - ^j
Adventus Dmi] ' ^^' ' ''^'""'^
Aflon, dagen Jör en större heigedagj med
hvars namn den utmärkes,
Albis, driiica in, / Sd. e. Päsk.
— septimana in, veckan efter Päsk.
AngarioB, Tamperdag.
Ascensio D:ni, Chr. Himmelsfärdsdag.
Aste-onsdag, Onsd. e. Fasttags Sd.
Aspiciens a longe, 1 Sd. i Advent.
Azymorutn restum, Päsk.
Bacchanalia , Fet-tisdagen.
Benedicta Drnica, H. Tref. Sd.^
Böne-Söndag, 5 Sd. e. Päsk.
Candelas, drnica ante, Sd. före d. 2 Febr.
Cantale Domino, 4 Sd. e. Päsk*
Caput jejunii, Aske^onsdag.
— quadragesimae, d:nica in, Fasü. Sd.
Caritas Dei, Lörd. e. Fingst.
Carnes levandas, toUendas, d:nica ante,
Fastl. Sd.
Carnis privium, Fastan i altmänhet, (sär-
skiidt äter'j an forsta dagarrie i fa-
stan, an Sd. Septuagesima). . ,
— sacerdotum, Sd. Septuagesima.
— novum , Fasttags Sd.
— vetus, / Sd. i Fastan.
Carnis privia, inter duo, metlan Fastf. Sd.
och f Sd. i Fastan.
Chananeae drnica, 2 Sd. 1 Fastan.
Christi Lekamadag, Thorsd. e. H. Tref.
— Himmelsfärdsdag, Tliorsd. e. BöneSd.
— Uppständelse, Päskdag.
Cinerum dies, ^Aske^onsdag.
Circumdederunt rae, Sd. Septuagesima.
Coena Domini, Skärrthorsdag.
Coramovisti ten-am, Sd. Sexagesima.
Compassio b. Maria?, Fred, före Palmsd.
Conversio S. Magdalenas, Skär-thorsdag.
Corporis Christi festum, Tliorsd. cH.Tref.
Crucis bebdomada, Septimana, Dymmel'-
veckan.
Crucium bebdomada, septimana, Gänge-
dagsveckan,
Cruces nigrae, Gänsedagarne. "
DaemoD mutus, 3 Sd. i Fastan.
Da pacem, /7 5^. e. H. Tref.
Deus in adjutorium, // Sd. e. H. Tref.
— in loco sancto, 10 Sd. e. H. Tref.
— omnium auditor, 2 Sd. e. H.Tref. ocf^
fötj. titt 1 Sd. i jiugusti mänad.
Dicit Dominus, 2s och/ötf. Sd.e. H.Ttef
Domine ne longe, Patmsönd.
— in tua misericordia 1
Dominica benedicta > H. Tref. Sd.
— duplex j
Dominus fortitudo, 5 Sd. e. B. Tref.
— : illuminatio, 3 Sd. e. H. Tref.
Dum clamarem, g Sd. e. H. Tref.
Dum medium silentium, Sd. e. Jul. It. Sd.
e. nyärj da den infatter den 5 Jan.
Daplex domiaica, ff. Tref. Sd.
— bebdomada, veckan ejter H. Tref.
Dymmekeckan, veckan före Päsk.
Ecce Deus adjuvat, 8 Sd. ef. H. Tref.
Esto mihi, Fastlags-sÖndag.
Exaudi domine, 6 Sd. e. Päsk.
Ex Ore, Sd. e. Nyärsdag.
Exurjg;e Domine, Sd. Sexagesima.
Factus est dominus, / Sd. e. H. Tref.
Fastlags-Söndag , 7 Sd. före Päsk.
Feria, Dag i veckan.
—7 secunda (u), Mändag.
— tertia (ni), Tisdag.
— quJirta (iv), Onsdag.
— quinta (v), Tliorsdag.
— sexta (vi), Fredag.
— (1 och vn förekomma sättan). .
XXIV
v^
Feria II &c. major, dag:he i Djrmmelveckafu
— magnificat, Thorsd. i 3 veckan ifastan.
Fastan» ifrän Jske-onsd. tili Päsk.
— 9 vikna, laogfasta, ifrdn Sd. Septua-
gesima tili Päsk.
Fet-tisdag, Tisd. e. Fasttags Sd.
Florum et Ramorum dies, Palm Sd.
Fläsk-söndag, Fastlags Sd.
— M&ndag, Mänd. e. Fastlags Sd.
Focorum dies, # Sd. i Fastan.
Fooos, drnica post, s Sd. i Fast an.
Foutanis, drnica de, Midfasto Sd.
Forensis, d. ä. Feria, dag i veckän.
Forhelgd, förhelgd, vigilia, afton^ dagen
före en större helgedag.
Gaudete in D:no, 3 Sd. i jidvent.
Genfasta , ybi/a mot ndgon högtid.
Gäugedagar, dagarne e. Böne Sd., men
Litli Gangdagr, den sS Jpril.
Hebdpmada crucisj — ferialis» — - indol-
gentiaa, ^— magna, — muta, — poenalis,
— poeaosa, — sacra, Djrmmelveckan.
— duplex, veckan e. H. Tref.
— expectatioiiis, veckan e. Hei. Thorsd.
-^ Paschae, Päskveckan, veckan efter
Päskdagen.
HimberSöndag, 3 Sd. i Advent.
Hvita Tisdag, Fet^tisdagen.
— Söndag, / Sd. e. Päsk (i Sd. i Fast,
enl. andra uppgifter).
Jejunii caput, Jlske-^onsdag.
Jejuniura, Fastan.
-^ gaudiosum, Päsk-' och JuUafton.
^—^ lY Temporum, Tamperdag.
— asstivum, -— laetitiae et exultationum,
Tamperdag vid Fingst.
Jerusalem, daiica Laetare, Midfasto Sd.
Ignes, d:nica post, d «Sd!. i Fastan.
In excelso throuo, # Sd. e. i3:dag.
In Toluntate tua, 20 Sd. e. H. Tref.
Inclina aufem tuam, i4 Sd. e. H. Tr^ef.
Indulgentiae d:nica, PälmSd.
Invoeavit me, / Sd. i Fastan.
Isli sunt dies, 5 Sd. i Fastan.
Jubilate omnis terra, 3 Sd. s. Päsk.
Judica me, 5 Sd. i Faftan.
Judicium extremum, ü Sd. i Fastan.
Justus es d:ne, 16 Sd. e. B. Tref.
Kluckna- (klocke-) onsdag, Jske-onsdag.
Kärn-söndag, 5 Sd. i Fastan? (Tjsk
Gar, Char, Garen (af Cavtnz fasta),
ChorFreytag, är Län^redag).
Kött-söndag, Fastlags Sd.
Laetare Jerusalem, Midfasto Sd.
Lagthings m&iidag, Mändag. e. i3 Jan.
(i LinkopingJ.
Lamentationum dies, 3 sista dagarne i
Djrmmelveckan.
Langfasla, niu vikna fasta, ifrdn Sd. Septu-
. agesima tili Päsk.
Lekaniadag Chr., Thorsd. e. H.TreJ.Sl
Litanianifii dies, Gängedagarne.
Litanias, d:nica ante, BöneSd.
L&ngfredag, Fredagen före Päsk.
Magnus dies, Päskdag.
Media, mediana quadragesima, Midfasto Si
Memento mei, 4 ^^* ' jidvent.
Midfasto' Söndag, 4 ^^* ^ Fastan.
Miserere mei d:ne, i5 Sd. e. H. Tref.
Misericordias Dnii, 2 Sd. e. Päsk.
Neophjtorum dies, 6 dagar före 1 Sönd.
e. Päsk.
Niu vikna Pasta, ifrän Septuages. tili Päsk,
Octava, Mtonde dagen efter en helgedag.
Ocuii, 3 Sd. i Fastan.
Omaes ^entes, 6 Sd. e. H. Tref
Omnia quae fecisü, ig Sd. e. li, Tref
Omnis terra adoret, % Sd» e. i3:dag.
Parasceue, Längfredag.
Pascha, Päski
— annotinum, Lörd. e. Päsk.
— ciausum, / Sd. e. Päsk.
— competentium, PalmSd.
_i floricIuiD,
xxv
}5 Sd. i Fastan.
Pascha floridum, florum, PalinSd.
— medium, Onsd. e. Päskdag.
— Rosarum 9 Fingst.
Passionis dominica
Passione D:ni, d:nica in,
Passio Domiiri, Längfredag.
Pastor bonus, a Sd. e. Fäsk.
Patronbrum Regni festum, Sönd. e. g Juli
(i UpsalaJ.
Pentecoste, Fingst.
— media/ Onsd. e. Fingst.
Pingues dies, dagarn& före Aske Onsdag.
Populus Sion, a Sd. i Advent.
Privicarnium, se Garnisprivium.
— Sacerdotum, Sönd. Septua^
gesima.
Protector noster, i3 Sd. e. Trinit.
Profestum, Förhelgdj dageri för en fest.
Quadragi^ita , dominica, Fastlags Sd.
Qaadragesima, Fastan, 4^ dagar f. Fäsk.
— intrans, Fet-tisdag (/ Sd. i Fastan).^
Quasimodogeuiti , / Sd. e. Fäsk.
Quatember , 1 Tamper--
Quatuor temporum jejunium, 3 dagar.
Quindena Paschae, i5 dagar j frän Falm^
Sönd. tili 1 Sd. e. Fäsk. »
— - Pentecosles, /5 dagar e. Fingstdag.
Quinquagesima, Fastlags Sd.
Quinque panum d:nica, MidfastoSd.
Quintana d.'nica, / Sd. i Fastan.
Ramis Palmarum, d:nica in, FalmSd.
Redditc quae Caesaris Ceesari, SfSd.e.Trin.
Reminiscere, s Sd. i Fastan.
Respice D:ne, ist Sd. e. Trinit.
Respice in me, 2 Sönd. e. Trinit.
Resurrectio Domini, Fäskdagen.
Rogate, Rogationum d.'nica, ßöneSd.
Rogationum dies, Gängdagarne j Mänd.
och Tisd. efter Bönesönd.
Rorate, coeli, 4 ^^* ' Advent.
Rosae, de Rosa, d:nica Mid/asto Sönd.
de Rosa, Rosis, d:nica, 6 Sönd. e. Fäsk.
Rösthugnedagen, se Vocem jucunditatis.
Sabbatam, Lördagen.
— T luminum, — magnum, Fäskafton.
— Palmarum, Lörd. före FalmSd.
-— XH lectionom, Lörd. i Qvatember.
-^ Sitientes, Lörd. före 5 Sd. i Fastan.
— Vacans^ Lörd. för FalmSd.
Salus Populi, iS Sd. e, Trinit.
Sancta dominica, Fäskdagen.
Scrutinii dies, lOnsd. i 4'de veckan i
-^ feria magni, j Fastan.
Septimana crucis &c., se Hebdomada.
Septuagesima, g:de Sönd. före Fäsk.
Sexagesima, 8:de Sönd. före Fäsk.
Si iniquitates, s/ Sd. e. Trinit.
Sicut oculi servorum, Mänd. e. i Sönd.
i Fastan.
SkärTborsdag, Thorsd. före Fäsk.
Spiritus domini, Fingstdag.
Strenas, d:nica post, Sönd. e. i Jan.
Suscepinms Deus, 7 Sd. e. Trinit.
Tamperdag i Fastan, Onsdag. e. 1 Sönd.
i Fastan.
— i Pingstveckan , Onsd. e. Fingst.
— om hosten, Onsd. e. 14 Sept.
— i Adventet, Onsd. e. 3 Sönd. iAdv.
TaraperLördag, Lörd. eft. en Tamperdag.
Traditiones, Otisd. e. ö Sönd. i Fastan.
Transfigurationis d:nica, 1 q^ ' p ±
Transfiguratione de, J
H.Tref. Sd., Trinitatis drnica, Sd. e. Fingst.
Unam Domini, dmiep, s Sd. e. Fäsk.
Yacans, d.'nica, Sd. mellan Jul och i3:dag,
samt Sönd. e. l^amperdagar.
Vigilia, se afton , förhelgd.
Viridium dies, SkärThorsdag.
Vocem Jucunditatis, Böne Sd.
XL, d. ä. Quadragesima, Fastan.
Anm. Lagthings M&ndag, en af de 4 mändagar i äretj da lagting hölls.
XXTI
üpplfsningar tili bi/ogade Tab. Ij II.
För att med lätthet kunna efter värt vanllga dateringssätt igenfinna dea tids*
bestämmelse, som anvisningar mot rörliga Sön- och Högtidsdagar ionehälla, har jag
uppgjort de bär bifogade Tabellerna I och IL
Tab. I upptager ärets Söndagar i den ordning de (olja p& h?arand(Pi i kaotea
tili venster med Svenska, och tili höger med Latinska benämningar, samt deremel-
lan de dagar^ p& hvilka de kunaa inträffa, ordnade i vissa columner. Hvarje column
inneh&ller de Söndagar» som böra tili ett bett Ar, och är öfverst utmärkt med sin
serskildta bokstaf (ftrsbokstaf, hvartill den förut sid. III. nämnda^ i Upsala begag*
nade Littera Tabularis biifvit anlagen).
Tab. II anvisar med en af dessa bokstäfver vid hvarje ftrtal, att den ColumneD
p& Tab« I, som utipärkes med samma. bokstaf , angifver datum för samma ärs Söq*
dagar. Sä t. ex. är N flrsbokstaf för är i3oa, hvarföre pä Tab. I i columnen N
finnes datum för hvarje söndag är iSoa, midt för söndagcns i kanten anförda namn.
För Januari och Februari mänader finnas i hvarje column j:ne olika dato-be-
teckningar, af hvilka den ena; med större siffror angifna, gäller ander vanliga är,
och den andra» med mindre siffror antydda, gäller endast för Skottär, hvilka pft
T^b. II utmärkas med en efter bokstafven stäende stjerna, t e. N^» d. ä. att för
ären io44> iia8» 149^» m. fl., vid hvilka demia stjerna finnes efter ärsbokstafveo,
gäller bemälda mindre sifferbeteckning, men är i3o2i m« fL. betecknade med N»
gälla de vapliga större siffrorna i columnen.
Vill man vika den i kauten stäende förteckningen pä Söndagarna intill bemalte
column,. sä finner man ännu lättare datum för heia ärets Söndagar, da ock i röljaode
column finnas ärets Mändagar» i den derpä följandie Tisdagarne» o. s. v. (utom vid
de a:ne första columnerna a och a» hvilka angifva nägira den äldre tidrSkningen ej
vidkommande egenheter).
XXVII
10« Belgondagar och andra ororliga fester.
Abdon et Sennen MarL 3o Juli.
Achatius et Soc. M. ss JunL
AchiUeus et NBreus^ M. /ü Maj.
Adalbertus, Episc. M. 23 j^pr.
Adauctus M. So Aug.
Adelgundisy Virg. 3o Jan.
Adelbeidis 16 Dec.
Ado Episc. 16 Dec.
Adoratio magorum» 6 Jan.
Adrianus M. 8 Sept.
— miles 4 Mars. ^
Adventus Spiriiua sancti /5 Maj.
^gidius, Abbas / Sept.
^linarmessa 3i Juli.
Aflelse, J« Mariae 8 Dec.
Afra, Virg» et Soc. WL 7 (5) Aug.
Afton, dagen före en fest.
Agape, Chionia, Irene» M. 3 Apr.
Agapetus, M. 18 A^g.
— i Pap. Transl. so Sept.
Agatha, Virg. M. 5 Febr.
Agnes, Virg. M. s/ Jan.
-•- ardo a8 Jan. (s/ / PFesteräs).
Agricola, se Vitalis.
Albanus, M. 9f Juni.
Albin US, Episc. f Mars.
Aldegundis, Virg. 3o Jan.
Alexander, Episc. ü6 Febr. ($8 Mars).
— M. 5o Jan.
— et Epimachus, /s Dec.
— Pap.,EventiusetTbeod. 3 Moj*
Alexius, Conf. /7 Juli.
Alla Helgons dag / Nov.
AUa Själars dag d Nov.
Alricus, Episc. 10 Oct.
Amandus, Episc. 4, iVbi;.
«^— translatio 26 Oct.
Amantius, Episc* 4 Nov.
Amaranthus, M. 7 Nov.
Ainatus Abb. i3 Sept.
AmbrosinSj Episc. 4 -^P^^
Ammon, 4 Oct.
Anacletus, Pap. 26 Apr.
Anastasia, Virg. M. 25 Dec.
Anastasius, Pap. 27 Apr.
— M. 22 Jan.
Anatolia, Virg« M. g Juli.
Andreas, Apostol. 3o Nov.
Angelorum festum, 2g Sept.
Anianus, Episc /7 Nov. ,
Anicetus, Pap. /7 Apr.
Animarum dies, 2 Nov.
Anna, mater Marias 26 Juli j intill är
i436j da den flyttades tili g Dec.
Jfr. Diar. Wadst. sidd. jg, 85.
Anniversarius dies, Jrsmot^ drsbegängel-
sedag efter en afleden.
Annunciatioms dies, s5 Mars.
Annunciatio Marias V. 25 Mars.
Ansgarius, (3 Febr.) ups. 4 Febr.
Anshelinus, Episc 18 Mars.
— Abb. 21 Apr.
Anthimus, Episc ^7 Apr.
Antoniuus M. 3 Sept.
Antonius Erem. /7 Jan.
— Conf. i3 Juni.
— M/ 10 Apr.
ApoUinaris & Timotheus, 28 Aug.
Apollinaris, Episc M. 28 Juli.
Apollonia, Virg. M. g Febr.
ApoUonius, Presb. 10 Apr.
Apostlarnas delning i5 Juli.
Apostolorum divisio, — festum /5 JulL
Apparitio Domini, 6 Jan.
Aquila et Priscilla 8 Juli.
Arcadius, M. /s Jan.
Arnolphus Episc. 18 Juli (16 Aug)
Assumtio Marias V. /5 Aug.
Atbanasius, Episc 2 Maj.
Augustinus, Episc 28 Aug.
— Episc Cantuar. 26 Maj.
Aurelius, Episc. 10 Juli.
Aureus et Jastina, M. 16 Juni.
Aurea, M. 4 Oct.
xxvm
Avitus, Abb. /7 JuhL
Aygulfus, Abb. 3 Sept.
Babjlas Episc. 24 Jan.
Barbara Virg. M. 4 ^^^*
Barnabas Apost« /; Juni.
Barnadagr, Menl. barns dag, 28 Dec.
Bartholomäus, Apost. 24 ^^g*
Basitides, Cyrinus, Nabor, Nazarias» M.
12 Juni.
Basilius, Episc. 14 Juni.
Batbildis (Bothild), 3o Jan.
Beatrix, Felix, Simplicius, M. 2g Juli.
Bebudelse, J. Mar. 25 Mars.
Beda, 27 Maj.
Benedictus, Abb. 21 Mars.
•— Transl. 11 Juli.
Benignus, Abb. / Nov.
Bernhardus, Abb. 20 jiug.
Bers-, Bertillsmässa 24 -^^g*
Bertinus, Abb. 5 Sept.
Bertrand US, Episc. 3 Juli.
Bibiana, Virg» M. 2 Dec.
Birgitta, Vidua 7 Oct.
— Transl. 28 Maj.
Blasius, Episc. 3 Febr.
Bonaventura i4 J^^i-
Bondeknut 10 Juli. •
Bonifacius, Episc. 5 Juni.
Botulfus, Abb. /7 Juni.
Botwidus 28 Juli.
Briccius, Episc. /5 JVov.
Brigida, Virg. / Febr.
Bruno 6 Oct.
Brynolfus f6 Jug.
2 Brödradag 10 Juli.
!Burckardus Episc. 14 Oct.
H. Bönders dag, se Nereus.
Gaesarius, se Cesarius.
Ca jus, Pap. 22 Apr.
Calendae, första dagen i Mänaden.
Calixtus, Pap. i4 Oct.
Gampanarum festum 25 Mars.
Gandelarum festum 2 Febr.
Cantius, Gantianus et Soc. M. 3/ Maj.
Gaprasiä, M. 20 Oot.
Ganutus, Dux, M. 7 Jan.
— Transl. 25 Juli.
— Rex, M. /o Juli.
Cara cognatio, . ^^ ^^
Canstia, /
Garolus Magnus 28 Jan.^
-^ Bonus 2 Mars.
Gassianus, Episc. 5 Aug.
— _ M. /5 Aug.
Catbarina, Virg. M. 25 Nov.
— Senensis ig Apr.
Galbedra Petri aa Febr.
Cecilia, Virg. M. m Nov.
Geleslinus, Pap. 6 (y) Apr.
Gesarius, M. / (%) Nov.
Gholoronnus M. i3 Oct.
Ghristina^ Virg. M. 24 Juli.
Cbrislophorus s5 Juli. .
Ghrysantus et Daria, M. 25 Oct. Q
Ghrysogonus, M. 24 Nov.
Ghrysostomus (Job.) 37 Jan. • -
Gbunegundis, Virg. 3 Mars*
Ghunmdus, Episc. 26 Nov^
Gircumcisio Domini / Jan.
Giriacus et Soc. 8 Aug.
Girianus» se Basilides.
Glara Virg. /2 Aug.
Glemens Pap. 23 Nov.
Gleophas 25 Sept.
Goeciüa, Goelestin., .ve Gecilia, Celeslin.
Golumbanus, Abb. 2/ (23) Nov.
Gommemoratio A Episc. Ups. tQ Juli.
— benefaclorura , eccl. Ups. s5 Sept.
«— Ganonicor. Ups. 20 Juni.^
— fidelium defunct. 2 No^>.
— S. Pauli 3o Juni.
— sacerdot dioces. Ups. /2 Oct.
Gonceptio b. Virg. Marias 8 Dec.
Gonradus Episc. 26 Nov.
Gonstantius, Episc. 2g Jan.
Gonversio, S. Pauli iS Jan.
Gorbiuianus, Episc. 8 Sept.
Cornelius, Pap. f4 Sept.
XXIX
Corona so Febr.yS Maj (Run^Jjfr^Viclor.
•CoronatJj quatuor 8 Nov*
Grastinum dagen efter en fest*
Cosmas et Damianus, M. ay.Sept.
Crisantus et Daria st5 Oct*
Grisogonus M. 24 Nov.
Grispious et Crispiuianus» M. st5 Oct.
Grispus et Cajus 4 ^^^*
Grucis exallatio f4 ^^p^^
— inventio 3 Maj.
— messa, 3 Maj ^ 14 Sept.
Gucufatus, M. 25 Juli.
Gunibertus, Epi«e. 12 Nov.
Cuniguuda 3 Mars.
Gulhbertus, Episc^ iq Nov.
— Trausl. 4 Sept.
Gypriaaus, Episc. M. ^4 Sept.
— et Juslina 26 Sept.
Cyriacus et Soc. M. 8 yiug.
Cyricus et Julitta 16 Juli.
Cyrillus et Methodius 8 (g) Mars.
Cyrinus (Cirianus) m. ß. 12 Juni.
Damasus Pap. // Dec.
Damianus miles M. f2 Febr»
Damianus et Cosmas, M. 27 Sept.
Daniel, Propb, 21 Juli.
Dali US, Episc. i4 ^^^*
David, Abb. s5 Juni.
— Rex (2g) 3o Dec.
Decera millia Marl. 22 Juni.
Decollalio Job. Bapt. 2g Aug.
Dedicationis dies, invigningsdagen för
altarcj kloster eller kjrrka.
— Eccl. Arosiens. 16 Aug.
Deraetrius M. 8 Oct.
Depositio, en Confessors dödsdag.
Desiderius, Episc- 28 Maj, Trans). 11 Febr.
Desponsatio Mariffi V. 28 Jan.
Dimissio Apostolor. /5 Juli.
Dionisius et Soc. M. g Oct.
— Episc. 17 Nov.
Discipulorum «72 Christi festum; tS Juli.
Divisio Apostoiorum /5 Julu
Dominicas Conf. 5 Aug.
Domitianus daic et Maria 5 Febr.
Domitius, Erem. 5 Juli.
Domninus, M. g Oct.
Donatianus et Rogatianus, M. 24 Maj.
Donatus, Episc« {& Afra) 7 Aug.
— M. 1 Mars.
Dormientes, Septem, M. 27 Juli.
Dormitio Marias i5 Aug.
Dorotbea, Virg. M. 6 Febr.
Dunstanus, Episc. ig Maj.
Dyre värfrudag i5 Aug.
Eadraundus AEpisc. 16 Nov. ^
— Rex. 20 Nov.
Ebbo, Episc. 27 Aug. Transl* f5 Febr^
Ebrulfus, Abb. 26 Juli.
Edelburgis, Virg. 7 Juli.
Edeltrudis, Epeltrud, Reg. 28 Juni.
Edmundus, Episc* 26 Nov.
-— Rex 20 Nov.
Edvardus, Rex 5 Jan. (t8 Mars}»
— ' Tra.nsl. 18 Febr^^ i3 Oct.
Egbertus, Presb. 24 Apr.
Egidius, Abb. / Sept.
Eleutherius, Episc. 17 Apr.
— Pap. M. 26 Maj.
Elevatio S. Crucis 14 Sept.
Elfva tusende jüngfrur 21 Oct.
Eligius, Episc. / Dec.
Elin, Elinsmessa 3i Juli.
Eiiphius (EloQ 16 Oct.
Elisabeth, Vidua ig Nov.
Emmeraranus, Episc. 22 Sept.
Emerenciana, Virg. 28 Jan.
Engelbertus, AEpisc. 7 Nov.
Epimachus et Gordianus M« 10 Maj.
Epipanti 2 Febr.
Epiphanius, Episc. 12 Maj.
Epiphania domini 6 Jan.
Epularum S. Petri, festum 22 Febr.
Erasmus, Episc. (2) 3 Juni.
Erhard US, Episc. 8 Jan. *
Ericus, Rex, M. 18 Maj.
— TransL 28 Jan.
Erndrudis, Abb. 3o Juni.
XXX
Eschülas» Episc« M. /2 Juni.
— Transl. 6 Oct. '
Ethmundus, Episo« 16 Nov.
Eucbarius, Episc. 8 Dec.
Eucherius, Epi^c. 20 Febr.
Eugenius, M. fSNov.
— Episc. f3 Juli (i3 Nov.)
Eugenia, Virg. M. st5 Dec.
Eulalia, Virg. M. 12 Febr.
Eulogius i3 Sept.
Euphemia, Virg. M. 16 Sept.
Euphrasia, Virg. M. i3 Mars.
Euphrosyne, M. 7 Maj.
Eusebius, Episc. 1 jiug.
— Pap.. ä6 Sept.
— Presb. 14 ^ug.
Eudtachius et Soc. 3 Nov.
Evaldi, fratres M. 2 Oct.
Evaristus, Pap. a6 Oct.
Everardus, AEpisc. 22 Jan.
Exaltatio sancte Crucis^ ^4 Sept.
Ezechiel, Proph.- 10 Apr.
Fabianus et Sebastianus, M* 20 Jan.
Faustinus et Jovita, M. i5 Febr.
Felicianus et Primus, M. g Juni.
Felicitas, Virg. M. 23 Nov.
— et Perpetua 7 Mars.
Felicula, Virg. M. i3 Jufii.
Felix et Adauctus, 3o Jug,
— ' et Eusebius 5 Nov.
— Episc. M. /5 Nov.
— Fortunatus et Achilleus a3 Apr.
— Pap. 3o Maj.
— in Pincis i4 Jan.
— Presb. 4 ^^^*
— et Regula // Sept.
— Simpliciiis, Faustiüus ^t Beatrix 2p
Juli.
Fidelis, M. 28 Oct.
Fides, Virg. M. 6 Oct.
— Spes et Cbaritas / Juli.
Firminus, Episc. 25 Sept.
Florentius, M. 2y Oct.
Fiorianus, M. 4 ^^h
Florus, Epiac. 3^ Nov.
Fortunatus (91) 26 Febr. {21 Apr.) m.fi.
Frambaldus $6 Aug.
Franciscus, Conf. 4 Oct.
Fratres Septem, M. /o JaU.
Fyratio Märtyrer, Riddare g Mars.
Gabriel, 26 Mars.
Gajus, se Ca jus.
Gallus, Abb. $6 Octi
Gangulfus, M. (11) i3 Maj.
Gelasius, Pap. 21 Nov.
Genesius M. 25 Aug.
Genovefa, Virg. 3 Jan.
Genuipus et Albinus Episc. 5 Febr.
Georgius, M. 23 Apr.
Geraldus i3 Oct.
Gereon et Soc. 10 Oct.
Gerbardus, Episc. (23) 24 Sept. .
Germanus, Episa Antisiod. 3 1 Juli (Ups.),
— Episc. Paris. 28 Maj.
-^ Episc. Gap. 3o Oct. -
— Presb. si Apr.
Gertrudis« Virg. Abb. /7 Mars.
Gervasius et Protbasius, M. 19 Juni.
Gilbertus, Pr<esb. 4 Febr.
Gildardus et JVIedardus, M. 8 Juni.
Godhardus, Episc. 5 Maj.
Gordianus et Epimacbus, M. /0 Maj.
Gorgonius, M. g Sept.
Gregorius, Pap# /2 Mars.
— Episc. g Maj.
Gudula, Virg. 8 Jan.
Guido /2 Sept.
Gftngdag, lille, 25 Apr.
Gökdagen 25 Apr.
Halvardus, M. /5 Majj i3 i Norge.
S:t Hans dag 25 Juni.
Hedvigis, Duc f5 (ij) Oct.
Hegesippus, 7 Apr.
Helena Regina 5 Apr. (Sthlm).
— Mater Const. i5 Apr. (18 Jug.)
— de Schedwi 3f Juli.
— Virg. 22 Maj.
Helgedomadag, se R^liqüiarum festum.
XXXI
Helgonamessa / iVbi;.
Uenricus, Eplsc. M. /9 Jan*
— Imp. i3 Juli
Herbanim festum^ i5 Jug.
Herculanus, Episc. 7 Nov.
•— TransL 1 Mars.
Heribertus> AEpisc. 16 Mars.
Hermagoras et Fortunatus 12 Juli
Hermes, Digna et Soc. M. 28 Jug.
Uieronymus, Presb. 3o Sept.
Hilaria, M. /2 Jug.
Hilarion, Abb. s/ Oct.
Hilariiis, Episc. i3 Jan.
— Pap. Ä/ Febr.
Hilarinus» M. 16 Juli.
Hildebertus, Episc. 27 Maj.
Hildegardis, Abb. /7 Sept.
Hindersmässa ig Jan.
Hippolitus et Soc. i3 jdug.
Hirineus (Irenseus) et Soc. 8 Juli.
Honoratus Episc. M. 16 Maj.
Hubertus, Episc. 3 Nov.
Hugo, Abb. sig Apr.
Hyacinthus- et Protus , M. / / Sept.
Hyginus, Pap. 11 Jan.
Hypanti,' Hypapanti 2 Febr.
Hypolitus et Soc. i3 Aug.
lacinctus, se Hyacintbus.
Jacobus, Apost. ^5 Juli.
-— Alpbeei st 2 Juni.
— et Phib'ppus, Apost. / Maj.
Januarius et Soc. ig Sept.
Ida, Comit i3 Apr.
Jeronyiiius, se Hieron vmu«.
Ignatius £pisc. / Febr.
— Transl. /7 Dec.
Iliansmässa / Sept.
Innocentes pueri 28 Dec.
Innocentius Pap. et Nazariufi ü8 Juli.
Inventio S. Crucis 3 Maj.
— S. Stephani 3 Aug.
Joacbim 520 Mars.
Jodocus, Presb. i3 Dec.
Johannes ante portam latinam 6 Maj.
Johannes Bapt. nativitas st4 Juni*
— . *— • decollatio üg Aug.
-:- — capitis inventio 24 Febr.
— - in captivitate 6 Maj.
— Ghrysostomus 27 Jan.
— Evang. et Apost. 27 Dec.
— Nepomucenes ig Maj.
— Pap. M. 28 Maj.
— et Paulus 26 Juni.
Jon, Jonas, Jonius 5 Aug.
Josepbus, Nutrit. Drni ig Mars (i5 Jan.)
IpoUtus, se Hypolitus.
Irene, Agape m. fl. 3 Apr.
Ireneus et Soc. 8 Juli. (Ups.)
Isidorus, M. i5 Maj.
Judas, Apost, se Simon.
Juldag 25 Dec.
Julia, Virg. M. 22 Maj.
Juliana, Virg. M. 16 Febr.
Julianus et Basilissa, M. g Jan.
— Episc. 2j Jan.
— et Soc. 27 Febr.
Julius, M. 27 Maj. — Pap. 12 Apr.
Justina et Aureus iG Juni.
— et Cyprianus, M. 26 Sept.
— Virg. M. 7 Oct.
Jnstinus, Presb. M. 4 ^^8*
— Philos. i3 Apr.
Justus (Justinus Run.) Episc. 2 Sept.
Juvenalis, M. 7 Maj.
Kanutus ig Apr. (Run.)
— Dux, M. 7 Jan.
— . — Transl. 25 Juni.
— Rex, M. 10 Juli.
Karinsmessa, 25 Nov.
Ketillus, ConF., Kieldsdag a Juli.
Kilianus et Soc. M. 8 Juli.
Konungar, Heiige tre 6 Jan.
Korsmässa om hosten 14 Sept.
— onx vären 3 Maj.
Kulbjörn med laxen 11 Juni.
Kunigunda, Virg. 3 .Mars.
Kvincianus (Qvincianus) / Apr. (Run.)
Kvirinus (Qairinus) 3o Mars (4 Juni.)
xxxn
Kyndelsmessa 2 Febr*
Kyrkmessa, en kjrrkas invigningsdag^
Ladislaus, Rex s/ JunL
Laetus 5 JVov.
Lambertus Episc. M. /7 SepL
Larsmessa, 1
Laufrinsmessa, 1 w Aug*
Laurentius, M. }
Las^rus, Episc* 16 Dec.
Lebvinus 12 Nov.
Leander, Episc. 27 Febr.
Leo» Pap. M. 14 Mars.
— I Pap, M. // Jpr. (to i Westeräs).
— 11 Pap. M. 28 Juni (Ups.).
Leocadia» Virg M. g Dec.
Leodegarius Episc* M. 2 Oct.
Leonardus» Abb. 6 Nov.
Leonegisilu^, Abb. i3 Jan. (2 jipr.J.
Leopoldus, i5 Nov.
Lethania Major s5 Apr.
— Minor, se Gängdagar.
Leutfridus, Abb. 21 Juni.
Liberius, Pap. 24 Sept.
Liborius, Episc. 23 Juli.
Licerius, Episc. 7 Aug.
Licinius, Episc. i3 Febr.
Lille Gängdagen 25 April.
Lille S:t Hans dag 6 Maj.
Linus, Pap. M. 26 Nov. (23 Sept.)
Liphardus, Abb. 3 Juni.
Litania Major 26 Apr.
Longinus, miles M» /5 Mars.
- — ii Dec. (Run.)
Lucas, Evang. 18 Oct.
Lucia, Virg. M. i3 Dec.
Lucianus, Presb. Antioch. M* 7 Jan.
— — Bellovac. M. (Run.) 8 Jan.
— M. 7 Juni.
Lucius, Episc. i5 Mars.
— Pap. M. 4 Mars.
Lucius 12 Apr. (Run.)
Ludgerus, Lyder, 26 Mars.
Ludovicus, Episc. ig Aug.
— Rex 25 Aug.
LuUus, Episc. 16 Oct.
Luminum festum 2 Febr.
Lupus» Episc. (2g Juli) 25 Sept. .
Macarius M. (^gypt.) /5 Jan.
— M. (Alexandr.) 2 Jan.
Machabaei fratres, M. / Aug.
Machutus» Episc. /5 Nov.
Magdalena, 22 Juli.
Magnus et Soc. M. ig Aug.
— Comesj Orcad. 16 Apr.
Majolus, Abb. // Maj.
Malacbias, AEpisc. 3 Nov.
Mamertus, Episc. 11 Maj.
Mansuetus, Episc. 3 Sept.
Marcellinus et Petrus et Soc. M. 2 Juni.
Marcellus, M. 4 Sept.
<r— Pap. M. 16 Jan.
Marcus Evang. s5 Apr.
— Pap. M. (7 Oct. Run). 8 Oct. ups.
«— et Marcellinus t8 Juni.
— Marcianus et Soc, M. 4 ^^*
Margareta, Virg. 20 Juli.
Maria ad Martyres i3 Maj\
— ad Nives 5 Mai (5 Aug.)*
— ^gyptiaca g Jpr.
— Cleophae g Apr.
Marias Aflelse 8 Dec.
— Annuntiatio 25 Mars.
— Assunuio /5 Aug.
— Bebudelse s5 Mars.
— Besökelsc 2 Juli.
— Cerealis 2 Febr.
— Conceptio 8 Dec.
— Desponsatio 23 Jan.
— • Dormitio i5 Aug.
— Hinimelsßird /5 Aug.
— Nativitas 8 Sept.
— Offring 21 Nov.
— Praesentatio 21 Nov.
— Purificatio 2 Febt.
— Renselse 2 Febr.
-— Salutatio . 25 Mars.
— Visitatio ü Juli.
Marbmcssa
XXXIII
Mariumessa yfri 8 Sept. (Run.)
Maria & Martha ig Jan.
— Magdalena 2ü Juli.
Marianus et Jacob. M. 3o Apr.
Marina/ Virg, 18 Juni.
— Transl. /7 Juli. .
Marinas 9 miles M. 3 Mars.
Mari US, Martha et Soc. M. ig Jan.
Martha, hospita Christi sy Juli.
— Virg. 26 Aug. (Ups.) Ä/ (fVesteräs).
Martialis, Ep. 3o Juni. (iy Juli Run.).
Martina, Virg. M. / Jan.
Martinianus et Processus 2 Juli.
Martinus, Episc. // Nov.
— Transl. 4 ^^^^ (Run,).
Martjres X (decem) millia 22 Juni.
— XL (quadraginta) g Mars.
Matern US, Episc. 14 Sept.
— Transl. 18 Juli.
Mathilda, se Mechtildis.
Idattbias, Apost. 24 Febr.
— Episc. 3o Jan.
Matlheus, Evang. et Apost. 21 Sept.
Maura et Britta i3 Juli.
Haurilius, Episc. i3 Sept.
Mauritius et Soc. 22 Sept.
Maurus, Abb. i5 Jan.
Maxiniilianus, Episc. 12 Oct.
Haximinus, Abb. /5 Dec.
— Episc. (Transl.) 2g Maj.
Maximus Episc. ig Nov. (2g Maj j m.fl.J
Mechtildis 14 Mars.
Medardus, Episc. 8 Juni.
Meinard US, Li von. Apost. 14 Aug.
Mennas, M. // Nov,
Hethodius, Episc. 18 Sept. (11 Maj).
.Michael, Archangelus 2g Sept.
. — — Apparitio 8 Maj.
Midsoinmarsdt^g.^^ Juni.
Milites (XL) quadr:sguüa g Mars.
Modestus et Vitus i5 Juni: ^
Monica, maier Augustini* 4 ^^7*
Mormessa, 8 Sept.
Märtensmessa // Nov.
Nabor et Felix, M. 12 Jutij m. ß.
Nabor, Nazarius, m. fl. M. 12 Juni.
Narcissus, Episc. 2g Oct.
Natalis, en martjrrs dödsdag; äfven en
Regents eller Prelats invigningsdag.
•— S. Petri 22 Febr.
Nativitas Christi s5 Dec.
— Domini 25 Dec
•— . Johannis Baptist. 24 Juni.
— Mariae 8 Sept.
Nazarius, Basilides, m. fl. M. fd Juni.
Nazarius et Celsus, M. 28 Juli.
Nereus et Achilleus, M. 12 Maj.
Nicasius, Episc. et Soc. M. 14 Dec.
Nicetas, Abb. 2 Apr.
Nicolaus, Episc. 6 Dec.
Nicomedes, Presb. M. / Juni (Run,).
— _ /5 Sept. (Ups) .
Norbertus, AEpisc. 6 Juni.
Oclava, eller Octavae, ättonde dagen ef-
ter Helgedagar.
Odile, Abb. 1 Jan.
Olaus, Rex, M. 2g Juli.
Omnium Animarum dies 2 Nov.
— Sanctorum dies / Nov.
Optatus, Episc. 4 J^^*
O sapientia 16 Dec. -
Oswald US, Rex 5 Aug.
Olhilia, Abb. i3 Dec.
Othmarus, Abb. 16 Nov.
Otho, Episc. 2 Juli. • — Transl. 3o Sept.
Pachomius 14 Maj.
Pancratius, m.fl.j ^^ Nereus, 12 Maj.
Pantaleon; et Soc. M. 28 Juli (Run.).
— 18 Febr. (Run.).
Passio Apost. Petri et Pauli. 2g Jum.
Palernianus, Episc. 10 Juä.'
Paternus, Episc. 16 Apr.
Patricius, Episc. /7 Mars.
— Transl. g Juni. __ .->
PcmU^caaime|noxatio^^y"^m.
— Conversio 25 Jan.
•5
ÜXXIV
Paulinus, Episc. (Nolan.V sst Juni.
— Episa (Tfeyir.). SfJug. (Bun.).
Paulus Eremi(a fo Jan^
— et Johannas M« m6 Juni.
Pausalio Marias i5 Aug.
P^hr i Stolen \ „ ,
Peiirs dag om vinlern / ^ ^^^^*'
Peiagia, Virg. M. 8 OcL
Pelagius, M. »S Aug.
Peregrinus, Episc. 16 Maj.
Perpetua et Felicilas, M, 7 M€a*s.
Perpetuus, Episc. . 8 Apr. (3o Dec.J
Petii et Pauli com memoratio 29 Juni.
— cathedra, — dies 22 Febr.
— Epularum festum %2 Febr.
— Vincula 1 Aug.
Petronella, Virg. M» 3f Maj.
Petrus et Paulus, Apost. stg Juni.
Petrus Diacon. 17 Apr.
— (Exorcista) « Juni (Run.).
-t- Martyr. 2g Apr.
Pbilibertus, Abb. 20 Aug*
Philippus et Jacobus, Apöst. / Mo/.
Pius, Pap. 1/ JuU^
Placidus et Soc, M. 5 Oct.
Polycarpus, Episc. st6 Jan.
'Pontianus, Pap. M* fg Nov.
Poppo, Abb. s5 Jan.
Potentiana, Virg. M. fg Maj.
Praesetilatio b. Virg., Mariae, 21 Nov.
— domini, Christi, 2 Febr.
Praxedes, Virg. M. 21 Juli.
Primiliarum, Primitivum (estum 1 .Aug.
Primus dies secult f 8 Mars.
Primus ei Felicianus, M. g Juni.
Prisca, Virg. M. t8 Jan.
Priscu&, M. / Sept. — cum Sog. 28 Mars.
Privatus, Episc. 2i Aug.
Processus et Mariinianus, M. 2 Juli.
Projeclus, Episc. 25 Jan.
Protasius et Gervasius M. fg Juni.
Protus et Hyacintbus, M. #/ Sept.
Pudentiana(Potentiana), Virg. M. fg Maj.
Puerorum innocent fest. 28 />ec.
Pulcheria, fo Sept^
Purific^tio b. Virg., Mari^, 2 Febr.
Quadraginta Martyres g Mars»
Quatuor Coronati, M. ,8 Nov.
Quintinianus et Anastasius, M. 1 Jpr.
Quintinus Episc. 6 Sept. (Sthlm). .
— M. 3f Oct.
Quirjnus, Episc. 4 J^^-
— . M. ^o Mars.
Ragnildis ' /ß Ji///.
Regina, Virg. M. 7 Sept.
Relatio pueri J. Chr. de .£gyptq y Jm
Remigius, Episc. f Oct.
Riddare, 10,000 22 Juni.
Robertus, Abb. 2g Apr.
Rochus, Conf. f6 Aug.
Rogatianus et Donalianus, M. 24 ^^j-
Romanus, Abb. 28 Febr.
— . Diac. f8 Nov.
— - ^niiles M. g Aug.
Rufiina et Secunda, Virg. M. /0 Juli
Ruffinus et Valerius M. f4 Juni.
Rufus M. (Capuae) 27 Aug.
— M. (Roma?) 28 Nov.
Rupertus, Episc. 27 Mart.
Sabas, Abb. 5 Dec.
Sabina, Vidua M. « 2g Aug.
Sabinus Episc. et Soc. M. 7 l)e<\
— Transl. 3o Dec.
Saturninus, Episc. 2g Nov.
Scholastica , Virg. fO Febr.
Sebaldus, Eremit, fg Aug.
Sebnstianus et Fabian. M. 20 Jan.
Selio, Saudi in 8 Juli.
Septem Dorniientes 27 Juli.
— • Fralres Mart^ /o Juli.
— • Macehabaci fratres 1 Aug.
Serapion Episc. 3o Oct.
Servalius, Episc. f3 Maj.
Severinus, .Episc. 23 Oct.
Severus, Episc. / Febr.
— . Presb. M. 22 Oct.
Sigfridus, Episc. f5 Febr.
Sigismundus, Rex, M. 2 Maj.
XXXY
Süverius, Pap*. M. ao Juni.
Silvester f Pap. 3i Dec. .
Simeon Episö. 18 Febr.
— Episa cum Soc. 21 Apr.
Simeonis festum s Febr.
Simon et Judas, Apost. 5i8 Oct.
Simplicius» Pap. 2 Mart.
— Felix et Faustinus M« itp Juli,
Sisinius et Alexander* M. . stg Maj.
Sju Brödra dag 10 Juli.
— • Sofvare dag 27 Juli.
Sixlus Pap. Felicissimus et Agapelus M.
6 Aug.
Själadagen 2 Nov.
Sophia» M. (iS Maf) 1 Aug.
Sother, Virg. M. /o Febr.
— Pap. et CajuSi M. üh Apr.
Staffansmessa ü6 Dec.
Stanislaus, Episc. 8 Maj.
Stellae festum 6 Jan.
Stephanus Prolomart. 26 Dec.
— Pap. M. 52 Aug.
Stephan! inventio 3 Aug.
Strena» strenna / Jan.
Sanniva, cum sanctis in Selio 8 Juli.
Susanna, Virg. M. // Aug.
Swidberlus, Episc. / Mars.
Swithuni, Episc. Transl. /5 Juli.
Symphorianus et TimotheuSy M. ü2 Aug.
Symphorosa et 7 Filii, M. 18 Juli.
Syrus, Episc. (12 Sept.) g Dec.
Terlullianus, Presb. 3i Juli (4 ^^SO
Thecla, Virg. si3 Sept.
Theobaldus, Presb. / Juli.
Theodardus Episc. 10 Sept.
Theodora, M. / Apr.
Theodoricus, Abb. / Juli.
Theodorus, AEpisc. ig Sept.
— Mart. g Nov.
Thcodosia,-Virg., 2 Apr.
Thomas, Apost. s/ Dec.
— de Aquino 7 Mars.
— AEpisc. Cantuar. 2g Dec.
— ^— Transl. 7 Juli.
Thorlacus, Episc. aJ Dec.
Tiburtius, Marl. // Aug.
— et Yalerianus, M» 14 Apr.
Timotbeus et Apollinaris , M. si3 Aug.
— Episc, 24 Jan.
— et Symphorianus, M. 22 Aug.
Tio tusende Märtyrer, Riddare, 22 Juni.
Tjugonde dag Jul f3 Jan.
Torpes, Torpetius, M. f/ Maj\
Transfiguratio Domini 6 Aug.
Translatio, ett helgans bens ßyttning.
Tretlondedagen € Jan.
Triura Regum festum, 6 Jan.
Trudbertus 26 Apr.
Tryplio et Respicius, M. 10 Nov.
Tychicus, Tyche, Episc. stg Apr. ,
Udalricus, Episc. 4 J^\
Undecim millia virginum 21 Oct.
Urbanus, Pap. M. 25 Maj.
Ursula, Virg. M. 21 Oct.
Valborgsmessa, Valburgis, Abb« / Maj.
Valdetrudis, Vidua g Apr.
Valentinus, Presb. M. 14 Febr.
Yalerianus Episc. i5 Dec. (18 'Apr.)
Valerius Episc. 2g Jan.
— et Rufinus M. i4 Juni.
Valfridus, Episc. 12 Oct. ^
Vedastus et Amandus, M. 6 Febr.
Venantius M. 18 Maj.
Venceslaus, Dux, M. 28 Sept.
Verena, Virg. / Sept.
Veronica, (4 Febr.) ly Aug.
Vicbertus, Abb. i3 Aug.
Victor, M. 20 Apr. (28 Juli^ m. ß.)
— M. (Mediolan) 8 Maj.
— et Soc. M. (Massil.) 21 Juli.
— M. (Thessal.) 3o Mars.
-- — ^ M. (^gypt.) «5 Febr.
— et Corona M. 14 Maj.
— Salurninuset Tbyrsus, M. 3i Jan.
— et Viclorinus , 6 Mars.
Vicloria, Virg. M. 23 Dec.
Victorinus, Episc. M. 5 Sept. (q5 Febr)
Vigilia dagen für en fest.
XXXVI
Vigilius , Episc. 3i Jan.
Vilbelmus, Abb.. 6 Apr.
~ Düx Si8 Mai.
Villibaldus, Episc. y JidL
Villibrordus, Episc. 7 Nov.
Vill^hadus, Episc. 8 Nov.
Vincentius, Diac. M. ^3 Jaii.
— el Benign US 9 M. 6 Juni.
Vincula Pctri / Aug.
Vindicianus, Episc. // Mars.
Virgilius, Episc. 27 Nov.
Visitatio b. Virg. Mariae st Juli.
Vitalis et Agiicola, M. 4 (^7) ^^"^-
— et Felicula, M. i4 Fdir.
— Mart. st8 Apr.
Vitus et Modestus, et Crescentia» M. i5Juni.
Tolfgangus, Episc. 3i Oct.
VuIfilaicuSy Diac. stt Oct.
Yulmarus, Abb. so JulL
— i Transl. /7 Juni.
y&rfrudagy i fastan» Annunciat. tSMars,
— conceptionis » 8 Dec. 1
— dyre i5 Aug.
Xystus, se Sixtus.
Ylarius et Remigius» M. i3 Jan.
YliansmSssa / Sej^.
Ypapanli, Ypolitus, se Hypop., Hypolit.
Yrjan , se Georgias ü3 Apr,
Zacbarias, Pap. i5 Mars.
— Propb. 6 Sept,
Zeno, Episc. 12 Apr.
— * et Kilianus et Soc. 8 Juli.
Zephyrinus» Pap. M. 96 Aug.
Örjan, se Georgius a3 Apr.
/
~ 3o9 —
i3oi. ^ i3oo- odat Westeräs.
DoBfKJLPiTLBTS i Westcris sLrifvelse tili Ärke-Biskopen i UpsaJa, om forrSttadt Biskopsval, med
aobällan om stadf^steke för Kaniken i Linkoping Nicolaus, hvilken, sedan 2:ne andre för-
ut Yalde mSn afsagt sig detta förtroeode^ förklarat sig viilig att kallelsen emottaga.
A. 7.'a.
Reuerendo ia christo patri ac domino suo Domino N diuina proujden-
cia vpsa]ensi Archiepiscopo Capitulum ecclesie Arosiensis se ipsos cum omni
reuerencia & honore Paternitati vestre ea qua decet reuerencia, Tenore
presencium intimamus Quod nos -venerabili patre pie memorie Domino P
quondam episcopo nostro in Norvegia defuncto. Anno domini M^CCXC^^IX"
VHP ydus Maij & eins corpore apud Midharosiam tradito sepulture prout
nobis postmodum sabbato infra oqtauas apostolorum p, & p certitudina-
liter innotuit volentes tarn spiritualibus quam temporalibus nostre viduate
ecclesie precauere dispendijs s(C infra tempus statutum a canonibus eidem
de pastore preuia dej gracia prouidere in aduincula sanctj petri in vnum con-
uenimus & quartam feriam infra octauas assumpcionis beate virginis statuimus
ad eleccjonem futuri pontifici» celebrandam, Deinde predicta die veniente in
loco capituli ea more conuenientes presentibus omnibus qui debuerunt yo-
iuerunt & potuerunt commode interesse Jnvocata Spiritus $ancti gracia per
viam decreuimus procedere compromissi, Et compromissarij nostri, Reuerendum
virum dominum 0arum ecclesie vpsalensis canonicum concorditer elegeruat,
Qui eleccione sibi infra tempus debitum presentata & elapsis quas sibi ad
deliberandum prefixerat inducijs Jn octaua natiuitatis beate virginis apud vpsa-
liam ex bumilitate laudabili consentire eleccionj de se facte penitus recusauit ,
super quo plena noticia habita, Nos quarta feria proxima post matbej ad locum
capituli nostri jterato conuenientes diem beati kalixti pro eleccione pontifi«
eis duximus statuendum, Die igitur prefixa in loco capituli ex more con-
uenientes invocata spiritus sanctj gracia, prout .prius placuit omnibus per
viam procedere compromissi & compromissarij nostri Dominum haqui-
num prepositum nostrum concorditer in episcopum elegerunt, qui elee-
cioni de se facte primo consensit & postmodum apud vpsaliam in pre-
sencia vestra aq capituli vestri nuUa iuris necessitate compulsus sed sponte
renunciauit omni Juri sibi ex predicta eleccione competenti postmodum vero
Anno domini. M^CCC* in octaua epyphanie iterato conuenientes predicto
loco capituli ad tractandum de eleccionis negocio prefiximus diem sextam
feriani proximam post conuersionem beati pauIi cum continuacione dierum
sequencium ad eleccionem in ea futuri pontificis celebrandaiD, & ad omnia
Sv. Diplom, IL 4»
— 3io —
alia facienda que eleccionis negocium pertingere dinoscuntur Die igitur pre-
fixa conuenientes in predicto loeo oapituli presentibus omiiibus qui debueruut
voluerunt & potuerunt commode interesse Jnvocata Spiritus sancti gracia prout
antea per viam decreuimus procedere cotupromissi, & discretos viros^ Dominos
haquinum prepositum no^trum Johannem & Thidemanniim concanonieos nostros
comprooiissarios depiitantes eis plenaiu potestatem dedimus de episcopo nobis
& ecciesie nostre de se ipsis de gremio^ vel extra aliunde, prout eoruni discre-
cioni videretur libere prouidendi, vsque ad tenipus vespertiiium eiusdem
die] tantummodo duraturam Promittentes nos illum recepturos in episcopum
nobis & pastorem de quo ipsi otnnes dueerent prouidendum, Hoc adiecto
quod postquam deo inspirante de persona eligenda concordassent, vnosillorum
de aliorum compromissariorum coiisensu vice sua & ipsorum ac tocius capituli
personam illam eligeret, ac pupplicaret in communi, Porro prefati compro-
missarij potestatem sibi per nos traditam acceptantes & seorsuni ad partem
secedentes & ibidem habita coliacione plurium personarum prout nobis post*
modum retulerunt finaliter omnes simul conuenerunt, in reuerendum virum
Dominum Nicholaum canonicum ecciesie lincopensis , personam ecciesie beate
virginis skeningic virum vtique prouidum & discretum sciencia moribus ap-
probatum in sacris ordinibus & roatura etate constitutum ac de legittiino
matrimonio procreatum, nee non & spiritualibus & temporalibus circum-
spectum, Deinde reuersi ad capitulum predictus H vice sua ac aliorum
compromissariorum de ipsorum mandato sibi facto ac spiritualiter abeiadem
ac vice tocius capituH eundem dominum Nicbolaum infra terminum in conh
promisso prefixum elegit sollempniter in hunc modum Jn nomine patris &
filij & Spiritus sancti amen Ego haquinus prepositus arosiensis de consensu
& voiuntate sociorum meorum compromissariorum dominorum Johannis &
Thithemanni concanonicorum meorum vice mea & ipsorum ac tocius capituli
Dominum Nicholaum canonicum ecciesie lincopensis, personam ecciesie beate
virginis skeningie eligo in episcopum & pastorem ecciesie nostre arosiensis,
& eteccionem dictam in scriptis puppHco in conimuni, Nos vero eleccio-
nem sie sollempniter celebratam omnes approbauimus nüllo penitns reniiente
Postmodum vero predictam eleccionem per dictum dominum H. clero&po-
pulo fecimus pupplicari Deinde domini Johannes concanonicus noster ac
thobias persona ecciesie k0pung pro eleccione presentanda dicto electo nostro
procuratores nostri die purificaciönis beate virginis iter arripuerunt & dicto
domino electo nostro eleccionem predictam in presencia venerabilis patrts
Domini L. episcopi lincopensis apud ecciesiam vndariuth die lune proxima
post dominicam LX* presentabant consensum ipsius irtstantissime requirentes,
Jpse vero quo deliberandi tempns faaberet mensem sibi prefigebat Verumpta-
— 3ii —
men circa quindenam prima dominca XL^ in presencia dieti domini linco-
pensis ac domiceiii waldemari ac domini, Th, marscalcj ac aliorum domino-
rum de consilio domini nostri regis predictus dominus. N in vilia ethristath
in finnithia assensum prebuit eleccioni de se facte^ Quo circa reuerencie ve*
stre vnanimiter & liumiliter supplicamus quatinus vtilitati ecciesie nostre paterna
pietate fauentes ac votis nostris beniuolo concurrentes assensu eleccionem
sepe dictam rite ut supponimus & de persona ydonea factam auctoritate me-
tropolitana qua deo fauente fungimini dignemini conßrmare eique conse-
cracionis munus pro tempore impertiri, Vt deo auctore nobis & nostre dyo^
cesi velud pastor ydoneus vtiliter preese valeat & prodesse, Nosque
yna cum subditis alijs sub ipsius regimine possimus regi regum omnium sa-
lubriter militare Ceterum vt vnanimitas votorum nostrorum circa sepius me-^
morate eleccionis negocium vestre paternitatis circumspeccioni euidencius in-
notescat, presens eleccionis nostre decretum vestre reuerencie per procura-
tores capituli nostri transmittimus siggillis tarn capitulj quam nostris perso-
nalibus roboratum, necnon ivxta kanonum statuta singulorum subscripcioni-
.bus annotatum, Ego Haqninus prepositus ecciesie arosiensis predictis Omni-
bus interfui & in dictum dominum Nicolaum consensi 8c buic decreto manu
propria subscripsi .Q. ego Johannes canonicus arosiensis ecciesie predictis Om-
nibus interfui et in dictum dominum nicolaum consensi et fauic decreto ma-
nu mea propria supscripsi .3. Ego Gamskliel canonicus ecciesie arosiensis pre-
dictis Omnibus interfui & in dictum dominum Nicholaum consensi & huic
de^creto manu mea propria subscripsi .+. Ego thidemannus canonicus aro-
siensis ecciesie predictis omnibus interfui & in dictum dominum Nicholaum
consensi & huic decreto manu propria subscripsi T^ Ego petrus canonicus
arosiensis predictis omnibus interfui & in dictum dominum Nicholaum con-
sensi 8c huic decreto per manum domini thidemani subscripsi q|.
Sigillen N:o i, 3, 5, 6, 7 bortfalloa; N:o a, 4 nsycket sLadode.
f3o2. i3oo d. a3 Jan. Nürnberg,
Romerska Konungen Albi*ekU bref tili Kooaog Birger , med anhillan, aU Lybecks borgave
m& tillätas fri resa tili Newa, s& väl genom haos länder, som p& sjöo.
L. c. 193. *)
Excellenti et magnifico principi, Domino Birgero, Regi Swecje, Amico
SUD dilecto, Albertus, dei gracia Romanorum Rex, semper Augustus, Regi-
um et sincerum in omnibus complacendi afTectum.
*) Orginalet i Lybeck«
— 3ia —
Super graciosa promocioDe , * quam prudentibus viris , Ciuibus de Lubeke^
dilectis nostris fidelibus, frequenter, prout publica fama nos edocet, iinpen-
ditis et haetenus impendistis, excellencie vestre cum graciarum accionibus
inclinamus. AfTectuosa precum soUicitudine vos rogamus, quatenns eosdem
Giues nostros Lubicenses versus Nu, tarn per terras vestras, quam per aquas
ire secure et libere permittatis iuxta quod honestus vir, lator precencium,
vestram excellenciain plenius informabit. Scientes, quod iidem Giues hoaori
Testro et profectui, vt audiuimus, intendunt totis viribus atque posse. Da-
tum apud Nuerembergam IX Kln. Feb. regiii nostri Anno secundo.
Päskri/tf Excellenti e( magoifico priocipi domiDo Btrgero, Kegi swecie, amico nostro lanssimo.
i3o3- i3oo ^d. 12 Febr. Rom.
P&fVeo BoHiFAcros yiIT:s Bulla, med tiilst&Dd for Predikare« och Micoriter-Ordens broder, att i
aioa kyrkor och egaode stallen samt p4 gator ik offenlligen predika lor folket, sft eck all
i aila stSder och stift (k afhöra bigt, Alägga bot och gifva oflö'söing, mot det att 4*dedctenaf
deras derfore erbfilfna inkoroster meddelas fbVsamlingens kyrkoherdcy samt olt de mäga hos
sig inom sioa kloster och A deras egande platsc^r begrafva dem, soro der vfilja sig lägerstad«
8,9172*).
BoNiFACius episcopus seruus seruorum dei, ad perpetuam rei memoriam,
super cathedram preeminencie pastoralis, diuina prouidencia ') constituti et
si multis et arduis que in amplum Romane curie alueum vndique confluunt,
quasi torrens, pregrauemur negociis, curis excitemur innumeris, cogitacioni-
bus plurimis distrahamur, circa id tamen feruentibus votis intendinius^ va-
camus instancius, ac operose spllicitudinis Studium inpertimur ^), vt ad di-
uini nominis gloriam exaltacionem catholice fidei, et perpetuum ^) fideJium
animarum, precisis radicitus dissidiorum vepribus, et litigiorum anfractibus
omnino subductis, jnter ecelestarum antistites ad curam et regimen gregis ^]
dominici deputatos, ceterasque personas, quas ordo clericabs iiicludit, pacis
tranquillitas vigeat, feruor caritatis exestuet, inualescat .concordie vnitas, et
animarum indempnitas perseueret, Seimus enim et ^) ex euidencia facti col-
ligimüs quod non nisi pacis in tempore bene coiitur pacis aetor ^) , nee igno-
ramus quod dissensiones et scandala, prauis actibus aditum preparant, li*
*) Flnnes i B. 2: 193. med derma qfverskrift .' Bonifacitis statuit napa quod predrcalores io cc-
clesiis parochialibiis vel loci» horum predicare non possunt njsi de licencia sacerdotis^ oec ea
hora in locis propriis quando prelatua; predicat in ecciesia sua et quod tenentur dare quartam
de funeralibus^ samt foljande olikheierc
1} diuina disponente clemencia a) impertimur 3) perfectum 4) ■'^g>$ 5) ^uod 6) auclor
— 3i3 —
tes7] et odia suscitaht, illicitis motibus ausum prebent, Olim siquidem jnter
prelatos et rectores seu saeertotes ^) ac clericos parochialium ecclesiarum ,
per diuersas mumii prouincias constitutos ex parte vna et predicatorum ac
minorum ordiiium fratres ex altera, pacis emulo, satore zizanie procurante,
grauis et periculosa discordia extitit suscitata, super predicacionibus fidelium
populis faciendis, audiendis eorum confessionibus, penitenciis iniungendis eis-
dem^ ac ^) tumulandis defunctorum corporibus, qui apud fratrum ipsorum
ecclesias noscuiitur '^) eligere sepulturam, nos autem pii patris more lau-^
dabilj moleste ferentis jnconiinoda filiorum reducentes ad exacte conside-
räcionis examen ac irifra pectoruro claustra sollicite reuoluentes quam sit
plena periculis quam onusta dispendiis, quamque in diuine maiestatis con-
spectu reddatur exosa discordia supradicta, et propterea intendentes paterne
sollicitudinis studio illam prorsus euellere ac omnimode submouere nuljis
vaquam futuris temporibus actore domino suscitandam, grandi quoque de«^
siderio cupieat^s, vt huiusmodi negocium, quod potissime insidet cordi no-
stro finem salubrero et scelerem "} per apostolice sollercie Studium coose*
quatur, et '^] diligenti cum fratribus nostris deliberacione prehabita super
eo, ad honorem dei, exaltacionem fidei qi^ietum statum parcium predicta»
rum, ac '^) animarum fidelium incrementum de ipsorum fratrum consilio
apostolica auctoritate statuimus et ^^) eciam ordinanius, vt dictorum ordinum
Tratres, in ecclesiis et locis eorum, ac in plateis communibus libere valeant
clero et populo predicare ac proponere verbum dei, hora illa dumtaxat ex-
cepta, in qua locorum prelati predicare voluerint vel coram se facere sol-
lempniter predicari, jn qua predicare cessabunt, preterquam si aliud de pre-
latorum ipsorum voluntate processerit, ac licencia speciali Jn studiis vero '^}
generalibus, vbi sermones ad clerum '^) fieri solent diebus illis, in '7] qui-
bus predicari soUempniter consweuit ad funera eciam mortuorum et in fe-
stis specialibus seu peculiaribus eorundem fratrum, possint iidem fratres et
liceat eis libere predicare nisi forsan '^) illa hora, qua solet ad clerum jn
predictis proponi locis seu studiis verbum dei, episcopus vel prelatus su-
perior clerum ad se generaliter conuocaret, aut ex aliqua racione vel causa vr-
gente clerum ipsum duceret congregandum Jn ecclesiis vero parochialibus^
fratres ipsi nullatenus.audeant vel '^j debeant predicare,. vel proponere ver-
bum dei, nisi fratres predicti a parochialibus sacerdotibus inuitati vel vo-*
cati fortassis extiterint, aut de ipsorum beneplacito et assensu, seu petita li-
cencia fuerit et optenta, siue episcopus vel prelatus superior per eosdem
fratres predicari mandaret, Statuimus eciam et ordinamus auctoritate pre-
j) ranooret 8) tacerdotes 9) et 10) eccciesia siue loca noscantur 11} cclerem la) et är lUesluiet*
i3) salutis är tUUaU. I4) ac i^ autein 16) ex more tiUsait 17} in utesL 18) foratan 19) nee
— 3i4 —
dkta, vt ^) In ciuitatibus singulis- et dyoeesibüs in qnibns fratrum ipsonim
loca consisfere dinoscufitur, yelin ciuitatibus vel '') dyooetibus, locis ipg»
vicinis, in quibus loca huiusmodi non habentur, magistri priores prouincia-
les predicatorum , aut eoruni vicarii, et generalis minister, ac prouinciale^
ministri, et eustodes minoruoi, ordinutn predictorum ad presenciam prda-
torum eorundem locorum se conferant, per se vel fratres, quos ad hocydb*
neos fore putauerint, bumiiiter petituri, vt fratres qui ad hoc eiecti fueriot,
in eorum ciuitatibus et *') dyoeesibüs confessiones subdi torum suorum con*
fiteri volencium , audire libere valeant et huiusmodi confitentibos prout se*
Cundum deum expedire cognouerint, penitencias imponere salutares et eis
beneficium absolucionis inpendere, de licencia, gracia et beneplacito eorun-
dem, ac deinde prefati magistri > ac ^) priores prouinciales, et ministri ac
prouinciaies ministri, ordinum predictorum, eligere studeont personas suffi-
eientes, ydoneas, vite probate ^. discretas, modestas, atque peritas, ad tam
salnbre ministerium et ofßcium exsequendum, quas sie ab ipaia electas, re-
presentent vel faciant presentari prelatis, vt de ipscH*um licencia, gracia et
beneplacito, in ciuitatibus et dyoeesibüs eorundem, f>ersone huiwm.o^i sie
eiecti, confessiones confiteri volencium audiant, imponant penitencias salu-
tares, ac beneficium absolucionis inpendant, prout superius est expressum,
extra ciuitates et dyoceses, in quibus deputate fuerint^) per quas volumus
et non per prouincias deputari, confessiones nullatenus auditure, Numeros
autem personarum assumendarum ad huiusmodi exercendum officium esse de*
bet, prout numerositas cleri et populi, aut ^^) multitudo vel paucitas ex^
git eorundem et si iidem prelati petitam licenciam confessionum ^} huius-
modi audiendarum concesserint , illam prefati magistri ministri ac alii.cuin
graciarum accione recipiant, dicteque persone sie electe comroisaum sibi of*
ficium exsequantur, quod si forte iam dicti prelati quemquam ex buiusmo*
di fratribus presentatis eisdem, ad huiusmodi officium noilent habere, vel non
ducerent admittendum, eo amoto vel subtracto loco ipsius similiter eisdem
presentandus prelatis possit et debeat alius subrogari, Si vero iidem preiati
prefatis fratribus, ad confessiones vt premittitur audiendas electis huiusmodi
exhibere licenciam recusarent ^>.), nos ex nunc ipsis, vt confessiones sibi
confiteri volencium, libere valeant liciteque audire, eisque pentteneias inpo-
nere salutares atque eis ^^) absolucionis beneficium inpertiri, graciose coa-
cedimus de apostolice plenitudine potestatis, per huiusmodi autem concessio*
nem nequaquam intendimus personis, seu fratribus ^9), ad id totaliter depu-
tatis potestatem ^), inpendere pleniorem '*),. quam in eo curatis seu paro-
^6) quod 2i) et a») et uiesL 23) ac uUsL ^4) fucrhit deputate et iS] -ac i6) confieseionis 37} re-
cusariflt a8) eisdem ag) ipsU iiÜBiUt* 3o) in hoc tiUuUU 3i) aoipltorciii.
I
— 3i5 ~
chialibus saccrdotibus est a iure concessa , nisi forsan eis ecclesiarum prelati
vberiorem ip hac parte graciam specialiter ducerent faciendam, huiusmodi
quoque statuto et ordinacioni nostris adicimus, vt fratres dietorum ordinum
in ecciesiis et Jocis suis vbilibet constitutis, liberam vt sequitur habeant ^e»
pulturara, videb'cet qiiod omnes ad eani reeipere valeant, quisepeh'ri elege-
rillt, in locis et ecciesiis memoratis, Verum ne parochiales ecciesie et ^^)
ipsarum curati siue rectores, qui ministrare habeant ^^) ecciesiastica sacra*
menta quibusve noscitur de iure competere predicare seu proponere verbum
dei, et confessiones audire fidetium, debitis et oecessariis beneficiis defrau-
dentur, cum operariis mercedis exhibicio debeatur, auctoritate statuimus et
ordinamus eadem vt fratres ordinum predictorum, de obuencionibus omnibus
tarn de funerälibus quam quibuseunque et quomodocumque relictis, indi-
stincte vel distincte ad quoscumque certos vel determinatos vsus de quif*
bus eciam quarta seu canonica porcio dari siue exigi non consweuit vel non
debet de iure, necnon de datis vel qualitercumque donatis in morte vel^)
mortis articulo aut ^) infirmitate donantis seu ^) dantis de qua decesse^
rant ^7) quomodocumque indireete vel directe fratribua ipsis vel aliis pro
ejsdem , quartam partem , quam apoatolica auctoritate ta&amus et eciam ii-
mitajaius parochialibus aacerdotibus et ecclesiarum rectoribus seu curatis lar-
giri integre teneantur, • facturi et curaturi, quod nee alii vel aliis a quiboa
qnarta buiuamodi niinime debetur ^^) ad ipsorum fratrum vtilitatem vel com«*
moduDi huiusmodi fiant reliota, aut in eos taliter data vel donata procedant
aeu quoque ^) in morte vel ab infirmis huiusmodi dandum vet donandum
fratribua ipsis existaret, in eorum ^) dancium vel donancium sanitate sibi
dari vei donari procurent, In quibus per ipsoa vitandis, eorum intendimus
consciencias onerare, vt si quod absit, per fratres ipsos dolo vel fraude,
3nicquam in hac parte agi fortasse contigerit, preter idquod eos propterea
ictis saccrdotibus rectoribus et curatis teneri volumus, eciam districta racio
in extremi iudicii requiratur examine ab eisdem, vItra porcionem autem
huiusmodi *nil valeant parochiales saterdotes rectores et 4«) curati et prelati
exigere supradicti, neque illis amplius dicti fratres inpendere sint astricti
neque ad id a quoquam possint aliquatenus coherceri, Nos autem ^^) vt in
cunctis equaiiter et pacifice fauente domino procedatur vniuersa priuilegia
indulgencias, gracias, verbo seu scripto sub quacumque forma vel expres-
a^one seu coneepcione verborum a nobis vel predecessoribus nostris roma^
nis pontificibus, cuicunque ordinum predictorum concessa necnon consvt^etu-
dines, conuenciones statuta et pacta, in quantum sunt premissis seu alicui
3s) ac 33) habent 34) teu 35) in titlsatt. 36) vel 37) decesseriot 38) deberetur 39) quid 40}
dem 40 «t utesL 4?) ateniafe.
.— 3i6 —
premissorum contraria, penitus reuocamus vacuamus, cassamus et irritamus,
quinymo cassa vacua et irrita nunciamus et nullius prorsus existere firmi-
tatis, Ceteruro vniuersos eoclesiarum preiatos cuiuscunque preeminencie, Sta-
tus 4^), dignitatis existant, ae sacerdqtes parochiales et eurätossiue rectores
Sredictos, preseneium tenore rogamus et hortamur attente nichilominns eis
istricte precipiendo inandantes, quatenus pro diuina et apostolice sedis re-
uerencia predictos ordines et professores eorum, habentes affectn beneuolo
commendatos fratribus ipsis non se diniciles graues, duros, aut asperos sed
pocius fauorabiles, propicios, et benignos plaque munificencia liberales stu-
deant exhibere, sie eos in predicacionis officio et proposicionibus verbi dei
ac aiiis omnibus supradictis tamquam cooperatores eprum ydoneos, et labo-
rum suoruin participes prompta benignitate 44], ac affectuose admittere non
omittant, Tt proinde illis eterne beatitudinis premium augeatur et animanim
salutis incrementa felicia procurentur, nee ipsos lateat quod si secus ab ip-
sis4^) agi contingeret in bac parte apostolica sedis benignitas, que ordines et
professores eosdem vberi fauore prosequitur et gerit in visceribus caritatis
contra eos non inmerito turbaretur, nee eadem equanimiter posset pati, quin
super hoc prouisionis optime remedium adhiberet, ipsosque nicfailomiuus oe-
lestis indignacio principi3, dignapro meritis rependentis, cuius obseqaiafra*
trum ipsorum sedulitas curiosa prosequitur, minime preteriret, Nuili ergo
omnino hominum liceat hanc paginam nostristatuti, ordinacionis, concessio-
nis, taxacionis, limitacionis, reuocaeionis 4^) cassacionis et irritacionis infringtre,
vel ei ausu temerario contraire, Siquis autem hoc attemptare presunipserit,
indignacioni omnipotentis dei et beatorum petri et pauli apostolorum eins se
nouerit incursurum, Datum Lateran. .XIV. kal Marcii pontificatus nostri
anno sexto.
i3o4. i3oo d. i5 Febr. Riseberga.
Ldgmao i Nerike Suhbs iotjg, att han, eniigt vederbörand^s samtycLe, hade tili Riseberga klo-
stcr med Fröken Cecilia, Werner Brunkes dotier, gifvit Alma gftrd samt 4o mark penDiagar,
bYiika han foreskrifver Brunkes- arfvingar att inom ett &rs förlopp ulbetala.
A. 5. n.
Omnibus presentes litteras inspecturis, Süno Legifer nderichiensis salutem
in domino sempiternam, Tenore preseneium constare volumus vniuersis, Quod
nos ex consensu & voluntate venerabih'sPatris Doniini Ysari Episcopi strenge-
nensis
43} vel tiUsatt. 44) recipere tillsati. ^5) ab eis 4Q vacuacionis iitiißii.
- 3,7 ^
hensis nee non & filiorum quondam domini Werneri dicti brunk cohtuli-*
mus claustro Risaebergh curiam dictam almo cum agris, pratis, colonis,
molendinis ac ceteris attinenciis suis racione Prebende Nobilis Domicelle ce*
cilie filie quondam dicti Domini werneri brunko quam ibidem religioni tra-
didimus, nee non et XL. marcbas den. racione eciam dicte Prebende et ex-
pensarum ibidem factarum, quas de bonis Heredum sepedicti Domini wer-
neri Brunko esse volumus a festo Pasehe nunc instante infra annum inte-
gi'aliter persolutas. jn ciiius rei testimonium sigillum nostriim vna cum si-
giilis dominorum Gerardi Prepositi naerichie, et Johannfs plebani de 0rdßbro
presentibus est appensum, scriptum Risebergh. Anno Domini M^CCC®. jn
die Beati sigfridi confessoris.
3 sigill skadade, de atne sista andeliga.
i3o5» i3oo d. 2 ApriL
Kaniken i Liokoping Bosbs testamentariska an<Htliiiiig om sia qvarlfttenskap.
B. 3: $2. T.
Testamenium magistri bosonis canonici lincopensis qui ecdesie hgtzuit
curiam ahy cum condicionibus jn littera hac contentis.
Jn nomine domini Amen Anno eiusdem Millesimo CCC sabbato ante
dominicam palmarum Ego boso cancmicus lincopensis jn infirmitate graui
constitutus. sciensque morte nichil esse cercius et nichil incercius hora mor-
tis jdeoque mortalibus nichil esse vtilius quam diem extremum pietatis ope-
ribus preuenire Nomine testamenti de rebus meis ordino in hunc modum
Primo videlicet fabrice ecclesie lincopensis cui racione perceptorura ab ea-
dem tempore, quo eius amministi*actionem gessi me in multis obligatum re-
cognosco. Curiam meam in aby videlicet sextenario minus quam IIII:or at-
tungos cum onmibus attinenciis mobiübus et immobilibus confero et refun-
do hac condicione irrefragabiliter adiecta quod nee episcopus nee prepositus
nee aix^hidyaconus* nee decanus nee canonici dictam curiam siuequicquam
de bonis eius ad suos uel quoscunque vsus alios applicandi facultatem aliqua*
tenus babeat seu eciam conuertendi. Quod si a quoquam attemptatum fuerit.
preposito archidyacono et decano qui pro tempore fuerint dictam curiam
cum bonis eiusdem pro vsibus dicte fabrice vendendi. plenam et liberam
concedo auctoritate presencium facultatem Jtem ad altare beati petri mar-
tiris in ecclesia lincopensi tria vasa argentea vna cum Septem codearibus
argenteis, pro vno calice faciendo Jtem ad sacristiam vnum agrum situm in
awange. Preterea breuiarium meum vendi volo et de precio eiusdenr vnam
casulam comparari ecclesie in skrukuby conferendam Jtem domino W. pre-
Sv. Diplom. IL 4*
-- 3i8 —
posito lincopelisi VII iumenta wigariter dictum ]0sbiukh cum pulIis si qui
fuerint. duo puluinaria. duo mensalia et vnam ollam assigno, Domino bir-
ghero canonico duo puluinai*ia, Magistro kanuto I mensale duo puluinaria
^t vnam ollam Jtem domino Marco sacriste III marcfaas denariorum jn qui-
bus michi tenetuf dominus R0ricus birgersson
Det öfriga fattas^ emedan följande bladet i Codex biifvit borUkui^t
i3o6. i3oo d. 8 April. üpsak
Bengt Bosoirs Stadfastelse p& JVils Ubbesons enka, Julianas Testamente, af den a5 April 1398.
(Se föreg&cnde N:o i23a).
Ego BENEDiCTUS BOOSSON nuuc proximus heres dicte Juliane ex parte
mea et heredum meorum predictum testamentum ratifico, sub condicione
quam venerabilis pater dominus meus archiepiscopus ^ super terra insoeby
legata expresserit secundum dicte Juliane et meum beneplacitum et consen-
sum. Jn cuius rei testimonium sigillum meum presentibus est appensum.
Scriptum vpsalie anno domini Millesimo. Trescentesimo, Jn die parasceues.
Ar tillsLrifvet vid slutet af ofvannämnde orginal-tesUmente.
i3o^.
i3oo?
' JoHAir LiTLES af Myrby intjg om den 6'f verenskommelse , som Bengta af Berga, innan hon gid
i kloster, uppgjort med sina slägtingar om hennes feldernegods.
A. a
Omnibus presencia visuris vel audituris Johannes dictus parws de Myrby
salutem in domino. Vniuersitati vestre notum facio per presencia quod cum
soror benedicta de biergum religionis habitum vellet assumere ego ex parte
ipsius suos veros heredes secundum leges terre et consilium domini mei bene-
dicti legiferi rite atque legaliter citaui, vt ad ipsam conuenirent ac eius bona
patrimonialia iusto precio ime empcionis sibi vendicarent, qui prefata bona
emei-e non sufficientes a predicta sorore benedicta petebant humiliter et at-
tente quod ipsa de suis bonis aliquam partem diuine remuneracionis intuitu
eis daret, consencientes vt de reh'quis bonis suis mobilibus et inmobilibus li-
bere secundum velle proprium et beneplacitum ordinaret, Supradicta vero
soror .B. verorum heredum suorum videlicet sororis patris sui, que vocatuf
0a, et niiorum ipsius thoriri et holmstani precibus inclinata, eis partem
quandam de suo patrimonio in b0thaskogh possidendam assignauit, liiemora-
tique 0a et filii eius thorirus et holmstanus, quicquid iuris in hereditate sepe-
dicte sororis habuerunt in manus eiusdem, presentibus hemmingo sunasun.
gerdaro thanne aerinwardo de biergum, birgero de stafby, et karido de bier-
— 3i9 —
gum, legaliter resip^narunt spoqtanee, consencientes p!eiiai*ie vt ipsa sua bona
mobilia et inmobilia daret vel venderet libere secundum sue Ijeneplacitum
voluntatis huic assignacioni et resignadonf ego personaliter interfui, ac eam
rite secundum consuetudinem et leges terre publice promulgaui Jn cuius rei
testimonium sigilla dominorum * Nicolai legiferi werendie et Nicolai sestridisson
cum meo proprio presentibus sunt appensa.
Pä frcLnsidan .• äff Böta skogh.
Sigillea N:o i och % skadade; ^:o 3 borta, remsad qvar«
i3o8. i3oo d. i3 April*).
Grefve Jacobs af Haliand Förpantningsbref . pä Herlef i Grimmeton, Jonsrjd och Stmksryd
tili Hearik Morija för 5oo lödig mark silfver, med vilkor, ätt dem tiär som helst mot sam^
ma summa kuana &terI6'sa, äfven om de af honom tili nägoa annan under tiden iorpaotas.
£. 80. c. 5.
Omnibus praesens scriptum cernentibus Jacobüs Dei gratia Comes Hal-
landiae eternam in Domino salutem. Noverint universi tarn posteri qvam
praesentes, qvod dilecto nobis in Christo Domino Henrico Moryn **) et Hae-
redibus^ suis omnia bona nostra infrascripta ^ videlicet in Grymätunä herleef
qvae habuitnus de Thyrberno Swenson lonsryth et Straksryth, cum omnibiis
et singulis praedictorum bonorum .adjacentijs scilicet colonijs, inqvilinijs mo-
lendinis silvis agris, pratis, pascuis et piscaturis caeterisque alijs suis casibns
nominatis et innominatis nuUo exempto pro qvingentis marchis puri argenti,
pcmderis colonijensis inpignoramus per praesentes pro proprijV suis usibiis,
usque ad dicti argenti totalem solutionem libere wdinanda, ita qvod idem
Henricus Moryn et ipsius Heredes incumbente eis necessitate possint ea de-
inceps, cui voluerint pro tanta Summa argenti ut praeniittitur, exponere ti-
tulo pigneris et non perpetue alienationis praeconditionaliter per excluse pro
eo' tantum qvod nobis et Haeredibus nostris post nos debitum jus et plena-
ria V auctoritas reserventur et salventur, praenominata bona omniä cum om-
liibus suis suprascriptis pertinencijs a qyocunque cui dicta bona pro me-
morata qvantitate argenti expbsita fuerint, et qvandocunque nobis placuerit
redimendi, pröhibitus et firmiter et praeconditionaliter subseqvens articulus
et subscriptus tiat omnibus Successoribus nostris in dictum Dominium Hai-
landie, principibus vel Domihis qvalibuscunque vel qvibuscunque utputa,
qvod se de dictis bonis, cuicunque persone impigneratis pro eorum aliqva
impetione vel revocatione nullatenus intromittant anteqvam pro qvingentis
marchis puri argenti ponderis colonijensis a qvocunque cui impignorata fiie-
rint redimentur. Datum sub testimonio Sigilli nostri, nee non et Sigillornm
*^ Skulle kuDDa vara i3o4 den 29 Mars. *>
**) Kallas hos Suhm, Hist. af Danmark, Tom. II, pag. 360, Monyn.
_ 3ao —
rlilecti filij nostri et Domini Petri Jacobson in ciautelam firmiorem.
Anno Domini Millesimo trioentesimo Qvai^to die Pasche.
iSoQ. i3oo d. i8 April. Husabj.
Westgota Lagmannen Be5gts intyg, att Brjnolf Herljun tillstatt, det han lor egarens räkning
s< garden Hösteaa tili Biskop Bryoolf i Skara^ for 3o mark.
B. 6: 7. ▼.
Omnibus quibus presens scriptum innotuerit BEinsDicTUS legifer vesgo-
torum salutem jn domino ihesu christo Gonstitutus jn presencia nostra Brwn*
noiphus herliun super ta^ngiem recognouil se predium Quod petrus bryn-
nolffsson habuit et possedit jn h0steen domino Brynnolfu) dei gracia sca-
rensi episoopo pro viginti Marcis nomine dicti petri vendidisse. Jn cuius rei
enidenciam pleniorem Sigillum domini tolueri vnacum sigillo nostro presen-
tibus est appensum Datum Hosaby Anno domini M^CCC^ die Lun» proxima
Quasimodogeniti.
i3io. i3oo d. I Maj. Linköpii^.
Biskopen i Liokoping Laas IIis vidimalion och stadfastelse af sin foret|*adares, Biskop HcDrib
Stadga af dea a6 April 127a.
B. 3: 13. ▼.
Omnibus presens scriptum cernentibus Laurencius dei gracia episo(^u$
lincopensis salutem in omnium saliiatore Noueritis nos litteras venerabilis pa*
tris predecessoris nostri episcopi henrici non Rasas. non abolitas non can-
cellatas nee in aliqua sui parte viciatas vidisse in hec verba. He. dei gracia
&c, Se N:v 56 1. Predictas igitur litteras quas ex zelo deuocionis nouimus
ertianasse ex consensu et consiiio eapituli nostri auctoritate presencium con-
firmamus Jn cuius rei enidenciam pleniorem sigillum nostrum vna cum si-
gillo eapituli nostri pretentibus duxinras apponendum Datum lincopie Anito
domini Millesimo CCC. Jn die apostolorum phiIip[M et Jacobi.
i3i I. i3oo d, 1 Maj.
Carl Dagssosts Bref cm foröndring af en punkt i dess är .297 utgifna testameiile.
B. 3: 114.
Jn nomine domini amen, Anno eiusdem M^CC® die apostolorum philippi
et Jacobi Ego Karl dictus dagsson sciens voluntatem testatoris ambulato-
riam usque ad mortem, testamentum meum quod anno dominj M°CC**XCVIP-
vigilia assumpcionis condidi quod vnum duntaxat articulum immuto quod
— 321 -i—
videlicet V. marcbe quas olauo nepotj meo nomine testamenti contülj pro
anima mea et aliorum fidelium iuxta ordinacionem discreti virj dominj Wy-
mutidi prepositi Lincopensis Jn missis vigiliis psalteriis et aliis piis operibus
expendantur. Aliis oninibus in dicto testamento contentis in suo robore du-*
raturis Jn cuius rei testiinoniurn Sigillum capituli ecclesie h'ncopensis vna
cum sigillo ciuitatis eiusdem presentibus est appensum,
i3i2. i3oo d. 2 Maj. Fänö*
FoL&B JoNssojrs FörpaotoiDgsbref pä 6 oVeslaod jord i Teige i Frötuna socken, tili Upsala dom-
kyrka, for So mark gängse myoti dem han blifvU skyldig för lAotagne lo Jäster spaDoemif,
med tillständ all fastigheten lagfara, deresl skulden ej ioom d. 25 derpA foijandeNoy. blif- .
Vit betaid.
B. a: a8.
Omnibus presentes litteras inspecturis, fdlco jonsson salutem in do-
mino sempiternam Notum esse volumus per presentes Nos mutuo recepisse
et habuisse ab ecciesia vpsalensi decem lestas annone pro quinquaginta mar-
chis denariorum monete currentis, pro quibus predium nostrum in villa tel-
gium, parochie rr0tunum, videlicet sex oras terre exponimus & obligamus
per presentes sub hac forma, quod si predicte sex ore terre, pro quinqua-
ginta marchis denariorum in moueta nunc currenti^ in quindena post fe-
stum sancti martini nunc proxima integrab'ter apud vpsaliam redempte non
fuerint, ex tunc dictum predium, videlicet sex ore terre cadant in precium
et solucionem debiti memoratj et domino ac possessioni dicte ecclesie vpsa-
lensis approprientur pleno iure, resignantes in hoc longioris termini proro-
gacioni, ac omni excepcioni seu legum auxilio que nobis vel quibuslibet
personis ad nos pertinentibus competere posset ad inpediendam seu contra-
ctandam obligacionem supradictam per nos factam, vt autem hec obligacio
secundum terre leges et patrie consuetudinem suflficiens fiat in communi pla-
citacione apud fulclans thingstad, super hiis dedimus fastones in cuius rei
te&timonium sigillum nostrum presentibus est appensum, datüm fan^ Anno
domini Af^GGC in crastino apostolorum philippi 6t iacobi.
i3i3. i3oo d 3 Maj. Arno.
Ärkebiskopeo Nils Allbssons Vidimation af PAfliga Legaten Johans bref af den aa Juli ia86.
A. a. d.
Vniuersis presentes litteras Jnspecturis, Nicolaus diuina miseracione
an^hiepiscopus vpsalenais salutem in domino sempiternam , Noueritis nos vi-
322 .
disse, et diligenter perspexisse infrascHptas litteras, non abolitas, non oin-
cellatas, non rasas^ nee in aliqua sni parte viciatas, qiiariim tenor per om-
nia talis erat, Johannes See- Sc föregäenHe N:o 942. Datum apud arn0,
lanno domini. M%CCC% quinto Non. Maij.
Sigitlet borlfiillfft^ reiDSfto qtar«
i3i4- i3oo d. 3 Maj. Aroö.
Ärkebiskopeo Nils Allessors vidimatioD af ett aonat bcmfllde Päfliga L«gaU breA
A. 1. d»
Vniuersis presehtes litteras jnspecturis, Nicolaus diuina miseracione ar-
chiepiscopus vpsalensis, salutem in domino senipiternam , Noueritis nbs vi-
disse et diligenter perspexisse infrascriptas litteras, non rasas, non abolitas,
non cancellatas, nee in aliqua sui parte viciatas, quarum tenor per omnia
talis erat, Johannes &c. Se föregäende N:o 962. Jn cujus rei testimonium,
sigillum nostrum presentibus duximus, apponendqm, Datum apud arn0. ao-
no domini. M*.CCC*. Quinto Non. Maij.
Sigillet bortfallel, remsaii qvar.
i3i5. i3oo d. üi Maj. Sigtuna.
Provineial-VicarieD Nils's Förordnaod«, att det Breviariun, hvilket Thorer Mb Haddonge, st-
som Muak, skänkt Sigtuna kloiter, af honoro i bans lifstid ßck begasoas, meo efter bans
dödi ehvar det fanns, skulle, utan att kunna afhändas, klostret tillFallal
A. 3. c
Ovinibus presentes litteras ii^specturis , flftater Nicolaus vicarius pro-
uincialis, salutem in domino sempiternam, T^fiore preseuoium notum facio «pod
frater thoriri|S de huddungi cum adhuc esset conuentualis diktunie, hreuia-
rium suum ex quibusdam causis, assignauit commuiiitati conuentus siktu-
nensis, de liceneia et approbacione fratris Jsraelis tunc prioris ibidem, jta
quod quocumque loco eum assignari contingeret vel vbicumque mori, dictum
breuiarium ad sepedictum conuentum perlineret et ad ipsum redire deberet,
Ego igitur premissum factum cum beneplacito dicti fratris thorriri et eo pre-
sente a pprobans, et actoritate prioris prouincialis qua fungor ratißcans et
conßrmans, Testificor quod dictum breuiarium simpiiciter absque potestate
alienandi illud per fratrem thorirum, pertinet ad conuentum siktunensero,
sed, dicti breuiarij ¥sus ad sepedictum fratrem thorirum pertinet, tempore
— 323 —
vite sue, datiim siktoiiie anno domini. M.CCC sabbato infra^ octauas ascen*
sionis domini,
Sigillct friiti den uv brefvet klippta remsan borlfallet.
i3i6. i3oo d- 27 Maj. Stockholm.
Biskopen Laas lUs i LinLöping Förordnande om ändring i Öiskop Henriks Stadga angdende utgd-
ramiet af tionde frftn forsam lingarne i östra härad i Niudunge och Östbo Afirad tili Nydala
kloster.
Vniuer&is christi fidelibus presentes litteras Jnspecturis. Laukengius dei
graeia episciopus Hncopensis. saltitem in domino sempiternam. Cum omnium
habere meonoriam et iq millo peccare. non humane, sed pocius angelice sit
virtutis, Jdeo ne res gestas in tempore propter labilem hominum memoriam,
et mutabilem quorundam voluntatem, abolerc valeat processus temporis Ion-
gioris, cautum est, vt eas conseruet perhennis viuacitas litterarum, Hinc est,
quod cum dilecti nobis in christo tilih viri rdigiosi, al>bas et conuentus
noue vallis, cysterciensis ordinis, nostre dyocesis, quasdam decimas episco-
pales, in trium quadrancium ecclesiis, in proaineia que 0strahse£adh Nyu-
dungie dicitur, que eeclesie hiis nominibus appellantur. skyri, alsydha. My-
risbodhe. Limandahult. Nessyohult. Myrisyo. Naeuilsyo. sketha. et in trium
quadrancium ecciesiis in prouincia que dicitur 0stbohaeradh. que eeclesie sie
vocantur. vernamo. Tando. owaxthorp. GaellurydL Fr0ale. haxsyohult. Toft-
rydh. kaeppsyo. aker, nostre dyocesis habuissent, et occasione earundem de-
cimarum secuudum ordinacibnem felicis recoixlacioois , doni^ini henrici, quon*
dam predecessoris nostri nobis, et episcopis lincopensibus , qui pro tempore
fuerint, a prima doniinica aduentus, vsque ad vigih'am natalis domini. Jn
Monasterio suo, si tanto tempore ibidem pro deuocione stare decreuissent ,
cum certo personarum et equorum numero, jdem abbas et conuentus >, pro-
iiidere in expensis competentibus tenerentur. quod et semper promto solliciv-
tudinis studio faciebant. verum quia crescente hominum malicia, quod pro-
uisum est ad reraedium, jam tendit ad noxam, Nos considerantes quod huius-
modi ordinacione et procuracione , multa tedia, grauamina, et incomm'oda
hinc et ihde euenirent, ac euenire possent amplius in futurum, volentesqiie
tarn nobis et nostris successoribus , quameciam, dictis, abbati et conüentui,
super preniissis salubriter prouidere. communi consib'o et assensu capituii
nostri. cum prefatis, abbate et conuentu taliter duximus ordinandum. videli-
cet quod nos, successoresque nostri. pro expensis et procuracionibus, nobis,
— 324 —
nostrisque successoribus, ac canonicis faciendis, decimas de ecclesiis^ vide-
licet, skyri. Nessyohult. vernamo. Tando. owaxthorp. Gjellurydb.fr0ale.hax-
syohult. Toftrydh. kaepsyo. aker. decetero recipiemiis, aliis decimis tarn no-
uis quam antiquis, in Ecclesiis videlicet, alsydha. Myrisbodhe. limandahult.
Myrisyo. Naeuilsyo. sketha. iritegraliter et inconcusse, predictis, abbat! et con-
uentui, noue vallis remauentibus in perpetuum pleno jure, eosdem, abba-
ten! et conuentum, ab expensis predictis, dtipulacione sollempni, et^ldgitti-
ma absoluentes. ac renunciantes, nostro, ecciesie iiostre, successorumque iio-
stroruni, nomine, omni excepcioni, doli. mali. friaudis, decepcionis, aliena-
cionis, seu alio quocunque beneficio, vel auxilio, canonici juris vel ciuilis,
quod nobis, ecciesie nostre, et successoribus nostris, in premissis prodesse.
aa predictis, abbati et conuentui, noue vallis obesse valeat in futurum. Ne
igitur predicta ordinacio, de cetero ab aliquo inficiari valeat, aut quottodo-
übet violari. ipsam in scriptis redactam. sJgillo Magaifici principis. dooiiiii
byrgeri dei gracia illustris Regis swecbie, et sigiiio reuerendi patris doniini
Nicolai diuina miseracione vpsalensis ecciesie atchiepiscopi. vna. cum sigillo
Bostro, et capituli nostri in testimonium et muiiimen perpetuum fecipius
roborari. Datum stokholmis. anno domini. Millesiraa Triscentesinio. feria seita
proxima, post octauam ascensionis domini.
Sigilbfti. ulooi ett fn^ment af N:o i., alla borlfailna; hafva hingti de 3 iorsta p& roda,
det 4*de pd gula silkettr&dar.
1817. i3oo d- 29 Maj.
KonuDg Boiosas Bref p& faela FjerbuodralaDd med Enkö'pings stad, fill morgongäfva (or dess
QtmAlf med foibindeiaey att^ eoligt fönit ti*Sffad ofverenskQinraeJfe, öka samina g&fva med
andra gods^ oin deona skulle befiuoas vara mindre an den Konungens sysler Ingeborg af
KonuDgen i Danniark erhdlliL
Lr d: a. a. 7a.
'Omnibus praesentes litteras inspecturis, Birgerüs, Dei gratia, Sueoruffl,
(jrothorumque Rex, salutem in Domino sempiternam. Rationi consonum ar-
bitramur, ut ea, quae per Principes provida deliberatione pro bono pacis, et
mutuae dilecjtionis vinculo gesta sagaciter fuerint et statuta, ipsorum successo-
res stabiliant et observent. Hinc est, quod inter Magnificos Principes ac Do-
minos, Ericum quondam Regem Danorüm, et dilectum patrem nostrura, Ma-
gnum, Regem Sueciae, felicis recordationis, tempore sponsalium inter Domi-
num Ericum, nunc regem Daciae illustrem, et dilectam sororem nostram Do-
rainam Ingeburgem ex una parte, et Nos et Gonsortem nostram ex altera
con-
— 3a5 —
oontraotorum, placitatiim exstitit in hune moklüinr: Quod q:oicunque no&trani,
scilicet Dominua Ericus nunc rex Dacideprsbmissus, vel Nos/ prius matri-
momum consummaret contractu, rite soas nuptias celebrando, quantacunque
.donatione propter nuptias suam uxorem honoraret, ad tantam donatiönem
ille nostrum qui subsequenter suas nuptias celebraret, suae uxori teneretur
assignare« Nos igitur eandem Consortem nostram dilectam omni honore et
dilectionis privilegio, quo poterimus prosequi cupientes, ut tenemur, sibi
totam Fiedrundiam cum suis obveationibus et reditus dedimus et assigiia-
vimus, pleno jure perpetuo possidendam, ratione donationis propter nuptias
supra dictae, uqa.cum villa forensi Enecopia, in eadem terra sita^ conditio-
ne servata eadem et consimili , qua donatio Sorori nostrae praedictoe , ab ipso
Rege Daciae fuerit assignata. Si vero praemissi reditus de praedicta terra et
villa Enecopensi provenientes^ quo minus valuerint seu minores fuerint, quam
quod prseclarus princeps Dominus Ericus, rex Danorum praedictus Sorori
nostrae dignoscitur contulisse, Nos de bonis nostris aliis defectum hujusmodi,
in locis ipsi üxori nostrae aptioribiis et utilioribu», ita supplebimus, quod
eadem donatio nostra tanta sit penitus in reditibus, quanta donatio facta'
ipsi Sorori nostrae per Dominum Regem Daciae supradictum. Datum anno
Domini MCCC. die Pentecostes. '
i3i8. i3op d. 3o Maj *)• . Stockholm.
KonuDg BiaGEas Bref tili HöfvidsmaDnen i Finland Niis Andersson, med tillstSnd for nigra
hemmaasagarey att fortfarande fH tiii pdiiog begagna skogaroe i Tavastland«
K. u 188.
Bergerus Dei gratia Swenorum Gothorumqve Rex, discreto viro Domino
Nicoiao Andersson Praefecto Finlandiae, salutom in Domino sempiternatn. Acr
cedentes ad nos prsesentes exhibitores Michael de Lappafaerd, Andar de Sa-
stamell et Tobbe de Tenka nobis sua propositione de sylvis in Tawastia qve-
rulosa monstrarunt, qvod secundum qvorundam praedioruna culturam deqvi-
bus sylvis in Tawastia qvas ex special! concessione et licentia Domini Ha-
raldi qvondam ibidem aavocatj nostri hactenus excoluerant^ nunc ut asse-
runt iholestantur et impetuntur nimis injuste. Qvare cum Fratri cärissimo
Duci Waldemaro mage proficuum esse dinoscitur qvod terra sua per homi-
nes discretos ydoneos excolatur et inhabitetur qvaiti deperta relinqvitur, vo-
lumus et mandamus itaqve, qvatenus super praemissis bomines praedictos a
*) Slufie Lanna tai*a i3ö3 den i JTunL '
^ 3a6 —
modo nuliatenus molestare relilisv 5ed p<rtictt ipsos t^ram per eos GuhaQ
pacifice et qviete.de caetero sicut hactenus labere per mittatis, dummodo non
obstiterit aliqvid , q vod adhuc i4iteliigere non potuimus de praediis snpradictis*
Datum Stockholm Anno Domini MGGC. IIL Kalend. Junii.
iSig. i3oo d. 17 Jum.
SiGMüKo Keldorssons och Philip Björitssohs StadAistelse fi deras faders, Björn Singares gäfva a/
5 öreslaod jord i Grjtby och Olafata tili sin IjeDariona Christina eller heoDrs son Ingevald,
for troftto tjenst
^ A. 6. a. 3.
Omnibna presentes litteras inspecturis Sighmundüs KiELDORSSON et Pm-
Lippus BioRNSSON salutem in ömnium isaluatore Quia dilectus pater noster
bero quondam diotus sangari meniorie recolende fafnule sue dilecte Cristim
den filio suo Jngiualdo racione sui fidelis seruicii pariter et laboris legauit
quinque horas terre in villis' que dicuntur grytby et olafstae &itiiatas Te^
nore presencium constare volumus omnibus euidenter . quod nos donacio*
nem predictam nominate Christine suisque heredibus factam legaliter in pre-
sencia diseretorum virornni videh'cet domini Michaelis vifson domini Jo-
hannis de taelghium Morchari de alsno ac aliorum fide dignoruni ratamgra^
tani firmam fecinins et acceptam ac irreuocabiliter stabilitam in cuius rei
testimonium presentes litteFas siggillorum • nostrorum niunimii)ß duximus ro-
borandas. Datum anno domini .M^'.CCC' in die beati botulfi.
Tvä Sigill bortfalloai reinsortia qvar«
rSaoi fSoo d. 39 Jmii. Linköping.
Abboten i Nydala Gebmvuds Bref onn afstieodet af en del af denLIostrei förläota BisJH>ps(iood€B
af Östra hSrad i Njudifige och östbo härad^ mot befrielse frän skjidighcten, att uoder
Adyeotet i klostret underhitlla ett visst antal personer och bfislar ki Biskopeo.
A. X
Vniuersis christi fideh'bus ad quos presentes litt^re peruenerint, Frater
Germundus dictus abbas, Totüsqüe Conuentus None uaHis Cysterciensis ordi-
nis Lincopensis dyocesis, salutem in domino sempiternam. Cum omnium ha-
bere memoriam et in nullo peccare, non humane, sed pocius angehce sit nv-
tutis, jdcirco ne res gestasjn tempore propter labilem hominum memoriam, et
mutabilem quorundam yoluntarem abolere valeat processus temporis longio-
ris^ Cantum es}:, vt eas conseruet perhennis viuacitas litterarumt JHinc est,
quod tarn pre^entibus quam . fuUiris notum eßa^ cnpimuSf quod feum nos ac
predeces^ores nostri quitsdiim depim^Si epi«09paje3 jn triam .quadraneium eö-
clesijs, ja prouinoia qiie jztatrah^i^h.Niuthufig^ie dicitiir, que eedäste hijs no»-
niinibus appeliantur, Skiri/ alsidh, Myrisbothi, limandahult, NessIoKuIt, My-
risio, Neuilssiö^ Sketha« Et in trium quadrancium ecclesijs ja prouMcia que
0stbohaBraht dicitur, que eciam ecdesie sie vocanjtur, warnamo, Tando,
owaxthorp, Gelloryth, fr0ale, haxioliult, toptryd, kaepsio, aker, lin-
copensis dyoeesis pro snstentacione nostra habuissemus, et occasione ea«
rundem decimarum secundum ordinacionem reuerendi patris domini Hyn-
rici felicis recordacionis quondam dei gracia Lincopensis ecclesie episcopi,
Sibi, suisque successoribus qul pro tempore fiierint, ß prima dominica aduen-
tus vsque ad vigiiiam natalis domini jn monasterio nostro, Si ibidem pro
deuöcione tanto tempore stare decrewissent, cum certo persoharum et equo-
rura numero proiiidere jn expensis decentibus teneremur, Nos pensatis di-
ligenter huiusmodi expensis, et tedijs, grauaminibus, ae multimodis jncom-
modis et jnsoleneijs, que crescente hominum malicia^ occasione predictarnm
expensarum jn predicto monasterio nostfo hinc et inde euenirent, et euenir^
possent ampb'us in futurum, volentesque tam expensaset yexaciones predictas
redimere, quam eciam paci et tranguillitati nostre super premissis salubriter
prouidere, cqmmuni et concordi consih'o, cum reuerendo patre doipino Lau-
rencio, <;leigracia predictejincopensis ecclesie episcopo super predictis de-
cimis et expensis taliter duximus i)r()inandum^ Videh'eet, quod nos predicto
<]oDiino laurencio, episcopo, suisque Successoribus, ac ecclesie Li ncopensi, de-
ciro'as de ecclesijs videlicet Skiri, Nessiohult, warnamo, T^ndo, owaxthorp^
Gelloryth, fr0ale, haxiohult, Tij^ptryd, >^kapsio, aker, pro expensis sibi
suisque successoribus, ac canonicis de cetero faciendis, resignauimus, et pre^
sentibus resignamus, alijs decimis tam nouis^quam ailtiquis, jn ecclesijs vide-
licet alsid, Myrisbothi, liraahdahult, Myrisio, Naeuilsio, Sketha, nobis sine,
omni grauamine et molestia remanentibus jntegraliter, jnconcusse et in per-
petuum pleno jure, promittentes eidem domino Laurencio, episcopo et sup
capitulo.sollempni et legitima stipulacione^ dos et successores nostros pre-
dictam ordinacionem perpetup et irrefragabiliter Seruaturos, ac reminciantes
nostro et successorum nostrorum nomine omni exceptioni doli mali, frau«
dis, decepcionis, alienacionis^ seu alio quocunque beneficio vet au;iL[lio ca*
nonici juris vel ciuilis, quod nobis, successoribusque nostris prode$se jn pre«
missis, ac predictis domino Laurencio, episcopo suisque successoribus ac ec-
clesie Lincopensi, obesse valeat jn futurum, Ne igitur, predicta ordinacio
ab aliquo inposterum jnficiari valeat aut quombdolibet violari, jpsam jn
seriptis redactam, Sigillis magnifici principis domini Erici dei gracia ducis
Swecie, et illustris militis domini sTvantepolk, et Nos frater Germundus
^ Saß —
abbas predictus, Sigillo nostro, Nos veroconuentus, quia secundum jnstitiita
nostri ordinis Sigillo autentico non vtimur, Si^ilo venerabilis patris domini
abrabe abbatis aluastrensis ja testimonkiin et muoimen perpetiium fecimm
roborari, Datam Lincopie anno domini M%GGG'', jpso die apostolorum pe-
tri et Pauli.
Sigiilet N:o % borifailel; N:o a— 4 «ksdade.
3a 1. i3oo d. 3 Juli. Stren
gnas.
Biskop YsARS i Strengoäs Bytesbref, hvarigenom jordar i Mora och Thor, jemte meilaogift,
lemnas 4t Holmstacus af Giodunge, emot haus gArd ÄIfvestad i östergötland.
A. 6. «.
Vniuersis presentes litteras inspecturis. Ysarüs dei gracia episcopus
Straenginensis, säilutem in domino sempiternam , acciones rite gestas confir-
mare debet perhennitas litterarum, ne corrumpantur jn posterum per falla-
eiam peruersorum. Noscant igitur tarn posteri quam moderni, Nos cum do-
mino homlstano de Grodungy tale fecisse concambium predioruni videlicet,
quod eidem curiam in Morum cum omnibus suis attinenciis , ac Gentum vi-
ginti marchas denariorum necnon et vnara dimidiam marcham terre in Thjzlr
commisimus et soluimus, pro curia su^ aelwistadae jn jzJstgocia quam nobis iure
perpetuo diinisit integraliter et expresse. scilicet. cum tribus attungis terre
quarta parte vnius attungi minus cum pecoribus, agris pratis, siluis, pis-
cariis, et ceteris que pertinent ad eandem, huius facti testes sunt, -Dominus
Nycholaus ingimundae son ericus jzfstensso«, confirmatores vero qui wlgari-
ter dicuntur fastaer sunt isti, Jon brunco, haemingus thorstensson , Rerabol-
dus, sigwidus 0stensson, Jngimarus deRifsum Radulphus de bogast^n, elar-
dus. Rangwaldus sibbseson Laurencins de wie, Jngeldus de halspang, Jng-
lilphus, petrus Tbomasae son Jnter hos eciam presenti commutacioni dominns
Johannes prepositus et totum capitulum nostrum necnon et alii discreti viri
plurimi affuerunt, Jn cuius Rei testimonium sigillum nostrum et sigillum ca-
pituli nostri necnon et sigilla discretorum virorum, dominorum Efrardi de-
cani vpsalensis et Nicholai Jngimunda^ son, et discreti viri Erici 0stensson
vna cum sigillo domini holmstani supradicti,. presentibus sunt annexa. Da-
tum straengines anno domini .M*. CGG*. in dominica proxima post apostolo-
rum petri et pauli.
Sigillea N:o i> 3, 4> ^> 7 ^^^ ^^^^^ mindre skadade, N:o a^ 6, 8 bortfalloa.
— 329 —
i32 2. x3oo d. I Aug. Linkpping.
BorgcrskapeU i Linköping lotjrg om Kyrkoherden Finvids gäfva och s!utliga iippUtande «f
dess andel i HildebuU tili Lioköpiogs Biskopsslol.
A. 6. a.
Omnibus presentes litteras inspecturis vniuersitas ciuium lincopensiam.
salutem in domino. Gonstare volumus euidenter quod dominus finuidus re-
ctor ecciesie de haeslehy. in nostra presencia constitutus. Recognouit et con-
fessus est quod tempore venerabilis patris Episeopi henrici felicis recorda*
cionis. quicquid iuris habuit in hyldaehult cum omnibus bonis mobilibus et
immohilibus ad eandem curiam pertinentibus ob anime sue remedium, con-
tulit liberaliter et mere sedi lincopensis ecciesie. ab eo qui eidem Sedi pre-
fuerit perpetuo possidendum. Cum autem idem dominus .ff« dictam curiam
usque ad hec tempora pro usibus suis retinuerit eandem exnunc cum om-
nibus bonis ut superius est expressum. fructibus duntaxat anni instantis ex-
ceptis. libere \ . . nat in manus domini Episeopi lincopensis, ad horum .Jgi-
tur euidenciam pleniorem sepe dictus dominus .ff. presentes litteras Sigillo
ciuitatis . • . e petiit communiri. Datum et actum lincopie anno domini
Millesimo. CCC". in aduincula Sancti petri.
Sigillety häDgaode vid en iir brefvet kiippt remsa, skadadt.
i32 3. i3oo d. II Aug.
ÖJAR NiLSSONS Bref, med tiilLänaagifvande, aU han girvit sina i Wreta kloster ingäende döttrar
en fastigbet, n^mligen halfva Glypsna, samt att bans sjster, tili ersäilniog for denna hea-
nes ßdernejord, erhäller i stallet fullgod andel i Yxissjöbult.
D. 8: i563.
Uniuersis Christi fidelibus presentes litteras visuris vel audituris 0ya-
Rios NiCLissoN Salutis omnibus repromissam illud
quod cum racione debita fiat ceremoniis congruis
...•.« Ideo ego 0yarus intellexissem dilectas michi filias • . • . •
Spiritus sancti gracia ad religionis habitum suscipiendum inflammari
ex deliberacione et consensu cognatorum et amicorum roeorum ipsas ad re-
ligionis cultum Wretis Christo deo meo Sponso ipsarum presen«
tari, cum proventu, sicut moris est et consvetudinis antiquae, tali videlicet
dimidia villa in Clypsnae, h. e. una marcha terrae cum omnibus suis attinen-
tiis, et quia ista proventa specialiter est assignata de matrimonio dilectds
filiae meae ca . . • • • i*um hseredibus meis, ne in post mihi aliqua occa-
sio querimoniae et dissensionis pravae oriatur, de patrimonio sororis meae
n
.— 33o —
ssepedictee restituo aequipollens in Yxissiohult. Anyo domini M.GCC. 3. Idoe
Augusti; cum testimonüs et sigiUis nobilium et nominatarum personaruni,
domini Svantepulk, domine K. Abbatissse, mei ipsius, nee non donünorum
Ganonicorum Lincopensium Kanuti et Olavi, scilicet et Gardiani Lincopensis.
Brefvet är afskri/vel med Örnhjelms hand oc^ vJJ/ogad anmärkning.', ''Coli, med Orig« pcrniebr,
Yar p& iD&Dga ställeu oläsligit af vaeto."
Fem «gill hafva fuDDit^
i324- i3oo. d. I I SepL
Mabgarbtas af Selnum testameote af penningar tili itikilliga kloster och kyrkor) for Irvilki
sumraor en gärd sftttes i pant, samt diverse lösören tili enskilda pcrsoeer.
A. 3. c
Jn nomine patris et ßlij et spiritiis sancti Arne». Ego Margareta de Sel-
num. jn Remissionem meorum peccatorum meum in hunc modum Condo et
ordino Testamentum, Apud Religiosos viros fratres predicatoi^es siktonie michi
Eligo sepulturam, Quibus lego decem marchas denariorum Ecelesie vpsalensi
vnam marcham den, Monasterio Sko duas marchas den. ffratribus minoribus
stokholm vnam marcham den. Ecelesie Skanald vnam marcham den. et alte-
ram eiusdem ecelesie sacerdoti, Ecelesie logh0 vnam mareham den. Ecelesie
valenda thunum vnam marcham den. Pro soluendis autem premissis legatis
deputo quinque solidos terre de patrimonio meo in villa sorma. Margarete
filie andree de logh0, confero Scrinium meum, vnum annulum aureum et
vnam fibulam argenteam, Cecilie vnum mantellum brunaticum. et aliud Ru-
beum. Notifico eciam quod Ego tuli-mecum de curia mea selnum ad curiam
dilecti filij mei in Iogh0. vnam kaldariam magnam. duas bllas magnas. et
vnam olam paruam. Tres cortinas, tres culcidras. vnam cistam magnam. vnum
torale dictum akledhi. Exequtores autem testamenti mei presentis, constituo
dominum thomam presbiterum et dilectum generum meum Olauum de noru-
sum. Testes eciam huius mee ordinacionis fuerunt. dominus thomas. Bero de
valastum. Margareta de norusum, Ragnildis de lindasund. Ragnfridis. Joban-
nes puki. Jarlerius. Martinus. asmundus, gill0gh, Thyrgillus. ketilgeros,
Cristina. ketiluastus, Quia autem sigiltum proprium non habeo, sigillum domini
thome presbiteri presentibus. apponi peto in euidenciam Rei geste. Actum anno
domini Millesimo trecentesimo, dominica infraoctauasnatiuitatis virginis gloriose.
Sigjllei boitfaliet.
— 33i —
t32 5- i3oo d. 24 Sept Linköping^
Biskopen i LiokopiDg Labs If:« Tidimation och stadßisteise pS Biskopen Labs I:s breF aogSende
tionde Trän Slaka sockeo«
B. 3: i46. t,
Laua£NC1US dej gracia episcopus lyncopensis Omnibus presentes litte-
ras jnspecturis saluteni jn domino sempiternam Constare vobis voloraus noi
vidisse litterast venerabilis patris ac dominj laurencij dej gracia quondaih
lyncopensis episcopi non rasas non abolitas non cancellatas nee jn aliquii
parte suj viciatas Jn hec verba, Laurewciüs dej gracia lyncopensis &c. Se^
/öreffdende N:o 346- Nos jgilur dictas litteras confirmantes easdem sub si-
gilio nostro et capituH .duxinuis reiiouandas Datum lyncopie anno dominj
M'^CCC" sabbato proximo post mathej.
i3a6. i3oo d 25 Sept
fii&kopf n f Linköping Lars II:s Vidimatioo och stadfastelse pa. Biskopen Henriks bref angiende
tionde af Wärdsbergs socken.
B. 5: 143. ▼.
Vniuersis presentes litteras jnspecturis Laürenciüs dej gracia episcopns
lyncopensis. salutem in domino sempiternam. Noueritis nos litteras venera-
bilis patris ac dominj He dej gracia quondam episcopi lyncopensis non ra-
sas non abolitas, non cancellatas nee jn aliqna suj parte viciatas vidisse jn
hec verba. Omnibus ad quos See. Se föregäende N:o ySa. Nos igitur pre-
dictarum annexionem decimarum ratam et gratam habentes eandem duximus
conßrmandam Vnde sigillum nostrum vna cum sigillo capit4ili nostri memo-
rati presentibns appendi fecimus ad maiorem euidenciam premissorum Anno
dominj MXCC die dominica proxima post mathej.
1327.
i3oo d. 6 Oct Paris-
Offentligt Intfg frln Paris, att Bomproftten i XTpsala Israel uppgifvit^ det han at. Arkebiskopeo
Nils i UpsaJa tili Iftns erhAllit to8 Parisiska rtpiark^ med förhindelse (or egen person och sina
arfvingar^ att detta af hans egendoin Stergälda«'
. ■ A, Q. ■ :
Vniuersis presentes litteras inspecturis. Oificiatis Curie pariaiensis sa-
Ittiem iA domino. Notumfacimusquod in nostra presencia cönstitutus discre*
tus vir dominus Jsrael Prepositus Ecclesie vpsalensis in Regno swecie, Re-
1
— 332 —
cognouit et oonfessus est in iare coram nobis s.e debere, et soluere legi-
time teneri Reuerendo in christo patri domino .N. dei gracia vpsalensi Ar-
ehiepiscopo Gentum et Octo Libras parisienses ex causa puri et veriMujtuj,
sibi a procuratoribus dicti domini archiepiscopi facti nomine procnratoris
dicti domini archiepiscopi et pro ipso in pecunia nuraerata. De quibus se
Tocauit et tenuit coram nobis pro bene pagato et contento. Quam quidem
pecunie aummam prefatus dominus Jsrael tenetur et promisit bona fide red-
dere et integre persoluere prenominato domino Archiepiscopo, vel eins certo
et legitimo procuratori, ad voluntatem et requisitionem ipsius seu dicti eios
certi et legitimi procuratoris presentes litteras deferentis, aljsque custn dam-
pno, dilationC) et difficultate quibiiscunque Obligans quantum ad hec se
et heredes suos, omniaque bona sua mobilia et immobilia ecciesiastica et
mundana presentia et futurä vbicunque existentia usque ad integram satisfac-
tionem debiti memorati« Seque jurisdiccioni parisiensis Curie et cuiuslibet al-
terius Curie et judicii ecclesiastici vbicunque se duxerit transferendum sup-
ponens. £t in hoc facto bona fide Renuntians omni exceptioni doli mali, et
non numerate, et non recepte pecunie predicte Reique sie non geste, fori
priuilegio^ Juri reuocandi domum appellacionis remedio, et omni ah'j juris et
facti auxilio canonici et ciuilis juri etiam dicenti generaliter Renuntiationem
non valere. Jn cuius rei testimonium sigillum Curie parisiensis ad petitionem
* jamdicti dominj jsraelis litteris presentibus duximus apponendum. Datum anno
dominj Millesimo. Trecentesimo. die jouis proxima ante festum sancti Dior
nisij. Benedictus de lond.
Sigillet bortfallety remsan qvar.
iSaS. i3oo d. 9 Oct. Linköping.
Biskopen i Linköping Lars IT:« Bref om Biskopstiondens ifr&n Kisa, Tirserum och Oppebj
ansläende Uli 2:ne kanonikater i Linköping.
B. 3. i3i. V.
Vniuersis christi fidelibus tarn presentibus quam posteris presentes litterai
jnspecturis Laurencius dei gracia episcopus lyncopensis salutem in domino
sempiternäm Cum antecessores dilectorum canonicorum nostrprum domino-
rum kanuti de vllawi et jogonis de fiydisby, temporibus venerabilium patrum
predecessorum nostrorum laurencij, henrici, bononis, et benedicti «piscopo-
rum, decimas episcopales de parochiis kysa, tydhisrum, et vppeby habue-
rint, memorati «anonici nostri nobis humiliter supplicarunt , Tt dictas de-
cimas prebendis ipsorum propter tenuitatem earundem annecteredignareBW
Nos
— 333 —
Nos igitar peticioni eorum quam ex iusta et euidenti necessitate nouimus
processisse fauorabiliter annuentes ex consensu et voliintate capituli nostri
decimas episcopales snpradictas prebendis ipsorum exnunc duximus jure
perpetuo annectendas Ne quis ergo Ipsos aut successores ipsorum canonice
jnstituendos super dictis decimis niolestare, aut ordinacionj nostre jn hac
parte contraire atteniptet sigillum nostruin vna cum sigillo capituli presen-
tibus litteria appeiidi fecimus ad maiorem euideociam preniissorum Datum
lineopie Anno domini M'^CCC die beati dyonysij«
iSag. , i3oo d. 9 Oct Lioköping.
BisLopen i Linkoping Lars Ibs Skrifvelse tili Kisa^ Tlrserum och Oppeby församliogar rö-
rande saniiua Same«
B. 3. i3t. V.
Ladrenciüs dei gracia episcopus lyncopensis dilectis filiis presbiteris et
parrochianis de kysa. tydbisrum etvppeby. salutem in domino sempiternam
Vobis constare völumus euidenter quod nos dilectis canonicis nostris. do-
minis kanuto et jngonj ac successoribus ipsorum decimas episcopales de
parrochiis vestris dederamus jure perpetuo possidendas Vnde volumus et man-
damus quatenus ipsis super decimis supradictis justiciam et obedienciam om-
nimodam faciatis Datum lyncopie anno domini M*CCC% die beati dyonisij.
i33o. i3oo d. i4 Nov.
KoDUDg BiRGBRS Gäfvobfef p& 5 oresland sakore gods i Jiirebj i Lislena socken, tiJI dess Fo-
gate CbristierD.
B. 2! 109.
Byrgerus dei gracia sweorum gothorumque rex Omnibus presentes lit-
teras inspecturis salutem in domino Tenore presencium constare volumus
vniuersis nos quinque oras terre in jureby in parochia litlene quas racione
emende acquisiuimus cristiarno aduocato nostro dilecto dedisse scotasse et
corporalem in possessionem tradidisse sibi et suis heredibus perpetue possi-
dendas transferentes in ipsum et stios heredes plenum dominium et potesta-
tem predictam terram possidendj vendendj seu quocumque modo voluerit
ordinandj pro sue libito voluntatis Jn cuius rei euidenciam sigillum nostruni
vna cum sigillo dilecti marscalchi nostri presentibus duximus apponendum
Datum anno domini M'^CCG^ die lune post martini episcopi et cönfessoris.
5«. Diplom, IL 4^
— 334 --
i33i. i3oo d. 25 Nov. Spanga.
Irkebiskopen i IJpsala Nils Alusssovs ^tadAlstelfle pA en oy Kyrkmäsfodag for Skokloster kjr-
ka med löfte om 4^ dagors a£lat for botgörare, soin vid den tiden besoka deosamma.
A. 3. b.
Vniuersis presentes litteras jnspecturis, Nicolaos • diuina mjseracione
archiepiscopus vpsalensis salutem in domino sempiternami. Cum diuioa nobis
cooperante clemencia Ecciesiam monasterij sko, annadomiiii »M'^GGC") quia-*
to kalendas septembris dedicassemus , Maiori altari eiusdem ecclesie prius^per
venerabilem fratrem, dominum Johannem olim Episcopum aboensem con-
secrato, accedentes ad nos Dilecte in christo fille, Domina abbatissa et con-
uentus memorati monasterij, nobis bumiliter supplicarunt, vt cum dicta
dies, pro ipsarum aniuersario dedicacionis die minus congrueret, tum pro«
pter festa, que ab ipsis, propter earum constitueiones sunt illo in tempore
celebranda, Tum eciam quia necessarias parochianorum eiusdem ecclesie
operas iion modicum impediret, aniuersarium diem predicte dedicacionis in
pridie nonas septembris transferre dignaremur, Nos humilibus earum sup-
plicacionibus jnclinati, predicte dedicacionis celebritatem aniüersariain in
predicta £ccle&ia statuimus et ordinamus in posterum pridie nonas septem-
bris perpetuo sollepmniter celebrari, Jnsuper omnibus vere penitentibus et
confessis, qui memoratam £cclesiam in supradicto aniuersario dedicacionis
die, cum deuocione, et Reuerencia visitauerint, de omnipotentis dei miseri-
cordia et beatorum petri et pauIi apostolorum, laurencij et Erfci martirum
cius, auctoritate confisi, quatraginta dierum jndulgencias , annis singulis mi-
sericorditer in domino Relaxamus, Jn cuius Rei testimonium, sigillum no-
strum duximus presentibus apponendum, Datum apud Ecciesiam spangar
anno domini Millesimo, Trecentesimo, jn festo beate katerine virginis et
martiris.
, Sigillet skadadt i kaateraa«
i332. |3oi. Odat Teige.
Ärkebiskopeo i Upsala Nils Allessons lotyg, att Herr Dao Iodssod nedlagt tvistexi med Bisko-
pen Ysar i Strengnäs oin Mundristorp, «samt Norra och Södra Thegnaby ocb afstlU M>
sina anspräk pä näoiode gods, hvarjemte frägan om Börringe skog lemnas tili Biskopeos
afgörande.
A. 6. a.
Omnibus presentes litteras jnspecturis. Nicholaus Dei gracia archye-
piscopus wpsalensis. Salutem jn domino sempiternam. Npuerint vniuersi
Quod 'dominus dan Jons .son. coram nobis personaliter constitutum , presenti-
'^ '335 ^'
btis venarabilibus patribus süffraganeis nostrrs, etdiscfetis alijs actioni cui-
übet, ac liti ofnnmo c^sit, qoe jnter venerabüeAi patrem dominum ysa-
ram strsengeneiisem Episcopum ex vna parte, et ipsum dominnm Dan ex
altera, super curijs mundisthorp, et Nyrraethaegnaeby, et predio jn sydraethaeg-
naeby renuneians penitus et expresse omni juri siquod ei jn dictis curijs,
et earum pertineneijs eompetebat, Littera» omnes eciam reuocauit, quecum-
qne, et sub qualicuraque tenore jnuente fuerint, confecte super hijs vel bo-
nis alijs de quibus jnter ipsos litigium extitit, earumque renunciauit qui-
buslibet-munimentis. Super silua vero byrringi se sue commisit gracie quam*
cumque sibi facere voluerit, super hoc fidedignorum testimonio requisito.
Jn cuius tpstimonium vna cum sigillo nostro, sigilla predictopum suffra-
ganeorum nostrprum^ et ipsius Domini Dan presentibus sunt appensa. Da-
tum et actum taelghis, Anno Domini M',CCC% primo, jn concilio nostro pro-
iiinciali.
Sigillen N:o i — 3/7 skadade^ 4"^^ bortfalina; remsorna qvar.
i333. i3oi d* 5 Jan. Stockholm.
Konung Bi&gers Sladföstelse pä Herr Ambjörn Sixtenssons och Cüarl Gregerssons by te af Sydra«
Jystra mot Salesta, med vilkor, aU deo sotn förlorar p& bytet, far ersattning i Norunda.
A. 6. a *).
BiRGERUS de! gracia sueorum Gothorumque rex, Omnibus preseptes
litteras inspecturis, salutem in domino sempiternam Tenore presencium no-
tum facimus vniuersis, quod in presencia nostra nobiles viri, dominus aber-
nus sixtensson, et karolus gregorison commutacionem *) possessionum fece-
runt in hunc modum, videlicet quod ipse dominus abernus insulam sydhra-
lustra ^) cum omnibus suis pertineneijs quam sibi dedimus eidem karolo
assignauit, recipiens ab eo predium suum in sialastum ^) cum suis 4) pertineneijs
quibuscunque perpetuo possidendum, ea condicione adiecta, quod si redditus
prouenientes de «predicta insu]a excesserint redditus predij dicti ^) in siala-
stum, ipse karolus domino aberno iuxta estimacionem discretorum tantum
in redditibus in prouincia norunde ^) refundere teneatur, Si vero premissuni
predium in sialastum plus soluerit annuatim quam predicta insula sydraly-
stpa?), idem dominus abernus ipsi karolo consiraili racione in eadem prouin-
cia satisfacere teneatur, Nos igitur commutacionem huiusmodi ex mero con-
sensu vtriusque partis tam rite factam, ratam et irreuocabilem esie volentes,
ipsam auctoritate regia confirmamus, Jn cuius testimonium et euidenciam pJe-
*) Ett annat Original ßnnes qf sammabref, med /ol/ande olikheter.- i) prediorura et possessiomira
2) Sydralustra 3} Syalastum- 4) suis uiesL 5) predicti predij 6) DOrrunde 7} Sydraliustra.
n
336 ^
niorem ^) siginum hortrum vna cttm sigitlis, dilecti fratris no6tri« domkii E. dacb,
dostini fb« mttrscalci nostri^ domioi aberni et karoli predictorum presentibus
est appensum, Datum stokholmia c^) Anno domioi •M^'.CGGL primo, in vigilia
epiphanie domiiii.
PA frftiMidaa: Nota liilera hec eti super talkU«
Sigillen »») Nio 1—4 »>^ ^^^ imndre skadade^ det 5:tc borla, reoMaa qvar.
i334- i3oi d i5 Jan. Örebro.
Konungens Fogate CHBonni» Bref o« ulbyte af Jnraby, tili üpiaia ocb Waxala kyrLor, tmtit
Almby.
A. 6. a.
. Omnibus präsentes litteras inspecturis, GaiSTiERifUS aduocatus illustm
llegis suecie, salntem in domino sempiternam , Tenore presencium coostare
volo euidenter, me cum venerabili patre domino vpsalensi prediorum per-
mutacionem fecisse in hunc modum, Habui enim ab ecciesia vpsalensi deeem
splidos terre in vi IIa almby parochie vengium et quatuor solidos terre in
eadem villa almby de ecciesia vaxald pro (|uibus quatuordecim sölidis terre
supradictis ecciesijs restitui et reassignaui m villa juraby parochie litleni
Quindecim solidos terre, cum domibus in fundo eiusdem predij constructis,
computatis ad valorem trium marcharum denariorum vel circa, super pre-
missis adhibiti sunt firmarij wigariter dicti fastar in placito communi secun-
dum terre leges et patrie consuetudinem approbatam, Datum apud 0rabro
anno domini Millesimo Trescentesimo primo, Dominica postoctavas epipha-
nie proxima.
Sigillet skadadty pA en ur brefvet Llippt remsa.
i335. i3oi d 21 Jan. Lund
Johanna, Gudmund Litles «olas GAfrobref p& Krumfault i Harl&a socLen iDom FrflsU bind,
tili Domkapitlet i Lund«
B. i: 2i3.
Omnibus presens scriptum cernentibus Johanna, relicta quondam do-
min j gudmund j dicti litle. Salutem in domino sempiternam. Dum corpus sa-
nitate viget. mens interior in semetipsam collecta pleniorj vtitur racione. et
salubrius disponit Judicium sue voluntatis Quapropter ego Johanna presenti
pagina omnibus constare volo tarn presentibus quam futuris quod opidura
krumholt in frosteheret in parochia hardl0se situm Molendino. agris. pa-
scuis. siluis et aquis. necnon coloniis et villicis cum omnibus attinenciis suis
8) rei (estfimonium. 9) Stokbolm utesL 10) sigilleo i, 1, 5 borlfalloa 3, 4 skadadc..
— 337 —
taui fnobüibus quam immobiübus. capitulo lundensis ecclesie. do. lego. scoto
et manutrado in perpetuum possidendum Tali condicione adiecta quod de
redditibus tx dictis bonis prouenientibus post mortem meam deducantur due
marche denariorum. vna mafcha ad pictanciam canonicorum. dimidia mar*»
cha denariorum pauperibus scolaribus distribuatur. et alia dimidia marcha
de eisdera redditibus ad oblaciones in missis animarum in die anniuersarij
mei deputentur. Reliqua vero bona prefati opidj cedant mense canonicorum
supradictorum in perpetuum. Jn cuius rei testimonium. sigilla discretorum
virorum dominorum Nicolai roagnusson. petri prefecti. johannis karlson an-
dree nicleson. militum jacobi jon litleson armigeri et nicolai twesson vna
cum sigillo meo. presentibus sunt appensa. datum et actum lundis anno do*
mini MCCG primo. kalend. februarij XIL
Öfverskri/t.' De oppido krumholt de quo fit niencio apiid regislrum in littera »K. vnde ieneatar
anDiuersarium domine johaooe de stamsthorp«
i336* i3oi d 20 Febr. Finstad.
ABGiRETA, Lagnoan Birger Perssons tjensteqvinnas testamc
socken tillfalJer Sigtiina klosler, Tiina och Lagga kyrkor«
Mabgireta, Lagman Birger Perssons tjensteqvinnas testamente, hvarigeoom Werstad i Tuna
A. 3. c«
Jn Nomine patris et filii et Spiritus sancti amen, Ego Margareta vil-
lica Doiiiini Byrgeri legiferi vplandie, sana corpore per dei graciam et men«
te^ de patrimonio meo testamentum dilecti mariti mei Ragneri et meum condo
et ordino in hunc modum, Jn primis fratribus predicatoribus sictunie, apud
quos nostram eligimus sepulturam lego ' quatuor solidos terre in verstadum
que est in olandia parochie Tunum, £cciesie Tunum (Upiidium solidum ter*
re ibidem perpetuo possidendum, Ecciesie in lafgeredi dimidium solidum
terre ibidem perpetuo possidendum, sacerdoti in cuius parochia me mori
eoaligerit: vtrumque pro dono et sepultura vnam marcham denariorum nunc
vsualis monete^ huius ordinacionis testes presetites fuerunt, Domina Jngi-
burgis dilecta vxor domini byrgeri legiferi, et domina Ragnildis vxor dile-
cta domini Egardi, Domicelle Cecilia et Margareta, Fratres predicatores pe-
trus et folkmarus, Ragnerus maritus meus dilectus, Nicolaus procura tor,
laurencius elinuson uicinus noster, Jacobus camerarius domini mei, beto
dagson, et alii plures, Exequtores huius mei testamenti peto dominum meura
byrgerum pelaerson legiferum vplandie, dominum Egardum et petrum strala,,
quorum sigillis et presentes supph'co Roborari, vna cum sigillo Domine mee
Jngiburgis Actum in Finstadum Anno domini RrC^CC* primo, X. kalend
roarcii.
Pä fränsidan: Testameotum per fratrem Petrum \yendum procuratum.
Sigillen: N:o a skadadt, de ofriga bortfallDa, remsorna qvar.
1
— 338 —
i3oi d. 26 Febr. Stockholm.
iSSy.
Philw Fibwidssohs af Rumby Saiubref p& 8 örlugland jord i Hammarby i Edebo Mckeo, tili
S:t Clara kloster i Stockholm.
E. 73: 5o.
I
Universis praesentes literas inspecturis, Phylippüs Fynwidhjesün, de Rum-
by, salutem in Domino sempiternaro. Notum esse cupio inodernis pariter et
futuris, quod octo solidos terrae in villa quse vocatur Hamarby in parochia
£bo hqered cum omnibus attinentiis sine ulla exceptione pro legittimo pre«
cio vendidi Monasterio sororum sanctde Clarae in Stokholm perpetuo possi*
dendos. Jn cujus rei euidentiam, sigillum meum praesentibus est appensum.
Datum Stokholm Anno. Domini M**.CCC% primo Dominica secunda in Qua*
dragesipia.
Teckningen aF sigillet. visar^ alt det varit tili hälften skadadt.
i338. i3oi d. i April.
Carl Dagssons teste mentariska anordning om sin qvarlätenskap, och deribland äfven om an-
^ väDdningen af de genora försfiljning af den tili Doin-Prosten Wimund i Linköping pantsaUa
^gärden We&terby erhällne pennin^ar, tili skulds betalning m. m,j samt Uli massor fb'r bans
«jäl och tili vaxl)iis för Jiingfru Marie beläte i Linköpings Domkyrka.
B. 3: 116. y.
Jn nomine dominj amen Anno dominj M^'CCCr dominica quasi modo
• genitj Ego Karülüs dagson testamentum meum condo in hunc modum pri-
mo lego ecclesie lincopensi equin meum rubeum in qua mihi eligo sepultu-
ram Deinde prediui#meum in westerby videlicet dimidium octonarium ad
ordinacionem discreti virj dominj .W- prepositi Lincopensis volo vendi tali
condicione, quod idem dominus W. prepositus cuj idem predium pro VI
marcis inpigner^tum est, primo easdem sex marcas recipiat, postea de filia-
bus meis in faBring[e0om X marcas de pecunia eadem Residuum vero pro
, anima mea in missis psalteriis et vigiiiis erogarj volo prout, melius ex pedire
videbitur, preposito memorato Jtem volo quod idem dominus .W, prepositus
recipiat, VI oras denariorum de Johanne Jngason de predio supradicto cum
quibus fiat, vnus cereus ad nouam ymaginem beate virginis in ecclesia lin-
copensi Jtem confero domino .W. preposito armaturam meam cum torace
platne et laedaener Jtem domino Jngimaro in kyaetalstadhum sellam meamfre-
num et calcaria Horum igilur testes sunt, dominus Marchus sacrista Domi-
nus 0dbernus et Hemmingus Susanne, ad horum eciam euidenciam pleniorem
sigiila ciuitatis lincopensis et dominj marci sunt appensa datum anno et die
supradicto.
' ^ ^ ^ 339 -. . '
1339. i3oi d. 24 ApriL Upsak«
Gabl GfiEGEBsaoNs testameatariska anordning af sid <}variäteDsLap, hvavigenom han gifver Nod-
tuoa tili Upsata Domkyrka, der han önskade blifva jernte LagmaD Israel begrafvea, samt
Ätskilltga bestämda summor tili kloster och kyrkor fbV hvilkas utbetalning han «pplalerEk*:
by i Östergölhland och Salta i Tbeda socken och skulle öfverskottel tillfalla bans här upp-
gifna arfvingar.
A. 4 ♦).
Jn nomine domini amen. Anno eiusdem M*.CCC* primo, octauo kalend
Maij, Ego KAiiOLüs GREGERSSON per graciam ihesu christi mente et sen-
su sanus, licet aliquali corporis debilitate grauatus, desiderans quamdiu
racio regit mentem, ordinacionibus oportunis, et disposicionibus saluti anime
proficuis, ineuitabile condicionis humane debitum preuenire, Testamentum
meum facio, condo, et ordino in hunc modum , Jn primis dilectos mihi,
fratrem meum Dominum Magnum, et greger knutson, et dominum ßhilip-
pum ingiualdson eiusque consortem sororem meam, et liberos sororum; mea-
rum, Dummodo prolem legittimam non habuero mihi süperstitem, meos in-
stituo legittimos heredes, Jtem sepulturam meam eJigo apud ecciesiam vpsa-
iensem, in capella, in qua dominus jsrael bone memorie quondam legifer
, est sepultus, Cui ccciesie lego et confero curiam meam Nanaetunir cum bonis
Omnibus immobilibus ad dictam curiam attinentibus, et mobiiibus vniuersis que
ibidem fuerint tempore mei obitus, ad vsus, ad quos, Reuerendus pater Do-
minus Nicolaus diuina miseracione Archiepiscopus vpsalensis, et ^na cum
eo, discreti viri, Magister Andreas quondam prepositus ecclesie vpsalensis,
et dominus Benedictus Booson, et frater jsrael prior fratrum predicatorum
domus sictonensis, vel illi ex hiis, qui tempore vocacionis mee superstites
fuerint, dictam curiam cum suis pertinentibus duxerint deputandam, prout
saluti anime mee magis iudicauerint expedire, Si autem eosdem ante exi-.
tum mee vocacionis migrare contigerit, Tuncapud dominum Archiepiscopum
vpsalensem, qui pro tempore fuerit, ordinacio remaneat supradicta, Jtem
fratribus minoribus vpsalie, apud quos pater mens, et plures mei propinqui
sepulti sunt, lego viginti marchas denariorum, Jtem ecclesie Beate virginis
vpsalie quatuor marchas den., Jtem cappelle beati Erici ibidem iuxta sco-
las site tres marchas den., Jtem domui dei vpsalie tres marchas den., Jtem
>anctimonialibus in sko tres marchas den., Conuentui fratrum predicatorum
sictonie octo Marchas den., fratribus Minoribus stokholmie tres marchas den.,
Monasterio sancte Cläre ibidem tres marchas den., Domuj sancti Spiritus ibi-
dem tres marchas den. , Fratribus predicatoribus in strengiaenes tres Marchas
den., Fratribus minoribus Enecopie tres marchas den., Jtem hospitali ibidem
tres marchas den., Fratribus predicatoribus in vestra aros duas öiarchas den.,
*) Finoes äfveo i en vldimerad afskrift af den i Maj i3o8.
— 34o —
fratribuft minoribus in aarhuglia diias Marcbas den., Fratribus mioaribus
Nycopie duas Marchas den., Sanctimonlalibus in fodh0 duas Marchas den.,
Sanctimoniab'bus in Risibergum duas marchas den«, fratribus hospitalis beati
johannis baptiste in Eskilstunum duas marchas den. 5 Jtem cuilibet eccie*
sie in cuias parocbia curiam possideo, et ipsius ecciesie rectori, siniifiter lego
vnam Marcham den., inter ipsos equaliter diuidendam. Ad solucionem autem
predictorum debitorum meorum, pro quoruni solucione certum pignus per
nieas litteras nou obligaueram, vel alio modo de solucione certitndinein noa
feceram, et ad faciendura restituciones, si post mortem meam inuentum et
ostensum fuerit, Me iniuste aliquid ab aliquo habuisse^ et ad satisfacienduHif
si compertum et probatum fuerit, Me aliquem lesisse, et ad solucionem pre-
dictorum legatorum deputo vnum attungum in curia mea Ekby in gotia
prope skaeningiam situm, Quem ex speciali beneüolentia ad karissimum fratrem
meum Dominum Magnum, volo per ipsum pro octoginta marchis den. redi-
mi ab exsequtoribus testamenti mei infra annum a tempore obitus mei com-
putandum, Alioquin anno elapso volo dictum attungum per exequtores ipsos
vendi cuilibet amplius offerenti, Jtem ad faciendum et implendum premissa^
deputo et obligo et assigno curiam meam saltae in parocbia Thedhom sitam,
cum Omnibus oonis immobilibus ad dictam curiam pertinentibus et similiter
mobilibus omnibus, tempore mortis mee existentibus in eadem , volens, quod
dictus attungus in Ekby, a domino Magno fratre meo, et dicta curia saltae
nou adeantur, nee occupentur a meis heredibus cum decessero, Sed sint
per annum sub cura^ custodia, et disposicione exsequtorum testamenti mei,
et si infra annum predictum exsequtoribus meis heredes mei tradiderint, vn-
de et debita soluantur plenarie, et fiant restituciones et salisfactiones, etle-
gata integraliter persoluantur, Tunc dicta curia redeat ad heredes ineos, Si
autem heredes mei infra annum non tradiderint exsequtoribus meis, vnde
premissa perficiantur. Ex nunc, ut ex tunc, possessionem et proprietatem
dictorum bonorum in meos exsequtores transfero, et ipsis coxnmitto, ut cui
uoluerint libere vendant ea, ad implendum omnia et singula premissa, et
hijs perfectis, quidquid superfuerit precij, volo «heredibus meis tradi ab
exequtoribus memoratis, Hanc igitur meam vltimam voluntatera et ordina*
cionem valere volo iure testamenti, quod si iure testamenti non valet, va-
leat saltem iure cuiuslibet vltime voluntatis, Huius autem testamenti mej
exsequtores facio, et constituo, venerabilem patrem, Dominum Nicolauni di-
uina miseracione archiepiscopum vpsalensem, Magistrum Andream quondam
prepositum ibidem. Dominum Benedictum booson, et fratrem jsraelem prio-
rem sictoniensera, quod si non omnes premissis exsequendis et implendis com-
mode potuerint vel uoluerint interesse, volo, et ordino, quod ille vel illi
ex
— 34i —
ejc eis, qui voluerint, et commode potuerint eis intendere, ea exsequendi et
implendi per omnia liberara et plenariam babeant potestatem, et generaliter
omnia et singula faciendi, que veri et iegittimi exsequtores facere possunt
et debent in premissis, et circa quodlibet premissorum, Per hoc autem te-
stanientum meum, reuoco, casso, irrito, adnichilo, eteuacuo, quecunque per
me prius disposita, facta, seu eciani condita testamenta, volens istud testa-
mentum ineum, valere iure ordinacionis et expressionis mee finalis et vltimfs
voluntatis, Donacioni autem per me de dicta curia Nanaetunir ecclesie vpsa-
lensi facte firmarij wigariter dicti fastar, in placito seu pretorio puplico
vpsalie per me adhibiti etassignati, sunt quisubscribuntur, videlicet, Tbiaeg-
nerus filius thidrici, Botolphus paetarson, Johannes vaesand, Lidmundus, Ni-
colaus bryggiare, Engilbertus sartor, vaedscellus frater lodujci, Johannes bil-
dinbek, Olaus frater aasgoti, Gotica sutor^ kastiluastus mule, Nicolaus ja-*
copson, Laurencius bruh^ Johannes de granbergom, Siggo gener doraini ka-
nuti, Jngolphus de brunnum, Jbuar de berby, holmuastus de hialmastum,
Jacobus de Malraum, Andreas de hildingi, Jngiuastus in saefhiom, Jarlerus
de juristum, Jouar de haghe, Qui eciam testes in testimonium specialiter
uocati, et a me rogati sunt in testificacionem veritatis, ad euideneiam, ro-
bur, et pleniorem certitudinem tocius testamenti roei prescripti per me fa«»
cti^ Jn cuius rei testimonium sigiilum meum appositum est presentibus, et
sigillum Reuerendi patris, domini Nicolai diuina raiseracione archiepiscopi
vpsalensis, et honorabilis viri, Magistri andree, et sigilia gardiani et Gonuen-
tus fratrum minorum vpsalie instanter peto apponi, Jnsuper eciam rogo
karissimum fratrem meum, Dominum Magnum^et alios heredes meos, ut huic
ördinacioni mee uoluntatis extreme, siue Testamento meo suum beneaolum
velint adhibere consensum, et in euidenciam consensus ipsorum adhibiti dig-
nentur presentem litteram sigillorum suorum apposicione roborare. Actum et
datum vpsalie, in puplico placito, Anno dicto, et kalendis prenotatis.
Sjgill«!) ]!f:o i', 5, 8, 9» lo, ii« i3 Dä«tan oskadade; en d«! nf de öfriga refiüorna qvar«
1 340. 1 3o I d. 14 Maj.
Konung B{rg£r$ förordnande for Uplands Lagmann^n Birger Persson, att afgora Ivisteo inel*
Iah Hätuoa kyrka och Junker Waidemar, Grefve Gerhards af Holsteii son, om dennes mo-
derne godsy medelst granseroas beslämroande meilan kyrkans och Juokeroi god&
A. 6. a.
Omnibus presentes litteras inspecturis, Birgerus dei gracia sweorum
gothorumque rex, salutem in domino sempiternam, accedens ad presenciam
Sv. Diplom, IL , 44
— 34a —
nbstram dilectus consanguineiis noster domicellus *waldeniarus filius domini
gerardi comitis holzacie conquestiis est corajn nobis qiiod bona sua et pos-
sessiones quo post matrem suam in liattununi jure hereditarjo • acqatsiuit n
quibusdam oceupantur minus iuste, Nos vero nullius ins in aiiquo diminue-
re volentes sed iusticiam prosequi pocius ut tenemur, tab'ter inter ecciesiam
ibidem et ipsum domicellum duximus ordinandum^ quod eadem eeclesia bona
et possessiones , que sibi debentur habeat libereque possideat discretis ter-
minis certisque Jimitibus wulgariter dictisiiaellaland antiquitus habitis et ser*
uatis jure ipsius domicelli in nuHo penitus diminuto, prout dilectus patrue-
lis noster dominus waldemarus quondam rex easdem possessiones post ma-
ttem suam aequisiuisse dinoscitur et postmodum pRcißee possedisse, Hoc
autem arbitrio domini birgeri legiferi vplandie et aliorum discretorum quos
secum ad hoc deputauerit, relinquimus per ipsos fine debito terroinandum,
sicut coram deo et nobis voluerint respondere» Datum anno domini .M^.CCC
primo dominica proxima post assensionem domini.
P& Mnsidao: actoritas Regia comcnissa domino birgero pactxrson diuidendi predia in hatuoain
inter ecciesiain ipsam & iiiiuni comitis gerardj.
Sigtllet bortfallet frin den ur brefvet klippta remsan.
i34i-
i3oi d. 2 5 Juoi. Fanö.
FOLKE JoMiSoifs förklariDg, alt han tili Ärkebiskopen och Upsalo domLyika afslSlt deu for
Janfftögen spanneniAl pantsatta fastigheten i Teige, s4 vfil sin egen, som bans broders, Peter
Magoussoos andely hviikeo scdoare han iofvar med annan jord ersfitta«
B. 3: 38.
Omnibus presentes litteras inspecturis fulco jonsson, salutem in do*
mino sempiternam, Not u m facio per presentes, quod terram in telifium quam
venerabili patri domino vpsalensi et eitis ecciesie pro dccem lestis antione,
valentibus tunc quinquaginta marcis denariorum inpigneraui, et tempore de-
bito non resolui, et ideo legittime deuoluta est ad eeclesiam vpsalensem ei<-
dem ecciesie iterato libere pleno iure assigno tarn eam que mea erat qtiam
eciam illam de beneplacito domini magni gregorii que erat karissiini fratris
mej petri magnusson, promittens me dicto fratri meo petro equiualentera
terram aecundum placitum et arbitrium domini M« predicti reddituruni in
cuius rei robur et euidenciam sigillum meum presentibus est appensum et
^sigillura predicti domini magni in euidenciam sui consensus peto presentibus
apponi. Datum fani0 anno domini M'CCC primo. in crnstino beati iohannis
baptiste.
— 343 —
i342. - i3oi d. 8 Juli.
Konung BiRGEAS GSfvobief pä 8 örtiiglaDd jord i Finstad| lül Lagmaunen Birger Persson, (Sy
trogen t Jen st.
A. 6. ».
Omnibus presentes litteras inspecturis, Birgerus dei gracia sueorum ]go-
thorumque rex, salutem jn domino sempiterriam, Tenore presenciura con-
stare voluraus vniuersis, quod nos, domino birgero legifero vplandie consi-
liario nostro predilecto, octo solidos terre, in finstadhum nobis pertinentes,
dedimus, et assignauimus, racione sni fideb's seruicii, perpetuo possidendos,
transferentes in ipsum et snos heredes, planum arbitrium et liberara facul-
tatem premissos solidos terre^ possidendi, vendendi, commutandi, seu quo-
cunque modo voluerint ordinandi Datum anno domini, M%CCG, primo,
VIII. jdtis Julii. ^
Sigillet skadadt.
1^43. i3oi d. 8 Sept
Nunnan IrfGBiD Bosootters GäfvobreF pä GinLalunda, som hon vid silt inträde gifvit tili Ske«
ninge klosler, samt henoes moders, Estrids gäfvobrefpä 2:ne landbobol^ Baratorp och Sunds-
ryd tili henne, med vilkor, att, om hon öfverlefde sin dotter, skulle hälAen tiffhora klostret
och bälAen hennes arfvingar, meo i motsatt fall skulle allt tillfalla dottern.
A. 3. 8 ♦).
Omnibus presentes litteras inspecturis Jngridis. filia bcnonis bone me-
niorie de barathorp salutem in domino sempiternam. Notum faeio vniuersis.
quod die qua intraui ad sorores skeningie. et habitum recepi caruhdem con-
tuli eisdem predium. Patrimonium meum sciiicet, quod est in ginkaiundurn.
ad valorem Centum marcharum minoris numeri cum omnibus eidem predio
adiacentibus, videlicet pratis siluis. pascuis et piscariis Jnsuper Ego ^estridis
niater puelle meujorate. Confero eidem puelle. fiJie mee* duo opida landbo-
bool dicta barotborp et sundsruth cum omnibus sibi adiacentibus dequibus
proueniunt due marche denariorum annuatim. tali condicionequod si me prius
quam ipsam mori contingat dicta oppida ipsi perpetuo attinebunt si autem
ipsam me viuente mori contingat. dimidietatem oppidorumeorundem confero.
prefatis sororibtis dimidietatem mihi et heredibus meis retinens de eisdem.
Ja huius facti et ordin?icionis testimonium. >sti presentes fuerunt videlicet do-
minus Romundus plebanus ecciesie sandsiotth. folkuidus de faldinge. heniki-
' nus wesceli, fratres sepedicte puelle Bero videlicet et Iraquinus« guthmundus
*} Ur en af Aduocatus Siundo och Borgnaäsiare i Skeninge d. ati Nov. i333 Tidimerad afskrift.
^
— 344 —
de aesgethorp. sweno de rastenae et alij quam plures fidbdignL ad certitudi*
nem autera irreuocabilem et euidenciam pleniorem* sigilla ciuitatis skenin-
gensis, et conuentus fratrum predicatorum ibidem presentibus sunt appema
Datum anno doraini, Af^.CCG. primo jn natiuitate beate virginis.
i344- i3oi d. 8 Sept
NuDoan Ihgeid Bosdottbbs G&fvobref p& sitt nidcrnegods i Rjda, toio, med UDdantagafeoikfr,
hon pA sin mvigoingsdag gifvit tili Sketiioge kloster, samt henaes moders, Estaids gafvobref
pA a:De landbobol Kramberyd och Sundsryd tili bem:te sin dotier, med vilkor, alt om Nun-
nao dog fore modreo, btott bfilAen lillfalier Llostret.
A. 3. • ♦).
Omnibus presens scriptum cernentibus Jmgridis fiua Benonis boneme^
morie. salutem in domino sempiternam, Notum facio vniuersis quod die qua
habitum religionis suscepi sororum, apud sanetum martinum skeningie eisdem
contuli predium siue terram Patrimonium meum scilicet quod est in ryth«.
Gentum marchas minoris nuiiieri valentem. vno agro excepto cum omnibus
eidem adiaceneiis. scilicet pratis. siluis. pascuis atque piscarijs. Jnsuper Ego
iESTRiDis mater puelle memorate filie mee Jngigerdi« confero duo oppida. land-
bobool dicta Gramberuth. et siunsdruth ad vsus suos proprios cum omnibus
sibi adiacencijs de quibus proueniunt due marche denariorum annuatim. Con-
dicione tali. quod si ipsa viuente me mori contingat. dicta oppida persona-
liter possideat heredum eontradiccione aliquo modo non obstante si aateo
ipsam me yiuente mori contigerit dimidietatem dictorum oppidorum confero
sororibus perpetuo possidendam. Ne autem hec donacio et ordinacio irrita
et inanis reputetur cum ordinabatur isti presentes fuerunt in testimonium
veritatis. videlicet dominus Romundus plebanus de sandsiotth folquidus de
faldinge. henikinus wesceli guthniundus de sesgestorp. sweno de rastene et
fratres sepedicte puelle scilicet Bero et haquinus et alij quam plures fidedigni
Jn euius rei testimonium sigillis ciuitatis skeningensis ac conuentus fratrum
'^predicatorum ibidem presens littera roboratur Datum anno domini iVr.CCC".
primo. jn natiuitate beate virginis.
*) Ur samma vidimatioQ med föregäende.
j
— 345 —
i345. i3oTd.i2 Sept Calmar.
Nannan MUbgabeta Gostifsdottbbs Foreskrift om fördelnrngen af benBesfasligheterjhvartgenoni
benoes gods i Sverige, Nerike och Östergöthland nnordnas tili Galroare kiosters upphyggandcj;
ulom Harg med 9 landbÖDder och4qfarnar, Tylfstad, Malma i Nerike ocb Koutsbro qvarn^
som tillfalla benoes sysler Fru Ingeborg, samt Haromar, sodci gifves tili bennes broderaoD
Gustaf, roen^ om haa dör barolös, lillfallcr klostret^ hvarfemte Systems gArd Tjlfstad, si-
som lägligare för klostret^ det samma tilldelas i utbyte mot Norby.
A3y*).
Omnibus pre^encia visuris vel audituris soror Margareta G0staui quon-
dam FiLiA ordinis predicatorum de Calmarnia salutem in domino sempiternam.
Quoniam dilectus frater mens dominus karolus et karissima soror mea domina
Jngiburgis temporibus illustris prineipis domtni regis Magni, presentibus ve-
nera bile patre domino anundo episcopo strenginensi et domino benedicto pae-
tserson marito sororis mee eiusdem potestatem mihi plenariam et consensum pre-
stiterunt, quod de bonis meis roobilibus et inmobilibus possim dare clausfris'
et ecclesijs ac aliis quibuseunque que et quanta voluero, et qnod residuum
bonorum meorum diebus vite mee habere possim et possidere libere in quo-
cunque statu conuersari me contingat, cupiens omnem litis materiam peni«
tus amouere, et inter sorores nostri claustri ac heredesmeos pacem et cpa-«
cordiam instaurare, notum tacio per presentes, quod cum habitum religio-
nis assumerem presentibus domino Magno karlson. domino .N« sigridison. Dor
mino .N. sestridison ac aliis quam pluribus fidedignis tunc congregatis cal-
marnie, hoc modo de bonis meis ordinaui^ videlicet quod predicta soror
mea domina J« que me iure propinquitatis habet hereditäre , cum suis here-
dihus, post mortem meam, curiam meam hargh. cum nouem colonis etqua-
tuor molendinis ceterisque attinenciis omnibus eidem curie adiacentibus,
curiam meam in thylfstadh, curiam meam in Maelffium in Nericia, et molen-
dina mea in knutsbro, possideat iure pleno, ita tamen quod ad dies meos
integraliter cedant in vsus claustri nostri mihi ad victum et vestitum bona
memorata, Cetera vero bona mea tarn mobilia quam inmobilia sita in, sve-
cia, Nericia et ostgocia sororibus ordinis nostri calmarnie pro constructio-
ne claustri contuli iure perpetuo possidenda, preter curiam meam in hamar
quam g0stauo filio dilecti fratris mei assignaui condicione tali interiecta,
quod si eundem g0stauum mori contigerit absque prole superstite, eadem
curia sit soror um tiostre domus, Porro quia curia mea Norby sororibus
calmarnie assignata nimium distat a ceteris bonis earundem« cum sorore
iiiea de consensu sororum domus nostre facio cambium prediorum. ita vide^
licet quod soror mea et heredes sui, curiam in Norby, sorores yero calmar-
*) Finnes fifven tillika med oisüoljaode bref i «n af Konong Birger den 37 Aug. t3o6 vidimerad
afskrift.
— 346 —
nie cnriam in tfaylfstadh possideant perpetuo contradictione cuiusuis non ob-
stante, Jn bitius igitur ordinacionis et assignacionis atque commutadonis te-
stimonhint et munimen sigillum proprium vna cnm sigillis dbmiäorum Ma-
gni kdrlsön Domini Tlioriri kaetilson domini benedicti paetaerson et venera*
bilis patris fratris Olaui prioris prouincialis dacie necnon et sororis mee do-
mine J. supradicte, et filiieius haquini dicti l^rae duxi presentibus apponen-
dum, Datum Galmarnie Anno domini .M.GCG*. Primo feria tercia infra octa-
uäs Natiuitätis virginis gloriose.
Sigillen börtfalloai med ucdantag af N:o 3, som Sr mycket skadadt«
1845 a). öfversällniög.
Alle them thette breff höre eller see , heiser iacb Systher, Margret Gö-
staffz dotther vdi Galmarne Glöster warendis, ewerdelige med gudhi. Effthesr
thett min käre brodher her Karll och min kära systher fru Ingeborgh, vdi
högbemälte konungz Magnuses tijdh, j gode mänsnärware, Amundh, Biscop
i Str&ngnäs, och her Benchtt Pätharszon, förnämde mine systhers mann, gäffwe
och tilstodho migh fulla machtt, att iach matte giffwe Kierkier och Glostber äff
mino bade i löst och fast, szä mykett som iach wille, och thett som iach
igenn hadhe, matte iach vdi min lijffztijdh haffwe och frijtt äghe , vdi hwad
stand migh hendhe komme kunne, Begärendis all twist och twedrecktt aldclis
uffstelle och emellen wärtt Glösters systrar och mina effthr:de arfFwinger frijd
och endrechtt förnye, Gör iach hermed witterligit, att när iach vpätoog then-
ne gudzfructhennes clädebonett och skick, närwarendis her Mons Karlsonn
och her N: Sigridzsonn, och her N: Hestrijdis och monge andre gode
mendz vdi Galmarne, effther thette sättett skickede iach vmra mine äghe-
deler, nämpligenn, att forme min systher Domina I. ägher med sine efT-
therkommende ärffwinger, ärffwe min gärdh Hargh, med Nijo Landbönder
thervnder och fyre qwärnar, och annett hwad ther tilligger, Ithemm min gärdh
i TylPfzstadh, och min gärd j Malmun i Närike, och min Qwarn i Knuttz-
bro skall hon med füll skiäll äghe, dogh szä lenge iach leffwer schole tesse
forme godz liggie tili wärtt Glöster her i Galmarne mig tili clädhe och födho,
Alt annett som mig tilhörer bädhe löst och fast somm ligger i Swerige
Närike och Östhergöltzlandh giffwer iach mine systrar tili Glosterens vpbyg-
Mkingh her j Galmarne, tili ewerdelige äghe, förvthan min gärd i Hainmar hwil-
ckenn iach haffwer achthett min kiäre Brohers sonn Göstafr, med sädane wilkor
vmm forme Göstaff döör vthann Barnn och arfTwinger, thä skall forme
*) Skrifven vid medlet af i5oo:iaiet
J
- 347 —-
gärdb wäre wäre systres huus. Mäön ihenne gärd Norby somm iach hafTwer
achthett mine systrar i Calmarne ligger langtt iffrä andre tberis iordegodz;
therföre haffwe wij berädslagit att giore byte med min systher och giffwe
henne Norby för thenn gärdh hon haffwer i Tylffstadha, att the mä thenn
ewerdelige äghe, hwar icke nägenn andenn mottsäielse ther vmm yttremere
komme kann. Datum Anno domini i3oi. fyre dage effther Natiuitatis Marie.
i346- i3oid. 12 Sept. Calmar.
Fru IffOEBOBGS UHkanpftgifvauile, att med henoes mans, Herr Bengt Perssons och MSkan Lännas
samtyckey heortes syster, Nuikoan Margareta i Calmar, eger all i Itfstideo begagoa de tili Fru
Ingeborg sedermera i aiT hemfailaDde godsen Harg med qvarnar och MaJma samt Knuts*
bro qvarn, samt alt hon vid syslefos död gifVer. Malfi^a och Koutsbro qvarn tili bemalte
kloster, och iemoar Tfayllalad i ulbyte mot Iforby.
A. 3. y *).
Omnibus presentes litteras jnspectqris, jngibürgis coniux domin j beiie-
dicti paeterson, salutqm in domino sempiternam. Tenore presencium notum
['acio tarn posteris quam modernis, quod bona oronia quedilecta soror mea,
soror margareta ordinis predicatorum kalmarnie, videlicet hargh cum colo-
ni$ molendinis ac ceterii» attinenciis eidem curie adiacentibus et curiam in
maelmae et molendinum in knuzbro, mihi dimiserat jure hereditario po^si-
denda, sibi de consensu dominj benedicti dilecti mariti mei, et haquini lae*
rnae fih'j mei reassigno, jta quod dicta bona ac redditus ac prouentus omnes
de eisdem habeat libere et irreuocabihter in diebus suis, post obitum vero
ipsius ipsa bona absque contradicione cuiuslibet mihi et meis heredibus per-
tinebunt, preter molendina in knnzbro et curiam meam in maelmurii que vo-
Ig post meum obitum claustio sororum ordinis predicatorum kahnarnie ad
fabricam ecclesie perpetuo pertinere. Ceterum per presentes recognosco cum
consensu dominj benedicti paeterson et filii mei haquini laemae curiam meam
in Thylfstadh quam soror mea mihi assignauerat jure hereditario possideti-
dam, Claustro sororum kalmarnie pro curia earundem norby sytam in riae-
ricia me dedisse. Jn horum igitur robur et munimen sigillum proprium vna
cum sigiHis dominj benedicti paeterson dilecti mariti mei, dominj Magnjkarl^
son , dominj Thuriri kaetilson et dilecti filii mei Haquini laema presentibus
est appensum. Datum kalmarnie anno dominj, M%CCC*, primo, feria JII.
infra octauas natiuitatis virginis gloriose.
*) Ur en af Konimg Birger den 27 Aug. i3o6 vidimerad afslrift.
^
— 34Ö —
1347. i3oi d, 14 Sept
IvGi^iDS af Woxtorp ofverUtelse tili henoei soo Ambjoni SifteDSSoo, «U efter godtfiDnaiuie
aoordna om den andel i ForsbjTi com henne Itilkon) i heonet afledne idoller Ingrids morgoo«
gftfva af Biod Keldorssoo.
A* 7. t.
Omnibus presentes litteras inspecturiSf Jngridis deowaxthorp, salutemin
domino seiiipiternam, Nouerint tarn posteri quam presentes quod dilecto fi-
lio meo domino aberno sixstenson, partem mihi iure hereditario acquisitam
in forsby post obitum dilecte filie mee ingridjs, quam nobilis dominus, r0dh
kaeldorson eidem contulit racione donacionis dicte morghungaeff, pro pleno
precio assignaui, pro sue libito uoluntatis ordinandam, ac omnia mobilia
seu immobilia, supradicto iure michi attinencia, uel ab eodem domino r0(lb
exhigenda, prefato filio meo domino aberno« libere prout uoluerit commisi,
disponenda, Jn cuius rei euidenciam, sigillum meom una cumsigillis domini
guzerk, kanuti swantapolks arwidi g0tstafrson, et benedicti algotson, duxi
presentibus apponendum^ Datum anno domini , M'^GCC. primo in exalta-
cione sancte crucis.
Sigiikn ^:o 1—4 finiiat« Hu> 5 JioriralleL
1848. i3or d. 28 Sept Sko.
Abbedissan Radboros ocb Conventets i SLoLlofter ofverl&telse tili Arkehiskopen i Upiala af
den Prebeoda, Herr Magnus Jonsson i kloatrets kyrka atiftat»
B. 9: as.
Omnibus presentes litteras inspecturis Radborgis humilis abbatissa to-
tusque conuentus sanctimonialium in scho salutem in domino sempiternam,
' habet hoc mortalium prouidencia proprium , quod que pia inteneione et
pro Vera fine instituuntur, exitum quandocunque contrarium sorciuntur, pro-
iijde cum felicis recordacionis dominus magnus jonson« specialis benefactor
noster,; et nostrarum vtilitatum amator et projnotor .ardencior inter alia
pietatis opera que in suorum remissionem peccatorum ad nostrum profecton
et solacium et nostri monasterii honorem ordinauit quandam prebendam
prouida inteneione instituerit, pro vicario perpetuo in nostra ecciesia ad
quoddam aitare deseruaturo, experiencJa tamen docente non commoda et
solacia ex predicte prebende gubernacione, et dicti vicarii apud nos coinmo-
racione^ sed grauamina multimoda« et . sollicitudines onerosas nostro statui
minime competentes prouenire nobis didicimus, et si dicte prebende et vi-
carii
- 349 —
catii prouisio penes nos diucius permaneret exinde in posterum poss'emus
ampliora eciam grauamina verisimiliter formidare, jdeoque nostris vtilitati-
bus prouidere volentes multis tractatibus et diutina ac morosa deliberacio-
ne prehabitis super premissis, de communi consilio et consensu tocius no«
stri conuentus jus quodcumque in dicta prebenda ex dicti domini magni in- '
stitucione et ordinacione nobis competens, jn manus reuerendi patris domini
N. dinina prouidencia vpsalensis archiepiscopt resignauimus, dictum jus si-
bi suisque successoribus et ecclesie vpsalensi sub modo et forma que in
litteris sepedicti domini magni super institucione dicte prebende contenter
lucide continentur, libere et perpetuo totaliter relinquentes, jn cuius rei te-
stimonium et euidenciam pleniorem presentes litteras fieri feeimus et nostro-
rum sigillorum munimine roborari, Actum apud monasterium nostrum scho
anno domini M^'CCG" primo quarto kal. octobris.
1349. 1 3oi d. 7 Od.
Nils Ikgemundssoits ocli dess hiislru Ragitfbips intyg, att de gifvit tili Wärfruberga klosler en
Card i Flustada, for en afliden Tuwes sjäiahugnad*
A. 3. k.
Omnibus presentes litteras inspectoris vel audituris Nicolaüs ingi-
MüWDi FILIUS suaque uxor Rangfridjs salutem in omnium saluatore, Nouerit
vniuersitas tam posterorum quam modernorum nos vnam curiam in Flustba-
tum cum Omnibus attinenciis suis uidelicet in pascuis pratis et nemoribus
pro anima tuphonis felicis memorie monasterio in monte beate virginis ra- ^
cione testamenti condonasse, Nobis nostrisque heredibus totaliter ah'enasse,
Jn cuius rei testimonium presentes litteras sigillis nostris, et sigilh's uidelicet -
laurencii viphonis tilii sueque vxoris domine Ramburgis et sigillo nicolai
cristine filii feciraus consignari, Datum et scriptum anno domini M'CCC
primo snbbato proximo post festum translacionis beati Eskilli.
Sigillet N:o I tili det mfista borlfaIlet| N:o 2, 5 mjcket skadade; N:o 3, 4> borlfallna.
i35o. i3oi d. 2 3 Oct. Sigtuna:
Kyikoherden i H5lo Christiahs intyg, att faan gifvit -§ markland jord i Husesta tili Strengoa«
Domkyrka, med förbehdll af brukande i*ätt i sio lifslid«
A. 3. g. ,
Omnibus presens scriptum cernentibus. Gristiarnus Rector ecclesie h0li
salutem in domino Gonstare volo omnibus euidenter quod ecclesie strenge-
Sv. Diplom. IL 4^
— 35o —
nensi dimidiam marchain terre in hüsistum sitam legaui et tradidi pleno jure
perpetuo possidetidam hoc adiecto. qttod de eadem dimidia marcha terre
temporibus meis Tsufructus. pereipere debeam et leuare. Jn <!raius rei testh
monium sigfllum meum presentibus. vna cum sigillo henuningi thorstensson.
est appensum. Datum sictunum anno domini. M^'.CGG*. primo. decimo kal.
Nouembris.
Tvä sigill^ nUgot skadade, fiiinas p& remsoPi klippta ur brefvcL
i35i. i3oi A 2 1 Nov. Kijl
Biskop YsABS 1 StrengDäs tillkännagifyandcy att lian erh&llit fasta p8 en \ord i Sjalewad, soq
han köpt af Skalde, hvilken förbinder sig alt lemoa »o hustru iBolsvaraodc crsSItniDg för
heoDes del i densamnaa.
A. 7. ..
Vniuersis preseutes litteras inspecturis. Ysarus dei gracia Episcopus
strengiaenensis » salutem in domino sempiternam Tenore presencinm notuio
fäcimus vniuersis, tarn posteris quam modernis, Nos de skaldone dicto
MuK quinque solidos terre in sialwad, tytulo empcionis videlicet pfo
..XVI. marcis denariorum legaliter habuisse, cuius empcionis testes wlgariter
dicti fast» superfuerunt di^i*^*^i viri, videlicet Douiinns Benedictus paiters«
6on, Dominus Johannes de 0rabro canonicus strengiaenensis, haquinus dictos
laemae, Gonradus, laurencius botolfsson, petrus styrbiornaeson , arnbernusde
billinge et sigwardus« Ne quis uero in posterum memoratum predium pro
aliqua parte vxoris ipsius skaldonis impedire valeat, promisit se tpse scaldo
in nostra presencia,» necnon et suprascriptorum nobiliura, pluriuroque di-
scretorum, eidem vxori sue pro parte quam in hoc habuit, satisfactnrum in
alio predio equedigno, Jn cuius facti pleniorem notictam sigillnm nostrum
vna cum sigillis discretorum, Domini Benedicti paetersson Domini joliannis
de 0rabro, haquini dicti laemo, conradi, et petri styrbiornae son, presen-
tibus duximus apponendum, Actum kijl anno domini, M^'^CGC primo Jn
profesto beate Cecilie virginis.
PA frfinsidan: littera super bonis in siaelwadh.
Sigitlen N:o m, 7 och 8 skadade, de ofriga bortfalloa, remsoroa qvar. Remsorna tili N:o 3, 5 och
6 äro klippta af eU bref, lill ioneh&llel lika med det hfti* aAryckta.
— 35i —
t352. i3oi d. 2 5 Nov. Linköping.
Biskopen Laas H:s i Liokfiping Yidimatioo af BislopcD, Hertig BengU testamenle samt dess egen
lestamentariska anordning, hvarigenom ett stenhus i Söderköpiog och etl guldkors tilide-
Jas Linköpings domkyrka, samt gods i SkSlIvik, StyUinge, Ryd, Gärweda, Huretianda,
GoidÜDg vid Köpstad, Slumsryd vid Wernamo, tillika med gods vid Ljaogbj och Fallande-
berg i Tjust lemnas tili Biskopsbordet, m. m. samt lösören tili kloster och hospitali bvar-
jemte redorisas fauru forbemälde Biskop Beogts skulder blifvit betalde.
A.4.
Omnibus presens scriptum cernentibus Laürenciüs, Diuina miseracione,
Episcopus LincopensiSi Perhennem in jhesu christo salutem, Tenore presen*
cium, Omnibus constare volumus euidenter, Nos litteras venerabilis patris
ac antecessoris nostn\ Domini Benedicti, felicis memorie ac recor(}acionis Eterne
vidisse ac djligenter perspexisse, super ipsius testamento conscriptas in hec
verba. Jn nomine &c, Se föregäende N:o looo. Nos igitur tam pij patris,
ac predecessoris / nostri , vestigia in quantum deo dante poterimus sequi cu-
pientes, simulqueconsiderantes, omnia mortalium legi subiacencia in sui dis-
solucionem prorumpere, Quoniam quis est homo, qui non videbit mortem,
neque cum eo moriente descendit gloria donius eins, Sed solum hoc sequi--
tur mortuum, quod in precium redempcionis anime sue et opus misericordie
per eum uiuum salu briter fuerit ordinatum^ Diem eciam mortis nostre, ca-
ritatis quibus possumus operibus preuenire desiderantes, Mente et corpore
incolumes in nostra bona et sana memoria constituti, Testamentum nostrum
in hunc raodum duximus faciendum, Jn primis, Ecciesie lincopensi, quenos
a juuenili Etate, et, quasi, ab infäncia educauerat, Damus, Domum lapideam,
quam sudhercopie, de conrado Dicto Baggae, pro, Mille, et quingentis mar-
chis, Emimus, Jta quod redditus ex eadem domo prouenientes , annuatim,
fabrice cedant ipsius Ecciesie, Jtem crucem auream cum campanis et aliis
ornamentis in decorem et ornatum eiusdem domus dei, Preterea mense epi-
scopali assignamus, bona et predia per nos empta, iuxta curias ecciesie sita,
scüicet isla, Jn skyoldawik, predia que emimus, pro, centum marchis, jn
styttinge, pro, LX, marchis, jn Rydh, pro, XLII, marchis, jn Gardhwidhe,
pro XL, marchis, jn hwetelandum pro. L, marchis, et curiam quam ibi-
dem emimus, Jtem curiam' quam emimus iuxta c0pstadha Gnidling nomine,
et curiam nostram stumsrydh, circa wernamo sitam, Jtem predia iuxta liong-
by, pro. XL, marchis, empta, et curiam nostram fallandabergh, iuxta thiu-
stiam, situatam, vna cum aliis prediolis omnibus per nos comparatis, £x-
ceptis hiis, que seruitoribus nostris dederamus, et eciam hiis, que iuxta
patrimonialia nostra sunt iocata, Redditus autem curie quam lincopie emi-
mus de domino arnolfo, uohimus ut in quatuor partes, annis singulis diui-
dantur, quarum prima pauperibus in anniuersario nostro erogetur» secunda
1
— 362 —
.fratribqs minoribus lincopjey pro pictancifi detur, tercia vicarüs in choro
ibidem laborantibus, pro (^icendis missis ahimarum distribuatcir, et quarta
in luminaribus coram imagine, resurrectionTs christi, et beate marie virgi-
Dis, expendatur, Jtein cuilibet ecclesie cathedrali in regiio swecie legamus
Tnum baldekiiium , jtem Glaustro noue uallis vnum baidekinum, Claustro
aluastris vnum baldekinum, Clanstro monachorum gotualie, vnutn baidekinun,
Moiiialibus wretis vnam, marcam, anone, Moniaiibus ascaby, vnam marcam/
anojie, fratribus minoribus iunecopie, casulam viridem cum dalmatica et
subtili^ ffratribus minoribus h*ncopie, antipendium melius et dorsale de ca-
pella nostra, predicatoribus skeningie, casulam rubeam, cum dalmatica et
subtih', hospitali ibidem, vnam, marcam, anone, ffratribus minoribus su-
dhercopie, vnam lagenam butiri, cum vna marca, anone, hospitali ibidem,
vnam marcam, anone, predicatoribus calmarnie, vnam marcam, anone, Do-
minabus ibidem, tantum, hospitali in n0rrebygd, vnam marcam, anone, Pre-
dicatoribus, visby, vnam lestam, anone, ffratribus minoribus ibidem, tantum,
hospitali ibidem vnam lestam anone, Moniaiibus ibidem, tantum, JNonerint
eciam vniuersi, sepedictum anlecessorem nostrum, Ecclesie nostre linco-
pensi, in duobus miilibus, marcarum, cum, CCG, marchis, fuisse obliga-
tum, super quibus nos vna cum collegio nostro, cum habuimus supporta-
tum, absoluentes ipsum de eodem debito, causa curiarum eidem ecclesie,
loco elemosine per eum assignatarum, Racione insuper quarum, simnlqne
propter Dileccionem specialem, qua intime nos dilexit, Debita suä snbscri-
pta, pro eo soluimus personis istis, Hinzoni Curae, XXX, marcas, argenti,
cum. X, marchis denariorum, Hermanno. LIIL marcas, argenti, Gerardo
plump, LX, marcas, argenti, jtem, eidem, XXVI, marcas, argenti Jtem
eidem, G, marcas, denariorum, Remboldo langae. GV, marcas, argenti, Jo-
hann! ingifridhason, XL, marcas, denariorum, Hermanno dyppse. L. marcas,
argenti, Henekino b^guaerae, XXXIJII, marcas, denariorum, cum diinidia,
Domino, Nicholao ciui sudhercopensi, XXXIIII, marcas, argenti, cum di-
niidia, lyberto lincopie, XII, marcas, argenti, Domino iohanniskelehorn, LXllI»
marcas, argenti, vno fertone minus, Jtem Hermanno dyppae, L, marcas, a^
genti, Jtem Gerardo plump, XX, marcas, argenti, Domino Benekino lincopie,
XV, marcas, argenti, Jtem, remboldo langae, XI, marcas, argenti, cum di-
midia, Jtem Gerardo plump, G, marcas, argenti, lamberto wittenborg, CC.
marcas, argenti, XI, marchis, minus, cum dimidia, Jtem, eidem, G, marcas,
argenti, in raaiori numero, pro uariis peilibus Jtem pro, domino Gnnnaro,
LXIII, marcas, denariorum, Borcardo ciui sudhercopensi, G, etX, marcas,
argenti, Jtem, remboldo langae L, marcas, argenti, Domino Erico cancella-
rio, XL, marcAS, denariorum, Domino Sunoni archidiacono, G, marcas, de-
nariorum, Magistro kanuto, LX, marcas, denariorum, Dominabus ascaby,
— 353 —
LX) marcas, denariorum, fratribus minoribus sudhercopie, G, marcas, de^^
nariorum, Thorkillo, dyakn, G, marcas, denarioruro, Pro testamento/ do-
mini, siggonisarchidiaconi, GXL, marcas, de quibus modica pars restat so-r
liienda, Domino, Nichoiao de sten, XIIII, marcas^ denariorum, Domino akoni,
de rydh, IUI, marcas, argenti, lunduido, XX, marcas, denariorum, digoto,
XXIIII, marcas, denariorum, Magistro iohanni lapicide lincopie, X, marcas,
argenti, Domino Folnido, XXI « marcas, denariorum, fratribus scaris, LX,
marcas,denariorum, Guduasto, IUI, maroas, argenti, Ormero Galldhae^ VII,
marcas, denariorum Tithemanno fris Geterum petimus, ac instantissime
Kogamus, successorem nostrum quicumqiie fuerit, vt si nos, de medio tolli
contigerit, aliqnibus, Debitis* memorati, Domini, B, non solutis, anime eins
salutis respeetu, nostrarumque precum intuitu, opem, et operam efßeacem
velit inpendere, nt soluantur, Jnsuper, conuiuio beate katerine in lincopia,
legamus, vnum baldekinum, pro memoriali, super feretrum, sepeliendorjum
ccfiuiuarum Jn premissorum itaque maiorem Euidenciam, presentes, appen-
sione siggilli nostri, fecimus communiri. Actum et Datum lincopie, An^o, do-
ijiini, M'*,CGG%r, Die beate katerine, Viagims.
Pd Jränsidan,- Svmraa pecunic debite fabrice ecclesie lyocopensis per dominum benedicliim
eiusdem Episcopum bone luemorie et remissc per (^ominum laurencium successorem eiusdero et
capitulum, raciooe curiarum in leenum et iordhacslaedbum» duo milia et treceote marce dena-
riorum, jtem summa pecunie soiute per eundem dominum laurencium. pro testamento et de«
bilis memorati domini .B. mille^ centum. et decem, et septem marcbe argenti cum dimidia.
Et nongente quadraginta sex marcbe cum dimidia denariorum.
Af sigiliet fionet blott ett stjcke qvar.
I 3 5 3. j 3o2 Odat. Brunsholm.
Magnus Gbegbassons medgifvande för Ärkebiskop Niis i Upsala, alt anoidna om en jordiott i
Berga i Färentuna socken, hvilken hans soo Peter erhäilit i arf ef\er Carl Erlandsson.
A. 6. a.
Omnibus presentes Litteras inspecturis. Magnus gregorisson, salutem
in domino sempiternam Presentibus volo constare euidenter, consensus et
voluntatis mei fuisse et esse. Quod reuerendus pater, dominus Nicolaus dei
gracia archiepiscopus vpsalensis, de septem solidis terre. minns vno denario
terre et dimidio, situatis in parochia feringatunum viUa bergum, que qui*
dem terra filio meo petro. de hereditate domini Karoli Eriendson prouene-
rat, disposicionem et ordinacionem plenariam babeat permutandi ipsos et
alio quouisrliodo distrabendi pro sue h'bito uolnntatis. Jn horum testimohium
eaidens, presentem litteram feci fieri et meo sigillo communiri^ ScriptufQ
Brunsholm, asno domini. MilJesimo. CGG*. secundo.
Sigiliet borlfallet frftn den ur brefvet klippta remsan.
^
— 354 —
i354- i3o2 Odat. Sko.
' GüTTOBM Ahuvdssovs hjitihttt fi a mark fand jord i SSby, son ienioat NuoDoroa i SLokloster,
eiDot 9 markland i Sjökarlaby samt brnkande ritt tili ctt 3:dje markJand derstSdes i bans
Urstid.
A. 3.b.
Vnitiersis ad quos presens scriptum peruenerit Gothormus iilius andnn
salatem in domino sempiternam , vniuersitati yestre notum facio me cum re-
uerendis dominabus claustri sko permutacionem prediorum in hunc roodum
fecisse, assignaui predictis dominabus duas marcas terre in curia mea seby
pro duabus marcis in sy0kar]ab7 cum domibus et omni suppellectili sicnt
nobis conuenit, adhibitis secundum Icges terre testibus et firmarijs qui wi-
gariter dicuntur fastar, Terciam autem marcam in predicta curia syokarlaby.
fauore et beneplacito suo sepedicte domine pro vita mea mihi exhibuerunt,
hac racione^ vt post mortem meam absqne omni heredum meorum contra*
dictione h'bere poterint vsibus suis prenominatam marcam reuocare ac ven-
dicare, Jn cuius rei testimonium sigillum meum cum sigillo domini Magni
gregerson presentibus est appensum, Datum sko anno domini M^'.CCGMr.
SigiUen skadade.
i355. i3o2 d. 8 Jan. Sigarsö.
Biskopen Ysaas i StrengDSs oppna forordaDde tor prestmannen Johaones i Tboresuod son
ernade fsirdas utomlandt, för att studera ocb betoka siDa forSidrar.
B. 9: 77. T.
Omnibus presentes litteras jnspecturis, ysaros dei gracia episcopus
strengnensis salutem in domino sempiternam, pro exhibitore, presenciüro,
dilecto clerico nostro, Domino Johanne parochiano ecclesiarum in Tborsn
et Ekeb^ *) qui gracia studii et visitacionis parentum suum extra reg-
num swecie, Jntendit proficisci yniuersitatem vestram petimus et rogamas
Tt ipsum ad tos diuertentem yeb'tis benigne recipere, ac huraaniter pertra-
ctare, admittentes eum ad sacerdotale ofBcium libere exsequendum. nee si*
nentes sibi jn aliquo joiuriam fieri vel grauamen, Datum Sygars0 anno do-
mini, M'fCCC'ir, die lune jnfra octauam Epyphanie.
*) Slutet af Damoel forkortadl och ikHydigl;
— 355 —
i356.- i3ö2 d. 8 Jan. Sigarsö.
Biskopen YtAKs i Strengnis iDtyg, alt prastmaiuieii Jobaniiety 9öm vid sia resa utomlaBcU «r^
kSot sig vara sLyldig sio broder Fi-ombold 60 mark penmogar, inför Biskopsembetet öf*
verlätit tili beoiälde sio broder alla iokooistcroa af sina forsamliDgar under iio bortovarOi tiUc
skuldeo blifvit betald.
B. g; 77. T.
1 Omnia vt prius.
1 NotuDi facimus per presentes, quod dilectus clericus noster Johannes
Yt prius, in presencia nostra Recognouit se obligatum fromoldo fratri suo
jn sexaginta marchis denariorum pro quibus sibi omnes prouentus ecclesia-
rum suarum tempore abseucie sue dereliquit ^coram nobis quousque Eidem
fromoldo fratri suo memoratum debitum jntegraliter fuerit persolutum, jn
cuius rei testimonium presentes sibi duximus concedendum, Datum loco et
tempore supradicto.
1357. i3o2 d. 8 Jan. Sigarsö«
Biskopen Ysars i Strengnäs lilUt&od för samme prestmao» att Yara borta frio fina iorsamlin-
gar i 4 Ar, for att studera och besöka sioa ioräldrar«
B. 9: 77. T.
1 Sicut prius..
Notum facimus per presentes quod nos dilecto clerico nostro domino
. • • persone vt ante, gracia studii et visitacionis parentum suum damus
h'cenciam, ad quatuor annos ab ecclesijs suis, continue abessendi, Ne igitur
sibi racione huiusmodi absencie sue aliqua jn posterum suspieio valeat sub-
oriri presentes eidem duximus jn testimonium concedendum, Datum vt prius«
i358. i3oa d. aa Jan. Sigtuna.
Predikare-Ordeni Prioren Olofs vidimaüoo af Munkeo Thorers bref af &r 1 298 oin ett Mo-
taget Breviarium, med föreskrift| aU bvarhekt bemilde Muok komiBer all döj bor Bre*
▼iariuai kloctrel AtarttfiJias.
A. S. c.
Omnibus presentes litteras inspectaris, Frater Olauüs fratrum ordiois
predicatorum in prouinoia dacie Prior et seruus indignus, Salutem in do*
mino sempiternam, Tenore presencium testificor me vidisse subscriptam lit-
terant sub s^illis priorum, siktuniensis et insulensis in hec verba, Omnibus
— 356 —
presentes' litteras &c, Se föregäende N:o i häo. Jdeoque vtilitati dicti con-
uentus in dicto negocio prout iustiim est, fauere desiderans, districte pro-
bibeo, ne dictum bretiiarium distrabatur vel abenetur, Sed quod illud sim-
pliciter, vbicunque dictum fratrem tborirum migrare vel mori contigerit, ad
sepedictum siktunensem conuentura modis Omnibus reuertatur, datum siktunie
anno domini Millesimo. CCC*. secundo, secunda feria post agnetis proxima.
Sigillet skadaclu
359.
i3o2 d. 5 Febr. Calmar.
Ingeborg Gustafsdotters testameiUaiisLa anordning lilliloster och hospital, hvarigenom, ibiand
andra, Galmare kloster, erhöll, utom Maloia och Kiiutsbro qvarn> som hon förut gir?it,
fifven Norbj i Nerike, för heones grafpiats ovh mässor.
A. 3.y. ^
Jn Nomine patris et filii et Spiritus sancti Amen, Ego Jngiburgis g0-
STAüi quondam filia corpore Sana et incobimis ac per omnia mei corapos,
aduertens et considerans nicbil certius morte et bora mortis incertius nichil
4 esse, de salute anime mee solb'cita, commutare temporaHa cupiens in eterna,
de bonis meis a deo mibi concessis, meum in bunc modum ordino testamen-
tum, Jn primis, sororibus ordinis predicatorum Calmarnie quas affectu pre
. ceteris religiosis dib'go speciali, apud quas mihi Ibcum eligo sepulture, pre-
ter curiam in Maelmum et Molendinum in knutsbro, que de oonsensu dilecti
Mariti mei domini benedicti psetaerson ac karissimi filii mei haquini dicti
laeroe, ipsis ad ecciesie sue fabricam prius dederam. Curiam meam Norby
cum onunibus suis attinenoiis in Nerichia sitam, confero in meorum ac Ha-
quini filii mei prefati, remissionem deiictorum,. possidendam pterpetuo iure
pleno, Tt de prouentibus eiusdem curie, sustentari valeant dictis sororibus
Missas. ac diuina celebrantes, volens et ordinans per presens, quod si di-
ctam curiam vmquam a se quomodolibet alienare sorores voluerint, ipsam
pro iusto precio, seu pro predijs equiu^Ientibus, exhibeant memorato filio
meo aut ipsius beredibus comparandaro. Jtem ad subsidium terre sancte,
pro redempcione crucis lego viginti Marcas argenti puri, Jtem Monacfais alva-
stri et fratribus ibidem, vnam Marcam puri argenti Jtem fratribus ordinis
predicatorum skeningie duas marchas argenti puri^ Jtem fratribus eiusdem
ordinis Calmarnie vnam Marcam puri arg«nti, Jtem cuilibet daustro cuius-
cunqu# ordinis per regnum svecie ex ista parte maris ccmstituto, vnara Mar-
cam denar., Jtem siogulis hospitalibus voam Marcam denar. Jtem cuili-
bet ecciesie mee parrocbiali ynam Marcam denar., et sac^rdotibus plebanis
ibidem .
■ — , 337 • — '
ibi(ieHi ciuiabet vnam Marcham deaar.^ Ad solucionem vero pnedietorum
omnium deputo .prouentus omnes de bonis meis omnibus in verendia sitU
prouenientes annuatim districtissime profaibens ne qiiis beredom meoruin
qiiidquam accipiat de prouentibus memoratis post obittim neum^ antequam
soiuta fuerint omnia supradicta, Sed ne atiquibus hoc factum caJuafipniandi
detur occasio, Dilectum maritum meum dominum benedictum paetaerson Ha-
3uinum dictum lem^fiHum meum karissimum, Dominum Magnum kariaon, et
ominum Thyrkillum dyaconem, exsecutores instituo huius testamentj, adiu-
rans eosdem per aspersionem sangvinis üiera christi, et obnixius rogaiis rt
bec omnia promoueant efBcaciter et procurent, Jn huius intur regj robur
et testimonium vna cum proprio presens scriptum sigülis dominorum vide*
licet domrni benedictj paetaerson, domini Magni karlson, et domini Thurkilli
dyaconi, necnon et Haqajini dicti laemae predictorum peto sigillari, Datum
Galmarnje Anno domini M*CGGMI% Ja die beate agathe virginis et Martyris.
^gilieo N;o i» a, 3 boüA, M;o 4 och 5 oiLadade.
i36o. i3oa d. i^ Febr. Zutphen.
StadeD Zutphens tkcifvelse tiU Koniing Erik i DaninarL« med klagonAI öfner de olagligheter,
som i Skanör och Falslerbo samt andra delar af haas rik« begls rmot kopmüiineo {rindt
slariska stfideroai «anit stüderDa i <flprefskapct Geldern och Stiftet Utrecht.
L. c aaS*).
Glorioso viro ae IHtistri principi, Domino Regi Dacie, Scabini et Con«
sHles Sutpbanienses ad regia mandata quantnm possunt seruieij et bonorts.
Vestre gloriose dominacioni graui querimonia conqueri compellimur,
quod mercatoribus Ciuitatum Slauie et mercatoribns communtbus oppido-
rum nostre Comitie Gelrensis et djroceseos Traiectönsis intotlerabiles iniurie
et manifeste vioiencie in vestro regno cotidie inferantur. Ita quod in Sco*
nure, walsterbode et alijs partibus regni vestri communes raercatopes Omni-
bus iuribus et libertatibus suis sunt quodammodo spoliati, et iarisdiccionem,
quam ab antiquo a vestris antecessoribus consueuerant, nunc non perraittun-
tur exerr^re^ et Aduocati seu Justieiarij Ri3gni vestri accipiunt a mercato-
ribus cum violencia id, quod volunt Vobis ignoranter siue scienter insnpeiv
si alique^ naues sub regho uestro naufragiuni patiuntur, dicunt uestri Aduo-
cati siue Iusticiarij\ quod omnia bona naufraga ad eos pertineant pleno iure.
Quare vestram gloriosam domjnacionem precibus deuotis deprecamur,
quatenus dei amore nostrique seruieij perpetui dictos mercatores Ciuitatum
olauie et mercatores oppidorum nostre Gomitie Gelrensis et dyoceseos Tra*
f) Efter origioalet i Lübeck»'
Sk^. Diplom, n. 4^ *
n
— 358 —
iectensis in iuribus et libertatibus, a vestris antecessoribus ab antiquo con-
suetis, faciatis libere et quiete iii vestro regno permanere, vt apud vos vi*
cissitudine grata nostro seruicio perpetuo valeamus promereri,
Datum Sutphanie, Anno domini M*GGC* secundo, feria secunda post
Agathe virginis.
i36i. i3o2 d. 3o Ma^rs.
FoLiLjB och Johannes, Helge Smvghs souers' Salu- och fastebref pä en jord i Svaitingstorp, tili
Predlkare-Systrarnes klosler i Caliuar.
A. 3. j.
Omnibus presencia visuris vel audituris, Folco, et Johannes, filii Hel-
GONis dieti smugh, salutem in domino sempiternam, Tenore presencium no-
tum facimus tarn posteris quam modernis, nos predium nostrum in swartingsb
thorp situm videliQet decimam partem attungi in quo duodecim spannones
Seminare consueuimus annuatim, sororibus ordinis predicatorum calmarnie
pro viginti quatuor marcis denariorum vsualis monete totum cum agris, sil-
uis, gratis, et aquis cum ceteris pertinenciis omnibus intra sepes et extra
eidem ville adiacentibus vendidisse, ac eandem terram per legalia wigariter
dicta festnae calmarnie dictis sororibus multis villanis ibidem presentibm le-
galiter resignasse Hanc resignacionem magnus kinben rite secundum leges
publicauit, et Ditmarus monetarius calmarnie eandem ex parte sororum pre-
dictarum acceptauit, Jn huius igitur vendicionis et resignacionis robur et
euidens testimonium sigillum Giuitatis calmarnie presentibns est appensum,
Datum anno domini M'^fCCC, secundo^ sexta feria post annunciacionem
virginis gloriose.
Sigillet oästaa oskadadt.
iSöa. i3o2 d. II April. Hwarfslad
iNGEBOHoSy Magntis JohapssoDS enkas uppl&telsebref pä iukiliiga girdari dem hon redan forot
testameoterat tili Upsala Ärkebiskop och Docukyrka.
A. 4-
Omnibus Presentes litteras jnspecturis, Jngiburgis Relicta domini Magoi
joansson bone memorie, salutem in domino sempiternam, Euentuum frc'»
quencia perspicue manifestat, quod racionabiles et salubres testamentarie
decedencium voluntates et ordinaciones, sepius infringuntur irritantur et ad-
hichillantur voluntatibus contrarijs seu malicia successorum, sed et omni-
^ 35g ^
potenti deo hon inmerito fore digooscitur elemösinarum largicio gracior et
accepcior quam quis facit incolumis Atque sanus, Jdcirco premissorum con«
sideracione mota JBgo jngiburgis Relicta domini .M. joansson bone memo-
rie, Curiam meam vallar in sudhermanpia parocbia bughastaf , quam Archie-
piscopo et Ecolesie vpsalensi in meo legaueram testamento , Nunc de bene-
plaeito et consensu dilectarum filiarum mearum» Margarete et jngiburgis, in
meorum remissionem peiCcat<H*um titulo donaoionis inter viuos ex nunc con-
fero, assigno et approprio dicto domino Arcfaiepiscopo et Ecciesie memora-
te. Cum ßubscriptis predijs et pertinencijs, iure perpetuo possidendam,
videlicet in ipso fundo curie wallum. sedecim solidos. jn villa byasrghum
eadem parochia Octo solidos. jn Thyurinby in proxima villa. decem dena-
rios. jn villa Ekla. sex denarios. tercia parte denarji minus, jn villa hesH-:
by. quinque denarios« jn kl^psta parochia Thystiberghum duos solidos.
jn sythum in Eadem parochia vnam oram terre. cum duobus denariis. et
dimidio. vnum molendinum situm iuxta klepsta. Et in presenti donacione
assignacione et appropriacione dicte Curie proprietatem cum possessione
transfero in dominum archiepiscopum et Ecclesiam vpsalensem jta quod di-
ctam Curiam permutare vendere seu distrahere et alio quocumque modo
alienare valeant libere et licite pro sue libito voluntatis. vt autem premissa
mea ordinacio irrefragabilem firmitatem haberet, jdeo ex parte mea dati
et assignati sunt per discretum virum hemingum Thorsteoson apud aspul0t
in communi placito prouincie R0ntunum domino archiepiscöpo vpsalensi et
Eins Ecciesie firmartj w^Igariter dicti fastar, quorum daeionem et assigna*
cionem ratifico, et habeo et habere volo inperpetuum ratam atque gratam.
jn premissorum autem omnium robur . testimoniom et Euidenciam plenio-
rem , sigillo meo et sigiUis dilectarum filiarum mearum predictarum feci pre-
sentem litteram communiri, Datum apud Curiam meam huarfstadhL Anno
domini. M\CCC'' secundo, feria quarta proxima ante dominicam palmarum.
Stgiilen, med undantag af N:o t, föga skadade.
i363. i3o2 d. 2 2 April. Lund.
He9Rtk^ JoHAir BauHswiKS S05S testamentariska onordning tif sin qvarilileDsLap tili kyrkor ocli
kioster i Lund, samt tili enskilda personer.
• B. i: ii5.
Jn nomine patris et filii et spiritus sancti amen Ego henüigus filius jo-
HANNis dicti BRüNSWiCH. sciens nichil esse cercius morte et nichil incercius
hora mortis, licet corpore debilis sanus tarnen mente de bonüsculi^ michi a
deo datis testamentum meum condo et ordino in bune roodum Jn primis
^
— Stfo —
1^0 ecclcane beati amlree lundis apud quam eligo sepulturam. duas nianAti
denariorum sacerdoti ibidem dimidiam marcbam den. et ministro oram denr
jtem fabrice ecclesie tundensis marcbam den. jtem: ür^tribus* mmoribus Ion*»
dis dimidiam marcbam de», jtem fratribiis predicatoribM lanVnr* jtew sitn
guli» ecciesm lu^dis oram den. sacerdotibus earundem tantmn, minisCrDnim
cuilibet soHdum den. jfttm ecclesie beftti petri monialium lundis. H orasden^
jtem ad mensam earundem tantum jtem puero meo petro cappam meam
griseäm et vnara marebam den. jtem aseero braxatori dimidiam marohanf
den. jtem attonk duas ocreas jtem lucie vnurm fectum jtem botiide. tunicüm
. meam bnineticam jtem ketol0gb vnum pellicium jtem ad laudero omnjpoten-
tis dei et cultum ipsius ampliandum ac anime mee. animarumque parentum
meorum remedium. lege ad anniuersarkim meum. anno qmlibet in Jondensi
eboro perpetuo celebranditm. qnandam tabernam quam jure hereditario fai»
bui post patrem ineum diiectum quer est inter tabernas mercatorum ad I)a^
tem fori orientakm sita« media inier tabernam matbei joonson ciuis lunderh
sis et tabernam matbei fratris mei vtermi. de cuius pensione volo quod quo-
übet anno deducentnr due ore den. inter scolares pauperes diuidende et
duc ore ad commodum fiaibriee ecclesie landensis conuertende. residuum au-
tem pensioms taberne supradicte. yolo quod inter canonicos et vieariM qni
vigiliis et misse fnterfaerint. diuidatur. boc prouiso. quod memoria mim*
rum dilectorum micbi patris et matris in predicto anniuersario' meo aDfioo
babeatur. yfolo insuper. quod prepositus lundensis. quicanque pro tempore
fuerit euram predicte gerat tanerne. et in sua^ ordinacioae disfponat proat
superius est expressim Exsequtores antem buius testamenti constitno et or*
dino. dilectos michi ki cbristo. matbeum joonsson. bartleuum et johannem
brocbos. ciues lundenses rogans ipsos hnmilirer et deoote vt banc meam viti^
inam voluntatem prosequi relint ad effectu« prout eoram deo audeant re^
Spondere* Jn cuius rei testimonium sigillom eapitufi tondensia vna eam si-
gillo meo et sigillis exsequtorum loeorttm neenoii sigillo nicolai fratris nei
vterini. presenti testamento rogo apponendum Datum lundis anno domini
MCCG secundo decimo kal. roaij.
i364* i3oa d. 20 Maj\ Upsala,
DomprwtMi Ihabl Pstümom g&frobref pft Njtta tili sia siäglingiB Magister AndreiiSiOeh eAcr
haus dfid tili Lagauumcii Birger och tum» arff iogar med förkefaftU af öpptro utOlnitvig for
gftrdea Raobj.
A. 6. a.
Omnibus presentes litteras JnspMtqris Israel petm prepositus vpsateii*
$is^ salutem in domino sempiternam, Vniuersitati vestre significo |>€r prestn*
tes quod diiecto consobrino meo, Magi&tro andre, propfer diuerfta^tfc bhq^
tiplicia beneficia michi per ipsum prestita , confero et assigno cum consemu
dilecti fratris mei^ Domini Birgheri legiferi vplandie^ decem oras terre in
JVysta, cum omnibus adiacentibus eisdem, »i ipso siiperstite me ab hoc se*
culo contiugat euocari, volo nichilominirs quod curia Rfinby libere habere
possit commoda seu exitus qui wlgariter dienntur vtuegbtr in aquas, ad
pascua,. uel insiluas, Volo eciam vt diclo Magistro andree de£uncto, ad fra*
treiii meum superius nominatcrai, Qei ad eicfö liberos, nominata possessio re-
deat nysta pleno iure, Si autem quod absit sepius nominatum fratrem meum,
ante mortem sepedicti magistri andree, sine liberis d'b hoc seculo euocari
contigerit, tunc volo atque ordino, quod sepius repetita possessio, Nysta, se-
cundum discrecionem dicto Magistro andree a deo datampro anima nostrum
omnium diuidatür Jn Cuius facti euidenciam, SigilTum meum com sigillo di*
lecti fratris mei , i)resentibus est appensum, Datum vpsalfe anno domim.
Millesimo. .CXC. Secundo. Terciodecimo kaJendis Junij.
TvX sigUl fionat, oAgot »kadade.'
i365. i3oa d. 19 Juni
BMopen i We$ter&< Mnls KiTTtts^iif aflaUbref ior botfiirdiga', sott pl v»ia ftticlagar bf*
söka Sigtiioa kJotUr^kyrkar«
A. S. c.
Vniuersis presentes litteras- inspecturis. Nicolaos Dej gracia Episcopus
arosiensis. Salutem in donimo sempiternam. Licet js &c. lika med foregd^
ende N:o 435 tili apciores. Cupientes igitur, vt eccle^^ia religiosorum virorum
fratrum Predicatorum »ictunie, yi honorem beatissime marie virginis dedi*
cata, congrois honoribu^t et deuocione populi frequentetur, Omnibus vere
confitentibus et eonfessis^ qui eandem ecelesiamr jn annittersario,..dedicaeionis
die ipsius, et vsque ad öcto dies sequentesy Et in omnibus festiuitatibus
beate virginis, et beate Marie magdalene, et beate katerine. Et in sollem*
iHtatibus beatorum augvstini et Dominici confessorum, ac beati Petri mar-
tyriSf Necnoo in secunda die Natiuitatis domini. Pasche et Peufeehostes »
cum reuerencia et bonore visifauerint, De omnipotefirtis det misericordia
confisi. Qaadraginta dies de iniunctis sibi penitenciis misericorditer annis
^ingulis relaxamus. dumroodo per venerabifem Patrem dominum Tpsafensem
in cuius dyocesi dicti fratres degunt, i^atificate fuerint indulgencie memorate.
Jn cuius rei testimouium , Sigillunt nostrum preseutibus est appensum Datum
^
— 36a —
anno Dominj. M*.GCC\ Secundo. Jn die sanctorum martyrüm G^ruasii et
Prothasij.
P& uppvecketf Jstas indulgencias coDfirmauit dominus archiepiscopus ad sapplicacioDem fratris Jsraclii.
Sigtliet skadadt.
i366. i3o2 d 12 Juli. Odenslunda.
Kaoikep Olofs af Forsa G&fvo- och faste-bref p& en del af Forsa ströoiy tili Laginan Birger
Persson.
A. 6. a.
Ego Olaüüs de fforsum, Canonicus vpsalensis, Tenore presenciuni no-
tum facio, omnibus quorum interest, tarn presentibus quam futuris, me, no-
bili viro, et michi dilecto cognato^ dotnino .B. peterson, legifero vplandie,
quatuor solidos in torrente fforsuin, qui ad me pertinebant raeione predio-
rum meorum ibidem, in com muni-placito babito norundie , apud villam Odins-
lunde contulisse seu donasse pleno iure ac ibidem super eadem donacione,
firmarios wulgariter dictos fastar adhibuisse secundum patrie leges et con-
suetudinem approbatam. Jn Guius donacionis euidenciam pleniorem^ presen-
tem cedulam propria manu scripsi, et eam proprio meo sigillo signaui^ Actuqi
loco predicto, ftnno domini M\ CGG*, secundo, IUP. jdus julij.
Sigillet bortfaKet frfin den ur brefvet klippta remsan.
i367* i3o2cl. 8 Sept. Stockholm.
^rtig Eaiies Gifvobref p& g^rden Sörb]
Birgers tjenare^ Thorkel Glemensson.
Hertig Eaiies Gifvobref p& g^rden Sörby, med underliggande gods, tili dess broders, Konuog
kcl
A. 6. a*).
Omnibus presentes litteras inspecturis Ericus dei gracia Anx sneorum,
salutem in domino sempiternam. Cum dignum sit ac racioni consortum yt
fideliter servientcs dignis stipendiorum beneficiis remunerentur et promoue-
antur commodis et profectibus graciosis. Gonstare volumus tarn posteris quain
modernis, quod discreto viro thurgillo clemaetson famulo dilecti fratris no-
stri et dommi, Domini birgeri regis sueorum illustris dedimus et assignaui-'
mus curiam nostram s0rby cum predijs infrascriptis, videlicet in eadem s0r-
^) Finnes Sfven i original^ A. 6. a.^ med sigillen i^ 3, 5, 6 skadade^ hängende 8 pergamenls-
remsor; N:o a, 4? 7» ^ 9 bortfallna; remsoroa qrar..
J
— 363 —
by duas marchas terre cum vna ora terre tercia parte solidi minus, Jtcm
in westra 80rby vnum solidum terre, Jtem jn orberghum dimidium solidum
terre, Jtem jn walluni duos solidos terre cum dimidio, JteminFotsta vniim
solidum terre, Jtem jn billistum Septem solidos jn torrente dumtaxat ibidem
Jtem in gildistum dimidium solidum terre, Jtem in akiste tres oras, Jtem
in ballsta quatuor solidos terre, Jtem jn billaberghum duos solidos terre,
Jtem jn westrauallum dimidium solidum terre, Jtem in alsengum dimidiam
oram terre, Jtem in Gardlengio dimidiam marcham terre, Jtem in Eke di-
midium solidum terre, Jtem in Norraeby duos solidos terre, Jtem in biura-
nes vnam oram terre et in quastum vnum solidum terre, ac omiiia et sin-
gula eidem curie attihencia vbicumque sita et inuenta fuerint in agris, pra-
tis siluis, paschuis, piscariis, molendinis et molendinorum locis infra sepes vel
extra longe uel prope positis, racione sui fidelis seruicii, tarn nobis, quam
predicto domino nostro regi impensi, Jure perpetuo possidendam Transferen-
tes in ipsum et suos heredes facultatem eanclem curiam possidendi, ven-
dendi, coramutandi, seu quocumque modo voluerit ordinandi, Jn cuius rei
testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum, quibus apponi pe-
timus sigilla doitiini nostri regis, dilecte matris nostre domine regine Hel-
uighis, waldemari f'ratris nostri dilecti, domini tburgilli knutson marscalci, et
aliorum nobilium de consilio einsdem domini nostri regis ad euidenciam ple-
niorem Datum stokholmis Anno domini M'CCC* secnndo in natiuitate virgi-
nis gloriose.
Sigillen i; 2, 3, 5, 8; 9 skadade, hängande pä olika fbrgade silkestrftdar; de ölriga borta.
i368. i3o2. d. 24 Sept
Koniing BiBGERS Skydds- och frihets-bref (or Biskopen Brynolfs i Skara gods och & dem
beende personer, med försäkrao om de friheter, sonn tillkoinmo dem, bvilka gjorde Kobun-
gen riistljenst.
A. 3. I.
BiRGERüS dei gracia sweorum Gotborumque Rex, Omnibus presentes
Jitteras inspecturis, Saiutem in domino sempiternam Tenore presencium con-
stare volumus euidenter, Quod nos Reuerendi patris Domini Bryniulpbi di-
uina miseracione Episcopi skarensis omnia bona mobilia et inmobilia, vil-
licos et coJonos, ac personas omnes in eisdem bonis residentes recepimus
sub nostram protectionem et tutele graciam specialem, Reddentes eadem bo-
na, cum personis premissis que silicet pro cotidianis suis vsibus et pro
mensa deputauerat, ab omnibus causis et iuribus nomini nostro debitis, vi-
delicet gengiaerdh et alm8ennings0ri, ac solucionibus alijs seu inposicionibus
quibuscumque, racione fidelis sui seruicij nobis inpensi, et prout speramus
-^ 364 — •
in posteram fideliter inpetidendi, libera. , penito» et exempta, Jta qtiod'per
omnia eadem libertate gaudeant qua ceteri gaudent, qui nobis eum dextra-
Hjs seruiunt pbaleratis, Prohibemus igitur ne qiiis bona seu persorias pre*
missas contra huiusniodi nostram tuicionem, inpetere, graaare, sen molestare
presumat, sicot graciam nostram diligere voluerint inofTensam, Datum Anno
aomini Millesimo, Trescentecimo secundo, VHP. kalend. oetobris.
Pi ftantidam Prioilegia regalia episcopo scarensi'dfala ted siricta aliqiialltcr.
Sigiilet borifallet frftii den ur bnefvel klippta remsaiu
1369. i3o2 d 7 Oct.
Konung BiaGSBi Braf fSr Grefve JaLob af flallaod och flera Danika fljkttogary attslaffa dfm
HU af Konung Erik i Danmark och emedlertid gifva dem tillfljkt i Sverige.
L. f. :«•
Universis präsentes b'tteras inspecturis Birgeeus dei gracia Svecorum
Gotborumque Rex salutem in domino sempiternam Notum facimus per pre-
sentes nos a viris fide dignis veraciter didicisse« qvod magnificus Prinoeps
dominus Ericus Danorum Slayoruinqve Bex, frater noster dilectus, .super
causis, qvas ipse nobilibua viris, dominis, Jacobo, comiti Hallandie, Petro
Jacobs, domicello Nicoiao et Johanne Petersun de regno Dacie profugis et
proscriptis imposueriti eosdem nobiles contra justiciam et legei patrie mul*
tipliciter aggraverat et eosdem ab alits procuraverat indebite mblestari;.qvaai
ob rem ad petitionem et instantiam incliti principis domini Hafenni regb
Norvegie illustris fratris nostri carissimi, promisimus eisdera nobilibus bona
fide, qvod pro ipsis et eorum liberis praedictis, efßcaciter placitare volu-
mus, ac ipsis opem praestare conveAientem , nt pro injuriis et dampnis illa-
tis eisdem, justiciam conseqvi valeant et pro causis eis impositis excusacio-
nera legalem seu legittimam facere, secundum Deum et justiciam, et'ut in
yeris et approbatis libris regni Dacie legolibus continetur^ nee non et me-
moratis nobilibus et eorum liberis supradlictis, refugium in regno nostro
concedere, si necesse fuerit, et eis videbitur oportunum, nee ipsos deserere
Yolumus a nostris specialibus gracia et favore. In cujus rei testinionium tina
cum sigillo nostro sigillum domini Erjci ducis fratris nostri dilecti, et si-
gilla dominorum Th. Marscalchi nostri et aberni sixstoins. consiliarioruin
nostrorum praesentibus sunt appensa. Datum anno domini M« GCC IL nonis
Octobris.
137a
~ 365 —
1370. i3o2 d. 10 Oct.
Carl lüGnoRGSsoifs Bref om ett jordabjte med Skokloster, hvarigenom klostret, emot TSogestad
och Harket i Kefrie (Kärrbo) socken samt delar af nägra holntar och en skog^ erhöll Sal«
kapdaeke i Gryta sockeo och fiybj i Längthora socken.
A. 3. b.
Omnibus presentes litteras inspecturis, Karolus Jjigibürgason , salutem
in domino sempiternam, Jniariatur memorie frequent0r obliuio, et longin-
quitate sepe fit temporis quod clara presentibus reddufitur ») obscura futuris^
Jdcirco tarn posteris quam presentibus tenore presencium notum facio^ Me
fecisse quandam permutacionem prediprum meorum cum domina abbatissa
et Conuentu sanctimonialium in scho, sub bac forma, videlicet quod Ego
recepi a dicta domina abbatissa et suo Conuentu ad Jus et proprietatem
meam Guriam predicti monasterij dietam Tangastir Cui subiacent due mar*
che terre, Jtem octo solidos terre in villa harekj parochia kiefri, et quid*
quid in insula afgarnum, et in sigmarsholmum, et in langholmum, et in si*
lua iiestum, monasterium scho possederat, Cum agris, pratis, siluis, pisca-
rijs, et pascuis ^), et ceteris Omnibus et singulis attiniencijs ad dietam Curiam
tangastir ^), et ad predictum predium in villa harekj pertinentibus quöcumque
nomine censeantur absque diminucione et excepcione quacumque dictis wl-
gariter afnempningum, Ego uero karolus Jng^iburgason pro predictis bonis
ad Jus et proprietatem monasterij scho, tradidi, assignauj, et appropriauj
titulo permutacionis Curiam meam salkandaekj in parochia grytum Cui sub-
iacent quindecim ore terre, et duodecim denarii cum dimidio denario terre^
et tres oras terre in nyby in parochia langythoru Cum agris, pratis, si-
hiis, piscariis et pascuis, et ceteris omnibus et singuhls attinenciis ad di*
etam Curiam salkandaekj^ et ad dictum predium in nyaby pertinentibus quor
cumque nomine censeantur, absque excepcione et diminucione quacumque
4ictis wigariter afnempningum , super predicta eciam perrautacione, tradi-
cione, assignacione, appropriacione, et recepcione permutacionis titulo, Bali
et accepti fuerunt firmarij wigariter dicti fastar, et omnia alia facta que^e-
cundum leges patrie, et terre consuetudinem in hiis negocijs fieri consueua-
runt Jn cuius eciam rei testimonium sigillum meum vna cum sigillo domini
Magni gregorison presentibus est appensum, Actum anno domini *M*.CCG*.II*.
sexto Jdus octobris.
Pd Jrdnsidan," littera super XV horas j salkandeykie«
Sigillen: N:o t skadadt; a bortftill^t, remsan qvan
i) reddantur i NcO iSji. 2) pascuis utesl i N,'0 fJj/, 3) Tangastum * JV.-d /J7/.
Sv, Diplom. IL ^ 4?
— 366 —
i37i- i3ö2 d. lo Oct BaldiogstaA
Ärkebiskopen i Upsala Nits Allessovs pi atlmänt ting gifoa Fastebref p& Ktrl lageborgiBoos i
Dästföregfiende bref omtalta jordabyte med Skokloster.
A. 3. b.
Omnibus presentes litteras inspecturis» Nicolaüs miseracione diuina ar-
cliiepiscopus vpsalensis, salutem in domina sempiternam» Jniuriatur &c. som
i nästföregdende N:o 1870 tili tenore presencium uitimamus, Quod domi-
nus karolus Jngiburgha svn^ et vestg0ti famulus domine abbatisse de scho
a dicta domina abbatissa et eius Conuentu ad hoc specialiter deputatus et
destinatus, fecerunt hi nostra presencia permutacionem huiusmodj predio-
rum, videlicet quod dictus dominus karolus titulo permutaeionis, tradidit,
assignauit^ et appropriauit, dicto vestg0ta nomine abbatisse et Conuentus
de scho^ Curiani suam salcandaekj in parochia grytum Cuj subiacent quin-
deeim ore terre, et duodecim denarij terre, cum dimidio denario terre, Jtera
tres oras terre in vilia Nyaby in parochia langutboru, cum agris, pratis,
siluis, piscarijs, et ceteris Omnibus, et singulis attinencijs ad dietam Curiam
salcandaekj, et ad predictum predium nyaby pertinentibus quocumque no-
mine censeantur, absque diminucione et excepcione quacumque dictis wlga-
riter afnempningum, Predictus vero vestg0ti nomine abbatisse et Conuentus
de scho, tradidit, assignauit» et appropriauit^ dicta domino karolo Guriara
monasterij scho dietam tangastir^ CuJ subiacent &c. som i nästföregdende
N:o 1870 [med der anmärkta olikheter] tili afnempningum , Super pre-
dicta eciam permutacione däti et accepti fuerunt in Comunj placito coram
nobis secundum Feges patrie firmarif wFgariter dicti fastar in cuius rei testi-
monium ad instanciam et supplicacionem predictorum dominj karolj nee non
et vestg0ta nomine diele abbatisse et conuentus scho presentes fieri, et &i-
gillj nostri fecimus munimine roborari, Actum apud £cclesiam baldingsta-
dum Anno dominj .M".CCC*ir. sexto Jdus octobris.
Pa fränsidan.' super salkandekie.
Sigillet, pa en ur brefvet klippt renasa, skadadU
872.
i3o2 d. 24 Now CondestiV.
Ramfbid, Lagmannen Israers- enkas. stadfasteisd p& dess gSfva tili Upsafa Di&R^kyrkn, sä v9l af
de hu8 hon kan komma atb uppfora pA den tomt vid H.. Trefaldtghels kyikan, t^^iiken
Äi-kebiskopen upplätil tili heoDes. begagnande p& lifstideo^ som ock af de bohagstiog dtt
kuDoa förefinoas vid iienae& död^
Omnibus Presentes litteras Jnspecturis, Ramfradis Relicta domini Jsraelis
legiferi, salutem in domino sempiternam, Tenore presencium constare volo,
— 367 —
quod assignacione micbi fi^cta, per venerabilem patrem domintim Nicolaum Diiii-
na prouideocia archiepiscopum vpsalensem, de fundo iuxta ecclesiam sancte tri-
nitatis cum domibus tunc ibidem existentibus, pro meis vsibus et commodo
ad dies vite mee^ Ego Guiuslibet Calumpnie oecasioni precauere vol^ns, Ac-
cessi ad prefectum et consules Giuitatis vpsalensis, et in Gommuni plaoito
ipsorum Recognoui premisse * concessionis graciam michi factam^ et volens
beneficencie micbi inpense grata fore contuli Ecclesie vpsaleiisi, domosquas
tempore habitacionis mee in dicto fundo contingeret me construere et eoiam
Ytensilia que illic existererit tempore mortis mee, quam donacionem ex nunc
Ratifico, Ratamque et firmam inmutabiliter esse volo, Jn GuiusRei testimo-
nium sigillum meum presenti littere vna cum sigillis domini Andree pre-
positi, et Ramburgis filie mee est appensum, Actum Apud Gondestum, Anno
domini, Millesimo, Trecentesimo, secundo, Octauo kalendas decembris.
Sigilleoy N:o i och a tkadade, 3 bortfallet.
1373.
i3o2 d. 28 Nov. Condestir.
Satnma Ramfbids Testamentarisla anordniDg af penningar tilikjrkoroch Lloster m. tu., tili hvil-
kos utbetaloing g&rdeo Hwalfstader anslfts, hvarjemte grafstälie ulses antiogeD i Upsalaellcr
Skara Oomkyrka«
A.4.
Jn Nomine domini amen, AnnoNatiuitatisEiusdero, M".G*G**G*. secun-
do, Quarto kalendas Decembris, Ego Ramfridis Relicta domini Israelis con-
dam legiferi vplandie debilis aliqualiter corpore Sed mente per dei graciam,
compos et sana per omnia, saluti anime mee desiderans vtiliter pronidere,
De bonis michi a deo concessis, Testamentum meum condo et ordino in
hunc modum. Jn primis Diiectum filium meum Ragnwaldum, et karissimas
Alias meas michi instituo in bonis meis snccessores legittimos et heredes,
Obligo autem omnia bona mea pro debitis meis si qua post mortem meam
exstiterint persoluendis, volens vt illa absque dilacione qualibet persoluan-
tur, Jn Ecclesia autem vpsalensi, si in superiori swecia contingat me mori,
«ligo in Gappella beati Nicolai, iuxta diiectum Maritum meum sepulturam^
ad cuius Gappelle structuram, lego Quadraginta Marchas denariorum vsualis
monete, Jn quo casu lego Ecclesie beate virginis skaris, Tres marchas
denariorum, Si autem in vesgocia contingat me decedere, eligo iuxta Pa«
trem meum in Ecclesia beate virginis skaris sepeliri, et tunc lego illi Eccle-
sie Quadraginta marchas denariorum, dicte autem Gappelle beati Nicola] tunc
lego, Tres Marchas denariorum, Jtem ad edificacionem domus dei vpsalie,
lego decem marchas denariorum, ffratribus minoribus ibidem, decem mar-
chas denariorum, Jtem Ecclesie beate virginis ibidem, vnam marcham de-
^368 —
nar. Jtem Ecclesie sancte Trinitatis, vnam mareham denar. , Jtem Eccle-
sie beati Petri, vnam mareham denar., Fratribus predicatoribus sikto^
nie, decem marcbas denar., Jtem hospitali Enecopensi duas marcfaas denar.
Jtem fratribus minoribus stokholmis, duas marchas denar., Jtem monasterio
sancte Cläre ibidem, duas Marchas denar. , Jtem fratribus predicatoribcis ska«
ris, Tres marchas denar., Jtem fratribus minoribus ibidem ^ decem Marchas
denariorum , Jtem monasterio domlnarum in gudhem , decem marchas denar.,
Jtem monasterio monachorum in waernem, Tres marchas denariorum, Cuili-
bet ecclesie in qua habeo curiam lego, duas marchas denar. et Rectori cuius-
libet ecclesie vnam mareham denar., Jtem filie villici mei dicti skakla que
defectum in alio patitur brachio, lego viginti Marchas denar. , ad hoc quod
cum dictis denarijs reeipiatur in monasterio gudhem in sororem,, ad pre*
missorum solucionem specialiter deputo et obh'go Curiam meam, hwalffstadhir
cum Omnibus bonis mobilibus et inmobilibus ad dictam Curiam spectanti-
bus, volens Curiam predictam pro legatis obligatam, sub regimine exequto*-
rum meorum mauere, et si heredes mei infra annum eandem non redime-
rint, Tunc exequtores mei elapso anno, ius habeant eam vendendi ad so-
luendum legata, et quod residuum fuerit ipsis heredibus committatur, £&€-
qutores autem huius testamenti mei tales constituo, facio, et peto, videlicet
venerabiles Patres, dominos, Nicolaum^. diuma prouidencia archiepiscopura
vpsalensem, et bryniulphum eadem graqia Episcopum skarensem, Dilectum
consanguineum meüm, dominum. Th. knutsson iUustris Regis sweeie mar-
skalkum, et dominum Andream prepositum vpsalensem , supplicans vt hanc
meam voluntatem, et ordinacionem complere velint, et exequi propter de-
um,^ Quod si omnes exequtores a me constituti presens testamentum meum
notuerint, uel commode non poterint exequi. volo quod iiis exequendi ad
eum, uel ad eoa pertineat, qui hoc voluerit facere propter deum, Testes
autem huius testamenti mei, specialiter in testimonium vocati, et rogati fue-
runt« videlicet, dominus Thorbernus Rector Ecclesie ParoclHalis Lenuin, et
discreti virt Jacobus, Jasrlerus, et Jqgiuestus omnes <le villa brunnuin, et
hoimgerus de villa vatholmum, cum vicino suo baegwido fastulphus vicinus
presbiteri memoratj,. et dilectus famulus meus bero, Quod si premissa ordi*
nacio mea, iure testamenti non valet, valeat iure quocumque, ordinaeionis
cuiuslibet extreme voluutatis, Jn cuiusrei testimonium presens seriptii^m nieo
sigillo sigilJauj\ et appensioii.e sigilli venerabilis patris domini Nicolai dei
l^raciä archiepiscopi vpsalensis, et dilecte filie mee. Ranbur^is, nee non Wo-
biiium et discretorum dominorum, videlicet, Magistri andree prepositi vp*
salensis, Magni gregorisson, birgeri paetserson I^iferi vplandie, R^dh k«l-
doraon, benedicti booson, jz^ari, et Nicolai scolasticj canomcorum, insrancia
qna posaum. postulo roborari,, Jtem reuoco presenti acriptoomnia testamenta
- 3% -^
prius a me facta, quibuscumque testibus, uel sigillis sint vallata, Actum
aptid Curiam filie mee Ranburgis Condestir, anno et die prenotatis.
Sigtifen N^> r^ 3, 5| g^ lo skadade, de 6Tr%a bortfalliia^ remsorna qvar.
i374« i3o2 d. 5 Dec. Skeninge.
Alvers af Falsberg GAfvobref pa en jordlott och bSlflen af all sin lösegendom tili Wreta kle-
ster, föV sin och sin hustius grafplats, med fö'rbebäil af disposilionsrält deröfver i sin Hfstid,
och med vilkor^ att baos hustru skulle efter häns död af kloslret njula kläder och underhäll.
A. 3. t.
Vniuersis presens scriptum cern^ntibus. alüerüs de falsbyafrg. Salutem
in domino sempiternam» Quoniam pleraque que aguntur. ab humana memoria,
facilius elabuntur. nidi litterarum testimonio roborentun tenore litterarum
dignum duxi. presentibus et posteris non latere. Set cognilum fieri euidenr
ter. me sextam partem terra de attung cum dimidietate omnium bonorum
meorum mobilium. raonialibus vrdet0m. pro sepultura niea. nee non dilecte
vxoris mee, eontulisse. hac condieione interiecta. silicet quod sr me prius
mori cohtigerit hec mea donacio.^ firma et stabilis habeatur. vxorique mee
predilecte. post mortem meam. victus et vestitus debeant omnibus diebu5
Tite sue. de bonis earundem mpniaiiam ministrari. Si autem ipsahi prius
iDori contigerit. volo. \t predicta donacio ad usus meos redeat. disponen-
da. pro mee libito voluntatis. Jn cuius testimonium. Siggilla nobilium. Domini
ormeri carl&on. Nicolai prioris skseningie. Siggillumque ciuitatis eiusdem. Do-
mini thyrgeri de biaelbo. valdemari de siwidaathorppse. folkuidi de faldhungi.
presentibus sunt appensa. Datum ska^ningie. annodomini. M''.CCC\ Secundo.
in vigilia beati nicolai.
Sigillea Nu> i, % och. & borla^ 3 mycket skadadt, 4 ^^^ ^ nästan heia.
187^.
i3o2 d. 18 Dec. Rom.
Fäfven BoNiFACtus YIFL's Bulla tili Cistercienser-Orden^ om befrief&e ifrjn all tioiid'e och afgift
tili nSgoo aonao af dtrw jprd, äfveo mn de Icrana d€n it aodra att odia.
A. I. d. i3 *y
BoNiFACius epfscopuB scfruus seruorum dei^ Difectis filiis, abbatibus, ab-
batissis, et conuentibus ordinis Gysterciensis, tam presentibus quam futuris,
*) Utuv CD af Biskop Guioq' d. i^ Sept.. i3o3>utgifven vidiniatioD^.^t«r tiidimerad af acneProstar
p4 Gotliland d. 28 Oct. i338.
salutem et apostolicam benediccionem ^ Jn ecclesie firmamento Tester ordoni-
tore claro choruscans vniuersalem gregis dominici aulam illuminat, et cur-
rentibus in stadio rectum iter insinuat quo ad salutis brauium facilius per-
uenitur, Nos quidem ob hoc^ et propter magne deuocionis afTecturo, quem
ad nos et apostolicam sedem babetis, ordinem ipsum ac vos et alios eios-
dem ordinis professores intima karitate prosequimur ac sinceris affectibus
excitamur, act vestra et illorum commoda in quibus honeste possumus pro-
mouenda, Jdeoque premissorum intuitu et obtentu« dilecti ülij nostri Ro-
bert j, Tit., sancte prudenciane^ presbiteri cardinalis, qui tanquam prefa-
ti Ordinis, quem professus existit promotor assiduus, necessitates vestras et
dicti ordinis nobis Reuerenter exposuit, et super illis nostre prouisionis au-
xilium implorauit, Vobis auctoritate presencium indulgemus, vt de terris
vestris cultis et incultis ad ordinem vestrum spectantibus, quas alijs con-
cessistis, vel concedetis in posterumexcolendas, (de quibus tarnen aliquis de-
cimas seu primicias non percepit *) nullus a vobis, seu cultoribus terrarum
i[}sarum , aut quibuscumque alijs , deeimas, seu primicias, exigerevel extor-
quere presumat, Nos enim nichilominus irritum decreuimus, et inane, quic-
quid contra tenorem fauiusmodi, Jndulgencie fuerit attemptatum, Nulli ergo
omnino hominum liceat hanc paginam nostre concessionis et constitucionis
infringere vel ei ausu temerario contraire, Si quis a^item hoc attemptare
presumpserit , Jndignacionem omnipotentis dej et beatorum petri et pauli
apostolorum eius se nouerit incursurum, Datum Laterani, XV, kalend. Ja^
nuarij. Pontißcatus nostri anno Octauo.
Fa frfinsidan af afskriften med sednare hand: Jste autem littere omni suspicione carentes saluii
sigiilis varnhem reseruantur«
I 376.
i3o2 d 18 Dec. Lateran.
P&fven BoiriFACius VIlI.'s Bulla tili Cistercienser-Orden, om frikallelse for de$s kloster, gods, och
tillbörande folk; frdo extra tionde och andra pälagoo
A. I. d. 88 **).
BoNiFACiüs episcopus senius seruorum dei dilectis filiis vniuersis
tibus et abbatissis et conuentibus ordinis cisterciensis tarn presentibus quam
futuris salutem et apostolicam benediccionem jn perpetuum Jn vestitu de
aurato ecclesie sponse christi que varietate circumdata suo sponso specioso
*) Det iDora parenthes satta är^ efter raderiog, som det tjckes af samma hand^ meo oied mor-
kare bläck inskrifvet.
**) Utur den vidimation, Biskop Thomas i Strengnfis d. 26 Febr. t44i gifvit af Ärkebiskop Jo'
BAUS i Upsala d. 10 Juoi 1^2^ bekrSftade afskrift.
— 371 —
forma pre filiis hooiinum invadat jntegre fidej ac söliditate spej a dex-
tris assistit Gisterciensis ordo diuinis mancipatur obsequiis et inter religiones
ceteras gloriose virgini sing'ularitate deuocionis astrictus ex institucione pri-
maria et professorum ipsius quantum ex alto conceditur prosecucionis in-
stancia rutilat caritate candet tiastimonia et pulcritodine conuersacionis elu-
cet huius ordinis nazarei Candidi dicti videlicet professores eiusdem sub arte
obseraancie districcione in conspectu eorundem regis regum et regine cele-
stis phialas odoramentorum plenas jn oracionum assiduilate presentant Bene-
placitis illorum per opera pietatis inseruiunt et sie hospitalitatem obseruant
quod sibi paoperes pauperibus diuites illis munifici sibi parci laboribus non
parcunt propriis sed victu sui witus sudore quesito se tenui exfaibent aliis
subueniunt habundanter faec quidem fauorem omnium vendicant hec vos fa-
uorabiles reddunt cuiushbet peccatoris pii judicio representant solet enim
regum et prmcipum aliorumque magnatum famih'aribus ipsoriim contempla-
cione deferri Quanto jtaque amplius tarn peculiaribus eorundem summi re-
gis et regine celestis famulis ipsorura obtentu in suis esse subueniendum
necessitatibus etoportunitatibus assistendum profecto immensa inter comparata
disparitas mensuram comparacionis huiusmodi admittit, hec nos monent at-
tencius hec nos et fratres nostros hortantur instancius vobis et monasteriis
Vestris contra incideiicium decimarum et aliarum exaccionum instancias opor«
tuno remedio prouidere Quid enim opus est ea decimare uei per partes exi-
gere ad seruiendum exinde doroino que ipsius sunt seruiciis totaliter depu-
tata Jdeoque de ipsorum fratrum consilio vos Monasteria^ celeraque loca et
hoinines eiusdem ordinis ac ipsum ordinem ab onere cuiuslibet repentine ac
extra ordinarie decime seu alterius exaccionis eximirous. districcius jnhiben-
tes vobis. dictis monasteriis locis et bonis decetero huiusmodi decimarum et
exaccionum: quocotique nomine censeantur inponiiacinponendäs in posterum
quantumcunque generah'ter sub qua^iis. forma^ uel' expressiöne^ verborum
a vobis exigi vel vos super illas dh'quatenus ni.ofestarr,. Decernentes ex nunc
omnem sentenciam suspensionis interdicti seu exconimunicacionis in vos Mo-
nasteria homines vel bona predicta propter hec quacunque auctoritate latam
irritam et inanem ac viribus omnino carere Nulli ergo omnino hominum
&c. Datum lateranj XV kalend. Januarij pontificatus nostri anno VHP.
i577* i3o2 d.. ag Dec^ Segerslad.
<Ärkebiskopen< i. Upsala Nils JJLllbssons^ Brcf om Segerstads, Söderala och Hanebo sockuars npp-
lälaodeaf en mils omkiets i derar aYfmänniog: pä skogen Emordb^ &t innehafvaren af de
föc resande» beqyämlighefe p4. eimod« skog uppfoVda hus,. mot forbehäll af vissa vilkor.
A. a.
Omnibus presentes litteras fnspecturis^ Nicolaus miseracione diuina
Archiepiscopus vpsalensis, salutem in domino sempiternam Jniuriatur memo-
— 372 —
rie frequenter obliuio et longinquitate sepe fit temporis, quod clara pre-
sentibus, redduntur obscura fuluris. Quare aduersus dispendium obliuionis
de scripture suffragio prudenciom cautela prouidit. Notum igitur esse toIo-
mus per presentes, quod cum domus alique, specialiter propter pauperum
transeuncium commoda et quietem fuerant in medio silue emordh ab anti-
quis construete temporibus, sed propter inopiam, et pennriam sustentacio-
nis inhabitatoris crebrius destitute. Nos pauperum per dictam siluain trans-
euncium Ttilitatem, et commune bonum promouere volentes^ Cum apud ec*
clesiam saerisstadhum, Anno dominiMiliesimo, Trecentesimo, secundo. die be-
ati thome marlyris risitacionis officium ageremus petiuimus a dicte ecciesie,
Ecciesiarumque sudheralum et hanabo parochianis ,. quorum communitas ius
habere dicitur in silua circumiacente Jocum dictarum domorum , quod pro
sustentacione inhabitantis nunc et pro tempore inhabitancium dictum locum
de silua viciniore dictis domibus ad spacium vnius miliaris perpetüo assig-
narent, Qui nostre peticioni beniuole annuerunt appositis condicionibus in-
frascriptis, videlicet quod dacio seu assignacio dicti miliaris in dicta silua
sit specialiter pauperum transeuncium vsibus appropriata. Jta quod dictom
locum talis incolat et inhabitet, absque iuris hereditarij vendicacione, qui vflt,
et potest se in premisso negocio vtiliter exerccre. Jtem quod in predicti
miliaris assignacione, non inuoluatur seu includatur silua alicui ville specia«
liter appropriata, Jtem quod'vitra sepedictum miliare predictarura domorum
inhabitator communis silue vsum non habeat absque possessorum requisicio-
ne, et licencia speciali. Jtem quod homines predictarum trium parochiarum
infra illud miliare piscari in aquis, cum retibus et sagena, et cortices ia
silua coHigere, et pascua pro suis pecoribus libere valeant habere, Agros
tarnen et prata infra dictum miliare nulli facere liceat altert nisi inhabita-
tor! domorum pi^dictarum. Jn horum igitur testimonium euidens sigillum
nostrum presentibus est appensum, Actum loco, anno, et die prenotatis.
Sigillet borlfailet fiiiii den iir bfefvet ilippto remsan.
Pa franst dan: Liltera de siltia emordh id litlsingja.
1378- i3o3 OdaL
Ragwiiild SprtLBüDW dotters testamente af jord och penoiirgar lül kvilor, klosler ocK andfi
aodeiiga filifleüer,
A. 3. a.
Jn Nomine Domini Amen. Cum mortis dies et hora cunctis niortalibus
sint incerta, Jdcirco Ego Ragnildis filia SPiiELDBüDiE vxor beronis Jngulf-
suos
— 373 —
SUDS mente et corpore incolumis per graciam ihesu ehristi, Diligenti dellb««
racione prehabita, meum infrascripto modo, condo^ facio, et ordino testa-*
mentum. Jn primis, apud Ecciesiam vpsalensem, in Capella beate virginis
mei corporis eligo sepulturam. Ad fabricarn autem dicte Ecciesie vpsalensis,
do, et lego, quinque solidos terre in 0by parochia nees, mere, de coramu^-
ni mariti mei, et meo peculio conquisitos Jtem fratribus minoribus vpsabe
lego vnam Marcam denarioruro^ Jtem domui dei vpsalie, duas Marcas de-
nar. , Jtem fratribus Predicatoribus sictunie , duas Marcas denar. , Jtem mo*-
nasterio sco, vnam Marcam denar., Jtem ecciesie dalhy, duas marcas denar.,
Jtem ecciesie laza, duas marcas denar., Jtem £cclesie askana&s, duas Marcas
denar. Predictas autem duodecim marcas piis locis legatas, solui uolo per
huiusmodi Testament! mei executores, integre debonis meis mobilibus, antequam
bona ipsa ab heredibus adeantur, seu eciam occupentur, Executores huius
testamenti constituo et humiliter peto, venerabilem patrem et dominum, Do*
minum meum archiepiscopum ypsalensem, et Magistrum Andream preposi*
tum vpsalensem, et, Dominum benedictum boson, supplicans, vt propter
dominum meam premissam implere velint, et exequi yoluntatem. Quod si p're<»
dicti executores omnes hiis exequendis interesse nequiuerint, uel noiuerint,
ille uel illi eorum qui uoiuerint et valuerint, nichiloroinus exequendi ea ple*-
nariam habeant facuitatem. Testes autem huius testamenti mei taliter ordi*
nati in Testimonium speciah'ter uocati et Rogati sunt Parrochiani Ec6lesie
dalby infrascripti, videlicet dominus Andreas dicte Ecciesie presbiter, Thor-
bernus de Tunum, Emundus et Jngi in nyby, Nicolaus et Johannes et bod*'
di in hsesli, ylfo et ksetiluastus in seby, laurencius et Oiauus villici in gra-
num, Petrus in nybili, biorn sunason, Andreas Jngiualdus et siguastus ia
vbby, Ospaker et Jacobus villici in Tunum, Jngimundus smidher, Thordher
in Endaestum, Tubbi in aluarstum, botti in brunnum, Erlendus et Jngo et
multi Alij de parrochia predicta. Jn Cuius rei testimonium, quia sigil*
luni proprium non habeo, sigillum venerabilis Patris, Domini Nicolai Ar*
chiepiscopi vpsalensis, et sigilla honorabilium uirorum, dominorum Mathie
el Nicolai Ganonicorum ibidem presentihus apponi peto. Actum Die et loco
supradictis, Anno Domini, Millesimo, Trecentecimo Tercio.
Si^iileo: N:o i tondrigt; N:o 3 andeligt, ofittan oskadadt; Nro 2 och 4 bor4ralIna, remsoraa qyar«
Sv, Diplom, IL
48
379-
— 374 —
1 3o 3 d. T 8 Jan.
Advocattis i Stockliolm Cbbistu^s foi^Viaajttt af K^Hnjngens gods och iokooisUr, tlkr i briii
deraf, af egna medel lemna Riddaren Johun Engel betiu|;adl vedrrlag ' för gftrden Xtgö^
sonr bao lemnat Koniingen^ och HsLenäs, soni liao femnat Martken ThorLel KoaUson.
J. 6: iSo.
Vniueisis Christi fidelibus praesens scriptum Cenientibus Chrjstiahüs
ndvocatiis stokholmensjs^ saliitem in Domino sempiternam. Vniuersitati iu-
re praesentium denotetür . per tenorem, nobilem militem Dominum Johan-
nen! dictum Angelum, Domino meo Regi, curiam suam Algö, et Domino
Thuroni Knutson, dilecto Marchalco suo, aliam curiam dictam Hakenäss,
in östgotia« ipsis ipsorumque haeredibus contulisse, iure ha&reditario, per-
petue possidendas. Pro quibus sibi de boiiis, Domini nostri Begis, et red-
ditibus^ secunduin sestimationem uobilium Dominorum, videlicet, Venerabi-
lis Patris Domini iV. Dei gratia, Archiepiscopi Vpsaliensis, et Domini An-^
dre$e pi:aepositi ibidem, in duplo majores redditus, quae de praadictis curijs
proveniunt annuatim finaliter ordinabo, si vero de bonis Doroini Regisred-
ditus ut pra&dixi non optinuerit^ sibi de bonis nieis proprijs omnia integra-
liter eomplebo, quae in b'tteris Domini nostri Regis, super hoc confectis,
sigillo suo proprio, ac dilecti Fratris sui K. Dei gratia, ducis svecorum et
Dilecti Marscalci sni praamunitis continentur. In buius testimonium praesen-
tes» scripsi, feci, et sigilli mei, -vna cum sigillo fratris brauidi quondam
prioris, in Eskilltunum munimine roborari. Anno Domini. M.CCC. Tertio,
i5 Calend. Februarij.
Euligt teckDingeo af Sigillen, synes N:o i hafva varit skadadt, N:o a utpUnadt
i38o. ' i3o3 d. i8 Jan. LudA
Äikebiskop Ysabs i Lund vidimatioo af Gisrercicncer-Abboten W:» bonom forevisade «f^
ikrift af P&fven Lucius Itl:s Bulla, aogaende friheter for GistcmeDser-Brödernas jord.
A. I. d.
YsARNüS permissione diuina lundensis archiepiscopus - Swecie prinoas
electus - vniuersis presentes litteras inspecturis - Salutem in domino sempiter-
nam - Vobis vniuersis et singulis tenore presencium intimamus - quod Religio-
sus vir frater Boecius dictus Brand - Monachus - Monasterij NouevaHis - Cyster-
ciensis ordinis - Itncopensis dyocesis - in nostra presencia constitutus - quas-
*) Finnes äfven i en odaterad vidimalioOy iemnad af Abbotao Jobannes i Mjrdala tili Abboteo i
^ Saba kloster.
— ^75 —
dam litteras cerec sigillo sigillataa« coram nobis exhibuit et pupplicauit - non
viciatas • non cancellatas - sed omni vicio et. suspicione carentes - Teno-
ren» qui aequitur continentes ^ Reuerendis 8cc. Se N:o 82a och 98. Quibus
exhibitis et diligenter inspectis-ad instanciam predicti fratris Boecü-e'as
transcribi fecimus de verbo ad Terbum - nil addito iiel nnitato - et redigi in
banc pupplicam nocionem - in cuius rei testimonium sigillum nostnmi pre-
sentibus duximusapponendam- Datum Lundis - anno doininj MXGC* Tercio.
XV kal. februarij.
Sigitiet borlfallet, rem^oii qvar.
i38i. i3o3 d. 14 Febr. Linköping.
Kanikerne KffUT, Ihgb och Olops m. fl. ViUaesbrcf om rtt utbyte af gArdeo Wreta mot Norr«
ed, fuellan Giidmund Gudmuodsson och Domprosten Wimund i Linköping, och om den
sedoaies ipellaogiA, tili större deieo erlagd i böter för den forre.
A. 6. a.
Vniuersis presentes litteras inspeoturis, Kanotos, Jkgo, ^ olauüs ca-*
noniqi b'ncopenses, ac amjogatüs et consüles eiasdem ciuitatis, satatem in
omnium saluatore, Constitutus in presencia nostra in ecciesia linoopensi die
beati ualentini, Gudmundiis gudmundi condam filius coram nobis puplice
fatebatur quod pro commutacione curiarum quam fecit cum domino, W« pre-
posito lincopensi dimittendo eidem domino .W. ctiriam dictam Wreth^e cum
omnibns suis attinenciis, et recipiendo sibi et suis heredibus curiam dictam
norrethe, in euius roeliora^ionem leuauerat hie subscripta, primo cum dictus
gudmuudus iuit ad kareios pro uarijs suis usibus, XV. inarcas denar« Jtem
ingimaro dicto herdkono .VI. marcas denar. Jtem gunnaro quem lesit aput
karelos, unam curiam in vesterwik sitam, ualeutem .Xlll. marcas denar.
Jtem uiliico in thiaBughaby quem lesit. quartam partem attungi in nyartha-
Mri. quem byrgerus liquidson emit pro .XX.IllI. marcas denar. Jtem .Xli.
marcas denar. pro dimidio attungo in sconbyergh quas leuauit dominus hon-
gerus ulfson. Jtem quando fuit proscriptus pro quadam transgressione le-
gis, dicta thingsfrid, pro iure regio et boschiptnec non et pro iure prouin-
ciali, quadraginta marcas denar. Jtem pro secunda proscripcione, domino
philippo, Wlfson. unum equm ualentem .XX. marcas. Jtem quando tercio
fuit proscriptus, iohanni dicto fr aka quem lesit .IL marcas. et pro iure regio
et boschipte, XX. marcas. Jtem pro .XII. thumVordei quos fecit serainari in
norredum .VI. marcas. Jtem pro .XX. IUI. thynir ordei quos recepit hegirstad
.XIL marcas. Jtem dimidium attungum et .Xllimam partem attungi in lund
iuxta suthurcopiam pro .XX. marcas. Jtem in promta pecunia .X. luarcas. Jtem
ad melioiacionem curie dicte rekkioscogh quam recepit gudmundus pro cu-
ria dicta lund, quartam partem attungi in wiskor0 hec autem omnia sicut
supradietum est sepedictus G. se coram nobis recepisse fatebatur presenti-
bU8 eciam alijs quam plurimis fidedignis, Jn cuius rei euidenciam plenio-
rem, sigilla nostra presentibi» sunt appensa, Dataro et actum Anno domim
M*.CCC*JIL loco et tempore prenotatis.
StgilicD» alla Sy D&got skadade, hiogaade i remsor.
Pd/ränsidan.' Littere super boois wret^prope wist.
i382. . i3o3 d 7 Mars. Skön.
li'kebifkop Nils Allbuoxi i Upsala G&fvobref pi eo gdrd i Westrahyliuin, tili uoderUllao-
de af giUtDing pa J^afwunda skogeo, med förbeh&ü for Iboen Thorer Gyrdss sod och den
arfviogar, att, sä länge de gflftniogeo underhülla, fil deooa egeodom mnehafva ocb begagna.
A. 6. *).
Omnibus presentes litteras jnspecturis, Nicolaus diuina mtseracione
archiepiscopus vpsalensis, salutem in domino sempiternam, Constare volu«
mus per presentes , Quod nos predium cum domibus in vestrabyliam. valo-
ris quadraginta Marcarum quod nobis et ecciesie nostre Tpsalensi domiom
0ndo presbiter ecciesie lithi, pro suis forefactis et delictis, persoluit et as«
signauit sub testimonio bonorum, in communi placito habito apiid ecclesiam
ai^s in jempcia, loco in silua Rawundum, per dominum Jacobum bone me-
morie predecessorem nostrum, inchoato, vbi thorirus gyrdonis filius nunc
iuhabitat, ad supportaudum facilius hospitalitatis beneficiuro, transeuntibus et
maxime pauperibus inpendendum, conferinius et jure perpetuo possidendnm
deputamus^ ea tarnen condicione adiecta, quod id^m thorirus^ vxor eios si
superstes ei fuerit ac heredes dicti thoriri, quamdiu hospitalitatem solitam
in loco eodem exhibere studuerint, predicti predij vsumfructum et prouisio«
nem irreuocabiliter habeant doniinio tantum et proprietate in eo, nobis, ec-
ciesie nostre vpsalensi, et nostris successoribus reseruatis, Prohibemus igi-
tur districtius Ne supradictum predium in vestrahylium , seu alia predi»,
per nos, vel predecessorem nostrum dominum Jacobum loco predicto assig-
nata permutentur, alienentur, vel quomodolibet distrahantur, seu inter
aliquas vmquam personas diuidantur, sed ille vel illi tantum, potissime inme«
diati heredes dicti thoriri , quamdiu simul commanere in loco ravsrundum su-
pradicto, et dicte liospitalitati voluerint et valuerint deseruire, sub fomia
et modo superius prenotatis, vsumfructum et proüisionem bonorum ha-
beant et possideant supradictorum Si vero dissensionem et controuersiam,
oriri contingat inter ipsos heredes, et veiint possessiones inter se diuidere,
tunc ad diffinicionem domini vpsaiensis absque omni contradictione heredum
*) Finnes ifven i en af Arkebii4op Beipttiiog i Upsala battyrkt afskriA af ir i346.
j
— 37> —
pertineat, cui vel quibus eoruin^ Tsusfructus et prouisio predictOrttm bono«
ruiD debeatur, Statuto enim sanctimus perpetuo valituro, illum seniper alijs
debere preferri in dictorum bonorum vsufructa et prouisione, qui dicte ho* .
spitaiitati, pro facultattim suarum niodulo operam inpendere studuerit effi-^
cacem, locumque sepedictuin vtiliter excolere, et pro posse indigentibus in» .
pertiri curauerit, subsidia karitatis, Jnhibemus eciam Hrnfiiter et districte, Ne
aliquis sqccessorum nostrorum, loco, bospitalitatis supradicto, racione donacionis ^
prediorum, sibi per nos facte^ onus quodlibet vel inposicionem quamcumque^
Tltra id quod superius expressum est in hac littera nostra inponat, «eu
quomodolibet per se vel suos transeuntes, per locum predictura, grauamen
inferri paciatur, in horum igitur omnium robur et euidenciam pleniorem,
ac perpetuam rei memoriam sigillum nostrum presentibus duximus appo-
nendum, Datum apud ecclesiam sk0n in msethalpatba anuo domini Mit*
lesimo, Trescentesimo , Tercio non. Mareij.
Sigillet bortfallety remsan qvar«
i383. i3o3 d 7 Mars. Skön.
Arkebiskop Nils Allb^ohs i Upsala bref om gifven fasta p& en jord, hvilkeo han ansllr tifl
forutnSmnde gästniogi uoderh&ll.
A. a. ♦).
Omnibus presentes litteras inspecturis, Nicolaus diuina miseracione Ar«
chiepiscopus vpsalensis, salutem in domino sempiternam, Jnter opera pietatis
et misericordie dominica sentencia commendatur, egenos vagosque hospicio
colllgere^ et panem esurientibus, ac potum sicientibus ministrare, hac con-
ftider^icione ductus felicis recordacionis Dominus jacobus arcbiepiscopus vp-
salensis predecessor noster, cum intelligeret ob prolixitatem silue Rawun-
dum, ex defectu hospicij\ grauari plurimos, et pauperes sepe de vita pericli-
tari, et nonnullos perire frequenter in dicta silua,emit pro dimidia marcbä
locum quendam, et iiii loco circumiacencia. silicet vnum Mansgangu, que
Gyrdoni patri videlicet thoriri nunc ibidem habitantis, et suis heredibus
assignauit, pro vsibus supradictis, Nos quoque opus tarn necessarium et pi-
lim, benigno fauore promouere volentes, ad dictum hospitah'tatis oflibium
conferimus vicinum predium, quod emimns a radgero de hambri pro duo-
decim oris, quod predium in subscriptis limitibus terminatur, videlicet ad
occidentalem partem, in loco dicto lomowijk, postmodum in grytubolma
que Sita sunt magis ad aquilonem, Deinde directo ad orientem in ampne
dicta myrtaa ^). ffirmarij vero dlcti wigariter fastar empcioni predicte et
*) Ftnnes flfven i en af Arkebiskop Hemming t Upsala bestjrkt afskrift af Ar i346.
i) I afskriften: myreaa*
— 378 . —
vendicioni facte inter nos et dictuiD radgerum, adhibiti fiierunt subscripti,
silicet farthegn, spelbudhi ^) nepos eius^ Nicolaus in sungu, Jngiefdusin Ne-
sku, gutthormus in kiolPj filius Joans dicti karks ^), bcro kieptcr, sighus
de diupuvijk, et Nicoiaus presbiteri filius de lijth, et insuper in tradicione
possessionis huiusmodi wigariter dieta sk0tuing, assampti fuerunC in testes
Dominus prepositus hyggiulphus et helghi de lithi, in premissis praloqutor
extitit supradictus bero kiepter, 3n horum igitur omniutn robur et euiden*
eiam pieniorem, sigillum nostrum presentibus duximus apponendum, Datum
apud ecclesiani sk0n anno domini Millesimo Trescentesimo, Terciö Non.
niarcij.
Si($illet skadadty bängande pä en tir brefvfl klippt reinsa.
i384- i3o3 d. i3 Mars-
Konung Birgebs alfmänna P^bud oai försvarslösa och främroande landsstykares /ordnTvande,
med forelSggande, att, sä vida sädane personer i Riket fuiinos öTvei' en manads (td efter
denna sladgns kr.ngÖrande, de skulle vtso hos livero de Toro i ifenst, sä kärt dem var a(t
undvikn förlust nf alll hvad de atjdc, spöslrafT ocli öionens slympande, »unit alt iler efltr
ytteilisare en iniinads qvarsladnande undergu an härdare beslrafihiog.
L. c. 7.
BiRGEßUS Dfii gratia Swoorum Gothorumque Rex omnibus Tiundiam
inhahitantibus gratiam cum salute. Cum apud Skeningiam dudum fuimus
constituti, quam pluriroi Regni noslri nobiliores, tarn consiiiarii nostri, quam
alii nobiles ibidem occurrentes, querulosa nobis insinuatione monstrarunl,
quod ipsius Regni incolae, propter clientnm et cursorum ac Garcionum va-
gorum dictoröm sculuara, et praecipue ac maxime extraneorum nulli servi-
entium crebros transitus, pregravantur, qui in multis locis homicidia occulta
Mord dicta, furta et latrocinia, ac alia plurima fore facta diiroscuntnr in-
tolierabib'a commisisse. Nos igitur considerantes praedictae turbationis pcricu-
bira imminens praecavendum, DEo auspice ex peritoruin nostrorum consilio,
prsedictorum malefactorum audaciae celeri remedio obviare quantocius affe-
ctamus, ne in jacturam pacis hujusmodi audacia transeat impunita; Unde
per eosdem consiliarios nostros qui tunc aderant, duximus statuendum, wt
quicunque Cliens irel Cursor seu Garico vagus, nulli serviens ut praedixi-
mus, inventus fuerit in Regno vagabundus et Dominum cui serviat, non
ostenderit infra mensem unum post publicationem praesentiutn , quam sibi
pro termino peremptorie assignamus viatici testimonio, vel per patentes lit-
teras, seu aliis sufficientibus Documentis, ipsum poena amissionis omnium
2) l Afskr.: faithlgign spixibudhi. 3} I afftkr.: k0L 4} I aftkr.: Karls.
- 379 —
reriim, quas habuerit, et corporis flagellatione, ac auriuin irintilatiöne decre^
vimns puniendum. Si vero taiiter castigatus in Regiio remaiiserit, ita quod
in Suecis supernis moram fecerit per mensein, vel ultra silvam Culmard
quod dicitur utban Skog, per quindenam poenam corporaleni acriorem ipsum
sustinere volumus per eos, quos ad hoc duximus deputandos postiDodum
infligeiidam. Praeterea vos scire volumus, quod qualiter super bis vel oliis
vagabundis indigenis vel extraneis Regnum transeuntibus dilectus Pater no-
ster, Dn. Magnus Rex, bonae memoria^ statuit, et nos postmodum ordinäre
decreyimus, vobis infra praedicti mensis spatium intendimus lucidius decla*
rare. Datum Anno Domini M* CCC. IIL III. idus Martii.
i385. i3o3 d. 14 Mars. Lund.
Domprosten i Lund Avobeas' Gäfvobref pS all sin lösa och fasta e<;endoffn, tili inrättande aF
ett altare i Lunds domkyrka, nemiigen Westra Köpinge, Kyrkekopinge, Skifvarp och
Stäfvie i Skytts liärod, 2:ne bodar 7 Lund samt en gard dervid, titi boställe fit tjenstfötTfit-
tande presten, jemfe föreskrifter om Domprostens rättigheler att lillsStla prest, samt dennes
icrrättm'ngy m. m.
A. 5.
Jn nomine patris et filij et spiritus saneti AmeN. Notum sit omnibus
presens sc« iptum cernentibus quod £go Andreas Lundensis prepositus, ad
cultum diuiiium in ecclesia beati Laurencij lundis ampliandum et constrv-
endum ibidem, vnum Altare in honorem dei omnipotentis, et beatissime vir-
ginis Marie raatris ejus, et beati Andree apostoli Longa mecuni 'meditacio-
ne preambula et deb'beracione habita dib'gentj. ac in Remedium anime mee^
nee non et patris mej. Matris, fratris. parentum. et familiarium meorum. Do
et confero sub condicionibus infrascriptis omnia bona mea mobilia et in*
mobilia videb'cet JIILor curias quas possideo in vaestrak0pingae. vnam curiam
Jn kirkyk0pingae. vnam curiam in skipathorp. et vnam curiam in sta5w0gb0
in sk0sh8er9eth. Jtem duas tabernas in ciuitate Lundensi in parochia beati
Andree apostoli, quas habui de Magno swenson dicto gaggy et vnam curi-
am ibidem in parochia beati Jacobi sitam, in qua vicarius dicti Altaris ha-
bebit residenciam. vt ex eis sacerdos quicunque pro tempore fuerit institu*
tus ad Altare predictum in memorata ecciesia commode sustentetur, et one*
ra incumbencia valeat competenter supportare. Jn primis igitur volo quod
ius presentandi sacerdotem vicarium, videh'cet predicti altaris apud sum*
mum prepositum ecciesie antedicte, quicunque pro tempore fuerit perpetuo
remaneat saluum et integrvm. et ipse prepositus perpetuam tuicionem et
plenam habere debet bonorum Altaris eiusdem. Sacerdos vero ad dictum al-
1
— 38o —
tare institutus^ bonorum predictorum ipsi altari attinencium plenam et Übe»
ram habebit orduiacionem sub summo preposito. Jta tarnen qood de bonb
inmobilibus, edificijft^ seu estimacionibus absque Domini arcbiepi9Copi Lun-
densis et suorum successorum auctoritate nichil alienent, penitus nee com-
muteqt Qui sacerdos diebus singulis celebrare debet in dicto altari salua
honestate debita videlicet in qualibet Dominica. De sancta trinitate, exceptio
diebus. Natalis domini. Pasche. Pentecostes. et Festiuitatibus beate Marie vir-
ginis. Omnium sanctorum. omnium apostolorum, nee non. IIII:or Doctoruin
beatorum Gregorij. Ambrosij. Augustini.' et Jeronimi et beati Lanrencij mar-
tiris. Qualibet eciara secunda feria Quarta et Sexta feria pro defunctis Ter«*
cia feria de sancto Andrea apostolo Quinta feria de sancto Laurencio, et
quolibet Sabbato De beata Maria virgine. Prouiso quod in omnibus missis
memoria bcati Nicola j. beatarunique Marie magdalene Katerine et Marga*
rete virginum. vicissim habeatur. Jnsuper quociens in vna septimana dictas
niissas celebrare omiserit has in sequenti, seu sequentibus septimanis proxi-
mis per se vel alium, seu alios supplere non omittat. £t si corporis de-
bilitate vel alia causa racionabili fuerit prepeditus. Alium loco suj ad cel^
bra^ndum niedio tempore substituet. Sacerdos eciam ad jdem altare depüta-
tns in choro boreali inter canonicos et vicarios stallum habeat quemadmo-
dum vicarius altaris sancte Marie virginis, ibidem in choro australi. et hone-
ste chorum ingredj debet sub cappa superpellicium habens more canonico-
rum et chorum frequentare debet in omnibus sollempnitatibus tocius anni.
Sed missaih ibidem dicere nullatinus teneatur. Horam eciam habeat eertam
qualibet die missam inchoandi, saluo jure capituli. scilicetvt finita miss.i Al-
taris beate virginis iuxta chorum inchoet missam suam De annuis autero
Fructibus, siue prouentibus eidem altari appositis taliter ordinacionem pro«
uidi vt ex eis quinque marche dennr. anno quolibet Ueducentur in v&um
oblacionum et elemosinarum largicionem plene et fideliter hoc modo dispen-
sand ... in die ahniuersario obitus mej deduabus marchis et dimidia dentur
eanonicis qui vigilijs et misse interfuerint marcha denar., et cuilibet vicario
vigillijs et misse predictis presenti quinque denarii ad oflferenda eciam dimi-
dia marcha Fratribus predicatoribus eodem die ad pisces vna ora denar.^et
tantundem Fratribus minoribus. Siquid vero superfuerit pauperibus Scolari*
bus erogetur. De Reliquis autem duabus marchis et dimidia singulis annis
die proxima post anniuersarium meum, nisi fuerit Dominica vel alia festiua
dies, ex qua occasione in sequentem feriam differatur anniuersarium patns
mej. matris fratris parentum et familiarium meorum ad summum Altare in
choro sollempniter cum vjgilijs et missa teneri constituj et quantum ad omn^s
distribuciones volo similiter dispensarj, sicut in die anniuersdrij mej sapra
feci
— 38i — .
feci mencionem. De supradictis eciam fructibus antedicto altari appositis an*
no quolibet vnnm solidum grossorum toronensium vel quatuor solidos ster*
lingorum deponi constitui in sacristiam ad reparacionem librorum vestimen-»
4oruin et ornatus dicti Altaris, secundum prouideneiam et discrecionem ip-
tius suimni prepositi et Gapituli reseruandos. Quod si predictus sacerdos
chorum frequentare contempserit. Aut in altari proprio celebrare yel predi-
ctorum bonorum fructus ordinäre sicut premissum est omiserit seu neglexe-
rjt. Supplico venerabili patri TiUndensi Archiepiscopo qui est vel pro tem-
pore fuerit vt ipsum corrigat et castiget. et si incorrigibilis fuerit, ammo-
ueat ab Altari. Ne igitur Alicui bominum liceat aliquo modo hanc meara
collacionem irritare, antedictas possessiones vt prius confero et scoto imma
pocius collacionem et scotacionem prius factas innouo. et ipsum Capitulum
nomine vicarij canonice instituendi ad altare sepedictum, exnunc in corpo-
ralem pono possessiönem perpetuis futuris temporibus duraturam bonornm
supradictorum fructibus ad vsus meos coaduixero reseruatis. Jn cuius Rei
testimoninm sigillum meum presentibus est appensum. Actum Lundis Die
Jouis .XIIII:ta mensis marcij. Anno domini. M'^.CCC. tercio.
Sigillet bortfallet; ett stycke af rcmsan qvar.
i386. i3o3 (L 2 April Linköping.
Advocatus Frostbvs och Borgmäslarnes i LioLöping Fastebref foV Kamken Oiof i Liuköpiog pfi
3:oe jordloUer i Patnstad.
B. 3: tSo.
Omnibus presentes litteras inspecturis fr0stanijs aduocatus lincopensis
et CONSÜLES ibidem in domino saiutem. Nouerint vniuersi discretum vi«
rum dominum Olauum canonicum lincopensem duodecimam parlem octo-
narij de sunone dicto borstaerun. pro dimidia IIILta marca denariorum in
patastadh ex consensu vxoris sue et fratrum eins scilicet saxonis et petri
in presencia nostra comparasse Pro cuius empcionis titulo proloqutor fuit
saxo de karaby. id est. skilde firi faesth. secundum quod consuetudo terre
approbat- et in libro legum continetur jtem sequenti die hemmingus Susanne
emit de eodem tantum et proloqutor illius faste fuit kanutus sutor quod
predium eidem domino Oiauo canonico h'ncopensietsuis heredibus proeodeoi
precio dimisit cum festis perpetuo possidendum. Huic igitur facto interfue-
runt dominus jngo canonicus lincopensis sweno tynderboe. Arnulphus. tbyr-
gillus de granby et frater eins laurencius Agmundus de risness. Ragwaldus
de vllaviri Johannes de glyttinge et alij quam plurinii fidedigni. Ne igitur
Sv, Diplom. IL 49
n
^ 38a —
in postcrum de vendick>ne predicta aliqiia suspicionis nota. valeat subortri.
presentern litteram in euidenciain pleniorem conscrtbi fecimoa Et sigiJio eh
iiitatis nostre vna cum sigillo conuiuarum beati Olaui ibideni cominuniri Dt«
tum lincopie anno domini MCCGIIL tercia feria po&t dominicam palmarom.
1887. i3o3 d. 4 April. Nyborg*
Konuog Eai&s i Daomark Bref oni npprittelse for Irkebiskopen Ysar och Liiods Domkyrka,
för den forlusl dem tilirogatti under f. d« IrkebisLöpeii JoImids ßogeoskap , samt Aterstiilao»"
det af deras dldre privilegicr. \ '
A,'5. •).
Ericus dei gracia Danorum Sciauoruroque Rex vniuersis presentes litte»
ras inspecturis Salutem in domino s&mpiternam Vobis vniuenis et singulii
tenore presencium facimus manifestum quod uosTOcato et congregato gene*
rali Parlamente prelatorum prineipuro baronum et aliorum incolarum Regni
nostri apud nyborg super satisfactione facienda venerabili patri domino ysar«
no dei gracia Archiepiscopo lundensi Suecie primati electo et ecclesie soe
lundensi de priuilegiis et bonis lundensis ecclesie subtractis eidem tempore
capcionis, Venerabilis patris domini Johannis quondam lundensis Archiepisco-
pi ac libertatibus quibus^ extunc prefata ecciesia per gentes nostras noscitur
spoliata Nee non in decem milibus niarearum puri argenti in bonis iromo*
bilibns in quibus auctoritate apostolica eidem Archiepiscopo et ecclesie.no*
scimur condednpnati habito frequenti et diligenti tractatu cum Nobilibus vi*
ris Christofero et Valdemaro fratribus nostris et aliis predictis eorumque
accedente consilio et assensu predicta priuilegia eidem domino ysarno et
lundensi ecclesie restituimus promittentes quod si aliqua alia poterint inue*
niri quod non credimus ipsa eis restitui faciemus ac destrvcta corrosa in-
fecta vel quomodolibet lesa nostri causa si que fuerint innouabimus ad be-
neptacitum eorundem preterea libertates quas prefata ecciesia et Archiepiseo-
pus vel predecessores eiusdem hactenus habuervnt et in quorum possessione
vel quasi predicte capcionis tempore exis^ebant eisdem restituimus et ser-
uari promittimus illibatas scilicet quod homines dicti Archiepiscopi ft ecclesie
lundensis vel eciam alii in bonis Archiepiscopalibus residentes que skutga^
de cömniuniter appellantur ac eciam familia ipsius Archiepiscopi ac denn
lundensis diocesis ac eius familia non in nostro seu alio seculari foro nisi
tantum super terris hereditariis Sed in ecclesiastico super omnibus aliis
negociis et offensis respondeant et satisfaciant de eisdem si tarnen actoresfne^
*) Efter eti vidiinalioa af Konung Haus, dat. KöpeDhamn d t5 Nov. i5oo.
j
— 383 ~
rillt forum reorom sequantur Jtem quod homtli^ ecciesie et Arcbiepiseopt
supradicti iuxta disposicionem eiusdein bona sua propria per portus dicti
domini Archiepiscopi de dicto regno libere trahere et portare valeant extra
illud niai generalis inbibicio in toto regno noßtroex causa noatre reipublice
per nos fiat quod nullus bona inde extrahat vel exportet Archiepiscopus
autem qui est et qui pro tempore fuerit bona sua propria nullis alienis
adiunctis omni tempore et per omnem locum dicti regni nulla sibi inhibi«
cione obstante trahere et portare libere valeat qualibet fraude cessante Jtem
quod prefati homines et famiiia Archiepiscopi et lundensis ecciesie libere sint
et immune^ ab omni regio nouo theoloneo et pedagio imponendo et a di-
ota capcione imposito si quid est et ab omnibus taliis exactionibus collectis
nisi eas de consilio maiorum et meliorum regni nostri suadente vtilitate et
necessitate nostre reipublice et regni per nos vel successores nostros fieret
in forma et casibus a iure consuetudine vel bonorum ipsoruih condicione
. permissis Jtem quod si vocatis in generali placito incolis lundensis diocesis
ad expedicionem pro defensione dicti regni prefati homines Archiepiscopi
et ecciesie lundensis contumaces fuerint vel deliquerint in premissis Archie-
piscopus ipsos puniet et compellat Si vero in hac necligens fuerit vel re«
missus vel predicta commiserint eius mandato conniuencia vel consensu no-
stram in quos deliquerint iuxta leges patrie senciant vlciohem Jteqi quod
bona clerieorum decedencium libere veniant ad eorum heredes legittimos si
existant, alia^ ecciesiis vel Archiepiscopo iuxta canonidas sanctiones Jtem
prpmittimus quod si apparuerit lundensem ecclesiam alia vel aliis libertati«
bus spoliatam eam vel eas plene et integre restituemus eidem et possessione
ipsarum et aliarum predictarum et earum quas obtinet in pfesenti defende-
mus eandem ita quod omnes libertates predictas cum omni iure regio libere«
habeat et gaudeat commodo earundero Jtem pro bonis subtractis dicto do^
mino Johanni tempore . capcionis sue si que sint preter illa que sibi et dicto
domino ysarno restitura noscuntur obligamus eidem domino ysarno et tra-
didimus bona nostra omnia; in 0thelstade in fionia tamdiu habenda et te<-
nenda cum omnibus siluis pascuis piscariis et aliis suis iuribus et pertinen-
ciis vniuersis donec de dictis bonis cognoscatur sibi de ipsorum fructibus
vel alio modo plene et integre satisfactum Jtem bona nostra que in insula
borendeholm obtinemus dicta Kotneheret que quidem bona bereden nobilis
▼iri Vffonis militis quondam dapiferi detinent in presenti cum omnibus in
dicta insula per ipsos vel patrem eorum predictum emptis vel quomodolibet
acquisitis, Jtem Heruitstadheheret in scania cum omnibus siluis pascuis pi-
scariis iuribus et pertinenciis suis cum dominio mero et mixto ac pleno iure
regio villa forensi dicta ystad ac hominibos qui sunt et dicuntur commvni-
ter et specialiter homines re^is dumtaxat exceptis in dicto heret scaniensi qui
-^ 384 —
tum in liegociis et delictis in ipso heret commissis et committendis vel quo;
rnodolibet emergentibus respondeant et satisfacfant Archiepiscopo sopradicto
et suis successoribus iuxta leges et consuetudines scanienses arbitrantibus
Reuerendis patribus Ripensi et Vibergensi episcopis ac nobilibus viris Jo-
hanni Ütle achone j0ners sun Nicoiao biliar et Canuto esbernj militibus
habita deliberacioue cum aliis episcopis Electo Roskiidensi baronibus prin-*
cipibus et maioribus regnj gratis et spontanea voluntate non decepti
sed de iure et facto plene instrvcti eidem domino ysarno ac lundensieccW
sie pro memoratis decem milibus marcarum argenti puri assignauimus sco-
tauimus et dedimus in solutum Jtem pro euictione et cautela euictionis di-
ctorum bonorum de borendehoJm assignauimus scotauimus et dedimus io
solutum domino Archiepiscopo et ecciesie supradicte Si euincerentur ab eis
in toto vel in parte vemundbeh^ygisherret adiecto quod si heredes nobilii
Tiri vffonis militis quondam dapiferi omnes et singuli dicta bona de boren-
debolm libere dimiserint et restituerint Archiepiscopo et ecciesie supradictis
predictum heret pro dictis bonis scotatpm ad nos et ins ac proprietatem
nostram libere redeant ipso facto Renunciantes actioni cuiuslibet doli et
decepcionis pluris et minoris et sine causa et restitucionis in integrum et
genen^liter omni iuri et actioni qua vel quibus aduersus vel contra predi-
cta per hos vel per alium quomodolibet venire possemus approbantibus supra
dicta vniuersa et singula venerabilibus patribus dominis ChristieMio Ripensi
Bertoldo SIeswicensi Johanne arusiensi et petro vibergensi episcopis ac prin-
cipibus baronibus et aliis regnicolis in dicto parlamento per se et nomine
absencium constitutis Jn cuius rei testimonium Sigilla nostrum fratrum
nostrorum ac Reuerendorum patrum episcoporum et Electi predictorum et
dominorum Johannis dicti litle acbonis Johannis Ganuti esberni et Johannis
dicti lekke marscalci nostri militum presentibus duximus apponenda Actum
et datum nyborg Anno domini Miilesimo tricentesimo tercio Jn cena domi-
ni in presencia nostra.
r388. i3o3 d. 4 April Nyborg.
KonuDg Eaiks i Daomark Skrifrelse tili Rtddaren Nils Holin^ersson och Kaniken Trngok i
Lund, med befaltniogy att Uli Ärkebiskopcns Fogate dfverleciina EoIdc faSrad p& Bornhoim
och Herrestads häi-ad i Skäne med uDdaolag likväl af staden Ystad.
K. f. a: 87.
Ericus D. G. Danorum Slavoruroqve Rex, dilectissimis sibi in Cbri&ta
Dominis 9 Nicolao Holroiger^ strenuo militi , et Trugoto Presbytero, Canooico
-. 385 —
Lündensi salutem et gratiam. Rogamus vos, niodis omnibus volentes etmaiv»
dantes, qvatenus statim visis prsesentibus ad Rothneherrid in Borringholm, et
Hervidstadherrid in Scania, personaliter accedentes, virum nobileih, Domi*
num Johannem dictum Canne, militem reverandi Patris Domini Isarni, Dei
gratia Lundensis Archiepiscopi , Sveciae primatis electi advocatum, in corpo«-
ralem .|:)össes8ionem, dictorum locorum, jurium et pertinentiarum eerundem,
nomine dicti Domini Archiepiscopi et Lundensis Ecclesiae, inducatis, et de-^
fendatis inductum, mandantes ex parte nostra habitatöribus dictorum loco«»
rum, ut praedicto Domino Archiepiscopo, et Successoribus suis, tanqväm
Domino suo humiiiter ac devote obediant, et intendant de omni jure Regio
plene et integre, in judicio et extra studeant respondere. Villa Ystade^ et
hominibus nostris, dicti Hervidstadherrid , duntaxat exceptis^ juxta formam
scotationis dictorum locorum, qvam in literis inde confectis videbitis conti-
-neri. Contradictores et rebelles authoritate Regia compellendo, prout Regiam
Titare volueritis ultionem. Datum Nyborg, Anno Domini M.GCCJIl. in Gsena
Doroini in praesentia nostra.
1389. i3o3 d. 6 April.
Biskopeo Magvus's i Ibo bytesbref, hvarmcdelst Kurusa med en iot tillfailer Abo domkyrka^
emot hSlAeo af äfindamäki«
B. 5. 190.
Omnibus presentes litteras inspecturis Magtius diuina miseracione Epi-
scbpus Aboensis Salutem jn domino sempiternam Quoniam propter labilem
hominum memoriam ea que diu excogitata et acta sunt faciliter traduntur
obh'uioni nisi litterarum testimonio fuerint confirmata Jdcirco notum facimus
vniuersis Quatenus nos ex consensu capituli nostri Cum Olauo presencium
exhibitore quandam commutacionem terre feceramus sub hac condicione qnod
dedimus sibi medietatem agrorum nostrorum . cultorum jn raenthaemaeki me-^
dietate illorum cum omnibus aliis wlgariter dictis lindhum ad vsum nostrum
et ecciesie retenta et reseruata De eodem vero olauo omnesagros suos cul-
tos jn kurusum cum ceteris aliis minus curatis et cum quodam alio spacio
terre wlgariter dicto löt ad perpetuam ecciesie nostre possessionem recipien-
tes Jn cuius facti testimonium firmius et perpetuam ratificacionem Sigillum
nostrum vna cum sigillo Capituli nostri presentibus est appensum Datum
Anno Domini M'CCC'III* Jn vigilia pasche.
Öfvenkrift: De prediii iu korusuin prope abo.
-- 386 —
iS^ö. i3o3 d. 8 April. . üpsala,
Squäm Evgbu {mntförskrifoing af % örtugland jord i Vüppy tili Uptaly kjAm för co hilf Ui:
«paoniAly beräknad tili 8 mark penDiogar, som bao Uola^it af Domkjrrkan.
A. 5.
Omnibus presenteft litteras jnspecturis, ^ohaiiiües dictus akgelus, Saiu-
tem in domino, Notum facio per presentes me recepisse mutuo de annom
fabrice vpsalensis eoclesie pertinenti, dimidiam lestam pro octo lnarchis(]^
ilar. , Tsualis monete nunc currentis. Pro quarum octo marcharnm solucione,
oblig^o predium meum videlicet duos solidos terre, in va^ppy, parrochia (^to*
num, quos si in feato beati martini proximo venturo' non redemero, voio
qiiod dicta terra, tunc ut ex nunc ad solucionem dicte summe pecunie de-
putetur et in jus et proprietatem supradicte ecciesie deuolaatur pleno
iure, Huic autem mee obligacioni adhibiti sunt per roe testes %vlgariter di-
cti fastaar^ aecunda die pasche ante foras ecciesie vpsalensis Jn fauius autem
" mee obligacionis maiorem firmitatem, sigiilum meum presentibus est appeor
sum^ Actum anno domini Millesimo, CGCMII. die et loco supradictis.
[Ell styckc ar sigillet qvar p& den ur brefTet klippta remsan^
i3qi. i3o3 d. 10 April Odeose.
Kooung Ebiüs i Oanmark Bref tili StadeD Lund, med befaÜDing, aU, iitan afsccDde pA erhftiioa
mitstydda brcf eller privilegier, bibebdila at Kyrkoberden och socko^boerne i Su Michaels
försaroliDg derstädes deras kyrkoväg, hvilken Predikarebröderna och deras Prior ßmm
dem begagoa.
A. 5.
E. Dei gracia danorum sciauorumque Rex, Dilectis sibi aduocato
et scabinis Lundensibus. salutem et graciam* sua nobis rector ecciesie beati
michaelis lundis, et parochiani eiusdem, conquestione monstrarunt, et vene-
rabiii patre Domino Jsarno dei gracia lundensi archiepiscopö sweebie pri-
mate Electo jntelleximus referente, Cui super hoc commisimus vices nostras/
quod prior, et fratres predicatores lundenses quandara viam publicain, ad
rares dicte ecciesie directam per quam parochiani predicti ad dictam eccie-
siaro consweuerant conuenire, jn ipsorum et dicte ecciesie preiudiciuai et
grauamen, contra justiciam occuparunt. Jdeoque vobis precipiendo mandamus.
quatinus prefatam ecclesiam, et parochianos in possessionem corporalem dicte
vie quantocius inducatis et defendatis inductos, non obstantibus litteriscon-
firmatoriis, vel aliis, a nobis, vel nostris predecessoribus jnpetratis. Cum sit
expressum in eis vel exprimi debuisset, vt fieret sine juris alterius lesiooe,
i
. ~ 387 — ,
et sie Rescripta principum sano intellijg^i debeant intellectu. Datum otthoue
anno domjni. M'^.GCG''. Tercio. quarto die pasche, jn presencia nostra.
Sigillel borlfallet, remsafi qvar*
iSga. i3o3 d. i8 April. Ribe.
irlebiftkopen i Land T&iaas Stadga on gudstjeostens förHItlande i Lunds Domkjrka och Stift,
Lordagarne tili Jcmgrrtt Mariai och Thorsdagarn« tili S:i Laareotii Sra.
JsARHUS. permissione diuina. lundensis archiepiseopus* suecie primas ele*
ctus* Vniuersis abbatibus. prioribus prepositis. decanis rectoribos. et aliis
ecclesiarum preiatis. salutem in doroino sempiternam. Cum prophetica clamat
auctoritas quod in sanetis suis laudare dominum debeamus. Nimirum in ipsius
matre virgine sanctissima. et beatissimo martire laurencio. tutore sacrosancte
lundensis eeclesie ac patrono ympnis et laudum preconiis. dominum collau*
dare tenemur. et graciarum proferre pro collatis nobis beneficiis actiones.
altissime raaiestati ad hoc nostri capituli accedente consensu. ad honorem
dusdem beatissime matris dei et virginis. et prefati gloriosissimi martiris. du-
ximus statuendum vt in ecciesia et aliis ecciesiis lundensis ciuitatis et dio*
cesis* qua übet die sabbati in predictis ecciesiis de prefata beatissima virgine.
et die joui^. de predicto sanctissimo martire a vespere vsque ad vesperam
totum eeclesiasticum ofBcium comiter et soUeropniter peragatur .1. festo no*
nem fectionum aduentu domini et quadragesimali tempore duntaxat ex*
ceptis. Jn quibus fiat. prout fieri consueuit. Jdeoque deuocionem vestram ex*
hortamur in domino. vosque requirimus et monemus. et in virtute sancte
obediencie vobis precipiendo niandamus quatenus predictum statutum diligen-
ter obseruari curetis. prefatum officium, ex nunc et in posterum vt premit*
titur facientes deuote. humiliter et attente. Contraria consuetudine non ob-
stante. vt per. hec bona et alia que dante deo feceritis. peruenire ad eterna
gaudia Taleatis. Datum Ripis. anno domini MCCC* tercio. Die mensis aprih's
AVni Jn cuius rei testimonium. sigillum nostrum presentibus duximus ap*
|ionendum.
Ö/verskrtfi / Statutum Jsarni. quod in quinta feria dt tancto luureocio et in sabbattt de beata ?ir-
gine pemgalur of&ciutn cum nonero lectiocibus.
1
— 388 —
iSqS* i3o3 d. 19 April.
Preslmanncn Tbokkils i Nykoping testatneDtarifka lorordnande, aDgieiide bortgirvaadel tf joij
och prnningar tili kyrkor, kloster och eoskilde personer;
Jn nomine patris et filij et spiritus sancti AmeN Ego thtrkillus ple-
banus de Nycopia licet graui infirmitate corporis detentus, mente tarnen sa-
ha considerans quod Testamentorum ordinacio ad hoc a mortalibus sagaciter
est inuenta, vt humana imbecillitas de. hiis que bonorum omnium Largitor
tribuit pro sue possibilitatis modulo retribucionem faciat, peccata elemosi-
nis redimat et mortis incertitudinem preuia dei gracia ultime uoluntatis in^
sinuacione preueniat de bonis mihi a deo collatis in meorum remissionem
peccaminum meum in hunc modum condo et ordino testamentiim, Jn priotis
ad sepulture mee locam quem in Ecciesia beati Nicholai Nycopie eligo Lego
dimidiam marcham terre in ternum, Tnum solidum in Ta et dimidium soU-
dum in kialcastum in parochia killae, Ecclesie strengenensi predium quod
habeo in huldae cum domibus, fratribus minoribus Enikopie, X Marchas
denariorum, fratribus predicatoribus in strengenes, sex Marchas denarior.,
fratribus minoribus nycopie sex Marchi^s denarior«, Ecclesie in husaby di-
midiam oram terre in ternum, Jtem eidem ecclesie soluo tres oras terre
eciam in ternum pro quinque Marchis puri argenti duabus oris minus. Jtem
ecclesie beati Nicholai JNicopie soluo eciam in ternum dimidium quartum
solidum terre ad usum sacerdotis, et unum solidum terre ad usum eccle-
sie y Jtem eidem ecclesie pro decem et octo marchis denarior. soluo VIII:to
solidos terre in hostum et unum solidum in 0fraby et hec solucio ad usum
ecclesie pertinebit, Predia autem que pro sepultura raea legaui pertineant
ad usum sacerdotis, Predia que habeo in Nerdaelundum committo domino
phiiippo ad soluendum hiis de qnibus predia] receperamet non soluj\ Ce-
tera alia que amicis meis pro eorum beneßciis et sacerdotibus meis et aliis
famulis pro eorum seruitiis dederam, in alia littera continentur Qu<im iit-
teram uolo iure testamentj nicbillominus roborarj, Huius autem testamentj
mei exequtores constituo dominum Johannem prepositum strengenensem et
dominum philippum jngiwalzsün, Rogans eos humiliter et deuote, vt se de
eins exeqUcione efficaciter intromittent, Jn omnium butem preniissorum eui-
denciam, Sigillum venerabilis patris domini mei episcopi strengenensis, ac si*
gilla supradictorum exequtorum una cum sigilio meo proprio presenti scrip-
ture apponi postulo et requiro, Actum anno Domini, M*, CCC% 111% kal
May.
Sigillen bortfallna; remsan tili N:o 4 <|^«r.
1394.
— 389 —
i394- i3o3 d. 2 0 April. Lund.
JoRAsriTEs Hwrrs, fr^ii Malmö, FuUmaLt for sio son och 2:ne andra mSn, att frän nAgon af
Ijrtns egendomar laga spannemäleii af i 6'resland, för alt gifva Domprosteii Andreas i Lund,
sasom fvllnad i den egecdoinshandei hao gjort.
A. 5.
Omnibus presens scriptum, cernentibus. Johannes hwit cle malm^gbe
nduocatus in burlef, Salutem in dotnino sempiternam. Nouerint vniuersi ine,
plenam dedisse potestatem. viris, discretis. Donliuis, Andree gage. Nicoiao
presbitero de maini0ghe 0fra et Johann! fiiio meo, semen duarum orarum
de terris meis vbicunique eis placuerit. seeundum scotacionem et promissio-
neni diiecti Jilij mei faetam. domino andree preposito Lundensi refundere«
et defectuin quadrantis terre que sibi vendidi pleniter adimplere. Ratnm et
gratum habiturus/quicqnid per predictos rite factum fuerit in premissis. Jn
cnius Rei testinionium sagilium meum presentibus est appensum. Datum Lundia.
Anno domini .M'.CCC/. tercio. Sabbato proximo, ante misericordki domini.
Sigilfet obetyditgt ikadadt, hingande i ro iir brefvet klippt remsa.
1395. i3o3 A 4 M^j-
Ärltfhistkop Nils Axlessohs i Upsafa Anteckning angäende öppnandet af Erik den Metiges skrin
p4 Herlig Eriks begärao, oni beskafiCenheten af de deri fbVvarade ^eliquier, och om de
slyckeo deraf, som vid samina LillAiUe oldelades tili nicaDde Hertig, saml Uli Biskop Nils.i
Wester&s och Prioi^ Israel i Sigtuna.
A.Ü. ■
Anno dominj M'CGC* tercio Jn cractino inuencionis sancte crvcis, Nos
Nicolaus dei gracia arcbiepiscopus vpsalensis, aperuimus presens scrinium
beati Erioi et vidimus ibi caput cum ceteris corporis membris, paucis forte
et minutis particub's propter veneracionem martyris inde demptis prius pre-
dicta autem caput et membra. composita et connexa fuerant in sex ligatu-
ris slue massis Haue afiteni scrinij apercionem et reliquiarum ifispeccionem
fecimus ob instanciam magnifici principis dominj Erici dei gracia ducis sue-
orum, filii regis Magni bone memorie Cui ob deuotam |)eticionem dedimus
de predictis reliquijs sacrosanctis, siiicet eciam tit. venerabili fratri nQstro
domino Nicoiao dei gracia episcopo arosiensi, et fratri Jsraeli Priori, pro
suo conuentu siglhoniensi contulimus de eisdem, premissis presentes inter-
fuerunt testes subscripti, iridelicet dominj, Olauuus archidiaconus Magister
Laurencius de Waxheld, 0yarus, Mathias Nicolaus scolasticus canoniciis
Sv. Diplom. IL 5o
— Sgo —
Tp^aJetisis et Frater Jsrabel prior sigthonjirnsisi et dominus Jordanus tit.
sacrista.
Sigillel n&got skadadt, hingande }ii cd ur brefvct klippi ixmM»
1396. i3o3 d« 9 Maj. AlsDö.
KonuDg BiBGEBS ßvefj hvari hao fritager Abbedissan i WuiTruberga kfostrr med alla dess ud-
derbafvaode Mo alla Kongliga plfagor ocli skalier, nemltgeo sponoeniäli ledungs taaa,
ttUegfild ocb skipvisti eodasi förbehöl lande «ig vhsa boter.
BiRGERUS dei gracia sweorum Gothoratnqiie Rex, Omniktis presentes
lilteras inspecturis, Salutem in domioo sempiternam, Quamuis generalker
du:g^iiQüs statueoduoi, vt nullus incola regni nostri, de solucionibus quibtis-
curaqCie nobis annuatim debitis, Über resideat vel exemptus, nisi nobis ') cum
dextrario seruierit phaleratQ, Religiosas tarnen persouas ampliori gracia pro-
sequi cupientes, Notum facimus Tniuersis, quod nos^ Discretam et honestam
ac deo deuotam Dominam Abbatissam de nionte beate virginis, totumque
conuentum ibidem cum omnibus bonis suis, mobilibus et inmobilibus, vil-
licis, colonis, familijs et persoais in eisdem bonis comraörantibus, recepi-
mus sub nostre protectionis et tutele graciam specialem, Reddentes easdem
dominas cum persoois et bonis premissis, ab omnibus causis et Juribus re-
gijsv ac solucionibus dictis spannamala, ledhungxlama , settegield et skipuist,
•ac ceteris juri nostro vel noraini debitis liberas penitus et exemptas, Sivero
expedicipnem nostraiii euocari, vel generaliter a toto regno subsidium
requiri, seu corone Juramentum aut Judicium nostrum .infringi, vel causas
in occultis homicidijs Moordh dictis aut furtis emergere contigerit, ex hijs
ad liscum nostrum ius nobis specialiter Veseruamus, Prokibemus igi^r ne
quis personas supradictas aut earum bona, contra premissam nostram über-
tatem et tuicibnem, äliquatenus inpetere, vel molestare presumat, sicut gra-
ciam nostram diligere voluerit inoffensani, Datum apud alsn0, Anno domini
Miiiesimo, Trescentesimo tercio, Septimo Jdus Maij.
Sigillet Jbortfallel frftD den ur brefvel klippta rcmsao.
]) Nobis underpunkteradt i origioalet.
-" ■■ \ ' ■ ■ .
i
/
— Sgl —
1897. i3o3 d 18 Maj.
Rtkunarsleo Tsoakbl Kxvtbobs Dytesbref med Ärkchiskopen Nils rörande öariM Aroofi ech
Risarae samt gArdep Öüterrör, j^mte särskild meUangifl A Riksmarskeas sida*
A, j. a.
Omnibus presentes litteras inspeoturis, Thyrgillus rnutsson marscalcus
domini Regis sweorum illustris, Salutem in dofnino sempiternani Tenore
presencium constare volumus euidenter Nos cum reuerendo patre Domino
Nieolao diuina miseracione archiepiscopo vpsalensi, quandam prediorum per-
mutacionem fecisse in hunc modnm, Dictus enim dominus Nicolaus archie-
piscopus, nobis et nostris heredibus dimisit et assignauit totalem partem pos-
sessionis^ in insula ampn0 sibi attinenteiii, videlicet decem et octo oras terre
cum oninibus suis attinencijs iure perpetuo possidendam, pro qua parte pre-
dicto domino archiepiscopo racione reeompensacionis dedimus et assignaui-
mus dimidiam Marcham terre in insula Risarnum, quam a discreto viro Do-
mino phiiippo de Rumby iusto tytulo conquisiu intus, nee non et nouem
oras terre in vilia 0sterr0r, quas a noliili viro Nicoiao tunes^on tytulo per-
mutacionis acquisiuimus cum agris pratis, »iluis, pascuis, piscarijs, molendinis,
et molendinorum locis, ac alijs attinencijs quibuscumque, verum quia bona
prescripta que nos prefato domino archiepiscopo dedimus, propredijs que ab
eo recepimus se ad recompensacionem debitam non entendunt, recogrtosci^
mus nos sibi promisisse, quod defectum iiuiusmodi complebimus, in supra-»
jdicta villa 0sterr0r aut alibi, sicut idem dominus archiepiscopus gesserit se
contentum, et sue placitum fuerit voluntati, Transferimus igitur in eum ins
proprietatem et dominium, supradictorum bonorum in Risarnum videh'cet;
et 0sterr0r Jta quod liberam facultatem habeat eadem vendendi, commu«
tandi, donandi, seu alicf quocumqne modo voluerit ordinandi, pro sue libito
voluntatis, Jn cuius rei testimonium vna cum sigillo domini nostri Regis,
quod presentibus apponi petimos, sigillum nostrum eisdem duximus appo-
nenduni Datum anno domini !Vr.CCG**in\ Jn die beati Erici Regis et martiris.
Pä fransidan*' de dimidia tnarca terre in riisixrnuni et IX oris terre in villa oslerö'r
Sigillcn: N:o 1 skadadt, N:o 1 Dästan oskadadt| liängande p4 remsor.
1398. i3o3 d. 20 Maj..
Konung BiRGBBS Forklarande, att Mrömmen i Aspwik i Näs socken vid Almarne lagligen till-
horer Nunnorha i Skokloster, bvitka der upplort en qvarn.
D. 7. 4:5.
BiRGERUS dei gracia Sweorum Gofhorumque Aex omnibos presentes lit-
teras inspecturis salutem in domino seropiternam. Tenore presentium con-
— Sga —
Stare volurous evidenter, quod nos torrentemin Aspwiik parochiae Nsesapud
Almarnir monasterio Sko legaliter attinentem recognoscimus de sanctimonia-
lium ibidem coiisensu et benevolentia tenere, et molendinum ibidem asdifi-
casse et construxisse , quatndiu Dominae Ahbatissa^ vel coiiventui monasterij
supradicti placitum fuerit tenendum et pertrnctandum« In cujus rei testimo-
nium sig^illuin nostrum presentibus duximus apponenduin. Datum Anno do-
mini M-CCCIIf. i3. Kalend. Junii.
Sigiilcl tji:kes liafva funnits. Med Örnfafelms liand flr aoleclDadl: Coli* med Orig. permehr.
1399,
i3o3 d. la Juni.
Thords of Steusfault pnntförslriTning af dess gdrd Slenshiilt tili Nils KettiUson for 4o H^ark|
med r{llU$het lor lians sliglingar, i hindcite af hani död, aU iuom eU kv iösa den för
nfloinde «umiiia.
A. 6. a.
Omnibus presens Scriptum Cernentibus Thoado de stenshulti Salutem
Jn domino sempiternam. Quegeruntur a viris prudentibns ne quibus possint
calumniis attemptari. litterarum soleat memoria perhennari Jdeo buniuersitati
Tcstre notum fucio per presentes. me. domino Nicliolao käst ilsson. curiamme-
am in stenshult. pro .XL. marcis Jnpignorasse volens tarnen quod heredes
niei curiam prenotatam redimere pQterint intra annum pro pecunia hie in-
scripta, me tarnen mortuo existente, et si me absque procreacione soboli$ ab
vxore mea oontingat decedere ab inpeticione hereduni meoruni curiam ap-
proprio per presentes domino Nicholao ksetilsson et lieredibus ipsius assigno
iure |ierpetuo possidendaro Ne Jgitur super hoc facto aliqua possit jn poste-
rum Suboriri catumpnia vel contradiccio. a quocumque presentes litteras si-
giliis discretorum virorum domini boJmuidi arnbiornason domiiii NicLolai
kaetilsson domini haeminggi 0dgislason et domini marci de langaryd postulo
Roborari Datum anno domini. M*CCC* tercio Secundo Jdus Junü,
Sigitleo bortfailna, rcmsorna qvar.
1400. i3o3 d. 21 Juni
Magkus NiLssons af Wilabcrga Salubrcf pä Hiskilliga g&rdar tili Kyrkoherdeo Peirr i Ringbo-
härad.
A. 6. a.
Omnibus presentes litteras inspecturi^ uel audituris^ Magjvus niglesson
de vilaberghum, salutem iJi domino, voIq constare vniuersis, quod ego M.
~ 393 ~
discreto viro domitio petro reetoci ecdesie ring^bohecedhi vendidi dtios soIi«
dos cum decem denariis tenre, ia alby .pafodiie estarniim, vnuni soiidum
cum X denariis terra in norby, in riland, soliduoa cum dimidio, in karla»
by parochie 0stby a garn^ soiidum cum dimidio in seby a garn, qualiter su-
pradictas terras seu possessiones cum. omnibus attinencijs ad ipsas pertinen*
tibns, a me alieno et eidem doniino P. supradicto approprio et asingno per*
petuo possidendas Jnsu[>er ad iti;«iQrem rei euideQciam et pleniorem fidem et
certiorem, dabo actoritatem et potestatem liberam, famulis meis^ G^tstauo
et Olauo, nee non et iaurencio de finstadhum vicinomeo, vt memorato do-
mino P, firmarios vulgaliter dictos fastae, nomine mei, asingnant jn Com-
muni placito s0ündheredi, et quod ipsi fecerint et ordinauerint super pre*
missis, ratum et firmum babeo nullatenus contraueniendo, Jnsuper eciam idem
famuli mei et vicinus, G, L, et O, inpinnörabunt sepe dicto petro vnura
soiidum terre in viby pro duabus Marcis denar., mihi si potero in proximo
festo beati marthini redimendo Actum et datutn anno domini M'CCCIfl, XI
kal. julij presentibus fidedignis döminis presbiteris, petro de husaby,
agtnundo de bledakaer, ragnero. de lennum, lajcis forcundo de bershamar, et
petro de vagn carpentario ecciesiarum.
Sigillel bortfallct fiän den ur brefv^ klippla i^msao.
i4oi. i3o3 d. 28 Juni.
KonuQg BxAGiRS och Hertig Ekies Bref och befallning tiil Uplaocls invlnare alt afgifva de
iipplysningar som kuode infordras af Arkcbiskopeo Nils, Domprosten Andreas och Lag*
mannen' Birger Persson, hvilka füll i uppdrag att beftämma hvilka gods borde Kongl, Ma}:t
och kronaa cttcr Hertigdötnet lilfkomiDB.
A. 6. «.
BiRGERUS dei gracia sweorum Gothorumque Rex, et Ericcs eadem ^ra*
cia dux eorundem, Discretis viris vniuersis vplandiam inhabitantibus, Gra-
ciani cum salute. Quoniam dubium quoddam vertitur super l)onis, predijs
et possessionibus nostris, pene$ vos sitb^ que silicet corone, vel que du*
catui de jure debeant attinere Significamus vobis per presentes, quod nos
veiierabili in cbristo Patri Domino Nicoiao diuina miseracione archiepiscopo
vpsalensi, Discretisque viris Magistro andree preposito ibidem, et Domino
birgero paetersson legifero vestro, consiliarijs nostris predilectis, commisimus,
vt super premissis, inquisiciouem et discussionem habeant diligentem. Ra-
tum et firmum habituri, quicquid per eosdem dominos de predictis bonis
predijs et possessionibus corone, vei ducatui fuerit adiudicatum, et certis
Jimitibus deputatum^ volcples et maudantes vt super veritate dicenda pre*
- 894 —
dietis dominis «stisiatis, prent per femdeni fuerkis reqnisiti sicut grician
nofttram diligitis inofTeHsam^ Datom Annm domini M*. CGC*III\ jn ?igilia
apostolorum petri et paiiit.
Sigillcto boHfafliM; itinftonip ^%t.
140 2- i3o3 A i3 Juli.
Pitnt RaowaldIohs. Intjg «II Bengl IngworMon Pukc «id sill iolrflde i E^kilslui» med sig ti
inaifvil oirii etl maiLiand jord i Tiioneftla gdrd«
A. 3. I.
Omnibus christi fidelibus presentes litteras inapecluris fiel aiiditum, Pe*
TRUS Rangwaldsson, salutem in eo qui est vera sahis, Tenore presenciutn
protestamur, et qonstare volnrous taii) posteris quam modernis, Uenedictum
ingwari filium dicti pukip donini et fratribusbeati joliaonis baptiste in sskils-
tunum, Tnam marcbani terre solido minus in tunnestiim cum agris pratis
pascuis piscacionibus et siluis cum omnibus prope vel longe infra $epes vel
extra adiacentibus omnium heredum suorum legitimoruro adhibita voiuotate
et tenore legum reseruato, vna secum contulisse iure perpetno possidendam,
Ne igitur super preniissa donaeione cassacio aliqua seu calumpnia ab ali-
quibus in posternm valeat suboriri Sigillum nostrum vna cum sigillis alio-
rum discretorum qui fuernnt fastser nobiscum ad donacionem predictam vi-
delicet domini haquini prepo^iti srosiensis^ Domini holmwidi eiefson, holio*
berni legiferi, laurencij nlanianni, et olaui gysmundaeson presentibus du-
ximus apponendum Jtem fastse, fr^bernus de wiby^ annse de seogiby, hffr
mundus karlsson, gudmundus de granestum et Narwi fastaesson Nicbolaus
iudex nominauit premissos in communi placito arosie, Datum et actum anno
domini, M*. CCC". III*. tercio ydus iulii.
Sigiilel ÜUf 3 skadadi; Nio i, 3**6| borlfaMaa, remmma qTar.
140 3. i3o3d. 29 Juli. Alsnö.
Mai-slfR Thobrel Kanrrssoff« Bref om ütbyteafdess godsöna i D«laritey If|oi-la(on>, Agi»«!»|f^)
Norberg o€li dess andel i Jern- och St&l*b<-rgel, taml östby i WeaUotaniland, Qusabyy 04-
iQBi'ke och Skira i Ncrike samt qvarnar i Thorshäfla lill K. Birger ricot heia den sa i^h
lade Konungs-Iotten, inom Linkopings och Wexiö slift, sapit Tun« i Tjust och en egendow
t Öslergotlahd.
!•. g. 7; 5iÄ
Omnibus presentös literas inspecturi^, Thyrgillus Knutsson, Marscalcns
Domini Regis Sweorum iiiustris, Salutem in Domino sempitemam. Tenore
— 3^5 —
presentium constare Tjoliumis eridenter, Not cum MagjQißco Principe ac Dor
mino nöstrp, Domiiio B/Dei gratia Sueorum Gothorumque Rege, feciase
prediorufli et possessionum cottunutationem in huuc modiim, videlicet qaod
nos eidem Domino nostro Regi et suis heredibiis diniisimus iet assignavimuf
ctirias nostras et possiessionea infraseriptas, seilicet insulam et curiam Oena
dictam in Dalutn, cum omnibus at4ineDtiis suis, sec non et Hiortaethorp^
cum omnibus pertinentibus ad eandem, totalemque possessiouem nostram in
Aghastadhüm, cum piscatura in torrente ibidem, item Norobergb, et quic«
quid ibidem |)os9edimus in nionte ferri et caiibia, ac omnia qvae possedimus
in Dalum, tempore quo presentes emanaliant Item cüriam Oestby sitam in
Vestmannia, quam Iiaboimus de Domii^o Aberno Dapifero^ Item Husaby;
Oedmarchi et Skyraoos in Niericia, ac molendina in Rytlu juxsta Grenna.
Item Molendina in Tborsbarghe^ duo yidelicet que nobis Dominus Ulpbo
Karlsson bone memorie coutulit, et unum qvod nobis dedit Reverendus Pa*
ter Dominus Ysarus Episcopus Strengnensis, perpetuo et iri*euocabiliter pos«*
sidenda. Ipse vero Dominus noster Rex, ratione reeompensationis pro predi*
ctis bonis et possessionibus, dimiserat et assignaverat nobis et nostrjs here«>
dibus totalem partem «de cbmmvnibus prediis in Diocesibus Lincopensi et
Wexionensi sitis, sibi attinentem, vulgariter dictam KunungsJut» nee non et
curiam suam Tuna in Thyust, et possessionem Bry in Oestgotia,
cum singulis earum attinentiis, que quidem curi? et possessio de prefata ter*
tia parte communium prediorum dinoscuhtur derivate« Hoc adjectö, quod
ubicunque compertum fuerit, quod aliqua pars de prediis supradictis, com-
munibus seilicet^ nobis dimissis, rite et amicabiliter diuisa et distincta fuerit,
ac nomini. Regio taliter assignata, siue culta sit, siue inculta, videlicet in cu*
riis, coloniis^ agris, pratis, pascuis, siluis, piscariis, molendinis, vei mplen*
dinorun) locis, infra sepes et rxtra^ ipsa pars ad nos et nostros heredes per-
tiaeat, diminutione qualibet pretermissa. Si autem aliquid de tertia parte
predicta possessionum per commutationem inventum fuerit dimissum pro aliis
equivalentibüs bonis ^ ita quod de hoc gerimus nos eontentos^ hujusmodi
commutatio rata maneat atque firma, Si vero secus factum fuerit^ ipse Domi*
nus noster Rex nobis facultatem liberam dedit et commisit, taliter dimissum
vel reuocandi et reassuraendi, vel etjam satisfactionem plenariam, prout ju*
stum est, petendi pariter et acqvirendi. Preterea voluit idem Dominus noster
iiex^.ut quicqvid de parte predicta prediorum per commutationem vel ven-
ditionem factam forsan per progenitores ipsius, vel alio quocumque modo,
fuerit alienatum vel distractum, retroactis temporibus quantumcunque anti-
quis, hoc integraliter ad nos deuoluatur« ita quod nicbil penitus sit excep*
tum, quin totum nobis cedat, quod in premissis suo i^omini dinoscitur atti*
xiuisse, prout in literis suis super hiis cönfectis plene patel. Hanc igitur bo*
— 396 ~
noruin et pcsse&sionum commutationem, ioler ipmm Dorointim liostrum Re«
gern et nos rite et legitime factam, tarn ntam et irreTocabilem habere to*
lumus ex utraque parte, qiiod neqoe per eundem Dominam nostrtioi Regen^
beque per nos vel heredes nostros aot suos revocari valeat, aut aliquate«
nus irritari. Hoc etiam adjecto, quod si quid in bonis, prediis Tel posses*
sionibus predieti3, que nos ipsi Domino nostro Regi dimisimus et assigna*
navimus, impetitum vel calnmpniose fuerit impeditum, ita quod hoc diebus
liostris sibi non poterimus appropriare, vel de prediis nostris aliis suftkieo-
ter refundere^ heredes nostros ad hoc faciendura esse volumus obligatos.
Simfliter et ipse Dominus noster Rex tenebitur ad tantum nobis vel heredi*
bus nostris refundendum, sicut de predictis possessionibus aut prediis nobis
per ipsum assignatis impetitum fuerit vei iropeditura, quod si diebus suis fa-
ctum non fneritfSuccessor suüs, qui post eum r^ni/tegimen susceperit, bee
idem nomine suo tenebitur adimplere. In premissorum igitur omntum robut
et euidentiam pleniorem, una cum Sigillis Nobih'um Dominorum £rici Sueo*
rum et Waidemari Finiandie diuina Providentia Ducum, ac dliorum discre*
torum de cönsilio ipsius Domiot nostri Regia Sweorum illustris^ Sigiilum
nostrum presentibus est appensum. Datum Alsnu Anno Donuni Miilesifflo
CGG.III. quarto Kai. Augusti«
140 4' i3o3cl. I Aug Linköpittg.
Li!fK.dpijro§ BoRGCBSKi?! Intjg att KyrkohcrcfeD Fkmd i Hetkby bu tili Biskopea öfverleaoir
•in fönit tili Lioköpiogs donikjrka afstadda r<ighet i Liodehult med los och fast, med
förbehüll cndast af kommaDde arrts afkastniDg.
' t 7^ iiS.
* Omnibus presentes litteras inspecturis, vniversitas cividif Lincopensiübt,
salutem in Domino, Gonstare volumus euidenter, quod DonAinus Finuidus
rector ecciesie de Haesleby in nostra presentia constitutus, recognouit et con-
fessus est^ quod tempore venerabilis patris Episcopi Henrici, felicis recorda-
tionis, quicquid juris habuit in Lynd^hult cum omnibus bonis mobilihus et
immobilibus, ad eandem curia m pertinentibus, ob anime sue remedium con-
tulit liberah'ter et mere sedi lincopensis ecciesie ab eo qui eidem sedi pre-
fuit, perpetuo possidendum. Cum antem idem dominus F. dictam curiarn,
usque ad hec tempora pro usibus suis retinuerit, eandem ex nunc^ cum om-
nibus bonis ut superius est expressum, fructibus duntaxat anni instantis ex-
ceptis libere • • . . • • . in manus domini Episcopi Lincopensis. Ad herum
autem euidentiam pleniorem, sepedictus <Iominus F. presentes Litteras sig^ilio
ciuitatis dicte petiit communiri, datum et actum Linconie, Anno Domini
miilesiroo CCCJIL ad vincula sancti Petrl
]4o5.
- 397 —
i4o5. i3o3 d. 8 Aug. Sigarsö.
Biskop YsARS i Strengnäs Bref angfteode ett jordabyte med Bagnar frAn öfrahalt.
A, 6. a.
Omnibus presentes litteras inspecturis, ysards. dei gracia Episcopus
fttrengenensis , salutem in domioo sempiternain, Cum propter diuersos Re-
rum euentus credimus esse racioni consonum qüod racionabiliter . . tenor
perpetuet litterarum, idcirco notum esse volumus .tarn posteris quam roo-
dernis quod cum Ragnero de 0ffrahuldi feeimus quandam commutacionem
prediorum, videlicet quod ab ipso in 0ffra hulde vnam horam terre duo-
bus denariis minus recepimus Reddentes ei duos denarios terre in biaerghum
pro quoh'bet denario terre quam habuimus ab eodem, Jnsuper sibi pro re-
compensacione domorum, quas babuit ibidem in 0ffrahuld promisimus sol-
uere vnum solidum terre, vbi nobis videtur expedire, \nde duo qui dicun-
tur vidherwarumen , videlicet, dominus lidhinwardus legifer narichie et do-
minus magnus marineson, et .XIL firmarii qui wlgariter dicuntur fastaerquo-
rum nomina subscripta sunt ad hec fuerunt specialiter nominati et astan«
tes, scilicet, Dominus bero longus canonicus scarensis, Conradus ysarsson.
Dominus siluester de 0steraker Dominus magnus presbiter, Radulphus de
boghasten, sigstanus de sundby, magnus de j0rforsi , Eruastus de wra^tistum,
Olaws in syghanzstum, petrvs styrberni^ petrvs villicus in medhal0sum,
jadwardus in yra, Jn cuius Rei testimonium sigillum nostrum vna cum si-
gillis predictorum firmariorum, quisigilla habuerunt, presentibus est appen-
»um, Actum sygars0, Anno, domini, M%CCC*, tercio in quinta feria proxi-
ma ante Laurencij.
Fi /rinsidan med sednare hand^ Elalia Sochen. %
Sigillen bortfalloai remsorna efter N:o 2, 5, 6 qvar.
t4o6. i3o3 d. 12 Aug. Nä*.
Ärkebiskopen Nils Allbssoxs Intyg, att Domprosten Andreas med hans tillAlelse köpt ett halft
öresland i Morge af Dalby kyrka och sockneboar, och tili fullo betalt detsamina.
A. 6. a.
Omnibus Presentes litteras Jnspecturis, Nicolaus miseracione diuina ar-
cliiepiscöpus vpsalensis , salutem in domino senipiternam , Notum facimus per
pre^ntes, quod dominus Andreas prepositus vpsalensis, ex consensu nostro
emit dimidiam oram terre in morghse de ecclesia dalby et parochianis eius-
dem, pro qua dimidia ora terre dicti parochiani ex parte ecciesie in nostra
Sv, Diplom. IL 5t
^
— 4oo i—
ab obitu meo per heredes meos persolutum ex tunc dictj fratres supradictam
terram libere clistrahendj cuicumque eis placuerit habeant potestateno, Eccle* '
sie knifsta cuius caratus fuj. coniero tres niarcas. Ecclesie upsalensi tres mar-
cas. Ad domum dei upsalie vnam marcam. fratribus ibidem diooddiam
marpam. fratribus enycopie dimidiam marcam. bospitali ibidem dimidiam inar^
cam. Ecclesie tyllingi vnam marcam. Jtem pauperibus quibuscuuque dimi-
diam marcam. Jtem jogiualdo fratri meo vmim iuuenem equm. vnam equaro
nigram et vnam uaccam. Jtem cecib'e sororj mej tabardum meum. Exequto-
res hujus mei testamentj constituo karissimum fratrem meum jngiuaidum
cqjus eciam assensu hec omnia fecj. et fratrem Thorirum siktuniensem. cog-
natum meum. Testes predictorum sunt isti. gregorius in l9ef)ingi. asroundus
villicus dominj abernj. Michael de gridiiby. ragualdus ibidem, kiaetilbornus
de engiaby. Nicolaus de terf. et ericus ibidem. Jn premissorum autem robur
et^ euidenciam firmiorem siggillum meum presentibus est appensum vna cum
siggiIHs discretorum yirorum domini, omunda de of^inserg et domini lau-
rencij ^e üadsundum necnon et fratris mej Jngiualdj. Datum knifsta anno
domini M\ CGC^ tercio in crastino omnium sanctorum.
Sigilleo mer och miodre skadade«
i4i;i. r3o3 d. 6 Nov. Viht
Elisif Jobass af Nybble doUers Testamente tili Predikarebr&kroa i Sigtaoa af des8 andel i
den g&rd hon hade. fUlt af Juliane.
A. 3. c
Jn nominß patris et filii et spiritus sancti Amen. Ego elisif f{Lia johan-
ms de nübyli. compos mente. et jncoluminis corpore, de modica substan-
ciola mea saluti anime mee cupiens prouidere. Jn meorum remissionem pec-
catorum. fratribus predicatoribus sictonie apud quos eciam corporis mei elig^o
sepulturam. lego partem meam in curia quam laudabilis memorie juliana
mihi ante mortem suam dedit et volo vt predicta pars, et dimidia pars
curie superius nominate per filiam meam christinam si ipsa post mortem
meam vixerit a fratribus memoratis pro quinque Marcis denariorum redima-
tur jnfra annum post decessum meum. si tamen ipsa fih'a mea partem illim
redimere voluerit et suffecerit et absque calumnia cuiusquam valuerit pos-
sidendo retinere. aiioquin predicti fratres partem sibi legetam supradicte cu-
rie cuicunque voluerint et carius poterunt vendere liberam habeant potesta-
texn. testes huius ordinacionis mee presentes fuerunt. domina mea Ragnburgift
ßlta condam domini jsraelis legiferi. bero helsinger petrus de borungi. ka-
teha vxor sua. m^rgareta et Rangfridis £amule domine »R. et fratres de sicto-
— 4oi —
nia bero et valterus. Actum jn viht anno domini .M*. CCC* HIV feria IUI.-«
proxima ante MartinL Ad confirmacionem äutem huius voluntatis mee sigilla.
domine mee Ragnburgis et frajtris israelis prioris sictoniensis. huic littere
apponi peto.
Pifransidam Tcstamentum per fratrem lyend. procuratum.
Sigillen bortfallna, remsorna qvar.
i4i2. i3o3 d. 7 Nov. Rom.
PifvcD Bekedictus XF:s Bulla tili irkebUkopen Isar i LuDd med forkiarande af Konung Eriks
i Danmark giftcrroSl med Svenska Prinsessan logeborg for lagligt| oaktadt de äro beslägtade
i fjerde led»
F. i: 35a A. 3i. Ep. So«
Benedictus XI instante Ingeburg Sorore Regis Svetice committit Archie-
• piscopo iMndensi ab impedimento ^:ti gradus dispensare cum Rege Datice ^
uti statuerat Bonifacius VIII.
Benedictus &c. Venerahili fraJtri L Archiepiscopo Lundensi Svetie Primati
Salutem &c.
Licet matrimonii contractum in quarto consanguinitatis , vel afBnitatis
gradu Sacri Ganones interdicant, consuevit tarnen interdum Sedes apostoHca
super hoc devotorum, et maxime personarum sublimium inducta precibus
dispensare. Petitio quidem carissime in Christo filie Ingeburg Sororis caris-
simi in Christo filii nostri Burgerii Regis Svetie Illustris nobis exhibitacon-
tinebat, quod cum olim post mortem cl. mem. Erici Regis Datie per poten-
tiam, et malitiam inimicorum eius Regnum Datie oppressum foret multipli-
citer et collapsum, magnificus Princeps Ericus Rex Datie Illustris eius filius
pro tuitione, ac defensione sua, et dicti Regni cum eadem Ingeburg, de
cuius Patris presidio propter hoc plurimum confidebat matrimoniura de fa-
cto per verba de presenti contraxit^ et carnali postmodum copula subsecuta
jam per plures annos cohabitavit eidem. Verum quia ipsi Rex Datie^ et In-
geburgh quarto se gradu consanguinitatis contingunt feh rec. B. P P. VIIL
Predecessor etiam noster ad ipsius Regis Datie supplicationis instantiam super
impendenda eis in hac parte dispensationis gratia tibi tunc Archiepresbitero Gar*
eassonensi Cappellano suo, quem pro quibusdam negotiis ad partes illas
transmiserat, suas certi tenoris litteras distinavit, set tu de partibus ipsis redi-
ens, quod tibi mandabatur in eis exequi nequivisti, propter quod ex parte
dicte Ingeburgh nobis extitit supplicatum, ut cum ex ipsorum Regis Da-
tie, et Ingeburgh separatione, si fieret maxima scandala, odia, et guerre
possent de faciii exoriri, providere sibi ac dicto Regi Datie, qui nisi esset
4o3 —
iRfrascripta exconiKQuaicatione ligatus una cum ea super hoc fanrniliter snp-
pJbk^ret de oportune dispensatioais remedio dignaremur. Nos vero, qoi fide«
lium trariquillitatem ^ppetimus, et salutem huiusmodi scandalis odiis, et
guerris obviare volentes fraternitati tue, de qua fiduciam gerimus in Domino
specialem per apostolica Soripta mandamus, quateiius si premissis veritas
sufifragatur cum eisdem Rege Dati«, et Ingebupgh postquaraidem Rex Datie
ab excom^municationis sententia, qua propter captionem, et detentionem Vene-
rabilis fratris nostri L Rigensis tunc Lundeosis Archiepiscopi , ac quoudam
Jacobi Prepositi Ecciesie Lund^usia teudtur astrictus iuxta commissionem su*
per hoc per alias nostras litteras tibi factam rite fuerit absolutus, imposita
ipsis pro eo quod taliter absque dispensatione apostolica contraxerunt, nee
non pro copula, et cohabitatione predictis penitentia salutari eisque ad tem-
pus iuxta tue discretionis arbitrium carnali commercio interdicto,^ quod in
eodem matrimonio remaoere licite valeant, iiupedimeato quod ex dieta cön-
sanguiiiitate provehit non ob$tante per te vel aiium, seil alios. auctoritate
nostra dispenses, prout secundum Deum aniwarum ipsoruin^ saliMi videris
expedlre, prolem susceptam, et suscipiendam ex eodem matrimonio legitimam
nuntiando. Datum Laterani VJI. Idus Novembris Anno Primo^
i4i3. i3o3 d. 16 Nov.
Konqng Bibgers Bref tili Borgmästare och Räd i Lybeck om toadgifvea iki $e{!aU pi Nevt
tili Nowogorod, pä ett fir, med vilkor att ej dilföVa vapen, jern eller slilj m. ni. eller före»
taga oAgoty honom eller riket tili fovfäog.
L, c. a3i *).
BiROEfiUS, dei gracia Sveorum gotbonimque Rex, discretis vjris Consu-
libus et vniuersitati eiuium de Lubek sinceram in domino dilectionem cum
salute in vero salutari.
Accedens ad presenciam nostram vir discretus Johannes, dictus de do-
waie, nobis ex parte vestra negocium sibi commissum fideliter exposuit, et
efficaciter, quantum in ipso fuit, procurauit.
Nos vero, cognitis vestris supplicacionibus, et cum fratribus nostris
karissimis et aliorum de consilio-nostro nobih'uoi, cum intencione discussis,
peticionem vestram in hac parte taliter duximus admittendam, quod Omni-
bus et singulis de vestra ciuitate, versus Nyn ad nogardiam cum mercibas
suis nauigare volentibus, liberam auctoritate presencium transeundi conce-
dimus facultatem, jta videHcet, quod nullus eorum secum arma, ferrum,
calibem vel expensas quascumque, preterea que ad vsus persone proprie,
*} Eftor origioalety som förvaras t LybecL
J
— 4o3 —
ferre presumat, nee eciam ali(}uid atteiütabit de facto vel consiliö per ire
vel peralios occulte vel manifeste, quod in hostruin aut RegnihostH preiu-
dicium cadere pössit vel gjrauamen.
Hanc licenciam vobis, vt preftiissum est, conces^äm du^are voluinuft a
festo pentecosfes nunc proximö, vsque äd scqüens festuifi penteeostes pro*
ximo'tunc futurum. Datum Anno Domini Millesimo trescentesimo tercio, sexto
decimo Kalend. Decembris.
1 4 1 4- 1 3o 4 Odat Skeninge.
Abvulf Esrilssons Salubref pl sin gSrd i Wreta^ hvilkeo han tillbytt sig af sin hustru, tili
St Martini Nunoekioster i Skennioge, mot klostreti gftrd HsIIeby och 120 oiark penningar.
A. 3. 6.
Omnibus presentes litteras Jnspecturis, Arnivülp&us Eskilsson, salutem
in domino sempiternam, Tenore presencium nouerint vniuersi me sorori-
bus apud sanetum martinum skyseningie vendidisse curiam meam in wretum
Cum agris, pratis, siluis, Golonis, et omnibus eidem curie attinentibus pro
curia ipsarum in Haelleby, piscatura, et omnibus ah'js ad prefatam curiam
spectantibus, additis mihi ex parte dictarum sororum, Centum vigioti Mar-
chis monete vsualis, porro curiam in Wretum de vxore mea emi pro pre-
dio equipolente, immo maiore alibi sibi assignate, Gommutacio autem, et
empcio ex parte mea cum sororibus predictis, et vxore mea, facta est, pro-
cessibus legum terre per omnia obseruatis, Cuius testes sunt, qui presentes
fuerunt, silicet dominus prepositus thorchilius de normael0sae, Waldsemarus
de syundaethorph, folkquidus de faldinghia, et alii discreti fidedigni, Jn huius
igitur euidenciam, sigillium venerabilis domini Episcopi lyncopensis vna cum
sigillo meo proprio est appeosum. Actum Anno domini. M%CGC,inP in ec-
clesia beati martini skyaeningie.
Sigillety jeoDte den ur brefvet klippta remsan, borta.
141 5. i3o4 <i- 4 Ja»- Upsala.
Mjloistratehs i Upsala Intjg, aU Nils Hemtningssoo inför densamma erkänt sig hafva bortbytt
sina gftrdar i Wardsätra, Gutasund, m. no. tili Ärkebiskop Nils i Upsala , mot jord i Baling-
stad ocb en g4rd i Lund, samt So maVk penniDgar i niellaogirt.
A. S. a.
Omnibtts presentes litterast inspeetnris, aduocatüs, et Consoles Ciuita-
tia vpsalensis, salutem in domino sempiternam, Constitutus coram nobis, Ni*
1
- 4o4 —
colaus haemingson, recognouit, et confessus est puplice, se quandam predio-
rum periDUtacionem fecisse, cum .venera bilj patre, Dotnino Nicoiao Dei
gracia archiepiscopo vpsalensi, suo et ecciesie sue nomine, in hunc modum,
videlicet, quod pro curia sua wardhsaetrnm , Cui aubiacent Nouem ore ter-
re cum vno solido, et decem et nouem solidis terre in gutasünd , Et brachio
piscature in fl0tasund, Jtem pro curia sua in hwamum, Cui subiacet Mar-
cha terre solido minus, et vndecim solidis terre in nustatunum, que omnia
tradidit, assignaüit, et appropriauit Domino archiepiscopo, et ecciesie sue,
ciüm Omnibus iuribus et pertinencijs dictis bonis intra, uel extra, prope uel
longe sepes positis, absque vlla excepcione dicta affnempning, Recepit ab
eodem Domino archiepiscopo Tres Marchas terre in ballinxstum, et Guriam
in lundi, in parochia aesaebro, cui subiacent sex. ore. terre, cum omnibus
iuribus et attinencijs dictis predijs, intra uel extra, prope uel longe sepes
positis, absque qualibet excepcione dicta affnempning, Super predieta au-
tem permutacione , dati, assignati, et recepti fuerunt secundum leges etpa-
trie consuetudinem firmarij wlgariter dicti fastar, Recognouit eciam dictus
Nicolaus se recepisse et habuisse ab eodem domino archiepiscopo ad valo-
rem Quinquaginta Marcharum monete nunc currentis, Quas racione cuius«
dam melioracionis sibi dedit, Jn premissorum autem testimonium, et euiden-
ciam pleniorem sigillum nostre communitatis ad instanciam dicti Nicolai pre-
sentibus est appensum, Datum vpsalie anno domini. M*. CCC*, Quarto, Jq
Octaua sanctorum Jnnocencium.
Sigillet bortfallet, remsap «jvar.
i4t6. i3o4 <1* i4 Jan* LiDköpiDg.
Tjenstförrattande Lagroannen i Öslergölfand Waldebiahs Fastebref pä %:ne ätiingar i Örabeif)
aotD DotuprosteQ i Linköping Wimuod köpt af Kyrkoberdeo Safmand i JNäsby.
A. 6. «.
Omnibus presentes litteras inspecturis. Waldemarus uices legiferatus ge-
rens in osgocia. salutem in domino. Tenore presencium constare volo lucu-
lenter. quod anno domini. M*. CCC°. Ilir. feria secunda proxima post octauam
epiphanie. que dicitur lagdhingsmanadager. lincopie in curia domini episcopi
in magna stupa. communicato discretorum et legisperitorum consilio solempni
examinacione. et diligenti inquisicione prehabitis. legumque patrie tradicione
seruata. duos attungos. in 0rabyergh in parochia Rystad. quos dominus Wi-
mundus prepositus lincopensis de aomino Salmundo quondam rectore eccie-
sie de nesby. per legittimam prediorum permutacionem msedfestum oc laga-
fangum
— 4o5 —
fangum habuerit. eidem domino .W. preposito seatenciallfer adiudicaui. dictos
duos attungos cum Omnibus eorundem attinenciis. vendicandi. occupandi. pos-
sidendi. coIendL seniinandi. inhabitandi. arandi. metendi. ibique fructus col-
ligendi et seruandi. plenam et liberam legum auctoritate concedens faculta-
tem. Hoic igitur facto interfuerunt. Domini. Haquinus dictus laemae. et nico-
laus throtaeson. cum. Johanne ingseson. Swenone de laeluby. Siggone thorda-
son. et 0iaro niclassaeson. nee non et aliis quam plurimis nobilioribus et dis-
crecioribus osgocie tarn clericis quam laycis. Quorum sigilla ad premisso-
rum euidenciam pleniorem ac firmiorem. vna cum meo presentibus sunt ap-
pensa. Datum loco et die supradictis.
Sigillenc N:o i borta; N:o 2 — 6 obetjdligt skadade.
1417- i3o4 d. 26 Jan. Öiebro.
KonuDgf BiBGERS Bcrallning tili Edsbergs sockens invinare, att ingalnnda säUa sig eroot Rise-
berga klosters af Alder erkSnda rätlighet tili väiden om deras församliDg och üikomsterna.
af deosamma.
A. 3. n.
Birgeros d^i gracia svveoruro gothorumque Rex, Discretis viris vniuer-
sis et singulis parochianis ecclesie eezbergh Jn domino graciam, dileccio-
nem et salutem, Noueritis nos ex relacione fidedigna discretorum plurium
Teraciter didicisse, quod ecciesia vestra sub ordinacione et regimine sancti-
monialium monasterij Risiberghum fuerat ab antiquo, de qua eciam fructusv
annuatim prouenientes perceperant domine monasterij supradicti, Quare cum
beninolus, assensus Reuerendi patris Domini ysari dei gracia Episcopi stren*
genensis ad hoc accedat, quod decetero sicut hactenus.regirnen babeant ec-
clesie eiusdem domine supradicte, volumus et districte vobis precipiendo
mandamus Quatinus super prouisione seu regimine vel eciam fructuum per-
cepcione ecclesie memorate, dictas dominas nullatenus prohibere vel inpe-
dire presumatis, quin pocius ipsis iusticiam omnimodam prout a retroactis
temporibus eisdem dominabus fi^rr consueuit, exhibere curetis, prout vlcio*
nem nostram volueritis euitare, Nam supradicte domine nobis firmiter pro-
miserunt quod reuerenciam omnem et obedienciara, ac seruicium vobis de-
bitum, in omnibus et singah's sicut decet et expedit exhibebunt, Datum
apud 0rabro Anno domini M''. CGC quarto, dominica septuagesime.
SjgilJet skadadt, hingande p& en ur bjcfvet klippt reoisa.
Af. m^ltm. IK *» *^
1
— 4o6 —
iJ^iS. i3o4 d- 26 Jan. Riseberga.
IjiGiioBGf 9 Birger H^kanuoDS enkas Girvobrcf fl cn ßtrd i Plobjr och 17 ortoglaod i Ötreby,
/or ftina 3 soners själari tili Aisabcrga kloftcr, med förbeUII för sin« fligtiogar, all inomlr
och dag kuniia igcplösa sislDflraodc godt| anliogeo med lika mAoga orluglaod jord eller 5i
mark peDDiDgar.r
Ohinibus christi fidelibus presentes litteras inspecturis, Jngebüagis r^
licta domlni byrgeri haqunsson, salutem in domino ihesu christo, Quia se-
]ye solent ea que racionabiliter acta sunt in dubiuni reuocari, nisi bononim
et fidedignoriiin bomiiium testimoniis seu litterarum serie roborentur Ego
igitur Notum facio tarn presentibus quam futuris me cum consensu et to-
iuntate meorum heredum pro animabus dilectorum filiorum meorum g0staoi
et siggonis dedisse monasterio in risaebyergh curiam meam floby cum agris
pratis sifüis nemofibus piscariis molendinis ac omnibus aliis attinenciis roo-
bilihus et inmohilibus perpetuo possidendam, Jnsuper dedi pro anima Ha«
quini filii inei XVII solidos terra in villa que dicitur 0traeby in walunaes
monasterio supradicto, Hac adiecta condicione quod heredes mei dictum pre-
dium debent resoluere infra annum cum totidem solidis terre vbicumque eos
poterint procurare, Si uero predium non habuerint quinquaginta marcbäs
denar. cum vna vsualis monete soluant monasterio infra terminum memora«
tum, et si defecerint in solucione dicte pecunie sicut pretaxatum est idem
predium sanctimoniales eiusdem roonasterii in perpetuum possidebunt, Jif
cuius rei testimonium sigillum meum vna cum sigillis nobih'um dominorum
Domini Rangwaldi dicti mulae dilecti filii mei, et Domini Magni marinaesson
dilecti generi roei, ac dilectorum filiorum meorum benedicti et Magni pre-
sentibus est appensum, Datum risaebyergh Anno domini «M*. CCC*. IIlK Vir
kaL februarii.
Sigilleu: N:o 1 och 3 skadadc» N:o 2 hell, N:o 4 bortfallcU
141 9. i3o4d«i^ Febr. Stockholm-
Konung Bircbka StadHlttelse p& MarsLeo Thorkel KnuUsons jordabjtc med Nuonorna i Clara
kloster, hvarigenom han icmoar gods i Hiuabji Lunda, Bcrgbj och Luodbj mot kloilrcU
fiftrd t Östbr.
A. $. r.
^Byrgherus, dei gracia sweorum Gothorumque Rex, Omnibus presentes
litteras inspecturis, salotem in domino sempiternam, Quoniam propter bre«
uem vitam mortalium, honiinumque labilem memoriam, ea que raciooabili-
ijiieras inspeucurjSy saiuirui Jii uuuiiiiu »cuipucniam, quoniam prupicr ma-
uern vitam mortalium, honiinumque labilem memoriam, ea que racionabili-
ter aguntur, rare perueniunt aa puram noticiam posterorum, nisi presen-
I
— 407 —
tes proi>iderint , vt succedentibos pateant viuaci testimonio litterarum, Hinc
est quod ad noticiam presencium et futuroriiin euidenter ciipimus peruenire,
3uod nobilis et prudens vir Dominus thyrghillus kitutson, marskalciis noster
iiectus^ ex parte vna, et religiöse domine, abbatissa et sorores monasterij sancte
Cläre, ex parte altera, quandam permutaeionem prediorum fecerunt in no-
stra presencia in hunc modum, Tradidit namque Dominus marskaicus su*
pradictus, eisdem sororibus, et earum monasterio^ Duas marcbas terre in
hossdhy marchem vnum solidum terre in lundqm, vnam horani terre in
byaergby, et quatuor sblidos terre in lundby, villis videlicet ibi prope, cum
"Tiludo, agris, pratis, siluis, aruis, paseuis, piscacionibus, aründinetis, et ce-
teris attinencijs sine omni excepciond, perpetuopossidendas, Recepta abeis->
dem sororibus, sibi et suis heredibus, in proprietatem et dominium, curia
monasterij earum in 0stby, in parochya danaer0r, com omnibus condicioni*
bns supradictis, cui subiacent predia consimiljs quantitatis, dimidio solido
terre minus. Nos igitor predictam permutaeionem, tanquam legittime factam,
ratiticamus et confirmamus presentibus litteris, volentes eam existere perpe*
tue firmitatis, Jn cuius facti euidenciam, sigiltum nostrum, vna cum sigillo
ipsius marskalci, presentibus sunt appensa. Datum stokholm, Anno domini,
M**, CCC*, 1111% sabbato ante primam Dominicam quadragesime.
Sigilleoy häogaDde i gab och röda stikessöören , fkvo n&got skadade«
1420. i3o4 d. 8 Mars *)• Strengnäs.
KoDung BimcBRt oppna Bref med fornyade privilegier for Rikets PrestersLap.
A.» 3«
Omnibus presentes litteras Jnspecturis. Byrgerus dei gr.icla sweorura
Gothorumque Rex. Salutem in domino sempiternam, Quamuis creatura non
habeat quid pro meritis respondeat creatori solicite tarnen precauenduni est
ne fiiios hominum ingratitudo reos constituat, quos suis graciis preuenire
et prosequi nunquam cessat, Sane inmensa ^) diuine largitatis beneficia erga
nos licet immeritos feh'cium semper augmento successuum comuiari ^j solicita
meditacione contemplantes quamquam laudes condignas sibi rependere non
*} Af samma handling fionai t Original ifven azocexemplar, men med ftrtalet iSoS, och deolik-
heter^ tom lilr under, tarnt pft deras USlIe, 2r i3o5 d. 38 Mars anmSrka«. Den fianes ftfven-
Jedes i co afskrift fr&Q t6oo:talet, Sign. J. i: 8| som pA flera stallen rojer afskrifvarens stora
misstag, samt utgifveo af Dijkman (Ant* EccL s. a85«) och Rii«lbeck (Privil. Doctor.) med är*
lalet i3o3| h?ilket Ir Konuog Birger pA nimnde dag var (enligt K. n« 1: 3aa) i TyreholmooU
undertecLoade der en Tractat AfskriÖen i Cod. Line. B. 3: 3« Sr efter Originalet af är i3o4t
nen i Cod. Ups. B. a: ii5 efter det af Ar i3o5, som äfven iegat tili grund för PAfTen Jolian
XXfI:s derä gifna stadfilstelse.
1) inmensa i, inmensa a. 9) cumulari i, commulari a.
1
— 4o8 —
po^simus, ut nos tarnen ad sua seruicia in qulbus valemus promptos efliciat
supliciter. exoramus, Hinc est quod progenitorum nostroruni qni ecclesiaruro
et ecclesiasticarum personarnm, successinis temporibus speciales fuerant pro-
tectores ^) et specialiter patris uostri karissimi. dominj Magni. felicis recor-
dacjonis quondam Regis swecie^j, qui eas ampllns ceteris magnis ditauitdo-
nacionibus ^), et libertatum muniuit priuilegiis, libenter vestigiis inhereutes,
ut dum eorum acta magnifica grata conseruacione prosequimur eflicimur ut-
cumque in ipsotuni liberalitatibus, liberales^ et quibus afTectu commuaica-
inus^ donis, effectu participemus in premiis, de omnipotentis dei profusa
benhigüitate ^) retribucionis sperantes ineritum, qui filios in peculio credito
sibi efficit donatores, de suo in suis faciens meritum quod Coronet, Jndul-
gemus itaque indulgencia in posterum valitura, ut omnes ecciesie et eccle-
siastice persone in nostro regno 5) constitute. sub nostra protectione mane-
ant, plena securitate gaudentes, ut eo deuocius qno quiecius pacis actori^)
famulentur, acerbissima contra earuni 9) molestatores * Jiostra vindicta proce-
dente, Concedimus eciam eisdem omnia bona sua mobilia & inimobilia. que
ad eas sunt; cum suis oneribus deuoluta et ecclesiarum nomine possidentur,
saluis antiquis ecclesiarum '^) possessionibus, tarn inferiorum quam cathedra-
lium ecclesiarum, cum familiis in eisdem '') commorantibus, siue per villicos
jegantur, siue per colonos, siue per inquilinos seu eciam per noualiuin ex-
cultores, ab omnj jure regio et causis regalibus, solucionibus qnoque wiga-
riter dictis, ledhunslamae **J, skypwiste '^}, spannamala '^j, et Elta«?yeld '^),
ac aliis muneribus, talliis'^), exaccionibus, seu quibuscumque tributis rebus
vel personis inpositis vel imponendis quibuscumque nominibus censeautur,
ac si specialiter et nominatim essent expressa libera penitus et exempta,
Quascumque eciam causas pecuniarias in eisdem '7) bonis emergentes, ab
episcopis et eorum officialibus exigi volumus et recipi voce culuslibet alte-
rius pretercbisa eciam si aliqui *®) apparuerint regij iuramenti '9] transgres-
sores. Hujusmodi tarnen ^^) paci et communioni hominum regni nullatenus
restituantur, nisi hij contra quos deliquerant, intercesserint pro eisdem, Si
vero contingat aliquos inhabitare bona ecclesiastica in parte et in parte bona
propria sen alterius alicujus priuate persone, pro rata bonorum que habent
ab eccliesia teneantur personis ecclesiasticis respondere. de iuribus et causis
Omnibus supradictis. et in reliquis regi qui pro tempore, fuerit se in orani-
3) speciales successinis temporibus fuerant defensores i, a. 4) sweorum !• 5) framfor donacich
nibus har varit skrifvet honoribus, som iir utstruket^ i. 6) benignitate i, a. 7) regno nostro 1,3.
8) auctori 3. g) eorum i, 2. 10) ecclesiarum utcsi^ i, 3. 11) possessionibus tiilsatt 2. 12) ic-
thunxlama i, Jedhongslama ä, e3) skipuisl i, skipwist x i4) spannam>iala 1, spannxfnala 2.
i5) aettergield i, aeUergiald 2. 16) ta<li}Sy rouDcribus 1. 17) dictis i, a. 18} siqui a, 19] iu*
raiuenti regij i^ a. ao) persone tilU. a.
— 4o9^ —
bus recognosctint et intelligant debitores, Jn cujus nostre concessionis eni-
denciam pleniorem sigillum nostrum maius presentibus est appensum. Datum
apud strengyanaes. anno* Dominj. M. CCC". IUI. in doniinica. letare ieru-
salern.
Ett stycke. af KoogK sigiilet fiaiies»
142 1-. i3o4 d. 12 Mars.
Cecilu, Danska Kiks-Marsken Johan Kalfs enkas teslameote af penniogar tili Beliga Uudi*
bjelpen, och för grafställe i tlet Predikarehrö'dra kloster, som iigger DSrmast den ort der
hon dor, samt ytlerligare af sin« gods i Wragelorp tiJI LundsDomkyrka, 8& eck redapen-
penuingar tili kyrkor och k I oster i Lund samt andra trakter afSkioe och det öTriga DaDmark«
A. 5.
Jn Nomine Patris et Filij et Spiritus sancti Amen. Ego Cegilia Reficta
Dominj. Johannis Kalf quondam Marskalci illustris Danorum sciauorumque
Regis. Sciens pietatis opera per homines in hac vita exfaibita ipsos sequi
post mortem et quod nichil de rebus temporalibus secum auferent nisi quod
in pios vsus expendere curauerint, pro remedio anime mee de bonis michi a
deo collatis testamentum meum ordino in hunc modum, Lego in primis pro
redempcione crucis ad terra m sanctam vigintj marcas denariorum jutensis
nionete. Jtem locum sepulture mee eligo apud fratres predicatores in vici-
niorj conuentu loco mortis mee in quacumque terra me morj contigerit et ei-
dem conuentuj lego viginti marcas denar. illius terre et crucem auream quam
habeo in qua est lignum dominj. Jtem omnia bona mea mobilia et immo-
bilia in * wrahsethorp que jure hereditario habui post niatrem meam confero
lundensi ecciesie sub hac forma, quod de' redditibus inde prouenientibus
deducatur vna marca denariorum ad fabricam ecciesie et vna marca denar.
distribuatur inter canonicosqui vigilijs et missis interfuerint in die anni-
uersarij mej," et due ore inter vicarios diuidantur. Due ore ad offerendum
in die Anniuersarij mej, residuum vero inter pauperes diu idatur. Ordinacio-
nem autem istorum bonorum et curam committo Decano lundensi qui pro
tempore fuerit, ordinandam. Jtem Fratribus predicatoribus lundis sex mar-
cas denar. si' ibidem sepulta non fuero. Fratribus minoribus ibidem .V. mar-
cas denar. Ecciesie sancte Trinitatis ibidem .XII. oras denar. Sacerdoti .II. oras.
Monialibus apud sanctura petrum .III. marcas denar. inter eas distribuendas.
Ecciesie pmnium sanctorum ibidem .1. marcam denar. Hospitali sanoti Spiri-
tus ibidem .1. marcam denar. Hospitali leprosorum ibidem .f. marcam denax.
Ecciesie sancti Johannis .1. marcam. sacerdoti .1. oram. Ecciesie sancti Pauli'
J. marcam. sacerdoti .1. onim. Ecciesie sancti petri Monialium .1. marcam.
1
— 4<o -^
Eccl^ssie sancti Petri que dicitur litlse dimidiain roarcam. sacerdotl .L oram.
Eociesie sancti Andree dimidiam marcam. sacerdoti ibidem .1. oram. Ecclesie
Mncti Magni dimidiam marcam. sacerdoti J« oram. Singulis alijs ecciesijs
Lundis a iam dictis .IL oras. sacerdoti .1. oram. Jtem Fratribus predicatori-
i>us in Helsingburgh .III. marcas denar. Ecclesie in lumma^ .II. marcas. sa-
cerdoti dimidiam marcam. nicholao ministro dimidiam marcam. Ecclesie in
Burlef dimidiam ^marcam. Ecclesie in Asmundaeiborp dimidiam marcam. sa-
cerdoti .II. oras. Claustro in Tumm^ethorp nouiter combnsto «L marcam de-
nar. Jtem Fratri Andree lectori Ordinis fratrum predicatorum in Aosia .f.
marcam denar. Jtem lego marcam Annone cum dimidia inter pauperes vi-
duas et alios indigentes distribuendam* Jtem ecclesie Andwordskou in sya-
landia quinque marchas denar. Ecclesie Jarl0sse dimidiam marcham. Ecclesie
gyslingae dimidiam marcam. Ecclesie Munkaebiaerby dimidiam marcham.
Fratribus Predicatoribus Roskildis .1. marcham. Fratribus minoribus ibidem .1.
inarcham. Jtem sororibus Cristine et selizef filiabus sororis mee apud san-
ctam Ciaram Roskildis cuilibet .1. marcham. Jtem ecclesie winningae in feonia
dimidiam marcham denar. Ecclesie Niserth^u .1. marcham denar. Ecclesie lun-
dse dimidiam marcham denar. Ecclesie Aby dimidiam marcham denar. Fra-
tribus predicatoribus Otthonie vnam marcham. Fratribus minoribus ibidem .1.
marcham denar. Jtem lego sex marchas denar. dandas pauperibus scolaribus,
Jtem Fratribus predicatoribus Ripis .V. marchas denar. si ibidem sepulta non
fuero et psalterium quod dedit michi dilectus maritus mens siue ibicjem se-
pulta fuero • siue non. Ecclesie byarta? in Jucia vnam marcham denar. Eccle-
sie stenthorp vnam marcham denar. Domino Bondoni presbitero in Dalby.
vnam marcham denar. Ecclesie beate virginis wibergts quinque marchas
denar. Ad altare sancti ketilli ibidem .L marcham denar. Fratribus predica-
toribus viribergis quinque marchas denar. Fratribus minoribus ibidem .IIL
marchas denar. Ecclesie sancte Trinitatis vnam marcham denar. Jtem eccie-
sijs sancti Mathei sancti Johannis. sancti Nicolai, sancti Mikaelis ibidem ciii*
übet vnam marcham denar. Monialibus ad sanctum botulfum ibidem JH.
marchas denar. inter eas distribuendas. Jtem ecclesie sancti Botulphi et sin-
gulis alijs wibergis a iam dictis dimidiam marcham. denar. Monialibus in
asmeld vnam marcham inter eas distribuendam. et ecclesie .1. marcham. £c*
clesie sancti petri in skiuae JII. marchas denar. Jtem ad altare sancti Thiud-
geri in westerwik .11. marchas denar. Ecclesie Mambra^ .11. marchas denar.
Fratribus predicatoribus arasie vnam marcham. Fratri Thorstano seniori ibi«
dem J. marcham. Glaustro 0m «IIL marchas denar. Domino Tly>rkillö qiion-
dam Capellano meo .X. marchas denar. Exequcionem autem huius mee or-
dinacionis diligentj deliberacione prehabita confecte committo dilecto filio
meo Johann j kalf decano lundensi, et alijs suis fratribus filijs roeis ac do-
— 4ii —
mino Petro de eliaeryth Fratri meo. vt ipsi de hits se fideliter intromittant
et debito effectuj mancipeDt, seounduin quod voluerint in extremo examine,
coram altissimo judice respondere. Jn huiusautem ordinacionis et facti eui-
denciam et confirmacionem pleniorem sigillum meum tna eum sigillis dicto»
rum videlicet Johannis kalf filij mej et dominj Petri^de eliaeryth fratris
mej presentibus sunt appensa. Actum Anno dominj .M*". CCC\ Quarto. Jn
die Beatj Gregorij pape.
Sigillco; N:o i och % bortralloa^ Nzo 3 akadadt«
142 3* i3o4 d. a6 Mars. Skara.
Domprosten Birgts i Skai*a Forklariog ioför Biskop BrjDoif, att de godt hali kopt i RanAkra
ocn Blomberg , 8ro köpta, icke för liaDs egn«! ulan för Doinprosterietsiiiedel,och aillaft dct-
samma tilihora.
A. e. a.
Omnibus presens scriptum cernentibus, Behedictus scarensis prepositus,
Salutem jn domino sempiternam, Gonstitutus jn presencia venerabih's patris,
Domini bryniulphi scarensis Episcopi, et Capituli sut, testificor et pupplice
recoghosco« quod omnia et singula predia empticia que habeo jn ranakrum
et blomsebiaergt non de bonjs seu redditibus patrimonialibus vel maternis,
seu lucro, artificio, vel industria qualibet personali, sed de prouentibus pre-
positnre tantummodo, cönquisiueram« volens firmiter, quod dicta predia cum
Omnibus suis adiacenciis, intra sepös et extra, prepositure scarensij ad quam
de jure pertinent, \ti perpetuum, tarn me defuncto quam viuente, debeaht
pertinere. Ne igitur quisquam heredum meorum vel quis alius, colore quo-
libet quesito, seu excogitata malicia, sepedicta predia post mortem meam,
jniuste petere^ vendicare, seu occupare valeat vel attemptet, vna cum sigillo
Reuerendj patris, Domini .B. scarensis Episcopi supradicti, sigillum. Capituli
scarensis, et sigillum meum proprium presentibus apponi fecj, Jn testimo*
nium et euidenciam premissorum pleniorem. Datum scaris. anno domini.
M^CCC^IIIP. jn cena domini*
Pa fransidam Oc boois in ranacrum et bloinsisbyerg acquisitis per doroiaum benedictum tuoonis.
Sigillen N:o 1 ocb a bortfalina, N:o 3 nlstan oskadadt«
1428. i3o4 d. 10 April. • Sko*
Abbedissan Raoboegs och Coitvbtets i Sko kloster Fullinagt för deraif ijenare Westgothe, ntt
bortbjta 5 drtugland jord i Kumla tili Domproslen Andreas i Upsala, mot 3j örltigland i
Skrjmftta, tarnt pA tioget k klostrrtt vügnar dera gifra fasta«
A, 3. b«
Vniuersis presentes litteras inspecturis, Soror, R, sororum in sko abba-
tissa totusque conuentus salutem in domino vniuersitati uestre per presentes
1
notum.facimus quod famulo nostro vesgotho auctoritate presencium potesta-
tem cominittimus predium nostrum quod hahemus in cumblum silicet quinque
soljdosterre in tressolidos terre cum dimidio in skrymistum comfnutandl cum
Feuerendo domino andrea preposito vpsaleasi« volentes vt loco nostri in pla-
eito coniniuni dicto domino andree preposito vpsalensi assignet testes qui
wlgariter dicuntur £»staer secundum terre consuetudinem approbatam Jn
cuius rei testimonium sigilla nostra abbatisse et cönuentus presentibus sunt
appensa. Datum sko anno domini M**. C*C"C\ IIILto. quarto Jdus aprilis.
SigilleD skadade.
1424* i3o4 d. 17 April- Upsala.
Arkebiskopen Nils ÄLLBssoin och Upsala Dom&apitbls Fullmagt for KaniLen OloF, alt som lyr*
Laos ombud besöka Päfliga stoien, med rätlighet att uppläoa ända Uli aoo mark silfver,
som af dem skola betalas.
' . A.a.
Omnibus Presentes Litteras Jnspecturis, Nicolaus Diuina Miseracione
Archiepiscopus , Totumque Capitulum Ecciesie vpsalensis salutem in domino
sempiternam. Noueritis, Quod nos Reuerendo viro, Domino Oläuo Canonico
Ecciesie nostre, quem pro quibusdam nostris et Ecciesie nostre negocijs apud
sedem apostolicam promouendis, ad sedem destinauimus eandem, ac ipsum
propter hoc, nostrüm et Ecciesie nostre procuratorem constitueramus, Da-
raus et concedimus, nostro et Ecciesie nostre ac nostri Capituli nomine, te-
nore presencium, plenam et liberam potestatem ac mandatum speciale, Con-
trahendi et Recipiendi mutuum, vsque ad ducentas marchas argenti puri
et examinati, a quibuscumque creditoribus pro nostris negocijs in Romana
Curia prosequendis , Dantes Eidem nostro et ecciesie nostre ac Capituli no-
stri procuratorj, plenam et liberam potestatem ac speciale mandatum obli-
gandi propter hoc, Nos, (successores nostros*), et Ecciesiam nostram, et om*'
nia bona nostra, (successorum nostrorum *) et Ecciesie nostre mobilia et im-
mobilia Ecciesiastica presencia et futura, et promittendi, Qaod nos, dictam
pecuniam restituemus et restituj faciemus, loco, termino, et tempore statu-
endis cum Omnibus dampnis expensis et interesse, Que uel quas, dicti cre«
ditores incurrerent, si in statutis loco termino et tempore predicta pecunia
eis non fuerit persoluta, Necnon renunciandi in hoc, nostro nostrorum suc-
cessorum dictorum et ecciesie nostre, omni Juris auxilio Canonici et Ciui-
• lis,
*) Utstruket i originaiet.
— 4i3 —
'liSf Brioüe^ feris Beiießcio'rastitiiciohk in integrum ^ Condtcioni indebiti
-et sine causa, appeiiadonis remedib- cuiusHbet tempore ! feriato , Juri reuo*
-cdTidi domom, L&gi de qbadrimestri tempore. Legi dicenti, generalem re-
fiuncfaoioaeiii. noa valere Priuitegio cruce .signatis et cruce signandis, con-
eisso Tel/ketum' ooneiedenido, Bxcej^cioni eoiam Quod diota pecunia, non sit
tin^nosträm, nosltrojruni succeasorum et ecclesie iiostre . utilitatem conuersa,
CdMtitucioiii deduabas dietis edite in conciUo geineraii, Gonuencioni loco*
'rum et Judicium .;oiniiibus litteris et indulgencijs appstoliöis impetratis et
impetrandis ac alijs quibuscunque , et otnnibus alijs excepcionibus , per quas,
,Noä et successCM'es nostri et ecciesia nobtra, possemus contra creditores eos-
dem in' posterufm quo«i6dolibet nos tueri, Subhijttendiquoque Nos Jurisdic-
cibni auditoris oausaruoL camere dotnini pape, Suscipiendi et acceptandi
sponte, onines icondempnaciones et excommunicacionis sentencias, quas per
dictum nuditorem contra nos fieri vel in Nos coiitingit promulgari , Jurandi
.in animas nostras, de obseniandis omnibus et singulis supradictis, et oninia
aliaet singula faciendi in predictp negocio, que veri et legittimi procura-
*tares facere possunt-et debent, et que Nos ipsi faceremus seu facere pos-
semus si Preseates essemus. Jnsuper damui eidem procuratori nostro pote-
statem per presentes et speciale mandatum, Predictam summam pecunie per
ipsum mutuo feceptam, erogandi et expendendi, pro dietis nostris negocijs
et causis, prout sibi visum fuerit expedire. volentes, super erogalis et ex-
pensis per eundem, absque quauis alia prohibicione^ stare simplici assercioni
.dicti sui) Ratum et gratiun habituri, et inuiolabiliter obseruaturi, quicquid
per dictum procuratorem et nuncium nostrum, factum fuerit in omnibus
premissis et singulis Premissorum Jn cuius rei testimonium, Presentem lit-
teram fien\ et sigillorum nostrorum munimine, fecimus roborari. Actum vp-
salie. Anno Domini, Millesimo .CCC. Quarto, XV\ kal. Maij.
Sigiiiet med dess remsa borta. I uppvecket finnas 2:ne hil (3r sigiliremsor.
-1425. i3o4 <!• 17 April. Upsal^.
ÄrLebisLöpen Nils Allbssov» Fullmagl för Kaniken Olof af Foraa, att s&som hans och bans
kjrkas ombud upptaga ocb qviUera de deposita och de fordringar, farilka han hvartomh^Ist
kan ega, samt betala och mottaga qTittens för de skulder, för hvilka han möjffgen skulle
.kuniia bifta.
A. 6. a.
Omnibus Presentes Litteras inspecturis^ Nicolaus Miseracione Diuina
archiepiscopus vpsalensis; salatem in domino sempiternam, Nouerit vniuer*
Sv. DipUm. II. 53
1
— 4i4 —
sitas Tiestra^ Qnod nos dilectüm!nobis io cbmto fifiam,' Don
forsuni) Canonicnin ecdeaie nostre vpsalensi^ exhibitorem preaenciura, faci-
mus^ constituiraus et ordici&mus^ nostrum, et Ecclesie nostne rpsaleosis, ve»
ruin et legittiaium procuratorem , oegociorum gestorfsm ac nunciani specia-
lem, ad omnia, liostra, et ecciesie nostre negocia« gerenda et exceroeoda,
ad ordinandum et dtsponendum, de rebus nostris vbiiibet iauentis, proiH
Dobis et ecciesie nostre predicte vtilitatibus prospexerit expedire, Neenon
ad exigendum et recipiendiim pecaniam nostram sea res alias nobis debitas
a personis quibusGumque, sea aptid qnasctinique, res nostre inueniuntur de-
posite, seu eoiara^ quoquo laodo detente, Dantes eidem nostro procaratorj,
auctoritatem et potestateoi plenariam, faciendi predickis nostris debitoribos,
depositarijs, seu detentoribus finem et quitacionem, paetumqae de ulterios
non petendo, super rebus receptis et leuatis per eum, nostris quoqtie cre*
ditoribus satisfaciendi, si qui inueniantur, Quibos^ nos legittime constitent
obligatos, nee non et Litteras quitacionis^ petendi et recipiendi ab eisdein.
Raturn gratum et firmum habituri, quicquid per dictum uostrum procora-
torem, actum, gestum, factum ve fuerit iü premissis, Jn cnius Rei testimo^
nium, sigillum nostrum, Presentibus est appensum. Datum, Tpsalie, aaoe.
doinini, M\ CCC% Quarto. .XV^ kalend. Maij.
Den ur bi-efvet klippta remsan bortrifven j«mte sigiliet.
1^26. i3o4 d. 3o April Aranäi
Herligarne Eriil ocli Waldenars försäkran tili Konung Birger, att icke begifva sig utomlaodi
ej heiler utan p& kallelse inGnna sig hos Konungen, dock icke ätfoljde af Üere, So Kooaih
gen föieskrifvit, samt i öTiigt, att hvarken inom eller utom landet stämpla mot Konungeo
och dess hus.
L. d. a. a. ^S»
Universis praesentes litteras inspecturis, Ericüs Sueorura, et Valdema-
RUS Finlandise, Dei gratia, Duces, salutem in Domino seropiternam. Tenore
praesentium constare volumus evidenter, nos Magnißco Principi ac Domino,
D. Birgero, Dei providentin Sueorimi Gothonmique Regi semper illu^tri, fra-
tri nostro charissimo, ex niera et libera voluntate firmiter promisisse, fide
jDraestita corporali, qnod nos extra regnoni suum nnnquäinf movebimus, nee
aiiquatenus transferemus, sine ipsius Domini nostri Regis requisitione speci-
alis et licentia petita et paiiter obtenta. Promittimus etinm, quod ad prae-
sentiam ipsius Domini nostri Regis nullatenus veniemus, nisi per ipsius lit-
teras, aut certum mandatum ad determinatum nöbis diem, «t in iocuin fue-
rimus vocati: Et cum taliter vocati fuerimus, ad ejus prassenttam veniemus
cum tot personis et equitaturis, tantum quot ipse Dominus noster Rex per
sQ|i(»Jitteras, vel mändatum pertiim . nobis dmerit limitandos. Caeterum pro-
ijiittimus ac fide stabili spondemus, quod per nos, aut nostros, vel alios
quoscunque, litteris vel nuwiis, extra regnum vel intra, nunquara talium
quicqnam movebimus sive faeiemus, nee moveri nee fieri procurabimus, no*
stris cünsiliis vel factis, palan) vel occuHe, de quo, vel quibus, ipsi Domino
hostro Regi, aut uxori suae eharissimae pominae Margaretae, Reginae illustri,
aut liberis eorum , sive etiam eis fideliter adhaerentibus, damnum aliquod seu
fiocuinentuin pösset provenire. In cujus rei testimonium, robur et eviden-
tiam,. seereta nostra, qoia penes nos alia sigilia non babemus, praesentibus
duximus apponenda. Datom apud AaraMes, anno Domini MdCGIV. pridie
Kalend. Maij.
1427. i'3o4 d. 17 Maj *)•
Heilig Eriks Drots AiitxÖAjr Sixrpssoiis ach Philip .Ultssoits Bytedmf p4 Salestad iemie gods
i Ra&bo och Noruoda hSrad^ som lemnas i utbyle mot den sistaämodes gods i Roslagen.
'■''''';.. ' A. 6. a.
Omnibus pre$ßote« litteras Jn$pecturis^ Ap^anüs siXT£SissoN dapifer da*
mini E. ducis >weorpjQ i(!Jtwt?iset jp^HU^Lipj^UiS vEtpsoMrSaiutem in dominosem*^
piternam. Tenore pt«3eaQittm notu)n facioius euidenter quod nos subscripto-
rum bonorum nostroruin tecHnmutacionem inter nos fepimus Jii bunc modum
videlieet quod £gp abernus sixtei^son ipsi domino philljppo vlfson, Curiam
meam salastaß eutn. Omnibus eiusdem Curie attinenoiis mobilibus et immo-
biübus jntra sepes et extra longe vel prope positis* vna cum prediis meis
singulis in Rasbobunder^ ^t Nonuide sitis dimisi et assignaui suisque here*
dibus perpetuo possidendam. £gQ autem phillippus vif son ipsi domino aber-
juo sixtensson igenero meo düeetp. omni^ bona mea in aialandia mobilia et
imoiobilia. cuoi omilibus e^H^und^m. bonorum attinenoiis. infra sepes et extra
longe vel prope positis, pro Inmis^ suis, qu^ nobis dimisit vt predicUim est
nomine commutacionis. dimisi et assignaui suisque heredibus pleno iure per-
petuo possidenda. in cuius. rei testimonium et euidenciam firmiorem sigilla
magnitieorum prlncipmn dominorum Erici sweorum et waldemari ffinlaudie
dei gracia ducum, dominoriim arnwidi g0tstaffson. 9t hemmingi 0dgisla
soa, sighmundi kieldorson. vna eum. nostris sigillis presentibus sunt appen-
sa^ Petimus eciaib^ pir^entem Utteram. cum litteris et sigillis,, unagnifici prin*
cipis domini .B. dei gracia regis sweorum illustris, et domini Tb marsKalci
sui dilecti roborari Datum annö domini W CGG* II1I\ die pentecostes.
SigiJlen all» 7 Jborta« Vid lf:o a qvanitta nftgra gr6'oa och^ roda «Ikestrfidar.
*) Skulle äfven kunna Tara i3oo d. i Juoi (f|erdedag Fingst).
1428- f3o4 d. 2 JünL Arnöi
Magaus Johanssons enla^ Tjtceborgs, testamentarisla anordningi hvarigenom gSrdarne Säby och
Asby tiilfallaSko kioster, f&r hennes gi*arplats, samt Valdby tilldelas Upsala Domkyrka for
irsbegäDgelsen, och ptiniiingar.gifra»:till klösUr oeh kyrkor, samt yord . tiil en del af heones
tienarei hvilka alla skola frigifvas^ hvafcAer, ofch sedan^ skulder och hfad hon kaa beYuai
olagligen Atkommit blifvit betalde, ätersloden lilifalier heones döttrar Margareta och Ingebore.
Jn Nomine. P^tm et filij et :>apir]tus sancti Amen. Quooiam infirmao*
cium racionem 3epe irdeo lan'g&r obnukUat, ut^ nein fiolum r^ruio teinporav
lium^ verum eciam *§ur» rpsius, cogaA ipaia langpirisvebemencia obliuisci. Jno*
pinatus quoque transitus ex hoc secuio multos fefellerat, et salubH^ pro*
posita, sepe reliiiqui fecerat inperfecta. Hac consideracione ducta Ego Jnci-
BURGis, Relicta domini Magni Josensson, mente et corpore sana per graciara
ihesu christi^ diutina deliberaSoione ;prefa)abi)ta, meum infra scripto modo,
condO) et ordino, testamentum. Jn primis, heredes mihi instituo karissimas
lilias meas, margaretam et. irtgibiirgi in omnibus bonis et rebus meis, que
possideo tempore mortis mee, illis bonis et rebus duntaxat exceptis de qui-
bös, alias per me ante obitum meum, extiterit ordinatum. Jtem volo, quod
debita raea, quecunqucextiterint tempore mortis mee,^ soluantar integre de
bonis mobilibus exstantibtrs in ciarijs meis, quahdö dece^sero. restituciones
eciani fieri volo integfaliter de bonis eisdem, si pt^bari poterit, me iniustc
ab ahquo, quicquam habuissev volens et quantum in me est inhibens, nc
heredes mei, bo«ä predicta post ine relictä adeant äeu occnpent, antequam
solucio supradiclorüm fuerit expedita atque facta. Jtem in monasterio sko
apud karissimum maritum meum, domirtum magnum Josensson felicis recor-
dacionis, mei corporis eligo sepulturam, et eidem monasterio, do, et lego,
curiam meam saeby in vastmnnnaland cum duobUs solidis t^rre in asbypar-
rochia rytru, cum agris, pratis, siluis, aqu>is, et ceteris omnih^s' bonis mobili-
bus et immobilibus, ad dictam Curiam etdictoä duos soJidos tefre pertioeu-
tibus, iure perpetuo pössidenda. Jtem pro Mfniüer3ario meo in ecclesia vp-
saJen^i perpetuo faciendo, contuli eidem ecciesie, curiam liieam waldby,
quam sana et iucolumis, assignaui et ad manns tradidi venera bili Patri,
Domino iS'icolao, Archiepiscopo vpsalensi, in ipsum/ nomine ecciesie suesu-
pradicte, pleno iure, transferens possessionem et proprietatem dicte Curie,
adhibitis super hoc firmarijs, secundum patrie leges et consuetudinem ap-
probatam. Jtem fabrice ecciesie cathedirali^ in vestraarus, lego sex marcbas
denariorum, Jtem fabrice ecciesie Catbedralift in strengenes, sex marchasdc-
nariorum, Jtem fratribus> pr^dicatoribus'in siktfaunia, sex marclias pori ar-
genti, Jtem fratri Jsraeli priori. ibidem, tres «Marctias puri argenti , Jtemfra*
tribus predicatoribus in vestraaros, sex marchas denariorum, Jtem fratribus
^ 4i?. —
predicatoribus. kalmariiie, sex marcbas denar«, Jtem. sororibu& ibidam, ^ua*
tuor Marcbas denar.^ Jtem sororibus apud sanctum martixtum skeningie, qua-
tuor marcbas denar., Jtem conuehtibus fratrum predicatorumv strengenea,
skaBfiingif skarum, lydosum, wisby, finlandie, siogubs, tres Marcbas denario«
roih, Jtem monasterijs, aUaastrum, waernem, nydal, juluttum, singulis, tres
Marcbas :denar. , Jtem monasl&ri js sororum , wretum^ askaby gudhem. risa*
baergb) foodh0, ordihis sancti' Benedict! ^ singulis^ .tres iifiarchas denar. Jtem
CQnuentibu&fratrum minorum vpsalie. £nichopie. stokbolmis. et sororibus ibi-.
dem, Jtem arbugha^suderkapie Nychopie. Lincliopie« Junsechopie. skarum.
wisby. singulis, tres marcbas denar,, Jtem hospjtaii in Eskilsthunum , tres
ii\archas denar., Jtem cuilibet ecclesie in cuius parrocbia curiam possideo,
et eius rectori, de qualibet curia in illa parrocbia sita, vnam Marcbam
denar., Jtem hospitali Enichopie, tres Marcbas denar., Jtem hospitalibus,
sudbercbopie, skaeningie. skarum. lydbosum. wisby. cuilibet duas Marcbas
denar., Jtem, domui dei vpsab'e, tres Marcbas denar., Jterp domui dei
stokholmis, vnam Marcbam denar., Jtem balta seruienti meo, quatuor
Marcbas denar. Ad soluendum • autem premissa mea legata per exequtores
huius testamenti mei, si per me met ipsam ante obitum meum sbluta
non fuerint, obligo. deputo. et assigno. curiam .meam broathorp in alem,
necnon et curias meas, sundaby ßt sandem, in westgocia, Quas, distrahi
et vendi volo per exequtores supradictos, prout ipsis videbitur expediens,
si b^redes mei, dictas Curias non redemerint infra annum a tempore mei
obitüs computandum , Jnfra quem tämen annum, predicte Curie, ab exe-
qutoribus huius testamenti mei, occupentur. regantur, et conseruentur.
Jtem faraulo meo ksetillo, do. et lego. octo solidos terre in brohofdhi, par-
rocbia dunker. Jtem. famulo meo Thome, Quatuor solidos terre in wretuni,
parrocbia sundby. Jngiruni famule mee, Quatuor solidos terre, in sudherby
parrocbia husaby. Seruis quoque et ancillis meis omnibus plenam confero
libertatem. Preterea, per hoc testamentum meum, quod de consensu ex-
presso dilectarum filiarum mearum predictarum, per me conditum est atque
factum, reuoco, irrito, et casso, quodcunque testamentum a me prius faetum,
seu quomodolibet ordinatum. Exequtores huius testamenti, constituo, facio, et
ördtno, venerabiles patres et dominos, Nicolaum vpsalensem arcbiepiscopum,
et strengenensem et arosiensem Episcopos, et magistrum ändream preposi-
tum ecclesie vpsalensis, et honorabiles viros, Dominos Johannem sudhaerman-
nie et Birgerum vplandie legiferos, Rogans et instanter petens, vt hoc te-
stamentum meum seu extreme voluntatis ordinacionem , implere uelint et
perficere propter deum. Quod si hiisexequendisomnes interesse nequiuerint
seu noluerint, illi nibilominus qui ea Toluerint perficere, premissa exequendi
et faciendi, plenam et liber&m habeant facultatem, quam ipsis tenore pre-
— 4i8 —
sencium committo. Hoc autem meum testanieiitnm , a me conditum, Jn pro^
sencia renerabilis patrss, domini Nicolai archiepiscopi^ pnplicaui apud Arn0
presentibus testibus in testimonium premissorum speciaJiter uocatis et roga»
ti^, videlicet Dilecta filia mea Jngiborgi, Jtem ingibnrgi, filia Erld 0steii8son
et Dominis Mathia et Johanne magnusson Canonicis ecclesie ypsalensis, Fra*
tre Jsraele priore et bernardo suppriore sikthunie^ drdinis pcedicatoram,
Oerardo dicto langa, finuido nicolai filio et Philippo biornsson.- Jn supradi-
Ctorum omnium testirnoniutn sigillum meum propriaBii presentibus est ap*
positum, necnon et sigilla venerabilium patrum, Domioorum tpsaleasis,
strengenensis, et aroeiensis^ ac testium prescriptorum, et dilectarum tiliara«
mearnm, cum Jnstancia peto apponi. Actum apud Arn0, Anno Domini
.MV CCC*. Quarto- Quarto Non. Junij.
Sigillen Ii:o i ocb 5 osladade; N:o 3, 6, 7 och 9 skadade; N:o 3^ 4> ^t lo-^ia boillallAa,
reissoroa qyai-.
1429- i3o4 <J. 20 Juni. Slantamo.
JoQANflTEs HIravssoits^ Intjg, att Gudirus Hrite salt sin arfvedcl i Hessfe, tili Ingemund Nilssoo.
J. (K a8.
Nouerunt vniversi me Johannem Hakügersson, interfuisse, quin Gudi-
rus hwite vendidit Ingimundo Niclisson, omnem partem suam haereditariam
quam haereditauit post Dominum Davidem, et Dominum Petrum, bon« me-
moridß in Hesslo, Nullis penitus Exceptis^ secundum aestimationem fidedigno-
rum qui tunc praesentes affuerunt. Scriptum in placito Slantamo ^ sub Anno
Domini M. CCC. quarto, sabbato proximo, post festum Botolphi Abbatis.
Sigiilet sjrnet, enligt teckoingeDy hafva varit nästan oskadadt^ med omskrift: + Sx loh^Visa X Iia&tksox.
1480. i3o4 d* 2 2 Juni. Arno.
£rkebiskopeo Nils Allessons Bref, med löfte oro 4^ dagars aflat för dem, aom leoiDa btdraf
Uli anskaSande af Jjus i Sko kloster.
A. 3. b.
Nicolaus miseracione Diuina archiepiscopus vpsalen&is, Christi fidelibos
Presentes litteras inspecturis salutem in domino sempiternam. Cum per ope*
ra pietatis, specialiter, que ad cultum diuinum pertinent chri&ti fidelium
merita, salutaribns plurimum multiplicentur augmentis, ad ea conuenit, fide-
les ipsos inueniri voluntarios et deuotos. Proinde, cum monasterium dilecta-
— 4i9 —
ram filiaruin sanctimonialium sko, pro luminaribua ecclesie sue« qpua W
beat ad presens, fidelium subsidijs adiuuari, Nos, ad tam pium opus, ipsos
fideles, remissiuis indulgencija, quasi illectiuis quibusdam preiiiij\ inuitantes,
Omnibus vere penitentibus et confessis, qui ad hoc manum porrexerint adiu-
tricem, de omnipotentis dei misericordia et beatorum Petri et. Pauli aposto-
lorum necnon Laurencij et Erici Martirum eius auctoritate confisi, Quadri*
giota dierum induigencias, de iniunctis eis penitencijs, misericorditer in do-
mino Relaxainus^^resentem autem nostram graciam, tantum extendi et va-
lere üoluihus, in mendicacione quam de foca fecerit dicti monasterij bedallus,
stokholmis. in presenti. Datum apud mansionem nostram Arnfi. Anno Do-
mini. M''. CCC. Quarto. Decimo. kal. Julij.
Af Sigillet finnes eU fragraeot pi den ur brefvet klippla remsain.
i43i* i3o4d. 6 Juli. Firuryd.
Carl Ragvildssoks B^tesbref pä en fjerdedel af sioa gods i Elghutt och Myklahult, hvilka
Jeinnas tili Petrus Öjarsson raot tredjedeten af bans gods i Tanga, med forbindetse alt vara
haus Hemulsniao y i händeise af klandefi samt sä framt hao ej ikuile kuooa skafia andra
gods i vedei'iag, ätcrlemua livad hao emoUagit«
J. 6: a4i. T.
Omnibus, ad quos praesens scriptum peruenit, Karolüs Ragnildas«
SQü^ salutem in omnium saluatore, Omnia qudd aguntur in tempore, et cum
tempore sunt evanescant, solent testimonio et sigillis discretorum ad noti-*
tiam deduci posterorum, Idcirco tenore praesentis notum facio vniuersis, me
cum Petro öarsson^ dilecto cognato meoCambium et commutationem, super
quibusdam nostris praedijs, rite et legaliter fecisse, de nostrorum consensu
et beneplacito vtrorumque, ita videlicQt, quod de supradicto Petro recepi
tertiam partem praediorum in Tanggum, cum omnibus sibi, infra sepes et
extra adiacentijs, quae in eodem ioco poasidebat , et quartam partem omnium
qoaß possedi in Elgiafault et Myklahult, infra sepes (et) extra, perpetue pos-
sidendara, sibi et suis h«ieredibus assignaui, tali tarnen conditioiie interiecta,
quod si praedicta bona, pro sepedicto Petro contigerintcalumpniari, vel quo-
cunque modo ab aliquo impediri, me sibi appropriatorem, qui vulgaritcr
dicitur Hemulssman, obhgo per praesentes. si autem dicta praedia propter
aliqiuem casum futurum contingentem sibi appropriare non suffecero ut pro^
misj auctoritate praesentis liberam habeat potestatem resumendi et habendi
praedia sua quae in Ioco prius possederat memorato^ In cuius rei robbratio-
nem et firn^itatem Discretorum Dominorum, Magni Karlssons, legiferi wä-
rendensis, et "thorchilii Eringislassons sigilla, vna cum sigillo proprio po-
n
— .4ao —
'stulö anneötenda.'Dattinfi firurydb, Anno Domini l\r.:CCC. qudHo, in octau»
Apostolorunt Petri et Pauli.
' Enligt teckningen hör Sigillet N:o i Yartt borta, N:o 2 och i vorit fuitslliidiga.
-1432. i3o4 d. 10 Juli Näs.
Ärkebiskopen Nils Allessons Fullmagt för GudniUDd Botviüssoo pä Bio paslorat,
B. 2: 119.
Vniuersis presentes litteras inspecturis, kxcolaüs mi&eracione diuina a^
chiepiscopus vpsalensis salutem in domino sempiternani , Tenore presencmm
constare volumus euidenter, qnod no3 dilecto in christo filio, domino gudh-
mundo botuidi de morestum (ilio, ecclesiam bro in 0rbohoini, cum Omnibus
suis iuribus, canonice possidendani contubmüs cum onere dicte ecclesie per
nostros predecessores inposito, videlicet quod idem dominus gudmundus,
tempore &ue amministracionis, annuatim soluat fabrice ecclesie vpsaliensis,
censum trium marcharum argenti puri in denariis, ad valorem, silicet esti-
macionis communis^ cuius medietas soluidebet vpsaHe, in nundinis dictis dl-
sathing) et reh'qua medietas, tempore synodi vpsalie, curamque aniniarum, et
amministracionem temporalium bonorum, sibi commisimus in eadem, Quare
dicte ecclesie parochianis, precipiendo mandamus quatenus eidem domino
gudmundo, reuerenciam debitam, tamquam suo curato, inpendant, atquc
iura parochialia fideliter et deuote studeant exhibere Jn cuius rei testimo-
nium, sigillum nostrum presentibus est appensum Datum apud curiam no-
stram naes iuxta fl0tasund, Anno domini M* CCC* quarto, sexto jdus julii.
Ö/verskrift ,' Ordioacio (juod curatus ecclesie bro soluat ecclesie vpsalensi id est sacriste censum
trium marcharum argenti purL
i433, i3o4 d. la Juli. Sigluna.
Prosten i Medelpad Ahobeas's Gäfvobref p& sin gSrd vid torget i Sigtuna tili dervarande Pre-
dikarebrödrakloster, med tillkännagifvande, att all äbjgganden är bans egendom^ meneodel
af tomlen tillhörer S:t Petri, och en del S:t Nicolai kyrkon
A. 7. a.
Omnibus presentes litteras inspecturis, Andreas prepositus in maedbal-
padha in helsingia, salutem in domino sempiternam, Notum facio per prä-
sentes, Quod religiosis viris fratribus predicatoribus sictunie in meorum re-
missionem peccatorum, confero Curiam meam sictunie iuxta forum sitanii de
meo peculio pro duodecim Marcbis denar. emptam , cujus curi« omnes domtii
mee
— 4ai —
mee sunt , pars autem fundi dicte corie ad ecciesiam beati petri , et pars que-
dam ad ecciesiam beati Nicolai dignoscitur pertinere, Jn dictos autem fra*
tres, dicte curie proprietatem et possessionem , sicut 6am possideo, ex nunc
trahsfero totaliter, dans priori et fratribus predicti conuentus sictuniensis li-
beram potestatem dictam Curiam vendendi et alienandi, pro sue libito uo-
luntatis, Testes autem huius mee donacionis specialiter uocati et rogati sunt,
dominus Johannes de sancto olauo sacerdos, et dominus petrus aüquando
curatus in Ekby, et dominus gerika brand, dominus Johannes saxi, Jn cuius
rei testimonium sigillum meum presentibus est appensum, et sigiila domino-
rum* Johannis et petri secerdotum predictorutn , et domini Johannis saxa,
et sigillum communitatis sictuniensis presentibus apponi peto, in testimonium
rei geste, Actum sictunie, Anno domini «M*. GGC^.IIir. Quarto Jdus Julij.
Sigiilen borta, reaosoroä qvar. ^
1434* i3o4 d. i5 Juli.
Presterskapets och Allmogens pi GoUland klegom&l hos IrkebisLopeo Nils Aileston öTver de
oiagliglieter, som Btskopen Lars i Linköpiog och bans tjenare^ p& mAogai hir apprflknade
stfiUeo vid Visitation pä 00 begitt.
A. 7. «.
Reuerendo in christo patri ac domino , Nicholao dei gracia archiepisco«
po wpsalensi, Seniores, cleri et populi, terre Gutlandie, Cum omnimoda
reuerencia obedienciam tam debitam quam deuotam, Vobis presentibus in-
timamus^ Quod coram nobis eonstituti parochiani seu patroni ecclesiarum
infrascriptarum ^ terre nostre seu insule^ necnon persone quedam sriigulares,
sepius sunt conquesti, dominum Laurencium dei gracia lincopensem episco-
pum, dum in terra nostra visitacionis officium exe^cebat, eos et ipsorum
ecclesias multipliciter aggrauasse^ Qui^ videh'eet ecciesias, Sancti Clementis
in wisby^ et fledynge^ quas vos cum in predicta terra gutlandie eratis,
vestri gracia reconciliastis, Jdem dominus L. postmodum veniens, exegit et
aceepit pecuniam pro reconciliacione, non a se sed a vobis eisdem ecciesijs
prjys impensa^ Cii^iterium ecclesie in alwm^ per dicti domini lincopensis
fämulum seminis efTusione pollutum, prout per confessionem solius mulieris
constitit, cum qua idem famulus dicitur facinus perpetrasse, prius reconci«
liare noiuit,' quam sibi .XIL marche. denariorum ab ecciesia soluerentur,
Jtem in Ekiby. postquam dictus dominus Jj. procuracionem a sacerdote
JSv. Diplom. IL 54
— 4^2 —
ibidem r^ceperat, famuli ipsiits omnia qtte- de expensis proeuradonis refnaii*
serant efFiiderunt. In Synaru, omnes conuiuas nupciales, cuHisdam consang«
uinei suj, ad expensas quas sibi racione procuracionis, eittsdem eeclesie sa*
cerdos parauerat inuitäuit, Jn Hyrsne, GarnaB, et Sandam, consecraciones
ecclesiaritm , altariiiin, et Cymiteriorum diuisit, ita qnod vna die ecciesiam,
ftlia altare^ tercia cymiteriuiu dedicauit, in hoc ecciesias «xpensis, et paro-
chianos incommodis plus solito aggrauando, Jn thopta, postqnam saeerdo*
tem ibidem ecciesia et bonis omnibus prinauerat, non deductis debitis, nee
bonis pnternis in fundo ipsius ecclesie, vttra quadrimestre tempus feeit re<
sidenciam personalem, obuenciones ipsius ecelesie integre percipiendo, Qua-
propter vobis vna cum dictis grauatis, quantum possumus sui^Iieamus, qua-
tenus procura tori dictorum grauatorum, presentis portitori , dominp Symoni.
super premissis dei intuitu et nostrarum precum interuentu facialis fieri iu*
stiele coraplementum,' vt ex defensione eorundera grauatorum sciamus nos
cum necesse fuerit ad vos habere refugiura speciale, Nos itaque omnia. pre-
dicta et singula scientes euidencia rei testante sine dubio esse vera, Sigiilom
terre in premissorum testimonium, presentibus apponi fecimus et annecti,
Datum anno domini. M%. C*C*C\,llll. ydus Julii.
Sigiilet borUi remsan qvar.
i435- i3o4 A 24 JulL Arboga,
Magnus Ca^rlssons FasUbref pä det bytc, hvarigenom lian af Biskop Ysar i Strengnäi; erholl
Thegnaby och 80 raark gSngse mynt emot sin gfird i Eldasuod, med tfllSgg, alt Biskopens
iniiil Tliegnaby gräosaodegard Mandistorps grftoser odi lilihörigbtter derigenom icke rubbas*
Omnibus presentes Ijtteras inspecturis, Magnus KARLssoit in domino
ihesn christo sahitem Quoniam ea que rite aguntur, in dubium verti solent
et plerumque ab hominum memoria penitus etabi nisi viua voce ve! littera-
runi testimonio sint yallata Notum facimus tam posteri^qadm modernis quod
cum venerabiJi patre, domino ysaro, Episcopo strengiaiiensi quoddara feci
cambium prediorum, videlicet qnod recipiens ab eo curiam quam habuit h
thisegnaby cum omnibus suis attinencijs^ et octoginta marcnas denariorum
Ysuatis nionete, Curiam quam habui in Elda&sund cuin agrisv prätis, siTuis
piscariis et ceteris pertinentibus ad eaiidem, Eidem reddidi, et tradidipleno
iure, adiecto, quod cürie quam adhuc habet idem dominus ^trengianensis
in mundistborp, que predicte curie thisegnaby est contigua, in metis vel
possessionibus ab'quatinus non derogetur ynde testes et firmarii » qui wlga-
— 4^3 —
riter dicuntur fastar hiffuerunt, primo venerabilis pater dominus bryniul-
phus scarensis, et discretus vir donoinos bero longus canonicus eiusdem et
Nobiles alü et discreti viri, domiaus Magnus marineson et filius eius finwi-
dtts^ holmgerus vifsson, sweno olafsson. laurencius dd Esliby, Thomas sig*
widhaeson, Laurencius jonsson Nicholaus de Runx0, Ericus cristiarni, sikir
spiselbodher de wanz0 henikinus de Arboghae, Jn Cuius testimoniuni vna
cum sigillis venerabilium patrum dominorum Episcoporum predictorum si-
gillum meum presentibus est appensum Datum Arbugwni Anno domini,
M% CCC* llir in vigilia beati jacobi apostoIL
SigilJen skadade, fionas qvar«
i436. f3o4 d. 28 Juli- Alsnö.
KoDung.BiBGERs Stadßstelse pft ett emelfan dess fader, Koiu Magnus samt Upsa'la Domkyr-
ka skedt jordabyle, sedan Ärkebiskopen nu Aterlemoat s& myclel, som dertill utsedde Mäo,
efter företagen proTning, funait att Ärodan blifvit fidande pä bjrtet.
A. 7, a.
BiROERCS dei gracia sweorum gothorumque Rex vniuersis Präsentes
litteras inspecturis, salutem in domino sempiternam« Cum magnificus Prin-
ceps et dominus, Dominus Magnus bone memorie pater noster karissimus,
ac venerabilis pater dominus Magnus bone memorie quondam electus eccie-
sie vpsalensis confirmatus, quandam inter se permutacionem prediorum fe^-
cissent, ex parte corone et ecclesie vpsalensis prout in litteris super hoc
^K>nfectis plene patet, Nos, considerantes in huins prediorum permutacione,
eoronam aliqualiter esse lesam, Discretis viris, dominis Thyrgillo knuthzsson
marskalco nostro, Andree preposito vpsalensi, et Birgero paetersson vplan-
diarum legifero consiliarijs nostris predilectis, nee non et fideli nostro Gri«*
stiarno prefecto stokholmensi , de consensu venerabilis patris, Domini Nicolai
diuina'miseracione, nunc Arcbiepiscopi vpsalensis, dedimus in mandatis, vt
ipsi Quod equitatis esset et esse posset in permutacione predicta diiigencius
inuestigarent et ponderarent« deliberataque referrent, quibus visum est, quod
ex parte ecclesie vpsalensis, assignari deberent corone, duodecim ore terre,
4}uas quidera duodecim oras terre, videlicet vnam Marcliam. terre in stawi
parrocnie fasririgiaethunum, et dimidiam Marcham terre in Tborp husaeby
l3roo, Jdem dominus Arcbiepiscopus vpsalensis, secundäm predictorum vi*
rorura assercionem et estimacionem , tradidit et assignauit, Nös igitur sup-
plecionem predictam acceptantes, sepedictam prediorum permutacionem, in-
ter supradictos dominos, patrem nostrum et Magnum electum vpsalensem
factam, secuiidum £ormam in litteris^ super hiis confectis contentam, Ratiß«
- 4a4 —
camus et auctoritate regia eonfirmainus, Prohibentes, et sub.optentu gracie
nostre districtius inhibentes, ne quis, dictam eeclesiam vpsalensem vei eius
prelatum, pretextu sepedicte permutacionis in aliquo tnolestare, grauare vel
impetere presumat, Prout vindictam regiam voluerit eüitare. Jn premisso*.
riim testimonium sigillum nostrum presentibus est appensuin, Datum apud
alsn0, Anno Doniini .M"*. CCG*. Quarto. Quinto • kalend. Augusti.
Sigillct finnes qTar, meu mjcket sLadadt.
1437. i3o4 d. 29 Juli.
Konting BiRGsas Bref oni befrielse for Upsala Domkvrkogods frio siatter och utiagor (ill KoDgl.
Majrt och Krooan, med undaotag af nigra vissa lail.
A. 6. a.
BiRGERUS dei gracia sweorum gothorumqüe rex, Vniuersis presentes lit-
teras inspecturis, Salutem in domino sempiternam, Quamuis generaliter du-
ximus statuendum, quod nullus incola regninostri, super exhibicionibus, seu
solucionibusquibuscumque, nobis annuatimdebitis, über resideat, vel exemp-
tus, nisi cum dextrario seruierit phalerato, Cum ecclesijs tarnen, et earuoi
personis graciam facere volentes ampliorem, predia, possessiones , seu bona
omnia, et singula ad fabricam eeelesie vpsalensis, cum villicis, colonis, fa-
milijs, et personis ceteris in eisdem bonis commorantibus spectancia, sub
nostram recepimus proteccionem ,' et tutele graciam' specialem, Reddentes
bona predicta, cum. personis vt premissum est, ab omnibusiuribus, et cau-
sis regijs, Jnposicionibus, solucionibus, ac exhibicionibus, videlicet, skip-
uist, lethunxlama;, spannamalae^, ^ttegield, et Thinglamae, necnon aiijs omni«
bus, et singulis, nomini nostro, vel iuri debitis, libera penitus et exempta,
Si vero expedicionem nostram euocari, vel subsidium a toto regno genera-
liter requiri, seu corone iuriamentum, aut iudicium nostrum infringi, vd
queropiam eoium in occultis homicidijs, moördh dictis, aut furtis comiinci
contigerit, hoc ad ordinacionem nostram et ßscum regiufii, volumus specia-
liter pertinere, Prohibemus igitur firmiter et districte, ne quis predia, sen
bona supradieta^ vel personas in eis commorantes, contra premissam tuicio-
nem nostram, et libertatem, aliqaatenus inpetere, grjiuare, seu molestare
presumat, Sicut graciam nostram diHgere voluerit inoffensam, Datum, anno
domin j .M*. CCCIIII. Jn festo beati Olaui Regis et martyris.
Sigillet boiifallet fran den ur brefvet Llippta rem^n.
— 4a5 —
1438- i3o4 d. 3ö Juli. ' Närdawi,
BULopei» i Strengnift YiMi SladAMtlse p4 $iu foretiüdares, Bskop Hob afbyCe oT BisLops^
liondcQ fräo Edsberga locLcfiy lill Riseberga l^lostejTy mot ca tredjcdel i gülden Wräk.
A. 3. tu
Omnibus presentes litteras^ jnspecturia, ysAROS deigrada Episoopus »traen-
giaßnensis, saiutem in doniino sempiteroAm, Noneriiil .vniuersi quod v^m
testimonijs« et assertione didieimus ^dedigiia. Quod venerabUis pater prede*
cessor noster. dominus kol. quondam Episeöpus. stra^jigwnensis, cum mona-
sterio Risaebderghum, commutation^iQ > quamdam feoerat in hunc modum, vi*
delicet, quod terciam parteni totiuswrsßk, €uhi Piscarijs et ceteris pertioen-
tiis intra sepes et extra recepit, Dando et.dimitteodd pr.edicto monasterio
decimas episcopales de tota parocbia, Ezbiaergh» ad ¥sus suos in perpetuum
colligendas, Mos igitur hanc comdfiutationem tdm commode vtrique parti et
ratlonabiJiter factanu gratam, habeiAus et F^atam de^o^rBiiPUS in pej^rpetuum
per presentes, Jncuius testioionium. sigilia. VeneisaJbiUs patris« DoBiiniiBryji-
ylphi, diuina prouidentia skar^nsis £iptscopL no^trt&nqu^^.€t( Capituli^^cyistri
presentibus sunt appensa^ Datum Naerdbaewi. Abaot domini •M^CGC''^I^.
Tercio kal« Augusti«
Sigillct N:o ty Ibga sksdodt; ftf Nu» a fimet bloU curragoüeDl; Kao 3 ir borta, rensan qvar.
1439. i3o4 d. 8 Aug Lund.
' JoniirifAy Gadmund Litles enkas g&fvo- och skotesbf^f pft SCamstbrp fill Lands Domkyrka) tSr
nsSsKor och drsbegängelse, samt glftor» iitdalande UM andeliga och faUiga* '
R 1; tio,
Jn nomine patris et filii et Spiritus sancti. Amen^ £go Jöhantia relicta
<Iuondam dominj gudmundi lille. sensu docente ewangelieo qut dicit Vigi-
Jäte, quia nescitis diem neque horam , diligenter premonita« ne presentis vite
exitum, cuius hora et die ntchil incertius incaute dormiendo pretfenta. pe--
nitus obh'uiscar ad ]audem et gloriam creatoris qui me dignatus est pluri-
bus dotare graciis. omnia bona, mobilia et immobilia que habfeo in stafPns*
torp in parochia naewesh0g in bareheret« Sana mente et corpore pro salute
nnime mee. lego secundum Jeges patrie et cfonsuetudines. scoto et ordino in
hunc modum Jn primis volo. quod in exsequiis meis tres misse vna adsum-
mum altare ecciesie beati laureneii Secunda ad altare sancti stephani. tercia
ad altare sancti vincencii cum nota celebrentur. Preterea. legatur vna missa
ad quodlibet altare in ecciesia memorata. Jn octauo quoque et tricesimo die
mjssa animarum iuxta morem ad summum altare« prout in exsequiis cele-
bri^iir. J9 v6ro missis omnibuff T0I9' qu9d oblaciones. de dictorum bonorum
redditibüs ministrentur Et de oblaciohrbus huiusmodi. vicarii in choro lun-
deafti pereiptant duas oras. reiiquora vero inter eanonicos qui predictis in-
terftierint. ^lialiter diuidatur. item eodeod die per totam ciuitatem lun-
densem debet communiter pro anima mea cum canipanis pulsari. Jtem eodem
die exsequiariiin. de predictis redditibüs fratribus predidatoribus vtia lagena
cereuisie. altera fratrrbtis moinoribus. tercia sancti petri Monialibus ministren«
tur' Siquid vero remanserit de dictoram bonorum redditibüs. pauperibus
seölaribus et aliis publice mendicantibus. erogetur. Jnduper volo. qaod ani-
itiäbus patris et matris ac dilecti quondam mariti roei dominj gudmnndi in
sinigulis pnniuersariis meis due marche denariorum de fabrica lundeasis ec«
clesie deputetitur. ad offerendum - vero dimidia marcha. Pa.uperibus sco*
latibus scolas et chorum frequentadtibus» due ore ah'is pauperibus publice
mendie^ntibus. due ore Vicariis vero qui vigiliis et misse interfnerint due ore
largiantur, (^uidquid autem residüum fuerit. inter canonicos siue residentes
siue non q'ui vigiiii^ et liHS'se intörfuerint. equaliter diüidatur. Jtem ministris
qiii die exeqüiarunb'^nniuersarii in turri ecelesie predicte. campanas puba-
uerint ora denariörum' tribuatur. Jtem ^olo. vt quicunque pro tempore or-
dinacionem bonorum mense communis canonicorum babuerit. dicta bona
in staffnstorp vt premissum est. habeat ordinanda Geterum« discretos viros
dominos andream prepositum. Johannem decanum. aslonem et petrum dictum
liolmbo canonicos lundenses omnium rerum mearum mobilium qui post obi-
tum meum in curia mea reperte fuerjnt erogatores, dispensatores et distri-
butores exnunc facio ordino etconstitno volens. ne quis heredum meorum
seu quisquam alius se de ipsis aliqualiter intromittat sed ipsi res meas pre-
dictas inter familiäres meos. erogent dispensent et distribuant. prout in te*
stamento meo seu vitima voluntate fuerit ordinatum Jn quorum ornnioD)
euidenciam et certitudinem pleniorenu sigilla dominorum Nicolai magnusson.
petri jon^sofl quondam^ prefecti« petri filii .N, prefecti. andree de h0gbby.
andree dicti gagge miiitom. petri vffaeson et nicolai tuneson de harabiasrgh
vna.cmn meo propria presentibus sunt appensa. Actum et datum lundis in
commani placito scaniensi Anno domini M'^CCC quarto. die sabbati proii-
ma ante festum beati iaurencii martiris *)• ^
öfvfsrskrfftc Svper boDit in ataflhtdiorp pro aniaersariis domine Johanne el mariti siii.
donUnj gudmundi lille.
*} Vid slutct af brefvet tillSgges denna anroärkning: Extat de bac CUera vnum Tidisse quod
ysarnus arcbiepiscopos ]S. i*egi dvooriim miserit
— 4^7 —
i44^- :|3o4 *i- lo; A&g. Streognäsw
fiisköpen i Slrengtiis Ysars PlSroixIrxinil^ «fly «üiriMiebe^ga liotlar Ai*ligeB aippfait inlLütDtterna
af Edsbergs socken, klostret ocksä bö'r underhiila en af Bkk«^il iorordmM.ptMtniaB»
A. 3. o«
Omnibus presentes litter?i« jnipecturis; ysARüS (äei gracfä* Episcppus
straetigisenensis, salutem in domino sempifernam, Nb.ucritfs nos .eic relatione
fidedigna • discretorum pluriiim veraciter didicisse , Quod ' Ecdfe^a' JEtbfaei^ ,
siib ordinationc et Regimine S^nctirtioniahlim Monasterij*. de 'Risabaergb; fue-
rat ab aritiquo. De qua eciam fructus aritluatitti prötieniehtes pdrceperant
domine Monasterij supradicti, Quare cum. be'nruolus assi^nsiis Prepositi. 6t
Capituli hostri ad hoc accedat quod de cetero* jure pei^ptqqf eamdem pöissi«
deant ecclesiahi, Volumu^ vt ratioiie eius^öpud se traeäVit pei^ettfoitt vicd*
rium. per nos et successöresriostrosiCphoTiicei jrtstrttieoyuirt/ Cuip^^^fiBb %^
nostro et eorundem successoraiti nöätröräm in allp'oHiriibnssfeVii'per^ ^uo,
Jn cuius testimonium sigillä« nostroni >i^ Gapittili i^ostr^f /^resentibus sunt
appensa, Datum Straengiaenes , Anno domini .M^r CCC* Ilir, Jn die beati
Laurentij.
. Sigill^n skadaUcr
i44i' i3o4 <3[- li Äug; ' 'Wexiö.
AuvtfD Bosso5s Päntfor»knftnng pA sina godi f Lindliutt tör 35 mart jpcm^in^M^^iötff^iian I&nt
'aC JNiU Til-y ftied' vtMi«arialt &l€Ub(rtala fieii'i'ilov« ' o *' ' -ü.^ .-i^ivAr. t' i
Oitmibus pnesens 'Mr«ptuiii' dei'qencibnp, AbMosiswsi.Bdossotnr.tbiliytemJkx
Domino sempiternam Nov?rsnt Vmd^ei^ qilod Idona inea iü vLkidiMadAissitä,
viro dfscreto Nicofao N. pro vij^ihti quin^tfMtmanoasr ') dec^ariorain^ iapigntaraiii
festo omirium Sanctoirüm in Ögxrydh nti^tit p^rsohiendals ^j^ et si piviMet^
tempore in soluendo difeceram, €t;piriedidt«ibom:^inifhJ:^t hasnec^biiS'mflisjalEr
no ^ et Nicholao et suis ba^r^dibmiappraptfio perpebid peMkkrmIas»'4)iMld cftnm
rei evidentiam^^%iHa ^iscretor«M iirir^iioWri^ Vttteliiie* -LatireMij et JfehbdkH
iK>ssou TM 6üm proprtd präesennto^ stiiif • appensa. iBatttuiiWeiiiiOtAmio^ifio^
mini .M. GCXl IIII. tiie beciH Tibortif ^mdH^m istäv '■ ;:. :•: ^ i nl
• Sigmtfii, fe«^«V einigt tydLÜiigeW^fai^it^t» "-'^-l i'J->i'>^^i ^'^
j.) t #t. /or inarcis. aj i 5/. /or pcrsoliieDdis; 3) 1 il. /or aCeao. 4) ^* ^^- /^ possidciufau
— 4^a —
li^a. i3i04 cL.i5 Aug. Skara.
I i' HIkä« BAiirqurasoA Bjtesbrcf, hirlirigftMiii W tili Hib KeltilMOD aCrt&r mm godt i FalloDge
.{' .sttol liiNU J[odt i Goiheiiei
A.6.1.
pmqibns preaeiis scriptum ^eernentjbus, saq^nus buthjclfsov^ salutem
in. .dpwino. I^ot^ui]^ facio per presentesj fijle conimutaeionein prediorum fe-
cisse^ f^cmi don^fj^Oiiiiicolap kiastüsson. per hfinc modum. TideJicet« quod dedi
sibi 9faaia;pr«fdia naea in iallungi;, cum omnibus «oruiQ pertiuencjis« iatra
6epes et e.itra^ recipiens^ab eo omnia jpredja su^ in g0tene^ <!unioiiinjbussuis
pertinefieiis^ ^inlra sepes et extra, sicut superius est ei^pressum. Jn huius
igi^nr ijestpm^niu^,^ ^d^^^ domini mej\ scareosis, Magistri
J^en^d^ti^ harfiidii^rjrni firatri^ mei. martini eristinaßson » vna cum si-
gUlo .pieo prqprip /p^esentibus synt appensa. Datum scari^. aonp dowol
At"" CCC*^ Uly. ^19 die asdumpeionis beate virginis.
': ^gii^fi Vj^ 1^ 3, 4, 5 o^tj;^ligl sLfi^ade^ K:o ? bctirlfalUt
144^^ i3o4 ^ 19 ^^^ Upsak
Borgmflstare och Rlds i Upsala foty^j aU OlausDabb« iofordem erkint, aUiian, foratt godt-
göra $iDa mAnga forbrytelscr mot ÄrkebjsLop Nils, tili bonom örverlemnat 4>cb uppUtitni
igjtfd i Upsala y den ban ftrft «fter fin fader Mjirtea Laagebeiu
• • : V • ' * •'' ' ■ A.8.<w '
Omnibiüs , preaeitfes |itteras. M3p€)Ctiu*is, p^jeexictus et cohsules ciuitatis
vpsalensis salutem in domino Tenore : presencium facifliud manifestum , Qood
in noitra presencia propter hoc personaliter constitutus Dominus Olauuus
dictusidabbaa;, curiam^vaiittolAm^qiidii^fi^fisaJie.bereditfl^ po&t p^rcini suom
Mirtjiiimi' Jäiig9dDieav..pra stuis. mult^a- f^ et excessibuä in quibüsse
oontra üeiierarUlem; potre domiimm. NiqoJäutQ d«i gra^ia ArchiepiscopuiB
vpaalenwm. multipliciter deiiquissa fuit «o^Cessus. coram nobis, ipsam sicut
erat mrtres parted diuisäüsiifee.obiiii exeepeione dicta pfnemning,^ dicto do*
arioo Nicölao emeQdM)it .iSlj assigoauit plßno im» adhibitis super hoc finna*
His diäl& fastum SMiindMitt pUtrie^ligM et «Misuetudinein approbatam, Jo
«lius mi. teatimonittm ad incAanmn* eC petittoo^n- dioti domin j Olaui sigii-
lum nostrum presentibus est appenaum^fDatwR vpsalie annadpmini WCCClüh^
die mercurii proxima post ^umpcipn^m virg^iis gloriose.
fiigillel betydli^l «kadadt, blogaDde p& cd vir brcf^el ilippt reoMa.
\
i44i
i
— 4^9 —
i4^4^4v i3o4 d- 29 Aug, Linköping,
Kaniken i LinLöping Wirold Bbngts^ons skuldebref pä 14 mnrk penntngar tili Linköpings .
Domkyrka, att af lionom betalas vid Slerkomsten, efter afslulade studier^ eller, om han
^ iiiomiands dog, af hans arfvingar ätergaidas.
B. 3: 81.
Nouerint vniuersi qiiod Ego winoldüs benedicti canonicus lincopensis
teneor et fateor Me veraciter obligatum ecclcsie lincopensi XIIII marcas de-
narioruni nionete nunc currentis racionecurie canonicalis prebende mee quam
ab ipsa ecclesia comparaui sibi integraliter persoluendas cum de studio per
dei graciam fuero reuersus uel per heredes meos si in extraneis/ partibus
decedere me contingat Datum lincopie anno domini MCCC quarto sabbato
proximo post bartholomei sub sigillo nieo presentibns apposito inpendenti. '
i44^- * i3o4 d. 8 Sept.
Peter Liqvidssons Gäfvobref p& sitt gods Allensboda i Asby socken tili Dömprosten WIround
1 Lioköpingy med füll rättighet, att efker godtycko derom anordoa.
B. 3: 166.
Omnibus presens scriptum cernentibus petrus liquidzson salutem in
domino sempiternam. Tenore presentis constare yolo euidenter Me pre-
dium meum in allensbodhum in parrochia asby situm. discreto viro. domino
W. preposito lincopensi sibi et heredibus suis assignasse perpetuo possiden-
dum Dans ipsi domino wimundö plenam et liberam facultatem dictum pre^
dium vendendi commutandi seu quocunque modo voluerit ordinandi pro
sue libito voluntatis Jn cuius Rei testimonium sigillum meum presentibus
est appensum Datum anno domini Millesimo CCCrmo quarto jn natiuitate
beate Marie, virginis gloriose.
1446- i3o4 d. 14 Nov. Eskilstuna,
Magnus Carlssovs Intyg, att han af Biskopen i Strengnä's erhallit füll belalning i och för ii(-
bytet af gärden Thegnoby root Eldasiind, hvarjeint^ han för 4^ mark penningar pantsätter
Thegnaby, för hvilkct, om det ej inom o§sta Micliaelidag aterlöstesy god« man skulle he-
stämma hvad derföre ytterligare af Biskopen borde betalas.
A. 6. M.
Omnibus presentes litteras jnspecturis, Magnus karlsson, sabitem in
domino sempiternam, Recognosco per presentes me de commutatione Curia-
Sv. Diplom. IL 55
— 43o —
rum Thiaeghnaeby, et Eldseswnd, solutum et pagatum a venerabili patre do-
mino strsengiaenensi , et dimitto euni liberum et quittaturo, jmpignorans ei-
dem domino strengenensi Thiaeghnaeby, Guriam supradictam pro quatraginta
Marchis denar. vsualis monete. jta tarnen quod si eamdem Guriam non re-
demero in festo Michaelis proximo nunc instante, ipse dominus strengenensis
et Ego. relinquemus arbitrio discretorum virorum per hos eligendörum quan-
tum debeat ad illas Quadraginta Marchas denariorum addere sepedictus do-
minus strsengenensis, vt sibi venditionis titulo ipsa Guria acquiratur, jn
cuius testimonium sigillum meum presentibus est appensum, Datum Eskils-
tunum^ Anno domini .M*. GGG* Ilir. in sabbato infra Octauam beati Martini.
Sigillet borUy jemt^ den ur brefvet klippla remsan.
1447. i3o4 d 14 Dea
Riks-Marsken Tbobk.il Knutssoks och Lagroanoen i Wermland Knuts paotforskrifDiog af sim
gods Rölösa och Ldoghem i Westergölbland för 100 marklödig, «om de läntagit af Biskop
. Ysar och Domkyrkan i Streognäs*
A. 7. ».
Vniuersis presentes litteras inspecturis, Th, knuzson iIIustri5Regis5W^
cie marscalcus, et kanuto» legifer vermalandie, salutem in domino, sempi-
ternam. Tenore presencium recognoscimus nos mutuo recepisse a venerabili
patre domino ysaro dei graeia episcopo et ecclesia sua strengenensi centum
marchas puri et examinati argenti, proquaquidem argenti summa nos Thiu*-
gillus curiam nostram R0l0sa parocbie swenaby in vazbo vestgocie, Egoka*
nutus curiam meam langeem parocbie langeem in vestgocia cum omnibus
et singuiis ad curias predictas spectantibus inpignoramus et in pignus poni-
mus taii condiciohe adiecta, quod si supradicta bona per nos aut nostros
heredes infra diem et annum a vigilia natalis dominj proximo numerandum,
resoluta non fuerint, extunc potestatem et aucto .... em plenariam babeat
dictus dominus ysarus episcopus strengenensis curias predictas resoluendi et
argen . . . radictum in vsusdebitos et deputatos conuertendi et de ipsis cih
riis postmodum ordinnndi, prout tati. Jn cujus rei testimonium sig-
gilla nostra presentibus duximus apponenda M''^GCC%nn*
in Grastino beate lucie virginis.
Obligacio facta ecciesie strengnensis super quodam mutuo .s. bonis in vesgocia.
Ifedre konten af fukt skadad och sigillen, liliiLa med de ur brefvet klippta remsoroa» bortfallna*
— 43i —
1448. i3o4 d. 26 Dec.
PrestmSnnen Haralds i Linneryd, Sigmunds i Sandsjö och öfrigaegares aF Hoikaryd erkfinnan-
de af Nydala klosters rällighet lili eo angränsandeskog, uiot förbehaü af sin ganiia ratt tili,
jagt och bifangst.
A. 3. X,
Vniuersis christi fidelibns presentes litteras visuris vel andituris, Ha-
RALBUS sacerdos de lindirydh, Sigmundüs Sacerdos de sanzsio ceterique pos-
sessores ville de. HoIkary|) salutem et cognoscere veritatem, Quarauis per
iios aliquando questio mota fuisset, aduersusdiscretos viros, monachos noue
vallis de siliia^ jacente ad meridiem a via que ducit directe a monasterio
vsque ad pontem wlgariter dictum liiiwubro, jnde directe per ductum ri-
uuli, vsque ad stagnum dictum Rosk, Consideratis tarnen omnibus que tidem
possent facere premissorum Testimoniis eciam seniorum super hoc diligenter
examinatis, recognoscimas, quod predJcta silua, a fundacione domus mona-
chorum fuerat possessio semper pacifica et quieta, licet venaciones apum et
animaliura, cum vtilitatibus wlgariter dictis afgderf)abyagilzli nobis in eadem
silua nunquam fuerint denegate, Quibus eciam juribus amodo contenti, Om-
nibus aliis renunciamus nomine nostri et heredum nostrorum per presentes,
jn cuius rei testimonium sigilla discretorum virorum, domini, M, legiferi
waerändie Hsemingi ysacson vna cum nostris presentibus sunt appensa, Da-
tum, die beati stephani anno supradicto^ videlicet M°CCC°IIir.
Sigillen bortfalloa; en rerosa qvar.
1449- i3o4 d. 28 Dec, •
Fru Gbcilia, Gustaf Ingeborgssons enkas GSfvobref pä Lnkestad (iJI Riseberga kloster, med
vilkor aU ß aterlösa denna gärd inoni bestämd lid, eller om dcUa urakllätes, fu i sin iifstid
förvalta densamma.
A, 3. n.
Vniuersis christi fidelibus presens scriptum visuris uel nudituris notißco
quod Ego CEQLIA relicta condam Domini g0stani Jngiburgis. Sana mente
pariter et corpore Guriam meam in l0kestaclbum cum omnibus suis attinen-
cijs clanstro sanctimonialium in Risaeberghnm vbi mihi cum predilecto condam
marito meo suprascripto sepulturam eh'go pro anima patris mei et anima
Dicti mariti mei et pro anima mea racione testamenti allego et confero per-
petuis temporibus possidendam. tali tamen condicione preambula quod si
dictam curiam pro nouies viginti marchis dum adhuc vixero mihi redimere
vel precium pro eadem exhibere vohiero partim in pecunia numerata et
partim in alijs predijs per me vel heredesmeos post me persoluendum pro-
— 43a —
I
prii sit arbitrii/ Si uero curiam memoratam in vita mea redimere uel pro
eadem ut supradixi precium exhibere noiuero aliqua parte precij ad pre-
sens soluta. aliqua uero superstite pro tempore persoluenda. sepedicta Curia
cum suis attinencijs ipso claustro in perpetuum possessorie sit annexa,
Jta tarnen quod meo regimini quamdiu vixero subdatur curia memorata,
Quicunque autem cuiuscunque condicionis homo fuerit qui jianc meam do-
iiacionem infringere seu irritare voluerit. Jndignacionem dei omnipotentis et
beate niatris sue niarie et omnium sanetorum se nouerit incursurum. Datum
anno Domini M*. C^CC* quarto Jn die sanetorum innocehcium.
Sigillel, nägot nötl, bänger pa röda silkeslrädar.
i/\So. i3o4 d. 3o Dec. Nyköping.
Konung Birgers StadHistelse p& den i Konungens och Riks-Marslens närvaro af ädlingaroe
Bengt och Magnus; Lars Bobergs söner, samt Afgot Jonsson gjorda upplälelse af Qvadowi
ocb Ekeby, bvilka förbemälle Lars Boberg' gifvil med sin dotter Rangfrid tili Wärirubecga
k losler.
A. 3. k ♦>
BiRGERUS dei gracia sweorum gothorumque Rex. Omnibus presentes
litteras jnspecturis, salutem in domino sempiternam. Tenore presencium con*
Stare volumus euidenter quod in presencia nostra dileetique marsealci no-
stri doniinj Thyrgilli knuzson, nobiles juuenes benedictus et magnus filij
domin j lanrencij bobiergh necnon et dominus algotus jonson donacionem
quamdam videlicet vnam marcham terre j\i villa quadhowj parochie hosto. et
vnam marcbam terre cum duobus solidis in villa Ekeby parochie Rytrae quam
dominus laurencius dictus bobiergh cum filia sua rangfridi cöntulit mona-
sterio^sanctimonialium in monte beale virginis dyocesis strengenensis «x mera
eorum voluntate cum agris pratis pascuis silnis piscariis molendinis seu nio-
lendinornm locis ad teiras predictas juste spectantibus dicto monasterio as-
signasse perpetuo possidendam. Nos igitur donacionem huiusmodi rite et le-
gittime factam tenore presencium ratiHcamus ac presentis scripti patrocinio
communimus. Prohibentes firmiter et districte, ne quis, sanctimoniales pre-
dicti monasterij\ super prediis predictis, molestare, grauare, vel aliquatenus
inpetere presumat siciit graciam nostram diligere voluerit inoffensam. Da-
tum nycopie anno dominj M", CCC% IUI. Jn Crastino beatj.Thome archic-
piscopi Cantuariensis. sub sigillo nostro dilecti marsealci nostri et dominj
algotj jonson.
Pä fränsidan af en bland B^ Stjrrbförns vidimationer : littera super kadhawi parochie hoslai
Sigillen, ehuru insydda i tjg, söndriga.
*} Finnes äfven i 2:ne af Biskop >St3rrb]öVn i Strengnäs vidtmerade afskriflery den ena af if
i3ii, den andra- af är i3a8; och i en af Hertig Erik vidimerad afskrift af d. 29 Apr. i3n«
— 433 —
1 4 5 o «)• Öfversättning. Nyköping^
A. 3. k. f).
Wi BIRGHER med gudhz nadh swerikis ok götlia konungher helsom alla
the thetta breff see aella höra aewerdherlika med gudhi Ok kongörum wi
thet allom opinbara med tesso waro incigladho breffwe at j waro närwaru
oc wars marks herra tyrgiils knutsson komo ärlighe öc welborne vnge
men som waro henedictus oc magnus herra laurencii böberghx som oc herra
algot jonson holke som fore os thet witnadho, at warefrwbergba clöstre oc
renlifwes jomfrwar ther sama staz atto thessom jordha guoz, som först är
I marklandh jordh j kedhawi j hosta sokn Oc I markland jordh oc II öc-
toghlandh i ekehy j rytra sokn, holkit jordha gooz theris fadher herra laii-
rencius bobergh gaff in med synne dotier ramfridhe warefrwbergba clöstre
med synna sönir wilia oc samtikkio til äwerdherlika ägo , oc hons sönirsom
bar förra screfne ara, the thet fornempda jordha gooz j waro oc waarz
marskz, warefrwbergba clöstre thet stadhfesto til äwerdherlika agho med
akrom ok ängiom fämarkom oc skoghum fiskewattnom oc quernom oc qwer-
nastadhum, Ok fore then skul wi birgher konungher j swerike ransakat
hafwm thessa gafwonar skelika oc lagligha gifna waro thy stadfestom wi
clöstreno fornempda jordha goz med thesso waro incigladho brefwe oc i
wara heghn taghum oc forbiudhom fulFirligha ok starklika at engin man
beer epttir til dirfwis at hindra dröfwa älla tingia fornempda clöstre alias
jomfrwar offwar tesso fornempda goze swa framth at han ey wili hafwa
wara wredhe Datum nykopie anno dominj W CCC" quarto.
i45i. i3o4d. 3o Dec. Normalösa.
Ragvvai^d Magnussons Förpanlniogsbref pd jord i Wreta inom Stens socken tili Biskop Lars i
Linköping för 36 mark gängse mynt, med vilkor, att om den ej inom den 29 nästkommande
Juni äterlostes, skulle den tillhöra Biskopeu, bvarjerate betygas att Diskopen förut af ho-
nom köpt jord i Ekeby.
A. 6. a.
Omnibus presentes litteras Jnspecturis. Rangüaldüs Magnüsson, de
byarghusora. salutem in domino sempiternam. Tenore preseneium Constare
volo euidenter, Me venerabili patri. Domino. Laurencio dei gracia Episcopo
linoopensi vnum octonarium \\\ wrelum in parochia sten. pro XXXVI, mar-
chi's denariorum vsualis monete vsque ad festum beatorum apostolorum petri
*) Ur en af BisLop Scjrrbjorn i Strengnäs.utgifven, odaterad vidimatiop p3 papper.
- 434 -
et pauli inpignorasse, tali adiecta condicione, quod si dictus octonarius per
me tempore prenotato resolutus fuerit. mihi meisque heredibus cedat si au-
tem resolutus non fuerit extunc predictus octonarius. dicto domino linco-
pensi cedat perpetuo possidendus, Geterum recognosco. dictum dominum lin-
copensem vnum dimidium octonarium in ekeby prius a me habuisse titulo
empcionis, vnde quia ad presens sigillum proprium non habui. sigilium pre*
dicti domini lincopensis, vüa cum sigillis discretorum virorum. videlicet. Do-
mini beronis canonici. Domini thorkilli prepositi de normal0so , Domini petri
de fornusum, Domini 0hini curati de husby, haraldi laurensson presentibus
peto apponi. Datum normal0so anno domini M"". CGC IUP, sexta die na-
tiuitatis dominj.
Sigiltea N:o i och 6 bortfalina; a och 3 tkadade; 4 ocb 5 fullstSndiga, andcliga. .
1452. i3o5 d 5 Jan. Leckö.
Tholvb Pktebssons testaixieDlariska anordning tili kloster, kyrkor och prester, samt serskildt
ior fiin grafptals i Gudbems kloster, for hvilka utbetalniogar paDtsfittes gärden Äng i Eds
socken y samt tili hans skulders betalniog en fasügbet i Ransberg och en qvara i Tjeroakit.
A. 3.
Jn nomine patris et filii et spiritus sancti amen. Ego tholuo PiETiERS-
SON. sanus mente et corpore , de bonis temporalibus mihi ^ deo concessis
anime mee cupiens salubriter prouidere. anno domini. M**CCC*V*. jn vigilia
epiphanie. domini. constitutus in presencia venerabilis patris, domini roei
bryniulphi dei gracia scarensis episcopi, presentibus discretis viris, Domino
benedicto alguzson, Magistro benedicto et domino martino canonicis scaris,
ac heredibus meis, haraldo bryniulfson genero meo et Johanne filio roeo
presentibus et consencientibus, testamentuiii meum lego et ordino in hunc
modum. videlicet claustro in guBem vbi sepulturam eh'go, do et lego qua-
traginta marchas monete vsuatis. pro quibus .XL. marcis medietatem pre^
diorum.meorum in aeng in eBzsokn, Obligo persoluendis. Jtem do et lego
ecclesie beatc virginis scaris ad fabricam, viginti marchas. fratribus predi-
catoribus scaris tres marchas. minoribus ibidem tres marchas. predicatoribus
loSosie tres marchas. Jtem cuilibet ecclesie scaris vnam marcham. Jtem ec-
clesie in frjzfial, predia Valencia decem marchas monete currentis. sacerdoti
ibidem 9 marcham. Jtem sacerdoti et ecclesie in kilSeni marcham. Jtem sa-
cerdoti et ecclesie in flo, marcham. Jtem sacerdoti et ecclesie in 0staena.
marcham. Jtem sacerdoti in eSe et ecclesie marcham. Jtem sacerdoti et ec-
clesie in salseby marcham. Jtem sacerdoti jn markom et ecclesie marcam.
— 435 —
Jtem sacerdoti et ecclesie in s0rby marchani. pro quibus Omnibus soluendis,
Obligo aliam inedietatem prediorum meorum in aeng in parokia e8e, predicto-
rum. Pro debitis vero meis integraliter persoluendis, obligo coloniani raeam
in ransbiaerg, et inolendinum in tisernaekil, cum fundo prope idem molendi-
num sito, qui importat quolibet anno tria talenta butiri lacione pensionis.
hoc expresso, quod heredes mei predicta bona omnia, tarn in aeng, quam
in ransbiarg, et tiaernsekil, a die obitus mei, resoluere teneantur si velint,
infra annum. quod si non fecerint, Domini, sigualdus canonicus scarensis,
et laurencius de thynguallum, plenariam potestatem babeant dicta boiia ven-
dendi, et de precio testamentum integraliter persoluendi, quia ipsos exequ«
tores constituo testamenti. siquid vero soluto testamento de precio residuum
fuerit, ipsum residuum heredibus meis recommittant. Jn premissorum igitur
testimonium et euidenciam pleniorem, sigilla predictorum, domini scarensis,
domini benedicti alguz son, magistri benedicti, domini martini, domine mar-
garete vxoris mee, et haraldi bryniulfsson generi mei, vna cum meo pro-
prio, presentibus sunt appensa. Datum et actum laekkiu. anno et die su-
pradictis.
Pa fransidan.* Super aengh id edz sockn testameDtum domini tholuoDis.
Sigillen N:a f, 6 heia, N:o 3, 4 ^9 7 söodeiTallna, N:o 3 borta.
1453. i3o5 d 6 Jan.
Konung Birgbas Intyg, att Konungen icke genom köp af del i Skfillviks gird bar eller tiileg*
nar sig nägon rält öfver den delen af darne Jursd, Askö, Yxnö och Mar, soiu Biskopen i
Linköpiog iger, derigenom att de vid nämnde girds forsäljning tindantogos.
B. 3. 55: T.
BiRGHERUs de! gracia sweorum gothorumque Rex Omnibus presentes
Jitteras inspecturis salutem in domino sempiternam Tenore presencium con-
stare volumus euidenter Nos partem quam possidet venerabilis pater do-
minys episcopus lincopensis. jn insulis infrascriptis videlicet jurs0. ask0,
yxn0 et mar. cum curia dicta skyaldawiik. quam cum suis attinenciis de
eodem domino epiacopo emimus minime habuisse \x\de nee proprietatem in
hüs nobis aliquam vendicamus eo quod exempte fuerunt ecclesie insule in
empcione curie memorate Jn cuius Rei testimonium sigillum nostrum pre-
sentibus duximus apponendum Datum anno domini Millesimo GCC.V. jn die
epyphanie dominj.
~ 436 —
14S4. i3o5 d. 18 Jao. üpsak
ÄrLebiskopen i Upsala Nii.8 Allbssovs testamentariska anordniog tili LyrLor och ktoster, tili
iolje hvaraf ^riftplats köpes i Upsala, och tili B. Nicolai kapeil aoslis ett oiarkland i Heigö
i Frösunda socken, och^-l inarkland i Hof i Rasho sockeo. '
A. X
Jn Nomine Patris et filij, et spiritus sancti Amen, Cum testante apo-
stolo, statMtum $it hominibua semel mori, nee quisquam sit hominum, qui
viuat, et non videat mortem, Cunetis quoque mortalibus, dies et horaroor-
lis sint incerta, Jdeirco Nos Nicolads dei gracia archiepiscopus vpsalensis,
.exitum nostrum de hoc mundo volentes salutaribus ordinacionibus, ob anime
nostre remediam prouide prouidere, Jn nostra vpsalensi ecclesia, nostricor-
• poris eligimus sepulturam, Cui pro edificio suo conferimus et assignamus,
Quadraginta marchas denariorum, Ad Gapellam Beati Nicolai, conferimus
.vnam raarcham terre, in helgh0, parochia fr^sundi, volentes vtde pensione
exinde proueniente, Cappellano de beato Nicoiao missas facienti singulis septi-
manis in anno aliqualiter respondeatur, Jtem ad Capellam eandem conferi-
mus dimidiam marcham terre, in hwff, parochia Resbohunderi , volentes vt
de pensione exinde proueniente, scolares paruuli assistentes Cappellano in
missa respiciantur, Desiderantes eciam sanctarum congregacionum suffragijs,
apud omnipotentem iudicem specialiter adiuuari, Religiosis conuentibus, et
pijs locis nostre dyocesis de bonis a deo nobis, et nostre dispensacioni, cre-
ditis et concessis, elimosinas pias duximus conferendas, Jn primis Fratribus
nostre dyocesis, de ordine minorum. duodecim marchas, denariorum, Fratri-
bus predicatoribus, Duodecim. marchas* denar., Jtem sororibus monasterij
sancte Cläre stokholmis, Tres. marchas. denariorum Domuj dei ibidem, duas.
, marchas. denariorum. Jtem dominabus in sko. sex. marchas. denar. Jtem ho-
spitali Enicopensi, sex. marchas. denar. Jtem Ecclesie Beate virginis vpsalie
sex. marchas. denar., Presbitero vnam. marcham. denar. Jtem ecclesie sancti
Petri, duas. marchas. denar. Presbitero, vnam. marcham. denar. Jtem ecclesie
sancte Trinitatis, Quatuor.^ marchas. denar. presbitero vnam. marcham. de-
nar., Jtem domui dei vpsalie, sex. marchas. denar., Jtem ecclesijs Bro et
laza. Quatuor. marchas. denar. presbitero earum vnam. marcham. denar. Jtem
ecclesie symbatunum Tres. marchas. denar. presbitero, vnam. marcham. de-
nar., Jtem ecclesie Damarchum sex. marchas. denar. presbitero vnam. mar-
cham. denar., Jtem ecclesijs antique vpsalie, Lenum, Akri in Tunum, Munz0,
giristum, greßn, Egby, Ecclesijs sanctorum Petri, et Olaui siktonie, Alseki,
et Nes, Cuilibet ecclesie, vnam. marcham. denar., et aliam presbitero. Jtem
ad cappellam beati Erici, ab ecclesia maiori separatam, Quadraginta mar-
chas denariorum, Ad prosequendum et perficiendum premissam nostram yo^
luntatem
- 437 —
luntatein, exequtores ordinamus, et deputamus, Discretos viros, Magistrum
Andream, prepositunHy et Dominos laurencium decanum, et Beronem Cano«
nicum nostre ecciesie irpsaiensis, Transferentes in ipsos exnunc auctoritatem
et potestatem bonorum nostre dispensacioni a deocreditorum, quantum opus
fuerit, ad premissa totaliter adimplenda, Premisse autem nostre ordina-
cioni presentes fuerunt, ad hoc specialiter Tocati, Domini Mathias, Nicolaus
marcr, Nicolaus scolasticus, Bero, et Johannes Magnj, nostre vpsalensis ec-
ciesie Canonici, et Joarus noster Gappellanus, Jn horum euidenciam pienio-
rem^ sigillum nostrum, et predictorum - Canonicorum sigilla, presentibus
sunt appensa Actum vpsalie, Anno dominj Millesimo Trecentesimo Quinto.
Quintodecimo kalend. februarij.
Sigilteo Vio 1^ 3 — 6 mer eller mindre skadade, N:o a fullstäodigt
1455. i3o5 d. 3t Jan. Hyringsholm.
Jos Joffssov l4iTL£$ Skrifvelse tili Arkebiskopen Ysar i Luod, om forenande af Wäsby för-
samling, lill bvilken han jemte Arkebitkopen egde jus patronatus, raed en prebenda.
6. 1: i3i.
Reuerendo in christo patri ac domino. domino Jsarno diuina misera-
cione iundensi archiepiscopo suecie primati. Joon joonson dictus litle Sa-
lutem et semper paratam ad ipsius beneplacita Toluntatem. Honorabilium
virorum dominorum canonicorum lundensium. qui sicut in dignitate precel-
lunt aliarum ecclesiarum regni dacie canonicos et honore. jta eciam non in-
digne, diuiciis et rerum habundancia precellere tenerentur. defectibus non
immerito compacientes. feruoremque dilectionis. quem ad vos pater reueren-
de ac sanctam lundensem ecclesiam semper in mente habuimus et habemus
volentes quomodo possumus demonstrare. paternitati vestre tenore presen-
cium intimamus. quod nos. non coacti nee decepti sed libere et sponte. no-
stram voluntatem admittimus et consensum vt ecclesiam waesby vestre dio-
cesis. curam animarum hnbentem in qua nofois vna vobiscum jus competit
patronatus. prebende discreti viri dominj Gwidonis de hallandia. lundensis
canonici* jllustris regis dominj nostri regis danoruni capeltam quam in dicta
vestra Iundensi ecciesia obtinet cum sit multum tennis et exilis. quando vo«
bis placuerit. annectere poteritis perpetuo et vnire. Jn cuius rei testimonium.
sigillum nostrum presentibus duximus apponendom. Datum hyringsholm an-
no dominj MCCC quinta Dominica proxima ante purificacionem beate Vir-
ginia marie.
öfverskrifi: G>nieiMUs jus patronatu« habencium in dicta ecciesia (Waesby) pro hac aonexione.
Littera prima,
Sv. Dipiom. IL 56
- 438 .-
1456. i3o3 d. S Febr-
Frii Maagabbtas, Knut EriissQos Eokas <»cb Ihobtokos» Joba« EogeU Frut iotjg^ all deres ft^
Jiilna moder Ingeborgy som vaU sig grafplaU i Sko Llostrr, dit gifvil sid glird .Saby i West»
manland {ernte jord i Asby i Rjrttcroe socken, samt i Hcstbrunna' och i Sura,
A. 3.b.
Vniuersis christi Hdelibus pres^ns acriptum cernentibus, Margareta re*
licta domini kanuti ericsson nee« non et Jngibdrgis vxor domini Jobanais
dicti aiigeli salutem in domino Mmpiternam^ suboriri so|et gestis hominom
sepe calumpnia si nön eis suffragatur rox testium^ uel litterarum memoria
prebeat fimiamentum Jd circo notum sit tarn presentibus qaam futuris di*
lectam matrem nostram Jngiburgim felicis recordacionis contuh'sse luonaste-
rio sko ubi sibi elegit sepülturam curiam suam sa&by in vestmanneland duos
solidos terre in asby parochya rytru, dimidiam oram terre in hestbrunnum^
quatuor denarios terr^ in »urum cum agius^ pratis, siluis, , aquis, et ceteris
Omnibus bonis mobilibus et inmobilibus ad dicta predia pertinentibus iulre
perpetuo possidenda, Jn cuius rei testimonium presenti pagine sigitia nostra
duximus apponenda Datum anno, domini, M\ CCC quinto^ in die beate
agathe virginis gloriose.
Pä /ränsidanj' Super angekuiu
Sigillea. skadadc».
1457.
1 3o5 d. 6 Mai^
Gardianen Olovs och brödei*nas i Stockbeiin Salubref tili Su Clara kloaler pi faitAca af n
g4rd, sota Thomas Faber gifvit tkin i testarncnte.
E. 53: 5o.
Universis praesentes litteras visuris vel audituris, Frater Ojlaws Gar-
dianus, caaterique fratres domus Stokholm. salutem in domino seoipiteroa».
Universitati vestrae tenore praesentium significamus, quod nos medietatem
curiae, quam nobis Thomas dictus Faber in suo testamento donaverat, cum
Omnibus ad nos in dicta medietate praedictae euriae pertinentibus, sororibiis
ad sanctam Ciaram pro justo preeio relinquimus, et totaliterassignamas. In
cuius testimonium sigiJlum domus nostram praesentibus est appensum. Sorip*
tum Anno Domini .M^CCG^•V^ sabbato proximo ante Dominicam XL*. ^
Sigiilel bar^ ealigt teckobge» under afakrifien,, Tlirk bortfallct«.
- aH -
i458- i3o5 d. 8 Mars. Tönsberg,
GrelVe Jakobs «f Hatland Cftfvo« och SkStesbi'er pA dess GrefsLap tili Konungen i Norrige,
för det bkride ban erUlik tili Grcfskaptts försvar.
L. f. 68*). ,
Omnibus presens scriptam cernentibiis Jaoobus Dei gracia comes hat«
landie^ salutem in dornfno seonpiternam. Reeogno$c6nte< magnifiea et qvam
plurima beneficia Excellentissiinorum principum doniinorum nostrorum vide-
iicet bo.ne memorie qvondam regis Erici et Haqvirri nunc regnantis consan-
gvineorum nostrorum carissimorum nobis et nostris saepius exhibita tarn in
comitatu nostro et terris contra regem Dacie et suis cum excercitu et magnis
sumtibus defensandis in castris hunae hals et Vardberg construendis et ve-
xacionibus proprie persone et suorum, non absqve magnis periculis et ex-
pensis plories ad placitandum pro nobis dicto Regi Dacie occurendo, qvam
in prompta peeunia sub nostra fidejussione, dua millia mfircharum sterlin-
garum dicto Domino Suderjuci^e et alia nobis dona pluri<i^s concedendo et
alias .multimode in nostris necessitatibus et angustiis succurrendo. Nos iil
recompensacionem praedictorum beneficiorum ^t potissime qvia contra instan-
tem castrorum nostrorum, a dicto domino rege Dacie impugnacionem et co«* .
mitatus invasionem non sufficimuS' propriis viribus resistere et eastra eadem
ac homines in eisdem existentes liberare, tradimus pleno jure dicto domino
nostro regi Norvegie illustri, dictum comitatum nostrum Hailand cum ca-
stris,. praediis« possessionibus , molendinis, silvis piscariis, portubus, colonis;
juribus et pertinenciis qvibuscunqve et proprietatem omnium praediötorum
in dictum dominum nostrum regem Norvegie et suos successores ad coro-
ngm regni Norvegie perpetuo transfererido, et in Signum tradtte possessio-
nis scotavimus eidem domino regi dictum comitatum secundum consvetudi-
uem' npprobatam, volentes, ut deinceps dictum coinitatus nomjnis ejusdem,
eastra praedia et omnia supra dicta teneantur, possideantur et regantur.
Promittimus insuper bona fide et per solempnem stipulacioriem nos omnia
et singula supradicta fideliter servaturos nee unqvam venire contra ista ver-
bo vel focto, per nos, haeredes nostros Vel interpositam personani de jure
vel de facto, submittentes nos et infantes nostros gracie dicti domini Regis,
Tit si' dictum comitatum sibi et regni Norvegie per placitacionem vel alio-
modo possit retinere, nos et liberos nostros respicere velit prout exitus
fauius guerre feliciorc^m vel graviorem eventum sortietür et prout sex Norici
meliores de regno, qvos ad hoc elegerimus secundum deum et consciencias
5uas, si dicto domino Regi interim contingat humanitus, recompensacionem
^) Ur eo aT BisLopai*De Et^aod och Arne samt Domkapftlet i Bei*geo d. 1 1 Mar$ 1 3o6 best jrrkt
afskraft.
- 44o —
pro diGto comitatu decreverint faciendam sicat coram* samino jodioe Toliiep
rint respondere. Verum si dictus Dominus nosler Rex Noryegie predicta doo
millia marcharum cum fructibus dampois expeosis et interesse a sepe dücto
domino duce sudrjueie plenarie fuerit consecutus omoino erimos et esse ▼(>•
lumus a supradicta fidejussoria oblig^aciooe liberati. In cujus rei testimonram
sigilluro nostrum presentibus est appensom. Datum Tunsbergfais die lone
proxima ante festum beati Gregorit Pape anno dofltioi MCGCV.
1459. i3o5 (L 28 Mars. Slrengnas.
Konung Buobbs oppna Bref, med tSmjmde privilegier tot Pretienkapet
A. 7. 1, ♦>
BiRGEaus ■) dei gracia sweorum gothorumque Rex Omnibud presento
litteras jnspecturis, Salutem in domino sempiternam *) Quamuis creatora noh
babeat &c. Se föregäende N:o 14^0, tili Si vero contingat aliquos inbabitt-
re predia ecclesiastica in parte et in parte predia ^) propria vel alterius p€^
sone priuate 4), jta yidelicet quod buiusmodi prediorum ^) partes sint eqo^
les, pro rata prediorum ^j que tenent ab ecciesia, ecclesiasticis persotiis?),
pro rata vero prediorum propriorum « aut ^) alterius priuate persone respon*
deant regi, Quod si ultra medietatera in predijs ab eccfesia tenuerint ^), er-
hibiciones omnes Tt dictum est, integraliter de omnibus predijs que inhabitant
personis ecclesiasticis a^luant Si vero '^J minus de predijs ecclesiasticis, et
plus de proprijs aut priuatis tenuerint, tunc Regi qui pro tempore fuerit, se
in omnibus recognoscant et intelligant debitores Jn cuius nostre coocessio-
nis testimonium et ") euidenciam pleniorem, sigillum nostrum maius presen-
tibus duximus apponendum *^)^ Actum et datum apud strengienes ■'), Aniib
domini M*. CGC* quinto, dominica letare ierusalem.
Sigillel bort fallet.
*) £U annat Original, det vid N:o 1420 Aberopade N»> a> bTarifraa Sigtllct borlfatlit, men rca-
San är qvar, fiooet med här nedanlore anfSrda olikheter.
1} Byrgerus 2) jn domino graciam dileccionera et salutem, 3) predia utesL 4) priaate pcrsÖM;
5) bonorum 6] bonorum 7] teneantur personis ecclesiasticis respondere de iuribus et causis
omnibus supradictis tiUsatt. 8} uei g— 10) personis ecclesiasticis exhibrciönes omnes de predij«
omnibus que inhabitant integraliter vt dictum est toluant^ si autem 11) teslimoniaui tXv6A
la) est appensum t3) ttrengjanses.
— 44* — •
i46a i3o5 d. 29 Mars.
Konting BiauBES vidimation och sUdOtlelse pi Koooog Magoiis I3 gäfrobfcf pi Sigario tiU
fiiskopcD i Strcngnäi.
A. 3. f.
BiKGERUS dei gracia sweorum Gothorumque Ilex Omnibus presentes lit-
teras inspecturis Salutexn in domino sempiternaoi, Tenore presencium coa*>
Stare volumus euidenter Nos vidisse ac diligenter perspexisse, litteras infra*
scriptas, non Rasas, non cancellatas, non abolitas, nee in aliqua sui parte,
viciatas, quariim per omnia tenor talis erat, Yniuersis cfaristi .fidelibus &c.
Se före^äßnde N:o 645. Nos vero dictam donacionem Ratam et gratam ha-
bere uolentes, Probibemus firmiter et districte Nequis jpsam, infringere,
cassare uel irritare presumat, sed in suo permaneat robore perpetuo dura-
tura, Datum apud strangiaenses anno domini Millesimo Trescentesimo quinto,
qtiarto kalend. Aprilis.
Pa /rinsidanf De aquisictone curie sigliars0 in nerichia conüoet vtraque littera.
Slgillet sLadadty hSngande p& en ur bFefr^i klippt reins^«
i46i- i3o5 d. 5 April.
Magnv« NiLSsoAs tillkfioDagirvanüe, att han yid sin systers, iDgegerds intrade i Risaberga klonte)',
med iiärmaste slagtingar« aaratycke, gifrtt heaiie sio oth sioa tjtkoos i moderDe Srfda gArd|
Sundby, tili prebenda.
A. 3. D.
Omnibus presentes litteras iiispecturis, IVUcnns NiGLfiS90N,.salutem in
domino sempiternam, Quoniam ea que rite «guntur in dubium verti solenj;.
et plerumque ab hominum memoria penitus elabi, nisi viue vocis vel litte-
rarum testimonio perheAnentur, Tenore presencium notifieo, quod die lujae
proxima post dominicam passionis qua dilecta soror mea ingigiaerdis in moiia-
sterio Risaebergh, ad ordinem beati benedicti reeepta est. Guriam Sundby,
que nos omnes fratres et sorores carnales. ex parte matris hereditarie con-
tingerat prout consensus nostri omnium. propinquorum que et amicorum
nostrorum affuit. eidem sororj nostre assignauimus pro prebenda, Transfe*
rentes in abbatissam loci, et Gonuentum ibidem, plenum jus possessionis, et
proprietatis. eamdem Guriam, eqm Siluis. Pascuis. Piscarijs« jnsulia. ceteris
que pertinencijs intra sepes et extra, in perpetuum possidendi. vendendi.
transmütandi. seu quouis alio modo alienandi. et prout placuerit ordinandi.
Jn cuius testimoniura sigilium. ven^rabtlis patns domini ysari Episeopi straen*
giamenais, Et ngiUt. domioi Philippi jiigiwaldssoii, legiferi &wdbermannie,'et
— 44? —
doiuini johannis prepositi «infhgkpBenrff, et meüm proprium. aliornmoQt
discretorum presentibus sunt appcnsa, Datum Anno clominL Millesimo. CCC'V'.
;4ie Lune prasma pobt dpmniMm PaasicHiis,
figilleu: N:o i» a, 5 och 6 bortralloa, rcmsorna qvar; N:o 3 och 4 Aadadc/
146a. i3o5 d. II — 17 Apr.
AaiioLD Es&iLssoHi Bytesbrcf p2 den af kons hustrii Hcicna, i utbyte mol Kolsladi erh&lina |;är-
den Wreta, som leninos Skenninge Nunnelloster mot Heltekjr och 110 mark pcnningar, oed
bvilka Itans. testiMnenIa Uil aa dei Llifvit «ttlietaldl litl Padi karabi Sderae dcr<amniM(idei.
A. S, I.
Omnibus presentes litteras Jnspectnris, Arnülphüs Escilsson, Jn do-
minO saldtem, Nouerint Tniuersi me a dilecta vxore mea £lena, de suo be-
neplacito et assensu curiam, que sibi attinebat in Wretum, .cum omnibus
suis attinencijs, pro curia mea in Culstadhum emisse seruatis per omnia le*
gibus terrc, et presentibus testibus veredicis domino thorchillo prepositode
normael0saey waldemaro, et folkwido de faldinge, qui fuerunt in predicta
empcione fest» et k0pce, ac alijs pluribus fidedignis, Dictam vero curiamin
wretum^tam legittime ab ipsa vxore mea emptam cum omnibus attinencijs
vendidi sororibusskyseningie, pro bonis, que habebant in hellaeby et Cen-
tum viginti Marchis Tsualis monete, de quibus, fratribus skyaeningie meuni
in parte solui testamentum, presentibus festum et k0pum, ac testibus sq-
pradictis^ Me jgitur per aliquos dicta bonorum commutacio, empeio, et ven-
dicio iniuste possit in posterum irritari, vna cum sigillis, meo, et prioris
skyaeningiensis , peto presentes sigillis dominorum, Regis, Episcopi lynco-
pensis et Marskalcbi roborari ad maiorem autem cautelam, si predfctam com-
mutacionem, contingat aliqualiter, qvod absit, irritari, volo, quod prefate
torores skysmingie predictam cnnam in Culstadhum pro Hdlaeby, et parte
testaraenti fratribus jam soluta h'bere habeant perpetue possidendam, Datum
anno domini. M*,CCC*V* Jn ebdomada pasche.
SlJgilleD M:o i/a, 3, 4 bortralina, N:o 5 toodrigt.
i/^63. i3o5 omkriog d. 1 1 April.
Frestmanoen StcMvaDi i SaDdsjo intyg, att han med sin broder Ottos och ofriga arfviogars sam-
- tycLe, tiil Vydala kloster i tcstameate güVil sin del i Qwarnafbrs Tid Lftng6'|i bfedeis« iian
skoU^ dö uader aia du. iMgfnlii sciegriiiulkrct tiU Aqiu.
Omiwbiis presfifis aeriptum eemteiilN», Smmunaus siaoefdte de sanzio
aalutem in doraiiu) sempJtenMira, Protesfeor; presemibiis ue nonacKis noitö
1
j
- 443 -
vafilid Torrent^m meum wlf^aisiter dietum q^e^rnafoft in longef^e aceedenfe
coiTsensu diiectj fratris mej attonh nee non omnium aliorum berediim meo-
ruin si me decedere contingat, antequam a via romana reuertar quam ingre«
dior nunc, vjdelicet,.anno domini M'CCC* qiiinto circa pascha in meo tc-
stnniento contulisse, jn cuius rej testimoninm sigillum meum presentibus est
appensum, Datum Anno et tempore supradictis.
« SigiJlet Dagot skadadt, hfiogapde yä eif ur brcfvet klippt retnsa.
1464- i3o5 d. I Maj.
Prestmatin^n Peters i Bexheda inlyg, alt ban varit Dflrvarande pA WestrahSrads ling i Ekesjö,
du Önder Starlongy p/l C^^rniiind Bondessons begSrany offeodigen tillLflnnagafatt beniälde Ger*
mund för fuH betalning tili Nydala kloster försält hvad hans fader egt i Qvarnnfors vid
Längä.
A^ 5. X.
Omnibus presens scriptum ceraentibus, Petrvs sacerdos de beksi^ m-
lutem in domino Teuere presentis protestor nie in placito ekesio de 'westra-
harad interfuisse. quando 0nderdictus starlonger rogatus a germundo bonda
son qui presens fuit pupplicauit, quod dictus germundiis partem torrentis
wlgariter dicti qudernafors in Iangef)e quam possedit pater suns absque di^
minucione abbat] et conuentuj noue vallis pro pleno precio vendidisset^ jn
eoius rej testimoninm sigillum meum presentibus est appensurri, Datum An-
no domini M* CCC* V:«"«, Jn festo beatoi^um apostolorum philfppi et jacobj.
Sigillet hflngande pA en ur ki'efvet klippt reinsa.
1465. i3o5 d. 5 Maj.
Fognten i Slockholm Cabistians ßref, med tillkäDnagifvande, Hit han geoom bjrte afstätt ford
t Sverttnge i Soltentuna sockeo t>II Sko kiosterl
A. 3. h.
Vniuersis presens scriptum cernentibns Cristurnüs prefectus stokhof-
mie salutem in domino seinpiternam vniuersitati uestre constare uolo per
präsentes nie sanctimonialibus in sco vndecim oras terre cum vno solido
terre in sverthingt in parocbia solendsetuaum cum domibus et singußs eins-
dem terre attinenciis infra sepes et extra longe uel prope positis per cam-
bium dimisisse» transferens a nie et meis heredibus et in dictas sanctemo-
niales plenum ius et dominium dfctam terram possidendi, uendendi commu*
tandi seu quocumque modo uoluerint ordinaodi^ in huiua rei testimonium
— 444 -
et äuidenciam firmioreni BigiJIum memn presentibus est appeasom Datum
anno domiai, M''^ CCC*, quioto quarta feria proxima post inuencionem saa«
fcte crucis«
Sigilkl bortfallel Mn des wr brcfTel LlippU remsan.
1466. i3o5 d. IQ Maj. Lund.
Arkebiskopen i Lund Ysaes srar, med bifall tili deo m( Kaoiken dersanmastädes Guido gjorda
aniökoiogy alt med bans tvaga kaoonikat mitte ioreaas S. Andre» ForsamliDg i Wasby, tili
hvilken Ärkebiskopen tili större delen egde jus patronatus och bvartill Konungea och de af
Adel, som derjemte egde \u§ patrooatiUf redao giFvil sitt samtTcke.
B. 1: i3i.
JsARriUS miseracione diuina archiepiscopus lundensi^ Suecie primas. Di-
lecto filio domino Gwidoni Canonico lundenst. salutem et siDceram in do-
mino caritatem Porrecta nobis dudum tua peticio continebat quod preben-
da« quam in lundensi ecclesia es eancmice asaequtua. adeo est in redditibus
et proueatibus tenuis et exilis quod ex eis nequeas commode et congrue sus-
tentari. quare nobis supplicasti humiliter et deuote. quod ecclesiaoi sancti
andree in w^sby in qua nobis jus patronatus competit pro maiori parte.
dicte prebende annectere perpetuo curaremus Exhibuisti eciam coram nobis.
ipagnidci principis doroini Erici regis danorum illustris et quorundam nobi-
liüm« qui in eadem ecclesia sancti andree. jus patronatus yna nobiscum ha-
bere noscuntur« litteras patentes, in quibus euidenter apparebat eos. anoe-
xioni huiusmodi faciende libere et liberaliter consensisse. Verum, quia iuxta
canonicas sanctiones. spiritualia sine teroporalibus stare non possunt Nosat-
tendentes sollicite quod ecciesie lundensi expediat. jmmo quanto alias eccie-
Sias nostre prouincie in dignitate precellit. tanto amplius et specialius opor-
tunum sit. et omnimode necessarium. viros ydoneos habere in canonicos A
in fratres. quibus et morum honestajs. e) litterarum scienci.a ac sue probita-
tis merita suffragantur Et quia tale« non imiperito siojt naioribus beneficiis
honorandi. Necessitate silicet et vtilitate lundensis ecciesie meritis eciam tuis
ac peticione predicta sufTragantibus. prebendas ecciesie nostre tenues et exi-
les. de capellis vei ecclesjjs parrochialibus in perpetuum annectendis eisdem.
discrecione preuia prouidemus lac eciajtn ordinauimus augmentari. Hinc est. quod
predictam ecciesiam sancti andree in ivaesby. curam animarum habenteoi
cum Omnibus juribus et pertinenciis suis, habito diligenti tractatu cum luo-
densi capitulo et deliberacione congrua, predicte prebende tue quam in pre-
senciarum obtines. jure arcbiepiscopali Jn emnibus saluo. de consensu eiosr
de©
— 445 —
dem^capituli nostri perpetoo annecttmus. et vt nunc annexam. tibi ac pre-
bende tue presenti paginä confirmamus« Prouiso. quod in ipsa ecclesia per-
petuum habeas vicarium canonice institutum Assignata sibi de redditibus
eiusdem ecciesie. congrua porciooe Jn cuius rei testimoniunh präsentes litte«
ras inpresslone sigilli nostri ac sigilli dundensis eapituli fecimos consignari«
Datum lundis Anno domini MGCC cjainto. Jdus Maij quarto *).
Öfverskriftf Avoeiio «odesie W«sbj ad pp^bendooi clomioj gwidonis.
i4^7- i3o5 d. «7 Maj. Upsala.
Domproslen i UpsaFa Akdreas's reglementqrisLa fbVcskriAer för .det,.D3/^yggda Helge Ands hütet
' 1 Upsala, hvartill en del af gruaden Lief sLSnkt af ÄrkebisLop Kils AllessoD, ocb en annan
' clel inköpt af Domprosteo; hvarjeinte de -godi iippräknaSy «om blrfvit skfinkta (ill deona in-^
i'fitlotog.
A. 3. a.
¥niuei!9is presentes Htteras jospecturis Andreas prepositus vpsalensis,
Salutem in domino sempiternain, Rex aitissimus, Dei filitis, Dominus omni-
potens, jhesus chrtstus Jn consumacione iiuius seculi^ jn sede Maiest^^tis sue
gessurus, et siiigulis, pnopria pro nieritis {)reii>ia redditunis, jnpensa paupe-
ribus et infirniis, amore sui, subsidia et solacia pronunciabit sibi facta^ juxta
illud, Hospes fui et coilegistis me, Jnfimius et visitastis me, Hac considera-
cione dticti, quidam viri Misericordie^ quornm pietates obliuionem non ac-
cipiejit. Cum viderent, et audirent, non nullos pauperum, ex defectu ho-
ftpicij tempore potissimuoi liyemali extreoaas sustinere miserias, Adeo, vt ple-
rosque eorum nudos extingueret vis jalgoris, et jn6roii iii communibus vicis
et plateis, morerentur, jnstinctu Spiritus sancti de bonis sibi a deo eollatis
elemosinas contulerunt, vt pro pauperxiiii hospicio indigencium, et jnfirman-
cium egenorum vsibus, construeretur habitaculum, Quod vere domus dei
diceretur et esset, Ad hoc opus tarn pium, tamque salutifertim, ac deo pla-
citum, Venerabilis. pater Dominus Nicolaus dei gracia archiepiscopus vpsa-
lensis, patruiM>nialem fundum suum contulit, jpsum a prioiario loco suo, ad
utum, vbi nunc dicta domus est fundata ^raasmutans, Partem äulem dicti
fimdi) Ego andreas prepositus vpaalensis eompaj^tti, cum multorum bona*
Ml» eJemosinis, et cooperacionet pro aepluaginta duabus marehis denariorum,
ab eccLesia beati Petri »vpsalie, Comptetis^ et consumaiis eandem domum de
Jatotibus, Anno Dominj\Millesimo, CGC\ seoundo^ Seqüenti vero annö domini
videlicet, M', CCC^ Teneio, quarto KoaasJunij, Ja Ca ppbUa eiusdem domus,
^ *) Vid href^XM sfm tHBi^fu< flvius €tX et ilk \iataf% ititfdanvloBori» (j/h. N:o, xißSU « '
— 446 —
consecratum est aitare jn honore beatissime Marie vh^iois, et &ancti Nico-
lai epjscopi et confessoris Et Beate Katerine virginis et martyris, a supn-
dicto, Venerabili patre, Domino »N. diuina prouidencia archiepiscopo Tpsa-
lensi, Ad fundacionem istius domus, Dominus Magnus jonsson, bone m^
morie, et Dominus karolus Herlendsson Felicis recordacionis Canonicus vp«
salensis, Primj, aliqua predia contnierunt que partim permutata sunt in
loca infrascripta , Jn Haghi duas oras terre cum dimidia, Jn 6tr0by. viginti
denarios, Jn Haesliby Tres oras terre, Jn berghby quinque solidos cum di-
midio, Jtem in graenum octo solidos terre. Jn ßrunmim vndecim solidos
terre, Jn adhulustum quatuor solidos cum dimidio, Jn Faxstum vnum soli-
dum terre. Jn kerri vnam oram terre Et quia non, snfficit vtilia et meri-
toria inchoare, nisi prouida disposicione curentur in bono conseruari, et
augeri valeant incboata, Jdcirco, vt per multorum consilia, ac subsidia, et
pauperum augeatur sustentacio, et dicte domus prouisio vtilius procuretor,
ordinatum est, quod apud domum dej sepius nominatam quedam commo-
nitas et fraternitas fieret, per quam constituantur et deputentur Tres per-
sone deuote et discrete, videlicet duoCIeriei, et vnus laycus, qui Tres si-
mul intendant dicte domuj, et eins bonis gubernandis, et pro vsibus paup^
rum vtililer dispensandis , Qui eciam tres, vel duo ex ipsjs, si Tercius im*
peditus fuerit, Causas et Negocia dicte domus gerant, per se, uel per ali-
quem fidelem et Discretum virum, quem ydoneum judicauerint pro predictb
exequendis, Tres eciam predicti coram communitate conuiuarum de pro-
uentibus et statu domus semel in anno compotum reddant et faciant ra«
cionem, Qüod si collegium siue conuiuium predicte domus cessare, vel ad«
nichilari contigerit, dicte domus prouisio pertineat ad Dominum vpsalensem,
Jnfirmi autem recipiendi in domo dei confessionem de peccatis suis omnino
faciant generalem, antequnm in dicta domo colligantur, Jn qua eciam domo
Yniuersaliter jnfirmi recipiantur, Tali sih'cet infirmitate detenti, vt solentbo-
mines communiter infirmarr, Jnsuper quantum eommode secundum loci ca-
jKicitatem fieri potest, Nulii omnino pauperi bono, et hospicio penitus in-
digenti pernoctacio denegetur, Recpllecti eciam, seu recepti in dicta domOt
nullum sibi jus vendicent remanendi vItra voluntatem persone que cotidie
ministrat pauperibus ibidem, Ceterum elemosine jn victualibus que deferun-
tur ibidem conimitti debent persone ministranti in dicta domo distribuende
inter panperes et egentes secundum exigenciam et condieionem ipsorum, Nisi
forte aliquis suis notis et propinquis aliquid voluerit speciale impartiri, Jtem
qui intromiltitur nd dacumbendum in domo, sub bonorum Testimonio^ res
qua& habet tradat ad seruandum persone ministranti, et de ipsis quandoin*
trat^ or^inßt, vt jnde si^moritiar possit habere liecemaria iepalture Si autem
euaserit uel c6nualuerit> eadeta resumat integraliter que commiserat ad ser-
— 44? —
uandum, Si vero deeessedt res que superfaerint necessariis sepulture, ad
ipsam donium debent pertinere, Jteni^ rmllus oianencium in dicta domo, as-
suniat sibi specialem seruijtorem, sine licencia persone ministrantis, nee ex*
tra domum panes^ uel victualia, a quoquam deferahtur, sed quod superfue«
rit decumbentibus in domo et seruari non potest, distribuatur mendicanti-
bus hostiatim, per eandem personam ministrantem, Nullus eciam ibidem
nutriat uel teneat porcellos, vel huiiismodi nisi Cattos, Nee liceat sepius
nominate persona ministranti, de rebus diete domus, aliqua concedere, ven-
dere, permutare^ distrabere» vel quoqnomodo alienare, sine eorum consensu et
consilio qui di^te domui prineipaliter habent prouidere, Jnterliniarem supra
positam videlicet, que partim permutata sunt in loca, approbo et ratifico,
Jn premissorum autem robur et euidenciam ])leniorem, sigillum meum pre«
sentibus est appensum, et sigilla, Capituli vpsalensis, et Domini Jßirgberi le-
giferi, neenon et dominorum, Nicolai, scolastici et beronis Canonicorum vp*
salensium, et Fratris jsraelis prioris sictonie, presentibus instanter apponi
peto, Actum vpsalie Anno Doihini, Milles^imo, GCG", quinto^ sexto kalend.
junij.
Pd /ränsinUn." Jnstitucio Primaria Domiu cfei vpsalie et vnde obtenCus sit fundus et quis eam edi«
ficauit et qualiter pauperes ibi debeant mauere«
Alla sigülen boilta, maÄ^reiiisorDa qvar.
i468- i3a5 d. i4 Juni. Upsala.
&AG5riiio Gustafsdotter, Lagman Israels enkas gtFrobref p& en tomt vid Marias kyrka i Up-
sala, näm bro«, samt ^tt hus tili Predilarebroderoe i Sigtuna*
A. 3. 0.
Omnibus presentes litteras jnspeöturis, Rangfridis G0dstaüi filia re*
licta Domini. Jsi^aelis bone memorie quondam legiferi vpiandie, Sahitem in
domino senipitei*nani, Notum facio per presentes quod conuentuj Religioso*
rqm yirorum Fratrum ordinis predieatorum siktunie in meoruin remissionem
peccatorum, Confero^ Do, approprio, assigno, et ad manus trado in area
quam pro promptis denariis comparauj et aliquando inhabitauj juxta eccie-
siam beate Virginia vpsalie prope pontem vnum fundum Iqngitudinis quatu-
ordecim cubitoruoi et decem cabitorum latitudinis jn introitu vbi porta cu«
rie in area memorata construete esse consueuerat ^ Predictis quoque fratribus
confero domum vnara seu hospicium in dictum fundum transferendum, et
jpsös in fundi et domus predictorum corpöralem possessionem pono per pre-
sentes et exnunc proprietatem et dominium eorum jn ipsos fratres transferö
pleno jure, Testes autem huic mee donacionj in puplico placito vpsalie ad-
hibuj per discretum virum dominum Jordanum sacristam ecciesie vpsalensis
- 448 —
wigariter dictos fastar, secundum patrie kges et consoetudinem approbatan
quorum hec sunt nomina» silicet Dooiiiios R0dh kieMorsun, dominus kanu-
tus Muli, suno de vpsalia, Botulphus paeterson, Conradus de luptstUT/,
Olauus asguthsbrodhir^ Johannes de grenberghum, Tbiegni, Elardus, go-
dhika desvartabek, Haenica, bilderbeek, Engilbrict sartor, lambertus pellipa-
rer, Thomas pictor, Johannes longus^ Thidbemanntis gladiator, Jobannes
pistor, 0stanus pistor, Ermundus, tborirus dyakn, spielbudhi pellifex, Jo-
hannes coqus, llenza lictenberg, Thideroannus faber, et moltitndo reUqua
in placito congregata, Jn cuius rej testimoniom stgillum menm presentibus
apposu] et bonorabilis viri Magistri Andree prepostti et eommunitatis Ciuium
ypsalensium et karissime filie mee ranghurgis que predicte donacionj niee
consepsit sigilla huic littere instanter apponj peto, in robur et testiroonium
veritatis, Datum vpsalie Anno domini. JVr.CGC. quinto^ XYIIf. kalend Julij.
Pa fränsidan.' De hospicio fratruro vpsalicw
Sigillcn N:o i ocfa a borlfaltoa^ li:o 3 och 4 ska^ade; reiqsorna llippta afeil lila lydtande/for-
modligea qiisityckädl brefn
1469- i3o5 d^.i4 JunL Upsak
Bemälda Ragvybid Gustafsdotters gSfvobref p2 cd g&rd D§ra S:t Mari« kjrka, vid bron, liü
Helgeandshiiset i Upsala, med undaDlag af det kus med tillhörande gruDd, som hon bade
gifWt tili PredikarebroderDa'i Sig'tuna« ,
: ' • • A. 3. a ♦).
Omoibus presentes litteras inspectaris Rangfridis GIOzstaui filia relicta
domini israelis bone memorie quondam legiferi vpplandie salutem in domino
sempiternam. Notum facio per presentes quod curiam meam prope ecclesiam
beate virginis iuxta pontem ibi situatam. quora dominus gierdaros pro VIII
marcliis denariorum eomparauit. sub nomine domini prepositi ex parte mea
a nicolao braxatoi*e. et cecilia vxore sua. acceptis saper dicto contractu, m
pubhlfo placito vpsalie. firmariis wlgariter dictis fastum, et multo tempore
personaliter inhabitauj. Confero. do. approprio« et assigno domuj dej vpsaKe
preter vnum solarium ibidem pro quo iliius possessor precium non habait.
et preter vnum ospicium quod fratribus predicatoribus siktimie dedi« et fundum.
decem cubitörum latitudints. et XIIII cubitorum longitudinis. quem contnli
fratribus predictis. Et ex nunc proprietatem et dominium dicte cnrie \n dy
ctam domum dej trar^sfero pleno iore. et candem. pono in corporalem pos-
sessionein predictorum per presentes, Testes autem mee donaeioni premisse
in pubiico placito vp$aiie adhibui per disoretum viru» dominum iordanum
*^ Ur ea afskriA af d. 18 Juti 1317, vid(a>erod af Ofansj utvafM Arkebiskbp 1 Up^la.
- 449 -
sacristam ecciesie vpdalensis wigariter' dictds faastar secundum pafrfe leges ei
consuetudinem approbatani. Qnorum hec simt nomina silicet doraiaus r00d
kyeldorson. dominus kanutus rrnilj. suuo de vpsalia. botulphus paeterson«
conradus de lubstuby. olaws asguts broder, iohannes de grenberghum, tbiegni*
elardus. gyodika de swartiabaek, hdenika biifdirbaek. engifbrict sartor. lamber-
tiis pellifex, iohamies coqus. thomas pictor. iohannes loiigus. tbidemannus
gladiator: iohannes piston 0stanus pfstor, ermundus. thorrrus dyakn. spiel-
budhi peUifex« benza lictenbaergh. thidemannus faber. et multitudo reh'qua
in.placito congregata. Jn cuius rej festrmonium sigillum raeum preseötibus
apposuj. et honorabiHs viri magistH andree prepositi et communitatis ciuiuot
vpsaFensium. sigilla hwic littere instanter apponj peto. in robur et testi-
moniiim veritatis; DatuiJ^ vpsalie annö domrnj M* CCC* quinto. XVIII kal.
Julij-
1470. i3o5 d. 17 Juni. Helgeskog.
BiskDpeo i Wexic^ Magnvs's foi-ilarii»g, att de fviheter fvin Biskopstionde ban tillgodonjuler &
siaa ^ods i Linköpings stift, tillKomniH" af serskild mot bdoöin visad välviifa och icke tili folje
af olgon rdtligheU-
B. 3> 4i5, T-
Omnibus' presens scriptum cernentibus. Magnus dei gracia Wexxionensis
episcopus salutem ja domino sempiternam Constare volumus omnibus eui-
dentei* quod libertates et gracias quas venerabilis pater dominus laurencius
lincopensis episcopus nobis super bonis nostris et decimis episcopabbus ex
eisdem bonis prouenientibus famulis ac familiis nostris. in sua dyocesi con*
stitutis per Htteras suas concesserat ex mera gracia et gratüito munere, nee
de Jure aliquo recognoscimus nos habere Jn cuius rei euidenciam sigillum
nostrum presentibus est appensum. Datum helghescoh Anno domini MCCC
quinto j'n die beati botufphi abbatis.
i47i^ i3o5 cL liQ Juni, Stockholm.
Konung Birgers vFdimalion Stadf^stelse p4 llskiHfga Konungcrrs of & Hertigars Bref roraDde fal*
tigtiondens iuom Upsota sttft utgörande tili Upsa^fo Domkyrka^
A, 3» a *).
Omnibus presentes litterftsJnspecturis, Birgerüs dei gracia sweori)mgo-
thoruraque Rex salutem in domino sempiternam , Noueritis nos infraseriptas
♦) ÄDDU etl dyKkt originär fiDncs, med ingen onnan skiHnad, an all de afskrifna brcfven fore-
koinnia i denna oidoiag: Nro Sgi, 894 > 669, S^a ocb 393. Sigillet borta, sHkeslH^darne qvar.
/ — 45o —
litteras progenitorum nostrorum Regum videlicet et Ducum, nonrasas, noB
abolitas, noti cancellatas, nee in aliqua sui parte viciatas, vidisse et diligen-
ter examinari fecisse quarum Tenores subscribuntur in hee verba, B. dei
gracia Dux sweorum Omnibus Attundaland intrabitantibus &c. Se N:o 391.
W. dei gracia, Bex sweorum Vniuersis Attundaland inbabitantibus &c. Se ^:o
394* W. dei gracia Rex sweorum, vniuersis Tyundaland inbabitantibus &c.
Se N:o 39a. W. dei gracia Rex sweorum, vniuersis fiaedhrundaland inbabi-
tantibus &c. Se N:o 393. Omnibus presentes litteras inspecturis* Mag!<€S
&c. Se N:o 669. Nos igitur predictas litteras in omni ipsarum parte ratas
et firmas, perpetuis temporibus habentes ipsas ratiticamus et ratas fore osten*
dimus, litteris robur perpetuum auctoritate presencium tribuentes merooratis.
Jn Cuius rei Testimonium sigillum nostrum malus presentibujs est appensum.
Datum stokholmis Anno Domini. Millesimo. GGC% quinto. jn Die beatorum
petri et pauIi apostolorum.
Sigillet skadadt, hSogande pft svarta, favila, roda och grooa silkesti-2dar.
1479. i3o5 d. 29 JuDL Stockholm.
KoAUDg BtiG^s Sppoa Bref tili iovänarne iUpsala stiAy med stadftstelse pS Upsala Doiokyrliii
och dess Prelaters rSttighet tili 8& kailade fattigtionden, livars ulgörande firiagg blifvit lor-
budet, inom de tre Folkländerna, intilf dess undersökoiug kunnat ske, med hvad r9U Ijr-
k$.n upptagit denna tioode, och Sventka Foikels tanka birofter blifvit inhemtad.
A. S. t ♦).
ByRGERCJS dei gracia sueorum gotborum que rex Omnibus archiepisco-
patum vpsalensem inbabitantibus. Jn domino graciani; dlleccionem et salu-
tem Jniuriatur memorie frequenter obb'uio et longinquitate sepe fit tempo^
ris quod res clara presentibus redditur obscura futuris, et sie interdum con-
tingit quod recisa repullulant, suscitantur sopita, et sepulta resurgunt, sane
aduersus obliuionis- dispendium de scripture remedio prvdencium cautela
prouidit, presertim in iUis que propter uitanda grauia pericula animarum
perpetua debeant firmitate stabiliri. Hinc est quod propter sugestiones quo-
rumdam. terciam partera deeimarum que olim cönsueuit decima pauperum
i^lgariter appellari Ecciesie vpsalensi et eiusdem prelatis per omnes tres
fulklandias probibuimus generaliter exhiberi et mandauimus easdem fideliter
oonseruari, quousque quid iuris super hoc foret nobis pateret euidenter,
anno videlicet Dominj« M^ CC\, XG^IX''. Tum quia non coiistabat uobis
. *) Etjt annat original , endast gcnom komniateriDg afvikande frin detta. forcedt med blott 11 «'*
gilly finnes, ftfven som en ovidinierad afskrift, samt enmed PAfven Johannes XXIbs stadHlslels^
af Pifliga Ifotarien Arnvidus JTohannis d« l Dec. i3i$ meddelad afskriA.
quo tytulo dicta ecclesia easdem decimas percepit. Tum eciam quia nee
nobis innotuit de conimuni inbabitanciurn patriam uoluntate, Verum quia
litteras super percepcione dictarum decimarum a progenitoribus nostris tarn
regibus quam ducibus ac ah'js maioribus tunc terre principibus quantum
spectabat ad eos dimissas ecciesie vpsalensi ac prelatis eiusdem, et uidimua^
et fecimus examinari diligenter. Jnuenimusque quod prebende Canonicorüm
quasi omnes super dicta decimarum parte fuerunt ab inicio fundate. Accessit
insuper communis consensus et uoiuntas tnm dilectorum consiliariorum no^
strorum quam aliorum inhabitatorum patrie quod predicta Ecclesia ac
prelati eiusdem memoratas decimas perpetuis temporibus percipere debe-'
ant pleno iure. Nos igitur *} predecessorum nostrorum clare memorie videli*^
cet Erici et waldemari rögum Byrgeri quoque et wiphonis ob'm ducum
suecie. Necnon precipue karissiini patris nostri felicis recordacionis Regia
' Magtii, libenter uestigiis iuherere uolentes, et potiäsimum in hiis que ad
augmentum diuini cultus spectant, et salutem respiciunt animarum, supra-
dictas decimas memorate ecciesie et prelatis eiusdem de consensu consilii, ac
maiorum nunc regni nostri, libere resignamus, dimitlimus et auctoritate regia
in perpeluum confirmamus. Jnhibentes firmiter et districte, Nequis decetero
prememoratas decimas retinere uel quocumque modo impedire presumät prout
" offensam regiam uoluerit euitare, Vt autem euidenter hanc nostram constet
fore uoluntatem sigillum nostrum maius et consiliariorum nostrorum qui
predictis resignacioni dimissioni et confirmacioni ihterfuerunt sigitla. videlicet
dominorum ysari strengienensis et Nicolai arosiensis Episcoporum Thorgilli
kriutssou Marskalchi nostri, swantsepulk Ostgothorum, Byrgeri vplandie,
Magni gregorisson westmannie Leonardi Na&ricie Philippi Jngiuaildsson su-
dermannie Benedict! westgotorum ^ Kanuti wermalandie legiferorum, Ka-
nuti Jonsson^ philippi wlfsorr. Petri Ragen waldsson. Gudmari Magnusaesoti
Karoli Thydisk» et KaroH wlfson presentibus sunt appensa. Actum et da-
tum stokliulmis Anno domini M' GCC° quinto in die beatorum apostolorum
Petri et Pauli.
Sigilien t — 4 borta, hdfva kätigt p& snoclder a-f svart, bviet, rodC och gFÖnt »Ike.* Af de oTriga
5 — 17^ som alia hätigt pn pergamentsremsor, finno» endast N:o 9», i», i3 mer eller mindrr
brulna^ de flesta rerasoma tili de öfri^a sKta (^var.
Ptt det andra origiaalet hafva 3'Sigill hängt i djiika mftngföi'gade silkessnorea ^ de öfrig» pa per«-
gomtntsretiisor; N:o 3^ 10 och ir finna« i> behdlL
*') l andta origiaatet och vidiination lUlägges häv: vesttgii»^, loea bvifket oi-d r dtt bat' aArjckta*
5r öTverstri^et»
.« 45:1 ' —
i47^* i3o5 d. 10 Juli. üpsak
Upsnla DoMMPfTBLS intjg, att Kaniken Öjar, tili sina Forrayndaie-och Code IVl^o antagit Arke*
djeknen Otof och Sacristanen^Jordan ocli &t dem upplatit förvalXningen {fT sinasä v9l acde-
liga somverdsliga godsy.för att .af iokoinstcrDa godtgöra all« fordringsigarr«
A. 6. a.
Omnibus presentes litteras inspecturis CAPiTULüii ecciesie xpsalensis Sa-
lutem in domino sempitei^nain , Gonstitutus in nos|ra 4)r6sencia Discretus vir
dominus 0yarus concanonicus noster fecit constituit et ordinauit Venerabileni
virum dominum Olauum anchidyaoonum, et dominiyn Jordaiuini sacristam
ecölesie nostre vp^alensis .presentes et mandatum suscipientes , generales suos
procuratores,negooiorum gestores >et nuncios speciales, ad cmnia negocia sua
gerenda et execcenda tarn in boois suis ecciesiasticis ^quam aliis /inibuscun»
que,.ad petendujn et tzecipiendum pro eo et eius nomine quicquid sibiqua-
eunque racione debetar vel debebitur in futurum, et ad agendum et respoa-
dendum.pro eo quibuslibet personis ecciesiasticis vel secularibus que contra
ipsum aliquid peterent vel opponerent quauis forma coram quocunque judice
eccle^iastico vel seculari, et ad colligendum reponendum et distrabeiidum
omnes fructus et prouentus suos presentes et futuros , et ad satisfaciendum
de ipsis omnibus et singulis quibus appareat ipsum dominum .^yarurn .esse
in aliquo pbligatum et ad faciendum et recipiendum finom et remissionein
et |)actjpp[i de J^^lterius non petendo, .oxnnibus seu ab omnibps quibus vel a
quibus aliquid solpedt v.el .r^ceperit prout de jure vel de consuetudine foe-
xit faciendum et ad ohljgandum personam ipsius et bona,, de obsemändis
et adimplendis omnibus et singuh's que per ipsos procuratores suos siio no-
mine proxqissa fuerint i^iue .gesta. Et generaliter ad omnia et singula facien-
da et exercenda tam in judicio quam extra que jpsemet facere jposset si
personaliter interesset, .Dans et concedens eisdem liberam et generalem am-
ministracionem in .omnibus et singulis supradictis. et que ad ipsa qualiter^
cumque sp^clare iioscuntur, Necnon promittens se firmum et ratum per"
petuis Jtemporibus habiturum, quicquid per dictos eius procuratores factuis
fuerit in premissis et quolibet premissorum^ volens et promittens super hiis
que in posterum gesserint, seu que ab eisdem acta gesta ve fuerint nomine
süo, sue simplici assercioni credere et credi debere absque alia |>robacioDe
quaounque. In -cuius rei testimonium sigillum nostrum et sigilluro ipsius dor
mini 0yari jiresentibus sunt appensa, Actum vpsalie« anno domini .M". CCC*.
quinto, Sexto ydus julij. dictos eciam dominos. videlicet Olauiim arcbidya-
conum et jordarHim , jrfem dominus Oyarus procuratores suos fecit\et coa-
stituit verbaliter stokholmis , Jn presencia Magnifici principis Domini Byr«*
.geri d^i «gra<}ia sweorum gothorumque R^is jllustris.
— 453 —
l474* l3o5 d. 14 Juli-
Henriks af Lessom qvittens pA 100 mark penniogar, favilka Johannes Folkesson tili honom betalt.
J. 6: 5«).
Omnibus praesentes literas visuris, Hinricüs de lessom perhennem in
Domino salutem. Nouerint vniuersj, me a nobili viro lolianne Folkasson cen-
tum marchis denariorum nunc currentium in quibus mihi veraciter obh'gatus
fuerat integre subleuasse, igitur eundem lohannem de eisdem Centum mar-
chis denariorum h'berum habeo atque quittum. In cuius rei Testimonium,
Sigillum meum praesentibus est appensum. Datum Anno Domini M. CCC,
quinto. feria quarta proxima post Canuti Regis etc.
Sigillet har, enligt teckningen, varit tili hälften skadadt.
1475. i3o5 d. 17 Juli.
Priorn Isjubls och Konvbhtets i Sigtuna forklaring och hemställan tili Proviocial-Priorn och
Konventet i Skeninge, röraode tvisten med Sigtuna kloster om rSttigheten tili Sjäiabodarne
i Stockholm.
A. 3. c.
Reuerendis in christo patribus, Prior] prouincialj, et diffinitoribus
in Capitulo prouincialj, skeningie celebrando, Frater Jsrael et conüentüs
sictuniensis, Reuerenciam et obedienciam debitam cum salute, Paternitatj
vestre dirigimus articulos infrascriptos, de negocio, quod uertitur inter nos
et fratres Strengienenses de mendicacione foce. Primus est, quod taberne in
quibus foca mendicatur, adiacent et pertinent ville stokholniensi, et quasi eius-
aem ville pars sunt, vnde siquis ibidem infirmatur, velmoritur, a sacerdote
stokholmensis ecclesie, visitatur communicatur, et sepelitur in cimiterio ec-
clesie eiusdem. Jtem omnis foca, stokholmis venditur et emitur, sed solum-
modo in dictis tabernis. o;. sialabodum, quia aliquantulirm distant a con-
cursu roultitudinis, propter fetorem, foca mensuratur. Secündus est, quod
semper habueramus hucusque dictam mendicacionem sine impeticione cuius-
übet, in pacifica possessione, donec frater Laurencius, tunc prior strengie-
iiensis, mouit, et misit fratrem mathiam, dictum Gornhest, iam triennio ibi-
dem mendicare, qui statim prohibitusfuit per priorem sictunie, tunc. vicarium
prouincialis, et ad presenciam eins vocatus non A^enit, excusans s^ per 1n-
firmitatem et defectum nauis. )ictus autem locus est in nostro Archiepisco-
patu, Legiferatu, et prouincia nostra attundia, non in surdermannia , in
qua est conuentusstrengienensis, Reuerendus uero pater, prior prouincialis,
Sp. Diplom, IL 58
- 454 —
hijs nostris racionibus et consimilibuSf strengienensiumque similiter auditis,
et diligenter hincinde (consideratis *) ponderatis, ordinauit quod in dictis
sialabodum de foca mendicacionem faceremus ea condiciooe adiecta, quam in
littera sua super hoc negocio expressit, donec per iudicium prouincie, fina«
liter causa seu questio dicta finiretur, remittens nobis * litteram suaqi, sub
sigillo suo, tenorem predictum continentem, quem exibitor presencium lector
noster, paternitatj vestre presentabit, villas eciam que adiacent parochie dicte
soln0, que sunt similiter in nostro archiepiscopatu , Legiferatu, et prouiu-
cia scilicet attundia, licet ex parte meridionalj torrentis stokholmensis, et vl-
tra sialabodir situate, nostras^ et in nostris terminis esse recognoscimus et
affirmamus, quamuis interdum villas predictas et ipsi mendicauerant, nostris
fratribus, loca illa« quasi exilia et parue (valoris^^) vtilitatis, ad aliquot an-
nos non visitantibus. frater tarnen r0ricus dicit, et iurat in anima sua, quod
ad triginta annos fuit socius fratris Emundj, sictoniensis, illic mendicantis
pluribus annis. jtem iurat frater thorirus, quod frater bo. et alij de sik-
tonia multis annis, terminos illos pacifice coluerunt, Contigit insuper estate
precedentj, venerabilem patrem, dominum archiepiscopum nostrum, cum ma-
gistro andrea preposito, vna et domino birgero, vplandie legifero, nee non
et domino R0dh kialdorsson, domino benedicto boson, alijsque ecclesiasticis
et militaribus personis ydoneis, mittj ab illustri rege nostro super quodam
negocio, quod uertebatur inter ipsum et dominum £ricum ducem, fratrem
suum, de confinio et limitibus inter prouincias memoratas, diligenter reqoi-
situris. Qui et indagacione rusticorum antiquorum, conuicaneorum vtrius-
que prouincie, repererunt in ipso confinio scilicet inter arusboawik et telgedj\
quod est ultra confinium villarum predictarum« petras quasdam, in quasin-
fusi sunt circuli ferrej\ futuris seculis, ueritatem antiquorum, omnibus ostea-
dentes, ibique maiorum etseniorum sagacitate, verum confinium, coram rege
nostro et duce, iuramentis affirmarent. Supradictis nos racionibus, et ap-
probacionibus conßsi, et potissime littera reuerendj patris, prioris prouincia-
lis, misimus ex more fratres nostros, andream et johannem, ad tabernas se-
pedictas, pro foca vt prius mendicanda, quibus ibidem aliquandiu morauti-
bus, superuenerunt fratres strengienenses, magnus et £ricus, asserentes se
missos a priore suo et conuentu similiter ibidem mendicare, ad quos acces-
sit frater bernardus, tunc supprior noster, eis ostendens et legens litteram
prouincialis, qui responderunt se prius talia audiuisse, et propter hec nihil
facere uel omittere. postea rogauit, et tandem mandauit eis prior noster, fra-
ter J^rael, tanquam terminorum nostoruni inuasoribus sub peoa preceptj,
quod desisterent, qui responderunt idem quod .prius Nos uerp videntes illo-
*} Ordet Mr undeiprickadt i originalet.
— 455 —
ram pertinaciam, nialuimus , non iurj sed iscähdalo cedere, quam conten-
cionibus confusibiliter deseruire, Ego frater jsrael, fr^tribus nostris roandauj
superaedere. Supplioamus igitur humiliter paternitatj vestre quatinus, equa
iänce libretis iusticiam,^ ne? compellamur indebite luere, quod haiiestatj\ con-
cordie et pacj, eciain cum extraneorum irrisione, et dafnpno nostro, studuimus
prouidere, valete in christo, Scriptum anno domini .M*. CCC quinto, sabba-
to proxinio ante margarete«
Brefvet har värit sammanviket och försegladt, enligt nu varande bruk; marke efler '
sigillet oTver fogningeD synes äonu.
Vtanskrift.* Prior j prouinciali et Diffioitoribus Gapituli prouincialis skeniogie celebrandi.
Derunder.' NegockiiD de sialahothum stokholmis.
1476. i3o5 d. 16 Aug.
Konung Biagers Bref tili Ulf Holmgerssons söner, med förbud, att förskingra nägot af gSr*-
den KjruDgsrum i Gelborum socken, som deras aflidne broder, Kanikea Harald, gifvit tili
Linköpings Domkyrka, förr an iagligen blifvit undersokt och afgjordt, hvem samma g&rd
bor tillhöra.
A. 3. o.
BiRGERüS dei gracia sweorum gothorumque rex, Discretis viris, domino
holmgero, karulo, laurencio et bolmgero filijs domini ylfonis holmgeri filij
bone memorie, in domino graciam et salutem, Quoniam veraciter inteliexi-
mus, quod dominus haraldus frater vester quondam Canonicus lincopensis,
curiam Xyrunxruum, parrochie gelborum, ecclesie lincopensi, in suo legauit
vitimo testaniento, Prohibemus firmiter et districte, Ne quis vestrum de dicta
curia aliqua surripere seu distrahere presumat, donec per nos aut nostrum
certum mandatum, legittime discussum fuerit et determinatum. ad quem
dicta curia debeat pertinere, Datum anno domini. Millesimo, Trescentesimo,
quinto. decimo septimo kalend. septembris.
^igillet tili det mesta bortfallet Mb den ur brefvet klippta rerosao.
1477. i3o5d. 22 Aug. Skeninge.
Provincial-Priorn Pbters Vidimation af PAfven Bonifacius YIIIcs Bulla, utgXngen tili nämnde
Orden, rörande brödernas bestraffoing.
A. I. 85.
Omnibus presentes litteras inspecturis. Frater. Petrus. Fratrum ordinis
predicatorum in prouincia Dacie Prior prouincialis licet indignus. Salutem
in domino sempiternam. Noueritis me recepisse et habere, litteras sanctis-
^ 456 —
simi Patris. Domin j Bonifacij. Papeoctaui, non rasas, non abolitas. noncan»
celiatas, nee in aliqua sui parte viciatas, sub uera bulia et filo serico, in
hec verba. BoNiFAaus episcopus &c. Se föregäende N:o ii64* Jn euius rei
testimonium. sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum skenii^pe.
Ahho dominj .M"". GGG\ V. Jn octäuis assumpcioBis. fieaCe Virginia; in htetro
Gapitulo prouincialj.
Sigillet bortraliety remsan qvar« '
1478. 1 3o5 Odat. Skeninge.
ProviDcial-Priorn Peters och det i Skeninge försam lade ProviDCial-Konvenlets dorn i den mel«
Jan Predikarebröderne i Sigtuna och Strengnäs förda tvisten om gränsen vid Stockholm^
hvarigenom heia Stockholms Forsamlisg och de der belägna sjäiabodarne förklaras Ullfaom
Sigtuna klosters omr&de.
A. 3. c.
Omnibus presentes litteras inspeeturis. Frater Petrus, fratrum ordinis
Predicatorum in prouincia Dacie. Prior prouincialis. licet indignus. Necnon.
et fratres, Nicholaüs Prior skeningensis. Jsrael, Prior Sictuniensis. Boio.
Lector Ripensis. vernerüs. lector Lundensis. Diffinitores Gapituli prouincia-
lis. Skeningie celebrati. Salutem in domino sempiternam. Tenore presencium
constare uolumus euidenter. Quod questionem iam pluries uentilatam inter
Gonuentus, Sictuniensem et strengenensem de limitacione terminorum circa
stokholm, decidere. et litibus finem inponere volentes. ordinamus et difHni-
mus. quod SialaboSer et tota Parochia stokhohnensis, attineat fratribus sictu-
niensibus. pleno iure. Jn cuius rei testimonium. Sigilla nostra presentibus,
sunt appensa. Datum Skeningie. Anno dominj. Millesimo. Trecentesimo. Quin-
te. Jn nostro. Gapitulo. Prouinciali.
Sigiilen N:o I9 a» 5 skadade, 3^ 4 borlfallna.
1479- i3o5 d. 29 Aug.
KonuDg B1BGER8 Stadielstelse pi Konung Magnus I:s gäfva af Sigarso tili i SlrengnSs DonikTrka.
1 A. 3. g.
BiRGERUS dei gracia sweorum gothorumque Rex vniuersis presentes lit-
teras inspeeturis, Salutem in domino sempiternam. Quoniam Magnificus prin-
ceps dominus Magnus elare memorie, quondam Rex sweorum pater noster
karissimus Guriam sighars0, cum omnibus et singulis ad eam spectantibus,
— 457 —
de consensa et beneplacito venerabilis patris domini benedicti quonclam epi«
scopi lincopensis nee non et aliorum quorum intererat, eeclesie strenge*
nensi contulit perpetuo possidendam^ prout in litteris super eo confectis^
quas diligenter perspeximus plene patet, Nos igitur donacionem curie su-^
pradicte sighars0 auetoritate regia eontirmamus ac presentis scripti patro^
einio communimus, prohibentes firmiteret districte^ nequis donacionem huius*
modi, cassare vel infringere presumat sicut graeiam nostram diligere volue*
rit inoffensam, Datum Anno domini M% CGC quinto Jn collaeione beati Jo-
hannis baptiste«
Den ur brefvet klippta remsan, jemte sigillety saLoas.
1480. i3o5 d. 14 Sept. Herrevadskloster.
Hertigarne Eeiks och Waldemars bifatl liJl StSodernes pä mötel i Fagradal fattade besliit,
bvarigeoom Konung Birgers sod, ^TunLer Magnus^ blifvit vald tili Kooung, och erhälJitKo-
nuDgatileL
HL. i. 3: 34 ♦).
Universis praesentes literas inspecturis Ericüs Sveciae, et Woldemarüs
Finlandiae Dei gratia Duces, Cum magnificus Princeps ac Dominus noster
Byrgerus Dei gratia Sveorum Gothorumque Rex illustris, Frater noster ka-
rissimus, nee non et Praßlati ac Barones ceterique- nobiles et Regni Sveciae
communitas universa Domicellum Magnum dicti Domini Regis Filium primo-
genitum in Regem Sveciae concorditer elegerunt, nomenque ei Regium tri-
buerunt, in Parlamento inter magnificos Principes Dominos Reges Daciae et
Svecias apud Favaeraedalae jam ultimo celebrato, notum facimus vniuersis,
quod Nos dictas electionem et nominis Regii dationem concorditer factas
sponte et libere approbamus, et in ipsas consentimus ipsumque Domicellum
Magnum in Regem Sveciae ex nunc eh'gimus et nomen Regium sibi damus,
eidemque fidelitatem et servitia fidelia sicut vero Domino nostro impendere
bona fide promittimus per praesentes &c. In cujus rei testimonium sigilla
nostra praesentibus duximus appendenda. Datum in monasterio Harivadensi
Anno Domini M CCG quinto in Festb exaltationis sanctae C4rucis.
1481. i3o5 d. 17 Sept.
. Andreas Gablssozis Bref om ett med Aaund Bankesson förrättadt ulbyte af qvaroar i Kasatorp,
J. 6: 398.
Omnibus Christi fidelibus ad quos praesens Scriptum pervenerit , Andreas
Caruli filius in Domino salutem. Notificamus tam praesentibus quam futuris,
*) Efter Originalet i K. DansLa AiUrvet.
_ 458 —
quod ego et Dominus Aniindus Bankasson carocionem mokndinarum Kasa«
torp superiorem locum, cum suis attinentijs et dictus Dominus Anundua in-
feriorem cum suis attinentijs mutaturos testes sunt qui fuerunt penes nos
Haraldus Munansson, Dominus Hemnerus, Dominus Fridilpkus Dominos Sig«
watus, Agmundus Caruli iilius, nee non etceteri famuli nostri, et camcioae
sui fuerunt, et qui secreta habuerunt, cum meo sigillo secretis suis mooue*
runt. Scriptum Anno Domini. M. CCC. V. secunda die Eufemiae virginis.
Sigillen hafva, enligt leckningeoi alla Tarit borla.
1482. i3o5 d. 22 Sept Lund.
Konung EbiKs i Danmark Gfifvobref lill Lunds DomLyrka pA 60 mark Sk&oska i Arllga inkom«
ster, tili en prebendfty och dertid varaode Kanik, hvars utoSrnDande Kooaogeo förbeUllcft
B. 1: t«i.
OMnibus presens scriptum cernentibus Eaicus dei gracia.. Danorum
Sclauorumque rex Salutem jn domino sempiternam Ad perpetuam rei me-
nioriam tenore litterarum presencium signiBcamiis vniuersis. quod nos atten«
dentes sollicite. quoniam niensuram bonara et confertam in sinum fidelium
suorum pro pietatis operibus reddendam promiserit rex celestis Jdeo circa
augmentandum diuini cultum ministerij affectum babentes. sanctam que lon-
densem ecciesiam quam omnium ecciesiarum regni nostri caput esse recog*
noscimus et magistrum aliquo speciali munificencie nostre'dono honorare vo*
lentes. terras LX marcarum denariorum scanensis monete in annuis redditi-
bus annuatim valentes. cum omni libertate et jure regio, quod nobis in eis-
dem terris et ciiltoribus ac habitatoribus eorum competit vel coropetere po-
terit in futurum eidem lundensi ecciesie. ad honorem dei et beati laurencij
martiris eins, perpetua donacione conferimus. Vt ex eisdem terris et eoruffl
prouentibus. vna de nouo constituatur prebenda in ecciesia memorata Et
quod ex predictis redditibus. triginta marce ad communem mensam canoni-
corum racione canonici in ipsa prebenda. ad presentacionem nostram. qoam
de voluntate. conniuencia et consensu expresso venerabiiis patris domiDi
Jsarni lundensis arcbiepiscopi et capituli eiusdem ecciesie in eadem nobis
et nostris successoribus perpetuis temporibus reseruamus pro tempore insti*
tuti seu instituendi. perpetuo deputentur Et residuum totum. ad vsus suos
idem canonicus libere percipiat et disponat Jn cuius rei testimonium. sigil-
luni nostrum presentibus duximus apponendum Datum lundis anno domini
MGGC quinto Jn crastino beati mathei apostoli et ewangeliste. Jn presencia
ilostra.
Öfverskrift.' Fvndacio cuiusdam prebende in eccictia luodeosi de LX* marcis per
DomiDum Ericum Regem,
- 459 —
i4S3. i3o5 d. 24 Sept Liaköping«
Konung Bikgbbs Gäfvobref tili Koogl. fiSdet, Domprosten Wimund i LioLöping pi cd tomt i
nämode stad»
A. 6* a«
BiRGERUS dei gracia sweorum gothorumque Rex, vniuersis presentes
]itteras jnspecturis, jn domino graciam dileccionem et salutem, Noueritisnos
Honorabili viro domino wimundo preposito lincopensi consiliario nostro
predilecto, qiiandam aream in Ciuitate lincopensi sitam, in longitudine vi-
ginti tres, in latitudine vero decemetocto vlnas continentem, euriam Magni
dicti kraemaere ad orientem, ad raeridiem autem curi^m Conradi quondam
dieti krökhand habentem contulisse pleno jure perpetuo possidendam , Ad
firmiorem igitur et pleniorem huius nostre donacionis euidehciam presentes
litteras nostras eidem domino »W. preposito contulimus sigilli nostri muni«*
mine roboratas, Datum lincopie anno domini Millesimo Trescentesimo quin-
to, Vlir. kalend. octobris.
Sigillet skadadt i kaoteroa^ hSngande p& en ur brefvet klippt remsa.
i484- i3o5 d. 24 Oct Lund*
ÄrkebiskopeD IsAfts i Lund bifall tili Kaniken Holmgers anhäilan, att med silt kaponikat f&
foreoa KaUarps församling.
B. ij i33.
JsARN£S miseracione diuina archiepiscopus lundensis suecie primas. di«
lecto filio. nulmgero canonico lundensi. Salutem. Tua mihi humillima insi-
nuacione monstrasti quod prebenda tua quam in lundensi ecciesia ad pre-
sens canonice obtines, adeo est. 8lc. lika som i följande N:o 1490 utom ex
ea i st. f. ex eis och precedit i st. f. precellit, tili ecclesiam parrochialem
in kätathorp *) nostre diocesis cum omnibus juribus et pertinenciis suis
Reseruato nobis nostrisque successoribus jure episcopali in eadem. De con-
silio et consensu capituli lundensis et nobilium virorum. Domini Sewidi dicti
skene. militis. necnon synde soteson. et ebbonis soteson. et asmundi jonoson
ariuigerorum. qui jus patronatus habere dinoscuntur in eadem. predicte pre-
bende tue perpetuo annectimus. Volentes vt secundum canonica instituta in
predicta ecciesia ydoneum et perpetuum habeas vicarium canonice institutum.
qui pro sua sustentacione. congruentem de ipsius ecclesie prouentibus habeat
porcionem. Preterea. hec perpetuo obseruari volumus subjuramento prestito
*) Församlingem namo ir tilkkrifret t kanteo/ i stalle för kfitiisthorp, som i texten 9r öfrerstruket.
— 46o —
corporali Jn cuius rei testimonium. sigillum nostrum et sigillum predictica-
pituli nostri. presentibus sunt appensa* Datum lundis anno domini MC€G
quinto. kalend. Nouembris nono *}.
6/verskri/i.* AHnexio ecclesie (Kaelilsthorp) Kathalhorp. / bradden med
nyare hand.' Ecciesia Karup.
1485. i3o5 d. 4 Nov. Broby.
Biskop Nils Kettilssoits i Wcsteräs .vidimation af Konung Waldeinars bref om Gullatorp.
B. 3: 43. T.
Omnibus presentes litteras inspecturis Nicolaus diuina miseracione epi-
scopus Arosiensis salutem in doraino sempiternam Tenorepresencium coostare
Yolumus euidenter nos litteras magnifici principis domini W. dei gracia quon-
dam regis sweorum non rasas non abolitas nee in aliqua sui parle viciatas
vidisse in hec verba. W. dei gracia &c. Se föreg. N:o Sy3. Jn cuius Rei
testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum broby Aano
domini MCCC quinto pridie non. nouembris.
i486. i3o5 d 4 Nov. Broby,
Biskdp Nils Ketilssons i Westeräs vidiroatioQ af BisLop Henriks i Linköpiog bref om Gulla-
toi-p och Kusatorp.
B.3S44.
Vniuersis presens scriptum cernentibus Nicolaus miseracione diuina aro-
siensis episcopus salutem in domino sempiternam Tenorepresencium con-
stare volumus euidenter. Nos litteras venerabilis patris domini .H. dei gra*
cia quondam episcopi lincopensis non rasas non abolitas nee in aliqua sui
parte viciatas vidisse in hec uerba .H. dei gracia &c. Se föreg. N:o 638.
Jn cuius Rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum
broby Anno domini MCCC quinto pridie non. nouembris.
1487. i3o5 d 4 Nov. Broby.
Biskop Nils Ketilssors i Westerfts vidimation af Biskop Henriks bref om Gullatorp och Kusatorp.
B. 3:44
Omnibus presentes litteras inspecturis Nicolaus diuina miseracione epi-
scopus Arosiensis salutem jn domino sempiternam. Tenorepresencium con-
Stare
*) Hirefter foijer denna acmirknings "Exstat liltera coDsensus palronorum« uA nimis est lest."
- 46^ ~
stare vokiiniis euidenter nos litteras vcftierabilis patris domini .H. dei gracia
quondam llncopensis episcopi non rasas non abolitas nee in aliqua sui parte
viciatas vidisse in hec verba .H. dei graeia &c. Se föregdende N:o 664. Jn
cuius rei testimoniutn sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum
broby anno domini M CCC quinto pridie non. nouembris.
1488. i3o5 d. 16 Nov. Sellösa.
JoHAXifBS BjÖAKSSoirs intyg om det af hans son Lars tili sin hustru Ingeborg gifna morgongäf-
vogodsy med besläjnmande af des« belopp 5 öresland i Hargbjr, undei* Aistställda vilkor.
A. 6. a.
Anno domini .W. CCC\ V^ XVr.. kalend. decembris Ego Johannes
BiOKNESON jn presencia,Nobilium regni Dorainörum Petri Ragnvaldson et phi-
lippi legiferi suthermannie sie protestor racionem donacionis propter nup-
cias ex parte laurencij filij mei esse factam, videlicet .V. ore terre in Hargh*
by dantur vxori sue jngiburgi in donacionem nupciarum ad hoc fratrum
ipsius laurencij accedente consensu, ea dum taxat condicione, vt si predicta
Jngiburgis maritum suum dictum iaurencium, superuixerit sine propagine li-
berorum predictam terram in Hargby optineat jure perpetuo pössidendam,
Si uero mediante liberorum propagine superstes fuerit jngiburgis ad placi*
tum eins predicta terra ad rellquara hereditatem referatur, ac jnter alias por*
ciones cedat sorti, Si autem laurencius absque liberis jngiburgem superui-
xerit predictam terram in harghby redimere valeat juxta iegum terre jnsti-
tuta, ad equalitatem uero bonorum mobilium que in vxta assignantur jngi-
burgi, Obligo me in hargby tantumdem assignare. Jn huius igitur donacionis
eniid^nciam testes qui faster dieuntur jnuocati factum legaliter confirmariint,
videlicet supradicti nobiles Domini petrus et philippus qui vidheruarumen
sunt vocati cum .XIL qui faster dieuntur qui sunt hie subscnpti. jngiualdus
gudmund^son, sigwidus 0stenson. Johannes hesdal, Jon jnguson Ragnvaldus
sibbeson sweno niclisson. Nicolaus ragneson. Magmis f rater 3^us• Arnaldus
judex. Olaws de gestum. Laurencius mus. petrus nicolai* Jnsuper $igilla prcr
dictorum domini petri et domini philippi vna cum sigiljo nieo. presentibus
Jitteris ad facti robur et; memoriam sunt appensa« Actum apud Sell^s^, jÄn?
no et die superius aonotatis.
PafrinäiUnf Uttera super harbjr« •; * .1 ?
Sigillen n4got sLadade i kaqtej^ya.^ ., . ,' ' / l/..: ;>
■ ' ' ' ••' •: ..•" ' *■'•.• .1 •:• y\ ' w^s-Va' ;:• r'-i \ , \
— 46a —
1489. i3o5 d 6 Dec. Linköping,
Elofs af Berga testamentarisLa anordning af andclar i Ber^a samt hälften i iosorcboct tili
Domprosteriet vid LiDlopingsdomLjrkafder lianonskaraUjemte sin hustru blifva begrafTeo.
A. 3. 0.
Jn nomine domini amen, Anno ab incarnacione eiusdem, M*, CGG*
quinto, Die beati nicolai Ego Elauus de byergum, de bonis michi a deo
concessis, Testamentum meum condo in hunc modum, Jn primis Ecciesie
lincopeosi, in qua sepulturam eligo, pro me, et vxore mea predilecta con-
lero in byergum, dimidium oetonarium, et octauam partem octonarij, et
duodecimam partem octonarij cvm dimidietate, bonorum meorum mobiliuin
omnium, Jta tamen quod et predium huiusmodi et dicta bona mobilia, ad
preposituram Ecciesie iincopensis, volo specialiter pertinere ; Huicautem do-
nacioni presentes fuerunt infrascripti dominus Jngo, et olauus canonici lin-
copenses, dominus Marchus, et iayci videh'cet, hemmiggus susanne, qui
eciam fuit festemann Rangualdus aduocatus, clemens haconasoti, olauus pel«
Jifex, kanutus de uesterby, et alii quamplurimi fide digni, Exequtores vero
dicti testamenti mei, discretos viros infrascriptos constituo, dominos scilicet
Jngonem, et olauum canonicos dominum Marchum, Ranguaidum aduocatum,
hemminggum susanne, dementem haconason, Ad horum igitur euidenciam
firmiorem sigilla sepedictorum canonicorum vna cum sigilto communitatis, et
laycorum, Rangualdi, Hemminggi, clementis, presentibus sunt appensa, da-
tum lincopie loco et die supradictis.
Pafrän^idam LiUera siiper prediis id bjaer^liiim sitis donalis ecciesie Ijncopeosi ad ordinacio-
.Dem .W. quondara prepositi ibidem. Med annan handt parochie sancti lauiencii.
Sizilien N:o i, 4 — 6 oskadade, 2, 3 ocb 7 nigot brulna i kaolen.
1490- i3o5 d. 17 Dec. Lund
Ärkebislopen i Lund YsAits bifall tifl Kaniken Peters anhillaDi aU med sitt Kanonikat fd lor-
ena Saxtorps forsamimg.
B. 1; i3a.
JsAaNüs dei gracia lundensis arcfaiepiscopus suecie primas Dilecto filio
magistro petro dicto herba canonico lundensi. salutem in domino scnipiter-
napi. Tua nobis humih' insinuacione raonstrasti. quod prebenda tua quam
in ecciesia lundensi ad presens canonice optines. adeo est in suis proiienti*
bus et pensionibus tenuis et exilis. quod ex eis nequeas vt decet commode
sustentari. Cum igitur dignum sit et perquam necessarium eidem lundensi
ecciesie vt ipsa. qne cetefas lundehsis prouincie ecciesias preeminencieetpre-
lacionis dignitate precellit. canonicos habeat ydoneos. quibus et morum bo-
nestas et litterarum sciencia sufTragatur. ac talibus non immerito de con-
— 463 -^
gruis ac pocioribus sit beneficiis prouidendum Nos hac vtilitate et necessi«
täte eiusdem ecclesie diligenter pensatis. eqclesiam parrochialem in saxilthorp
nostre diocesis in qua nobis competit jus patronatus. cum omnibus juribus
et pertinenciis suis Reseruato nobis nosti*isque successoribus jure episcopali
in eisdeni. de consilio et consensu lundensis capituli. predicte prebende tue
perpetuo annectimus. Volentes. vt seeundum canonica instituta. in predicta
ecclesia. ydoueum et perpetuum habeas vicarium canonice institutum. qui
pro sua sustentacione. congruentem de ipsius ecclesie prouentibus habeat
porcioneni. Preterea. hoc obseruari volumus sub juramento prestito corpo*
rali Jn cuius rei testimonium sigillum nostrum necnon et sigillum predicti
capituli nostri, presentibus sunt appensa Datum iundis anno dominj MGCC
quinto. kalend. Januarii XVL #
öfverskrifu Axoexio ecclesie saxilthorp. Med annan hand i kanten.' Ecciesia Sallcrap aoDexa Pi^aebendae«
1491- i3o5 d. 18 Dec. Luud.
▲rkebislopen i Lund Ysabs bifall tili KaDiLen Tb:s aohallan, att med silt KaooniLatfi forena
Grefvrie församliDg.
B. I! i33.
JsAKNUS« miseracione diuina lundensis arcbiepiscopus, suecie primas. Di-
lecto filio Th. canonico lundensi. Eternam in domino salutem Tua nobis hu-
mili insinuagione monstrasti* quod prebenda tua. quam in ecciesia lundensi
ad presens canonice obtines. adeo est in suis prouentibus tenuis et exilis.
quod ex eis nequeas vt decet. commode sustentari Cum igitur &c. lika med
/öregäende N:o i^go tili ecclesiam parrochialem in graeff^ghe nostre diocesis
cum omnibus juribus och ojidare, utom ecciesia tua och perpetuo obseruari
ända tili kalend. Januarii XV.
öfverskriftf Affoexio ecclesie graefEoghe.
1492- i3o6 Odat
Maohus af Kalstad och dess bustni Ixgegeros gftfvobrcf p& deras jord i Kidjawad, efter bägges
dödy tili Wrela kfoster, emot det alt klostret iipplater dem i deras lifstid Llostergods i
Raroslad.
.A. 3. t.
Vniuersis presentem paginulam visuris vel audituris tarn posteris quam
modernis, Magisus dictus de kalstat vna cum coniuge sua Jngigekdi, Salu-
tem in omnium saluatore, Racionabiiiter induxit antiquitas, quod videlicet«
ob fr^ilem hominum memoriam que geru/itur in tempore, ne lapsu tem-
\
- 464 -
poris obliuioni tradantnr. auctentice scripture testimonio futurörom noticie
transmittantur, Nos vero sani mente et corpore in puplioam proferimos no-
cionem, Quod vnum attungum absque diminucione qualibet integrum in
kydliiawat simul doniificatum cum omni snpellectile et ytensilibus omnibus
ibidem manentibus, Jta durataxat, quod coniux mea J. terciam partem in
eodem attungo, videlicet, antifernam suam, et ego duas partes, claustro et
roonialibus in vretum pro testamento nostro conferimus perpetua fruicione
possidendum, Sub condicione autem tali, Quod domina priorissa ibidem cum
consensu et assensu tocius inibidem conuentus, in vita nostra duos attuih
gos, XII:ma parte minus, in Ramstathum concedunt, boc eciam omnibus
declaramus per presens, quod supradictam curiam nostram in kidhiauat
quam diu ambo viuimus hobismet ipsis regiftiliter obseruamud, tam ipsa post
me quam ego post illam, Jn cuius euidenciam pleniorem et rei testimoDium
nobilium siggilla, videlicet, domini swantapolch. Domine, katerine abbatisse
in vretum, Domini B canonici lyncopensis. waldemari, in siondakopt preseo-
tibus procurauimus appendenda, Datum et actum, anno domini. M"*. CCC". YP.
Sigillen alla borta; efter N:o 2 och 4 qvarsitta segelgarnstridar och cAer N:o 3 cd
pcrgameBUremsa.
1493. i3o6 d. 4 Jä^* Nyköping,
. H1ka5 iNGSBOBGSsoiii morgoDgäArobrcf tili siQ husiru Ingeborg» doUeraf Aagnwald Ingeborgssoik
Vniuersis christi fiJelibus presentes h'tteras risuris vel audituris, Ha-
QLiisüs INGIBORGASON salutem in domino sempiternam • • • , uam facti
memoria m presencium' tenore jnsinuo tam posteris quam modernis, Me. pre-
dilecte vxori mee Jngiburgi y?//(e Domini Rangualdi Jngiborgason cnriasmeas
dictas Byerghae et faghernes cum colonis et molendinis ceterisque mobilibus
et immobilibus . . in vardhungi con solet fieri in crastino
nupciarum contulisse hiis condicionibus preconcessis videlicet quod
paterna hereditate . . • • tentur sed matris Si autem quod . . . •
eam absque liberis mori • • • • . predicta boba infira diem et
annum redimantur pro Quatraginta marchis puri argenti si autem ipsa su-
perstite sine liberis. et sobole me defungi contigerit extunc sepedicta bona
sibi suisque heredibus cedant integro iure perpetuo possidenda. Jn cuius rei
euidenciam sigilla illustrium dominorum videlicet domini mei Domini B.
regis swecie. et domini E. ducis» domini W» ducis nee non et aliorum no*
*) Brefvet Ir sonderrifrrt ocb pä flera stallen oittan bell och bAltct otpUDadl.
— 465 ^
bilium scilicet domini Petri rabgualson. Domini M. karlson. Domini, R. byr«
gherson. Domini Haquini lemas. Domini M. cristinseson Domini Mathei ketil-
mundason. Domini M. roarinason. Domini Jngonis rangwalson et Humgeri
byrghirson. qui omnes vulgariter dicuntur fastae. Et Domini Philippi legiferi
et Cristiderni aduocati qui vulgariter dicuntur presentes et proloquutores.
vna cum sigillo meo proprio presentibus sunt appensa, Datum et actum
Anno domini Millesimo Trecentesimo .VI:^^ Nykopie Jn Octaua sanctorum
Jnnocencium.
Sigiilen N:o t, 8 — la borta; 2—7 och i3 nier clJei* mindre skadade^ Iiänga i svarta
. och hviU silkestridar«
Pa Baksidän stär.* pro basrgha parocbia TardhoDge; och med yngre handtillskrifveti Hakan Joge-
borgsoDs MorgODgSfvebref gifuilt sio huslru fru Ingeborigh her Kaguall Jogeborgsons dotier.
Daterat I^yköpungh Anno i3o6.
i49.4- i3o6 A 17 Jan. Linköping.
Lagmannen i Östergöthland SvANTisroLiLS intyg, att Gudmund Ingeborgsson erkänt sig hafva af
Domprqsten Wimund i Linköping erb&llit Norheda g&rd och aoo mark peoningar for sin gärd
Wrela.
A. 6. a.
. Omnibus presentes litteras Jnspecturis, swantapokh Legifer osgotorum
salutem in domino sempiternam Tenore presencium Constare volumus eui-
denter, quod constitutus in presencia nostra lincopie, gwdmundus Jngibor-
gasson puplice Recognouit, se curiam quandam dictam norheda cum Omni-
bus suis attinenoijs, et cum hoc, ducentas Marchas monete vsualis, pro Cu-
ria dicta wretom, de discreto viro domino W. preposito lincopensi, inte-
graliter recepisse, Renuneians Jn hiis omnibus et singulis, excepcioni doli
maliy in factum condicioni indebiti, omni Juris auxilio, canonici et ciuilis,
speciaiiter Juri generalem renunciacionem non valere, ac aliis omnibus Ju-
ris, et facti excepcionibus, dictam curiam wretse. Jure hereditario, aut quo-
libet alio modo, vel genere, exigendi, petendi^ calumpniandi, impetendi
nee non et de cetero reuocandi, Ad horum igitur Euidenciam pleniorem
sigillum nostrum presentibus est appensum, Datum lincopie anno domini, ,
M', CCC', sexto, secunda feria post octauam Ephiphanie.
Pä /ränsidan^' h'Uera legiferi osgotorum super curia wreta.
Sigillet nilgot skadadt^ banger pä en ur brefvel klippl remsa*
1495. i3o6 d 5 Febr.
Kon. Biitofias TidimalioD och stadftsldse pA Biskop Brynolfs t Skara bref om girdaroe Gin*
firin, Soleryd och Hand.
A. J.i
BiRGERUS dei gracia sweorum gothorum que Rei. Omnibus presentes
litteras jnspecturis^ salutem in domino sempiternam Notiim facimus vniuer-
sis nos vidisse ac diligenter perspexisse litteras venerabilis patris Dominj
bryniulphi dei gracia episcopi skarensis non rasas, non abolitas Dec in all-
qua sui parte viciatas, continentes jn hunc modum. Vniuersis &ü. Se före*
gäende N:o 1062. Nos igitur collacionero , possessionis tradicionem, et Do-
mini j ac proprietatis translacionem predicta ratificantes, ipsa sicut rite et
legittime facta sunt, in hiis scriptis actoritate regia confirmamus. Jn cuiusrei
euidenciam pleniorem sigillum nostrum presentibus duximus apponendum.
Datum anno Dominj M% CCC', sexto. nonas februarij.
Pa fransidßn.' super gingrioi solasrydcr et hand.
Sigillet bortfallet fr&n den ur brefvet Llippta remsan.
i496» i3o6 d. 9 Febr. Stockholm.
MarsLeo Tbob&el Kbutssohs TestarocDte, hvarigenom jordagods och penoingar anordcas tili
Lloster och kyrLor, och g&rden Gum tili haos hustru, sft länge bon i Sverige lefver eoka.
J. 3: 118.
• Jn nomine patris et filij et Spiritus Sancti amen. Ego Thtrgillus Knot«
SON quondam Domini Bergeri Diuina prouidentia Sueorum Gothorumque Re«
gis illustris Marskalkus sentiens contra me latam sententjam Regjae maiesta-
tis, vt conquerentibus de me faceret iusticiae complementura. De eiusdem
tainen domini mei beneuolentia , et pietate oonfisus plurimum et eins benig-
nitati et gratiae, quantum ad praesens seculum spectat. humiliter et penitus
me submittens. quantum serenitas. magnificentise suse permiserit. testanientan)
meum condo et ordino in hunc modum. Jn primis fratribus minoribus in
Stocholm. apud quos ecciesiasticam in Domino eh'go sepulturaip , legocuriaro
meam Thyll. cum oronibus attinentijs. provino, oblatis. cera, 0|eo, et alij^
ad diuinum cultum pertinentibus. procurandis. Jtem Ecolesidß Vpsalensi. cu-
riam meam in Gestringia. quae dicitur insula Jtem Ecclesiap Arosiensi curiaro
meam Mulhammän Jtem Ecciesiae in Strängenäs curiam meam Jdo Jtem Ec-*
clesiae Skarensi curiam meam Haldiae. Jtem Ecciesiae lincopensi curiap) nieara
Skinnarydh Hanc tamen conditionem seruari volo, quoadcurias supradictas
cum Omnibus attinentijs ut ad eos vsus seruitij Diuini deputentur quQS v^*
- 467 -
nerabiles patres Ecciesiarum Episcopi predictaruminsiniul conuenientes, cum
alijs executoribus mei testamenti Deo iudicaverint magis gratos. Jtem cuilir
bet loco seu monasterio religiosorum vel religiosarum. llegrii Suetiae lego
quinque marcasdenariorum, illis exceptis. quibus plus confero. Jtem Guilibet
hospitali Regni Suetiae quinque marcas den. Jtem Sororibus Sanctae Clarae in
Stocholm lego decem marcas den. Jtem Ecclesiae Stocholmensi quinque marcas
den. Sacerdotl ibidem tres marcas den. Jtem domui Sancti Spiritus in Stoc-
holm lego quinque marcas den. Domui Sancti Spiritus Vpsalensi quinque
marcas den. Jtem Guilibet Ecclesiae in qua bona habeo, lego vnum solidum
terrae assignandum. de praedio incolarum curiarum mearum, si quos in ilia
parochia babeo. Sin autem praedictvs solidus terrae ex ipsis curijs meis assigne-
tur Jtem cuilibet Sacerdoti in cuius parochia bona habeo, lego marcam den.
Jtem dilectae vxori meae confero Curiam meam Gum. quamdiu in Regno
Suetiae voluerit commorari. et in statu viduitatis perseuerare. Si vero ipsam
matrimonium legittime contrahere contigerit volo vt predicta curia haeredi-
bus meis deputetur. Vt autem huius testamenti mei ordinatio obtineat robo-
ris firmitatem. clementissimo principi Domino meo B. Dei gratia Sueoruni
Gothorumque Regi supplico hqmiüter ex intimo cordis mei. Quatenus memmor
seruitij si quod feci. et condonans ofTensam, qua ofTendi, motus visceribus
pietatis et benignitatis solitae autoritatem praebeat et tutelam praedictae ordi-*
nationi, meae vitimae voluntatis Gui etiam humiliter supph'co, Vt huius te-
stamenti mei executor dignetur existere, vna cum venerabilibus Patribus et
Dominis Episcopis Scarensi Lyncopensi Strenginensi et Arosiensi et Do-
mino Folcone Joonson et Domino Gutmaro et Domino Petro Liquisson et
Gristierno Aduocato Stocholmensi quod si quam firmitatem optineat. De
mera reputo gratia Domini mei Regis. Vt autem legata in hoc testamento,
et debita mea ah'a facilius possint solui. et iniuste per me a quibuscumque
ablata restitui. omnia. bona mea propria, alia a praedictis executoribus meis
assigho. humih'ter supplicando, vt vnicuique quod iusticia exigit reddere
studeant sine mora. et pro hoc speciah'fer rogo Ghristiernum aduocatum
Stocbolmensem. vt cum scitu Domini mei Regis et aliorum executorum satis-
tieri faciat propter Deum. Ad huius autem testamenti mei euidentiam plenio-
rem Sigilla Doraini Folconis Jonson Ghristierni Aduocati Stochohnensis. Goro->
munitatis Villae Stocholmensis et Gonventus fratrum minorum ibidem praesen-
tibus sunt appensa. Datum Stocholm Anno Domini M GGC. Sexto. Quinto
Jdus Februarij.
- 468 ^
r497- i3o6 d. lo Mars.
Öemolfs, IiTGBUVNDS och o'friga arPfingars cfter Arnvid i Bredarjd lorpantningsbref pl Hamr^
tili Mydala kloster, för 60 mark pcoDingar af de 80 inark| som Arnvid i testamente ditgil^.
Vit, sedaD Abboten Johannes efterskfiokt ao mark«
A.3.,.
Omnibus presens scriptum cernentibus, Oamolphus et jkgimdndus Ce-
terique heredes domini arnwidi de bre{)a rydh salutem et cognoscere veri-
tatem, Quoniam dominus Johannes abbas Noue vallis ad instanciam multo-
Fum nobilium de octaginta marchis suo monasterio ex parte oominati pre-
dilecti fratris nostri quondam domini arnwidi Testamentaliter collatis nobis
viginti mai^chas denariorum indulgebat, presentibus dominis Thordone pre-
posito et Gunnone de ryzby Nee non vddone dicto skalgha et jfirlaendo
kroknaef et Petro brun, ac alijs multis fide dignis promittimus fide prestita
corporab'. quod in prompta pecunia, Peeoribus et ab'js bonis rebus Avlgari-
ter dictis bopaenninga, predicto domino abbati et suo conuentui cumgracia-
rum accione integraliter debemus persoluere sexaginta marchas denariorum
ad vitimum septiraana post festum proximum sancti Michaelis , Protestaotes
quod Cum omnibus mobilibus et immobilibus Curia in hambrum supradictis
monachis remanet impignorata sicut in testamento continetur donec predicta
summa totalitär fuerit persoluta, Jn cuius rei testimonium quia sigilla pro-
pria non habuimus Omnes in littera superius nominatos rogauimus presen-
tem litteram sigillare, Datum anno domini M* GCC sexto, quinta feria ante
mediam quadragesimam.
Sigilien Na> i borla, a, 4» ^ söodriga^ 3 oikadadt* .
1498^ i3o6 d. II Mars- Bergen.
ßiskoparne Eblavds och Abites samt Domkapitlets i Bergen vidimation af Grefve Jacobs brtf
om Hallandy med beskrifoing p& Grefvens derunder befintliga större sigiJl.
L. f. 68.
Universis praesentes litteras inspecturis Erlendus Dei gracia Episcopos
Farensis, Arnas eadem gracia Episcopus Bergensis a<5 CAPrrULÜM ejusdem
Ecciesiae Bergensis salutem in domino sempiternam. Noverint universi nos
vidisse et diligenter perlegisse literas domini Jacobi comitis, non rasas non
abolitas, nee in aliqva sui parte ^iciatas deverbo ad verbum infra scriptum
tenorem continentes, sub majori sigillo dicti domini comitis cujus sigilli ^^
per scripcio hoc est^ qvod in superiore parte est qvidam Leopardus qfa»
gra-
_ 469 — '
gradiens positus ex tran$¥erso et diesiibtiis Leopardum est campus continens
sparsos florea qvi dicuntur Söblad. Omnibus &e. Se Joreg. N:o i458.
In cujus rei testimönium sigilla nostra presentibus sunt appensa. Datum
Bergis in vigilia beati Gregorii Pape anno domini M CGG.VL
1499. i3o6 d. 7 April. Opslo,
KonuDg HIkaxs i Norrigei uppS jordägares i ViLen anforda besvSr oTver arrendatorernas trcd-
skaode, att irliga arrcndet enligt gammal plögsed och Vikeos gamla lagboL erlägga, gifaa
förordnände, att det skall, Tid en inarks böter enJigt lag, ärliged före Jul erilggas.
L. h. IV2 4id.
Ha(CON Dei gratia. Notum sit vobis, proprietarios Vikenses nobis que-
stos esse, praediorum conduotores annuam mercedem detrectare, -quam mos
priscus et antiqvus Codex Vikensis'imperat. Nos itaque per omne Gulense
territorium firmiter ordinavimus, consentientibus optimatibus, qui prsesto
erant, ut mercedes ex nostris, Ecclesiae privatorumque praediis, quotannis
ante festum Christi Natale solvantur, sub multa unius marcae, ex tenore le-
gum. Mandamus insuper Nomophylacibus, ut secundum horum tenorempost
hanc diem jus dicant; sub ira et offensa nostra, si quis haec ullo modo
violaverit Osloae, die Jovis in hebdömada paschali, anno regni nostri octa-
vo, qui est Christi i3o6.
i5oo* i3o6 d. 17 April. Roskild.
Biropen i Roskilds Olofs vidimalion af en P£fven Innocentius IVrs Bulla ^ hvilkea Munken Bo
frän Nydala foretett.
A. I. a 19 *)•
Omnibus presentes litteras inspecturis ') - Olaüüs - diuina miseracione
Episcopus Roskildensis salutem in domino sempiternam * Vobis vniuersis et
singulis Tenore presencium intknamus quod religiosus uir frater Boecius
monachus Monasterij Nouevalh's Cysterciensis ordinis - lincopensis dyöscesis -
in nostra presencia constitutus - quasdam litteras apostolicas uera bulla et
filo serico bullatas - coram nobis exhibuit et pupplicauit - non uiciatas, non
*) En annan fiones, A. i a. 18^ hvarifr&o sigillet bortfaliit| men röda, hvita ock grona silkes-
tr&darne äro qvar. Den bar foljande 3:oe olikbeter:
i) uisuris uel audituris.
Sv, Diplom. IL . 60
cancellatas • sed omnj uibio etsusspiüione-cairentes'^teiiorein qu j sequitur con-
tinenteä • J^NOCENCIUS episcopus &t?. Se ßiregäendß N:o 371. Quibos ex-
hibitis et diligenter inspectis . ad instanciäm pradictj fritris Boecij - eas
transcribj fecimus de uerbo ad uerbam ^) tiil addito uel mütato - et redigi
in hane pupplicam nocionem - Jn cujus rej testimoniüm sigillum nostrum
presentibus est appensum - Datum Roskildis - Anno dominj M"" CCC" VP
quintodecimo kal. Maj.
Päfrämidan.' Tidis^e super papaiia de decimis.
^igillety nägol skadadt, hSoger pi röda, hvita och gröoa silkestrSdar.
i5oi. i3o6d. 17 Apr. Roskild.
Samma BisLops Tidimation af en anoan samma PAfTes, af Monken Bo uppvista, bulla.
A« I. d.
Omnibus presentes litteras inspecturis - Olaxtüs diuina miseracione Epi-
scopus &c. Lika med föregäende N:o 1 5oo tili JNNOCEiiCius Episcopus 8cc.
Se föregäende N:o 872 *). Quibus exhibitis et dib'genter inspectis - ad in-
stanciäm predicti fratris Boecij - eas transcribj fecimus See. lika med näst-
föregäende ända tili slut.
Sigillet, Dästao oskadadt, häoger p& röda, gula och gröna silkestridar.
i5o2. i3o6d. I Maj. KöpeDhaiQE
Bemälde Biskops vldimation af en Päfven Alexander IVa Bulla.
A. 3.|.
Omnibus presentes litteras inspecturis - Olauus miseracione diuina Epi-
scopus Boskildensis salutem in domino sempiternam * Noueritis nos quasdam
litteras apostolicas uera bulla et filo serico bullalas * non uiciatas non caa-
celiatas - sed ömnj uicio et susspicione carentes - vidisse et perlegisse in
in hec uerba - Alexander Episcopus &c. Se föregäende N:o 44'- Nos igi-
tur in hujus rej testimoniüm - sigillum nostrum presentibus duximus appo*
nendum - Datum Hamnis - Anno dominj M" CGG* sexto in die beatorum
philippj et Jacobj apostolorum.
Sigillet bortfallet; röda, gula och gröna silkestridar qvar.
a) de uerbo ad uerbuoi utesL
*) Buiian har hSr: Datum Lugdufii XIII Lal. Octpbris^ pontificalus nostri «mo septiinp.
— 471 —
i5p3. . :i3o6 d. I Map Köpenhamo.
BemSlde Biskops vidimätiod af FAFven Bonifadus Vllbs bulla.
. A. I. d. *).
Omnibus presentes litteras inspecturis. Olawus miscracione diuina epi-
scopus Roskildensis, Salutem in domino sempiternam Noueritis nos quasdam
litteras apostolicas vera bulla et filo serico bullatas vidisse et perlegisse non vi-
ciatas, non cancellatas sed omnj vicio et suspicione carentes tenorem qui sequitur
continentes. Bonifaciüs &c. Se föregäende N:o 1876. Nos igitur jn hukis rei
testimonium sigillum nostrum presentibus .... apponendum. Datum Ham-
nis Anno domini M** CCC** sexto die beatorum philippi et jacobj apostolorum.
i5o4- i3o6 d. 16 Maj. Stockholm.
FoLKE JoirssoHS Gäfvobref p& fisket Ykowerka tili Bo NicIissoD och dess arfvingar, om han
nägra med sio d&varande fästemö Cecilia KoutsdotUr erhäller.
A. 6. a
Omnibus presentes litteras uisuris uel audituris. Folco Jonsson. Salu-
tem in domino sempiternam. Notum facio per presentes, quod piscaturara
meam, dictam ykowsrka, boecio niclaesson dedi et assignaui, sibi, et here-
dibus suis, si quos ex cecilia knutsdottor, que nunc est sponsa sua, dante
domino generabit. perpetuo possidendam. adempta michi et heredibus meis
omni facultate dictam donacionem ullo umquam ingenio reuocandi. nisi quod
absit^ contingat dictum boecium sine liberis ex ipsa cecilia procreandis, tolli
de medio. quia ^ tunc uolo qqod dicta piscatura ad me uel heredes mejos ,
sine contradiccione qualibet reuertatur. Jn cuius rei testimonium sigillum
meum presentibus est appensum. ad nxaiorem igitur firmitatem ne possit su-
per ista donacione dubietas aliqua suboriri, petiui et optinui sigilla uene-
rabilium uirorum, dominorum, swantapolc, kanuti Jons son, birgeri paetars
.son. Magni gregoris son. et philippi ingiwalsson , presentibus apponenda.
Datum stucholmis anno domini .M*". CGC"* sexto, die lune infra octauam
ascensionis domini nostti.
Sigillen alla i bebäll, inen nSgot skadade.
*) Ur en afskrift af Ar i35o'y vidimerad af Abboten BjigDwald och Konventet i Alvaslra. I oiid-
tcn af brefvet Äro tircnnc större hfti fi^tta.
— 47^ —
i5o5. i3o6 d i6 Juni Tjonelsa
KoDUDg BuGBBs Skjcldsbref fSr Fogdd kloster i betiUoiagen af Tibble^ som Biif er PUltpuon
dit testamenterat.
A. 3. k.
Birgeaus dei gracia sweorum gothorum que Rex, Omnibus presentes
litteras jnspecturis salutem in domino. Constituta in presencia nostra do-
mina abbatissa de fodh0 conquesta est curiam Thygbyle quam birgerus phi«
lippusson testamentaliter contulit dicto monasterio cum pertinenciis ceteris
perpetuo possidendam pro se et dominabus ibidem in pertinenciis quam
plurimum impediri, dignum igitur arbitrantes omnes et singulos et maxime
sponsas christi ad justiciam confouere dictam curiam cum pertinenciis qui-
buslibet sicut ipse birgerus ipsam habuit et in testamento continetur, libere
possidendam sentencialiter confirmamus, prohibentes firmiter et districte ne
quis dictas dominas aut procuratores earum super dicta curia aut aliquibus
suis pertinenciis audeat impedire, verum si aliquis ius aut racionem appe-
tendi dictam curiam aut aliquam de pertinenciis suis esse sibi viderit, super
hoc nobis conqueratur nee alij cuiquam quia omnem impeticionem buius
cause nostre examinacioni et sentencie decreuimus reseruaudam, Jn cuius
rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum Datum Thyn-
nil80 anno dominj, M%CCG% sexto, XVI. kalendas julij.
Pä/ränsidan.' littera domioi birgeri regis swecie Tybille.
^ SigilJet bortai jemte den ur brefvet LHppta reonsaD»
i5o6. i3o6 d. i3 Juli. Kattasträte
Obm HAK.Ajr$soir8 ofverl&telsebrcf tili Ragnär pS sin hustrus gods Öfrfi Walla p4 Sclaöo, ßratt
af Magnus Marineson och Inge Ragnwaldsson sins emdian lika fordelas.
A. 6. a.
Omnibus presens scriptum cernentibus, ormerus haqunsson salutem in
virginis filio gloriose, tenore presencium Consta re volo euidenter me nobili
viro ragnero predium quod Txor mea in yfra Valium apud sila posedit tota-
liter dimisisse, Jsta tamen condicione prout discreti viri dominus magnus
inarina sun et dominus jngo ragualdsson inter eös equaliter fuerint dispeo-
suri, Jn cuius rei testimonium sigillum meum presentibus est appensum, Da-
tum kattastraete anno domini M' CCC VI", IIP idus Julii, valete in cbristo.
Sigillet) nistan oskadadt^ bfloger pA en ur brefvet klippl remsa.
— 473 —
i5o7- i3o6 d. 19 JuL
Magbu« CABUsovaugäfvobref pi alla sioa egodelar i Tvcta och LandsmarL tili Wreta kloslerf
for siQ systers sjndaforlitelse*
A. 3. t
Omnibus presens scriptum cernentibus Magnus karlsson salutem in do-*
mino Tenore presencium constare vohimus vniuersis, nos claxstro monialium
in wretum omnes et singulas possessiones nostras in thywetum et lanzmark
infra sepes et extra secundum leges terre assignasse ob remissionem peccato*
mm dilecte sororis nostre Jn cuius rei testimonium et ad euidenciam ple-
niorem sigillum nostrum vna cum sigillis discretorum dominorum domini
holmgeri domini dan domini kanuti kanonici lincopensis et domini thyrneri
ionsson est appensum Datum anno domini millesimo trecentesimo VI in vi-^
gilia beate margarete.
Sigillea W:o 1—4 ^^^ och miDdre skadade, N:o 5 borte.
i5o8. i3o6 d. 3o JulL Reso-
Horvidsmannen i Finlandi Habald Tborsteitssovs gfifvobref pS en ingj som han erh&Ilit af
Nils i sakore, tili Yille i Masko och hans arfvingar.
B. 5: io3. y. •)
Omnibus presens scriptum cernentibus haraldus torstenson finlandie
' prefectus in domino salutem sempiternam Cum ea que aguntur in tempore
ne simül labantur in tempore viuacij solet litterarum testimonio sufTulciri
Tenore presencium constare volumus vniuersis nos pratum quod de nicolao
in sak0ri acquisiuimus exhibitori presentis TÜIoni in masko et heredibus
eius, perpetuo contulisse possidendum Jn cuius rei testimonium sigillum no-
strum presentibus est appensum Datum in reisum Anno dominj M'^GGC*
sexto proximo sabbato post festum beati olaui regis et martyris.
i^og. i3o6 d. 23 Aug.
Konnng Biaosis iridimation och stadßtotelse af 3:ne Bref, rSrande Predikaretystraroes klostcr
i Calman
A. 3. y.
BiRGERUS dei gracia sweorum gothorum que Rex, Omnibus presentes
litteras jnspecturis^ salutem in domino sempiternam. Tenore presencium
*) Ur eo af Biskopen i Weiio, Thomas, i Nummis Qtgi(VeD vidimation, som tillika iniicl|filler iS-
regiande Bref N:a ago.
— 476 —
mine abbatisse et conuentus ibidem et gracia specialis Datum Uncopie sub
siggillo nostro, Anno domini M\ GCCVr« Jn die sancti Dionisii.
Pa /roitfi^bn .- stenbrydb.
Sigillet skadadt, biogande p& en ur brefvet klippt remsa*
1 5 1 4. 1 3o6 d 1 4 Oct. Afr«,
Hertigarne ££t& och Waldemaas skyddsbref for BJseberga kloster«
A. 3. D.
Omnibus presens scriptum cernentibus, Ericus et i/valdemaeus dei
gracia Duces sweorum, salutem in domino sempiternam, Constare volumas
Omnibus euidenter, quod nps, Religiosas dominas et honestas, domioam ab-
batissam et sanctimoniales in Risaebaergh, cum omnibus bonis suis^ mobili*
bus et inmobilibus, villicis et colonis, et personis in eisdem bonis commo«
rantibus , sub nostre proteccionis munimen , et tiitele graciam specialem i^
cipimus defensandas, daiites et declarantes, memorata bona earundem, cum
personis in eisdem bonis; ab omnibus exhibicionibus , inposicionibus et so-
lucionibus quibuscumque, regio nomini debitis, libera penitus et exempta, si
vero generalem expedicionem euocari, aut, generaliter subsidium de totore-
gno requiri, uel iudicium nostrum, aut corone juramentum infringi, sen in
occultis homicidijs, mordh, dictis, aut furtis, quempiam conuinci contig^
rit, ista nobis specialiter uolumus pertinere, quapropter inhibemus sub op-
tentu gracie nostre firmiter et districte, ne quisquam, sepedictas, dominas,
abbatissam et sanctimoniales eiusdem uel bona earundem , seu personas in
eisdem bonis commorantes, contra hanc nostram libertatem, eis induitam,
audeat uel presumat aliquatenus indebite molestare, prout nostram euitare
voluerit vlcionem. Jn cuius rei euidenciam sigilla nostra presentibus sunt
appensa» Datum, afrae. anno domini. M*. CGC. Vr. kalixti pape.
Sigillen borlfallDB, remsorna qvar.
i5i5. i3o6 d. 14 Oct
SvAKTBPOLK KiTVTSsovs Testamente af ao mark lödig tili LinkopiDgs domkyrka och tili dct
Kanonikat, haDS farmoder stiftat i Flisbyi sin gArd i Kettilstad, att tillträda efter haosdoi
B. $. i33.
Omnibus preseiites litteras jnspecturis swaktapolk qnondam ducis filioB-
ftalatem in domino sempiternam. Tenore preaencium constare toIo om-
nibus
— 477 —
nibus euidenter quod jn testamento ineo ecciesie lyncopensi confero XX
marcas puri argenti. necnon ad canoniam eiusdem ecciesie . quam magister
Jngo possidet videlicet fiydhisby. quam mater patris hiei ducis kanutl fun-
dauit, tribuo . curiam meam jn kiaetilstadhum jure hereditario possidendam
cum Omnibus pertinciis et adiacenciis ad eandem jta tarnen me prius mortuo
existente Jn cuius rei euidenciam firmiorem sigillum meum presentibus est
appensum Datum anno dominj M**CCC*VI* die beati kalixti pape.
i5i6. i3ö6 d. i8 Oct Skeninge-
Herligarne Eriks och Waldemars gäfvobref tili Riddaren Folke Jonssoo p& godsen Limsta ocU
KettiUta, (ikasom Christian dem förut innehaA, med forsakran, att för sig och sina arfvingar
fä bebälJa dem, äfven i den händeJsen, att Christian blifver frigifven och i^ter tagen tili näd.
B. a: 46 (och io4).
Omnibus presens scriptum Cernentibus, ericüs et waldemarüs dei gracia
duces sweuorum salutem in domino sempiternam, constare volumus omnibus
euidenter, quod nobili militi, domino fulconi Joonson, bona dicta limstse et
kaetilstse, cum omnibus et singulis suis pertinenciis sicut eristiernus ea übe-
rius possedit, damus et tradimus jure perpetuo possidenda, et si cristiernum
liberari contingat et in fauorem gracie nostre recipi, predicta bona propter
ipsum cristiernum eidem domino fulconi et suis heredibus omnino libera fa-
ciemus, ita quod ab ipso domino fulcone, vel suis heredibus, nunquaiii de-
beant reuocari Jn cuius rei euidenciam sigilla nostra presentibus duximns
apponenda Datum skaeningie anno domini M'CCC^'Vr luce ewangeliste.
i5i7. i3o6 d. 17 Nov.
Algot Jonssohs Fullmakt föt* Presten Hakan i Hasle, att sköta och lagligen oTverllta qvarnen
vid Kekestad i Lidan, tili Biskop Bryocif i Skara och hans eAerträdare.
A/ 6. a.
Omnibus presens scriptum cernentibus. algotüs jonson. salutem in Do-
mino» tenore presencium vobis constet vniuersisi me dedisse in mandatis. di-
screto viro domino haquino presbitero de haslu. scotandi et alienandi mihi
et meis heredibus, secundum leges vesgothorum; molendinum cum torrente
situm juxta kekistad in amne ti|)U cum acursibus et decursibus ad ipsum tor-
rentem pertinentibus. Reuerendo patri domino brynulpho episcopo skarensi
et suis successoribus perpetuo iure possidendum. habendum et tenendum et
Sv. Diplom* II. 61
- 47« —
quicquid deinceps placuerit faciendam. jn cuius testimonium sigUIam meam
presentibus apposai. actum anno dominh Millesimo. CCC»VL die jouis pro-
xima post martini.
P& fräniidanf De molendiDo io kekestadbam in parocbia Ylleroi.
Sigillel bortfallet frÄn den ur brcfvet klippta remtan.
1 5 1 8. 1 3o6 d. 2 2 Nov. Lund
Ärkebiskopen i Lund Ysars bifall tili Kaoiken Tbomas'« aobSllan , alt ^med «tt kanonik^ fl
forena Burlöfs forsamliog.
B. i: i33.
JsARNUS. niiseracione diuina lundensis archiepiscopus siiecie priinas. Di-
lectö filio. Thome. canonico lundensi. salutem et sinceram /n domino carita-
tem Tua nobis humili insinuacione monstrasli &c. som i föreg. N:o i^yo
(med melioribus i st. för pocioribus,) tili pensatis. ecclesiam parrochialemin
bwrleedf in qua nobis merum jus competit patronatus. cum omnibüs juri-
bus. fructibus et pertinenciis suis Reseruato nobis nostrisque successoribus
Jure episcopali in eadem. de consilio et consensu capituli lundensis. predicte
prebende tue perpetuo annectimus. Volentes. vt secundum canonica instita-
ta. jn dicta ecciesia. ydoneum et perpetuum habeas vicarium. canonice in-
stitutum. qui pro sua sustentacione. congruentem habeat de ipsius ecciesie red*
ditibus porcionem. Preterea hoc perpetuo obseruari volumus. sub jurameoto
prestito corporali. Jn cuius rei testimonium. sigillum nostrum« necnon et
sigillum predicti capituli nostri. presentibus sunt appensa. Datum Lundis an-
no domini MGCC sexto. kal. decembris Decimo.
» Öfvertkrißf Annexio ecciesie bwrleejflT«
iSig.
i3o6 d- 25 ]Vov. Vadstena.
Hertig Ebikj uppmaning tili R&det i Noriige» att afrftda KonuDg H&kan fr&n att^ tili folje a(
iorlikniDgen med Daoroark afligsDa oägra af sina anbäogarcy eoflr Danska KoDungen gesoo
anfall pä ett af KoDUDg Häkaas sloU redan brutit denoa forlikniag,
L. f. 77.
Universis in Christo patribus dominis Jerundo archiepiscopo Nidrosiensi,
Erlando Ferensi Ketillo Stavangrensi Helgoni Asloensi, arnoni Bergensi, et
Ingelldo Hamarensi divina miseracione Episcopis, abbatibus, Baronibus et
Consiliariis Magnifici principis, domini Haguini, Dei gracia regis Norvegie
illustris patris nostri carissimi, militibus et armigeris caeterisque clericis et
— 479. • —
laicis in Norvegia constitutis, Ericus Dei gracia dux Sveonuoi, aalutem ia
domino sempiternam , qvoniam magnificus princeps dominus et pater noster
carissitnus dominus Haqvious Dei gracia Rex Norvegiae praedictus vofuit om-
nia tenere pro bono pacis, qve condieta fuerunt, inter ipsuro et praeclarum
principem dominum £. Regem Dacie illustrem, sed idem dominus Rex Dacie
placitacionis sue immemor ac fidei daeionis firmate inter ipsos et eorum re«
gna prout in literis super hoc confectis plenius continetur, castrum do-
mini qostri regis Haguini praedicti infra treugas et contra formam placita-
cionis in non modicum scandälum ,et dampnum sui et suorum armata manu
combussit penitus et destruxit praeter hanc placitacionem rationabiliter factam,
fide media ipsius et nobilium de regno suo manifeste et publice infringendo,
Yobis Omnibus et singulis bona fide consulimus, ut ipsum dominum nostrum
regem efficaciter inducatis ut nullum de fautoribussuis.vel sibi adhaererevo-
lentibus racione hujus placitacionis de regno suo remöveat vel exciudat , sed
pocius omnes qvos obtinere poterit, colligat, teneat honestius et pertractet.
Datum Wazstene Anno domini M GGC. VI. die Sancte Katherine Virginis«
i52o. i3o6 d. 27 Nov.. Stockholm.
Stephavs af Hessleby och bans hustru Maboabbtas samt deras öfriga Slägtingars gäfvobref pi
jord i Gryta samt i Rosberga i Westmanlaod, jemle 5o mark penningar, tili S. Clara klo-
ster^ i hviiket dottreo Kettillog iogätt som Nunna, hvarjerote ärliga afkastningen af jord i No-
statuna tili nironde penniDgesummas betalning pantsättes, med vilkor, att om denna skuld ej
iDom 5 &r blifvit betald. panten hemfaller tili klostret.
A, 3. f.
Vniuersis pre^entes litteras visuris uel audituris, Stephanus de hesleby.
ac dilecta vxor sua Maegareta. necnon et Ceteri consakguinei eorumdem.
Salutem in domino sempiternam. Notum vobis facimus per presentes,. filiam
nostram kaetill^gh, habitum deuotarum dominarum sororum sancte Cläre apud
stocholm, accedente voluntate et consensu suorum affinium assumpsisse. Pro
cuius aliarumque sororum sustentacione , ac ipsius monasterii vsibus. sex
oras terre. quatuor in grytum, et duas in westmannia parrochia skedherghe.
willa dicta Rodsbyergum, sitas, perpetuo deputamus et insuper quinquagin*
ta marchäs denariorum Tsualis monete. Pro quarum marcharum solucione.
sex oras terre in villa dicta nqstatunum eidem inpigneramus monasteriö con-
dicione subscripta. videlicet vt predicte sorores singulis annis fructus dicta-
rum tex orarum in nostatunum percipiant, donec predicta pecunia totaliter
fuerit persoluta. quod si infra quinquennium terra supradicta redempta non
fuerit, extunc perpetuo eidem cedat monasteriö, nee ab aliquo nostrum in
posterüm aliquatinus inpetatur. Vt aatem predicta maiorem optineant firmi*
tatem, presentes litteras sigillis, discreti viri domini 0iari Canonici vpsa*
Jensis. ac ciuitatis stochölmerisis petimus roborari. Datum stocholm. Anno
domini. M'. GGG\ Sexte. Dominica Prima aduentus domini.
Sigillen nSgot skadadc«
I 5 2 1 . 1 3 06 d. 1 3 Dec. Nessia.
Olöf Tunesdotters Gäfvobref pl Jerfslosa gSrd, tili foda och k lader för henoes i Wreta II(h
ster säsom Nunoa iog&ngna dotier Ghrislina, och alt efter hennes död titiralla kJoslret loif
ärliga själamässor öfver gifvarinnan samt hennes arfviogar och forHlder.
A. 3. t.
Vniuersis presens scriptum visuris, vel audituris, Olof thüna DOTiER
salutem , et rei geste cognoscere veritatem Quia ordo naturalis exhigit vt
Tnater filiis et filiabus suis inpendat beneficia materne caritatis, Jjlis preci-
pue qui merito melioris vite fulciuntur Hinc est quod luce clarius omnibas
cupio clucere quod dilecte filie mee cristine sanctimoniali Wretis quam prop-
ter religiosam vitam suam, sincere et tenere diligo, et amplector, duxicon*
ferendum curiam meam in Jdeninzl0s0 cum omnibus suis attinenciis infra se-
pes et extra ad meliorandum vietum et vestitiim suum in vita sua, Tolens-
que vt post eins obitum eadem curia cedat ad usus perpetuos monialium
monasterii supradicti in nostrarum animarum refrigerium et progenitornm
nostrorum ac consanguinium beneficium sempiternum, Jta quod prouentiis
dicte curie per ordinacionem domine abbatisse ad pitanciam conuentus annua-
tim in crastino apostolorum philippi et iacobi fideliterin perpetuum expen-
dantur, quia eodem die pro me et meis heredibus et progenitoribns missas
et oraciones speciales deprecor a conuentualibus monasterii supradicti cele-
brari Jn huius rei confirmacionem sigillum venerabilis patris domini L dei
gracia episcopi lincopensis vnacum sigillis dilectorum propinquorum meorum
videlicet domini .B* prepositi skarensis fratris mei ac sororum mearum do-
mine Jngiburgis et domine helene et domini Magni cristinaeson , mathei ha-
conason ac meo proprio quo vtor et dilecti filii mei magni presentibus
sunt appensa Datum et actum neissium anno domini M' C^'C^'C" sexto iß
die sancte lucie virginis et martiris.
Sigilleo aro alla bortfalina, endast efter N:o 5 finoes remsan qvar.
j
— 48i —
iSüü. i3o6 d. i3 Deic.
OtöF TMBSDomiis CAfvohret pft lerfslosa gird tili Wreta kioster för irliga själamässor efter
heDne och beanes slägtiogar.
A. 3. t
Oiqnibus presentes litt^ras inspecturis. Olof tv^m dotbr. salutem in
domino sempiternam» Tenpre presencium constare uolo, Quod curiam meam
in i^mmlfißp cum omnibus attinencijs suis intra sepes et extra ob remissio-
nem peccatorum meornm et. remedium anime mee cöntulj sanetimonialibus
de wretis, eisdem in perpetuum possidendam. Jta quod racione dicte dona-
cionis habeat conuentus pictanciam ad ordinacionem domine abbatisse annis
singulis in crastino apostolorum philippi et iacobi. quia eodem die anima-
rum missas pro me et cognatis meis ibidem deprecor celebrari. Jn huius
ergo rei confirmacionem sigillum venera bilis patris. Domini. L. episcopi lih-
copensis vna cum sigiilo meo et filij mei magni presentibus est appensum
Dktum. Anno'domini M* CCG* VP Die beate Lucie virginis.
Sigillen: N:o i borta, 2 n&got söiidrigt^ 3 akadadt.
i52 3. \ i3o6 d. 26 Febr- — 17 Dec. *). Skeninge*
AfiNOLF EfiKiLssoHsGäfvobref pd hvad Wreta g&rd künde vara bättre an Hälleby med fiske
och mellangiA i peDaingar, hvilket han af Skeniiige Nunnekloster i bjte erhällit^ samt för-
sSkran, att cm delta klandras, klostret skall i stallet erhälla Eneby i ßyringe, sädaot han
det tili sin hustru lemiiat| m. m.
A. 3. 8.
Omnibus presentes litteras visuris vel audituris, Arnülphüs eskilssün,
jn dei fih'o salutem, Tenore presencium constare volo vniuersis, quod si cu-
ria jn wretis cum suis attinenciis melior fuit in modico vel magno, quam
curia jn haelliby et piscacio et pecunia parata, quam a sororibus apud san-
ctum martinum skieningie, pro eadem recepi jn publica et presencia mul-
torum bonorum racione commutacionis, hoc totum. silicet quantumcunque
melior extitit curia supradicta jn vretum, confero viuus et sanus, claustro
supradicto jrreuooabiliter jn perpetuum possidendum jn remissiönem meo-
rnm peccatorum, Et si heredes mei nisi, seu conati fuerint commutacionem
istam et donacionem,' per se vel per alios reuocare in vita mea vel pöst
mortem meam, Tunc supradictis sororibus confero et assigno loco curie in
*) logen besiaoiniDg Sr bifogad| som aotyder hvilkendera af de 4 Tamper-^Lordagaroe d. 26
Febr., a8 Maj, 17 Sept euer 4« 17 Oec. brefvet detta ir blifvit gifvet.
— 48* —
vretum, Curiam meam Eneby in buringi cum omnibus sibi attmeiUibu$ mo-
bilibds et immobilibus , sicut eam dilecte Txore mee deputaueram. loco cih
rie dupradicte, Assigno eciam soröribus extunc piscacionem quam ab eis re-
cepi in h^Iliby, et quicquid emi in vretum vel ^uocnnque alio modo optinoi,
de habitantibus in haralsh0g vel ab aliisquibuscuiique, siue ante,sioe post«
quam duxi helenam in Txorem, et curiam jn haelliby quam habuj a sorori«
bus sepedictis cedat heredibus meis in possessionem , Jn cujus rei testimo-
nium sigillum meum presentibus est appensum, Datum skiaeningie Anno
domini .M*. CCC'. VI. sabbato quatuor temporum.
Sigillet bortai jemte den ur brefvet klippta reuifaii«
i52 4- i3o7. Alvastra.
HoLGBR Ulpssohs TestamcDtariska anordning om sin «fTarMtensLapy hvarigeDom BredasUd i
Widbo gifves tili Alvastra kloster föreoArlig sjalamässay penoingar tilldelat kloster, presler
och kyrkor samt losegendom anordoas At tjenare.
A« 3. T.
Jn Nora ine domini Amen. Cum naturalis exaccio debitj sine certo vite
sue termino in pristinam apellit originem unumquemque transmutari, Ego
HoLGERUS Wlfson corpote debilis racionis mee non inualidus secundnin
monita saluatoris nostri decreui terrenis et transitorijs bonis celestia et per-
benniter mansura comparare, condens testamentum meum in hunc modum.
Jn primis ecciesie sancte Marie in aluastrum vbi deo inspirante in extremis
meis in presencia predilecte uxoris mee Jngigerdis quam spero vota et uo-
luntatem meam pre cunctis mortalibus velle dedueere adeffeotum et in pre-
sencia multorum testium fide dignorum circa me tunc temporis existencium
locum elegi sepulture Curiam meam bredhaestadher in vidbo situatam cum
molendinis coloniis agris pratis pascuis et piscarijs nemoribus ac pertinencijs
ceteris infra sepes et extra confero nomine testamenti quam curiam prelibate
consorti mee predilecte in crastino nupciarum hostrarum quod dicitur mo-
rongief assignaui loco ipsius curie et loco prediorum empcionis titulo acqni-
sitorum curias meas kyningsrum et naruarh0 sibi vendico eodem iure possi-
dendas, hoc volens quod in crastino *) post dominicam in albis memoria mea
meorumque propinquorum a conuentualibus solempniter celebretur et eodem
tempore conuentui et XXIIII. pauperibus per prouicfenciam domini abbatissuf-
ficiencia necessariaministrentur, Jtem fratribus minoribus lincopie. XXX. Mar-
chas denariorum usualis monete do et lego, Jtem ut multiplicatis intercessoribus
*) Här fir en lacua i brefvet, ehuru intet ord sjnes fattas i meningen.
J
^ 483 —
pater misericordiarum ad indulgenciam facilius inclinetur cuilibet claustro
in regne swecie ex ista parte maris constituto cuiuscunque ordinis confero
unam Marcham argenti. et dimidiam Marcham argen ti cuilibet ospitali regni
eciam memorati. Jtem cnilibet plebano et ecclesie in cuius parochia bona
patrimbnialia habere dinoscor unam Marcham lego monete vsualis inter se
eqüaliter diuidendam. Jtem cuilibet armigero meo unum equm confero cuius
predilecta uxor mea cönspiciat bonitatem, Jtem Harthica famulo meo equm
meum rubeum do pro XX. Marchis denariorum appreciatp famulo meo stee*
naß gladium meum confero. Ceteri autem famulis meis cotidianis remunerai*i
committimus predilecte uxori mee et alijs exequtoribus testamenti huius. se-
cundum uniuscuiusque eorum famulatum. Jtem de XL. Marchis puri quas
mihi frater meus karissimus fulco tenetur XV. ex eisdem Marchis deputo ad
redempcionem crucis mee ad terram sanctam ista condicione prehabita quod
decem marche laboranti dentur in expensas et quinque in terra sancta of-
ferentur. XX autem quinque Marchas puri residuas soluat predilecte uxori
mee plena riter et perfecte pro debitis meis redimendis. Geterum debita mea
persoluenda committo predilecte consorti mee de qua magis confido et ka-
rissimis fratribus meis fulconi laurencio et humgero domino magno kaarlsson
execuqutoribus huius testamenti, quorum sigilla una cum proprio presenti-
bus sunt annexa^ Datum aiino domini M^'.CC'G'' VII.
Alla 5 sigillen borta, remsorna qvar.
iSaS. 1807 Odat
Waldbmabs af Sundalhorp Testamentaroka anordtiiag af penoingsummor tili kyrkor och kloster,
bvarvid Alvastra kloster ifor^äkras om jord i HaUtad, tili paot för de 3o mark pepniogar,
som för vald griftplats i klostret blifvit anslagna.
A. 3. T.
Jn nomine patris et filij et spiritus sancti. Amen^ Ego waldemarus de
swndathorp considerans quod omnia que sub celo sunt ex nichilo condita
sunt, et ad suam originem tendunt „Tniuersa , et hoc solum de rebus trän-
sitorijs post huius vite transitum non transire dinoscitur quod ad pietatis
xtiisericordiam erogatur, Jdeo in sup^rbenedicte trinitatis nomine de rebus
mihi ab . ea licet immerito largissime concessis testamentum meum condidi in
Iiunc modum, Jn primis monachis alvastri ad quos diutina deliberatione
xnihi eligi locum sepulture confero XXX:^ marcas denar. cnrrentis monete
obligans pro eisdem XXX:^ marcis dimidium. octonarium situm in calsta-
dum, assignans eundem loco pignoris monachis memoratis condicione talj
^t si ante festum sancti olauj proxime venturum ab heredibus meis redem-
^ 484 —
ptus non fnerit, denoluatur aÜ vsus perpetuos claustri supmdictj, Jtem
parrochiali ecclesie mee byelbo lego XX:** Marcas Jtem sacerdotj ibidem X
Marcas ad. speciales vsus mense sue Jtem confero Domino oltoo dilecto, et
fidel j confessorj meo .1. Marcam, Jtem ecclesie liricopensi »in* Marcas, frt«
tribus minoribus ibidem IIL Marcas, Fratribu^ minoribus sotharcopie JIL
Marcas, Ecclesie sancti laurencij ibidem .L Maroam^ Hospitalj ! ibidem I
Marcam, Hospital j skaningie J Marcam Jtem fratribus predicatoribus ska-
ningie IIL Marcas, sororibus ibidem «L Marcam, Jtem singulis ecclesiis in
quibus predia mea situata sunt, ac singulis sacerdotibus ibidem celebrantibus
confero singulas dimidias Marcas. Jn huius rei euidens testimonium sigillum
ineum vna cum sigillo M'agnj predilectj filij mej presentibus est appensum,
Datum et actum Anno Domin j. M". C'C'C", VIP. in
Pü fransidam Super dimidiuni octonarium terre in kaalstaadhom.
. SigillcD nägot skadade.
i52 6. 1807 d. 8 "^*"' "^^^'
HertJgarne E&iks och Waldbmars Gäfvobrer p& Häckeoäs tili Folke JoDSSon och haos arfriogar.
J. 6: a66. 7.
Omnibus praesentes literas inspecturis, Ericüs et Waldemarüs Bei gra-
tia duces Svecorum. salutem in Domino; provida principium circumspectio
in sui Status culmine, tanto raagis ab omnibus Excellitur commendanda,
quanto amplius et opulentius bene sibi seruientes remunerat, et ipsos ad
seruiendum animans, manu munifica reddiderit aptiores. Constare volumus
igitur omnibus evidenter, quod dilecto et fideli nostro Domino Folconi loans-
son et suis haeredibus Curiam Hakkienäss, cum oolonijs, agris, pratis, pa-
scuis, siluis, molendinis^ piscarijs et ceteris pertinentijs^ intra sepes et ex-
tra, longe uel prope positis, mobilibus vel immobiiibus, cum beneuolentia
et voluntate nobilium virorum, Domini loon dicti Ängill, et Petri Magnus-
sons, ipsi Domino Folconi in praesentia nosträ coram muitis fide dignis pu-
blice et fauorabiliter adhibita, damus et tradimus iure perpetuo possiden*
dam, transferentes in ipsum suosque ha^redes plenum prOprietatis ius et pos-
sessionis dominium praedictam curiam , cum suis pertinentijs superius tactis
occupandi, vendendi, donandi, commutandi, et quocunque modo voiueriot
pro suis usibus ordinandi, et ab ipsis nunquam alicuius adüehtionis in-
genio revocandam. In cuius rei Evidentiam, sigilla nostra, vna cum sigillis
Venerabilium Patrum, Dorainorum, Laurencij Lincopensis, Magni Wexionensis
Episcoporum, ac cum sigillis nobilium Dominorum, Domini Ab^ni Sextens-
«on
— 485 —
san Dapiferi nostri, Doniini Philipp! VIffson, Domini loon dicti Ängill, et
Petri Magnussons suprascripti, praesentibus sunt appensa« Datum Sääm Annö,
Domini M. GCG.VII. Dominica infra octauas Epiphanias.
Af tCGkniDgen ses, alt ett sigill varil borte, 3:ne sLadade och ett fiillständigt.
iSaj i3o7 d. 20 Jan.
HjlHoks af Piskabj testameDtariska anordnmg af sin qvarldteoskap, och deribland eci del af
Kohult tili Nydaia kloster, samt peDiMogar, m. dl tili kyrkor och prester«
A. 3. JL
Cum iuxta sacre scripture testimonium. varij et inexcogitabiles sint hu-
mane fragilitatis euentus, nee scire quisquam poterit, nisi inspiratus diuini-
tus, quando, aut quo fine diem claudat extremum, Ego igitur Harochds de
(|scaby) quamuis corpore debilis ät infirmus aniiQJ mej tarnen compos, hujus
seculj fragiiitatem considerans, testamentum meum in hunc modum disposuj
ordinandum, Jn prirais monaehis nouevaliis, apud quos eligo locum sepul-
ture, confero predium meum in Coahult, cum omnibus pertinenciis suis, in«
fra sepes et extra, exceptis duabus paruis partibus, quas ibi Erichus, et
sweno possident, iureperpetuopossidendu», Jtem confero ecclesie de swyth-
narom dimidiam marcam, sacerdotj ibidem vnani vaccam^ Ecciesie de mal->
bek dimidiam marcam, sacerdotj ibidem similiter, Ecciesie de Topthryd
dimidiam marcam, sacerdotj ibidem eciam dimidiam marjcam, vi]iico meo
in Esgestorp capam meam, in hujus rej testimonium , sigilia discretorum vi^
rorum, videlicet hemmingj ysaksson, dominj sigmundi de sanzio, domin j
haquinj de Topthryd, Byrgerj dictj stert, sunt appensa presentj testamento,
Nos igitur predictj, videlicet hemmingus, Sigmundus, et haquious, sacerdo-
tes, necnon Byrgerus dictus Stert , protestarour, vxorem et heredesceteros ha-
rochj quondam nominatj, in audiencia nostra,etaIiorum plurium, iidedigno-
rum, omnia premissa, suo consensu coofirmasse, Actum^ Anno dominj, M^,
CCC% septimo, quindena post Epiphaniam dominj gloriosam.
Pä /ränsidan.' Parochia swidoarum. Kohwlt. Harokus de fjrsiaby.
fiigilleti S:o i nästan oskadadt; Nro 3 och 3 bortfaUna frdn de ur brefvei käppta nemMroa;
lüio 4 syoes aldrig faafva TuoDit«.
Sv. Diplom, n. -6%
— 486 —
lÄaS. i3o7 d. ao Jan.
MjlGHUS Carlssohs iotyg om vederböraDde arfviogars bifall tili Harok Slerts tcstamcfltariila
Boordoing af all sia egeodoroy med biott o&gon del undantageoi i Kohull tillNjdalaklosUr.
H. I.
Omnibus presens Scriptum cernentibus Magnus karlsson sa Intern in do«
mino sempiternam Protestamur presentibus heredes harochi quondain dicti
staert donacioni testamentali quam idem harochus bone memorie fecit mona-
sterio noueu^llis de possessionibus omnibus quas habuit in coahwith ex*
ceptis duabus paruis partibus quas ibidem possident ericus et sweno nobis
audientibus consencientibus' acclamasse Jn cuius rei testimonium sigillum
nostrum presentibus apposuimus ab eisdem heredibus ad hoc rogati Datum
anno domini Millesimo CCC. septimo, quindena post epyphanyam domini
gloriosam.
iSag- 1807 d. 24 Jan. Pätorp.
Hertigarne Ebisjs och WALDBiiims GSfvobref pA deraa andel i a:ne loi*p BMwik tili Bo Niclassoo.
A. 6. a. *).
Omnibus presens scriptum cernentibus, Ericus et waldemarüs dei gra-
cia duces sweorum, Salutem in domino sempiternam, Notum faeimus vni-
iiersis; quod dilecto et fideli nostro, Bo niciaes son partem nostram in duo-
bus opidis, que« blawijk; nuncupantur dedimus et assigriauimus, sibi et suis
heredibus perpetuo possidendam, Prohibentes firmiter et districte, iie quis,
ipsum super dicta donacione presumat ah'quatenus indebite molestare. Da-
tum pafwaßth0rp, änno domini. M% CCC*. Vir. Jn profesto conuersionis
beati pauli apostoli.
Fragmeoter af sigillen Sro qvar p& de ur brefvet kJippta remsorna.
i53o. . 1807 d. 3o Jan.
Magnus Cablssoms intjg, aU ett vite af 3o mark btifvit utsaU for den, 90m bryter dti gjorda
utbylet af Svens g&rdar i Wrigstad socken tili Nydaia kloster emoi klosU-eta gfirdar i Wer*
Darao, Starkeryd och MÖlnarp.
A. 3. 1.
Omnibus presens scriptum cernentibus Magnos karls son salutem in do-
mino sempiternam Tenoi^e presencium notum facimus posteris et modernis
*) Fiooes äfven t eo af Abboten Ragvaid i Alvasira vidimered afskriA af d. üo April i34i
- 487 —
no$ a dtscretis viris domino abbate Johanne et conuentu noüe vallis ex vna
parte, et swenone gunna son ex altera audiuisse, quod infringenti concam-
bium terrarum quod fecerant de possessionibus omnibus quas habuit jdem
sweno jn paroebia wrixstaf) gratanter acceptatis a predictis abbate et con-
uentu pro possessionibus eorum omnibus attinentibus curiis in Wernamo
starkaryf) et ni0lnothorp cum agris, pratis et molendino penam jmposue-
runt XXX:^' marcharum denariorum ex vtraque parte ad hoc fide prestita
corporali, Jn cujus rei testimonium sigiilum nostrum presentibus est appen-
sum, Datum Anno domini M* GGC septimo, Tercio kal. februarii.
Slglllet skadadt, hängande p& en ur brefvet klippt remsa.
53 r. Vid i3o7.
rjuRD NiLSSoNS bytesbrcf p& en skift i Mjohult tili AI
i allmännlngsskogea mellan Ingabo och Stenbäck i Fryeleds socken.
Gjurd Nilssons bytesbref p& en skift i Mjohult tili Abbot Johannes i Nydala, emot dess lotter
"lai ' ' .«*-..—
\ 3. X.
Omnibus presens scriptum cernentibus. Gyrdo Nicolai son in domino
salutem presentibus protestor me cum discreto viro Domino iohanne abbate
conuentus noue vallis terrarum cambium egisse in hunc modum Quod ego
pro partibus suis quas habet in communitate silue que iacet iuxta ingatbothi
Ysque ad riuulum qui wlgaliter dicitur stenbaek possessiunculam meam quam
in miuthult habeo que wlgaliter dicitur skipt contuleram. Jn cuius rei testi--
monium siggillum meum presentibus est appensum.
Pa fränsidam Parua possessio in mthulth.
Sigillet finnes pä en ur brefvet klippt i^emsa, skadadt.
i532. 1807 d. 1 3 Febr. Linköping.
BoRGMÄsTAEE OCH Rabs i Linköpiog intyg, att Helena, Johannes Ingessonsenka, i sin syster Chri-
stinas närvaro gifvit sin gärd Utala tili LinköpingsDomkyrka(till inrattandeaf en prebenda).
B. 3: 116. V.
Omnibus presentes litteras inspecturis Consules duitatis Lincopensis sa-
lutem in domino sempiternam Notum faeimus vniuersis quod constituta
coram nobis linöopie in sacrista ecclesie feria seeunda post dominicam jn-
uocauit relicta johannis' Jngason presentibus omnibus nostris videlicet rang-
waldo baliuo hemmingo Susanne laurencio prouisore curie episcopi pe-
— 488 ~
tro bothulphi kanuto sutore, R0bicliino et Johanne tyeco bonda nee non
et aliis quam plurimis fide dignis curiam snam vtalae cum coionis molendi*
nis et Omnibus eiusdem eurie attinenciis sorore sua cristina presente et oon-
sensiente publice et expresse nomine testanienti assignauit ecclesie Itncopeiu»
ad fundandam .... Det öfrigUy som wirü f artsatt pä /iUjande bladet I17,
är, tUlika med bladet 118, wr baken bortskuret.
I braddertf med ndgot sednarehand.* consensus super ytala et fröswi.
i533. 1807 d. i3 Febr. Linkoping.
D011K.APITLBTS samt BoRGMÄSTABB OCH RliMi i LiDköping intyg, att Christina, Ingemuods af Aninid-
stad enka, offentligen medgifvit sin syster Helenas rättighet, att efter behag af jttra sina gods
i Utala och Fröswi, hvilka hon gifvit tili Linköpings domkyrka.
A. & a.
Omnibus presentes litteras inspecturis Capitulum ecclesie Lincopensis
necnon et consüles ibidem in domino salutem Tenore presencium constare
volumus euidenter, quod constituta coram nobis lincopie in sacristia ecclesie
feria secunda post dominicam inuocauit cristina, Relicta Jngimundi de Anun-
stad, publice recognouit et expresse consensum suum. voluntatem omnimodam
et assensum dedisse penitus. vt Elena soror sua bona sua que habet vtals
et fr0swy cum coloniis, molendinis ceterisque eorundem bonorum attinen-
ciis, possit, libere donai^e, permutare et quouis alio modo alienare necnon
et de bonis eisdem testari et pro libito A'^oluntatis ordinäre. Renuncians diete
cristina in hiis omnibus et singulis, Excepcionibus doli mali, in factum oon-
dicioni^ indebiti, omni iuris auxilio canonici et ciuilis, specialiter iuri, ge-
neralem renunciacionem non valere. Ac aliis omnibus iuris et facti excepcio-
nibus. dicta bona iure hereditario, aut quolibet alio modo uel genere, inpe-
tendi vendicandi, exigendi, petendi, calumpniandi seu eciam reuocandi, ad
horum igitur euidenciam pleniorem. sigilla nostra presentibus sunt appensa,
Huic facto interfuerunt vna nobiscum primo Ragwaldus aduocatus qui fuit
festa man. quando dicta Flena, secundum leges patrie per legittimas festas
dicta bona assignauit ecclesie lincopensi, Jtem Hemmingus Susanne, l0bichi-
nus laurencius, prouisor curie domini episcopi. sweno. tyndirbo, petrvs bo-
tulphi. kanutus sutor, nicolaus b0gir, Henichinus. corradi, R0bichinus et
alij quam plurimi fkledigni. Datum et actum anno domini. M*. CXIC* VII
loco et die supradictis.
Pä/ränsidan,- Hec est littera de consensu cristine, sororis helene super dooacione vtalom et firöswi.
Sigillet N:o i skadadt, N:o a bortrallet>
— 489 —
i534- i3o7 d i3 Febr. Kepstad
Gjurd N1LS8OS8 Salubref pft ud och sin systen andel af Tro'jeboda i £olahult tili DisLop Lars
i LinkopiDg för 110 mark penoiDgar.
B. 3:49.
Omnibus presentes litteras inspecturis Giwrdho niclisson salutem in do-
mmo sempiternam Constare vobis volo euidenter per presentes Me venera-
bili patri domino laurencio dei gracia Episcopo lincopensi curiam raeam et
sororis mee predilecte partem sibi in eadem curia attinentem jn kolahult
dictam troyobodhe cum domibus, prediis siluis pecoribus ac omnibus aliis
attinenciis mobilibus et immobilibus pro centum et decem marchis denariorum
Tsualis monete vendidisse necnon et sibi suisque successoribus ex parte mea
et sororis mee Jngridis sine qualibet diminucione legalfter assignasse. dans
eidem suisque successoribus plenam potestatem dictam curiam cum omnibus
mobilibus et iminobilibus ut premissum est. donandi. vendendi mutandi. com-*
mutandi. alienandi seu aliter pro sue libito voluntatis disponendi Jn cuius
Rei testimonium sigilium meum vna cum sigillis discretorum virorum. vide-*
licet, dominj Elaui prepositi de alsidhum. dominj boo. prepositi de bierkry-
dhum. thorstani de fallandafors. dominj henrici de Akau. folkonis ionsson.
g0zstaui siggasson. est appensum Datum kepstadhum anno domini M CGC
VII Jdibus februarii.
j535. i3o7 ^- ^ Mar». Hammarhem.
Hertigarne Erik, och Waldemars skydds- och frihets-bref for Gudbems Lloster.
Omnibus presens scriptum cernentibus. Eaigus et waldemarus dei gra-
cia Duces sweorum salutem in domino, Goustare volumus omnibus euidenter
quod nos nobilem dominam ac religiosam dominam abbatissam de gutheem,
totumque conuentum ibidem, cum omnibus bonis suis mobilibus et inmobi-
iibus, villicis et colonis, ac personis et familijs in eisdem bbnb commoran-
tibus, sub nostre proteccionis munimcn et tutele graciam recipimus specia-*
lem, dantes et declarantes eandem eiusdemque conuentum, cum premissis
bonis, et personis^ ab omnibus juribus et caqsis regalibus, videlicet, gengdsrth,
almaennings^rse, spannaemaal. Lethungslamse, skipwist et sak^^rae, acalijsex-
hibicionibus, inposicionibus et solucionibus quibuscumque nomini nostro de*
bitis, liberam penitus et exemptam, Si vero expedicionem nostrara euocari,
aut generaliter subsidium de toto Regne requiri, oel corone Juramentum,
— 490 — '
seu Judicium nostrum infritigi, aut ip occulti^ homicidijs mordh dictis, Tel
fürtis, quempiam conuinci contigerit^ Jsta ordinacioni nostre volumns spe-
cial itcr per tinere, Probibentes sub optcntu gracie nostre firroiter et districte,
ne quis predictam dominam abbatissam uel eius conuentum, in premissis
bonis seu personis, contra hanc nostram defensionem et libertatis gracinm
sibi indultam, molestare, inpetere, uel ^rauare presumat, seu quomodolibet
inpedire, prout nostram euitare voluerit ulcionem. Datum, Hambrheem, an-
no domini. M*. CCC. VIl'*. Jn quinta feria ante dominicam raedie XL*.
Sigillen N:o i bortrifvet, N:o a obetydligt skadadt, p& en ur brefvet Llippt remsa.
i536. i3o7 d. 6 Mars.
Hertigarae Erik och Waldbmabs Skjddsbref tili NuoneLlostret i CalmBr, med frihet frio alla
ordioarie skatter och päJagor.
^ ^ A,5.y.
Ericüs et W. dej gracia duces sweorum, Omnibus presentes litteras Jn-
specturis. salutem Jn domino sempiternam. Tenorepreseneium, Notum faci-
mus euidenter, quod nos. religiosas dominas Margaretara priorissam. kal-
marnie. totumque conuentum eiusdem. cum omnibus bonis ipsarum mobilia'
bus et inmobi}tbus, villicis et colonis, familiis et personis in eisdem bonis
commorantibus, sub nostram proteccionem recipirous et tutele graciam spe-
cialem, Reddentes ipsas cum bonis et personis premissis, ab omnibus causis
et iuribus regiis ac exhibicionibus dictis skipuist spannamala. ledungxiama.
aetagiald. gengiaerd almenningx0re. et borghagierd ceterisque imposicionibus
nominj nostro aüt iuri debitis, iiberas penitus et exemptas, Si vero expedi-
cionem nostram euocari aut generaliter a toto regno requiri subsidium, seu
corone Juramentum uel iudicium nostrum infringi aut causas in ocultis ho-
mietdiis mord dictis vel furtis emergere contigerit. ista sibi nullatenus libe-
ra reddimus, sed ea ad ordinacionem nostram speciaJiter Tolumus pertinere,
probibentes nequis ipsas in bonis aut personis premissis presumat ab'quate-
nus molestare, Datum anno domini. M" CCC, \IV. feria secunda proxima
post Letare iherusalem.
Pd andra sidan,- Kpnings sak 0re vp ath taka afT landbomen; samt med sednare hand:
Kontiogh Eriks brefF.
Af Sigillen finnes blolt det ena qvar p8 cd ur brefvet klippt remsa, som likTfil bliTvit afrydt
och sedcrmcra fast^ydd.
— 491 — .
1537. i3o7 d. a8 Mars* 'Nyköpiog.
Herligarne Eriks och Waldbmabs siadf^torMse pä Upsala LyrLe« och &ii(U alJa Krui undflogne
privilegier, och aersküdia sladgaDden odi \deta si kallad« fatüglionden.
A.3. a.*).
Vniuersis presenteslftteras visaris uel andituris »), Ericüs et waldema-
i\us ^) dei gracia duces sweorum^), safutem in domino sempiternam 4), Pro-
genitorum ac ^) predecessoruni noströrum uestigijs toto conamine inhererites ^J,
et pnecipue in hüs qne ad diuini'fwnoris cultum spectanl?), et salulem re-
spicinnt animartini, Tenorepreseneiüm facimws manifestum, quod priuilegfa
omnia indöltaet Jibertates concessasa predecessoribus nostris et precipue a patre
nostro karissimo, felicis recbrdacionis Rege Magno, ac ^ fratre nostro, domino 0)
Rege Birgero, vpsalensi ecelesie »°) et ministris eiusdem, ac clericis et alij«
eorundem personis quibuscuiique dyocesis vpsalensis auctoritate nostni, nee-
jion declaracionem et apprt>bacionem, faetas per predictos reges super de*
cimis canonicalibus, qne öHm cohsueuerunt decime pauperum wlgariter ap-
pellari^ approbamus, perpetuo ratificamus, et tenorepreseneiüm irrefraga-
biiiter innouamus secundum tenores litterarum a predictis regibus conces-
saruni , ac sf presentibus de uerbo ad uerbum essent expressi et inserti, Pro-
hibentes tirmiter et districte ne quis cuiuscunque dignitatis uel preeminencie
presurnat hanc predecesisorum noströrum et nostram conces3ionem infringere
seu quomodolibet uiolare "), prout nostram indignacionein ae '^) uicionis
acerbissime aculeos voluerit euitare. in cuius rei testimonium, sigilla nostra
presentibus sunt appensa, Datum nycopie *^). Anno dominu M*. CCC\VIP.
tercia *4j feria pasce.
Pä fransidart: priuilegia et libertates vpsalensi tcciesie et eius clero concesaas per Reges Magnuni
et Birgeruni Ericus et Waidemarus d«oes coofiroiaot Item decimas caoonicales dictas decimas ^
pauperum«
Sigillet N:o 1 mycket skadadt, N:o a bortfallet, rerosan qvar.
*) Ett annat original finnes med ioljande olikheler: 1) inspecturis i^Uf* visuris uel auditiiifs;
a) W. 3) suecie, 4) ihesu christo i st. ß sempiternam 5) et 6) inhererere cupientes i st. J.
inherentes 7) et cultus spectant augmentum, / st. f. cullum speclanl 8) et 9] Domioo nte^
slittet To) Ecciesie vpsalensi 11) iropedire la) et ,i3) Actum et datum apud Nycopiam i4) Jin.
Päfränsidan af dcUa originale Super priuilegiis ,per Ericum et W. üuces confirmatis et de-
ctmis canonicalibus. Under detsamma finnas 2.'ne remsor, hvarifran sigillen bortfalUt.
-^ '49a ^
i538. i3o7 d. a8 Mars. Nyköping.
Hertiganie Erik och Waldbmars uppmaningsbrtff tili iciT^iiNirne i cle Ire Folklanders«, att lein«
na httlftcD af deras kyrLoUoiide tili oadcrtlod för den pabegjrota kostbara donkjrkaa i Upsala.
A.la
Erigus et WALDEMARUS dei gracia Duces sweorum, Omnibus Tres fulc-
landias archiepiscopatus vpsalensis inhabitantibus^ Jn domino graciam, di-
leccionem et salutem^ Cuifi ecclesia vpsalensis , que est metropolis regni, sit
inchoata ad honorem dei, oper« adeo suipptuoso, qiiod eidem ad sui opor«
tunam structuram, proprie nullatenus sufllciaot facultates, absque vestrarum
parochialium ecclesiarum adiutorio specialis volumus, consuiimus et horta*
mur, quatiiius medietatem decimarum uestrarum ecclesiasticarum , secundum
cursum et modura exhibendi easdem conswetum actenus, ad requisicionem
ychonomorum fat)rice vpsalensis curetis in antea fideliter exhibere. Datum
Nycopie. anno domini. M^. CGC. VIP. tercia die pasce.
iSigilleD horlfiilloa /rfln de ur brefret kitppta rcmsoroa«
1539. i3o7 d. 28 Mars. Nyköping.
Hertigarne EniK och Waldemars tillstlod (or Upsala Domkapitel alt taga i besittotng den af
. aflidne MarskalLeo XborJiel Knutson gi&a gäfden Co i Gcsiriklaad«
A. 3. ■.
Yniuersis presentes inspecturis Erigus et W. dei gracia duces suecie sa-
lutem in domino ihesu christo Notum facimus per presentes Nos dedisse et
concessisse Capitulo vpsalensi licenciam intrandi et oecupandi auctoritate no*
stra possessionem predij seu cunie que dicitur 00 situate in gestringia cum
Omnibus pertineneiis eiusdem Curie prout eam quondam Marscalchus Tb.
knutsson legauit ecciesie "vpsalensi. Hoc adiecto quod si aliquos contingat
querulari racionabiliter se iniuste spoliatos parte possessionis seu predij pre-
dicti vei eciam sibi non fuisse plenarie satisfactum. predicti Capitulum te-
neantur eisdem secundum iusticiam et leges patrie respondere, Prohibemus
igitur firmiter et districte Nequis ipsos Capitulum contra predictam nostram
concessionem et datam licenciam presumat quomodolibet impedire prout gra-
ciam nostram diligere uoluerit m offensam, Actum et datum Nicopie Anno
dominj M" CCC" VIP. tercia die pasche.
Pi /riniidan^ af santma tumd/ De insula dicta 60. in gestiicia qua est capitulL
Kemtan tili sigiliet N:o i finnef qvar, If;o 21 bortrifveo ieml« en dei af uppveckct, hTari
den Tarit flistad. ;
i54o.
— 493 —
i54o. 1807 d 3 o Mars. Nyköping.
Herligaroe E&iks och Wai>cbiiabs forläniogaf Abyggnader i Näshalt tili BULop Lars i Liokopiog,
med samma friheUri soi» de af derai fader , Konung Magous, blifvit hoDom forlSnte«
B. 3: 49.
Omnibus presens scriptum cernentibus« Eaigus et waldemarus dei ^ra-
cia duces sweorum salutem in domino sempiternam Constare volumus Omni-
bus euidenter quod venerabili patri nobis in cbristo Carissimo domino lau-
rencio dei gracia lincopensi episcopo Golonias jn nessiohult sicut tempori-
büs karissimi patris nos^i Regis magni easdem liberius habuit, libere duxi-
mus concedendas Quapnbpter mandamus colonis predictis sub optentu gra-
cie iiostre firmiter et districte quatenus Eidem uel suo certo nuncio omni-
modam iusticiam Reuerenciam et obedienciam facere non omittant prout no-
stram euitare uoluerint uicionem Volumus eciam ac firmiter precipimus ut
si quis ollficialium nostrorum quicquam de prefatis colonis iam leuauerat
Eidem domino lincopensi illud sine omnj contradicck>ne restituere non omit*
tat Datum nycopie Anno domini M CCG septimo quinta die pasche.
1 54 !• 1 807 d. I o Apr. Benhammar.
Jbdwabd PflTLipssovs morgongAfvobref pä Watha tili sin hustri^ Birgitta, dotter af Lagman
Nih i Wärend.
A. 6. a.
Vniuersis presentes litteras jnspecturis, Jedwardus philippi filius, Salu-
tem in domino sempiternam, Tenore presencium singulis esse volo manife-
stum, me curiam meam vatha cum omnibus et singulis ad eam de Jure
spectantibus sicut eam possideo, vxori mee predilecte Birgitte, Nicolai legt-
feri quondam verendie filie, donacione propter nupcias devoluntate et con*
sensu patris mei karissimi domini philippi expresso dedisse et assignasse sub
hac condicione possidendam, Quod si ipsam vxorem meam ante me sine
prole mea discedere contigerit, ego bona supradicta redimere tenear pro
quadraginta Marchis argenti puri, si vero me prius ab hac luce dominus
vocauerit predictam curiam cum omnibus sibi adiacentibus possideat vxor
mea supradicta, Si autem de ipsa mea vxore birgitta prolem suscepero ad
^am memorata bona jure materno deuoluantur, Jn huius autem mee volun«
tatis testimonium et euidenciam pleniorem yna cum sigillis Nobilium viro^
rum dominorum philippi patris mei karissimi kanuti jonsson, Magni grego-
risson, Fulconis jonsson, philippi jngiualdsson , et domini Johannis presbi-
Sv, Diplom. IL 60
^ I
— 494. -
teri ecclesie knifsta fratris mef, sigillum iii€uiit presentibus est appensoin,
Datum et actum apud benamar Anno domini M*. CCC* VII". feria secunda
ante beatorum martirum Tibtircrj et raleriani proximä.
Sigilleo N:o i och 6 finnas nSstan osLadade; Jf:o a^-5 och 7 bortfalloa, remsoroa q^ar.
1542. 1807 d. 12 Apr. Svingarn.
Philip Ulfssons bjtesbref pä Sjökarlaby, som lemnas tili Petrus Jungfru, i utbjte mot hans gftrd '
i Defwiogsö.
A. 6. a.
Omnibus presens scriptum cernentibus, philippüs vlfssön, salutetn in
domino sempiternam , ne quod v^ritas approbat .a. posteris trahatur in da-
bium viuaci solet testimonio litterarum liquido perhiennari, Tenore igiturpre*
senciura ad communem proferimus nocionem, quod cum dilecto et fidelino-
stro, petro diclo jvncfrw commutacionem predioruni facimus in hunc mo-
dum videlicet quod eidera petro, suis que beredibus, curiaro nostram syoka^
laby, cum agris, pratis, pascuis, siluis, piscariis, et ceteris pertinenciis, in-
tra sepes, et extra, longe vel prope positis, damus et tradimus, cum pleno
proprietatis , et possessionis dominio, iure pleno et perpetuo possidendam,
Recipientes nobis, et nostris beredibus, in recompensacionem curie nostre
predicte, curiam eiusdem petri, cum omnibas et singulis suis pertinenoüs
vbicunque locorum situatis, in defwinx0 sitam, consimili pleno iure in per*
petuum possidendam, ablata nobis, nostrisque heredibus omni facultate.
hanc commutacionem vllo vmquam ingenio reuocandi, Jn cuins rei euiden-
ciam, sigilla magnificorum principum, dominorum nostrorum, E. et W. da*
cum swecie illustrium petiuimus, et optiauimus, vna cum sigillo nostro pre«
sentibus apponenda, Datum swinagarn, anno domini. M"*. CCG*. VII. feria
quarta proxima ante tiburcii et vaieriani.
Sigilleo Pf:o i, 3 bortfaüna, remsorna qvar; af N:o 1 finnes ett ft^agment.
1543. 1807 d. 16 Apr. £koIsund.
Herligarne Eriks och Waldeuars skydds* och frihetsbref (or Skolloster.
t). 7: 479 •)•
Omnibus praesens scriptum cernentibus Ericus et Waldemarüs Dei Gra-
tia Duces Sweorum, salutem in domino sempiternam. Gonstare volumus omni-
^} Derstädes efter originalet.
~ 495 —
bös evidenter, quod nos religpiosas domihals et honestas, döminam Abbatis«
sam et conventum ejusdem in Scbo, cum omnibiis bonis suis, mobilibus et
immobilibus, vitlicis, colonis, familiis et personis in eisdem bonis commo-
rantibus, sub nostrae protectionis.inunimen, et tutelae gratiam recipimus spe-
cialem, dantes et declarantes ipsas,, cum predictis bonis et personis, ab Om-
nibus juribus et causis regalibus, videlicet lethungslamae, Skipvist, Spannae-
malse, setagiald, ac aliis exhibitionibus, impositionibus et solutionibus qui-
buscunque, nomini nostro vel jnri debitis, liberas penitus et exemptas. Si
vero expeditionem nostram evocarf,.aut geheraliter de toto regno subsidium
requiri, vel coronae juramentum, seu Judicium nostrum infringi, aut ,in oc-
cultis homicidiis Mordh dictis, vel furtis, qvempiam convinci contigerit, ista
eis nuUatenus libera reddimus, sed ordiuationi nosCrae volumus specialiter
pertinere. Prohihemus igitur fi;:miter et districte, ne quis ipsas in preraissis
l3onis vel personis, contra banc nostrae defensionis et libertatis gratiam eis
indultam impetere, gravare vel molestare presumat, seu quomodolibet impe-
dire, prout gratiam nostram diligere voluerit inoßensam. Datum Ekolssund
Anno domini M. CCC. VII. i6 Kalend. Maji.
i544* 1807 d. i6 April. Ekolsund.
Hertigarne Eriils och Waldbmars Skrifvelse tili Riddarco Folke Joqssod , med befallniog, att
uodersöka och bestraSa de oförrStter Predikarebrödierne i Sigtuna klagat sig lida af sioa
egna tjenare och andra, derföre aU de ej blifva straffade*
A, 3. c.
Ericus et WALDEMABUS dei gracia Duces sweorum , Nobili militi, dilecto
sibi in christo domino folconi joon son sinceram in domino dilectionem et
salutem, querela religiosorum virorum, Prioris et fratrum ordinis predicato-
rum syctunie, nobis proposita continebat, quod famuli eorum ex quo pro
dtslictis non corriguntur, et non nulii alii, diuini nominis timore postposito,
ipsis dampna, iniurias, et molestias varias, inferre non verentur, quia igitur
dicti fratres, pro iu^icia optinenda, causis et placilis, conuenienter interesse
noii possunt, nos ipsos tuicionis gracia speciali, et oportunis fauoribus, fo*
uere, ac maiignorum dusus temerarios, choibere volentes, de vestra prüden-
cia firmam gereutes fiduciam, ad peticionem prioris et fratrum predictorum,
Tobis committimus per presentes, vt negocia ipsorum, que vobis exposue-
rint, secundum iusticiam prosequamini , per vos, vel per eum quem vobis
' substitueritis , si non vobis vacauerit, ac procuretis ipsis fieri iusticie com-
plementum, et notabiles famulorum iporum excessus, debita cboercione
- 496 -
oastigetis^ si quis autem eos indebtte molestarc presumpserit, omoipoteMis
dei et nostram poterit rion inroerito formidare vindictam« Datum ekoole«
sund Anno domini M'. CCC* VII. XVL kalendas maij.
Pi/rinsidanf Quod dominus Falco Jonsoo famalos firatnim corrig^at ct fratres ab iniuriis laeatur.
$igiilet| skadadt, p& en ar brefret klippt rcmsa; flera syoes icle hafva fuDDits.
i545* 1807 dL 17 Apr. Göksholm.
CiBL Ulfssoks, Drotset Aubjöav Sixteitssohs, Riddarne Philip Ulfssovs, Peteb Bjlgswaldsso»
och Leomhabd Ödessons, samt HI&ah Lamas skiHesbref A FröLen Brigittas och Ambjoro
Sixtenssons barns möderncarf, hvarigenom pA Frökens ' iott föllo Husbjf}öl, Gökshoho,
Alfwerwiy Smedby och Ulfsberg, och pä de 6'frige bar neos ioU Akra, Skula^ta, Helgo, Kij
Vindestady Unrarf, Wam| Dille^ Aros i Wermland, liro ochHammarö, samt gÄrden Mooo,
A« 6. a.
Omnibus presens scriptum cernentibus, Karolus vlfsson. Salutem in
domino sempiternam. Constare volo omnibus per presentes quod anno do-
mini. M^.CCC.VIP. die lune proxima post tyburtii et valeriani, Ego karo-
lus vlfsson cum nobilibus militibus dominis aberno sixtensson, dapifero illa-
stris ducis swecie. phih'ppo vlfsson. petro rangualdsson. leonardo 0dhason.
ac discreto viro haquino laema. conuenimus g0ksbolm ad computanduro et
diuidendum bona hereditaria domicelle byrgitte et liberorum Domini abBrni
sixtensson succedencia eis ex parte matris eorirni condam consortis eiu^dem
domini aberni sixtensson bone memorie. vnanimi consensu in hunc modum.
Primo quod ipsi domicelle .B. bona infrascripta. videlicet hosabyfiol cum
agris. pratis. pascuis. siluis. piscariis. molendinis. ac ceteris eiusdem curie
pertinenciis. g0ksbolm cum omnibus bonis mobilibus. et immobilibus. ac ce-
teris eiusdem curie pertinenciis. aluervi. cum ceteris eiusdem curie adiacen-
tibus. Sraidhaby. et vifsberg. cum omnibus bonis mobilibus et immobilibus.
intra sepes et extra. longe vel prope positis, cedere debent, ac in sua pos-
ses^one. et heredum suoriim perpetuo perdurare. Jnsuper bona alia. videlicet
akvdd. sottlastae. haelg0. küK vindistadha. hvarf. vaam. dillse.aros. in vermalandia.
bro. et liamar0. cum agris. pratis. pascuis siluis. piscariis. molendinis. coloniis.
ac ceteris earundem curiarum pertinenciis. mobilibus et immobilibus intra se«*
pes vet extra. longe vel prope positis. liberis predicti domini aberni. ex pre-
dicta diuisione succedere debent et eins heredibus vt superius est pretactuiD.
Curia eciam in moom cum singulis suis pertinenciis liberis sepedicti aberni..
cedere. debet. quam ego karolus vlfsson sponsus predicte domicelle .B. ae
alii propinquiores Aognati sui. cum molendinis et coloniis. adeo bonam ür
ciemus. quod qüatraginta tbynones anone reddere valeat annuatim. Jn buius
~ 497 —
igitur rei euidenciam pleniorem siggilla omnium nostroram predictorum pfe*
sentlbus sunt appensa« Datum et actum anno. die. et loeo supradictis.
SigiUcQ N:o 1—6 borirallna, remsorna q^ar; den första innebSlfer början lill.ett bref 8& lydand^:
Oamibtis presens scriptum coraeotibus Aberntis sixstensoD dapifer Doniini .E. ducis sweorum ill»»
stm salutem io domino sempiteroam CoDstare volo omoibus per presente&
i546* 1807 ^' ^ ^^i-
KonuDg HIkav Maghussovs i Norrige bref oro de oforrfilter Kooongeo i Danmarl hoDom och
Grefven af HaJiand tillfogat; med tillkänoagifvande, atl han pä Herlig Eriks i Sverige, Bi-
sLoparoes och aodra Rids ride antagit sig sin fräode Grefve Jakob| Herr Peter JaLobssoD,
samt deras barn och andra duglige mfins barn fr&n DanmarL.
L. f. 91 *).
Hacon met gudz raiskunn Noreghs Kongr sün Magnus Kongs sendir
allum monnom thaeim sem thetta bref sea edr hoyra qvediu guds och sina.
that man gudi kunnight och hinom bedstom monnom i rikino sem optaz
hafa i hiä os verit hvasso mikia ahyggio ver hafom haft och aefterldehat. vid
Kong af Danmörk at fridr och nädhir maettu verda rikinna fmillum Noreghs
och Danraarkar. ihar saem ver hafom 1 mörgom möttosoch adra goda menn
vara aefter at leita fridnom och sa&ndom thä maen sem ver haffdom med os
och konghr af Danmörk gaf sök um daudha fodhrs sfns til ptofs vidhr hann
och undanförslo um thaer sakir saem hann gaf tha&im. och thä er thaeir skyl-
do thar koma. thä säs thaeir bref thau sem mote thaeim var göer och thaeir
hafa en i dagh i huseriom aer tbaeir varo aenghi thau lögh bodenn sem an*
nat tuaeggia gänga i Noreghe eda Danmörk aedha adrom landom sva at
maen hafa höyrt getit. oc thar met varo settar firir thaeim storar och hardar
urosätor at sumir af thaeim mätto met aengho moti fram thingat komaz. aen
tbaeir saem framkomo matto aenghom laghom ne rettindom frarofirer sik ko-
ma utan konghr af Danmörk naempdte menn til och let svaeria upp ä tha
slikt sem hanum likadi och er that baedi ä moti guds löghhom och allra
kristinna manna sem fiestir skinsamir menn maeiga undirstanda eptir tasim
framferd sem i fyrstunni var e höfd vidr thä er su sök var gefinn thaeim.
at thaeir varo thegar utflaemtir af Rikino och godz thaeirra upptekit firer
thaeim. fraendr thaeirra draeppnir och suaeinar fängadir och ofraegt tha sua
tnn öll löndin med brefum sinum och annari öfraegd och vildi aeghi hoyra
thar log och raettindi ne undan förslo sem thaeir bndu firir sik. oc sidan er
thaeir säo at thir mätto aenghom rettindom firar sik koma sakar ofmy killrar
ägyrndar vidr thä. tha skutu thaeir sino mäli til Pafans och lagdo sik och
*} Thorkelins Latinska ofversättoing häraf (L. f. 94-^97) ^^ mycket olik den af Torfaeus (L. n.
lY: 410} efter HvitTeld anförda.
— 49« —
s
gin mälöfni oll ä hans dorn letom ver tbä thetta alt Vera «fter vilia kongs
af Danmörk och vikom xhiv och vildom seigbi thessa mednn hafa sidan i
biä oss och hugdunst med thesso och aihi adru til tfasegia at ver och tbeg*
nar varer möttom frid och nadhir hafa. ko«i eidan en su skipan a roillom
vor och kongs af Danmörk at saett och aefinlegar fridr var gaer ochstad-
fastliga saettir millum rikianna. var thaessi fridr och oll annur daghthingan
.aeigi bi'ieter halldinnvidr oss aenn thegar efter lett konghr af Danmörk tilfara
och taka nidrbriöta och brenna hüs vart hialm thvert moti thvi sera ädr
var maeit och dägtbingat var i millum. £n suma hua^ria kanpmenn norröna
thä sem til Danmarkar varo siglder let han upphaida och af tbaeim taka
that godz saem thaeir haffdo maed at fara och sialfa thä imisltga illa handla
thä saem aeighi gato undan komist och thvi kaennunz vaer thar vidr at vaer
crom konghinom af Danmörk aenghan lut skyldhughir at halda af thaeirri
dagthingan och gerom ver allum mannom kunnugt at aefter rädi hertogha
Eriks af Sviarfki Mägsaefnis vars biskupa varra och annara rädgiäfa thä haf-
um wer thaegit herra graeifan Jacob franda varn hinn kiaerasta och herra
petr Jacobson och börn thaeirra och alira annara dugandimanna hörn thaeir-
la saem af Danmörk varo til var komnir. och suaefna thaeirra alla tbä s«m
med thaeim aero och allan thaeirra varnad i gudz*valld och vara haegml och
konglegt traust til allra raettra mala, fullkomliga fyrir biodandi huaerum
nianni thaeim at misthyrma i nokoram lutaedr hindra tha aedrthalma aflogh-
liga. nema sä er that gerir vili saetta af oss raeidi och r.nefsingom och binoin
hardastom afarkostom sua at adrom skal ttl vidrsiönar verda at misthirnia
fraendom varom och thaeim adrum saem vaer hafum sua saemiliga i vara haeg-
nad taekit. man och that gudi kunningt vera och hinum baedstu mannom i
rikino aer sannindi vilia umsaeigia. at ofridr thaester oc onädir saem vaerit haef-
ir ofridir var byriader och upphafdr f omegd ockara brödra nu thö at
sumir favitrir maen thali thar ymisliga um thoeir saem thar vito aeigi sua
liosh'ga skilä. Thetta bref var giört i Nidarösi kross messo alBtan um variti
VIII äri rikis vars. och insiglat siälfum oss hiä vaerandom aen Ivar klaerkr ritadi.
1547. i3o7 d- 6 Maj. Matorp.
Herligarne Eriks och Waldemars förening med Grefve Christopher af Halland och Safflso,
om inbördes vSnskap och understöd.
. L. f. 8a. .
In nomine domini Amen. Anno a nativitate ejusdem M. CCG. VII. sab-
bato proximo post ascehsionem domini, cum magnifico principe domino Cbrr*
^
- 499 -
Ätö^foro, Dei gracia duci» Hallandie et Samsoy. Nos Ericüs et Waldimabüs
eadem graeip Duces Sveorum apud euriam Mothorp placitaciones compro
Hiisimas et concordavimus unanimiter in hunc modum. Iinprimis videlicet4
qvod qvilibet nostrum alterius juvamine qvamdiu vixerit^ efficaciter debet
congaudere, et inter ipsum dominum dueem Christofornm et nos amicicia
stabilis, sincere earitatis unio et vera concordia a modo debet esse semper
affectibus duratura. Singnle qyoqve discordie, controversie^ si qve inter nos
hactenus suborte fuerant^ exstirpate de caetero d(;bentesse et penitus suffo-
Gate. Nos itaqve Ericus et Waideroarus promittimus qvod, ipsi domino duci
Christoforo et sais hberis, fideliter assistemus/ adjuvantes -eundem contra
dominum regem Daeie fratrem suum, in dextrariis qvadringentis specialiter
«idem domino duci Christoforo et nutli alii, ad coroham regni Dacie obti*
nendam auxilia toto conamine porrigentes. Item promittimus qvod placita«
ciones seu treugas cum proedicto, Rege Dacie sine consensu ipsius domini
Ducis nullatenus ineamus, nee in aliqvo sine isto concordabimus cum eo-
dem. Praeterea in Scania vel in aliis locis sibi aptis, ubi commodepoterimus,
ipsum dominum Ducem secundum consilium nostrum 3um super castris
adjuvabimus construendis. Item in inchoacione guerre mouende, qvamcun-
qve terram Dacie scilicet Scaniam vel aliqvam aliam ibidem sitam intraveri-
mus devastando vel incendium faciendo, nos ipsi nobis et nostris de eadem
terra, donec domino Christoforo subjugata fuerit, providebimus in Expen-
sis. Si vero aliqva terrarum Dacie praefato domino duci fide digne adhaerere
voluerit, ipse dominus dux^postea nobis et nostris seqvacibus in expensa*
rum necessariis praevidebit. Item si ad bellum publicum devenire contigerit,
et in eodem hello de nostris adversariis aliqvos captivari, qvilibet nostro*
rum praedictorum secundum pluralitatem personarum, qvas habet, partici-
pet de eisdem; similiter eciam de castris intelligatur, si per nos aliqva de-
victa fuerint, capti in eisdem castris participentur, sicut prius. Item inchoa-
cione gverre eidem domino Christoforo trecentas marchas puri argenti com-
mittere nos oportet. Praeterea si praedictum ducem Hallandie de castris suis
et aliis bonis in Dacia sitis, qvod Deus avertat proscribi contingat, ad ter*
ras regni nostri et castra in possessione nostra et dominio existencia dum-
modo suflßcienter caveatur ne dolus nobis aliqvatenus intendatur, liberum'
accessum habeat, fraude qvalibet procul mota, eidem domino duci Christo-
foro castrum LothosisB vel Engellis specialit^ assignantes, una cum mille
marchis denariorum monetär Svecie infra duodecim septimannas a die, qva
idem castrum receperit integraliter persolvendis, qvos eciam redditus liberis
suis et servientibus protYiittimus^ si ipsi domino duci, qvod absit, humani«*
tKis qvid contingat, exulando, quousqve eis in Dacia bona sua procurare po-
terimus rehabenda placitando. Item si aliqvi de familia ejusdem ingratitudinem
— 5oo —
ioeorreiites, ad not Teoeriot, eot Vbete eoil^re poMimB, a|
cisdeoi erga dictaai doeea placitare, doBiaMNiD pnefato domiaoni]
damnuin non inferant Tel Tioleiiciaai aliq^alean. Saniliter etiam
dominitt dux Chmtoforns homiiiitMis noatris, ai iCa coiitingat, potatl
Tiee veraa« Si rero aliqri ejusdem domini dacb bona aliqra in donno i
atro babuerifitf litiertatibna auper iia sicut famoli noatri omnino debeot i
gatidere: Et si aliqvis bona eoram Tel ipsos infestaTerit^ eisdem in
bus adstabtrocis sicut noatris, nt secoodam legespatrie se defendant, a i
castra prsedicti dueis ab ioimicis suis obsessa fiieriat, ad expellendmii
dem cum festinacione sibi^ si qvo modo poterimas, juvaroina iin[
Promittimus insuper qvod nos ambo dicfe goerre incboande personaliteril
teresse debemus vel ad minus alter nostrum praesens erit« si forte
casu contingat aliqvo impediri, Insuper si aliqui in Dacia habitantes jvod
et bonis suis, ne devastentur vel comburantur, placitare atteroptaTeriati
compositionem facere, qyse vulgariter dicitur Thingae argentum vel pecmii
aut alias res exhibentes, ista omnia domino Christoforo debent sp
pertiiiere. Item omnia castra qvae in Dacia per auxilium nostrum
i'uerint, eadem cum omnibus suis pertinenciis et terra, in qva sita
prsedicto duci Christoforo cedant perpetuo possidenda. Et nunquam de
ra inter ipsum et fratrem snum Regem Dacie mota cessabimus nee aliqo
ter desistemus anteqvam ipse Christopfaorus propositum suum in Dacia
pleverit pro sue lubitu voluntatis. Si vero eidem domino Duci per yinwk
nostra in eadem Dacia plura bona qvam nunc habet augmentata foeriil
de eisdem bonis nobis eciam in pluribns juvaminibus qvam prius pronk-]
bit £t si propria industria/sine nobis, sibi aliqva subjugaverit, de illisDO-
bis astabit qvantum sibi placet, ad hoc autem qvod omnia supra scripti
sint iirmiter et irrefragabiliter observanda. Nos Ericus et Waldemams am-
cum duodecim militibus nostris videlicet dominis Aberno Sixsteins Philipp
Ulfsson Guthmarno Magnosson Kanuto Jonsson Falcone Jonson Petro Ro^
waüsson Phih'ppo Ingvvaiisson Benedicto Hafridarson Benedicto Algautssn
Lydan de Kyrnae. Yvaro de Kyrnae. et Yvaro de Sandbergh. ac vigintiqv»
tuor armigeris nostris sub sentencia excommunicacionis domini Pape firou'
ter promittimus y fide super iis prestita-corporali ita qvod si nos promissia
nes infringerimus supradictas per nulium nisi^ per ipsum dominum Papai
absolvemur, nee eciam per ipsum hisi reconciliacionem prius fecerimus cm
domino Christophoro prius dicto. Item si promissa predicta non servabimQ
prefati milites nostri vel armigeri, a servicio nostro et familia omnino fu
giant et discedant vel eciam concordiam inter nos promoveant prius scrip
tam stabiliter observandam aut eciam ipsi milites et armigeri excommunica
cioni'
— 5oi —
r^^eioni subjaceant supradicte« In cujus rei testimonlam sigilla nostra unacum
^ ^ sigillis eorundem militum presentibus sunt appensa. Datum Anno die et loco
^^^ supradictis.
«.» i548. 1807 A 12 Maj. Sko.
^ Hertigaroe Emks och Waldbmabs Gftfvobref tili SLokloster pi en qvaro, som Konuog Birger
. 1^ lAlit uppfora i den bemalte Lloster tilihoriga Aspviks ström i Näs socLeo.
■"*• . D. 7:480*).
^^^ Erigus et Waldemarüs dei Gratia duces Svy-eorum omnibus ad quos
mUt ppSBsentes litterae pervenerint salutem in dorajno sempiternam. Tenore prae-
sentium constare volumüs omnibus evidenter, quod nos, molendinum, quod
Magnificus Prineeps frater noster dominus Birgerus dei Gratia Sveorum
nj Gothorumque Rex illustris torrente in Aspwik parochi^ Naes, apud AI-
marnir, monasterio Sko rite et legaliter pertinente, sedificarr et construi
" fecit, et pro tempore ex consensu et benevolentia dominse Abbatissae et con-
^^' ventus ejusdem ad usus suos tenuit, eidem dominae Abbatissae in Sko et
^^ conventui suo damus et tradimus pleno jure et possessionis ac proprietatis
^" dominio in perpetuum possidendum. Datum Sko Anno domini. ÄLCCCVII.
Nerei et Achiliei Martyrum.
i549 1807 d. 16 Maj.
Pbiorens och BfiÖDEAHis i EskiUtuoa tillkäDnagifvande, att de erfa&llit Fors kyrka ar Biskop
Ysars enskilda jnnest; hvarfore det allt ft-amgent som forut tiilhör Biskopen i Streng näs, ^tt
tillsätta nägon af Bröderna, som finnes dertiJl skickJig, tili förestdndare fdr dentamma och
att denne bor erlägga Biskopstionde, likasom andra kyrkoherdar ioom Stiftet; likpledesy ati
bemälde Biskop tilldtit dem hafva en lekman tili Prior, enflr han har nägon andlig man tili
Substitut.
A, 3. 1.
Omnibus presehtes Jitteras jnspecturis, Prior et fratres jn Eskilstu-
nqiD, salutem jn domino sempiternam , Tenore presentium recognoscimus nos,
ecclesiam, Foors, Straengiaenensis diocesis, a venerabili patre et domino.
domino ysaro dei gracia Episcopo straengiaenensi , recepisse. et habere de
gracia speciali, Jta, quod sicut obminus Azerus, confrater noster in eadem
*) Deritides efter originalct afskrifvet.
Sv, Diplom, IL 64
— öoa —
ecclesia per ipsuih episoopfuoi iam ftierat primum jostitotiis caooöioe. sie
alius quisquam frater nostre domua et ordinis* core oipax« tdus post alte-
rum debeat ibidem jnstitui. aut forsan destitui, deinceps. successiue; per
episcopum . straengiaenensem , Qui jnstitutus tenebitur jn omnibus et ad om^
nia jura episcopalia facienda sicut de ecclesia^ Eskilstwnum , ac ceteris ec-
clesijs que sancte sedi Strsengisenensis ecciesie subsunt sui Rectores facient,
ac facere consueuerunt, Jnstitutus eciam iste de obnentionibus ipsiiis eccie-
sie pro labore suo ieuet et habeat decem marchas, Preterea supradicius do-
minus ysarus Episcopus Straengiaenensis ^ tolerando peroiisit ista TJce quod
. habeamus priorem laycum. non quia buiusinodi jus in laycum cadit. sed qoia
habet alium qui clericus est. ydoneum substitutum, Jn cuius testimonium
sigilla nostra Prioris et fratrum quorundam, presentibus sunt appensa, Da-
tum Anno domini .M*. CCC* VIP. tercia die Pentecostes.
Pa fransidan,- Liltera super ecclesia forss quod sit priori et fratribus io Eslilzlhunar concfisa
ex special! gracia^
SigilleD: N:o i» 3 foga skadade; N:o a, 4 ocb 5 bortfatloa..
i55o. i3o7 d 2 2 Maj. Heigft.
Herligarne Eeik. och Waldbmais Gifvobref pi Ekeby g&rd tili Aisaberga kloster.
A. 3. o.
Vniuersis presentes litteras visuris uel audituris.. Ericus et Waldemarus
dei gracia duces sweorum, salutem in domino sempiternam , Ne quod veri-
tas approbat, a posteris trahatur in dubium, viuaci solet iitterarum testi-
inonio perhennari, Constare volumus igitur omnibus euidenter, quod Reli-
giosis persohis et honestis,. doroine abbatisse in Risaebaergh et conoentui ibi-
dem, Curiam nostram. Ekaeby. cum domibus, agris, pratis, pascuis, siluis,
molendinis, piscarijs, et ceteris pertinencijs intra sepes et extra, longe uel
prope positis damus et tradimus in perpetuum possidendam , transferentes
in ipsam dominam abbatissam et conuentum einsdem, plenum proprietatis
ius, et possessionis dominium, memoratam curiam occupandi^ inhabitaDdi,
vendendi, donandi, commutandi, et quocunque modo voluerint pro suis
vsibus ordinandi, ablata nobis, nostrisque heredibus omni facultate, sepe-
dictam curiam, vilo vnquam adinuencionis ingenio reuocandi. -Jn cuius rei
enidenciam sigilla nostra presentibus sunt appensa« Datum Haeigb00. anno
domini JVP. GCC. Vir. in secunda feria proxima post dominicam trioitatis.
Pa fränsidmm Littai*a super ekebi.
Sigillet N:o i niyckct skadadt; lf:o a bortfallcty remsan qTai\
.^
— 5a3 —
i55it 1807 d. 25^ Maj.
Abboten JoHAffs ocb KonYmnvn i Nydala samt Gb^vuhd Bovoniovs bref om utbrte af en dcl
af klostrcU egor i Iffissja tili Germund, emot baiM egor i lAngtd och Gällarya.
A. 3. I.
Omnibus presens scriptum cernentibus, Frater johanives dictus abbas
et coNUEiYTUS noue vallis, Nee non Germundus boivda son Balutem et cog-*
noscere veritatem, Protestamur presentibus^ nos ad inuicem terrarum huius«
modi concambium fecisse, videlicet quod ego germundus gratanter accep**
taui possessiones monachorum omnes in naesium exceptis pratis Ecciesie de
wrixstaf) et exceptis torrentibus omnibus ad edificandum aptis ibidem prata
omnia intra terminos istos constituta, videlicet, a^ ponte wigariter dicto
stenolfs bro, ductu jtineris in stenolfs spanga, jnde semper per concursum
sicci et bumidi in b0ghio waf) primum, quod inuenitur juxta culsholma,
deinde directe in sepes de nsesium ductu vie, et cum pascuis pecudum wi-
gariter dictis byiahagha nuper per vddonem in syndrunsesum certis sepibus
circumclusis, Ac accessibus omnibus et vtilitatibus afgaerf>abyagilzli wlgari«
ter Tocatis Que quidem omnia nos predicti abbas et conuentus recognosci*
mus nos eidem Germundo pro possessionibus suis omnibus intra sepes et
extra in langedh et Gselluryf) justo commutacionis commercio vendidisse
Quapropter £go prefatus germundus recognosco me jura omnia disponendi'
de predictis prius bonis meis in langef) et Gaelluryf) possessionis videlicet
et proprietatis a me et heredibus meis ad predictos abbatem et conuentum
et eorura successores transtulisse, Simul insuper omnes nos predicti abbas
cum conuentu, ex vna parte et sepedictus Germundus ex altera recognosci*
mus nos predictam commutacionem apposicione pene sedecim marcharum
denar. wigariter dicte wijj^rlaeghe, quas quidem XVI marchascuni omnibus
alijs receptis infringere quod absit finaliter volens aduerse parti soluere de-
bet racione qua supra confirmasse, Jn cuius rei testimonium quia Ego Ger*
mundus sigilfum proprium 'non babui Nobiles viros videlicet Hsemingum
ysaksson, Birgherum wixstensson et swenonem gunna son rogaui presentes
litteras nostri facti seriem continentes sigillare, Actum Anno domini M'' CCG*
septimo, Die beati vrbani martiris.
Sigillra n:o i, 2 ocb 4 bortfailaa, remsoraa qvar; N:o 3 tkadadt«
t552. ^3d7 d. 29 Maj.
JoflurvEs ÖDD ... • fovf salu^ oeh faste^bref pA n wret rtd Wctterli, tili KADikeo dcriMuaa-
stfidea Thidemaii.
A.ifL
a.
Vniuer&is christi fidelibus presentes litteras visuris yel audituris Johannes
filius ÖD •••••«. • LONGABEEN Saluteiu in doinino sempiternam. Nouer
rint vniuersi presentes pariter et futuri me de cognatorum meorum bene-
placito pariter et assensu agrum vnum iuxta westraaros ab alijs separatum
wret wlgariter appellatum inter agrum nicholai dicti skimalpaenning ab ori-
entali parte et quasdam curias ex occidentali parte situatum ad me iure
hereditario deuolutum domino thidemanno canonico arosiensi prout ioter
nos conuenerit pro iosto precio vendidisse sibi ac suis heredibus iure per-
petuo possidendum, quod agri precium mihi plenarie persolutum fore te-
nore presencium recognosco jn tantum quod nullus. hominum prefatum emp^
toreia super possessione dicti, agri debeat vel possit in pösterum aliqualiter
impetere uel grauare Jn cuius contractus vendicionis ac empcionis euiden-
ciam secundum legum terre proniulgacionem testes sunt inuocati dicti faste
qui partes contranencium hinc inde cognouerunt quorum testium nomina
tunc consulum existencium subscripta continentur. Allo prefectus. Henricus
crusaa. mfigister siwrdus. albertus pes vipho in monte. bernardus kietilboL
nicholau^ bicarmasater. benichinus hardarwigh. thorstanus sutor, arnaldos
sartor. thogillus bumul. gerbertus. Olauus ingiulphi. Jn cuius rei testimo-
nium sigillum ciuitatis nostre presentibus est appensum, Datum anno domini
W. CCC\ vir. llir kalend. iunij *).
Sigilkt blott i ena kaotea sLadadt.
i553. 1807 A 3i Maj. Falkenberg.
Hertig CoaisTOPBBas af Halland och Samso för Halrnüad utftrdade privilegier.
L. i. 19 **>
Omnibus praesens scriptum cernentibus, Cheistophoros Dei gratia, Dax
Hallandiae et Samso salutem in Domino sempiternam. Notum facimus uni-
▼ersis» quod nos exhibitores praesentes dilectos nobis Villanos in Halmstadbe,
sob nostra protectione recepimus specialiter defendendos, volentes eis gra-
^ SkriAen fr p& Atskiinga tUUien.af fukt utplftaad.
**) Hemladt ur Sladt-Archivet
~ 5o5. —
tiaofi pro tempore specialem sibi omnia eadem jura« quse singul» vill» fo-'
renses regni Daeide de dilectissimo Patre . • •.. Rege Dacias habere digno^
scuntur .... et concedimus per prsesentes^ donec aliud cum iisdem duci«»
mus faciendum, unde per gratiam nosti;:am districtiusinbibemus:, ne quis ad*
vocatorum nostrorum, seu quisquam alius,'cnjuscunque condicionis, temere
statuat, consilio in praemissa^ conclusionis tenorem praasentibus injurias ali-
qnas audacter irrogare, prout indignationem nostram et ultionem duxerit evi*-
tandaiQ. Datnm Falkenberg Anno D:ni millesimo trecentesino septimo in Die
beataa Patronae *) Virginis in praesentia nostra et dapiferi nostri.
(L. S.)
i554- 1807 d. II Juni. Monas.
H^rtigarn« Eriks 0€h Waldemabs örverlätclsebref pA gArdarne Tuna i Näs, och Näs inellan
-Wika, samt qvarnarae i Thorshälla, h vi Ika Marsken Thor kel Koutsson egi, och bela 6n Ängsö
tili deras Drots Anibjö'ra Sixteosson, för 600 mark af Hertigarnes mynt och 4^ tunnor smör,
samt 100 mark iödig, som de voro honom skyldige lor hvad hau lemaat pä deras slott i
Myköpiog och Kongelf, samt 6 markland och 4 örtugsland )ord.
A. 6. a.
Vniuersis presentes litteras visuris uel audituris, Eaigus et waldema*
RüS dei gracia duces sweorum, salutem in domino sempiternam, Gonstare
volumus Omnibus euidenter, quod dilecto et fideli dapifero nostro^ domino
aberno sixten son, in sexcentis marchis denariorum nostre monete, cum
quadraginta duabus la^enis butiri, et ducentis marchis puri argenti, pro
expensis suis, quas ad castra nostra, nycopie, et kungellie deferri fecimus,
ac in sex marchis cum quatuor solidis prediorum vere recognicionis titulo,
obligatos recognoscimus nos teneri, pro quibus omnibus et singulis, eidem
dapifero nostro suisque heredibus, curiam, tune in naesi situatam, et Guriam,
NdBs mellin wikäe, cum domibus, agris, pratis, pascuis, siluis, molendjnis,
piscarijs, ceterisque earundem curiarum pertinencijs, intra ,sepes et extra,
longe uel prope positis, et cum omnibus molendinis in Thorsharghae, que
possedit quondam dominus Th. marscalcus, et cum tota et integra insula
dicta. aengs00. cum ceteris suis pertinencijs tradimus et persoluimus, pleno
iure in perpetuum possidendas ablata nobis nostrisque heredibus omni fa-
cultate, premissa vllo unquam ingenio reuocandi. Si vero eadem premissa,
uel aliquod premissorum, in parte uel ex toto ab aliquibus iuste ac racio-
nabiliter inpeti contigerit, promittimus, quod ipsis inpetitoribus prout iustum
*) Tratigen /etaktigt OsiJSr Palrooeji«.
— 5o6 —
fuerit satisfacere volumus et debemus, iU quod omnino exnunc ipsi dafi*
fero nostro et suis heredibus, omnia suprascripta integraliter ueodicamos,
et speciaiiter obligamtis nos, ad quittandum et satwfaciendtlni , dilecto H&^
deli nostro/ domino mag^ gregorison, pro omnibua et singulis predij^suis
et eorum pertinencijs ceteris, que in predicta insula aengs00 dinoscitur pos-
sidere ita quod, tam predia ilia cum illomni pertinencijs, quam omnia alia pre-
dia, in predicta insula existencia, eidem dapifera nostro suisque heredibas
exnunc libere uendicamus, volentes, et promittentes nos, omnibus prefate in-
sule possessoribus^ quibus adbuc satisfactum esse non oonstiterit, integrali-
ter satisfacere et quittare Jn cuius rei euidenciam sigilla nostra vna cum
sigillis aliquorum de consilio nostro, presentibus sunt appensa, Datum. Moo*
naes. änno domini .M*. CCC*. VII*. die beati barnabe apostoli.
Sigillen N:o ij 3, 5, 6, 9-^12 bortfaiina, remsonia qvar; N:o 2, 4» 7> 8 skadade.
i555. 1807 d- 10 Aug.
BisLopcn i Slrengnäs, Ysabs Skrifvelse tili IrkedjckDen Olof och Domkapitlet i Upsala, med
underrättelse, alt han affärdat brefvisaren Kaniken Thorsten, for att emottaga hvad uppdrag
de kuode finna godt alt honom gifva, och med anhdIlaQ, att genoio öppet bref frAn detta
ärets besök varda frikallad.
A. 6. a.
Reuerendis uiris, Dominis. Olawo Archidyacono. toti que Capitulo ypsa-
lensi, ysARUS dei gracia Episcopus str^engisenensis, Salutem in domino sem-
piternam, Dirigimus ad vos in officio visitationis. dilectum nostrum Cano*
nicum dominum Thorstanum latorem presentium ex parte nostra. paraticum
reuerentia qua decet suscipere. que nobis jnsinuanda duxeritis uel mandao-
da, Rogantes vt a visitatione presentis Anni nos velitis absoluere. nobis sn-
per hoc vestras patentes litteras remittentes, Datum Anno domini. M%GGC''Vn'.
die beati Laurentij Martiris.
Pafränsidam Ysaru^ straBogiaeneofta visital capitulum vpsalense per procuratoreoi.
Sigiliet bortrifvet, med den ur brefvet klippta remsan.
t556. i3o7 A 25 Aug.
JoHANVBs l5GBSsoirs cnka, Hblbha Obms DOTTsms Testamente af gSrdarne Utala och Fitisirik tili
det Vicariat, som Doniprosten Wimundus stiftat vid Linköpings Döfflkjrrka, samt dessatoo
af penntngar tili kioster och hospilal inom Öslergothland.
A. 4«
Jn. nomine domini amen Cum sine discrecione magnoque cautele stU'
dio adinuentum non fuerit. vt quod racionabiliter agitur yiuaci iitteranün
5o7 —
testimonio roboretiir, Ne uel presentes. lateat. yel processu temporis occul-
tum posteris habeatur, Ego Elena oRMSDOTya, Relicta iofaannis ingaeson,
anno ab incarnacione dominK M"*. CCC\ VII. nomine domini inuocatot mortis
ac nouissimorum non inmemor que vrgente necessitate feliciter recoluntur,
ad omnipotentis dei, beatissime matris eins marie et apostolorum eins petri
et pauIi, omniumque sanctorum, laudem et honorem et meorum et proge*
nitorum meorum remissionem peccatorum bona infra scripta ad augmenta-
Gionem perpetue vicarie quam fundauit dominus Wiraundus prepositus nomine
testamenti ecölesie confero lincopensi. videlicet. Curiam meam vtalae in kind
Sita m cum coloniis, molendinis ceterisquealiis eiusdem curie attinenciis, Jtem
curiam meam fr0swy videlicet duos attongos cum omnibus et singulis eorum
attinenciis similiter assigno ecclesie memorate. apud quam eciam michi eligo se-
puituram, Jtem ffratribus minoribus lincopie, nouem. Marchas. quarum Septem
sunt solute et due restant soluende Jtem fTratribus minoribus. sudercopie tres
Marcbas. Jtem ffratribus predicatoribus. skeningie. tres. Marchas. Jtem sancti*
monialibus wretis. tres. Marchas. Jtem sanctimonialibus in askaby, VI. Mar-
chas pro duabus ampullis argenteis faciendis. Jtem hospitali; sudercopie .T. Mar-
cham denar. Hospitali. in skeningie .1. Marcham den., Jtem sororibus Skenin-
gie .1. Marcham, Hec omnia nisi per me soluta fuerint. solui volo de alio octo-
nario in fr0swy per illum qui bonorum possessionem adiuerit predictorum,
£xequtores igitur huius testamenti mei ordino et constituo venerabilem patrem
Episcopum lincopensem. dominum raagnum karlsson. dominum beronem ca*
nonicum lincopensem. et ketilbernum knutsson. ad euidenciam igitur istorum
et confirmacionem, sigilla illustrium princjpum Erici et waldemari ducum
swecie. Episcopi lincopensis, domini swantapolch. domini magni karlsson.
domini.beronis canonici lincopensis. et ketilberni knutsson fratris eius pre-
sentes litteras instanter petb roborari, Datum, anno domini. I\r. GCC VII
in crastino beati bartholomei.
Sigilien N:o i — 4 o^got skadade; 5—9 bortfalina jemte reinaorna.
iSSy. i3o7 d, aS Aug. Orleans.
Kaniken t üpsala, Magister Joeass Testamentariska aoordning af sin qvai-Idtenskap, nemligen
jord lili Upsata och Simtuna kyrkor, böcker tili sioa bröder samt penoingai* tili kyrkor^
samt andeiisa inrättoinear och persoiier.
B. 2: 145.
Jn nomine patris et filii et spiritus saneti amen Ego iohannes magister
de swecia canonicus vpsalensis compos mentis mee licet aliquantulum infir-
mus corpore attendens et considerans quod nichil est morte cercius, nichil
vero incercius hora mortis noletis decedere intestatus, testamentum metim
seu vltimam voluntatem meam facio et ordino in modum qui seqoitur et iii
formatn Sn priinis siquidem do et lege ecclesie vpsalensi sex oras terre in
curia mea in kytbywy, ea condicione adiecta quod si parentes roei eas habere
et retlnere voluerint, iustum precium valoris earundem infra anniini a tem«
pore sciepcie obitus mei reddant et soluant prefate ecclesie alioquin volo
et precipio quod diete sex ore terre dicte ecclesie reroaneant paeifice, et
eas possideat in futurum Jtem do et lego ecclesie mee de symbatunum duas
oras terre in curia predicta sub condicione predicta Jtem sepulturam meam
eligo in domo fratrum predicatorum aurelianensium , et eisdem do et lego
sexaginta solidos parisienses Jtem do et lego ecclesie sancti vincencii in yi-
neis aurelianensibus sex solidos parisienses Jtem do et lego rectori eiusdem e^
clesie decem solidos parisienses Jtem do et lego clerico eiusdem loci duos soll«
dos parisienses Jtem do et lego domui dej aurelianensi sex solidos pamien«
ses Jtem do et lego fabrice aurelianensis curie quatuor solidos parisienses
Jtem do et lego fratri meo ingiualdo paruas decretales meas cum sexto li«
bro apparatatas Jtem do et lego fratri meo finuido alias decretales meas non
apparatatas Jta quod vendantur in florcnos qui in eiusdem fratris ysum et
commodum conuertantur Jtem do et lego domui sancti spiritus vpsalie I mar-
cham denariorum Jtem conuiuio eiusdem domus I marcham denariorum Jten(
do et lego conniuio presbiterorum apud enicopiam vnam marcham den.
Jtem hospitali in enecopia dimidiam marcham den. Jtem do et lego ecclesie
de birkistum dimidiam marcham den. huius autem testamenti seu vltiroeTO-
luntatis mee exequtores meos facio et constituo in regno francie, dilectum
fratrem meum nicolaum canonicum strengnensem et dominum beronem de tyl-
lingum canonicum vpsalensem, Jn partibus autem meis dilectissimum patrem
meum dominum magnum marinason et dominum haquinum prepositum aro*
siensem et quenilibet eorum in solidum ita quod si ambo noluerint aut ne-
quiuerint interesse quod alter ipsorum exequcioni debite premissa demen-
det Et volo quod istud testamentum meum seu vitima voluntas vel disposi-
cio valeat iure testamenti, aut jure codicillorum aut jure canonum aut vt
puplicum instrumentum Aut valeat vt quelibet alia vitima voluntas vel dis-
posicio aut valeat prout melius yalere poterit et debebit de censuetudine
vel de jure £t ad bec vocaui in testes specialiter et rogaui nicolaum magni
jngiualdum magni, fratres meos, dominum johannem duus canonicum luo-
densem dominum alfinum canonicum hamarehsem dominum iohannem dictum
vifstorp johannem rectorem ecclesie sancti vincencii in vineis aurelianensibus
presbiterum et iohannem de cruce clericum curie aurelianensis notarium joratuo
et rogaui eos vt huic presenti pagine sigilla sua vna cum meo appoaerent
in
j
— 5o9 -—
in testimoniam premissorum Datum aürelianis änho domiiii M^'CGC'^ septimo
die veneris post festum beati bartbolomei apostoli.
6fverskri/if Testamentom donoint iohannis magistri canoDici vpsalensis in quo iegantar ecciesie VI
. ore lerre io kylowi et quedam alia alii«.
i558. 1^07 d. 20 Sept
Borgaren i Linkoping Beitbcbihs Testamen tariska anordning af sin qvarlitenskap tili kyrktf^€K:b
andeliga inrallningar samt busli-u och bam.
B. 5: 86.
Ja nomine dominj Amen anno a natiuitate eiusdem Millesimo GGG VII
jn ^vigilia sancti matbei apostoli et ewangeh'ste Ego benichinus Giuis Unco-
pensis licet corpore debilis qientis tarnen compos testamentum meum de R6-
bus mihi a deo concessis condo et ordino in bunc modum Primo ecciesie
Hncopensi in qua mihi eligo sepultur.am confera tres marcKas argenti et
vnum agrum in ballahell. capientem IIL mensuras, fratribus minoribus jbi--
dem II marchas denariorum fratribus minoribus sndercopie II marchas den.
Eccielsie sancte trinitatis ibidem I marcfaam den. Ecciesie sancti laurencii I
marcham den. ecciesie sancti egidij I marcham den. Hospitali ibidem dimidiäm
marcbam den. predicatoribus skaeningie I marcham den. Ecciesie beate vir*
ginis ibidem I marcbam den. Monialibus dim. marcham den. Hospitali ibidem
eciam dim. marcham dem Jtem dilecte Txori mee vnum vas argen tebm! pdn*
derans III marchas puri Domino Johanni fib'o eiusdem vnam armaturam,
fratri meo Roberto eciam vnam armaturam, Johanni filio liberti I marcham
argenti, domino Mardbo sacriste I marcham argenti et domino magno. dim.
marcham den. Jtem cuilibet vicariorum in choro lincopensi II oras den. Ad
horum igitur euidenciam pleniorem sigillum meum presentibus est appensum
Actum anno et die supradictis.
Ö/verskri/t." De agro eeclasie in liallahell.
i559- i3o7cla3 Sept^ Svansholm.
Biskop Maghus's i Wm'o vidimatton af Biskop Lars II:s i liinLopjng fSrordqande^ om tiondien
fi'in församiingarne } Öftra Hirad 9}udjng och (&stb^ HSrad tili Njdaja kloster.
A. 3. X. '
Omnibus presentes litteras jnspecturi^,. Magnus dei gracia Episcppus
Wexionensis salutem in domino sempiternialm, SigiUatas yeris. sigilli^ magni-
Sv. Diplom, IL • '' 1 65 :
fici videlic^t prinetpis domini Bii^lieri dei gracia regia sweonmiac venera^
bilium patrvm felicis recordacionis domihorum Nicbolai quondam Arcfaie-
piscojpi vpaaleasis, nee non Laurencij Episoapi et Capituli lincopensis, pro*
testamur nos vidisse litteras non raaas non cancellatas nee in aliqua sui parte
viciatas, quas diligenter inspeximus de verbo ad verbum Tenore qui seqoi-
tur continentes, Vniuersis &<?• Se föregäende N:o i3i6 Jn huius igitur in-
speccionis nostre testitnonium sigillum nos'trura presentibus duximus appo*
nendum Datum Swansholm anno domini M"" CGG* VII, jn crastino sancti
Mauricij.
Sigiliet bortfallet, remtan qrar.
i56o. 1807 d. 3o Sept.
FAfven Clembjts V:s Bulla, med befallDiog tili Ärkebiskopen i Upsala och bans Lydbiskopar
all genom predikningar och äflaU meddeiande uppinana fotket tili deltagande i del beslo»
tada treiliga korst&get mqt Turkarof e}l«r all med gAfVor uodcrttcidj« deL
- A. I. bj
Clemens episcopus seruus seruoram dei Uenerabilibus fratrjbus • • A^
cbiepiscöpo vpsalensi eiusque sufifraganeis Salutem et apostolicam benedictio
nem. Jnsurgentibus contra fidem catholicam et religionem extinguere^ molien-
ttbus christianam ea uirtute illaque oonstantia est a fidelibus resistendum ut
fideles cfaristi &lei orthodoxe ardorc succensi uirtutibusque pro posse succinti
detestandum illorum propositum obice contrario intentionis impendant et
roboris oppositione conatus ioiquos prohibeant eorundem sicque mentis et
corporis armatura muniti, ac directi lumine fidei insui^entes eosdem spiri*
tuali carentes munimine et infidelitatis tenebris obsecatos deo cui iDiiitaat
ipsis assistente prosternant. Sane iamdudum et nuper etiam prout euidentia facti
pro dolor notum reddit non sine amaritudine mentis accepimas quod gentes
illorum infidelium paganorum que uulgari lingua Türchi uocantur sicientes
sanguinem populi christiani et ad extinctionera catholice fidei faanelantes
collectis sue uiribus nationis a certis retro continuatis temporibus cum ma*
xima quantitate lignorum naualium armatorum in partibus Romanie et alijs
löcis fideltum conuicinis eisdem chHstianoruqfi fines per mare fuerunt ingressi,
et in christianps et loca ac insulas eorundem atrociter seuientes per mare
discurrerunt hacteniis et discurrere non desistunt dampnjHcantea et depopo-
lantes loca et insulas cbristianorum partium earundem ipsasque incendio mi-
$erabili supponentes et quod nefandiuS est christianos eosdem in predam ab*
ducunt et subiciunt horribili ac perpetue seruituti, uendentes eös ut anima'-
]ia ipsQsque ad abäegandum fidem catholicam compellentes» quodque insu-
— Sil —
lain, NigripOQlift, diaersis temporibus et uieibas, cum eorütn ioi^jua potentia
et furore seuissime feritatis hostiliter inuaserunt, et post depopalätionea incep-
dia cedes et spolia per iafideles ipsos in dicta et aJijs ihsulis ao terria dicta-»
vwa partium imraaniter perpetrata innumerabiles persona^ iBdielium eorua-«
dem. cepisse ipsasque in seruitutem predietam redegisse pco dolor asseruotur;
Cum autem de buiusmodi prauis conatibus et oppresisionibus quos £era pa*
ganitas in eosdem fideles sie exercet atrociter ia intitnis doleamus. et prop*
terea, uias et modos exqumierimus ut statui dictorum cbristiatiorum sie dp«
presso poasemus utiliter prouidere, tandem diligenti tractätm super, bijs pre-
babito duximus ordinandum ut certa armata galearum [Iwnos in i»to primo
Anno realibus subsidijs de nostra Camera lieet sit multis expensarum : one-
ribus aggrauata et deinde spiritualium et ecciesiasticorum subsidij» adiuuända
nee non carissimum in cbristo filium nostrum Hugoneni Regem Cipri illu-
strem ac drlectos filios . . Magistrum et fratres hospitalis saheti Jobaniiis
Jeroso]imitani et nobilem . virum , • Ducem veneciarum et qiiosdam' alias in
instanti fiat pro succursu et defensione fidelium predictorum. utque^ ad Tri-*
ennium duratura et quod hpiusmodi galee bellatoribusetalijs gentibua Qpor-*
tunis et armis bene munite apud dictam insuläm Nigripdntis in instanti fe^
sto omnium sanctorum debeant conuenire contra infideies eosdem auctore
domino uiriliter profecture. Licet igitur assidue cogitemus quomodö et qua**
liter negotium ipsum ad dei laudem et gloriam et non aolum. ad defensio-
nem cathoUce fidei et professorum eiusdem sed etiam exaltationem ipsius fe«
üeiter prosperetur, et pro feliciori prosecutione ipsius decimas reddituüm et
prouentuura ecclesiasticorum in certis terris prouincijs et partibus consisten-»
tium et aliqua alia subsidia duxerimus concedenda, quia tamea negotium
ipsum quod maxima expensarum profluuia requirit maioribus subsidijs no-t
scitur indigere ac ad illud coadiuuandum fidelium caritatiüa. subsidia exi-^
stunt plurimum oportuna fideles eosdem ad hoc quibusdam spiritualibus
munificentijs indulgentijs uidelicet et remissionibus prouidimus inuitandos«
Quocirca fraternitati üestre per apostolica scnpta committimus et manda*
mus quatinus statum miserabilem christianorum dictarum partium, attendentes
tamquam precones fideles et fortes athlete fidei contra infidelea eosdem sin«
guli uidelicet uestrum in suis Ciuitatibus et diocesibus per uqs et alias, per-
sonas ecclesiasticas seculares et reguläres ordinum quorumcunque quas^ ad
hoc ydoneas fore noueritis cbristi fidelibus iuxta datam üobis et eis a deo pru-
dentiam proponatis publice uerbum crucis et venerabile signum eius quibusuis
fidelibus illud suscipere deuote uolentibus concedatis ipsorumque humeris
imponatis fideles eosdem quos ad audiendum propositionem ipsam quoeiens
expedierit ad loca ydonea conuocare possitia solicitia exhortationibus 6t
opor tunis instanti js inducentes ut ipsi suscipieiites eum reuei^entia signum* cruci^
— 3is —
illud^ttct auis CK^rdibus impriniMtes, contra infidelium predictorom perfidiam
.insurgant uiriiiter et negotium ipsum feruenter assumant et feruentias pros^
quantur Et ut ipsi fideles tanto libentius premissa prosequi studeant, quanto
ex suis Jaboribus potiorem gratiam se nouerint percepturos. Nos de oamipoteo-^
tis dei misericordia et beatorum Petri et Pauli Apostolomm etus auctoritate
eonfisi et illa quam nobis deus licet indignis ligandi atque soluendi eontaHt
potestatem eisdem fidelibus, qui cum dicta armata uel alias in soccursum et
subsidium christianorum partium Romanie predictarum contra infideles eosdem
in personis proprijs et exspensis siue per terram siue per mare infra dictum
Triennium abeodem festoomniumsanctoruminantea computandum profectifue«
rint et per vnum Annum continue uel interpolatim eiusdem tarnen Triennij in
dicti prosecutione negötij fuerint commorati, nöc non et illis qui in dicti ne-
gotij prosecutione decesserint uel in prosecutione huiusmodi uulnerati fuerint
etiam si alibi ubicunque ex talibus uulneribus decedere eos contingat illam
suorum peccaminum de quibus ueraciter fuerint corde contriti et ore conressi
ueniam induigemus que conceditur tranfretantibus in subsidium terre sancte
et in retributionem iustorum salutis eterne poliicemur augmentum eis autem
qui non iii personis proprijs illuc accesserint sed in suis dumtaxat expensis
iuxta facultatem et qualitatem suam bellatores ydoneos destinabunt per tem-
pus quod supradicitur in huiusmodi prosecutione negocij moraturos et iUis
similiter qui licet in alienis expensis in proprijs tarnen personis illuc acces«
serint per tempus moraturi predictum ac eis etiam qui tan tum pro dicto
negotio de bonis proprijs erogauerint, quantum essent illuc eundo et inibi
per Annum continuum morando et redeundo etiam expensuri, eandem suo«
rum concedimus ueniam peccatorum huiusmodi quoque remissionis uolurous
et concedimus esse participes iuxta quantitatem suhsidij et deuotionis affe-
ctum omnes qui ad subuentionem dicti negotij de bonis suis congrue mini*
strabunt et circa predicta auxilium uel consilium impenderint oportunum.
Ceterum ut huiusmodi negotium fidei felicius prosperetur. uolumus ut in
singulis ecciesijs uestrarum Ciuitatum et diocesium singuli trunci concaui
ponantur Tribus clauibus consignati prima uidelicet penes loci ordinarium
secunda penes ecclesie sacerdotem, et si in CoIIegiatis ecciesijs fuerit penes
maiorem de Capitulp Tertia uero penes aliquem probate uite laicum conser-
uandis, ac in eis fideles quilibet iuxta quod dominus eorum mentibus io*
spirauerit suas helemosinas deponere in remissionem suorum peccaminum
moueantur. Volentes et illam pecuniam quam per fideles. eosdem offerri et
deponj contigerit in truncis eisdem recipiatis erogaturi eam pro ^ictö nego-
tio illi uel illis quem uel quos ad hoc deputandum duxerimus seu etiam
deputandos, ac certificari) nos perlitteras uestras de receptis in truncis eis-
dem et bijs que depntando uel deputandis predictis duxeritis assignanda
-^ 5i3 —
Porro quia presentes littere nequirent forsan propter uiarum discriinina uel
alia impedimenta legitima uestrum singulis commode presentari. uolumus quod
per te frater . . Archiepiscope dictarum litterarura transumptura manu pu-
blica scriptum, tuoque communitum sigillo uobis fratres sufTraganeis trans-
hiittatur cui adhiberi per uos uolumus uelut originalibus plenam fidem. Da*
tum apud Villam noua'm Auinionensis diocesis II kal. Octobris Pontificatus
noetri Anno Secundo.
Under uppvecket.' Aaoo dominj Millesiino &c« christifideles.
P& uppvecket^ tradlta de Curia Transmortaaa«
Pä /ransidan.' ofvantiU ett stört B, och nedanßre.' Archiepiscopo Vpsalensi.
Blybullan tillika med sooret bortfalieo.
i56i, i3o7 d. 5 Ocl. Harokstorp.
Hertig Eai&s forskrifniDg pft ij mark lödig, Maßngna af Abbedissan Katharina i Wreta mot
förpantoiDg af Monas , hviiken gärd Ullfaller klostret, om ej skuiden inom nästa pftsk betaltes.
A, 3. t
Omnibus presentes litteras inspecturis Erigus dei gracia Dux sweorum ,
salutem in domino sempiternam Notum facimus vniuersis nos a religiosa do-
mina domina katerina abbatissa in wretum triginta septem marchas puri ar*
gönti mutuo recepisse in festo pasce proxime venturo persoluendas proqui-
bus sibi curiam nostram monses cum omnibus dicte curie adiacenciis in-
pignorauimus isto modo vt si dicta curia infra terminum predictum redempta
non fuerit ipsi Domine et conuentui suo perpetuo cedat, ita tarnen quod
illud nobis supplere teneatur in quo dicta curia melior per fidedignas per-
sonas ex parte nostra et sua nominandas fuerit iudicata Jn euius rei testi*
monium sigillum fratris nostrl karissimi domini ducis waldemari vna cum
sigillo nostro presentibus est appensum, Datum Haroksthorp anno domini
W. CCG. VIJ, tercio non. octobris.
B&da Sigilieo bortfalloa TrAn de ur bref?et klippta remsoroa»
i562. i3o7 A 2 1 Oct Fänö.
FoLKB JoNs^oHS Bfcf ofo {ordabjte med Margareta i Hickeby, ft hennes soaers ragnar, hvari*
genom j marklaod i Htisaby Markhem beone lemnas för jord i FAnö.
A* 6. b.
Omnibus presentes litteras jnspecturis, fulko jonsson salutem in do-
iBino sempiternam, Tenore presencium constare volumus euidenter nos cum
^ 5i4 —
liiargareta in hikkab^ ex parte filioram auorum ad consensum etbeniuoleo-
ctam johannis r0rikssoii et jngiuaidi awnculorum, nee non et aliorüm eorun-
dem propinquorum quandam fecisse permutacionem prediorum in hunc mo-
dum, recepimus enim ab eadem et filijs suis quatuordeeem solides terre in
fanh0, pro quibus assignauimus ipsis dimidiam marebam terre in husaby
marohem qum omnibus ^uis attinencijs, quam de dilecto eonsobrino nostro
domino Johanne quondam sudbermannie legifero pro pleno precio habuirom,
Quare vos omnes et singulos tarn posteros quam mödernos in domino ro-
Samus Quatinus eidem margarete et filijs suis astare velitis pro quocumque
iinidiam marcham terre predictam jmpetente. Cum nos et heredes nostri
ipsis erimus veri in wigari hemulsmaen, in eadem, Jn cuius rei testimonium
sigillum nostrum presentibus est appensum , Datum apud faDh0 anno domioi
Millesimo, CCG", septimo jn die vndecim milium virginum. '
Sigillet skadadt, pS en ur brefvet klippt remsa; har Tarit insydt i en pergamcDtsiapp, afklipptif
elt bref, som i Tillägget komnier att inforas.
i563. 1807 d, 2g ^^** Stockholm.
Hertigarne Eains och Waldeiuirs sbidfistelse p& Eonung Magni vidimerade bref af deo 7
Oct. 1286.
£. 73: m8.
Ericüs et Waldemarüs Dei gratia Duces Sweciae, Omnibus präsentes
literas inspecturis, salutem in Domino sempiternam. Noveritis nos vidisse
litäras Illustris Principis, Domini Magni^ quondam Regis Sweciae , dilectissimi
patris nostri vero sigillo consignatas, sub hac forma, Magnus Dei gratia &c.
Se föregäende N:o 921. Nos igitur, ut dilectissimus pater noster, Fratrum
dictorum paci^ et quieti providere volentes, easdem gratias, assignationes seu
donationes eisdem rratribus tenore praesentium confirmamus et nostris si-
gillis eommunimus. Datum Stokholm. Anno Domini M*. CCG*. septimo, cra-
stino beatorum Apostolorum Simonis et Judae.
Enligt teekningen uodcr afskriAeD, har Sigiilet N:o i varit borta, N:o 3 faDDiU qvar.
i564. i3o7 *^- ^ ^^^^ Sigarsö.
Feteb SiTBuröBHSsoirs Fastebref pi Mosaby i Kumla socken, med fullajoveotarter, lemoadtS^
skop Ysar i StrengnSs^ i vederlag mot erhAIJeo
Ställen y sammanraknade tili 43 örtugsland jord*
A.3.
Omnibus presentes litteras jnspecturis, Petrus STTRBiORNiESON, salutem
in domino sempiternam, Quoniam ea que rite aguntur jn dubium verti so-
— 5i5 —
lent et plerumqoe ab hominum memoria penituselabi'^nisi viue rocis uel lit-
terarum testimonio confirmentur, Notum facio, me recompensatione qua-
dam prediorum facta cum venerabili patre dominö ysaro dei gracia £pi-
scopo straengisenensi , juxta volantatem et consensum meorum verorum ac
legittimorum heredum quorum aliqui tune presentes erant in sighars09 de*
dfsse ei curiam meam, Mosaby, in parochia kumblum, cum omnibus suis
pertinentijs ac vtensilibus omnibus in ipsa curia tune jnuentis, Et reoepisse
ab eo quantum habuit in Hiorstum, ffulkwi, ac alijs multis locis, ita quod
continet .XL.III. solidos terre mihi ac meis hek*edibus perpetuo possidehdum^
Testes wigariter dicti faster fuerunt isti, Petrus dictus kaplan, Johatines
birghirsson» Nicolaus de saandum, Johannes dictus Norsaebask, Birgherus
karlsson, Haquinus de ThjzJgsby, ffr08tanus, Haquinus de Myryby, Jn cuius
testimonium siggillum meum. cum siggillis reuerendorum virorum Domini
Johannis prepositi Straengenesie , Domini johannis prepositi Naerikie, presen«*
tibus sunt appensa, Datum Sigbars0, Anno domini .M"". CCC VIP. die am--
marum post festum beati Michaelis.
Sigillen: N:o i och 3 mycket sladade; N:o i bortfalleti remsan qvar.
i565. 1807 d. II Nov. Upsala.
HertigarDe Eams och Waldbüuhs oppna bref, med fornyada pmilegiar for Presterskapat«
B. 3: 4, T.
Omnibus presentes litteras inspecturis. Ericüs et waldemarüs dei gra*
cia duces sweorum sahitem in domino sempiternäm. Quamuis creatura non
habeat See. iika med föregdende N:o 1/^20 tili Jn cuius nostre concessionis eui-
denciam pleniorem sigiHa nostra presentibus sunt appensa. Datum apud vp-
saliam Anno domini MGCC septimo in festo beati Martini.
i566. i3o7 d. 17 Dea Aby-
Hertigarne Ebiils och Waldbmaes forbindelse, att, mot erhällaDde af subsidlcr af KoDungHS*
kan i Norrige; bekriga KoDUDgeo i Danroark«
L. f . go *).
Omnibus praesens scriptum cernentibus E. et W. Dei gracia duces Sveo*
FHm salutem in dotnino. Constare volumus omnibus evidenter, qvöd facta
*] Uuir tu Odat«ra4 ffldimatioa af Bbkop Uelgt i Opsl^
— 5i6 ^
nobis de viris providifi, dominis ascero Jonsfte et Ivaro canonico Bergensi
procuratoribus et ininistris magnifici principis domioi Haguini Dei gracia regis
Norvegie illustris, patris nostri carissimi, sufficienti caucione super mille nuu*«
chis puri argenti nobis qvam cicius assignandis, et de mille marchatis an-
tiqve monete noricane in rebus competentibus nobis vel nostro certo naocio
Tunsbergis in media qvadragesima jam proxima committeodis , etdeLethang
et Landsckyld de Elwarsysl. et Ranriki istius anni nobis eciam qvantocios
deliberandis, promittimus bona fide Regem Daeie cum nostratibos et stipeo-
diariis dealamannia duetis tota nostra potencia invadere et hostiliterjmpQg«
nare nee cum ipso absqve domino nostro Rege Norvegie praedicto aliq?ate-
uus concordare. In cujus rei evidenciam sigilla nostra et sigilla dilectorum,
consiliariorum nostrorum, qvi qobiscum in hac parte, fide data, promise-
runt videlicet Venera bilis patris domini H. Dei gracia Lincopensis JBpiscopi,
domini aberni dapiferi nostri, Domini Philippi UliTsou Domini Siggonis Hai-
steins f. Domini Arnvidi Gottstaff domini Yvani de Kyrin domini Lydari <fe
Kyrin, et domini Thurgilli clerici nostri . Secretarii praesentibus sunt appea-
sa. Datum aby Anno domini M. GCG. VIL in 3:a dominica adventus.
1567. 1807 d. 17 Dec. Aby.
AscBB JoirssoKS och Kaoiken i Bergeo Iwaas lorbiodelse, alt tili Herügarne eller dcru ombod,
p& bestämda tider öTverleoiDa ofvaanamnda subsidiery o^haUtillse, dei Konungen i Norrip
icke Ulan Herligarnes begifvande logAr nigOD forbindelte med KonuDgen i Daomark, samt
Grefte Jakobs af HaJIaod derföre gifna borgen.
L. f. «8 ♦).
Omnibus praesens scriptum cernentibus Ascerds Jonsson et Iwarus Ca-
nonicus Bergensis salutem in domino sempiternam. Tenore praesentium ad
communem proferimus noticiam qvod nos procuratores magnifici principis
domini nostri, H. Dei gracia Regis Norvegie illustris fide media promittimus
ex parte sua et nomine procuratorii sui nobis commissi magnificis principibos
Dominis E. et W. ducibus Sveorum illustribus vel eorum certis nunciisi
mille marchas argenti puri, infra qvartum diem ä die nativitatis domioii
proximo numerandum^ integraliter tradere et qvittare ac mille marchatosao-
-tiqve monete noricane in rebus ipsis competentibus Tunsbergis in media
qvadragesima jam proxima assignare^ et soluciones dictas Laeidang et Land-
skyld , istius anni de ElvasysL et Ranriki qvam citius deliberare eisdem, et
super iis deliberandis sufficientem ipsis facere caucionem. Promittimus iosu*
per
*) Utur en TidimalioD afSigge Halsleoaion och KlerLen Gtfl, dat d. 98 Dec. iJoj.
— 5i7 —
per bona fide, qvod dictus dominus noster Rcx Norvegie absqve consensu
et voluntate praraictoram dominorvm ducum cum Rege Dacie nunqväm de-
beat concordare, et qvo ») omnia, qve pro hono pacis inter ipsum dominum
nostrum regem Norvegie et ipsos dominos duces condicta sunt, debeant ex
parte sua iaviolabiliter-observari. Et si praemissa pro ipsis dominis ducibus,
vel eorum nunciis, aliqvaliter impediri contigerit promittimus nos coopera-
tores et efficacesexistere promotores, donec ipsis in hac parte integralis et
debita satisfactio praelendatur. Praeterea nos Jacobüs Dei graciä comes Hal-
landiae super praemissis observandis et minime infringendis recognoscimus nos
fidem corporalem eciam praestitisse. In cujus rei evidenciam sigilla nostra
praesentibus sunt appensa. Datum aby Anno domini M. CCC. VII. in 3:a do*-
minica adventus.
i568. 1807 d. 17 Dec. Aby.
Herligarne Ebiks och Waldei^aas fiiUniakt för Si^^e Halstenssoo, att uppbSra 1000 mark silf-
ver af JVoi*ska Konaogens Pörvaftare.
L. f. «7.
Omnibus praesens scriptum' cernentibus E. et W. Dei gracia duces Sve-
orum, salutem in dpmino sempiternam. Tenore praesentiuni notum facimus
universis, qvod dilecto et fideli miiiti nostro domino Siggoni Haisteins f.
damus et concedimus liberam potestatem et plenariam authoritatera mille
marchas puri argenti, de viris providis dominis ascero Jons f. et IvvaroCa-
nonico Bergensi procuratoribus Magnißci prineipis, domini regis Norvegie
illustris patris nostri carissimi pendendi ex parte nostra pariter et.Ieyandi
ac eisdem quittacionis litteras assignandi. In cujus rei evidenciam sigilla no-
stra praesentibus duximus apponenda. Datum aby Anno domini M. CCC. VII.
in 3:a dominica adventus.
1569. 1807 d. 28 Dec. Kongelf.
SiGGB Halstevssovs ocb Klerken Carls vidimatioD af Ascer Joossoos och Kaniken Ivars foregä«
eode bref.
L. f. 87.
Omnibus praesens scriptum cernentibus Sicco Halsteins praefectus Ku-
get ^) et Carolus clericus domini £. dei gracia ducis Sveorum illustris, salu-
tepi in Christo. Constare volumus omnibus evidenter , nos recepisse litteras
1} FÖrmodligen qvod. a) FTirmodligen Kuageliis.
Sv, Diplom. IL 66
•^ 5i8 — ^
virorum discretorum dominorum Asoeri Jons et Iwari cattonici Bergensk,
Procuratorum Magnifici principis, doniini H. Dei gracia Regis NorvegieHlu*
stris, non rasas, non concellatas, non abolitas vel in aliqva 6ui parte ?icia«
tas in hseo verba. Omnibus &c« Se föreg. N:o 1.567, In cujus rei testimo«
nium sigilla nostra praesentibus sunt appensa. Datuai Kungell Anno donini
M. CCC VIL 4«tQ die nativitatis domini.
1570. • 1807 d. 29 Dec. Dyngiu.
SiGGB ÜAisTBirasoBS qviltens pä dt penniogsuromor, faan ft Hertigarne Erik och Waidemars vij-
nar uppburit af Norska Koouogea Hakans Förvaltare.
K. i. 3: 49.
' Omnibus presens scriptum cernentibus Siggo Hallsteinssoü , Praefectus
Kongellis salutem in Christo. Recognosco me reeepisse et leuasse de &c.
Domini H. Dei gratia Regis Norwegiae Procuratoribus sexcentas roarcas puri
argenti, centum et mille marcas denariorum Lybicensium ex parte Domino*
rum meorum Dom. £. et W. Ducum Sveorum illustrium. Hoc autero argen-
tum et fiecuniam recognosco me pro mille märchis puri plenarie reeepisse
&c. praesentibus Domino Karulo clerico Domini Ducis Erici praedicti et Öf-
rardo monetario Lotosiensi. Datum apud Dyngiu anno Domini M GCC VII
quinto die natiuitatis Domini.
1571. i3o8 Odat
Pbtbb GBBABDSdoas salubref pfi 2 öresland jord i Willberga i SkobohSrad tili Skoklosler^ med
förbebAlly att i sin lifstid fH hugga ved p& Soderakogen«
A. 3. b.
Vniuersis christi fidelibus presentes litteras inspecturis petros quondam
G£AADDi£SON salutcm in omnium saluatore^ Jniuriatur memorie frequenter
obliuio, et longinquitate sepe fit temporis quod res clara presentibus red-
duntur obscura futuris, Jdcirco tenore presencium Um posteris quam pre-
sentibus notum facio, quqd Religiosis dominabus sanctimoniälibus in sko,
duas oras terre Jn villa bergum, Jn skobohered{>i pro iusto et condigno
precio, vendidi, tradidi, et assignaui perpetuo Jure possidendas, sub firma-
rijs secundum leges patrie dominica palmarum apud predictum Monasterium
datis, ac eciam nominatis^ domino Haquino sacerdote, domino Raguasto, He-
mingo Jngimundaeson, thaeluono Hydinson, vesg0to, Kettiluasto Jn vasta-
dum cum omnibus parochianis, Oeterum yolumus omnibus et singulis con-
— 5i9 —
Stare quod a dictis dominabus licenciam habeo Jn suderskog ligiia que di<>
cuntur dfihvet succidere tempore vite mee vnde ne heredes mei hanc licen*
ciam sibi iure hereditario vsurpent, sigillum nostrum presentibus est appen*
$uin, Datum anno doraini M"*. GGC*. VIII.
Pi/rinsidan,' supr« wiilabaorgba j skobobaredhe.
Sigillet, pA en ur brefvet kiippt remsa, «dligt, meo skadadt
1572.
i3o8 d. I Febr.
iNGBGBRDy Holoiger UlfsfiODs «Dkas g&fva tili Alvastra kloster af g&rdenBerg i Westergolhland,
med föreskrifty att afkasloiiigCD efter heooes död lagges tili det anslag hennes man gifvit sam-
ma kloster.
A. 3. T. •).
Omnibus presentes litteras inspecturis, Jngigerdis relicta domini holgeri
wlf son, salutem et cognoscere veritatem Condecens est et consentaneüm ra-
cionj vt quos amör et dilectio matrimonii in bac uita inseparabiliter adu-
nant hos eciam post mortem non separet sepultura, Wnde tenore presen-
cium constare volo omnibus euidenter quod sana mente et corpore apud
monachos in aluastrum vbi predilectus dominus meus et maritus holmgerus
wlf son, sepultus est locum eligosepulture, Et curia m meam byergh inwes^
gocia situatam cum omnibus suis pertinencijs prope et alonge positis nomine
testamenti confero raonachis memoratis bac condicione mediante, quod pro-
uentus illius curie post obitum meum venient ad agmentum pitancie de qua
dominus meus prelibatus conuentum predictum et cum eis * • • • pauperes
in suo testamento annuatim constituit sustentandos Datum anno dommi
]WC*C"C^ VIII in vigilia purificacionis.
Sigillet borta, jemle den ur brefvet klippta remsan.
1578. i3o8 d. 20 Mars. Bergen.
Konung Hailahs i Norrige öppna Lejdebref och föi^sakraD för Konung Eriks i Danmark.och
dess broder, Hertig Ghristophers lillgifne Herrar och Miiiy hvilka ville infinna sig i Wikei»
omkring d. 22 Ma), da Konungens tvist med Junker NiU fSrekomroer, att fritt ocb obehio-
dradt ditkomma, d^rstädes vistas i 10 dagar ocb lika säLert hemfara.^
L. f. 97.
Omnibus &c. H. Dei gracia Rex Norvegie &c. xiotum facimus univer-
sis, qvod nos damus et concedimus per praesentes saivum et securum con-
ductum qvibuscunqve prselatis militibus ex parte magnificorum principum
*) Brefvet skadddt «f fugt.
— 5ao —
dominorum .Erici regis Dacie et Christofori fratris sui ad nos libere venien*
di in Vichiam super deJfberacione domicelli Nicolai nobiscum io:mo Kai.
Junii vel citra tempus illud volentibus placitare et nobiscnm tempore placi-
tacionis morandi, nee non a die placitacionis finita infra vicesimum diem
pro nobis et nostris omnibus et singulis ad propria libere redeundi, man-
dantes omnibus et singulis tarn extraneisqvam indigenis, infra districtus no*
stri potestatem conslitutis, sub poena capitis, ne qvis ipsum praesentem con«
ductuQi ausu temerario violet vel infringat, sed potius ipsis durante. con-
ductu praesente omnes ipsos benigne recipiant et honeste pertractent. In cu-
jus rei testimoniu/n sigilla reverendi patris doniini arnonis dei gracia Ber-
gensis ecclesie Episcopi et discretorum virorum de consilio nostro domino-
rum Erici Waidemari Berneri Erlingi de Biarkaey, Snaronis Ashlaci, Baro-
num nostrorum, una cum sigillo nostro sunt appensa. Datum Bergls Anno
domini M. CCC. VIII. die Mercurii ante dominicam Laetare.
i574* i3o8 d. 20 Mars^ Haera.
Hertig EniRS StadfästeJse pa den, emelian Birger Petersson och Elof Andersson a egna ocb k
sin broder Peters och sin stster Ragnhilds Yfignar, ingängna forlikning i en tvist rorandegods
och Jösegendouii
A. 7. a.
Ericus dei gracia dux sueorum, vniuersis presentes litteras inspecturis
salutem in domino sempiternam, Tenore presencium constare volnmus eui-
denter Quod in presencia Magnifici principis Domini birgeri dei gracia regis
sweorum fratris nostri karissimi et nostra ac aliorum quam plurium discre-
torum apud ecclesiam haera dyocesis arosiensis constitnti vir nobilis domi-
nus birgerus paetersson et Discretus juuenis elauus andresson nomine suo,
fratris sui petri, et sororis sue ragnildis ac omnium qui hoc factum inpe-
tere possent libere recognouerunt quod omnia inter eos hactenus ventilata
super predijs aut rebus aliis quibuscunque concordes et vniformes se esse
sunt professi, Jtaquod quilibet eorum de parte sua tunc optenta reddiditse
paratum, quare cum rite et racionabiliter acta potissimum in nostra pre-
sencia approbare et ratificare teneamur supradictorum nobilium recognicio-
nem approbamus et presentis scripti patrocinio communimus prohibentes fir-
niiter et districte nequis pactum huiusmodi quod inter se predicti dominus
birgerus et elauus super prediis et rebus aliis fecerant inpetere seu violare
presumat sicut graciam nostram conseruare et penam pecuniariani voluerit
euitare Jn huius autem rei testimonium vna cum sigillo serenissimi principis
Domini ,B. dei gracia regis sweorum fratris nostri et nostro sigilla nobüium
Dominorum henrici borgrauij fulconis ioansson. mathie kaetilmundaeson ka-
nuti lagman et elaui andre^son presentibus sunt appensa Datum anno do«
mini. W. CCC\ VHP. Xlir kalendas aprilis loco supradicto.
Pd Jränsidan,- littera concordacionis inter Dominum Birgerum paetxrsoo et Elauum andresson.
Sigiilen N:o r, 3, 8 sLadade; N:o 2, 4—7 borlfallDa.
iSjS.
i3o8 d. 21 Mars. Haara.
Hertig £bik.s Stadfästelse p& den metlao Birger Pelersson ocb Fru RagDhiid^ £ggerts af Brals«
torp enka^ ä henoes ocb bennes baros vägnar, iogäogoa forlikniog i förenämnde tvist«
A/ 6. a.
Ericus dei gracia dux sweorum vniuersis presentes litteras inspecturis
salutem in domino sempiternam, Tenore presencium constare volumus eui-
denter quod in presencia magnifici principis domini birgeri dei gracia regis
sweorum fratris nostri karissimi et nostra, ac aliorum plurium discretörum
Apud eeclesiam Haara dyoeesis Arusiensis, constituti vir nobilis dominus bir-
gerus paetersson et discreta domina Rangnildis reh'cta domini Eggardi dicti
bralsthorp nomine suo et liberorum suorum recognouerunt libere coram nobis
quod omnia inter eos hactenus ventilata super contractibus in rebus mobi-
libus et immobilibus qvibuscunque inter dietos dominos birgernm et eggar-
dum dum viueret babitis coneordes et vniformes se esse sunt professi, ita
quod pars quelibet de optento reddidit se contentam, Quare prohibemus fir-
miter et districte nequis factum huiusmodi inpetere seu violare presumat,
sicut graciam nostram conseruare et penam pecuniariam voluerit euitare, Jn
huius autem Bei testimonium vna cum sigillo serenissimi principis domini
.6. dei gracia karissimi fratris nostri et nostro, sigilla Nobilium dominorum,
henrici borgrauij, birgeri legiferi et folconis jonsson. Mathie ksetilmundae, Et
quia ipsa domina Rangnildis proprium sigillum non habuit sigillum domini
kanuti dicti legiferi presentibus sunt appensa Datum anno domini M" CCC*
VHP. in die beati benedicti loco supradicto.
Pä /ränsidan »* Goncordia facta jnter domiDum birgerum paeterson et doinioam Ragnildim reJiciam
domini Edgardi de bralsthorp«
Sigillen N:o 3, 3, 7, 8 mer och miodre skadade; N:o i, 4 — ^ bortfalJna, remsorna qvar.
— 5aa —
1 3o8 d. 2 1 Mars. Hara.
1576.
Hertig EtiKS StadfSslelfle pä den emellao Birger Petersson och Fru Ragohild Eggerts tf Brali-
Uiorp enka, ä egna och hennes baros vflgaari sainl Ysar och Konrad , bemalde Egserts
sligtingar, ingdngna förlikniog i förcoflaoode tvist.
A. 6. a.
Ericus dei gracia dux sweorum Vniuersis presentes litteras inspecturis
Salutem in domino sempiternain, Tenore presencium constare volumus eai-
denter Quod id presencia inagnifici principis domini Birgeri dei gracia Re-
gis sweorum karissinii fratris nostri et nostra ac aliorum quam pluriun
discretorum apud ecciesiam haara dyocesis arusiensis constituti vir nobilis do-
minus birgerus psetersson et discreta Matrona domina Ragnildis reiicta do-
mini eggardi quondam dicti bralsthorp nomine suo et liberorum suonim
necnon et Ysarnus ac conradus bralsthorp fratres dicti domini eggardi militis
defuncti fratrueles, recognouerunt libere coram nobis quod super cootracti-
bus in rebus mobiübus et imipobilibus quibuscunque inter predictos domi-
num birgerum^paetersson et dominum eggardum militem dum viueret babi-
tis ac alijs omnibus inter eosdem hactenus ventilatis concordes et vniformes
se esse per omnia sunt professi et per assignacionem prediorum per dictum
dominum birgerum paetersson liberis ipsius domini eggardi eciam in nostra
presencia factam prout in litteris suis patentibus super hoc confectis plene
patet pars quelibet de optento reddidit se contentam, Quare cum singula
rite et racionabiliter acta potissimum in nostra presencia teneamur diaini
et humani juris intuitu roborare Nos factum buiusmodi approbarous et
^confirmamus ac presentis scripti patrocinio communimus Prohibentes firmiter
et districte nequis pactum hoc impetere vel infringere presumat seu quomo-
dolibet yiolare sicut graciam nostram conseruare et penam pecuniariara yo-
luerit euitare Jn cuius rei testimoniuni sigilium ffratris nostri karissimi do-
mini Birgeri dei gracia Regis sweorum et nostrqm necnon et nobilium do-
minorum henrici borgrauij ffulconis jonsson Mathie ketilmundason Et quia
dicta domina Ragnildis sigilium proprium non habüit sigilium domini kanuti
laghman loco sui vna cum sigillis predictorum presentibus est appensam
Datum Anno domini Millesimo CCC VHP. jn die beati benedicti abbatis loco
supradicto«
PA frin$idan*' Concordia facta inter domioam B. paetersmn et domiDani RagDildim relictam donüini
Egardl de hraltthorp et omoes ei attioeoles»
Sigiilen N:o I9 3, 7 bortfalloa; N:o 3, 4~'6 n&got skadade.
— 5a3 —
1577.
l3o8 d. 26 Mars* Örebro.
Konung Bibobes oTverenskommelse och forlikoiDg med sioa bröder Hertigaroe Erik och Wal-
dcmar, samt vilkorcn för dcnsaroma«
E. 80. b. I. och L: k. i.
Universis praesentes literas inspecturis, Birgerus Dei gratia Siieorum
Gothorumque Rex, salutem in Domino sempiternam! Ut firnia pax et vera
concordia inter nos et fratres nostros karissimos Dominos, Ericum et Wal*
demarum, Dei gratia Duces Sueorum illustres perpetuis temporibus invioJa*
bilitei* observetur, promittimus eisdem fratribus nostris in vi sacramenti
prius in Placitatione nuper apud Nycopiam corporaliter praestiti super cor-
pus Christi, quod et nunc libera et spontanea voluntate approbamus, quod
omnes causae, dissensiones et discordiae majores et minores, hactenus inter
nos qualitercunque obortae, debent ex parte nostra esse remissae penitus et
sedatae, nee ullo unquam tempore per nos ad animum revocari. In vi etiam
ejusdem sacramenti submittimus et committimus nds spontanea voluntate,
quo ad omnia nos^ tangentia , majora et minora, voluntati et Ordination! eo-
rundem fratrum npstrorum, quorum ordinationi in omnibus stare volumus,
et ut inter nos disponendum decreverint, reputabimus nos contentos, et
quod astabimus eis contra quemlibet hominem honores ipsorum, jura et bo*
na tanquam propria tota potentia nostra defendendo, nee dampna, injurias
vel gravamina ipsis aut hominibus suis seu ipsis adhaerentibus, nee aliquid
in ipsorum praejudicium occulte vel manifeste facere debemus , vel etiam at-
tentare. Commissionem etiam castrorum Galmarniae et Borgholma factam Do*
minis E. et W. Ducibus Sueciae, fratribus nostris in cbristo karissimis per
nobilem virum Dominum Karolum Thydhiskas, tunc advocatum nostrum in
eisdem castris et per alios castrenses ibidem ratificamus, et eam innovando
omnino approbamus. Sub eodem nostro sacramento resignamus exnunc ca-
stra omnia Finlandias et partium orientalium, videllcet Aaboo et Tavestahus
et Wiborgh cum terris adjacentibus eisdem et quam cito transsitus patuerit
ad Finlandiam, et partes iilas orientales, niandabimus praefectis nostris ibi-
dem, quod castra prasdicta et terras cum pertinentiis suis eisdem fratribus
nostris Dominis Ducibus tradant et commjttant pleno jure, quod si castrum
Wiborgh tradere sibi non poterimus ista vice, per idem promittimus sacra-
mentum, ut quocunque modo poterimus, procurare debemus, ut ad manus
eorundem fratrum nostrorum sicut alia castra valeat devenire. et si per nos
dictum castrum nullo modo possit optineri, astare debemus Dominis fratri-
bus nostris consilio et auxilio, cum omni potentia nostra, ut in ipsorum
perveniat potestatem. Item vi ejusdem sacramenti nostri promittimus, quod
terras contractas et bona, quae infra regnum nobis dimittere voluerint, de-
bemus secundum leges et patriae jura teuere, nee subditis ultra casum con-
smetum talliis, impositionibuSf- vel aliis gravamiaibus aliquatenus honerare.
Astringimus etiam nos firnia obligatione in cjusdetn vi sacramenti, ut si
contingat fratres nostros praeraori, et nos ipsis superstites esse, novasaliquas
impositiones, talJias seu gravamina subditis regni nullatenus inpetere debea-
inus, nee de consensu et voluntate inajorum regni requisitis pariter et op-
tentis. et quod propter dissensiones inter nos et fratres nostros subortas ho-
inines ipsorura clericos vel laicos vel alios quoslibet eis qualitercunque ad-
haerentes, vel subditos regni nullo modogravare debemus, persequi seu etiam
molestare, nee in eos ab'qualiter vindicare. Astringimus etiam in vi ejusdem
nostri sacramenti, quod milites, armigeros et notabiles personas regni ca-
pere vel captivare, seu bona ipsorum occupare non debemus, nisi prius le-
gitime sint convicti, nee exaetiones indebitas in ipsos exercere. Debemus
etiam dictis Dominis Ducibus, fratribus nostris, cum hominibus nostris assi-
stere, et regnum contra quoscunque invasores eum eisdem tota nostra po-
tentia defensare. Promittimus etiam in vi ejusdem sacramenti nos curato-
res et procuratores cum omni diligentia et instantia quoad possumus, quod
Magnitici Principes Domini Reges Daciae et Norvegiae, Domini Gerardus et
Alwerus fratres, Comites Hulzatine et Skogwiborg, et Dominus HenricusMag-
nipolensis una nobiscum omnia praemissa repromittent, et quod omaia per
nos hie promissa velint observare. Cum bis et ex parte nostra repromisit
hec omnia vir nobilis Dominus Henricus Borgravius domus Theotonicorum,
et assumpsit se procuraturum et curaturum, quod Magister Ordinis sui in
Lywonia et fratres praemissa omnia repromittent; et si contra proemissa v^
iierimus, praedictus Magister Ordinis et fratres sui possunt a nobis recedere
libere, et dictis Dominis Ducibus fratribus nostris adhaerere* Renunciamus
etiam in vi ejusdem sacramenti omnibus literis cujuscunque tenoris, et ex
quacunque causa a dictis fratribus nostris, Dominis Ducibus habitis et re*
ceptis, ubicunque et apud queracunque inventae fuerint, per solempne pac-
tum ex certa scientia, et volumus quod sint irritae, cassatae et nullius p^
nitus firmitatis: ipsosque Dominos Duces, fratres nostros ab omnibus obli-
gationibus in eisdem contentis quietos et absolutos reddimus, et in perpe-
tuum liberatos. Obligamus ergo nos modo quo supra, et firraiter astringi-
mus ad omnia praedicta fideb'ter observanda. Et si contingeret, quod Deus
avertat! nos venire contra praemissa seu quodlibet praemissorüm, submitti-
rous nos spontanea? Jurisdiction! Episcoporum Regni Sueciae omnis, vel sal-
tem illorum, quos Domini Duces fratres nostri ad hoc duxerint invocandoS;^
ut possint in personam nostram summam *) Excommunicationis promulgare,
et alias poenas Ecclesiasticas seu Ganonicas in nos exercere. Volumus etiam
et
*) Troägen sententiam
— 6a5 —
et per pactum promittimus eisdem fratribus uostris , ut si in aliquo veneria
inus contra praeniissa: omnes fidelitate nobis astncti sint eo ipso a nobis
absoluti, et quod possunt absque quatibet nota vel displicentia nostra dictis
fratribus nostria adhaerere. Consentimus etiani) quod dicti Domini Duces,
fratres nostri non teneantur nobis ad aliqua promissa observanda, si contra
praemissa venerimus, ut superius est expressum, nobis nihilominus remanen*
tibus eisdem, quo ad omnia inter nos placitata firmiter obhgatis. Vi etiam
nostri sacramenti nos obligamus, et voluntarie nos astringimus, ut, veniendo
contra praemissa vel aliquod eorum, eo ipso perdamus bona et jura omnia
nobis infra regnum conpetentia, et ad aictos fratres nostros devolvantur.
Renunciamus insuper in omnibus prsemissis omni exceptioni doli, fraudis,,
metus, violentidß, et cujuscunque anxilii juris communis vel consuetudinarii ,
quod nobis prodesse possit, et praedictis fratribus nostris obesse in praemissis
vel quolibet praemissorum. Ratificamus insuper et approbamus placitätionem
Anno Domini M"". CGC. VHP. Dominica carnis Privii Nycopiae habitam,
et omnia in ea contenta tenore praesentis innovamus. Ut autem praedicta
omnia et eorum quodiibet per nos et nostros firmiter: et inviolabiliter ob*
serventur, repromiserunt uha nobiscum Domini Episcopi, Episcopus Scaren-
sis, et alii nobiles et magnates regni infrä scripti, videlicet Swantapolk,
Henricus Borgravius, Karolus Thidhiske, Beoedictus Boosson, Rangwaidus
Puke, Henricus Glysingh, Gudserkuis Boosson , Johannes Huwd, Milites, nee
non et Domicellus j£rnist, Sigraundus Kialdorsson^ Annndus Liquidsson,.
Thoko Boosson, Stepbanus Röreksson^ Ghristiacnus quMidam Advocatus.» et
Christiarnus filius suus« In cujus rei testimonium una cum sigtiio nostro si*
gilJa supradictorum nobilium praesentibus sunt appensa. Actum et datum
Oerabro Anno Domini M% CCG^ YllV. in crastiao Annunciationis beatae
Virginis.
XJtom KonuBgeDr aHidigü «gAll» Sro lo ^udxm si£;ill aAeckDade^ samt remsei* tili 3nie dito«
1578. i3o8 d 17 ApriL
H0LM6EA kuA$ PaDtebref pä afrad af jord i Lingdunker tili Lars Ulfsson^ tili godtgorande af
80 mark peoningar«
Omnibus praesentes literas inspecturis, Holmgeäüs Amä, salutem in Do-,
mino sempiternanti. Tenore praesentis constare volo Evidenter, me fratri meo
Laurentio Ülffssön, in octaginta marchis denariorum , pro parte fratrum
meoruni iuniorum, et sororum Langftdunker, videlicet, decem solidis terrae
— 5a6 —
cum dimidio teneri obligatum, adiecta conditione, ut eidem Laurentio sen-
sum dictum Affradb annuatim pro parte praedicta conferre debeam donec
pecunia restiterit integraliter solutä. In cuius rei Evidentiam sigillum meum
praesentibus est appensura Datum Anno Domini M. CCC. VIII. Quarta feria
Paschsd.
Sigiilet har, enligi ritBiageDy Tarit oiladadt.
i57g, i3o8 d. 2 2 Apr. Poitiers.
Tifven Clemens V:8 Bulla tili Upsala Domkapitel med tillklnnagifvande, aU BisLopen i We*
«leris MiJs blifvit uloärnnd tül Ärkebiskop i Upsaia.
A. I. b.
Clemens episcopus seruus seruorum dei Dilectis filijs . , Gapitulo eccle-
sie Vpsalensis Salutem et apostolicam benedictionem. Quam sit onusta peri-
culis et plena dispendtjs ecclesiarum prolixa uacatio nos qui h'cet immeriti
sumus Petri succetsor^ et vicarius Jhesuchristi prepositi regimioi uniuer*
MÜs ecclesie, decet atteadere consideratione soilicita, ut nunc per aimplicis
prouisionis ofBcium nunc per ministerium trarislationisaccommode^ ipsis ua-
cantibus pastcres accedant ydonei^ sub quorum regimine opitulante diuino
suffragio requiescant« Sane nacante dudam ecciesia nostra vpsalensi perobi-
tum bone memoria Nicolai Arcbiepi^copi Vi^salensis uos uocatis omnibus qui
ttoluerunt debueront et potuerunt comode Interesse ut moris est conue-
nientes in unum, pro substitutione futuri pastoris ac deliberantes , ad id
per uiam scrutinij procedendum, assumpsistis dilectos fib'os Magistrum An-
dream Prepositum Oyarum Siggonis et Sunonem de Adeliundum' de uobis,
fidedignos eiusdem ecclesie GanonicoS) qui sua prirao et deinde sÜJgulorum
aliorum uestrorum uota diligenter inqiiirerent, eaque •fideliter in scriptis re-
dacta publicarent iliico in communi, qui mandatum huiusmodi exequentes
comperuerunt , quod tarn ipsi quam uos ahj singuli in venerabilem fratrem
nostrum Nicolaum Episcopum quondam Arqsiensem in Archiepiscopum Vp-
salensem Electum uoto unan|mi eonsensistis. Et deinde Magister Andreas
Prepositus memoratus uice sua, et predictorum conscrutatorum suorum ac
aliorum uestrum omnium de uestro consensu et mandato, ipsum Nicolaum
in VjDsalensem Archiepiscopum postulauit. Jpse uero postuiationi huiusmodi
oon consentiens, Nee dissentiens statum suum ordiuationi sedis apostoJice
totaliter in hac parte submisit. Presentato itaque nobiß per propuratpres et
nuntios uestros postulationis lamdictQ decreto Nos ipsius posttilationis e&a«
minationem dilectb filio nostro Luce s^ncte M^rie in Viakta . diacono Car-
dinali-duxrmus committendam , qui processum illius examinan«^« quod super
hoc inuenit in nostra, et fratrom nostrorum prcsentia retulitdiligenter. Cum-
que nostre iritentionis existeret, apud sedem prefatam huiusmodi diffinire
negotium, roaxime cum ipsius ecctesie cura et prouisio de instituendo in ea
pastore, ad nos immediate spectaret, ad predictorum procuratorum et nun-
tiorüni supplicationem instantem, eidem Electo ad *sedem eandeni pro ipsius
postnlationis prosecutione uenfendi concessimus facultateni, Et deittnm tarn
pro parte ipsius, quam pro iiestra iamdiote postulationis serie preposita coram
nobis, ut postolationem admitteremus eandem fuit humilitersupplicatum Nos
igitur postulationem prefatam, ipsiusque £)ecti personam per vönerabilem
fratrem Nicolauum Ostiensem et Velletr^nsew Episcopum et dilectos filios no-
stros Stephanum .tit sancti Ciriaci in termis presbiterum, et Lucam memo-
ratum Cardinales, examinari fecimus examinatione solerti, et facta nobis ab
eisdem Episcopo et Cardinalibus super hoc relatione fideli postulatibnem
huiusmodi, quam inuenimus de prefato Electo persona ydonea canonice ce-
lebratam, de predictorum Episcopi, et Cardioalium, ac aliorum fratrum no-
strorum consilio, ac apostolice plenitudine potestatis duximus admittendam,
ipsumque a uinculo quo tenebatur dicte Arosiensi ecclesie, bui preerat ab-
soluentes eum ad eandem ecclesiam vpsalensem transtulimus liberam sibi con-
cedendo licentiam ad ipsam vpsalensem ecclesiam transeundi, curamque et
administrationem eiusdeni ecclesie ypsalensis eidem Electo tam in spiritua-
libus, quam in temporalibus plenari^ commktendo, tenentes indubie, quod
cum ipsum commendet scientia litterarum, et kudabilis uite preconia in pla-
cabilitate conuersationis extoUant, ac morum grauitas honesta te decoret, sit-
que in spiritualibus et temporalibus circumspectus, diligentisuo studio, pre-
fata vpsalensis ecciesia, ad eiiius curam et sollicitudinem non minus prout
deuote supponimus dei prouidentia qu^m hominum euocatione uocatur, sie
a noxijs illesa seruabitur, quod de bono in melius temporalibus crescet auxi-
lijs et spiritualium sentiens increnienta augebitur uirtutibus et exemplis.
Quocirca vniuersitati uestre per apostolica scripta mandamus, quatinus eun-
dem Electum tanquam patrem, et pastorem animarum ucstrarum deuote sus-
cipientes, sibi obedientiam et- reuerentiam debitas impendatis ipsius saiubri-
bus monitis et mandatis humiliter intend^ndo. Alioquin sententiam, quam
idem Electus rite tulerit *) in rebelles ratam habebimus et faciemus actore
domino usque ad satisfactionem condignam inuiolabiliter obseruari. Datum
Pictauis X kal. Maij Pontificatus nostri Aniio Tertio.
Pa uppveckti.- Lamb^rtüs pro se ei Jordan*
Pa/ränsidan ofverst*' Guido de Sarabaco; nedanfore»' Caphuio ecclesie vpsaiensis ex parte Reue^
rendissicDi domini JN. albi archiepisc(»pi.
Blybullan bortfallen, segelgarnssnöret qvar.
*) tulerit är a.-ne ginger skri/vei i originalet.
i58o^ i3o8 d, I Maj.
DoMKAPiTLBTf 1 Upttla vidiiiMilioo af Carl Gregersaoot testamefilariiLa aoordoiagi upprStUd d.
a4 April i3oi.
A* 7. ».
Omnibus presentes litteras inspecturis, Capitülum eccl^aie vpsalensis,
salutem in domino sempiteroam , Notam facirous per presentes, nos testa-
mentum nobilis viri karoli gregorisson vidisse sub sigillis auctenticis in bec
Terba^ Jn nomine &e« Se N:o iSSq. Ja cuius rei testimoniuia ugillum Ga>*
pituli ecciesia nostre ypsaleilsis presentibus est appensum, A^tum et datum
^nno doroini M* GCG* VIII die apostolorum philippi et jac<^i.
SigiUet botia, remsao qvar.
i58i. i3o8 d. I Maj. üpsak
DoicKAPiTLBTs i Upfafa vidiination af Fru Ramfrids teslamentaridLa aoordoingy uppratUd d.
aS Hot. i3oa«
A. 7. a ♦).
Omnibus presentes litteras inspecturiS) Gapitdlüm ecclesie vpsalensis,
salutem in domino sempiternam, INotum facimus ^ . mentum no-
bilis mulieris domine Rangfridis vidisse sub sigillis auctenticis • . . hecver-
ba, Jn nomine domini amen, &c. Se N:o i^yX Jn cuius rei testimonium %\r
gillum Gapituli ecclesie appensum, Actum et datum irpsalie anno
domini, M% GGG* VIII die apostolorum philippi et jacobi.
Sigillet bortfallet, remsan qvar.
iSSa- i3o8 d* I Maj. Wernamo.
pBTEA Magsussohs foYklarande, att ban för sin del afsUr tili Magnus Marinasson deo ickelgcQ-
idsta jorden i Tensla och Kylista, i KSrna socken, bvilken Johannes Engel tili Magnus
paoCsaU«
J. 5: I.
Omnibus praesentes literas inspecturis, P£TRUS Magnusson, salutem in
Domino sempiternara. Tenore pr^sentium constare volo evidenter, me ter-
rani XL oras, solido miuus^ in Tenstä et in Kylistum, in parochia Kärnum
situatam nobili militi Domino Magno Marinasson, per Dominum lohanneffl,
*) Brefvet Sr p& flcra stsllen sdudrigU
— Sag •—
dictum ÄDgill, prius inpignoratam, et termino inter ipsos recepto, non re«
solutam^ mihi tarnen actione percionis *) attingentem, praadicto Domino Magno,
ex parte mea suis hdßredibus libere dimisisse. In cuius rei testimonium , sigillum
meum praesentibus est appensum. Datum wärnamo, Anno Domini M.CCG.VIIL
in die beatorum Philippi et Jacobi.
Sigillety enligt tcckDiogeQi borta»
i583. i3o8 d. 23 Maj,
BiAGSR TaoMASsovs af Hageby testamentarisLa anordning af jord, peoniogar och losöreo tili
Uoii^f kyrkor och cDskilda personer.
A. 3. L
Jn nomine patris et filii et spiritus sancti AmeN Anno domiiii M"* CCG^
VHP in die ascensionis domini Ego birgerus thome quondam filius de ha*
gaßby licet corpore debilis mente tamen sanus et robustus videns mundanam
felicitatem ut fenum agri in nichilum redigi hominisque uitam super terram
Yt vmbram cicius pertransire propter temporalis mortis acerbitatem et nouis-
3imum examen michi super venturum saluti anime raee volo diligenter pro-
uidere vnde testamentum meum condo in hunc modum monachis et mona-
sterio de iulatum ubi locum eligo sepulture lego hec bona videlicet curiam
meam saeby in nsesi apud almarnaestek perpetuo iure possidendam cuni om*
üibus bonis mobilibus in eadem curia existentibus atque attinenciis eins vi-
delicet agris pratis pascuis piscaeionibus siluis nemoribus intus et extra se-
pes Jtem capellam meam cum calice libris et omnibus suis ornamentis at-
que decem marcas vsualis monete do monachis supradictis Jtem domino
abbati de iulatum do decem alias marcas denariorum Jtem claustro de wre*
tum eciam decem marcas currentis monete Jtem fratribus in arbogum tan*
tum hoc est decem marcas Jtem ecciesiis in quarum parrochiis bona habeo
hoc est cuilibet earum do vnum solidum terre et cuilibet plebano dictarum
ecclesiarum do duas marcas denariorum ea de causa ut me mortuo quilibet
eorum in qualibet septimana missam pro anima mea semel ad minus cele*
bret usque ad annum Jtem ecclesie strengenensi do vnam horam terre in
thorlundum Jtem margarete knudhs doter do quinque horas terre et duos
denarios terre suderby in tumbo haersedhae ista condicione mediante do cum
iam dicta margareta grauida esse videtur prole mea illam eandem terram in
suderby dicte proli cum ad vitam venerit temporalem assigno iure paterno
hereditandam , Modo quia mater cuiuslibet sui infantis morientis heres esse
videtur ad huc eam terram in suderby meis heredibus dimitto resoluendam,
*) permuUciooi»?
— 53o —
ita tarnen quod sepe dicta proles mea subito mortoa fuerit in hoc mundo, Jtem
pueris roeis ista duxi danda videlicet markusi duas horas terre quinque de-
nariis minus in 0sterl0sdß atque dextrarium meum cum omni armatura mili«
/ tari Jn^ewaldo praam quinque marcas denar. Laurencio in hyffraby tres
marcas denar. Jt^m Laurencio de *) duas marcas denar. Jtem nicbolao quon-
dam koco meo duas marcas den. ad sepulturam, Jtem susanne sororie niee
tres marcas den. ad dotalicia, Jtem nicbolao ruffo tres marcas den.^, Jtem in-
geldo stigb duas marcas den., Jtem bungero scbambals duas marcas den.
Jtem beriulfo quinque marcas den., Gutbormo tres marcas Petro sororio
meo tres marcas den. Jtem iobanni vilb'co in wesby pro debito quod teneor
. ei et donario do tres marcas, Jtem arnwido silnario duas marcas, Gunnoni
piscatori dnas marcas Magno erici vnum tentorium, Jtem fratribus in eskiis-
tunum decem marcas, Jtem fratri stenulfo' quinque marcas den. Laurencio
/ thouae son' duas marcas Jtem domino matbeo quondam filio ketilmundi do
cornu meum quod dicitur buckuljaekae Domino magno quondam gregoriido
aliud cornu quod dicitur rinnianden, benedicto kanuti do cornu meum bro-
kan Gregorio kanuti do cornu meum quod dicitur sylscbatten, Jtem sigwido
0stansson vnum cornu rubeum, Jtem katberine filie sigwidi vnam brazamao-
•ream, Jtem cuilibet viMice mee vnam vaccam, pro soluendo testamento meo
singulis ut recipiat quiuis testamentaliter quod uel quantum dedi curiam
meam sigwalstadhae assigno in pingnore et infra^ annum omnino ab beredi-
bus meis redimendam, alioquin er tunc nuncquam dicta curia ab eisdem be-
. redibus meis redimetur sed volenti et tenenti linialiter digno foro vendenda
dimittetur ^aut eciam si de Iinea mea non inuenitur homo qui sepius memo-
ratam curiam emere suffecerit alius aliquis quamuis incognitus eandem ku-
riam digno precio comparabit Ne quod absit omnia iam premissa per he-
redes meos in aliquo possunt inpediri vnde micbi meritum meum preclude-
tur et beredibus meis periculum aliquod in anima possit prouenire vnum
tarnen excipio si me contingat liberos babere micbi superstites iq boc mun-
do tunc ad huc eadem kuria sigwalstadbi per suos proprios fructus annua-
tim prouenientes se de omni anno in annum de omni inpignoracione et ven-
dicione liberabit quoad vsque omnia superius memorata fuerint tolaliter per-
soluta et sie denium talis possessio dictis liberis meis erit inperpetuum pos-
sidenda, Jtem bec omnia debita mea que diuersis reddere teneor videlictt
erico sigwals son quatuor marcas den., Ecclesie tborsbiergie duqs marcas den.
Jtem cuidam mercatori arosie qui tenet ciffum meum argenteum in pignore
duodeeim boras olauo de balstum XIIII:*^"" marcas, tbeoderico in arosia VII ho-
ras solido minus, bennickino byttingi quinque marcas duabus oris minus de
*) Naiunet har ej blifvit utskrifvet, uUiD Sr lakun lemnad i brefvct*
— 53i —
fructibus in sig^walätadhum proüenientibus omnino persoluantur Exequtores
eciam istius testamenti mei instituo discretos viros et honestos Siguiduni
0stani quondam filium, et Kanutum quondam ereng^isel (ilium dans eis ple-
iiam et liberam facultatem de predictis omnibus disponendi, Jn cuius rei
testimonium et euidenciam pleniorem sigillum illustris principis domini Erici
ducis dei graeia regni, sweorum presentibus est appensum, yna cum sigillis
discretorum videlicet domini £ abbatis de iqlatum) Domini magni quondam
gregorii, Domini mathie quondam ketilmundi, Gregorij quondam kanuti et
benedicti fratris eiusdem sigwidi quondam 0stdsnsson ätque appendente si-
gillo roeo in memoriam premissorum et munimeN, Fuit eciam hec pagina
scripta in presencia istorum testium domini £ abbatis de iulatum et sigwidi
0st8ßnsson atque thome filii sui^ Magni erici olaui de halstum, birgeri ko,
et laurencii de ouerby. Datum anno domini ut supra«
Sigiilen N:o i, 3, 5 mer eller miadre skadadc; 2 och 4 bortralloa, remsorna qvar.
i584- i3o8 d. 3o Maj. Rumby.
Uplaods Lagmaooeo Bieoeb PfiTBBssoirs siutliga öfverenskooimelse med Simon af Sundby i
Ayds socken, hvarigeoom den sistnämnde erhAller Brokenäs, SundbyboUtad med ekskog
samt Sundby, emot det han afstär öarne Hennegarn^ Herkelso och Helgö samt utbetalar
vissa penningsummor tili Sigtuna Predikarebrödrakioster och Täby kyrka.
A. 6. a.
Omnibus presentes htteras jnspecturis Birgerus PiETERSSON vpländie
legifer salutem in domino sempiternam Tenore presencium constare uolo
certitudinaliter vniuersis, quod inter me ex parte vna et simonem de sund-
by parochia ryd ex parte altera, super prediis quibusdam , et causis que in*
ter nos vertebantur hoc modo finafiter est placitatum, videlicet, quod ego
predium meum brocsenes, jtcm siiuam quercinam in sundbybolstadhe, et
predium sub dieta silua et omneni vsum predicti predij, et silue, et ius
quodcunque habui in sundby in villa qoam incolit, et ius inpetendi aliquid
in sundby ipsi simoni ac suis faeredibus, pro me et meis heredibus, iure
plenario dimitto, ipsum ac heredes eius liberum dimittens, ex parte mea ac
heredum meorum ab omni inpeticione, ex quacunque causa, quam habeo
contra eum, sub hac condicione, videlicet, quod ipse simon, ex parte sua ,
oc heredum suorum, mihi, meis que heredibus, assignat, ^t appropriat^
quidquid possidet in insulis, hennaegarnum , herkils0, balg0, cum aquis, pi-.
jscarijs, et omnibus adiacencijs ad dictas insulas pertinentibus, prout nunc
sidiacent vni inarche terre quam pospklt^ io s0rby, jnsuper debet et pro-
niisit dictus simon, quod conuentui aictunie fratrum predicatorum soluet ex
— 532 --
parte mea decem et octo marchns denarioriim^ in feste beati martini proxi«
mo iam venturo, Jtem eidem conuentui, viginti marchas in festo penteco-
stes post festum beati martini tunc sequente, Ecciesie uero taeby, anno do-
mini« M''. GCC. IX*. in festo beati martini debet soluere duodecim marchas
denariorum. Premisse autem placitacioni inter me, et dictum simonem habite,
interfuerunt/karissima Yxor mea ingiborgis, et frater israel consobrinus meus,
Dominus andreas bringse, et Dominus benedictus, sacerdotes, et famuli mei,
ingo de kefro, erieusHemmingsson, hoimgerustrullae^karulus granns, annn-
dus lamb, haghana, samson, petrus villicus in rumby, Johannes thortensson,
Jn euidenciam autem et robuV premissorum, sigillum meum, et sigillum ka-
rissime consortis mee Jngiborgis et sigillum fratris israelis prioris sictonie
eonsobrini mei presentibus sunt appensa Actum rumby, anno domini, M*.
GGC. VHP. in octaua ascensionis domini.
loga sigill fiooas, och om de fuDDito^ s4 har ncdra kanles mt brefvet, der de rarit ffatade,
bKfirit i sedoare tider bortLlippL
i585. i3o8 A i5 Juli. Poitiere.
Pafren Cunmi V:s Fuilmakt fSr Biskopeo ITils i WesterSs, att vara ÄrkebisLop i Upsali,
med öTverlemoaQde iillika af derlill böraDd^ Pallium*
F. i: S6a. Ao. 3. Ep. Sod
Clemens V. Nicolaum transfert ab Arosiensi Ecclesia ad Ecclesiam Fpsdenr
sem^ misso de more Pallio.
Clemens &c. Venerabili Fratri Nicoiao Archiepiscopo Vpsalensi Sak*
tem &c.
Nuper presentato Nobis decreto postulationis, quam dilecti filii Gap-
tulum Vpsalensis Ecciesie tunc vacantis de te tunc £piscopo Arosiensi ad
Archiepiscopatum Vpsalensem concorditer celebraverint , nos postuiationem
eandem, quam invenimus de te persona ydonea canonice celebratam admi*
simus, teque a vineulo quo tenebaris Arosiensi Ecciesie cui preeras absolu-
tum ad dictam Ecclesiam Vpsalensem de Fratnim nüstrorum consilio, et
apostolice plenitudine potestatis duximus transferendum , preficiendo te iili
in Archiepiscopum et Pastorem, curamque et administrationem ipsius tibi
in spiritualibus, et temporalibus committendo^ plenam quoque tibi coaoe*
dendo licentiam ad «andern Vpsalensem Ecclesiam libere transeundi. Com
autem palleum insigne, yidelicet Pontificalis officii a Nobis cum ea« quad^
cuit instantia postulasses, Nos tois sopplicationibus annuentes ipsumueco^
porc
— 533 —
pore B. Petri sumptum perdilectos filios nostros Landulphum Sancti Angeli,
Guilelmum S. Nicolai in Carcere TuIIianensi et Lucam S. Marie' in Vialata
Diaconos Cardipales tibi fecimus assignari , ut illo intra Ecclesiam tuam illis
diebus dumtaxat utaris, qui expressi in ipsius Ecclesie privilegiis continen-
tur. Vt igitur signum non discrepet a signato &c. Datum Pictavis Idibus Julii
Anno Tertio.
i586. i3o8d 23 Juli. Upsala.
Oompro'steD Azidreas's i Upsala glfvobref tili Predikarebröderoa i SigUioa p& elt stycke tillök-
oing tili den tomt i Upsala, ipidt eoiot Domkyrkao, sora FruRangfiid, Lagmaonea Isi-aels
enka, dem girvit.
A. 3. a.
Omnibus presentes lilteras inspecturis, Andreas, prepositus ecclesie vp-
salensis, Salutem in domino sempiternam. Cum Nobilis et deuota mulier,
Domina Rangfridis, Relicta dorainj israejis legiferj, Religiosis viris, ffratri^
bus predicatoribus sictonie, in fundo curie, quam vpsalie juxtä ampnem ex
opposito ecclesie beate Marie possedit, aream pro domo vna, longitudinis
quatuordecim vlnarum, et decem vlnarum latitudinis contulerit, Ego an-
dreas prepositus vpsalensis dictorum fratrum vtilitatibus et solacionj fauere
libenter jntendens, superaddidj dictis fratribus in eadem area sex vlnas in
longitudine, et quatuor in latitudine, jta, quod iibere exnunc ibidem possi-
deant aream longitudinis vigintj vlnarum, et latitudinis quatuordecim, ad
inhabitandum, et edificandum prout ipsam nunc jnchoauerant, pro sue li-
bito voluntatis, jta quod absque vssurpacione amplioris ibi spacij, locum in-
habitent memoratum, sed et nichil sibi racione huius aree juris vendicent
versus ampnem, seu in ipso ampne*, Et plateam communem secundum quan-
titatis aree sue exigenciam parent et teneant, prout platea contigua ab aliis
circa habitantibus paratur et tenetur, Jn cuius rej testimonium sigillum
meum presentibus est appensum et sigilla Reiierendorum virorum domino-
rum, Laurencij decanj, '0yarj. Mathie. Nicolai Marcj* et johannis. canonico-
rum ecclesie vpsalensis apponi peto ad euidenciam pleniorem. Actum et
Datum vpsalie. anno domin j W. CCC*. VHP. ja crastino beate Marie Mag-
dalene.
Pa frinsidan.' de bospicio fratriim vpsalie.
Sigitleo Nu> i— 3 bortfaJloa; N;o 4 och 5 skadade.
Sv. Diplom, IL '68
— 534 —
i5S7- i3o8 d. 10 Aug. Husaby.
Biftkop BavHOirs i Skara iatyg, alt Domprosten Magister Beogt, med Biskopeos och Domkapitldl
tilktdnd, bortbytt Klagstorp och Sigarstad i Wermland,qvarneo i Marem , DomprostspaDnen
mt girdar i Fiskebfick tili KaDiken Bjoro af Data emol Ssglora och Bathwet,
tiüstdnd, bort
i Kikiod samt\
A. ai.
Vniuersis presentes litteras yisuris vel audituris B. dei gt^acia scarensis
Episcopus, Salutem in domino sempiternam, Notum facimus vniuersis quod in
presencia nostra constituti, discreti viri, dominj, Magister benedictus pre-
positus scarensis. et bero de dalum candnicus noster, perniutacionem quan-
dam de bonis beneficiorum suorum perpetuo duraturam^ deconsilio et con-
sensu tarn nostro quam eapituli nostri fecerunt in hunc modum, Tidelicet,
quod curie saeglorar et haSueth, cum molendinis, piscarijs, colonijs, ac
Omnibus aiijs dictarum curiarum pertinencijs, intra sepes et extra, ad pre-
posituram scarensem perpetuo pertinere debeant, Curie vero, claxthorp, et
sigarsta%se in wermalandia, cum molendinis, piscarijs^ colonijs. ac omoibus
alijs dictarum curiarum pertinencijs intra sepes et extra, necnon et moleo*
dinum in mareem cui annexa est colonia, Modius prepositalis in kakiod, et
colonie in iiskibaec illa dumtaxat excepta« de qua facta fuit permutacio cum
ecclesia in lenom, prebende dicti domini beronis debeant in perpetuum et
irreuocabiliter adiacere. Ne igitur super premissis vel aliquo premissorum
aliqua possit in posterum dubietas suboriri, sigitlum nostrum et sigillum
qapituli nostri presentibus sunt appensa. Datum et actum* hosaeby. anno
domini. M\. CCC*. Vlir. in die beati laorencij martiris.
SigilleB mydiet skadade.
i588- i3o^ d. II Aug. Poitiers.
Pifven CLanBas Yu Bulla tili Ärkebiskopen i Upsala och haos Lydbiskopar, med befallning, aü
uiider 5 &r genom predikande och aflats utdelande uppmana folket tili ea korstilgsgärd, tili
kriget mot SaracenerDe, jemte föreskrifter, huru de iosamiade medlen böra förvaras, redovisa»
och slutligen tili PAfven öfversftodas.
A. 1. a ♦>
Clemens episcopus seruus seruorum dei venerabilibus fratribus archie-
piscopo vpsalensi et eins sufTraganeis necnon et aliis episcopis exemptis si
qui fuerint in vpsalensi pronincia constituti salutem et apostolicam benedictk)-
nem, Exurgat dominus et inimici dissipentur ipsius exurgant cum eo fidei
*) Ur eo ovidimerad afskrift pS eo Uog pergamentsremtay i bog grad svirläst och pa flera stSltcn
nästan helt och hUiet utpUnad.
— 535 —
zelatores apprehendant ftrma timoris domini Jndiiant se ßdei orthodoxe lo-
rica. diuini amoris scatam assumant et sub potencia virtutis altissimi robo«
rentur. Opprobriorum et enim crvcifixi que 6unt ei ab insipientibus tota die
vindices eius sint inemores et erga statum miserabilem terre sancte plenitudi*»
nem miseracionum exerceant compassionis fluenta deriuent et misericordis
aperiant viscera pietatis qnia uenerunt gentes in hereditatem domini et sanc-
tum eius tabernaculum polluerunt Accendanturquidem vtigniscorda fidelium
ad ipsius terre necessitatibus suceurrendum et aßectus pie consideracionis auctis
ardoribu» infiammentur prebeant quoque manus ad opera et sub spe eele-
stis auxilii prelium domini preliantes ad iuuandum illius causam feruenti magna*
nimitate eonsurgant qui multos in paucis sue poteneie virtute coneludit
«on obdormiens nee dormitans in euentibus gerencium bellum eius ipsofum
custos peruigil et magnificus thriumphator se que accingant giadio potentis»-
Bimo circa femur ad ipsius iniurias viciscendas. voce quidem assidue lamen*
tacionis exclamat et inproperat terra ipsa fidei orthodoxe cultoribus ut re*
cordari non desinant quid eis in partibus transmarinis acciderit intueantur
et attente considerent tocius Christian itatis opprobrium quam preclara nostri
saluatoris hereditas versa est ad alienos et locus ille sanctissimus vbi celi regem
virgo puerpera genuit locus redemptoris nostri preöiosissimo Bariguine perfusus.
locus vbi poni meruit sepulcri dominici fündamentum et locus quem resur-
gens Christus a mortuis sue resurreccionis gloria multipliciter illustrauit alie-
narum subuertitur imperio nacionum Recenseant eciam effusis lacrimis mul*
tiplicibusque singultibus infra claustra pectorum diligenter qualiter dudum ilie
perpetue malediccionis alumpnus babilonicus persequtor cnristianorum sang«
uinem siciens de fedis cubilibus babilonis contra renatos fönte baptismatis ani-
mis furibundis exiliens tripolitanensem et demum aconensem ciuitates fide-
lium populorum multitudine preditns, magne nobilitatis titulis insignitas re-
fertas opibus, et bonorum vbertate fecundas potenter angustans et incola-
rum eius aliorumque chrtsti fidelium inibi tunc presencium viribus superatis
Ciuitates easdem et non nulla alia loca sollempnia in arcu et pharetra fu-
rentibus gladiis comprehendit et fideles ipsos velut occisionis oues in terra
marique seuiens eius gladius interemit, ciuitates et loca predicta redigensin
cinerem et fauillam Cuius igitur pectus adeo posset incallere duricie quem
pro terre ipsius aflßiccionibus releuandis non emolliret pie consideracionis
affectus Quis et enim nisi ferreum |)ectus habens vel adamantis durissimi
corda gerens, eidem terre non aperiat viscera pietatis. Quis non prouocetur
ex intimis quis non accendatur ad iram et quis non animetur ad actum de«
bite vlcionis Absit nimirum ut a tam salutari christi seruicio quisque se re-
trahat absit vt relinquat arma rubigini absit quod animum neget victorie
.cum non desit victoribus Corona per gräciam et meritum in presenti et per
— 536 —
gloriam et premium in futuro; Et quidem illatas qnisqoe subditis suis ofTen*
sas viciscitur et dei sm non vindicabit iniurias tam atroces, ad hereditatem
quilibet suorum manus inuasorum extendi non substinet et pacietur heredi*
tatis dominice tanto tempore detentores Ne igitur qui crvcem adorant ia
/crvcifixo dissimulent quod iuste non toUerarent in homine, pungat eorum
mentes et animos contumelia redemptorjs, eosque zelus accendat fidei memo*
rate, dum nimirum miserabiiis et plenus amaritudine Status eins iugubris^
äue condicio de nostris consideracionibus offerunt dum eius diram horrea*
amque calamitatem vocibus sue flebilis lamentacionis audiuimus. eo turba*
jnur amarius acerbiusque laceramur in intimis. quo sibi subducte qoietis
duicedinem roagis ac magis desiderantur appetimus et tranquiilitatis deper-
dite tempopa propensius affeetamus. Sentimus quidem per effectum vberem
pie mentis eius afflicciones innumeras, palpamus suarum niultiplicium incen*
dia passionum et per compassionis intime pietatem, non absque lacrimarum
?rofluuio. eius deploramus angustias et secum doloris sui tormenta partimur.
'ristatur quoque ac turbatur in intimis pia mater ecciesia taütis intrinsecus
confossa doloribus perfunditur lacrimis wltiis eius sibi vndique lamenlacoD-
surgunt dum quos regenerauit in fiiios efferi hostis lacerauit impietas et in
fidei orthodoxe cultores dire seuit gladius impiorum, se nichiioniinus mater
ipsa pro iuuanda terra predicta, semper multis sollicitudinibus anxiam eihi-
bens, ac ostendens feruentibus studiis operosam et quantosibi extitit ex aito
promissum manus et mentem ab eius auxilio non retraxit Profecto copiosos
ifi misericordia dominus qui de sue habundancia pietatis animos regum et
principum deuociönis igne succendit ad salubrium exercicium accionum pre-
cordia kdrissimi in christo filii uostri philippi regis francoruni illustris celestis
benediccionis rore perfundit sicque ipsum fidei zelus eiusdem succendit ut
terre predicte afHiccionibus et pressuris pio affectu compaciens'ad uici*
scendas in illa ipsius saluatoris iniurias et eiusdem terre grauamina rele-
uanda adeo feruenter desiderium dirigitur mentis sue. quod ducimur in do-
mino firma fiducia in iilo qui mari et uentis imperat et post nubilum tem-
pora serenitatis induiget deuote speramus quod per ipsius regis ministerium
studiosum auxiliante illo cuius agitur in bac parte negocium eidem terra
proueniat passagii generalis auxilium et.optaterecuperacionis claritas eluces-
scat Quia uero tam arduum tanteque profunditatis negocium non potest sub
br^ui temporis spacio prout desideramus et expedit debitam et congrT«im
ordinacionem suscipere. Nosque timore grauissimo in mente perterriti, ne ci-
pri et. armenie regnorum nobilium que crvcis hostium premuntur incursibus
et usque in intrinsecus ad intima iacerantur ac ipsorum inualescente perfidia
affliguntur varietate multiplicis crvciatus, prout insinuatur eorundem regno-
rum fidelium vocibus oppriessorum sub rabie persequcionis ipsorum deci-
— 637 —
dat fortitudo et per hostiuiu ipsorom seuiclam eisdem regäis pqsitis in de*
solacionis excidium fideles ipsi dire mortis casibus exponantur vias et modos
studiis diligentis indagacionis exquirimus^quibus terre acregnis eisdem opor*
tuni manum auxilii porrigere vaieamus, O. quam grauem confusionem re-
ciperet si qupd deus auertat taiis casus emergeret tpta religio chri^tiana O
quam opproI;»riose dispendium deformitatis incurreret si per ipsorum hostium
rabiem trvculentam tam «obilibus membris eam quod absit contigeret . muti*
lari Quis nimirum posset eis miseriqordje viscera claudere. quis denegabit
ea illis preliantibus aperire quis a se sie virtutem misericordie relegabit
quod supra turbam fidelium eorumdem nesciuerit misereri. Credimus nimi-
rum quod cum eis in. huiusmodi neeessitatis articulo subuenitur gratum deo
sacrificium immolatur Verum leqantes in circuijtu oeulos nostros \t uideremus
si quos pugiles et si quos reperiremus athletas domini ad bellum paratos
ipsius tandem ad dilectos filios Magistrum et fratres hospitalis saacti johan*
nis ierosolimitani nostre mentis reflectentea iutuitum et sperantes quod ad
defensionem terre ac regnorum ipsorum ad quam sunt specialiter depotati
afiiciantur ex corde et pro liberacione terre ipsius de manibus impiorum
mortis pericula non formident certum per eos equitum et peditum arm^to-
rum passagiuti; prius cum ipsius hospitalis et militie templi magistris etma*
ioribus preceptoribus antequam idem magister ipsius milicie caperetur ^t
quam pluribus aliis^ secularibus magnis et prvdentjibus viris qui statum et con*
dicionem terre ac regnorum ipsorum pleoius cognouerint diutina et matura
deliberacione prehabita prout tanti negocii grauitas exigebat habitoque su-
per hoc karissimorum in christo filiorum nostrorum Cipri et armenie regum
illustrium pleniori nobis per ipsorun^ iitteras destinato et subseqijienter
eiusdem regis francorum ac nouissime fr^trum nostrorum consilio ad dictpr
rum cipri et armenie regum instantem instancijim pro illius modici residui
quod tidei predicte cultoribus in eadem terra remansisse dinoscitur ac ipso*
rum terre et regnorum defensione ac secura custodia et ad oportuna prepa*
randa obstacula perfidis christianis ne victualia et merces probibitas eisciem
deferant sarracenis et sarracenos ipsos prout possibile fuerit inpugnandi
non de decime yel partis cuiuslibet ecclesiasticorum inposicione facta reddi-
tuum sed de thesauro nostre camere eipsdem regis francorum affluenti ad
hoc pecuniario adiuncto subsidio in proximo vernaJi tempore prouidiijius or-
dinandum et prosequendum per ipsos deo duce per quinquennium sequtu*
rum per hoc ipsius camere attenuando erarium et semitas quodam modo
pontes et vias ad idem generale passagium preparando Ex quoquidem pas-
sagio deo fauente vberioris frvctus eisdem terre et regnis commoda prouenr
tura sperantur quam de quouis. passagio in ipsorum terre et regnorum facto
subsidium prouenerit a longis temporibus retroactis 'Et quia fidelium subsi*
— 538 —
dia dd huiusmodi passagium arnit niihipliciter oportuna um considenta
in hüs eorum salnte qnoram animas ilH cains locum quamuis itnnieriti te»
nemus in terris lucrifacere multipliciter delectamur. quam plarium graciarum
et indulgenciarum beneficia copiosa (idelibuB ip^is duximus concedenda vt
autem dictum subsidium valeat eidem terre celerius prouenire Tolumus quod
U05 et singuli vestrum fideles quoslibet vestrarnm cioitatum et dyocesiom
cum uos confessiones eorum audire contigerit eiaque proponere verbam dei
moneatis attencius et eßicaciter inducatis et nihilominus omnes aeculares et
reguläres personas exemptas et non exemptas vestrarum ciuitatum et dioce*
sium confessiones audiendi et proponendi verbum dei potestatem babentes
iuxta datam uobis a deo prvdenciam studeatis efBcaciter exortari quod fide-
les ipsos confitentes eisdem et sermones ac predicaciones audientes ipso-
rum solerter moneant et dih*gencius exortentur quod ipsi dum Tixerint et
demum tempore obitus eorumdem pias elemosinas et grata karitatis subsidia
dictis magistro et fratribus pro huiusmodi passagio in ipsius terre subsidiam
studeant erogare Nos nimirum ut negocium huiusmodi eo libencius eoque
feruencius prosequi studeatis quo uos et exortatores ipsi ex vestris labori-
bus pocioris salutis fructum noueritis percepturos de omnipotentis dei mise-
ricordia et beatorum petri et pauIi apostolorum eius auctoritate confisi et
illa quam nobis licet indignis deus ipse ligandi et soluendi contulit potesta-
tem singnlis vestrum et exortancium predictorum vere penitentibus et confes*
sis diebus singulis quibus exortacionis huiusmodi exercebitis pium opus
Tnum annum de iniunctis vobis et eis penitenciis roisericforditer relaxamus
Omnibus quoque personis ecciesiasticis regularibus et secularibus nee et qui-
buscumque aliis christi fidelibns et inpotentibus ac inhabilibus ad bellandam
et mulieribus non intendentibus in personis propriis transfretare in dicto
Eassagio generali que tarnen de bonis eorum memoratis magistro et fratri*
US erogabunt quantum essen t in vho anno si personaliter proliciscerentur
in terre predicte subsidium expensure plenam eis jnsuper qui medietatem il*
lius quod per tempus anni predicti expenderent in terre iam dicte persona-
liter proficiscendo subsidium sepedictis magistro et fratribus exhibebunt me-
diam suorum de quibus fuerint corde contriti et ore confessi conoedimus
veniam peccatorum Jllos uero qui prefatis magistro et fratribus in dicto
passagio de subsidio maiori vel minori subuenient. secundum magis et minus
iuxta huiusmodi subsidii quantitatem &t deuocionis affectum remissionis partici-
pes esse uolumus antedicte Subuenientibus quoque diebus «^. • maioris ebaomade
pro eodem passagio magistro et fratribus memoratis in XXIIII denariis parwo-
rum turonensium vel ipsorum valore. XXIIII annorum illis uero qui aliis die-
bus veneris duodecim denariorum subuencionem prestabunt XlL annorum
et eis qui aliis diebus de sex denariis monete predicte aut eorum valore
— 539 —
eisdem magistro et fratribus de bonis eorum impendent subsidium sex a,n«
noriim indul^enciam misericorditer elargimur Jta quod pro quolibet denario
dato in subsidium antedictum iuxta ordinacionem huiusmodi largitor ipse
Tnius anni Qui uero taatum noiuerit uel nequiuerit exhibere sed dederit
tantum obnlum uel pictam iuxta huiusmodi quantitatem subsidii et de^
uocionis affectum eandem iudulgenciam consequatur volumus autem quod
predicta subsidia infra. dictum quinquennium largientes predictas indulgen*
cias assequantur Concedimus eciam quod omnes qui totum subsidium exhi^
bebunt iusimul vno die quod singulariter singulis maioris ebdomade vel ahis
ueneris aut singulis diebus quinqueanii memorati impensuri essent pro sub-
sidio antedicto totam iliam indulgenciara prout eam pier eösdem dies seciin-
dum magis et minus diuerso modo concessimus integre assequantur quam
assequerentur singulariter diebus singulis quibus huiusmodi subsidium exhi«»
berent. Quod quidem et aliud subsidium omne dictis magistro et fratribus
pro dicto passagio inpendendum per manus ordinariorum locorum vel alio»
rum deputandorum ab eis ipsis magistro et fratribus volumus exhiberi Jn-
tendentes itaque quod eleniosine et emolimentum que ex predictis indulgen*
ciis prouenire contigerit pro ipsius passagii commodo diligencius eonseruen«
tur volumus quod tu frater arcbiepiscope in tua metropolitana vosque fra*
tres episcopi in singuijs vestris cathedraJibus ecclesiis m aliquo intra ipsas
accommodo et tuto loco vtia ponatuf archa vel trvncus fortis et firoius in
quo elemosine et emolimentum huiusmodi et aüa per manus vestras occa*
sione cuiusuis per nos concesse indulgeneie ipsis magistro et fratribus pro
huiusmodi passagio in sipgulis vestris ciuitatibus et diocesibus prouentura
reeipienda per manus vestrum cuiuslibet in sua ciuilate recondantur Simi*
lern quoque archam vel trvneum in qualibet parochiali ecciesia cuiuslibet
diocesis in quo elemosine et emolimentum in singulis parochiis ecciesiarum
ipsarum ex indulgeneiis prouentura predictis seeurius conseruentur poni vo*
lumus et mandamus auctoritdte preseacium ordinantes. quod in singulis eis-
dem archis vel trvneis tres serature totidem habentes claues diuersas et om*
nino dissimiles appon^ntur quarum clauium videlicet arche vel trvnci positi
in ipsis metropolitana et catnedralibus ecclesiis Tu arcbiepiscope et quilibet
vestrum episcoporum in^ sua ecciesia vnam. aliam uero procurator hospitalis
predicti et reliquam aliquis de ciuitate bone opinionis et fidedignus homo
fideliter custodiant et conseruent Arobarum afutem vel trvnconim eorumdem
in dictis parochialihus ecclesiis dietarum dioeesium positorum vna a rectore
ipsius ecclesie» Secundft vevo a proeuratore predicto et tereia ab vna fide^
digna et d«nota p«i^p«a pdroehie magistro. et fratribus ac passagio eisdem
propicia conseiruentitr» Arcbfts aUtem. vel trvhcos predi^os videlicet in eis-
dem parochialibus ecclesiis consistentes in quindena festiuitatis resurreccionis
— 54o —
domini proxime venture quo ad presentem annum propter paissagii necessi-
tatem eiusdem per eosdem vctores et procuratorem ac personas que ciaues
vt predicitur dictorum archarum vel trvneonini habebunt aperiri iuberauset
pecuniam in eisdem inuqntam com moderatis expensis eiusdem hospitalis per
illos qui claües tenebunt uel per ipsorum duos tercio impedito legittimevo-
bis archiepiscopo et episcopis integraliter assignari quam quidem pecuniam
necnon et aliam quam quilibet vestrum episcoporum predictorum in archa
vel trvnco ecciesie sue cathedralis inuenerit tunc prefato procuratori tradat
integraliter et assignet faeiens de assignacione ipsa et hniusmodi tradita sibi
summa pecunie patentes litteras fieri suo et procuratoris eiusdem sigillis
munitas dicto archiepiscopo festinanter et sine dilacione qualibet destinandas
Simili quoque modo tu archiepiscope supradicte de peeunia ex huiusmodi
indulgenciis per te in tua eiuitate et diocesi recepta procuratori assignata
predicto iuxta prescriptam formam litteras confici facias tuo et dicti procu-
ratoris sigillis signatas ipMS necnpn et easdem litteras episcoporum ipsonjoi
camerario nostro quam eicius poteris per fidelera nuncium transroissurus
Geterum intendentes Rectorum earumdem parochialium ecclesiarum in hac
parte laboribus prouidere. volumus quod in singulis Illlror dictum festnm
resureccionis sequentibus annis tempore synodi per quemlibet in sua ciuitate
et diocesi celebrande arcbe uel trvnci aperiantur predicti et pecunie in illis
inuente per dictum procuratorem et alios qui elaues archarum et trvnco-
pum ipsorum habebunt cuilibet vestrum in !sua synodo assignentur tuncque
in quemlibet vestrum fiat procuratori predicto pecunie predicte tradicio et
fiant similiter de tradicione et quantitate huiusmodi tradite pecunie littere
camerario nostro quantocius destinande vt supra proxime in casu alio est
expressum Si uero ex indulgenciis' ipsis tantam contingeret pecuniam prone-
nire quod tutum non esset iliam in archis vel trvncis retinere predictis qui-
libet vestrum circa custodiam pdcunie in archis uel trvncis in eeclesiis ca-
thedralibus ut predicitur positis ac rectores ecclesiarum ipsarum circa custo-
diam alterius pecunie in eisdem archis seu trvncis Sn ipsis eeclesiis cath^dra-
libus recondite de consilio et consensu dictorum procuratorura et aFiorum
tenencium elaues easdem sie caute prouideant ac attente prospiciant quod pe-
eunia ipsa dictum passagium non fraudetur Jllos uero qui arcfaas uel trvn-
cos fecerint aut concesserint supradictos Quique ipsos et ciaues easdem fide-
liter custodierint nobiles et innobiles et quosuis alios cuiuscunque condicio-
nis existant qui in eorum vitimis voiuntatibus equos arma et queuis alia
bona in subsidium dicti passagii eodem durante quinquennio magistro et
fratribus legauerint sepedictis Omnes eciam et singulos arma equos victualia seu
fodrum et quecumqüe mercimonia in terra uel mari ad exercitum dicti passa-
gii
^ 54r ~
gü qnonocfelibet ^deferentes omnem' operam. p£etatis et dioru«! ppif;itpaUiH^
bonorum et benefioiorum que fiunt et fieri contigQrit in ho^pjitAli etpassag^^
sQpradictis participes esse uoiumus et consortes. Vobis igitiir a]L|ctoritateiapo-i
stölica didtrictjus iniungimus ut.quocieacumque vos missarum spllempnia.ee':
lebrare eontigerit. Oraciohes dontra poganorum perfidiam per ecclesiam or^
dinatas. quaram prima Omnipotens sempiterne deus. Secunda speciäliter de-
putata ad secretam Sacrificismdomine et terciam dici po3t communion^m pre-
cipue eonsuetam Proteetor incipiunt deuotis mentibus effundatis vt per sin«
gülas personas ecclesjasticai». -in sacerdoeio constitutas uobis subiectas pio
cordis affectu dici in missarum earuadem offieijs faciatis« Personis aiftem ec-
elesiasticis uolentes plenius prouidere dyocesanis eorum dispensandi cum eis
qui cum a canone uel ab horoine latam excoromunicacionis sentenciam in-*
currissent irregularitatis notam in miscendo se diuinis officiis contrax^unt
uel ob id infra dictum quinquennium contrahere ipsos contigerit dum modo
tantum de bonis eorum magistro et fratribus ipsis pro subsidio memorate per-
soluerint quantum expenderent in ueniendo ad romanam curiam et morando
in ipsa pro dispensacione huiusmodi optinenda et redeundo eciam ab ea-
dem nisi forte in episcopos uel abbates uel alios superiores proprios inie-
cissent manus temere violentas. Post quam ab excommunicacionum senten-
ciis quas incurrerant uel incurrere ipsos contigerit tempore supradicto ^ iuxta
formam ecclesie fuerint absoluti plenam auctoritate presencium concedimus
faeultatem Omnibus insuper et singulis tarn clericis quam laycis cuiuscum-
que dignitatis/ preemihencie. ordinis condicionis uel Status existant sttb in-
terminacione malediccionis eterne districcius inhibemus ne quemquam quod-
uis subsidiüm in dicto passagio eisdem magistro et fratribus ^xhibere ab
huiusmodi voluntate retrahere uel in quoduis aliud eciam pium opus com-
mutare uel quo minus huiusmodi largiatur subsidiüm verbo vel bpere impe-
dire presumat» Siquis uero contra nostram prohibicionem huiusmodi attemp-
tare presumpserit eandem et apostolorum ipsorum ac nostram a qua nullum
absolui volumus preter quam in mortis articulo quousque duplum eiusdem
subsidii exhibuerit quod per impedim^jenti prestacionem huiusmodi dicte terre
sttbtractum exstiterit se nouerit incursurum Jdeoque fraternitatem vestram
monemus et hortamur in filio dei patris vobis iniuogimus in virtute obe-
diencie districte precipiendo mandantes Quatinus tenorem et formam indul-
genciarum huiusmodi christi fidelibus eis proposito verbo dei dominicis sin-
gulis et festiuis et aliis diebus de quibus expediens fuerit in ecciesiis et lo-
eis vestrarum ciuitatum et diocesium in missarum soUempniis et aliis horis
congrventibus publicetis ae per rectores ecclesiarum et predicatorum ac mi-
norum ordinum^.fratres et alios religiosos uel personas ecclesiaaticas earundem
Sv. Djphm. IL . 69 ^
— 54a —
einitiitum et diooeiiioiii in eisdem follempiiiis et horis fiicifttis lollicite in wlgari
coilibet paroekie poblicari et nihilominoi ta archiepiacope supradicte statim re-
ceptis presentibiM premissa omnia per ttias patentes litteraa de yerbo ad Terbam
harum aeriem cöntineates cum omni oeieritate qua poteria proot tarn {ho
negocio videris expedire dictia episcopis stodeaa intimare eiaque mandara
districtiua .... eorum aubditis « • . ^uo nändato reeepto cmni dilackme
........ aliquatenus non ...... tarn pioDi opiia et gntnm altis&imo
sollicite et laudabiliter iaxta datam uobia a deo ..... studeatia Sicqua ad
ftubuemendum terre predicte necesaitatibua efficaciter iidelem * de
vestris laboribus diuina fauente clemencia frvctns aperati . . . ant et ....
vestre atudiuni palman glorie que causam dei ^erentibus pro digna retribuciooe
j'ependitur mereatur Datum Pictauis tercio idua auguati Pontificatua nostri
anno tercio.
Denntt afskrift &r med /Stande ord derrfter bckraftad.'
in cuiua rei teatimonium aigillum noatrum presenti scripto duximus ap»
ponendmn.
Fid ena ändan tilltkrifvei.' Traniscriftam ItUerarum domiDi ckmentis pape .Y. super pAssagio ad
terrani sanctaiii..
Stgill finocs icke.
i589* i3o8 d. II Äug. Poitiers.
Parven CLUins V:i Balia tili Patriarker, Arkebiskopar oeh Biskopar, med iHUlelie och upp-
»aniDg alty under loppet af foljaode fem Aren, efter en vi» berfikniog forvandla botgora*
res löfleD oin spSkmng och vissa yalfarter i peoningar tili heliga landshjdtpeD, hvilka skolt
enligt derom gtfna fforeskrifter, foi*varas och redovisas samt tili Hospilaliteroa Qfvcrleiaaait
▲• I. b.
Clemens eptscopus seruns seruorum dei. venerabilibus fratribua Patriar-
cbis Arcbiepiscopis et Episcopis, ad quos littere iste peruenerint Salute« rt
apostoh'cam benedictionem. Gerentes cordi negotium Terre sancte, ac intcn-
dentes solficite ad promotionem passagij qüod per dilectos filios . . Magistrom
et fratres Hospitalis sancti Jobannis Jerosolimitani in vernali tempore prch
ximo uenturo pronidimus faciendum. et per ipsos proseqnendum deo doce
per Quinquennium secuturum. obtinentes quoquc de uestre circumspection»
industria^ fiduciam in doraino specialem, uobis et uestrum singuh's, comiDii-
tandi dicto durante Quinquennio cuiusuis abstinentie et quarumcunque pe-^
regrinationum uota, vltramarjno dumtaxat excepto in pecuniartnra subsidiom
prefatis Magistro et fratribus uel eorum procura tori pro dicto pasaagio ex-*
bibendum cum super hoc ab eis uel eodem procuratore fuentis reqaisfti
dummodo conditione inspecta uouentium, ac dicti passagij necessitate p^o*
sata super quibua uestram conscientiam oneramua, prietio uet precibM»
amieitia,, fauore oel odio cuiuscunque nicfail circa hec super quibus sciat se
— 543 —
unusquiflqiie uefttrum redditaram m examine districti Jadicij ratiohem. a|[a-
tur in fraudem uel diminutionem subsidij supradicti pleoam et liberam auc*
toritate presentiqm eoncedimus facultatem. volumus autem ut liuiusmodi
pecuniariuia subsidium prestandum uidelicet per uouentes peregrinationes
«asdem ad tantam snmmain peciHiie extendatur^ quantam uouentes ipsi pro
Gomplendo uoto peregrinationis eiusdem personaliter expendissent votum
autem buiusoiodi abstinentie iuxta illius arbitrium intendimus redimi qui uo*^
tum huiusmodi commutabit, de peeunia uero que habebitur pretextu con*
cessionis huiusmodi ^t quo ad traditionem ipsius pecunie faciendam proca-
ratori predieto et quo ad confectionem litterarum receptionis dicte pecunie
necnon et quantum äd certificationem Camerarij nostri de tradite ipsi pro-
curatori pecunie quantitate sicut de alia peeunia qüe reponetur in Archis
uel Truncis iuxta ordinationem contentam in alijs nostris litteris indulgen-
tialibus pro negotio passagij predicti concessis, apertius continetur. Datum
Pictauis III Jdus Augusti Pontificatus nostrj Anno Tertio.
P4 uppvecket.' pro Pascal! infirmo P. Ascibilis. Pa/ränsidan,' bulia de paisagio.
Bullan bortfaileo; aegelgariusnöret qvar.
iSgo^ i3o8 d. 1 1 Aug. Poitiers.
Pifven Clbmehs V:s Balla tili Patriarker, iikebiskopar och BisLopar med till&telse att gifva
diapencc för viss lid ff an preslvigbiag ki de anddiga oAn^ som titi korttftgsgllrdeD iemaa
etl ärs iDkomster af den foi*$amliDg, tili hvilkep de redan blifvit kallade eller under loppet
jaf foljande 5 firen kallas; jeiute foreskrifter om roedlens förvarande och aflemnande.
• A. I. b. <
Clemens episcopus seruus seruorum dei. Venerabilibus Fratribus Patriarchis
Arcbiepiscopis et Episcopis ad quoslittere iste peruenerint, Saluteni et apo-
stolicam benedictionem. Dignum rep^tamus et congruum, ut eos qui ad chri-
sti obsequia prosequenda se offerunt, specialibus gracijs honoremus. Jnten-
dentes igitur ut Passagium ^uod per dilectos filios , • Magistrum et fratres
Hospitalis saneti Johannis Jerosolimitani , iq vernali tempore proximo uentu-^
ro, in subsidium Terre sancte prouidemus faciendum, et prosequendum deo
duce per Quinquennium secuturum, tanto libencius personarum ecciesiasti-
carum fulciatur auxilio, quanto magis persone ipse fanorem apostolicum sibi
sencient gratiosum, dispensandi cum quibuscumque ad regimen Parrochialiuiti
ecciesiarum assumptis, uel usque ad dictum Quinquennium assumendis, qui
infra Quinquennium ipsum, fructus unius anni ecciesie Parochialis, quam
ainguli eorum obtinent^ uel infra dictum Quinquennium obtinebunt, racione
cuius haberent, infra annum ad presbiteratus ordinem promoueri , dictis Ma-
gistro et fratribus, uel eorum procuratori, pro subsidio dicti Passagij exhi-
bebunt y quod ipsi dummodo infra annum ordinem subdi^conatus recipiant,
non teneantur usque ad Quinquennium, a tempore huitismodi suscepti re-
— 544 -
giminis, racione ipsius ecciesie, ad sacerdofiüm promoueri,-necad id aquo*
quam cömpelli possint inuiti qualibet constitucione contraria noa obdtante,
quDtienscumquea prefato procuratore fueritis requisiti, plenara uobis etsingulis
uestrum concedimus auctoritate presenciam facultatem. De pecunia ueroque ha-
hebitur pretextu concessionis huiusmodi, fiat quo ad tradicionem ipsius pecume
Taciendam procuratori predicto, et quo ad confectionem litteral*um receptio-
nis dicte pecunie, neenon et quantum ad certifieationem Gamerarij nostri de
tradite ipsi procuratori pecunie quantitate, sicut de aHa pecunia, que repo-
netur in Archis uel truiicis iuxta Ordinationen! cohtent^jm in aliis nostris
litteris indulgentialibus pro negotio Passagij predicti concessis, apertius con-
tinetur* Datum Pictauis HI Jdus Augusti Pontificatus nostri Anno Tertia
Pä uppvecket,' N. de fraclu. Pä /ränsidan»' bulla de passagio clemeDtis.
Bullan boi-tfalleD; segelgarnssnoret qvar.
iSgi. i3o8 d. 12 Aug. Poitieri
Pafven Clbmevs V:s Bulla tili Ärlebiskopen i Upsala, Biskopar, Abholer, Priorer och aiMin
Kyrkans Prelater, samt tili Domkapitel och Konventer, med kaUelse tili Kyrkomole i Yicn-
ntj för att r&dsli om Tempelherre-Orden ^ heliga landets Atertagaode m« m.
A. I. b. ♦).
Clemens episcopus seruus »eruorum dei. venerabilibus patribns • . Archie-
piscopo vpsalensi et Episcopis ac Dilectis filijs Electis Abbatibus Prioribus
Decanis Prepositis Archipresbiteris Archidiaconis et alijs ecciesiarum Prelaüs
exeipptis et noa exemptis et eorum Capitulis et Conuentibus per vpsaleo*
sem prouinciam constitutis, Salute.m et apostolicam benedictionem. Regnans
in celis triumpbans ecciesia cuius pastor est patereternus cui sanctorum mi-
nistrant agmina et laudis gloriam angelorum chori decantant in terris ad sui
similitudinem et representationei^ constituit ecciesiam jnilitantem unigenito^Uo
dei uiui domino ihesu christo ineffabili commercio copulatam in qua idem
unigenitus dei filius a patre progrediens per illustracionem paracliti proce-
dentis pariter ab utroque statuit fidei fundamentum sane Romana ecciesia
mater alma fidelium caput est disponente domino ecclesiärum aliarum omni*
um et Magistra, a qua ueluti a primitiuo fönte ad singulas alias eiusdem fidei
riuuli deriuantur Ad cuius regimen uoluit cbristi clemencia Romanum Pon-
tificem uice sui deputare ministrum ut instructionemN et doctrinam ipsius elo-
quio ueritatis euangeJice traditam, cuncti renati fönte baptismatis^ teneant
et conseruept 9 £t qui sub hac doctpina cursum uite recte peregerint, salui
fiant, Qtti uero ab^ *) deuiauerint condempnentur JpS4 nempe Romana ma-
*) Bullan Nu) iSga i samma ämne tili Konaogen i Sverge bar fSliaude olikhcler: t} ip»
in «qteifcus diuiai ndminis cükud-uig^t 'fiä«^[iiö fcatholiee^ 'cibsäFüiinlia nitilaf»
intuitum sedule coRsideratiOMS^ ^Xtef^emv a^
rationis examini^ diuYurnr calimiUtis an^sti^tö^^ilKüsilipboialis^lMredita^^
mifiice uidelicet terre sanet^'ab infidelibiiaiikiiserabilit^r' •ooii^ülfmte^ in^^^^
iddin patris etei^ni filias noBtre carnis indiimeoato contect^iiis, dalutem humaili
l^eneris fiietate »nefIPabili e^titit operjttus, quainque sua ip$e uotüit corpo»^
pali lAs^hire' pte^encia et ptx>prii ' asper»iön^ satigäiiniä consecrare nralta sol»
licitudiiie studoit' eidem ferre rdtröactis"^) CeiiipoHbus quibuspotuit^iieaiedi^
ut epiperetur ^) ob ipsis imm js stibuenire* £t quia ifiter eeteros quoa professio
christiaiie religionis induait Milites e% Ft&iv^s dom^is Militie Tenipli' Jero6<>* *
Hmitani, sicüt est töti orbi tiotöriuiti tanquant speciales eiusdem fidei pix*
gjles, et iamdjcte terre precipui ^efensore&^j ipsio^ tei^re negociom principa'»
liter gererevidebanttir, ipsos et ebf imi ordinem prefata eeolesia specialis' fe^
tiorfe pienftadine proseqiuensl eos* aduersua cbHsti hofttes on)ois armaciit sig*
fiacuTo, multk exaltaoit honbribtt^ diialnit fa4»ltal;ibtis ao diuersis libertatibns
et priailegijs cqmmuniixit. i Hij imnirbm« cum! ^orjdda^entur in doraini seniitio
8ub regulari habitu fideliter milftare' sibi qiiasi ctinblbruiti loairas fidelrom
cum multiplici erogatiöoe bönoram ^ sentiebktit niultipbade mnitiaqüe - die^
propterea ^iiiti^ices, sed proh dolot«: Jioua et calamito^ä uox de maligiiitatis
fratrom ipsorum enormitate progpedien» nos^rum • imptenit iiiimo uerios pc^
torbauit aiiditum.. Hec enim iiox ftiincia lamebtatioms et gemitus audientiiras
harrbirem ingerit commoaet animos mentes turbat et cnpctts lidet cbristiaiie
cultoribus noue et ineflabilis amaritudinis calicetn subministrat, et dumfacfi -
aeriem eios necessitate posbente depromtmos noster attentiatur preanguatia
apiritus et ualitudinis fatigata confractibns niembra singula preoimio dolore
tabescünt. Dudum siquidem oirca nostre pnomotionis ad apicem somme pon«
tificatus initium eciain ante quam lugdunum ubi recepimus nostre Corona-
tionis insignia ueniremus et post tarn ibi qnain alibi secreta quorundam nob»*
insinuatio intimauit quod . . Magister Preceptores et alij fratres ordinis *) dicte
Militie Tempil et etiam ipse ordo qui ad defensionem patrimonij ipsios do-
mini nostri ifadsu chrrati fuerant in tränsmarinis partibns depotafi contra
ipsum dominum in sceius apostasie nephandum 4etcstabile ydolatrie vitium
execrabile facinus aodomörum et herbes narias erant lapsi. Sed qtna non
erat ueri simile ne6 credibile uidebatur quod viri tarn Religiosi qmprecipne
f>ro christi nomine suum sepe satiguinem elTundere ae.personaa suas mortis
Sericulia frequenter exponer^ oradebaiitor. Quique multa et magna tarn. in
iuinis officijs quam in ieiunijs et alijs pbseruancijs deuocionis signa frequent*
^ ' ■.■!■■■ .X . ^
t] retrohabitia 3) eripcret 4) dcfeiuioaic» *> ordini* lUesiuieU
^ 546 —
tia» iMT^eiwlebAnt ^) «oe sie eiM|it4«ü«tit immeBioret qood talia perpetmtiik
iMiWMnodi loakiuatioiMt Ae delactOM ipsorum «lusdem domini nostri cKJBt-
fld$ et ctnjDQiee seriptutfe doctrinis ^dbeti aureln noluimas iaclinare« ^) Deiode
«ero Ciarissiirtua m obristo filiu« «Ofiter Pfailip^us Rßx francorum JUustrk
ciai?) eadeni fuerant fiitiinopa «unciaU^ non tif»^) auaricie cum de Immw
Tenplariorum Bichil sifoi o) ucttidioare uel appropriare intendat *) immo ea oo-
Im et ecetewe per deputakdoa auper boc a nobia admirnfttranda gubernaiida
eonser^ada :^ cuatowenda ltberalit(^ et deuote in re^o auo dimiaft ^) ma-
miumswn ^*) exii»de toti^ter aaumendo. Sed-i^dei orthodoxe foruore suarum ")
fHHi^peiiitorum uestigta olarji S69uens aecenaüadepremittis ^oantam lieite po*
tttit 66 **) inforiBaos ad inatruMrduai et inforaiandum nos auper hija miiltai
«t magnas nobia infbrinationea per auoa <^) nuntios'et. litteras destioauit '^]
ioCsiaiia uero cootra itempllurios jpaoa tiHirebreacente üalidius super sceleribns
«itedictia» Et quiA ecium quidain .Miles etosdem ordinia aeia^ne nobiiitatis cl
.qui oon lenis opinionia ia dicto ordtfie babebattir, oorani nöbia sacrefto iara-
UM depoauit, quöd ia peeeptioae fradrwti preCati ordmia, faec oönaoetodö ad
iieraoa corruptela seruatur, quod ad veeipieotia üel .ab eo deputati suggestio-
amM qui reoipitur «fariatiifli ihosüm negat et aaper €riicem sibi ostensam
a|Miit ia liitii^riuiii Grvoifixi, et qaedam alia faciimt recipiens et receptm
qne jUcita noo auat ^^) aec Ihumane tronatoiuat boaestati proot ipse tunc
^amifeasua eiKtitit corasb adbta urgente hoa ad id ofiicij noatri debito uitart
aeqataitnua quin tot et tadttia elamoribus aocommodareinua audUtum Sed
«Mxn deiaum faoia publica delbrente ao claaiosa iaainuatione dicti Regis ^
Ate non. et Ducam^ Goiaitum 6t Barcmwn, ac aüornin bobilium, Gleri quo-
que ae populi dieti Regni fraaeorum ^?) ad nostram propter hoc tain per
fe quam per procuratores et ayodieos preaentiani uenientiom quod dolenter
reCerimaa Ad nostram audientiaia peruenisset quod Magister Preceptores et
4ilij fratres dicti ordinis, et ipse wdo prefatis et pluribus alijs erant crimi-
nibus irretiti, et premissa per mukas confessiones atteatationes et depositio-
nea prefati Magistri et pjurium ^) Preceptorum, et' fratrum ordinis prelibati
«orain multis Preiatis et • • heretioe prauitatis Jnquisitore in Regno francie
factas, habitas et receptas et ia pablicam acripturam redactas nobisque et
fratribtts noatris ostensas probari quodamniodo uiderentur, et '9] nichilominas
fania et clbmores predicti in taatuni inualuissent et eciam ascendissent, tam
contra ipauni ordinem^ quam contra siogulares personas ^} eiusdem quod
sine graui scandalo preteriri non poterat nee absque imminenti periculo to-
^ lerari Nos iUius cuius uiees licet immeriti in terris gerimus uestigijs inh^
5) proteodebaot 6—7) Deiode vero tu coi 8) typo 9) tibi *) iotendas 10) luo dioiisisti **}ti»in
11) tuorum la) le i3) tuos i4) destioasti i5} que doo sunt licita 16) iDSiDuatione tui 17) Acp^>
tili 18) principaliuui 19) ac ao) peraonae aiiiguiares.
j
— . 547 —
rente«, ad inquirtodnm de {Nrediotis ritigme preoia daximm peoeedenduMi
nnltcsque de Preceptoribos pMsbitetis^ Milidbus et alija fratribus dicti or^
dinis repotatioDis non modice ia oostra presentia constittttoa prestito ab eit
Biraiiiento quod super prendasi» meram et plenam. nofais dioere&t ueritaten«
super predictia interrogatiiniuSf et usque ad numccum acptaagmbr dnorinb
examinauimitt »^), multis ex iratribos mutria nobis assistetstibos. diligetttcr,
eorumque cöofeaaiooes per publioaa maniis w aiiteDfeicam aGripturam redactaa
ülico in nosira et diotoruai: fratrom noetvorum preasntia., ac deindei ioter-
poaito .atiqueruoi dieruia apatio in consiMorio legi fecimns ooraai ipsis^ et
iUaa in suo uulgari cuilibet eorum esponi. Qai peräbuerantes in illtaeaa e&^
prease et spönte prout recitate fuerant approbaront Post que cum: Magssiro
et precipuis Preceptoribioft prefati ordiois intendentea super preiniasis inquin
rere per nos ipsos, ipsiun Magistrmn et • . firancie ^ % Teere Vkramarifte . ^
Normannie . • Aquitanie ac. .. . Pietafue Preceptorea aiasorea noibia ^) Pida««
XUS existentibus mandaiiiniiis. preaentarL Sed quoniam .qoidam ex eia aio io^
firmabantar tune temporis qqod equitare noa poteraat, nee adnosftnott pa»-
sentiain quoqaomodo addnci, Noa cum eis acire uolentes de (wetDiBsis oani^
btts ueritatem, et an ueca easent qae oontinebantnr in eenmn confeasiönibiia
et depositionibü^ quas ooranp • ^ Jnqniaitore. pmiifatis heretiiie in Regno
francie ^) pcesentibus quibuadam. jiM>tartjs ptiiUkia et multis alijs boiiia Tt^
TIS dicebantur iscisae iMiiiia et fratoibua neatria per ipstna Jnqoiailoaem.aofai
manibus pabliois/ exbibitis et. aatensis, Dilectia filijs BostriaB»eagark> .tit;.>43i
sanctornos Nerei et Aobiilelet StepbanotiL. Sancti Ciriacsin TeFaaiSipresbiteit»
et ^) Landulfo sancti: Angieli dtMOQoGardinaiibuade4|aornntpraclenlia expe»
Hentia et fidelitate indübitatamfidtt^amobtkiemus.oomnaisiBiUftietmaaidaoiHiBs:
ut ipsi cumprefetiaMagistroet^^) Preceptodibns inqisivQreiit tarn cbatra ipsOB>
et alias stagulares persotxaa |c&ti.ondiqia generaliter quam contra rpswa «r^
dinem sup» premissis cum diligentia neritatara et qxNcqiiid supechija nttie'*^
nirent nobis referre ac iK>rum confessiones et depeqitioaea. per- mamim piir~
blicam in seriptis. redactas, nostro apostölatai dele^reiJiCfMrescBlaffteurannt,
eisdem Biagiatro et Preceptoribua absolutionia beaefieiua a sententili: excMHn^-
mnoieatioofis quam pro pvemiss» si. üero ienrnt anoarreraiit si absobitienoon
humiliter ac deuote.petereot ut debebant^^^} iilxta:forro«meeclesieimpc«iicr;^
Qui Cardinales ad ipaos. Magistrnm et Pcostfpttirea peraauliter aoeedante»
eia sui aduentua oanaaiii exposuerunlL St quoniam^ tami parsone^ €ptmmiUK
ipsorum et aiiorumTempkriaram ia diotOiBregno ^) consisteatium in nostvia*
raanibus ^) etfant quod libere^ abaqire meUi ieaimquam^ pin» et ^) pure
^t) et exammaurmos vsque ad nimieritni teptuaginCa daorani aa) etiam iiilsait. ^rSj'fteginr'tiiV'
prdtk^o a4) Utali tS) ae afijv'MberMi: tff)'^' WObM a8)-iMDiba» a««^ ^9) ati
r
per firebiissis { onnibna ? apsis Gf rdmaÜbua dioerent üerilMibciit , eis aactoritate
«po8tbtica< iniafixiörant Qui Magistri et Preoeptores, Irliiicie Terre Tkranai
line^ :No#manqie, Aqüitanie. ac Pictauie ooram ipsis tribaft Cardinalibm ^
sentibüs Qdatuor Tabellionibns'publicis et multis alijs bonis viria ad sancta
der evang^elia abeia corporaliter tacta preatito iarameato quod auper pre-
misfiis Omnibus oBiefam et pleBam dioerent ueritatem eoram ipsis aingulariter
libere ac aponte abscpie eoaetione qualibet et terrore depoauerunt et confesst
foerunt inter cetera christi abnegatidieüL et apuitioDem super cmcem cum
in ordine Tempil reöepti . fuerunt et quidam ex eis 3e aubeadeiB^ieniia^-
lieet eum abiiegatione ehris^i^et^) apuitione super crnoem fratres multos re-
cepisae, sunt etiam quidam ex eis quedam aha horribilia et inhonesta; cönfesai
^e ot ecM'um ad presens parcatniis uerecundie subticemns. Dixerunt prete^
rea et oonfessi fuerunt ^sse uera que in eorum confessionibaa etdepositioni*
hoB oontinentnr, quaa dudum fecerant eoram .. . Jnquisitore heretice pradta-
tHi Qae 4)onfea8iones et depositiones dictorum Magistri et Preceptorum ^*) in
aeriptnram publicam per Quatuor Tabelliones publicos redacte, in ipsorum
Maj^tri et Preeeprtorum et quorundam alioruiH bonorum virorum presentia
ac deihde interpoaito aliquomm dierum spatio eoram ipsis dsdem lecte fu^
nmt de mandato et in preaentia Gardinalium predietorum et in suo uulgafi
exposite cuilibet eomndem Qui perseverantes in Ulis eaa expresse ac spoote
fyrout recitate fuerant approbahint, et ppst confesaiooes et depositiohes ha-
iusmodi ab ipsi» Cardinalibüs ab excommunieatione quam pro premistis in-
eurrerant absolutionem flexis genibua manibosque complosis bumiliter et de-
uote ac cum laerimanmi efKussone non modica petienint Jpsi uero CardiQa>^
les quia ecciesia non claudit gresnidm ri»feiinti ab eisdem Magistro et Pre*
oeptoriboB heresi abiurata expresse ipsis secundum frataam ecclesie auctori«
täte nostra abaolutionis beneficium impendernnt, ac deinde ad nostram pre-
sentiam redeuntes conieasiones et depositiones prelibatoram Magistri et Pre-
oeptocum in scripturam pubiicam per manus puUicas ut est dictum redactas
nobis presentaueruQt et que cum dietis Magistro et Pl^eceptöribus fecerant
retulerunty Ex quibus. con£essionibus et depositionibus ^) ac relatione injie-
nimus sepefatos Magtstrum et Fratrea in premissis et circa premissa licet
qiaoadam ex eis in pljiribus et altes in paucioribus grauiter deliqniase. At-
tendentes autem qiiod scelera tarn borcenda transire incorrecta absque dei
omnipotentis et omnium* oathoUoorum iniuria. ncm poterant nee debebant,
deereuimus de fratrura nostrorum oousilio per ordinarios locoram ac per
alios fideles et sapientes viroa ad bec depittandos a nobis omtra singolares
, persenas
3o) sc 3i) depottlioMi Ifagiitri etPrac^moi pMdialarum 3») deposHtoaifaiis et coofofio-
fiibui.
<- 549 -
personas ipsius otdinia^ nee hon et ^^) contra dictum olrdin^m per certas'dis-
Qretas. personps quag ad hoc duximus deputandas super premissis criminibuä
et e^qessibus iiiqnirenduiB. Hijs nempe que magis flere cogimur quam narra-
re cor.noatrum passione.nimia cruojatur et cum tanta proinde nobis immi-
neat gemendi materia, fletum non possupius declinare, Quisnam cätholicus
bec audiens.nimis^non doleat et prorumpat in luctum, quis fideh's huius-
modi sinistrum euentum inteHigens amara non emittat suspiria uerbaque la*
roentationis et mestitudinis non eructet cum tota Christianitas huius ^^) dolo-
ris sit particeps, et hie casus fideles percutiat uniuersos. Ex hijs etiam dum
ministerio debite considerationis nostre mentis presentantur ^^) obtutibus, ignis
in nostris meditationibus exardescit et ad tanta discrimina releuanda suspi-
rat affectus zelus accenditur et spiritus anxiatur. Ad quod cum nos sufficere
commode non posse sciamus leuamus oculos nostros ad Montem, Montem
quidem dei, Montem uberem, Montem pinguem unde oportunum prouenire
nobis ''ö) auxilium et humih'ter petimus et deuote ^7) speramus. Et quia salu-
bre in hijs adhibere remedium, interest generaliter omnium Nos cum eisdem
fratribus nostris alijsque viris prudentibus exacto et ^^) frequenti tractatu pre-
habito proul tante necessitatis instantia exigebat, de ipsorum fratrum con«-
silio vniuersale Gonsilium sicut imitationa digqa sanqtorum patrum consue-
tudo laudabilis longeue obseruationis exempio Nos in^truit^ a pro^imis ka-
ländis Octobris ad duos annos immediate sequentes decreuimus congregan-
dum ut in eo tam circa dictum ordinem et personas singuJares et bona eius-
dem et alia que statum tangunt fidei catholice quam circa recuperationem et
subsidium terre sancte, ac reparationem ordinationem et stabilitatem ecciesiarum
et ecclesiasticarum personarum, et libertatum earum ^), illadeo auspice communi
consilio inueniatur prouisio et eiusdem approbationeConcilij roboretur per cuius
salutiferam executionem uirtus altissimi elimatis erroribus roborata fide ad trami«
tem uerkatis reductis, errantibus reintegrata eiusdem fidei unitate extirpatis ui-
tijs uirtutibusque plantatis correctis excessibus, moribus reformatis, repressis
oppressionibus, übertäte solida stabih'tate munita recuperatis deperditis, eteius^
dem terre statu prospero 4«) reparato occupata restituat uastata re&tauret et re-
staurata conseruet Nobisque uiam aperiat idemipsequi nouit, et facultatem
tribuat ipse qui potest , ut sie in premissis iuxta intensum anjimi nostri deside*-
rium sibi ministrare possimus salubriter quod idem uerus eiusdem vniuersalis
sponsus ecclesie^ ipsam dilectam suam purgatam mac'uh'$ «lunitam uirtutum
monilibus ac ornatam unam semper habeat et formosam ad sui nominis lau-
dem et gloriam ad animarum profectum^')« robur iidei,pacein et exaltatio«
33) ei uiesiutet 34) hotusoiodi 35) praseatatar 36) oobis proueDire 37) deuoti 38) «c 39) eoram
4^) prospere 40 perfectam.
$¥. JHptam, IL 7^
— 55o —
Qem populi chriBtiani. Quia uero prosecutio tanti propositi tempoce indigeti
ut deductum maturius, facilius auctore domino enectutti debitum sortiator
predictum tempus ad id duximus deputandum. Quocirca 4>) Tniuersttati ue-
stre per apostolica scripta precipiendo mandamus quatinus uos fratres Ar*
ehiepiscope . . Strauinensis et • • Anguriensis Episcopi reliqais oestrom
Episcoporum in uestra Prouincia remanentibus adeaque Pantificale officium
exigunt tarn in uestris quam illorum dicte Prouincie qui ad buiusmodi Coq-
cilium yniuersale accesserint Ciuitatibus et diocesibus exercenda omni negli-
gentia relegata eunctis prout talis et tanti negotij qiialitas exigit dispositis et
paratis, sie medio tempore accingatis ad iter quod in buiusmodi decreto ter-
niino quem uobis et alijs peremptorie, assignamus in viennensi Giuitate nostro
uos Arcbiepiscope et Episcopi superius nominati personaliter tos, neroaÜjre*
manentes Episcopi Electi, Abbates, Priores Decani Prepositi Arcbi/?rwÄÄm Ar-
chidiaconi et Presbiteri Capitula et Conuentus per eosdem Arcbiepiscopum et
Episcopos ad predictum Concih'um accessuros quibus ad omnia que in eodem
Goncilio statuentur fient et ordinabuntur et fuerint oportuna concedatis plena-
riam potestatem de qua sufficienter constet per publica documenta conspectui
presentetis. Quod si forsitan ipsis Archiepiscopis et Episcopis accessuris buius-
modi noiueritis concedere potestatem, eo casu uenire, uel alios procuratores
ydoneos cum potestate simili ad idem Concih'um- teneamini destinare. Non
obstantibus quibuslibet Priuiligijs seu Jndulgentijs quibuscumque persouis o^
dinif dignitati seu Gollegio sub quacumque uerborum forma uel expressione
a predicta sede eoncessis per que possit effectus buiusmodi mandati nostri
quomodolibet impediri, aut eidem in aliquo derogari. Jnterim quoque per
uos et alios uiros prudentes deum timentes et babentes preocuh's otnnia
que correctionis et reformationis limam exposcunt inquirentes subtiiiter, et
conscribentes fideliter Eadem ad ipsius Concih'j notitiam deferant et nos ni-
hilominus uarijs modis et uijs solers Studium et eflßcacem operam dare pro*
ponimus ut omnia tab'a in examen buiusmodi deducta Concilij correctionem
et directionem recipiant oportunam, Nullus inobedientie notam, et canonioe
ultionis acrimoniam uitare desiderans fallacium excusationum uelamento se
diuniat uel ex impedimentis itinerum que domino praua in directa et in uiaB
planas aspera sua omnipotentia conuertente cessabunt friuole allegationift
munimenta confingat ut a tarn sancti prosecutione operis se subducat, sed
occurant singuli uotuntarij ad id quod et diuine congruit uoluntati, et sa-
hitem animarum ac utih'tatem respicit singulorum. Datum pictauis secundo
Jdus Augusti Pontificatus nostri Anno Tertio.
Pdfränsidan.' R C. Ivi.
CoDuocacio coodlü generalis contra TeaipJarioi ei ex aliis cautis cieaoeDlis pape .Y^
Blybullan häoger pä segelgarDSsnöreo.
4^) Yade &c. Se If.-o 1593.
J
— 55i —
i5q2. r3o8 d. 12 Au^* Poitiers,
Päfven Clbmeks V:s Bulla tili Konungeti i Sverige, rörande saiAina ämne, med sSrsLild uppma-
ning, att Konungen i egen person malte infinna sig vid defr blifvande kyrkomötet«
K. c. 190.
Clemens Papa Qvintvs Gharissimo In Christo Filio . . . Regi Sveciae
illustri.
Regnans in Caelis triumphans Ecciesia, cuius Pastor est Pater aeternaSi
CHI Sanctoriim ministrant agniina &c, lika med föregäende N:o 1691, och
derunder anförda olikheter tili: ad id duximus deputandum. Vnde Venerabi-
libus Fratribus nostris Archiepiscopis et Episcopis et dilectis filijs Electis
Abbatibus, Prioribus, Decanis, Praepositis, Archidiaconis, Archipresbyteris,
et aliis Ecciesiarum Prselatis exemptis et non exemptis, eorumque Capitulis
et Conuentibus per alias nostras litteras prsecipiendo mandamus, yt ijdem
Archiepiscopi, nee non et caeteri Episcopi per ipsorum Archiepiscoporum
Prouincias constituti, in eisdem litteris nominati, reliquis ipsorum Episcopo«
rum indictis Prouincijs remanentibus ad ea quae Pontificale officium exigunt,
tarn in suis quam illarum dictarnm Prouinciarum, qui ad huiusmodi Gon-
cilium vniuersale accesserint Ciuitatibus et Diocesibus exercenda omni negli-
gentia relegata cunctis, prout talis et tanti negotij qualitas exigit dispositis
et paratis, sie roedio tempore se accingant ad iter, quod in huiusmodi de*
creto termino quem eis et alijs peremptorie assignamus in Viennensi Ciui-
täte nostra ijdem Archiepiscopi et Episcopi taliter nominati personaIit€r, alij
vero remanentes Episcopi Eiecti Abbatas, Priores^ Decani, Praepositi, Ar-
chidiacöni, Archipresbyteri et Praelati, Gapitula, et Gonuentus per eosdem
Archiepiscopos et Episcopos ad praedictum Goncilium accessuros, quibus ad
omnia quae in eodem Goncilio statuentur fient et ordinabuntur et fuerint
opportuna concedant plenariam potestatem ,- de qua suflficienter constet per
publica documenta, conspectui repraesentent. Quod si forsan ipsis Archie-
piscopis, Episcopis accessuris huiusmodi noluerint concedere potestatem eo
casu venire, vel alios Procuratores idoneos cum potestate simili ad idem
teneantur Goncilium destinare. Non obstantibus quibuslibet Priuilegijs seu
indulgentijs quibuscunque personis, ordini, dignitati seu Goilegio sub qua-
cunque verborum forma vel expressione a praedicta sede concessis« per* quae
possit effectus huiusmodi mandati nostri quomodolibet impediri, aut einem
in aliquo derogari. Mandauimus insuper, vt ijdem Archiepiscopi et Praelati
per se vel alios Viros prudentes Deum timentes, et habentes praß oculis
omnia quae correctionis et reformationis limam exposcunt inquirentes subti-
üter et conscribentes fideliter eadem ad ipsius Goncilij notitiam deferant. Et
nos nihilominus varijs modis et vijs solers Studium et efficacem operam dare
proponimus, vt omnia talia in examine huiasmodi deducta Goncilij eofrec-
tionemet directionem recipiaot oppoi^tunain. Hoc etiam in eisdem nostris
Litteris adiecto. vt nullus inobedientiae notam et Canonici vltionis acrimo*
niam vitare de^iderans, fallacium excusationum velamento se muniat, vel ex
iinpedimentis itinerum, quae doniino praua in directa, et in vias planasaspe-
ra sua omnipotentia conuertens, cessabunt friuolae ailegationis munimenta
confingat, vt a tarn Sancti prosecutione operis se subducat, sed occurrant
singuli Yoluntarij ad id quod et diuinas congruit voluntati, et salatem ani-
Diarum ae vtilitatem respicit singulorum. Ca^terum quia multipllciter expedit
vt tarn celebre Concilium tua et allorum Catholicorum Principum decoretur
prsesentia, vt salubri consilio et auxilio fulciatur, Serenitatem Regiam roga*
mus et hortamur attentius in remissionem tibi peccaminum suadentes, qua-
tenus prasscriptis loco et termino in eodem Concilio captata interim ad hoc
Qpportunitate studeas personaliter interesse, meditatione prouida prudenter
attendens^ quod in hoc non solum labor quem ad tarn sancti et jtilis ne-
gotij promotionem assumes, tibi cedet ad meritum, verum etiam alioram
qui ad veniendum ad idem Concilium efBcatius tuo inducentur exemplo, et
jiihilominus vota tua nobis poteris familiarius aperire, quae in omni beneuo-
•>lßntia iibenter ad exauditionis gratiam quantum cum Deo ac Ecciesiae honore
poteriraus admittemus. Datum Pictauis secundo Idus Augusti Pontificatus no-
stri Anno tertio.
i5g3. i3o8 A i5 Aug. Skara.
Biskop Brtkolfs i Skara intyg om forsfilJDingen af Skara Domkyrkas gods i Gotala, Sunnerby
och qvarnaroe i Vlkiwi ocb Brastorp, hvaremot aodra gods blifvit inköpta och geoom
laglig skötaiog Biskopsborde t lillagda.
A. ,^ z.
Omnibus presens scriptum cernentibus^ B. dei gracia scarensis Episco-
pus, Salutem in domino sempiternam, Constare volumus vniuersis per pre-
sentes, nos recepisse pro bonis ecclesie beate virginis scaris.per nos veodi-
tis, primo racione commutacionis facte de g^taelum cum illustri principe do-
mino magno rege condam sweorum quadringentas marchas denariorum, pro
curia in synderby ducentas marchas denar«, pro molendino in vllerwj. cen-
tuip viginti marchas denar.» Jtem pro molendino in brazthorp, sexaginta
inarcl^s denar.^ et emisse possessiones alias pro summa pecunie memorata>
quas dicte ecclesie scarensi vna cum alijs Omnibus possessionibus nostris
einpticijs vbicunque sitis, pro mensa episcopaii per scotacionem legittimam
fecimus assignari, Testamur eciam et volumus omnibus euidenter elucere>
omnes possessiones quas emeramus , de bonis . ecclesie scarensis et non alir
uade conquisitas et empCas esse, Ne igitur s^up^r premissis aliqua possit in
— 553 —
posteruni dubietas suboriri, sigillum nostrum et sigillum capituli nostri, pre^
sentibus duximus apponenda, in testimonium et euidenciam pleniorera, Da-
tum scaris, Anno domini. M**. CCC\ VIII*. Jn die assumpcronis beate virginis.
Pä /ränsidan.' de commutacione facta de götaluoa*
SigilleD bortfailna, remsorna qvar*
i5g4- i3o8 d. i5 Aug. Skara.
Biskop Baynolfs i Skara ForordAande for Hakan, att vara Domprosten, Magister Bengls bestSn*
dige vicarius i Edsleskogs försaniling, med bestämmelse af hvad honoixi dervid bor &rJige»
tiilkoinma.
A. 3.
Omnibus presens scriptum cernentibus, Brtniulphus Dej gracia scarea-
sis Episcopus, Salutem in domino seropiternam, Notum facimus yniuersis,
nos dilectum in christo filium, dominum haquinum. presentis exbibitorero,
ad presentacionem domini magistri benedicti prepositi scarensis perpetuum
vicarium fecisse et canonice instituisse in ecelesia etlsßschogh, quam prepo«
siture scarensi, de consensu parocbianorum ibidem, anneximus et vniuimus*
pleno, iure, facientes inter ipsos dominos. benedictum prepositum et haqui-
num super percepcione reddituum dicte ecclesie, conuencionem perpetuo'
vaiituram, per hunc modum. videlicet, quod dictus dominus .B. prepositus
et singuli suj successores, habere debent de reddkibus ipsius ecelesie, dena-
rios qui dicuntur beati nicholaj, tarn in wesgocia quam in dal, et medieta*
tem oblacionis in festo beati iohannis baptiste jn partem suam prouenientis
jn rebus quibuscunque, et Septem naualia talenta butiri de colonis, Jpse ve-
ro dominus haquinus, et singuli sui successores, habere debent pro fabrica
et procuraeione episcopi» ac alijs oneribus supportandis, modium prepositj
de thyssi, et omnes obuenciones alias^ et prouentus quoscunque, ad^dictam
ecciesiam in parochia Tel alias vbictmque pertinentes, preter colonias jn sa»
laeby et wazendae, facultate qualibet vtrique parti sublata, conuencionem
predictam reuocandj, aut aliqualiter jmmutandj, nisi devoluntate et asseiisu
partis proeesserit vtriusque. Ne igitur super premissis aliqua possit in poste-
rum dubietas suboriri, sigillum nostrum et sigillum capituli nostri, pre-
sentibus suntappensa, jn testimonium et euidenciam pleniorem, Datum scaris,.
Anno domin j- M*. CCC*. Vlil*. jn assumpcione beate virginis*
Pa /ränsidan,- iottilucio domini baqoini de hödtlsescogh.
Sigillen $kadadc.
:— 554 —
iSgS. i3o8 d. 17 Aug- Wisingsö.
' Hertigarne Erik* och Wau>bmaiis g&fvobref pä AranSt tili Nunoorna i Gudfaen, ior att dii
forflytu sitt kloster,
A. 3. i
Omnibus presentes litteras Jnspecturis^ Ericus et waldemabus dei gra-
cia duces sweorum salutem in domino sempiternam, Cum progenitoruni no-
/ strorum facta magnifica nos inducant suraopere hijs intendere et inuigilare
de quibus honor regis, qui nos reget in secula accumulatur^ et Teneracio
sanctorum eius aecrescit, et vnde deuocio prouenit fidelibus in presenti, et
in futuro remedium animabus et salus generatur eterna, Nos vt ipse qui in
sanctis suis gloriosus et mirabilis est, eo feruencius,deuocius, et laudabilius
glorificetur, et populus ei seruiens numero et merito augeatur« ob sinceram
et piam afTeceionem quam ad reb'giosas personas, Dominaro abbatissam et
conuentum in gudhem habemus, damus et presentis littere patrocinio cod-
ferimus Jpsi domine abbatisse in gudhem et conuentui ibidem, pro rnona-
sterio construendo, Guriam nostram, aranes, cum omnibus dicte curie per-
tinencijs, videlicet. domibus, agris, pratis, pascuis, siluis, molendinis, molen-
-dinorum loeis, ac ceteris dicte curie pertinencijs. intra sepes et extra, longe
uel prope positis, pleno Jure perpetuo possidenda, Jn ipsam dominam ab-
batissam et conuentum ibidem, plenum proprietatis jus et possessionis domi-
nium transferentes, ablata nobis, nostris que heredibus, predictam donacio-
nem vllo vmquam adinuencionis ingenio reuocandi, dummodo in dictum lo-
tum, monasterium suum , transferre, et ipsum corporali earum residencia oc-
cüpare voluerint, infra annum .a. festo beati micfaaelis iam proximo compu-
tandum, Jn cujus Rei testimonium, et euidenciam firmiorem sigilla nostra.
vna cum sigillis aliorum de consilio nostro presentibus sunt appensa. Datum
visings0 anno domini M' CGG* VHP. Jn octaua beati Laurencij.
Sigiileo skadade.
T596. i3o8 d 17 Aug. Wisingsö.
Hertigaroe Eams och Waldbmabs Bref om deras gifva af AraDls gärd tili l[aniK>nia i Gadhcn^
for atl der f& elt ligligare stalle kanna uppfora tin klosterbyggnad , med aMBaniiig tili deoii
tom pä klostreU förra sUlIIe bade stna anhöriga begrafnet aU Uli dessas fiyUoiog gUVa sitt
bifali ocb tili verkstiUligheteD lemna TSlvilligl bitride.
A. a. I.
Eaicus et WALDEMARU5 dei gracia duces sweorum, Omnibus preienM
litteras Jnspecturis Salutem in domino sempiternam. Cum iuxta sentencian
J
;— 555 ~
sapientii, oportet nos diem messionis extreme operibus misericordie preiie»
nire, ac eternorum intuitii setninare in terris quod reddente domino cum
multiplicato fructu recolligere debeamus in celis, Cum igitur Religiosarum
dominarum abbatisse et conuentus in gudhem, monasterij circumstancias. et
loci condiciones intenta consideraremus diligencia, perpendimus quod dicte
domine racione loci, multis beneficijs caruerunt, que faciliori modo acqui-»
rerent si monasterium earum translatum foret ubi aquarum beneficijs inniti
possent et iuuari, Quo circa nos earum defectum per nostre inposicionis
^uxilium succurrere cupientes, ipsi domine abbatisse et conuentui eius. Gu*
riam nostram aranes, cum omnibus et singuh's dicte curie pertinencijs, pro
loco. et fundo monasterij, contulimus pleno iure perpetuo possidendam, Qua-
re omnes et singulos qui parentes, propinquos, seu cognatos penes ipsasdo-
roinas in gudbem sepultos habuerint, instanter requirimus et Rogamus. Qua-
tinus consensum eorum et beniuolenciam, immo specialiter ad hoc iaborare
et cooperari velint ipsorum auxilijs oportunis, precium nostrarum intuitu
et amore, vt dicte domine in gudhem monasterium earum cum corporibus
ibidem sepultis in aranes transferre possint. gracia monasterij ibidem constru*
endi« Datum visings0 anno domini M"". GGG\ VHP. Jn octaua beati Laurencij«
•SigideDy N:o i mycket skadadt, N:o a ofitUn fulktfiodigt, pft remsor Llippta ur brefret
i5g7. i3o8 d. q4 Aug. Skärkind
Hertigarne Ebi&s och Waldbmabs skyddsbref (or Liokopiogs Domkjrrka pi alla de« erhAilne
fri- och rfiltigheler.
B. 3: 4. T.
•
Ericüs et WALDEMARUS dei gracia duces sweorum omnibus dyocesin
lincopensem inhabitantibus jn domino graciam dileccionem et salutem. Licet
ad fauius regni omnes ecclesias zelum deuocionis teneamur habere maxime
tarnen ad ecciesiam lincopensem quam Progenitores nostri specialiter sibi
titulo vendicarunt Nos igitur ipsorum vestigiis inherere volentes predictam
ecciesiam quo ad omnia jura ecclestastica et episcopalia quocunque nomine
censeantur ea que temporibus venerabilium patrum dominorum henrici et
benedicti episcoporum ibidem felicis memoria prefata gaudebat ecciesia gau-
dere per omnia volumus libertate. Non obstantibus statutis quibuscunque
editis uel contra libertates ecciesiasticas promulgatis, Prohibemus firmiter et
districte ne quis prefatam ecciesiam in premissis iuribus oel in aliquo pre-
missorum presumat uel audeat turbare offendere seu aliqualiter molestare
sicuti vlcionem nostram strictam effugere uelit et vindictam Datum sLierkind«
Anno domini M GGG, VIII die beati barthofomei apostoli»
— 556 —
i5q8. i5o8 d. 3 Sept Sigtuna.
FoL&E JoKSSONS ÖfverlStelse-bref pä ett markland jord i Wiby vid Sigtuna tili Upsala Bomljr-
. ka, for loo mark peiiningar, livilka han nägra &r tillförne fatt läoa^med tillkäDnagifvaiide,
att han uppdragit sin Ijenare Agmund, att derä gifya laga fasta.
Omnibus presentes litteras inspectiiris fulco jonsson salutem in domino
sempiternam tenore presencium certitudinaliter constare volo quod ecdesie
Tpsaliensi vnam marcham terre soluo et trado in villa wiby prope sicta-
niam pro centum marcis denariorum vsuah's monete quas ab ea recepi mu«
tuo ante aliquot annos in pecunia numerata, et huie solucioni et tradicioni
per agmundum famulum meum adhibeo firmarios secundum leges patrie et
consuetudinem approbatam in cuius rei testimonium sigillum meum presen-
tibus est appensum Datum sictunie anno domini Millesimo CCC** Vlir ter-
cio nonas septembris,
1599. i3o8 d. 4 öct. Eriksberg.
A&NF&iD JoHAKS DOTTEA8 testamcntariska anordning af Hagbardatorp tili Gudbcms kloster, samt
10 mark tili Skara domkjrka och tili Jäla kyrka lika summa.
A. 3. I. ♦).
Jn nomine patris et filij et Spiritus saneti, amen. Anno domini M'.
GCC. VHP. jn sexta feria proxima postdiem beati michaelis« Ego anfriihs
JOHANNis FILIA Sana mente et corpore jn presencia domini benedicti prepositj
scarensis, jn erexbiaergh constituta, saluti animi mee volens salubriter preui-
dere^ de bonis mihi a deo collatis testamentura meum condo jn hunc mo-
dum, videlicet quod in primis do et lego monasterio sänctimoniah'um, in gad-
hem Tbi eligo sepulturam, curiam meam jn hagbarSsethorpe cum omoibas
bonis mobilibus et immobilibus et ceteris eiusdem curie pertinencijs iotra
sepes et extra, quam iure hereditario defuncto filio meo jngimundo aequi-
siuj. Hac condicione videlicet, quod habeam vsufructum dicte curie ad dies
meos, Me vero defuncta, eadem curia ad dictum monasterium deuoluatur,
Jtem do et lego ecclesie beate virginis scaris ad fabricam, decem marchas,
Ecclesie jn ialum .X« marcfaas ^d fabricam uel ornatnm, yolens, vt quicun-
que presens testamentum cassare, impedire uel infringere temptauerit, diui-
nam aenciat vlcionem« Testes autem qui huic mee ordinacioni interfuerunt,,
) sunt
*) Ur en «f BisLop Brf oolf i Skani YMÜmcnd afskrifti af 4 10 Pcbr. i3i 1.
— .557 —
sant isti, videlicet discreti virj, sctiicef domini saeerddtes, thorbernus de
th^waerryS officialis domini scarensis, haelgho de langhem. gunno de houe
jet petrus de erexbiaergfa, Et laici guSmundus suerker, asmunduS de niagni-
staShum frater dicti domini haelghonis et thorirus villicus in erexbisergh ,
vna cum domino .b. preposito memorato. Exequtores autem huius mei te-
stamenti, facio et constituo discretos viros, jngimundum de ]angb0« bertho*
•rum consobrinum raeum de brysmini. et fratrem meum hultonem, ac quem«
libet eorum jn solidum, ita quodquicquid per omnesipsos, duos, uel vnum,
fectum fuerit, robur obtineat firmitatis si in vnum noluerint concordare. Jn
premissorum eciam euideneiam pleniorem, sigilla discretorum dominorum .b.
prepositi scarensis, thorbernj de thuaerrySum. helgonis de langhem. gun-
nonis de houe. et petri de erexbiaergh, ac jngimundi, predictorum, presen-
tibus ad meam jnstanciam sunt appensa. Actum* anno, loco et die supradictis.
1600. i3o8 d 29 Dea Tipt.
IffGEGERD, Holroger CJlfssons enlas skuldebref tili Ragwold Björnwidsson pä 24 mark pennin*
gar, alt betalas tili nästa Michaelidag, kommande, i annat fall^ den af hennes man i pant-
satta jord mellan Tipt och Toketorp att l&ngifvaren tillhöra.
J. 5: 1.
Omnibus praesens scriptum cernentibus, Ingig£rdis$ relicta Domini Holm-
geri VlfTsons» Salutem in Domino sempiternam. Noverint vniuersi, perprae-"
sentes, me dilecto viro, Ragwaldo Biarwidsson, in XXIIII. marchis denario-
rum Vsualis monetae teneri obligatam, in festo beati Michaelis proximo iam
futuro persoluendis, pro redemptione terrae, quam terram Dilectus Maritus
ineus, Dominus Holmgerus, inter Tipt et Tokatorp sitam, eidem Ragualdo
inpignorauit, quae terra si tunc redempta non fuerit, absque quorumlibet
impetitione, praefato Ragualdo, cedat in perpetuum possidenda. In cuius rei
Testimonium Sigillum meum praesentibus est appensum. Datum Tipt. Anno
Domini, M. CCC. VIII, In festo beati Thomae Episcopi et Martyris.
Enligt teckningen, bor sigillet, jemte den ur brefvet klippta remsan, varit borta.
1601. i, 1^09 Odat Höjentorp-
Biskop BaYiioups i Skara bref ora lEtblaskogs forsamlings Ifiggande tili Domprosteriet.
Omnibus presens scriptum cernentibus, BayiviULPHUS dei gracia scarensis
Episcopus, Salutem in djpmino sempiternam, Quia redditus et proUentus
. Sv. Diplom., II. 7«
— 558 —
wepöBitüf'e jElcarem» loni^s retroictife tefmporftiiis/Mleo ditniniitj et attemitt]
sunt paulatim,' qooid prepositus qui pro tempore fuerit secandtfm deoeii*
ciam statns^sui sine- reodituum remt^racione honeste non poterk se tenero,
Nos diminucionem prouenttinm fauiusnfodi sicat iuri satis est consomim^
modo quo posBuiiras 8Qpf>Iere volentes*, de consilio et assenso ^capitoÜ m>
«tri, Ecclesiam jn etlseskogh, parochianis eiusdem äcclesie eÖDsencientibiii,
dicte prepositui^e vninTis et afinectimus pleno lore, Assif^ata vicario peK
petuö quem ibidem jnstituimus, tarn de redditibus |>ref>o6iture (foam eccle^
sie, predictarum^ congrua et sufBcteMj porciofie, sicut in litteris nostris
super hoc specialiter confeotis, expresae cdntinetur; Ne igitfir super anne-
xione seu vnione predicta, aliqua possit jn postemm dubietas suborirj, si-
gilium nostrum et sigilfum capituH nostri presentibus sunt appensa ad eoi-
denciam pleniorem. Datum b0gnaethorp. anno domini. M°. CCC^ Noao, se-
ounda die synodi.
Pa fransidam De aetlaescogb qualiter sit aanexa preposilure.
Sigillen oS>elydKgt siadade.
1602. ^^^9 *^- 7 ^^^^ Riseberga.
IffGBiD ÄKDEAtDorrBBS tcstamentariska anordning af gflrdeu Mo och sin aadcl i Honastum lill
Riseberga kloster för sina, sin broder Foikes och sin son Carls synder.
A.« 3* n.
Jn nomine patris et filij. et Spiritus sancti« amen. Ego. Jngridis. an-
DREE FiLiA. Considerans et ingemiscens fragilitatem meam ponens eciam ante
oculos cordis. extreme diei seu corporalis mortis fihem que cunctis est cjr-
tis^ima licet eiusdem hora penitus ignoretur. Ne propter uarios rerum euen-
tus. et bominum fragilem memoriam quod racionabiliter actum est malignan-
cium calumphiacionibus inßci ualeat uei confundi presenti scripto testamentum
,meum. CQndo sub hac forma, videlicet ad honorem omnipotentis deidecuius
largitatis munificencia* me ipsam omnia que habeo, tenere recognosco et ad ho-
norem beate uirginis. et omnium sanctorum ac in remisisionem (!) peccatorum
meorum necnon et dilecti Fratris mei Fulconis et Filij mei karuli. Curiam meam.
Moae. et partem meam quam habeo in Colonia. Honastum. cum domibus.
^gris. pratis. pascujs. siluis. molendinis. pist^arfjs. et ceteris pertinencijs intra
sepes et extra, longe uel prope pösitis. Monasterio. Risas^bergb. do et trado
in perpetuum possidendam Transferens in abbatissam et conuentum eiusdem
pienum proprietatis jus et possessionis dominium. Memorataro Curiam. Occu-
fia^ndi. inhabitandi. vendendi. donandi. Commutandi. et quocumque modo u(h
luerint pro suis vsibus ordinandi. abl^ta michi meisque heredtbus omni Fa-
~ 559 —
eultate sepedictam Curiam ullo umquam adinuencipois xiog^mo reuocandi. J«
Cuivs Rei testimonium sigillum meum presentibus est appensum. Scriptum
Ris8Bbergbom anno domini. M^CGC^.JX^ sequenti die po$t Epyphanie. pre*
sentibus eciam virijs fidedignis* uidelicet. domino. thyrgillo« haquino dy^ekn et
quodäm armigero domini b^nardi. dicto« smyrdh pco eodenn testimonio con^
hrmando. Risaßbei^hom eciam eligo sepulturam volens humiliter et omni
seruicio instare uenerabilibus dominis et ]llust|*ibua principibus dominis du*
eibu3 ut ipsorum gracia speciali mediante hoc quod per me uiuaqi datuoi
fuerit post Mortem meam ratum teneri-ualeat et haberL
Sigiilet bortfiilkt; remsan c|var.
i6o3. i3o6 d 7 — 12 Jaqi Id.
DroUcI AüBSoEir SiXTimsoirs gäfvobref tili sin tysterdotter, FrökeD Ingrid, pft dt gods i
Iby, hvi|k»«baii af Hertigaroe Erik och Waidemar erb&llit.
A. 6» a.
Omnibus presentes litteras inspecturis abernus si)(:t£KSOn dapifer domini. .
£• ducis sweorum illustris, salutem in domino sempiternam Tenore presen-
cium Notum facio omnibus euidenter quod bona mea aby dicta. cum om«
nibus attinencijs sicut ea mihi data sunt per magnißcos principes, dominos
meos. £. et W. duces sweorum illustres prout in ipsorum litteris patentibüs "
super hoc confectis continetur plenius, Domicelle ingridi filie sororis mee,
do et jn possessionem corporalem a^igno, sibi et suis heredibus pleno jure
perpetuo possidenda» Jn cuius rej testimonium. et euidenciam firmiorem pre-
sentes litteras peto sigillis ipsorum dominorum meorum .E. et W. ducum
swecie illustriqm. vna cum sigillis Nobilium consiliariorum eorundem. et
meo, communiri Datum anno domini Millesimo. trescentesimo. nono. apud
ecciesiam iid infra octauam epiphanie eiusdem.
Sigillen i, a, 3 bortfalJna; remsproa qvpr. Flera bafva ej blifTit pSsaUa.
i6o4* i3o9 d. i5 Jan. Alewath.
fiisknn Petbks i Odense skrifvelse tili Dekanen Gvido i Lund om lagHgh.eten af de ätgSrder,
Soul vidtagits, d& ban utvaldes tili Decanus af Kapitlet i Lund.
B. u i48.
Fnater Petrus der gracia episcopus ottoniensis. Dilecto sibi filio Gwi-
doni. iundensi decano salutem et sinceram in domino caritatem ' Nuper no«
bis per venerabilem in christo patrem ac dominum. Dominum Jsarnum
diuina prouidencia lundensem archiepiscopüra. suecie primatem. electionis de .
te in decanum {undensis ^ecclesie. celebrate. negocio delc^ato No« in eo iuxta
traditam nobis formam procedere cupiented. inquiri fecimus diligenter vtrom
electio decani in lundensi ecciesia. ad capitulum lundense spettäret de con»
ftuetudine vel de jure. Vel ad dictum dominum arohiepiscopTum dicti deoa*
natus collacio seu prouisio pertineret Et si electio in lundensem decänom
de te nuper facta, esset canonice celebrata. Gitari eciam fecimus publice ac
palam in dicta ecciesia omnes et singulos. si qui essent qui veilent opponere
aliquid obuiendo contra formam electionis tue predicte vel electi personam
Et quia inuenimus electionem decani in sepedicta ecciesia lundensi. ad ca«
pitulum lundense pertinere de consuetodine et de jure* Electionemque
tuam de te in lundensem decanum nuper factam canonice celebratam. nul-
lumque die. tempore citacionis in predicta ecciesia facte. prefixo otthonie.
quem volentibus se opponere. loeum ad comparendum assignauerimus. com-
paruisse. qui vellet se opponere contra formam electionis tuoioobiciendo ali-
quid vel personam prout hec omnia. in litteris super hoc <imifectis plenius
continentur. Ad confirmacionem electionis tue predicte. suadente justicia. du-
ximus procedendum Consideratis igitur Omnibus, que in talibus merito es-
sent consideranda. et exigentibus eligencium votis concordibus ac tue meritis
probitatis. electionem predicta m. de te canonice factam. auctoritate premissa
nobis in hac parte tradita. confirmamus. ac te de eodem decanatu. per mor-
tem venerabilis viri domini jobannis kalff quondam decani eiusdem ecciesic
vacante per nostrum annulum inuestimus. Jn cuius rei testimonium sigillum
nostrum duximus apponendum. Datum Alewath. anno domini MCCC nono
in octaua epiphanie dominj. Presentibus dominis Torkillo preposito laladensi
Nicoiao rectore ecclesie eueby ac aliis multis clericis et laicis fidedignis*).
Öfverskriß: Quod Electio decani spectat ad capitulum.
i6o5. '^09 d. 18 Jan. Upsala.
Vikarieo yid Upsala dorokyika Kruts testamentaiiska anordoing af sio gird Risaby, sä od
jord i Ödarfveby, Gelterste^ Abyggeby, Aberga och Uplanda tili Domkyrkaiiy samt penoin-
gar och Jösören tili kyrkor och kloster, äfvensom kläder, böcker in. ro. tili enskilda per«
' sooer; jemle sednare ä fränsidao gjorda' anteckningar.
A« 4*
Jn Nomine dominj amen. Anno eiusdem, Millesimo, CCC°, nono, l\\
die beate prisce virginis, Ego Kanütüs perpetuus vicarius in ecciesia vpsa-
lensi, considerans omnia ad suam tendere originem, hocque solum stabile
permanere, quod pro salute anime spiritu dej salubriter ordinatur/volens
*) Vid siuiei tif hrefvtt iilld^gts foljande anmärkning,' Exstat liltera Nicolai arcbiepiscopi qnod
decanus in suis aooexis ecclesiis habest omnes cpiioopalcs decimas 6cc. sed nimis tesa legi d9B
potest expedite.
^ 56i —
igitur tentporalia pro eternis commutare, de rebus mihi a deo concessis Testa«
mentum meum condo et ordino in hunc modum, Primo pro Anniuersario
, meo annuatim celebrando, ecclesie vpsalensi, in qua eligo sepulturam lego
curiam nieani Risaby, cum dimidietate omnium bonorum mobilium ibidem
existencium, quia vilicus (!) dimidietatem possidet, sub qua curia sunt Septem
ore terre cum dimidio solido, Hiis addo, duossolidos terre in 0daruaby. et
vnum solidum terre in Gelterstum, Jtem octo solidos terre in abigiby. Jtem
duos solidos terre in alberghum. et dimidiam oram terre in vplandum, Tali
racione, quod in die annuiersarij mej, omnes vicarij de choro dicant missas pro
anima mea et quilibet leuet oram denariorum, Jtem lego ecclesie de vendill.
Tres marcas denar. et Fratribus minoribus vpsalie tres marcas denar. cum
magna pelui et vrceolo, Jtem ecclesie beate virginis vpsalie vnam marcam
denar. " Ecclesie sancte trinitatis ibidem vnam marcam denar. Jtem ecclesie
beatj petri, vnam marcam denar. et pauperibus in domo dei vnam marcam
denar. Jtem sororibus in sko vnam marcam denar. Fratibus sictonie, vnam
marcam denar. Jtem Fratribus in stokholm vnam marcam denar. Fratribus
in strsengenes, vnam marcam denar. Sancti monialibus in fodh0. vnam mar-
cam denar. ffratribus in arbugha vnam marcam denar. ffratribus in vestra
aros. vnam marcam denar. Jtem fratribus enicopie vnam marcam denar. et
" hospitali ibidem vnam marcam denariorum. Ad hec omnia soluenda deputo
^estimenta mea infrascripta , videlicet vnum tabardum blauium forratum pel-
* libus mardellinis. et alterum blauium forratum variis pellibus, Jtem bina
paria vestimentorum variis pellibus forratorum, et cistam meam raaiorem,
Jtem volo, quod soluto testamento meo, quidquid super fuerit de precio vesti-
mentorum pauperibus erogetur, Jtem Jego ad capellam meam vnum parum rygla-
kan. et pellem meam vrsinam. Jtem arnerö paruo, do, omnes libros meos
infrascriptos, videlicet, bibliam, matheum glosatum, breuiarium in duobus
Toluminibus, et vnum librum vocatum Gedduhouud *), cum cista mea minorj.
Jtem haeniku plott. lego nauem meam minorem, vxori sue Tunicam rubeam
forratam pellibus mardellinis. Jtem domino lamberto nauem meam maio-
rem, et vnumequm, cum mortellino cupreo, Jtem Filie eins gerthrudi. Ful-
crum cum culcedra in quibus requiesco, viilico meo in Risaby cellam meam
cum freno, et dimidium vrfiell quem emj de ecclesia vendil. qui dicitur kem-
paboll. Jtem michaeli de bek. lego vnum cornu, et vnum mensale. et petro
gerardi cultellos meos, quos possedit pater suus. Vt autem presens Testa-
mentum meum robur habeat firmitatis, Sigillum, capituli vpsalensis, et si-
gilla Reuerendorum virorum, dominorum, Laurencii decani ecclesie vpsalen-
sis. 0yari Mathej, Nicolai roarci. et johannis de resbohundere. canonicorum
*) Bokstafven d £ siuiet är i originakt ändradfrän t.
— 56a :-
Tpsalensium. vna cum sigillo ineo proprio presentibns sunt appeasa« Eise*
qatores hqius mei Testament! constituo, hoDorabiles \iros dorainos, Laih
rencium deeanum^ Matbiam, et Nicolaum niarci canonicos supradicioa. Actiua
vpsalie Anno et die prenotatis.
Pä frdfisidtm med annan kand: Pro istis prediis fuerunt aasigoaU
alia predia ecciesie scilicet m rylliügy parochie baloastum. YII ore. htm
in nystatunum due ore Jn abeckyaby remanent V solidi et in riaaby
similiter. V. solidi hec dominus jordanus reqoisitus per domiawn fra-
trem .P. archiepiscopum dixit in presencia toeius capituli poslquam di-
misit yconomiam fabrice ecciesie vpsalensis.
Tvars S/ver hrefvet med sednan hand: peroftulacio facta est ad rWioga die
Sigillen N.*o i, 3, 4» 7 «kadade, a^ 5^ 6 bartfailoa; rtOMoroa qvar.
i6o6, *3<^9 ^- ao Jan- eller i4 J«U*)
Kaniken i LinliopiDf^ HBBHitifs iatyg^ all baD af Wrela lilaAlat* 0r an half auirk armdem
etl torp vid Stgunnatorp, vid namo Skumpalorp, hvilk«! GfuduuiiMl af Tipl giffil IUI Uo-
sirel med sio dolter.
A, 3. t.
Omnibus presens scriptum cernentibus, Hermanttcs canonicus linco-
pensis, Salutem in doroino Sempiternam Tenore presentis omnibus notifico
et protestor, me a domina abbatissa et conuentu Wretum opidum quoddam
dictum schumpathorp, quod gudmundus de tipt predicto coquentui cum filia
sua dederat situm apud sigbunnathorp, pro dimidia marca per quenoHbet
annum conduxisse, et ne a posteris credatur ah'ter quam pretaxaturo est.^itr
bende raee subiacere, Sigillum domini olawi canonici Hncopensis vna cum
sigillo meo, in testimonium presentibus est appensuni) Daturh anno domini,
M", CCC^ IX'', feria secunda post kanuti.
Sigilleo i grönt vax, nugot skadade^ häogande p& 2:oe ur brefvel klippla rerosor.
1607. *3o9 d. 16 Febr. Upsak
DoMKAPiTLETs 1 UpsaU vidimalioD af Päfven Clemens Wi% Bulla tili Predik^re-Ordeq af deo
i5 Juni ii65.
A. 3. d.
Vniusersis presentes litteras incpecturia, Gapitoldm ecciesie Tpsalensifti
Salutem in domino sempiternam, Notum facimus per presentes« Ifos litte*
ras vidisse bullatas, Sanctissimi Patris nostri, Dominj Glementis, pape^ qußrtjt
*) Originalet angifver ej oni beräkningen är cfter Knutsdagen d. i3 Jan« eller d. lo Juli.
— 563 —
nofi rasas, non aboIka&, non cancellatas, nee in aliqua sui parte viciatas, in
iiee verba, . . Clemens &c. Sj föregdende N:o 5o6. Jn Cuius nostri trän-
scripti Testimonium, Sigillum nostrum presentibus est appensum, Datum vp*
«alie anno domini M^ CCG° noao, jn prima dqminica Quadragesime.
Ar sigillet bloU ett stycLe qvar.
1608. '^09 d. 2 Mars Tyslberga.
Biskopen i StrengnSs Sttabjöbas lipprSttade testamenle eHer sin afledne broder Johanes« ' ä,
peoningar tili klostet* och kyrkor sarat joid tili facklors underhallande i Streognäs Domkyr«
kai fifvensonoi tili Tystberga kyrka m. ro.
A. a.
Omnibus presentes litteras inspecturis. Styrbernüs dei gracia Episcopus
strengianensis. salutem in domino sempiternam, Tenors presencium constare
volümus, euidenter, quod dilectus frater noster. Johannes felicis recordacio-
nis. licet corpore debilis. et languens. mente tameu compos et racione,. in
suis extremis contulit nobis. et dilecte matri nostre. Eciam sine qualibet
emuloriim contradiccione. cum testimonio Bdedignorum. in solidum. plenam
licenciam. et pranimodam potestatem. suum testamentum ordinandi. faciendi,
in singulis et ceteris exequendi. Nos Vero non inmemores condicionis hu-
mane quam semper commitatur (!) innata fragilitas. Cui ab ipso vite principio
mortis imperium dominatur. Jn remissionem suorum peccatorum. nee non
ad eterne feh'citatis maiorem adepcionem« Jn. nomine sancte et indiuidue
trinitatis patris. et fih'i. et Spiritus sancti« suum in hunc modum ordinamus
et facimus testamentum. Primo et principaliter. ad montis beate virginis.
claustrum. vbi elegit sepeliri legamus. et assignamus. pro anima sua. XVL
marcas denariorum vsualis monete. Jtem ecclesie. tunum. 11. marcas confe-
rimus et legamus. Jtem claustro. IL marcas denariorum conferimus streu-
gianensi. Ad cuius solucionem. X. solidos terre. in vtredhi. inpignoramus. Jn
festo pentecostes iam proximo. ad aenum (annum) vltimo resoluendos. Qui si
tunc per heredes redempti non fuerint cJaustra eadem. ecciesiaque premissa.
dictam terram. vendendi. exponendi. commutahdi et ad placitum ordinandi
llberam habeant potestatem. Prout porcio cuiuslibet partis exigit et requi-
tit. Jtem ecclesie cathedrah', in strengianes, damus pro faculis. habendis in
eleuacione corporis christi, ad summum altare. IUI. soh'dos terre. in Val-
ium, a syla, sitos in agris cuiusdam vidue ibidem commorantis, cum Omni-
bus attineticiis suis, absque omni diminucione. damus perpetue possidendos.
Sic tarnen quod heredes possint redimere si voluerint per cambium predii
adeo vatentis, infra terminum supradictum. Jtem dimidiam oram terre; in
wtredhi conferimus ecclesie. thywstabergh. simili condicione et termino quo
— 564 —
et qua superius dederamus. Quia vnum et eundem terminum ad soloendm
prefigimus testamentum. Jtem ecclesie sattastum vnain purpuram, pro eins
conferimus vtilitate, Vt autem hoc testamentum optifieat firmitatem cartam
presentem, supra hoc factam, nostri sigilli. nee non dilecte matris nostre et
dilectoruin nostrorum generorum. Johannis dicti man. et thorstani sigillo-
rum duxirnus munimine conHrmandam, volentes hoc testamentum omnibus
retroactis infestacionibus preualere, Actum apud ecciesiam thystabergh aeno(!)
domini. M® C^C^CMX. in proxima dominica ante letare.
Pa fransiddn.' littera super IUI solido^ terre lo vaMum in syla.
Sigilleo bortfaÜDa; remsoroa tili N:o i och 2 fianas qvar.
160Q. '^09 d. 6 Mars.! Linköping.
Kyrkoherden i Quislbro Magkvs's salubref pft sin arfvejordy girden Hundaberg vid LioLo*
piogy tili sin slägtinge Knut Stubbe^ for 5o mark penningar»
A. 6. a.
Omnibus presentes litteras inspecturis. Magnus sacri altaris minister.
Curatus in Ecciesia quistbro naericie. salutem in omnium saluatore. Tenorc
presencium innotescat oiiinibus Euidenter. quod curiam in hunddabierg
prope lincopiam, quam iure hereditario ibidem possedi. dilecto Cognato
meo kanuto diclo stubboe. ex consensu filiorum meorum. et heredum. pro
quinquaginta marcis denariorum usualis monete uendidi, cum domibus et
agris secundum leges terre pleno iure possidendam Ne igitur in posterum
de uendicione predicta ab'qua suspicionis nota ualeat suboriri« presentera Jit-
teram conscribi feci in euidenciam pleniorem et sigilh's discretorum uirorum
domini ingonis canonici lincopensis, et Giuium ibidem vna cum sigiilo meo
communiri. Datum lincopie anno domini. M^ CCC^ IX^ feria quinta ante
dominicam letare.
Pä fränsidan^ liUera de curia hundabergh. Med sednare handf modo älieoata.
Sigiileo N;o i, 1 borlfaÜDay N:o 3 skadadt.
16 10/ '3*^9 ^- ^ Mars. Linköping.
Advocatus i Linköping Ractt^lds samt fjerdings-rofionen Knut IYestuuits, Stev Ttsdeims»
Carl Holboobcssoss och H4NIK1« sadlamÄstarps fastebref k förenämnde forsaljoiog tf
Hundaberg, med inlyg, att de med wiosord och fasta samt alla laga fSng tilldomtEont
Stubbe bemSlde gdrd.
A. &8.
Omnibus presentes litteras inspecturis Raguald^s aduocatus lincopensis.
CA9CJTUS UESTAlBY SU£ir0 TYIfDIABOE 8ARULUS HOLMBURC^IS et HiEMIGHUlOS Sad-
— 565 —
lamestere« Haerdunghinen salutem in omnium saluatore. Nouerint vniuersi«
dominum raagnum plebanum in quistbro naericie curiam in hundabierg cum
satis quam hereditauit post dilectam sororem suam katerinam kanuto dicto
Stubbse pro quinquaginta marchis denariorum vsualis monete ex consensu
beredum suorum et filiorum uendidisse. et nos dicto. K. eadem bona cum
winsord et festum. oc. alla laga fanghum uendicasse. Ne igitur in posterum
de uendicione predicta aliqua suspicionis nota ualeat suboriri presentem
litteram in euidenciam pleniorem conscribi fecimus. et sigillo ciuitatis
nostre. vna cum sigillo conuiuarum beati olaui . . • comvniri. Huic au-
tera uendicioni interfuerunt. magister jngo canonicus lincopensis hemmin-
gus Susanne, arnnoiphus. lybertus. petrus hestridis. laurencius brun. iohan-
nes dyank hennikinus conradi et alij quam plurimi fide digni. Datum
lincopie anno domini. M^, CCCMX^ feria quinta ante dominicam letare.
Pa^frinsidan.' Littera de curia huodabergh. Med sednare hand.* videlicet fasta.
Sigillet N:o i skadadt; N:a a borta, jemte remsao.
i6ii. ^^^9 vid d* 9 Mars.
Magnus LAnges eoka Estbids testaraeotariska anordniog af 4o mark penniDgar tili Njdala klo-^
ster, for hviika all hennes egendom i Jernwrixtorp i Tweta härad pantsäUes.
A. 3. z.
Jn nomine domini amen, Ego Estridis relicta, Magni dicti longi, licet
ex diuine pietatis beneficio statu gaudens sospitatis corporalis, attendens
nichilominuscommunemmoriendinecessitudinem^simulque debitum illud mor*
lis soluendi incertitudinem quo ad tempus, non ignorans, in remedium et
salutem anime mee sufficienti prehabita deliberacione testamentum meum dis-
pono et ordino in hunc modum, videlicet, quod religiosis viris domino
abbati, et conuentui Noueuallis, apud quos mihi eiigo sepulturam, quadra-
ginta, marchas denariorum titulo donacionis lego, inpignerans eisdem, pro
dictis donacionibus, integritatem omnium eorum que in iarnwixthorp , et
in domibus et in predijs tam extra quam intra sepes possideo tali sub con-
dicione, vt heredes mei prefata bona, antedictis monachis inpignerata, a die
obitus mei vsque ad diem et annum pro quadraginta marcis denariorum
libere possint si velint redimere, alioquin extunc ipsa eadem bona in Jarn*
wixthorp, ad abbatem et monachos perpetuo pertineant pleno iur6, Jn
huius rei euidenciam, sigiilum domini Germundi de WrichstaS curati mei
ad peticionem meam cum proprium sigiilum non habeam presentibus est
appensum, Actum anno domini M^, CCG^ Nono, circa medium quadragesime.
Pd /ränsidan.' JerDWrix))orp in ))Hreta prouiocia.
Sigillet nigot skadadt, p& eo ur brefvel klippt remsa;
Sv. Dipkm. IL 7«
— 566 —
•i6i2. i3o9 d. 1 1 Mars. Wibwg.
KonuDg'BiBOBits appell tili PSfven, emot Biskoparne Brjnoffs i Skara och Knuts i Linkoping
tilltänkta bannlysniogy pft grund af Konungens oenighet med sina bröder Hertigarne, enir
Kon^ngeo icke vil! erkfiona dem för sioa domai^e, eaiedao ban. missISoker dem vara Her*
tigaroe tUlgifoe«
A. 7. .. *)
Jn nomine domini amen, anno eiusdem Millesimo, GCG^ IX^ quinto
Jdus Marcii, Cum nos »B. dei graeia sweorum gothorumque Rex essemus
vibergis jn juscia constituti, pro primo jntelleximus a pluribus fidedignis^
discretis et reuerendis personis, quod venerabiles patres .domini .B. scarensis.
et .K. lincopensis episcopi, contra nos jntendunt judicialiter procedere, et
jn nos sentencias nescimus cuiusmodj fulminare, asserentes se judices et
non causam vt causam allegantes videlicet quod nos contra fratres nostros
duces deliquerimus et pacta cum eis jnita non seruauerimus vsquequam.
vnde qtiia deo et consciencia nostra testibus, nos erga fratres nostros reputa-
mu^ et scimus prorsus jnnoxios ^ et domini episcopi supradicti nostri jn bijs
judices non existunt, vel dato sine nostro preiudicio quod eos appareat
esse judices quoquo modo, sunt tarnen nobis pluribus , de causis et certa ra-
cione suspecti, vtpote qui fratribus riostris ducibus et per. fidem et horoq-
gium tenentur astricti, nee jn hijs vel alijs quidquam faciunt quod ipsorum
fratrum nostrorum ofTcndat jn aliquo voluntatem, et jn ipsorum consilijs
et tractatibus sunt precipui, quos eciam fratres nostros duces ebulliens
pernersorum raalicia nostri hpnoris fecit emulos sicut experiroento probaui-
mus, et venenose suggestionis jnductio nostre iusticie simul et jnnocencie
fecit jnfestos, sunt et alie suspicionis cause de quibus oninibus et ipsonim
singulis possumus et volumus ac offerimus nos pro loco et tempore legittime
perdocere, et jura clamant periculosum esse coram suspectis judicibus liti«'
gare, Ne memorati episcopi comminaciones suas prefatas ducant aliqualiter
ad effectum, contra nos aliquid de facto cum de jure non valeant attemp*
tafido, ex quibus 'verisimiliter tiraemus et probabiliter suspicamur nos posse
jndebite pregrauari, sedem apostolicam appellamus et pronocamus jn bijs
scriptis, nos et jura nostra omnia jn personis et rebus supponentes et com-
mittentes protectioni sedis eiusdem. et apostolos jterum atque jterum cum
jnstancia petentes si est qui eos dare possit et debeat de jure vel de facto,
et vlterius eciam petere jntendentes loco et tempore foportunis. Tcrminum
autem huic nostre appellacioni prefigimus vnum annum jncipientem et cur-
rentemab eo die et tempore quo contra ipsam contigerit aliquid attemptari.
Protestamur eciam publice jn hijs scriptis quod haac nostram appellaciooem
notificare jntendimus cum primum possurnus episcopis memoratis. Testes
") lotagen i meddelandet tili ÄrkebisLopen i Upsala, s. ä. ^e föi'y N:o i6i3«
autem huius nostre appeUacionis sunt hij. Magfiificns princeps domiiiu«
Ericas dei gracia danorom sclauorumque Rex jllustris, venerabiles patres,
dominus, G. Ripensis. P. vibergensis. N. burglanensis eiusdem grpcia episcopL
et Reuerendus vir dominus .R. eiusdem dominj Regis Cancellarius, quorum
sigilla presentibus sunt appensa. Actum anno, die et loco supradictis.
i6i3. i3o9 d. 19 Mars. Wiborg.
Konung Birgbbs lueddelaDde af foregftende oppell tili Irkebiskopen i Upsala, med lillkftDDagif»
vQDde att Yederborandt deraf erh&IJa del och med aDb&llan om Irkebiskopens rSd.
A. 7. a.
RiRGERCJS dei gracia sweorum gothorumque Rex. Venerabili jn christo
patri doraino Nicoiao eiusdem gracia archiepiscopo vpsalensi. dileccionem jn
domino cum salute, Significamus vobis quod hijs diebus quandam appella-
cionem jnterposuimus jn hunc modum. Jn nomine domini &c. Se N:o 1612.
Cum ista igitur appellacione misimus quendam cappellanum nostrum domi-
num andream presbiterum ad notificandum eam episcopis se^edictis. Vnde
ipsa perspecta et debita delibßracione pensata, velitis nobis circa hoc ne«
gocium sane consulere quod nobis creditis expedire valete nunc et semper
jn domino Amen. Scriptum vibergis jn juscia feria .IIIL proxima ante be-
nedicti abbatis.
Sigillet med den ur brefvet klippta rerasan bortrifvet«
161 4^ ^3^9 ^* ^^ Mars. Gismustum,
Jakobs af Asker testamentariska aDordning af penoingar tili kloster och kyrkor, bland andrm
tili Predikarebrödernas kloster i Sigtuna, fö'r grafstflile ftt sig och sioa vid Nfts kyrka förut
begrafna söner.
A. 3.
. Jn Nomine patris et filii et spiritus saneti Amen. Quia tempus et hora
mortis cunctis mortalibus sint incerta. et inopinatus euentus salubria pro-^
posita sepe relinqui fecerit in perfecta. Hac consideracione ductus Ego
Jacobus dictus de asker. h'cet corpore debilis. mente tarnen compos per gra*
ciam ihesu christi facio. condo et ordino testamentum meum in hunc mo-
dum. Jn primis apud Religiosos viros fratres predicatöres sictunie, mei cor-
poris eligo sepulturam. quibus lego. quatragint^i marchas denariorum, Jtem
deputo. quinque marchas denar. pro lapide sepulchri, Jtem illuc volo trans-
ferri filios meos. harardum (!), et birgerum. apiid ecclösiam Nes tumulos. *) pro
*) Bor sannolikt vara lumulatos.
— 568 —
quibus eidem conuentni lego. viginti marchas denar. Jta qaod equs quem
eis tradidi, in parte solucionis quantum valuerit oomputetun Jtem ecdesie
ypsalensi ad fabricam. tres marcbas, Fratribus minoribus vpsalie. tres mar-
chas, Jtem donmi dei ibidem, vnam marcham denar. sanctrmonialibus in sko.
quatuor marchas. Domine botilde sorori mee ibidem, duas märchas denar.
Jtem fratribus Minoribus stocholmis. tres marchas denar. fratribus minoribus
enicopie. tres marchas denar. hospitali ibidem, vnam marcham Ecciesie mee
parrokiali in byrium. duas marchas denar. et vnam sacerdoti. Jtem Ecciesie
in antiqua vpsalia. vnam marcham et aliam saceHoti. Ecciesie Nes vnam
marcham. et alteram sacerdoti. Ecciesie fseringatunum vnam marcham. et
alteram sacerdoti, Jtem ecciesie Tyllingi. Vnam marcham et aliam sacerdoti.
Ad solucjonem autem premissorum. deputo et assigno. de pecunia quam
habui nuper de domino dapifero pro predio quod vendidi sibi in tunum
quantum sufficit pro predictis debitis persoluendis. Jnsuper ecciesie JNes
quia filii mei ad tenipus ibi sepulti fuerant. lego tres marchas denar., Execu-
tores huius testamenti mei Constituo Peto. et facio. honorabiles viros. do-
minum Nicolaum marchi Canonicum vpsalensem. ffratrem Jsräeleni priorem
sictuniensem , et dominum inguarum. Rectorem ecciesie in byrium, Testes
eciam huius testamenti ad hoc specialiter Rogati et vocati sunt hü. Dominus
Jngwarus. Thyrgillus de vpsalia, Martinus et Nicolaus de tidhaby. suno.
fasti et lucas de Nyaby, Martinus Gampanarius, et gudmundus in gismas*
tum Jn cuius Rei testimonium sigillum meum vna cum sigillo domini Jngwari
presentibus sunt appensa. Datum in gismastum. Anno domini« M^ CCC^
Nono. in die beati benedicti festura precedente.
Sigilleo i grönt vaz^ oskadade.
j6i5. j3o9 d. 23 Mars.
Thobrel DiAAiriLS saltibref pä en qvarn i Myllabj tili Alvastra Llosler for i oo mark penoingar,
bvarifrän iikväl afga 4o mark, tom han för sio Jägei^tad tili klostret teslamenteral.
A. 3. h.
Vniuersis presens scriptum inspecturis Thorkillüs dictus dyaank, sa-
lutem et cognoscere veritatem, Tenore presentis constare volumus euidenter
Nos molendinum nostrum in Myllaby quod immediate adiacet molendinis
monachorum de aluastrum Domino B. abbatj et monachis dicti locj raciona-
biliter et iuste uendidisse pro Centum marcis denariorum vsualis nionet^
relaxantes ipsis monachis de eisdem centum marcis XL** marcas racione nostri
testamentj Nam irreuocabiliter in monasterio ipsorum nobis elegimus Locuni
nostre ^epulture volentes in omni bono adhuc idem testamentum.« . • m ampliare
- 569 -
domino de hac vita nos uocante, Dominus vero abbas et memoratj monaelii
residuas .LX**. Marcas . . . persoluent in festo sancti olaui proxime ueniente
secundum quod inter nos est condictum Jn huius rei testimonium sigillum
nostrum presentibus est appensum, Datum et actum anno domini M*^. C^C^C®
IX^ Jn dominica palmarum.
Pä fränsidan: de millaby.
Brefvet Sr uppfrfiU i kantCD, hvarigenoiB den ur deUamma Lllppta reinsaa med »igillet bortrallit«
1616. ^3^9 d. 27 IVfars. Gorsung.
Hertigarne Erik ocb Waldebiabs öppna bref om forläiiingen af Musk6n lill Biskop Slyrobern
i StreognäSy med befailoiog, alt gifva hoDom all ritt, vördoad och höVsambe^«
A. e. «.
Erigus et WALDEMARUS dei graciaDuces sweorum, Omnibus ad quos pre-
sentes littere peruenerint salutem in domino sempiternam, Quia venerabili
patri, domino. styrberno, dei prouidencia strenginensi episcopo, Jnsulam
nostram, Musk00 cum omnibus exhibicionibus et solucionibus que inde pro-
uenire consueuerant libere duximus concedendam. volumus modis omnibus
et firmiter precipiendo mandamus, vt sibi uel suo certo nuncio exhibeatur
de predicta insula omnimoda iusticia, reuerencia et obediencia debita ac
condigna, prout contra facientes in hac parte, nostram euitare uoluerint
vicionem. Datum gorsungae. anno domini. M^ CCC®. IX°. Jn cena domini.
Pä fränsidan,' liUera doDacionis vel coDcessioDis super musköö.
Ert litet stjcke af eU sigill fiones pä eo ur brefvet klippt remsa«
1617. 1^09 d 9 Apr- Salsta.
Herligarne Erik, och Waldemars dorn, hvarigenoro Eskil Skfalges borgeoärer (illerkännes lagliy
besiUoing af älsLillig lill dem panlsaU jord^ som ej inom den öfvereoskomna tiden blif-
vit in löst.
A. 8. c.
Ericüs et WALDEMARUS dei gracia duces sweorum, Vniuersis presens
scriptum cernentibus salutem in domino sempiternam, Quia eskillus dictus
skyalghi predia infra scripta, videlicet in lilla walby X. solidos terre, in
risberghum . VII. oras. terre cum dimidia. in dysebodbum. duos solidos terre
in ghimka. • . . solidos que Jatoribus presencium 0stano. fi0stano. ghud-
wasto. siggoni nicholao beroni inpignorauit, et termino inter ipsos statuto
non redemit quamuis inter ipsos statutum fuerit et condictum, quod et ipse
eskillus dictus eskyalghi ipsis prediis cederet, si in termino inter ipsos pre-
fixo nou fuissent resoluta. quare ipsis latoribns sepe dicta bona eorumque
- 570 - , \
het^edibus, perpetuo possidenda iüdicamus sentenciarliter in hiis scriptis, Da<-
tttm salastum Anno dominj tnillesimo* CCG. Nono quarta feria post quasi
modo geniti.
De ur brefvet Llippla remsorna, bvarpl sigillen faflngt^ Sro borlrifna.
1618. 1809 d. i3 Apr. Wi.
BisLopeo i LinLöping Gahls föVordnaode för Kettillvast pä den vicaria, aom Fni Helemi
Johan IngessoDS eoka, inrattat i LiDköping.
B. 3: nS.
Omnibus presentes litteras inspecturis Karolus dei gracia episcopos
. lyncopensis salutem in domino sempiternam Quianobilis matrona Helena
Kelicta Johannis Jnga&son ex consensu et beneuolencia sororis sue cristine
de bonis suis vtalensi et fr0swi sitis cum omnibus eorum adiacenciis videli-
cet agris pratis siluis colonis molendinis et piscariis quandam fecerat et or-
dinauerat in ecciesia nostra lincopensi perpetuam vicariam ipsam honorans
qualibet septimana vna rois$a ad quam optinendam discretum virum dominum
ksetiluastum presentauerat prout prouidi virj dominj .W. prepositus kanutus
Bero ac alij canonicj nostrj\ de hoc qui ore suo in capitulo coram eis ad
hoc specialiter intrante audiuerat nobis retülerunt Nos memoratum domi-
num ksetiluastum, ad uoluntatem predicte matrone in bonis supradictis in-
stituimus et corporalem eidem possessionem coromittimus per presentes h
cuius institucionis euidenciam sigilhim nostrum presentibus est appensum
Datum wy Anno dominj M® CCC*^ IX® yidibus aprilis*
16 IQ. Odat
IffGEBOBG Olava och Helbita Tuiib3 dottbabs bref pA nigra god« litt Skara domprosteri, i ersitt-
DJDg for ndgra ondra, hvilka deras broder Domprosten Bengt olagligen forskingraf.
A. 3. u
Omnibus presens scriptum cernentibus, Jngibyrghis, olaua et Heleiu
TuNi£D0T£R, salutem in domino sempiternam, Quia dilectus frater nosfer do*
minus benedictus condam prepositus scarensis duas colonias in vlleruj et colo-
niam pre$tryS in moae baereth, et terciam partem prediorum in touaethorp,
ac predia in lutrum ad preposituram pertinencia, partim per vendicioneio,
partim per commutacionem, et partim eciam per donacionem,alienauit,sicnt
intelieximus minus iuste, Nos indempnitatj ecclesie consulere cupientes, pro
recompensacione omnium predictorum, domino. magistro benedicto nunc
preposito scarensi et prepositure refundimus et assignamus nomine nostro et
— S^i —
heredum nostrorum, colomad infrascriptas, videlicet hasIistaSaer, bilistatSat
nortSby. sitas in thors0, et duas colonias in asenom in parochia biaerghs9etruQi«
ac partem prediorum ad nos pertinencium in louene cum agro in karlseby
quem possedit gaesi cum Omnibus pertinencijs dictarum coloniarum intra se»
pes et extra, hac cöndicione adiecta, quod dictus dominus «B prepositus, sa*
. tisfaciet haquino selisiuseson pro predijs in barknu que ipse a dicto haquino
reuocauit. Hoc eciam cauto , quod sepedictus prepositus alienaciones quascun-
que per dictum fratrem nostrum factas, nuUatinus reuocabit, Jn premissorum
igitur testimonium et euidenciam plenioreni, sigilla nostra presentibus sunt
appensa.
'^a frinsidtin.' composicio facta inter magistrum benedictum johannis et sorores beoedicti tunaeson.
Alla 3 sigilien bortfallna; remsorna qvar.
1620. 1^09 d 2 2 April. Leckö,
Biftkopen i Skara Bryholfs intyg, att niivurande Domproslen Beogt gjort en väniig öfvereot-
kommelse med förre Dom prosten . Beog-t Tunessons systrar Ingeborg , Olava och Helena om
de gods bemäide deras broder frdn Domprosteriet förskiograt,
A. 3. z.
Omnibus presens scriptum cernentibus, Brynnulphüs dei gracia scarensis
Episcopus, salutem in domino sempiternam, Notum faeimus vniuersis, quod
inagister benedictus prepositus scarensis jn presencia nostra constitutus, Ke^
cognouit et pupplice fatebatur se fecisse cum nobilibus dominabus jngi-
byrghe, olaua. et helena sororibus dominj benedicti tunae son prepositi con-
dam scarensis super permutacionibus et donacionibus prediorum prepositure ,
scarensi pertinencium, per ipsum dominum «B. fratrem ipsärum sine nostro
scitu et assensu factis, composicionem amicabilem per hunc modum, videlicet,
quod dictus magister .B. nomine prepositure, et singuli süi successores de-
beut habere jure perpetuo colonias, a quocunque et <jualitercunque emptas
vel conquisitas, que sequntur, videlicet haeslistadaer, brlistaSar, nor^by, et
duas colonias jn asenom in parochia biaerghsaetrum, et coloniam in louene
cum agro, quem dictus dominus .B. tunae son prepositus, jn karlaeby emit
de gaasde, nee non et coloniam in cliSruboSom cum omnibus pertinencijs
coloniarum predictarum, intra sepes et extra , hac cöndicione^ scilicet, quod
idem magister .B. et singuli süi successores, ratas et gratas habere debent in
perpetuum, permutaciones , donaciones, seu alienaciones quascunque pre-
diorum, per dictum dominum .ß. prepositum predecessorem suum factas, jn
vlleruj et prestryB vel alijs locis quibuscunque, Renuncianit jnsuper me-
moratus Magister .B. nunc prepositus, nomine suo et successorum [Quorum,
omnj juri, quod sibi compecijt jn predijs, touaethorpe, agrydaethorpe, et lu-
— Sja —
trum, que ad preposituram pertinebant, Promisit eciam sepedicto$ magister
•B. prepositus, se responsurum et satisfacturum haquino aeiisiuae son de
denarijs qüos ipse soluit de suo, ormero dicto piakn pro predijs jo koiz-
thorp, ex parte domini «B. tunse son pjepositi, pro predijs qtie dictus ha«
quinus emit de ipso preposito jn barcnu, Adieeit jnsuper memoratus roa»
gister .B. quod si dicte domine, J. O. et E. vel heredes earum composicio-
nem predictam, jn aliquo cassare, vel immutare temptauerint, composicio
predicta, nullam habeat firmitatem , sed eo ipso ipsi .B. preposito, et suis
suocessoribus, ad predia prepositure suprataeta, et alibi siinueniantur, Über
et licitus Sit regressus, Ne igitur super premissis, aliqua possit in posterum
dubietas ^uborirj sigillum nostrum et sigillum, jpsius magistri benedicä
prepositi scarensis, presentibus sunt appensa, jn testimonium et euidenciam
premissorum pleniorem. Datum leckiu. Anno, domini. M^ CCC^ IX**. X.
kal. Maij.
Sigillen nSgot skadade.
1621- 1^09 d 2 3 Apr.
Enkan Kathabinas Testamenle af en del i Hierolstad tili Alvastra kloster, for grarsUlllederstS^
A. 3. r.
Omnibus presentes litteras inspeeturis, Katerina relicta LAüREKaj de
hiernistadhum , salutem in doraino sempiternam Tenore presencium notum
facio vniuersis, quod monachis in aluastro apud quos sepeliri eligo, octa-
uam partem vnius octenarij in hiernistadhum nomine testamenti eonfero
post mortem meam perpetuo possidendam, Jn cuius rei euidenciam, qoia
sigillum proprium non Iiabeo, sigilla discretorum virorum domini iohannis
de grennum, et asmundi dicti laangh duxi presentibus apponenda^ Datum
anno domini, M^ CCC^, IX, die beati georgij martiris.
Sigillen med de ur brefvet klippla remsorna bortfalloa«
1622. '3o9 d. . . Maj. Leckö.
Biskopen i Skara Bnruotfs intyg om den oaellan Dompi-osten Bengi och förre Bomprosten
Bengl Tunaesons sjstrar gjorda öfirerenskonimelse, rö'raode de gods Bengt Tunsson afUiljt
frAn Domprosteriel.
A. a.
Omnibus presens scriptum cernentibus, Bryniulphds dej gracia scareosis
Episcopus, Salutem in domino sempiternam^ Notum facimus vniuersis, quod
Ma-
— .573 —
Magister /^enedictus prepositus scarensis jn presencia nostra confititatifSf
pupplice recögnouit se fecisse cum nobilibus domihabus, jngibyrghe, olaua
et helena, sororibus dotnini .B. tunae son condam prepositi scarensis, super
permutacionibus, et donacionibus prediorum prepositure scarensi pertinenci-
um per ipsum dominum .B. fratrem ipsarum factis, sine scitu nostro et
assensu, composicionem amicabilem per hunc modum, videlicet, quod dictus
magister .B. nomine prepositure, et singuli sui successores, debent habere,
jure perpetuo, colonias a quocunque et qualitercunque emptas vel con-
quisitas, que sequntur, videlicet baeslistaSar, bilistaBar, nordby, sitas ia
thors0, et duas colonias jn asenom in parochia biaerghsaetrum, et coloniam
in louene cum agro in karlaßby, quem dominus .B. tunae son prepositus
emit de gaesae, nee non et coloniam, in cliSruboBom, cum omnibus perti-
nencijs coloniarum predictarum jntra sepes et extra, vbicuriique situatis,
hac condicione scilicet, quod idem magister .B. prepositus et singuli sui
successores, ratas et gratas habere debent in perpetuum permutaciones, do-
naciones seu alienaciones quascumque prediorum, per dictum dommum »B.
•tiraae son condam prepositum predecessorem suum, factas in vllerlul et
praestry«, vei locis alijs quibuscumque. Ad hec insuper renunciauit memo-
ratus magister .B. nunc prepositus, suo et successorum suorum nomine omrij
juri quod sibi compecijt in predijs touaethorp, hagrytSaethorp, et lutrüra,
que ad preposituram scarensem de jure pertinebant, Promisit eciam sepe-
dictus magister .B. prepositus se soluturum haquino alisiuae son triginta
duas marchas quas ipse haquinus soluit ormero dicto piakn, de illis quia*
quäginta marchis quas idem haquinus tenebatur domino rB. tunas son pre-
posito, pro predijs in barcnu, et pro .XVIIL marchis residuis de precio pre-
diorum in barcnu, debuit sepedictus .ha. resumere missalem suum, quem
sepedicto domino preposito, pro •XVIIL marchis similiter persoluebat, Jtem
Büiecit idem magister .B. nunc prepositus quod si dicte domine .J. O. et
•E. vel heredes ipsarum, composicionem predictam in aliquo cassare, vel im-
mutare temptauerint, compo^^ab predicta nullam habeat firmitatem, sed eo
]pso,ipsi magistro .B. et suis successoribus, ad predia prepositure supratacta,
et alia quecumque, minus iuste alienata, über et licitus sit regressus, Ne
igitur super premissis aliqua possit in posterum dubietas suborirj, sigillunk
nostrum et sigillum ipsius magistri .B. nunc, preposäl • • . sigittum capituli
nostri presentibus sunt appensa, ]ti testimonium et euidenciam pleniorem,
Datum Leckyu. anno domini. M^ CCC. ..... scensionis eiüsdem *).
Pa fransidam Lillera super quadam pertnutacione de boDis prepositure cum dominabus jngU
burgbe olaua et belena sororibus doaaioj beDedicti tuoason quoDdam prepositi scareosis»
Sigillen N:o i och 3 skadade, N:o 2 borta, remsan qvar.
*) Kaoteo af brePret 9r bortfritt Fastao Artalet 8r ofulistflndigt^ gifrer likvll ofvereRSStSminelsen
med fcreg. N:o i6ao tillräcLfig anledolDg, att under detta ix iDtaga detsamma.
-574 -
iGaS. i3oQ d. i8 Maj» Naedaestura.
Ch&istierns och Margaretas testamentariska anordoing af deras qvarlälenskap tili Lyrkor ocli
kloster, bvaribiand fast egeodom tili Wärfruberga k losler, samt 5o mark penniogar, alt fördeia
meilan alla kioster, som llgo ofvaoskog och de kyi-kor, i hvars församiiogar de hafva gods m. m.
A. 3 k.
Jn nomine patris et filii et spiritus sancti amen Nos Cristernos et
MARGARETA vxor eiusdein mente sicüt et corpore incolumes, volentes nostris
animabus salubriter prouidere, ac messionis extreme diem misericordie ope-
ribus preuenire, de bonis nostris nostrum testamentum cum nostrorum here-
dum assensu beniwolo, taliter ordinamus Jn primis Ecclesie sanctimonia-
lium in monte beate virginis, vbi pariter eligimus sepeliri, legamus quin-
quaginta marchas denariorum, duas marchatas terre, in villis subscriptis
parochie ecclesie kyewr, in taeby dimidiam marcham terre, quatuor de-
narios in vitia ecclesie eiusdem , Jtem in couestum XIIII:'''™ solidos Jtem in
orrasaeter parochie gaernaer septem oras terre, ipsi ecclesie perpetuo posi-
dendas, Jtem quinquaginta marchas denariorum distribuendas taiiter piis
locus, silicet cuilibet monasterio owanskogh vnam marcham denar., Jtem
Cuilibet ecclesie in cuius parochia curiam habemus dimidiam marcham den.
ecclesie et tantumdem sacerdoti Ceterum tenore presencium recognoscimus
nos teneri obhgatos supradicto monasterio in XL:^* marchis puri , ad quarum
XL:^* marcharum et quinquaginta et iterum quinguaginta. marcharum vsuali-
um superius in testamento positarum solucionem plenius faciendam commit-
timus curiam nostram in Watnusum cum omnibus prediis nostris in thorns
bonestis viris et discretis domino Petro lyquidsson et sigmundi kieldorsson,
ut ipsi de bonis memoratis tarn in testamento legata quam debitum supra-
dictum sicius et fidelius expediant sicut nostraruui comodum diligunt ani-
marum nee ad vsum nostrum vel cuiusquam nobis attinencium de supra-
dictis bonis quidquam prouenire volumus donec omnia integraliter fueriot
persolüta, Jn cuius ordinacionis euidenciam firmiorem siggilla domini petri
lyquidsson et sigmundi kieldorsson quos eciam huius rei testes habemus et
executores, statuinius et sJggillum Cristerni filii nostri vna cum siggiilis no-
istris presentibus sunt appensa, actum anno M^ C°C®C° IX in die sancto
penthecostes ia curia nostra naedaestum.
Pu fransidam Jteiu super quibiisdam bonis in Isebi parrochia kaeuer» .
Med sednare band: Cbristiernus Aduocatus pd Stocbolni och bans busliu Margaret« aolangaode&
Sigilieo: N:o i p& guia, N:o 5 p& ljusbl& silkeslr&dar, finqas i bthäll, n^ot skadade; efler
N:o 3 fios blott eo knippa'ar rodt silke.
— - 575 —
1624« ^^^9 d. 2 8 Maj. Upsala., .
ÄrkebiskopeD Nils Kbtilssoks dn^ifvelse tili Ibo SliA, om tiden för klagom&ls anföraade .^fver
' KaoiLco Ragnvalds vai tili Biskop.
NiCHOLAUS diuina miseracione archiepiscopus ypsalensis. Dilectis in
christo filiis, Clero ac populo Giuitatis acque Dyocesis aboensis salutem in
domino. Presentato nobis dudum per discretum viruni Dominum lauren-
cium ac procuratorem Ecclesie aboensis, decreto eleccionis facta de reue-
rendo viro Domino rangnaldo Canonico aboensi in pastorem ac episcopum
matris vestre ecciesie aboensis, Nos ofiicij nostri debitum exequentes di-
rigimus ad vos discretum virum dominum Gunnonem nostre Dyocesis
presbiterum, illis quoruni interest, secundum formam iuris denunciantes vt
si quisquam in predicti personam electi seu formam de ipso facta elecci-
onis, aliqnid racionabile obicere voluerit peremptorie presentibus euocatus,
jnfra festum Beati laurencij proximo venturum vpsalie compareat cordm
nobis. Alioquin elapso termjno memorato, Omnis obiecciönis vocem sibi
nouerit pretarclusam. Hec autem denunciacio puplice fiat id ecciesia cathe-
draii prefata aliquo die festiuo, aut alias populo Giuitatis adhoc specialiter
congregato. Super qua denunciacione modo qui premittitur piuplicata, vt
nobis de ea fides fiat Confici volumus instrumentum' puplicum, siuelitteram
autenticam fida dignorum sigiUis ac eorum subsc?ripcionibus roboratam. Jn
"Cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum, Datum
vpsalie, anno Domini M^ C^C^^, nono Quinto kaiend iunij.
1625. ^3*^9 <!• »7 Juni.
Pbiup Ulfssoits qviltobref pä 80 mark penniogar, hvilka Folke Jonsson tili honom betalt.
J. 6s 110^
Vniuersis praesens scriptum cernenlibus, Philippus Vlfsson, salutem in
vero saluatore- .Notum habere volumus vniuersis Dominum Folkonem lon?-
son nobis satisfecissc de LXXX, marchis denariorum termino inter nos satis
grato, vt de solutione praedicta über everteat vice nostra. Scriptum Anno
'Domini M, CCC. IX. in die beati Botulphi.
Sigillety enligt teckniogen, oskadadl.
*) Inryckt i det derorver i Abo d. ao derpS folj« Juni gifaa iotyg. Se ioly N:o 1626.
— 576 —
1626. i3o9 d. 20 Juni. Abo.
r ' K<iiiik«o Tho&eas m. fl. intyg» at't de i Ibo Domkji'La seit och hört sig foreläsas ÄrkebwkopeD
*^ Nils Kelilssoos sLrifvelse, rörande tideo för LJagomak aaföraode ofver Kanikcn Aagoralds
val tili Biskop.
Omnibus presentes litteras inspecturis. Thorirus de nosis Ganonicus
Ecclesie aboensis cathedrah's. Gunno de virmu eiusdem ecclesie Gathedralis
-officialis , süPPRiOR et Conoentus aboensis ordinis predicatorum , Jacobüs
curatus ecclesie sancte katerine in nummis, et vmiu£RSITAS Ciuitatis aboen-
sis salutem in domino. Tenore presencium constare volumus vniuersis, Nos
super eleccione Reuerendi viri Domini Rangualdi in ecclesia nostra cathe*
drali aboensi dudum facta, litteram denunciacionis in die botulfi abbatis
vidisse, et lectam audiuisse in ecclesia cathedrali memorata et in ecclesia
fratrum predicatorum in abo Coram clero et populo in hec verba. Nicholaüs
diuina miseracione &c. Se N:o 1624. Nos igitur, Thorirus de nosis canonicus
aboensis ecclesie cathedralis, Gunno de virmu, Eiusdem ecclesie cathedralis
ofBcialis, supprior et conuentus aboensis ordinis predicatorum, Jacobus
Curatus ecclesie sancte katerine in nummis et vniuersitas Ciuitatis aboensis,
in testimonium et euidens documentum dicte denunciacionis facte in abo ia
die Botulfi abbatis in presencia nostra et plurimorum tarn laicorum quam
clericprum fidedignorumi sigilla nostra presentibus sunt appensa. DatuiD
abo. anno domini, M^ trecentesimo Nono duodecimo kalend. Julij.
Pa /ransidßn,' Deounciacio pro el«clo aboensi confirmaDdo Tacieoda.
Sigillen: N:o i — 3 bo);traIlQa; 4 och 5 skadadc;.
1627- 1^09 d 21 Juni.
F. d. Advocalus Chbistiaks förnjelse. af sin förut d. lÖ Maj g jorda , aoordoiog af gods liil
Virfruberga kJosler, för sig och sm huslru Margai*eta.
A. 3. k.
Omnibus presentes litteras inspecturis Cristernus quondam aduocatus
stokholmensis Salutem in domino sempiternam Tenore presencium omnibus
fajcio manifestum, me pro anima mea et pro anima margarete vxoris mee
quondam duas marchatas terre in villis subscriptis, silicet m parochia ec-
clesie kyewr, in taby dimidiam marcham terre, IIII:***^ denarios terre in
Villa eiusdem ecclesie Jtem in couestum XIIII:''^"* solidos Jtem in orrasater in
parochia garnum Septem oras terre, monasterio sanctimonialium in monte
beate virginis tribüisse ipsi monasterio perpetüö posidendas Jn cuius rei
— 577 —
testimonium siggillum meum presentibus est appehsum Scriptum aimo domipi
]y|Q (^o(]o(]o^ IX. in sabato ante natioitatem beati Johann is baptiste.
Pi fränsidan.* Litlera stiper quibusdam bonts Primo in (aebi parrochia kaeuer dimidia marc-
terre Uli deoar. iq viJla eiusdem ecciesie cum piuribus.
SigiJIet boriralJet frio deo ur brefvet kiippta remsao.
1628. 1 3 o 9 d. I Juli. Köpenhamn.
Danska Konungen Erik Meoveda med Norrska Konungen Hftkaos Legater afslulade fredstraktal^
hvariy bland aodra vilkor, oTTereuskorameSy att Kotiung Hakans dotier Ingeborg skall för-
mälas med Svenska Prinsen Magnus Birgersson, alt Konung Hakan skall erhälfa 4 bfirad i
Hailand norr om llrän, dels i ersSttoing for sina ofriga inoni Daoska omrfidet egandc gods,
dels i förläniogy m. m.
L. f. 98.
Omnibus praesens scriptum cernentibus E. Dei gracia Danorum Slavo-
rumqve Rex, salutem in domino sempiternam. Noverint universi, qvod
Anno domini M. CCC. IX. in octavo die beati Johannis Baptista&, per Re-
verendum in. Christo patrem Dominum Helgonem^ miseracione divina Epi-
scopum Asloensem , et nobilem virum dominum E. condam Regis Sueorum'
fijium, consanguineum nostrum dilectum ac dominum Iwarum canonicum
Bergß9sem\pagnificiprincipis domini Haguini refi^is Norvegie illustris^ pro-*
curatore3 et nuncios speciales, ex parte ejusdem domini Regis ex una parte
et nos e% altera parte, placitatum , concordatum et . promissum est in nunc
modum. Primo videlicet, quod inter dominum regem Norvegie et nos et
regna nostra ex utraque parte debet firma pax et securitas plenaria perpe-
tuis tempöribus obs^rvari: Et ut ipsa pax et securitas utrinqve firmius et
inviolabilius perpetuo teneantur, debet dominus rex Norvegie praedictus
filiam suan^ primpgenitam,. legitimam Ingeburg nomine, domicello Magno,
filio domini Birgeri Svevorom regis illustris nepoti nostro desponsare et
copulandam sibi matrimonialiter assignare. Ipse eciam dominus rex Norvegie
eandem filiam suam constituere .debet post se regni Norvegie haeredem si
ipsum non contingat filium legittimum obtinere, si vero filium legittimum
obtinuerit, cum eadem fih'a sua domicello praedicto 6 millia marcharum ar-
genti in dotem, et tantum de argento idem domicellus sponse sue praedicte
racione donacionis propter nuptias, qve Mornegioff dicitqr assi&;nabit vide*
licet bona seu certos redditus pro eodem* Si vero haeres regni luerit, dabit
eidem 8 millia marcbariim puri in donacionem propter nuptias et super eo
iaciemqs nos cum nostris fidelibus caucionem* Debemus eciam nos et bona
ijide prqmitt^l^s '^n^CQcJeir^ placite et fidelit^r cooperari pro totQ posse nostro,
,q^od dpmii)i|i ]B^rgf3ru3 rex Svevorum ad regimen refi^ni sui redeat, et dig-
iiit^temregiam^fst qvod fiUus suus dopiceU^ saepedictu? succedat ^ eidem ,
~ 578 —
siciit tenetur merito in eisdem, Cseterum ut pax et securitas supradkte intet
nos et regna nostra teneaptur amodo vincolo firmiori, et singula alia qve
praemittuntur, deducantur commodiu^ et favorabilius ad effectum, atiqva de
bonis et redditibus in Hallandia ex parte boreaü aqve Ether domino regi
Norvegie sub rata et debita porciorie pro bonis suis maternis omnibus infra
regnum Dacie sitis, assignabimus et residuum ejusdem terre, et ipsa parte
aqve Ether, videlicet qvatuor haeröd, eidem concedimus in pheodum cum
juribus, possessionibus, libertatibus e,t attinenciis, sicut ea omnes Jacobusa
progenitoribus nostris dinoscitnr liberius tenuisse et de eisdem facto* nobis
per eundem dominum Regem Norvegie homagiö, dominus Rex Norvegie
memoratus, cum hominibus et incolis ipsorum hasret, nobis et corone regni
nostri servicium faciat reqvisitus, hoc adjeeto, qvod convicti pro morte pa-
tris nostri, ipsorum haeredes et complices Daei ibidem nullateniis colligantiir,
et ut ipsa haerret et castra ibidem recuperentur ad raanus domini regis Nor-
vegie cooperari debemus fideliter cum eodem toto posse. Praetera ad preces
et instancias domini Regis Norvegie, de speciali gracia duxtmus admitten-
dum, qvod uxores et liberi novem pro morte patris nostri cpnvictorum et
€omplices ipsorum novem gc eorum liberi qui racione excessuum suorum
bona sua, änteqvam domino Regi Norvegie homagium fecerant, amisisse le*
gittime dinoscuntur bonis suis maternis utanturtantummodo; Complices vero
eorum alii omnes, et uxores et eorum liberi, qvi anteqVam in serviciam
domini Regis Norvegie venerant in Norvegiam, bona sua propter excessus
suos, ut praemittitur, non amiserant, utantur regno et bonis suis omnibus
paternis et maternis, ii nihilominus, qvi caucionem nobis fecerint, qvam
• duxerimus acceptandam: reliqvi vero bona sua vendant, et cum precio eo-
rum maneant extra regnum, hoc ädjecto, qvod uxores et liberi novem con-
rictorum pro morte patris nostri, perpetuo extra regnum Dacie Stent et
infra 3 annos praemissa bona sua alienent. De caeteris verö in voluntatc
nostra sit et gracia qvos ipsorum regno com bonis, uti, ut praeraittitur,
velimus, qvos ipsorum extra regnum stare velimus, et de bonis suis pr»-
missis fructus et redditus levare, et qvos ex ipsis extra regnum manerc
perpetuo velimus, ac bona sua supradicta vendere et extra regnum deducere
pretium eorundem. Admittimus eciam, qvod tempore placitacionis habende
ut praemittitur, Comes Jacpbus una cum Rege Norvegie compareat coram
nobis. Insuper ne qvid remaneat, qvod pacem et concordiam praemissas
violare poterit, seu dissensionis alicujus materiam generare, memoratns do-
minus Rex Norvegie bona materna racione qvorum actenus lites et dissea*
siones saepius sunt commote, nobis nee non corone nostre; ubicunqve infra
regnum Daeie sita sint ordinanda^ Obere pro nostris usibus resfghabit, qvando
adeptus fuerit 4 haeredas in Haljandia . prius dicta. Ttem '^ iwbilj' • viro coo-
sanguineo nostro domino E. praadictä bona sua materna ' omniä Ubicunqve
— 579 . —
in regno suo ea racionahiliter docere poterit ex nunc libere resignamnr.
Promittimus insuper ipsum dominum Birgernm Regem Svevorum pro posse
no&tro fayorabijiter proniovere* Gondictum est eciam et promissum, qvod
memoratus dominus Rex Norvegie et nos apud Isafjord in Sioland in die
beati Barnabae apostoli jam proximo futuro, convenire personaliter debeamus
ad deducendum supradicta omnia et singula ad effectum. Vt autem pras-
tnissa omnia ex parte nostra inviolabiliter observentur submittimus nps juris-
dictioxii venerabilis patris domini Helgonis Asloensis Episcopi,^ ita qvod st
in praemissornm aliqvo defecerimus, possit in nos exeommunicacionis senten-
ciam ferre, et nos excommunicatos denunciare, dpnec defectus hujusmodi
suppleatur, sed ipse döminds Rex Norregie jurisdictioni venerabilis patris
domini Olavi Roscbildensis Episcopi, cum convenerimus ipse dominus Rex
Norvegie et primo nos, similiter se submiserit vice versa. Promittimus iii-
super qvod dominus Birgerus Rex Svecie praedictus dispensacionem in curia
produrabit, super contractu matrimonii inter ipsos domicellum Magnum et
filiam regis Norvegie, cum idem qvarto gradu consanguinitatis se attingunt»
In cujus rei testimonium sigillum nostrum praesentibus est appensum.: Actum
et datum Haffnis» anno et die supradictis»
1629- '3^9 ^-17 Jiih\ Köpenhamn.
Konangen i Norrige, Hakans stadfastelse p4 det roellan honom och Konung Erik NEenved i
;* Daomark slutna förbanrdi med de vilkor som i näst fbVegäende bref uppgifvas, hvarjemte
han föi'bioder sig, att icke lerona pägol tinderstöd fit de dvenska Herligarne, hvilka Konung
Erik skalJ aDfaltu med krig»
L. f. ro3*)
Omnibus praesens scriptum cernentibus Hagüinüs Dei gracia Rex Nor-
vegie^ salutem in domino sempitemam. Noverint universi, qvod Anno do-
mini M. CCC. IX. feria 5:** proxima ante festum Beate Marie Magdalene
Kaupmannahafn, inter magnificum principem dominum Ericum dei gracia
Danorum Slavorumqve regem illustrem ex una parte et nos ex aFtera, pla*
catatum concordatum et promissum extitit in hunc modum. Primo, qvod
inter nos et regna nostra ex utraqve parte debeat firma pax et pFena se-
coritas perpetuis temporibus observari, et ut ipsa pax et securitas utrinqve
firmius et inviolabilius perpetuo observentur, debemus filiam nostram primo-
genitam, legittimam Ingeburgem nomine domicelFo Magno filio domini Bir-
geri Svevorum regis illustris nepoti domini Erici Dei gracia Danorum regig
supradicti desponsare et copulandam sibi matrimonialiter assignare» Nos.
*) Ur Bartholinska samltDgarne.
— 5ao —
eciam debemus filiam nostram constitaere ba^redem post nos regni NorTegie.
Si filium legittimum obtinuerimus, tum cum eadem filia nostra domicello
'prsedicto sex millia marcharum argenti dabiraus in dotem^ et tantam de
argento idem domicellus sponse sue prasdicte racione dönacionis propter
nuptias qve morghengiof dicitur assignabit videlicet bona seu certos redditas
pro eodem« Si vero hseres regni fuerit, dabit eidem octo millia marcharum
puri in donacionem propter nuptias, et super eo feoit nobis dominus Rex
Dacie cum suis fidelibus caucionem. Debet eciam dominus Rex Dacie et
bona fide promisit intendere sollicite et fideliter cooperari .pro toto posse
suo qvod Dominus Birgerus Rex Srevornm adregimen regni sui redeat, et
dignitatem regiam, et qvod filius suus Domicellus Magnus ssepedicttis succe-
dat eidem patri suo, sicut tenetur merito in eisdem. Ipse dominus Birgerus
Rex Svevorum praedictus dispensacionem in curia procurabit super contractu
matrimonii inter ipsos domicellum Magnum et filiam nostram supradictam,
cum idem - qvarto gradu consanguinitatis se attingunt. Gaeterum ut pax
et securitas süpradicte inter nos et rägna nostra teneantur amodo vinculo
firmiori et singula alia qve praemittuntur, deducantur commodabiiius et fa-
vorabilius ad effectum, aliqva de bonis et reditibus in Uallandia ex parte
boreali apud Ether sub rata et debita porcione pro bonis nostris maternis
Omnibus infra regnum Dacie sitis nobis assignabit et residium terre ex ipsa
parte apud Ethre predicte videlicet quatuor haeröd, Dominus Rex Dacie
nobis concessit in pheodum, cum juribus, possessionibus^ libertatibus, et
^ attinenciis, sicut ea comes Jacobus a progenitoribus ipsius Regis Dacie di-
noscitur liberius tenuisse, et de eodem residuo ut supra^ faciemus Domino
Regi per nos homagium et cum hominibus et incolis ipsorum hasröd domino
Regi et corone regni Dacie servicium faciemus reqvisiti, hoc adjecto, qvod
convicti pro morte patris domini regis Dacie ipsorum heredes et complices
Daci ibidem nullatenus colligantur, et, ut ipsa haeröd et castra ibidem re-
cuperentur ad manus nostras, cooperari debet dominus Rex Dacie fideliter
nobiscum toto posse. Praetera ad preces et instancias nostras de speciali
gracia duxit dominus Rex Dacie admittendum, qvod uxores et liberinoTem>
pro morte patris sui convictorum, et complices ipsorum, et eorum h'beri,
qvi racione excessuum suorum bona sua, anteqvain fratri nostro et nobis
homagium fecerant, amisisse legittime dinoscuntur, bonis suis utantur ma-
ternis tantuinmodo. Complices vero ipsorum alii omnes, ipsorum uxores et
eoruin liberi, qvi anteqvam in servicium nqstrum venerant in Norvegiam,
bona sua propter excessus suos, ut praeoiittitur, non emiserant, utantur regnö
et bonis suis omnibus paternis et maternis, sie Aihilominus, qvi caucionem
domino regi Dacie fecerint, qvam ipse duxerit acceptandam^ reJiqvi vero
bona
— 581 —
bona sua vendant, et cum precio eorundem maheant extra regnum, hoc
adjeeto, qvod üxores et liberi novem coovietoruin pro morte patris domfni
regis Dacie perpetui extra regnum Dacie Stent, et infra 3 annos praemissa
bona sua alienent, de caeteris vero in voluntate et gracia ^omini regis Da-
cie sit, qvos ipsorum regno cum bonis, ut praemittitur, uti vokierit, qvos
ipsorum regnum extra stare voluerit , et de bonis suis praeinissis fructus et
redditus levare, et qvos ex ipsis extra regnum manere perp'etuo voluerit,
ac bona sua supradicta vendere^ et extra regnum deducere precium eorun-
dem. Insuper ne qvid remaneät, qvod pacem et concordiam praemissas
violare poterit seu dissencionis alicujus materiam generare, bona materna,
raoione qvorum hactenus lites et dissensiones saepius sunt commote, domino
Regi Dacie et corone regni ubicunqve infra regnum Dacie sita isunt resigna-
bimus pro suis usibus ordinanda libere qvorum adepti fuerimus castra et
qväfuor haerod in Hallandia priuji dicta. Item instrumenta seu littere om-
nes super bonis nostris maternis in Dacia nobis restituantar qve dominus
Rex Dacie habet, vel per ipsum poterint obtineri. Item faciat dominus Rex
Dacie, qvod nobis fiat justicia de qvibuscunqve personis infra regnum Dacie
<2onstitutis , contra qvos qverimoniam movere voluerimus secundum qvod
exigunt leges patrie et postuiat ordo juris ; sie eciam faciem domino regi
Dacie in regno nostro vice versa. Item resignavit nobis dominus Rex Dacie
eximiüs, omnia bona nostra materna, ubicunqve ihfra regnum Däcie sita,
pro nostris lisibus libere ordinanda, super fructibus autem de bonis eisdem'
a dr6 decolläcionis beati Jofaannis Baptistse sub Anno domini M. GCG. VIII.
usqve nunc, per qvemcunqve perceptis vel percipiendis forsan in futurum,
^uper qvibus coram domino rege Dacie qverimonia, nostro nomine mota
iuerit, faciat ipse dominus Rex Dacie nobis, qvod exigunt leges terre, donec
.castra et qvatuor haerod in Hallandia, ut praemittitur, consecuti fuerimus et
«idepti: Item dominus Rex Dacie duces Svecie qvam cicius poterit, hostiliter
invadat, nee hos cum eisdem ducibus pacem v treugas seu diem aliqvam fa-
<;iemus vel recipiemus sine consensu domini regis Dacie. Et si contingat
DOS cum dictis ducibus diem vel treugas ex cau^a aliqva recipere, illa die^
seu treugaei, debent esse breves et dominus Rex Dacie et regnum suüm in
eisdem Die et treugis includantur, et hoc sibi tempestive per nos debet in-
timari, super qvo postmodum fiat, qvod utriqve nostrum expediens videatur«
•Item dominus Rex Dacie et nos non debemus separatim cum fautoribusr
dominorum ducum praedictorum aliqvibus pacem facere, nisi cum iis qvos
nobis et domino Birghero regi Svecie attrahere poterimus in servicium et
juvamen. Item mercatores utriusqve i^egni Dacie videlicet .et Norvegie hie
irel ibi naufragium pa^ientes bona sua per se vel per aliös, Salvent libere
et de salvatis disponent libere, pro sue libitu voluntatis nuUum eciam the^
Sv, Diplom* II, ' 74 •
^ S8a —
lonium in Daci« vd Nonregia « mercatoribas ipsorum regnorum extorqveri
debeat ab'qvatentts nisi aecundum qvod solvi consveverat ex antiqvo. Item
mercimonia qvecunqre per mercatores utriusqve regni erota in eisaeoi regnit
ante pubiicacionem inibicionis, super ei$dem non deducendia ibidem factam,
soluto thelonio nt supra, libere dediicantur. Si qve vero einpta foerint
post pubiicacionem inhibicionis hujusmodi qvandoconqve factam, eadem
nisi de gracia speciaii minime deducantur, anteqvam ipsa deducendi data
fuerit licencia generalis. Ut autein praemissa omnia ex parte nostra invio*
labiliter observentur, submittimus nos jurisdictioni Venerabiiis patris Ro*
skildensis Episcopi, qyicunqve pro tempore fuerit > ita qvod, si in pnemi»-
sorum aliqvo defecerimus, possit in nos sentenciam excommunicacionis Feite,
et nos excommunicatos denunciare,- donec defectns hujusmodi soppleatar.
Sic eciam niemoratus dominus Rex Dacie jurisdictioni Venerabiiis patris do-
mini Episcopi Asloensis, qri eciam pro tempore fuerit, se submisit^similiter
vice versa; Et cum hoc, ut supradicta omnia firmiter observentur, promi-
serunt una nobiscum bona fide, Venerabiles patres domini Ketillus Stawao-
grensis, Haelgo Asloensis, Arno Bergensis, et Jngeldiis Hamarensis Dei gracia
Episcopi, ac dominus Ericus Waidemari condam Regia Svevorum filius, do-
minus Finno, Magister capellarum nostrarum, ac nobiles viri, dominus 6er-
nardus de Biarkeroy, Thorerus Haguini, Inaro Aslaci, Barones^ nee non et
domini Tborraldus Toresön , Elavas Eilifson , Siqvardus de Raodom Tbroodo
Halvardi, Siguatus de Laeirholom, Thorerus Harfen, Siqvardus HarecksoD,
JBryniulfus Storm, Throndo Gunulfi, Gunnanis* Thomae, Birghems Tho^
chilli, Serkus Petri. Iwarus Steinari, Euindus Symonis, Augustinus Amonis,
Andreas Sigvardi, milites, ac eciam Haguinus Thoriae^ Johannes Gudbrandi,
Ivarus Amonis, Bryniulfus Agmundi Agmundus Öyvindi , Johannes de Strond,
Audrenus Gudtbormi, Haguinus Agmundi Petrus Petersson, Gudbraodus
Gudbranssoner, armigeri nostri, qvorum sigilla una cum nostro praesentibus
sunt appensa. Condictum est eciam qvod ducenti et septuaginta milAes et
armigeri nostri promittent bona fide et super hoc dabnnt litteras suas pa*
tentes, qvod singula omnia ut praemittitur, nostro nomine observentur, et
illas litteras mittemus nos, si securus fuerit transitus, Tunsbergis die natip
vitatis beati Johannis Baptistae proximo affuturis nunciis domini Regia Dacie
ibidem assignandas. Si vero securus non fuerit transitus, ipso tempore lit-
tere praedicte tarn suo nomine qvam nostro Kaupmannahaffn mittentur eo-
dem die ibidem nunciis nostris utrinqve mutuo assignande. Item si ex pro-
missoribus nostris praedictis militibus videlicet et armigeris interim aliqven
vel aiiqvos mori contigerit, aiium vel alios constituemus, qvi nostro nomine
promissionem similem faciat loco sui. Actum et datum foco anno et die
in principio supradictis.
j
— 583 -^
i6 3o. 1 809 d. 39 Juli. Avignon.
Pfifven Glemeim V:« Fullmakt för Israel Erl&ndsson, alt rara Biskop i WesterSs, efter Nils
AlJesson, SQin blifvit Ärkebiskop i Upsala.
F. i:.304* An. 4 Ep- 1099.
Clemens V* fsnctelem Erlendi Episcopum Arosiensem Ordinis Predica--
torum eligü.
Clemens &c. Dilecto filio Israeli Erlendi Electo Arosiensi Salutem &c.
Inter sollicitudines alias, que Nobis ex officii debito pastoralis incuni«
bunt ilia nos angit precipue, ut Ecclesiis viduatis de salubris, et celeris
provisionis remedio succurratur, ne illarum vacatione protracta sustineant
in spiritualibus, vel temporalibus detrimentam. Dudum siquidem Ecclesiä Aro«
siensis per translationem Venerabilis Fratris nostri Nicolai Episcopi Vpsa-
lensis tune Pastore carentem, vacante, Nos provisioaem dicte Ecciesie
Arosiensis ea vice dispositioni Sedis apostolice reservantes, decrevimus ex
tunc irritum, et inane, si secus super hoc a quoquam scienter, vel igno-
ranter contigerit attemptari, et deinde ad provisionera dicte Ecciesie Arosiensis
sollicite intendentes, post deliberationem , quam super hoc habuimus cum
nostris Fratribus diligentem, consideratis muneribus gratiarum, quibus illo
rum Dominus personam tuam- multipliciter insignivit ad te Ordinis Fratrum
Predicatorum profexum in Sacerdotio constitutum, quem litterarum scientia,
morum gravitas, religionis honestas, providentia spiritualium, et temppralium
circumspectio, aliaque virtutum dona commendant direximus ocuios nostre
mentis, quibus omnibus debita meditatione pensatis de persona tua nobis
et eisdem Fratribus ob tuorum exigentiam meritorum accepta eidem Arosi-
ensi Ecciesie providemus, preficiendo te de Fratrum predictorum consilio
dicte Arosiensi Ecciesie in Episcopum, et Pastorem, curamque, et admini-
strationem ipsius tibi in spiritualibus, -et temporalibus committendo, in illo
qui dat gratias, et largitur premia confidentes, quod eadem Arosiensis Ec-
clesia sub tuo felici regimfne gratia tibi sufTragante divina salubriter, et
prospere dirigetur« Jugum itaque Domini prorapta devotione suscipias, et
suavi eins oneri reverentef cöilum submittas, dicteque Arosiensis Ecciesie
sponse tue regimen sie exercere studeas sollicite fideliter, et prudenter, gre-
gem dominicum in ea tue vigilantie creditum doctrina verbi, et operis in-
formando, quod de talento tibi credito dignam possis in extremo examine
reddere rationem. Nosque gratulari possimus in Domino cum a spe, quam
de tua probitate concepimus fuerimus non fraudati. Datum Avinione IV
Kalend. Augusti Anno Qvarto.
— 584 —
i63i'. '^^9 d. .i5 Aug. Grenna.
Biskopeo i Linköping, Gabu uppUtelsebref tili . Abbedissan. Katarina i Wreta, under beaaei
lifstid, p& Biskopstionden af klostrets församiing.
A* «5. !•
Omnibus presentes litteras Jnspecturis, KArolus dei gracia Episcopus
lincopensis salutem in domino sempiternam Tenore presenchim volumus
Omnibus elucere quod nos dilectis filiabus domine abbatisse et sanctimoniat
libus de claustro wretum decimas nostras episcopales de parochia ipsarum
ad dies domine katerine abbatisse nunc regentis quam diu ipsa prefuerit,
duximus concedendas, Ja cuius rei euidenciam Sigiilum nostrum presenti-
bus est appensum, Datum aput grennae, Anno domini M^ CCC^ IX°, die
assumpcionis sanete marie.
SigiUet bortfallet Mn den ur brefvet klippta remsan.
i632. 1^09 d. 16 — 21 Aug. Wernamo.
Philip Bjobitssoiis teslamenlariska anordning; af 5o mark peDoiogar tili Sigtuna kloster och eo
Jika summa, att dela meliaii aadra kloster, kyrkor, hospitat och fattiga, hvarfore jord i
Grunsö pantsättes.
A. 3. d.
Jn nomine patris et ffilii et Spiritus sancti amen Ego philippus bjorns-
soM sanus mente et corpore Testamentum meum condono et ordino per hunc
modum, Jn primis meam eligo sepulturam apud ffratres predicatores sictunie
quibus lego quinquaginta marcas denariorum, Jtem quinqmaginta marcas
denar. deputo ad distribuendum monasteriis ^cclesiis ho^pitalibus et paupe-
ribus per executores huius testamenti mej pro solucione autem predictorum
denariorum deputo vnam marcam terre sitam in grünst Redimendam per
heredes meps inflfra annum a tempore obitus mei computendam« (!) exequtores
huius testamenti mei fTacio sigmundum kia&Idaersson , Magnum niciis son, phi*
lippum michaelis filium et dominum laurenoium saqerdotem in Walby, Jn
cuius Rei testimonium sigillum meum presentibus est appensum, et sigilla
sigmundi kiseld^ersson magni niclisson philippi michaelis ffilio (j) presentibus
apponi peto, Actum apud vaernaemo anno domini M^ GCG^ IX^ infTra
dctauam asumcionis beate marie.
Sigillea bortfalloa frän de 4 tir brefvet klippta rerasorna.
^ 585 —
i633. i3o9 d. 3 Sept. Aviniori.
P&fven CtEMEirs Y:s Bulla tili IrLebiskopar, Biskopar och aodra kyrkans Prelater, med förbud^
att ofreda CistercieDserne möt deras privilegier.
A, I. d.*).
Clemens «piscopus senilis seruorum dei venerabilibiis fratribus archie-
piscopis episcopis ac dilectis filiis aliis ecclesiarum prelatis ad quos littere
iste peruenerint Salutem et apostoUcam benedictionem Benefaciens dominus
bonis et rectis corde dilectos filios fratres cisterciensis ordinis in \ia man-
datorum ipsius jnoffense currentes tamquam populum acceptabilem sibi nu-
mero et merito ampliauit eisque de rore celi et de pinguedine terre bene-
dicens dilatauit locum tentorii eiusdem ordinis et pelles tabernaculorum eins
extendit. Sed quod dolentcs referimus in via hac qua ambulant superbi
super eos extendentes velud torrentes iniquitatis irruentes in eos ipsos bo*^
nis suis que soli doniino sunt dicata Non solum nequiter defraudare Cum
fih'i huius seculi prudenciores filiis lucis sint in grauacione sua verum eciam
iniquitate potentes violenter spoiiare nituntur Et quod grauius est non-
nulli de bis qui eos debuerant in christi visceribus carius amplexari et
fauorabilius confouere jpsos immänius persequentes priuelegia que ipsis a
sede apostolica suis exigentrbus meritis sunt indulta gestiunt penitus euer-
uare dicendo illa fuisse omnino in generali consilio reuocata vel alias intel-
lectum* priuilegiorum ipsorum ita maligna interpretaeione ad libitum per-
uertenjio quod nisi os iniqua loquencium obstruatur nil restat quin predicti
fratres priuilegiorum suorum penitus fructu frustrentur per quod illi non
tarn eisdem fratribus quam nobis iniuriarj probantur dum contra sedis apo-
stolice indulgencias memoratos fratres temere perturbare presumunt, mo-
lientes contra nostre plenitudinis potestatem dum indulta nostra irreuerenter
inpugnant Nos igitur qui pif'edictos fratres speciali prerogancia dilectionis et
gracie amplexamur vtpote quia iugiter offerentes domino suorum vitulos
labiorum non solum nobis sed vniuersali ecciesie piis intercessionibus in-
comparabiliter suffragantur Noientes huiusmodi vexacionibus eorum sabbati
amaricari quietem vniuersitatem vestram monemus et exhortamur attente
per apostolica scripta precipiendo Mandanten quatenus quod dictos fratres
ob reuerenciam diuinam ac nostram habentes in visceribus caritatis eis pri-
uilegia et indulgencias apostolice sedis eisdem coiicessas jnuiolabiliter con-
seruetis et faciatis ab aliis conseruari salua moderacione generalis consilii
videlicet vt de alienis terris a tempore predicti consilii acquisitis et de cetero
acquirendis exsoluant decimas ecclesiis quibus racione prediorum antea so-
luebantur nisi aliter cum eis duxerint componendum Alias quoque predictos
*) Ur den vidimation Biskop Tbomas i Strengnäs d« 26 Febr. i44i gifvit af Arkebiskop Johans i
Upsala d. 10 Juoi 14^3 bekräftade afskrift«
— 586 —
fratres ab incursibus malignorum defendatis talitcr quod defensores insticie
ac pietatis prebemini amatores deumque vobis propicium et nos reddatis
fauorabiles et benignes Datum Auinion. tercio nonas septembris pontificalus
nostri anno 4*o*
i634- 1^09 d. g Ocl.
Marslalken Johan Kalfs ebka« Cbcilias och heones son, Jakob Kalfs appl^telse af deras ratt
i den jord, befageo p& Landamarkea, som Dekanen Johan Kaif köpt och gifvit Uli den
prebenda, hvilken Ärkebiskop Jakob stiftat för fattiga sluderande.
B. 1; i56.
OMnibus presentes litteras inspecturis Cegilia. relicta quondam domini
johannis dicti kalff. illustris regis danorum marskalchi et filius suus Jagobos.
dictus KALFF. Salutem in domino sempiternam Nouerint Tniuersi f>er pre-
sentes quod terras lummae niark sitas quas dominus Johannes dictus kalfTde*
canus lundensis bone memorie. justo precio emit. quas in vita sua. bona
voluntate ac amore deuocionis accensus.' pauperibus scolaribus lundis cupiuit
condonare ad prebendas institutas per venerabilem dominum jacobum archie*
piscopum lundensem reuerende memorie, partem nostram in eisdem terris
predictis scolaribus ac eorum procuratoribus qui nunc sunt Tel qui pro
tempore fuerint pro libitu sue voluntatis ordinandam conferimus per pre-
sentes Sn cuius rei testimonium sigilia nostra vna cum sigillo domini petri
niciesson de eHiaeryth sunt appensa. Datum, anno domini M CCG nono.
die beatorum dionisii et sociorum eins martirum.
16 35. 1^09 d 28 Oct Carpeatoratum.
Pdfven Clembits Vis Bulla, pied löfte om 100 dagars aflat for dem, som viFja genoro gäfvor
bidraga tili den under byggnad vararrde nya och koslbara Donikyi-kao i UpsaJ«, gällaode
för 10 är.
A. I.
Clemens episcopus seruus seruorum dei. Vniuersis christi Bdelibus pre-
sentes litteras inspecturis Salutem et apostolicam benedictionem. Ecciesia-
rum fabricis manum porrigere adiutricem pium apud deum, et nieritorium
reputantes frequenter cbristi fideles ad impendendum^ ecclesijs ipsis, huius-
modi auxilium, nostris litteris exhortamur, et ut ad id eo feruentius ani-
mentur quo magis ex hoc animarum comodum sperauerint adipisci, non-
numquam pro hijs temporalibus sufFragijs spirituab'a eis munera uidelicet
remissiones et indulgentias dargimur. £t quidem conueniens est et dignuiD,
ut fideles cbristi, loca diuino cultui deputata, deuotione congrua uenerantes
— 587 —
et debitum illis honarem eihibeant, et ad eoriim decorem sua etiain impen«
dia, cum in componendis ad usus humanes edibus, impendi diligentia soleat
subministrent quatenus cooperantibus caritatiuis eorum subsidijs possint illa
decentis consumatione structure superni Regis laudibus acta reddL Cum
itaque sicut accepimus venerabilis frater npster . • Archiepiscopus et diiecti
filij^ Gapitulum Vpsalense, de nouo construi faciant Ecciesiam vpsalensem,
opere non modicum sumptuoso, ad cuius consumationem operis fidelium
suffragia sunt eis plurimum oportuna, Vniuersitatem uestram rogamus et
hortamur in domino in remissionem uobis peccaminum iniungentes quatinus
attendentes prouide quod inter holocausta uirtutum illud deo aeceptabilius
redditur quod de pinguedine caritatis offertur de bonis uobis a deo collatis
pias eis ad hoc elemosinas et grata caritatis subsidia erogetis ut per sub*
uentionem uestram dictum opus ualeat consumari, Vosque per hec, et alia
bona que domino inspirante feceritis ad eterne possitis felicitatis gaudia
peruenire. Nos enim de omnipotentis dei misericordia et beatorum Petri
et Pauli Apostolorum eius auctoritate confisi, omnibus uere penitentibus et
confessis; qui manum ad hoc porrexerint adiutricem, Gentum dies de in-
iunctis eis penitentijs misericorcfiter relaxamus. Presentibus post decennium
minime ualituris, quas mitti per Questuarios districtius inhibemus, eas sisecus
actum fuerit carere uiribus decernentes« Datum Carpentorati V Kai. No-
uembris Pontificatus nostri Adno Quinto.
Pi uppvecket.' per N. Gaoipetleosem* Pä frdnsidaDy ofverst.* Guido desarobuca R. dcclxvi.
Längte ned.' pro fabrica vpsalensis ecclesie Geotum dies.
Blybullaii borta; röda och gula silkesträdar qvar*
i636. iSoQ d 3i Oct Stockholm.
Hertigarne Ebiks och Waldemars oppna pdbud oro cd sloltshjelp nf Srivänarne i Tinndaland,
hviiken tiiiika med en nyss förut pftbuden, meo Sonii ionestäende gflrd & Stockholms slotl
ofördrojh'gen aflemnas, med belallning derjemte att alta med ao man besatta skepp skoia
tili Stockholm afsfindas och de öfrige, att forekomma deras användning af fieoden, forsSn-
kaSy samt att en man af hvarje hamn häller sig natt och dag redo med hä&t och vapen,
att enligt Rertigarnes eller Lagmaoneo Birger Perssoos närmare föreskriH; användas; allt vid
vite af lif och gods«
A, 7. a.
Erigus et WALDEMAROS dei gracia duces sweorum, Omnibus Tiundiara
inbabitantibus, in domino dileccionem graciam et salutem. Cum propter mo*
ram, quam stokholmis cum hominibus nostris, ad tempus traxeramus, de^
factum nimium patimur expensarum^ instans necessitas nos compellit super
expensis exibendis, et deferendis, pro sübstentacione castri, uobis specialiter
intimare volumus modis omnibus, ac uobis sub optentu gracie nostre firmi-
— 588 — ^
ter precipiendo inandamus, Quatinus de qualibet hampna penes uos Tnam
bonam uaccam uel aliud pecus equiualens, sex talenta (ardi, et tria taleata
butiri, quilibet rusticus vnuni roodium brasei, wigariter dicti malijt quilibet
vnum modium farine ordeacee, quilibet vnum pulluin, et duo- vDam anserem,
exibere et deferre sine omni contradiccione, et diflßcultate qualibet quam
cicius studeatis, Jta quod ad ultimum premissa omnia, ad castrum stokhbl-
mense, cum exibicionibus uobis per nos inpositis nuper, videlicet quod sex
vnum bonum pecus, et quilibet Vnum modium siiiginis, cum quibus residere
presumsistis contumaciter usque modo, infra octo dies .a. recepeione pt^
sencium modis omnibus sint delata, Jnsuper mandamus ut naues ömnes et
singülas ultra .XX. homines portantes versus stokholm cum expeUsis supra-
dictis uenire faciatis, et quas mittere non poteritis submergatis, ita qaod
nobis, et uobis, dampnum, uel periculum aliquod de nauibus supradictis
generari non possit, et emulis nostris ad profectum proueniri, Geterum man-
damus ut vnus homo de qualibet hampna equo et armis die noctuque suf-
ficienter paratus existat, donec mandatum nostrum, uel nobis dilecti domiai
birgheri paetarsson legiferi vplandie Habueritis iterato , Jsta omriia et singala
expediatis, prout amissionem bonorum* uestrorum omnium, et uite dili-
gitis euitare, Datum stokholmis, Anno, domini. M^ CCC^ nono in vigilia
omnium sanctorum.
Pä Jrdnsidan: Lillera super conlnbucione pecorum ad castrum stho€holiii.
Sigilkn bortfaüna frSa den ur brefret klippta remsaa.
.1637. 1809 d. IQ Nov. Sigtuna.
Hertig Waldemars bref, med tillständ för Munkarne i Sigtunaj att afyttra de dem forpanttde
jordagod^y hvilkas lösningstid redan forlupit.
A. 3. c
Valbemarus dei gracia Dux suecie. Omnibus presentes litteras inspec-
turis salutem in domino. Tenore presencium notißcamus Quod terras fra-
tribus sictunie in testamentis obligatas, quarum terminus redempciJDnis iam
expirauit concedimus liberam et plenariam potestatem distrahendi> qpia in-
dignum reputamus, quod dicti fratres propter deum pauperes^ ac eciam
defuncti indebite defraudentur. Datum sictunie anno dominL M^. CCG^IX^
IUP. Jdus. Nouembris.
jSigillet bortfallet fr&n den ur brefvet klippta remsaiL
i638.
- 589 —
i638. i3o9 d II Nov.
Cael B.xoNFRmso5S testamentariska anordorag at jord i Frestryd och R&bult tili ffydala klo*
ster samt penningar tili kyrkor, kloster och prester«
A* 3. X,
Jn nomine domini amen, Cum per bona temporalia, si debite fuerint
dispensata, miserente deo mercari possit homo dura in hac vita fuerit gau-
dia sempiterna, Ego, Karolos Ragnfri%son de salute anime mee solli*
citus in statu adhuc incolumitatis constitutus, testamentum meum dispono
et ordino in hunc modum, Monasterio Noueuallis vbi eligo sepulturam,
confero vnum fundum, in, Frestryd, et vnius solidi terrara et pratum vnius
plaustrati feoi, vt libere et communiter in prefate uille predijs et attinen*
cijs quibuslibet admittantur, Jtem, in Rahyltae integritatem omhium bono-
rum quecunque ad me ibidem speetant, cum omnibus suis pertinencijs,
perpetuo eis lego, Jtem sacerdoti in Frearyd, duas marcas denariorum,
ecclesie quoque ibidem, vnam marcara, Domino, öddoni in bieccaby, dimi-
diam maream den«, Domino Germundo in wrichstaS dimidiam marcam,
et ecclesie similiter, vbicunque bona possideo, sacerdoti, dimidiam maream,
et ecclesie similiter, Predicatoribus fratribus in kalmar vnam maream den.,
Minoribus in Junicopia, ynam maream den., Fratribus in Andwarsco, vnam
jmarcam, den«, hospitali in Mielstadahas3, dimidiam maream, den., Vt igitur
ista perpetuo maneant illibata, sigillum meum Tua cum sigillo generi mei,
Gudmundi, duxi presentibus apponenda, actum anno. domini ]yi^, GQC^. IX
Jn die sancti Martini.
Sigillet skadadt, hfiogaDde pl ^ ur brefvet klippt remsa.
1639. '3^9 d- 22 Nov» Grausellum.
PäfveD Clbmsns V:8 Bulla, med tiJlsUlnd for Ärkebiskopen och dess L^dbiskopar, pä tre &r,
att gcDom fuHmagtige l&ta rena kyrkor och kjrrkog&rdar, som blifvit oskfirade.
A. f.
Clemens episeopus seruus seruorum dei, Venerabiii fratri Nicoiao Archi«
episcopo vpsalensi, salutem et apostolicam benedictionem. Merita tue fra-
temitatis exposcunt, ut que digne deposcis, a nobis fauorabiliter consequa-
ris. Cum itaque sicut oblata nobis ex parte tua petitio continebat,. sepe
oontingat ecclesias et Cimiteria tuarum Giuitatis et diocesis, ac Prouincie,
per effusionem sanguinis aut seminis Tiolari, ad quarum singulas, tum
propter remotionem locorum, cum eadem Prouincia plorimum $it diffusa,
tum propter ioca deserta, Siluas et aquarum impedimenta, tu et sufifraganei
Su, Diplom. II 75
— 590 —
tui noii potestis nisi raro, et cum magnis oneFibus laborum et expensamm,
f>ro ipsis reconciliandis accedere propter quod contingit interdum scanda-
um in populo generari, Nos in hac parte uölentes, presertim in fauorem
ypsalensis ecciesie de oportuno remedio prouidere^ tuis supplicacionibus ia-
clinati ut ecclesias et Cimiteria supradicta^ quociens opus fuerit per aliquem
de Ganonicis eiusdem vpsalensis vel aliarom ecqlesiarum Gathedralium dicte
Prouincie in sacerdotio constitutum, reconciliare libere valeas aqua prios
per te uel aliquem de sufTra ganeis tuis sicut moris est beaedicta, plenam
tibi concedimus tenore presencium facaltatem. Pqr hop tarnen constitutioai
que id per Episcopos tantum fieri precipit, noluqjiis preiudicium generarL
Presentibus post Trienniuin minime uaiitwj&^v Datum in Prioratu de Gran-
sello prope Malausanam vasionensi^ diocQsis *X kal. Decembris Pontificatus
nostrj Anno Quinto. '
Under uppvechet,- P. de X Suess; — Pa uppvecket,- «B. Med.
Pi/ränsidan^ ö/verstc Guido de sambuco. R. CDCIIII., ruderst c Pi-o reconciliacione ecdeU*.
amm et cimiterioruni vpsalensis dyocesis et prouiocie. per tneonium tanlum durans.
BJybuIIao bortfalleo; segelgarnssnöret qvaf.
1640V 1641. '^09 d. 22 Nov. Grausellain.
Päfven Clemeits V:s Bulla tili Kabiken Nils Sigwastsson i Liiikoping, medgifvande honöoi all
• «t4i&na ett ledigt eller forst ledigbliffande prebende/' oaktadt tian 'egde Hfven i üpsäfä' ett
kanoniLat och prebeuda med socknekyrLan Tierp.
Deosammes Bulla tili utfaide fiiiskpp^ Israel i We4ter^s ^ock K^nikito Tbeodorik Simoos-
son dersammastädesy med uppdrag att tillse, det l^'\\s verkligen koromer i ätDjutaode af be-
mälde form&o*
F. i: 366. Ao. 5. Ep. 536.
Expectativa Chmentis V. favore Nicolai Sigwasti Canonici Lincopenr
sis pro assecutione aherius Beneficü in Dio^cesi UncopensL
Clemens &c. 'Dilecto filio Magistro Nicoiao Sigwasti Canonico Linco-
pensi Salutera &c.
Tue merita probitatts super quibus laudabile tibi testimonium perbibe-
tur exposcunt, ut ad personam tuam apostolice provisionis dexteram exten-
damüs. Cum itaque sicut ex parte tua futt eiposittim coram Nobis tu W
nerabili Fratri nostro Nicolao Archiepiscopo, et dilectis filiis Gapitqlo Vp*
salensi^ quorum Procurator existis serviv^is haötenus in Curia Romana et
alibi, et adbuc .servias fideliter^ et devote , Jabores^iet perieula propter hoc
Qon modica sustinendo^ oos {iredictoraoi intuitu veleiites tibi gratiam facere
specialem. Canonicatum Ecciesie. Linoopenais cuin-plenituiiine iuris canonici,
ac prebendam.nuUia'lii de^iiire debitamj'^i qiiar in> eadem Ecciesia ^ va^at ad
presens, etiam si eidem prebende cura sit animarum annexa »cum 6m<iibas
— 591 —
luribuis^ et pertinentiis suisi apostölica tibi aii^etoritate iconferimus, et de illis
etiani provideöius., Si vero nulla talis prebenda vacat ad presens in Eccie«-.
sia supradiota^ nok prebendam inibi proximo vacaturam^ que similiter de.
iure, nulli aiii /debeatur conferendam tibi cum vaeaverit i/eti^m si ciirasimilis
annexa Bit eidem donationi apostolice paservamus deceroente^ &c« Non ob*
staute: de cefto Gänorjtjcorum huniero &c. aut si venerabili fratri nostro . .
JBpiscopo, et dilectis filiis Gapitulo Lincopensi, vel quibuscumque aliis a
Sede sit iadultüm predicta, quod ad receptioaem &c. usque habenda sit ia
nöstris litterismentio. specialis, seu quod ia Ecclesia Vpsale»si Ganonicatum
et prebendam , cui quidem prebende Ecclesta parrochialis de Tyerp est an-
neta nosceris obtinere, aut si presens non fueris ad prestandüm de obsier*
vaadis statutis, et consuetudinibus prefate Ecclesie Lincopensis solitum jura*-
mentum dummodo in absentia tua per Procuratorem ydoneum, et cum ad
Ecciesiam ipsam accesseris, corporaliter iHud prestes. Nos enim' tecum,
quod buiusmodi prebendam Ecclesie Lincopensis postquam illam fqeris asse-
cutus, etiam si. buiusmodi curam habuerit una cum Ganonicatu, et prebenda
eiusdem Ecclesie Vpsalensis et parrochiali Ecclesia predictis, retinere licite
valeas, generalis Goncilii, et alia quavis Constitutione continua nequaquanv
obstante^ auctoritate predicta de uberioris dono gratie dispensamus. Proviso
quod dicte prebende et Ecclesia parrochialis debita obsequia non fraudantur^
et animarum Gura in eadem prebenda Lincopensi si eidem imineat, diötaque
parrochiali Ecclesia nullatenus negligatur. Nulli ergo &c. hanc paginam nostre
cpllationis, prövisionis res^rvationis,* constitutionfs^ et dispefibatioqis 8cc; Dar
tum in Prioratu de Grausello prope Mat« Vasionen. Dioc. X KaL Decem-
bris Anno Quinto.
In ebdem modo dilecto filio Israeli Electo Arosiensi &c. TbeodoriQO Sy-
mqnis Ganonico Arosiensi ut supradictum Nicolaum recipi et admitti fäciant
in Corpora lem possessionem beneficiorum prefatorum.
1642. 1^09 d. 22. Nov. Grausellum.
Päfveri G(.BMEV8 V:s Bulla iitl Ärlebislop NiU i Upsala, medgifvaode hoDöm. rättighet att
difiipense^a eU visst aotal personer fr&n de hinder, som deras b6i*d ßigga i väg€ii för anta«
gaade af prestembetet
F. i: 368. An. 5. Ep. 6o5.
Clemens V. Nicoiao ArchiepUcopo F'psalensi indidtum concedäpro dispenr
satione certi numeri personarum a nataUwn defectu pro Sacris susd--
piendis ordinibus.
Glemens &c. Venerabili Fratri Nicoiao Archiepiscopo^ Vpsaleasi Salu-
tem &c«
Gerentes ad personam tuam paterne dilectionis afTeotum illani tibi gra-
tiam libenter impendimus , per quam existere possis aliis gratiosus. Attea«
dentes igitur, quod Glericis tue Civitatis et Diocesis, ac Pl^ovincie propter
magnam locorum distantiam est valde difficile apostolicam Sedem adire, ae
gerentes de circumspectione tua fiduciam in Domino specialem, Fraternitati
tue dispensandi auctoritate nostra cum viginti Glericis dictarum Civitatis,
et Diocesis, ac Provincie de Presbiteris genitis et solutis, et cum quadraginta
aliis Glericis earundem Civitatis et Diocesis, ac Provincie qui de solutis patri*
bus, et Matribus sint suscepti super huiusmodi Natalium defectibus, quod eis
non obstantibus quilibet dictorum Glericorum, dummodo non sit paterne*
incontinentie imitator, sed bone conversationis, et vite, aliasque sibi merita
suffragentur, ad huiusmodi dispensationis gratiam obtinendam possit ad
omnes ordines promoveri^ et ecclesiasticum beneficium obtinere, etiam si
curam habeat animarum plenam concedimus tenore presentium facultatem.
Ita tarnen, quod iidem Glerici ad ordines, prout onus ipsorum beneficio-
mm exegerit, so- faciant statutis a jure temporibus promoveri, et persona-
liter resideant in eisdem. Alioquin huiusmodi gratiam, quoad beneficia
ipsa nullius penitus sit momenti. Datum in Prioratu de Grausello X* KaL
Decembris Anno Quinto.
1643^ i644- ^3oQ d. 22 Nov. Grausellum-
Pafven Clbmehs Vis Bulla tili Kaniken Thomas Allessoo i XJpsala, medgifvaDde hoDom aU
erh&lla ett ledigt eller forst ledigblifvande Pastorat i Streognäs Stift, oakta<lt' hanmed »tt
Kanonikat hade H. Trefaldigbetskjrkan och Skuttunge KapelK
Deosammes Bulla tili Oomprosteo t Westerils saoil Scholasticus Fredrik och Kaniken Redar
Olofsson, med förordnaade, att tillse det Thomas kommer i atajutande af bemiUe förmio. ■
F. i: 370. An. 5. £p. 774.
Clemens V. Thome Alionis Canonico Vpsalensi Benefitium confert vor
c(znsy vel proxime vacaturum in Dioecesi Strenginensi.
Clemens &c. Dilecto filio Thome Alonis de Odnistum Presbilero Cano-
nico -Vpsalensi Salutem &c. *
Cum sicut ex parte tua fuit expositum <;oram Nobis labores inultipli-
ces^ et pericula gravia pro Venerabili Fratre nostro Nicoiao Archiepiscopo,
et dilectis filiis Capitulo Vpsalensi frequenter sustinueris, ^et adhuc susti-
neas incessahter, pro quibus Archiepiscopo, et Capitulo de partibus illis ad
Sedem Apostolicam Qon absque magnis laboribus accessisti, Nos voIisDtes
tibi propter hoc, ac tuorum laudabilium meritorum obtentu, de quibus alias
mültipliciter commenda.ris , gratiam facere specialem beneficium ecclesiasti-
cum nuHi alii de jure debitum curam habens animarum „cuius proventos
-. 593 —
qüinqaaginta librarum Turonensium parvorum valorem annuum non excedanf ^
ad collationem ) provisionem, seu Ordinationen! Venerabilis Fratris nostri • • •
Episcopi Strengenensis pertinens, si in Givitate yel Diocesi Strenginensi
vacat ad presens, cum omnibus jnribus, et pertinentiis suis apostoliea tibi
auctoritate conferimus, et de illo etiam providimus. Si vero nulluni tale
beneficium vacat ad presens in Givitate et Diocesi predictis, Nos benefieium
inibi proxime vacaturum similem euram babens,quod etiam de jure nulli alii
debeatur cuiusque proventus valorem nou excedant predictum spectans ad
ooi)ationem, seu provisionem, vel ordination^m Episcopi memorati confe*
rendum, tibi cum vacaverit donationi apostolice reservamus, decernentes
&c. Non obstante &e. seu si dicto Episcopo, vel aiiquibus aliis communi-
ter, vel divisim ab eadem sit Sede induhum quod ad receptionem &c. et
Sualibet alia dicte Sedis indulgentia &g. seu quod in Ecciesia Vpsalensi
lanonicatum et prebendam, cui quidem prebende Ecciesia SancteTrinitatis^
et capella Skutungi parrochialis Vpsalensis Diocesis annexe existunt nosceris
obtinere« Nos enim tecum quod huiusmodi beneficium postquam illud fue-^
ris assecutus una cum Ganonicatu et prebenda, ac Ecciesia, et Gapella par-^
rocfaialibus antedictis eidem prebende, ut premittitur annexis retinere licite
valeas, generalis Goncilii, et alia quavis constitutione contraria nequaquam
obstantibus auctoritate predicta de uberioris dono gratie dispensamus. Pro-
viso quod huiusmodi beneficium cum illud obtinueris^ ac prebenda , Ecciesia,
et Gapella parrochiales predicte debita obsequia non fraudentur, et ani-
marum cura in beneficio, Ecciesia, et Capella parrochialibus predictis nul-
latenus negligatur. NuIIi ergo &c. hanc paginam nostre collationis, provisio-
nis, reservationis, constitutionis, et dispensationis &c. Datum in Prioratu de
Grausello prope Mat. Vasionensis Diocesis X Kah Decembris Anno Quinto.
In eodem modo • . • Preposito Arosiensi et Magistris Frederico Gibo
Scholastico Januensi ac Redharo Olavi Ganonico eiusdem Arosiensis Ecclesie
qui eidem Thome dantur Gonservatores quoad assecutionem sepefati beneficii»
1645. |3o9 d. 23 Nov.
Pifven Gleksns Y» BuKa tili Ärkebiskopen och Domlapitlet i Upsah^ me(f befafhiog, aftom*
besörja St.* PeterspeDniogeos indrifvande och att nuedfo'ra deo samma tili det sana manka*! la-
de - Kyrkomölet och d«r ademna den tili P&äi^a Skattkaromaren.
A. t. d.*)
Glemens Episcopus seruus seruorum dei venerabifi fratrf . . Archiepi-
scopo et dilectis filiis Gapitulo vpsalensi. salutem et apostolicam benedfc-
" '■ »
*) Ulur en af Ärkebiskopen och Domkapitlet i Upsala d. 21 Apr. i3i3 vidimerad afskrift.
- 594 -
tionenu de uestre circumspeccionis indiistria et fidelitate probata plenam in
domino fiduciam obtinentes, et sperantes, quod ea que uestre prvdeacie
^^ommittantur curabitjs exequi studiose, vobis petendi, exigendi, et recipi-
endi, per uos uel alium seu ah'os omnem pecuniatn de denario beati petri
ecclesie Romane in regno suecie debito, et in eodem r^no coUectam a
quibuseunque ad quos eadem pecunia peruenisset, ipsosque racione et con-
poto ab eis uobis redditis super receptis omnibus per eosdem, de hiis que
ab ipsis receperitis quittandi et absoluendi, necnon contradictores et Gebel-
les, ac impedientes quoslibet per censuram ecelesiasticam appellacione post-
posita conpescendi plenam uobis concedimus tenore presencium potestatem,
Tolumus autem , quod huius pecuniam tu frater . . Archiepiscope cum ad
concilium per nos conuocatum te uenire contigerit, vna cum procuratori-
bus vestris 'filii Gapitulum quos ad dictum concilium transmittetis, Ad Ca-
meram nostram deferre procures sie igitur uos in premissis sollicitos exhi-
bere, sie promptos et fideles exponere et offerre curetis, quod diligenciam
quam in hac parte duxeritis adhibendara , commendarel merito ualeamus,
Tosque nostram, et apostolice sedis beneuolenciam ualeatis uberius t>rome-
reri, Datum in prioratu de Grausello prope Maulasanam wasionensis dyo-
<eesis, X"" kal. decembris, pontificatus nostri anno quinta
1646. f3o9 d. 20 Dec. Skär£
Hertigani€ E&ms och Waldbmabs öppoa p&bud tili iovänarne i TinDdaland och AUundahod
om utgörande af en serskild gfird i penningar, iikasora andra RikeU inbyggare^ tili utlind*
ska krigsfolkets aflöoaDde, med fastställande af gruoderoa for dess fördelning, samt befall*
«iDg, att vid vite af allt deras gods dcnsamma iopan DSsta kyndelsmSssa tili Orotset afltmnt,
med föreskrift, att iogeiiy ej en gftng slotu* eller kyrkobonde, uUd blottden, som tjeoU
med rtutad hast «Her bebodde gammalt kyrkogods, rar derifr&o bcfriad.
A. 7. a.
Ericus et wALDEMARüs dci gracia duces sweorum, Omnibus Tiundiam,
et Atundiam inhabitantibus, jn domino dileccionem, graciam, et salutem,
Quoniam ad quittandum et soluendum, stipendiariis, videlicet, militibus et
armigeris extraneis, qcM)s pro. defensione regni ad recuperacionem pacis,
magpa' perplexitate compulsi, adduci fecimus, instans necessitas *nos com-
pellit, vobis sicut alijs regni inöolis, super contribucione pecuniaria , specia-
liter intimare, Tolumus modis omnibus et mandamus, quatinus^ omnes et
«inguli penes vos, nouem marcharum expensas, babentes, vnam roafcham
denariorum^ et qui sex marchas in expensis habuerint, dimidiam marcham,
qui vero tres marchas in expensis, duas oras, et qui duodecim orarnm ex-
pensas habuerint, vnam oram denar., ante purificacionem beate virginis
iam proximam, }ta quod tunc ad vitimum in promptu sint, exsoluere stu*
- 595 —
deant et procurent, prout per dilectum dapiferum nostrum, vel cui man«-
datum suum in häc parte per patentes litteras commiserit, nomine nostro
fuerint requisiti, Nullatenus omissuri, prout penam amissionis omnium bo--
norum suorum voluerint euitare, nullus autem ab huiusmodi solucione se
isubtrahere audeat, nisi qui cum dextrariis seruierint phaleratis, Goloni
eciam ecciesiarum et claustrorum, ad hanc solucionem similiter teneantur,
bona vero alia ecclesiastica antiqua in hac parte libera esse volumus . et e&-
empta, Datum skiserff, Anno domini M^ CCC*^, IX^ jn vigilia beati thome
apostoli.
Pä fränsidanl Littera de soluciooe 8tipeD<Jiarioniiii.
Sigilieo borta; en ur brefvet klippt remsa finnes qvar.
1647* i3io Odat Skenhigr.
FotKB JoHssoRS forpaotningsbref pa jord i Bcdarike i Fano tili Up'sala Dbinkyi'ka for MiitagDa
5o lödiga mark, om denna sumina ej inom fjoiton dagar eflter nästa p&sk Aferbetaltes«
' Ottinibus presentes litteras jnspecturis. Fülgo jonsson salutem in do-
mino sempiternaiti. Tenore presencium co.nstare volo vniuersis, me rece»
pjsse mutuö ab ecclesia rpsalensi Quinquaginta marcas pnri^ ponderis swe«*
cärii. Prpquibus dicte ficclesie impignoro duas märcb&s terre villa;^ baedhar^
Ttum in itLX\^\ jnfra quindenatn post pasbha proximum absqae peticione et
proteiacione longioris termini redimendas, Que due marche terre, ai tunc
redempte non fuerint, ad dictam ecciesiam vpsalensem pertineant perpetuo
pleno jure. Jn cuius rei Testimonium sigillum meum presentibus est ap*
pensum, et sigillum domini mei regis swecie illustris ad meam instanciam
presentibus similiter est appensum. Datum, skeningie anno domini M^ GGG®
Decinio.
Pa fransidam bic inpignorat dominus fuico jonsson, duas Marcas terre. jn bedfaaroam pro L. ~T
Marcis ptiri receptU ab ecclesia vpsalensi. Med annan hand.j de ii. inar^^s terra in ▼illfi'
biodaernum io £bdö. Med sednare haad.' iopignoratis ecciesie vpsalensi«.
Sigiilen bortfaliaa fr&n de ur brefvet klippta remsorna-
1648. i3io Odat Skara.
Domprosten B31m»7s i Skara forteckDing pä det inventarium (laos Vicarie.HSkao i Ethleskog
enottagtt.
' Omnibus presens scrjptum cernentibus BIenewctus prepositiis scarensis^
salutera in domino sempiternam, Nouerint quorum jnterest, quod dominus
— §96 —
Iiaquinus viearius meus perpetuus jn etlaeskogh, recepit ibidem pro innen-
Cario, sex boues, duodeeim vaccas «IL buculos, IIIL vitulos, JI. equos,
XX. sues, «XL eapräs, .Uli. hedos, decem oues, .IL agnos, .VIIL anseres,
•XX. fulcra, sex cnlcidras, JVIL piiluinaria, .III. banchalia , «X. paria lin-
theaminum. quinque thoralia, .IL ollas. qutnque caldarias, .IUI. mensalia
hona^ et .III. ootidiana, et .IL iqanutergia bona blarsend /.VIIL lagenas groa-
sas .V. dolia .VIL larda et fundum seroinatuoi, jn cuiu^ testimonium, sigil«
lam meuro presentibus est appensum« Datum scaris, anno dominj. M^. GCG®.
X^. jn synodo.
Pi /rinsidany inueotariuni de aelisscogh.
£u. Jitejt stycke af sigillet fmnt$ i en ur brefvet klippt remsa.
1649* iSro.d. 16 Jan. Lund.
Gecilia» Harskalken lohan Kalfs enkas Aillmakt for P«(er Nilsioa i Eijaryd, att tili Luods
dbmkyrka sköta fast och lost gods i Wragatorp, gifoa for iU*sbegSogelser.
Vniuersis presentes litteras inspecturis. Gegilia relicta domini Johannis
dicti kaalf, quondam illustris regis danorum marskalcL saJutem in domiflo
sempiternam. Ncmerint vniueni , quod Nobili viro domino petro Niclaes soii
de elliaryth, dilecto fratri meo, do et concedo, auotoritate presencium, ple-
i|üm et liberam facultatem, scotandi ecclesie beati laurencii lundis omnia
bona mea, mobilia et immobilia, in wraghathorp sita com agris, pratis,
Sascuis, et in dicto wraghathorp mark, mihi attinentibus vniuersis. Jta ti-
elicet, quod dominus gwido decanus lundensis, qui nunc est, et succes-
sores sui deeani lundenses, qui pro tempore fuerint, dicta bona sub ordina-
cione sua libere habeant, et anniuersarium meum, modo qui sequitur, tene-
ant ex eisdem. primo in die anniuersarii mei ad offerendum dent duas oras
denariorum Jtem canonicis, qui vigiliis et missis interfuerint marcham denario-
rum. Jtem yicariis duas oras. Jtem ad lampadem ardentem, ante corpus
Christi in eeclesia fratrum predicatorum lundis quatuordecim oras denario-
rum. Jtem fratribus predicatoribus duas oras. Jtem fratribns minoribos
duas oraSf et siquid residuum fuerit de fructibus bonorum predictorum,
hoc cedat dicto domino decano libere et suis successoribus annuatim. Pro-
mitto insuper, quod dictam scotaciouem, per dictuni dominum petrum» fra-
trem meum dilectum, prefate ecclesie lundensi faciendam, ratam et gratam
in perpetuum conseruabo, nee volo per me uel beredes meos, aliquod in-
pedimentum» vnquam fieri contra eam. sed volo quod dictus dominus de-
canus exnunc statim dictorum bonorum omnium possessionem intret et
habest
— - 597 — '
habeat corpöralem. Jn cuius rei testimonium sigillum meunif vna, cum
sigillo prioris fratrum predicatorum lundis, duxi, presentibus apponendum.
Datum lundis anno domini. M^ CCC^ decimo, in die beati marcelli pape
et martiris.
Pi /rdnsidan." Super bonis in vragharp pro anniuersario domine cecilie kalffs per decanum tenendo.
Sizilien borta. Brefvet sondrigt.
i6£>p. i3io d 26 Jan. Hjälsta,
Äi*kebiskopen Nils Kettilssovs i Upsala, enligt förordnande, efter forrättad bouppteckning,
gjorda testamentarifika anordning om Ragnwald Ingessoni qyarlätenskap tili kyrRor, klostcr
och enskilda personer. '
A 4.
Omnibus presentes litteras inspecturis NicOLAUS diuina Miseracione'^
archiepiscopus vpsalensis, Salutfem in domino sempiternam. Licet incerta
Mortis hora semper debeat in animo prvdentis esse suspecta, Corporis ta-
rnen imminente langore, plus naturaliter ipsius formidatur euentus» Qua-
propter Rangwaldus ingse son bone memorie, mente sanus, licet grauiter
corpore languens, facta confessione, domino Olauo rectori ecclesie hildis«
b0gh, dixit publice coram eo et aliis astantibus, quod elegit apud fratres
predicatores sictonie, cum matre sua sepulturam, Et quod fratribus ibidem
legabat quantum pater suus eisdem legauerat, videlicet Quadragir^ta Marchas
denariorum« Post hoc cum prolongaretur infirmitas ipsius Septem diebus^
jdem Rangwaldus in dominica proxima ante festuni sancti barnabe apo-
stoli, Excellentem dominam dominam Margaretam dei gracia sweorum Re-
ginam, ac dominam haduj relictam domini Thyrgilli quondam marscalci, Nee
noQ et Sigmundum keldorsson ac Geciliam vxorem eins, ad se venire fecit,
et hiis pluribusque aliis fidedignis presentibus, huiusmodi extremam ordina-
cionem fecit, videlicet, quod electionem sepulture apud predictos fratres
predicatores sictonie, ratam habere voluit et legatum ipsis foctum, Jtem or-
dinauit, quod Testamentum patris sui, et Matris, ac suum necnon et debita
sua de bonis suis integre soluerentur, Et quia inter hec inßrmitatis vehe-
mencia inualuit, Nobis primo et principaliter, et domino Fulconj ionsson,
necnon et dilecto fratri nostro domino karulo, ac domino benedicto bosoo«
Sigmundo keldorsson, et domino Olauo presbitero in hildish0gh prämissam
ordinacionem suam commisit adimplendam. et ut pro salute anime sue de Testa-
mento suo suppleremus, quod ipse minus plene perse pötuit ordinäre, Cum
igitur idem .R. principaliter nostre fidei et voluntati commiserit suam extremam
perficere voluntatem, Nos communicato eorum consilio, quos ad hoc nobiscum
Sv. Diplom. IL 76
- 593 -•
^eputauit ; qu'orum potuimus habere presehciam , videlicet dicti fratris nostri do*
mini karuli. sigmundi keldorsson, et domini Olaui de hildisb0gh. dicti Rangwaldi
extremam voluntatem prosequi volentes in hac parte, diligentem inquisicioaem,
et conscripcionem fieri fecimus bonorum mobilium et immobilium ipsius defuncti.
Et vt fideli insinuacione intimatum est nobis, ipse defunctus Quatuordecim
Marchas terre cum dimidia. preter terras inpignoratas tempore obitus sui
possedit, et bona sua mobilia estimata sunt pro Trescentis LXX^ quinque
Marchis denar. De premissis autem Quatuordecim marchis terre cum dimi-
dia,. eciam sine consensu heredum libere potuit disponere et legare dece^
dens, vndecim. oras terre et duos solidos terre, vno denario minus. Jtem de
.CCC, LXX^' quinque marchis denar. däre potuit Trigiata septem marchas
cum dimidia. Deinde inquisiuimus que terre minute dicte wlgariter vmior-
dhir, salua vtilitate heredum competencius possent obiigari. pro Testa-
mento uel eciam distrahi si necesse esset, et nominate sunt nobis terre
seu predia ab ipsis qui terrarum earundem noticiam habuerunt, que
inferius post legata subscribuntur. Postmodum rerum suarum et bono-
rum ordinacionem per presens nuncupatiuum testamentum quantum se-
cundum leges patrie dare et legare sibi licuit facimus in hunc modum.
Jn primis disponimus et ordinamus, vt omnia ab ipso accepta et habita
per quemcunque modum illicitum restitui et solui debeant de bonis suis
vsque ad integram satisfaccionem illis a quibus ipsum ea apparuerit ha-
buisse. Pro hiis soluendis et restituendis omnia bona ipsius obnoxia et ob-
ligata esse volentes. Jtem pro deferendo funere domini jngonis patris ipsius
Rangwaldi de Norwegia, et funeralibus in sua sepultura ministrandis, se-
decim marchas denar. fratribus sictonie deputamus, Pro quibus sedecim
Marchis. et Quatraginta Marchis denar. eisdem ab ipso Rangwaldo legatis,
obligamus Tres oras terre jn villa Quernestum. parochia hildish0gh. et
quinque solidos terre in villa sk0gby parochia ska. Jtem ecclesie hildis-
h0gh vnam oram terre in quernestum parochia ibidem, assignamus perpetuo
possidendam. Jtem ecclesie vpsalensi duos solidos terre cum dimidio irt
alseki perpetuo possidendos Jtem domino Olauo rectori ecclesie hildisb^gh
sex Marchas denar. Jtem ecclesie et presbitero vbi dominus jngo nunc se-
pultus est in norwegia Octo marchas denar., cum dimidia. Jtem fratribus
Minoribus vpsalie duas marchas denar. Domui dei ibidem, duas marchas denar.
Monasterio in sko duas marchas denar. Fratribus Minoribus stocholmis duas
marchas denar. Monasterio sancte Cläre ibidem, duas marchas denar. Jtem
domicelle helene sorori ipsius Rangwaldi Quatuor Marchas denar. Fratribus
Minoribus enicopie, duas marchas denar« Jtem hospitali ibidem duas Marchas
denar. Fratribus predicatoribus jn westraaros, duas marchas denar. Fratri-
bus Minoribus in arbugha duas Marchas denar. Fratribus predicatoribus
in 8tr*ng€nes, duas marchas denar, Jtem ecciesie et presbitero in spangum
vnam marcham denar., Ecciesie et presbitero in gerfelli vnam inarcl?am
denar. Jtem ecciesie et presbitero jn ness. iuxta almarnastek vnam mar-
Cham denar, Jtem ecciesie et presbitero in dalby vnam marcham denar.
Jtem seruientibus suis et patris eins, videlicet domino karulo presbitero
Magno boson. haquino hak: boo, Petro estridheson. iohanni dynu. andree
and, Miphaeli, Oddoni, villico in thiiilestum, et gerthrudi puelle, Qui fideli-
ter et diu in obsequio ipsius domini jrigonis et domine benedicte vxoris
sue fuisse dicuntur, deputamus Triginta Marchas, denar. inter ipsos nostro
arhitrio diuidendas, Ad soluendum autem premissa legata, vbi non est
certa solucio prius assignata deputamus et assignamus vnam oram terre in
Villa sc0g\iy -pa-cocbia ska, Jtem in villa kumblum duos solidos terre vno
denario minus et quatuor st/iii/^s terre cum dimidio in villa sundby pa-
rochia akerby. Jta quod terra predicict ^c eciam terra superius fratribus
predicatonbus obhgata ab heredibus ipsius Ka..^a|jj pedimi valeat infra
annum, a tempore confeccionis presentis computanoui... .ftem de valore
bonorum mpbilium Triginta Septem marchas denar. cum djmidia. b..r. ^^^
ad premissam solucionem perßciendam deputamus. Jn premissorum igitur
omnium robur et euidenciam pleniorem sigillum nostrum, et sigilla domini
karuli fratris nostri, Sigmundi keldorsson. et domini Olaui presbiteri de
hildi$h0gh presentibus sunt appensa. Actum apud ecclesiam hiaelestum, an-
no domini M^ GCC^, decimo, in Grastino conuersionis sancti Pauli apostoli«
Sigillen N:o I9 3, 3 bortfallm» remsorna qvar; N:o 4 skadadt.
i65i- i3iod. 9 Febr. Örebro.
Hertigarne Eriks och Waldbmabs befallning tili inbyggarne i Ncrike, att genast efter häraf
erhallen del, uppä Pinvids af Thyeby tillsägelse, verkställa den anbefallda, men hittilis
försummade forilyttningen af byggnader ft*An Ekeby gärd tili Risaberga kloster.
A. 3. n.
Ericus et WALDEMARDS dci gracia duces sweuorum , Omnibus naerichiam
inhabitantibus in domino graciam diieccionera et salutem, Quia plerique
penes uos auper doroibus de Citriä Ekeby ad claustrvm Risaebergfa deferen-
dis residenciam fecerant ninus iuste. mandato nostro deduoto penitüs in coDh
temptum, volumus modis omnibus et sub obtentu gracie nostre firmiter
precipiendo demandamus, quatinus. omnes et singuli penes uos residentes
super premiBsis. predictas domus ad claustrvm memoratum statim uisis pre-
sentibus absque contradictiooe qualibet deferre studeant et procurent prout
per finuidum de T^y^b^ Tueritis J6i|uisiti« otuliatenus ommissuri prout gra«
— 6oo —
ciam nostram diligere uolueritis inoffensam. Datum 0raebro anno, domkü.
M . CCC". X". feria secunda proxima ante scolastice oirginis.
Sigillet «kadadt, pi en ur brefvet klippt remsa.
,552. i3io d. i6 Febr. Gamla üpsak.
Domprostcn Aimiuus upplitclse af ^issa rum i det af honom stiftade HelgiÄndshuset i t^
Jali, &t titfgande j^riäikare-Munkar , med rdrcskrift af vissa vilkor, i händelsc huset sbüle
komma atl anvandas fdr Scholarer; jemte cn ȊiskUd fdrbindelsc af Pnorn och Coinreiitet
i Predikarcbrödernes kloster i Sigtuna,
Vniaersis prescntes litteras jnspecturis. Andm«^ prepositus eccicsie
vpsalensis. Salutem in doraino seiTin^tjrnam. Dominus jhesus christus per-^
petuas pollicetur in celcstibn'- •''^»ns'ones hiis qui pro nomine eius pauperes
hospicio colligunt in t'^esenti, Hac consideracione ductus Ego Andreas prc-
po«"*^' fpbaiensis in remissionem meorum peccaminum et premij celestis
aa^nmentum^ Religiosos viros, Fratres ordinis predicatorum qui diuini amoris
instinctu ewangelice paupertatis elegerunt. sarcinam propter deum, dictum
et hospicium mendicantes volens prosequi beneficio speciali, jpsis jn domo
dei quam vpsalie edificaui perpetuo et irreuocabiliter deputo et assigno in
medio intersticio domus vnum hospicium ante Cuius hostium beatus domi-
nicus est depictus, Jtem vnum Gubiculum. Jtem stupam, Coquinam. et
Cellas ibidem , Quod si contigerit me personaliter , aut Me uocato de medio,
venerabilem patrem dominum archiepiscopum vpsalensem, ac priorem sicto-
niensem qui pro tempore fuerint jn dieta domo scolares ponere, Celle ad
scolares pertineant, Et tunc stupa et Goquina fratribus et scolaribus jnibi
positis ^int communes, Transferens in priorem et conuentum sictonie fratrom
ordinis predicatorum, vsum predictoruni locorum, jta tamen quqd eorum
proprietas ad pauperes pertineat in dicta domo degentes, sed dicti fratres a
predictorum locorum vsu per neminem valeant jmpediri, Nisi temporibus
quibus ibidem, in Pentecoste, et synodo conuiuium celebratur. Prior autem
sictuniensis et fratres predicti teneantur soUieitare principales procoratores
et conuiuas diete domus de vtilitattbus et consolacionibus pauperum et in-
firmorum in domo degencium memorata jura ipsius et res pro posse eciam
defensuri^ Et eorundem pauperam in testamentis ac aliis piis operibus vti-
litates efßcaciter promoueant, ac eis spiritaalia solacia karitatiue impendaat
Eciam quando vpsalie fuerint cum commode potuerunt visitacionis freqaen-
cia Gorporalis, Meique et aliorum conuiuarum dicte domus sint anois sin-
galis memores apud deum. Jtem fratres de sictunia in sepedicta domo dei»
quarta die penteeostes, et äollempnitatibua beate katerine ^ et sancti Nicolai
— 6oi —
predicare, et illuc tunc venire eciam non vocati teneantur, et inPentecoste
et synodo intersint coilegio conuiuarum. Jtem quando fratres dormiunit
in predi(ita domo dicänt missam in capella ibidem, dummodo velint cele-
brare die illo, Nisi rogati sint missam aliby dicere^ vel aliter ex voto,
uel aliis causis racionabilibus voluerint, Et si missam votiuam celebrant in
capella oblacionem in vsus suos assumant^ Ego Frater jseaejl. et Conuentus
sictuniensis promittimus, quod annis singulis pro omnibus conuiuis doipus
dei vpsalie vnam missam de beata virgine, et alteram pro defunctis per-
petuo celebrabimus in conuentu, et quilibet frater sacerdos vnam missam
de beata virgine et aliam pro defunctis dicemus annis singulis pro eisdem,
et premissas condiciones curabimus fideliter obseruare. Jn premissorum om-
nium Tobur et euidenciam pleniorem ad meam instanciam sigillum, venera-
bilis patris Domini Nicolai dei gracia archiepiscopi » auctoritatem huic meo
facto prestantis, ac Capituli vpsalensis, Meumque^ ac fratris israelis prio-
ris, et conuentus sictuniensis sigilla presentibus sunt appensa. Datum apud
antiquam vpsalianu anno domini M^ CCG^ decimo, Quartodecimo» kalend.,
Marcij.
Pi /ränsidam De hospicio fratrum Tpsalie.
Sigillen N. if a, 3 skadade; 4 odi 5 bortfallnai remsoraa qxwr.
i653. i3io d. i8 Febr.
Priorn Arkoim ocIi Brodernes i EskiUtuna vidimation af Piffen Gregorius IXu ball« af d.
6 Sept. ia3i*
A. 3. b.
Omnibus presens scriptum cernentibus. Arnoldüs prior Geterique fra^-
tres domus hospitalis beati Johannis ierösolymitani in Eskilstunum salutem
in domino sempiternam, protestamur nos tencH*e presentis habere quasdam
litteras in hec verba. Gregorius episcopus &c. Se föreg. N:o SSg. Jn cuius
protestacionis testimonium sigillum capituli nostri presentibus est appensum,
Datum anno domini. M^. GGG^ X^. XII, kal., marcii.
Pifränsidan: Littera auper ecclesia thuna qaod sit conceata fratribiu ia «tkiUthimaer.
Af sigilkt finne« blott ett fragment pi en ur brefvet klippt remsa.
i654* i3io d- 21 Febn
InGitiB Stanixpouls dottbbb stadfastelsc pi den gafya af Kagba, tom benact fader gifrit
bennes sviter. Abbedissan Gitbariaa« och Wreta kloster.
A.6.t.
Omnibus presens scriptum cernentibus Jngridis domipi sdahtapulgh
condam filia, salutem in .domino sempiternam. Tenore presentium constare
— 6oa —
volumus Quod dos curiam in kanghum *} quam dilectus pater noster dominui
suantapulch dilecte (ilie sue domine «k. abbatisse in vretis simulque con-
uentui ibidem perspiciie et legaliter eonferebat partem nostrara in dicta
curia sub rati habicione confirmamus mera aoluntate, Jn cuius rei euideos
testimonium presentes litteras siggillo nostro vna siggillo dilecte sororis
ilostre domine .k. abbatisse vretis vt dictum est roboramus, Datum anno
domini .M^ CCC^ X^ sabbato ante festuro kathedre sancti petri.
Päfräfisidam kangha,
Sigillen bortfalliia; remsan tili Nzo i finnes qtar.
i655. i3io d. 2 2 Febr.
Maovvs Ebikssom bjtesbref pi 8 ortugland i Raetishammar , som lemnas tili W&rfrabergt
klotter mot 8 ortugland i Husaby.
A. 3. L
Omnibus presentes litteras inspectqris magnos £Ria condam FiLiussalo-
tero in domino sempiternam nouertnt tarn presentes quam post futvri vm-
uersi me commutacionem terrarum cum personis discretis et religiosis ?ide-
licet cum domina K abbatissa de monte beate virginis vna cum deuotis san-
ctimonialibus ibidem humiliter deo et vigilanter seruientibus fecisse assig-
nantes eidem domine K abbatisse ceterisque conuentualibus VTIP'' soiidos
terre in raemshamar, cum agris pratis nemoribus siluis piscacionibus cete-
risque attinenciis intus et eltra sepes pro .VIII. solidatis terre in b0saeb7
iure perpetuo possidere in cuius rei testimonium et euidenciara pleniorem
sigillum nostrum presentibus est appensum fastaer iohannes in belliby laa-
rencius in vick tomas in arby kytiluastus de bauamyri petrvus raekboy ion
de byrhum thyghulfus de lundby laurencius de lundby tubby de arby ni-
colaus de stenby heruastus de grydby laurencius de wylhaenses testes buius
actus sunt petrvs de hauamyry dan de bersbamar datum anno domini M
CGG X in cathedra sancti petri.
Pa frimidanc De VHI solidis terre in remshamar ; mtd scdnare hand.* tom Abbatissan
fik i byte af Mäns Erson.
Sigillet bortfallet frin den ur brefyet klippta reniian.
*) Sannolikt mitskrifning för kaugkuaiy formodligen aamma iianm aom det nu Tarande, i gnof
•kapet af Wreta belägna Kaga.
^ 6o3 —
j656. i3io d. 27 Febr.
AsMVND La5gs testamentariska anordning af Hofsgärde p& Wisingsö tili Alvastra klosfer-'
kyrka, penningar tili andra kloster och kyrkor» samt iösegendom tili serskilda personer*
A'. 3. y.
Jn nomine sancte et jndiuidue trinitatis, Ego assmundus dictus lange
sanus mente licet eger corpore considerans mortis certitadiiiem quarauis
eius hor*a penitus jgnoretur cunctis mortalibus jminere. cupio peccamina mea
eleraosinis ac operibus misericordie preuenire et temporalia jn jndeficientes
. tessauros commutare. ex d&liberacione diutina condo testamentum meum jn
hunc modum jn primis eclesie sancte marie in aluastrum et monachis ibi-
dem deo famulantibus ex conssenssu vnaniroi dilecte conssortis mee ramburgis
conffero curiam meam jn wysingxh0 sitam hofTxgerdhe cum omnibus ssuis
attinenciis domibus agris pratis nemoribus ac pisscarijs, jnssuper volo de
mobilibus eiusdem curie tantum jn ea reraauere videlicet IUP' boues. IUP'
▼accas II vectigalia VHP ssues cum annana quanta ssufficit ad sseminandam
curiam supradictam vno anno jta tarnen quod dimidia pars istarum rerura
mobilium cedat discrele matrone katerine. et dimidia pars monachis supra-
dictis supplicans autem monachis memoratis ex conssilio abbatis birgeri. vt
mei memoriam habeant ssingulis annis jn crastino apostolorum petri et
pauIi et conuentuj nessessaria ex prouentibus dicte curie eodem die mini-
strentur Jtem vt multiph'eatis jnterssessoribus pater misericordiarum ffaci-^
lius ad jndulgenciam jnch'netur* lego monasteriis junacopie sskaeningie cui-
übet III marchas. osspitali sskaeniggie vnam marcham jtem eclesie sancte
marie sscaris ac reliquis eclesijs et monasterijs ibidem cum osspitali cuilibet
vnam marcham. Eclessie jn rugbiarghum vnam marcham. Sacerdotj eciam
tantum Eclessiis ffrennarudh* linderaas. grennae. str0 et kumlaeby cuilibet
do et lego vnam marcham et sacerdotibus similiter earundem eclesiarum
jtem ne judicer beneficiorum ac laborum jngratus mihi jnpenssorum dilecte
conssortj mee conffero ambulatorem meum rubej coloris. domino karulo
sacerdotj .X. marchas domino birgero abbatj vnum equm rubej coloris.
aberno haemingxsson vnum ambulatorem et sex marchas denariorum dilecto
conssanguineo raeo thukonj paruo vnum dexstrarium. meum hernisskio et
omnia arma mea ffamulo meo fatabur JII. marchas benedicto jngiborghses*
son II boues et II oras ännone. Magno laurencij filio vnum herniskio be-
nedicto paruo vnum equm cum mea cella dilecte filie mee gydhu dimidiam
marcham annone et tunicam meam rubeam Dilecte fGlie mee margarete di-
midiam marcham annone et tunicam meam blauij coloris. Sororibus jn
kumlaeby vnam vaccam et karelo conffero libertatem ac vnum equm cum
^ vna cella. ebbe vnum equm. paruulo meo nicholauo vnum equm. pro pe-
cunia jn qua est mihi obligata osspita mea sskaeniggie hiamborggis jpsam
— 6o4 —
relinqiio quitatam. oro igitur dominos meos dnces illustres causa dd
omnipotentis vt hanc donacionem meam certificent et conffirment. jpsam
sigillormn ssuorum munimine roborahtes. Ego vero ssigillum meum voa
cum sigillis nobilis domine. domine ragnildis que presens fTuit huic ordina-
cioni et discretorum virorum domini birgeri abbatis de aluastrum. domini
karuli sacerdotis benedicti jngiborghesson magni laurinssesson et aberni
haemigxsson sscripto duxi pressenti apponendum Datum et actum anno do-
mini. M^ GCC^. X^. quarto kaiend. marcij.
P&fränsidan: de donacione asmondi laang de wysingtoo de kofFxgherde.
AUa lo sigillen borta; remtonia qvar.
1 6 5 7, 1 3 1 o 4- 5 Mars Helsingör.
Konung BttGims gifvobref p4 Algö gird tili Folke, JonstoDy sisom ersättning och beldaiB;
for m&Dgfaldig trogen tjentt.
J. 6: i3i.
Vniuersis praesens scriptum cernentibus, tam praesentibus quam futuris,
BiRGERDS Dei gratia Sveorum Gotorumqute Rex, salutem in Domino sempi-
ternam« Nobilis viri Domini Folconis lonsson, fidelis nostri, praesentis £x-
hibitpris seruicia multipiicia nobis tenerius inpensa, debita meditatione
pensantes ratione inducimur, et voluntarijs motibus merito prouocamur, Tt
non solum fidem ipsius, et devotionem firmam dignis fauoribus, et votiuis
remunerationihus compensemus, verum Etiam- de seruicio nostro reddere to-
lumus, indempnem, et de praemijs non immunem, autoritate Regia sibi da«
muSy suisque veris haeredibus, curiam nostram dictam Algöo, cum colonijs
Omnibus« ^gris, pratis, pascuis, piscaturis, siluis, venationibus« et ceteris
alijs curiae adiacentibus, praenotatae habendam, tenendam, et ia perpetuum
possidendaqfi. pro nobis nostrisque haaredibus, pacißce et quiete, nee volu-
mus nos diebus nostris« nee baeredes nostri teneantur« aliquo .de i^ire in-
posterum revocare. In cuius rei testimonium sigillum nostrum , yna cum
sigillo Magnißcij Principis. Domini E. Dei gratia Regis Danorum Illustris,
et aliorum nobilium Dominorum» videlicet Domini Magni, Episcopi Veiio-
nensis, Domini Leonardij dapiferi^ Domini Turonis Kiätillsson, Camerarij,
Domini Haquini Lämä Marscalki nostri, Domini Canuti lonsson, DomiDi
Tuconis lonsson, Domini Petri Liquidsson, Domini Töriri Birgirsson, Do*
mini Haquini Haralsson, Domini Holmvidi Elefsson^ consiliariorum nostro-
rum dilectorum praesentibus est appensum. Datum Hälsingör^ Anno Domioi
Millesimo, GGG Decimo, III Nona Marti j.
Enligt teckningen kafva tigiUen N. 6 och 8 fiumitt oskadade, de fifriga 9 borta.
i658.
— 6o5 —
i658. i3io d. i4 Mars,
Nas Caelssoks qTitto, för sig och sina medarfvingar, p& riktig af Abboten Johannes i Nydala
kloster uppburen betalning för deras, efter verkställandet af fadrens testamente, ännu 4ter-
stdende halfva del i' R&hult i Fryeleds socken, samt i följe deraf gjorda afstäende af allt
deras moderne i bemalte gdrd tili klostret.
A. 3. X.
Omnibus presens scriptum cernentibus Nicholaus karls son salutem
in omnium saluatore Tenore presencium recognosco quod Anno domini M^
CCC^, X^, sabbato quatuor temporum in quadragesima, accedente consensu
omnium coheredum meorum pro illa parte que nobis remanserat inRahyltu
postquam dilectissimus supranominatus pater noster karolus bone memorie
medietatem omnium possessionum nostrarum ibidem de nostro vnanimi
consensu et mera Toluntate in suo testamento legauerat monasterio noue
Tallis, Leuaui plenum precium de domino Johanne abbate dicti loci, juxta
meara et coheredum meocum voluntatem, Quamobrem vna cum ipsis cohe-
redibus meis protestor presentibus bona fide seriatim, quod, intra sepes et
extra omnia que jngridis duicissima mater nostra felicis memorie nobis reliquid
in dicta villa Rahyltu ad dominium et possessionem dicti monasterij sunt
deuoluta pleno jure, jta quod nullo vmquam jure uel lege possunt ab ali«
quo reuocari, Jn quorum testimonium quia siggillum proprium non habeo,
Gudmundum generum meum rogauimus presentes litteras siggillare. Actum
Anno et tempore quo supra.
Pajränsidan.' Parochia Fröale« rahyltha.
Sigillet obetjrdligt skadadt, p& en ur brefret klippt remsa.
i3io d. i5 Mars.
1659.
KsTraFAST Bagittalmsoxs m. fl« slägtingars oppna forklarande, att Domprosten Wimund i
Linköping eger, att af dorn oqyaldt gifya och disponera tili kyrkor och andeliga inrätt«
ningar sitt ^derne och öfriga förvärfvade egendom tili sin och sina foräldrars själahug«
nad, med anh&llan derjemte cm verldsliga myndigheternas stadAstelse harft.
B. 3; ii5.
Omnibus presentes litteras inspecturis K^etiluastos Ragwaldsoü Cle-*'
MEPis HAQUONASON Andreas earlson Olof Yxor sua, Karolus Ragwaldüs
et LuciA filii eorum in domino ihesu salutem, perpetuam et presentem, Te-
nore presencium constare volumus euidenter nos consensum nostrum bene-
uolenciam, et assensum adhibuisse, et vnanimiter admisisse, Tt discretus
vir Wimundus prepositus lincopensis ecclesie bona patrimonialia necnon et
queuis alia quocunque titulo acquisita pro anima sua parentumque suorum
ad ecciesias et ad pia loca, conferendi €t ordinandi plenam et liberam ha-
Sv^ Diplom. IL 77
~ 6o6 —
J>eat potestatem Jn cuius rej euidenciam sigilla nostra Videlicet ketilwasti
clemeiitis et karolj presentibus suat appensa Nos vero andreas olof, Rag.
waldus et Lucia quia propria sigilla non habetaus sigillum dominj episcopi,
capituli lincopensis et ciuitatis ibidem sumus vsi vt autem premissa maioris
TJgorein habeant, firmitatis nos omnes supradictj^ presentem litteram Magni-
ficj principis Dominj Birgerj dei graeia sweorum gothorumque regis illuslrii
£. et .W. eiusdem graeia ducum illustrium ibidem neenon et Kanutj Joon-
son legiferi 0sgotorum sigillis petimus communirj Renunciantes in hiis Om-
nibus et singulis excepcionibus dolj mali in factum ^ condicioni indebiti
omnj iuris auxilio Ganonicj et ciuilis specialiter iurj generalem Renuncia-
cionem non ualere ac aliis omnibus iuris et factj excepcionibus dieta bona
iure hereditario aut quolibet alio modo uel genere Exigendi pctendi Ga-
lumpniandi inpetendi nee non et decetero quomodolibet vendicandj Datum
et actum Anno dominj M^ GGC decimo dominica Reminiscere.
Öfverskrift.' De consensu propinquorum W. .
1 660. 1 3 1 o d. 21 Mars. , Stockholm.
Matts KBrriLifinnMSOKS intyg-, att Peter Gerhardsson genom lagligt bjte af honom erhällit
% markland )ord i Lundby.
A. 6. «.
Omnibus preseus scriptum cernentibus, Mathias KiETiLMUNDJS soon,
Salutem in domino sempiternam Nouerint vniuersi, discreturo virum petrum
gerardi filium duas^ Marchas terre in lynby cum omnibus adiacencijs vide*
licet, agris, pratis siluis^ a me iusto campbio habuisse Jn cuius rei testimo-
nium sigillum meum presentibus est appensum. Datum stocholm. Anno
domini, M^ C^C°C°, X^ Jn die beati ßenedicti abbatis.
Pa fränsidam de .11. marcis in lundhbj.
Sigillet oskadadt, p& en ur brefvet klippt remsa.
i66i. i3iod. 22 Mars. Ebohärad.
Styhu^rks af Sambro bjtesbref pi gods i Spänga och Staby i Uller&kers ^ärad, hvilkalea-
nas tili Ärkebiskoj;' Nils i Upsala emot Sonunaväng i Wikstads socken.
B. a: 42.
Omnibus presentes litteras inspecturis styrbernüs de sambrom salutem
in domino sempiternam nouerint vniuersi me venerabili patri domino nico-
lao dei graeia archiepiscopo vpsalensi duas oras terre quinque denariis mi-
nus in spangum, et dimidium solidum terre in villa stabby sub nicolao
— 6o7 —
prouincia vllarakir permutacionid titlilo dimisisse iure perpetuo possidendas,
recipiendo ab ipso in somaraeng, parbchia vixstadhe, duas oras terre pro
prediis menioratis, super boc testibus wigariter dictis fasta datis et receptis
secundum leges patrie et consuetudinem approbatam jn cuiüs cambii sea
permutacionis euidenciam pleniorem sigillum nieum presentibus est appen-
8um datum apud ecelesiam ebohered anno domini M^ GCG^ X^ in tercia
dominica quadragesime.
Ö/verskrift: Tenor super II oris quinque denariis minus in spangum et dimidio
«olido terre in ^illa stabbj«
1662. i3io d. 29 Mars.
Yice Lagmannen i Östergotland Waldsmabs betyg, att Andreas, Domprosten Wimunds i
Linköping sväger och nans hustru Olöf, Domprostens syster, ofTentligen förklarat, det Domf*
prosten egde att af dem oqvaldt gifva och disponera efter |[odtfinnande all sä väl ärfd»
som förvärfd egendom.
B. 3: iiS. ▼,
Omnibiis presentes litteras inspecturis Waldemarüs vices Legifefatus
g^erens in osgocia salutem in domino Tenore presencium constare üolumus
Omnibus euidenter quod die lune b'ncopie post domiuicam letare que dici-
tur (agdhingsmanadagher in presencia nostra constituti andreas gener di*
screti viri dominj W. prepositi lincopensis nee non et vxor sua oluf, soror
dictj dominj prepositi recognouerunt publice et expresse consensum suum
voluntatem et assensum dedisse penitus ut dictus «W. prepositus de bonis
suis Omnibus que sibi paterna vel niaterna succeäsione aut tytulo donacionis
aut empcionis seu eciam causa profectiua aut aduenticia qel ecjam quouis.
alio nlodo peruenerant possit libere testarj donare et ad libitam voluntatis
ordinäre Benunciantes in hiis omnibus et singulis exempcioni doli mali in
factum condicioni indebiti omni iuris auxilio canonicj et ciuilis specialiter
iurj generalem renunciacionem non uaiere ac aliis omnibus iuris. et factj
excepcionibus dicta bona iure hereditario aut quolibet alio modo uel ge-
nere exigendi petendi calumpniandi inpetendi necnon et de cetero reuo-
candi ad horum igitur euidenciam pleniorem, sigillum nostrum vna cum si»
gillis dominorum kanutj ingonis et olauj Ganonicorum Lincopensium necnon
et consulum ibidem Johannis ingason 0iarj niclas^eson guthormj dictj kril
Danielis villici quondam de typt Quj huic facto vna cum multis aliis in-
terfuerunt presentibus est appensum datum et actum loco et die supradictis.
öfverskrifli De consensu heredum«
— 6o8 —
i663. i3io A 3 Apr. Hof.
Hertigarne Ebik. odi Wildehab« stadfästelse p& deras g&fva af Ekebj i Herike tili Eiseber-
ga kloster.
A.3.a
Vniuersis presens scriptum cernentibns Ericus .et. valbemaros deigra*
cia duces sweuorum salutem ja domino sempiternam. Garn religiöse domine,
•et. honeste abbatissa .et. conuentus de risanberg sint curiam de. ekeby. ja
nericia cum pertinenciis ex nostra rounificencia consecute. prohibemas vni-
uersis et singulis ne quis presumat eas super eadem curia jndebite molesta-
re. si quis autem crediderit se aliquod ius habere super uicta curia tota
vel eius parte contra predictas dominas jntentandi. jllud secundum lege»
patrie prosequatur nullam violenciam de facto eisdem juferendo. prout bo«
stram jndignacionem voluerit euitare Datum Hof. anno domini. M*. CCC^
decimo. sexta feria ante festum beati ambrosij episcopi.
Sigillet p& en ur brefTet klippt remsa, sLadadL
1664. i3io d. 18 Apr. Malma.
Biskopen Sttrbjorks i Strengnäs stadfastelse p& Gamla kloster och Helgarna KapeD siiom
gamla annexer tili W&rfnibcrga kloster.
A- 3. k.
Styrbernus dei gracia episcopus strengenensis Religiosis et honestisdo-
minabus abbatisse et sanctimonialibus in conuentu montis beate virginis de
sua dyocesi salutem in domino sempiternam Ne super ecclesia in gambla-
cl0ster quam ab antiquis temporibus conuentualem ecciesiam habuistis et
postmodum in pacifica possessione tenuistis et adhuc in presenti optinetis
et hoelgarne capella sitji annexa vobis a quoquam in posterum possit suspi-
cio generari tenore presencium constarevolumus euidenter quod nos habito
super hoc cum fidedignis tractatu et inquisicione diligenti inuenimus jpsam
ecciesiam gamblacl0ster cum predicta capella sibi annexa cum omnibus
earum parochialibus iuribus fructibus et pertinenciis monasterio vestro rite
fuisse collatam et canonice annexam ante multa jam tempora retroacta et jb
per venerabiles patres dominos anundum et ysarum felicis recordacionis epi-
scopos strengenenses predecessores nostros collacionem et annexionem huius-
modi conßrmatam Nos igitur predictorum predecessorum nostrorum vestigiis
inherentes confirmacionem collacionem et annexionem supradietas ex con-
sensu cnpituli nostri quantura de iure possumus approbamus perpetuis ei-
nunc temporibus confirmamus et presentis scripti patrocinio communimus
jn cuius testimonium sigitlum nostrum presentibus est appehsum Datum
apud ecciesiam malmae anno domini ]VP CCC^ decimo in vigilia pasche«
SigUlet nästan helt och hdllet bortfallet fr&n den ur brefvet klippta remsan.
-.609-^
i665. i3io d. 2 0 Apr. Nyköping.
Bertig Waldbiabs slydclsbref for Linköpings Domkyrka, med forsakran, att ünder Biskop
Carls bortovaro svai-a för hennes angelägenheter*
B. 3: 4. V.
Omnibus presentes litteraa inspecturis walüemaeus dei gracia dut
sweorum salutem in domino sempiternam. Licet ecclesia lincopensis quam
progenitores nostri illustres fundauerant. libertates et priuilegia semper huc
usque habuerat nos tarnen ipsam et jura sua cum personis familiis ac aliis
Omnibus ad eamdem pertinentibus in nostram proteccionem et tutele gra*
ciam recipimus specialiter in absencia Reuerendi patris domini karoli ibi-
dem nunc episcopi offerentes nos pro ipsa et ad ipsam spectantibus^ quo ad
premissa omnia paratum et wluntarium responsalem Jn cuius Rei testimonium
sigillum nostrum presentibus est appensum Datum Nicopie anno domini M
CCC X°. secunda die pasche.
/ bradden.' Waldemams dux exhibet se ecciesie responsalem.
j666. i3io d. ü6 Apr. Wiksta.
Arkebiskopen Nos Kethlssoiis i üpsala bref p& 4^ dagars aflat för botgorare, som visia
dagar bssoka Fredikax-ebrodernas kyrka i Sigtuna.
A, 3. c
Omnibus presentes litteras Jnspecturis, Nicolaus diuina miseracione
Archiepiscopus vpsalensis, salutem in domino sempiternam, Quoniam ut ait
apostolus, Omnes stabimus ante tribunal christi, recepturi prout in corpore
gessimus sine bonum fuerit sine malum, oportet nos diem messionis extreme
raisericordie operibus preuenire, jd quoque seminare in terris, quod red-
dente domino, multiplicato fructu recolligere valeamus in ceJis, firmam
spem» fiduciamque tenentes, quoniam qui parce seminat parce et metet,
et qui seminat in benediccionibus de benediccionibus et metet vitam eter-
nam, Cupientes jgitur, ut Ecclesia fratrum ordinis predicatorum sictonie^
in honorem gloriose virginis Marie consecrata congruis honoribus frequen-'
tetur et a christi fidelibus iugiter veneretnr Omnibus vere penitentibus et
confessis, qui ad dictam Ecclesiam, jn festis beate virginis, videlicet, As-
sumpcionis, Annunciacionis, Natiuitatis et Purificacionis, et festis beatorum
Petri martyris, ac dominici et Augustini confessorum, nee non et in cele-^
britate dedicacionis ipsius ecciesie, ac festis sancte '^Irucis videJicet, Jnnen-*
cionis et Exaltacionis, causa deuocionis accesserint, et soHempnitati deuo*
cione debita interfuerint, De omnipotentls dei misericardia, et beatorum
Petri et pauIi apostolorum eius, auctoritate^ ac beatorum ntartirum, Lau*
rencii et Ericl meritis confisi, Quatraginta ^ierum indulgencias die quolibet
premissorum, de iniunctis sibi penitenciis misericorditer in domino relaxa-
mus. Jn Guius rei Testimonium sigillum nostrum presentibus est «ppen-
sum, Datum apud ecciesiam wixtadhe, anno domini M? CCC^ decimo, Do-
minica Quasi modo geniti.
Pd Jrdnsidan,' Jndulgencie episcopomm-in precipuis festk*
Sigillet bortfellet fi*än den nr brefret klipta remsao*
1667-
i3io? Odateradt
li'kedjeknen Olofs redogörelse för dess uppbord af ÄrkebisLops-tionden i Attondaland.
A. 7. a. *).
Me Olauo archidyacono vpsalensi procurante decimas archieptscof]
per attundiam de mandato Capituii vpsalensis^ Primo anno roisi in gutlan-
diam, cum Johanne Ottason, XIIIL lestas annone cum dimidia que vendite
sunt in Wisby, pro viginti octo niarchis, et quatuordecim solidis argenti
puri, et octo marchis gutensis raonete, quas commisi domino Mathie cano-
nico vpsaiehsi, Jtem in secundo anno misi Wisby per eundem Johannem
ottason Quatuordecim lestas annonas de vtby et saehund^re, et de aker
sedecim lestas, que eciam vendite sunt in Wisby pro quinquaginta Septem
marchis cum duabus oris argenti, quas similiter commisi domino Mathie
canonico vpsalensi, Jtem commisi domino canonico vpsalensi in stocholm
Triginta sex lestas annone cum dimidia, et quatuordecim roodios annone.
De colonis domini mei archieplscopi in parochia aker recepi decem et octo
marcbas denar., cum quatuor solidis de pecunia que dicitur afrad^ Jtem
recepi de colonis in l0stum decem marchas cum dimidia, et quinque solidos
denar. cum antiquo debito, Jtem recepi de colonis in munz0 Triginta vaam
marcbas cum dimidia et vndecim denarios Jtem de colonis de morgbaiuxta
fl0tasund quatuordecim oras denar., Jtem recepi de domino Johanne de loon
monetario in stok^holmis sex marchas denar., pro curia domini mei arcbi-
episcopi prope stocholm sita karlaby nnncupata quam conduxit, Jtem ven-
didi quindecim cutes bouinas, que remanserunt in l0stum de niortalitate pe-
corupi pro quinque marchis, Jtem vendidi stocholmis quatuordecim lestas
annone pro viginti octo marchis denar. que eciam venerunt de l0stuni, Jtem
vendidi duas lestas annone stocholmis, pro quindecim marchis denar., Jtem
recepi de domino 0mundo in odhinshargh de cathedratico octo marcbas
denar., et de domino Rangnero in Lennum eciam de cathedratico . quatuor
^ marchas denar., J.tem vendidi vnam lestam annone que venit de alseke et
*) Ur CD af Uplands Lagman Birger Pehrsson m. fl. utgifren vidimaiion af d. 17 Maj i3io>
— 6ii —
gictonia pro Septem marchis denar., Jtem recepi de sak0ri in attundia quin-
decim marchas denar., H Summa CLX'* raarche denar., de istis per me sie
leuatis uel receptis, Jn primis commisi domino Nicoiao scolastico vpsalensi
vjginti marchas denar» de mandato Capituli, Jtem solui domino johanni
de resbohundere canonico vpsalensi decem marchas ^ Jtem eomisi johanni
gasabogh viginti quatuor marchas de pecunia domini mei archiepiscopi ex
mandato capituli^ pro quibus inpignorauit predium suum videlicet duas
oras terre in skujbambri, quam terram redemit et pecuniam capitulo recom*
misit, Jtem expendimus dominus 0yarus, magister nicolaus et Ego, stoc*
holm eundo et ibi manendo in ecciesie negociis sex marchas, Jtem solui
pro mantello et tunica villice in aker octo marchas» et pro capa et tunica
villici ibidem octo marchas, quas dominus meus archiepiscopus, dominus
Nicolaus bone memorie eis promisit dum iadhuc viueret, Jtem solui pro
tunica iohahnis in norum quatuor marchas, Jtem solui pro Tunica villice
in alseke duas marchas, Jtem commisi domino gunnoni vicario de chora
quatuor marchas quando iuit in ostgociam et westgociam in negociis eccie-
sie. Jtem expendi, Nycopiam eundo et redeundo cum exiret dominus meus
de Nycopia .VL marchas. Jtem solui pro tela ad saccos farine marcham
denar. Summa, Nonaginta tres marche, Jtem ,Teneor domino meo archiepi-
scopo Nouem marchas argenti puri cum dimidia pro quibus eciam vendita
fuit annona in guthlandia, Jtem Teneor ego Olauus archidiaconus, fabrice
ecciesie vpsalensis in vniuerso et per singula decem et octo marchas denar.
et duas oras cum quatuor denariis. Jtem Teneor ecciesie mee de baeling in
vniuerso viginti septem marchas denar. Jsti Tenejitur domino. meo archiepi-
scopo pecuiiiam pro annona, dominus Magnus gregorii, duodecim marchas
denar., et inpignerauit predium suum , videlicet sex solidos terre in parochia
resbohundere villa greni, Jtem Johannes byrgirsson octo marchas qui eciam
inpignerauit predium suum videlicet duos solidos terre in villa j^sterrjzfr pa-
rochia Riud. Jtem de Crokaestum hidhinnus quatuor marchas denar. pro
dimidia lesta annone. Jtem Olauus de J0ghamar, quatuor marchas pro di-
midia lesta annone, Jtem tenetur domino meo archiepiscopo dominus petrus
de Ringbohered tres marchas argenti puri, uel Tredecim marcas denar.
cum dimidia pro duabus lestis annone.
1668. i3io A 17 Maj- Upsala.
Uplands Lagmannen Birger Pehrssons, Magnus Gregbrssons, Priorn i Sigtuna Israels ocb
Minoriter-Orden» Förestandare Nil» vidimation af ÄrkedjeknenOlofsforegdenderedogQrelse.
A. 7. a.
Omnibus presentes litteras Jnspecturis Byrgerus p^bterssön legifer vp-
landiarum, Magnus gregorsson^ Frater Jsrael prior sictuniensis. v • « . $
— 6iat —
prouincialis ordinis predicatorum , et frater Ni€OLAUS custos, ordinis mino-
rum, salutem in domino sempiternam, Noueriut vniuersi, Nos anno domioi
M®, CCC° decimo, Jn profesto beati Erici Regis -et martyris circa horam
Yesperarum^ audiuisse in presencia, venerabilis patris domini Nicolai archie-
piscopi et Gapituli vpsalensis. ac multorum fidedignorum, quandam carUm
sine quouis sigillo et quolibet legittimo inunimento, productam et lectam
ypsalie per quosdam qui se asserebant prociiratores domini Olaui archidya-
coni vpsalensis, de quodam compoto infrascripto, cuius Tenor taliserat. Me
Olauo archidyacono '&c. Se föregäende N:o 1667. Jn Cuius rei Testimonium
sigilla nostra , presentibus sunt appensa. Datum, anno, die et loco supradictis,
Pa fränsidan.* Testimoniom cuiusdam ratiocinii.
Alla 4 sigülen borta; remsorna qvar»
1669. i3io d. 17 Maj. Üpsak
ÄrLebkkopen Niu Kirrnjoss och Domkapitlbts i Upsala vidiiiiatioB af Pifren Glemens IT»
buUa af d. g Maj 1265.
^ ' A. ,. d.
Omnibus presentes litteras Jnspecturis, Nicolaus diuina miseracione,
Archiepiscopus vpsalensis, ac Gapitulum eiusdem Ecciesie, salutem in domioo
sempiternam, Nouerint vniuersi, Nos litteras sanctissimi patris, domini Cle-
mentis pape Quarti vidisse non rasas, non aboJitas, non cancellatas, nee
in aliqua sui parte viciatas tenoris et continencie infrascripte. Clemehs Epi-
scopus &c. Se föregäende N:o 5o2* Jn Cuius Rei Testimonium sigilla
nostra presentibus sunt appensa, Datum apud vpsaliam anno domini M^
CCC^, Decimo, jn profesto beati Erici regis, et Martyris.
SigiUen bortfallna, remsoiiia qrar»
löyo* i3io d. 19 Maj- Upsala.
Domprosten i Upsala Avdibas's vidimation af Päfven Martinus IV:s bulla af d. 11 Maj ia84
samt dispensation för den deruti omformalde presUnannen Johannes Henriksson.
A. 1. A
Vniuersis presentes litteras inspecturis Andreas prepositus wpsalensis
Salutem in domino sempiternam Noueritis nos litteras apostolicas in nulia
sui parte viciatas, vel corruptas cum vera bulla recepisse in hec verU
Martinus EpisGopus &c. Se föregäende N:o 787. Nos igitur predictum
Jo-
— 6i3 —
Johannem subicientes examini ac circumstanciis, que circa personam
ipsius^ iuxta fformam nobis traditam ffuerant attendende, sufficien-
ter et consolatorie jnuentis in ipso, vt ad omnes ordines asceitr
dere, ac ecclesiasticum beneficium, eciam si curam animarum haberet an-
nexam optinere posset, cum eodem dispensauimus auctoritate premissa. su«
per qua dispensacione, cum Johannes sepefatus, tum propter nostramoccu-
pationem, tum propter sui ipsius obliuionem et ignoranciam dari sibi petere
nostras litteras omisisset eas tarnen post aliquot annorum curricula, tarn
presbiterali ordine quam curato beneficio iam optento, prvdencius et caucius
periculum quod ex earum defectu sibi posset irpminere considerans, a no-
bis instancius peciisset, nos quia aliquantulum offuscatam habuimus facti pre-
libati memoriam cum per attestaciones iuratorias Reuereiidorum ac fidedig-
norum virorum dominorum silicet 0iari, Matbie atque sunonis concanonicorum
nostrorum wpsalensium, qui tarn recepcioni litterarum ipsarum apostolica-
rum quam dispensacioni earundem auctoritate ut premittijtur per nos fTacte,
nobiscum pre3entes fuerant, sie se veraciter habere premissa nobis plenius
constitisset presentes litteras nostro ac predictorum testium sigillis signatas
memorato Domino Johanni jn premjssorum omnium euidens testimonium
duximus concedendas Datum wpsalie Anno domini M** CCC^. Xo. in crastino
beati Erici Regis et martiris.
Pd/ränsidam Dispensacio super defectu natalium.
Sigülen: i, 2^ 3 i gronjt Tax^ mer och niudi-e skadade, aadleliga; 4 bortfallet^ reiQBan qT^»
167 1. i3iod24 Maj. Thorsö.
Biskop BaTHOurs i Skaria bref p& etfc qvarnställe i Längenäs och dervid varande äng samt en
stackwalls äng i Forshems myr som lemnas Hakan Djekn i Byte emot hans gods i QTflttak*
Omnibus presens scriptum cernentibus, Bryniulphus dei gracia scarensis
episcopus, salutem in domino sempiternam, Notum facimus, quod de con-*
silio et assensu capituli nostri scarensis, permutacionem quanoam prediorum
cum haquino dicto dyaekn de kiSesta^um, genero arnuidi saeter, fecimus
per hunc modum, videlicet, quod nos predia ipsius haconni in kuseteegb,
cum Omnibus suis attinencijs intra sepes et extra habere debeamus jure per-
petuo possidenda, Dantes pro eisdem predijs ipsi haquino, locum molen-
dini in langaenes cum pratis ex vtraque parte amnis, que ibi adiacere so-
lent, et prato vnius cumuli qui dicitur stacker in forsemaemyri, proprieta-
tem, possessionem , et dominium dictorum prediorum jn ipsum baquinum
Ä/. Diplom, IL ♦ 7B
. — 6i4 —
et heredes suos, per scotacionem legittimam transferendo, Jn cuius testimo-
nium sigillum nostrum et sigilluni dicti capituli nostri presentibus sunt ap«
pensa, Datum thors0 anno domini. M^ CCC^ decimo. IX? kal, junij.
Pa fransidan: curia quaethaegh.
Sigillet N:o i borta, 2 andeligt, sLadadt.
1672. i3io d. 28 Maj. Mörkü.
Biskop Sttabjorns i Strengnäs intyg, att bans slägtinge Ingewald Magnusson tili sin broder
Finwid lemnat Klöfwasta gärd i utbyte emot jord i Lagnö vid Eldasund, i Walsta 1
Wärdinge socken ocb i Awunge vid Husby GroduDge.
A. 6. a.
Omnibus presentes litteras inspecturis Styrdernüs dei gracia episcopus
strengianensis salutem in domino sempiternam. Notum facimns quod cod-
stituti in presencia nostra, dilecti consangninei nostri ingiwaldus niagnusa
son et frater suus finwidus fecerunt hoc cambium prediorum, videlicet
quod idem ingiwaldus ipsi finwido fratri suo curiam suam kl0uaste cum
Omnibus pertinenciis suis reliquit perpetuo possidendam Recipiens ab eo
quinque oras terre in lagn0 iuxta Eldnsund, tres oras in valastum paro-
chia wardungi, quatuor solidos terre in awngi iuxta husaby grodungi, isla
condicione adiecta, quod si idem finwidus absque h'beris priusquam ingi-
waldus morietur predicta curia cl0uasta cum omnibus suis attinenciis ad
predictum ingiwaldum redeat, ita quod nullus coheres suus alius ad ipsani
curiam,. ius hereditarium petens manum mittat, si vero predictus ingiwaldus
prius decesserit, quam finwidus, eodeni modo, quo ad ingiwaldum dicta
curia, redeant ad finwidnm predia, que vt pote superius sepedicto in-
giwaldo sunt ab ipso finwido cpmmutacionis tytulo assignata, jn Cuius testi-
monium sigillum nostrum cum sigillis predictorum fratrum presentibus est
appensum. datum Myrkiu anno domini M° CCC°. X^ in die ascensionis
domini«
Pa fränsidan: per lagnö et clewasta.
SigUlen obetydligt skadade.
1678. i3ro d. 4 Juni. Lund
Enkan efter Matts af Aggatorp Iiigbgj^rds gäfvo- ocb skötesbref p& all beones losa och fasta
egendom i Aggatorp i Oxiehärad tili Lunds domkyrka.
A. 5.
Omnibus presens scriptum cernentibus, Jngyiarth relicta quondam roathei
de aggathorp salutem in domino sempiternam Nouerint vniuersi ine ex con-
— ^i5 —
sensu et voluntate dilectorum laurencii filü mei et Josep generi mei, bona
mea omnia mobilia et inmobilia in akathorp sita in ossaeghheret, discretis
viris, dominis magistro thome et olauo canonicis lundensibus nomine fabrice
Inndensis ecciesie, alienasse ac iusto tytulo vendidisse que quidem bona
dictis dominis nomine quo supra ex consensu et uoluntate dictorum mihi
attineneium trado libere ac per presentes scoto in perpetuum possidenda,
^is que ea ab impeticione cuiuslibet approprio ac in posterum appropriare
promitto, et dictos dominos, nomine ipsius ecciesie ac ipsam ecclesiam, si
quid dicte scotacioni obiectum vel contradictum fuerit indempnes promitto
penitus conseruare, Jn cuius rei Testimonium ex consensu et voluntate di-
ctorum filü mei et generi sigillum meum vna cum sigillis ipsorum duxi
presentibus litteris apponendum, Datum anno domini Millesimo. CGC® X°
lundis, in octaua ascensionis domini.
Pa /ränsidam Super vua curia in agharp in ossighehereth.
Sigillen borta; remsoraa qvar.
1674- i3iod. 8 Juni Edbythorsn.
loHAiv Ehosls testamente af sin del i Teige g&rd tili Upsala Domkyrka, efter sin död.
Omnibus presentes h'tteras inspecturis Johannes angelus Salutem in
domino sempiternam. Ne rerum racionabiliter et legittime gestarum seriem
deleat obliuio, vel hominum malicia in dubium reuocet, solent hominum
acta et salubriter ordinata, litterarum roborari munimentis, Jdcirco Ego Jo-
hannes dictus angelus Cupiens de bonis mihi a deo concessis, anime mee
salubriter prouidere. partem quam habeo in Curia telghium, pro anima mea
et parentum meorum fratrum meorum ac sororis. vpsalensi ecciesie post
mortem meam confero perpetuo posstdendam testes autein huic ordinacioni
raeae ad hoc specialiter rogati et vocati sunt hü, videlicet lleligiosi viri. frater
jsrael karissimus germanus mens, frater Albertus socius suus. lector streng-
nensis frater skieldolphus. et socius eius' frater Johannes, frater asmundus et
frater Ericus eiusdem conuentus« Dominus benedictus presbiter meus« Jo-
hannes biernason. kaetillus prouisor bonorum meorum. Johannes kulli Johan-
nes brun. jacobus qocus *). et alii plures fidedigni, Jn Cuius Rei robur et
eüidenciam pleniorem. sigillum meum et karissimi germanimei fratris jsrae-
lis prioris sictuniensis presentibus sunt appensa« Datum Edbythorsn, anno
domini. M^ CCC°. decimo. VP. jdus junii.
Sigillen skadade.
*) Cocus i Ärkebiskopeas stadfibtelse, se följ. I(:o 1676; coqus^ i Hertigarnes, se N:o 1677.
— 6i6 —
1675. i3io d. 8 Juni. Edbythorsn.
JoHAH "EsGWiS Bref, hvai*i han insätter sin broder Israel , Priom i Predikai^ebrödernas kloster
i Sigtuna^ tili sin laglige ai*fvinge;
A. 3. Cr
Omnibus presentes litteras jnspecturis Johannes dictus Angelds. Salu-
tem in domino sempiternam. Cum nemini öbesse immo pocius prodesse
quouis iure debeat, Quod se diuinis specialius astringit obsequiis et reTigioni
inancipat propter christum. Jdcirco Ego Johannes dictas angelus karissi-
mum germanum meum fratrem Jsraelem priorera sictuniensem Ordinis pre-
dicatorum, meum verum et fegittimum constituo heredem si mihi superui-
xerit, quod ius nisi se religioni reddidisset sibi nunc simpliciter competeret
et perfecte. Testes autem huic mee ordinacioni ad hoc specialiter vocati
sunt hü. dilecta consors mea. Religiosi viri. Lector strengenensis frater
skieldolphus. frater asmundus frater Ericus frater Johannes eiusdem conuen-
tus. frater albertus sictuniensis. dominus benedictus vicarius meus necnon
Johannes biernason. ketillus prouisor bonorum meorum. Johannes kulli. ja-
cobus, Johannes brun, petrus letta. sixtanus, ac alii plures fidedigni Jn ca*
ius rei robur et euidenciam pleniorem sigillum meum. et sigillum dilecte
coiisortis mee, necnon et sigillum fratris skieldolphi lectoris strengnensis,
presentibus sunt appensa. Sigillum quoque venerabilis patrisdomini Nrcolai
dei gracia archiepiscopi vpsalensis presentibus apponi peto vmiliter et in-
stanter. Datum Edbythorsn Anno domini. RP. CGC** decimo. sexto jdos
juniL
SigiUet N:o 1 nSgot skadadt, 9, 3 och 4 borta; remsorna qrar.
1676- i3io d. 9 JunL FäringtUDiL
ÄrLebiskepen Nils Kbttilssoits Yidimation afJokaB Engels t^tamentsbref tili Upsaladomkyrka.
A. 3. a.
Vniuersis presentes litteras Jnspecturis, Nigolaus diuina miseraciooe
archiepiscopus vpsalensis, sahitem in domino sempiternam. Tenore presea-
eium significamus vniuersi^, Nos litteras, Nobilis viri, domini Johannis an-
geli, sub sigillo'suo, ac fratris jsraelis, germani sui vidisse non rasas, non
abolitas, non cancellatas, nee in aliqua sui parte vieiatas tenoris et conti*
nencie infrascripte. Omnibus &c. Se /öreg. N:o 1674. Jn Cuius rei Testi-
monium sigillum nostrum presentibus est appensum, Datum apud Ecclesiam
fa&ringatunum, anno domini M^ GCC^,. decimo, Tercia die pentecostes.
Pa/rinsidaiif Hie testificatnr dominus N« Arckiepiscopus se vidisse litteras domiai
johaimis angeli, super donacione cui*ie telghium..
Af Sigillet finiies ett bmlel stycke-
— 6i7 —
1677. i3io d. 12 Juni. Svarlsj6.
Hertigarne Eb.ik ocE Waldebcaks yidimation af Johan Engels testamenUbref tili Upsala dom«-
•kyrka.
A. 3. «.
Omnibus presentes litteras inspecturis^ Ericüs et waldemarus duces
sweorum, sakitem in domioo- sempiternam. Nouerint vniuersi, Nos litteras
nobills viri, Domini Johannis angeli, sub sigillö suo ac fratris Israelis ger-
mani sui vidisse, non rasas, nen abobtas non cancellatas, nee in aliqua
sui parte viciatas, tenoris et contineneie infrascripte, Omnibus &c. Se föreg*
N:o 1674. Jn Cüius rei Testimonium, sigilla nostra , presentibus sunt ap-
pensa, Datum suartasio anno domini, M^ CCC®, X°, feria sexta infra oc-
tavas pentechostes.
Sigillet N:o i skadadt^ N:o 2 bortfallet frin den ur bpefvet klippta remsan.-
1678- i3io. d. i3 Juni. SvarlsjO.
Hertigarne Erik, och Waldsmars befallning tili Inbyggarne i Upsala stift, att redligen och
oaEiortadt utgöra deras tibnde tili Ärkebiskopen, Qereciet och kyrkorna.
B. a: 91.
Ericüs et waldemarus dei gracfa duces sweuorum Omnibus et singu*-
Ks vpsaiensem dyocesin inhabitantibus Jn domino graciam dilectionem et
salutem Jnsinuacione fidedigna venerabiÜs patris, domini nicoki dei- gracia
archiepiscopi vpsaknsis, ad noticiäm nostram est delatum, quod deeime, que
diuino et humano jure et iongeua paYrie consuetudine, archiepiscopis, ac
clericis et ecclesiis vpsalensis dyocesis integrah'ter sunt solute jam homi-
num suecrescente malieia, nimis diminute, et infideliter, ipsis, archiepiscopo
clericis, et ecclesiis persoluuntür , jtä quod non decima, jmmo vix vicesima
vel tricesima iam soluitur a quibusdam, nomine decimarum, sie que non
seruatur solucionis decimarum modus, diuino jure cönstitutus et patrie le-
gibus hactenus obseruat^is, Nos igitur diuini nominis cultum, nostris tem-
poribus, non minui, immo pocius ampliari cupientes et ecciesias ac mini«
stros dej in sua iüsticia confoueri, vobis omnibus et singulis sub obtesta-
cione diuini iudicii et nostre optentu gräcie precipiendo mandamus quatinus
eidera domino archiepisccfpo^ ac clfericis et ecclesiis iuxta diuinum manda*-
tum et legum patrie sanctiones, debitas decimas deuote, fideliter et integre
persoluatis jndubitanter scientes-, quod qui negligentes et renrissi, seu' mä-
liciosi, deprehensi fuerint in memoratis decimis persoluendis, Preteridquod
in die nouissimo,. districti iudicis vrcione reddetur, nostram seueram non
effugient ytcionem^ cum deo ac suis ministtis debita sit solucio decimarum^
-^ 6i8 —
/n cuius rei testimonium sigilla nastra presentibus duximus apponenda Da-
tum apud curiam swartasio Anno domini Miliesimo , CCC°, decimo, sabbato
proximo ante dominicam trinitatis.
i3io d. i5 Juni. Stockholm.
1679.
Hertigarne Eeol och Waldbuubs bref med tillständ för PrediLaremunkanae i Sigtona, att
tillti'äda den jord, som Inge Aagnvaldsson tili dem testamenterat, samt densamma, om
den ej inom äret efler testators dod äterlöseSy efter godtfinnande afyttra.
A. 3. c.
Ericüs et wALDEMARüS dei gracia duces sweorum, Omnibus presentes
litteras inspecturis salutem in domino sempiternam, Quia iniustum est pa-
riter et iniqum defraudare animas defunctorum, eorum lestamenta racio-
nabiliter condita inpediendo vel penitus euacuando, idcirco religiosis viris
fratribus ordinis predicatorum sictunie potestatem plenariam dainus, occn-
pandi, adeundi, et distiahendi pro suis vtilitatibus terram, quam Domi-
nus ingo ragnwaldsson fidelis noster eisdem in suo testaniento tali coDdi-
cione contulit, quod si infra annnm« a tempore sue defunccionis computan-
dum, non esset redempta a suis heredibus ex tunc dicti fratres dictam ter-
ram vendere possent libere quibus vellent, Prohibentes districte sub optentu
gracie nostre, ne quis eos indebite super prememorata terra aliquateiius
audeat impedire, Datum stokholmis anno domini, Millesimo, GCC^ decimo,
die lune proxima post dominicam trinitatis.
Sigfllen borta jemte de nr hrefvet klippta remtonw.
1680. i3io d. i5 Juni. Stockhohn
Ärkebiskopen Nils KsTTassoirs befallning tili K jrkoherdarne Nils i Skeptuna eck Nils i Sollen-
tuna, att i alla kyrkor i Upsala, Bäling och Stockholm samt annorstädes, der de finnadet
lämpligt; förklara det Arkedjeknen Olof i TJpsala, som ef\er stämning ej infunnit sig, att
redogöra för medel, som han uppburit, blifyit af Ärkebiskopen bannlyst, tntilldess hau
fogar sig efter Ärkebiskopens och kyrkans befallning.
A. 2. •).
NicoLAUs diuina miseracione archiepiscopus vpsalensis. dilectis jn cbri-
sto filijs dominis nicolao de skieptunum et nicolao de solaendatunum eccle-
siarum rectoribus. Salutem et sinceram jn domino karitatem. Cum olanum
archidiaconum vpsalensem legittime et peremptorie citari fecimus, vt respon-
*) Efter en afskrift, intagen i Kyrkoherdame Nicolai af Sollentuna och Nicolai i Skeptuna d.
aa Juli i3io aflätna svar tili Arkebiskop Nils «ig&ende faligorandet af den i detta bref is-
neh&Una befallning.
— 6i9 —
surus suis creditoribus qui frequenter de ipso coram nobis moaerant que-
relam, et ad satisfaciendum diuersis ecciesijs quarum pecunias receperat,.
nee non ad reddendum compotum de eensu Romane ecelesie, quam jn mag-
na parte nostre dyocesis annis pitiribus vsurpauerat, eum in suos vsus vt
dicitur conuertendo, ac eciam ad reddendum et satisfaciendum de decimis
et alijs bonis ad mensam archiepiscopalem spectantibus, quas deeimas et
bona jdem archidyaconus vacante sede contra ordinacionem tocius Gapituli
violenter occupauit, nullum ipsi Capitulo compotum faciendo, coram qobis
certo termino compareret, et jn ipso termino per se vel per alium respon-
salem ydoneum et sufficientem contumaciter comparere despexerit, discre*
cioni vestre tenore presencium jn solidum committimus, et sub pena ex-
communicacionis districte precipiendo mandamus quatinus eundem Olauum
Archidiaconum, quem ob dictam eius contumaciam per presentes excommuni-
camus in scriptis, tam diu per vos vel alium seu alios jn omnibus ecciesijs
vpsalie nee non et beling et stocholm ac alibi vbi expedire videritis ex-
communieatum publice nuncietis et nunciari facialis, quousque super pre-
missis, nostris et ecclesie veniet parere mandatis. Rescribentes nobis fide-
Titer per vestras patentes litteras harum seriem continentes vel jnstrumentum
publicum, quidquid jnde duxeritis faciendum. Datum stocholmis anno do-
mini Millesimo; CCC^ decimo, feria. IP\ proxima post dominicam trinitatis.
1681. i3iod. 16 Juni. Stockholm.
Pbter Magnussoxs bref om afstäende af gods i Forsö, Brokaste socken och Olands härad, i
Lidby, Salems socken i Södermanland , i Thezta Hölö socken samt i Throxhammar i Sk&
socken pd Färingsö tili Skokloster, tili försoning för det väld och den orättvisa han begätt
emot klostret.
A. S. b.
Omnibus presentes litteras inspecturis, Petrus magi^usson, salutem in
domino sempiternam, Exposcit iusticia ut lesis, de iniuria satisfiat, Qua
propter ego petrus magnusson humiliter recognoscens, me monasterio sko
inferendo violenciam, iniuriam irrogasse, dicto monasterio, ad arbitrium
venerabiiis patris , Domini, Nicolai dei gracia archiepiscopi vpsalensis , vnam
marcam terre, reddo, soluo, et assigno, possidendam perpetuo in hijs locis,
videlicet, duas oras terre in olandia, villa fors0 parrochia brocaste, septem
solidos terre in suthermannia, villa lidhby parrochia slaeaem. Tres oras
terre« villa thezte parrochia h0le« et .IL solidos terre in faeringa^ viila throx*
hamar parrochia ska, Jn cuius rei testimonium ad meam instanciam, sigilla
venerabiiis patris domini Nicolai vpsalensis archiepiscopi, domini andree
prepositi ibidem, Patris mei karissimi domini Magni gregorisson, necnon et
— 6ap -:-
sigillum neum presentibus sunt appensa, Datum stokbolnvis anno
M^ CCC°, decimo, feria tercia post dominicam trinitatis.
Sigillen N:o r^ 9^ 4 skadade; N:o 3 bortfg^llet^ remsan qvar.
1682. i3io d. 19 Juni.
irkebiskopen Nils Kettiissors vidimation af Domprosten Israels i TTpsala föregfiendc bref.
A. 3. b.
Omnibus presentes litteras inspecturis, Nicolaüs diuina miseracione ar-
qhiepisGopus vpsalensis Salutem in domino sempiternam, Tenore presencium
constare ^volumus omnibus euidenter nos vidisse Reuerendi viri domini Isra-
elis condara prepositi vpsalensis^ litteras non rasas, non abalitas, nee in all*
qua sui parte yiciatas sub hac forma Omnibus presentes litteras &c. Se
/oreg. N:o i364* Jn Cuius rei, euidens testimonium, sigillum nostrum pre-
sentibus est appensum, datum anno domini millesimo. CGG®. X°. feria .VI
post dominicam trinitatis.
Pa fränsidan: Littera recognicionis super decem oris (in nyusta med annan hand tillsatt) Um
preposito andree datis ex parte domiDi Israelis prepositi condam Ecclesie vpsalensis.
Sigillet $kadadt, hänger pa en ur brefyet klippt remsa.
t683. j3io d. 2 3 Juni.
Dekanen LiRs Olofssohs i Upsala testamente af jord i Östista samt en lott & Fjrrisfingeii tül
Upsala domkTrka, tili en beständig vicaria i Petri och Pauli kapell.
A. 4*
Omnibus presentes litteras inspecturis, LAURENaus Olaui quojadam
filius, decanas ecclesie vpsalensis, salutem in domino ibesu cbristo, Quonian
vt ait apostoluSi omnes stabimus ante tribunal 'christi, recepturi prout in
corpore gesserimus, siue bonum fuerit, siue malum, seminandum est in
terris eternorum intuitu dum tempus habemus, quod Reddente domino,
tempore retribucionis eterne coIHgere valeamus in celis, salubrj commercio
terrena commutando in celestia, et transjtoria in jeterna, volens igitur ego
laurencius decanus supradictus, tempus illud messionis extreme operibus
misericordie preuenire, bona mea in 0stistum do et lego pro anima luea et
parentum meorum eeclesie vpsalensi, videlicet curiam meam ibidem, Cui
subsunt quindeeim ore terr^ cum quatuordecim denariis. Cum omnibus do-
mibus, suppellectilibus, et animalibus domesticis in eadem curia existenti-
2>a8, Jtem do et lego eidem ecclesie ypsalen^i vnam peciam terre, sitam 10
iföris-
— ' 621 — .
förisehgh iuxta vpsaliam, prope ecclesiam beati petri, saluQ iure parochialis
sacerdotis, et ecciesie de waxald, que pecia terre cireumuallatä est fossatis,
continens in longitudine octoginta sex Repp et tres vlnas, in latitudme
vero quatraginta tria Repp cum duabus vinis, que inquam bona per me
titulo empcionis conquesita, do^ et lego prememorate ecciesie vpsalensi^
apud quam corporis mei eligo sepulturam, faciens, constituens, et ordinans,
ibidem in capella beatorum apostolörum petri et Pauli, de predictis bonis
vnam perpetuam vicariam, sub condicionibus que s^cuntur perpetuo serua*
turis, yidelicet quod sacerdos ad eandem vicariam per dominum archiepi-
scopum, et Gapitulum institutus, habeat annis singuiis in quatuor termihis
viginti quatuor Marchas denariorum vsualis mohete, vel valorem quinque
Märcharum argenti puri, si mohetam contingat immutari, et quod idem sa«
cerdos obligatus sit ad seruicium chori secundum statuta choralium, et spe-
cialiter ad dicendum singulis septimanis tres Missas, vnam de beata virgine,
aliam de beato laurencio, et terciam pro defunctis, et ad habendam in ca*
none mei memoriam, viqi vel defuncti, et vt supradicta bona eo stabilius
pro memoriali perpetuo sint ecciesie vpsalensi. nullo modo de locis in
quibus.data et nunc sita sunt commutentur, sed sint sub manibus et tui«
cione domini archiepiscopi vpsalensis, quamdiu ipse dare voluerit de Ulis
bonis, annis singulis et terminis pensionem supradictam, alioquin transeant
et regantur cum aliis bonis fabrice, datis et ordinatis pro consimilibus per*
petuis vicariis, Jn Guius rei testimonium sigillum capituli vpsalensis, vna
cum sigillo meo presentibus est appensum, actum anno domin j. M^ CGG^
decimo in vigilia sancti johannis baptiste*
i684- i3io d. I Juli.
Ebjk Boses> intyg om gränserna for en jordlott vid HarLeryd, hvilken han kopt af Njdäla
kloster, och medgifvande, att, ehuru s&dana lägenheter enligt lag hora tili de g&rdar, &
hvilkas egor de ügga, sftdant likväl vid sjeUVa köpet blifvit, genom serskildt forbeh&ll, ho-
nom betaget y med undantag af mulbete och fiske i a:iie sjöar, hvaremot ofrigabehofurden
angränsande skogen endast med Abbotens och Ombudsmannens särskilda tiUstiind Rr hemtas«
A, 3. X.
Omnibus presens scriptum cernentibus, Ericus dictus böse salutem
in omnium saluatore, Scripto presenti recognosco campum prope harcuryf>
quem habui de monachis noue vallis, istis esse terminis conchisum, vide«
licet de pinu signata cruce juxta orientalem et meridionalem iinem stagni
wlgariter vocati harcusio, directe, in abietem similiter signatam cruce, juxta
orientalem et aquilonarem finem proximi alterius adiacentis stagni sepsio
Svp Diplom. IL 79
— 622 — ^
wigariter nominati, vbicunque autem predicta duo stagna obiauerjnt, \el
mons ab Oriente adiacens^ se ceperit erigere, predicte empcionis mee ter*
mini finem babent, Quamuis insuper talia oppida seeundum leges patrie,
berere debeant ad villas, que ea fundauerunt^ accessum in predictis legibus
limitatum, in predicta tarnen empcione, huiusmodi omnia mibi recognosoo
denegata, Nisi pascua pecorum, et in duobus predictis stagnis dumtaxat
liberam piscandi potestatem, Omnia autem alia necessaria de siluis adiacen-
tibus, oportet me et beredes meos de äpeciali licencia domini abbatis et
Celerarii qui pro tempore in noua valle fueriot, quociens et qnando eis Vi-
sum fuerit optinerci jn quorum testimonium rogatus, a, me dominus Mag«
nns de bestrom presentes litteras mecum siggillauit, Datum anno domini
M^ CGG^ decimo, jn octaua sancti johannis baptiste.
fa frin$idan: Swi|)nanim (parochie nitd annan hand tillsatt) ^ samt derunder bosarydk
SigUIet N:o i skadadt, M:o i fullständigt i beh&ll.
i685. i3io d. 2 JulL Avignon.
PäfTeB <!liiibii8 Ya stadftstelse p& alla de fri* och rättigheter, hvilka SLokloster afPifvar,
KoDUngary Furstar och andra Ghristtrogna erh&Uit«
A. 1. d.
Clemens episcopus seruns seruorum dei. Dilectis in christo filiabus . .
Abbatisse et Connentui Monasterij de Sko^ ordinis sancti Benedicti, vpsa-
lensis dioeesis, Salutem et apostolicam benedictionem. Solet annuere sedes
apostolica pijs uotis et honestis petentium precibus, fauorem beniuolum
impertiri. Ea propter dilecte in christo filie, uestris iustis postulationibos
grato concurrentes assensu, omnes libertates, et immunitates, a predecessori-
bus nostris Romanis Pontificibos, siue per priuilegia, seu alias indulgeotias
uobis et Monasterio uestro concessas, necnon libertates, et exeroptiones se*
cularium exactionum a Regibus et Principibus, uel alijs christi fidelibus»
rationabiliter uobis, et eidem Monasterio indultas, sicut eas iuste et paciOoe
obtinetis, uobis et per uos, eidem Monasterio , auctoritate apostolica confi^
mamus, et presentis scripti patrocinio communimus. NuIIi ergo omninohomi-
num k'ceat hanc paginam nostre confirmationis infringere^ uel ei ausu te-
merario contraire. Siquis autem hoc attemptare presumpserit indignaciooeiB
omnipotentis dei, et beatorum Petri et Pauli Apostolorum eius, se nooerit
incursurum. Datum Auinione VI Non. Julij Pontificatus nostrj Anno Quinta
Vnder uppvtchU vid kanten tili venster.* h P« och Ukakdes pi uppveckei vid kanten tUlhSfjtr.
BlybuIlaQ liäiiger pi toda och gula silLestr&dar»
1686. i3io d. 6 Juli. Skara.
Biskop Bry50lf8 i Skara stadfastelse pä det byte Domprosten Bengt gjort af Edlaskogs kyr-
kohemman Watsända, Klunduryd, Groryd och Äwängen tili Sren Prestssoni emot annan
jord i Bokolsryd.
A. 3. t.
Omnibus presens scriptum cernentibus Brtniulphus dei gracia scarensis
episcopus, salutem in domino sempiterham, nouerint vniuersi quod discre-
tus vir, magister benedictus prepositus scarensis, permutacionem quandam
prediorum, cum suenone praestson de assensu nostro fecit per hunc modum,
videlicet, quod dictus sueno et heredes sui debent habere predia ecciesie
de etiaeschogh in wazaendae, 0rezboL in clunduryS^ 0rezbol, in groryd 0r-
togfaaebool. et in auangen 0rtoghdebool , Jpse vero dominus .b. prepositus
nominaius et sui successores, nomine ecciesie jn etlseskogh, debent habere,
atti» 0rtogbaebool jn bokolzryS. jn recompensacionem predictorum, Nos
igitur permutacionem predictam, ratificamus per presentes, nostro sigillo
roboratas, jn testimonium et euidenciam premissorum pleniorem^ Datum
scaris, anno dominj M?. CCG^. X^ jn octaua beatorum apostolorum petrj
et paulj.
Pa fransidam littere tangentes otlaeseogk &&
Sigillet borta. Brefyet söndrigt.
1687.
1 3 1 o cL II Juli. Lund.
F. d* Prasfecten Pbtsr Jorassons m« fl. vid allmSDt ting ffifna skotebref pi los och fast egen«
dom i Wragetorp och Wragetorps mark, som Marskalkeo Johan Kalfs enka^Cecilia, gifvit
tili Bekanatet i Lunds domkyrka^for firande afhenaes&rsbegäogelsepihärforeskrifvetsätt.
A. 5.
Omnibus presens scriptum cernentibus. Petrus Jon^es son quondam
prefectus scanie, Petrus wiCLiES son de borasyo, petrus NiCLiES son de
simbrus, suthmannus iGLENi£ soN, milites, Petrus allonis persona ecciesie
myath0lby in listria, ascerus presbiter persona ecciesie beati micfaaelis,
lundis, NiCHOLADS TUNiE SON de klsepaethorp, Andreas PiETERS son de bulla-
thorp, NicfiOLAUS Jacob son de harthakrae, Johannes nigl£S son de thor*
thorp, Petrus yffjE son aduocatus.Iundensis, et Erlandus aduocatus in
malmoghe. salutem in domino sempiternam. Nouerint vniuersi, quod anno
dominj .M^ GCG^ decimo. sabbato proximo post diem beati kanuti regis
et martiris, Nobilis dpmina, Domina cecilia, relicta domini Johannis dicti
kaalf, quondam illustris regis danorum marskalci, in communi placito scanie
constituta, multis presentibus fidedignis, scotauit ecciesie beati laurencij lun*
dis, omnia bona suä mobilia et inmobilia in wraghaethorp et wraeghaethorp
^ 6a4 —
mark sita cum agris, pratis, pascuis et eorum attioenciis vniuersis, Juste Iq
perpetuum possidenda. Jta videlicet quod dominus gwido decanus lunden*
sis, qui nunc est, et successores sui, decani lundenses, qui pro tempore
fuerint, dicta bona sub ordinacione sua libere habeant, et anniuersarium
dicte dominCi modo qui sequitur, teneant ex eisdem. primo in die anniuer*
sarii sui, ad offerendam dent duas oras denariorum, canonicis, qui Yigiliis
et misse interfuerint marcham denar. vicariis. duas oras denar., ad lampa^
dem ardentem ante corpus christi in ecclesia fratrum predicatorum luodis,
quatuordecim oras denar«, fratribus predicatoribus ibidem duas oras, fratrh
bus minoribus ibidem duas oras denar., et siquid residuum fuerit de fro-
ctibus dictorum bonorum, hoc cedat dicto domino decano, libere, et suis soo-
cessoribus annuatim. voiuit preterea et protestata fuit doroina predicta quod
.si aliquando contigerit propter karistiam temporis, uel alios casus quoscua-
que, redditus dictorum bonorum non sufßcere ad soluendum omnia supra-
scripta, quod quatuordecim ore denan ad lampadem ardentem ante corpus
christi in ecclesia fratrum predicatorum lundis, omni anno sine diminucione
qualibet exsoiuantur. et def'ectus fiät in aliis distribucionibus antedictis. Jn
cuius rei testimonium sigilla nostra cum sigillo dicte domine presentibus
duximus apponenda. Datum lundis, anno et die supradictis.
SigiUen: M. t«*3 och 5— 13 bortfaUoa, remsorna qvarj N. 4 finncSi skadadt.
,1688. i3io d- 17 Juli. Helsingborg.
Freds- och Föreningstractat mellan Konungame Erik i Daiimark,H[lKjuff i Norge pch finLGH
i Sverige, Hertig Gheistophbk af Halland och Saoisö, Grefve Gbbhaad af Holstein och Hu-
EiK af Mechleoburg k ena, samt Hertigarne Eai& och Waldbmae i Sverige A andra ndan*
L. k. &
Omnibus praesens scriptum cernentibus Eaicus Deigratia Danorum, Scla-
Torumque, Haqüinos Nopvegiae, Birgerüs Sveciae Reges, Christophorus Dux
Hallamdiae et Samso, Gerhartus Comes Holsatiae, et HiliRicos Dominus Mag-
nopolensis, salutem in Domino. Noverint universi, quod Anno Domini M°
CGG. X. sexta ferja proxima ante festum Marias Magoaleoae in villa Helsing-
bürgh, inter nos ex parte una, et Dominos Ericum et Waldemarum Duoes
Sueorum, in modum qui sequitur extitit placitatum parte ex altera, vide-
licet quod nos ipsis Ducibus contra quascunque personas, in causis quibus-
cunque astare fideliter debeamus, et quod omnes discordiae, dissensiones, et
inimicitia^ inter nos, homines nostros et fautores ex una parte, et ipsos
Duces, homiiies ipsorum et fautores ex altera hactenus motas. et babita^i
— 625 —
terniinatae sint totaliter et sopitse, ita quod nos Rex Dacise praedictas Comi-
tatum terrae Haltandise cum omnibus juribus, libertatibus et distinctionibus^
tehdentibus usque ad fluTium Etbre. Si Dominus Gbristophorus Dux Hai-
landiae frater noster hoc sibi suo vendicaverit juramento^ quod si sibi non
vendicaverit, tunc termini dicti Gomitatus protendentur usque in medium
fluvii supradicti, sicut ipsum Comitatiän tenuit Goqies Jacobus in quieta et
eommoda possessione antequam inbrigaretur, cum munitionibuSf hominibus
et universis aliis quae nobis competebant indicto Comitatu, dictis Ducibus et
eorum veris haeredibus assignavimus et concedemus jure feudali quod Fanelent
dicitur, et manu coadunata pacißce possidendum ponte Castro Falkenbergh supra
dictum fluvium situato, ipso Domino Christophoro Duci Hallaodiae in suo situ
hbere reservata, et ipsi Duces Sueciae praedicti eorumque veri haeredes ra-
tione dicli Gomitatus nobis et nostris successoribus homagium facient, et
hobis servient in causis nos et nostrum regnum tangentibus, cum sexaginta
viris, armisetdextrarijsexpeditis,quandocunque ad raensem antea nostro no-
mine fuerint requisiti , et cum terminos praedicti Gomitatus cum eisdem exive*
rint sub nostris lucris et dampnis erunt ac expensis. Praeterea Dominus Dux
Ericus praedictus renunciabit omni impetitioni , quam habet ad regnum Norve-
giae, et ad Domicellam Ingheburgb, filiara Magnifici Principis Domini Haquini
Regis Norvegiae, sibi ahquando desponsatam^ quae Domicello Magno, filio
Regis Sveciae, fratris nostri matrimonialiter est jungenda, ad quod dicti
Duces Sveciae tenebuntur efficaciter adjuvare Idem tamen Domicellus Magnus
dispensationem super dicto matrimonio contrahendo a sede Apostoliea si
poterit, impetrabit. -Insuper Dux Ericus praedictus Domicellam Sophiam,
miam Domini Nicolai Domini de • . « et sororis nostrae, ducet sibi legitj-
jnam in uxorem, et super matrimonio contrahendo cum eadem dispensatio-
nem a sede Apostoliea tenebitur impetrare. Item captivi utriusque partis .
libere dimittantur; Ita quod quidquid pro sui liberatione in parato non
exposuerunt de caetero nullatenus exponere teneantur« Item Dominus Rex
Norvegiae* praedictus cessare debet ab omni inpetitione, qualiscunque fuerit,
contra nos, sive fuerit de aliquibus litteris sibi datis, fidejussionibus , dona-
tionibus, seu aliis quibuscunque literi^ omnibus, si quae sint datae inter nos, -
Daciae, Norvegiae, Sveciae Reges, et Ghristophorum Ducem Hallandiae ex parte
«na, et Duces praedictos ex altera, integraliter restitutis, quae si restitutae non
fuerint, in nullo robore penitus permanebunt Item si nos Rex Norvegiae has
placitationes ratas et firmas servare voluerimus, tunc ipsi Domini Duces ca-
strum Konighald nobis restituent, et captivi hinc inde libere dimittentur.
Si vero has placitationes habere noluerimus, tunc ipsi Duces dictum castrum
Konighald tenebunt et captivos, et nos Rex Daciae dictos Dominos Duces Sveciae
contra eundem Dominum Regem Norvegiae Haquinum non debemus inpedire
— 626 —
in aliquoy nee juvare. Item nos Rex Norvegiae antedictus dictos Dominos
Duces permittemus uti suis distinctionibus, quas habuerant ab antiquo;
quod et nobis debent patere vice versa. Item prospectos et expulsos pro
morte patris nostri Eegis Dacia^ praedicti, et ipsorum haeredes noQ debent
wolligere nee fovere ipsi Duces supradictL Item, homines nostros Eriei Regis
Daciae, si qui nos ofTenderint^ non debent ad se recipere, nee pro ipsis
contra nos aliqualiter placitare. Item Ecclesia Lundensis, personae Eccie-
aiasticae et mundanae uti debent in dicto Comitatu Hallandiae suis bonis,
juribus et libertatibus, quibus uti antiquitus consueverunt: et nos Reges
et Principes supradicti prasmissa omnia et singula firmiter et inviolabiliter
in suo robore, prout in suis articulis sunt expressa, opservare promittimus
fide super hoc praestita corporali. In cujus rei testimonium sigilla nostra
praesentibus duximus apponenda. Datum Anno Domini M. GCC. X. loco et
tempore supradictis.
Euligt teckningen under afskriften i E* 8o. b. 5, hafra funnits qvar, ehuru betydligt skadadc,
ILoQUOg Eriks Ivesifiiga och Hertig Christophers , Grefve Gerhards och Herr
Henriks eiisidiga sigill.
1689. i3io d. 18 JuJi. Riseberga.
boRm AtfDBRSDorrE&s af Kalflorp testamente af Moa ff&rd samt hälften i Onastum, hTiraf
andra hälften säljes, tili Riseberga kloster, hvarest hon Täljer sig grafställe.
A. S. o.
Jn nomine patris et filij et Spiritus sancti Amen. Ego Jngridis Ardbib
YILIA de kalfthorp. Gonsiderans nichil morte cercius et nichil incercius esse
hora mortis, et de bonis mihi a deo concessis. anime mee cupiens salubriter
prouidere sanetimonialibus in Risaebergh aput quas. meara eh*go sepulturam
confero Guriam roeam quam hereditaui post patrem meum. in Mog». cum
Omnibus möbilibus et inmobiJibus. Molendinis. siluis. piscariis. pratis. agris.
pro vsibus suis, qualitercumque uoluerint ordinandam. infra sepes et extra.
prope uel remote sibi adiacentibus. ita quod dictam Guriam statim post Mortem
meam supradicte sanctimoniales in sua faabeant potestate. Jpsis eciam con-
fero medietatem. IUP' sob'dorum. et duarum ulnarum terre in Onastum. et
medietatem uendo. Ad maiorernr uero huius mee donacionis ratificacionem
presens scriptum sigillis nobilium principum ac dominorum. Erici et wal-
demari ducum swetie et sigillo sororis mee Jngeburgis postulo RoborarL
presentibus eciam viris fidedignis. fratre Johanne et fratre brodde. anundo
de ludbgudwi domino anundo et domino astone« quando ipsis. eandem Gu-
riam contuli et eorundem uenerabilium principum sigilla postulaui. Datum
— 627 —
Risasbergh. Anna domini. M^ CCC^ X^ sabbato pröximOr ante festum
beate Margarete«
Fa fransidam littera de Moa.
Ett litet och skadadt sigiU finnes i behill; Hertigames sysas icke bafva blifVit ditsaCta*
1690. i3io d. 20 Juli. Helsingborg«
Hertigarne EmnL och Waudbmars skrifvelse om derais med krodren, Konnng Birger , ingingtta
forlikning om Eikets delning och föryaltnii^ m* m«
L. d. 11: 1, 89.
Erigus et Valdemakus Dtices Saeorum, omnibus praesentes litteras in-
specturis salutem in Domino sempiternam* Noverint uniTersi^ qnod anno
Domini M CCG. X. XIIL kaiend. Augusti apnd Helsingborgh, inter magnifi-
cum Prineipem, Dominum Birgerum Regem Sueciae, fratrem nostrum^ et
Nos, super discordiis hactenus mofis et habitis, exstitit taliter plaeitatum.
Inprimis quod Ipse habere debeat cum omni jure et dominio, sine diminu*
tione qualibet, terras infrascriptas , scilicet Helsingiam, Fiedrundiam^ tres
proyincias in Vestmannia, quas prius habuit, totam dioecesin Strengenensem
et castrum Nycopiae, terram Ostgothiae et castrum Stekeborg^ terram Vid*
bo, insulam Visinxö, Grenna, Wijsth et Tuetha, terram Nydiunge, terram
Finwidiae, terram Yerendiae, et terram Gothlandiae cum Visby et castrum
in Wiborg, ita, quod nobis expensas plenarie refundat, si quas pro usibus
ipsiuä castri constare poterit nos fecisse. Item orania bona sua patrimoni-
alia et acquisita, nee non et partem in monte cupri, qua& ipsum haeredita*
rio jure contingit; bis, quae sequuntur, exceptis curiis, Tidelicet Simunxö^
insula Mörkö, insulis concessis Henrico Borgravio de Strömberg, curüs
Harg et Sponga, et molendinis, q^ae a nobis idem titulo permutationis ba-
bnit, in quarum recompensationem restituit ipse curiam Ekeby. Item bonis
Dominae Hadhvix, et suis haeredibus dimissis per nostras patentes litteras,
et bonis pertinentibus ad Dominum Tyrgillum quondam Marscaicum, curiis
Faaldanes, colonis in duabus curiis in Suennum ete. Item medietatem redi-
tuum provenientium de villa Visby et terra Gothlaridiae ad tempus praesens
tb placitationis. Aliis vero terri^, castris et reditibus regni Sueciae nostris
Qsibus remanentibus, ita quod ratione terrarum, castrorum et redituum,
eidem fratri noströ bomagio Nos pari manu et conamine, et in solidum nos
astringimus. Et si alterum nostrum mori contingat^ tunc terrae, eastra et
reditus praedicti ad superstitem integraJiter rerolvantur. Item plaeitatum
est^ quod idem frater noster in terris suo dominio dimiss», nulla eastra de
novo construat, nee nos in terris nostris versa vice. Qnodque omnes regni
Sueidae incolae, in cujuscunque dominio fuerint,^ gaudebunt suis libertatibus
~ 628 — .
et juribus, quibus gaudebant db antiquo, eo salvo, quod ex caussa ratio-
nali subsidium peti posset et suscipi de subditorom beneplacito et assenso.
Praeterea in terris nostris Dominus Rex frater noster nihil praecipere, vel
mandare sive judicare debet, nisi de suis hominibus, et bis quse superios
nominatim sunt expressa. Nee debet eastrum sive munitiones, vel terras
aliquibus in perpetuum, vel ad tempus vendere, impignorare, extra maaum
suam ponere, vel alienare quoquo modo. Quae omnia ipsi fratri nostro
facere volumus et servare. Item omnes; Milites et Armigeri utriusque no-
struiii libertates et jura habeant , quibus usi fuerunt ab antiquo. Item omnia
remissa^ Iteni omries diligendi. Captivi oranes dimissi liberi. Est etiam
placitatum^ quod Mag^ifiei Prineipes et Dominik Ericus Daciaß, et Birgerus
Sueciae^ Dei gratia Rege?^ ^Christoferus Dux^ Gerard us Gomes Holsatise^ Heo-
ricus Magnipolensis, et Nos mutuo nos juvabimus contra quemcunque ho-
minem nunc viventem, consiliis et auxiliis opportunis. Castrum vero Nör-
copioe ißcboatum debet penitus demolirj. Datum et actum die et loco praemissis.
169
I. i3io d. 23 Juli.
Kyrkolterdarne Nfootii i Sollentana och Nioouli i Skepptuna svar tili Xrkebiskop Nils i U^
sala^ angäende fuUgö'randet af den erhällna befallningen, att i kyrkorna forklara ÄrLedjek-
neu Olof bannlyst.
A. a.
Venerabili jn christo patri ac domino suo domino Nicoiao dei gracia
Arcbiepiscopo vpsalensi. Nicolaos de solandatunum et nicolaus de skiep-
tunum ecclesiarum rectores. debite subiectionis et obediencie promptitudi-
nem cum reuerencia et seruicio deuoto« Recepimus dudum paternitatis ve-
stre litteras jn hec verba. Nicolaus diuina &c. Se föreg. N:o 1680. Volen-
tes igitur paternitatis vestre mandatajn oranibus secundum dictum exsequi
teuerenter ' et eßicaciter vt tenemur^ accessimus personaliter ad singulas
ecclesias vpsalie, baoling et stocfaolmis, et litteras vestras predictas jn ipsis
hora congrva presentibus plurimis clericis et laicis publice legimus et ei-
posuimus jn uulgari« ac dominum Olauum archidiaconum vpsalensem pre-
dictum elcommunicatum publice nunciauimus secundum ipsarum continen-
ciam litterarum, boc eciam jn nostris ecciesijs similiter facientes. Jn Guius
Rei testimonium sigilla nostra presentibus sunt appensa. Scriptum die beate
Marie Magdalena
Pi frinsidam littera de, domino Olauo archidyacono, Tpsalensi; med annan hand,- qood
excommunicabatur ad mandatum arcniepiscopi. *
Sigillen sk^dade^ p& tvenne or brefvet klippta reiosor*
169a.
— 6ag — .
1692. i3iod. 7 SepL Kalsbacka.
BfNGT PfiTBESsosa och hans syster MiBCiABTAS salubref pi en loU i en fing tili Nils. Kettils*
sons enka, Fru Bengta.
A. 6. a.
Omnibus, ad quos presentes littere perueaerint. Benedictüs pätersson.
et Margareta soror sua. salutem jn domino sempiternam Tenore presen-
ciam. constare volumus, Omnibus Euidenter, nos nobili domine, Benedicte
relicte domini nichelai kiartilsson totam partem in prato dicto hiardsewiikk.
ad nos pertinentem, per testes ydoneos. ac eciam secundum legum formam,
testimonialiter vendidisse Pro precio competentj, humiliter supplicantes, ne
quis successorum nostrdrum. seu quiuis. alter, dictam nobilem domjjnam (!)
siue heredes eins velit autconetur^ super hac condicione. Molestare, vel tur-
bare, seu quomodoHbet jnpedire. Ad istud autem precauendum. ne in po-
sterura aliqua possit vel debeat. cauillacionis materia suborirj, sigillonostroy
vna cum sigillis discretorum videlicet domini johannis de kaheret^ et Domini
gislonis clerici eiusdem domine .B. presentes litteras, duxirous Roborandas.
Actum, et Datum, kalsbackee. Anno domini. M^ CGC°. decimo. jn yigilia
natiuitatis virginis gloriose.
Sigiilet N. I skadadt, 2 och 3 bortfallna.
1693. i3io d. 8 Sept. Stegeborg.
Konung Birgbes stadföstelse pä det byte,. hvarigenom Konung Magnus erhftllit jord i Wal-
munso, Ekebj och hospitalstomten vid Stockholm, af Upsala domkyrka, emot jord i Nor-
by i Wingru, i Husabybro, fisket under bron i Upsala och halfva &n pä ett bestämdt
afständ, hvilket byte Marsken Thorkel Knutsson k kronans vägnar klandrat och kyrkan
afhändt jord i Husaby Bro och Staf, som nu äterställes.
A. 3. a.
Byrgerus dei gracia sweorum gothorumque Rex. Omnibus presentes
litteras Jnspecturis. Salutem in domino sempiternam. Nouerint yniuersi,
quod Nos permutacionem prediorum, per bone memorie patrem nostrum
karissimum dominum Magnum, Regem swecie illustrem ^ cum ecclesia vpsa-
lensi olim faetam de prediis infrascriptis, videlicet in Walmunz0. Tredecim
oris terre cqm dimidio, et duobus denariis cum dimidio, Jn Ekiby duode-
cim oris terre, et area tota sita prope stocholmis, in qua aliquando fuit
domus leprosorum, Cimiterio dumtaxat excepto. Que predia jdem pater
noster habuit de ipsa Ecclesia vpsalehsi Recompensando sibi in Wingru,
in villa Norby, viginti duas oras terre, Jn husaby bro, dimidiam Marcham
terra, Jtem piscariam vpsalie sub ponte, et medietatem ampnis ibidem ad
orientem, jn longitudine sexcentorum quinquaginta pedum, que sie ibi tri-
Sv. Diplom. IL 80
— 63d —
bus lintitibot est distincta, prout bec omnia in litteris dicti patris nostri
super boe confectis plenius continentur^ ratam, gratam, et firmam perpe-
tuis temporibns esse Yo'Iumus, licet thyrgillus qcondam Maracaicus noster,
predictam permutacionem nostro nomine aliquando nisus est infirraare, au-
ferendo supradicte Ecciesie vpsalensi duodecim oras terre, videlicet in bro
busaby, dioudiam Marcham terre. et in stafh. vilam Marchani terre, vltra
id, quöd expressnm est in permutacione superius nomioata, Quas duodecim
oras terre. eidem Ecciesie vpsalensi exnunc restituimus pleno jure perpetuo
possidendas, cum permutacio sepedicta facta cum patre nostro tanto sit
tempore obseruata pacifice et quiete quod swadente iusticia secundum leges
patrie iuste nee potuit nee debuit retractari, Jn Cuius ratificacionis et re-
stitucionis nostre euidenciam pleniorem, secretum nostrum quia sigillum
nostfum maius penes nos non babemus presentibus duximus apponendum.
Datum apud staekaborgh anno domini^ M^, CCC^ decimo, jn aie Natiuita-
tis beate virginis.
Ta främidani Littera domini bir^ri Regis super ampne Tpsalie«
Sigillet bortfallety har raiit fastadt p& ett niore af «ilketrftdar.
i694« i3io d. 8 Sept. üpsala.
Anders Erikssons enka, Maboabbta Ebikspottbrs fullmagt for Prestmannen Michael^ att gifva
Al^bedissan i Wärfruberga fasta pi de gdrdar, som £an tili klostret bortbytt.
• A* 3, k.
Omnibus presehtes litteras inspecturis, Margaeeta Eaici filia, relicta
Andree^ Eskilsson bone memorie salutem in domino sempiternam , Quia quan-
dam* commutacionem curiarum et prediorum cum nobili dominäV domina
abbatissa de monte beate virginis in insula Fodb00 totoque conuentu ibi-
dem nouiter feceram, committo exbibitori presencium domino Michaeli pres*
bitero styrberni Thorstenson auctoritatem plenariam, ad dictum prediorum
concambium prefate . domine abbatisse firmarios et testes dictos in wlgari
lysn seu fastar in communi placitacione dandi et pronunciandi, ac ex parte
mea libere nominandi, Ratum et gratum habens, quidquid dictus dominus
])Iichael in hoc negocio nomine meo hac vice fecerit, ac si personaliter fa-
cerem si adessem* Sed quia sigillum proprium non habui, sigillum styr-
berni Thorstenson in premissorum rati habicionem duxi presentibus appo-
nendum, Datum vpsalie anno domini M^ CC.C* X^ in die Natiuitatis beate
Marie, virginis gloriose.
SigiUet, lernte den ur brefVet kiippta i^emsany borta.
— 63i —
1695. i3io d 12 Sept Skeninge.
Fplke JoHsaoKs fullmaLt för Ärkebiskop Nib i Upsala och Priorn Israel i Sigtuna, att för«
panta bans i öfre Sverige belägna god9 for So mark silfver, i Lödose vigt.
6. a: 46 &'io4.
Oronibiis presens scriptum Cernentibus^ fulco jonson salutem in do«
mino sempiternam, tenore presencium constare volo, omnibus euidenter,
quod venerabili . patri domiao nicolao, dei gracia archiepiscopa vpsalensi et
religioso viro fratri Israeli priori sictuniensi auunculo meo karissimo predia
mea vbicunque in superiori swecia sita, auctoritatem ac potestatem plena-
riam do et committo pro quinquaginta marcis puri argenti sub pondere
lydhosiensi inpignorandi, ordinandi, obligandi ad vnum diem quem eis pla-
cuerit, prout meis vtilitatibus viderint aut iudicauerint, expediri, ratum et
gratum habiturus- quicquid per ipsos^ ordinatum, gestum aut procuratum
fuerit in premissis Sn cuius rei testimonium sigillum meum vna cum sigillo,
magnifici principis, domini mei birgeri, dei gracia sweuorum gothorumque
regis presentibus est appensum, datum skaeningie anno domini Millesimo
CCG® X^ sabbato proximo post natiuitatem beate virginis gloriose.
1696. i3iod. 14 Sept. Värfruberga.
Anders Eskilssons enka, Maegabeta Ebiksdotteas fastebref p& byte af jord i Husaby Vanso,
Plangastunii Husaby By ringe, AskarBe, Sanda, Hedemora, Söderby, Himinunii Skumera,
Lilla Vestby tili Abbedissan Kunigund i Wärfruberga kloster, emot jord i Svepenäs och
Nordhamra.
A 3. k,
Omilibus presentes litteras inspecturis, Margareta Erici filia, Relicta
Andree Eskilson, bone memorie.Saiiiteni in domino sempiternam Quoqiaqti
propter hominum labilem memoriam viteque breuitatem, acta hominum
multociens in dubinm reuocantur^ ni&i iitterarum testimonto ac acripturarum
superstite perhennantur, Constare volo omnibus euidenter me cum nobili
et religiosa domina, domina Kynigundi ahbatissa dt Monte beatä -virginis
Marie totoque conuentu ibidem quandam* commutacionetn ctiria^um et fMre«
diorum fecisse in hunc modum, Recoghosco ndmiram me dict^ 1 domini abft)i^
tisse .conuentuique eiusdem curiam meam in husaby Väns0$^ cur i^ffbiaceMt
XIII ore terre cum «L solido terre Jtem in plangastom »Xi sölidM terre fti
husaby byringi VHP solidos terre, -In Askarnum .V. soltdos terre cum di*
midio item in Sandum vnam oram terre 'dimidioterciod^atio tetra-^iniis
Jn hedhymorum vnam solidofii ierraU« Sndberb^/V^iumiiMli^hi^
biminum vnum solidum terre. Jtem in Skumarum vnum solid um terre xt.
in listlavaestby dimidium solidum terre, XlwK omBibas.. pcedittis^) onris et
— 65a ^
prediis attinentibus silicet cum pratis, agris, siluis, piacataris et nolendi*
norum locis, permutacionis titulo totaliter et plenarie, sine omnimoda ka-
lumpnia dirnisisse, Assignando et appropriando prefate domine abbatisse
suoque conuentui ius plenarium de predijs predictis pro libito sue voiunta*
tis ordinandi, dandi, comroutandi, alienandi, ac pro commodo suo cfao vo-
luerint disponendi, Ceterum fateor et protestor me a sepedicta domina ab-
batissa et conuentu eiusdem, curiam in Suepunaes cui subiaoent XII ore
terre, dimidio solido terre minus et curiam in Nordhhambri cui subiacent
XII ore terre, cuiq omnibus eisdem curijs attinentibus et adiacentibus, sili-
cet pratis agris, siluis et piscaturis Jntegraliter recepisse^ Mihi ead^m predia
meis que heredibus perpetuo possidenda, Predicte autem commutacionis te-
stes aut firmarij wigariter dicti fastar, et presentes viri dicti vidbervanh
inen fuerunt infra scripti, yidelicet Laurencius de bierby, Thomas de ar-
by, Laurencius de bershambri, kettiluastus ibidem , vlfo ibidem, Nicolaus
de stenby laurencius de lundby, vlfo de vighby Ernuastus de Grytby Jo-
bannes de lundby Siluastus de sol00 Johannes de bierghum Olauus de
sol00 et Jngulfus de vallum, Jn premissorum autem magis euidens testimo-
nium et Rati habicionem firmiorem peto sigilla dominorum nobilium silicet
domini Birgheri paeterson legiferi oplandiarum et domini Philippi Jngiuald-
son vna cum sigillo styrberni Thorstensson presentibus apponenda, Actom
9t Datuiii apud montem beate virginis Anno domini M^ G.CC^. X^ in die
exaltacionis Sancte crucis. * .
SigiUen borta, remaorna qvar«
i6g7* i3io d. so Sept Lund.
Konung Eaiks i I^anmarL intjg om den iorbindelse Borgerskapet i Lund ' &tagit sig att ;^
nom upprSttande af altaren och andra bot<^ingar försona Josaf Magnussons dr^.
L. ii: 9o5 *).
.EaiCDSt Dei ^cMia Danorum Slavorumqve ReXf omnibus praesens scrip-
tufiir cernentibtis saluteoi in Domino ^mpiternam« Noverint universi, qvod
ia ^ar^BMOtia n90ti!a •ccmstii^utiYm nobiles et diaöreti, dootiai Juraes Magna»-
sim- CfllDonicus Lundensis^; Esbernus Magnaessun, Ijaurentiu« Magnaessqa fra-
tresv I eeteriqve consaQgfTinei* et amici eorundem ex,uiia parte, et consules
ac cȴ6s Lundena^fi M alteinii. super ccmtroversiia iiiter ipsos'ex utraqve parte
p*Q «ptefffeotiob^.iDoQiiQi Joseph Magmessun bone iiieB»orie motis, modo qyi
s«l)vitur com)0rda»int; JiiprlmJd.eAii»;^ et icives Lundenses tria
; »O IMMUde« UlU#vi|fa Birtliblii^
^ 633 —
altaria construere promiseront cum libris indomentis ac drnamentis qve ad
eadeoi reqviruatur; in qvornm qvolibet omni sabbatho de beata virgpine, in
dominicis de sancta Trinita te, precippis vero festivitatibos de soliennitate
illius diei, ceteris autem diebus pro animabus ejusdem Domini Joseph ac
bmnium fidelium defunctorum misse cum nota sollennitate celebrentur. Ita
videlicet qvod dicte misse omni die inchoare debeant statim post roissam
finitam de beata virgine . juxta chorum. Unum enim altare trium predicto*
rum facere promisecunt dicti Gonsuies et cives in ecelesia beati Laureotii
Lundis, cui pro sustentatione presbyteri ejusdem altaris, qvi pro tempore
fuerit, annuos reditus triginta marcharum novarum scanensium promiserunt
assignare; secundum vöro in ecelesia beati Lucii Roskildis, ad qvod etiam
assignare tenebuntur dicti consules et cives reditus annuos sexaginta mar*
charum sjallandensiura pro sustentatione presbyteri in illo altari celebrantis.
Tertium autem altare in ecelesia fratrum Prasdicatorum Lundis, ubi idem
Dominus Joseph reqviescit, facere tenebuntur; pro qvo qvidem altari edili-
cando ac perpetuo oflGciando, ut predictum est, ipsorum fratrum supra dicti
Consules et cives satisfacere promiserunt voluntati. Presentatio vero sacerdotum
ad duo altaria in ecciesiis ciathedralibus supradictis ad Dominum Jurxs Magnaes-
sun. Canonicum Lundensem, in vita sua, postmodum autem ad fratrem suum
tunc seniorem, qvo mortuo ad subseqventem fratrem pertineat successive:
qvibus tribus subiatis de medio, ad decanum ipsius ecclesie, ubi altare con«
structum est, qvi nunc est vel qvi pro tempore fuerit^ pertineat provisio
sacerdotum ad . altaria supradicta. Insuper procurare promiserunt dicti Con-
sules et' cives Lundenses eidem Domino Joseph participationem omnium
bonorum qve fiunt in ordinibus fratrum Praedicatorum et Minorum. Praete*
rea anniversarium ipsius Domini Joseph teuere promiserunt apud qvodlibet
altare trium predictorum annuatim, cum missis, vigiliis, XV psalteriis, bal-
dekino, qvatuor cereis, thure, et soUenni compulsatione campanarum. Ad
cereos autem predictos inchoandos unum Pund cere deputaverunt, ac eos
renovare promiserunt qvotiens fuerit opportunum; et duabus marchis dena-
riorum expendendis apud qvodlibet predictorum; ita videlicet qvod Canoni-
eis Lundensibus, qvi anniversario. interfuerint , detur dimidia marcha, fratri-
bus vero Predicatoribus ibidem tantum, vicariis vero due ore, pauperibus
Scolaribus due ore, qvi vigiliis et missis interfuerint, una autem ora pulsan-
tibus tunc in ecelesia beati Laurentii tribuantur, Reliqva ^(rero portio de
3vatuor marcis, qve Lundis expendentur, ibidem inter aiios pauperes divi-
atur. Divisio autem duarum marcharum Roskildis ita fiat, ut videlicet Ca*
nonicis dimidia marcha, vicariis due ore, pauperibus scolaribus due ore, qvi
vigiliis et missis interfuerint, una ora pulsantibus; reliqva autem portio inter
aliös pauperes erogetun Geterum autem promiserunt facere dicti Consules
-- 634 —
et cives qvatiior Prebendas Lundis pro q^atuor acholaribus pascendis suffici«
enter et vestiendis, qvi qvotidie misse intererunt apad altare supradictum
ia.ecclesia beati Laurentii celebrandi, qvi cum in sacerdotium fuerint pro-
moti., seu alias eos destitui contigerit, aiii qvatuor loco illomm ratione con-
simili eligantur; et sie perpetuo obseriretur. Item pprtandam est feretrum
a civibus Lundensibus baldakino coopertum ad portam australem Land»,
ubi occurrere debet communitas virorum et mulierum Lundensium nudis pe-
dibus bumiliter et devote, et sie portandom per ecclesias civitatis Lunden-
sis, prout cognatis et amicis ipsius Domini Joseph visum tone fuerit expe-
' dire. Illo etiam die, cum feretrum sie portatur, dabuntur qvinqve marce
denariorum pauperibus et pro oblatione in ecclesiis beati Laurentii et Fra*
trum Predicatorum per eosdem cives. Misise etiam animarum in singulis
ecclesiis civitatis illo die in expensa ipsorum civium dici debent, et omnes
campane civitatis in occursum feretri sollenniter corapulsari. Item dare te-
nentur dicti Consuies et cives ecciesie in. Thruwseth unum calicem continen-
tem pondere Dauico tres marcas puri, intus et exterius deauratum. Prete*
rea. providere debent supradicti Consuies et cives, ut una missa animarum
dicatur sollenniter anno jam instanti in qvalibet cathedrali ecclesia Daciana.
ttem oflerre ipsi Consuies et cives tenentur in placito generali Lundensi ad
petendum veniam a fratribus cognatis et amicis ipsius Domini Joseph humi-
liter et devote flexis genibus, cum per ipsos fuerint reqvisiti, ut sie ibi in-
ter eos (irma securitas per pacis oscula conßrmetur. Item ad conducendum
sepedicti Consuies et cives se obligant qvatuor viros bone fame ad peregri-
nandum pro anima ipsius Domini Joseph solummodo et non pro mercimonio,
duos ad Sanctum Jacobum et dups ad Apostolorum Petri et Pauli limina
beatorum. Presentatio autem et provisio qvatuor scolarium predictorum erit
apud Dominum Decanum Lundensis ecciesie secundum modum qvi de alta*
ribus superius est notatus. Altaribus autem tribus predictis ipsi cives Lud-
denses providere tenebuntur in libris indumentis ac aliis etiam omnibus or-
namentis. In qvo si negligentes fuerint vel remissi, poterit ipsos Archiepi-
scopus Lundensis ad instantiam cognatorum et amicornm ipsius Domini Jo*
seph ad hoc per suas sententias coercere. Promiserunt insujjer bona lide
memorati Consuies et cives altaria predicta construere, ceteracpe omnia qte
premissa sunt facere circa festum beati Michaelis anni instantis qvantiioi
possibilitas ipsorum civium se extendit; ita qvod omnia et singula finem
debitum et cpngruum sortiantur infra qvadriennium computandum a feste
beati Michaelis supradicto, postmodum prout premissa sunt in perpetuum
duratura. Voluerunt autem, et ad hoc se specialiter, non per errorem sed
ex certa scientia, non coacti sed voluntate propria et libera sepedicti Coih
sules et cives se obligarunt, qvod si predicta omnia et singula infra trien*
— 635 —
nium predictum legitime instituta ac fine debito et oongruo noh fiierint or*
dinata, extunc elapso quadriennio supradieto tiundensis Archiepiscopns, qvi
pro tempore illo fuerit, in persona» singulares Consiilum ac uxorum et filio-
rum eorundem excommunicationis, in communitatem vero ipsius civitatis in-
terdicti, sententias, ad reqvisitionem cognatorum et amicorum ipsius Domini
Joseph, licentiam habeat proferendi« Qvod si predictus Archiepiscppus in
sententiis bujusmodi in ipsos Consules et civitatis sepedicte communitatem
proferendis reqvisitus noiuerit consentire, vel non poterit interesse, ipsos ac
communitatem superios tactam interdictioni venerabiiis Patris .Domini Epi-
scopi Roskildensis, qvi tunc fuerit, subjicierunt Gonsules et cives sepedicti,
ut predietas sententias in ipsos proferre poterit ad instantia m predictorum,
jurisdictionem ipsius ordinariam, qvanCum ad hec, in ipsos specialiter pro-
rogantes. Ita etiam, qvod predicte sententie, si eas in ipsos et commn-v
nitatem predictam sie contigerit promulgari, nunqvam nisi de voluntate
et consensu amicorum et cognatorum ipsius Domini Joseph poterint relaxari.
Renuntiaverunt insuper omnibus exceptionibus juris et facti, doli et mali,
eoactionis, in integrum restitutionis^ petitioni omniqve auxilio et defensio-
nibus juris Canonici vel Civilis, si qve ipsis competunt seu competere po*
terint in futurum, circa premissa vel aliqvod premissorum. In cujus rei
testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Datum Lundis
Anno Domini MCCCX, dominica proxima ante diem beatiMatthei Evangeliste.
i6g8. i3io d. 26 Sept.
GiüED NiLMOHs tiilkdünagifTande, att s& väl han, söm Abboten i Nydala, godkänt detutslag,
hvilket & b&da sidor utsedde Gode Man gifvit i tvisten med Nydala kloster om r&märken
for Staplahult och Skärfsjoryd, likväl atan verkan pä hvad han egt af Frveleds allroän-
ningy och Abboten af bo'nder förvärfvat under tvisten, favarjemte Ingabo bibeh&Ues vid
sin gaznla rfittighet tili skog.
^ A. 3. X.
Vniuersis presentes litteras inspecturis, GyRDO niclasson eternam in
domino salutem, Tenore presei^cium not um facio euidenter quod in causa
que inter me ex vna parte, et virum reuerendum dominum Johannem Ab*
batem noue vallis ex parte altera, super quibusdam predijs dictis starflo-
hult et skaerfsioryf) vertebatur , arbitri vtrimque electj, viri vidclicet discreti
karolus Thurirson, dominus Arnwidus de kseridhum et fulco mammason,
ex parte mea, ex nduersa autem parte dominus Thomas Monachus dicte
domus noue vallis, dominus Haquinus de Toftryf) et Gislo de wellisten,
eandem causam in hunc modum duxerunt concorditer. decidendam ^ videlicet
Tt mei termini ab occidente in steenbaek vbi ipse riuulus exit de palude in*
cipientes, et cum eodem riuulo directe ad orientem, vsque quo idem riuus
^ 636 —
versoft aquilonem incipiat diriuarj, procedentes, per quercam quandam in*
cisionem crvcis habentem, viam quandam eleuatam in aiodum montis trän-
seant, in alteram quercum umiliter signatam ad orientem dicte vie, et
deinde recto tramite, versus orientem, venientes, in ipso influxu ampnis de
meridionali parte venientis, instagnum proximum, vbi wlgariter dicitur syf)»,
cos, terminentür, jbidem incipientibus terminis dicti domini abbatis, et versus
occidentem venientibus in dictas quercus et vsque ad sepedictum vicinum
riuum, vbi incipit versus aquilonem diriuari, Qui deinde semper cum eo-
dem riuo versus aquilonem procedentes, in exitu ampnis de stagno pre-
dicto, vbi wlgariter dicitur Nyrräoos, habent terminari, saluis mihi intra
predictos terminos domini abbatis, partibus meis tam emptis legaliter litigio
pendente, quam prius possessis jure*communitatis ex parte viile, Fr0le,
quod vf^Igariter bolaskifti nuncupatur, similiter qooque partes quas sepe-
dictus dominus abbas intra supradictos terminos meos de bondonibus litigio
pendente comparauit, saluas sibi et liberas existere prefati arbitri concordi-
ter decreuerunt, Hoc addito vt per partem prediorum me vt dictum est
contingentem , quibusdam bondonibus de jngabo{}om, liberum ad siluam ac-
cessum, sicut venerabilis pater abbas noue vallis dominus Nichoiaus bone
memorie littera sua mediante promiserat, ex parte monachorum . dictj mo-
nasterij non habeo denegare. Ad que omnia tam nominatus dominus abbas
quam ego fide prestita consensum vnanimem duximqs adhibendum, Jncoias
rei testimonium siggillum roeum presentibus est appensum^ Datum Anno do-
mini M^ CCG^ decimo in sabbato Ante festum sancti Michaelis^
Sigillet, jemte den ur brefvet Llippta remsani bprta.
^99-
l3io d. I Oct Stockholm.
Hertlgarne Erik, och Waldemxrs stadföstelse p& ett halft markland jord i Torp i Hiuabj
Bro, hvilket Konung Magnus i byte afist&tt tili Upscda dclnkyrka, men MarsLen Thorlei
Knutsson velat klandra»
A, 7. a.
Ericüs et Waldemarus dei gracia duces sweorum Omnibus presentes
litteras Jnspecturis, salatem in domino sempiternam Nouerint vniuersi, quod
Nos dimidiam Marcham terre jn husaby bro. in thorpe. quam Ecciesia vpsa-
lensis de patre nostro karissimo domino Magno condam rege sweorum
illustri libne meraorie permutacionis titulo habuit, et longo tempore pos-
sedit pacifice et quiete, sibi restituimus pleno jure inperpetuum po^siden-
dam, Ratum habere volentes, quod per dictum patrem nostrum factum fuit
in hac parte, sicut in litteris eiusdem patris nostri plenius continetur. Non
obstante,
— 637 —
obstante, quod dominus Thyrgillus condam Marscalcus eafidem permutacio*
nem nisus fuit infirmare. Jn Cuius restitucionis et Ratificacionis nostre
euidenciarn pleniorem Sigilla nostra presentibus sunt appensa. Datum stoc*
hoimis Anno domini Millesimo, GCG^ decimo, die beati Remigij £piscopi
et confessoris.
Ett söndrigt Sigill bänger p& silketrädar.
1700. i3io d. 14 Oct.
Christian, Erik och LiiLyn>, f. d. Advocatus i Stockholm Ghristierns söners, samt Nils Johssons
gäfvobref p& Sandby och Skyllinge i Sänga socken samt Södra Berga i Skä socken pd
Färingön, tili Gudmund, för Mngvarig och trogen tjenst.
A. 6. a.
Omnibus presentes litteraä inspeeturis. Gristiarnus. Ericus. Liruidus. filij
quonda/n Cristiarni aduocati stokholmensis. et Nicholaus Jonsson. salutem
ia oninium saluatore. Quoniam seruicium (ideliter impensum digne remu-
nerari debere lex diuina precipit. et suadet racio naturalis, hinc est quod
nos considerantes seruicium, Gudmundi exhibitoris presencium qui predicto
Cristiarno fideliter seruierat et laudabiliter multis annis. volumus nos bere-
des sui sibi pro fideli seruicio fideliter prouidere, dantes ilii bona dicti cri«
stiarni que sita sunt in f3eringa0. perpetuo et heredibus possidenda. vide-
licet in. sanby. in parochia. sunga. solidum terre, in skiollunge in eadem
parochia quinque denarios terre. in sydra berghum. in parochia ska vnum
solidum terre, Jn cüius facti euidenciam pleniorem presentem litteram sigillis
omnium nostrum eidem dedimus consignatam. Datum Anno domini. M^.
GGG^. decimo. in festo sancti kalixti pape et martiris gloriosi.
Sigillen N. i och 4 bortfallna, remsorna qvar; a och 3 skadade.
1701. i3io d, 18 Nov. Lundalolft.
Ärkebiskopen i Upsala Nils Kettilssohs föreskriflfc, att hvarje äbo pä Folklandsthingstad skall
ärligen erlägga 4 m^rk penningar tili Lundatolf^s kyrka och ett ore tili forsamlingens
Pastor.
6. a: i3g. (& ga.)
Omnibus presentes litteras inspeeturis Nicolaus diuina miseracione ar-
chiepiscopus vpsalensis salutem in domino sempiternam, Nouerint vniuersi
quod cum inhabitantibus villulam forensem, dictam folklanzthingstadh, talis
Sv Diplom. IL 81
— 638 —
facta est ordinacio, qnod ipsi da qualibet curia quatuor denarios ^suales
ecclesie lundatolft, pro iure parochiali, ad ipsius reparacionem ecciesie et
luminarium sustentacionem , soluent omni anno, Sacerdoti vero pro decimb
de animalibus, et personalibus, dabunt vnam oram, Ne igitur super buius-
modi ordinacione facta in nostra presencia, aliquod dubium in posterom
oriatur, presentes eis litteras dedimus nostri sigilli munimine roboratas, da-
tum apud ecciesiam predictam lundatolft Anno domini M^ CCC^ decimo in
octaua beati martini episcopi et confessoris*
Öfver$krifi{ Jtem ordinacio N. archiepiscopi quod quilibet in folklanzthing tenetor dare
ecclesie ibidem qnataot denarios anno et corato I oram.
1702. i3io d. 18 Nov. Lund
Irkebiskop Esgers i Lund föreskrift, att de Tyskar som vistas i Land, utan att bebo egoa
trädgärdai* eller hyra heia gärdar, men uppehälla sig i bodar eller hyra hos andra,sLola
bruLa crjptan under St Laurentii kjrka tili sin sockenkyrka sdsom foiiit yarit bmkligt
B. 1: IM.
EsGERUS dei gracia lundensis archiepiscopus swecie primas , dilectis mibi
in christo tarn clericis quam laycis in ciuitate lundensi commorantibusvniuer-
sis, Salutem in omnium saluatore Cum consuetudinis vsus que longeui
non sit leuis auctoritas. et plerumque discordiam parant nouitates. non in-
tendimus vt jus alicuins perturbari debeat. vbi remedium ponere possumos
oportunum. Quapropter cum sit propositum coram nobis. quod omnes ale-
manni in ciuitate lundensi qui in propriis ortis non habitant *) vel eciain
integras non conducunt curias alienas. sed in tabernis babitant. et qui do-
mos conducunt in aliorum curiis speciales. Criptam in ecciesia beati lao-
rencii visitare tamquam parrochialem ecciesiam teneantur. jbidem ecciesia-
stica recipere sacramenta. secundum consuetudinem antiquitus obseruatam.
Volumus et per presentes firmiter demandamus. vt quod in casu premisso
a predecessoribus factum esse dinoscitur. a successoribus firmiter obseruetor
consuetudinem talem racionabilera. per istas litteras nostras conßrmantes.
Jn cuius rei testimonium. sigiilum nostrum vna cum sigiNo lundensis capi-
tuli. presentibus duximus apponendum Datum lundis. anno domini M
CCG X Jn octaua beati martini episcopi.
Öfverskrift,* Omnes alemanni non habentes proprias mansiones in lundis tenentui* Ti»'tare
criptam. tamquam eorum ecciesiam parrochialem.
*) I Codtx Star habitans^ hvilket med äldre harid blifvit ralladt.
i7o3.
— 639 —
i3io d. 2 3 Nov. Hermanshuit
Jrtsolf Bei7gtsso5S| samt Lygrid och Ixgegerd Swantbpolks dottrabs stadfastelse pä sin fa-
ders gäfva af Kaga g&rd tili Wreta kloster«
A. 3. t.
Omnibus presens scriptum cernentibus, bryniolphus bendictsson. J^v
GRiDis et iNGiGi^RDis quondam filie domini Zwantaepolk salutem in douiino
sempiternam Notum faciraus omnibus presentibus et futuris nobis gratum
permanere, quöd nobilis miles dominus Zwantaepolk felicis memoria curiam
suam Jn caogha ad claustrum Wretae iure perpetuo conlulit possidendam,
Guius rei donacioiiem litteris nostris ratiticamus et sigillis Presentibus uiris
(idedignis et discretis videlicet domino kanuto Jonsson iegifero osgotorum,
Domicello Ernist, Domino laurencio kisetilsson Domino Tborstano kanonico
lyncopensi Domino ingone kanonico lyncopensi quorum sigilla presentibus
sunt nppensa Datum hermanzhult Anno domini M*. C^C^C® X®. jn crastino
cecih'e uirginis gloriose.
Sigillen N. i och 2 borta, 3 — 6 mer och mindre skadade, 7 och 8 fullständiga«
1704. i3io d. 3 Dec.
Magmcts OiuiGBBsaoirSy efter mn son Peter ^ med enkan Helenas och Prioren i Sigtuna, Israels
samtycke, «pprättade tesCeunente, hvarmedekt penningai* gifvas tili Sigtuna och flere klo-
ster, tiU Upsala domkyrka, samt tili nägra kyrkor och Prester, hvarjemte, för utgörandet
af de dertill bestämda beloppen, hans gärd Dalby i Södermanland sattes i pant.
A. 3. c.
Omnibus presentes litteras Jnspecturis. Magnus gregorisson. salutem in
domino sempiternam. Gonstare volo tenore presencium euidenter, Quod
pro anima petri filii mei. de eonsensu domiae Eiene relicte sue^ ef de con-
silio Keligiosi Tiri fratris jsraelis Prioris sictaniensis. Awunculi dieti petri«
confero, deputo, et assigno Coüuentui sictuniensi Gentum Marchas denar.
vsnalis monete nunc currentis. tarn racione testamenti. quam racione delicti
in dictum conuentum soluendas infra annum et diem. a tempore date pre*-
sentis computandum. pro quorum solucione obligo quantum opus est de
bonis mobilibus dicti petri ^ de coiiäensu prediete domine elene, et fratris
jsraelis prememoratorum Jtem ad frabricam (!) eoclesie vpsaiensis .V. Marchas
denar. fratribus Minoribtis vpsaiie. tres Marchas denar. jtem fratribus pre«
dicatoribus. in vestraarus .11. Marchas, fratrUjus predicatoribus in strengnes
•IL Marchas denan jtem fratribus Minoribus Enicopie JIL Marchas denar.
et vnam hosptali ibidem. Jtem sororibus monasterii sancte clare apud atoc-
holm .111. Marchas denar. fratribus Minoribus ibidem .IL Marchas denar.
Jtem ecclesie et presbitero jn fittium vnam. Marcham denar. equatiter jnter
I
86 diuldendaiD) Jtem presbitero in Aspu. duas« Marchas denar. Ecciesie ibi-
dem, vnaip Marcham denar. Pro soluendis autem predictis legatis aliis, a
fratribus sictuniensibus et quibuslibet aliis debitis restitucionibus, et ad sa-
tisfaciendum lesis^ siqui apparuerint, deputo et obligo curiam dalby in sa-
dhermannia dicti petri, et de aliis bonis suis quantum fuerit opus. Acta
sunt hec et puplicata in sepultura dicti petri. Anno domiui. M^ CCC^ de-
cimo. feria quinta. proxima post festum beati andree, Testes autem quihuic
ordinacioni presentes fuerunt. sunt liii. Dominus Petrus Ragwaldson, karolos
tukason. abraham thorstenson, benedietus sijg^hurdhason, ölauus de laogu-
thoru, Laurencius Gornhest Narwo, siggo braxator. jngiwaldus de lunda-
stum, et alii quam plurinü fidedigni. Actum et puplicatum in sepaltara
sua. Anno et die supradictis. Jn Guius Rei testimonium sigillum meum
proprium presentibus est appensum. et quia Ego Elena sigilfum proprium
non habeo, sigillum Religiosi viri fratris jsraelis prioris sictunensis presen-
tibus meo nomine apponi peto. ^
SigiUen ni^ot sLadade.
1 7o5^ 1 3 1 o d. 28 Dec. Hessleby.
pBTsa Joirssoirs och bans husfru Sestridt, tn. fl. medarfTiDgars medgifvaDde, att deras slagtiopi
BiskopeD i Linköping Carl, egde att, utao deras klander, efter befaag aoordna om sipa fader-
oe och inöderDes fattigheter i Hwem och Lioderjds sockoar, aedan han At dem afitttt
festen af sioa gods«
A. 7. a.
Omnibus presens scriptum cernentibtis, Petküs joon son, et vxor su«
SfiSTRims, JNiCHOLAUS et uxor sua gtridis, MARGARETAet filius suus Behb-
BiGTUS, Et Grisstina Relicta haquinj birghae son^ Salutem in domino sein-
piternam, Quia uenerabilis pater, et dominus noster, Dominus karolus dei
gracia Episcopus Lincopensis, speciali nos Dileccione prosequens^ et pietatis
affectu amplectens, omnia bona sua, que ad ipsum ex successione pa-
terna et materna, jure hereditario sunt deuoluta, hiis que in parocbiis,
hwaem et lynderuth habet, dumtaxat exceptis, nobis et heredibus nosstris
sue liberalitatis gracia, assignauerat , jure perpetuo possidenda. Nos consen-
sum nostrum, beneuolenciam , et fauorem adhibemus, ut de bonis, que
in dictis parrochiis hwoem et iyndderuth, obtinet, pro salute anime sue, o^
dinare valeat, ad sue libitum voluntatis, adempta nobis et heredibus no-
stris facukate dicta bona quoquo modo inpediendi, uel Reuocandi seu
contra factum nostrum, in hac parte aliqualiter veniendi. Ad Euidenciam
igitur premissorum, Sigiila nostra nos qui habemus, vna cum sigillis coo*
sanguineorum nostrorum » dominorum thorkilii dyacn , . holmuidi elef soüt
— 64i —
Sigmund! «eringisl^e son, Wimundi prepositi Lincopensis, et canuti decani
ibidem, presentibus duximus apponenda^ Petentes humiliter et instanter,
easdeni sigillis, Magnificorum principum, Dominorum Birgeri Dej gracia
sweorum gothorumque Regis illustris, et (Tratrum eius Ducum commuhiri,
Datum haesleby, anno Domin j, M®, CCC^, Decimo, Die sanctorum Jnno-
cencium.
Pi/rSnsidan,' Cpnsensut heredum episcopi kai*oli super fuDdacione prebende in
ecciesia vexionensi.
Sigillen N. ly 2, 4» ^1 7? 9r ^^^ ^^^^^ mindre skadade; N. 3, 6, 8, 10-^12 bortfallna.
— C4i —
Tillägg: Förbigdngne och O dater ade.
1706. 1302 1241-
KoDung Wauwma&s priyilegier for LybccLarne p& Skanors och Fakterbo marknader.
L. c v%,
Rex Waldemarus antiquis temporibus contulit Civitati lubicensi, quod
in nundinis sconore et valsterbode eorum ciues possint et debeant ibidem
vendere bona minima cum magnis, et emere queeunque ibidem vendenda
inuenta fuerint, et quod ibidem tunc preficiant advocatum, quem to-
luerint, quod ille judicet omnes excessus et culpas preter excessui
manus et colli, et sie omnibus regum temporibus est usque in hodiernura
diem stabiliter obseruatum et preter bin et blot, et hoc vltra suos cives
et vltra eos, qui ipsius ciuitatis juri adherent Sed suum justum tlieloneum
domini regis officialibus debet quilibet ministrare; pannos cum ylnis pos-
sunt vendere, possunt eciam alia vendere cum pondere et besemere et cum
punder et hoc ideo, quia dictus Rex tales übertäte» contulit in ipsis liberis
nundinis observandas.
Bona nostra racione thelonei sunt vnvori'areii, donec primus curras,
ducens bona ad naves, sit in aqua.
Si officiales Regis dant culpam alicui ciui nostro, ille expurgare debet
se cum nostris ciuibus, et non cum aliis.
Giuis nostri, ibi morientis, bona recipient sui proximi, si ibi fuerint;
si non, noster aduocatus et nostri probi ciues ea deducent, et ea proximis
heredibus presentabunt; in quo advocati regis nichil habent juris.
Si quisquam ibidem ducit aliqua bona in terram, ad vendendum ea,de
talibus bonis theloneum dare non debet, si ibi habet bodam, nauem, hu-
deuat, vel niattan in nundinis.
Ibi non debet esse aliquis Woltforinghe, nisi violencia, que fit mu-
lieribus, ligatio manuum supra dorsum ubi fortum non est, et compedicatio
alicuius, clausis januis, sine excessu et jure et racione.
Queeunque nauis venit ad terram, illam exonerant licite homioes
quando veniunt.
Quiccumque ibi quis emit, hoc debet educere libere et in hoc probi-
beri hon debet.
Die dominico ante michael. dantur noui denarii pro theloneo et oon
prius.
In nostra vitta, nemo jacere debet, nisi tunc noster aduocatus et nostri
ciues ei fauent.
Nullam tabernam venalem habemus in vitta, sed cerevisiam dare pos«
sumus per amphoras pro denariis.
— 643 —
Si furem cum re furata pre$entamu& aduocato regis, sive Iigatas fue-
rit aut non iigatus, in eo non peccamus.
Si ciuis noster claro, die emit jumentum, qnod forte furatum est, in
eo non habet culpam einews, quoniam ipsum furatum fuisse ignorabat, si
forte ilie %'enit, cui furatum erat, illud recuperare volens.
Quilibet habens ibi bodam hereditat eam super süos proximos^ dum-
modo regi satisfaciat de loco.
1707. 13 23 1266.
BisLopen ock Kaosleren Gils i Strengnäs Te9tainente af penoingar tili kyrkor och kloster,
samt sina barn och en tjenare Assur, med uppdi*ag ät Abbedissan och Konventet i Risa*
berga, att exeqvera detsamroa^ si snai*t säLer underrättelse ingätt om häns dod.
A. 3. IL
C. dei gracia stregnensis ecciesie Episcopus, et Canceilarius Regis Sue-
cie, Reuerende donnine eadem gracia Abbatisse in Rishberc, atque dilecte
sorori sue totique conuentuj sanctimoniab'um ibidem, oracionis deuote suffra*
gium. salutare. Cum omnes nos uiam vniuerse carnis intrare deuitare non
possumus. hecessarium nobis est et oportunum. ut de temporalibus nol)is^
que sempiterna sunt procuremus. Hinc est quod prehabite et vniuersali
dileccioni uestre intimamus. primum deo gracias agentes. quod omnia debita
que claustro uestro pro scintilla nostra. id est filia, persoluere tenebaniur
persoluimus, cum effectu. Notum eciam uobis sit et vniuersis, quod cathe*
drali ecciesie nostre stregnensi quatuor Marcas argenti duas pro testimonio,
et duas pro debito psalterij assignamus. et quilibet (!) claustro regule sancti
Benedict! in nostra diocesi constituto, duas Marcas argenti assignamus»
Fratribus eciam maioribus in westraarus libros quos a nobis tencnt inconcesso
assignamus. et fratribus minoribus in 0straarus. et fratribus maioribus in
sicthunia et fratribus minoribus in sudhercopia, cuilibet claustro, duas Mar-
cas argenti, assignamus et cuilibet ecciesie tantum in nerchia. de nostris
denariis, dimidiam Marcham denariorum assigiiamus. Eciam fideli famulo
noslro Asur qui nobis diutino labore subseruiuit et indefesso. sedecim Mar-
cas argenti et uiginti Marcas gottensium denariorum quos apud uos seruastis
assignamus. quod super est. prout uestra prouiderit discrecio, filiis nostris
disponatis. Jstam nobis condicionem, et beate marie virginis filio, hono-
rem, si de medio nos migrare contigerit, facientes, Ne igitur nostro testi-
monio quod adhuc uita comite disposuimus. quisquam contraire presumat.
litteras nostras cum sigillo tradidimus Roboratas. de omnibns uero biis nichil
disponatis donec de nostra uita siue morte certitudinem habeatis. -
Sigillet sLadadty pä en ur brefret klippt remso.
- 644 -
Tyo8. Omkring laSo-
Utkast tili ett fördrag om de friheter, 8om Tyska och Gottländska bandlande skulle bafra i
NowgoitKl.
Ia c. ^9^ ^
In nomine domini amen. Notum et euidens sit omnibus christi fideli-
bus, presentem paginam inspecturis, quod, seeundum iusticiam, ab antiquis
a mercatoribus inter ruthenos nogardie babitam, hec eorum iusticia et Tiber«
tas noscit4ir exstitisse. — Cum mercatores theuthonici vel gotenses veniunt
in berk0, in regno regis nogardiensium , erunt sub pace et protectione regi»
et nogardiensium, et quiequid eis in dicione nogardiensium iniurie irroga-
tum fuerit, super hoc nogardienses respondebunt ; eandem protectionem et
pacem habebunt mercatores predicti in redituad iocum prefatum, quam et
in veniendo. Cum autem mercatores venunt (!) in aquam, qua dicitur Nv,
fruentur libertate, quam ab antiquo in omnibus habuerunt.
A loco, ubi primo inchoat dominium nogardiensium, hospites libere
utentur sihia, secando ea, de quibus habent necesse, ascendendo et descen-
dendo«
Item hospites estiuales, cum venerint in terram, erunt sub antiqua
pace, et, si uoluerint hospites, Rex, Borchrauius, dux et nogardienses dis-
creciores osculabuntur crucem, sicut moris est, in signum pacis et fedus
concordie et amoris.
Cum hospites in regno nogardiensium et sub eorundem pace et protec-
tione sunt, si res eorum furto subtracte fuerint, et summa furti sit infra
dimidiam marcam kvnen, reus se redimere poterit cum II. marc. kvnen; si
vero supra predictam summam et infra dimidiam marcam argenti furtum
commiserit, virgis decorietur et ad maxillam cauteriabitur, vel rediroat se
cum X. marc. argenti. Qui autem ultra dimidiam marcam argenti furatus
fuerit, communem subibit sentenciam. Si furta predicta commissa fuerint
inter berk0 et engera, intimabitur Oldermanno de engeren, qui veniet infra
duos dies; et si infra duös dies non venerit oldermannus, illi, qui furem
deprehenderunt, seeundum quantitatem furti de eo iudicabunt, nee eis super
hoc imputari debet excessus. Simile erit, si furtum contigerit inter engeren
et aldagen, et ita deinceps usque nogardiam veniatur.
Cum hospites hyemales venerint ad torrentem, qui dicitur v.orsch, in-
timabitur oldermanno vectorum, qui dicuntur vorschKcrle, vt mane veniant
ductores; et decoquetur eis ipso mane vnum caldarium et non plus, quo
decocto et expedito, dicti vectores sine dilacione expedient mercatores; nee
aliqui assumentur in lodias, nisi viri robusti et ydonei, per quos res hospi*
tum conseruentur. Hiidem vectores, cum ad tabernam peruenerint piscato-
rum ,
— ,645 —
rum, recipiant precium suum, videlicet quilibet vectorum VIII. capita mar-
tarorum et vnum par maparum, vel, loco maparum, III. capita martarorum;
et deinde hospes absque ulla mora expediatur.
Cum autein hospites memorati devenerint ad locum, qui dicitur ge-
steuelt, quelihet nauis honerata bonis teloneabit vnam marcam cvnen. Nauis
horierata grauibus, utpote carnibus, farina, siligine vel brasio theloneabit di*
midiam marcam kvnen; nauis uero honerata yictualibus ad.nichilum obliga-
tur. ThelQuearius ibidem scrutabitur bona, pro quibus dandum est thelo-
neum^ nee dabitur theloneum antequam bona in nogardiam veniant.
Qnando hospites estiuales venerint ante torrentem, qui dicitur vorsdi,
statim absque mora vectores conducent eos ad tabernam piscätorum, quo,
dum perveniant, quelibet lodia dabit vectoribus IUI. panes et vnam scutel-
lam butiri; si panea habere noiuerint, dabuntur eis pro quolibet pane dae
cvnen, et pro butiro III. capita martarorum. sGuiiibet vectori dabuntur
VIII. capita martarorufn et vnum par maparum, vel loco maparum, III. ca-
pita martarorum. Idem ius habebunt hospites estiuales de dando theloneo,
quam et hospites hyemales, ut supra dictum est.
Cum hospes lodias conducit in nogardia, si lodie occurrerint nauibus
in nv, quelibet lodia accipiet precium suum et pernam vel V. marc. cvnen
pro perna. Si venerit lodia in occursum mercatoribus in aldagen vel in
wolcowe minne, recipiet medietatem precii et dimidiam pernam, vel IIL
mrc. cvnen. Quecunque lodia cum aliis lodiis conducta non uenerit, precio
suo carebit tempore deputato. Quecumque lodia conducta non tarnen one-
rata in decensu confracta fuerit, uel periclitata, similiter precio suo oarebit«
Cum mercatores cum lodiis ascendunt et ex infortunio aliqua dissensio inter
mercatores et vectores orta fuerit, uel percussio interuenerit, et lis per
composicionem sedata fuerit non debet eadem dissensio amplius YßQ*
tilari. Cum mercatores ascendunt wolcov^re et veniuat ad veritin ritsagcn
prima die famuli mereatorum non intrabunt ritsagen, sed secunda die intra«
bunt et exibnnt, cum venerint dhrelleborch. Cum hospes res suas posuit in
lodiis, et ex infortunio aliqua lodia periclitata fuerit vel confracta, nichil
de hoc ad hospitem, sed pro precio respondebit pro longitadine vie, qua
res duxit, et hospes sustinebit dampnum, quod exinde percepit.
Quando naues mereatorum sunt in nv, secundum antiquam iusticiam
libere possunt negociari hospites cum carelis et engeris» Cum hospites ve-
niunt in nogardiam debent vehicla esse parata ad deferendas res faospitum,
et cuilibet lodie dabuntur XV. cvnen; predictum precium dabitur infra quin-
denam. Gotenses X. cvnas dabunt pro rebus suis deferendis. .
Hospites cum exierint a curia theuthonicorum dabunt lodiis in decensu
dimidiam marcam cvnen.
Ä^. DijOom. II , 82
— 646 —
Curie theutbonicorum et gotensium et hospites liberi erunt, ita quod
nogardien^es nee personis, nee rebus habendis, tractandis uel vendendis all*
quas possunt ponere eonstituciones. Curie hospitum predictorum adeo d^
bent esse libere, ut si aliquis exeessum commiserit et ad eas confugerit, non
debet dari extra eas in manus aiicuius, sed placitari debet pro eo, ac si
esset in propria ecciesia constitutus.
Item nulli precones, qui dicuntur schelke, debent intrare curiam goten*
sium uel teuthonicorum ; Nuncius autem ducis curiam intrare potest Si
ruthenus deliquerit in hospitem, intimabitur duci et oldermanno nogardien*
sium, qui causam complanabunt; si autem hospes deliquerit in ruthenum,
intimabitur oldermanno hospitum, et nullus alium accipiet per vestem, sed
oldermannus manum porriget pro reo, ut ipsum producat ad racionem.
Item placita hospitum inter hospites et rutbenos habenda sunt in curia
saneti johannis coram^duce, oldermanno, nogardie(n)sibus et non coramali*
quo alio.
Item eustos, qui dicitur biriz, nullum habet ins intrandi curiam, nee
iisquam ante curiam erit, cum non sit de antiquo iure.
Inter curias theutbonicorum in platea non debet esse pugna uel pe^
cussio cum fustibus, qui dicuntur velen, quia de huiusmodi ludo insolito
ab antiquis in loco predicto posset oriri discordia inter hospites et ruthenos.
Si aliquis ausu temerario curiam theutonicorum uel gotensium inuadere
presumserit, uel eam uiolenter intrauerit armata manu, ibique aliqueoi aut
rebus aut corpore molestauerit uel dampnificauerit, dampnuYn, quod ibidem
acceperit, pro suo obtinebit. Si autem euaserit et questio contra eum mob
fnerit et deuictus fuerit auctor iniurie, duplicem emendam faciet, scilicetXX.
marc. argenti, et quilibet d< suis complicibus emendabit IL marc. argenti. Si
autem aliquod dampnum in curia fecerit, emendabit; quod si ipse emeodare
non suffecerit, nogardienses pro eo satisfacient in emenda« Si uero aliquis
inuasorum curie aut personarum in curia pro excessu suo detentus fuerit,
pena publica punietur. Si quis autem temerarie curie plancas aut porlas
secuerit, aut in curiam arcu uel aliis armis sagittauerit, aut iropetum cum
lapidibus uel aliis fecerit, conuictus satisfaciet in X. marc. argenti.
Item Omnibus venientibus ad curiam hospitum indifferenter et libere
possunt vendere res suas, quia modica uel nuUa est differencia mercato-
ribus inter hospitem et nogardiensem. Simile erit de empcione et Tendi-
cipne extra curiam, et in eo nichil delinquunt predicti mercatores.
Hospites libere et sine contradictione pueros suös mittant ad disceo*
dum loquelam in terram quocumque uolunt.
Item ab ecolesia saneti nycholai usque ad curiam hospitum, curia non
debet occupari edificiis usque ad plateam. Cimiterium saneti petri sepietor
sicut antiquo consuetum est, et simili modo curia theutoniorum et gotensium.
. j
— 647 -
Sanctas petrus et sanctm Nycholaus in aldachen , secundum iura anti-
^qua, rehabere debent sua j)rata.
Item 81 aliqua dissensio emergit inter hospites et ruthenos in nogardia,
alla dissensio ita debet complanari ^t terminari, ut cum hospites estiui uene*
rint^ cum dissensione pröbabita nichil habeant disponere, siue terminata sil
eadem dissensio siue ^notu Si etiam aliqua dissensio orta fuerit inter hospi-
tem et ruthenum sedari et complanari debet secundum iura, ut cum hospes
abire disposuerit racione dissensionis nullatenus impediatur. Item si fuerit
tdiscordia inter kospites et nogardienses, «edari debet in loco, ubi orta est;
«Ei auCem ^«edari non possit, nuUa pandatio fiet primo et secundo anno, sed
>&! tn ter^ua anno dissensio doropilanari nonpossit, et fiat pandatio, admittetun
Item nullus 'hospes potest detineri in curia alicuius rutheni, nisi prius
findicetur oldermanno., ut premuniat ab'quem, qui suspectus est, ne intret
^uriam rufheni.
Item si aliqua werra tiei discordia inter terras circumiacentes et nogar-
dienses (fuerit)^ racione htiius discordie hospes Jmpediri non debet, quia ni-
chil cum werra habet disponere ck parte utraque; quocumque ire uoluerit»
Jibere dimrttatur.
NkkUus eciam hospes theuthonicus uel gotensis tenetur ire in expedici«
•OBem, aiec ad hoc de iure poterit ooartari.
Si hospes veniens de superioribus partibus terre uersus gotlandiam ire
uoluerit, dabit ecciesie sancti vridach marcam argenti, non plus.
Item si hospes debet ducere t^estimonium in ruthenum, habebit duos
hospites et duos rufhenos; similiter mthenus contra theuthonicum. Si ru-
thenus et hospes discordauerint in testimonio, et neuter eorum uelit'prete-
stificari, super hoc sorcientur, quis eorum pretestificetur, et qui pretesti6-
catus fuerit, euincet in causa, de qua tractatur.
Si aliquis ruthenus sdluere debet hospitibus et ruthenis, prius soluet
hospiti quam rufhena; si auteni hospiti soiuere non sufficiat, redigetur in
seruitutem, cum 4ixore et piieris hospiti, et eum si uuh hospes deducere,
poterit, dum tarnen, antequam emn deducat, publice ofTerat redimendum;
<{ui autem si de eo intromiserit, hospiti debita persoluet.
Item si derictts in sacris ordinibus constitutus, Oldermannus et nuncius
mälo casii occidantur^ quod absit, dupii emenda satisßet, scilicet XX. marp.
argenti; si uero alias interfieitur, «mendabitur cum X. marc. arg.; seruus
^auteni propritis emendabitur cum IIL niarc. argenti; vulnnus viri liberi
•emendabitur II. «narc. argenti, vidnus serui cum dimidia marca argenti. Qui
adii dedit alapam, emendabit dimtdiam marcam argenti.
Libra bis equari debet in anno, si expedire videbitur, similiter schia
(schala) argenti. Bona que adducit hospes ponderari debent in curia in libra,.
sicut qnondam «n pondario, et recipiet ponderator IX schin de cap. Bona,
— 648 —
que emit hospes a rutheno, ea ruthenus presentabitad libram sine expensis
hospitis, sed. hospes dabit ponderatori IX. schin pro cap, non plus. Qui-
cumque ponderator oonstituetur, in quacumque libra ponderabit, oscuiabi-
tur crucem, quod cuilibet ex utraque parte equaliter pondet. Ponderator
argenti hospitibus preclictis ponderabit sine precio. Quicquid argenti eia*
minator reeeperit ad comburendum de hospite., superposicionem decompu«
tabit de tali argento, quale ab eo recepit. Cum hospes argentum suunifacit
pQnderari, vna ponderatio debet fieri in una scala, et secunda ponderatio,
si placet hospiti. Si aliquis hospes argentum uendiderit examinatori argen-
ti, et, quod ei ponderator argenti exponderat, ille, qui recipit, non repo^
tat; super hoc nogardienses respondebunt* (Stater) lode, qui dicitur cap,
debet in grauitate continere VIIL liuonica talenta.
Item per funem sancti petri debet hospes mensurare bona sua.
Cum hospites hyemales uel estiuales exierint a curia et venerint, ad
vorsch, tunc, si uolunt, accipient vnum ductorem scihcet vorschkel, m
dabunt VIIL capita martarorum et vnum panem.
Quicumque hospites sunt in curia estiuales uel hyemales , et habeant
equos, eis utantur bona sua, uel fratris sui, libere adduc^do et deducen-
do cum suis equis.
Curia gotensium cum ecciesia et cimiterium sancti olaui et prata adia-
centia in Omnibus libera erunt secundum iusticiam habitäm ab autiquis.
Uia a curia gotensium trans curiam regis usque ad forum libera erit
et edifigiis inoqcupata, übertäte, quam rex edidit constantinus. Jtem circa
curiam eorumdem gotensium, secundum iusticiam antiquam ad VIII. pas-
sus edißcia poni non debeat, nee lignorum congeries circumponi, nee
aliquid in ea fieri debet preter ipsorum voluntatem.
Item curiam gilde, quam iidem gotenses vendiderunt, non tenentnr
renouatione pontis aliquätenus procurare.
Jura et libertates prescriptas, quas hospites mercatores sibi in doniinio
regis et nogardiensium sibi fieri postulant, heedem libertates et iura ipsis
nogardiensibus cum in gotlandiam uenerint in omnibus impendentur fauo-
rabiliter et benigne. Amen«
1709. ,^ 12^2 d. 24 Märs.
Grefvinnan Maroaeetas och Gi*efren Guidos af Flandern Bref om de förminer^ hvilka blif-
vit Gottlandsfarare förunnade.
K. y. 233.
Nos Margareta, Flandrie et Hahovie comitissa^ et nos Gvido filius
eins, comes Flandrie et Hanovie., notificamus omnibus et singulis presenti-
— 649 —
bus et futuris presentem paginam inspecturis, quod ad instanciam universo«
rum mercatorum romani iinperii Godlandiam frequentantes ad honorabilium
missorum He^inanrii filii Ocgeri de Lubeke et lordani de Hamborch requisi-
tionem de nostra bona voluntate volumus et concedimus, quod nullus mer-
catorum in comitatu Flandrens! duello provocetur, nee aliqüis eorum pro-
pter forefacta bona alterius sed malefactorum pro suo delicto secu' aum sca-
binagium et legem terre satisfaciat et puniatur. Nullus etiam mercatorum
imperii pro alterius debitp coram Scabinis in Flandria contracto yel recog*
nito detineatur nisi principalis debitor vel fideiussor existet, et si continget
principalem debitorenl et fideiussorem vel fideiussores ipsius ante solutionem
totius debiti recedere et non reverti, et per fideiussores non satisfacere,
ita quod oportet creditores eos sequi ad civitates vel oppida, ubi babent
domicilia, Scabini vel iurati loci illius facient satisfieri creditori a principali
debitore, vel fideiussore, vel ab eorum heredibus, sicut babent in bonis se-
cundum Judicium et dictamen Scabinorum Flandrie, coram quibus dictum
debitum recognitum fuerat vel contractum, si autem non essent ibi bona,
quod sufficiat, fiat iudicium secundum legem et consuetudinem dictorum
locorum *). Nullus eciam mercator debet in littoribus Flan-
driae bona sua propter naufragium amittere, quod de fluctibus poterit eri-
pere, sed pacifice fruatur eisdem. Preterea mercatores vel eorum naves, cum
fuerint onerate, si prius non fuerint calumpniate legitime de aliqua re, vio-
lenter non detineantur, vel arrestentur nisi recens factum evenit, vel aliqua
causa subsit, propter quam teneri possent, secundum terre consuetudinem.
Si vero propter debitum fuerit mercator calumpniatus, per scabinos purgare
se poterit iuramento suo, et si se purgare noluerit, solvet et emendet se-
cundum legem loci. Ut autem omnia premissa in perpetuum robur obtine-
ant firmitatis presentes litteras sigillof*um nostrorum appensione fecimus ro-
borari. Datum anno domini millesimö ducentesimo quinquagesimo secundo
dominica Palmarum.
17 10- 1266. Odat. Wiborg.
Danske-Kanslero, Biskopen Nicolai i Wiborg yidimation af Pftfven Clemens lYis Bulla af
d* II Oct. 1265.
A. 3. d.
N. dei gracia Wibergensis Episcopus Jllustris Regis Dacie Cancellarius.
Vniuersis Presentes Litteras Jnspecturis, Salutera Jn Domino. Noueritis nos
*) Originalet har här af &lder varit fortSrdt. Jfr L. c. 53.
_ 65o —
Litteras domini Pape sub Stilo. Filo. Carta. Bulla. Legittiims. oon cancellatas.
jiec in äliqoa sui parte uiciatas. uerbo ad uerbum jnspexitöe sub hac forma.
Clemens Episcopus &c. Se föreg. N:o 607. Jn cuius nei testimöhium si-
gillum nostrum presentibus duximus apponendum. Datum Wibergis. 41000
domini M^.CC^XX^VP.
Sigillet bortfallei, rSda odb gula «ilLestrUar qrar.
tmi. 12BS d. 5 Jnli. Slagelae.
Konung Ebols i Banmank bve£ om de forminer Lybeckarne bWrk (orunoade i Falsterbo
under jnarknadstider.
L. 1. 047. 00h L. c. ^
Erigus Dei Gratia Danorum Sciauorumque Bex oranibus boc scriptom
cernentibus in Domino salutem. Ob specialem amorem, quem ad dilecto$
nobis Cives Lubecenses ex sinoero afTectu gerimus, ipsorum devotione multi-
moda exigente scire volumus universos., tarn posteros quam praesentes, quod
nos Jpsis ciuibus ad Nundinas iiostras in Skanore declinantibus hanc gra-
tiam concedimus specialem , quod ipsi dues tempore Nundinarum prsdicta*
rum apud Falsterbotha plenam Jurisdictionem super debitis et rixis, qtis
dicuntur Skaeldworth inter ipsos personaliter ver^fentibus concedimus exe-
queodam, et coram Advocato eorum quem ipsi ibidem sibi ipais j)ref6cerint
nnaliter terminandam. Hanc eis super addentes gratiam specialem quod qua-
cunque die ad littus cum navibus suis et mercimoniis applicaverint, sivesk
dies festiva, sive ferialis, naves suas exonerandi ac merces suas et res alios
ad terram deferendi liberam habeant, facultatem super quibus ipsos merca-
jtores et alias res ipsorum ä>ujusmodi deferentes per nulLum AdvocatoruiB
nostrorum volumus impediri. In cujus rei «estimomum prn^sentes literas
ipsis contulimus. Sigilli nostri munimine raboratas. Datum in Concilio apuJ
Slagloeoes Anno Domini 1268. Non. Julii tercio. Presenrtibus domioisTo-
kone Arusiensi, Johanne Burglanensi, dei gracia Episcopis, Nicfaolao pre-
fecto Lundensi, Johanne paruo, Nicholao dicto Hak quondam mareacaüo^
Matheo de Florthorp, dapifero nostro ceterisque melioribus regni nostri con-
siliariis nostris.
— 65i —
1712'. 126^;
Stoifursten JABK>SLATr« st&dfästelse p&itle fonlna- fri- t)di pattigketer, som Blifvit Tyskar ocK
Gottländningar forunnade i Nowogoröd.
L. a 95,
Ic coning ieretslawe, coning Jeretslawen sone, Hebbe geprouet mit
dheme Borohgreuen, paucens ^i^ dKeme Hertogen ^ Heren ratibore^ vn mit
dben Oldermannen, vn mit al dhen nogarderen, vn mitt dheme dhutschen
boden, Henrike wllenpunde uan Lubeke, mit ludolue dobriciken vn Jacobe
curinge dheme goten, vn besitedeget den vredhe, vnde beschreuen vnse
rechtecheit liegen iuwe breue to- iu dhutschen sönen vnde goten vn aller
latinscher tung^n, Dhen olden vredhe to dher nuvtfart, binnin ketlingen van
gotlande vn wedher uan nogarden bit tote ketlingen, so wat so dheme gaste
dar en tuschen sehnt, dar schal dhe koning uore and worden mit al ahen
nogarderen dheme somergaste; vnde dhe wintergast sal comen uppe dhes
koainges haut, des borgreuen vnde al dher nogardere uppe dhen olden
vredhe sunder hindernisse, vnde scholen nemen dhe nogardeschen boden
vnde dhe nogardeschen coplude, uppe dhen olden uredhe; vnde of se dhen
nogardeschen boden* neue nemet, ge schul en wat tusgen nogarden, vnde
ketlingen, dhar ne heuet dÜe koning vn dhe nogardere nicht mede to donde:
vnllet 00 dhe nogardere neuen boden senden,, noch ere copmanne nicht
varen, vnde dhe dhutschen uaren sonder boden^ so solen se uaren sunder
hindernisse tote ketlingen uppe dhen olden uredhe« So welic dhudische ofte^
gote ueret copfbrt to dheq crelen, ge schut eme dar wat, dhar ne hebbet
dhe nogardere nicht mede to donde. Willet oc dhe nogardere bi eres silues
willen nicht wedher uaren mitten coggen, so scholen se geuen* van ieweli«'
kerne vare ene halue mark silueres.
So wanne dhe gast comet in dhe nu vnde heuet heto dunde holtes odher
mast, dhe mach he howen an beidhent sit dhes wateres, war so he wil.
Het men enen dhef tusgen ketlingen vn aldagen, dhen sal men uoren
tote aldagen,. dhar sal man ouer en richten, al na sineme broke, wert en
dhef geuangen tusgen aldagen ynde nogarden, dhen sal men to nogarden
ouer richten na sineme broke.
So wenne dhe dhudeschen vn dhe goten comet in dher uolkov vore dhen
uorsch. So solen se de uorsch kerle uorderen sunder leiten, unde selten in
ere schepe vrome lüde vn nemen von en, dal uan oldere gewesen heuet
vnde nicht mer;:^ vnde swenne so dhe gast upwart comet to gesteuelde, so
.sal he geuen, also he uan older tit heuet ge geuen, vnde nicht mer; vn
dhe lodienman, dhe ge wnnen is to ter nu vn wedher up, dhe schal heb**
ben uor sine spise V marc cunen ofle enen baken; Is he gewnnen van
nogarden wanle lolä aldagen^- vn wedher up, III maro cunen ofle enen*
^652 —
1
haluen baken uor »ine spise. Js dhat en lodie to brekt, dhe ut varet na
gude, ofte geladhen is mit gode, dher lodien darf men nicht gelden; mer
der lodien hure sal men geuen. Of dhe uor be nomeden lodeiman an der
up varj;, edher ut, schelende werdhen mitten gesten, vn of se sie vnder en
uor euenen ander reise, dhat schal bliuen stede; vnde of se sie nicht uor
euenen mögen, so scholen se comen to rechtten degedingen vor den her-
togen vn uor dhe nogardere uppe sünte Johannes hof. Dhe uorlude tote
nogarden scholen nemen uan iewelker lodien up tote nogarden to uorende
uan deme strande in dhen dudesch hof XV cune«, vnde in dher goten
hof X kunen; van dher utforinge to haluer mark eunen van der lodien.
Is dhe nogardere schuldig tote gotlande, men ene sal nicht en setten
in dhe pogarden. Liker wis al so ne sal men to nogarden dhen dbutschea
of dhen goten don, noch schelke uppe ene setten, noch bi dhem cledhe
nemen; mer dhat schal an iewedher siden vorderen des hertogen bode.
' Schut en tuist tuschen dhen dudeschen vn dhen nogarderen, dhe twist
sal endegen up sente Johannis houe uor deme borchgreuen, dheme herto-
gen vnde uordhen copluden. Gomet we mit eggachter wapen in dhere dut*
sehen hof vn dhar wene wndet, of dhar got nemet, ofte in dhere goten
hof; wert he geuangen, men sal ene bringen to rechte, vnde na dheme
bröke richten. Werdhet oc dhe porten offe dhe tune ge howen, na dbeme
broke salmen richten; vnde dhar dhe tune uan oldere umbe dhe houe ge
wiesen hebbet, dar men den olden tun ut tut, dar schalmen dhen nigen
wedher an steken, vn dhar nieht ouer gripen* Dar dhe wische sin dher
dutsgen ofte dere goten, dhe solen se hebben, war so se se bekennet
So wat so twist ge schut an dhere someruart, dar heuet dhe winter
uart nicht mede to donde; Vnde wat so twist ge schut an dhere winter
uart, dar heuet dhe somer uart nicht mede to donde. So wat so sake to
weruende hebben uan gerichtteswegene winteruart vn someruart, dhat scho-
len seendegen uor dheme hertogen , dhen öldermannen vn dhen nogarderen,
vn scholen uareneren wech sinder hindernisse. So war so dhe twist gesehnt,
dhar sal man se endegen^
So war so in pandinge geschut, des ersten iares sal men et kundingen
un nicht nemen, vn dhes anderen iares also; vn wert it nicht af ge leget,
dhes dherden iares sal men panden vn nemen sin gut.
Schut en twist (orloge) tusgen dhen landen vn dhen nogarderen, dhe
en ge legen sint, so schal de gast varen vngehinderet bi watere vn be lande,
al so wit al so dhe walt is dhere nogardere. So wc bidher nv comet, dhe
sal bi dher nu weder uaren, comet he bi lande, bi lande sal he wedher
eomen sunder hindernisse.
Is
i
— . 653 ~
Is dhat sake, dhat twe tagen solen dhudeschen vn nogardere^vnde se
beidhe dregen ouer en, so sal inen en truwen. Is oc dat se schelet^ vn se
ouer en nicht ene dreget, so solen se loten vnder en; so wes lot sie ut
nemet) dhe is recht an sineme tuge.
So we so copinge heuet mitteme dhudeschen vn mitteme goten, vnde
sin gut uor ueret ofte uor döt, he mot aller erst gelden dhen gesten, vn
sint anderen luden, dhen he schulde'cht > is.
Louet sin wif mitdheme manne , mit ereme manne schal se uor dhe
schult egen wesen, of se nicht ne mögen uor gelden. Louet auer dhe wruwe
nicht mit ereme manne , se bliuet ledhech uan dherre schult.
Wert en nogardesch bode ge sclagen ouer se, dhen sal men beteren
mit XX marc. silueres; to likere wis enen dhudeschen boden to nogardea
vn binnen erer gewalt mit also uele gudes: dhese be nomeden b^teringe
sal men oc don uor enen prester, vn vor enen olderman, vor iewelic ho-
net XX marc silueres to beteringe vn uor ene copman X marc silueres.
Wert ein man ge wunt mit eggachteme wapene, of mit chuppelene, men
schal eme beteren anderhalue mark silueres. Slet en man dhen andern an
sin ore, ofte an sinen hals, he schal eme beteren III verdhinge.
Dhat ge wichte vnde dhat ge lode van siluere vnde van andereme
gode, dar men weget uppe dhere schalen, dhat schal men ge lio halden
vn recht. Dhat cap sal be halden an dhebe wichte VIII punt liv.
17 13- 1272 — 1274-
Staden liybe^sks Magistrats sLrifvelse tili Hirmästaren Otto om n&gra horgares i qvarstad
hdUöey^ror^ med begäran att de ej mfttte föras ofvet Gotkland«
L. c. 106L
Vijcis prudentibus et honestis, fratri Ottoni, magistro domus Theuto-
nice, ac si)is confratribus in Riga, Aduoeatus^ consilium et commune ciui-
t^tis Lubycensis, cum bona voluntate honoris et obsequii quantum possunt.
Quoniam-, vt percepimus, bona conciuium nostrorum detenCa sunt, licet
ipsii, vt speramus et sicuti dicitur, non videantur in aliquo excessisse , .audi-
uimüs etiam, quod dicta bona debeant super terram gotlandie duci; verum ^
cum specialem habeamus in vobis confidentiam omnis boni, supplicamus
ergo vestre dilectioni , quatinus nostri respectu amoris et seruicii non pev-
mittatis^ ut ducantur super terram gotlandie > sed facialis, quorum sunt
nostris dictis ciuibus presentium, vt id apud vos et vestros debeamus in om-
nihu» nojbis possibiliter specialiter promoueri.
Sv. Diplom: IL 83
— • 654 —
17 14- 1278. Gälaqvisi
Konung Waldebiabs bref för Hai na byamän, att, s&som deras föi-fader, fritt ß bruka dem
by inom vissa rämärken.
*). '
Vij Valdemar med gndz nadh Sverikis Kunungher helsom aHa the som
thetta breff see eller h0ra evaerdeligha med gudh knnogth g0randes med thesso
naervaerende breffue oss hafTiia vnth allom halnars inbyggiai^om sin by som
therra forfaedher lagligha haffwa them atherleffth frijw brukande mnan thesso
ramerke oc tiaeldro stsedher som f0rsth aer j moswik taedhen oc j olaffz aengh
taedhen oc j bredamosabakka taedhen oc j rostabodaryudh taedhen oc j lana-
wadh taedhen oc j langhaello taedhen oc j stenstaedhe oc fra stenstaede oc ater
til mosavi /drbiwdandis sti'engeliga vnder vara nadis hemdh ath mh
gher dyrwiss them t . • fangh g0ra til h0gre forwamingh hcn-
giom vij varth insigle f0r thetta hreff som giffvaX 9dr j gaelquisth amio do»
mini MCCLXXIII in octava beate virginis.
i^i5. 1275 — 1291.
Biskop AtnnfDS i Strengnäs aflatsbref för botßrdiga , som besoka Sigtuna klosterkyrka.
A. 3w c. ,
A dei gracia strengenensis episcopus, Dilectis sibi in christo filiis. • Priori
et fratribus ordinis predicatorum in conuentu Siktoniensi, Saliitem in domino
ihesu christo. Licet is &c. Uka med N:o 435 tiU Nichilominus tarnen cupt-
entes populmn domino reddere acceptabilraa , ehristi fideles ad complacendum
ei quasi quibusdam premiis illectiuis, jndulgenciis vtdelioet et remisuonibus
inuitamus, vt eiunde reddantur diuine gracie apciores. vt igitqr ecclesia vestrt
oongruis frequentetm* honcMribus, omnibus tiere contritis et confestis qui ean-
dem ecclesiam in die parasceues ob reuerenciam Saluatoris nostri crucifiii, et
in vtroque festo sahcte crvcis, et in singnits festiuitatil>as beate marie semper
virginis, et beate marie magdalene, adqne (H Katerine, et vndecim milium vn^
^num, et in solempnitatibus beatorum conressorum augustini episoopL et do-
minici. ac beati petri martiris. nee non et in secunda die Natiidtatis doininL
pasche et pentecostes, ac per earundem festiuitatum seu solempnitatum octa-
nas cum reuerencia et honore visitarint. De omnipotentis dei misericcurdia,
*) Efter originalbrefret pA pergament, kvilkct ännu förvaras i Halna by inom Undenäs For*
«amliiig af'Skara Stift , i aftkrift meddeladt af Lectorn odi DomkyrkoHSysalomannen l
Garlmai*k.
— . 655 -^
et beatc«*utn petri et pauIi ä|)OStol6rum eius auctoritate confisi, Quadi'agintf
dies de iniunctis sibi penitenciis annis singulis relaxamiis. Datum
Pä fransidan , med iS'-hundratalets stil,- vacat
Sigillet skadadt«
1716. 1280 tL i5 Febr. Wexiö.
ArkehUkopeti Jacobs m. £L intyg om derat med Biskop Ascer i Wexiö anstallda laga* under-
sökningy rörande den snikenhet och okyskhet, hvarföre l^n blifvit aoklagad och hvartiU,
han äfven blifvit forvunnen.
A. a.
Anno domini. M*.C®C®.LX®X^X^ Quintodecimo kalendas marcij exercentibus
uobis uisitacionis nostre debitiim officium apud ecclesiara wexionensem, in-
aenimus quod dolentes referimus uenerabilem ia,christo frati^em et cöepisco-
pum nostrum dominum ascerum super uariis et enormibus eriminibus uideli-
cet lubrico carnis ebrietate assidua et simonia apud bonos et graues multi-
pliciter infamatum» Vnde coram ecciesie nostre senioribus prepositis uidelicet
andrea et iohanne, ac eciam domino Gerardo, cepimtis ex officio nostro sicut
debuimus diligenter super eisdem eriminibus inquirere ueritatem, prefixo ta-
rnen prius termino ac eciam assignato volentibus ipsum super premissis ali-
quatenus accusare. sane dictus frater nostri conuentus a nobis qui ex offi-
cio nostro processimus quemadmodum premisimiis contra ipsum, Gohuictus
fuit per tfßstes idoneos et tandem in iure confessus, quod soluciones procura-
cioniim a quibusdam ecclesijs sue diocesis contra statuta concilij lugdunensis
receperat officio uisitacionis non impenso* Conuictus eciam fuit ac eciam in
iure confessus se amplius quam taxatum fuit in prouinciali concilio Telgis in
expensis j)rocuracionum recepisse. Ceterum interrogatus a. nobis sub debito '
prestiti iuramenti, confessus est in iure coram nobis, quod quasdam mulier-
culas carnaliter cognouerat postquam in episcopum assuraptus.fuit diäbolo pro-
curante ac eciam instigante, luciam uidelicet et ingigerdam solutas. CeciTiam
uero ketiljzJ et ingridam mariatas. Huic autem confessioni per ipsum facte ^
interfuerunt ima cum ecciesie nostre senioribus supradictis vddualus preposi«
lus wexionensis^ bowo, petrus et magnus eiusdem ecciesie canonici, Jtem dfe
ordine predicatorum fratres thorstanüs et thorirus, de ordine uero minorum
frater Henricus domus ystaensis, (piorum sigillis et sighis presens scriptum
ad cautelam fecimus comnuiniri.
Pa /^ränsidarif quod ascerus wexionensis conuictus fuit de multis ci*iminibu5. . ., .,^
Ärkebiskopens stora «igill, skadadt, bänger under midten af brefvet; de dfriga p4 b&da jüdocaa*^
N« ij 7^99 10 bortfallna, remsoirna gyai*^; 4^* qfi*ig» 61 mer eUer minidre dLadiide4
— 656 —
1717. i28o d. §4 JuH. Naskow.
KoDung Ems i Danmark stadAistelse p& Lybeckames tilliome erh&llna frilieter och foroi-
ner pA marknadei-na i Sk&ne.
L. c. itS %
£(ricus), dei gracia Danorum Sclauorumque rex, Omnibus, {Nresem scr^
tum cernentibus, in domino salutem.
Noueritis, quod nos vim prouidis, dilectis nobis, ciuibus Lybicensibas
omnes libertates et gracias, que a nobis et progenitoribus nostris, qoondam
regibus Dacie, in nundinis Scanien&ibus et alibi per regnum nostrum hucDS-
que babuisse, noscuntur, Diioittimus et Concedimus de oetero habendas libere
et vtendas, quam diu nobis deuoti fuerint
Mandantes omnibus ofBcialibus nostris vbique per regnum nostrum, oe
dictos Ciues eontra predictas libertates molestare presumant, nee ab ipsis iih
splitum thelonium exigant, set tantum illud^ quod soluere tenebantur ab ao-
tiquo: et si aliqui ex ipsis pro quacunque causa seu forefacto in iudiciun
vocati fuerint, si factum negau^rint, nolumus eos compelii per suspectas sibi
personas se defendere, set per alios homines bone fame.
In cuius rei testimonium presentes litteras ipsis Ciuibus dedimus, sigilli
nostri munimine roboratas. Datum nackaescogh, anno Domini M^ GG^LXXX^
pridie Idus Julij, mandante domino rege,
17 18. 1280 d. 7 Sept.
Förening pi 10 ir mellan Ty^rne i Wisbj och Staden Lybeck tiU handeliis skyddaade i
Östersjöa och dess hanmar.
L. c- ti6 *).
Omnibus, ad quos presens scriptum peruenerit, Aduocatus, Consules et
commune Theutonicorum civitatis wisbucensis Salutem in omnium saluatore.
Notum esse cupimus uniuersis, quod nos et amici nostri speciafes, vni-
uersi ciues et mercatores honorifici Lubeke inhabitantes, tali pacto sumus ad-
uicem coufederati: si forte, quod absit, persone quecumque, sublimiores et
inferiores in portu Trauene uel in Noresunt, uel abinde usque in Nogardiam,
vel in toto inari orientali et in omnibus portubus et nauigii locis intermecfiis
vLicumqve, Nobis aut eis, aut eorum üel nostris cönciuibus, aut ullis aliis
Theuthoiiicis mercatoribus, hobis de bono £auentibus, Molestie, Grauamintf
siue dampni quiequam intulerint: Hlud nos et ipsi ciues Lvbecensös reforma-
bimus* aut ulcisceniur Laboribus communibus' et expensis, secundum nostra»
rum et suarum exigenciam virium, quemadmodbm inter nos et eos communi-
ter est coAdictum. . , .
*) Derstädes efter orginalet, som ftrtaras i Lybeck. ^' "
_ 657 —
Sed quia dicta confederacionis vriicio debet inter nos et eos per integros
X annos, proxime nunc instantes, inuiolabiliter observari, In euidens testi-
monium premissorum presentem paginam conscribi fecimus et sigilli nostri
appensione firmiter communiri.
Datum anno domini M® CG® LXXX^^ Sabbato proximo ante Natiuitatem
beate virginis marie.
1719. 1281 d. 29 Juli. Söderköping.
Konung MAG!fUS I:s beki-äftelse och utvidgning pä Presterskapets Privilegier *}.
6. 4: 154.
Allom them thetta breff wardha sijandhe Magnus med gudhz nadh Swea
och g0ta konimgher Ewerdelica heisa Vaars Rikis HjzJgmectighet hulkit wij
bekennom os äff gwdhz makth antwardath aktom wij saa äff hans nad Re-
gera och saa war hogh til almectig gudz hielp oplista ath wij ey vilia saetia
wara tr0sth paa vaaken hoffolk 0r}]gzmdDn heller aa wara egna förnumst vthan
sdßthiom alth warth hop til the helge trefalloghetz fjzJrsyn hulkins wilie ey
«r äff mandhz heller hestz starkiek wthan them som sig fjzfrlaata oppo hans
milhet formaa han äff sinne dygds storheth begaffwa ok thil en god enda
foya the tingh som aldra olikest xvw och huad tak och loff wij honum göra
pliktoghe a^ra kan ey waar hogh besinna heller tunga tala medhen wij äff
wara mectoghe fiendhe och theris margfalla fjzfrsaath haffwom her thil wa-
ridh frelsthe Synnerligha äff hans naadh och saetiom al wara omhugsan in
thil honom med fulla tro och hop ath wij medh hans hielp maagha skikka
waara vndhersaatha fridh med waara omhugsan hulka wij os welwilieliga
tiiilthaffwet haffua huar fjzfre tykker os tilbjzJrliget wara honum i allom tin-
ghom och helsth i them personom hedher wetha som synnerliga til hans
tiaensth skikkade vevB. saa som the helgia kyrkiu och hennas tiaenarom ther
han skikkadh haffwer i sin stadh saa som goda herda och fjzfrmyndara fjzfr
menniskiom som aerw hans handa virke och ther fjzJre som os wel drager thil
mynnes ath wij tilf^fenda i waara kr0ningh vnthom och gaffwom alla kyr-
kionnes godhz och aegadela i warth rike alstingis frij äff alla konungzliga
saker och rettögheter, dog saa at alth thet godz kyrkionne til komme epther
thet consilium prouiriciale i telgia ther wij personliga offwerwarum med werdn-
ghom faadrom her erkebiscopenom j vpsala och allom riksens biscopom f^lye
med sinora toogfaa siaa synses os nW: tilbwlighet i wara elskeligha husfrus
*} LatiBska origiaiilet 8e ^vaniore N:o 7i5.
— 658 —
kr0ningh' f0riieinpdha waarä welgerainga och kvrkioones friihetb f0rbaettra
eptber waarth fulkomoath ektheskap epther gudz Laghom latande os tykin
skee hiiadh heritie g0rs til sera och eptber thet wii tiiOzfrenda Skikkade thiil
ena sewigha gofwa ath alla kyrkior och kyrkienoes personor i waara rike
skulle wara vndher waara beskaeroi i fulla trygheth qcb freedh f0rbiwdan(ie
wiidh strengista hempdh allom her mothe g0ra Saa yntie wü och kyrkionne
och hennes personer al thera godz r0rlighet och or0rlighet saa yeel til
sokna kyrkior som domkyrkior med allom theris hionom som i tbem aegho-
men boo hwadh thet heller aero brythia landhboo stwbbakarla eller ny op-
tagna iordh yrkiara quitte och frij äff allom konungz rseth ok konungx sa-
koni och äff allom konungxlighom twnga vthskyldber och beskatningh som
almennelifi^a kailas Skepewisth aetbergeeldb spannaamala ledlngxlama ocb
allom androm twngha huadh nampne han belst nempnas kunne her thiil
aalagdber haffwer waridh heller her eptber aalseggias kunne alstingis frij
ochvvndantagne, och wiliom thetta saa almenneÜghe skola tagas och vnder-
staas och om the godz ther kyrkian epther f0rnempda consüium üaanghet
haffwer saa ath theo clausula med sinom tunga, som thaa var saLt 'skal
kyrkienne inghe stadz til •f0rfaangh wara j nogramotta vthan skula alstio-
' gis äff alskona twnga saa gansliga frij wara som the godz kyrkian aatthe
i^r fornempde wara elskeligha busfrvs kr0nii:^ Alth annadh warandhe epther
landz lagom wiliom wij och ath alla paeningha saker ther i f0rnempda god-
zom falla kwnna Skolo aaff biskopom och theris embitzmannom wtbkraffias
och opbaeras wthan huars mandz gensaegn Ok om thet er edz0ris maal dogh
saa at then brotlighe ey faa fredh eller inledingh f0r en maalsieganden be-
dher f0r honom Kan thet och saa hendhe ath somligha en dels äff kyrkia
iordh och en deels äff skatta iordh heller annars mandbz thaa sware ky^
kianne thil then del han haffwer afT henne saa i sak0re som affrade vi*
tandis sügh f0r then annan deelen konungenom i alla pliktog» wara Giff-
widb i s0dherc0pung Anno domini MGGLXXXl A f0riiempd(; woris elske-
ligis kaere husfrws kr0nilse dag som war sancte oloffs konungxdagh.
1720. 1381 1292.
Lagmannen i Wermland Cul GLouldssovs samt BBimoLr Sothulpssom och Hof-Presten Öins
intyg, att, ^id verkställd undersökning, godset Fjälstafn befunniU ]agligen tilihora Skaia
domkyrka.
^6 a.
Omnibus christi fidelibus Presentes litteras Tnspecturis, karolus hakalds
SUN legifer, wermalandie, et brtniülphos botildis necnon et 0noo jllustrii
domini M regis swecie clericus, salutem in omnium saluatorei Nouerintpit-
- 659 - . ,
sentes et futuri, Quod nos per probiores et discreciores tocius terre
wermalandie, super predio qaod dicitur fialstafn, secundum jura et leges
dicte terre jnuestigauimus racionem, veraciter ab omnibus intelligentes, di-^
etnm predium uidelicet fialstafn ecclesie, scarensi iure jrreuocabili -fuisse le-
galiter assignatum, sub hac forma vt dominus Episcopus scarensis, andree
jn tanto, quod deficeret ei de predio qiiod assignatum fuit ei pro tialstafn
jn swecia , satisfaccionem competenter adimpleret, jn cuius rej testimonium
sigillum nostrum presentibus est appensuni.
Pä fränsidan.' De curia In fialstampn wermillandie s« vendita episcopo scarensL
Sigillet bortfallel.
1721. 1282 d. 8 Sept.
Eoi^ening p& 8 Ar mellan Riga^ Lybeck och Tyskai^e i Wisby, tili handelns skydd i Osten jon
och dess hftmnar.
L. c ii6 *).
Vniuersis haue literam inspecturis aduocatna, consules et cominune Ri«
genses salutem iaeo, cpii neminem vult perire.
Ad noticiam omnium et aingulorum cupimus pervedire» quod nos, cum
reverendis utique viris ac amkis nostris specialibus, conciuibus Lubicensibus
ac Wisbucensibua Teutboniois yniuersis, talis confederacionis nexus vniuit
uidelicet, si forte, quod absit, persone quecunque sublimiores aut inferio-
res, cuiusciunque dignitatis aut gradus, nobis uel ipsis, aut etiam quibus*
cunque Teuthoqicorum mercatoribus, nostrum honorem diligentibus et pro^
fectum^ in portubns Trauene tel Noressunt, aüt ab inde usque Nogardiain
in toto mari orientali, in omnibus portubua aut navigii locis intermediis,
molestie dampoi seu grauaminis quicquam intulerint, illud et ipsi et nos
reformabimus aut uiciscemur communibus laboribüs et expensis^ secundum
suorum nostrorumque exigentiam iurium, prout etiam inter nos communitei*
est condictum. Predicta confederacionis vniooe per integros annos VIIL. et
continuos numerandos in proximo duratura.
In cuius rei evidenciam et certitudinem pleniorem presentem •conscribi
fecimus cartam et sigilli nostri appendictione communiri. Datum et actum
anno gracie M CG LXXXII, in festo natiuitatis domine nostre.
**) Efter origiiialet i Lybeck.
— 66o —
1722. 1283 — 1807.
Johan logewaldssoDS Fru, Helgas testamentariska aoordning af Hielmsater och andra girdar,
penningar, kläder, m. m. tili kloster, prester och fttskilliga namngifba personer.
A« IL
Jn nomine patris et filij et spiritus sanctj Amen« Ego Helga vxor do-
ininj Johannis Jngiwaids sun, vltime uoluntatn mee testamentum in hono*
rem ihesu christi et meorum remissionem peccatorum ordino sub hac forma,
Sanctjmonialibus in Foth^ ubi secundum consilium dilectj mariti mej et di-
uine provisionis ordinacionem eligo sepulturam« Confero vigintj Marcbas ar-
gentj cum omnibus paramentis altaris et sacerdotalibus indumentis de Balli-
cbino, Jtem monacbis de Jullyttum quia parentes mei ibi plurimi sunt hu-
matj, Confero iinam curiam que dicitur, Hialmsetrgli cum oranibas ino-
bilibus et inmobilibus Jtem in honorem beate uirginis et specialem deuocio*
nem patris nostri fratris thorstanj fratribus predicatoribus in sictunia assig-
no tres marchas argentj, Jtem fratribus predicatoribus in westraasras pro
vna casula in qua in honorem beate uirginis roissa dicatur in sabbatis,
unum exametum do ad honorem eiusdem virginis gloriose , Jtem fratribus
predicatoribus in strengines vnam Marcham argentj, Jtem fratribus de Eskib-
tunum similiter unam Marcham argentj, Jtem omnibus sacerdotibus in quo-
rum pafrachiis (!) mansionem habemus assigno cuilibet vnam yaccam , Jtem om-
nibus seruis et ancillis que tarn diiecto 4neo marito quani mihi attinent caoi
consensu suo confero Übertatem, Jtem domino Johanni saoerdotj qui niki
fideliter seruiuit do predium quod possedj in Mohereth, Jttm sigwido udos
anulum cum saphiro, Jtem Byrgero, quinque solidos terre jn Tlwagrutkin
nericia, Jtem Ragin j vnicas uestes de SKarleto, Jtem Elene Tnura mantelliiD
de skarleto cum uarijs subforatum, Jtem Margarete onum par uestinanto-
rum de skarleto, Jtem sigridi unum par de genstblath, Vt autem in oonh
bus preniissis plena inposterum posset esse stabilitas ea ordinaoi caia di-
iecti maritj.mej consilio et consensu, cuius eciam sigillum cuin sigillis diiecti
fratris mej domini Anundj et prioris insulensis presentibus est apperaaBi.
Fi frinsidaiif Liüera super Hyaelmscdire propter quod optinuimus ,Torp et ragntorp.
SjgiUcD, alla tre, föga skadade.
1723. 1283 d. 27 Juli. Sunderborg.
KonuDg Ebi&s i Danmark lillstAnd för flere Tyska «täder vid Östersjön, att beidka Skln^
marknader samt nedsätta sig, handla och Tandla iriket, säsom frAn äldre tider varitTanligt
L. c i33 ♦>
Eaicus, Dei gratia Danorum Slauorumque Rex, Omnibus, hoc scriptom
cernentibus, in Domino Salutem. Noueriot
*} Efter originalet i Ljbeck.
j
•^ 66i —
Nouerint vniuersi, quod ro9 burgensibus et ciuibus oomibus de Ciui*
tatibus Lybeke, Wismar, Roosztook, Dimin, Stralasund, Gripswald, Stetin
et Andern, ad nundinas nostras scanienses, uei quocumqne alibi in regno
nostro venire volentibus, plenam securitatem et liberam facultatem pro no-
bis et omnibils aliis causa nostri aliquid facere, uel omittere voientibus, an-
no isto concedimus per presentes, iliua veniendi, ibidem morandi» emendi,
vendendi et roercimonia sua exercendi, prout consueuerant ab antiquo, ac
iterum ad propria redeundi.
Ne igitur super dicta securitate eis possit aut debeat in posterum am-
biguitatis materia suboriri, presentes litteras eisdem contulimus, aigiili nostri
robore communitas, in testimonium et cautelam. Datum Sunderburgh alste,
arino Domini M^ CC^ octogesimo tercio, sexto KL Augusti* Testibus Domi-
nis Alberto, Gomite de glichen, H. priore de Andwarthscogh et Petro da?
pifero.
1724- 1284 d* 17 Aug^. Withaiosa.
KonuDg Ebuls i Daomark skjddsbref lor Tyskar, soin besoka marknaderna i SkanSr.
L. c i36 •).
£(Ricus)y Dei gracia Danorum Sclauorumque Rex, Omnibus, presens
scriptum cernentibus, in domino Salutem.
Intelleximus de nunciis mercatorumde Teuthonia, quoddicti reercatores
ad nundinas nostras inr Scanoer hoc Anno secure non possent venire, sicut
consueuerunt annis prioribus, qua propter scire volumus. vniuersos, quod
omnes et singuli mercatores de teuthonia, nundinas Scanoer visitare voientes,
ibidem secure veniant sicut consueuerunt ah antiquo, et si aliquis eos impe-
dire voluerit, nos eisdem mercatoribus de teuthonia omnimode erimus ple-
nus coadiutor.
Si vero aliqua causa, casu fortuito et non deliberato consilio, exhorta
fuerit, sicut hactenus jus in Scanör fuerat, iudicetur. Si autem deliberato
consilio aliqua causa contra aliquem et aliquos fuerit exhorta, erimus ple-
nus eisdem coadiutor et defensor.
In cuius rei testimonium sigillum nostrum litteris presentibus duximus
apponendum. Hec littera ad nundinas jam instantes valeat et non vltra.
Datum Withmosa, Anno domini nostri M^ CC^ octogesimo quarto, sexto de-
eimo Kalend. Septembris.
*) Efter origioalel i Ljbeck. ^
Sv Diplom. IL 84
— 66a —
1725. 1285 d 18 Maj. Rom.
Pifven Hoooriuf IV:« Bulla, med befalloiDg tili Blskoparne i EoskiU och Odcsse, aUJSfverteia.
na pallium Uli atvalde ÄrLabiskopcD Magnus i Upsalai i händelse, alt Ärkeotskop Johao i
Luod skulle vara hindrad, att fullgora detta uppdrag.
F. 1: Ssa. Att. I. %4 45i.
Honorius IV Roskildensi et Othoniensi Episcopis committit Pallüm de
corpore Ä Petri sumptum Magno Electo Üpscdensi t rädere y quatenus l
[Johannes) Arehiepiscopus Lundensis commissionem ea de causa acceptam exe-
qui non posset.
Honorius &c. FenerabiÜbus Fratribus . . . Roskildensi et . . . Otfumienü
Eoiscopis Salutem &c.
Palleum insigne Pontificalis ofBcii fuit a Nobis pro dilecto filio Magno
Electo Vpsalensi per dilectos fillos Petruoi Agnetis Ganonicuai Lundensis, et
Hemingum Glericum Vpsalensis Diocesis Nuncios cum ea qua deeuit in-
stantia postulatum, et dum de concessione ipsius Pallei ageretur idem P^
trus pro parte ipsius Ecciesie Lundensis asseruit dictum Paileum Venerabili
Fratri nostro • • • Archiepiscopo Lundensi specialiter fore mittendum per
eum assignandum Electo predicto pretendens per Privilegium apostolicnm
apparere, quod idem Arehiepiscopus Lundensis primatum obtinens, preest
Archiepiscopo Vpsalensi, et quod cum expedit Palleum impetratum a Ro-
mano Pontifice per Nuntios Ecciesiarum earundem ad ipsam Lundensem
portetur Ecclesiam, et per Lundensem Archiepiscopum Vpsalensi Electo con-
secrato in Archiepiscopum tribuatur. In Registro quoque felicis recordacioois
Gregorii PP. IX. Predecessoris nostri noscitqr esse repertum, quod cum Pal-
leum petitum per Ganonicos Lundenses Nuntios tunc pro Vpsalensi Electo,
fuerat Antecessori suo Archiepiscopo Lundensi transmissum eidem Electo
per eundem Archiepiscopum assignandum. Sed eodem Hermingo pro dicta
Vpsalensi Ecclesia in contrarium asserente, predicta non fuisse servata. Nos
precavere volentes ne dicte Ecciesie sub talibus anfractibus dispendium pa-
tiantur, huiusmodi petitioni duximus annuendum, et per eosdem Petrum,
et Hermingum dictum Palleum de corpor« B. Petri sumptum illi trans-
mittimus assignandum eidem Magno Electo, ut illo intra Ecclesiam suam
illis diebus utatur, qui expressi in ipsius Ecciesie Vpsalensis priviFegiis con-
linentur. Dantes eidem Archiepiscopo nostris litteris in mandatis, ut illnd
auctoritate nostra Electo assignet eidem sub ea forma , quam predicto Ar-
chiepiscopo Lundensi sub Bulla nostra mittimus interclusam, et ab eo nomine
nostro, et Ecciesie Romane sub forma, quam sub eadem Bulla eidem
Archiepiscopo Lundensi dirigimus fidelitatis recipiat juramentum. Formam
autem juramenti, quod ipse prestabit Nobis per eiusdem patentes litteras
suo sigillo signatas per proprium Nuntium quantocius studeat destinare.
Verum quia posset contingere, quod eodem I. Lundensi Archiepiscopo morte
j
— 663 —
prevefito, vel ex alio impedimenttf legitime impedito per euoi huiosmodi pal-
lei exhibitio fieri iion posset Nos dispendiis eiusdem Vpsalensis Ecciesie
paterna sollicitudine precavere volentes, Fraternitati vestre per apostolica
Scripta tnandamus, quatenus eo casu si contingeret vos, Tel alter vestrum
dictum palleum^ et ipsas formas a Nuntiis ipsis vobis faeiendas exhiberi,
palleum predictum juxta premissas formas hac vice auctorltate ni^tra £Ieoto
dssignetis eidera predictarum litterarum nostrarum dicto Archiepiscopo di-
rectarum t^nore servato. Geterum non intendimus, quod propter hoc eiadem
Ecclesiis, vel eariun alicui circa premissa^ vel aliquod ppemi^sorum in per-
secutione sui juris petitorio vel posseasorio jus aliquod accrescat, vel decre-
scat, vel alias quomodolibet derogetur. Datum Rome apud S. Sabinam.XV
Kai Jun. Anno Primo*
1726. 1285 d. 25 JunL Lödöse-
iCoiKing Magkus I:s pA begSran gifna lejdebref pA 8 dagar tov Joban Lille och TysLa sjö-
stftdernas fullmäklige, for alt infiana sig Uli en Öfverläggniqg.
L. c. i4i n
Omnibus, presentes litteras inspecturis, Magnus, dei gracia Sweorum
gothorumque rex, in domino salutem.
Notum facimus, quod nobili et honesto viro Domino Jofaanni Litla et
nunciis ciuitatum marithimarum theotunicarum, eis quoque, quos secum ex
parte dilecti fratis nostri, Domini regis dacie, habere uoluerit, pro nobis
et nostris Omnibus^ omnibus quoque pro nobis uolentibus facere vel dirait-
tere, ad nos veniendi, nobiscum morandi et placitandi et a nobis iterum
recedendi, omnimode securitatis conductum concedimus per presentes, non
ideo quod ipsis de securitate possit habere diffidentia, sed quia dominus
Wisclawus, nobiscum personaliter colloquens, a nobis voluit hoc habere.
Hunc autem conductum ad octo dies durare uolumus et ualere«
In cuius testimonium sigillum nostrum presentibus est appensum. Da*
tum apud Lodhos, Anno domini M^ CG* LXXX quinto, VII. Kai. Julii.
1727. i»85 d. 3 JüR Gulibergshed»
KoDung Eriks i Norge förklariog rorande den föreniDg, som blifvit bestämd att med flere
Tyska Städers fullmäktige uppgöras i Kalmar, samt begifvande under det utslag, hvilket
Sveoska EiMiaBgen Magont dcniti kaa.iomma att sftsom högsta domare gifra.
L* c. i4i **)•
Omnibus, presentes litteras inspecturis, Eaicus, dei gracia Rex^ Nor*
wregie, salutem in domino sempiternam.
^) Efter t>i'igitial€t i Lybeck.
**) Efter origioaiet med bibeUllet sigilli fonraradt i Lübeck.
— 664 —
' Notom factmus Tniaenis, quod nos da oonsilio sfpientimi r^oi nostri,
cum disetetis viris, Jobanni monacbo et Vromoldo de quinqae domibas, de
Inbeke; Hassone de Crucowe, de Wismaria; Alberto Spizcenagel, de Roztok;
Goracbaico, dicto vnververde, de Stralessunde; et Hinrico de Wolegost, de
Gripeswolde, procuratoribus et nunciis dictarom Ciuitatoin, in preseocia
magoifici principis, domini Magni^ dei gracia Sweorum GotoraniqQe reg»
illostris, super disaensionibua et causis, que inter nos regnum et snbditos
nostros ex vna parte , et di<^s Cinitates suborte auot ex altera , placitauh
mus et conuenimus in bone modum, quod nos in festo beati Micheln pro-
-ximo venturo^ daos viroa discretos, quoa nomine nostro ac subditorum no-
strorumj Jiidices decreuimus eligendos, et dnos procuratores ydotieos apod
Kalmarniam in Swecia destinabimus: Qui Judices, vna cum duobus viris dt-
scretis, quos queuis Ciuitas pro se et suis Ciuibus Judices elegerit, in pn-
sencia dicti domini Sweorum Eegis«. causas et querimonias, coram eis io
eodem loco mouendas et proponendas, ex vtraque parte audire, discutereet
judicialiter decidere possunt, prout justum foerit; et quicquid Judices coiio-
libet Giuitatis vna cum nostris coneorditer fecerint et difnnierint, Illad de-
bet per omnia firmiter obsernari. Si vero. discordauerint ratum et finnua
permanere debet, absque appellacionis remedio, quicquid idem dominos rex
Swecie, tamquam summus Judex, super biis factis, de causis singulis, se-
cundum deum et conscienciam suam Juste duxerit iudicandum. Vnd^Iden
rex Swecie juraoit, quod de omnibus inter nos et prefatas Ciuitates juste
debeat judicare. Ita' eciam quod omnes cause, que mote fuerint in loco et
termino supradictis, ab illa die terminari debent infra mensem, cetere vero
cause y que ibidem mote non fuerint, proponi debent et terminari permo-
dum suprascriptum in colloquio celebrando, inter nos et fratrea nostros, re-
ges Swecie et dacie, apud Gulbergsheid in octaua natiuitatis Johannis baptif
ste anni proxime venturi.
Quicumque eciam pro aliqua causa condempnatus fuerit, per dictum
dominum regem Swecie, aut judices memoratos, ad penam pecuniariam ex-
solnendam, satisfacere debet actori, a tempore late sentencie infra AnDum;
sentencias autem, quas idem rex Swecie vel iudices dicti coneorditer tuierint,
gratas et ratas haoere debemus et in subditia nostris fideliter exeqor to|o
posse nostro, quando nobis hoc per litteras domini regis Swecie fueritnuo-
ciatum.
Promisimus fide media et jurauimua insuper, ac nobiseum dominus
dux, frater noster in christo karissimus, si de nobis bumanitus quid coo-
tingat, omnia et singulä snprascripta et infra scripta absque fraude qualifaet
firmiter obseruari, et captis de dictn Giuitatibus, qui tempore placitacio-
nis apud Gulbergsbeidh nunc babite detinebantur^ in c^QO nostro cam
— 665 -•
rebus I quas tunc habueruat, Ikenciam liberam ad proprk redemidi conce-
dere.
Promisimua insuper, quod mercatore» dietarum Cmitatam ab ecto die*
bus post festum beati Jacobi apostoli^ priino ventoinun, cnm plena securi-
täte possunt venire ia Dorwegiam et sua ibidem exercere mercimonia, ac vti
libertatibus melioribus, quas temporibus illustrium regum patris. nostri et
domini Haquini, aui nostri, habueruut et ostendere possunt per patentes
litteras eoruodein regum , dummodo nostrates in predictis Giuitatibus tali
gaudeant in omnibus übertäte, qual^m.aliquo tertpore babuerunt in dictis
Giuitatibus meliorem; et dicte Ciuitates inimicis nostris, nos et regnum no-
gtrum ac subditos contra iusticiam inpugnantibus, vel nobis aut nöstris ju-
sticiam denegantibus, noo inpendant consilium, auxilium uel fauorem publi-
cum uel öccultum, in nostrum vel nostrorum preiudicium vel granamenl
Si vero aliqui de nostratibus, mercatoribus earundem Giuitatura in ali-
quo iniuriati fuerint, debemus, prout facti qualitas exegerit, secundum le-
ges patrie conquerentibus facere iusticie complementum.
Inter regnum nostrum et dietas Giuitates, pace perpetua nicfailorainus
et concordia stabili perdurante, placitatum est eodem modo pro ciuitafibus
Rigensi et Wisby in gottandia, et pro ratihabicione dietarum ex parte Giui-
tatum, supra dicti procurator^ lubicenses iurauerunt et fide media promi«
serunt.
Preterea volumut, quod alie ciuitates, quarum procuratores non inter-
fuerint supradicto colloquio, faac compocisione includantur, dummodo jiiraue-
rint et consimiles litteras böbis dederint, quod premissa omniä votuerint
obseruare.
Dalum apud Gulbergsfaeidb, anno domini M"" GG"" LXXXV', tercia fe-
ria post festum bealorum petri et pauIi. iipostolorum* Anno vero regni
nostri sexto.
i^aS. 1285 d. 3 Juli. GuUbergshed
Konang' MiGVüt I:s i Srerige fö'rklariog om Itagandet, alt i Kalmar pi besUTmd dag, i tvislca
cmellao Koaang Erik* i Iforge Mint Norgef rike i cna, och flera upprflknada ^Tysk« haiideb-t
ftäder & aodra «idao, afj^ora altt h?ad icke geaom deras fulimiktige afgores,
L. c. 143 *).
Omnibus, presentes litteras inspecturis^ Magnus, dei gracia Sweorum
Gotorumq.ue rex , salutem in domino.
*) Efter originalft» med ionu vidhäogaode Koogl. sigill, forvaradt i LybecL
^ 666 —
PrculMtamur Miideqcms per pMseiites, not atompsUse nobtd »per emm-
bus et singulis articulis et causis« dequibus iater dominum £(ricum), regem
norwegie älu^ren, regnuroque 9uam et soos subditos qiiosciitiqiie, ex parte
viia, €t Giuitaftes roaritimas lubeke, Wissemere^ PO«Mok, Stralessmit, gripes-
woltf theotonioos Wisbyenaes et rjgam ex parte altera, diseördia vertitur,
vt, quod duo ex parte pegis norwegie et duo ex ciuitatibos preraissiS) as-
sumpti Judices concorditer determinare et sopire toon poterint, illod nos
senteneialiter difBnire t^eamor ; jnrauirnua namque seMindiiift domiauin et
nostram conacienciam in hae parte et in omnibüs istis ad nos perlatis, ja«
sticiam nm facturos.
Aeceptaaerunt autem apontanee predicte partes diem beati Michelis, proxi*
mo Tentarum, ad eomparendum coram nobis Kalmarnie, ad procedendum
in predietis causis et articulis, quos habuerint proponendos. Queearoque
autem ibidem coram nobis proposita fueriht, sine mora illa ibi infra mensem
terminare uolumus ert debemus; obligate quidem ad hoc smit dicte Septem
Ciuitates, jta quod quelibet Giuitas pro se, in dicto festo.Sancti micbeiis
Judices et nuneios suos modis prehabitis, cum procuratoribm 5uis, m Kai-
mariam transmittant, et si de aliqua illarum Giuitatum vnus nuncius ant pro-
curator, antequam ad nos reniat, morietur^ atiperstes illius Giuitatis pro se
et decedente in omnibus premissis habest ptenariam potestatem.
Promiserunt autem lubicenses pro se et ciuitatibus riga et wisby, et
cetere qitatuor Giuftates pro äe specialiter promiserunt pro predietis omni-
bus et infra scriptis ^fidditer obseruandis.
Si eeiam aiie Giuitates similis questionis inturias passe^ aub composicio*
nis forma, quam predicte Giuitates acceptauerant, manere volentes super vo-
Juntate sua et dicte composicionis ratihabicione infra feiatum beati micbaelis
instans proximo suas nobis miserint iitteras, assumpsimüs nobis eodetn iBodo,
sicut ciuitatibus aliis, et eis super earum questionibus justiciam judieare; ü
vero impedimento legitimo prediti infra festum micbaelis non venerint cum
ipsis litteris ratihabicionis, et si uenerint ad gulbierehedh in octana beati
Johannis babtiste anni proximo futuri, cum suf6cienti mandato, ibidem eis
justiciam (aciemus. Uli eciam pärti nutlum debemus impertiri consilium vel
juuamen^» que sentencie vel senteaciis nostris non. obtemperauerit, seu alia
ition fecerit, que in eius apertis litteris , super hijs »coofectis, continentur,
donec .secundqm teuerem sentencie vel sentenciarum nostrarum plenariefue-
rit satis factum.
In premissorum autem testimonium sigillum nostrum presentibus est ap-
pensum ad euidenciam pleniorera.
Datum apud Gulbierehedh, anno dominiM'' CC'•LXXXV^ ^piintoNbiL
Julij.
— 66;^ —
1729- 1285.
Orottning Ia6ebobgs i Norge, Abboten Eriks vid Munkalir i Bergen och Ebiü Duoovlssoks
^ iostruclioo for Biskop Narwe 1 Bergen ocb Björn Erlingsson, sftsom Norrska Kofluagensofn-
biid tili KonuDgarne i Srerige och Danmark«
K. e. a: 104 *).
Ingiborg medr guds inis$kuoa Drottning j Noreghe ok Eaikr Abote at
Munkliui i Berguin ok Erikr Ouggülsson senda ollum mannum {)eim sem '
|)etta bref sia eda höyra Q(uediu) G(uds) ok sina. Ver vilium ydr kun-
nikt gera at virduligr herra ok analegr fader Narwe msedr guds miskunn bi-
skup i Berguin ok herra Biarne Erlingson fara f>essara erenda vars virdulega
herra E. konungs hins koronada a ' setta are rikis hans ok at lidnum fra
burdar tiina vars herra. äiesu christi {>ushundra{)e ok tueim huD{)radum
LXXXV vetra til Syarkis at ef bref pat ma fazt er nu sendizt |)angat til,
|)a skulu jpeir f>ess fraeista. En ef jpat faezt aei pa gere f)eir composicionem
alla vega epter pui sem hon er uppkastad vtan ei skal ikoma vm stipen-
diarios per skulu ok dagr vidr Sya konuog at lonsvakn. Eh f>essor ero
]p2dira. aerende til Dana konongs at ranzaca ok höyra oc a lykt at koma
sakum f>eim ok kaerssom er fara mellom riknanna Noregs oc Danmarkar.
ok at binda vidr Dana konong ok fa land Ordost en ef eige gengnzt pat
|)a skolo jpeir til lata jpiorn peiv skaulu ok taka dag vidr Dana konong
sidazt at kunts (knuts) mösso ok vidr Guldbergsheide. Ei skolo f>eir ok bkida
meiri skuld a varn nerra konongen af Norege. en at niessto läge. sex. |>as-
hundrod niarka. med f)ui mote at sua mikit minkizt ok nidr falle af |>essa*
re skuldu sem raknazt nordmanna skade sa er f>eir kaera a Dane. En fyr*-
sogd lond Stande at veidi Dana kononge sua|)oat ei skalhan fyrjsaejta sina
menn en vti era aller peiv termini er akuadder uerda. En sua morg veter
Stada se maelt ok stodd til upplyfttingar sem morg verda {)ushundrod mar-
ka vtiatod ok lukizt vppi Tunsbergi eda j konongahellu. koma ok {)ydeskir
jnenn til Dana konongs medan vars herra Noregs konongs fyrnemdir sen*
dihodar ero pav ok vilia saetazt pSL se sua samt vidr |)a at peiv sendi skilrika sen-
diboda til saetasrgerdar vidr Noregs konong en bans adr nemdir sendibo-
dar iate {)eim vruggu leidarbrefe» Sua skqlu ok vars herra E. konongs ae-
rende (»esse efinkanlega syslazt ef fast mego at huarge {>eirra kononganna af
Norege eda af DanmariLU skal saetazt eda aater Vera vid |)a hina f>ydessko
X medah f)eir vilia niote stamla ok vaatter vera mote adrum huarom |>es-
^ara fyrsagdra kononga ok til vitnisburdar at var hinn virdulege herra E.
konongr fek {)esse aerende. sem er nu ero ritad Herra N. Biscop ok herra
*) Efter en afskrift pft papper i Bergen , rättad af Arne MagMiaoB»
— 668 —
B. at sysla vidr Dana konong ok sya konong f>a gerdom uerr {)etta bref
ok vor insigli firir settom ok f>esser menn af hans heimilego rade er ner
varo ok 8amf>yktu {>essare sendiferd ok aerendom medr sialfum honom ok oss
Sira Erlendr Profaster at postola kyr(k)iu. Herra Gudleikr. ok herra Lodin
fnerkisoiadr. herra Siugurdr lögmadir. herra Hakon Rögnaldzson. Herra
Vidfkunnr, herra Niculas; herra Juar Gudlaug^n.
12 Sigill hafva funnits uoder brefTet,
iySo, ia85.
Sladen Rostocks, pl flera andra stflders vfigoar, afikrdade slrifrelse tili Stadeo Lybeck, mti
beglran om ttillestlDd med Furtten^pft Mgco, p& det hao mi-kuima begifva tigüUKil«
mar, der alla stidernas bästa ifrigakommer.
L. c. 144 «}.
Viris providis et honestis consulibus de Lubek consules ciuitatis Roz-
stoc sipceritatis et honoris plenitudinem cum affectu.
Vestrain disqr^tionem rogamus, studio, quo possumus pleniori, quatenus
Magqifioo principi Ruyanoruin inducias procuretis, ut ad nostra placita in
Kafmariam pro omnium civitatura vtilitate et profectu valeat se transferre,
quia speramus eum nostrum negocium dirigendo promovere, de illatis r&
comp^nsam icapiendo debitam et condignam. Hec littera ex parte omnium
chritatum Rozstoc congregatarum yohk ßst directa licet salutatio sub nomine
nostro yobis sit signata^
173 f. 1285 d 3i Oct. Kalmar.
Koouog Magvvs fo dorn oellan Kooangen i Norge oeh tja Tytka sjfistader, tiU (olje hfinl
stflderne ej mAtle bisli Konnogen i Daamark mot Iforge m« m.
JL c 145 *♦).
Magnus, ^dei gracia Sweorum gothorumque rex, Omnibus, presentes lit*
teras inspeeturis, Salutem in domino sempitemam.
Protestaxnur et recognoscimus per presentes, quod inter illastrem regem
norwegie ex parte vna, et ciuitates iparitimas: Lybekh, Rotstockh, Wissi-
mar, stralaesund, Gripeswold, Rigam et theotunicos in Wisfoy et dictarom
ciuitatmn incolas, esse taliter placitatum: quod si vßx daeie conquereni)
regem
*) Efter originalet i Lybeckt arkif. Origioalel har brarken dag eller Srlai; tu med Sldie Mb'
giord aftkrift har IrUlet iftSS.
*t) Efter originalet förtedt med Kommgeiu sigill, fSrvaradt i Ljbeck. ^
- 669 - -
regem norwegie fecisse sibi iniuriam, et simulac contra eum dictarum auxi-
liiun inoocauerit ciuitatum, ciuitates debent regi norwegie, quod faciat regi
dficie iusticiam, suas Htteras destinare/ quibus receptis, si rex norwegie re*
söripserit, se hoc velle, et quod ad hoc ofTerat se paratum ad acceptan-
dam, et diem, quo ipse et rex dacie ad conferendum super eis, que inter
ipsos uerterentur, possunt insimul conuenire, quam diu memoratus rex nor-
wegie exhibuerit se ad iusticiam ipsi regi dacie cum efTectu, memorrte ciui-
tates non astabünt regi dacie, nee aliqnod contra regem norwegie facient
papliee vel occulte: <2um vero eonuenerint ipsi reges/ quilibet per se assu-
mat vnuin discretum, et tercium ambo simul, quorum trium vel duorum
ex ipsis stabitur arbitrio, quis dictorum regum causam habeat magis iustam,
et 81 arbitrati fuerint, quod rex norwegie iusticiam habeat, ciuitates contra
eom regem dacie non juuabunt; si autem arbitrium tulerint, quod rex da-
cie iustiorem habeat causam, ciuitates, si Toiunt, ipsum regem dacie potue-
rint tunc juuare; Ita tarnen, quod scilicet gwerra moueri et geri incipiat,
incole dictarum ciuitatum in norwegia et normanni in ciuitatibus premissis
possint htnc inde, saluis rebus suis et personis, redire ad propria in vno
mense postquam constiterit arbitrium esse latum; sed si forsan aliqui nia-
nere voluerint, vbi tunc fuerint constituti, manendi securitatem habebunt
in se et bonis suis extra ex vtraque parte donec gwerra fuerit terminata ;
verum si, elapsis octo annis a festo pentecostes proximo preterito, dictarum
ciuitatum incole regt daeie auxilium non prestiterint, ipsi de cetero ali-
cui contra regem norwegie non astabunt, nee quod quelibet ciuitas poterit^
juuare dominum suum, si ipsum rex norwegie duxerit invadendum, nee se
confederabufit cum aliquibus aut coniurabunt, quin semper excipient de ce-
tero dominum regem norwegie, quod nichil facient contra ipsum: et si do-
minus rex norwegie cum aliquibu3 confederacionem , seu coniuracionem fe-
cerit. similiter dictas precludet et excipiet ciuitates.
In cuius testimonium sigillum nostrum presentibusest appensum. Actum
Kalmarnie, anno domini W CG® LXXX quinto« in vigilia omnium san-
Ctorum.
1732.
1285 — i3o5-
JoBAir Dahskj» gSrvobref pi «II sta fasla och l&a egeodooi tili Sko kloeter, si vida han
dör barnlos, med förbeh&ll af bloU egande- och nyUjande-rfitIco i sio tid, samt sin huslrus
rftitighct till.henoes hiflft, sä Yida hon honom fifferlcfde, eller i bindeke att hon dör före
hoDom, hennes arfviogars rttt tili tredje delen af haos egendom«
A. 3. Da
Omnibus presentes litteras inspeeturis, johaitnes dictus danski, de villa
irattadum in skoboherethi salutem in domino sempiternam, Quia summus
Su. Diplom. IL 85
— . 670 —
rerum opifex deus, de rebus humanis sie prouklitt vt in eis mchil es^ti
quod non varietati temporum, seu transmutacioni subiaeeret, Jgitnr ne eo«
rum memoria que aguntur in tempore, simul cum tempore elalMitiir, necesse
est, vt scripture aminiculo fulciantur, Hac igitur consideracione ego Johan-
nes inductus, multorum beneGciorum, ac solacii multiplicis, que näbueraio,
et senseram, ac habiturum me spero, a reuerendis dominabus monastem sko,
nequaquam inmemor jmmo obligatum me ex Ulis multipliciter recc^aosceos,
omnia bona mobilia et immobilia ad me spectancia, confero dicto inonas|9-
rio sko, ob remedium anime mee perpetuo possidenda^ si prolem legittimam
ex dilecta vxore mea Elena mihi superstitem me habere ncn contingat, pos^
sessione seu vsufructu tantum, mihi pro vita mea retentis in eisdem, Tok)
eciam ordinacionem et condicionem saluam per omnia esse, quam cum dicta
vxore mea feceram super communibus bonis nostris, que est talis, videlicet
quod si ipsa me mortuo superstes fuerit, de omnibus bonis mobilibtis et
immobilibus, que simul habemus et possidemus, medietatem integre perci-
piat ac leuabit, alia vero medietas cedat Monastrio supradicto, si autero
ipsam ante me mori contigerit tunc heredes ipsius terciam partem omnium
bonorum mobilium secundum leges patrie hereditabunt, Jn horuin autem
testimonium euidens sigilla Reuerendorum dominorum, domini Magni gre-
gorisson, et domini benedicti bouason, nee non et sigillum meum proprium
presentibus sunt appensa.
PXfränsidam Littera testameoli et inortus 8oper Wastadha.
Sigilleo: N. i, st sLadade; 3 borta, remsao qvar.
1^33. 1291 d. 18 Jan. Rom.
Pifveo NiGOLAUS IVzs Bulla tili Abbedissor och Conveoter af S. Claras Orden, om befrieise
fr2n afgift tili Pifliga Legalers underhälf.
A. I. d. *)
NiCHOLAUS episcopus seruus seruorum dei dileetis in cbristo filiabus vDi-
uersis abbatissis et conuentibus sororum inclusarum monasteriorum ordJnis
sanete clare, salutem et apostolicam benediccionem , quanto studiosius deuoGi
mente ac bumili comtemplacionis diuine vacatis obsequiis, tanto libencios
vestre pacis procuramus comodum et quietis, attendentes igitur quod licet
quam plurima monasteria vestri ordinis varias possessiones optineant idem
*) Ur en af MioariterbräderDas Gardiaa i Upiala Simoi^ tHfiffeQ tidioNition af deiitt97 Ocr.
1345. Finnes Sfven i en vidiroation pä papper , ntgifven af Biskoparae i LinLopiog och
Wexioy Nicolaus och Thomas, dat Stockholm den la Maj i366.
— 671 —
Mmen ordo in paupertate fundatur vosque Tolantarie pauperes christo pau-
peri deseroitis, vestris supplicacionibus inclinati vt vos seu yestrum alique,
ad exhibendum procuraciones aliquas legatis vel nunciis apostolice sedis siue
ad prestandum sobuencionem quamcumque vel ad contribuenduih in exac-
ciönibus tel collectis seu subsidiis aliquibus per litteras dicte sedis aut le*
gatorum vel nunciorum ipsorum seu rectorura terrarum vel regionum quas«
comque impetratas vel eciam impetrandas minime teneamini nee ad id cogi
possitis eciam si in fauiusmodi sedis eiusdem contineatur litteris quod ad
qüeuis exempta vel noi) exempta loca et monasteria se extendant, et äliqua
eis ciiiuscumque tenoris existat ipsius sedis indulgencia non obsistat nisi ior-
säik, littere ipse dicte sedis de indulto huiusmodi et ordine vestro ac nomi«
ne cardinalis, cui gubernacio, protectio et correctio fratrum minorum ac
eeiam cura moriasteriornm abbati^arum et monialium sancte clare ordinum
presencium et futurorum pro tempore commisse fuerint plenam et expres-
sam fecerint mencionem, auctoritate vobis presencium indulgemus, nosenim
decreuimjus irritas et inanes, interdicti suspensionis et excommunicacionis
sentencias si quas in vos vel aliquam vestrum aut aliquid monasterioruüi
vestrorum seu * quoscumque aiios occasiohe vestri premissorum pretextu con-
tra huiusmodi concessionis nostre tenorem per quemcumque decetero conti-
gerit promulgari, Nulli ergo omnino hoiiiinum liceat hanc paginam nostre
concessionis et coiistitucionis infringere vel ei ausu temerario contraire, si
quis autem hoc attemptare presumpserit indignacionem omnipotentis dej et
beatorum petri et päuli. apostolorum eius se nouerit incursurum, Datum
apud vrbem ueterem quintodecimo kal. febr. pontificatus nostri anno tercio.
1734- 1291 d. I Aug. Rom.
Pafveo NicoLAirs iy:s Bulla om aflat för dem, $010 vilja antaga korset, for att med Koouog
Edvard i Eoglaod draga Uli Förlofvade laodet vid midsommarstiden Ar 1293«
A. a. *).
NicoLAüS Episcopus seruus seruorum dei, vniuersis christi fidelibus ad
quos presentes littere peruenerint, Salutem et apostolicam benedictionem.
Jliuminet super vos dominus uultum suum, et ita suo lumine, ad recen-
sendum attentius, qualiter redemptor noster salutem humani generis in terra
sancta dignatus est misericorditer operari, oculos in vobis hominis interioris
ülmttet^ quod accendatur ut ignis ad subueniendum terra illius necessitati-
*} ITr en af Ordeosprioro i Danmark O. tiU Predikarebrodrea Israel i Sigtuna, meddelad af-
Arift, dat Lund &r 1293.
-f- 67a —
busi zelos vestQr« concalescant corda, inflamnietar afFectos, et effeebn
prompta operis prosequcio subs^uta cocnmendet» Goius etenim pectoris
eciam lapioei quantamcumque duriciani oon emolliat considerata illins hu-
manacionis humilitaa, in qua filius dei factus bomo exinaniuit fteraetipsun
formam serui accipiens in aimilitudinem hominum factus et babitu iaueiitiis
nt bomo. Guius viscera non inflamet caritatis ardore pia concideracio ülios
bumiliacionis extreme^ in qua ipse factus obediens usque ad mortem ad ex-
probrancium opprobria velud agnus coram tondente se vere mitis obmutoiti
et sicut ouis ad occisionem ductus, post contunielias et terrores, postspiois
et Sputa, post flagella varia/innocens est sine causa dampnatus, ac demum
saturatus obprobriis, clauis affixus, aceto et feile potatus in crucis patibo*
lo, tarn dire mortis subiit passionem, Misterium nostre redempcionis cousfi*
mans, post traditum eciam spiritum, lancee illusione (!) confossus. Hec igitur
filii et innumerabilia diuine largitatis karismata in terra predicta« ipsi ha-
mano inpensa generi ab eodem rederoptore piissimo, si frequenter infira
claustra pectoris attenta meditacione reuoluitis, si, qua decet attencione pen-
satis, quis vestrum non feruebit interius, foris ebulliat exciamabit et dicet Quid
retribuam domino pro omnibus que retribuit mihi et non expectato mooh
toris vel soUicitatoris ofBcio subiungat vltroneus. Calicem salutaris accipiam
et nomen domini inuocabo. Quis sine acutissimi doloris aculeis coasideme
potest non solum veneranda et piissima loca illa, in quorum altero orieDS
ex alto pro nobis nasci dignatus humiliter, in reHquo moricrudeliternone^pa-
uit,. set CQiam quasi iam totam terram eandem quam ipse idem sua illastraait
corporali presencia^ miracuh's clarifiqauit immensis et tandem effu^ooe ssi
preciosi sanguinis in nostre salutis precium consecrauit, occupatam, per De-
fandissimos saracenos, ipsorum immundicia poUui, fedissima eorum habita-
cione fedari. Quis absque summa amaritudine commemoret tot christiano-
rum castra Giuitates et ah'a loca scllempnia destructa penitus etadnicbilam
redacta et eorum incolas eorumdem saracenorum inmanitate perbemtos« Pro-
dolor, Quis noui casus, quem deplorare übet potius quam narrare, solen
censor et discriminum que comminari yide(n)tur discussor, attentius per no-
ctem et diem, quasi torrentem* lacrimas non deducat Guius oculi puppilla
tacebit. Guius pectoris penetral continebit suspiria, vel in cinguiuuua
frequenciam non erumpat lugubri contemplacione recensens, quod quam-
cumque mater ecclesia casum eundem preuenire studuerit incolis illa-
rum partium in galeis bellatorum multitudine ac subueocione pecuaiau
iuxta persuasam ab eis denunciate necessitatis exigenciaro et oblate super
hoc peticionis instanciam, succurendo, nihilominus tamen Giuitas acconeosts
sie eiusdem ecciesie studio communita quadraginta et quatuor diebus arcis-
sima babilonice potencie obsidione circumdata, terribilibus machinis die 00-
otti^ne vexata« in^petita diris ae erebyis iosnltibiu meiisibiifl jeeiam ipais per
cnniculos arietatts occultos, quadrageaimo quarto die obsidencium yiripus
dei permissione mirabili et stupenda^ succi. >uit capta per eos et igni expo*
Sita, christicolis inibi existentibus cesisinnumeria et ceteris, qui habere ne-
quiuerunt ad niaritima vaaa recursuni^ in captiuitat^n abductis, Tt per ia*
gum barbarice awuituti» horribile, dispendiis ciuilis mortis addictj, naturaU
eöiam diutiasniariantart et deinde tirensis ciuitatis dedicione sequta/ Quis
i^toiitde cetero marcebit oeio. Qtiis ocius non exurget Qais ad recupe-
raoioaem terre prediote non promptus exiliet? quis tardabit? Quem non
pudebit ingratitudinis argui quin potius quasi de in^delit^te notari si crea-
tori proprio tarn benefico domino ad redemppiondm terre illius quam ipsi
saora scriptura testatur omniiim eariorem, qua potest, promptitudine non
assistat, cum eciam secundum iuris humani cen&uram subditos suis domi-
nis, et ad tuenda que possident et ad recuperanda iniuste subtracta debi«
tum fidelitatis astringat Quis de tot'fidei ortodoxe cultoribus tam imma-
niter trvcidatis, de tot calamitatibus captiuorum et aliis christianitatis ob-^
probriisy non. ex tota mente mouebitur non arraabitur ad vindictam? Pro»
ieoto cum secundum. apostolum, omnes simiis vnum corpus in christp, non
imm^rito cum.illis cte quibus scriptum est, Percussisti eos et non doluerunt,
iosensibilitatis arguitur, quisquis tantam huius nostri corporis mutilacionem,
predictorum scilicet christieolarum non sentit excidium, et tarn grauiter ar-
Iftti non ueretur. Accingimini igitur christi fideles et quia christiana reli-
gione censemini, vos cbristianos esse operum prosequcionemonstrate, acci-
pite deuocione * qua decet, viuifice crucis signum, illud in consideracionis
vestre stcrutinium deducentes quod viris quantumcumque magnificis quäntum-
cumque dignitate preditis et virtute,«ad gloriam magnam asscribitur, si eis
in bello quouis dominorum insignia gerere concedatur, sub quibus contin*
^at frequenter non sine salutis eterne discrimine mortis subire periculum
«ab. cuiuslibet remuneracionis incerto. Quanto igitur gloriosius quanto se*
curius regis regum in eius bello victQriosum gestare uexillum, salutiferam
videlicet christi Crucem, sub qua, deuocione congrua, puro corde suscepta,
.coQceptum prosequentibus mundfcia continuata propositum mori est vite
eterne inicium, transitorie vite finis, retribucionis inestimabilis certitudo.
Festinatei igiftur^ festinate, ad salujtis vestre properate conpendium, accenda-
tur cuiusque virilia animua, et consultius accedentes, quod si forte labör
.maior ex-dictarum ciuitatura capeione proponitur, merces uberior subseque-
:tur. Cum, sieut scriptum est, seoundum suum labovem accipiet vnusquisque
.aercedem> «orpora vestra et eOrda pariiec, eiusdem viuifice crucis signo in
.teere sepefate subsidiumt inßignite, nuqq precipue dum ipsius terre subuen-
MBQf muJtis aboliln.'per sedem apostolicam exquisita vigilüs multis iaboribus
— 674 — .
et oneiTbüs procurata, sed dioertis et adaars» euentibaft diuoios inpedita,
diuma, vt aapponit deuota <^edulitas, proiiisione dirigitnr et ad expiendas
terra' ipsins angustias, eämque de inpiorum manibus eruendam eflßcaeiCerj sab
spe diuini numinis preparatur. Siquidem kari&aioiQS in cbristo filius noster
cnristianissimus prineeps, fiduardus,. anglie Rex illustris, post tractatos va«
nos super generali et sao passagio in ipsius terre aubsidium faeimdo diocs^
sorum Pontificam Romanoram, temporibas habifc»| nouisaime tanqnaiB be-
nediccionis filius, nostris beneplacitis acqnieuit, vtpost chrktum iaxta comilimi
eius eat, se ipsum äbnegans ac toUenS) ut enndem aequatar dominum, cm«
cem süam, terminum, festum Tideticet natiuitatis beati johannis baptiste,
quod erit, anno domifii* M^. CC^ nonagesimo tercio, et ei ad transfrett»
dum personaliter, neenon ad dietum generale passagium cmce signads et
cruce signandis, omnibus duximus prefigendum, humiliter aeeepfeauit, seqae
ipsum exponere sui Redemptoris obsequiis, terre prefate personaliter sublie-
iiiendo, disposuit, negligens natalis soli dulcedinem, pretermittens regni m
terrarumque diuieias, spertiens delicias et gloriam inibi dominandi Nod
igitur cunctemini amplius predieti gloriosi rexilli dominici caractere insig^ai-
ri, mercantes felici eommercio, perpetuam, post defunctioneBa corporis, exi-
guo , neenon perpetuitatis eooperacione vix mottientaneo labore quieteta, M
permutacione con&ulta terrena pro celestibus commutantea, transitoria pro
mansuris, temporalia pro eternis. Geterum lieet ad expiandos vestros ani-
,inos in terre memorate succursuQ), sufficere debeat solers atteneio premiik
sorum, vt tarnen eiusdem terre negocium eo libeneius eoque ferueneius pro-
sequi studeatis, quo potiorem fructum ex vestria labcHibus tos noaerite
percepturos, nos de omnipotentis dei misericordia et beatoram Petri et Pauli
apostolorum eius, auetoritate confisi, et illa quam nobis, lieet indignis, deos
ipse ligandi et soluendi contulit potestatem, omnibus, qni veTilli domioKa
caractere insigniti personaiiter propriis sumptibus in predicte terre nohsi-
dium proficisci curauerint, plenam suorum peceaminum, de quibus wn^
ter fuerint cörde contriti et ore confessi, ^eniam indulgemus, et in retrh
bucione iustorum, salutis eterne poUicemur augmentum. Eis autenii qui
licet in alienis expensis, in propriis tarnen illoc personis aeceaaeriiit, et illiB
similiter, qui iuxta qualitatem, et facultatem suam personas« ^doneas in ex*
pensis propriis destinabunt, quamuis personaliter ipsi non aadant, pleoatt
suorum concedimus veniam peccatorüm. Hinusniodi qiioqMf remissionis et
indulgencie volumus et concedimus esse participea, iuxta quantitatem sabtt-
dii et deuocionis affectum, eos, qui licet non iuxta qualitaten et fecultatna
suam, aliquam tarnen seu aliquas personaa in aubsidium diele terre in {»o-
priis sumptibus destinabunt, vel suis traiporalibua bonis contribuent ad aK^
quas destinandum, necnön omnea» qui ad subuencionetn ipsius teire eiden
— 675 -.
aliqua de bonis propriis ministrabunt; prout singulis diuina fuerlt inspirar
cione suggestum, aut alias ad promocionem presentis negocij consilium et
auxilium inpenderint oportunum. Porro, si forte aliquos eorum qui cruce
suscepta in iam dicte terre sancte subsidium, proficiscendi faborem subierint, post
arreptum iter huiusmodi ex hac luce migrare contigerit, ipsos nihiloininus
plene percipere volumus indulgenciam prelibatam, personas quoque familias et
bona eoruniy quos ad transfretandam personaliter, uel iuxta qualitatem et far
ctiltatem, suam personas ydoneas destinandas votum assumpte iam crucis
astringit exnunc, quos vero suscipiende crucis de cetero votum obligabit
ad idem a die qua taliter crucem assumpserint, sub beati Petri et nostram
protectionem suscipimus, statuentes vt sub dyocesanorum suorum defensio-
, ne consistant. Quod si eos aliqui indebite molestare presumpserint, per dyo-
cesanos loeorum, in quos iidem molestatores fuerint, per censuram ecclesia-
stfcam, appeilacione postposita compescantur. Preterea, ipsis, qui predicto modo
crucem, uel iam assumpserunt uel assument in posterum, indulgemus; vt
per sedis' apostolice Htteras, vel legatorum eins, nisi forte ille que ab eadem
sede optente fuerint, plenam de indulto huiusmodi fecerint raencionem, ex-
tra suas dyoceses non ualeant conueniri, dummodo parati existant coram
suis ordinariis, de se querelantibus respondere. Quos per eo^dem ordina«
rtos ecelesiastica censura defendi, cessante appellacionis obstaculo, volumus
ab hiis, qui eosdem contra indultum huiusmodi presumpserint temere mo-
lestare. Siqui vero ipsorum ad prestandas vsuras iuramento teneanlur astri-
. cti, creditores eorum per dyocesanos suos, censura simili compellentur, vt
iuramentum huiusmodi penitus relaxantes^ ab usurarum ulterius exactione
desistant. Si autem aliqui creditörum eos extunc ad solucionum coegerint
vBurarum, ipsos ad restitucionem ipsarum per dyocesanos eosdem,' simili dl-
strictione iiolumus compelfi. Judeos quoque ad remittendas ipsis vsuras,
per secularem compelli precipimus potestatem, et donec eas remiserint, ab
Omnibus cbristi fidelibus, quibus hoc per suos dyocesanos denunciatum ex»
stiterit, tam in mercimoniis quam in aliis, sub excommunicacionis pena üo-
laraus communionem omnimodam denegari/ Postremo cruce signatis et cruce
Signa ndis eisdem uölentes plenius prcmidere, dyocesanis ipsorum, ac non-
nullis aliis, absoluendi eos ab excommunicacionis sentenciis in variis casibus
secundum iuris et facti exigenciam putauimusexpedire^ necnon dispensandi
cum clericis, qui cum a canone vel ab homine latam sentenciam incurris-
sent irregularitatis notam, immiscendo se diuinis ofliciis, contraxerint, per
alias nostras litteras plenam et liberam concedimus facultatem. Datum apud
vrbem ueterem. kal. augusti. Pontificatus nostri anno quarto.
17 3 5. i'agi A i Aug.
, Pifven NiooLAiTS IV^ Balla^ med uppdrag £t Proriocial-Prioni ISr Pi«diUrtbroderMiI)«h
' Bi9rk , att sjelf, jeinto oAgra atyalda Ordcnsbroder, draga omkring alt predika odi nppmagi
folket tili deltagaiide i kortUget mot Saraocoeniey jcmle ISfleo oid belSniogar «lot nodlp
IBreskrifter.
A. I. d «),
NicoLAUS Episcopns fiemus seruorom deiDilecto filio« Priori prooioeia-
li fratrum ordinis predicatoriim ia ProQincia Dacie, Salutem et apqstoUcun
benediccionem; Terra ßancte statiiio miserabilea) non absqoe graui auuurito-
dine intra iDentjs D03tre precordia, recenseotes, atque ad liberacioneiii ipsias,
nostra simul et desideria conuertentes et 8tudia , inter multa operosa subti*
dia, que ipsi terre, deo auspice^ fruetuosa aedulo procurare atque inpen-
dere studuimus et studemus generale passagiuni pro eiqadem terre sabsidio,
in festo patiuitatis beati Johannis baptiste, qaod erit anno domini. M^ CO'.
XG^ III • de fratrum noftrorjim consilio duxiniiis statuendum, »icut in alüs
nostris littßrjs , per quas ad subueocionem eiusdeip terre vniuersos chiasti-
colas exhortamur, qiias tibi vna cum presentibus roittimiift, euydentios deda«
ratur. Vt autem ad suecurrendura promptius in eodem passagio terre {ff^
fate per diuini verbi virtutem mentes fidelium salubriter excitentor, cbrati*
colis per diuersas christiahitatis partes proponendum deliberamns ytAm
crucis, ad exequendum in Prouincia tibi comniissa deliberacionem baiasmodi,
te ac fratres prdinis tui eo confidentius eligentes, quo magia ad eoiapaGieB-
dum et subuenjßndum pro yiribu» terre predicte, religionis vestre pietis
VO8 inuitat. Jdeoque predic^nde ipsius uinifice cruci$ ininisteriam io eaden
prouincia, tibi et vigiati fratribus eiusdem ordinis Religiosa conuersaciooe
probatis, atque ad buiusmodi aptis offipiuqd, quoa de discr^jkMtiin fratram
consilio duxeris eligendos, pre^entium auctoritate commjttioiyay io reamo^
nem peecajniouni iniungentes, Quatinus tu et iidem eljgendi fratreSi boHU*
.modi mini^teriu«, joxta datam qobis a dep pnrdenciam, non obstantß quod
hoc idem aljis sit commissum, aolerter et efticaciter exequi studeatia, omnes
fidei orjtodoxe c.ultores ad tarn pii negocii prosequcioneo) ydoneos, predi(^
cionibus crebria et aedulis exhortando, vt ad liberandum pi^ictam tema
de manibus inpiorum^ victoriosujn ejiuadem viuifice^ cnuua aignum deaote
auscipiant et propriis afBgentes bumeria, et magis cordibva inprimeDtes, it^
uerenter et publice deferant, atque ad eiusdem terre aufipursam in predidP
pasaagio generali promptia animis totisque viribua ae accingant. Qoodcpp*
dem venerabile aignum volumus ut cunctia deuote petentibna conoedwi
. geaa-
*) Vr en af Provioclal-Prioni ßr Predikarebrdderms ordca i BanaMrk TidioMrad och tili !«•
torn i Sigtuna klotter Israel ställd aftkriA.af tr 139a«
.1
- . 677 -
generaliter omnibuft predicentes, quod qui crucem eandem ausceperint in
predicte terre subsidium^ vel personaliter in propriis uel alienis accedere,
vel juxta qualitateno et facultatem suam bellatores seu alias personas ydo-
neas destinare, vel saltem, si ex causis ]egittimis ecclesie oportunum fore
uidebitur, susceptc crucis votum, ad arbitrium apostolice sedis, seu eorum
qui ad hoc fuerint deputati per ipsam, de facultatibus suis redimere tene-
buntur. Hos autem qui taliter votucn huiusniodi redemerint remissionis et
indu^gencie, que transfretantibus in subsidium antedictuin conceduntur, vo-
lumus et concedimus esse partieipes iuxta quantitatem subsidii quod inpen«
dunt et eius, qua hoc facient, deuocionis affectum, aliorum vero priuile-
giorum et immunitatum seu graciarum que ipsis transfretantibus per presen*
tes et alias vniuersis directas fidelibus nostras litteras conceduntur, plena
eos uolumus commoditate gaudere. Jnsuper omnes qui hactenus idem Signum
pro eodem subsidio susceperunt monere ac inducere procuretis, vt illud,
' si forte dimiserint, resumentes, alacriter votum domino reddere studeant
quod uouerunt, terre prefate subueniendo efficaciter ut tenentur. Cum au<-
tem Omnibus cbristi fidelibus qui . eidera terre succursum inpenderint opor-
tunum, vnicuique secundum proprium meritum indulgenciam salutarem, ac
maxirae iilis« qui cruce suscepta in ipsius terre subsidium, vel personaliter
ibimt, uel personas ydoneas iuxta qualitatem et facultatem suam in propriis
sumptibus destinabunt, multiplicium graciarum beneficia concedamus, sicut
in aliis nostris litteris prelibatis seriosius continetur, earundem litterarnm
tenorem per te aQ fratres a te vt premittilur ad predicandum crucis o(B-
cium, eligendos, volumus populis christianis frequenter et düig^nter expo-
nL Jta siquidem prouide^ quod et beneficia supradicta, que ipsis in terra
concedimus, et copiosam mercedem que ipsis preparatur in celo cognoscere
valeant et amare. Nee tamen ex uerbis vestris concipiant, se aut plenam
in casibus in quibus nequaquam, aut maiorem quam concedatur indulgen-
ciam promereri. Sane ipsos populos ad ydonea et certa {oca, quociens ex-
pedire uideritis conuocandi, ad uerbum crucis humiliter audiendum, ac Omni-
bus vere penitentibus et confessis, qui ad huiusmodi vestras predicaciones
conuenerint idem uerbum audierint reuerenter, centum dies de iniunctis
sibi penitenciis, relaxandi, uobis auctoritate presentium committimus facül- ^
tatem. Si quando autem ad ecclesias interdicto suppositas, vos deuenire
contigerit, liceat uobis ad ipsas populos conuocare, ac verbum crucis pro*
ponere in eisdem, necnon excommunicatis et interdictis exciusis non pulsa«
tt9 campanis, submissa uoce ianuis clausis cum vestris sociis diuina offi-
cia ceiebrare. Ad.hec, siqui eorum quos ad transfretandum personaliter,
uel iuxta qualitatem et facultatem suam personas ydoneas destinandum, vo«
SPi Diphm, iL - ' d6 .
— 678 —
tum assumpte iain Grucis astringit, vel assumende deinceps obligabit ad
ideoi. excommiinicacionis pro violenta iniectione manourn in personas ece|&-
siasticas, essent vinculo innodati, dummodo non fuerit excesstis difHcilia et
enorrois, et passis iniuriam satisfaciant coEnpeteitter, siue pro eo quod sepui-
crura doroiDicum visitare, seu ad quaslibet alias terras decedere, uel aliqui*
bus communicare, non tarnen in crimine, contra prohibicionem ecciesie pr^
sumpserunt, dummodo equos, arma, Ferrum seu lignaroina, quibus cfaristja*
nos inpugnant non portauerint saracenis, absoluendi eosdera in forma eccle*
sie, ac dispensandi cum clericis, qui, cumexcommunicacionissentenciaro, btam
a Canone uel ab homine, incurrissent irregularitatis notam immiscendo se
diuinis ofBciis, seu roinistrando in susceptis ordinibus, contraxeruiit, tibi et
Octo ex fratribus antedictis, quos ad hoc specialiter ex consilio discretor
mm fratrum eiegeris concedimus potestatem. Jta videlicet quod beneficiam
absolucionis et dispensacionts huiusmodi, tu et quilibet eorqndem Octo (ra*
trum, Omnibus qui de manibus vestris aut aliorum fratrum, qui a te li
premissum est, fuerint ad officium antedicte predicacioois electi, enicem so*
sceperint, dummodo persone sint cognite, discrecione preambula inpertiri
possitis. Porro quia dignus est operarius roercede sua, tibi et fratribos
memoratis in hoc diuino fideliter laborantibus opere, preter mercedeiB ete^
nam quam merito sperare potestis, quocienscunque studueritis populis ad
licc specialiter conuocatis, proponere verbum crucis, centum dierom indol-
genciam elargimur. ac tos indulgencie meroorate, que transfretantibui ia
subsidiu« supradictum conceditur, iuxta . laboris vestri mensuram volmnoi
participacione gaudere. Ceterum, si quos ex fratribus^ quos ut supra dici*
tur, ad exequenda premissa duxeris eligendos, ab exequcione huiasaiodi,
vel per mortem, siue alias quomodolibet inpediri vel per tuam forte
prouidenciam remoueri contigerit, facultatem tibi concedimus ioco ijisofun
alios subrogandi. Cum autem hoc idem predicaude oracis officium, Teoera-
biiibas fratribus nostris Archiepiscopis et Episcopis ac non nuilis alüs per
alias nostras litteras coromtttamus, te- ac fratres ordinis tui ad buiusmodi
misisterium per te ut premittitur eligendos, cum omni diiigejN^ia vokiaii»
obseruare, vt eisdem prelatis humili Reuerencia deferentes,. cum ipsoriUB
aliquem in quauis ciuitate Castro vel oppido predicare contigerit, vos ibi*
dem eadem hora nuUatenus, set nee eadem die, nisi de ipsorum conseosa
contiocare populos ad predicactonem huiusmodi presumatis, caoeata
omnino, ne prelatorum ipsorum predicaeio per tos seu occasioae vestn
mpediatur quomodolibet uel burbetur. Cum aliis eciam qui eiusda
predicacionis auctoritate nostra, officium exercebunti sie loca ppedict*
ciofiis et tempora cnretis diuidere quod uos mutuo non turbetas nee inpo»
diatis aliquatenus per concursum , set uobis inuicem akemis vicibus caa
j
— 679 — .
omni pacieocia et quiete cedatis, 4ta quod ex vestra modestia populi bonam
edifieacionein accipiant et eonsequenter. ex predicacionibus veslris fructus
uberior valeat prouenire. Denique discrecionem tuam volunius prouidere,
Qt singuli fratres quos ad supradictum officium elegeris, tarn presentium
quam aiiarom (itterarum nostrarum christicolis omnibus sub manu publica,
Tel saltem sub tuo siggillo copiam babeant, vt inspiciendo fröquenter de hiis
qtte agenda committuntur eisdenl reddantur plenius informati. Postremo
quia diuersis olim temporibus nonnuile super predicacione crvcis in sepefa*
tum subsidium commissiones a sede apostolica emanarunt, ne forte illarum
occasione turbacio ulla siue confusio valeat suboriri, noiumus vt auctoritate
commissionum illarum in locis ad que presens cömmis&io nostra peruene-
rit, crux de cetero predicetur, set predicacioni huiusmodi eos duntaxat insi-
stere uolumus, qui presentis uostre commissionis fuerint auctoritate suffulti.
Datum apud vrbem ueteretn, kalend. augusti, Pontificatus nostri adiio
Qiiartö.
1 7 36. 1 2 9 2 d. 2 2 Juli. Stockholm.
Konung Birgebs bref tili Staden Lj^I^ck, otn de denna stads borgai*« forunoade fii- ocli räU
tighetei" i Svenge, samt stadßistelse pä deras föiTO piivi legier.
K* r. i«9b och L. c i68.
BiKGERiJS Dei gratia Sweorum Ghotorumque rex, viris prudentibus et diacre^
tis, prefectO) coasulibos- ac burgensibus uniTet*sis ci\itatein Lubicensem inhstf
bitantibus omne bönnm cum salute vite presentis partter et future« Si lites
•et jnrgia per antecessores nostros sapienter et fine debito terminata iterran
de die in diem deberent in oritum revocari^ nunquam secura pacis ooncordia
posset ab homimbm inveniri. Vokrmus igitur omnes vos Lubtcenses ad re«-
gnumnostrum cum mer<:imoniis venientes a trrbuto et theoloneo quolibetesse
liberos penitus et exemptos. Si qiii vero de vestra civitate moram nobiscum
facere voluerint et in regno nostro babitare, tunc volumus ut patrie nostre
legibus utantur et regantur et Sueni de cetero appellentun Et hoc idem
j>etinius, ut vos circa nostrates ad vestram civitatem venientes inviolabiliter
observetis, Preterea si quis de vesti*a civitate aliquam de nostratibus passüs
fiierit injuriam ad nos cum litteris vestris et legitimo veniat testimonio et nos
eidem in condnenti secimdum leges patrie plenum et integrum faciemus fieri
fustitie complementum et vos nostratibus uobiscum consimiliter faciatis. Si*-
militer et omnia alia, qne prögenitores nostri in privilegiis «jis antiquitos
-statuemnt volumus observari, Preterea si qui de vesfra civitate penes nos
in nKiri rapinas velint exercere et pacis federa perturbäre, ipsos de vestra ei-
— «8o — .
vitate in perpetuum exuletis, et nos hoc^ idem circa personas tafium kxm
Tolumus ubieuhque prope partes nostras potenmt inveniri« Preterea petinuis
instancius^ ut ilios qui de; nostris partibus ad vos v^iiiuit, Teiuti uestrates et
nos illos, qui de vestra veniunt civitate veluti nostrates, adinTicem<muti]o<liIiga-
mus. Insuper libertates et privilegia per progenitores nostros vobis conoessa
tarn super thelone, quam super i*ebus naufragü, quamdiu yestri civeseasperae
Tel alios extrahere seu salvare poterint et voluerint, non toUendis^ vestrit
civibus concedimus et habenda inposterum presentibus litteris sigilli nostriro»
boratis munimine confirmamus. Datum Stockholmen anno domini M CG XC
secundo in die beate Marie Magdalene.
17 37, 1292 d. i Aug. Frödavi.
Maovs Jobahssois föroTelse af silt &r 1283 upprfitUde tettamenle, med tillägg af oya doQitio-
ner tili aodliga utiftelter och eoftkilda personer^ trilarnes frigiftande, m. m.
Jn nomine patris et filij et spiritus sancti Amen. Cum mortis tenninos
cunctis mortalibus sit jncertus, Jdcirco Ego Magnus Joansson diligenti etdiih
tina deliberatione prehabita. Anno Domini. M^ CG^ Octogesimo Tercio jn
Grastino beati Thome Episcopi et Martyris%neum condendo testamentum^ le*
gata feci Monasterijs ac pijs locis jnfra scriptis. Videlicet Nydal. XL:ta Mtf*
cas denariorum. Guthem. XL:ta« Marcas denar. Alwastro. XL:ta. Marcas denar. Ri*
aiberg. viginti. Marcas. denar. Juluttum. decem. Marcas. denar. Ascaby« XX.
Marcas. denar. Wretum. XX. Marcas. denar. Jtem fratribus predicatoribus,
videlicet Ludosie, nouem. Marcas. denar. Scaris. IX. Marcas, denar. Skenin-
gie. nouem Marcas denar. Finlandie. IX. Marcas. denar. Wisby. IX. Marcas.
denar. Strengenes. IX. Marcas. denar. Sictonie. IX. Marcas« denar. Galmanue.
XV. Marcas. denar. Westrearos. XX. Marcas. denar. Jtem fratribus Miaorh
bus, Scaris. XV. Marcas. denar. Junac0pie. IX. Marcas. denar. Lyncopie. sex
Marcas. denar. Suthercopie. XV. Marcas. denar. Nycopie. XV. Marcas. denar.
Arbuga./sex. Marcas. denar. Enecopie. XXXrta. Marcas. denar. Stocholm. XV.
Marcas. denar. Wisby. XV. Marcas. denar. Jtem hospitalibus, videlicet Ludo*
sie. sex. Marcas. d6nar. Scaris. sex. Marcas. denar. Sutbercopie. sex. Marcas
denar. Skeningie. sex. Marcas. denar. Enicopie. sex. Marc£». denar. Wisbj.
sex. Marcas. denar. 0landie. sex. Marcas. denar. Nolens autem predicta kg^ta
sub futnris contingentibus meis heredibus jn posterum persoluenda relinquere
ipsa de Gonsilio discretorum jntegre persoluj suprascriptis Monasterijs et locis.
Eo excepto. quod Nydal. XX. Guthem. XX. Alwastro. XX. Marce denario-
rum, aahuc remanent persoluende. Pro quanun solutione. facienda» eisdem
Monasterijs Cumm Kyliar ohligo per presentes; donec jntegre fuerint pei^so«
lute. Quia vero dominus vlterius miehi tempus jndulserat ordioandi de bonis
meis, Jdeo preter ea que pretacta sunt, de nouo Testamentum meum condo
et ordino jn hunc modum. Jn primis enim heredes michi jnstituo, dilecte
quöndam sorcnris iaee filios, videlieet Dominum Johannen Angelum, et Domi-
num Karohmi Canonicum vpsalensem* Locum autem sepulture apud Mona-
stedum Sanctimonialium jn Scho michi eligo. Guj Monasterio lego Curiam
meam Snorsta, cum Molendino et piscatura ibidem, ac Ceteris bonis mobili«
bus et jmmobilibusi sicut ipsam possideo. Jtem lego ibidem ad vnum altare
beate virginis, ornamenta, Galicem, Missalem, et omnia alia necessaria q^e
ad altaris ministerium requiruntur. Volens, ut per dominum vpsalensem tem-
poribus perpetuis perpetuus vicarius jnstituatur ad altaris äwuicium memoratj.
Ad cujus vicärij sustentäcionem, Oiriam meam Fr0saker, et aliam Curiam in
Fullabro cunS Molendino ibidem, et jnsulam dictam Lis0 sicut ipsa possideo»
et predium meum Faldenses« lego secundum modum et formam, cme jn litte»
ris super hoc specialiter confectis, plenius continentur. Jtem ailecte vxori
mee Jngiburgi si ipsam post me superstitem relinqui contigerit. lego Curiam meam
in Fr^dawi cum bonis omnibus mobilibus et jmmmobilibus, cum Molendinis
pertinentibus ad Curiam baldingstaS, et Quinque solidos terre cum dimidio, jn 0ti-
stum, et dimidiam oram Terre in Saeby. Et quia Cmiam meam bo»
ther sitam in Niuthinge, quam eidem dilecte vxori mee pro dohacione
pn^ter nuptias assignaueram, postmodum contuli famulo meo magno dicto
vmkise. Jdeo loco eins assigno sibi Curiam meam Jiusaby a Reech qum atti*
iiencijs omnibus. Jtem quia Curiam Mithalby cuius proprietas diim spectabs^t
ad sepedictam dilectam vxorem meam, de ipaiiis consensu contuli Domine
Ragnildi vxori Domini benedicti boson. idciroo loco eius assigno sibi Curiam
meam Egby a Thor sne cum omnibus attinentijs suis, prout jn litt»is super
hijs omnibus confectis, euidentius est expressum* Jtem eccl^e vpsalensi lego
Curiam meam Naes cum omnibus bonis mobilibus et jmmobilihus ibidem, jta
tamen, quod ratione eiusdem legati, archiepiscopus vpsalensis jnfra annum a
die obitus mei teneatur scrfuere fratribus Minoribus vpsalie Octoginta« Maircas
d^iariorum quas lego eisf et Triginta. Marcas. denar« ad fäbricam ecclesie
vpsalensis. Jtem lego dilecto Nepoti meo Fratri Jsraheli lectori fratrum pre-
dicatorum sictonie. XX. Marcas. puri et examinati ^argenti, quas hetedes mei
vel hujus testamenti exequtores sibi tradant plenarie, antequam ipsi beredet
jus hereditarium assequantur. Quj frater Jsrael si ante perceptionem dicti le-
gati decesserit, volo quod supradic^e. XX. Marce. argen ti sictoniensi Con-
iientui juxta modum superius positum nichibmittus assignentur. Jtem. cum
pro dömino Peti^o'Ragnwalzson hone memorie, Centum viginti. Marcas.*denar.
vsualis monete exhibere tenear in suhsidium Terre sancte. Jdeo ad huius de-
-* (58ti —
biti satisfactionem &i me viuente Bolutmn noii fuerit^ deputo Curiam ' meam
Liitista in parrochia yristum cum suis ättineatijs onmibas« exoepto grege jii-
mentorum rulgariter dicto stoth. hac eondidoiie adiecta, quod vel per (kh
ininum • • Arosiensem Episcopum si d placuerit ad opus eoclesie soe possit
redimi, vel alias vendi per predictos e^ecutores, quibus eommitto^ vt eiin
pi-ecium jn supradicte Terre sanctö subsidium transportart proonrent hm
pro jnstaürandD domicilio paiipenim vpsalfe jn fnado qui ex parte ypsaknsii
eccle^ie ad hoc fuerit assignatua leg^ vnäm atupaia. Tres <mis terre jnTpby.
Octo . solides terre jn ^anum. et prediom qiiod babeo in villa que didtnr
brunn»r pairochie wsBngied. volens, vt eiusdem domicilij curam . habeat prepo-
situs vpsalensis. Jtem lego Ecdesie baldingstdB« Septem aolidos terre in ^
tum. Ecclesie Na^. Septem sohdos terre jn Stal^y. £ccle»e SorundÜ. kgo
preditim totum quod possideo in iwse. Bcclesie Rosi0Sn. predium. quod habaj
de Nicoiao Haboaß. Ecclesie ketastadum. })redk>te quod possiddr m wallum.
Jlein Curiam .meam Hyrn. tego Katerine naturalj .fitie mee, idummodo jn Mt^
iiasterio Sdho antedietö, se diuine mancipäre Toluerit semitutj. Jtem Jnp-
burgi natural] filie raee. lege Cm'iani Hitom Ljfetar, et Gui*iam ncam Wid»
hem, cum M<dendino et piscatura, ac ceteris botiis mobilibns et jmmolnlibus^
etsdem curijs attinentibus. Jtem Gmiam meam Cumblar quam babuipercon^
mütatinnem pro hamiindastädum^ cum bona mobiltbvs et juimobiitbas ibh
dem. lam seruicij quam pietatis jntuitu, iego Petro dicto Hwit^ et Hohii*
wasfto dicto scumpa, jta quod ipsi Curia« et bona predicta jnter se dmi»*
dant ex equali. item fratri brothero ConfeMori meo, ieg^o Tt€%. Maren
argenti, Jtem de qualibet Curiarum mearom tarn iegatarum quam non le^
gatartim do pauperibus vnam vaccaui. Seruis ettam meis tarn empticijs qua«
vernaculis et ancHJis, plenam confero libertatem. Porro huios mei testa«
loäenti exequtores constituo, venerabiles patres ac domifios, • . Arcbiepuco-
pum vpsalensem Episcopos, • . Strengenensem et « « Arosiensem. Ntctm
Priorem sictöniensem et Goardianum vpsalensem. Quorom si aliqois rei
aliqui predictis exequendis jntendere neqdiuerint vel forsan noloerint, reif«
qui nichilominus liberam facuhatem habeant stipradicta omnia et sw^h
exequendi. Jn omnium autem premissorum irobur et euidentiam, sigtlloM
Domini mei, Domini Byrgeri dei gracia sueorum gotfaorumque Regts iün^
Mtis, vna cum sigillo Capitoli vpsaletisis, ac sigillis memoratorum « . Stren^
geiiensis et Arosiensis Episcoporum. sigiilum meum, necnon predictomn
Prioris et Guardian j presentibus sunt appensa. Actum apud Fr0dawi Anno
Domini. M^. CC^. Nonagesimo secundo. jn festo sancti Petri ad Tincola.
P^JrJkuidan.' TcstämeDtuin dooiini magtii Jbansoii in ^o in^titiiiCur jperpelua^fcaria ffocorw
frösakxr et futlabro bc moleodino ibideqft^ ac predio Fatdaiias^ el quedam aiia afiis. Jlem ecclesie
vpsalensi curia nes. Med sednare band/ Snorsta cum molendino legatur pro perpelua vicaria Ciait*
aUro sliogh et piseatura ibidem iteiQJnsdla dicta fisd. S. N. VL
fiigilleo: N:o i (K. Birgers), 4, 5, 6 skadade; a, 3 ocb 7 borta; reauorna qvar.
^ 683 ^
1788.
raQ2 Odat. Lund.
Provincial Prioro för Predikarebroderna i Danmark 0:s fpr Lectoro Israel i Sigtuna kloster
utgifna vidimatioo af Päfven Ificolaus IV:s Bulla , med allmän uppmaoing tili korst&g mot
Saraoenerne. . •
A. I. d.
Jn christo sibi karissimo, Fratri Israeli Lectori Sictuniensi ordinis pre-
dicatorum Frater O. fratrum eiusdem ordinis in Prouincia Dacie Prior et
seruus , Salutem in dei filio ihesu christo. Noueritis me recepisse mandatum
apostolicura in hec verba. Nigo(«au^ Episcopus &c. Se föreg. N:o 1734. Jn
cuius recepcionis mee testimonium , sigilium meum presentibus est appen-
sum. Datum Lundis, Anno domini, Millesimo Ducentesimo, Nonagesimo
Secunda
hi sigiiiet iiime» ett lilet ttycke qvar.
1202 Odat. Lund
1739- \ ,
Proviocialpriorii för PredikarebroderDa i Danmai*k 0:a vidimatioo af P&fven Nicolaus IV:t tili
honoro ställda Bulla, angäende ordens korstägs predikningari jemte uppdrag ät Lectoro
Israel i Sigluna klöster, ett prejika korket.
A. I. 4
Jn christo sibt karissimo, Fratri Israeli Leetori Sictuniensi ordinis pre^
dicatorura^ frater O. fratram. eiusdem ordinis in Prouincia Dacie, Prior et
seruus, Salutem iü dei filio ihesu christo. Noueritis me recepisse mandatum
apostolicum in hec verba. Nicolaus £pisQopu5.&c. Se föreg. N:o 1735. v
Dq' vestra igitur discreciooe et probitate plenam gerens fiduciam, concedo
vscjh\& tenore presentium anctoritatem crucem dominicam predicandi cum
omni integritate gcaciarum quas sedes apostolica iadulget quibusdara predi*
cnntibus dictom crucem. Jn ouitts cönoeasionis testimonium , aiggillum no-
strura presentibus .est appenaum. Datum Lundis« Anno Domini, Millesimo
Ducentesimo Nonag^imo Secundo. Jn noiftro Capitulo Prouiociali
Pi/ränsidan: ^od proutociaii« potett mittere fratres od terram sanctain.
Sigfllet bortfallet; rerosan qvar.
1740. (^29^ — i3o8).
Gvnua MMatwwi if^tyg^ atlfijAcgp Lars i Lioköpiiig föi* boooiD behalt 63 m^rk, tom hao
v^rit skjidijj alt betab för afledpe . Biskop Beogt.
A. 7«
Omnibus presens scriptum cernentibus, Guomarus Maoni quondam Fi*
lAVS Salutem in domino sempiternam. Tenore presencium singulis constare
— 684 —
cupio euidenter, quod dominus Lauren^ius dei gracia episcopus liocopen-
i\$^ de debitis que ex parte domini mei benedioti quondam episcopi linco-
pensis tenebar persoluere. LXIIL Marcbas pro me soluit, procnittens me li-
berum de solucione iam expre.ssa pariter et exemptoiu.
Sigillet nSgot sLadadri pS tu or brefvel klippt reaia. *
1741- (1292 — i3i2).
PrestmaniieD Jobaüs i Lommaryd tettameDtariska aoordniag af aio fasta och lost egeodoB
tili kiosteri kyrkor och enskilde persouer.
Jn nomine sancte et indiuidue trinitatis, Ego iohanhes plebanus in Lo-
marydht, b'cet corpore debilis, mente tarnen sanus Testamentum meum con*
do in hunc modum, Jn primis in honorem beate yirginis, monachis iaatua-
strum, apud quos eligo sepuituram, lego decretales nostras« breuiariomf
et ambulatorem nostrum, et vnum centenarium vadmalis et tele, Fratribus
minoribus iunacopie ad edificium tres marcas denariorum, ecciesie mee .111.
marcas denar. cum predijs omnibus et singulis, que possideo in parocbia
mea, primo videiicet in bisernarydbt, predium duarum marcarum, et in hui-
larydhum predium vnius marce denariorum, .et in bodhum prediom vnius
marce« Karulo viphsson balteum nostrum argenteuifi cum vase^rgeuteo, Do-
micelle Katerine missalem, bsenoni bucca. vnum calicem et caldarium braxi-
ture, Ragnildi vxori eins .1. ambulatorem, domino asulpfao. tunicam cum fo-
dratura de mardelinis, et capucium simile, sorori mee secilie (!) I. aigrum eqiiin,et
collobium nostruih, cum suo capucio, sorori mee as0 .L ambulatorem et to-
nicam blauiam de sayan, ragnildi .1. tunicam blauiam cum, suo capucio,
margarete J. tunicam. domino iohanni congnato nostro, de aluastrum. casus
decreta//i^m et suromulam de; abstinencia, domiiio ragualdo pri<Nri, vadmak
pro cucculla, et domino magno siroiliter, domino forcundo X nuoein argea*
team, domino iobanni de balarydht X vaccam. domino« N. de bredhestadban
X vacpam, domino, O. de frinnarydhum .1. vaccam, domino. M. de hagrydh .1.
▼accam, fratri viphoni .1. pellem vrsinam, et bottas nostras, Jtem ingioaldo
.1. nigrum ambulatorem JL boues. et L vaccam, fula X iuuenem eqnro, et .1.
iuuencum, et X iuuencam, petro daco X vaccam. et capam. iarundo paroi»
I. bouem , beroni .L iuuenem bouem , margarete paupercule X vaccani, jiiia*
ro brudsson .1. vaccam. et oereas suas nooas, regnero toracem suam, Ne
autem super dicta legacione aliquis dubitare possit, siggilla domini gudmari
inagnusson karuli viphsson, domini iohannis vice^N^positi nostri, vna eam
sig-
-^ 685 --
siggillo proprio presentibus duxi apponendav Executores autem faulus testa«
menti, constituo videlicet dominum gudmarura, karulum vlphsson et fratrem
iobani^em monachüm, de aluastrum.
Pi'fransidan: TestaioeBtum domini johannis in lortiarydb.* Med hägot sednare hand.» Littera '
de lomaryd tesiamentum preteritum.
Sigillet N* I. skadadt; de öfriga tie bortfallna, remsorna qvar.
1742. 1298 d. 9 Aug. Roskild-
Koniing Eaiks i Danmark stadföstelse pä de friheter och föVmAner^ hyilka Stralsunds invA-
nare fordoin erliällit, p& marknaderna i Skanö'r och annorstädes i rrket.
L. c. 17a. *).
£r(igus), dei gracia danorum sciauorumque Rex, Omnibus presens scri-
ptum cernentibus salutem in domino sempiternam.
Noueritis, quod nos viris prouidis dilectis nobis ciuibus de stralaesund
ömnes libertates et gratias, quas a progenitoribus nostris, quondam regibus
dacie, in nundinis nostris scanor et alibi per regnum nostrura hucusque ha-
buisse noscuntur, dimittimus et concedinius de cetero habendas bbere et
exercendas, quam diu nobis deuoti fuerint; Mandantes omnibus ofßciaiibus
nostris vbique per regnum nostrum, ne dictos eines contra predictas liber-
tates molestare presumant nee ab ipsis insolitum tfaeloniuni exsigant (!), set
tantum illud, quod tenebantur soluere ab antiquo; et si aliquis ex ipsis pro
quacuraque causa seu fore facto in iudicium vocati fuerint, si factum ne-
gauerint, nolumus eos compelli per suspectas sibi personas se defendere,
set per alios homines bone ferne.
In cuius rei testimonium sigillum nostrum presentibus duximus appo-
nendum. — Datum Roskildis, anno domini M^ CG® XC® tercio, in vigilia
beati laureneii, teste domino Petro nicles sun, dapifero nostra
iy^3. 1294 <^- i8 Maj. Upsala.
Dorokapitlets och Domprostens i Upsala vidiroation af PSfven Clemens YVis Butia, dat d. ra
Febr. raGS, angäende Predikarebrödernas forvallning af sin egendom.
A. I. d.
Omnibus presentes litteras inspecturis, Cahtulum et Pbepositüs vpsa-
lensis ecclesie^ Salutem in domino sempiternam. Noueritis nos litteras Do-
*) Efter origioalet i Stralsunds SladsarkiH
Stf. Diplom. IL 87
— 686 —
mini Clementis Pape Quarti, sub oerta bulla stilo et filo^ non canoellatas,
non rasas non abolitas nee in aliqua sui parte uieiatas« uidiase in hec lle^
ba. Clemens episcopus &c. Se föreg. N:o 5oi. in cuins rei testimoniom
siggillum npstrüm duximus presentibus apponendum. Datum ypsalie. Anno
domini Millesimo Ducentesimo Nonagesimo Quarte *}, Jn feste, beati Erici
Regis et Martiris»
Pa frinslAam qiiod libcre poisuinos postidere bona nobb data.
« SigiUet bortai renisaa qvar.
1744. 1296 d. 8 Sept. Stockholm.
Anteckaing roraode ett af Herr Birger Perssoo gjordt atbyte af Fiostad tili Rorik Matssoo
af SoUeotuna^ mot erhAllande af Skälloora.
Anno domini. M^ CC^ Nonagesimo VP. facta est commutacio predio«
rum inter dominum Byrgherum paetaßrson et dominum r0ricum de soland«-
thunum« Filium mathie. Jn die natiuitatis beate virginis marie in domo fra-
trum in stokholm sub summa missa. Jta quod dominus byrgfaerus dimi-
sit domino r0rico suam mansionem -ffinstaS dictam cum molendina pro
curia quam dictus dominus. r0. possedit in skelldonor cum suis molen-
dinis quam, sibi dimisit secundum leges patrie attestantibus viris diseretis et
fide dignis fastae dictis eciam et adhibitis. silicet hiis. dominis. Thyrgillo knut-
son marskalcho. aberno sixstenson. yop molSorson. karulo thyzk^. de armige-
ris. aderant. kanutus swantpolkhson Sighmundus Eringislaeson. Johannes Thur.
Germundus filius legiferi. Hericus de husaby. andreas de logh0. Jugimarm
famulus domini aberni. Jtem de bondonibus Johannes gasscbogh. cum filio
suo Johanne. Morkarus de alsno. Jtem de mercatoribus. Tythimannus essae.
et skulo. Jtem bondones Johannes vlfson. nicolaus gubernator. Jngimundus
de arnunge. Symon hakk. Jngimundus de saslnom. Grymbr de liSaßrnora.
.Olawus longus. Johannes cristinaeson. Annundus de nsesby. et Olawus pisca-
tor. Hiis eciam peractis affuerunt fih'i eiusdem domini r0rici silicet Johamies
et ingiwaldus annuerunt huic pacto et firmum duxerunt in domo fratrum
pariler et in ecclesia villanorum in stokholm ita tarnen quod domus et mo-
bilia in vtrisque curiis. pari modo apprecientur vt soluere dinoscuntm*. et cuius
res vel domus deteriora probantur ille alteri satisfaciat pro dictis domibus
*) Quarto Sr skrifvet i stallet för Tercio, som är öfferstruket. Artalet i Sv. Dipl. I Del. sid..
4^4 ^ ooten ändras s&iedes tili iag4«
-^ 687 —
sev rebus quibuscumque sicut viri -inter eos diuisi fuerint sefu ordinauerint
fide digni. ^
SkriAen SfvergSr pä andra siclan af pergamenisbladet och syoes aldrig varit med uodersatta
sigiil bekrSftad.
Med nyar^ handc SjaeUanora et finatad permutacio P V^.
1 745. 1 297 — 1 3o8. Folklandslingstad.
Philip Fikvidssons af Bamby bref pA ett med Ärkebiskop Nils nfigra är tillförne förrattadt
jordabyte, samt p& ett annat du ytterligare gjordt byte af gods^ hviJka alJa namngifvas.
A. 7. a. ,
Omnibus presentes litteras inspecturis. Philippus finwidason de Riimby.
Sahitem in domino. Tenore presencium notum facio vniuersis quod cum ve-
nerabili patre et domino meo, domino Nicoiao dei gracia archiepiscopo vpsalen-
si quandam feci prediorum permutacionem in hunc modum. videlicet quod
pro duabus marcis terre cum octo solidis terre in villa kiulum in parrochia
taeby, pro .XII. oris terre in villa vighby in eadem parrochia, et pro .XII.
oris terre in villa lithby in eadem parrochia, dedi, tradidi-, et assignaui no-
mine permutacionis iure proprio et in perpetuum eidem domino meo archi-
episcopo pro se, ecclesia vpsalensi, et suis successoribus recipienti, tres mar-
chas terre et vnam oram terre in villa saeby in parrochia dathmarkum. et
in baethernum. VIIL solidos terre in parrochia l0t. jtem in Hn0 in tribus vil-
lis silicet in vppaby .X. solidos terre. in scotingabolstadh .11. solidos terre. "et
in hagha tres oras terre. Jtem in ssetrum in parrochia edhi duas oras terre, et
in villa husum in parrochia garn vnum solidum terre, cum agi'is, pratis, pascuis,
siluis, venacionibus et omnibus alijs eisdem* predijs attinentibus, iuribus et actioni*
bus que vel quas habent infra se vel supra se, ad habendum, tenendum, possiden-
dum, et quidquid sibi, ecclesie vpsalensi et suis successoribus deinceps placuerit fa-
ciendum. datis nichilominus ipsi domino meo archiepiscopo sup^ hoc firmarijs
qui wlgaliter(!) dicuntur fastar, iuxta leges patrie et terre consuetudinem in
talibus actenus obseruatam. • Sed quia contractus iste ante aliquot annos se-
eundum leges et consuetudinem patrie predictam per dominum meum archi-
episcopum predictum et me factus, non fuit vsque in presens litterarum presi-
dio communitus, ideo ipsum feci presentibus litteris inseri ad perpetuam rei
memoriam et meum appendi sigillum in testimonium veritatis. Preterea con-
stare volo eciam omnibus euidenter me iam de nouo cum domino meo archi-
episcopo predicto quendam alium fecisse permutacionis contractum in hunc
modum videlicet quod pro vno solido terre in villa husum in parrochia garn,
et pro quatuor solidis terre in villa solestum in parrochia fr0sundi, dedi, trar
didi et assignaui permutacionis nomine, iure proprio et in perpetuum ipsi
— 688 —
domino meo arehiepiscopo supiadicto pro se, ecciesia ypsafensi, et sm siis
cessoribus recipienti quatuor solidos terre cum dimidio in viUa staff.m fserm*
gia0» et duodecim denarios terre in villa saßtrum in wingru,,cum agris, pra-
tis, pascuis, siluis, venacionibus et omnibiis^ alijs eisdem predijs attinentibus^
iuribus et actionibus qua vel quas habent infra se vel supra se, ad habeo-
dum, tenendum, possidendum, et quidquid sibi, ecclesie vpsalensi, et suis
successoribus deinceps placuerit faciendum. datis ipsi domino meo archiepi-
seopo nichilominus firmarijs super hoc, qui vt supra dixi fastar dicuiitur, et
in communi placito attundie dicto folclanzthing. Jn cuius rei euidentiam pt
niorem et ad perpetuam rei memoriam \ presentes litteras fieri fcci et mcum
eisdem apponi sigillum. Actum in folklanzthingstad die martis proxima post
lucie virginis.
Pd fransidan ,' Permutacio facta per doroinuni philippum finirida&on de III. marcis et Lora: ia
villa saeby. jo bxtaernum. YIII. solidis terre in vppaby. X. solidis .in sko tingabolsladb«
H solidis in hagha .111« oris« in saetruni, II, oris. et villa husuni. f. soiiido, -
Sigillet bortfallet Trän den ur brefvet ilippta remsan^
174^- , 1296 — i3i4-
Ärkebiskopen Nils's i Upsala (orLIaring ö'fver de för Presterskapet vid kyrkomötet i Teige nt«
ftrdade stadgar*
L. m. i36 *).
Modificatio et Declaratio Statutorum supra positorum **).
Nos Nicolaus divina miseratione &c. Officii nostri debitum nos solli-
citat et hortatur, ut gravatis tarn Ecclesiis, quam pei^sonis Ecclesiasticis, sub
umbra nostri regiminis respirantil>iis, salubriter consulamus. Igitür ne gra-
ventur in posterum sollicitadine paterua pi'secavere avemus. Dudum siquidem
Telgis in concilio provinciali cum dilectis fratribus suffraganeis nostris con-
stituti audivimus quoedam statuta provincialia proedecessorum nostrorum, quar
licet pia consensione ad refrenandam malitiam perversorum emanaverint: tan-
tis tarnen ac talibus sunt poenarum adjectionibus vallata, quod unde optata
sperabantur levamenta et remedia, inde gravamina nunc et pericula inaestiraa-
bilia proveniunt et eraergimt. Qvia ergo juxta varietatem temporum solent
*) Derstddes efter Statuta Pi-ovincialia Upsoliensis Provinciae, tr^ Ups. iSaß..
**') Med de Abeiopade förntgäende Sladgarne, menas de, hvilka antogos pi kyrkomötet i Teige
1279. (Se Sv. Dipl. K:o 692). — Den hos Netteihfad, för mera tydlighet, pä sioa stallen b«-
gagnnde cursiva Stilen, har här blifvit bibehällen, säledes^ utan alt, sotn atinars är io[U^y uH-
kannagifva oägon lakun ellev otydUghet i originaiet.
- 689 —
statuta hominum etiam variari, nos sacri concilii provinciatis deliberatioiie
prsehabita, de dictis statutis quaedam ob ipsorum rigorum evidentiam mitiga-
tionis licentia duximus mollienda: quaedam vero propter sui obscuritatem de-
clai'anda^ ut infra patebit suislocis. De Concubinariis: Zelus domus Dei &c,
usque ibi:. Unde hujus Sacri Concilii constitutione prohibemus^ ne quispiam
de eetero, cujuscunq^e Status &c. ut infra statim habentur. De Procm-ationi-
busi Anunonet cura &c. Hsqve ibi: Declaramus. De rebus Clericorum dece-
dentium: Fecü Deus hominem &c, usqve iu finem. De Clericis peregrinis:
Sacrorum &c. usqve: Qui vero obtenta licentia &c. Indulgemüs tarnen no-
bilibus personis curias suas visitantibus, ut semel vel bis, si necesse fuerit,
ad ipsos Ecclesiae indumenta deferantur. Unde hujus sacri concilii provincialis
constitutione consultissima prohibemus, ne quispiam de eetero cuiuscunqve
Status, gradus, conditionis vel eminentioe fueiit, poenam pecuniariam ab eis-
dem fornicatoribus aliqualiter accipere praesumat, sed cum ipsorum culpa id
cxegerit, juxta qualitatem criminum, poenis canonicis in jure expressis punietm\
Si quis vero famoe suae et salutis immemor statutum hoc, pecuniam vel ali-
quod commodum temporale recipiendo occulte vel manifeste violare praesum-
pserit, duplum ejus quod receperit illi Ecclesiae, a cujus rectore vel Clericaid
receptum fuerit, infra mensem reddere teneatur. Alioquin 6x tunc ab in-
g^ressu Ecclesi» naverit se suspensum, quousque duplum ipsum plenarie, ut
praemittitur, fuerit restitutum, nulla eis"^ in hoc persolventium remissione,
liberalitate seu gratia valituris. De Procurationibus Episcoporum tempore
Tisitationis recipiendis hujus statuti poena erit suspensa ad sequensconcilium
provinciale. Ammonet nos cura suscepti regiminis &c., usque ad id: Declor
ramus quod Sacerdotes in rmllo teneantur famulis Episcoporum transeuntibus^
&c. vid. Sup. et conseq. Qvod statutum sie intelligimus, taliterque hujus
sacri concilii approbatione duximus declarandum, quod quicunque. animo in-
juriando fundum Ecclesiae intraverit, et ibidem violentiam seu etiam inju-
riam fecerit in i-ebus quibuslibet vel personis, poena hujus statuti teneatur.
Qvi vero in pace, nee animo injuriandi fundum Ecclesiae intraverit, et post-
xnodum casu aliquo contingente eum violentias aliquas seu injurias ibidem
faeere contigerit, tali hujusmodi statuti poena minime credimus nee fore vo-
lumus obligatum. De rebus Clericorum decedentium; Fecit Deus hominem
&c. usque ad finem. De Clericis peregrinis: Sacrorum Praecepta Canonum
&c. usque ad: qui vero obtenta licentia per homagium Laicis taliter fuerint
obligatio nullatenus ad inofficiandas Ecclesias admittantur y &c. Cum vero
liujusmodi Clerici Dominis suis vel quibuscunque personis, licentia, ut prae-
mittitur, obtenta, in Capellis vel Ecclesiis Dominorum suorum missas taliter
dixerint, de oblationibus uno tantum denario sint contenti, reliquam vero
oblationero infra VIIL dies Curato loci reddere teneantur, et si contrarium
— 690 ~
fecerint, cujuscunqve conditicais, Status ?el professiontsfnerint, ab ingresn
Ecclesiaß, donec Curato loci oblationem taliter perceptam mtegraliter mti-
tuerint, ut superius est expressum, noTerint se süspensos. Qniyerosie
snspensus in hu jus illusionem statuti Ecclesiam ingredi, aut Ecclesiastici s^
cramenta tractare, praesumpserit, pro cootutnaci^ trium marcarum poeDamoa-
]is monejUe puniatur. Porro si quempiam Surfraganeornm nostrorum in alie-
na parodiia mfssas celebrare contigerlt, Gapellani sui^ permissione hcjos
statuti, oblationem totaliter percipiant, nisi dies talis fuerit, in qua Contos'
provenientem oblationem recipere consTeverit, vel etiam teneatar, Tel nisi
alias dieta oblatio de jure vel consvetudine pertineat ad Caratoro loci, ot«
pote ratione exequiarum« introductionum post partum, seu etiam nuptiaroa
Statuimus insuper ut nulüis Ciericorum caiicem, tabulam itincrarum^ Bm
vel alia ornamenta Ecqffßüe ad privata et prophana loca &c. Indalgeaas
tarnen nobilioribus ut semel Tel bis, si necesse ad .ipsos Ecclesis deferaotnr
ornamenta« Statuimns etiam et pubiicamns, quod quilibet Sacerdos Upo-
liensis ProTinciae, cujuscunqve Status, conditionis vel eminentiae fuerit, di-
cere teneatur has subscriptas missas speciales, singulis annis, unam deSaa*
cta Trinitate, et aliam de beata Virgine, pro Domino Rege et statu Regni,
et tertiam de Sanctis Martiribus Erieo Rege et Henrico Episcopo pro sUto
Gareli» et quartara pro anima felicis memoriae Domini Magni. Veruartaaeii
hm praelibatae missas ab omnibus et singulis Ecciesiarum Rectoribus et Co-
ratis celebrand» sunt solenniter, praanuntiatione populo praemissa, tempori-
bus quibus locorum ordinariis hoc visum fuerit expedire: hoc salvo quod
missa Domini Regis Magni semper celebretur ipso die anniversarii sui, nia
aliquod festum interveniat^ ratione cujus dieta missa in aüum diem diffen*
tur.^ Goncedimus etiam auctoritate hujus sacri concilii indulgentiam C. die
rum Omnibus et singulis qui ex devotione dictarum missarum vel cujuslibet
earum solenniis interfuerit, ubicunque eas, ut praemittitur^ contigerit cei^
brari. De Captivitate Ciericorum: In maligna &c. usque in finem. ^
poena subtrahentium bona Episcoporum decendentium : item statuimusutit'
fancto Episcopo &c. usque in finem. De poena captivantium regem seu alia
in eum delinquentium: Execrabilis prcesumtio^ usque in 6nem. Rex exd-
WS usque in finem.
1747* ^^9^ ^- '7 April Bergen.
Norska Konungen Erikj Bi*ef tili Lybeck, med päminoelse, att säoda fullmäktige tili Tunsberg
tor Ijfla Atei*stoden af de 6ooo Norska mark^ som Konung Magnus I i Sverige tilldömt
ätskilliga Hansestäder.
L. c. 189.
Ericüs, dei g^racia Norwegie rex, discretis et honestis viris, ac sibi dile-
ctis, AduocatO) Consulibus, et Gomunitati Ciuitatis lybicensis salutem in domino
sempiternam.
Cum residuam partem pecunie de summa sex milium marcarum monete
Noricane adiudicata vestre et quibusdam alijs Ciuitatibus maritimis per domi-
num Magnum bone memorie, quondam regem Suecorum illustrem, in festo
Matiuitatis beate marie virginis soluere, apud Tunsberg vestris procuratöribus
teneamur, dummodo in festo penthecostes ante hoc, per nosvobis significetur;
prudencie igitur vestre per presentes significantes requirimus et rogamus, qua-
tinus procuratores vestros suflficiens mandatum habentes, ad reeipiendam resi-
duam partem pecunie ex parte nostra, vobis soluendam in predicto festo Na-
tiuitatis beate virginis proxime instanti destinare curetis, Et hoc Quitatibus
Ryga et theutonicis de Wysby in gotlandia Rogamus significetis, nostras eis
litteras super hoc, quas ad vos dirigimus, destinantes. Datum Bergis, anno
domini M^GC^ nonagesimo octauo XV. kal. Maü
1748- i3oi d 2 5 Maj. Skara-
BobomIlstarb och HIds i Skara intyg, att den tomt, hvar& Sit Catharine Gilles husst&r, af AI-
der tiilhört och alUid tlUhpi-er presten vid S.Nicolai kyrka, men förafgiilet, emot en bestämd
ärlig afgift, begagnas, sä länge gilfet fortfar, och skall sammeprest, mot bestäoid afglf^ h&lla
själamässor öYver gillets medlemmar.
A. 8. c. 6.
AUa the godha maen sum thetta breff h0ra haeller see helsum vi borgha-
MiESTARA ok RADHÄLEN i scara cwserdhclika medh varum herra g0rum th0t vi-
thurlikit i thaessu breue vndhir hwilkit vars byincigle aer (0ve haengt thaet
oss vithurlikit aer. oc manghum aelles mannum och iaemvael gillets br^drum äff
sancte katrinar gille och fuU^lika tilstaa at tlie tomnt sum naemsth vaesthan
sancti niclaues kirkiu ligger oc sancte katrinar gilles hus nu aa staa haua
gilles br0dher haft oc haua med biscopens oc capatalens minne ocsamtykkiu
äff th0m klaerke sum sancti niclaues kirkio hauer aat ff^re raet leghomaal
huar aar halff marc eller siax markar vax sua laenge gillet staar oc vppe*
liaaldz oc thasr scal same klaerker i sancti nicjaues kirkiu sighia siaelumasssur f0re
l»*0drum oc systrum i sammu gille äff gilles rasntur 0re for maessu huariu och
Sr. Dfplom. IL 68
-^ 69a ^
aldurnum scula th^in redhelika ^t faa aa samu daghe thar maessa siix Oc til
raere vissu at inghen epther komande dyrues til at minzska eller affhaeffda
tessa tompt ffraa samma klaerke a breedh eller Isengd tha vitnar vy at hun
aerXXVIlII ällnar breed oc XC allnar laang ochauer äff aller lighat til klaa-.
kens gaard och tompt ther han boor vppa nsemest noordhan viid Scriptum
skaris anno domini MCCG primo die vrbani pape.
Sigillet obetydligt skadadt.
1749- i3oa d. i5 Dec.
Hertig Eriils dooation af g&rden Koifsta tili sio Drots Ambiorn Sixtensson.
A. 6. *).
Omnibus presentes litteras inspecturis Ericus dei gracia dux sweorum
salutem in domino sempiternam, Tenore presencium Constare volumus euiden-
ter. tam posteris quam modernis. quod Nos nobili Viro domino Aberno su^
tensson dapifero nostrd predilecto curiam nostram kniffsta cum onmibus suis
attinenciis mobilibus et inmobilibus> agris, pratis, pascuis, siluis. piscaiiis, mo-
lendinis. molendinorum locis intra sepes et extra longe vel prope positis de-
dimus assignauimus et in corporalem possessionem tradidimus sibi. suisquehere-
dibus pleno jure, perpetuo possidendam Transferimus insuper in ipsum domi-
num Abernum et suos heredes plenum dominium et facultatem liberam prefa-
tam. curiam. possidendi. vendendi. commutandi. seu, quocumque modo, volue-
rint libere ordinandi. pro sue. libito voluntati$ Jn cuius rei testimoninm et
euidenciam firmiorem presentes litteras sigillis magnifici. principis domim no-
stri. domini. Birgheri. regis sweorum illustris. Domini Waidemari, ducislin-
landie. fratrum nostrorum-dilectorum. ac aKorum nobilium de consilio eiusdem
domini nostri regis petimus communiri. quibus sigillum nostrum duximusap-
ponendum Datum Anno domini. Millesimo CCCrmo secundo. sabbato postlucie
virginis proximo. ,
lySo. i3o2 d. 16 Dec. Wadb.
KoDUDg BifiGEBS bifall tili forutnämode dess broders, Hertig Eriks donatioD tili Drotset Ambion
Sixtensson af gdrden Knifsta , hvilken tillfallit KoQUOgea ellcr Rörik Algotssoa och vid brö-
dernas arfskifte faliil p4 Hertig Eriks lolt
A. 6. ♦).
BiRGHERUS dei. gracia sweorum gothorumque rex. Omnibus presentes lit-
teras inspecturis salutem in domino sempiternam. Tenore presencium constare
volumus euidenter quod cum bona domini r0rici. algoti. quondam filii ad. nos.
^\ Ur en af Konung Magnus Eriksson vidimerad afikrift, dat Teige den 10 Juli |345.
- .693 -
propter quosdam. suos excessus. deuoluta. post. mortem, suam. filiis sais ntrnc
superstitibus restituimus de gracia special!, quedami ex ipsis bonis nobisreser-
uauimus. que. pro. quadam. argenti. suma. nobis. per dictum dominum. r0rikiim;
inpignerata. fuerunt. inter. que. bona, curiam. kniflPstaa. cum omnibus attinenctis
eiusdem nobis decreuimus retinere que. postmodum curia, in. diuisione. heredi-
tatis paterne. facta, inter. nos. et. dilectos fratres. nostros. cessit. in partem.
karissimi fratris nostri. domini Erici ducis sweorum. Cum igitur idem frater
noster dominus dux. curiam predictam. kniffsta. cum omnibus suis attinneciis.
nobili. militi. domino aberho. sixtensson. dapife'ro suo predilecto suisque h^re-
dibus contulerit perpetue possidendam. Nos curiam prefatam vna. cum.« dicto.
fratre. nostro. domino duce. eidem. domino. Aberno. ac. suis, heredibus. ap-
propriamus. et. donacionem. predictam. Rite et legittime factam. Ratam et
gratam habere volentes. auctoritate. regia, confirmamus. Jn premissorum. igi-
tur. omnium. Robur et. euidenciam firmiorem vna. cum sigillo nostro sigilla
dominorum Erici quondam *) duci3 sweorum Waidemari, ducis finlandie ac.
aliorum. nobilium. de nostro. consilio presentibus sunt, appensa. Datum apud.
ecclesiam Wadh jn vaestgocia. Anno domini Millesimo CCC:mo secundo. domi-
nica tercia Aduentus domini. Anno, coronacionis. nostre. primo.
175 1. Odat.
Ärkeblskopea i Lünd Isabs Tidimation af arne Päfven Innocentli IV:s BuIIor, utgifua den aS
Jan. laSo, ang&ende Cistersienser-ordens frihet Mn prelateraes bannlysningar ech domstolar.
A. I.
Omnibus presentes litteras inspectm*is - Ysernüs diuina miseracione - Lun-
densis Ecclesie - Archiepiscopiis • Sweoieque primaselectus - Salutem et ad eterne
ielicitatis consorcium feliciter peruenire - Noueritis nos priuilegia - dompni (!)
innocencij pape quarti - ordinj Cysterciensi - a sede apostolica generaliter con-
cessa - vi(iisse - et diligenter inspexisse de verbo ad verbum in hunc modum Jn-
NOCENCiüS Episcopus &c. Se föreg. N:o 872 täl slut. — Jdem - Jjvnocenciüs
Episcopus &c. Se föreg. N:o 878 tili slut.
I nedra kanten äro utskärningar gjorda fb'r 2:ne sigillremsor, inen des&a äro borta.
1^52. i3o3 d. 18 Jan. Lund
Ärkebiskop Isars i Lund, pä begäran af Njdala JVIunken Boetius Brand, lemnade vidimation af
Päfven Innocentli IV:s Bulla, dat. den a8 Jan. laSo, angäende Gistercienser-ordens befiielse
frän bannlysningar af kyrkans prelater.
A. E.
YsARNüs permissione diuina - Lundensis archiepiscopus- Swecie primas ele-
ctus - Vniuersis presentes litteras inspecturis - Salutem in domino sempiternam
*) Ordet quondam ar formodligen insatt vid afskrifningen.
- 6g4 -
Vobis vniuersis et singulis tenore pi^esencmm mtimamu&*<p]od religiosus vir«
frater Boecius dictus Brand Monachus Monasterii Nouevallis - Cysterciensis or*
dinis - Lincopensis dyocesis - in nostra pi-esencia constitutus - quasdam Uttem
apostolicas vera bulla - et filo serico - bullatas coram nobis exbibuit et puppli-
cauit - non viciatas - non cancellatas • sed omni vicio et su^icione carentes-
Tenorem qui sequitur continentes JNNOCENaus episoopus &c. Se föreg. /V:o
372. — Quibus exhibitis et diligenter inspectis - ad instanciam predicti fratris
Boecij- eas transcribi fecimus de verboad verbum« nii addito vel mutato-et
redigi in hanc pupplicam nocionem - in cujus rei testimonium sigillum nostraio
presentibus duximus apponendum ^ Datum Lundis Annodomini - M^-CCC^-
Tercio • XV^ kal. febr. '
Sigillet borla; en litea del af remsan qvar.
1753. i3o3 (i 18 Jan.. Lund.
Ärkebiskop Isabs i Lund likaledes meddelade YidimatioD af samme Pifves Bulla ^ dat samma
dag, ang&ende Cistei-cienser-ordens befrielse, alt svara inför prelaternas domstolar.
A. I.
YsARNUS permissione diuina - Lundensis Archiepiscopus &c. ordagrcmt Hka
med föreg. vidimation. Sjelfva Bullan se förcg. N:o SjS.
^ SigiUet borta; remsan qvai*.
1754.
i3o3 Jan. — Mars.
PrestersLapets och SocLnemänneDS iXemtlaud inbordes rättigheter, eDligtgammalsedvaDJa, bviUa
i nfirvaro af Ärkebiskop Nils Ailes80D| & KyrkanS, samtErland StyrkarssoDy k Konungens?«;-
oavy blifvjt upptecknade.
A. 7. ♦).
J Nafne gu5s amen, Se f)at allum mannum kunnict at vm vaetrenn aeftir
jol {)a er liSnir varo fra burtSar tiS uars herra ihesu christi f)usbundra$ yaettra
friu hundraB vaettra, oc {)rir uaetr oc virSuleghr herra Nikulas me'Br gufc
miskunn aerchibiskiip, j vpsalum kom til iamtalandz oc sira aellsendr styrkars
son kom vajstan af halfu vars herra hakonar noreghs konungs, Hittizst {nasser
rettr kirkna & Isendra manna a iamtalande af siCuaeniu, Fyrst haglehazst seitt
at korntiundir graeiSizst j sumum kirkium |)riSiungs tiundir, £n j sunium
tuaeirlutir tiundar, sakar fat^kra kirkna & Jjyrftar laerBra manna Af hvaerri
ku oc af fim gaeitum mork sm0rs, en j sumum kapaellum tuaer maerker sm0rs
*) Utur Konung BIkan Macwssoiis dei*ft d, 3i Maj i3o5 Ulis vidai*e gifna sladOslerse«
I
^ 695
af hvaerri ku oc fim gasitum f)sessakir sem fyrer saeghir, Firir lios & ofr J
pusaSa maesso tiiaer alnar lereft, oc firir |>at offr er kona gengr j kirkiu af-
tir bruSlaup alen^ En aeftir sa?ngar faerS er kona gengr j kirkiu firir lios oc
ofFr tvaer alnar, en alterisburS aeftir vilia sinum, Firir lika faerB ef vax Scoffr
fylgir fimtan alnar lereft, en vttan vax tolf alnar lereft En liuskall hvaerr
firir mala sinn vm paskar tvaer alnar, en legho kona alen, Skal f)essa skylldu
prajstom alla graei^a hvaerr sem fong haefir til, En ef fat0kt m0ter, oc missaemr
{)oeira vm gaerttena, {>a skulu tvaeir skynsamer menn af soknenne sia hvat sa
ma^r ma orka, oc aeftir faeirra skynsaemd & sannyndum skulu baSer lita, oc
skal l^aetta graeiSazst ef aeigi ero lereft til, j sm0ri. skinnum & körne sva sem
praestrenn raa aBrum vt saelia, Engi praestr skal nauBga b0ndr til nae a^rai
at graeiBa fyrer en hver haefir gort skylldu sina, vttan hinn luki me^r golS*
uilia, en siSan minni praestrenn a at graeiBizst, nv ef hann haefir aeigi graeitt
firir paskar & haefir aeigi retta sok mote at bera, pa, ma praestr hann vpp hallda
sva oc vm {>aet ar er biskup k0mr j landet, gera b0ndr fior^Sungs körn &
h0ymaeisi, f)ui at aeins maeira at f)aeirra gotSuili se, & j f)aeim aeinum soknum
graeilSizst {>aetta sem biskup k0mr til, en aecki adrum, Offr |)aet sem til alteris
k0mr & til bilata, take praestr |)riSiung af, en tvaluti taeker kirkia, vttan bi-
skup vili nokors kraefia af. Kann praestr kallazst af biskupi eSa prowaste, lysi
aBr en hann fare brott j sokn sinni a hvaerium daegi er hann faer haeiman eSa
langt, oc bioBe f)ionasto sina folkeno aSr, En ef han faer sialfs sins aerenda,
lysi sva sem fyrer & fae f^aannan jstaS sinn er |)aeim gerer skylldu efhann
kann laengr at duaeliazst brotto, Engi praester dirfizst at hallda vpp a paska
dagh, eSa saetia menn or kirkiu vt, sakar syslu manna, prov^aster eSa bo%-
or'Öz, vtan prowastens opet bref oc boS se firir, en hvaerr sem aSru vis ge-
rer aefter f)ui sem kuel hins er sum firir uertSr, skal praestrenn sa b0ta sem
gerer, Engi praestr dirfizst oc at rita or landeno j f)aeim sakum sem rett land-
zens prof haefir a veret, gerande aeins sins vitni sva at okr f)raetto manna sva
sem livar vil forBazst pinu, Kunnu praestar gera skuUdir vi5r laeikmenn oc
vilia aeigi graeiBa siSan j maldagha saettom, faeirra j millum se saekt prowaste,
oc gere hann rett af Jpesso & a allu aBru er a laerSa menn ver^r kaert aeftir
fui sem laeikmepn j landzens rett gera aSr vm kirkiu rett, en ef prowastr
gl0ymir & gerer aeigi rett af, {)a gerer hann sok sina, oc skal fjess won aeigha
at hann fae pinu firir, En ef praestr spillir kirkiu hole sinu af vanr0kt sinni,
husum. garBum eBa akre, se skylldughr at b0ta aeftir goSra manna vitnissburS
sem ska^e virÄizst kirkiunni gorr, En ef prowastrenn gerer aeighi rett af |)a
gerer hann sok sina sem fyrr er saght.
- 606 -
1755. i3o5 (!• 3i Maj. Tönsberg.
NoiTska Konungen Harahs afskrift af ofvanbemälde Preslerskapels och SockDeminneDs i JenU
land iDbördes rättieheter, med befallning om dei-as iakttagande^ inUli dess andra libfardaade
angelägenheter medgafvo deras närmare granskning.
A. 7.
Hakon meSr giiSs miskuim noreghs koniingr son Magnus konungs, Ssndir
allum mannum |)£eim sem {)aetta bref sia elSa h0yra, Q(ueBiu^ G(u«s) oc siaa,
Ver vilium at f>er vitir, at ver saam bref herra Nikulasar aercnibiskups j vpsa-
luin {)at er sva vattar, J Nafne gulSs amen, Se föregdende N:o 1754. Nt af
|)ui at ver gatuui aeigi at sinni ifirseth {?au mof seni,J)er letor kaera firir oss,
sakar mikillar fiolskylldu varrar, vm naudsyniar rikissins, vilium ver ocbiofom
at {?er hallder allt {)at sem herra nikulas aerchibiskup jvppsalum haefirskipat
aeftir f^ui sem |)detta hans transkriptum vattar, f>ar til sem gulS gefr oss \A
tom at ver ma^ttem {)a skipan a gera sem ylSr maette sialfum vael lika, Var
|)aetta bref gort .j. tunsbaerghi Manadagenn nesta firir huita sunnu, a settaare
rikiss vars, herra ake kanceler var jnsigla^e, en f^orstaeinn {^orstaeins son rita^e.
Sigill: flf N:o i, KoDungens, fiimes ett stycke qvai*; N:o 1 är med dets rcnisa bortAileL
1756. i3io d. 18 April
Ärkebiskop Nils Kbttilssoss bref p& 4^ dagars aflat för dem, som pi viss« festdagar besolt
Predikarebrödernas kyi^ka i Sigtuna, der han stiftat etl altare, UU det heliga korseU luit
Apostlame Pelri och Pauli ära.
A. 3.C.
Omnibus Presentes Litteras inspecturis, Nicolaüs Miseracione diuina Ar-
chiepiseopus vpsalensis, salutem in domino sempiternam, Quiä diuina nobis
fauente clemencia, altare quoddam in ecclesia fratrum predicatorum siktunie,
in honorem sancte crueis, et beatörum Petri et Pauli apostolorum dedicaui-
mus, volentes ipsam ecclesiam, deuocione fidelium frequentari, Omnibus rere
penitentibus et confessis, qui in anniuersario dedicaeionis dicti altaris, seu ifl
festo inuenclonis aut exaltacionis sancte crucis, jtem in singulis festiuitatibos
beatörum Petri et Pauli apostolorum, et per omnes dictarum festiuitatum octa-
vas, dictam ecclesiam deuote visitauerint, Quadraginta dierum indulgencias de
iiüunctis sibi penitenciis, annis singulis, perpetuo misericorditer in domino re-
laxamus, Datum siktunie, Anno X^ Quaitodecimo kalend Maij.
Pa fransidan: Altare crvcis consecratam esL V^ Non. Jiuiij.
Sigillet, föga skadadt, pA en ur brefvet klippt remsa. En del af nedra kanten ibrefvet är bortrifvea
1757/ laSSr — i3i7.
Domprosten i Upsaia Ahdreas's tilläg^ tili dess foinit gjorda stadga oin hura mycket ocli
hvad hans slSgtiogei Fru Ragnborg och hennes inan^ Arnvid Gustafsson, i arf efter honom skall
tUlfalla«
A. 6.
Omnibus presentes litteras inspecturis. Andreas prepositus vpsalensis. sa-
lutem in domino sempiternara. Omnibus constat quod animus hominum est
permutabilis et ea que homo libentissime ad memonam reducere vellet sepius
dantur obliuioni, sed ego in quantum sufficio volo precauere primo in isto
3uod illud quod prius deficiebat in litteris raeis per condictum seuordinatüm
ictum stadhgha, inter generum meum dilectum oominum arnwidum g0zstafs-
son, et vxorem suam, dominam Rangburghim neptem meam dilectam, de bonis
meis, quem feci, que et quanta post me debent habere et hereditäre, hoc volo
iam complere et dicere, videlicet primo larsta cum omnibus suis pertinenciis
mobilibus et inmobilibus. in vikursaetrum .xm. oras terre cum mobilibus et
immobilibus. in skasdhwi. duos solidos. Jn aski et in älia villa ibi prope ynuni
solidum. Jn bierby .x. oras cum dimidia. Jn bserestum .xix. solidos. Jn hu-
stukum .11. oras. Jn kielste. duas oras, Jn thielungi .x. solidos. Jh thaxnes.
vnum solidum. et in salkandaeke .ini, solidos cum dimidio. Jtem ego Andreas
ad manus inpresenti committo, et ad manus prius commisi .xvi. solidos terre
in h0gby in parochia aker. vnum molendinum in abygiaeby. jn 0rasundi .vii.
solidos cum molendino ibidem, et cum hoc .vii. oras terre in torrente ibidem.
Jtem in saetrum in parochia nees .vi. oras terre. Jtem obligo me ad inqui-
rendum eis in vna villa et in vno loco. vnam marcham terre vbi solidus.so-
luit denarios et annonam. vel eciam .xn. oras terre in vna villa et in vno loco
vbi soli denarii soluuntur, sicut predicti dominus arnwidus et vxor sua ne-
ptis mea reddunt se contentos. sublata mihi omni facultate predicta predia,
vel ipsorum aliquid quouis modo alienandj. seu eciam commutandi in vita
mea vel in morte. absque eorum voluntate requisita pariter et optenta. et si
in predictis omnibus quicquam aliquo modo defecerit, jta quod ista non te-
nentur et complentur jn vita mea, tunc predicta ordinacio dicta stadgi cassa
sit atque vana quasi numquam esset facta et omnino Reuocata. Jn Cuius Rei
testimonium sigillum meum presentibus est appensum.
Sigillet borta jemte sjelfva remsan, som förniodligeQ varit klippt ur brefveC.
- 698 -
1758. 129^ — i3i4. Upsak
BoRGMÄSTA&E och Rabs i Upsala iDtyg) att Elof Davidsson ifi*&a Alseke forklarat sig af Ärk^
biskop Nils erh&llit de gods, som blifvit honom i utbjte lofvade för gärden i Abde joDte
dertill hörande husgeräd m. m. samt s^ledes dei*fore blifvit tili fiillo betald.
A.6.
Omnibus presentes Litteras inspectiiris Consüles et commune ciuitatisvp-
salensis, salutem in domino sempiternam. Constitutus in nostra presencia oi-
scretuis vir, Elauus dauidsson, dichis de alseki reeognouit et in ueritate con-
fessus fuit se omnia ea plenarie ac integre habuisse que sibi promissa fue-
rant per venerabilem patretti dominum Nieolaum dei gracia arclüepiscopum
vpsalensem, pro Curia sua in alscki.quam secum permutauit, tarn proprediis,
quam tota supellectili ac eciam melioracione, seu alijs quibuscumque, se de
ipsis Omnibus clamans bene quitum et pagatum, nulla eorum ulterius petitu-
rus, nisi illa tantum que sibi promissa annuatim in prefati domini archiepi-
scopi litteris eontinentur, Jn cuius recognicionis et confessionis testimonium
sigillum nostrum ad peticionem ipsius elaui, vna cum suo sigillo presejitibus
est appensuin. Actum vpsalie.
PA frinsidan^ de curia alseke; derunder med annan hand.' pro causa aixhiepiscopi.
SigilleDy jemte de ur brefvet klippta remsorna, boi*ta.
1 7 59. 1 2 5o — 1 3oo.
N1L8 Djbkn och bans hustm Ivgeoerds bref om ett jordabyte med Abbedissan i Wirfraki;^
kloster, bvarigenoni de afstäit tili kiostret Lida tillika med deras öTriga gods i SodennanlaiML
AskamCi Plangas ta, Husaby Byringei ÖdDista, Refvinge, Lagnö och Söderby«
A. IL
Omnibus christi fidelibus presentem litteram inspecturis. NicoLAUS dictüs
DYAKN et iNGiGERDis vxor sua salutem in domino sempiternam. Notum hcir
mus yniuersis noscum domina abbatissa in claustro montis beate virginisbona
nostra in lythum cum ceteris que habemus in sudermannia commutasse vi-
delicet in askarnum duas horas et quatuor denarios. Jtem in plangastnni
dimidiam marcam terre. Jn husaby byringe octo solidos terre. Jn 0(lni-
stum dimidium quartum solidum terre. Jn skanumgum vnum solidum terre.
Jn reuingum dimidiam horan^ terre. Jn lagn0 dimidium solidum terre.
Jn suderby vnum solidum terre. Vt autem presens hec commutacio ha-
beat firmitatem hanc litteram sigilio *) nicolai dicto (!) dyakn. et vxo-
ris sue ingigerdis. et sigillo ormeri dicto brutit huwd fecimus consignari.
Pa fränsidan : Super quibusdam terrulis in lidhum in askarnum in plangastum in hosaby by-
ring in ödhnistum in skanungom in ]*aeuingiom.
Sigillen bortfallna; 3:ne ur brefvet klippta remsor finnas gvar.
*) De f<5ljaiids ordcD, ända tili brefvcts slut, äro med blekare blick, men med samtidig band, tObkrifoi'
176a
— 699 —
i^6o. i3oo — i3io.
Qbm Garusons salubref pä sitt fadernegods i Sterkelösa i Wist härad tili Thure Ketilsson.
A. 6.
Omnibus presens scriptum cernentibus Ormerus rarls son Salutem
jn domino sempiternam. Tenore presentis constare volo omnibus euidenter
Me predia et bona mea in sterikael^so prouincie wisti, que post karissimum
patrem meum bone memorie sine inpedicione, calumpnia, ac arrestacione
oualibet Jure hereditario Rite et legittime percepi, Nobili viro Domino
Tburiro ketils son cum omnibus et singulis ad dicta bona spectantibus vide*
licet agris, pratis, siluis, piscarijs, molendinis ac molendinorum locis^ infra
sepes vel extra prope seu Remote positis Tunc ecianri per nullum inpedita.
vendidisse, ac eidem secundum leges terre assignasse et appropriasse, Trans-
ferens in ipsum suosque heredes Jus et proprietatem dicta bona hbere et
quiete possidendi, vendendi, alienandi, seu quouis alio modo pro sue vo-
luntatis libito ordinandi, Jn Cuius Rei Testimonium sigillum meum presen-
tibus est appensum.
Sigillet bortfallet frän den ur brefvet klippta remsan.
1 76 1 . X 3oo — 1 3 1 o. AI vastra.
Abboten Johass i Nydala bref om oTverlfttande af den erfa&Una ti^jedelen af Biskopstionden
inom vissa socknar i Njudingen tili Alfvasti*a kloster p& 3:ne är, emot heia ti*edjedelen af det
förstnämndä kloster , genom bi*ef att Biskopen i Linköping, i stallet anordnade silfver.
A. *).
Omnibus presens scriptum cernentibus Frater Johannes abbas m
noueuallis salutem in omnium saluatore, Nouerint et conuentui de alua«^
stro dimittimus integram terciam partem per continuum ti^iennium dedecimis
episcopalibus quas de domino karulo de his parochüs Niudhungie, uide-
licet kracsholth karlsthorp^ skyri. corsbierg. bechsid. skaedhae. nesby. byuraeche
byech. byechaby. fr0rid. h0lsyo. hiarthlanda. sthocharyud, lyunga. hialmere^sj
kaeltholfpta. suenarum. 0destufhu. almarsakar valsyo. et de skiparsstad. ea
condicione quod predicti dominus abbas et conuentus integram terciam par-
tem de argento quod pro eisdem decimis nobis assignatis sicut in litteris
dicti domini lincopensis super hec confectis et sigillo suo et capituli signatis con-
tinetur Jn presentibus est appensum. Datum aluastri anno domini . . . •
johannis et pauIi martirum.
Pi fransidan: , . • . ///fera bnllata dominj pape de Eslo
de alabaek de terminis in eslo
jtem de alabsek de i9iaratborp
de kraak libertate« dominj alexandrf
jtem de krak jtem priuilegia eiusdem
de tborsrydb et Motala priuilegium.
*] Detta bref fanns, klippt i tvenne aflängt runda stycken, sommadt omkring Biskop Ysars i Streng-
oäs sigiU under dess bref af d. 7 Oct. 1298, S?. Dipl. N:o laSa.
iStr. Diplom. IL 89
1762. i3oo— i3io.
Ualstam Bibgussors gäfvobraf pä Fröknaete i Widbo tili Wirfruberga kloster.
A. 3. k.
Vniuersis presentes litteras visuris vel audituris, Halstanüs BynGissa»,
salutem in domino sempiternam, vniuersitati uestre tenore presencium facio
manifestum me curiam meam in wydbo dictam fr0knsete claustro sanctimonk-
lium in warafrubergh cum matre mea pro prouenta sua contulisse, ita quod
dicta curia ad proprietatem ipsius claustri totaliter debeat pertinere et hixta
uoluntatem ipsarum dominarum ordinari, Jn cuius euidens testimoniom sigil-
lum meum presentibus est appensum.
Sigillet nägot skadadt.
1 76 3. 1 3 00 — 1 3 1 o.
Nils Ragtaldssons salubref pA en ström , Aleströniy mellan Waglefsbro och Thorshven.
A.&
Omnibus presens scriptum cernentibus, nicolaüs raguAldsso)^ salutem in
domino sempiternam. Noüerint vniuersi et per presentes recognosco me viro
nobili Jobanni holmgersson quendam torrentem dictum alaestr0m infra vagUe-
uisbro et thorishueen situm cum &uis omnibus adiacencijs prope vel remote
positis pro pleno precio dimisisse perpetuo possidendum. translato in ipson
iohannem et heredes suos omni possessionis dominia predictum torrentem
habendi possidendi et pro vsibus suis libere ordinandi. Ne igitur eidem su-
per hijs aliqua calumpnia possit in posterum suboriri. sigiHo domini karoli
boßndixson vna cum sigillo meo proprio peto presentes roborari.
Päjransidan,' vagleus ttrötn.
Sigillet Nu> I boi*tfiillet; N:o a (oga skadadt, p& en ur brefvet klippt remsa.
1764, 1765. i3oo — i3io.
Gudbiörns enka Helenas gSfvobref pi hälfteo af all sin egendom tili AIfvastra klostei*, der hon
önskade blifva begrafven, samt
Olof Simon Släts soks gifvobref p& sitt faderney en jordlott i Roslösa socken, tili samnia Lloster.
A. 3. T.
Omnibus presens sariptum cernentibus, Elena relicta gndberni
Tenore j^resencium singulis inotescat quod viris religiösis monachis de alua-
stro aput quos locum sepulture raee elegeram dimidietatem omnium bonoram
meorum, quocumque nomine censeantur sana mente et corpore confero abs*
que inpeticione possidendam. Si autem filiam filie mee ante mel de hoc
mundo Yocari contigerit, extunc omnia bona sua que ei jure hereditario
tarn post patrem suum in ygxstadhum quam post mecompetebant^ predictis
eciam monachis ob remissionem anime sue et mee tribuo, siue fuerint mobi*
lia siue immobilia quocumque modo nominata, Jn cuius rej euidenciam sigil-
lum Tille nostre presentibus est appensum.
Ego oLAUUs filius sunonis dicti slaet confero monasterio in aluastro Pa-
trimonium meum scilicet dimidium attungum cum octaua parte in
parochia roosl0sa sub sigillo ville hestholma.
PI frinsidanf Dopacio helene Relicte gudhbeiTii Swno slauet dedit dimidium attongum cum
quarta parte in parochia Roslöso. Med nyare band.' yxstada.
Sigillen bortfallna tillika med de ur brefvet Llippta remsoma. Brefvet Sr af fukt betydiigt
»kadadt och tili en del nftstan alldeles utplänadt
1766. i3oo — i3io.
BiNGT Philifssoks bref om forrättadt arfskifte ft erh&IIoe ßidemegodsy hvarvid hans broder Erik
Philipsson tillfallit Sigwalstad, med Bensäter, Svärtesfallay Söt&to och Mäs, samt halften i
lernberget, och han sjelf erhällit, Kruka med Landasjö, Falksbergy Rl, Fogelhem och en qvam
1 Mollaby, samt halften af jernberget
• A. 6»
Omnibus presentes litteras inspecturis vel audituris , benedictus philippus
soN salutem in omnium saluatore, Nouerint vniuersi tam posteri quam mo-
derni me Patrimonium cum dilecto fratre meo Erico philippus son inter nos
diuisisse in hunc modum et fecisse, Erico pbih'ppus son^ sigwalstadha cum
Omnibus suis pertinenciis infra sepes et extra sicco et in humido prope et
Remote positis Cetera et alias curias cum singub's suis adiacenciis prope et
Remote vt supra, hie notatas, benaesspter, swaertisfalla, söötasa, nses dimidi-
um montem calibis eiusque heredibus perpetue possidere, michique meis
heredibus, kruka cum omnibus suis attinenciis prope et Remote, sicco et in
humido infra sepes et extra positis, Cetera et alias curias vt supra cum Om-
nibus suis pertinenciis et cetera^ videLcet, landasio, falxbiaergh, Raa, fughe-
leem^ vnam molendinam in m0llaby et dimidiam (!) montem calibis perpetue
Reseruare Jn cuius Recognicionis euidenciam sigillum meum presentibus est
appensum.
Sigiilet bortfallet fi*&n den ur brefvet klippta remsan.
1767. i3oo — i3io.
Betholf Abjöahssoiis morgODbref p& en g&rd i Data tili sin hustru Maifarela Kimtsdotter.
Kr
Omnibus presens scriptum cernentibus, brynulphus abtornason eternam
in christo salutem, Nouerint vniuersi me dedisse dilecte vxori mee margarete
knuz dottor curiam meam in dalum cum agris. pratis^ pascuis, siluis, ac aliis
quibuscumque, racione donacionis propter nupcias wlgariter dicte morgoo-
gisefh, ac die nupciarum mearum eidem scotacione legittima assignasse sab
condicione que sequitur, videlicet quod si ipsa viuente me sine liberis a no-
bis procreatiSf mori contingat^ ipsa vxor mea predicta dietam curiam meam
ireuocabiliter possidebit, in heredes suos quoscumque post ipsam libere
transferendam, si vero me superstite ipsa vxor mea sine liberis vt premis*
sum est de medio sublata fuerit, ipsa bona ad me et heredes meos libere
reuertantur, quod si de me et ipsa liberi procreati fuerint, predicti üben et
non alii de secundo matrimonio de me vel ipsa geniti, predicta bona tam-
quam matrimoniah'a et non patrimonialia, recipiant, iure faereditario perpetae
possidenda, Jn cuius donacionis testimonium sigillum meum presentibus est
appensum.
5igillet nästan oskadadt.
1768. i3oo — 13 10.
« Carl Gisbcundssons fullmakt för Märten Svensson, att gifva fasta pft de girdar i Elfreslad od
Uakarjdf hvilka haa försilt tili sin siägtioge JPeter Cai*lsson»
A 7.
Ego Karolus GiSMONDiESON. Recoguosco me viro discreto. Martino
swensson plenam commississe potestatem per presentes ad dandum testes
firmarios wlgaliter dictos fastae nomine meo. vironobili et consanguineo ka<
rissimo Petro Karlsson super prediis in eluaestadhum et hakarid sibi per me
dimissis. sicuti jn litteris meis super boc confectis manifesto liquet et ap-
paret Jn cuius testimonium sigillum meum presentibus est afHxum«
•
SigtUet bortfaUet fr&n den ur bi*efvet Uippta remsan.
1769.
i3oo — i3io.
A&£ Pi&s tillkännagifvande, att han, vid sin dotters Margaretas ingAende i Gudhems klostei*, gif-
vit henne alla sina och sin hiistrus gods i Slätohult, äamt dem han köpt af Knut Ebbesson,
hvilLa tlUforne tilihö'rt bans sv&ger Björn Gedda.
A, 3. i.
Omnibus ad quos presens scriptum peruenerit, Aquo dictus Pik salutem
in domino sempiternam Vniuersitati vestre pateat per presentes me bona mea^
omnia nee non quondam vxoris mee cristine in slaetoholt scita(!) filie mee
margarete cum ipsam religiositati tradidi in gudem perpetuo contulisse possi«-
denda, Jtem quod ab kanuto ebbasson omnia predia videlicet partem vnius
fratris comparaui, quam possedit bero gdedda frater quondam vxoris mee si-
militer et eidem filie mee fateor contulisse, hec nimirum bona taliter emi, quod
bero senior gedda ex parte mea supradicto beroni soluit vnum frustum panni
viridi genst, V. pecora, et viginti marclias denariorum, jn cuius rei euidenciam
iirmiorem siggillum meum presentibus est appensum.
Pä Jrinsidani Per predia slaetaholt; med nyare Hand.- Ike Pijk.
Sigillet oskadadty p& en iir brefvet klippt remsa.
1770. j3oo — i3io. Nydala,
Eeik. TJirNES$(Mrs intyg om den förbindelse Gudmund StAibubbes slägtingar fttagit sig, att skydda
munkarne i Nydala frän bans oforrätter, ocb att med sina gods ansvara derför.
A. 6.
Omnibus presens scripsum cernentibus, Eaicus vnnason salutem in do-
mino, Nouerint vniuersi quod Ego in Nouawalle, dominica Palmarum cum
essem constitutus, audiui fideiussionem et securitatem, quas cognati Gudh-
raundi dicti staalbubbae fecerunt monachis dicti loci^ super iniuriis ab
ipso, eis antea irrogatis, jurantes igitur promiserunt firmiter fide data, Throtto
de langhedhe, et Throtto alter de stenlingarydh, quod predia sua in dictis
locis sita, dimitterent monachis predictis perpetuo possidenda, si dictus staal-
bubbe dictos Claustrales, vel eorum aliquem amodo armis iropeteret, aut eis
attinentem, seu dampna rerum eis faceret, vel eciam modis aliis graues iniu*
rias prepararet, jn cuius rei testimonium siggillum meum rogatus ab vtrisque
apposui huic scripto, actum loco et die supradictis, placuit eciam tam mo-
nachis predictis quam supradictis cognatis dicti staaloubba ut siggilla holm-
geri magnusson, et johannis sonason bis litteris appenderentur . . . . in eui-
denciam pleniorem.
Fa fransidan: stenljngaryd jn parrocbia hiaelmsseryd,
Sigillen borta; 3:ne ui* brefvet klippta remsor finnas qvar.
Sv. Diplom, IL 9^
1771. Början af i3oo;talet.
Fragment «f ett bref frln Gabl Okestessoh, m. fl. tili ThorLel Clemensson, rSrande
!B)ön»son8 frieri. X.
Nobili militi, Domino thyrgillo clementis, Karol Ka&olus
ORESTESON, Salutem et ad eius beneplacitase paratem, • • . pfailippus bioros-
son cuius Boticiam bene habetis, cotia»ngui . • . . ni sibi petit i& viorein.
et quia eius eonsilium tam in ¥0 . • . • connatis coasistit, ideo petimus. vt
nobis &uper boc prout .... scribatis voluntatefn. Valete in doinino ihesu
christo.
Fragmeot, festsydt ooikrmg sigillet pi forutg&ende Bref^ N:o i563.
1772. 1807 — i3i7.
Hertig Eiiks skyddsbref för W&rfraberga kloster oA pft dess gods boende personer.
A. 3. k.*)
Omnibus presentes litteras inspecturis, Ericus dei gracia dux sweoram,
salutem in domino sempiternam Tenore presencium constare volumus eoi-
denter, Quod nos nobiies et Reh'giosas personas, dominam k0negundim ab-
batissam sanctimonialium in monte beate virginis strenginensis dyocesis, to-
tumque conuentum ibidem, <ium^ omnibus bonissuis mobilibus^et inmobilibas,
vbicumque locorum situatis, villicis, colonis, familijs, et personis in eisdem
bonis commorantibus sub nostre protectionis munimen, et tutele graciam
recipimus specialem , Quapropter niandamus oninibus hominibus nostris, fir-
miter et districte, et Rogamus oranes et singulos, araore nostri quicquam
facere vel omittere volentes, omni precum instancia qua possurous, Quati-
nus, ad predictas sanctimoniales, et ipsarum bona omnia, cum personis io
eisdem firme pacis tranquillitatem, et quietis tolleranciam habeant ac amore
nostri inuiolabiliter obseruare studeant sinentes ipsas et bona earun-
dem, ab iniquorum molestijs , vel prauorum perturbacionibus , aliquatenus
perturbari, sed pocius aas cum bonis suis defendatis consilijs et
oportunis Quod erga omnes facere volentes . . . vissisitudine volumus pro-
mereri, Dditum petri martiris.
Sigillet bortfallet fr&n den ur brefvet klippta remsan.
*) Brefret skadadt af fugt p& flera stallen.
Tab.VL
*««vc faticb «t^J"^ ^,Jtt.\y 'mo'voi]
1^ w^wi?4 '^r*Vi\ O. ^f***c ^Ticb'
Ta^.Vll.
^?^,^^ «« -^«fefcmavw« Ä-^ 8^*««» «C«»«f r iD-^vnt^ ^«^.«w«« ^anHU v*,|yufi*vi«
MfCV^
1
-, l/
,/,tl
THB NEW YORK PUBLIC LIBRARY
RBPBRBNCB DBPARTMENT
This book is ander no oirottmatene«« to
k«ii f rom Ch« ButUdutg
■^U^
B-'-MAYl 19l3
4